pełna wersja w pdf
Transkrypt
pełna wersja w pdf
109 Alergia Astma Immunologia, 1998, 3(2), 109-113 Wartoæ diagnostyczna oznaczeñ bia³ka kationowego eozynofilów (ECP) oraz mieloperoksydazy neutrofilów (MPO) w przebiegu odczynów bronchospastycznych u dzieci ALINA PUCHNAREWICZ, JOLANTA TOBOLCZYK , ANNA P£OSZCZUK, JERZY HOFMAN Zak³ad Alergologii Dzieciêcej Akademii Medycznej, ul. J. Waszyngtona 17, 15-274 Bia³ystok Celem przedstawionej pracy by³a ocena przydatnoci oznaczania stê¿eñ bia³ka kationowego eozynofilów (ECP) oraz mieloperoksydazy neutrofilów (MPO) w surowicy krwi, w celu ró¿nicowania pod³o¿a odczynów bronchospastycznych u dzieci. Badania wykonano w grupie 47 dzieci chorych, wród których by³o 20 dzieci z atopow¹ astm¹ oskrzelow¹ umiarkowan¹ (AOI), 10 dzieci z astm¹ oskrzelow¹ epizodyczn¹ (AOII), 17 dzieci z nawracaj¹cymi zaka¿eniami dróg oddechowych (NZDO). Rozpoznanie ustalono na podstawie ogólnie przyjêtych kryteriów WHO. Stê¿enie ECP i MPO oznaczono metod¹ radioimmunologiczn¹ (Pharmacia LKB), wyniki wyra¿ano w µg/L. Wyniki badañ wykaza³y, ¿e stê¿enie ECP by³o znamiennie podwy¿szone w grupie AOI i NZDO w porównaniu z grup¹ kontroln¹. Nie stwierdzono ró¿nicy istotnej statystycznie pomiêdzy AOI i AOII, a tak¿e AOI i NZDO. Znamiennie wy¿sze stê¿enie MPO w surowicy stwierdzono w grupie AOI i NZDO w porównaniu z grup¹ kontroln¹, a tak¿e w porównaniu AOI z NZDO. Ró¿nica wartoci stê¿eñ MPO w AOI i AOII nie by³a istotna statystycznie. Badania nasze wskazuj¹, ¿e oznaczanie stê¿enia ECP i MPO wy³¹cznie w surowicy krwi nie stanowi obiektywnego kryterium diagnostycznego ró¿nicuj¹cego odczyny bronchospastyczne. WSTÊP Choroby dróg oddechowych nale¿¹ do najczêciej wystêpuj¹cych w wieku rozwojowym. Stanowi¹ one od 40-60% przyczyn zg³aszalnoci wszystkich dzieci do lekarza i s¹ stale pierwsz¹ przyczyn¹ chorobowoci szpitalnej (ok. 40% wszystkich hospitalizacji). Ta wysoka czêstoæ zachorowañ wynika z odrêbnoci strukturalnoczynnociowych oraz immunologicznych zwi¹zanych z rozwojem i dojrzewaniem poszczególnych struktur uk³adu oddechowego u dzieci. Istotn¹ rolê odgrywaj¹ równie¿ uwarunkowania genetyczne (np. rodzinne obci¹¿enie alergi¹) oraz przebyte, zw³aszcza w okresie wczesnoniemowlêcym, zaka¿enia uk³adu oddechowego. Nawracaj¹ce zaka¿enia uk³adu oddechowego, na skutek naruszenia ci¹g³oci b³ony luzowej wycielaj¹cej drogi oddechowe, predysponuj¹ do wyzwalania procesów alergizacji. Penetracja alergenów rodowiskowych, narastanie odpowiedzi immunologicznej sprzyja nawrotowemu charakterowi oraz przewlekaniu siê niepokoj¹cych objawów klinicznych u dzieci. Mechanizmy patogenetyczne zwi¹zane z zaka¿eniem uk³adu oddechowego i procesem alergicznym obejmuj¹cym ten uk³ad s¹ ró¿ne. Niemniej ca³y szereg mechanizmów zachodz¹cych w zmienionej zapalnie b³onie luzowej, wykazuje cechy wspólne w obu stanach chorobowych. W patogenezie astmy oskrzelowej podkrela siê rolê procesu zapalnego z udzia³em limfocytów i eozynofilów [1,2,3]. Zwrócenie uwagi na prozapalne w³aciwoci komórek kwasoch³onnych przyczyni³o siê do wykrycia w ziarnistociach tych krwinek licznych substancji czynnych, m.in. bia³ka kationowego eozynofilów (ECP) [4,5]. Z obserwacji klinicznych wiadomo, ¿e zaka¿enia dróg oddechowych mog¹ poprzedzaæ rozwój lub zaostrzaæ przebieg astmy oskrzelowej [6,7], a wiêc zapaleniu alergicznemu mo¿e towarzyszyæ zaka¿enie bakteryjne z naciekiem tkanek przez granulocyty obojêtnoch³onne. Od dawna poszukuje siê swoistych markerów, które mog³yby byæ przydatne nie tylko w rozpoznawaniu i monitorowaniu procesu zapalnego ale te¿ umo¿liwi³yby ocenê stopnia udzia³u nieswoistego procesu zapalnego oraz procesu alergicznego w obserwowanych objawach klinicznych. Szczególnie u dzieci, u których niektóre badania specjalistyczne, np. pobranie materia³u z p³ukania oskrzelowo-pêcherzykowego (BAL), s¹ bardzo trudne do wykonania, oznaczenie takich markerów w surowicy krwi by³oby pomocne w monitorowaniu stanu zapalnego oraz wdro¿eniu prawid³owego leczenia. 110 Alergia Astma Immunologia, 1998, 3(2), 109-113 CEL PRACY Celem pracy by³a ocena przydatnoci oznaczania stê¿eñ bia³ka kationowego eozynofilów (ECP) i mieloperoksydazy neutrofilów (MPO) w surowicy krwi w celu ró¿nicowania pod³o¿a odczynów spastycznych u dzieci z astm¹ oskrzelow¹ atopow¹ o przebiegu umiarkowanym i epizodycznym, oraz u dzieci z nawracaj¹cymi zaka¿eniami dróg oddechowych, którym towarzyszy³a obturacja drzewa oskrzelowego (u których nie wykazano istnienia reakcji alergicznych typu I wg Gella-Coombsa). PACJENCI I METODY Badania przeprowadzono u 47 dzieci, w wieku od 4 do 16 lat (rednia 8,3 ± 3,6 lat), które podzielono na grupy: Grupê I - stanowi³o 20 dzieci z atopow¹ astm¹ oskrzelow¹ o przebiegu umiarkowanym (AO I) w wieku od 4 do 16 lat (rednia 8,6 ± 3,9 lat), redni czas trwania choroby - 3,9 lat. Do grupy II zakwalifikowano 10 dzieci z atopow¹ astm¹ oskrzelow¹ epizodyczn¹ (AO II) w wieku od 5 do 16 lat (rednia wieku 9,1 ± 3,4), redni czas trwania choroby wynosi³ 4,8 lat. Grupê III - stanowi³o 17 dzieci w wieku od 4 do 14 lat (rednia 7,4 ± 3,6) z nawracaj¹cymi zaka¿eniami dróg oddechowych (NZDO) (powy¿ej 6 epizodów w ci¹gu roku) z odczynem spastycznym, w okresie zaostrzenia choroby. U dzieci z tej grupy testy skórne wypad³y ujemnie a wartoci stê¿enia ca³kowitej IgE nie odbiega³y od przyjêtych norm wiekowych. U wszystkich badanych dzieci wykluczono infestacjê paso¿ytami oraz odp³yw ¿o³¹dkowo-prze³ykowy. Grupê kontroln¹ (K) stanowi³o 10 dzieci zdrowych w wieku od 4 do 13 lat (rednia 6,7 ± 3,09 lat) nie obci¹¿onych chorobami alergicznymi, ani przebytymi chorobami zakanymi. Rozpoznanie atopowej astmy oskrzelowej ustalono w oparciu o obowi¹zuj¹ce kryteria takie jak: dodatnie testy skórne z alergenami wziewnymi (firma Smith Kline Beecham Bencard - Wielka Brytania), podwy¿szone wartoci stê¿eñ ca³kowitej IgE i alergenowo-swoistych przeciwcia³ IgE w surowicy krwi (metoda fluorometryczna,odczynniki firmy BioWhittaker - USA). U wszystkich dzieci obliczono eozynofiliê bezwzglêdn¹, wykonano badania spirometryczne oraz dokonano szczegó³owej analizy danych uzyskanych z wywiadu chorobowego i badania przedmiotowego. Stopieñ ciê¿koci astmy ustalono w oparciu o Raport NHLBI/WHO [8]. W okresie 3 miesiêcy przed hospitalizacj¹ pacjenci nie przyjmowali leków sterydowych ani antybiotyków, a krew do badañ diagnostycznych pobrano przed w³¹czeniem leczenia. Pacjenci z astm¹ oskrzelow¹ epizodyczn¹, poza sporadycznymi inhalacjami β2-sympatykomimetyków, nie otrzymywali ¿adnych leków w okresie 6 miesiêcy poprzedzaj¹cych hospitalizacjê. Bia³ko kationowe eozynofilów (ECP) oraz mieloperoksydazê granulocytów obojêtnoch³onnych (MPO) w surowicy oznaczano metod¹ radioimmunologiczn¹ zgodnie z zaleceniami producenta (Pharmacia LKB), wyniki wyra¿ano w mikrogramach na litr (µg/L). Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej. Obliczono rednie i odchylenia standardowe. Porównanie rednich wykonano testem T dla prób niezale¿nych. Wspó³czynnik korelacji pomiêdzy poszczególnymi grupami wg Spearmana. Przyjêto poziom istotnoci statystycznej p < 0,05. WYNIKI U wszystkich pacjentów wykazano s³ab¹, ale istotn¹ znamiennie korelacjê miêdzy stê¿eniem ECP a stê¿eniem IgE ca³kowitej w surowicy krwi (p< 0,05; R=0,293) oraz eozynofili¹ bezwzglêdn¹ (p< 0,05; R=0,382). rednie stê¿enie ECP w surowicy w poszczególnych grupach badanych dzieci przedstawia rycina 1. ECP µg/L 60 p<0,05 50 p<0,05 40 30 20 10 0 AO I AO II NZDO K Ryc. 1 Stê¿enia ECP w surowicy krwi w badanych grupach AO I AO II NZDO K - grupa z astm¹ oskrzelow¹ o przebiegu umiarkowanym, - grupa z astm¹ oskrzelow¹ epizodyczn¹, - grupa z nawracaj¹cymi zaka¿eniami dróg oddechowych, - grupa kontrolna. rednie stê¿enie ECP w grupie chorych na astmê oskrzelow¹ umiarkowan¹ (AOI) wynosi³o 40,71±29,11 µg/L, na astmê oskrzelow¹ epizodyczn¹ (AOII) - 24,11±15,5 µg/L. Ró¿nice wartoci stê¿eñ ECP w tych grupach chorych nie by³y istotne statystycznie. Stê¿enie ECP w grupie AOI, jak równie¿ w grupie dzieci z NZDO (32,1±26,4 µg/L) by³o znamiennie wy¿sze w porównaniu z grup¹ kontroln¹ (K) (7,99±3,7 µg/L) (p<0,05). Nie by³o natomiast znamiennej ró¿nicy miêdzy stê¿eniem ECP w grupie AOI i NZDO. Puchnarewicz A. i wsp. Wartoæ diagnostyczna oznaczeñ bia³ka kationowego eozynofilów (ECP) ... Rycina 2 przedstawia rednie stê¿enie MPO w surowicy w badanych grupach dzieci. 111 oraz rycina 5 (dla dzieci chorych na nawracaj¹ce zaka¿enia dróg oddechowych). 1100 MPO µg/L 1000 p<0, 05 900 900 p<0, 002 800 p<0, 001 MPO (ug/L) p<0, 001 700 600 500 700 500 p - NS 400 300 300 200 100 0 100 20 40 60 80 100 120 ECP (ug/L) 0 AO I AO II NZDO K Ryc. 2 Stê¿enia MPO w surowicy krwi w badanych grupach dzieci. Oznakowanie grup jak na ryc. 1. Ryc. 4 Korelacja stê¿eñ ECP i MPO w surowicy krwi dzieci z astm¹ umiarkowan¹ 1000 MPO (ug/L) MPO (ug/L) We wszystkich grupach dzieci chorych wykazano 900 znamiennie wy¿sze stê¿enie MPO, szczególnie 800 w porównaniu AOI (565±216,67 µg/L) i NZDO (707,47±157,65 µg/L) z grup¹ kontroln¹ 700 (311,7±117,2 µg/L) (p<0,001). Istnieje te¿ znamienna R = 0.436 ró¿nica miêdzy stê¿eniem MPO w AOI i NZDO (p<0,05). 600 p = 0.08 rednie stê¿enia MPO w surowicy chorych na 500 astmê oskrzelow¹ epizodyczn¹ (AOII) by³y ni¿sze (416±160 µg/L) w porównaniu ze rednim stê¿eniem tego 400 0 20 40 60 80 100 bia³ka w surowicy chorych na astmê oskrzelow¹ ECP (ug/L) umiarkowan¹ (AOI)). Ró¿nica wartoci stê¿eñ MPO w obu grupach dzieci chorych na astmê oskrzelow¹ (AOI Ryc. 5 Korelacja stê¿eñ ECP i MPO w surowicy krwi dzieci z nawracaj¹cymi zaka¿eniami dróg oddechowych i AOII) nie by³a istotna statystycznie. Na kolejnych rycinach przedstawiono korelacjê Omówienie pomiêdzy stê¿eniami MPO i ECP w badanych grupach Reakcje IgE-zale¿ne mog¹ prowadziæ do dzieci chorych. powstania zapalenia przewlek³ego, w którym granulocyty kwasoch³onne, obdarzone w³aciwociami uwalniania 750 licznych substancji o charakterze prozapalnym 650 i cytotoksycznym, odgrywaj¹ zasadnicz¹ rolê [4]. 550 St¹d te¿ fakt stwierdzenia w naszych badaniach korelacji pomiêdzy stê¿eniem ECP, eozynofili¹ 450 i stê¿eniem IgE ca³kowitej w surowicy krwi dzieci p < 0.05 chorych na atopow¹ astmê oskrzelow¹ wydaje siê byæ 350 R = 0.754 zrozumia³y. Istnieje jednak wiele kontrowersji co do 250 przydatnoci oznaczania stê¿eñ ECP w surowicy krwi, jako markera aktywnoci zapalenia alergicznego m.in. 150 -10 0 10 20 30 40 50 60 70 w przebiegu astmy oskrzelowej [2,9,10,11,12]. ECP (ug/L) Wed³ug niektórych autorów liczba eozynofilów Ryc. 3 Korelacja stê¿eñ ECP i MPO w surowicy krwi dzieci i stê¿enie ECP koreluje ze stanem klinicznym pacjentów z astm¹ epizodyczn¹ cierpi¹cych z powodu astmy [9,10]. Podwy¿szone Jak wynika z ryciny 3 w grupie pacjentów z astm¹ stê¿enie ECP stwierdzano nie tylko w surowicy krwi, oskrzelow¹ epizodyczn¹ istnieje znamienna korelacja ale te¿ w wydzielinie uzyskanej z oskrzeli i nosa chorych w czasie napadu astmy [2]. Virchow i wsp. stwierdzaj¹ surowiczych stê¿eñ ECP i MPO (p<0,05; R=0,754). istotn¹ korelacjê pomiêdzy stê¿eniami ECP w surowicy W pozosta³ych dwóch grupach dzieci chorych nie stwierdzono takiej zale¿noci, co obrazuje rycina 4 krwi i stopniem ciê¿koci astmy, pomimo s³abej korelacji pomiêdzy stê¿eniami ECP w plwocinie i surowicy [11]. (dla dzieci chorych na astmê oskrzelow¹ umiarkowan¹) 112 Alergia Astma Immunologia, 1998, 3(2), 109-113 Badania Hedlina sugeruj¹, ¿e ECP jest odzwierciedleniem przewlek³ej fazy alergicznego zapalenia [12]. Wyniki naszych badañ wykaza³y znacznie wy¿sze stê¿enie ECP w surowicy krwi dzieci chorych na astmê oskrzelow¹ w porównaniu z grupa kontroln¹, ale rednie wartoci stê¿eñ ECP w surowicy nie ró¿ni³y siê istotnie statystycznie w grupach dzieci chorych na astmê oskrzelow¹ umiarkowan¹ i epizodyczn¹. Jak wykaza³y badania Adelroth i wsp. stê¿enie ECP w surowicy krwi koreluje ze stê¿eniem w wydzielinie z oskrzeli (BAL) u tego samego chorego [1]. Stwierdza siê równie¿ wyran¹ korelacjê pomiêdzy liczb¹ eozynofilów i stê¿eniem ECP w BAL z jednej strony i ciê¿koci¹ astmy z drugiej [2]. Istniej¹ jednak zasadnicze ró¿nice pomiêdzy pomiarem ECP w p³ynie BAL i surowicy. W BAL przewa¿aj¹ca czêæ ECP pochodzi z ziarnistoci aktywowanych eozynofilów i jest wydzielona przed pobraniem p³ynu do badania [5]. W surowicy spora iloæ ECP jest wydzielona w czasie procesu wykrzepiania [5]. Tak wiêc stê¿enie ECP w surowicy zale¿y od wielu czynników, do których zalicza siê m.in.: czas pobrania krwi do badania, temperaturê otoczenia, liczbê eozynofilów, stopieñ aktywacji komórek krwi (np. monocytów, limfocytów) i prawdopodobnie innych czynników zawartych w plazmie [5]. St¹d te¿, wed³ug niektórych autorów, stê¿enie ECP w surowicy krwi nie jest dobrym testem do oceny fazy zapalenia (ostra czy przewlek³a) i nie powinno byæ podstaw¹ do modyfikacji sposobu leczenia [13,14]. Niezwykle ciekawe jest stwierdzenie przez nas znamiennego podwy¿szenia stê¿enia ECP tak¿e w grupie chorych na nawracaj¹ce zaka¿enia dróg oddechowych w porównaniu z grup¹ kontroln¹. W tej grupie pacjentów, pomimo objawów bronchospastycznych, nie potwierdzilimy istnienia reakcji IgE-zale¿nych. Nie mo¿na jednak wykluczyæ astmy o innym pod³o¿u patogenetycznym. We wszystkich grupach badanych dzieci wykazalimy równie¿ znamienne podwy¿szenie stê¿enia MPO w surowicy krwi, szczególnie, gdy porównano dzieci chore na astmê oskrzelow¹ umiarkowan¹ (AOI) i epizodyczn¹ (AOII) z dzieæmi cierpi¹cymi z powodu nawracaj¹cych zaka¿eñ dróg oddechowych (NZDO). Potwierdza to znany fakt udzia³u czynników infekcyjnych w zaostrzeniach astmy oskrzelowej [6,7,15,16]. Kristjansson i wsp. stwierdzili wzrost zarówno stê¿enia ECP jak i MPO u dzieci chorych na astmê oskrzelow¹, przy czym stê¿enia tych bia³ek w surowicy by³y znacznie wy¿sze u chorych leczonych jedynie β2-agonistami [17]. Jak wynika z obserwacji JuntunenBackman, prawid³owe wartoci ECP obserwuje siê u chorych leczonych sterydami wziewnymi [18]. Wykazano równie¿ ¿e stê¿enie MPO w surowicy krwi, pozostaje w granicach normy u chorych na astmê oskrzelow¹ leczonych sterydami d³u¿ej ni¿ 2 miesi¹ce [17]. Zwraca uwagê fakt, ¿e badania wykonane w trakcie podawania Intalu, nie wykazuj¹ normalizacji stê¿enia ECP w surowicy po 6-ciu tygodniach kuracji [18]. Na podstawie uzyskanych wyników badañ wydaje siê, ¿e podwy¿szone stê¿enie ECP i MPO w surowicy wiadczy jedynie o udziale eozynofilów i neutrofilów w patogenezie odczynu zapalnego. Bia³ka te, oznaczone wy³¹cznie w surowicy, nie stanowi¹ obiektywnego kryterium diagnostycznego ró¿nicuj¹cego odczyny bronchospastyczne. Konieczne jest wyeliminowanie udzia³u czynników nieswoicie podwy¿szaj¹cych stê¿enie tych bia³ek w surowicy, a tak¿e oznaczenie jednoczasowo stê¿enia ECP i MPO w innych p³ynach ustrojowych. Niezbêdne s¹ bardzo skrupulatne badania bakteriologiczne i wirusologiczne, umo¿liwiaj¹ce potwierdzenie b¹d wykluczenie udzia³ czynnika infekcyjnego w patogenezie zaostrzeñ procesu chorobowego u pacjentów z astm¹ oskrzelow¹ atopow¹ i nieatopow¹. Reasumuj¹c, stwierdzono podwy¿szone stê¿enie ECP i MPO w surowicy, zarówno w grupie dzieci chorych na astmê oskrzelow¹, jak i na nawracaj¹ce zaka¿enia dróg oddechowych z odczynem spastycznym. Przemawia to za z³o¿onym mechanizmem zapalnym, pomimo ró¿nych czynników inicjuj¹cych te procesy chorobowe. Stê¿enie ECP i MPO w surowicy nie stanowi zatem obiektywnego kryterium diagnostycznego ró¿nicuj¹cego odczyny bronchospastyczne. Pimiennictwo 1. Adelroth E., Rosenhall L., Johansson S.A., Linden M., Venge P.: Inflammatory cells and eosinophils activity in asthmatic investigated by bronchoalveolar lavage. Am. Rev. Respir. Dis. 1990;142: 91-99. 2. Bousquet J., Chanez P., Lacoste J.Y. i wsp.: Eosinophilic inflammation in asthma. N.Engl.J.Med. 1990; 323: 1033-9. 3. Kay A.B., Durham S.R.: T-lymphocytes, allergy and asthma. Clin.Exp. Allergy 1991; 21(supl. 1): 17-23. 4. Romañski B.: Eozynofil - tajemniczy symbol procesów alergicznych. Pneumonol.Alergol.Pol. 1994; 62, 7-8: 335-343. 5. Venge P.: Serum measurements of eosinophil cationic protein (ECP) in bronchial asthma. Clin. Exp. Allergy, 1993; 23, (supl.2): 3-7. 6. Norn S.: Bacteria and their products release histamine and potentiate mediator release: new aspects in airway diseases. Eur.J.Respir.Dis. 1986; 69: 230-236. Puchnarewicz A. i wsp. Wartoæ diagnostyczna oznaczeñ bia³ka kationowego eozynofilów (ECP) ... 7. Pauwels R., Verschragen G., Van der Straeten M.: IgE antibodies to bacteria in patients with bronchial asthma. Allergy 1980; 35: 665-669. 8. Ogólnowiatowa strategia leczenia astmy oskrzelowej i jej prewencji.Raport NHLBI/WHO. National Institutes of Health. National Heart,Lung,and Blood Institute. Publication Number 95-3659, January 1995. 9. Griffin E., Hakansson L., Formgren H. i wsp.: Blood eosinophil number and activity in relation to lung function in patient with asthma and eosinophilia J.Allergy Clin.Immunol. 1991; 87: 548-57. 10. Hakansson L., Carlsson M., Stalenheim G. i wsp.: Migratory responses of eosinophil and neutrophil granulocytes from asthmatic patients. J.Allergy Clin.Immunol. 1990; 85: 743-50. 11. Virchov I.C., Holscher U., Virchov C.: Sputum ECP levels corelate with parameters of airflow obstruction. Am. Rev. Respir. Dis. 1992; 146: 604-606. 12. Hedlin G., Ahlstedt S., Enander I. i wsp.: Eosinophil cationic protein (ECP), eosinophil chemotactic activity (ECA), neutrophil chemotactic activity (NCA) and tryptase in serum before and during bronchial challenge in cat-allergic children with asthma. Pediatr.Allergy Immunol. 1992; 3: 144-149. 113 13. Ferguson A.C., Withelaw M., Brown H. i wsp.: Correlation of bronchial eosinophil and mast cell activation with bronchial hyperresponsiveness in children with asthma. J.Allergy Clin.Immunol. 1992; 90: 609-13. 14. Ferguson A.C., Vaughan R., Brown H. i wsp.: Evaluation of serum eosinophilic cationic protein as a marker of disease activity in chronic asthma. J.Allergy Clin.Immunol. 1995; 1: 23-28. 15. Kroczyñska-Bednarek J., Kuna P., Ro¿niecki P.: Rola wirusowych zaka¿eñ dróg oddechowych w patogenezie astmy oskrzelowej. I. Badania kliniczne i dowiadczalne. Pneumonol. Alergol. Pol. 1995; 63, 9-10: 566-569. 16. Kroczyñska-Bednarek J., Kuna P., Ro¿niecki J.: Rola wirusowych zaka¿eñ dróg oddechowych w patogenezie astmy oskrzelowej. II. Wp³yw na uk³ad immunologiczny. Pneumonol. Alergol. Pol. 1995; 63, 9-10: 570-576. 17. Kristjánsson S., Shimizu T., Strannegard IL. i wsp.: Eosinophil cationic protein, myeloperoxidase and tryptase in children with asthma and atopic dermatitis. Pediatr.Allergy Immunol. 1994; 5: 223-229. 18. Juntunen-Backman K., Järvinen P., Sorva R.: Serum eosinophil cationic protein during treatment of asthma in children. J.Allergy Clin.Immunol. 1993; 92: 34-38. Diagnostic value of serum measurements of eosinophil cationic protein and myeloperoxidase in chidren with bronchial hyperresponsiveness ALINA PUCHNAREWICZ , JOLANTA TOBOLCZYK, ANNA P£OSZCZUK, JERZY HOFMAN Summary Atopic bronchial asthma is a chronic inflammatory disease in which lymphocytes and eosinophils are involved. On the other hand reccurent bacterial infections bronchitis is associated with a bronchospastic component. In this situation the specific markers for allergic and non-allergic inflammation was investigated. The aim of the study were the evaluate the relation between eosinophil cationic protein (ECP) the marker of allergic response and myeloperoxidase (MPO) the marker of non-allergic response. The study included 47 children: 20 with chronic mild bronchial asthma (BA I), 10 with episodic atopic bronchial asthma (BA II) and 17 with recurrent infections of respiratory tract) (RIRT). Serum levels of ECP and MPO were determined by radioimmunoassay (RIA, Pharmacia). ECP level was significantly elevated in BA I and RIRT groups in comparison with control group, but without significant changes between BA I , BA II, and RIRT groups. The MPO concentrations was significantly elevated in BA I and RIRT in comparison with control group, and the levels in RIRT group was significantly higher as compered to BA I and BA II groups. Our investigations showed that measuring ECP and MPO in serum only, are ansatisfactory criterions in diagnosis bronchospastic syndrom in children, and specificity of ECP as allergic inflammation and MPO as non-specific marker should be further investigated.