W 6-7 Podstawy logistyki

Transkrypt

1
Podstawy logistyki W 6-7 18.11.2015
W 6. Strategie wytwarzania produktu
Strategie
Strategia1 jest zbiorem wiążących, nie podlegających koniunkturalnym zmianom, długoterminowych ustaleń, skierowanych do wyróżnionej zbiorowości realizującej przyjętą i akceptowaną misję.
Dla uczestników tej zbiorowości ustalenia nabierają mocy nadrzędnych wskazań względem:
- zamierzeń,
- procedur i zadań oraz
- reguł przyporządkowania zasobów do realizacji zadań.
Ustalenia mogą być ujęte w formie ogólnej idei i wykładni postępowania lub w postaci konkretnego zestawienia wskazań.
......................................
Odnosząc pojęcie strategii do przedsiębiorstwa produkcyjnego, będziemy rozpatrywać trzy
powiązane ze sobą obszary odniesienia strategii:
1. Strategia wytwarzania produktu
2. Strategia marketingowa produktu
3. Strategia nabywania zasobów produkcyjnych
……………………………………………………………………………
1
Krawczyk S., Supply Strategy Development in Production Enterprises, TOTAL LOGISTIC MANAGEMENT No. 1, 2008, pp. 89 –
99.
2
Strategie wytwarzania produktu
Projektowanie i wykonanie na zamówienie
Produkty wytwarzane jako unikalne, zgodnie z życzeniami klientów.
Zamówienie wymaga stworzenia odrębnego projektu produktu lub daleko idących indywidualnych adaptacji produktu istniejącego, a w konsekwencji odrębnych zakupów materiałów i surowców.
Realizowana w przedsiębiorstwach wytwarzających kompleksowe produkty zgodne z
indywidualnymi potrzebami klientów.
Czy wykonawca projektu powinien konfrontować się w trakcie projektowania produktu z
logistykiem?
3
Wykonanie na zamówienie
Projekty produktów są znane, klienci znają ofertę produktową.
Aby uniknąć tworzenia zapasów i ewentualnego ryzyka braku sprzedaży, produkcja jest
uruchamiana dopiero po złożeniu zamówień przez klientów.
Zakupy surowców i materiałów mogą być realizowane wcześniej niż to wynika z terminów
realizacji zamówienia. Do planowania zakupów można wykorzystać prognozy zamówień.
Czy zasadne jest przyjęcie zamówienia bez sprawdzenia posiadania zapasów materiałów do
produkcji?
…………………….
4
Składanie produktu na zamówienie
Dla produktów mających wiele wariantów różniących się zestawieniem modułów produkcyjnych.
Produkt jest wykonywany ze standardowych komponentów, które mogą być magazynowane
i zestawiane zgodnie z zamówieniem klienta, przy czym klient ma wpływ jedynie na wybór
opcji składowych produktu.
Która ze strategii jest bardziej uzasadniona:
składowanie gotowych półproduktów?
……………………………..
składowanie materiałów produkcyjnych czy
5
Wykonanie na magazyn
Dla produktów standardowych sprzedawanych w dużych ilościach.
Przewiduje się tworzenie zapasów.
Zakłada się szybką obsługę klientów z posiadanych zapasów produktów.
Podstawową rolę w planowaniu produkcji na magazyn odgrywają prognozy lub ich substytut
w postaci założeń planistycznych.
Zamówienia stają się elementem weryfikującym trafność prognoz i założeń.
Jakie informacje są podstawą do planowania produkcji wykonywanej na magazyn?
Z jakich źródeł pochodzą informacje wykorzystywane w planowaniu produkcji wykonywanej
na zamówienie?
………………………………………………………………
6
Drzewo produktu
Proces produkcji jednego produktu finalnego będziemy przedstawiać graficznie, odzwierciedlając kolejne etapy wytwarzania produktu.
Proces produkcji jednego produktu końcowego będziemy przedstawiać graficznie za pomocą
drzewa produktu. Elementami graficznymi drzewa są:
węzły - stanowiska pracy lub całe etapy produkcji, na których powstają półprodukty i produkt końcowy,
strzałki między węzłami - przepływ materiałowy między wyróżnionymi stanowiskami lub etapami produkcji. Do strzałek będziemy dopisywać liczby, które będą odzwierciedlać liczbowe zależności przepływów.
Przykład
Obraz powstawania produktu jest obiektem znanym w teorii grafów jako drzewo.
Dlatego też graf odzwierciedlający powstawanie produktu nazywamy drzewem produktu.
Warunki:
1. Nakłady na wejściu muszą być proporcjonalne do ilości powstających wyrobów.
2. Czas wytwarzania wyrobu musi być jednoznacznie określony (przynajmniej w sensie
statystycznym) i nakłady czasu muszą być proporcjonalne do ilości powstających wyrobów.
7
Pierwsze dwa punkty są nazywane prawami proporcjonalności
3. Nakłady i czasy wytwarzania dla dwóch produktów są odpowiednimi sumami nakładów i
czasów wytwarzania poszczególnych produktów
Trzeci punkt jest nazywany prawem sumowania
Prawa proporcjonalności i sumowania są podstawą klasy zadań nazywanych liniowymi.
………………………….
Uwaga. Nie każdą produkcję można przedstawić za pomocą modelu liniowego.
Dotyczy to m.in. produkcji przetwórczej czy chemicznej.
Prezentacja graficzna:
A
10
15
1
PP
B
Na wytworzenie jednej jednostki PP potrzeba: 10 jedn. A i 15 jedn. B
A
10.x
15 . x
PP
x
B
Na wytworzenie x jednostek PP potrzeba: 10x jedn. A i
15x jedn. B
Wprowadzone liczby (dla przepływu (A→PP) - 10, dla przepływu (B→PP) – 15) nazywamy
współczynnikami bezpośrednich nakładów jednostkowych.
8
Wyznaczanie zapotrzebowania materiałowego
Drzewa produktów pozwalają wyznaczyć wektorowe funkcji określające zapotrzebowanie
materiałowe.
W pierwszej kolejności wyznaczamy tzw. listy materiałowe, czyli wektor ilości surowców
wejściowych potrzebnych do wytworzenia jednej jednostki produktu.
Przykład 2.
Produkt P1
Produkt P2
Lista materiałowa dla P1:
Wytworzenie x1 jednostek P1 wymaga:
S1 : 7,5 . 2 + 5 . 1 + 10 = 30,
S2 : 10 . 2
= 20,
S3 : 5 . 2
= 10,
S4 :
10 . 1
= 10
S1 : 30. x1,
S2 : 20. x1,
S3 : 10. x1,
S4 : 10. x1
Prawo proporcjonalności
9
S1 : 10 . 3 + 10 = 40,
S2 : 15 . 3
= 45
S1 : 40. x2,
S2 : 45. x2,
Drzewa produktów pozwalają wyznaczyć wektorowe funkcji określające zapotrzebowanie
materiałowe.
W terminologii zarządzania produkcją korzysta się z angielskiej nazwy Bill of Materials (BOM).
Listy materiałowe
S1 : 7,5 . 2 + 5 . 1 + 10 = 30,
S2 : 10 . 2
= 20,
S3 : 5 . 2
= 10,
S4 :
10 . 1
= 10
S1 : 10 . 3 + 10 = 40,
S2 : 15 . 3
= 45
Wytworzenie x1 jednostek P1
S1 : 30. x1 + 40. x2
S2 : 20. x1 + 45. x2
S1 : 30. x1,
S2 : 20. x1,
S3 : 10. x1,
S4 : 10. x1
S1 : 40. x2,
S2 : 45. x2,
oraz x2 jednostek P2 wymaga:
10
S3 : 10. x1
S4 : 10. x1
Utworzyliśmy wektorowe funkcje zapotrzebowania materiałowego na produkty P1
oraz P2.
(Prawo sumowania)
Zadanie 1
Firma otrzymuje zamówienie na 250 jednostek P1 i 400 jednostek P2. Jakie ilości surowców
powinny znajdować się w magazynie, aby zamówienie mogło być wykonane?
S1 : 30. x1 + 40. x2
S2 : 20. x1 + 45. x2
S3 : 10. x1
S4 : 10. x1
……………………………………………………………..
Po podstawieniu x1 = 250, x2 = 400, otrzymujemy:
S1 : 30. 250 + 40. 400 = 23 500
S2 : 20. 250 + 45. 400 = 23 000
S3 : 10. 250
= 2 500
S4 : 10. 250
= 2 500
……………………………..
Zadanie 2
W magazynie są zgromadzone zapasy:
S1 – 30 000,
S2 – 45 000,
S3 – 3 800,
S4 – 5 000.
11
Jakie może być maksymalne zamówienie na P1, które może być wykonane ze zgromadzonych
zapasów?
S1 :
30. x1 ≤ 30 000,
S2 :
20. x1 ≤ 45 000
S3 :
10. x1 ≤ 3 800
S4 :
10. x1 ≤ 5 000
x1 ≤ 1000
x1 ≤ 2250
x1 ≤ 380
x1 ≤ 500
Maksymalne możliwe do zrealizowania zamówienie wynosi 380 jednostek.
Rozliczenie po wykonaniu:
Zużycie poszczególnych surowców:
S1 :
30. 380 = 11 400,
pozostaje 30 000 – 11 400 = 18 600
S2 :
20. 380 = 7 600,
pozostaje 45 000 – 7 600 = 37 400
S3 :
10. 380 = 3 800,
pozostaje 3 800 – 3 800 = 0
S4 :
10. 380 = 3 800,
pozostaje 5 000 – 3 800 = 1 200
Surowiec S3 stanowi „wąskie gardło” programu produkcji.
………………………………………………
12
W 7. Klasyfikacje produktów i materiałów
Klasyfikacje „dyskryminacyjne” – wnioski mają cel: zakwalifikować lub odrzucić.
Klasyfikacje dla celów uporządkowania bez konsekwencji „odrzucania”.
Klasyfikacja ABC
Klasyfikacja ABC – podział subiektywny zbiorowości na podzbiory
Podstawa klasyfikacji:
1) Podstawą klasyfikacji może być dowolna charakterystyka, ale wspólna dla wszystkich
obiektów, np. wartość, waga, objętość itp. Dla logistyki bardzo przydatna jest charakterystyka „częstość pobrania z półki”
Przykładowo:
- dla sprzedawanych produktów (wartość sprzedaży lub zysk ze sprzedaży)
- wykorzystywanych surowców (wartość zakupionych surowców)
………………………………………………
2) Dane dla wszystkich obiektów są z tego samego okresu, np. miesiąca, roku.
……………………………
Przykładowa podstawa klasyfikacji - wartość sprzedaży produktów w okresie miesiąca
1. Ustalamy cechę – tutaj wartość sprzedaży w określonym miesiącu.
2. Sporządzamy listę produktów i wartości sprzedaży w danym miesiącu.
3. Listę produktów porządkujemy ze względu na wartość sprzedaży od największej do najmniejszej wartości.
4. Określamy wartości dwóch parametrów α i β , np. α = 75 i β= 95, które wykorzystamy
do utworzenia klas A, B i C.
Rola parametrów jest następująca:
− α = 75 pozwoli wyróżnić tę grupę produktów, których łączny procentowy udział w
sprzedaży danego okresu stanowi około 75% - produkty te będą tworzyć grupę A,
13
− β = 95 pozwoli wyróżnić tę grupę produktów, których łączny procentowy udział w
sprzedaży danego okresu stanowi około 95% - produkty te tworzą połączenie grup A
i B, co po pominięciu produktów z grupy A pozwoli wyróżnić produkty grupy B,
− pozostałe produkty będą tworzyć grupę C.
Uwaga. Wybór α = 75 i β = 95 jest jedynie przykładowy!!!!
W praktyce wybór parametrów może odbiegać od tych wartości.
…………………..
Przykład.
Dane do klasyfikacji ABC sprzedaży produktów farmaceutycznych z jednego miesiąca
Nazwa
Boraks 100g.
Boraks 250g.
Boraks 500g.
Bromek amonu tor.50g.
Bromek potasu tor. 50g.
Bromek sodu tor.100g.
Dermatol 2g.
Glukoza( tor).50g.
Kwas borny krystaliczny 30 g.
Nadmanganian potasu
Sól gorzka 25g
Talk( tor). 50g.
Tlenek cynku (tor.) 100g.
Wodorowęglan sodu (tor.) 50g.
Wodorowęglan sodu (pud.) 50g.
Wartość (zł)
36 183
6 750
9 945
1 962
9 882
4 752
4 260
52 248
25 860
3 885
3 525
249 200
439 012
126 662
241 659
106 108
28 373
20 073
76 830
5 779
14
Uporządkowany zbiór – klasyfikacja ABC (α = 75 i β = 95)
Nazwa
1
2
3
4
Glukoza( tor).50g.
Dermatol 2g.
Nadmanganian potasu
Kwas borny krystaliczny 30 g.
5 Sól gorzka 25g
6 Wodorowęglan sodu (tor.)
50g.
7 Bromek potasu tor. 100g.
8 Boraks 100g.
9 Talk( tor). 50g.
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Tlenek cynku (tor.) 100g.
Boraks 500g.
Boraks 250g.
Wodorowęglan sodu (pud.)
50g.
Wartość
(zł)
wi
Wartość
skumulowana
(zł)
Udział %
ri
Udział %
skumulowany
qi
439 012
249 200
241 659
126 662
439 012
688 212
929 871
1 056 533
30,22%
17,15%
16,63%
8,72%
30,22%
47,37%
64,00%
72,72%
106 108
76 830
1 162 641
1 239 471
7,30%
5,29%
80,02%
85,31%
A
B
52 248
36 183
28 373
1 291 719
1 327 902
1 356 276
3,60%
2,49%
1,95%
88,90%
91,39%
93,35%
25 860
20 073
9 945
9 882
6 750
5 779
1 382 136
1 402 209
1 412 154
1 422 036
1 428 786
1 434 565
1,78%
1,38%
0,68%
0,68%
0,46%
0,40%
95,13%
96,51%
97,19%
97,87%
98,34%
98,73%
C
4 752
4 260
3 885
3 525
1 962
1 452 949
1 439 317
1 443 577
1 447 462
1 450 987
1 452 949
0,33%
0,29%
0,27%
0,24%
0,14%
100,00%
99,06%
99,35%
99,62%
99,86%
100,00%
15
Klasyfikacja ABC
120,00%
Przykład
klasyfikacji surowców według wartości zużycia w okresie miesiąca.
100,00%
80,00%
60,00%
40,00%
20,00%
19
FARMACEUTYKI
17
13
11
C
9
5
3
1
7
B
15
A
0,00%
16
Przykład klasyfikacji ABC dla surowców
Wartość
Symbol
zużytych
surowca surowców
[zł]
Wartość skuUdział %
mulowana [zł]
Udział %
skumulowany
KLASY ABC
α=70%,
β=95%
S1
71 235
71 235 21,96%
21,96%
S10
70 053
141 288 21,59%
43,55%
S7
31 584
172 873 9,74%
53,29%
A
S13
28 313
201 186 8,73%
62,01%
do 70%
S4
24 587
225 776 7,58%
69,59%
S11
20 574
246 348 6,34%
75,93%
S2
18 423
264 772 5,68%
81,61%
B
S12
12 353
277 125 3,81%
85,42%
do 95%
S8
10 695
287 821 3,30%
88,72%
S14
9 747
297 568 3,00%
91,72%
S5
8 425
305 993 2,60%
94,32%
S15
6 156
312 149 1,90%
96,22%
S16
4 104
316 253 1,27%
97,48%
S17
2 673
318 927 0,82%
98,31%
S6
1 782
320 710 0,55%
98,86%
S9
1 513
322 223 0,47%
99,32%
S18
1 440
323 664 0,44%
99,77%
756
324 421 0,23%
100,00%
S3
C
do 100%
17
Uwaga.
W przypadku surowców nie wolno dokonywać wnioskowania podobnego do produktów w
handlu. Wszystkie surowce są potrzebne do produkcji i żadnego nie może zabraknąć!!!!
Do czego potrzebna jest klasyfikacja typu ABC w przypadku surowców?
Czy wartość zakupów jest dobrą charakterystyką dla klasyfikacji surowców ?
………………..
W przypadku analiz zaopatrzeniowych zaleca się rozpatrywanie klasyfikacji typu ABC przy
wykorzystaniu innych charakterystyk, np.
− odległości od dostawców,
− czasu realizacji dostaw,
− częstotliwości dostaw
……itp.
……………………………………………………….
Klasyfikacja XYZ
Klasyfikacja XYZ - uporządkowanie obiektywne zgodne z regułami statystyki
W odniesieniu do surowców jedną z istotnych cech jest tzw. regularność wykorzystania.
W odniesieniu do produktów – regularność (stabilność) sprzedaży)
Można wyróżnić zasoby o:
♦ regularnym wykorzystaniu surowców (sprzedaży produktów), zaliczane do
grupy X;
Regularność stwarza możliwość korzystania z prostych metod statystycznych; prognozy zużycia cechują się dużą dokładnością,
18
Klasyfikacja XYZ - klasa X
glukoza (tor.) 50g
40000
30000
20000
10000
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
glukoza (tor.) 50g 2840 2350 2996 2289 3598 3062 2264 2590 2649 2807 2649 2080 3622 2252 2865 2983 2743
♦ zmiennym wykorzystaniu, zaliczane do grupy Y, których wykorzystanie wykazuje
zmienność, ale można korzystać z odpowiednio wybranych metod statystycznych,
Klasyfikacja XYZ - klasa Y
bromek sodu tor. 250g
600
400
200
0
1
2
3
4
5
Bromek sodu tor. 250g 288 338 513 125 175
6
7
8
9
10
11
12
13
113 125 225 213 100 300 188 188
14
15
16
17
75
363 200 220,3
♦ bardzo nieregularnym, sporadycznym wykorzystaniu, zaliczane do grupy Z – w
analizach wykluczone jest stosowanie metod statystycznych.
19
Rysunek z dużą nieregularnością i sporadycznością
Klasyfikacja XYZ - klasa Z
w odorow ęglan sodu (pud.) 50g
1500
…………………………
1000
500
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Wodorow ęglan sodu (pud.) 50g. 894 963 482 69 963 275 344 482 344 275
11
0
12
13
275 344
14
15
16
17
0
69
0
361
………………………………….
Jakie są zasadnicze różnice w klasyfikacjach typu ABC i XYZ?
1. Klasyfikację ABC wykonujemy dla zbioru obiektów. Zmiana zbioru może zmienić orzeczenie, do której klasy należy obiekt !!!!
2.
Klasyfikacja XYZ jest wykonywana dla każdego obiektu niezależnie od innych. Zmiana
zbioru obiektów nie ma wpływu na orzeczenie, do której klasy należy obiekt !!!
3.
W klasyfikacji ABC musimy mieć tę samą charakterystykę dla wszystkich obiektów, a w
klasyfikacji XYZ obiekty mogą być prezentowane za pomocą różnych charakterystyk.
…………………………………………..
4.
Warunkiem dokonania klasyfikacji ABC jest znajomość wartości tej samej charakterystyki
dla wszystkich obiektów zbioru. Charakterystykę wykorzystaną w klasyfikacji dobieramy
ze względu na cel klasyfikacji.
5.
Ponieważ klasyfikacja XYZ służy do analizy dynamiki wykorzystania obiektów, charakterystyka musi być tak dobrana, aby obrazować przebieg wykorzystania obiektu w czasie.
.....................................................................................
20
Klasyfikacja materiałów ze względu na ważność dla produkcji i dostępność nabywania
21
I. Materiały strategiczne
W praktyce wygodnie jest odwoływać się do atrybutów wskazanych przez Barneya, a mianowicie2 :
- niedopuszczalność zamiany i
- trudność podrobienia.
Dodatkowym atrybutem materiałów strategicznych jest to, że do nich dostosowuje się wybór
pozostałych.
Strategiczne elementy produkcyjne stają się nadrzędnymi wobec pozostałych.
II. Materiały standardowe
Materiały o niewielkiej złożoności technicznej, wytwarzane zgodnie z powszechnie przyjmowanymi normami, przez wielu producentów, a zatem względnie swobodnie nabywanymi na
rynku zaopatrzeniowym.
W strategii nabywania materiałów standardowych należy kierować się zaleceniami:
− procedury dokonywania zakupów powinny być jak najprostsze,
− nie można pozwolić, aby procedury administracyjne i operacje logistyczne zajmowały
zbyt wiele czasu i były uciążliwe.
III. Materiały krytyczne
Na specjalną uwagę zasługują materiały, które nie będąc strategicznymi, mogą stać się krytycznymi dla procesu wytwarzania produktu przez specyficzne utrudnienia w dostawach.
2
Barney, J.B., Firm resources and sustained competitive advantage, Journal of Management, 17, 1991, pp. 99–120.
22
Przyczyną może być sezonowość ich dostępności, jak to się dzieje z surowcami pochodzenia
rolnego lub okresowość ich wytwarzania u dostawców.
Inną przyczyną może być ryzyko w transporcie, szczególnie w przewozach morskich.
IV. Materiały kluczowe
Materiały o niewielkiej złożoności technicznej, względnie łatwe do nabycia, ale o istotnym
znaczeniu dla wartości wytwarzanego produktu, są nazywane materiałami kluczowymi.
Na ogół są to części lub elementy produkowane przez wielu producentów, co formalnie stwarza możliwość zakupów substytucyjnych.
…………
Generalnie, na podstawie doświadczeń z praktyki, formułuje się wzorcowe strategie:
1. dla materiałów strategicznych – partnerska współpraca z dostawcami,
Relacje z dostawcami materiałów strategicznych muszą mieć charakter partnerski, zapewniający obu stronom stabilność i niezawodność.
Określenie „wybór” należy zatem zastąpić „dobór”, „wzajemne dostosowanie”.
………………………
2. dla materiałów „krytycznych” – zabezpieczenie dostaw,
Na specjalną uwagę zasługują dostawcy materiałów krytycznych.
W tym przypadku to nie odbiorca lecz dostawca dyktuje warunki dostaw. Określenie „wybór”
musi być niekiedy zastąpione przez „ubieganie się o dostawy”.
…………………………
3. dla materiałów standardowych – kontrakty systemowe.
4. dla materiałów kluczowych – wykorzystanie atutów przewagi na rynku.
W przypadku materiałów kluczowych lub standardowych odbiorca ma przewagę nad dostawcami i może dokonywać wyboru dostawcy.
23
Wypracowana w praktyce metodologia wyboru dostawcy odwołuje się do postępowania,
na które składają się:
1.
Rozpoznanie potrzeby poszukiwania nowego dostawcy
2.
Określenie i sformułowanie kryteriów, jakie powinien spełniać dostawca
3.
Wstępna kwalifikacja kandydatów na dostawcę
4.
Wybór dostawcy
5.
Określenie procedury monitorowania wybranego dostawcy
……………………………
18.11.2015

W 6-7 Podstawy logistyki

Transkrypt

Podobne dokumenty

Nazwa: Tor offroadowy w Ośrodku "Karina" Adres: Bukowa 16

Tor saneczkowy na Górze Kamieńsk

„EKONOMIKA LOGISTYKI” CZĘŚĆ 2 LOGISTYKA TRANSPORTU

Tor tubingowy- opis - Hotel Dworek Wapionka

pieczywo ciemne, graham płatki owsiane 80g jajko twaróg chudy

Opracowanie piotrgastro.pl Sabina Walat Dietetyk Żywienie

10.4.2015 tor quadowy net

PRACOWNIK LOGISTYKI