MAPOWANIE KOMPETENCJI

Kształcenie i doskonalenie
zawodowe w oparciu o analizę
procesu pracy w
przedsiębiorstwie – MapCom
KONFERENCJA
07 - 08.05.2012
ERGO Arena, Gdańsk
1
Model MapCom – oparty na
kompetencjach
Model MapCom dąży do uzyskania spójności między
wymaganiami rynku pracy a formalnymi, pozaformalnymi i
nieformalnymi systemami uczenia się przez całe życie
(Lifelong Lifewide Learning).
Model MapCom ułatwia zdefiniowanie relacji pomiędzy
efektami uczenia się, a kompetencjami zawodowymi
wymaganymi przez pracodawców.
2
MapCom model – based on competences
Mapcom model attempts at providing coherence between
labour market requirements and formal, non-formal and
informal system of lifelong learning (Lifelong Lifewide
Learning – LLL).
The Mapcom model makes it easier to define relations
between learning outcomes and professional competencies
required by employers.
3
Założenia, na których oparty jest
Model MapCom
• Przejrzystość – uzyskanie wszechstronnego opisu i
oczekiwanych efektów programów szkoleniowych
• Stabilność – zestaw kompetencji stabilnych w czasie,
charakteryzujących różne procesy przekształcania
produktów/usług
• Elastyczność – uzyskanie modelu, który pozwala w łatwy
sposób tworzyć mapy profili zawodowych, odnoszących
się do różnych kontekstów
• Standaryzacja - uzyskanie modelu sprzyjającego
skuteczności i jednorodności efektów uczenia się, o
modularnej budowie, z możliwością ich ponownego
wykorzystania
4
Oczekiwania w stosunku do
Modelu MapCom
W trakcie realizacji projektu ujawniły się co najmniej trzy konkretne
oczekiwania, usytuowane na różnych poziomach:
na poziomie metodologicznym – Model MapCom jest znaczącym
czynnikiem innowacji tworzącym relacje między grupami interesów ze
sfery edukacji i szkoleń zawodowych oraz ze świata pracy;
na poziomie technicznym - możliwość udoskonalenia
merytorycznego narzędzia i map profili zawodowych z pożytkiem dla
wszystkich zaangażowanych partnerów
na poziomie rynkowym - partnerzy realizujący projekt uznali projekt
za okazję tworzenia nowych zastosowań na dodatkowych polach i
wejścia w pozytywne relacje z dużymi i małymi przedsiębiorstwami
5
Proces pracy
Wszystkie procesy mają wspólny zestaw elementów charakterystycznych:
klienta (wewnętrznego/zewnętrznego), ramy czasowe (początek i koniec),
zasoby (ludzkie, technologiczne, finansowe), ograniczenia (czas, ilość, koszty),
właściciela
Proces zawsze jest częścią łańcucha dostaw/klientów – ma odpowiednie dla
siebie kanały informacji zwrotnej.
6
Zobrazowanie kompetencji
jako przejawu wykonania działania
7
Kompetencja vs. Działanie w
Modelu MapCom
Nie można zakładać, że poprzez obserwację wykonania
działania można automatycznie przypisać danej osobie
kompetencję w zakresie jego wykonania.
Skoro nigdy nie ma pewności, że obserwowalne
zachowanie podczas wykonywania działania jest
odpowiednim wskaźnikiem kompetencji, to założono w
Modelu przyporządkowanie kompetencji do zdolności do
wykonania działania w reakcji na sytuację zachodzącą w
procesie pracy.
8
Analiza procesu pracy
(Główne działania zawodowe)
Typowym podejściem analitycznej analizy pracy jest
rozpoczęcie od identyfikacji profilu zawodowego
(zawodu), a następnie określenie występujących w nim
działań głównych. Takie podejście przynosi rezultaty, ale
ma pewien słaby punkt – identyfikacja profili zawodowych
wymaga określenia ich kontekstu, co prowadzi od samego
początku do zawężania wyników analizy.
Analiza procesu wydaje się być najbardziej stabilnym i
skutecznym usprawnieniem organizacyjnym, jako
podejście polegające na określeniu działań głównych w
procesie niezależnie od profili zawodowych i kontekstów,
które są rozważane dopiero w następnych krokach.
9
Proces pracy a działania
Metakompetencje
10
Idea Modelu MapCom
PROCES
PRACY
KONTEKST
- organizacyjny
- terytorialny
- ekonomiczny
- technologiczny
Stała liczba działań
głównych niezależnych od
kontekstu
Kompetencja składowa 1
Kompetencja składowa 2
Kompetencja składowa ...
Kompetencja składowa n
Spis kompetencji
elementarnych od 1 do n dla
każdej kompetencji
składowej
Opis profilu zawodowego 2 +
metakompetencje
Kompetencja składowa 1
Kompetencja składowa 2
Kompetencja składowa ...
Kompetencja składowa n
Spis kompetencji
elementarnych od 1 do n dla
każdej kompetencji
składowej
Opis profilu zawodowego n +
metakompetencje
Kompetencja składowa 1
Kompetencja składowa 2
Kompetencja składowa ...
Kompetencja składowa n
Spis kompetencji
elementarnych od 1 do n dla
każdej kompetencji
składowej
Opis profilu zawodowego 1 +
metakompetencje
Granice modelu – Polska Klasyfikacja Działalności Gospodarczej
11
PKD
Walidacja kompetencji – identyfikacja i
weryfikacja
Identyfikacja i weryfikacja to proces sprawdzania
zdolności danej osoby do wykonania konkretnego zadania.
Proces ten winien być realizowany przez akredytowaną i
upoważnioną instytucję za pomocą specjalnych testów i
protokołów oraz w odniesieniu do wspólnego spisu
kompetencji
12
Walidacja kompetencji – certyfikacja
Certyfikacja to proces lub zbiór działań, który przewiduje
wykorzystanie narzędzi i procedur, za pomocą których
akredytowana instytucja poświadcza posiadanie i istnienie
określonych kompetencji. Wymaga ona zaangażowania
instytucji (ministerstw, instytucji lokalnych, szkół, agencji
szkoleniowych, organizacji szkolenia zawodowego,
organizacji certyfikujących i standaryzujących itp.)
upoważnionych do wydawania certyfikatów posiadających
wartość prawną.
13
Walidacja kompetencji – uznawanie
Uznawanie to działanie, poprzez które określone grupy
społeczne i gospodarcze uznają znaczenie efektów uczenia
się, nadając im wartość. Uznanie wymaga zaangażowania
związków pracodawców, związków zawodowych i firm,
które powinny sprawić, aby weryfikacja i certyfikacja
kompetencji nadawała się do zastosowania w środowisku
zawodowym.
14
Model MapCom jest łącznikiem
standardów na poziomie UE
Przedstawiany Model MapCom może być katalizatorem między
standardami określonymi na poziomie UE:
• Standard szkoleniowy dotyczy treści celów uczenia się, treści
programów, warunków dopuszczenia do edukacji, jak również
zasobów niezbędnych dla spełnienia celów uczenia się
• Standard zawodowy odnosi się do danego zajęcia i dotyczy deklaracji
co do zajęć i zadań dot. konkretnej pracy albo wiedzy, umiejętności i
tego, co należy rozumieć, by móc ją wykonywać
• Standard certyfikacji dotyczy procedur odnoszących się do efektów
uczenia się, które mają podlegać ocenie, poziomu funkcjonowania,
jaki ma zostać osiągnięty przez ocenianą osobę oraz stosowanej
metodologii
15
Program komputerowy Mapcom2
•
•
•
•
Program komputerowy Mapcom 2jest narzędziem
odpowiadającym na podejście do szkoleń i kwalifikacji
opartych na kompetencjach.
Program Mapcom 2 jest narzędziem umożliwiającym
określanie:
Procesów pracy,
Kontekstów zawodowych i organizacyjnych,
Profili zawodowych opisywanych w kategoriach
kompetencji jako zdolności do wykonywania działań
Luk kompetencyjnych/nadwyżek kompetencyjnych
indywidualnych i grup pracowników
16
Program komputerowy Mapcom2 – widok mapy
procesu pracy
Gdzie:
A - zaznaczenie występowania działań składowych w danym profilu zawodowym.
B – waga działania w procentach (suma wszystkich wag zaznaczonych działań = 100%)
C - wartość oczekiwana w skali od 1 do 5 pkt
17
Program komputerowy Mapcom2 – widok mapy
metakompetencji
18
Widok wykresu luk kompetencyjnych
(kompetencje techniczno-zawodowe)
5
19
Dziękuję za uwagę!
Lech Kunc
Koordynator projektu MapCom
Członek Rady Naukowej
TNOiK O/Gdańsk
20