Pobierz nr 41/2013 [format PDF]
Transkrypt
Pobierz nr 41/2013 [format PDF]
Buski Kwartalnik EDUKACYJNY Kwartalnik Powiatowego Ośrodka Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju ISSN 1730-3095 Nr 41/2013 styczeń, luty, marzec Szkoła Podstawowa nr 1 w Pińczowie W numerze: Anna Kosela SPÓJNOŚĆ PROGRAMOWA NA III I IV POZIOMIE EDUKACYJNYM W NAUCZANIU BIOLOGII Lidia Soja SZEŚCIOLATKI DO SZKOŁY – SYLWETKA DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO Lidia Soja X „MAŁY” POWIATOWY KONKURS RECYTATORSKI „WSZYSTKIE DZIECI NASZE SĄ: BASIA, MICHAEL, MAŁGOSIA, JOHN…” – REGULAMIN NA ROK SZKOLNY 2012/2013 Anna Masłowska POWIATOWY KONKURS „MOJE PONIDZIE” 2012/2013 Agnieszka Kaszewska POWIATOWY KONKURS LITERACKI „SKRZYDŁEM WIATRU PISANE” Małgorzata Bębenek PROJEKT LITERACKI „WĘDRUJĄC PRZEZ WIEKI W POSZUKIWANIU POETY – ARTYSTY” Agata Cygan WPŁYW AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ NA ZDROWIE I ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY Katarzyna Nowacka SKUTECZNY NASTOLATEK Lucyna Kula „NIE MA DZIECI – SĄ LUDZIE”, CZYLI ECHA OBCHODÓW ROKU JANUSZA KORCZAKA Agnieszka Jasińska POWSTANIE 1863 ROKU ZESTAWIENIE BIBLIOGRAFICZNE W OPARCIU O MATERIAŁY BIBLIOTEKI PEDAGOGICZNEJ W BUSKU-ZDROJU Barbara Żurek Z ŻYCIA DZIECI Z SAMORZĄDOWEGO PRZEDSZKOLA W PACANOWIE Włodzimierz Zmarzlik LIST Z PODLASIA Jan Chruśliński GRÓB NIEZNANEGO ŻOŁNIERZA W WARSZAWIE Barbara Burzawa, Agnieszka Poros, Edyta Jaklewicz-Orzeł SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 W PIŃCZOWIE Szanowni Państwo! W ostatnim czasie – do czego już chyba przywykliśmy – przetaczają się przez media dyskusje związane z Kartą Nauczyciela i relacjami szkół z samorządami, które dla większości polskich placówek są organami prowadzącymi. Pochłania to wiele emocji, tym bardziej, że Karta Nauczyciela to dokument – z kilkoma nowelizacjami – z 1982 roku i wszyscy do niego przywykli. Ja jednak w słowie wstępnym do tego numeru chciałabym zwrócić uwagę nauczycieli na niezwykle ciekawą prezentację sir Kena Robinsona dotyczącą zmiany paradygmatu edukacji. Autor – cytując za Wikipedią – jest uznanym na świecie liderem w dziedzinie rozwoju innowacyjności i zasobów ludzkich. Współpracował z rządami państw w krajach Europy i Azji, z międzynarodowymi agencjami, firmami z Fortune 500, narodowym i stanowym systemem edukacji, organizacjami non-profit i z niektórymi wiodącymi światowymi organizacjami kulturowymi. Polecam prezentację do obejrzenia i do refleksji pod adresem https://www.youtube.com/watch? v=_wxcXd5Cnv8 Na co ciekawego zwraca uwagę autor? Robinson dostrzega niebezpieczeństwa testowania i standaryzacji. Wyraża obawy związane z tym, że człowiek im dłużej jest w szkole, tym bardziej uśpiona zostaje w nim pomysłowość i kreatywność. Autor mówi o tym, że w świecie diametralnie zmieniającej się gospodarki i technologii szkoła nie może młodego człowieka nauczyć gotowej wiedzy, którą zastosuje po studiach. To „kamyczek” do naszego edukacyjnego ogródka. Już dawno postawiono bowiem problem, że szkoła realizuje materiał, podstawy, a nie uczy konkretnego ucznia, szacując jego możliwości, wkład pracy, predyspozycje. Dobrym argumentem jest tu przykład związany z wiekiem i przydziałem do klas mimo, że dojrzałość psychiczna i intelektualna dzieci w wieku szkolnym jest bardzo różna, a jednak w większości państw „oświeconych” uczeń trafia do danej klasy ze względu na wiek. Z poważaniem Teresa Wójcik Wydaje: Powiatowy Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju Redaktor naczelny: Teresa Wójcik Zespół redakcyjny: Jolanta Maślicha, Teresa Wójcik, Marta Nowak, Anna Bątkowska, Ewa Guździoł. Adres redakcji: 28-100 Busko-Zdrój, Al. Mickiewicza 21, tel. (41) 378 18 56 www.podidnbusko.pl e-mail: [email protected] Skład i druk: Kazimierska Agencja Drukarska, ul. Przemysłowa 9, 28-500 Kazimierza Wielka, tel. 41 350 2002, www.drukarniakw.pl, e-mail: [email protected] Redakcja nie zwraca materiałów i nie wprowadza merytorycznych zmian w opublikowanych artykułach. Buski Kwartalnik Edukacyjny 1 Anna Kosela • Autorka jest nauczycielką w I Liceum Ogólnokształcącym w Busku-Zdroju oraz doradcą metodycznym w PODiDN w Busku-Zdroju SPÓJNOŚĆ PROGRAMOWA NA III I IV POZIOMIE EDUKACYJNYM W NAUCZANIU BIOLOGII W roku szkolnym 2009/2010 wprowadzona została do przedszkoli, klas pierwszych szkół podstawowych i klas pierwszych gimnazjów nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego (Rozporządzenie MEN z 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Dz. U. z 2009 r. nr 4, poz. 17). Jednym z podstawowych założeń nowej podstawy programowej jest spójność kształcenia, w tym odejście od powtarzania nauczanych treści na poprzednim etapie kształcenia, na rzecz ich pogłębiania i poszerzania. Wymaga to znajomości przez nauczycieli podstawy programowej nie tylko nauczanego przedmiotu na jednym etapie kształcenia, ale także etapu poprzedniego i następnego oraz przedmiotów pokrewnych. W celu zapewnienia ciągłości realizacji podstawy programowej na III i IV etapie edukacyjnym Kuratorium Oświaty w Kielcach we współpracy z Samorządowym Ośrodkiem Doradztwa Metodycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach oraz Powiatowym Ośrodkiem Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju zorganizowało cykl regionalnych konferencji metodycznych dla nauczycieli przedmiotów, których liniowa realizacja podstawy programowej kształcenia ogólnego rozłożona jest na dwa etapy edukacyjne – gimnazjum i szkołę ponadgimnazjalną. Podczas prowadzonych konferencji dla biologów dokonano wnikliwej analizy treści podstawy programowej pod kątem spójności III i IV etapu kształcenia, uwzględniając również zadania szkoły, cele ogólne, cele szczegółowe, zalecane warunki i sposoby realizacji oraz komentarze do podstawy programowej. Szczególna uwaga została zwrócona także na kompetencje kluczowe kształcone u uczniów wspólne do III i IV etapu kształcenia. Z analizy podstawy programowej wynika, iż cele kształcenia ogólnego na wszystkich etapach edukacji są identyczne: 2 1. Przyswojenie przez uczniów określonego zasobu wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyki. 2. Zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystania posiadanych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. 3. Kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiednie funkcjonowanie we współczesnym świecie. Również umiejętności zdobywane przez uczniów w trakcie kształcenia ogólnego na wszystkich etapach kształcenia są wspólne. Podstawa programowa z biologii na poziomie podstawowym na IV etapie kształcenia (szkoła ponadgimnazjalna) jest realizowana tylko podczas nauki w pierwszej klasie i obejmuje zagadnienia z biotechnologii i inżynierii genetycznej, różne aspekty bioróżnorodności i jej zagrożenia oraz formy ochrony przyrody krajowe i międzynarodowe. Omawiane treści są uzupełnieniem wiadomości dla absolwentów szkół gimnazjalnych. Są, więc liniową kontynuacją nauczania biologii. W przypadku nauczania tego przedmiotu na poziomie rozszerzonym na IV etapie kształcenia nauczanie ma charakter koncentryczny tzn. pogłębia wiadomości i poszerza oraz doskonali posiadane umiejętności ucznia. Szczegółowe cele kształcenia, czyli wymagania ogólne na III etapie edukacji (szkoła gimnazjalna) to: 1. Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. 2. Znajomość metodyki badań biologicznych. 3. Poszukiwanie, wykorzystywanie i tworzenie informacji. 4. Rozumowanie i argumentacja. 5. Znajomość uwarunkowań zdrowia człowieka. IV etap kształcenia obok w/w wymagań z III etapu edukacyjnego obejmuje dodatkowy, kolejny punkt: 6. Postawa wobec przyrody i środowiska. Buski Kwartalnik Edukacyjny Wnikliwa analiza podstawy programowej (tom 5), ze szczególnym uwzględnieniem komentarzy pozwala nauczycielom dokładnie realizować i różnicować treści nauczania wymagane odpowiednio na III i IV etapie edukacyjnym. Dlatego też podczas zajęć warsztatowych w czasie prowadzonych konferencji nauczyciele szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych wspólnie sprawdzali i omawiali różnice wynikające z nowej podstawy programowej dotyczące szczegółowych treści merytorycznych nauczanego materiału. Wskazywali także metody, formy pracy oraz sposoby oceniania przydatne w realizacji wymagań programowych oraz kształtowaniu kompetencji i umiejętności ucznia. Analizowano także warunki i sposoby realizacji treści programowych. Zalecane jest stosowanie w nauczaniu biologii metod aktywizujących ze szczególnym uwzględnieniem metody projektu, organizowanie wycieczek edukacyjnych oraz zajęć terenowych, a także wykonywanie doświadczeń i eksperymentów. Kształcenie ogólne na III i IV etapie edukacyjnym, chociaż realizowane w dwóch różnych szkołach tworzy programowo spójną całość i stanowi fundament wykształcenia. Zgodnie z nową podstawą programową realizacja treści programowych ma nie tylko dostarczyć uczniom wiadomości i kształcić cenne umiejętności, ale także ma kształtować uczniowskie postawy, co ma ogromne znaczenie w późniejszym życiu. Lidia Soja • Autorka jest nauczycielką w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Wiślicy oraz doradcą metodycznym w PODiDN w Busku-Zdroju SZEŚCIOLATKI DO SZKOŁY – SYLWETKA DZIECKA SZEŚCIOLETNIEGO Zbliża się małymi kroczkami 1 września 2014 r. czyli kolejny etap reformy edukacji – obniżenie wieku szkolnego. Wdrażana reforma jest konsekwencją założenia, że polska szkoła dojrzała już do tego, aby objąć opieką i nauką także dzieci sześcioletnie. 2 marca 2012 r. weszła w życie ustawa z dnia 27 stycznia 2012 r. zmieniająca ustawę o systemie oświaty, według której obowiązek szkolny dla sześciolatków przesunięty został na 1 września 2014 r. W latach szkolnych 2012/2013 i 2013/2014 naukę w I klasie szkoły podstawowej mogą rozpocząć dzieci, na wniosek rodziców, które w danym roku kalendarzowym kończą 6 lat (urodzone w roku 2006 i 2007). Dzieci sześcioletnie, które w okresie przejściowym nie rozpoczną spełniania obowiązku szkolnego kontynuują przygotowanie przedszkolne. Nauczyciele w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub innej formie wychowania przedszkolnego rozwijają wiedzę i umiejętności dzieci, uwzględniając ich potrzeby rozwojowe. Nowelizacja zachowuje obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego dla dzieci pięcioletnich. Tak więc dzieci uro- Buski Kwartalnik Edukacyjny dzone w roku 2008 r. – z dniem 1 września znajdą się w klasie pierwszej szkoły podstawowej. Zadaniem szkoły jest stworzenie takich warunków, aby sześciolatki mogły dobrze w niej funkcjonować. Do szkoły oprócz ucznia chodzi także dziecko. Niektóre dzieci od razu stają się uczniami, a niektóre pozostają dziećmi do końca szkoły podstawowej. Każde dziecko bowiem rozwija się w swoim tempie. Większość dzieci gubi się, chcąc połączyć rolę dziecka i ucznia. Czy dzieci sześcioletnie są zatem gotowe do sprostania szkolnym obowiązkom? Warto przeanalizować jaki jest sześciolatek? W połowie 6 roku życia zaczyna się ostatnia faza wieku przedszkolnego, która kończy się z chwilą podjęcia nauki w szkole. Sześciolatek interesuje się światem i zjawiskami w nim zachodzącymi. Zapoznaje się z konkretnymi właściwościami przedmiotów i z zaciekawieniem, chłonie informacje o bliższym i dalszym otoczeniu. Dziecko w tym okresie powinno być przystosowane do pracy w zespole oraz do większego wysiłku i skupienia uwagi. Podstawową i ulubioną formą jego działania jest zabawa, która staje się urozmaicona i dobrze zorganizowana. W środowisku domo- 3 wym i przedszkolnym dziecko powinno spełniać dużo drobnych zadań np. pomagać w utrzymaniu porządku, podlewać kwiaty, opiekować się młodszym rodzeństwem, kolegami. Chociaż sześciolatek jest bardziej opanowany i mniej impulsywny od młodszych dzieci, przy niedużych trudnościach, drobnych problemach często wpada w złość, płacze, tupie nogami. Sześciolatek powinien dobrze rysować i malować, może mieć jednak trudności z pisaniem, co jest związane z nie w pełni ukształtowanymi kośćmi nadgarstków. Powinien rozróżniać prawą i lewą stronę, układać puzzle, rozumieć pojęcie czasu, przestrzeni, koloru, liczb, rozumieć pojęcia związane z odległością, znać dni tygodnia, nazwy miesięcy, pór roku, bawić się w zabawy z podziałem na role, interesować się przyrodą i jej zjawiskami, swobodnie prowadzić rozmowy i starać się uzasadniać swoje decyzje. ROZWÓJ RUCHOWY Rozwój sprawności ruchowych odbywa się w ścisłym związku z dojrzewaniem układu nerwowego i narządów ruchu. Sześciolatek sprawnie i samodzielnie wykonuje czynności samoobsługowe. Szybko rozwija się jego zwinność, natomiast słabiej siła fizyczna, może się szybko męczyć, ale też bardzo szybko regeneruje siły. Sześciolatek jest dość zręczny, jego ruchy stają się skoordynowane, płynne i harmonijne. Potrafi podrzucić i złapać piłkę, skakać, pokonywać przeszkody i wykonywać ćwiczenia równoważne, sprawnie jeździ na rowerze dwukołowym. Dzieci sześcioletnie chętnie współzawodniczą ze sobą, a to wpływa pozytywnie na ich rozwój społeczny. ROZWÓJ MOWY I MYŚLENIA Dziecko w wieku 6 lat posługuje się swobodnie mową potoczną i bez problemu potrafi przekazać swoje myśli, pragnienia, żądania, uczucia i emocje. Zaczyna mówić pełnymi i złożonymi zdaniami. Mowa sześciolatka jest coraz bardziej poprawna gramatycznie a jej rozwój związany jest z rozwojem myślenia i narządów mowy. Dziecko jest ciekawe świata, dąży do jego poznania i zrozumienia praw w nim rządzących, często pyta, mówi i ustosunkowuje się do tematu. Wzrasta zdolność do dokonywania analizy i syntezy oraz abstrahowania, myślenie sześciolatka jest jeszcze myśleniem konkretno-wyobrażeniowym a rozwiązywanie problemów następuje przypadkowo na zasadzie prób i błędów. 4 Myślenie abstrakcyjne (słowno-pojęciowe) zaczyna się dopiero kształtować, występują początki uogólniania i tworzenia pojęć. ROZWÓJ WRAŻEŃ I SPOSTRZEŻEŃ U sześciolatka wzrasta wrażliwość zmysłów na bodźce: lepiej odbierają bodźce z otoczenia i reagują na złożone sygnały. W poszerzaniu orientacji dziecka szczególną rolę spełnia zmysł wzroku i słuchu. Wrażliwość wzrokowa sześciolatka wzrasta, potrafi on rozróżnić barwy i ich odcienie i nazwać je. Większa jest ostrość wzroku, co pozwala dostrzec położenie i wielkość przedmiotów oraz ich cechy i jakość. Wzrasta wrażliwość słuchowa, rozwija się słuch werbalny (wrażliwość na dźwięki mowy) i słuch muzyczny (poczucie rytmu, melodii, harmonii). Dzieci rozróżniają tony pod względem ich wysokości, siły i barwy. Ruch ciała jest coraz lepiej dostosowany do charakteru muzyki. Doskonali się kinetyka, co pozwala dziecku wykonywać ciągły i płynny ruch w takt muzyki. U dzieci w tym wieku przeważa spostrzeganie globalne, mogą już dokonać analizy i syntezy danego materiału np. rozpoznać kształty przedmiotów, figury geometryczne, układać obrazki z części. ROZWÓJ UWAGI, WYOBRAŹNI, PAMIĘCI Funkcje te są ze sobą powiązane. Uwaga dziecka jest skoncentrowana na bodźcach silnych i atrakcyjnych. Potrafi się skoncentrować na około 15 minut, uwaga ma charakter mimowolny, jest nietrwała, posiada ograniczony zakres, jest chwiejna i łatwo ulega rozproszeniu, nie ma rozdzielności. Gdy dziecko zaczyna się nudzić przenosi zainteresowanie na inną czynność czy zabawę. Czas trwania wykonywanych przez dzieci czynności wydłuża się. Świadczy to o kształtowaniu się uwagi dowolnej, która jest warunkiem osiągnięcia przez dziecko dojrzałości szkolnej. Dominującą w tym wieku jest pamięć konkretno-obrazowa, a pamięć słowna zaczyna się dopiero rozwijać. Mimowolny charakter pamięci powoduje to, że jest mało pojemna, nietrwała i niedokładna, dziecko zapamiętuje wiele szczegółów, ale pomija cechy istotne i sens ogólny. Powoli zaczyna kształtować się pamięć dowolna, czyli świadoma chęć zapamiętywania i przypominania. Typowa dla sześciolatka jest pamięć mechaniczna, czyli dosłowne zapamiętywanie tekstu, szczególnie rymowanego i rytmicznego. Rozwija Buski Kwartalnik Edukacyjny się pamięć logiczna, która polega na rozumieniu materiału i umiejętności opowiedzenia go własnymi słowami. ROZWÓJ EMOCJONALNO-SPOŁECZNY Pod koniec wieku przedszkolnego dziecko zdolne jest przeżywać uczucia wyższe bardziej świadomie i głęboko. Dzieci dojrzewają emocjonalnie, uczą się opanowywać swoje reakcje oraz ich przejawy zewnętrzne – ruchowe i słowne. Dziecko w tym wieku potrafi opiekować się młodszym rodzeństwem lub słabszym rówieśnikiem. Jego nastroje i uczucia są jeszcze zmienne i gwałtowne, emocje szybko przeradzają się w inne, np. śmiech w płacz, radość w smutek. Dojrzewając emocjonalnie sześciolatek zaczyna rozumieć emocje innych. Duże znaczenie ma dla niego grupa rówieśnicza, w której zawiera pierwsze przyjaźnie, w której współdziała i współzawodniczy. Może mieć czasem kłopoty ze współdziałaniem z rówieśnikami, ponieważ ma silną potrzebę rywalizacji i zwyciężania. Kiedy jest w dobrym nastroju pomaga kolegom i nauczycielowi, potrafi podporządkować się wymaganiom innych i przestrzega określonych norm postępowania. Sześciolatek zaczyna przewidywać intelektualne i emocjonalne skutki swego działania. Jest bardzo czuły na krytykę, czasem oszukuje i ma problem z przyznaniem się do winy. Dziecko w tym wieku zazwyczaj posiada przyjaciela, ale przyjaźni się i bawi głównie z osobami tej samej płci. Dla sześciolatka autorytetem są rodzice i nauczyciele. Otoczmy dziecko mądrą opieką, bo tylko ona spowoduje, że dziecko będzie kiedyś pozbawionym egoizmu, umiejącym się cieszyć z życia dorosłym człowiekiem. Warto również zastanowić się jakie są nasze sześciolatki i pomóc rodzicom w podjęciu słusznej decyzji posłania do klasy pierwszej czy pozostawienia w oddziale przedszkolnym. Czy sześciolatki sprostają zadaniom w klasie pierwszej, czy podołają obowiązkom w następnych latach nauki szkolnej? Dziś trudno odpowiedzieć na to pytanie? Odpowiedź poznamy za lat kilka. Literatura: Wilgucka – Okoń B., „Gotowość szkolna dzieci sześcioletnich”. Przetacznik – Gierowska M., Makieło – Jarża G. – „Psychologia rozwojowa i wychowawcza wieku dziecięcego”. Lidia Soja • Autorka jest nauczycielką w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Wiślicy oraz doradcą metodycznym w PODiDN w Busku-Zdroju X „MAŁY” POWIATOWY KONKURS RECYTATORSKI: „WSZYSTKIE DZIECI NASZE SĄ: BASIA, MICHAEL, MAŁGOSIA, JOHN…” Powiatowy Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju zaprasza uczniów klas „0”, I, II, III oraz nauczycieli i opiekunów do wzięcia udziału w X – jubileuszowej edycji „Małego” Powiatowego Konkursu Recytatorskiego. W bieżącym roku mottem przewodnim konkursu są słowa piosenki Majki Jeżowskiej: „Wszystkie dzieci nasze są, Basia, Michael, Małgosia, John…” – dzieci całego świata, ich marzenia, pasje i pragnienia. Konkurs ma na celu rozwijanie zainteresowań i wrażliwości dzieci, stwarza także uczestnikom możliwość prezentacji własnych talentów na scenie przy udziale publiczności. Zapraszamy dzieci wraz z opiekunami do wzięcia Buski Kwartalnik Edukacyjny udziału w X edycji „Małego” Powiatowego Konkursu Recytatorskiego. REGULAMIN na rok szkolny 2012/2013 Cele konkursu: Popularyzacja literatury dziecięcej. Rozwijanie dziecięcych talentów i zdolności. Rozwijanie ekspresji i wrażliwości estetycznej. Doskonalenie wyrazistej mowy, rozwijanie pamięci, kształcenie odwagi i śmiałości. •• Doskonalenie prawidłowego interpretowania utworu. •• •• •• •• 5 •• Podnoszenie poziomu kompetencji językowych oraz zasobu słownictwa. •• Uświadomienie konieczności respektowania reguł konkursu. •• Integrowanie dzieci z różnych szkół i placówek. Tematyka: Dowolny dobór utworów z całego bogactwa poezji dla dzieci i młodzieży, a także twórczość własna. Uczestnicy: Do konkursu przystępują uczniowie klas„0”–I–II– III Przedszkoli i Szkół Podstawowych z Gmin: Busko-Zdrój, Chmielnik, Gnojno, Kazimierza Wielka, Nowy Korczyn, Opatowiec, Pacanów, Pińczów, Solec-Zdrój, Stopnica, Tuczępy, Wiślica. Warunki konkursu: Każda gmina wyznacza miejsce eliminacji gminnych. Uczestnicy w konkursach gminnym i powiatowym podzieleni będą na dwie grupy wiekowe: 1. dzieci z klasy „0” i I 2. dzieci z klas II i III Każdy uczestnik zaprezentuje jeden utwór w czasie nie przekraczającym 5 minut. •• Rozpoczną dzieci z klas „0”, następnie z klas I–II–III. •• •• •• •• •• •• •• •• Patronat medialny: „Buski Kwartalnik Edukacyjny”, „Moje Ponidzie”. •• •• •• Etapy konkursu: I etap – szkolny przeprowadzony w poszczególnych placówkach (szkołach, przedszkolach). II etap – gminny, w którym biorą udział uczniowie ze szkół i przedszkoli w danej Gminie: •• Komisja Gminna wyłoni 3 uczniów z każdej grupy wiekowej, którzy najlepiej zaprezentowali swoje wiersze i zakwalifikuje ich do III etapu – finałowego. •• Protokoły Komisji Gminnych prosimy składać do PODiDN w Busku-Zdroju w terminie do 26.04.2013 r. III etap – finałowy – powiatowy: •• Konkurs finałowy odbędzie się w maju 2013 r. Informacje o terminie i miejscu etapu finałowego zostaną przekazane koordynatorom gminnym z dwutygodniowym wyprzedzeniem oraz zostaną zamieszczone na stronie internetowej Ośrodka www.podidnbusko.pl. •• Uczestnicy w kolejności alfabetycznej będą prezentować wybrany utwór. 6 Kryteria oceny: odpowiedni dobór tekstu, staranne pamięciowe opanowanie tekstu, intonacja i modulacja głosu, interpunkcja, artykulacja, tempo recytacji, postawa recytatora, strój uczestnika, ogólne wrażenie estetyczne. •• •• •• •• •• •• Dodatkowe informacje: W konkursie finałowym wezmą udział uczniowie wyłonieni w eliminacjach gminnych (maksymalnie sześć osób z gminy). Wszystkich uczestników oceniać będzie profesjonalne jury. Koordynatorów Gminnych prosimy o składanie zgłoszeń uczestników do konkursu finałowego do 26.04.2013 r. według załączonego wzoru na adres: Powiatowy Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli, 28-100 Busko-Zdrój, al. Mickiewicza 21, lub e-mailem: [email protected], bądź faxem: (41) 378 18 56. Szkoły biorące udział w konkursie zobligowane są do uzyskania zgody od rodzica lub opiekuna prawnego na przetwarzanie danych osobowych dzieci biorących udział w konkursie. Regulamin konkursu zamieszczony jest na stronie PODiDN. Na dzieci czekają nagrody. W sprawach dotyczących organizacji i przebiegu konkursu, zapraszamy gminnych koordynatorów „recytatorskich talentów” do PODiDN na spotkanie, o którym zostaną Państwo poinformowani. Termin spotkania koordynatorów gminnych zostanie zamieszczony na stronie internetowej Ośrodka www.podidnbusko.pl. Informacji na temat przygotowań do konkursu udzielają koordynatorzy powiatowi: Lidia Soja tel. 605 362 844. Agnieszka Kaszewska tel. 509 596 856 Zapraszamy do udziału! Buski Kwartalnik Edukacyjny Anna Masłowska • Autorka jest wicedyrektorem Zespołu Placówek Oświatowych nr 1 w Busku-Zdroju oraz doradcą metodycznym w PODiDN w Busku-Zdroju POWIATOWY KONKURS „MOJE PONIDZIE” 2012/2013 Zapraszamy młodzież szkół podstawowych i ich opiekunów do udziału w X edycji konkursu „Moje Ponidzie”, którego celem jest upowszechnianie wiedzy o najbliższym regionie, tradycji, historii, formach ochrony przyrody, znanych i cenionych postaci Ponidzia. Konkurs uczy, bawi, odkrywa najciekawsze, barwne, czasami zapomniane zakątki regionu. Oprócz wiedzy dydaktycznej organizatorzy zapewniają program artystyczny w postaci spektaklu w wykonaniu zespołu „Zlepce”, a także prelekcje pracowników Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych z wykorzystaniem środków audiowizualnych. Cennym aspektem konkursu jest promocja aktywnego wypoczynku na ścieżkach Ponidzia, adresowana nie tylko do młodzieży, ale także do rodziców. Zmagania uczestników oceniać będzie jury, w skład którego zasiądą znawcy tematyki ponidziańskiej, sfery ekologicznej naszego regionu, PODiDN, Parków Krajobrazowych Ponidzia. Rzeczowość, skrupulatność oceny pracy jest szczególnie istotna i rzutuje na wysoki poziom organizacyjnej płaszczyzny konkursu. Regulamin konkursu: I. Cele konkursu: •• popularyzacja wiedzy o Ponidziu; •• rozwijanie postaw patriotycznych związanych z tożsamością kultury regionalnej; •• kształtowanie postaw proekologicznych; •• rozwijanie umiejętności zespołowej współpracy. II. Organizacja konkursu: 1. Organizator: Powiatowy Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju. Współorganizatorzy: Zespół Placówek Oświatowych nr 1 w BuskuZdroju. Buski Kwartalnik Edukacyjny Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych. 2. Patronat medialny: Buski Kwartalnik Edukacyjny, Tygodnik Ponidzie. 3. Konkurs kierowany jest do uczniów szkół podstawowych (kl. IV–VI). Organizacją i przebiegiem konkursu kieruje Komisja Konkursowa, którą powołuje Dyrektor PODiDN w Busku-Zdroju. W skład Komisji wchodzą nauczyciele doradcy metodyczni z PODiDN w Busku-Zdroju. 4. Ustala się zespołowe uczestnictwo w konkursie. •• Zespół stanowi 2 osobowa grupa uczniów. •• Zespół pracuje pod opieką jednego nauczyciela. •• Każdą szkołę może reprezentować tylko jedna drużyna. 5. Konkurs przebiegać będzie w 2 etapach. I etap – gminny: •• Reprezentujące szkołę zespoły uczniowskie rozwiązują test przygotowany przez Komisję Konkursową. •• Zestawy pytań dla wszystkich gmin są identyczne. II etap – powiatowy: Dwuosobowe zespoły wyłonione w I etapie wykonują następujące zadania: a) Opracowują pracę konkursową – poster (plakat naukowy) w formacie A1/B1. Technika dowolna. Temat pracy konkursowej „Aktywny wypoczynek na ścieżkach Ponidzia”. b) przystępują do sprawdzianu wiedzy z zakresu: •• znajomości walorów przyrodniczych, kulturowych i historycznych Ponidzia; •• ukształtowania terenu; •• form ochrony przyrody na Ponidziu; •• charakterystycznej flory i fauny; •• zabytków kultury materialnej; •• legend Ponidzia; 7 •• tradycji regionalnych (kuchni, ubioru, budownictwa, obrzędów); •• ludzi zasłużonych dla Ponidzia; •• znajomości mapy Ponidzia i heraldyki miast. Zgłoszenia o przystąpieniu do konkursu wg załączonego wzoru należy nadsyłać do dnia 28.02.2013 r. na adres: Powiatowy Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli 28-100 Busko-Zdrój al. Mickiewicza 21 Eliminacje gminne – 12.04.2013 r. godz. 1000. Wyniki eliminacji gminnych zostaną zamieszczone na stronie internetowej PODiDN: www.podidnbusko.pl. Finał powiatowy – maj 2013 r. Miejsce: Zespół Placówek Oświatowych nr 1 w Busku-Zdroju, ul. Kościuszki 1. Termin nadsyłania prac konkursowych upływa z dniem: 15.05.2013 r. 6. 7. 8. 9. III. Uwagi końcowe: 1. We wszystkich sprawach związanych z konkursem można zwracać się do nauczycieli doradców metodycznych: •• Ewy Charczuk – nr telefonu 509 515 654 •• Barbary Galant – nr telefonu 515 175 078 •• Anny Masłowskiej – nr telefonu 507 117 623 2. Informacje na temat konkursu można uzyskać również na stronie internetowej: PODiDN www.podidnbusko.pl lub pod numerem telefonu 41-378-18-56. 3. Dostarczone prace pozostaną do dyspozycji organizatora, który ma prawo do wykorzysta- nia ich na wybranych przez siebie polach eksploatacji w nieograniczonym zakresie. 4. Organizator zastrzega sobie prawo do publikacji nadesłanych prac konkursowych oraz do przetwarzania danych osobowych uczestników konkursu. 5. Szkoły biorące udział w konkursie zobligowane są do uzyskania zgody od rodzica lub opiekuna prawnego na przetwarzanie danych osobowych dzieci biorących udział w konkursie. •• •• •• •• •• •• Literatura: K. T. Zającowie – Zespół Parków Krajobrazowych – Informator przyrodniczo-krajobrazowy, Kielce 2001 r., wznowiony w 2007 r. F. Rusak – „Buskie legendy”, Busko-Zdrój 2002 r. M. Jurecki – „Ponidzie, w świętokrzyskim stepie”, Kraków 2005 r. Rozdział II. Część krajoznawcza: –– Ukształtowanie terenu; –– Budowa geologiczna; –– Hydrografia; –– Przyroda; –– Dzieje regionu; –– Kultura regionu; –– Kuchnia regionalna; –– Ponidziańskie legendy; –– Kraina oczyma mieszkańców; –– Ochrona dziedzictwa przyrodniczego (tylko Zespół Parków Krajobrazowych Ponidzia). Wiadomości dotyczące Szlaku Nadnidziańskich Zamków oraz miejscowości: Busko-Zdrój, Stopnica, Nowy Korczyn, Wiślica, Pińczów, Jędrzejów. Mapa powiatu buskiego. Materiały zamieszczone na stronie PODiDN. Agnieszka Kaszewska • Autorka jest nauczycielem bibliotekarzem w Zespole Szkół Specjalnych w Busku-Zdroju oraz nauczycielem konsultantem w PODiDN w Busku-Zdroju Barbara Galant • Autorka jest nauczycielką w I Liceum Ogólnokształcącym w Busku-Zdroju oraz doradcą metodycznym w PODiDN w Busku-Zdroju POWIATOWY KONKURS LITERACKI „SKRZYDŁEM WIATRU PISANE” Powiatowy Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju oraz Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Kielcach Filia w BuskuZdroju zapraszają do udziału w I Powiatowym Konkursie Literackim pt. „Skrzydłem wiatru pisane”. 8 Konkurs został skierowany do uczniów szkół podstawowych klas IV–VI. Głównym przesłaniem konkursu jest kształcenie umiejętności przedstawiania swoich myśli, odczuć i pragnień za pomocą słowa pisanego. Tegoroczny temat prac „Moje Buski Kwartalnik Edukacyjny marzenia” ma skłonić młodych ludzi do podjęcia w swej twórczości literackiej, tematu związanego z wyrażeniem osobistych przemyśleń, które zostaną zawarte w opowiadaniach i wierszach. Serdecznie zapraszamy do udziału w konkursie dzieci uzdolnione literacko. Cele konkursu: •• Rozbudzanie zainteresowań i twórczego myślenia uczniów. •• Kształtowanie wrażliwości twórczej. •• Stwarzanie uczestnikom konkursu możliwości prezentacji własnych uzdolnień. •• Motywowanie nauczycieli do podejmowania różnorodnych działań w pracy z uczniem zdolnym. •• Promowanie osiągnięć uczniów i ich nauczycieli. Regulamin konkursu: 1. Temat przewodni tegorocznej edycji Odkrywania Talentów „Moje marzenia”. 2. Konkurs odbędzie się 13 maja 2013 r. o godzinie 1100 w sali konferencyjnej Biblioteki Pedagogicznej w Busku-Zdroju, ul. Armii Krajowej 19. 3. Konkurs skierowany jest do uczniów szkół podstawowych klas IV–VI. 4. Szkoła dokonuje weryfikacji prac uczestników i ustala listę uczniów zakwalifikowanych do konkursu. 5. Każda placówka ma prawo do nadesłania 4 prac wybranych po eliminacjach szkolnych. 6. Jako zgłoszenie uczestnictwa w konkursie traktuje się przesłanie tekstu wiersza lub opowiadania (maksymalnie 2 strony A4, czcionka Times New Roman, rozmiar 12, interlinia 1,5) wraz z danymi uczestnika na adres: Biblioteka Pedagogiczna ul. Armii Krajowej 19, 28-100 Busko-Zdrój e-mail: [email protected] z dopiskiem: „Skrzydłem wiatru pisane” 7. Dane adresowe uczestnika powinny zawierać: imię i nazwisko autora, klasę, szkołę oraz imię i nazwisko opiekuna. 8. Szkoły biorące udział w konkursie, zobligowane są do uzyskania zgody rodzica lub opiekuna prawnego na przetwarzanie danych osobowych dzieci biorących udział w konkursie. 9. Nadesłany wiersz lub opowiadanie powinny być odczytane przez autora lub osobę przez niego wskazaną podczas konkursu. 10. Ogłoszenie wyników konkursu i wręczenie nagród nastąpi podczas Festiwalu Twórczości, który odbędzie się 27 maja 2013 r. o godzinie 1200 w Bibliotece Pedagogicznej w Busku-Zdroju. 11. Podczas Festiwalu Twórczości laureaci konkursu, raz jeszcze zaprezentują swoje prace zaproszonym gościom oraz publiczności. Lista laureatów zostanie zamieszczona na stronie internetowej PODiDN w Busku-Zdroju: www. podidnbusko.pl. 12. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do nieodpłatnej publikacji nagrodzonych i wyróżnionych wierszy oraz opowiadań. 13. Termin nadsyłania zgłoszeń oraz prac upływa 30 kwietnia 2013 roku. 14. Dane organizatorów: Powiatowy Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju tel. 41 378-18-56 Biblioteka Pedagogiczna w Busku-Zdroju tel. 41 378-39-27 15. Koordynatorzy konkursu: Barbara Galant tel. 515 175 078 Agnieszka Kaszewska tel. 509 596 856 Małgorzata Bębenek • Autorka jest nauczycielką w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Niepełnosprawnych Ruchowo w Busku-Zdroju PROJEKT LITERACKI „WĘDRUJĄC PRZEZ WIEKI W POSZUKIWANIU POETY – ARTYSTY” Na lekcjach języka polskiego zrodził się pomysł, aby w sposób wizualny, obrazowy i humorystyczny powtórzyć i usystematyzować zdobyte w szkole średniej wiadomości z literatury. Ostatecznie pomysł przybrał kształt projektu klasowego, w którym Buski Kwartalnik Edukacyjny każdy uczeń miał swój udział. Można było wybrać dla siebie jedną epokę literacką. Uczniowie klasy II Uzupełniającego Liceum Ogólnokształcącego szybko i sprawnie podzielili się ulubionymi epokami. Jedynie o romantyzm darli koty Karol z Krzysz- 9 Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim tofem. Trzeba było przekonywać Karola, że Krzyśkowi do twarzy z romantyczną miłością, a do niego z kolei pasuje jak ulał właśnie dekadencki splin modernizmu (którego nikt jeszcze nie wybrał). Na szczęście Karol połknął haczyk i szybko zakopał topór wojenny. Wszyscy mieli miesiąc czasu na przygotowanie inscenizacji literackiej pt. „Wędrując przez wieki w poszukiwaniu poety – artysty”. Dzięki burzy mózgów wybraliśmy najlepsze pomysły na jej realizację. Każdy musiał wskazać w swojej epoce jednego reprezentatywnego poetę oraz nauczyć się na pamięć jego najbardziej znanego wiersza. Ale to nie wszystko. Aby móc poczuć klimat epoki, dobrze byłoby recytować poezję na tle ówczesnej muzyki. Tu przydała się konsultacja z nauczycielem muzyki, aby dowiedzieć się, jacy wielcy kompozytorzy tworzyli w poszczególnych epokach. Potem przesłuchanie na You Tube paru „kawałków” i wybranie tego jednego, który pasuje do roli. Następnie nagranie odpowiednich fragmentów na płytę, w czym pomocą służył nauczyciel informatyki. Ale jak wyglądać ma poeta antyczny, średniowieczny, humanista renesansowy czy szlachcic Sarmata? I znowu każdy zanurkował w Internecie poszukując w grafice Googli stroju dla swego poety. Gdy już wizja artysty przybrała konkretny kształt, przyszedł Nierządem (._.) Polska stoi Ja kocham cały naród (._.) 10 Święta miłości kochanej ojczyzny Buski Kwartalnik Edukacyjny Evviva larte! więcej niż pewne, że nie wróci tak szybko. Milena, grająca poetę średniowiecznego, rozchorowała się równie nagle. Trzeba było gonić w piętkę, szukając zastępców. Wreszcie przyszła ta wiekopomna chwila, gdy w nastrojowej scenografii Krzysztof powitał zgromadzonych na widowni gości i zainaugurował spektakl, zapraszając widzów do odgadywania nazwisk prezentowanych poetów. Kolejne epoki zmieniały się jak w kalejdoskopie. Przed każdą z nich przechadzała się w glorii i chwale Aneta w powłóczystej jedwabnej sukni, niosąc przed sobą kartę z jej nazwą. Operator muzyki, kamery i fotograf mieli pełne ręce roboty. W świetle jupiterów dała o sobie jednak znać trema. Piotrek, który zastępował Karola, zapomniał zupełnie wychylić puchar przy słowach: „Choć życie nasze splunięcia niewarte, evviva l´arte!” Nie mogąc sobie tego wydarować, wtargnął jeszcze raz na scenę i wysuszył kielich do dna za zdrowie dyrekcji, nie zważając na okrzyki reszty klasy, żeby zostawił po łyku dla nich. Z największym rozmachem odgrywał swą rolę romantyczny Krzysztof, gdy wyrzucając w górę ramiona wołał z patosem „Ja kocham cały naród!(…) Chcę go dźwignąć, uszczęśliwić, chcę nim cały świat zadziwić”. Wszyscy zresztą otrzymali rzęsiste oklaski. Ostatecznie ciało pedagogiczne wyglądało na raczej usatysfakcjonowane obejrzaną „sztuką”, klasa II ULO uznała, że było cool i full wypas, a co najdziwniejsze, materiał literacki w główkach sam się jakoś poukładał… I tak oto, niczym Wenus z morskiej piany, narodził się nam szkolny „Kabaret Niemoralna Propozycja”, co było niewątpliwie wartością dodaną tego projektu. czas na kompletowanie kostiumów, co okazało się prawdziwym wyzwaniem. Szczęściem większość z nich udało się znaleźć w przepastnej szafie naszej polonistki. Teraz już każdy ćwiczył recytację własnego wiersza, wszystkich pochłonęła sztuka… Piotruś plótł wieniec laurowy i przymierzał powłóczysty chiton, Piotr wciskał na głowę kudłatą perukę Melpomeny, a Aneta plątała nogi w powłóczystej albie i trydenckim ornacie pożyczonym w parafii. Na próbach było tyleż śmiechu i beztroskiej radości, co mrówczej pracy nad dykcją, gestem i mimiką. Trzeba było się przecież wczuć w swojego poetę… Najokazalej prezentował się chyba Marcin z sumiastym wąsem, w futrzanej czapie, w barwnym sarmackim kontuszu, z szablą przy słuckim pasie. Czuł się w tej roli, jak pączek w maśle, tak też zresztą wyglądał… Do prezentacji zostało już parę dni, klasa przygotowała zaproszenia dla dyrekcji, nauczycieli i wychowawców, gdy nad inscenizacją zawisły czarne chmury. Karol cierpiący na chroniczny ból zębów, zdesperowany ruszył na poszukiwanie dentysty, który założy plombę na Fundusz. Było Kabaret Niemoralna Propozycja Buski Kwartalnik Edukacyjny 11 Agata Cygan • Autorka jest studentką Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach WPŁYW AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ NA ZDROWIE I ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY W ostatnich dziesięcioleciach jesteśmy świadkami dynamicznego rozwoju nauki i techniki. Ludzie pochłonięci troską o wygodne życie, coraz częściej zapominają o swej biologicznej egzystencji. Technika ułatwia człowiekowi życie, czyni je bardziej wydajnym, jej postęp jest nieodwracalny. Jednak rozwojowi techniki towarzyszą również niestety zjawiska niekorzystne dla ludzkiego życia, które polegają na eliminowaniu ruchu i pracy fizycznej, co ujemnie wpływa na zdrowie i rozwój fizyczny człowieka. Udogodnienia cywilizacji, środki komunikacji, automatyzacja, komputeryzacja zmniejszają do minimum aktywność fizyczną w życiu codziennym ludzi. Również środki masowego przekazu, zwłaszcza telewizja, zabierają człowiekowi coraz więcej czasu i zmuszają go do siedzącego trybu życia. Efektem tych przemian jest szerzenie się chorób cywilizacyjnych (głównie układu krążenia i nerwic), a także niekorzystnych zjawisk społecznych wśród młodzieży. Jednym z najważniejszych czynników powodujących choroby cywilizacyjne jest zmniejszona aktywność ruchowa, siedzący tryb życia, a także brak kontaktu z przyrodą i nadmierne przeciążenie układu nerwowego. Wśród młodzieży szkolnej co czwarty uczeń wykazuje odchylenia od prawidłowego stanu zdrowia. Plagą stają się coraz częściej występujące u dzieci i młodzieży wady postawy ciała, pojawiają się problemy chorób nowotworowych. Badania Lubelskiej Akademii Medycznej wykazały, że już u 17-19-latków występują podstawowe czynniki decydujące o zawałach serca, 7% nastolatków ma nadciśnienie tętnicze, 3% podwyższony procent cholesterolu, 1% cierpi na otyłość. W starszych grupach wiekowych wskaźniki te wzrastają dwukrotnie. Nic więc dziwnego, iż profilaktyka chorób cywilizacyjnych za pomocą ruchu jest tematem szeroko dyskutowanym przez lekarzy, pedagogów i psychologów. Zwiększona i systematyczna aktywność ruchowa może łagodzić lub usuwać występowanie wielu czynników chorobotwórczych. Praca fizyczna, uprawianie sportu i turystyki, rekreacja, wychowanie fizyczne, a także wszelka codzienna 12 aktywność ruchowa stają się dziś koniecznością. Doskonałą okazją dostarczania dzieciom i młodzieży odpowiedniej dawki ruchu stwarzają zajęcia wychowania fizycznego w szkole, a także sport i rekreacja w ramach zajęć pozalekcyjnych. Zwłaszcza szkolne lekcje W-F powinny mieć decydujące znaczenie w zapewnieniu uczniom dostatecznej dawki ruchu i ukierunkowaniu na samodzielną działalność w tym zakresie. Zmiany jakie zachodzą w organizmie pod wpływem systematycznej aktywności ruchowej są ogromne. Wiele z nich objawia się już na pierwszy rzut oka. Są to prosta, szczupła sylwetka, lepsze umięśnienie, sprężysty chód, brak objawów zmęczenia przy pracy fizycznej, lepsze samopoczucie w dniach, w których inni czują się gorzej. W wyniku treningu uzyskuje się wyraźną poprawę podstawowych cech motorycznych, takich jak: siła, szybkość, wytrzymałość. Ruch, wysiłek fizyczny powoduje wiele korzystnych zmian wewnątrz poszczególnych układów człowieka: 1. w układzie ruchu – aktywność fizyczna wpływa na mineralizacje kośćca; wzrastanie kości u dzieci i młodzieży; zapobiega i koryguje wady postawy; wzmacnia i stabilizuje stawy; wzmacnia przyczepy, ścięgna i wiązadła; zwiększa przekrój i objętość włókien mięśniowych; zwiększa napięcie, siłę i sprężystość mięśni, dzięki czemu organizm lepiej przystosowuje się do różnych obciążeń. Poprawa umięśnienia ma wielkie znaczenie dla stabilizacji układu kostnego, systematyczne ćwiczenia mięśni grzbietu i brzucha prowadzą do wzmocnienia tzw. gorsetu mięśniowego, co likwiduje bądź łagodzi dolegliwości kręgosłupa zaliczane także do chorób cywilizacyjnych. 2. w układzie krwionośnym – systematyczny trening zwiększa liczbę erytrocytów i hemoglobiny; zwiększa liczbę leukocytów; zwiększa pojemność tlenową krwi; powoduje zwolnienie tętna do 40–50 uderzeń na minutę; zmniejsza ciśnienie skurczowe krwi; kształtuje ekonomiczniejszą pracę serca. Buski Kwartalnik Edukacyjny Serce zmuszane do częstszego wysiłku dostosowuje się do większych wymagań, rozrasta się, poprawia zdolność do transportowania krwi. Człowiek z wytrenowanym sercem nie męczy się z byle powodu i jest w stanie w każdej chwili podjąć i dobrze znieść każdy wysiłek. 3. w układzie oddechowym – aktywność ruchowa zwiększa pojemność życiową płuc; zwiększa głębokość oddechu a także zużycie tlenu i pułap tlenowy o około 25%; zmniejsza liczbę oddechów na minutę; zmniejsza wielkość długu tlenowego. 4. w układzie nerwowym – ćwiczenia fizyczne pobudzają dojrzewanie ośrodków ruchowych w mózgu przyspieszając tym rozwój motoryczności; powodują wzrost szybkości przewodzenia bodźców nerwowych; polepszają koordynację ruchową; zmniejszają poziom lęku; obniżają stany depresyjne oraz poprawiają jakość snu. 5. w układzie hormonalnym – aktywność fizyczna ma korzystny wpływ na budowę i czynność przysadki mózgowej, przez co może odgrywać rolę czynnika intensyfikującego rozwój fizyczny. 6. w układzie immunologicznym – wysiłek fizyczny wpływa na poprawę systemu obronnego i wzrost odporności na zachorowania. Warto jeszcze przypomnieć, że uprawianie sportu powoduje zmniejszenie ilości tkanki tłuszczowej, co ma istotne znaczenie w profilaktyce otyłości. Wychowanie fizyczne i sport są również czynnikami wspomagającymi rozwój u dzieci i młodzieży cech o charakterze społeczno-wychowawczym: uczy dokonywania wyboru i krytycznego patrzenia na siebie oraz podporządkowania celów jednostki – celom grupy; uczy właściwie przeżywać sukcesy i porażki; uczy dyscypliny; kształci życzliwy stosunek do ludzi; przyczynia się do wzrostu zainteresowania współzawodnictwem, ale też i współdziałaniem, kształci silną wolę; uczy konsekwencji w osiąganiu celów; wpływa na prawidłowe kształtowanie się takich cech psychicznych, jak: refleks, inteligencja – prawidłowe rozumowanie, poprawna ocena sytuacji, zdolność przewidywania i podejmowania decyzji; wpływa na samodzielność i inicjatywę; zwiększa odporność na zmęczenie itd. Jak więc widać aktywność fizyczna ma wręcz zbawienny wpływ na zdrowie i rozwój człowieka. Zwłaszcza dzieci i młodzież, których potrzeby ruchowe są wielkie (średnio 5 godzin dziennie), powinny wykorzystywać każdą okazję do uprawiania różnego typu ćwiczeń. Niewątpliwie W-F w szkole daje takie możliwości i częściowo zaspokaja potrzeby ruchowe młodych ludzi. Niestety, niektórzy uczniowie z różnych przyczyn unikają udziału w zajęciach fizycznych, a ich stosunek do ruchu i wysiłku fizycznego jest niechętny. Świadczy to o niskim poziomie świadomości młodzieży szkolnej, co do roli aktywności ruchowej w naszym życiu. Dotyczy to również rodziców, którzy często przymykają oczy na mało aktywny tryb życia swych pociech, wyrządzając im w ten sposób wielką krzywdę. Ogromną rolę w rozwiązaniu tego problemu odgrywają nauczyciele W-F i wychowawcy. Ich zadaniem jest wyrobienie nawyku ruchu u swych podopiecznych oraz wyposażenie w taką wiedzę i umiejętności, żeby dbali o swe ciało, sprawność i zdrowie przez całe życie. BIBLIOGRAFIA Bielski J.: Życie jest ruchem, Agencja Promo-Lider, Warszawa 1996. Cendrowski Z.: Przewodzić innym, Agencja Promo-Lider, Warszawa 1997. Chromiński Z.: Aktywność ruchowa dzieci i młodzieży, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1987. Katarzyna Nowacka • Autorka jest zastępcą dyrektora oraz nauczycielką w Szkole Podstawowej nr 1 w Pińczowie SKUTECZNY NASTOLATEK Okres dorastania to trudny czas dla każdego człowieka. Wiąże się on z wieloma zmianami w budowie fizycznej i funkcjonowaniu na poziomie emocjonalnym i społecznym. Buski Kwartalnik Edukacyjny Zmieniająca się w zawrotnym tempie rzeczywistość sprawia, że młodzi ludzie mają trudności z obraniem właściwego kierunku życia. Zabiegani rodzice zbyt mało czasu poświę- 13 cają na rozmowy wspierające dzieci w tym trudnym, ale bardzo ważnym okresie życia. Rozmowy z uczniami na lekcjach WDŻ ujawniają ich wielką potrzebę wsparcia i pomocy w budowaniu poczucia własnej wartości, dobrych relacji z rówieśnikami, rodzicami oraz w rozwiązywaniu problemów związanych z dorastaniem i kształtowaniem cech charakteru. Lektura książek Stvena Covea „7 nawyków skutecznego działania” oraz Seana Coveya „7 nawyków skutecznego nastolatka”, były dla mnie inspiracją do wzbogacenia lekcji WDŻ o nowe treści i ćwiczenia, wspierające uczniów w budowaniu samooceny, dobrych relacji z rodzicami, rówieśnikami, nawiązywaniu i podtrzymywaniu przyjaźni, kształceniu umiejętności odmawiania, określania kierunku własnego rozwoju, a przede wszystkim możliwość odnajdywania w sobie siły, która pozwala podejmować słuszne decyzje w każdym momencie życia. Dorastającym ludziom potrzebny jest kompas, który będzie stale wskazywał właściwy kierunek i tym samym będzie pomagał im odnaleźć właściwą drogę. Takim kompasem może okazać się 7 nawyków skutecznego działania, które zostały opisane w w/w przewodnikach. Mogą one okazać się skutecznym narzędziem w pracy każdego nauczyciela-wychowawcy. Dzięki znajomości 7 nawyków można kształtować wiele umiejętności, które mają znaczący wpływ na efektywność oddziaływań dydaktycznowychowawczych oraz jakość życia każdego ucznia. Poprzez kształtowanie 7 nawyków skutecznego działania możemy w znaczący sposób wesprzeć dorastających ludzi w kształtowaniu obrazu samego siebie oraz pomóc im odnaleźć się w podlegającej ciągłym zmianom rzeczywistości, a w szczególności: •• kształtować umiejętność organizowania swojego życia, czyli skupić się na tym, co jest najważniejsze oraz asertywnie odrzucać to, co jest stratą czasu; •• uczyć odróżniania ważności i pilności codziennych spraw oraz planowania działania; •• wzmocnić systematyczność (np. stawianie sobie celów i ich weryfikacja); •• rozwijać charakter; •• nauczyć współdziałania z rówieśnikami; •• odkrywać swój unikalny potencjał; 14 •• •• •• •• nauczyć się bycia osobą wiarygodną; poprawić relacje z rodzicami; wzmocnić poczucie własnej wartości; zwiększyć aktywność uczniów w czterech obszarach życia: fizycznym, umysłowym, duchowym i emocjonalnym. Nawyk 1 Bądź kowalem swojego losu Nawyk ten, jest kluczem do rozwijania wszystkich innych nawyków. Daje moc wyboru i kształtuje odpowiedzialność za swoje szczęście i nieszczęście, sukcesy i porażki. Pomiędzy bodźcem a reakcją jest czas na odzyskanie kontroli nad sobą, zastanowienia się nad wyborem reakcji. W tym krótkim czasie człowiek może wykorzystać umiejętność obserwacji samego siebie (samoświadomość), sumienie, wyobraźnię i siłę woli, a następnie dokonać wyboru reakcji. Uświadomienie młodym ludziom posiadania w swoich zasobach takich narzędzi jest źródłem mocy, która pozwala im podejmować słuszne decyzje w każdym momencie życia. Nawyk 2 Zaczynając coś określ sobie cel działania Kształtowanie nawyku określania celów życiowych tych bliższych i tych dalszych daje obraz tego, co zrobić z własnym życiem. Młodzi ludzie mają problem z określeniem ważnych celów życiowych. Pokazanie im możliwości określania bliższych celów, związanych z ich aktualnym życiem tj. decyzje w sprawie wyboru przyjaciół, osiągnięć szkolnych, relacji z rodzicami, nauczycielami, pracy nad swoim poczuciem wartości uczy ich wybiegania myślami poza dzisiejszy dzień i podejmowania decyzji w sprawie swojego życia na właściwą drogę. Daje im to też poczucie panowania nad swoim postępowaniem, a tym samym kształtuje poczucie bezpieczeństwa i pewności siebie. Wartościowym ćwiczeniem w zakresie nawyku 2 jest pisanie własnej misji życiowej. Otwiera ono oczy młodych ludzi na sprawy naprawdę ważne, pomaga w podejmowaniu słusznych decyzji oraz daje poczucie stabilności. Buski Kwartalnik Edukacyjny Nawyk 3 Najpierw rzeczy najważniejsze Organizując swój czas w pierwszej kolejności powinniśmy zajmować się rzeczami o największym znaczeniu, czyli sprawami ważnymi ale niepilnymi. Ćwiczenia w zakresie tego nawyku uczą poko- nywać lęki i bycia silnym w trudnych sytuacjach. Ucząc się nawyku 2 młodzi ludzie uświadamiają sobie, co jest najważniejsze, natomiast Nawyk 3 polega na nadawaniu rzeczom najważniejszym pozycji spraw priorytetowych. Ćwiartki czasu PILNE W A Ż N E N I E W A Ż N E I „Wiecznie zagoniony” • Sprawdzian na jutro • Chory przyjaciel • Zdążenie na czas do szkoły III „Zawsze chętny” • Niezbyt ważne telefony • Rzeczy, które odrywają od nauki i pracy • Drobne problemy innych • Presja otoczenia Tempo życia sprawia, że przestajemy odróżniać wagę i pilność spraw. Nadmierne spędzanie czasu w ćwiartce I powoduje zdenerwowanie, stres, pośpiech, panikę, bóle głowy. Z kolei długie przebywanie w III ćwiartce powoduje brak samodyscypliny, obniżenie poczucia własnej wartości. Jeśli zbyt dużo czasu poświęcamy na sprawy z ćwiartki IV prowadzi to do słabości psychicznej, powoduje brak sukcesów i odpowiedzialności. Najwięcej czasu powinniśmy spędzać w ćwiartce II. Są to sprawy ważne lecz nie naglące. Regularne spędzanie czasu w tej ćwiartce prowadzi do kontroli nad własnym życiem, daje poczucie rów- Buski Kwartalnik Edukacyjny NIEPILNE II „Rozsądny organizator” • Planowanie, wyznaczanie celów • Wypracowanie na przyszły tydzień • Ćwiczenia fizyczne • Pielęgnowanie przyjaźni • Odpoczynek IV „Obibok” • Zbyt dużo czasu przed telewizorem • Zbyt wiele grania na komputerze • Gadanie przez telefon • Maratony po sklepach nowagi i przynosi osiągnięcia w wielu dziedzinach. Działania w tej ćwiartce są kluczem do pozytywnych zmian. Nawyk 4 Przyjmuj strategię „wygrana – wygrana” Najczęściej przyjmowane strategie to: Wygrana – przegrana – to postawa życiowa, która mówi, że sukces należy tylko do jednej osoby, dlatego należy walczyć. Relacje międzyludzkie, przyjaźnie, lojalność schodzą na drugi plan. Najważniejsze jest, aby wygrać i być najlepszym. Strategia ta prowadzi najczęściej do poczucia porażki. 15 Możemy znaleźć się na szczycie, ale będziemy tam sami, bez przyjaciół. Przegrana – wygrana – taką postawę przyjmują najczęściej osoby mało ambitne, zgadzają się na to, co dostają, poddają się presji otoczenia. Osoby przyjmujące często taką postawę czują się wykorzystywane, głęboko skrywają swoje prawdziwe uczucia. Ta postawa jest niezdrowa. Przegrana – przegrana – postawę taką przyjmują osoby, które dążą do zemsty, chcą walczyć z innymi, odgrywać się, kłócić się. Burzą takim zachowaniem swoje relacje z ludźmi. Wygrana – wygrana – to postawa godna polecenia młodym ludziom. Chodzi w niej o to, aby być miłym i stanowczym jednocześnie. Ludzie, którzy przyjmują tę strategię wierzą, że każdy może wygrać. Aby nauczyć się przyjmowania tej postawy trzeba zadbać o kształtowanie wiary w siebie, swój potencjał, dbać o poczucie własnej wartości, unikać rywalizacji i porównań. Strategia wygrana – wygrana jest zaraźliwa. Jeśli okazujesz innym zainteresowanie, jesteś pomocny, wyrozumiały, pomagasz w osiągnięciu sukcesu, tym samym powodujesz, że stajesz się magnesem dla innych ludzi. Zaczynasz poszerzać krąg ludzi darzących cię sympatią, zaufaniem, troską, chęcią pomocy i wspierania. Warto tej postawy uczyć młodych ludzi i dążyć do utrwalenia jej i stosowania w życiu. Nawyk 5 Staraj się najpierw zrozumieć, potem być zrozumianym Każdy z nas pragnie być zrozumianym. Żeby kogoś zrozumieć trzeba nauczyć się słuchać. Słuchanie jest obok czytania, pisania i mówienia formą porozumiewania się. Nasze słuchanie często zakłóca obmyślanie odpowiedzi, osądzanie lub filtrowanie przez własny pryzmat. Takie zakłócenia słuchania powodują brak poczucia zrozumienia osoby mówiącej, wycofywanie się z rozmowy, ograniczanie wypowiedzi do zdawkowych i powierzchownych. Tylko 7% wypowiedzi to są słowa, 40% można wyczytać z tonu głosu i sposobu mówienia, 53% z języka ciała. 16 Każdy może nauczyć się bycia wspaniałym słuchaczem poprzez ćwiczenie w słuchaniu empatycznym. Zamiast interpretować to, co inni mówią, słuchajmy z otwartym umysłem, z nastawieniem na zrozumienie. W tej ważnej umiejętności możemy się doskonalić codziennie i możemy zostać mistrzami słuchania empatycznego. W konsekwencji nasze relacje z ludźmi będą stawały się coraz dojrzalsze. Kiedy już nauczymy się słuchać, postarajmy się, aby inni nas rozumieli. Tłumienie emocji sprawia, że rodzice nie mają nawet szansy na zrozumienie swojego dziecka. Trudne uczucia nie umierają, przeciwnie – rosną do wielkich rozmiarów i wybuchają jak balon. Zrozumienie tej drugiej części nawyku – postaraj się być zrozumianym, pozwala dorastającemu człowiekowi zrozumieć konieczność mówienia o swoich emocjach i z czasem poprawia, być może nadszarpnięte relacje z rodzicami. Nawyk 6 Dąż do synergii Synergię osiąga się wtedy, gdy zespół ludzi łączy swe siły po to, aby osiągnąć coś więcej niż w pojedynkę. Synergia jest podziwianiem tego co inne, pracą zespołową, otwartością na nowe pro- pozycje, znajdowaniem nowych, lepszych rozwiązań. Nawyk ten prowadzi do podziwiania różnic między ludźmi, podziwiania własnej oryginalności i tolerancji dla odmienności. Poradnik zawiera konkretne przykłady działania, które w sposób praktyczny pokazują jak osiągnąć synergię. Ubocznym skutkiem synergii i pracy zespołowej są wspaniałe relacje międzyludzkie. Nawyk 7 Pamiętaj o ostrzeniu piły „Ostrzenie piły” to relaks i regenerację sił, które pozwalają efektywnie radzić sobie z codziennymi sprawami i problemami. Każdy człowiek składa się z serca, ciała, umysłu i duszy. Każdej z tych części trzeba poświęcić czas i uwagę. Buski Kwartalnik Edukacyjny Wymiar fizyczny jest równie ważny jak pozostałe wymiary życia. Zmiany hormonalne, zmiana głosu, pojawiające się krągłości, mięśnie powodują, że nastolatek nie zawsze czuje się dobrze we własnym ciele. Każdy powinien wybrać dla siebie ulubioną formę aktywności fizycznej. Ćwiczenia służą nie tylko ciału, w zadziwiający sposób dodają energii, zmniejszają napięcie i rozjaśniają umysł. Podobnie działa zdrowe, racjonalne odżywianie. W wymiarze umysłowym „ostrzenie piły” może odbywać się poprzez: czytanie, naukę, pisanie, zdobywanie nowych umiejętności, gry logiczne, dyskusje, podróże, grę w szachy. Dbałością o dobre relacje z innymi, wzmacnianie poczucie własnej wartości, wyświadczanie innym przysług, pielęgnowanie radości życia „ostrzymy piłę” w wymiarze emocjonalnym. W wymiarze duchowym może dokonać tego poprzez pisanie pamiętnika, modlitwę, czytanie wartościowych książek, czasopism, oglądanie war- tościowych filmów, rozmowy z przyjaciółmi, rysowanie, słuchanie optymistycznej muzyki, gra na instrumencie muzycznym. Codziennie, każdy człowiek powinien zadbać o wszystkie cztery wymiary swojego życia. Ucząc młodych ludzi 7 nawyków skutecznego działania nie mamy pewności, że nagle ich problemy znikną. Wprowadzenie do życia nawet niewielkich zmian stopniowo zwiększa wiarę w siebie, poczucie radości, a zamierzenia stają się bardziej realne, poprawiają się relacje z innymi ludźmi. Zmiany zaczynają się od jednego małego kroczku. „A zatem krocz z pewnością. Krocz z dbałością i taktem. I wiedz, że życie jest Wielkim Aktem Równowagi. A czy ci się uda? Tak! Uda się! Naprawdę! Na 98 i ¾ procent! Człowieku możesz góry przenosić! (dr Seuss z Oh, the Place You’ll Go). Bibliografia: 1. S. Covey „7 nawyków skutecznego nastolatka”. 2. S. Covey „7 nawyków skutecznego działania”. Lucyna Kula • Autorka jest nauczycielką w Szkole Podstawowej nr 2 w Busku-Zdroju „NIE MA DZIECI – SĄ LUDZIE”, CZYLI ECHA OBCHODÓW ROKU JANUSZA KORCZAKA 16 września 2011 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął uchwałę w sprawie ustanowienia roku 2012 Rokiem Janusza Korczaka. Janusz Korczak – postać znana wszystkim, zarówno dzieciom, jak i dorosłym. Lekarz z wykształcenia i zawodu, pisarz z talentu, wychowawca i pedagog z powołania i wyboru. Był człowiekiem skromnym i wrażliwym, idealistą wiernym najwyż- Buski Kwartalnik Edukacyjny szym wartościom. Sam o sobie mówił „Jestem nie po to, aby mnie kochali i podziwiali, ale po to, abym ja działał i kochał. Nie obowiązkiem otoczenia pomagać mnie, ale ja mam obowiązek troszczenia się o świat, o człowieka”. Większość swojego życia poświęcił dzieciom i walce o ich prawa. Swoim przykładem uczył pracy nad sobą, szacunku dla innych, zachęcał do wysiłku, by stawać się coraz lepszym. Choć dziś pozostały już tylko wspomnienia, to idee Janusza Korczaka są nadal żywe. W ramach obchodów Roku Janusza Korczaka Szkoła Podstawowa nr 2 w Busku-Zdroju, która od trzech lat nosi imię tego wielkiego człowieka, zrealizowała szereg przedsięwzięć mających na celu zapoznanie uczniów z życiem i twórczością ich patrona oraz wykorzystanie jego twórczości i spuścizny pedagogicznej w projektach edukacyjnowychowawczych placówki w roku 2012. 17 Aby bliżej poznać życiorys Janusza Korczaka i jego twórczość, wychowawcy poszczególnych klas oraz nauczyciele języka polskiego zorganizowali w styczniu Tydzień Czytania Dzieciom połączony z czytaniem i opowiadaniem treści i przesłań książek J. Korczaka adresowanych do najmłodszych. Projekcje filmów: „Król Maciuś I” (dla klas 0–V) oraz „Korczak” A. Wajdy (dla klas V–IV), które miały miejsce w lutym, przybliżyły dzieciom postać patrona szkoły, a także rozbudziły w nich zainteresowanie jego utworami oraz historią Polski w czasach, w których żył. W marcu uczniowie w ramach zajęć świetlicowych przygotowali wraz z opiekunami wystawki na szkolnym holu prezentujące sylwetkę J. Korczaka i cytaty z jego utworów oraz pism pedagogicznych, obrazujące sposób postrzegania i rozumienia świata przez niego. W kwietniu uczniowie klas IV–VI wzięli ponadto udział w szkolnym konkursie wiedzy o J. Korczaku i jego twórczości na tle historii Polski czasów międzywojennych i II wojny światowej oraz o prawach dziecka. W maju odbył się szkolny konkurs plastyczny „Janusz Korczak – patron naszej szkoły”. Celem konkursu było przybliżenie sylwetki Janusza Korczaka i jego nowatorskich założeń pedagogicznych, zachęta młodzieży do czytania książek jego autorstwa, rozwijanie wyobraźni i aktywności plastycznej oraz wrażliwości estetycznej dzieci. Konkurs zakończył wernisaż wyróżnionych prac na holu szkolnym. Dzień Sportu w naszej szkole również przebiegał pod honorowym patronatem Janusza Korczaka. Bazując na tej wiedzy na temat Starego Doktora, członkowie koła polonistycznego klasy szóstej wraz z opiekunem przygotowali w kwietniu spektakl teatralny dla nauczycieli i dzieci z klas 0–VI pt. „Janusz Korczak – Nasz Patron”. W sugestywny sposób, poprzez wzruszające wiersze, piosenki i scenki uczniowie opowiedzieli o jego szczęśliwym dzieciństwie, trudnej młodości i szlachetnej postawie jako pedagoga i doktora, a także „lekarza dziecięcych dusz” w czasie II wojny światowej. Do projektu o J. Korczaku włączyła się także szkolna biblioteka, w której uczniowie wraz z opiekunem zaprojektowali i wykonali albumy o patronie szkoły, oprócz tego przygotowali wystawkę jego publikacji. Również uczniowie klas I–III oraz klas IV–VI z wychowawcami opracowali albumy i księgę sławnych cytatów pisarza, które następnie zostały zaprezentowane na szkolnym holu. Nauczyciele j. polskiego przygotowali dyktando szkolne – tekst o Patronie szkoły (odrębny dla 18 Buski Kwartalnik Edukacyjny kl. I–III oraz IV–VI), który w krótkiej formie, aczkolwiek najeżonej trudnościami ortograficznymi, nawiązywał do Roku Korczaka, przypominał postać patrona, tematykę jego utworów poznanych przez uczniów oraz mówił o jego przyjaźni z dziećmi. Jeszcze jednym, małym akcentem obchodów Roku Janusza Korczaka była inscenizacja utworu „Król Maciuś Pierwszy” przygotowana przez panią Lucynę Kulę oraz uczniów klasy III c i zaprezentowana 17 grudnia 2012 r. dzieciom z klas 0–III. Blisko 100 lat temu Janusz Korczak powołał do życia Maciusia, małego chłopca, który po śmierci ojca – króla, musiał stanąć na czele państwa. Sam autor twierdził, że to powieść dla dzieci i dla dorosłych. Najmłodszych ma zachęcać do zmieniania świata, ale też uczyć, że każda decyzja ma konsekwencje – dla starszych jest jak zwierciadło, w którym odbijają się wyolbrzymione wady dorosłości. „Król Maciuś Pierwszy” – to najbardziej znany utwór tego pisarza, który w formie baśniowo-fantastycznej powieści przygodowej mówi o problemach filozoficznych i dylematach władzy małego króla – reformatora. W rolę tytułowego bohatera wcielił się Karol. Pięknie prezentował się na scenie w otoczeniu swoich sług i ministrów. Odbywał wiele zagranicznych podróży swoją piękną karetą, którą powozili Daniel i Maksymilian. Spotykał się z innymi królami (Bartosz, Jakub), aby zdobyć pieniądze na swoje reformy. Dostojnie prezentował się król – Bartosz w otoczeniu pięknych księżniczek. Król Maciuś miał również rozliczne przygody w egzotycznych krajach. Z prośbą o pieniądze pojechał nawet do dzikiego króla Bum – Druma (Filip), którego księżniczki – murzynki (Natalia i Luiza) wyglądały wprost niesamowicie. Gdy już Maciuś zdobył złoto ogłosił, że wprowadza swoje trzy reformy, i że jeszcze wiele innych reform będzie chciał wprowadzić. Buski Kwartalnik Edukacyjny Ale los reformatorów nigdy nie jest lekki… Tak kończy się ta ironiczna i całkowicie, jak na baśń przystało, realistyczna opowieść o marzeniach małego władcy. A wszystko to przyśniło się zmęczonemu uczniowi (Hubert), za sprawą pięknej czarownicy, w rolę której wcieliła się Klaudia. Młodzi aktorzy zachwycili publiczność nie tylko swoją grą, ale też pięknymi strojami. Za swój występ otrzymali gromkie brawa i podziękowanie od pani wicedyrektor Małgorzaty Chrzanowskiej. Przez cały rok szkoła realizuje akcje charytatywne, których podmiotem są dzieci jak – „Świąteczna paczka”, udział w WOŚP, wspieranie dzieci z Afryki (z Burundi), udział w „Górze Grosza”. Chcemy w ten sposób sprawić radość dzieciom potrzebującym pomocy, a w działaniach na ich rzecz przyświeca nam myśl Korczaka: „Kiedy śmieje się dziecko, śmieje się cały świat”. W dniach 17–18 września w Kielcach odbył się Ogólnopolski Zlot Szkół Imienia Janusza Korczaka. Impreza wpisuje się w działania związane z obchodami Roku Janusza Korczaka. Uczestniczyło w niej 125 uczniów z 12 województw naszego kraju. Uczennice Szkoły Podstawowej nr 2 z Buska- 19 Zdroju: Michalina i Zuzanna znalazły się wśród reprezentantów województwa świętokrzyskiego. W Polsce istnieje 248 szkół imienia Janusza Korczaka. Ogólnopolski Zlot Szkół Imienia Janusza Korczaka stał się okazją do spotkania oraz wymiany doświadczeń szkół noszących Jego imię i wcielających w życie Jego idee. Podsumowując I Ogólnopolski Zlot Szkół Imienia Janusza Korczaka, Pani Kurator Małgorzata Muzoł stwierdziła, iż w pełni zostały zrealizowane wszystkie zamierzone cele. Wyraziła serdeczne i szczere podziękowania wszystkim instytucjom i osobom, które wsparły to wielkie przedsięwzięcie. Z okazji Roku Korczakowskiego został wydany specjalny numer gazetki szkolnej podsumowujący działania szkoły dla uczczenia patrona szkoły. Prowadzona jest również strona internetowa do- kumentująca działania związane z Rokiem Janusza Korczaka – sp2busko.hostit.pl. Podsumowaniem projektu o patronie jest prezentacja multimedialna, obrazująca działania Szkoły Podstawowej nr 2 w Roku Janusza Korczaka Realizacja podjętych działań w Roku Janusza Korczaka połączyła uczniów w różnorodnych działaniach środowiska szkolnego wokół sylwetki patrona, rozbudziła wśród nich zainteresowanie twórczością patrona oraz historią Polski w czasach, w których żył, wpłynęła na podniesienie poziomu wiedzy na temat życia i dokonań Janusza Korczaka, posłużyła do kształcenia u uczniów umiejętności ekspresyjnego wyrażania swoich myśli, emocji poprzez tworzenie ról w spektaklu oraz prac plastycznych. Połączyła dzieci we wspólnej zabawie i pracy, posłużyła zdobywaniu umiejętności współpracy w grupie, uczyła odpowiedzialności za siebie i innych. „Bądź sobą-szukaj własnej drogi. Poznaj siebie, zanim zechcesz dzieci poznać. Zdaj sobie sprawę z tego, do czego sam jesteś zdolny zanim dzieciom poczniesz wykreślać zakres ich praw i obowiązków” J. Korczak. Agnieszka Jasińska • Autorka jest nauczycielem bibliotekarzem w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej w Kielcach, Filii w Busku-Zdroju POWSTANIE 1863 ROKU ZESTAWIENIE BIBLIOGRAFICZNE W OPARCIU O MATERIAŁY BIBLIOTEKI PEDAGOGICZNEJ W BUSKU-ZDROJU W 2013 roku przypada 150 rocznica wybuchu Powstania Styczniowego, największego polskiego powstania narodowego. Miało ono charakter wojny partyzanckiej, w której stoczono ok. 1200 bitew i potyczek. Mimo początkowych sukcesów zakończyło się klęską powstańców, z których kilkadziesiąt tysięcy zostało zabitych, straconych, lub zesłanych na Syberię. Pamięć o tych wydarzeniach uczcił Senat Rzeczypospolitej Polskiej 20 uchwalając 2013 rok Rokiem Powstania Styczniowego. Poniższe zestawienie bibliograficzne zostało sporządzone w oparciu o zbiory Biblioteki Pedagogicznej w Busku-Zdroju. Zawiera 92 opisy wydawnictw zwartych i artykułów z czasopism, dotyczących bogatej historii Powstania Styczniowego z wyszczególnieniem regionu kieleckiego i buskiego. Buski Kwartalnik Edukacyjny Pozycje o charakterze ogólnym: 1. Bohun, Tomasz: Partyzanci Powstania Styczniowego / Tomasz Bohun // „Mówią Wieki” – 2003, nr 1, s. 46–50 2. Borejsza, Jerzy W.: Powstania nie można było uniknąć / Jerzy W Borejsza; rozm. przepr. Wojciech Kalwat // „Mówią Wieki”. – 2013, nr 1, s. 6–9 3. Bortnowski, Władysław: O Powstaniu Styczniowym: wybrane dokumenty, odezwy i wyjątki z opracowań i pamiętników / Władysław Bortnowski. – Warszawa: Wydawnictwo „Prasa Wojskowa”, [b.r.w.]. – s. 93, [2] Sygn. 531 Wypożyczalnia 4. Czajkowski, Marcin: „Prezes” ze Smolnej / Marcin Czajkowski // „Mówią Wieki” – 2013, nr 1, s. 20–19 5. Dąbkowski, Witold: Powstanie Styczniowe w Puszczy Kozienickiej / Witold Dąbkowski. – Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974. – s. 436, [3] Sygn. 17161 Wypożyczalnia 6. Demokracja polska w Powstaniu Styczniowym: wybór źródeł / pod red. Emanuela Halicza. – Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1961. – 168 s. Sygn. 5118 Wypożyczalnia 7. Garlicki, Andrzej: Historia 1815–1939: Polska i świat. Podręcznik dla liceów ogólnokształcących i liceów profilowanych / Andrzej Garlicki. – Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, 2002. – s. 109–136: Powstanie styczniowe Sygn. S/624 Czytelnia 8. Gierowski, Józef: Historia Polski: 1492–1864 / Józef Gierowski. –Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967. – s. 246–256: Powstanie styczniowe Sygn. 9175 Wypożyczalnia 9. Gierowski, Józef Andrzej: Historia Polski: 1505– 1864 / Józef Andrzej Gierowski. –Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1978. – s. 404–439: Powstanie styczniowe Sygn. 21806 Wypożyczalnia 10. Gocławska, Luiza: Szeptem i wierszem. Tajna walka w postyczniowym Królestwie Polskim / Luiza Gocławska // „Mówią Wieki”. – 2005, nr 2, s. 20–25 11. Grabiec, J: Powstanie Styczniowe 1863–1864 / J. Grabiec. – Wyd. 2. – Warszawa – Kraków: Wydawnictwo J. Mortkowicza Towarzystwo Wydawnicze w Warszawie, 1921. – s. 217, [5] Sygn. 6016 Wypożyczalnia 12. Groniowski, Krzysztof: Historia Polski 1795– 1914 / Krzysztof Groniowski, Jerzy Skowronek. Buski Kwartalnik Edukacyjny – Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1977. – s. 169–193: Powstanie Styczniowe 1863–64 Sygn. 20890 Wypożyczalnia 13. Grot, Zdzisław: Rok 1863 w zaborze pruskim. Udział społeczeństwa polskiego w Powstaniu Styczniowym / Zdzisław. Grot. – Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1963. – s. 238 Sygn. 5330 Wypożyczalnia 14. Halicz, Emanuel: Kwestia chłopska w Królestwie Polskim w dobie Powstania Styczniowego / Emanuel Halicz. – Warszawa: Książka i Wiedza, 1955. – s. 361, [3] Sygn. 3834 Wypożyczalnia 15. Jurkiewicz-Zejdowska, Alina: Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. W 150 rocznicę Powstania Styczniowego / Alina Jurkiewicz-Zejdowska // „Mówią Wieki”. – 2013, nr 2, s. 55 16. Kaleta, Tomasz: Tajemnica starego drzeworytu, czyli pułapki ikonografii Powstania styczniowego / Tomasz Kaleta // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2011, nr 4, s. 38–43 17. Kąkolewski, Igor: Europa wobec Powstania Styczniowego / Igor Kąkolewski // „Mówią Wieki” – 2003, nr 4, s. 12–16 18. Kieniewicz, Stefan: Manifest 22 stycznia 1863 roku / Stefan Kieniewicz. – Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1989. – s. 163 Sygn. 33038; 33344 Wypożyczalnia 19. Kieniewicz, Stefan: Polskie straty w Powstaniu Styczniowym / Stefan Kieniewicz // „Mówią Wieki” – 2003, nr 1, s. 44–45 20. Kieniewicz, Stefan: Powstanie Styczniowe / Stefan Kieniewicz. –Wyd.2. – Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983. – s. 799, [1] Sygn. 27036 Wypożyczalnia 21. Kieniewicz, Stefan: Powstanie styczniowe / Stefan Kieniewicz. – Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW „Prasa Książka Ruch”, 1987. – s. 80. –il. – (Dzieje Narodu i Państwa Polskiego) Sygn. 31872 Czytelnia 22. Kieniewicz, Stefan: Warszawa w Powstaniu Styczniowym / Stefan Kieniewicz. – Wyd. 4. – Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1983. – s. 239 Sygn. 27056 Wypożyczalnia 23. Koberdowa, Irena: Powstanie Styczniowe 1863 r. / Irena Koberdowa. – Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1959. – s. 56. – (Teksty źródłowe do nauki historii w szkole) Sygn. 3073 Wypożyczalnia 21 24. Kozłowski, Eligiusz: Historia oręża polskiego 1795–1939 / Eligiusz Kozłowski, Mieczysław Wrzosek. – Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1984. – s. 307–379: Powstanie Styczniowe 1863–1864. Emigracja Postyczniowa i Komuna Paryska. Sygn. 28221 Czytelnia 25. Łubieński, Tomasz: Gra na śmierć i życie / Tomasz Łubieński // „Mówią Wieki” – 2003, nr 1, s. 34–37 26. Marciniec, Leszek: Więzi i korzenie. T.1 / Leszek Marciniec. – Busko-Zdrój: PHW „Ponidzie Press”, 1997. – S. 13–17: Generał Marian Langiewicz Sygn. 37290; 37291; 36475; 39548 Wypożyczalnia Sygn. 36133 Czytelnia 27. Marciniec, Leszek: Więzi i korzenie. T.1 / Leszek Marciniec. – Busko-Zdrój: PHW „Ponidzie Press”, 1997. – S. 17–18: Porucznik Aleksander Uchnast Sygn. 36133 Czytelnia Sygn. 37290; 37291; 36475; 39548 Wypożyczalnia 28. Marciniec, Leszek: Więzi i korzenie. T.1 / Leszek Marciniec. – Busko-Zdrój: PHW „Ponidzie Press”, 1997. – S. 34: Henryka Pustowójtówna Sygn. 36133 Czytelnia Sygn. 37290; 37291; 36475; 39548 Wypożyczalnia 29. Marciniec, Leszek: Więzi i korzenie. T.1 / Leszek Marciniec. – Busko-Zdrój: PHW „Ponidzie Press”, 1997. – S. 61–63: Adam Chmielowski – św. Brat Albert Sygn. 36133 Czytelnia Sygn. 37290; 37291; 36475; 39548 Wypożyczalnia 30. Michalska-Bracha, Lidia: Styczniowa legenda / Lidia Michalska-Bracha; rozm. przepr. Jerzy Daniel // „Teraz”. – 2013, nr 1, s. 3–4 31. Michalska-Bracha, Lidia: Szablą i piórem. Opowieść o Walerym Przyborowskim / Lidia Michalska-Bracha // „Mówią Wieki”. – 2008, nr 3, s. 58–61 32. Osiecki, Jerzy: Powstańcze krajobrazy / Jerzy Osiecki // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2011, nr 4, s. 44–46 Życie i działalność artystyczna Ludomira Benedyktowicza. 33. Petrozolin-Skowrońska, Barbara: Bądźmy przynajmniej razem. Opowieść o Edwardzie Jurgensie / Barbara Petrozolin-Skowrońska // „Mówią Wieki” – 2006, nr 1, s. 24–29 34. Petrozolin-Skowrońska, Barbara: Normalizacja i terroryzm 1862 / Barbara Petrozolin-Skowrońska // „Mówią Wieki” – 1988, nr 6, s. 43–46 35. Petrozolin-Skowrońska, Barbara: Normalizacja i terroryzm 1862 /Część II/ / Barbara Petrozo- 22 lin-Skowrońska // „Mówią Wieki” – 1988, nr 7, s. 31–34 36. Petrozolin-Skowrońska, Barbara: Wierni do końca / Barbara Petrozolin-Skowrońska // „Mówią Wieki” – 1983, nr 6, s. 1–6 37. Piłsudski, Józef: Rok 1863 / Józef Piłsudski. – Warszawa: Książka i Wiedza, 1989. – s. 211, [3] Sygn. 33268 Wypożyczalnia 38. Polak, Bogusław: Wielkopolanie w Powstaniu Styczniowym 1863–1864 / Bogusław Polak. – Poznań: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1982. – s. 45, [3] Sygn. 27486 Wypożyczalnia 39. Poprzęcka, Maria: W krwawym polu srebrne ptaszę / Maria Poprzęcka // „Mówią Wieki” – 2003, nr 1, s. 52–56 40. Proces Romualda Traugutta i członków Rządu Narodowego: akta audytoriatu polowego z lat 1863/1864. T. 1 / pod red. Emanuela Halicza. – Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1960. – s. 323, [1] Sygn. 7393 Wypożyczalnia 41. Proces Romualda Traugutta i członków Rządu Narodowego: akta audytoriatu polowego z lat 1863/1864. T. 2, część 1 / pod red. Emanuela Halicza. – Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1960. – s. 344, [1] Sygn. 7394 Wypożyczalnia 42. Proces Romualda Traugutta i członków Rządu Narodowego: akta audytoriatu polowego z lat 1863/1864. T. 2, część 2 / pod red. Emanuela Halicza. – Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1960. – s. 345, [1] Sygn. 7395 Wypożyczalnia 43. Proces Romualda Traugutta i członków Rządu Narodowego: akta audytoriatu polowego z lat 1863/1864. T. 3 / pod red. Emanuela Halicza. – Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1960. – s. 284, [1] Sygn. 7396 Wypożyczalnia 44. Proces Romualda Traugutta i członków Rządu Narodowego: akta audytoriatu polowego z lat 1863/1864. T. 4 / pod red. Emanuela Halicza. – Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1961. – s. 86, [3] Sygn. 7397 Wypożyczalnia 45. Ratajczyk, Leonard: Tradycje walk partyzanckich 1863 roku / Leonard Ratajczyk // „Mówią Wieki” – 1973, nr 3, s. 9–13 46. Rusin, Joanna: Traugutt-bohater narodowego mitu / Joanna Rusin // „Mówią Wieki” – 2003, nr 1, s. 38–43 47. Sikorska-Kulesza, Jolanta: Murawiew – kat Litwy i zbawca Rosji / Jolanta Sikorska-Kulesza // „Mówią Wieki” – 2003, nr 1, s. 26–31 Buski Kwartalnik Edukacyjny 48. Sokołowski, August: Powstanie Styczniowe (1863–1864) / August Sokołowski. – Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2002. – s. 345 Sygn. S/1375 f Czytelnia 49. Szczechura, Tomasz: Ruch chłopski w walce o ziemię 1861–1864 / Tomasz Szczechura. – Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1962. – s. 201, [2] Sygn. 5055 Wypożyczalnia 50. Szwarc, Andrzej: Czy Wielkopolski miał szansę? / Andrzej Szwarc // „Mówią Wieki” – 2003, nr 1, s. 18–23 51. Szwarc, Andrzej: Czy Wielkopolski miał szansę? / Andrzej Szwarc // „Mówią Wieki” – 2013, nr 1, s. 10–14 52. Szwarc, Andrzej: Powstanie najmniej romantyczne / Andrzej Szwarc, Tomasz Łubieński; rozm. przepr. Jarosław Krawczyk, Bogusław Kubisz, Piotr M. Majewski // „Mówią Wieki”. – 2003, nr 1, s. 6–13 53. Wiącek, Tadeusz: Powstańcze bitwy / Tadeusz Wiącek // „Ikar” – 2003, nr 1, s. 4–5 54. Zacharz, Sylwia: Idea walki o niepodległość Polski w twórczości Stefana Żeromskiego / Sylwia Zacharz // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2011, nr 6, s. 51–56 55. Zgórniak, Marian: Polska przed powstaniem styczniowym // W: Wielka historia Polski. T. 7, Polska w czasach walk o niepodległość (1815– 1864) / pod red. Stanisława Grodziskiego, Jerzego Wyrozumskiego i Mariana Zgórniaka. – Kraków: Fogra Oficyna Wydawnicza, 2001. – S. 249–290 Sygn. 38200 Czytelnia 56. Zgórniak, Marian: Polska przed powstaniem styczniowym // W: Wielka historia Polski. T.4 / pod red. Stanisława Grodziskiego, Jerzego Wyrozumskiego i Mariana Zgórniaka. – Kraków: Fogra Oficyna Wydawnicza, 2003. – S. 255–296. Sygn. 40320; 40321 Wypożyczalnia 57. Zgórniak, Marian: Powstanie styczniowe // W: Wielka historia Polski. T. 7, Polska w czasach walk o niepodległość (1815–1864) / pod red. Stanisława Grodziskiego, Jerzego Wyrozumskiego i Mariana Zgórniaka. – Kraków: Fogra Oficyna Wydawnicza, 2001. – S. 291–328. Sygn. 38200 Czytelnia 58. Zgórniak, Marian: Powstanie styczniowe // W: Wielka historia Polski. T.4 / pod red. Stanisława Grodziskiego, Jerzego Wyrozumskiego i Mariana Zgórniaka. – Kraków: Fogra Oficyna Wydaw- Buski Kwartalnik Edukacyjny nicza, 2003. – S. 297–334. Sygn. 40320; 40321 Wypożyczalnia 59. Zielińska, Marta: Od pięciu ofiar do pięciu szubienic / Marta Zielińska // „Mówią Wieki” – 1985, nr 16, s. 6–12 60. Zdrada, Jerzy: Tajemne państwo polskie 1862– 1864 / Jerzy Zdrada // „Mówią Wieki” – 2013, nr 1, s. 15–19 Region kielecki i buski. 61. Caban, Wiesław: Powstańczy matecznik / Wiesław Caban; rozm. przepr. Wojciech Kalwat // „Mówią Wieki” – 2007, nr 12, s. 60–64 62. Caban, Wiesław: Z dziejów Powstania Styczniowego w rejonie gór świętokrzyskich / Wiesław, Caban. – Warszawa – Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe; Kieleckie Towarzystwo Naukowe, 1989. – s. 217, [19] Sygn. 33608 Czytelnia 63. Chruśliński, Jan: Działalność Generała Mariana Langiewicza w Powstaniu Styczniowym na Kielecczyźnie w 1863 roku / Jan Chruśliński //„Buski Kwartalnik Edukacyjny”. – 2010, nr 32, s. 16–21 64. Dąbrowski, Andrzej: Testament Deskurów / Andrzej Dąbrowski // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2011, nr 4, s. 49–50 65. Dąbrowski, Dariusz: Jadwiga Prendowska łączniczka Langiewicza / Dariusz Dąbrowski // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2011, nr 4, s. 47–48 66. Domagała, Ewa: Powstanie Styczniowe w rejonie Małogoszcza / Ewa Domagała // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2010, nr 3, s. 68–77 67. Dulęba, Maria: Styczniowa legenda / Maria Dulęba // „Przemiany”. – 1983, nr 1, s. 17–20 68. Kalwat, Wojciech: Małogoszcz 1863 / Wojciech Kalwat // „Mówią Wieki”. – 2013, nr 2, s. 50–54 69. Kalwat, Wojciech: Powstanie styczniowe w Łysogórach / Wojciech Kalwat // „Mówią Wieki”. – 2005, nr 1, s. 46–51 70. Kalwat, Wojciech: Straszny starzec / Wojciech Kalwat // „Mówią Wieki”. – 2008, nr 3, s. 52–57 71. Kowalczyk, Jerzy: Miejsca pamięci Powstania Styczniowego 1863–1864 w Kielcach (cz.1) / Jerzy Kowalczyk // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2012, nr 7, s. 30–41 72. Kowalczyk, Jerzy: Miejsca pamięci Powstania Styczniowego 1863–1864 w Kielcach (cz.2) / Je- 23 rzy Kowalczyk // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2012, nr 8, s. 34–46 73. Kowalczyk, Jerzy: Okres powstania styczniowego 1863–1864 w Bliżynie / Jerzy Kowalczyk // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2011, nr 4, s. 23–37 74. Marciniec, Leszek: Od Wykusu do Grochowisk / Leszek Marciniec // „Biblioteczny Biuletyn Informacyjny”. – 1992, nr 1, s. 8–10 75. Marciniec, Leszek: Pomnik na mogile powstańców 1863 roku w Kamedułach / Leszek Marciniec. – Busko-Zdrój: Agencja Reklamowo – Wydawnicza Studio ScriptGraf, 2004. – 44 s.: il. – Bibliogr. Sygn. 41772 Czytelnia 76. Marciniec, Leszek: Por. Aleksander Uchnast – młodociany powstaniec 1863 r. / Leszek Marciniec // „Buskie Źródła”. – 1993, nr 1, s. 11–13 77. Michniewska, Jolanta: Zadarnowscy w Powstaniu Styczniowym / Jolanta Michniewska // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2012, nr 9, s. 39–43 78. Obcowski, Henryk: Buski wajdelota / Henryk Obcowski // „Buskie Źródła”. – 1993, nr 1, s. 15– 18. Sylwetka Wacława Żelichowskiego – fundatora i opiekuna społecznego grobu powstańców styczniowych w Grochowiskach. 79. Osiecki, Jerzy: Powstanie 1863 / Jerzy Osiecki // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2011, nr 4, s. 10–16 80. Osiński, Robert: Bitwa pod Chrobrzem – 17 marca 1863 roku / Robert Osiński // „Buskie Źródła”. – 1994, nr 1, s. 15–19 81. Osiński, Robert: Bitwa pod Grochowiskami – 18 marca 1863 rok / Robert Osiński // „Biblioteczny Biuletyn Informacyjny”. – 1992, nr 1, s. 12–15 82. Osiński, Robert: Bitwa pod Grochowiskami – 18 marca 1863 roku / Robert Osiński // „Święto- 24 krzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2011, nr 4, s. 17–22 83. Osiński, Robert: Grupa Rekonstrukcji Historycznej „Pułk Żuawów Śmierci” / Robert Osiński // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2011, nr 4, s. 80–83 84. Osiński, Robert: Mieszkańcy Buska w Powstaniu Styczniowym 1863 r. / Robert Osiński // „Buskie Źródła”. – 1993, nr 1, s. 6–10 85. Osiński, Robert: Pierwszy pułk żuawów śmierci” / Robert Osiński // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2010, nr 3, s. 59–61 86. Osiński, Robert: Z dziejów powstania styczniowego w powiecie buskim / Robert Osiński. – Busko-Zdrój: [Nakład własny autora], 2003. – 59 s.: il. – Bibliogr. 87. Osiński, Robert: Powstańcze losy Adama Chmielowskiego / Robert Osiński // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2011, nr 5, s. 37–39 88. Osiński, Robert: Żandarmeria powstańcza powiatu stopnickiego / Robert Osiński // „Świętokrzyskie. Środowisko. Dziedzictwo kulturowe. Edukacja regionalna”. – 2011, nr 5, s. 40–43 89. Saletra, Wojciech: Produkcja broni na Kielecczyźnie w okresie powstań listopadowego i styczniowego / Wojciech Saletra // „Studia Kieleckie”. – 1984, nr 2, s. 41–58 90. Wadowski, Andrzej: Kolejna rocznica bitwy pod Grochowiskami / Andrzej Wadowski // „Buskie Źródła”. – 1994, nr 1, s. 14 Scenariusze zajęć 91. Grzymała, Jolanta: Program poetycko-muzyczny związany z rocznicą Powstania Styczniowego 1863 r // W: Scenariusze na cały rok… część II / pod red. Elżbiety Doroszkiewicz i Krystyny Staszewskiej”. – Kielce: Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, 1995. – s. 7–19 Sygn. 36347 Czytelnia Buski Kwartalnik Edukacyjny 92. Rolf, Barbara: „Wodzem ich był człowiek świętego imienia”. Scenariusz apelu poświęconego Romualdowi Trauguttowi oraz bohaterom powstania styczniowego 1863 roku / Barbara Rolf // „Poradnik bibliotekarza”. – 1998, nr 3, s. 23–26 INFORMACJA Pedagogiczna Biblioteka w Kielcach, Filia w Busku-Zdroju informuje, że od dnia 7 stycznia 2013 r. urzęduje w nowej siedzibie. Adres: Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Kielcach, Filia w Busku-Zdroju 28-100 BuskoZdrój ul. Armii Krajowej 19 (budynek dawnego Studium Medycznego) Tel. 41 378 39 27 Godziny otwarcia: Poniedziałek, Wtorek, Środa, Piątek: 900–1700 Czwartek: biblioteka nieczynna (dzień pracy wewnętrznej) Sobota: 900–1300 Barbara Żurek • Autorka jest nauczycielką w Samorządowym Przedszkolu w Pacanowie Z ŻYCIA DZIECI Z SAMORZĄDOWEGO PRZEDSZKOLA W PACANOWIE „NAJPIĘKNIEJSZY STROIK ŚWIĄTECZNY…” Samorządowe Przedszkole w Pacanowie od 10 lat organizuje aukcje świąteczne. Tym razem w dniu 18 grudnia 2012 r. odbył się kiermasz stroików, które zostały wykonane przez dzieci wspólnie z rodzicami, dziadkami i opiekunami w ramach przedszkolnego konkursu: „Najpiękniejszy stroik świąteczny”. Organizatorkami były nauczycielki: L. Bartusiak, E. Kapusta i B. Żurek. W tym roku przedszkolaki przygotowały 61 stroików i ozdób świątecznych. Pomysły i materiały z których zostały wykonane były naprawdę ciekawe. Stroiki i dekoracje miały różne formy, a wykorzystane w nich materiały to: mech, papier, aksamitny materiał, kolorowe wstążki, świece, szyszki, kora, sizal, bombki ręcznie ozdabiane koralikami, suszone pomarańcze, laski pachnącego cynamonu oraz zielone gałązki jodły i świerku. Dominowały kolory złota, srebra, szafiru, bieli i czerwieni. Ozdobą całej wystawy Buski Kwartalnik Edukacyjny były żywe kwiaty gwiazdy betlejemskiej. Wszystkie te „dzieła sztuki” zgłoszone do konkursu zostały wystawione na aukcję. W pięknie udekorowanej sali przedszkolnej, przy cichym brzmieniu kolęd i aurze zbliżających się świąt można było podziwiać barwy i kolory, którymi mieniły się wszystkie 25 Fundusze zebrane podczas kiermaszu zostaną przeznaczone na potrzeby naszego przedszkola. Spotkanie to przybliżyło atmosferę Świąt Bożego Narodzenia, a dzieciom pozwoliło radośnie uczestniczyć w przygotowaniu do tych szczególnych świąt. Aukcja cieszyła się dużym zainteresowaniem i uznaniem z czego bardzo wszyscy się cieszymy. Wszystkim gościom dziękujemy za przybycie, życzliwość i ciepłe słowa – te przekazane ustnie i te wpisane do przedszkolnej kroniki. wystawione cudeńka. Galeria świąteczna prezentowała się wspaniale, a zaproszeni goście: przedstawiciele władz samorządowych, powiatowych, lokalnych firm, mieszkańcy naszej gminy oraz przyjaciele przedszkola z trudem wybieral, i każdy coś dla siebie, bo wszystko bardzo się podobało i zdecydować było niełatwo. Impreza zakończyła się słodkim poczęstunkiem, który przygotowała Rada Rodziców. „SZLACHETNA PACZKA! – ZOSTAŃ DARCZYŃCĄ!” Podaruj potrzebującym radość, nadzieję i realną pomoc na święta. Zrób Paczkę! Pod takim hasłem w Samorządowym Przedszkolu w Pacanowie nauczycielki: L. Bartusiak, E. Kapusta i B. Żurek zorganizowały świąteczną zbiórkę żywności dla dzieci uczęszczających do przedszkola z rodzin znajdujących się w ciężkiej sytuacji materialnej. Dzięki dobrym sercom darczyńców zebrałyśmy produkty żywnościowe, a także higieniczne i chemiczne, które zostały podzielone i przydzielone przez Radę Pedagogiczną dla dzieci, które potrzebują takiej pomocy. To dzięki WAM drodzy darczyńcy pięć rodzin miało „słodsze” święta. W imieniu własnym i tych obdarowanych serdecznie dziękujemy. Każdy w swym sercu pragnie dobra dla siebie i innych, dążymy do dobra, oczekujemy dobra, podziwiamy umiejętność czynienia dobra, odczuwamy radość z otrzymywania, ale i bezmierne szczęście z obdarowywania innych bezinteresowną dobrocią. „BAL NAD BALE” W dniu 30.01.2013 r. w Samorządowym Przedszkolu w Pacanowie odbył się wielki bal postaci bajkowych. Organizatorkami tej imprezy były nauczycielki: L. Bartusiak, E. Kapusta i B. Żurek. Od samego rana w przedszkolu panował wesoły nastrój i wszyscy niecierpliwie czekali na rozpoczęcie zabawy. Kiedy nadszedł ten moment kolorowy korowód złożony z przeszło 80 po- 26 Buski Kwartalnik Edukacyjny staci: księżniczek, wróżek, piratów, spidermanów, rycerzy, królów, biedronek, pszczółek, syrenek, czerwonych kapturków, motylków, dżina, dam dworu i wielu, wielu innych ciekawych bajkowych postaci podążył za panią dyrektor Zdzisławą Belon, która po przecięciu wstęgi i otwarciu wielkim srebrnym kluczem sali balowej sprawiła, że zabawa się rozpoczęła. Od tej chwili były tańce, konkursy i wspólna zabawa, którą poprowadził oczywiście nasz kochany Koziołek Matołek. W tej roli wystąpił pan Mariusz Maliga. Razem z przedszkolakami bawiła się pani dyrektor i wszystkie nauczycielki, któ- Buski Kwartalnik Edukacyjny re także przebrane były za postacie z bajek. Przedszkolaków odwiedziła w tym dniu pani Karolina Kępczyk – dyrektor Europejskiego Centrum Bajki. Podczas całej imprezy przedszkolakom piękne pamiątkowe zdjęcia wykonał pan Robert Gwóźdź. Na koniec została wybrana z każdej grupy przedszkolnej para: królowa i król balu. Wybór był naprawdę trudny, bo wszystkie dzieci prezentowały się wspaniale. Przedszkolaki fantastycznie się bawiły, konkursy sprawiły im wiele radości i pozostawiły niesamowite wrażenia. Był to naprawdę w naszym przedszkolu dzień niezwykły i wspaniały. 27 „DZIEŃ BABCI I DZIADKA” Dzisiaj wszystkie smutki – precz! Święto Dziadków – ważna rzecz! Dzień Babci i Dziadka to uroczystość na którą tradycyjnie co roku zapraszają swoje ukochane babcie i dziadziusiów przedszkolaki z Samorządowego Przedszkola w Pacanowie. Mimo późniejszego terminu obchodów tego święta goście nie zawiedli i przybyli licznie do Europejskiego Centrum Bajki w dniu 12.02.2013 r. Był to szczególny dzień pełen uśmiechów, wzruszeń i radości. Uroczystość rozpoczęła pani dyrektor Zdzisława Belon składając wszystkim zebranym najserdeczniejsze życzenia. Jako pierwsze wystąpiły „Krasnoludki” w tańcu „Czarownice z Łysej Góry” a następnie razem z „Muchomorkami” recytowały wiersze i śpiewały piosenki. Było też tradycyjne „Sto lat” przy którym niejednej babci i dziadziusiowi zakręciła się w oku łezka wzruszenia. Występ tych grup zakończyły tańce zaprezentowane do melodii: „Ai se eu te pego” i „Gangnam style”. Gorące brawa były największym uznaniem dla dzieci. Kolejnym punktem programu było przedstawienie „Czerwony Kapturek” w wykonaniu starszych przedszkolaków. Mali artyści z przejęciem odtwarzali swoje role. Występy dzieci z grup: „Biedronek” i „Żabek” zakończyły tańce prezentujące nazwę grupy. Poprzez wiersze, piosenki i tańce przedszkolaki wyraziły swą wielką miłość płynącą z małych serduszek. Następnie każdy przedszkolak wręczył swojej babci i dziadziusiowi drobny upominek składając życzenia z mocnymi całuskami. Imprezę zakończył wspólny słodki poczęstunek. Wszystkim Babciom i wszystkim Dziadkom życzymy dużo zdrowia i nieskończonej radości płynącej z obcowania z wnukami! 28 Buski Kwartalnik Edukacyjny LIST Z PODLASIA Pragnę serdecznie podziękować za przesłanie mi na Podlasie, gdzie obecnie mieszkam, kwartalników (nr 37/2012 i 38/2012) Powiatowego Ośrodka Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju – „Buskiego Kwartalnika Edukacyjnego, i jednocześnie pogratulować Pani i zespołowi redakcyjnemu za piękną szatę graficzną periodyku, a nade wszystko za jakże ważną tematykę prezentowaną w publikacjach na łamach Waszego wydawnictwa. Dzielę się tymi tematami w tutejszym środowisku z czynnymi jeszcze moimi przyjaciółmi – pedagogami. Wszyscy oni wskazują na wysoki profesjonalizm w popularyzacji wieloletnich doświadczeń placówek oświatowych, metodyki pracy, wydarzeń, wybitnych postaci Ponidzia itp. Szczególne zainteresowania budziły tematy: metodyka pracy nauczyciela (Jolanta Maślicha, Zofia Dybała-Nowak, Danuta Groniec-Rzepa, Agata Cygan, Marzena Jasiukowicz, Barbara Galant); ekologia – ochrona środowiska (Anna Masłowska, Jadwiga Lewicka, Wioletta Kumor); o Przedszkolu w Pacanowie (Barbara Żurek). Jestem rodowitym busczaninem. W Busku przeżyłem dzieciństwo, okupację hitlerowską, trudne lata powojenne. Los rzucił mnie jednak na Białostocczyznę. Wszystko, co dotyczy Buska jest mi nadal bardzo bliskie. Toteż, gdy czytam w „Kwartalniku” o bohaterach Ponidzia autorstwa Janka Chruślińskiego: o egzekucji w czasie okupacji słynnego buskiego gestapowca (byłem naocznym świadkiem tego wydarzenia), o ks. Ściegiennym, a ostatnio o symbolach narodowych, cieszę się, że podejmowane są tak ważne tematy. Stałe przypominanie młodemu pokoleniu o znaczących wyda- rzeniach z przeszłości, pogłębianie wiedzy o sławnych Polakach, wskazywanie na wartości symboli narodowych (dzisiaj jeszcze w tej dziedzinie jest dużo do zrobienia) to m.in. budzenie w nim dumy narodowej, patriotyzmu. Ze wzruszeniem przeczytałem publikację Jolanty Maślichy „Wspomnienie o Leszku Marcińcu”. Kilka miesięcy przed jego śmiercią, latem 2009 r., spotkaliśmy się w Zdroju. Przyszedł do mnie, przyniósł mi kilka swoich książek o Busku. Długo rozmawialiśmy, snuliśmy plany edukatorskie. Byliśmy swoimi losami zauroczeni. Prosił mnie o materiały o mojej siostrze Halinie (absolwentka Liceum Pedagogicznego w Busku) – po studiach aktorce Teatru Muzycznego w Krakowie, primadonnie Operetki Śląskiej w Gliwicach. Zamierzał napisać książkę o trzech artystkach – pieśniarkach z Buska-Zdroju. Niestety zdążył tylko zamieścić część materiału w Internecie. Odszedł „wielki piewca” społeczności buskiej… Cisną mi się na usta sławne słowa ks. Twardowskiego: „Śpieszmy się kochać ludzi tak szybko odchodzą…”. W głęboką zadumę wprowadził mnie artykuł pana Bartłomieja Grzegorza Sala: „Po Busku-Zdroju i Ponidziu z Wojtkiem Belonem”. Odżyły we mnie młodzieńcze lata. Odniosłem wrażenie, jakbym z autorem kroczył po opisywanych zaułkach Ponidzia, bo przecież… prawie wszędzie tam byłem! […] Przepraszam za tak obszerne moje osobiste wywody, ale to refleksje po czytaniu Waszych ostatnich kwartalników. Życzę dalszych sukcesów! Z poważaniem Włodzimierz Zmarzlik Jan Chruśliński • Pułkownik w stanie spoczynku, historyk GRÓB NIEZNANEGO ŻOŁNIERZA W WARSZAWIE Tym artykułem kończymy cykl poświęcony symbolom narodowym. Pomysł oddania hołdu poległym w walkach nieznanym żołnierzom narodził się bezpośrednio po I wojnie światowej we Francji. Pierwszy na świecie Grób Nieznanego Żołnierza powstał w Paryżu w 1920 roku. Upamiętnia on 1 500 tysięcy Buski Kwartalnik Edukacyjny żołnierzy, poległych na polach bitew pierwszej wojny światowej w latach 1914–1918. W Paryżu pod Łukiem Tryumfalnym złożono zwłoki poległego w I wojnie światowej nieznanego z nazwiska żołnierza i mogiłę opatrzono napisem: „Tu leży Nieznany Żołnierz”. 29 Miejsce to stało się przedmiotem kultu i symbolem ofiarnego męstwa i wszelkich cnót żołnierskich, nie tylko Francuzów, lecz i cudzoziemców, którzy zwiedzając Łuk Tryumfalny, uważają za swój obowiązek złożyć hołd cichego poświęcenia, bezinteresownej ofiary krwi i życia dla dobra Ojczyzny. Dnia 4 kwietnia 1925 roku w Warszawie, w gmachu Ministerstwa Spraw Wojskowych, w sali Rady Wojennej przy gabinecie Ministra, odbyła się uroczystość wylosowania pobojowiska, z którego miały być ekshumowane zwłoki Nieznanego Żołnierza i złożone w mogile pod arkadami Pałacu Saskiego. Uroczystość losowania rozpoczął minister Spraw Wojskowych, generał dywizji Władysław Sikorski – przemawiając między innymi powiedział: „Zebrani tu dziś przedstawiciele rządu, wojska i społeczeństwa mają ten wysoki zaszczyt, że będą świadkami losowania pobojowiska, które uznamy za symbol wielu naszych pobojowisk. Z całej ziemi mogił i krzyżów wybranym zostanie jedno miejsce, jako krwawe znamię walk kilku pokoleń o wolność, całość i niepodległość narodu. W pokorze i czci chyląc czoło przed dostojeństwem męki narodowej z ubiegłych lat dumni jesteśmy, że tym razem nad grobem Nieznanego Żołnierza, który poległ za Ojczyznę, rozbrzmi zwycięska fanfara polska i majestat prochów Jego czczony będzie przez rodaków jawnie i dumnie. Wiele bowiem krwi przelaliśmy na pobojowiskach Europy i całego świata. Ale najwięcej na własnej ziemi i w ostatniej wojnie zwycięskiej – przeto naszym nieznanym żołnierzem będzie jeden z tych, co polegli w okresie starcia się mocy całego narodu polskiego z mocą wroga. Proszę pana szefa sztabu generalnego, żeby wymienił te pobojowiska, które w czasie wojen z lat tysiąc dziewięćset osiemnaście do tysiąc dziewięćset dwadzieścia były dość krwawe.” Szef sztabu generalnego, generał dywizji Józef Haller, zabierając głos stwierdził: „Wybór jest trudny, armia bowiem nasza organizowała się w ogniu walk, każdy możliwie gotowy batalion z potrzeby bojowej rzucano na front. Dlate30 go wszystkie granice Rzeczypospolitej znaczy nić serdeczna krwi żołnierskiej, na każdym szlaku marszowym znajdują się pojedyncze i zbiorowe mogiły. Jednak w niektórych bitwach i starciach ponieśliśmy straty bardzo poważne, a nawet masowe. (…)” Następnie wręczył księdzu biskupowi polowemu, generałowi Stanisławowi Galowi, piętnaście kartek z nazwami pobojowisk, który włożył je do urny, po czym szef sztabu generalnego wezwał najmłodszego kawalera orderu Virtuti Militari, by wystąpił w celu dokonania losowania. Zameldował się ogniomistrz 14. Pułku Artylerii Polowej Józef Buczkowski, instruktor szkoły podchorążych i wśród uroczystej ciszy wyciągnął z urny kartkę; przekazał ją ministrowi spraw wojskowych, generałowi dywizji Władysławowi Sikorskiemu, który odczytał z niej na głos: „Pobojowisko lwowskie z roku tysiąc dziewięćset osiemnaście – tysiąc dziewięćset dziewiętnaście łącznie z pobojowiskiem nad Wereszycą, to jest Gródka Jagiellońskiego, na którym krwawo i ofiarnie biła się z Ukraińcami Piąta Dywizja Piechoty. Długotrwałość, zaciętość walk, moment poświęcenia występuje tutaj w całej pełni. Za zgodność – szef Biura Historycznego, Kukiel, generał brygady”. Kończąc uroczystość Sikorski powiedział:„(…) Nie mógł lepiej paść wybór pobojowiska. Ślepy los oddał hołd krwi najbardziej ofiarnej (…)” W dniu 29 października 1925 roku we Lwowie, na cmentarzu Obrońców Lwowa, odbyła się ekshumacja i wybór zwłok bezimiennego żołnierza. Rozkopano trzy mogiły żołnierskie. Na sznurach podniesiono na zewnątrz pierwszą trumnę. Komisja stwierdziła że nie są to szczątki żołnierza. To samo druga i trzecia trumna. A komisja żądała dowodu, że to był żołnierz. Trzy dalsze wydobyte z grobów trumny były wszystkie zwłokami, żołnierzy: szeregowca, sierżanta i kaprala. Stwierdzono przepisowy mundur, metalowe guziki z orłami polskimi, czapki maciejówki pod pachą lub na kolanach, u dwóch dystynkcje sierżanta i kaprala – stanowczo stwierdzały, że owe trzy trumny zawieBuski Kwartalnik Edukacyjny rają szczątki żołnierzy liniowych. Wszystkie trzy zamknięte trumny ustawiono przed kaplicą cmentarną. Wówczas pani Jadwiga Zarugiewiczowa – matka, żołnierza poległego na polach Zadwórza i pochowanego w nieznanym miejscu, kładąc dłoń na jednej z trumien, dokonała wyboru. Po otwarciu trumny okazało się, że wybór padł na żołnierza bez stopnia wojskowego, z maciejówką. Ustalono, iż był on w wieku około 14 lat. Wieczorem trumnę przeniesiono do kaplicy obrońców Lwowa i zaciągnięto przy niej wartę honorową. W dniu 30 października 1925 roku, w uroczystym kondukcie z trumną na lawecie armatniej, w asyście orkiestry konnej Ułanów Jazłowieckich i oddziałów piechoty oraz kawalerii, przeniesiono ciało bezimiennego żołnierza do bazyliki archidiecezjalnej. Trumna została wyniesiona za pomocą specjalnej windy na pięciopiętrowy, potężny katafalk. Katafalk był ogrodzony płotem karabinów i szabel ułańskich; w czterech rogach spoczywały zbroje husarskie. Na bieli i purpurze złote emblematy rycerskie. Po obu stronach katafalku wartę honorową pełniło po dwóch: oficerów, podoficerów i szeregowców. Następnego dnia 31 października, w ładny jesienny słoneczny dzień, Lwów odprowadził Bezimiennego Bohatera z bazyliki na dworzec kolejowy. Ośmiu podoficerów zdjęło trumnę z katafalku i przez szpaler pochylonych sztandarów wojskowych oraz cywilnych, przeszło ze zwłokami do lawety armatniej, oczekującej przed katedrą. Z chwilą, gdy trumna ukazała się przed wejściem do katedry, odezwał się z cytadeli wystrzał armatni, a na to hasło rozległ się dźwięk dzwonów we wszystkich kościołach lwowskich. Na dwie minuty ustał wszelki ruch kołowy, w fabrykach włączono syreny. Uformowany kondukt ruszył spod katedry i ulicami Lwowa: Rutowskiego, Legionów, Jagiellońską, pl. Smolki, Mickiewicza, Marszałkowską, Kopernika, Sapiehy i Dojazdową, skierowano się na dworzec kolejowy. Na czele konduktu jechał na koniu generał dywizji Jan Buski Kwartalnik Edukacyjny Thullie, za nim 14. Pułk Ułanów, poczty sztandarowe, duchowieństwo trzech obrządków, laweta armatnia z trumną, dostojnicy wojskowi i cywilni, orkiestra wojskowa, kompania honorowa, a kondukt zamykał oddział policji konnej. Lwów na czas przejścia konduktu był odświętnie udekorowany, a na ulicach towarzyszył mu szpaler mieszkańców i żołnierzy. Na noc trumnę złożono w salonie recepcyjnym dworca, który został na tę okazję przystrojony przez lwowskich kolejarzy. Trumnę zamiast na katafalku złożono na karabinach maszynowych. Na noc przy trumnie stanęła warta honorowa – obok żołnierzy stanęli także kolejarze. Całą noc, przez dworzec przewijał się tłum ludzi składających bezimiennemu żołnierzowi ostatni hołd. Pożegnanie zwłok na dworcu odbyło się w dniu 1 listopada z taką samą podniosłością i okazałością jaka cechowała, przebieg uroczystości lwowskich. O godzinie 8:48 nastąpił odjazd ze Lwowa do Warszawy pociągu nadzwyczajnego. Pociąg prowadzony był parowozem udekorowanym emblematami narodowymi i żałobnymi. Trumna spoczywała w ostatnim wagonie – tym samym, którym do kraju przyjechały zwłoki Henryka Sienkiewicza. Drzwi wagonu pozostawały otwarte na oścież, aby podczas przejazdu trumna była dla wszystkich widoczna. Wagon poprzedzający był wypełniony ponad setką wieńców ofiarowanych przez lwowian. Trzy pozostałe wagony zajmowała 56 – osobowa eskorta honorowa z komendantem pociągu gen. bryg. Walerym Maryańskim. Trasa pociągu wiodła przez Żółkiew, Rawę Ruską, Bełżec, Krasnystaw, Lublin i Garwolin. Na trasie przejazdu planowano liczne postoje po około 15 minut. Zapadający mrok potęgował podniosły nastrój. Wzdłuż torów rozbłysły smolne łuczywa lub stosy drewna, a przy torach na całej trasie towarzyszyły mu nieprzebrane tłumy. Na stacjach, które pociąg mijał i gdzie się zatrzymywał, orkiestry grały pieśni patriotyczne i żałobne, śpiewały chóry miejscowe. Późne godziny nocne nie położyły kresu tych 31 manifestacji. Droga Nieznanego Żołnierza była więcej, niż królewski pochód tryumfalny. Pociąg wiozący szczątki Bezimiennego Bohatera, po 22 godzinach jazdy ze Lwowa, 2 listopada o godzinie szóstej rano wjechał na Dworzec Główny w Warszawie. Lokomotywa przyozdobiona była w barwy narodowe z wielką tarczą z Orłem Białym na przedzie. Generał Maryański przekazał trumnę oraz 126 wieńców generałowi Sikorskiemu i generałowi Suszyńskiemu. Trumna przykryta szkarłatnym całunem atłasowym z wyhaftowanym godłem państwowym, została złożona na lawecie armatniej zaprzężonej w szóstkę koni. Kondukt z Dworca Głównego prowadził ksiądz prałat Niewiarowski. Przed konduktem szła orkiestra, za nią pododdziały 30. Pułku Piechoty. Za trumną szli przedstawiciele rządu i wojska. Trasa wiodła, Alejami Jerozolimskimi, Nowym Światem i Krakowskim Przedmieściem przez plac Zamkowy do katedry świętego Jana. Wszystkie domy na trasie pochodu były ozdobione flagami o barwach narodowych. Przed katedrą na kondukt oczekiwał ksiądz biskup polowy, generał Stanisław Gall, który następnie wprowadził trumnę po czerwonym kobiercu na katafalk ustawiony na środku katedry. Do godziny 11:00, kiedy rozpoczęło się nabożeństwo, do katedry przybywali oficjele: prezydent Rzeczypospolitej Stanisław Wojciechowski, marszałkowie Sejmu i Senatu, premier Władysław Grabski, generał Władysław Sikorski, generalicja. Przybył także nuncjusz papieski Lorenzo Lauri. Podczas mszy przy katafalku stanęła warta honorowa – cztery posterunki oficerskie. Miejsca najbliżej katafalku zajęte były przez matki poległych żołnierzy, wdowy i sieroty po żołnierzach oraz przez inwalidów wojennych. Uroczystą mszę celebrował metropolita warszawski, ksiądz kardynał Aleksander Kakowski, zaś patriotyczną homilię wygłosił ksiądz prałat Antoni Szlagowski. Wzruszył wszystkich zebranych. Zwrot do matek, których synowie polegli w walce i spoczywają jako nieznani, wywołał łzy i łkania. Pełnym napięcia głosem wołał: 32 „…Kim jesteś ty? Nie wiem. Gdzie dom twój rodzinny? Nie wiem. Kto twoi rodzice? Nie wiem i wiedzieć nie chcę i wiedzieć nie będę, aż do dnia sądnego. Wielkość Twoja w tem, żeś nieznany. W bratniej, wspólnej mogile zagubił imię, zagubił rodzinę, spadło z niego, co osobiste, z grobu narodził się na nowo, z grobu, gdyby z matki-ziemi, wyszedł nieznany, zapomniany, bezimienny […] Czymże na Boga jesteś, szary żołnierzu, zapomniany, bezimienny? Ty jesteś odwieczny geniusz bojowy narodu, zowiesz się Męstwo, ty jesteś niespożyta, niezmożona moc ideałów narodowych, zowiesz się Poświęcenie. Ty jesteś wszechzwycięska niepodległość ducha narodowego, zowiesz się Wolność.” Po nabożeństwie trumna została zdjęta z katafalku przez ośmiu podoficerów – kawalerów krzyża Virtuti Militari, wyniesiona przed katedrę wśród szpaleru pochylonych oddających honory sztandarów i złożona na armatniej lawecie. Sformowano kondukt według ustalonego porządku. Na czele maszerował pododdział piechoty konnej, następnie pododdziały: piechoty, artylerii, kawalerii, sztandary armii polskiej, dalej duchowieństwo wszystkich wyznań, laweta z trumną, a tuż za nią matki, wdowy i inwalidzi. W dalszej kolejności w kondukcie szli: prezydent Rzeczypospolitej, przedstawiciele Ministerstwa Spraw Wojskowych, generalicja, przedstawiciele Sejmu i Senatu oraz wysocy urzędnicy, korpus oficerski i delegacje zagraniczne. Kondukt zamykał oddział policji konnej. Przy dźwiękach rozbrzmiewających wszystkich dzwonów kościelnych, kondukt przemaszerował Krakowskim Przedmieściem, na plac Saski. Po drodze konduktowi towarzyszyły tysiące warszawiaków. W lożach przy Pałacu Saskim zasiedli prezydent Rzeczypospolitej z towarzyszącym mu pierwszym marszałkiem Polski Józefem Piłsudskim, premier i marszałkowie Sejmu i Senatu, po lewej stronie duchowieństwo rzymskokatolickie, arcybiskup Kościoła prawosławnego i główny rabin warszawski. Buski Kwartalnik Edukacyjny Laweta z trumną zatrzymała się przed pomnikiem księcia Józefa Poniatowskiego. Przy pomniku stali żołnierze w historycznych mundurach wojsk polskich z czasów Księstwa Warszawskiego. Kawalerowie Virtuti Militari przenieśli trumnę przed salutującymi oddziałami i złożyli obok miejsca spoczynku. Punktualnie o godzinie 13:00 rozległ się strzał armatni, wzywający stolicę, a z nią cały naród, do jednej minuty ciszy i skupienia. Odkryły się głowy, zamarł ruch… Przy biciu dzwonów kościelnych trumna została opuszczona do grobowca. Nad zgromadzonymi tłumami rozległ się warkot przelatujących eskadr samolotów. Minister spraw wojskowych złożył do grobowca akt erekcyjny oraz 14 żalników z ziemią z pozostałych pobojowisk, a także srebrny wieniec od prezydenta Rzeczypospolitej i jedwabny całun z wizerunkiem orła białego. Minutę po złożeniu trumny do grobowca, przestały bić dzwony i oddano 24 wystrzały honorowej salwy armatniej. Grobowiec nakryto płytą nagrobną. Akt erekcyjny złożony w grobowcu Nieznanego Żołnierza polskiego, miał następującą treść: „Naród i rząd Najjaśniejszej Rzeczypospolitej Polskiej z jej prezydentem Stanisławem Wojciechowskim na czele przy udziale przedstawicieli izb ustawodawczych, duchowieństwa wszech wyznań, wojska, władz państwowych i samorządowych, stowarzyszeń społecznych i licznych tłumów ludu złożył w grobowcu na placu Saskim w stołecznym mieście Warszawie wzniesionym, wydobyte ze wskazanego losem pobojowiska lwowskiego zwłoki żołnierza polskiego, który poległ za Ojczyznę, składając w ten sposób wspólny hołd tysiącom bohaterów, którzy w ciągu stutrzydziestoletniej walki o wolność legli na polu chwały za sprawę narodu.” Gdy zawarła się płyta nad szczątkami Nieznanego Żołnierza, prezydent Wojciechowski jako pierwszy oddał honory Grobowi Nieznanego Żołnierza i złożył wieniec od narodu, a następnie zapalił wieczny znicz. Przy grobie została zaciągnięta warta honorowa wystawiona przez żołnierzy z 36. Pułku Legii Akademickiej. Ideą warszawskiego Grobu Nieznanego Żołnierza jest uczczenie pamięci poległych w walce o niepodległość. Grób zaliczany jest do narodowych imponderabiliów, symbolizujących największe poświęcenie. Barbara Burzawa • Dyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 w Pińczowie Agnieszka Poros • Nauczyciel bibliotekarz oraz opiekun SU w Szkole Podstawowej nr 1 w Pińczowie Edyta Jaklewicz-Orzeł • Pedagog szkolny oraz opiekun SU w Szkole Podstawowej nr 1 w Pińczowie SZKOŁA PODSTAWOWA NR 1 W PIŃCZOWIE Szkoła Podstawowa nr 1 jest najstarszą placówką oświatową w Pińczowie, sięgającą swymi tradycjami połowy XV stulecia. W obecnym budynku nauka rozpoczęła się we wrześniu 1931 roku i trwa do dzisiaj. W naszej szkole tradycja łączy się z nowoczesnością. Bazę szkoły stanowi 9 sal nauczania zintegrowanego i 8 sal dydaktycznych dla klas IV–VI wyposażonych w niezbędne pomoce dydaktyczne do realizacji nowej podstawy Buski Kwartalnik Edukacyjny programowej. 11 sal posiada zestawy multimedialne (projektory i ekrany), 1 tablicę interaktywną, a cała szkoła objęta jest dostępem do Internetu. Szkoła posiada 2 pracownie informatyczne dla klas I–VI – 35 stanowisk (15 komputerów stacjonarnych oraz 20 netbooków z projektów unijnych) oraz wyposażenie multimedialne. Zajęcia sportowe odbywają się w 2 salach gimnastycznych: dużej (otwartej w 2010 r.) 33 z nowoczesnym zapleczem sportowym i sanitarnym (pełnowymiarowe boiska do piłki siatkowej, koszykówki, tenisa ziemnego), z możliwością podziału na dwie części (kotara), z widownią (117 miejsc) posiadającej zaplecze przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych (winda, podjazdy, sanitariaty) oraz małej dla klas 1–3 (także na zajęcia gimnastyki-korekcyjnej). Przy sali znajduje się boisko sportowe do piłki nożnej oraz zeskok do skoku w dal. Bazę szkoły stanowią także: świetlica; stołówka szkolna; obserwatorium astronomiczne; gabinety: pedagoga szkolnego, logopedy, terapii pedagogicznej, higienistki oraz pokój spotkań z rodzicami. Biblioteka szkolna swoim bogatym księgozbiorem (ponad 15 tys. woluminów) służy dzieciom, nauczycielom i rodzicom. Każdy może skorzystać z czytelni oraz Internetowego Centrum Informacji Multimedialnej. Młodsze dzieci chętnie spędzają przerwy śródlekcyjne w kąciku czytelniczym. Stałym elementem działalności biblioteki jest organizacja spotkań w ramach akcji Cała Polska Czyta Dzieciom. W Szkole Podstawowej nr 1 w Pińczowie pracuje 38 wykwalifikowanych nauczycieli. 34 posiada stopień nauczyciela dyplomowanego, a 4 mianowanego. Wielu ukończyło studia podyplomowe, kursy kwalifikacyjne oraz elearningowe z różnych dziedzin. Uczniowie pod kierunkiem nauczycieli zdobywają czołowe lokaty w konkursach przedmiotowych i sportowych na wszystkich szczeblach (szkolnym, gminnym, powiatowym i wojewódzkim). Biorą udział w ogólnopolskich konkursach przedmiotowych: „Kangur matematyczny”, „Oxford”, „Omnibus”, „Pingwin”. W roku szkolnym 2011/2012 dwoje uczniów zostało laureatami Wojewódzkich Konkursów: Matematyczno-Przyrodniczego oraz Humanistycznego. W bieżącym roku szkolnym do finału Konkursu Matematyczno-Przyrodniczego dostała się jedna uczennica. 34 W ramach przeprowadzanych egzaminów i sprawdzianów zewnętrznych absolwenci SP1 osiągają wyniki przekraczające średnią w rejonie OKE w Łodzi. Oferta edukacyjna i kulturalna szkoły jest bardzo bogata dając możliwość uczestnictwa każdemu dziecku w wybranych przez siebie formach. W szkole aktywnie działa Samorząd Uczniowski. Od 20 lat organizowane są Sejmiki Samorządów Uczniowskich Szkół Podstawowych Gmin Powiatu Pińczowskiego (informacje przedstawione jako dobra praktyka są dostępne na stronie Kuratorium Oświaty w Kielcach). Samorząd wraz z opiekunami wykonuje prace plastyczne promujące szkołę i miasto. Fundusze uzyskane ze sprzedaży wspierają szkolne akcje charytatywne oraz bibliotekę szkolną (zakup nowych pozycji książkowych). Samorząd Uczniowski podejmuje także działania na rzecz ekologii (akcje: zbierania zużytych baterii, płyt CD i DVD, tonerów, makulatury itp., „Dzień Ziemi”, „Sprzątanie Świata”, „Oszczędzamy nie tylko pieniądze”). Prężnie rozwija się działalność Szkolnego Koła PCK, które rozbudza w dzieciach potrzebę pomocy słabszym i bardziej potrzebującym. Koło co roku organizuje zbiórki funduszy i darów dla Domu Dziecka w Pacanowie, z którym współpracujemy od roku 1992. Od 1956 roku nieprzerwanie działa u nas Szkolna Kasa Oszczędności. Edukacja ekonomiczna przynosi efekty w postaci wysokich lokat w konkursie „Dziś oszczędzam w SKO, jutro w PKO” na szczeblu regionalnym i ogólnokrajowym. Od 2 lat prowadzimy Szkolnego Bloga SKO, który dwukrotnie został wyróżniony jako Najlepszy Blog Miesiąca. Dzięki temu szkoła wzbogaciła się o nowoczesny projektor multimedialny oraz laptopa. Szkolny Klub Europejski „Euroklub” aktywnie uczestniczy w propagowaniu idei integracji europejskiej w środowisku szkolnym i lokalnym. Buski Kwartalnik Edukacyjny Uczniowie mają możliwość rozwijania swoich pasji w licznych kołach zainteresowań (np. teatralnym, plastycznym, wokalnym, informatycznym itp.) oraz na zajęciach sportowych (SKS – piłka nożna, piłka siatkowa, pływanie). W ramach lekcji wych. fizycznego, uczniowie klas V i VI objęci są programem nauki pływania (zajęcia na pływalni miejskiej „Delfinek”). Nauczyciele prowadzą zajęcia z uczniami zdolnymi oraz przygotowują dzieci do sprawdzianu po kl. 6, okolicznościowe, a fundusze przekazywane są potrzebującym. Działania te prowadzone są jako imprezy otwarte – biorą w nich udział członkowie społeczności lokalnej. Uczniowie uczestniczą również w ogólnopolskich akcjach charytatywnych np. „Góra Grosza”, „WOŚP”, „Magiczna plastikowa zakrętka”. Szkoła uczestniczyła w realizacji unijnych projektów edukacyjnych Sokrates Comenius (2004–2007) i Comenius (2008–2010). Programy unijne realizowane w szkole to także: „Pierwsze uczniowskie doświadczenia drogą do wiedzy”, „Radosna Szkoła”, „Owoce i warzywa w szkole”, „Mleko w szkole” oraz „Indywidualizacja procesu nauczania”. Pińczowska „Jedynka” brała udział w tworzeniu Literackiego Atlasu Polski poprzez dwa egzaminu na kartę rowerową (Bezpieczeństwo w Ruchu Drogowym), konkursów z zakresu komunikacji. Uczniowie mający problemy w nauce korzystają z zajęć terapii pedagogicznej. Szkoła realizuje program Ortografitti. Wychowankowie SP 1 objęci są opieką i pomocą pedagogiczną, logopedyczną i terapeutyczną. Tradycją szkoły są organizowane koncerty charytatywne:„Dzieci Dzieciom”, „Ulica Śnieżynkowa”. Podczas ich trwania odbywają się kiermasze Buski Kwartalnik Edukacyjny 35 projekty: „Przechadzka po Atenach Sarmackich” oraz „Wspaniały świat Ponidzia Adolfa Dygasińskiego”. Jesteśmy także posiadaczem certyfikatu „Szkoła z Klasą”. Od lutego 2013 r. SP1 stara się o certyfikat biorąc udział w projekcie „Bezpieczna szkoła – bezpieczny uczeń”. Realizujemy autorskie programy: Cała Szkoła Czyta, Savoir vivre na co dzień, Metoda ruchu rozwijającego (kl. I–III), O Unii Europejskiej z pasją. Szkoła Podstawowa nr 1 aktywnie współpracuje ze środowiskiem lokalnym, organizując i uczestnicząc w przedsięwzięciach kulturalnych. Posiada wielu przyjaciół szkoły i stałą grupę sponsorów wspomagających jej działania. Niekwestionowaną wartością szkoły jest działająca w niej Rada Rodziców dzięki której udaje się zrealizować wiele akcji i projektów. Od początku 2013 r. nauczyciele i rodzice korzystają z dziennika elektronicznego. Bieżące informacje z życia szkoły oraz dokumenty i galerię zdjęć można znaleźć na: www.sp1.pinczow.com. Nasza witryna posiada Certyfikat Fundacji Kidprojekt.pl jako „Strona Przyjazna Dzieciom”. Zdjęcia: Agnieszka Poros, Paweł Rutkowski 36 Buski Kwartalnik Edukacyjny Szkoła Podstawowa nr 1 w Pińczowie ➢ • • • • • Kursy kwalifikacyjne: Oligofrenopedagogika. Pedagogika opiekuńcza. Pedagogika lecznicza. Terapia pedagogiczna. Zarządzanie oświatą. ➢ Kursy doskonalące (w ramach, których uczestnik zostanie objęty dodatkowo szkoleniem ICT – pakiet 2 szkoleń): • Techniki plastyczne w edukacji. Technologie informacyjno-komunikacyjne. • Jak radzić sobie z uczniami przejawiającymi zaburzone zachowania? Multimedia w dydaktyce. • Warunki dobrej diagnozy u dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Komputer w edukacji wczesnoszkolnej. • Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych. E-nauczanie. • Pedagogika zabawy. Technologie informacyjno-komunikacyjne. • Skuteczna komunikacja w szkole z wykorzystaniem alternatywnych i wspomagających metod porozumiewania się. E-learning • Metoda projektu jako narzędzie integracji międzyprzedmiotowej. Multimedia w dydaktyce. • Psychologia rozwojowa dziecka. Technologie informacyjno-komunikacyjne. • Stres w pracy nauczyciela w kontekście wypalania zawodowego. E-nauczanie. • Doskonalenie kompetencji nauczycieli do pracy z rodzicami uczniów. Technologie informacyjno-komunikacyjne.
Podobne dokumenty
Szkoła Podstawowa im. K. Makuszyńskiego w Siesławicach
(…). 30 proc. chcących zmian jest za zmianą programów nauczania, podręczników, sposobu sprawdza-
Bardziej szczegółowoPobierz nr 43/2013 [format PDF]
Wydaje: Powiatowy Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju Redaktor naczelny: Teresa Wójcik Zespół redakcyjny: Jolanta Maślicha, Teresa Wójcik, Agnieszka Kaszewska, Dorota Kubala...
Bardziej szczegółowo