GIM Historia 1

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z historii w klasie 1
I PÓŁROCZE
Dopuszczający
Przejawia gotowość i chęć do
przyswajania nowych wiadomości i
umiejętności.
Sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy
historyczne dotyczące okresu od
początków człowieka do końca
starożytności w czasie.
Dostrzega wpływ środowiska
geograficznego na życie człowieka.
Zna pojęcia: agora, Akademia, Akropol,
akwedukt, amfiteatr, amfora,
antropomorfizm, apostoł, areopag, Arka
Przymierza, armia zawodowa,
arystokracja, Babilonia, balsamowanie
zwłok, barbarzyńcy, Biblia, cenzor,
Cesarstwo, cesarz, chrześcijaństwo,
cynicy, cywilizacja, Dekalog, demagog,
demokracja bezpośrednia, demokracja,
diecezje, dyktator, edykt, edyl, eforowie,
epikurejczycy, epoka brązu, epoka
hellenistyczna, epoka kamienia
gładzonego, epoka kamienia łupanego,
epoka najnowsza (współczesna,
epoka żelaza), epoka, era, etyka,
Ewangelie, faraon, faryzeusze, filipiki,
filozofia, Forum Romanum, geruzja,
gladiator, gmina chrześcijańska,
hegemonia, Hellenowie, heloci, heros,
hieroglify, historia, hoplita, Hunowie,
imperator, imperium, Jahwe, judaizm,
kapłani, katakumby, koczowniczy tryb
życia, kodeks, kodyfikacja, kolonia,
kolonizacja, Koloseum, konsul, kultura
hellenistyczna, kultura helleńska,
kultura minojska, kultura mykeńska,
kwestor, Lacjum, latyfundia, legenda,
legion, ludy semickie, Lykeion, Mesjasz,
metojkowie, Mezopotamia, męczennicy,
Dostateczny
Uczeń opanował wiadomości i umiejętności na
ocenę dopuszczającą oraz:
Wykazuje aktywność na lekcji.
Dostrzega proste związki przyczynowoskutkowe analizowanych wydarzeń, zjawisk i
procesów historycznych
Porządkuje wydarzenia, zjawiska i procesy
historyczne oraz ustala związki poprzedzania, i
następstwa; dostrzega podstawowe zmiany w
życiu społecznym
Zna tryb życia, mieszkania, narzędzia, broń
człowieka pierwotnego, elementy życia
duchowego ludzi pierwotnych
Rozumie znaczenie odkrycia ognia
Potrafi interpretować treści zobrazowane na
taśmie chronologicznej (skali czasu) w
podręczniku, scharakteryzować tryb życia,
sposoby zdobywania pożywienia, zajęcia ludzi
pierwotnych, ich narzędzia i broń
Zna metale wytapiane przez człowieka od IV
tysiąclecia przed Chr.
Wyjaśnia istotę rewolucji neolitycznej,
urbanistycznej, metalurgicznej
Rozumie znaczenie sprzyjających warunków
naturalnych dla powstania pierwszych
cywilizacji, rolę Sumerów jako twórców
podstaw kultury Mezopotamii
Potrafi wskazać na mapie pierwsze cywilizacje
na Bliskim Wschodzie, siedziby Sumerów,
określić czas powstania pierwszych cywilizacji
Mezopotamii rozpoznać na ilustracjach i
omówić najważniejsze zabytki Mezopotamii
Zna rolę faraona, urzędników, kapłanów,
położenie i obowiązki chłopów egipskich, cechy
charakterystyczne wierzeń Egipcjan, obrzędy
pogrzebowe
Rozumie rolę Nilu dla życia w Egipcie, sposób
sprawowania władzy w Egipcie, rolę religii w
1
Dobry
Uczeń opanował wiadomości i umiejętności
na ocenę dopuszczającą i dostateczną oraz:
Potrafi samodzielnie pracować z
podręcznikiem i materiałem źródłowym,
podejmuje się wykonania zadań o
charakterze dobrowolnym.
Ustala związki równoczesności oraz
ciągłość w rozwoju kulturowym i
cywilizacyjnym.
Uczeń wyjaśnia związki przyczynowo skutkowe analizowanych wydarzeń, zjawisk
i procesów historycznych;
Bierze udział w dyskusjach, wymianie
poglądów; potrafi argumentować i bronić
swoich racji.
Potrafi wskazać i omówić na ilustracjach i
omawiać przykłady sztuki ludzi pierwotnych
Pokazuje na mapie pierwotne siedziby i
proces rozprzestrzeniania się człowieka.
Rozumie wpływ osiągnięć technicznych na
zmianę warunków życia
Zauważa wpływ powstawania miast na
ewolucję społeczeństwa
Potrafi wskazać na mapie regiony, w których
ludzie najwcześniej nauczyli się uprawiać
zboże i hodować zwierzęta, opisać życie w
osadzie neolitycznej
Rozumie rolę miast jako ognisk cywilizacji,
symboliczne znaczenie pojęcia wieża Babel,
myśl przewodnią Kodeksu Hammurabiego:
oko za oko, ząb za ząb
Potrafi określić wkład mieszkańców
Mezopotamii w rozwój cywilizacji
Wyjaśnia znaczenie wynalazku pisma dla
rozwoju cywilizacji
Opisuje materiał pisarski i rodzaj pisma
Sumerów, Egipcjan, Fenicjan, Greków,
Rzymian.
Bardzo dobry
Uczeń opanował wiadomości i
umiejętności na ocenę
dopuszczającą, dostateczną i dobrą
oraz:
Opanował pełny zakres wiedzy i
umiejętności określony programem
nauczania historii w I półroczu 1
klasy.
Wyjaśnia wpływ człowieka na
środowisko naturalne.
Sprawnie posługuje się
wiadomościami i umiejętnościami,
potrafi samodzielnie interpretować i
wyjaśniać fakty i zjawiska
historyczne.
Potrafi wyjaśnić przyczyny różnic w
interpretacji faktów, dostrzega
dynamikę zmian w
przeszłości.Omawia różne rachuby
czasu.
Potrafi określać relacje człowieka z
przyrodą, wskazać na mapie regiony
rozwoju osadnictwa i miejsca siedzib
ludzkich odkrytych przez
archeologów
Rozumie fakt, że człowiek jest
częścią przyrody
Próbuje formułować opinię na temat
narodzin sztuki.
Potrafi charakteryzować przyczyny
nierównomiernego rozwoju
społeczności ludzkich
Wskazuje następstwa rewolucji
neolitycznej urbanistycznej i
metalurgicznej dla człowieka i
środowiska naturalnego
Potrafi wskazać różnice między
prawem zwyczajowym a
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z historii w klasie 1
I PÓŁROCZE
Minotaur, mit, monarchia despotyczna,
monoteizm, mumia, Muzy, n.e.,
namiestnik, naród wybrany, neolit,
niewola babilońska, niewolnik,
nowożytność, Nowy Testament,
obywatel, oligarchia, olimpiada,
opracowanie naukowe, opracowanie
popularnonaukowe osiadły tryb życia,
ostracyzm, p.n.e., paleolit, Panteon,
państwa hellenistyczne, papirus,
Partenon, patriarcha, patrycjusze, pax
romana, periojkowie, piramida, pismo
klinowe, plebejusze, plemiona
germańskie, polis, politeizm, polityka,
porządek (styl) dorycki, joński, koryncki,
prawo weta, prawo, prehistoria, pretor,
proletariusze, prorocy, prowincja,
pryncypat, Punijczycy, pustelnicy,
republika, rewolucja neolityczna,
romanizacja, ród, sanhedryn, sarkofag,
senat, sfinks, sieć irygacyjna,
skrybowie, sobór, społeczeństwo,
społeczny podział pracy, starożytność,
Starożytny Wschód, Stary Testament,
stoicy, strateg, Sumerowie, szabat,
Ściana Płaczu, średniowiecze, teologia,
termy, tradycja ustna, trybun ludowy,
tyrania, tysiąclecie, wał Hadriana,
westalka, wiek, Wielka Grecja, Wielka
Wędrówka Ludów, wieża Babel, władza
absolutna, wojna peloponeska, wojny
punickie, wyrocznia, zgromadzenie
ludowe, Ziemia Obiecana, zikkurat,
Związek Morski, Związek Peloponeski,
źródła materialne, źródła pisane, źródło
historyczne,
Zna daty: ok. 3500 r. p. n. e.wynalezienie pisma, 776 r. p. n. e. pierwsze igrzyska olimpijskie, 753 r. p.
n. e. - założenie Rzymu, 509 r. p. n. e.
życiu Egipcjan, pozycję kapłanów w państwie
Potrafi wyjaśnić powiedzenie: „Egipt – darem
Nilu, scharakteryzować społeczeństwo
egipskie, rozpoznawać na ilustracjach bogów
egipskich, zabytki architektury i sztuki Egiptu
oraz pismo egipskie, opowiedzieć o
osiągnięciach naukowych i technicznych
Egipcjan
Potrafi wskazać na mapie i omówić położenie i
warunki naturalne Palestyny, przedstawić
główne zasady judaizmu, wskazać zasadnicze
różnice między wierzeniami Żydów i innych
ludów Wschodu
Rozumie istotę ustroju oligarchicznego, tyranii i
demokratycznego
Potrafi przedstawić przyczyny i skutki
kolonizacji greckiej, określić zasięg greckiego
świata po Wielkiej Kolonizacji,
Zna ramy czasowe kultur: minojskiej i
mykeńskiej oraz początków cywilizacji Grecji
klasycznej, treść i bohaterów Iliady i Odysei
Zna przebieg wojen, metody walki armii
greckiej i perskiej.
Rozumie przyczyny wojen grecko-perskich,
przyczyny ostatecznego zwycięstwa Greków.
Potrafi wskazać na mapie miejsca bitew
Greków z Persami, określić przyczyny
wybuchu wojny między Atenami i Spartą,
opisać przebieg wojny peloponeskiej i jej
skutki.
Zna zasady wychowania spartańskiego, organy
władzy w Sparcie i ich uprawnienia
Rozumie cele, którym podporządkowane było
wychowanie spartańskie
Potrafi omówić strukturę społeczną i życie
mieszkańców Sparty, wykazać związek między
sposobem wychowania a zwycięstwami
militarnymi Spartan
Zna zakres władzy poszczególnych organów,
działania zabezpieczające Ateńczyków przed
2
Rozumie co mieszkańcy Egiptu zawdzięczali
Nilowi, a co własnej pracy, znaczenie
odczytania hieroglifów dla poznania
cywilizacji egipskiej, specyfikę wierzeń
egipskich, stosunek Egipcjan do faraona
Potrafi wyrazić w formie graficznej hierarchię
społeczną w Egipcie,
Wyjaśnia powody rozwoju niektórych nauk
(matematyka, geometria, medycyna,
astronomia).
Rozumie związek między wędrówkami
Żydów a ich zajęciami, dosłowny i
przenośny sens zwrotu salomonowy wyrok,
manna z nieba,
Potrafi zaprezentować główne wydarzenia z
dziejów Żydów, umiejscowić je w czasie i
przestrzeni historycznej, rozpoznać na
ilustracjach i nazwać miejsca i zabytki
związane z dziejami Żydów, rozumie
narodowy charakter judaizmu.
Rozumie różnice między położeniem
geograficznym i zajęciami ludności w Grecji i
w państwach Starożytnego Wschodu,
zasady funkcjonowania polis greckiej,
różnice w ustrojach poleis.
Potrafi wymienić nazwy plemion greckich,
omówić i wskazać na mapie kierunki ich
ekspansji; uzasadnia ich mobilność
Rozumie obecność wątków greckich w
kulturze współczesnej
Potrafi wskazać na mapie ośrodki i
przedstawić osiągnięcia kultury minojskiej i
mykeńskiej, podać pierwotne i symboliczne
znaczenie oraz przykłady zastosowania w
języku współczesnym zwrotów nić Ariadny,
wierna jak Penelopa
Rozumie związek pomiędzy współczesnym
biegiem maratońskim a wydarzeniami z 490
r. przed Chr., znaczenie przystąpienia
Greków do walki z Persami.
stanowionym, analizować i
interpretować przepisy prawne
Kodeksu Hammurabiego.
Dostrzega nierówności społeczne
ukazane w kodeksie Hammurabiego
Potrafi samodzielnie ocenić prawo
babilońskie i władzę despotyczną.
Wykazuje związki postępu
naukowego z zajęciami ludności
Potrafi wykazać, czym różniły się
warunki naturalne Egiptu od
warunków naturalnych Mezopotamii,
opowiedzieć o egipskiej wizji losu
człowieka po śmierci i obrzędach
pogrzebowych starożytnych
Egipcjan, analizować i interpretować
fragment Księgi Umarłych, objaśniać
zasady moralne Egipcjan
Określa pozycje różnych grup
społeczno-zawodowych Egiptu
(faraona, urzędników, kapłanów,
chłopów i niewolników).
Potrafi rozpoznać na ilustracjach
symbole narodu żydowskiego,
dostrzec bogactwo jego kultury i
wkład do dziedzictwa światowego
Dochodzi do zrozumienia faktu, że
wartości zawarte w dekalogu są
wartościami ogólnoludzkimi.
Potrafi wyjaśnić przyczyny rozbicia
Grecji na wiele państewek, braku
jednolitego organizmu państwowego.
Ocenia wprowadzenie do alfabetu
fenickiego znaków oznaczających
samogłoski
Ocenia skutki kolonizacji
Potrafi dostrzec, iż poematy Homera
są bogatym źródłem wiedzy o życiu
starożytnych Greków
Porównuje kulturę minojską z kulturą
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z historii w klasie 1
I PÓŁROCZE
republika w Rzymie, 490 r. p. n. e. –
bitwa pod Maratonem, 480 r. p. n. e. bitwy pod Termopilami i pod Salaminą,
479 r. p. n. e. - bitwa pod Platejami, 338
r. p. n. e. – biowa pod Cheroneą, okres
334–323 r. p. n. e. - bitwy pod Gordion,
Issos, Gaugamelą, 73–71 r. p. n. e. –
przebieg i wynik powstania Spartakusa,
44 r. p. n. e. - zabójstwo Cezara, 31 r.
p. n. e. - bitwa pod Akcjum, koniec
Republiki, 395 r. - podział Cesarstwa na
część zachodnią i wschodnią, 313 r. Edykt mediolański, 380 r. - ogłoszenie
chrześcijaństwa religią państwową, 410
r. (zdobycie Rzymu przez Wizygotów,
476 r. n. e. – upadek Cesarstwa
Zachodniorzymskiego, 1453 r. –
upadek Konstantynopola, 1918 r. –
koniec I wojny światowej,
Zna postacie: Abraham, Ajschylos,
Aleksander Wielki, Archimedes,
Arystarch, Arystoteles, Augustyn,
Dariusz, Dariusz III, Dawid, Drakon,
Eurypides, Ezop, Fidiasz, Filip II, Goliat,
Hamurabi, Hannibal, Heraklit z Efezu,
Herodot, Hezjod, Hieronim, Hipparch,
Hipparch, Homer, Horacy, Izaak, Jakub,
Juliusz Cezar, Klejstenes, Konstantyn
Wielki, Ksenofont, Kserkses, Leonidas,
Likurg, Marek Aureliusz, Marek
Aureliusz, Marka Antoniusz, Miltiades,
Mojżesz, Myron, Odoaker, Oktawian
August, Owidiusz, Perykles, Pizystrat,
Platon, Plutarch, Poliklet, Romulus
Augustulus, Salomon, Saul, Seneka,
Sofokles, Sokrates, Solon, Tacyt, Tales
z Miletu, Temistokles, Teodozjusz
Wielki, Trajan, Tukidydes, Tytus
Liwiusz, Wergiliusz,
Oblicza, ile lat minęło od wydarzenia
nieuczciwością urzędników
Rozumie problemy społeczne nękające Ateny i
przyczyny reform ustrojowych w VII–VI w.
przed Chr.,
Potrafi scharakteryzować kompetencje
zgromadzenia ludowego, Rady Pięciuset,
urzędu stratega, wskazać przykłady reform
przeprowadzonych Drakona, Solona,
Klejstenesa
Rozumie rolę religii w utrwalaniu więzi między
Grekami, różnicę między mitem a faktem.
Potrafi określić, co zawdzięczamy starożytnym
Grekom w dziedzinie kultury, rozpoznać na
ilustracjach i omówić najważniejsze zabytki
architektury i sztuki greckiej.
Potrafi określić, co zawdzięczamy starożytnym
Grekom w dziedzinie filozofii
Potrafi podać przyczyny zdobycia przez
Macedonię hegemonii w Grecji, wskazać na
mapie i określić: granice państwa perskiego,
trasę wyprawy Aleksandra Wielkiego, zasięg
świata hellenistycznego
Zna losy państwa Aleksandra Wielkiego,
stosunek Aleksandra do podbitych ludów
Rozumie dosłowny i przenośny sens określeń:
węzeł gordyjski, rozciąć węzeł gordyjski
Rozumie podstawy potęgi państwa rzymskiego
Potrafi wskazać na mapie Półwysep Apeniński,
Rzym, rzekę Tyber, przedstawić zasadnicze
różnice między systemem rządów w monarchii
i republice
Zna przebieg i efekty wojen Rzymu z Kartaginą
oraz podbojów we wschodniej części basenu
Morza Śródziemnego
Rozumie sens określenia przez Rzymian
Morza Śródziemnego mianem mare nostrum
(nasze morze)
Potrafi wskazać na mapie i określić zasięg
podbojów Rzymu w okresie Republiki
Zna wpływ podbojów na sytuację
3
Potrafi wyjaśnić, dlaczego Maraton i
Termopile są obecne w tradycji cywilizacji
współczesnej, opisać uzbrojenie żołnierzy
obu stron walczących
Rozumie przyczyny ingerencji państwa w
życie rodzinne Spartan i wychowanie
młodzieży.
Potrafi wyjaśnić i podać przykłady
zastosowania zwrotów: mówić lakonicznie,
wrócić z tarczą lub na tarczy
Potrafi porównać pozycję społeczną Spartan
i Helotów
Rozumie zalety i wady demokracji ateńskiej,
związek między ustrojem demokratycznym a
zaangażowaniem obywateli w sprawy
publiczne
Wskazuje różnice w organizacji i systemie
politycznym Aten i Sparty
Porównuje demokrację ateńską ze
współczesną
Rozumie rolę i znaczenie teatru i igrzysk w
życiu Greków, pochodzenie wybranych
zwrotów i określeń (np. nić Ariadny)
Potrafi dostrzegać w ceramice, rzeźbach i
innych dziełach sztuki ważne źródło
informacji o życiu Greków, porównać teatr i
igrzyska antyczne ze współczesnymi
Rozumie rolę kultury greckiej w państwie
Aleksandra Wielkiego, przyczyny nadania
Aleksandrowi przydomku „Wielki”
Potrafi wskazać na ilustracjach poznane
zabytki architektury i sztuki
Rozumie początki dziejów Rzymu w świetle
legend oraz badań archeologicznych i
historycznych, silny wpływ języka Rzymian –
łaciny – na język polski i wiele innych
języków europejskich.
Potrafi charakteryzować rolę Etrusków w
rozwoju cywilizacji na Półwyspie
Apenińskim, podać przykłady osiągnięć
mykeńską
Potrafi dostrzec w zagrożeniu
perskim ważny element
kształtowania się wśród Greków
świadomości własnej kultury i
poczucia wspólnoty,
scharakteryzować sytuację w Grecji
po wojnie peloponeskiej
Ocenia postawę Ateńczyków pod
Maratonem i Spartan pod
Termopilami
Dostrzega symboliczną obecność
Termopil i Maratonu we
współczesnej kulturze i świadomości
ludzkiej
Rozumie dobre i złe strony praw
obowiązujących w Sparcie
Ocenia wychowanie spartańskie,
stosunek Spartan do Helotów
Potrafi wyjaśnić i podać przykłady
zastosowania zwrotów: drakońskie
prawo, ostracyzm
Wyraża opinię o reformach Solona i
Kleistenesa z pozycji ludzi im
współczesnych jak i swojej własnej;
widzi różnice wynikające z punktu
odniesienia
Potrafi dostrzec aktualność
problematyki interesującej
starożytnych Greków, zebrać i
prezentować informacje na temat
twórców greckich i ich osiągnięć w
różnych dziedzinach, dostrzec i
podać przykłady obecności motywów
mitologii greckiej w kulturze
współczesnej,
Potrafi wyjaśnić, czym zajmowali się
filozofowie greccy, dostrzec
aktualność problematyki interesującej
starożytnych Greków, zebrać i
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z historii w klasie 1
I PÓŁROCZE
historycznego
Zna tryb życia, mieszkania, zajęcia i
narzędzia ludzi epoki paleolitu i neolitu,
Potrafi porównać koczowniczy i osiadły
tryb życia, wyjaśnić różnice między nimi
Zna główne ośrodki życia politycznego i
kulturalnego Starożytnego Wschodu,
osiągnięcia Sumerów i Babilończyków,
Zna imiona i wyobrażenia głównych
bogów Egipcjan, Izraelitów, Greków,
Rzymian
Potrafi wskazać na mapie i określić
położenie starożytnego Egiptu,
Mezopotamii, Palestyny, Grecji, Rzymu,
Persji,
Zna instytucje i cechy demokracji
ateńskiej, republiki rzymskiej,
Cesarstwa Rzymskiego,
Potrafi podać osiągnięcia kultury
Mezopotamii, Egiptu, Grecji, Rzymu,
hellenistycznej
poszczególnych warstw społeczeństwa
rzymskiego, działalność Tyberiusza Grakchusa
Rozumie przyczyny przekształcenia wojska
rzymskiego z poborowego w armię zawodową
Potrafi wykazać przyczyny coraz mniejszej
opłacalności produkcji w drobnych
gospodarstwach chłopskich w Italii
Rozumie proces przemian ustrojowych w
Rzymie od Republiki do Cesarstwa dosłowny i
symboliczny sens określeń i zawołań: Chleba i
igrzysk, Kości zostały rzucone, Przekroczyć
Rubikon, veni, vidi, vici, I ty, Brutusie,
przeciwko mnie
Potrafi wskazać na mapie granicę podziału
ustaloną w 395 r. przedstawić przyczyny i
okoliczności upadku Republiki Rzymskiej i
ustanowienia pryncypatu, charakteryzować
zmiany zaprowadzone w Rzymie
Rozumie pochodzenie i sens powiedzenia:
Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu
Potrafi rozpoznać na ilustracjach zabytki
architektury i sztuki rzymskiej, przedstawić
wpływy greckie w kulturze rzymskiej w
dziedzinie filozofii, literatury, religii, rzeźby,
architektury
Rozumie dosłowne i przenośne znaczenie
określeń: moralność faryzejska, judaszowe
srebrniki, judaszowy pocałunek.
Potrafi wskazać na mapie zasięg
chrześcijaństwa, przedstawić położenie
Palestyny pod panowaniem rzymskim
wymienić i rozpoznać symbole chrześcijaństwa
Rozumie przyczyny wydania, postanowienia i
znaczenie edyktu mediolańskiego, pojęcia
credo, Wulgata, homilia, eremici, Ojcowie
Kościoła ,
Potrafi przedstawić organizację Kościoła,
wyjaśnić początki zakonów, kult świętych
Rozumie przyczyny i przejawy upadku
znaczenia stolicy cesarstwa – Rzymu,
4
Etrusków, analizować i interpretować dane
umieszczone na osi czasu (królestwo,
republika, cesarstwo)
Potrafi charakteryzować strukturę i
organizację armii rzymskiej, przedstawić
organizację podbitych przez Rzym terenów
Rozumie skutki romanizacji i wymienia
współczesne języki romańskie.
Rozumie sytuację społeczną w imperium,
przyczyny podejmowania prób reform i
poprawy sytuacji najuboższych
Potrafi omówić zależność gospodarki
rzymskiej od pracy niewolniczej
Potrafi wyjaśnić przyczyny rozwoju
niewolnictwa i powstań niewolników
Rozumie przyczyny popularności Cezara,
jego pozycję w Rzymie, przyczyny
stopniowego narastania kryzysu władzy
cesarskiej i słabnięcia państwa
Potrafi wyszczególnić i krótko
scharakteryzować etapy w dziejach
Cesarstwa, wskazać na mapie i omówić
kierunki i zasięg podbojów rzymskich
Rozumie wszelkie aspekty pax Romana.
Rozumie przyczyny podziału cesarstwa.
Rozumie w jakich dziedzinach Rzymianie
byli naśladowcami, a w jakich wnieśli
twórczy wkład
Potrafi scharakteryzować oryginalne
osiągnięcia cywilizacyjne Rzymian: prawo
rzymskie (Prawo XII Tablic, Kodeks
Justyniana), budownictwo (drogi, mosty,
sklepienia łukowe, wodociągi, łaźnie,
amfiteatry, linie umocnień na granicach)
Rozumie przyczyny zwalczania
chrześcijaństwa przez władze rzymskie,
wpływ chrześcijaństwa na przemiany
społeczne w Rzymie i tworzenie
fundamentów kultury europejskiej
Rozumie różnice między religią i kulturą we
prezentować informacje na temat
filozofów greckich i ich osiągnięć,
Potrafi wskazać istotę przemian w
podbitych państwach Wschodu,
określić różnice między kulturą
helleńską i hellenistyczną
Rozumie rolę łaciny w życiu
współczesnym
Dostrzega obecność legend
rzymskich we współczesnej kulturze.
Potrafi porównać zasady rządzenia w
republice rzymskiej i demokracji
ateńskiej
Rozumie i potrafi wyjaśnić znaczenie
cnót rzymskich dla Republiki.
Potrafi wskazać źródła sukcesów
Rzymu
Ustosunkowuje się do zasady divide
et impera jako Rzymianin i człowiek
współczesny.
Potrafi przedstawić społeczne skutki
podbojów, porównać sytuację
niewolników w Grecji i Rzymie,
wskazać przyczyny upadku
powstania Spartakusa
Wskazuje zmiany spowodowane
podbojami zagrażające republice
Dostrzega negatywne skutki polityki
zaborczej
Ocenia znaczenie niewolnictwa
Podaje powody zachowania przez
Oktawiana Augusta pozorów
republiki.
Dokonuje pragmatycznej i moralnej
oceny polityki Oktawiana Augusta.
Potrafi wskazać przykłady
zastosowania prawa rzymskiego we
współczesnym prawodawstwie
Porównuje kodeks Hammurabiego z
Prawem XII tablic i dekalogiem.
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z historii w klasie 1
I PÓŁROCZE
przyczyny słabnięcia i upadku Cesarstwa
Zachodniego
Potrafi wymienić przykłady pokojowych
kontaktów Rzymian z barbarzyńcami, wskazać
i omówić trasę szlaku bursztynowego, obliczyć,
ile wieków istniał starożytny Rzym
5
wschodniej i zachodniej części Cesarstwa
Wyjaśnia znaczenie ustalenia credo przez
sobory w Nicei-325 r. i Konstantynopolu-381
r.
Rozumie pierwotne i współczesne
znaczenie pojęć barbarzyńca i Wandal,
skutki upadku Rzymu
Potrafi omówić przyczyny wzmożenia
naporu ludów barbarzyńskich na północne i
zachodnie granice imperium od połowy III w
Odnajduje ślady dorobku Rzymian
we współczesności
Dokonuje oceny porównawczej
polityki Nerona i Trajana wobec
chrześcijan.
Potrafi dostrzec i wyjaśnić przyczyny
ewolucji postawy cesarzy rzymskich
wobec chrześcijaństwa
Potrafi porównać organizację
pierwszych gmin chrześcijańskich i
Kościoła.
Ocenia działania cesarzy:
Konstantyna i Teodozjusza Wielkiego
Rozumie rolę chrześcijaństwa w
kształtowaniu się fundamentów
kultury europejskiej
Potrafi podzielić przyczyny upadku
Cesarstwa Zachodniego na
wewnętrzne i zewnętrzne,
porządkować je według ważności
ocenić skutki upadku Rzymu
Tłumaczy odmienność losów
cesarstwa na wschodzie