Przed egzaminem gimnazjalnym

26 | 17 listopada 2009 | Polska Dziennik Łódzki
www.dzienniklodzki.pl
Poradnik
Korki
we wtorki
Test humanistyczny
Przed egzaminem gimnazjalnym
Rozwiąż test. Odpowiedzi porównaj z rozwiązaniami podanymi na www.dzienniklodzki.pl
Poniedziałek, 30 grudnia 1991
Ubraliśmy choinkę. Byłam z mamą na zakupach. Kupiłyśmy prezenty dla rodziny i przyjaciół. Wszystko ładnie popakowałyśmy, napisałyśmy dla kaŜdego kartkę z Ŝyczeniami szczęścia w Nowym Roku
i ułoŜyłyśmy pod choinką. Wygląda wspaniale. Mama gotuje róŜne
wspaniałości, piecze, uciera – będzie wszystko. Ale wydaje mi się,
Ŝe Nowy Rok będziemy witać sami, at home. [. . .]
Wtorek, 4 lutego 1992
Zaczęły się zajęcia w szkole. Inne takŜe. . . Wróciłam właśnie z muzycznej. [. . .] Mam zeszyt, do którego wklejam informacje o modzie. Mam zdjęcia Lindy Evangelisty, Claudii Schiffer, Cindy Crawford,
Yasmeen Ghanri. [. . .]
Wtorek, 21 kwietnia 1992
[. . .] Dzisiaj jest w Sarajewie strasznie. Spadają pociski, dorośli
i dzieci giną. Strzelają ze wszystkich stron. Wygląda na to, Ŝe noc
spędzimy w piwnicy. PoniewaŜ u nas nie jest bezpiecznie, idziemy
obok do piwnicy pana Bobara, naszego sąsiada. U Bobarów jest
babcia Mira, ciocia Boda, wujek śika, Maja i Bojana. Kiedy jest duŜa
strzelanina, śika dzwoni do nas i my biegniemy przez podwórko,
wspinamy się po drabinie, potem spuszczamy na stół, wpadamy do
bramy i w końcu pukamy do ich drzwi. Jeszcze kilka dni wcześniej
przechodziliśmy przez ulicę, ale odkąd zaczęli strzelać, jest to niebezpieczne. Przygotowuję się do zejścia do piwnicy. WłoŜyłam do
torebki keks, sok, karty do gry i jeszcze jakieś ciastka. Cały czas
strzelają z działa czy z czegoś podobnego [. . .].
Środa, 22 kwietnia 1992
[. . .] Całą noc spędziliśmy u Bobarów. Wyszliśmy z domu około
21.30, a wróciliśmy następnego dnia około 10.30. Ja spałam od 4.00
do 9.30. W nocy strasznie waliło i wszystko się trzęsło [. . .].
Wtorek, 7 lipca 1992
[. . .] Od trzech dni nie ma juŜ wody. Dzisiaj pojawiła się na chwilę
koło ósmej. Teraz jest 10.30, ledwo kapie.
Napełniliśmy wszystko, co tylko się dało, i teraz trzeba będzie
oszczędzać ten cenny napój. W czasie wojny wszystko musisz oszczędzać – i wodę, i jedzenie.
Z. Filipović, Dziennik Zlaty, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe,
Warszawa 1994, s. 21, 34, 35, 53.
1 Sarajewo – stolica Bośni i Hercegowiny. W czasie wojny domowej w byłej Jugosławii
w latach 1992–1995 Sarajewo było oblęŜone przez Serbów.
Zadanie 1.
W jakim mieście rozgrywają się przedstawione w tekście wydarzenia?
Zadanie 9.
Uzupełnij luki w tekście.
Pierwsza wojna światowa rozpoczęła się w . . . . . . . . . . . . . . (1) roku,
a zakończyła się w roku . . . . . . . . . . . . . . (2). Pretekstem do jej wybuchu
był . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (3).
Zdarzenie to miało miejsce w . . . . . . . . . . . . . . (4). Prawdziwą przyczyną
wybuchu tej wojny była rywalizacja o wpływy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (5).
Rosja, Wielka Brytania i Francja walczyły przeciw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (6). Po zakończeniu pierwszej wojny światowej
Polska odzyskała . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (7).
Zadanie 10.
Odpowiedz pełnym zdaniem: W jaki sposób państwo niemieckie
spłaca swój dług wobec osób poszkodowanych przez Trzecią Rzeszę?
Zadanie 11.
Wpisz do tabeli litery odpowiadające podanym niŜej przykładom
zbrodni wojennych i innych czynów godnych potępienia.
A. więzienie polskich oficerów w obozach w Kozielsku, Ostaszkowie
i Starobielsku
B. ludobójstwo dokonywane w obozach koncentracyjnych w Oświęcimiu i Majdanku
C. wymordowanie oficerów polskich w Katyniu
D. likwidacja getta warszawskiego
E. wywoŜenie ludności na przymusowe roboty do Trzeciej Rzeszy
F. wykorzystywanie niewolniczej pracy więźniów w łagrach
G. planowe niszczenie Warszawy po powstaniu warszawskim
H. bierna postawa wobec dramatu powstania warszawskiego
Zadanie 16.
Która z wymienionych organizacji powstała wyłącznie w celu zapewnienia bezpieczeństwa państwom członkowskim? od
A. Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie
B. Organizacja Narodów Zjednoczonych
C. Pakt Północnoatlantycki
Rodzina wyrazów – grupa wyrazów zawierających ten sam rdzeń,
np. dzień, dzienny, dziennik. Wyrazy naleŜące do tej samej rodziny
nazywamy wyrazami pokrewnymi.
Wyraz podstawowy – wyraz, od którego utworzono inny wyraz, zwany
pochodnym.
Zadanie 17.
W kaŜdej z podanych rozsypanek podkreśl jednakowym kolorem wyrazy naleŜące do jednej rodziny wyrazów.
Ŝądanie, Ŝądlić,
Ŝądza, Ŝerować,
Zadanie 18.
W jednym kufrze zapisz wyrazy podstawowe, a w drugim – pochodne.
płomień śpiewać płomienny górka dziennikarka zaśpiewać
dzień słowo słownik piękny pisać pięknie góra pismo
wyrazy podstawowe
b) Związek Radziecki
Karta Narodów Zjednoczonych
26 czerwca 1945
My, ludy Narodów Zjednoczonych, zdecydowane uchronić przyszłe
pokolenia od klęsk wojny, która dwukrotnie w ciągu naszego Ŝycia
wyrządziła niewypowiedziane cierpienia ludzkości, i przywrócić wiarę
w podstawowe prawa człowieka, w dostojeństwo i wartość jego
osoby, w równouprawnienie męŜczyzn i kobiet oraz równość praw
narodów wielkich i małych, i stworzyć warunki, w których będzie mogła panować sprawiedliwość i poszanowanie zobowiązań opartych
na traktatach i innych źródłach prawa międzynarodowego [. . .].
Źródło: T. Maresz, K. Juszczyk, Historia w tekstach źródłowych. Wypisy,
t. 4, Wydawnictwo Oświatowe „FOSZE”, Rzeszów 1996, s. 31.
Zadanie 19.
Do wyrazów podstawowych dopisz wyrazy pochodne o podanych
znaczeniach.
a) latarnia
–
.........................
(człowiek zajmujący się zapalaniem latarni)
–
.........................
(odnoszący się do latarni)
b) czytać
–
.........................
(ktoś, kto czyta)
–
.........................
(miejsce, w którym się czyta)
Zadanie 12.
O jakich wojnach jest mowa w tekście?
Zadanie 20.
Uzupełnij.
Zadanie 3.
Napisz, w której osobie wypowiada się narrator.
Zadanie 13.
Z powstaniem jakiej organizacji międzynarodowej ma związek tekst?
Zapisz pełną nazwę i utworzony od niej skrótowiec.
b) Las, leśny – to wyrazy
Zadanie 4.
Skreśl niepotrzebne słowa: Narrator bierze udział w wydarzeniach/nie
bierze udziału w wydarzeniach.
Zadanie 5.
Co się wydarzyło w Sarajewie od grudnia 1991 r. do kwietnia 1992?
Zadanie 6.
Napisz w trzech zdaniach, jak wojna wpłynęła na Ŝycie ludności
cywilnej.
Zadanie 7.
Napisz dwa argumenty potwierdzające hipotezę, Ŝe bohaterka dziennika moŜe być nastolatką.
Zadanie 8.
Napisz pięć argumentów, które mógłbyś wykorzystać w rozprawce
na temat: „Nigdy więcej wojny!”.
OGŁOSZENIE
wyrazy pochodne
zbrodnie dokonane przez
a) Niemcy
Zadanie 2.
Co świadczy o tym, Ŝe powyŜsze fragmenty pochodzą z dziennika?
.....................
Ŝąć, Ŝądło, uŜądlenie,
poŜądany, Ŝądać, Ŝar
Zadanie 14.
Uzupełnij: Jedną z naczelnych zasad wyŜej wymienionej organizacji
jest równość . . . . . . . . . . . . . . . . . . i . . . . . . . . . . . . . . . . . . oraz . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..
Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie powstała
w 1995 r. NaleŜy do niej 55 państw (w tym Polska). Jej głównymi zadaniami są: współpraca w kwestiach humanitarnych, bezpieczeństwo,
rozwój nauki, techniki, gospodarki i ochrony środowiska.
Zadanie 15.
Zapisz skrótowce utworzone od nazw:
a) Międzynarodowy Fundusz Walutowy – . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
b) Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie – . . . . . . . . . . .
c) Pakt Północnoatlantycki – . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
a) Wysoki, niski – to wyrazy, które są
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..
c) Twarz, oblicze – to wyrazy, które są
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..
Dziennik to forma wypowiedzi polegająca na systematycznym (co nie
musi oznaczać, Ŝe codziennym) opisywaniu wydarzeń, refleksji, przeŜyć.
Pamiętnik to wspomnienia spisywane z perspektywy czasu.
W nagłówku dziennika zazwyczaj umieszcza się dokładną datę: dzień,
miesiąc i rok. W nagłówku pamiętnika zwykle zapisuje się tylko rok, gdyŜ
autor nie musi pamiętać dokładnej daty przedstawianego wydarzenia.
Zadanie 21.
W formie kartki z pamiętnika przedstaw interesujące wydarzenie ze
swojego Ŝycia. Swoją pracę wzbogać elementami opisu przeŜyć wewnętrznych: napisz, co czułeś, myślałeś.
W przygotowaniach do egzaminu pomoŜe ci Kalendarz gimnazjalisty wydany przez Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe.
0345800/07