SCENARIUSZ ZAJĘĆ z biologii w gimnazjum

Aleksandra Lament
SCENARIUSZ ZAJĘĆ z biologii w gimnazjum
WSTĘP
Przedstawiony scenariusz zajęć dotyczy prawidłowego gospodarowania energią. Ma on na celu
uświadomienie uczniom wpływu racjonalnego uŜytkowania energii na stan środowiska przyrodniczego
oraz na klimat.
Zawiera treści zgodne z podstawą programową, dotyczące globalnych i lokalnych problemów
środowiska. Uczeń analizuje przyczyny globalnego ocieplania klimatu oraz ustala działania
ograniczające zuŜycie energii elektrycznej. Zjawisko efektu cieplarnianego powinno być znane z zajęć
wcześniejszych.
Scenariusz dotyczy dwóch jednostek lekcyjnych, moŜliwe jest teŜ korzystanie z wybranych
zagadnień w ramach jednej godziny. Ponadto zawarte w scenariuszu propozycje moŜna wykorzystać do
opracowania projektu opartego na samodzielnej pracy uczniów pod kontrolą nauczyciela i we
współpracy z rodzicami. MoŜliwe jest równieŜ zorganizowanie zajęć dotyczących poszanowania
środowiska
w ramach obchodów Dni Ziemi, zielonych szkół, czy warsztatów szkoleniowych z udziałem rodziców.
Temat jednostki metodycznej: Człowiek i środowisko
Temat jednostki lekcyjnej: BĄDŹ MĄDRY –PRAWIDŁOWO GOSPODARUJ ENERGIĄ.
Czas trwania: 2 godziny lekcyjne
Treści nauczania: Racjonalne i bezpieczne uŜytkowanie energii.
Cel ogólny:
-Podnoszenie świadomości racjonalnego i bezpiecznego uŜytkowania energii elektrycznej.
-Tworzenie trwałych nawyków i zachowań związanych z właściwym korzystaniem z energii i urządzeń
elektrycznych.
-Pobudzanie do świadomych działań na rzecz ochrony środowiska i zdrowia poprzez prawidłowe
uŜytkowanie i gospodarowanie energią.
Cele operacyjne. Uczeń:
-umie podejmować działania na rzecz bezpiecznego uŜytkowania energii i ochrony zdrowia.
-wie, jak racjonalnie gospodarować energią, czyli planować i podejmować działania na rzecz zmniejszania jej zuŜycia.
-potrafi ograniczać zuŜycie energii.
-potrafi dokonywać prawidłowych zakupów elektrycznego sprzętu gospodarstwa domowego ze zwróceniem uwagi na oszczędności związane z jego uŜytkowaniem.
ZałoŜone efekty w zakresie:
Wiadomości. Uczeń powinien poznać:
-przyczyny zjawiska ocieplenia globalnego,
-przykłady zastosowania energii w gospodarstwie domowym,
-zasady bezpiecznego korzystania z urządzeń elektrycznych,
-przykłady racjonalnego uŜytkowania energii elektrycznej,
-związek między właściwym wyborem kupowanego urządzenia a moŜliwością oszczędzania pieniędzy,
-powiązanie pomiędzy oszczędzaniem energii w domu a oszczędzaniem pieniędzy,
-treść etykiet energetycznych produktów.
Umiejętności. Uczeń powinien:
-dostrzegać zagroŜenia środowiskowe, które są wynikiem wytwarzania energii,
1
-wskazywać produkty energooszczędne oraz zapewniające bezpieczne uŜytkowanie energii,
-obliczyć zysk wynikający z zastąpienia Ŝarówek tradycyjnych energooszczędnymi,
-dostrzegać i wdraŜać zachowania zapewniające oszczędne gospodarowanie energią,
-dostrzegać niewłaściwe zachowania, zagraŜające naszemu zdrowiu i Ŝyciu,
-dokonywać analizy skutkowo-przyczynowej zachowań człowieka, w tym własnych decyzji i zachowań,
-analizować badania, interpretować ich wyniki oraz wyciągać z nich wnioski,
-czytać i analizować rysunki, tabele, wykresy,
-odczytywać etykiety energetyczne produktów, ze szczególnym uwzględnieniem efektywności energetycznej urządzeń,
-obliczać koszty eksploatacji urządzeń AGD /wartość zwrotu i raty zwrotu zainwestowanego kapitału
w kupno urządzeń/,
-uzasadniać wybór urządzeń AGD ze zwróceniem uwagi na ich energooszczędność,
-samodzielnie i twórczo rozwiązywać problemy,
-współdziałać w zespole i w grupie.
Postawy. Uczeń powinien:
-budować poczucie odpowiedzialności za działania podejmowane na rzecz racjonalnego i bezpiecznego
gospodarowania energią,
-rozumieć potrzebę oszczędnego i bezpiecznego uŜytkowania energii,
-dostrzegać wpływ człowieka na stan środowiska przyrodniczego i klimat.
Metody: pogadanka, praca badawcza, pokaz dyskusja, drama
Forma pracy: zbiorowa, grupowa, indywidualna
Pomoce naukowe: rzutnik, laptop, kalkulatory
Środki dydaktyczne: karty pracy, karty z historyjkami rysunkowymi, rozsypanki wyrazowe, tabela
z odpowiednikami Ŝarówek tradycyjnych i energooszczędnych oraz pomiarami zuŜycia energii w
gospodarstwach domowych, wykres zuŜycia energii w gospodarstwach domowych, gaśnica / np.
pianowa, śniegowa, proszkowa/, tabliczka ze znakiem informującym o niebezpieczeństwie poraŜenia
prądem elektrycznym, prospekty sprzętu gospodarstwa domowego, etykiety energetyczne.
Materiał: magnesy, arkusze szarego papieru, kartki papieru, pisaki, klej, po dwa słoiki o średnicy
ok. 6 cm i ok. 10 cm, taśma lub gąbka do uszczelniania okien, styropian, koc, Ŝarówki tradycyjne /120W,
100W, 60W i 40W/ oraz energooszczędne /23W, 20W, 18W i 11W/,materiały energooszczędne oraz
akcesoria i urządzenia elektryczne nowe i uszkodzone /np. silikon, wata, Ŝelazka, przewody, czajnik
elektryczny, gniazdka, wyłączniki, przedłuŜacze, termoregulator na kaloryfery i inne/, pudełka –makiety
sprzętu gospodarstwa domowego /np. lodówki, pralki, klimatyzatory, bojlery, zamraŜarki itp./.
AranŜacja sali: Stoliki przygotowane do pracy grupowej. Na nich karty pracy oraz materiały niezbędne
do realizacji zadań. Na stole nauczyciela magnesy, arkusze szarego papieru, pisaki, rozsypanka oraz
wcześniej wykonane doświadczenie, dotyczące badania wpływu materiałów izolacyjnych na
oszczędność energii. Przygotowane jest równieŜ miejsce do projekcji -rzutnik oraz ekran.
Jedna część sali zostaje zamieniona w „składzik” z materiałami elektrycznymi i energooszczędnymi.
Zgromadzone są tu materiały gaśnicze stosowane przy poŜarach instalacji elektrycznej, akcesoria
i urządzenia elektryczne, materiały uszczelniające okna i drzwi mieszkań oraz makiety sprzętu
gospodarstwa domowego z etykietami energetycznymi. Obok nowych sprzętów są równieŜ uszkodzone,
uŜytkowanie których moŜe być niebezpieczne.
2
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
Faza wstępna:
Uczniowie zostają zapoznani z przebiegiem i formą zajęć. Będą pracowali w 4-5 osobowych grupach.
Część wykonywanych zadań będzie taka sama dla wszystkich, pozostałe będą zróŜnicowane.
Nauczyciel przypomina o odpowiednim zachowaniu oraz prawidłowym podejściu do realizacji
powierzonych prac.
Faza realizacyjna:
Tę część zajęć, nauczyciel rozpoczyna stwierdzeniem, Ŝe jednym z największych zagroŜeń
współczesnych czasów są zmiany klimatyczne, będące skutkiem ciągłego wzrostu efektu
cieplarnianego.
Na tablicy umieszczona zostaje rozsypanka wyrazowa dotycząca powyŜszego zjawiska. Uczniowie
porządkują ją, przedstawiając związek przyczynowo –skutkowy między działalnością człowieka a jego
wpływem na stan środowiska przyrodniczego. Utrwalają posiadane wiadomości, analizują i omawiają
zachodzący ciąg procesów.
NaleŜy podkreślić, Ŝe główną przyczyną ocieplenia globalnego są gazy szklarniowe, powstałe na skutek
spalania paliw kopalnianych, które są głównym źródłem energii wykorzystywanej w Ŝyciu codziennym
człowieka.
Nauczyciel stwierdza, Ŝe „energia elektryczna jest w dzisiejszych czasach niezbędnym nośnikiem,
zapewniającym Ŝycie wygodne i nowoczesne”. Uczniowie odnoszą się do tej wypowiedzi, tłumaczą jej
sens. Podają przykłady korzystania z prądu. Potwierdzają słuszność przedstawionej tezy.
W tym momencie zostaje zapisany temat lekcji. Uczniowie zastanawiają się, z czym kojarzy się im
hasło podane w temacie. Powinni stwierdzić, Ŝe dotyczy ono bezpiecznego i oszczędnego uŜytkowania
energii elektrycznej. Nauczyciel wyjaśnia, Ŝe w trakcie zajęć będą ustalane zasady takiego
postępowania.
Grupy otrzymują karty z historyjkami rysunkowymi. Następuje ich prezentacja na ekranie i wspólne
ustalenie zasad bezpiecznego uŜytkowania energii i jej odbiorników. Przypomniane są teŜ podstawowe
zasady gaszenia poŜaru instalacji elektrycznej.
W dalszej części zajęć będą ustalane zasady racjonalnego postępowania z energią, których
stosowanie miałoby wpływ na ograniczanie ocieplania klimatu.
Pracując w grupach, uczniowie spisują propozycje działań na arkuszach papieru. Zostaną one
umieszczone na tablicy. Nauczyciel zwraca uwagę na te pozycje, które dotyczą indywidualnych działań
moŜliwych do przeprowadzenia w środowisku domowym i szkolnym ucznia. Ponadto zauwaŜa, Ŝe
niektóre
z propozycji wymagają nakładów finansowych, inne kształtowania odpowiednich zachowań i nawyków.
Te ostatnie zostają podkreślone.
Grupy przystępują do realizacji zadania w karcie pracy I. Dokonują analizy wykresów opracowanych
na podstawie dwukrotnych pomiarów zuŜytej energii w gospodarstwach domowych wybranych rodzin
/wykresy mogą być opracowane wcześniej na lekcji informatyki/. Pomiary zostały przeprowadzone
w odstępie dwóch miesięcy. Uczniowie ustalają, który pomiar jest korzystniejszy oraz jakie poczyniono
przez rodziny oszczędności. Zastanawiają się, które przedsięwzięcia ograniczające zuŜycie energii
mogły zostać podjęte przez rodziny.
Nauczyciel zwraca uwagę, Ŝe prostym, a zarazem skutecznym sposobem na oszczędzanie energii
w gospodarstwach domowych jest stosowanie odpowiedniej izolacji cieplnej.
Prezentuje przygotowane wcześniej doświadczenie. W jego wykonanie mogą włączyć się chętni
uczniowie. KaŜda grupa otrzymuje kartę z informacjami o przebiegu doświadczenia /karta pracy nr II/.
Dotyczy ono badania wpływu materiałów ocieplających na zapobieganie stratom energii. Następuje
odczytanie oraz zapisanie wyniku doświadczenia oraz wspólnie ustalenie wniosku. Uczniowie powinni
zwrócić uwagę na oszczędności energii, które moŜna uzyskać, stosując materiały izolacyjne i
3
uszczelniające okna i drzwi mieszkań. Następuje demonstracja i omówienie znanych, łatwo dostępnych
i moŜliwych do zastosowania materiałów warunkach domowych i szkolnych.
Stwierdza się, Ŝe innym sposobem oszczędzania energii jest korzystanie z energooszczędnego
oświetlenia oraz energooszczędnego sprzętu gospodarstwa domowego.
Grupy otrzymują Ŝarówki tradycyjne z opakowaniami /np. 100 W, 80 W, 60W, 40 W/ oraz
odpowiadające ich mocom, opakowane Ŝarówki energooszczędne.
Przystępują do realizacji zadania w karcie pracy III. Badają, które Ŝarówki są racjonalniejsze w
gospodarstwie. Analizują dane dotyczące poszczególnych odpowiedników Ŝarówek, maksymalny czas
ich pracy, ceny oraz wartości 1 KWh.
Na podstawie podanych danych, uczniowie uzupełniają dołączoną tabelę. Obliczają koszt energii,
łączny koszt eksploatacji obu Ŝarówek oraz ewentualny zysk. Przygotowywane są scenki reklamujące
Ŝarówki energooszczędne. Grupy uwzględniają róŜnych odbiorców –osoby niezdecydowane,
nastawione na oszczędzanie, nie poinformowane o walorach Ŝarówek.
W podsumowaniu następuje omówienie uzyskanych wyników i podkreślenie opłacalności wynikającej
z zastępowania Ŝarówek tradycyjnych energooszczędnymi oraz przedstawianie scenek reklamujących
Ŝarówki.
Uczniowie powinni zauwaŜyć powiązanie między oszczędzaniem energii w domach, a
oszczędnością pieniędzy. Nauczyciel podkreśla wagę właściwego doboru urządzeń gospodarstwa
domowego oraz sprzętu RTV. Uczniowie zastanawiają się czym naleŜy kierować się przy dokonywaniu
zakupów. Powinni dostrzec, Ŝe nie naleŜy sugerować się tylko pierwotną ceną, marką, czy wyglądem,
ale równieŜ kosztami uŜytkowania sprzętu, czyli klasą wydajności energetycznej. Informuje nas o niej
tzw. etykieta energetyczna. Następuje prezentacja etykiety na ekranie i jej omówienie.
Grupy przystępują do realizacji zadań z karty pracy IV. Analizują zamieszczone etykiety, odczytują
stopień efektywności energetycznej sprzętu /zadanie 1/,obliczają cały koszt urządzeń o róŜnym stopniu
energooszczędności po 15 latach ich eksploatacji /zadanie 2/ oraz zwrot kosztów /zadanie 3/.
Ponadto korzystając z prospektów ze sprzętem AGD i RTV, wyszukują urządzenia energooszczędne.
Dane dotyczące wybranych sprzętów wpisują do tabeli.
W podsumowaniu wykonanych zadań uczniowie powinni zauwaŜyć, ze kupując produkty elektryczne
płaci się nie tylko jego pierwotną cenę, ale równieŜ ponosi się koszty ich uŜytkowania. Dlatego waŜne
jest kupowanie urządzeń energooszczędnych, których zuŜycie energii nie przekracza w kosztach jego
ceny pierwotnej.
Faza podsumowująca:
Następuje podsumowanie zdobytych wiadomości i umiejętności. W tym celu uczniowie realizują
kartę pracy V. Grupy udają się do „składziku” z materiałami energooszczędnymi, słuŜącymi do gaszenia
poŜaru instalacji elektrycznej oraz akcesoriami i urządzeniami elektrycznymi. Obok przedmiotów
nowych znajdują się uszkodzone, uŜywanie których moŜe być niebezpieczne.
Przydzielone zadania są zróŜnicowane. Uczniowie szukają tabliczkę informującą o niebezpieczeństwie
poraŜenia prądem, materiały wykorzystywane do gaszenia poŜaru instalacji i sprzętów elektrycznych
oraz produkty zapewniające bezpieczne uŜytkowanie energii i urządzeń elektrycznych, zmniejszenie
zuŜycia energii, a takŜe tych, które mogą zagraŜać naszemu zdrowiu i Ŝyciu. Wybierają produkty
energooszczędne i opłacalne w uŜytkowaniu.
Uczniowie prezentują znalezione przedmioty i argumentują swój wybór. Omawiają wykorzystywanie
tabliczki oraz materiałów słuŜących do gaszenia poŜaru.
Na zakończenie zajęć na tablicy pojawia się rozsypanka wyrazowa, którą uczniowie porządkują,
tworzą schemat przedstawiający wpływ oszczędzania energii na ograniczenie zanieczyszczenie
środowiska oraz oszczędności finansowe. Odczytują schemat i omawiają go.
4
KARTA PRACY I
Temat: Podsumowanie pomiarów zuŜycia energii w gospodarstwach domowych.
Dokonano dwukrotnych pomiarów zuŜycia energii w gospodarstwach domowych wybranych
rodzin. Przeprowadzono je w odstępie 2 miesięcy. Uzyskane dane zamieszczono w tabeli, a na
ich podstawie opracowano wykresy.
Czynności:
-Uzupełnijcie dane dotyczące uzyskanych wyników.
-Podajcie propozycje trzech przedsięwzięć, które mogły być podjęte przez rodziny w celu
zmniejszenia zuŜycia energii w domach.
Dane:
Energia (średnie zuŜycie na gospodarstwo w tygodniu w kWh )
Rodziny
1. Darek S.
2. Adam M.
3. Dawid P.
4. Albert S.
średnio
I pomiar
87
120
92
84
II pomiar
81
108
85
76
140
120
100
80
60
40
20
0
Oszczędność
I pomiar
II pomiar
oszczędność
Darek S. Adam M. Dawid P
Albert S.
średnio
Wyniki:
Z analizy przeprowadzonych pomiarów wynika, Ŝe korzystniejszy jest pomiar ……………..
–zuŜycie energii jest mniejsze.
Największe oszczędności poczyniła rodzina ..............................
Rodziny zuŜyły średnio w pierwszym tygodniu pomiarów ...........kWh, a w drugim ............. kWh.
ZuŜycie energii zmniejszyło się o .............. kWh.
Propozycje działań podjętych przez rodziny:
1. .............................................................................................................................................
2. .............................................................................................................................................
3. .............................................................................................................................................
5
KARTA PRACY II
Zadanie1
Wykonaj doświadczenie:
Temat: Badanie wpływu ocieplania mieszkań na oszczędzanie energii.
Materiał: 2 słoiki o średnicy ok. 6 cm, 2 większe słoiki o średnicy ok. 10 cm, pokruszony
styropian lub taśma, gąbka do uszczelniania okien, gorąca woda,
Czynności:
1. Wstaw słoiki mniejsze do większych.
2. Wcześniej jeden ze słoików mniejszych dokładnie owiń taśmą lub gąbką, która wypełni
przestrzeń pomiędzy ściankami słoików lub umieść pomiędzy słoikami styropian.
3. Do obydwu małych słoików wlej gorącą wodę /o temp. ok. 80o C/.
4. Sprawdź za pomocą termometru jak zmieniła się temperatura po upływie 30-40 minut.
5. Zaobserwowane zmiany zapisz w tabeli.
Wynik:
Słoiki:
z taśmą /gąbką
bez taśmy/ gąbki
Temperatura
początkowa / o C/
80
80
Temperatura
końcowa / o C/
RóŜnica
temperatury / o C/
Wniosek:
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
Zadanie 2
Na stole zgromadzono przykładowe materiały ocieplające mieszkania. Nazwijcie je i określcie
ich zastosowanie.
materiał
zastosowanie
6
KARTA PRACY III
Temat: Które Ŝarówki są racjonalniejsze w gospodarstwie domowym?
Materiał: Ŝarówki z opakowaniami - tradycyjne /100W i 40W/ i energooszczędne
/23W i 11W/.
Czynności:
1. Przeanalizujcie i porównajcie dane dotyczące: mocy Ŝarówek, maksymalnego czasu
pracy, oraz ich ceny.
2. Uzupełnijcie tabelę, wykorzystując załączone dane. Obliczcie koszt zuŜytej energii
i łączny koszt eksploatacji Ŝarówek.
3. Zastanówcie się, które Ŝarówki są racjonalniejsze w gospodarstwie.
4. Przygotujcie scenkę reklamującą Ŝarówki energooszczędne z uwzględnieniem osób
niezdecydowanych /nastawionych na oszczędzanie/ nie poinformowanych o walorach
Ŝarówek.
Dane:
Odpowiedniki:
Ŝarówka
Ŝarówka
tradycyjna
energooszczędną
120W
23W
100W
20W
60W
18W
40W
11W
Maksymalny czas pracy /h/
Ŝarówka
Ŝarówka
tradycyjna
energooszczędną
1000
8000
Uwaga: czas pracy 1 Ŝarówki
energooszczędnej odpowiada czasowi
pracy 8 Ŝarówek tradycyjnych
Jednostką zuŜycia energii jest 1 kWh /kilowatogodzina/
1kWh = 1000Wh /watogodzin/
np. uŜytkowanie 100 W Ŝarówki w ciągu 10 godzin to 1 kWh /100W x 10h= 1000Wh= 1kWh/
Cena 1 kWh - ok. 0,42 zł.
Cena Ŝarówek: energooszczędna firmy Osram /20W/ -ok. 20 zł.
tradycyjna firmy Philips /100W/ - ok. 2 zł.
Tabela:
śarówka / firma
energooszczędna /20W/
tradycyjna /100W/
Zysk:
Ilość
Ŝarówek
/szt./
1
8
Cena
Ŝarówek
/zł./
20
2
Koszt
zakupu
Ŝarówek
/zł./
ZuŜycie energii
w ciągu
8000h /kWh/
Koszt
energii
/zł./
Łączny koszt
eksploatacji
/zł./
160
800
Obliczenie zuŜycia energii:
100W x 8000h = 800000 Wh= 800kWh
20W x 8000h = 160000 Wh = 160 kWh
Wniosek: Bardziej racjonalne w gospodarstwie są Ŝarówki ..........................................................
7
KARTA PRACY IV
Temat: Kupujemy z myślą o środowisku i kosztach.
Urządzając kuchnię i łazienkę powinniśmy kupować urządzenia AGD mało szkodliwe dla
środowiska i dostosowane do naszych moŜliwości finansowych. Robiąc zakupy powinniśmy
uwzględnić: efektywność energetyczną sprzętu, cały koszt urządzenia, czas zwrotu kosztów
pierwotnych.
Zadanie1
Temat: Efektywność energetyczna sprzętu
Urządzenia AGD i RTV posiadają tzw. etykietę efektywności energetycznej, czyli
znormalizowany zestaw informacji dotyczących cech produktu oraz jego energochłonności.
Zawiera ona m.in.:
-wskazanie klasy efektywności energetycznej w postaci litery spośród zakresy od A do G, gdzie
A - urządzenie najbardziej efektywne
-znormalizowane zuŜycie energii
Na rysunku poniŜej zaprezentowano przykładową etykietę energetyczną dla pralki.
Zaznaczcie i podpiszcie miejscach etykiety, które zawierają informację o klasie efektywności
energetycznej urządzenia i znormalizowanym zuŜyciu energii.
8
Zadanie 2
Temat: Cały koszt urządzeń o róŜnym stopniu energooszczędności
Kupując sprzęt gospodarstwa domowego płacisz nie tylko jego pierwotną cenę, ale równieŜ
opłacasz koszty jego uŜytkowania przez cały okres korzystania z niego.
Wykonajcie obliczenia dotyczące kosztów uŜytkowania lodówek o róŜnym stopniu
energooszczędności:
Lodówka nr 1 /pojemność 177l/
-klasa A
-koszt lodówki 1150 zł.
-roczne zuŜycie energii elektrycznej 273 zł.
Lodówka nr 2 /pojemność 177l/
-klasa B
-koszt lodówki 1000 zł.
-roczne zuŜycie energii elektrycznej 323 zł.
Jaki będzie całkowity koszt lodówek po 15 latach ich eksploatacji?
Lodówka nr 1
……………………………………………………………………………………………………………..
Lodówka nr 2
……………………………………………………………………………………………………………..
Która lodówka w rzeczywistości kosztowała więcej?
………………………………………………………………………………………………………………
Ile pieniędzy moŜna zaoszczędzić przy zakupie wydajniejszej lodówki w ciągu 15 lat
uŜytkowania?
………………………………………………………………………………………………………………
Zadanie 3
Temat: Czas zwrotu kosztów pierwotnych
Kupując sprzęt energooszczędny, oczekujemy, Ŝe z czasem „zapracuje on na siebie”, czyli
oszczędności za energię przekroczą koszt zakupu urządzenia.
Obliczcie czas zwrotu kosztów i procentową ratę zwrotu lodówek i wybierz tę, której czas
zwracania kosztów będzie krótszy. Skorzystajcie ze wzorów:
Czas zwrotu kosztów= koszt lodówki : roczne oszczędności
Rata zwrotu kapitału= (roczne oszczędności / koszt lodówki) x 100%
9
Lodówka nr 1 /pojemność 177l/
-klasa A
-koszt lodówki 1150 zł.
-roczna oszczędność 165 zł.
Zwrot kosztów /obliczenia/: ………………………………
po….…. latach
Rata zwrotu kapitału, czyli zainwestowanych pieniędzy /obliczenia/: ………………………………
Lodówka nr 2 /pojemność 177l/
-klasa B
-koszt lodówki 1000 zł.
-roczna oszczędność 115 zł.
Zwrot kosztów /obliczenia/: ………………………………
po….…. latach
Rata zwrotu kapitału, czyli zainwestowanych pieniędzy /obliczenia/: ………………………………
Którą lodówkę wybierzecie ? ………………………………………………………..
Zadanie 4
Korzystając z prospektów ze sprzętem AGD i RTV, wyszukajcie cztery urządzenia
energooszczędne. Dane dotyczące wybranych sprzętów wpiszcie do tabeli.
Urządzenie
Model
Walory
10
KARTA PRACY V
Temat: Wyszukiwanie materiałów energooszczędnych oraz akcesoriów i urządzeń
elektrycznych.
Materiał: materiały energooszczędne oraz akcesoria i urządzenia elektryczne nowe, a takŜe
uszkodzone, których uŜywanie moŜe być niebezpieczne, makiety sprzętu gospodarstwa
domowego.
Czynności:
Udajcie się do „składziku” z materiałami energooszczędnymi oraz akcesoriami i urządzeniami
elektrycznymi.
Grupa 1
Znajdźcie:
1.Produkty, których uŜywanie moŜe zagraŜać naszemu zdrowiu, a nawet Ŝyciu.
2. Produkty, które zapewnią bezpieczne uŜytkowanie energii i urządzeń elektrycznych.
Skorzystajcie w tym celu z zamieszczonej poniŜej listy przedmiotów.
Produkty:
-gniazdko do łazienki,
-gniazdko, do którego będzie podłączane Ŝelazko,
-przedłuŜacz do urządzeń elektrycznych,
-listwa do komputera.
Grupa 2
Znajdźcie produkty, które zapewnią zmniejszenie zuŜycia energii w gospodarstwie domowym.
Skorzystajcie w tym celu z zamieszczonej poniŜej listy przedmiotów.
Produkty:
-wyłącznik regulujący stopień jasności światła,
-Ŝarówki energooszczędne, które zastąpią tradycyjne o mocy 40W, 60W i 100W,
-urządzenie umoŜliwiające regulowanie temperatury kaloryferów.
Grupa 3
-Znajdźcie trzy produkty, które słuŜą do uszczelniania drzwi i okien, a tym samym zabezpieczą
mieszkanie przed niepotrzebną stratą energii.
-Na podstawie zamieszczonych danych wybierzcie izolację cieplną, której koszty instalacji
zwrócą się w krótszym czasie.
Izolacja nr 1:
Koszt instalacji -650 zł.
Roczna oszczędność -360 zł.
Izolacja nr 2:
Koszt instalacji -710 zł.
Roczna oszczędność -440 zł.
Zwrot kosztów po:
Izolacja nr 1 -…………………….. Izolacja nr 2 -……………………..
Którą izolację wybierzecie? ……………………………
11
Grupa 4
-Znajdźcie pralkę i lodówkę, które umoŜliwiłyby wam stworzenie przyjaznego dla środowiska
domu.
-Wybierzcie bojler, którego roczna rata zwrotu kapitału /zainwestowanych pieniędzy/ jest
większa:
Bojler nr 1:
Koszt instalacji -975 zł.
Roczna oszczędność -60 zł.
Bojler nr 2:
Koszt instalacji -4400 zł.
Roczna oszczędność -460 zł.
Rata zwrotu kapitału:
Bojler nr 1 -………………….
Bojler nr 2 -………………….
Który bojler wybierzecie? ……………………………
Grupa 5
-Wśród przedmiotów znajduje się tabliczka z symbolem informującym o niebezpieczeństwie
poraŜenia prądem. Poszukajcie tej tabliczki.
-Znajdźcie równieŜ materiały, które moŜna uŜyć do gaszenia poŜaru instalacji elektrycznej.
-Czy palący się pod napięciem sprzęt elektryczny moŜemy gasić wodą? Uzasadnijcie swoją
odpowiedź.
12
Karty do rozsypanki obrazkowej:
Czy rozsądne jest uŜywanie tych urządzeń?
Na czy polega niebezpieczeństwo przedstawionej
sytuacji, jeŜeli w pobliŜu gniazdka bawią się dzieci?
Czy przedstawiona sytuacja zagraŜa naszemu
bezpieczeństwu? Czego nie naleŜy robić?
Przykłady
prawidłowej obsługi
energii
i urządzeń
elektrycznych:
-Nie naleŜy korzystać z urządzeń
Przykłady
prawidłowej
elektrycznych
z uszkodzoną izolacją.
obsługi
energii
i urządzeń
-Gniazdka elektryczne
powinny być
elektrycznych:
odpowiednio zabezpieczone przed
dziećmi.
-Nie naleŜy włączać urządzeń elektrycznych, jeŜeli zostały zamoczone
wodą.
-Unikać włączania zbyt duŜej ilości
urządzeń elektrycznych do jednego
gniazdka.
-Wszelkie awarie sprzętu elektrycznego powinien naprawiać fachowiec.
-Podczas kąpieli nie naleŜy uŜywać
Ŝadnych urządzeń elektrycznych.
-Nie wolno stać na mokrej podłodze
w pobliŜu pracujących urządzeń
elektrycznych.
-Nie naleŜy dotykać mokrymi dłońmi
przewodów, gniazdek oraz urządzeń
elektrycznych.
-Nie wyłączać urządzeń
elektrycznych poprzez wyciąganie
przewodów z gniazdka.
-Komputer podłączać do gniazdka za
pośrednictwem listwy zasilającej.
-Urządzenia zaopatrzone w przewody
z wtyczkami do gniazdka z bolcem
powinny być włączone tylko do takiego gniazdka.
-Gniazdka w pomieszczeniach, w
których występuje wilgoć, powinny
być zabezpieczone pokrywką, a
wyłączniki folią zabezpieczającą
przed dostaniem się wody.
13
-W przypadku zapalenia się instalacji lub
O czy powinniśmy pamiętać, przy włączaniu
kilku urządzeń do jednego gniazdka?
odbiornika elektrycznego, nie naleŜy
gasić ognia wodą, poniewaŜ przewodzi
ona prąd, przez co grozi nam poraŜenie
prądem.
- Chcąc wymienić Ŝarówkę lub dokonać
napraw urządzenia elektrycznego naleŜy
wcześniej odciąć przepływ prądu.
- Chcąc pomóc osobie poraŜonej prądem
odciąć w pierwszej kolejności dopływ
prądu, najlepiej poprzez wyłączenie
bezpieczników.
-Nie naleŜy dotykać zwisających
przewodów oraz wdrapywać się na słupy
wysokiego napięcia.
Czego nie naleŜy robić w czasie kąpieli, aby ta nie skończyła
się dla nas tragicznie?
O czym naleŜy pamiętać przy korzystaniu z
komputera?
Propozycje przedsięwzięć
zmniejszających zuŜycie energii:
-Wymieniamy Ŝarówki na
energooszczędne.
-Uszczelniamy drzwi i okna.
-Utrzymujemy odpowiednią
temperaturę w pokojach.
-ObniŜamy temperaturę nocą oraz
w czasie naszej nieobecności.
-Zakładamy termostaty na
kaloryferach.
-Wietrzymy pomieszczenia w
sposób jak najbardziej
ekonomiczny.
-Maksymalnie wykorzystujemy
światło dzienne.
-Wyłączamy światło po wyjściu z
pomieszczenia.
-Wyłączamy sprzęt TV z nocnego
czuwania.
14
Na co powinniśmy zwrócić uwagę,
korzystając z urządzeń pobierających duŜe
ilości prądu?
-Przy zakupie nowego sprzętu
AGD sprawdzamy czy jest on
energooszczędny.
-Systematycznie odmraŜamy
lodówkę.
-Nie zostawiamy drzwi lodówki
lub zamraŜalnika otwartych
oraz nie wkładamy do nich
ciepłego jedzenia.
-Zapełniamy pralkę zanim ją
włączymy, nastawiamy ją na
niŜszą temperaturę.
-Staramy się jak najrzadziej
uŜywać czajników
elektrycznych.
-Gotując herbatę, nalewamy do
czajnika tyle wody ile
potrzebujemy.
-Wyłączamy urządzenia
elektryczne, nie uŜywane w
danej chwili.
-Zachęcamy rodziców do
ocieplania domu.
?
O czy powinniśmy pamiętać, zakładając gniazdka
w pomieszczeniach, w których występuje duŜo
wilgoci?
15
Propozycje odpowiedzi
do kart pracy:
Karta pracy I
Korzystniejszy jest pomiar II.
Największe oszczędności
poczyniła rodzina Adama M.
Rodziny zuŜyły średnio w
pierwszym tygodniu 96 kWh,
a w drugim 88kWh. ZuŜycie
zmniejszyło się o 8 kWh.
Czego nie naleŜy robić, aby uniknąć poraŜenia
prądem elektrycznym?
Karta pracy II
Wynik: Znacznie wolniej
spada temp. w słoiku z
izolacją.
Wniosek: Materiały izolacyjne
zabezpieczają przed utratą
ciepła, co umoŜliwia
zaoszczędzenie energii.
Materiały ocieplające:
Silikon, gąbka, taśma
samoprzylepna –
uszczelnianie okien i drzwi.
Karta pracy III
Koszt
Ŝarówek
Koszt
energii
20 zł.
16 zł.
67,2 zł.
336,0 zł.
Koszt
eksploat
acji
87,2 zł.
352 zł.
Zysk: 352 – 87,2 = 264,8 zł.
Wniosek: Bardziej racjonalne
są Ŝarówki
Czy przedstawiona sytuacja moŜe być dla nas
niebezpieczna? Jakich rad udzieliłbyś
właścicielowi miksera?
16
Karta pracy IV
Zadanie 1
Etykieta efektywności energetycznej
Zadanie 2
Cały koszt urządzeń o róŜnym stopniu energooszczędności:
Lodówka nr 1-całkowity koszt lodówki po 15 latach ich eksploatacji wyniesie:
1150 + (273 x 15) = 5245 zł.
Lodówka nr 2 –całkowity koszt lodówki po 15 latach ich eksploatacji wyniesie:
1000 + (323 x 15) = 5845 zł.
W rzeczywistości więcej będzie kosztowała lodówka nr 2.
MoŜna zaoszczędzić: 5845 – 5245 = 600 zł.
17
Zadanie 3
Czas zwrotu kosztów pierwotnych
Lodówka nr 1
Zwrot kosztów: 1150 : 165 = 6,9 lat
Rata zwrotu kapitału /zainwestowanych pieniędzy : (165 : 1150) x 100% = 14,3%
Lodówka nr 2
Zwrot kosztów: 1000 : 115 = 8,6 lat
Rata zwrotu kapitału /zainwestowanych pieniędzy : (115 : 1000) x 100% = 11,5%
Bardziej korzystna w uŜytkowaniu jest lodówka nr 1.
Karta pracy V
Grupa 1
1. Uszkodzony przewód, suszarka bez wyłącznika, uszkodzony, przepuszczający wodę czajnik
elektryczny itp.
2. Gniazdko z plastykową przykrywką, gniazdko z bolcem, przedłuŜacz bez uszkodzeń, listwa
zasilająca, która zabezpiecza sprzęt prze skokami napięcia .
Grupa 2
śarówka energooszczędna /11W, 18W,20W/, termoregulator na kaloryfer itp.
Grupa 3
Wata, silikon, taśma samoprzylepna, gąbka itp.
Zwrot kosztów instalacji:
Izolacja nr 1 - 650: 360 = 1,8 lat
Izolacja nr 2 -710 : 440 = 1,6 lat
Bardziej opłacalna jest izolacja nr 2.
Grupa 4
Roczna rata zwrotu kapitału /zainwestowanych pieniędzy/:
Bojler nr 1 – (60 : 975) x 100% = 6,15%
Bojler nr 2 – (460 : 4400) x 100% =10,45%
Bardziej opłacalny jest bojler nr 2.
Grupa 5
Tabliczka:
Materiały do gaszenia poŜaru instalacji elektrycznej: gaśnica /pianowa, śniegowa, proszkowa/, koc itp.
Palący się pod napięciem sprzęt elektryczny nie wolno gasić wodą, poniewaŜ ta zawierając
rozpuszczone sole mineralne przewodzi prąd.
18
Rozsypanki wyrazowe:
1.
Przemysł
PRZEMYSŁ
wydobywczo-energetyczny
WYDOBYWCZO-ENERGETYCZNY
OCIEPLENIE GLOBALNE
2.
WZROST ILOŚCI GAZÓW
SZKLARNIOWYCH
KLĘSKI śYWIOŁOWE
MNIEJSZE RACHUNKI
ZA PRĄD
ZMNIEJSZENIE ZUśYCIA
ENERGII
MNIEJSZA EMISJA CO2
OGRANICZENIE EFEKTU
CIEPLARNIANEGO
ZMNIEJSZENIE ZANIECZYSZCZENIA
ŚRODOWISKA
19
Bibliografia:
- K. Dąbrowski, Poznanie i działanie, WSiP, Warszawa 1975
- B.Campbell, Ekologia człowieka, PWN, Warszawa 1995
- R. M. Gagne, Z. I. Briggs, W.W. Wager, Zasady projektowania dydaktycznego, WSiP Warszawa
1992
- Z. Nitak, A. Szarzyńska, Poradnik instruktora szkolnych działań ekologicznych, Fundacja GAP,
Olsztyn 2003
- www.poniedzialek.pl
- www.publikacje.edu.pl /H. Kalinowska,
„Obliczanie oszczędności energii elektrycznej przy zastosowaniu Ŝarówek energooszczędnych”
- www.ptpiree.pl
- www.mojaenergia.pl
- www.energia.pl
- www.bezpiecznaenergia.pl
- www.energooszczedne.pl
„ Chroń środowisko –działaj oszczędnie”, „Dobre sposoby na oszczędzanie energii”
- www.zaklinaczedeszczu.pl
- www.zielonalekcja.pl
- www.ekoedu.uw.edu.pl
- www.vattenfall.pl/kalkulatorenergii
- www.proekologia.pl
20