Stanowisko SITG rok 2009

Stanowisko SITG rok 2009
XII Forum Dyskusyjne zorganizowane zostało w dniu 5 listopada 2009 r. w Mysłowicach.
Na podstawie wygłoszonych referatów i dyskusji sprecyzowano Stanowisko Stowarzyszenia
Inżynierów i Techników Górnictwa o następującej treści:
Stanowisko XII Forum Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa przyjęte
Uchwałą w dniu 5.11.2009 r w Mysłowicach.
Polskie górnictwo węglowe znajduje się w czołówce górnictwa światowego a jego wyposażenie jest najnowocześniejsze w Europie Środkowo-Wschodniej.
Węgiel kamienny wraz z węglem brunatnym stanowi podstawę bezpieczeństwa energetycznego kraju. Sytuacja górnictwa ulega jednak dramatycznemu pogorszeniu czego wyrazem jest m.in. spadek bezpieczeństwa pracy.
Zła sytuacja górnictwa spowodowana jest brakiem środków na inwestycje, niespójną polityką cenową i podatkową, nieudaną restrukturyzacją branży. Jednym z głównych powodów
obecnego stanu górnictwa jest tragiczna sytuacja kadrowa spowodowana odejściem doświadczonej kadry zarówno inżynieryjno-technicznej jak i doświadczonych pracowników z pionów górniczych i energomaszynowych.
Przedstawiciele kół i oddziałów Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa
uczestniczący w XII Forum stwierdzają, że brak działań Rządu w stosunku do górnictwa węgla kamiennego przyniesie zapaść tego przemysłu wraz z dalszym spadkiem bezpieczeństwa
pracy.
Dla uniknięcia negatywnych skutków obecnej sytuacji w górnictwie należy podjąć następujące działania na szczeblu rządowym jak i w zarządach spółek węglowych:
Utworzyć niezależny ośrodek ekspercki, który będzie pracował dla Rządu. Jego zadanie to
monitorowanie aktualnej sytuacji w zakresie energetyki oraz określenie roli węgla dla zabezpieczenia długotrwałych potrzeb energetycznych Polski.
Zespół ten opracuje bilans paliwowo energetyczny na podstawie aktualnej bazy zasobów
węgla w Polsce.
Przygotować kadry zarządzające górnictwem na szczeblu Rządowym do rzetelnego pełnienia tej funkcji. Bez minimum wiedzy o górnictwie nie da się nim zarządzać.
Wstrzymać prace nad Prawem Górniczo-Geologicznym do czasu uwzględnienia w nim
propozycji przedstawionych przez przedstawicieli przemysłu górniczego.
Najważniejsze z nich, mające bezpośredni wpływ na stan bezpieczeństwa to:
• podporządkowanie Wyższego Urzędu Górniczego Prezesowi Rady Ministrów,
• pozostawić stwierdzanie kwalifikacji dla osób dozoru niższego i średniego wg dotychczasowych zasad tzn. przez Okręgowe Urzędy Górnicze.
Doprowadzić do przedłużenia ważności Rozporządzenia Rady (WE) Nr 1407/2002 z dnia
23 lipca 2002 r w sprawie pomocy państwa dla przemysłu górniczego.
Wynegocjować podpisanie pakietu klimatycznego zgodnego z realnymi możliwościami
polskiej energetyki.
Zaliczyć energię pozyskiwaną z odmetanowania kopalń jako OZE - odnawialne źródło
energii.
Stworzyć program poprawy bezpieczeństwa w górnictwie zawierający m.in. takie zadania
jak: wprowadzenie powszechnego odmetanowania ścian zawałowych, ograniczenie eksploatacji podpoziomowej do minimum na drodze zmian struktury kopalń, opracowanie szczegółowych zasad prowadzenia eksploatacji w zagrożeniu metanowym.
Podjąć pracę nad wydłużeniem posiadanych koncesji na eksploatację, co ma bezpośredni
wpływ na tworzenie planów zagospodarowania przestrzennego.
1
Przeprowadzić kontrolę szkoleń załóg górniczych.
L.dz.996/09
Katowice, dnia 25 listopada 2009 r.
Szanowny Pan
Donald Tusk
Prezes Rady Ministrów
Wielce Szanowny Panie Premierze
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa skupiające ponad 13.800 członków od szeregu lat z niepokojem obserwuje politykę państwa wobec górnictwa węgla kamiennego. W odczuciu naszych członków polityka ta jest błędna i musi prowadzić, naszym
zdaniem do zagrożenia bezpieczeństwa paliwowo-energetycznego naszego kraju. Wyrazem
naszej troski o stan górnictwa są liczne wystąpienia do Władz Państwowych, do Prezydentów RP, szereg artykułów w czasopismach branżowych i opinie prezentowane w środkach
masowego przekazu. Niestety nie znajdowały one szerszego oddźwięku u adresatów.
Informujemy, że w dniu 5 listopada 2009 r. odbyło się kolejne XII Forum Dyskusyjne
naszego Stowarzyszenia. Forum połączone było z XVIII Kongresem Seniorów i XVIII Sejmikiem Młodej Kadry Górniczej. Forum poprzedzone było zorganizowaną w tym samym
dniu i miejscu konferencją „Górnictwo Wczoraj i Dziś”. W obradach brało udział kilkudziesięciu przedstawicieli reprezentujących wszystkie zagłębia górnicze w Polsce.
Podstawą do dyskusji nad sytuacją górnictwa były dwa dokumenty:
1. List do Członków Stowarzyszenia rozesłany do Oddziałów i Kół Zakładowych w dniu
29 września br.
2. Artykuł b. Prezesa SITG, b. Wiceministra Górnictwa i b. Prezesa Wyższego Urzędu
Górniczego mgr inż. Jerzego Malary opublikowany w Czasopiśmie Technicznym (nr
140, lipiec-wrzesień 2009 r.) wydrukowany w nakładzie 3500 egz. i rozesłany nie tylko
do Członków Stowarzyszenia.
Oba materiały przesyłamy w załączeniu.
Uczestnicy Forum w pełni zaakceptowali stwierdzenia zawarte w liście do Członków
Stowarzyszenia. Tu dodamy, że list ten został wysłany także do Wicepremierów Rządu do
ewentualnego wykorzystania.
Konkluzją Forum są następujące stwierdzenia:
 sytuacja górnictwa węgla kamiennego uległa dramatycznemu pogorszeniu, dotyczy to
nie tylko spadku wydobycia ale także co najważniejsze spadku bezpieczeństwa pracy
czego wynikiem są katastrofy górnicze,
 zła sytuacja górnictwa spowodowana jest nieudaną restrukturyzacją branży, niespójną
polityką cenową i podatkową, brakiem środków finansowych na inwestycje (zwane wg
nomenklatury UE inwestycjami początkowymi umożliwiające utrzymanie wydobycia i
dostęp do zasobów),
 tragiczna sytuacja kadrowa spowodowana przymusowym odejściem doświadczonej kadry zarówno inżynieryjno-technicznej jak i doświadczonych pracowników z pionów
górniczych i energomaszynowych oraz likwidacją szkolnictwa zawodowego i technicznego,
 stan chaosu prowadzący do zapaści tej gałęzi gospodarki trwa już od kilkunastu lat a
wywołany jest naszym zdaniem działaniem zagranicznych grup ekspertów i doradców z
Banku Światowego dbających raczej o interesy obcych producentów węgla niż o dobro
polskiego górnictwa,
 realizowana była bezsensowna polityka zmniejszania eksportu polskiego węgla i
zmniejszania zdolności wydobywczych poszczególnych kopalń skutkiem czego musiały
rosnąć koszty jednostkowe pozyskiwania węgla gdyż wysokie koszty stałe rozkładały
się na coraz mniejszą ilość sprzedawanego węgla.
Zastana przez Rząd Pana Premiera sytuacja wymaga zdecydowanych działań i decyzji politycznych.
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa, opierając się na stanowisku uczestników Forum, mając na celu uniknięcie negatywnych skutków obecnej sytuacji w górnictwie
węgla kamiennego przedstawia ważniejsze propozycje działań:
1. Proponujemy utworzenie ośrodka eksperckiego, który będzie opracowywał analizy
i zalecenia dla Rządu poprzez monitorowanie aktualnej sytuacji kompleksu węglowo-
2
2.
energetycznego określając przede wszystkim rolę węgla (kamiennego i brunatnego) w
zabezpieczeniu długotrwałych potrzeb energetycznych Polski i Unii Europejskiej.
Zespół ten w pierwszej kolejności powinien:
 przeprowadzić analizę aktualnej i przyszłościowej bazy zasobów węgla wraz z symulacjami kosztów pozyskania węgla z poszczególnych udostępnionych i perspektywicznych złóż,
 ocenić możliwości techniczne oraz potrzeby finansowe zabezpieczenia dostępu do
złóż węgla zgodnie z zapisami Rozporządzenia Rady Unii Europejskiej,
 zbadać możliwości oczyszczenia węgla przed spalaniem (pierwszy etap technologii
czystego węgla) w celu zmniejszenia emisji CO2 i poprawy sprawności procesów
wytwarzania energii,
 stworzyć program poprawy bezpieczeństwa w górnictwie zawierający m.in takie zadania jak:
 ograniczenie eksploatacji podpoziomowej do minimum na drodze zmian struktury
kopalń,
 opracowanie szczegółowych zasad prowadzenia eksploatacji w zagrożeniu metanowym,
 opracowanie technologii i techniki mającej na celu powszechne odmetanowanie
ścian zawałowych.
 opracować i przedstawić koncepcje:
 przedłużenia na lata 2011-2020 zapisów Rozporządzenia Rady (WE) Nr
1407/2002 z dnia 23 lipca 2002 r. w sprawie pomocy państwa dla przemysłu górniczego z uwzględnieniem aktualnego stanu górnictwa węglowego w Unii Europejskiej i zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego Wspólnoty,
 uzasadnienia realnych możliwości polskiej energetyki w zakresie dotrzymania pakietu klimatycznego co powinno być podstawą do koniecznych negocjacji unijnych,
 zaliczenia energii pozyskiwanej z odmetanowania kopalń do źródeł odnawialnej
energii (OZE),
 nowelizacji koncesji na eksploatację węgla w powiązaniu z tworzeniem planów
zagospodarowania przestrzennego.
Wstrzymać uchwalenie obecnego projektu Prawa Geologiczno-Górniczego przez Sejm
RP do czasu uwzględnienia w nim zapisów uwzględniających propozycje przedstawiane
przez przedstawicieli przemysłu górniczego. Najważniejsze z nich, mające wpływ na
stan bezpieczeństwa w kopalniach to:
 podporządkowanie Wyższego Urzędu Górniczego Prezesowi Rady Ministrów wraz
z określeniem jego kompetencji i obowiązków,
 pozostawienie stwierdzenia kwalifikacji dla osób niższego i średniego dozoru okręgowym urzędom górniczym (wg dotychczasowych zasad),
 utrzymanie obowiązku oceny programów i kontroli prowadzenia szkoleń w górnictwie okręgowym urzędom górniczym.
Szanowny Panie Premierze
Przestawione powyżej wnioski i konkluzje szerokiej dyskusji przed i na Forum Górniczym
są najpilniejszymi sprawami do załatwienia.
Podobnie, jak w ubiegłych latach, prezentujemy nasze stanowisko Władzom Państwowym.
Mamy nadzieję, że głos nasz zostanie wysłuchany a przestawione propozycje (po niezbędnej
naszym zdaniem dyskusji) znajdą odzwierciedlenie w polityce Pańskiego Rządu.
Z wyrazami szacunku i z górniczym pozdrowieniem
3