Pobierz ten artykuł jako PDF - Hi
Transkrypt
Pobierz ten artykuł jako PDF - Hi
104-107 filharmonie 3/31/10 6:44 PM Page 104 Filharmonie Polskie filharmonie w pigu∏ce cz.1 W ed∏ug definicji Encyklopedii Muzyki PWM filharmonia to „instytucja lub stowarzyszenie organizujàce sta∏e koncerty symfoniczne, a tak˝e gmach s∏u˝àcy do realizacji tych zadaƒ. Bujny rozwój filharmonii przypada na wiek XIX; powsta∏y wtedy zrzeszenia filharmoniczne w Lublanie (1794), Petersburgu (1802), Wiedniu (1812) czy Londynie (1813). W USA pierwszym stowarzyszeniem tego rodzaju by∏o The Philharmonic Society of Boston”. Wi´kszoÊç filharmonii dzia∏a w Polsce jako instytucje finansowane i nadzorowane przez w∏adze samorzàdowe. Jedynie warszawska, jako narodowa instytucja kultury, podlega bezpoÊrednio ministrowi. Jest to tak˝e najstarsza tego typu placówka w Polsce. Pozosta∏e powo∏ano w wi´kszoÊci po II wojnie Êwiatowej. Oto wykaz naszych filharmonii w porzàdku alfabetycznym, z krótkim podsumowaniem ich historii. Celowo pomijam Warszaw´, Kraków, Poznaƒ i ¸ódê. Zas∏ugujà bowiem na osobne omówienie. Filharmonia Podlaska w Bia∏ymstoku Od 1954 roku dzia∏a∏a w Bia∏ymstoku Paƒstwowa Orkiestra Symfoniczna, która w 1974 uzyska∏a status Filharmonii Bia∏ostockiej i przenios∏a si´ do nowego budynku. Jej dyrektorami byli: Kazimierz Z∏ocki, Leon Hanek, Jan Kulaszewicz, Tadeusz Chachaj, Miros∏aw Jacek B∏aszczyk oraz Marcin Na∏´cz Niesio∏owski. Ten 104 Hi•Fi i Muzyka 4/10 ostatni kieruje filharmonià od roku 2005 do dziÊ. W sierpniu 2005, w zwiàzku z rozwojem oraz planowanym na rok 2011 otwarciem nowego gmachu – sali operowej i koncertowej – Filharmonia Bia∏ostocka zmieni∏a nazw´ na: Opera i Filharmonia Podlaska. Koncerty mo˝na oglàdaç na ˝ywo dzi´ki transmisjom internetowym. To wyjàtkowy projekt w skali kraju. Maciej ¸ukasz Go∏´biowski W popularyzacji muzyki wa˝nà rol´ odgrywajà filharmonie. Nie wszyscy wiedzà, ˝e mamy ich w Polsce ponad dwadzieÊcia i ˝e te mniej znane sà nierzadko zarzàdzane lepiej ni˝ te najs∏ynniejsze. s∏ynnych kompozytorów oraz unikatowe gobeliny. Szczególne miejsce w tej kolekcji zajmuje cykl gobelinów „Kwartet zapustny” Tadeusza Brzozowskiego, jednego z najwybitniejszych polskich kolorystów. Mo˝na tam równie˝ oglàdaç malarstwo Zdzis∏awa Beksiƒskiego, Jerzego Nowosielskiego czy Jana Tarasina. Od 1958 filharmonia prowadzi dzia∏alnoÊç edukacyjnà wÊród dzieci i m∏odzie˝y. Ka˝dego roku organizuje oko∏o 1000 audycji i koncertów umuzykalniajàcych dla prawie 300 tysi´cy m∏odych s∏uchaczy. Od 1991 roku funkcj´ dyrektora naczelnego i artystycznego pe∏ni Eleonora Harendarska. Filharmonia Pomorska im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej powsta∏a w roku 1946, a swym rodowodem si´ga okresu mi´dzywojennego i istniejàcej wówczas Miejskiej Orkiestry Symfonicznej. Szczególnie istotnà datà jest 16 listopada 1958. Odby∏ si´ wtedy pierwszy koncert w nowo wzniesionej siedzibie. Gmach, wybudowany dzi´ki staraniom Andrzeja Szwalbego – pierwszego wieloletniego dyrektora – mieÊci sal´ koncertowà na 880 miejsc, ze s∏ynnà w Êwiecie akustykà, sal´ kameralnà na 200 miejsc i foyer koncertowe na 170. W sali koncertowej, mieszczàcej wielkà orkiestr´ i chór, znajdujà si´ 47-g∏osowe mechaniczne organy, wybudowane przez firm´ Rieger-Kloss z Krnova (Czechy). We foyer g∏ównym i holach bocznych mo˝na podziwiaç bogate zbiory portretów rzeêbiarskich Filharmonia Cz´stochowska Pierwszy oficjalny koncert symfoniczny odby∏ si´ 2 marca 1945 w cz´stochowskim teatrze miejskim. Wkrótce potem orkiestra si´ usamodzielni∏a i otrzyma∏a pierwszà siedzib´, która s∏u˝y∏a jej przez 20 lat. W 1954 roku podj´to starania o budow´ sali koncertowej. Ich efektem sta∏ si´ budynek, w którym filharmonicy pracujà do dziÊ. Wzniesiono go w latach 19551965 na fundamentach Nowej Synagogi, spalonej 25 grudnia 1939. Filharmonia dysponuje dwiema salami. Koncertowa mo˝e pomieÊciç 895 osób, a kameralna – 170. Po utworzeniu województwa cz´stochowskiego, w 1976 roku, orkiestra zyska∏a rang´ filharmonii. Od tego momentu 104-107 filharmonie 3/31/10 6:44 PM Page 105 Filharmonie wzros∏a liczba koncertów. Zró˝nicowa∏y si´ te˝ ich formy, obejmujàc wszystkie gatunki muzyczne, od dzie∏ oratoryjno-kantatowych poprzez symfoniczne, popularne i rozrywkowe, a˝ do koncertów kameralnych i recitali. Dyrektorem naczelnym Filharmonii Cz´stochowskiej od 2006 roku jest Beata M∏ynarczyk, zaÊ funkcj´ szefa artystycznego od 2005 pe∏ni Jerzy Salwarowski. koncert inauguracyjny. W marcu 1974 muzykà Chopina i Moniuszki jeleniogórska Spo∏eczna Orkiestra Symfoniczna zapoczàtkowa∏a dzia∏alnoÊç pierwszej w historii miasta sali koncertowej, której nadano imi´ Ludomira Ró˝yckiego. UroczystoÊç ta, przebiegajàca w obecnoÊci córki kompozytora – Krystyny Ró˝yckiej-Morawiec – zbieg∏a si´ z 10-leciem istnienia orkiestry. Rok 1989 przyniós∏ Paƒstwowej Orkiestrze Symfonicznej nowy status. Od tego momentu dzia∏a jako Paƒstwowa Filharmonia im. Ludomira Ró˝yckiego w Jeleniej Górze. Rok póêniej dyrektorem naczelnym zosta∏a Zuzanna Dziedzic, piastujàca to stanowisko do dziÊ. Od 10 stycznia 2002 orkiestra wyst´puje w nowej sali. ne przez prof. Juliana Gembalskiego i klimatyzacj´ sali koncertowej oraz wszystkich wn´trz, nowà sal´ kameralnà na 110 miejsc z wyposa˝eniem estrady i fortepianem, salk´ seminaryjnà na 40 miejsc, kawiarni´ z ogrodem na dachu i inne udogodnienia. Dotychczasowa siedziba Filharmonii Âwi´tokrzyskiej w Kielcach Filharmonia Âwi´tokrzyska im. Oskara Kolberga w Kielcach Filharmonia Ba∏tycka im. Fryderyka Chopina w Gdaƒsku Zosta∏a za∏o˝ona w 1945 jako Miejska Orkiestra Symfoniczna. Koncert inauguracyjny odby∏ si´ 29 wrzeÊnia w Sopocie. W 1949 roku, po upaƒstwowieniu, przyj´∏a nazw´ Paƒstwowej Filharmonii Ba∏tyckiej. W 1953 zosta∏a po∏àczona ze Studium Operowym i przekszta∏ci∏a si´ w Paƒstwowà Oper´ i Filharmoni´ Ba∏tyckà (POiFB). Filharmonia Ba∏tycka wyodr´bni∏a si´ z POiFB w roku 1993 i od tej pory jest instytucjà niezale˝nà. Dyrektorami artystycznymi, którzy przez lata decydowali o kszta∏cie artystycznym orkiestry, byli m.in.: Zbigniew Turski, Jerzy Salwarowski, Wojciech Rajski czy Kai Bumann (od 2008 roku). Polska Filharmonia Ba∏tycka dysponuje salami: koncertowà (1100 miejsc), kameralnà (180 miejsc) oraz jazzowà (200 miejsc) i d´bowà (100 miejsc). W nich oraz w przylegajàcym foyer organizuje si´ koncerty, spotkania specjalne oraz wydarzenia zewn´trzne. Orkiestra Filharmonii DolnoÊlàskiej w Jeleniej Górze Filharmonia DolnoÊlàska w Jeleniej Górze Orkiestra Symfoniczna w Jeleniej Górze powsta∏a w 1964 roku z inicjatywy Stefana Strahla i nauczycieli paƒstwowej szko∏y muzycznej. 20 kwietnia 1964 odby∏ si´ Filharmonia Âlàska w Katowicach Koncert inaugurujàcy dzia∏alnoÊç Filharmonii Âlàskiej odby∏ si´ 26 maja 1945 roku. Od poczàtku do Katowic przybywali najwybitniejsi polscy artyÊci: Zbigniew Drzewiecki, Stanis∏aw Szpinalski, Henryka Sztompka, Gra˝yna Bacewicz, Eugenia Umiƒska, Irena Dubiska czy Wanda Wi∏komirska. W kronikach tamtych czasów zapisa∏y si´ takie wydarzenia, jak kompozytorski koncert Ludomira Ró˝yckiego czy recital Ady Sari. Przez 37 lat (od roku 1953) obowiàzki szefa orkiestry pe∏ni∏ Karol Stryja. Z jego inicjatywy orkiestra rozros∏a si´ do stu osób. Od roku 2001 dyrektor naczelnà Filharmonii Âlàskiej pozostaje Gra˝yna Szymborska. Sala koncertowa FÂ, znajdujàca si´ w budynku wzniesionym w 1873 roku, jest w Katowicach najstarszà przeznaczonà do muzykowania. Swój jedyny w tym mieÊcie recital da∏ tu w roku 1901 Ignacy Jan Paderewski. 21 stycznia 2010 podpisano umow´ na realizacj´ przebudowy gmachu. Powierzchnia u˝ytkowa po modernizacji i rozbudowie zwi´kszy si´ prawie o po∏ow´. To umo˝liwi prac´ wszystkich zespo∏ów i administracji w jednej siedzibie. Melomani zyskajà organy zaprojektowa- Historia zespo∏u si´ga roku 1920, kiedy to - na bazie Orkiestry D´tej IV Pu∏ku Piechoty Legionów - rozpocz´∏a dzia∏alnoÊç orkiestra symfoniczna. Po wojnie a˝ 22 jej cz∏onków wesz∏o w sk∏ad Wojewódzkiej Orkiestry Symfonicznej, która dzia∏a od 28 lipca 1945. Jej dyrektorem zosta∏ Marian Stroiƒski. Status filharmonii i nazw´ Paƒstwowa Filharmonia im. Oskara Kolberga nadano orkiestrze w 1968 roku dzi´ki Karolowi Anbildowi, który prowadzi∏ jà w latach 1957-1990. Z jego inicjatywy w 1964 roku powsta∏ festiwal Âwi´tokrzyskie Dni Muzyki. Powo∏ano tak˝e chór. W 1998 Paƒstwowa Filharmonia zosta∏a przemianowana na Filharmoni´ Âwi´tokrzyskà. Od paêdziernika 2001 kieruje nià Jacek Rogala. 3 listopada 2009 odby∏o si´ uroczyste wbicie kilofa na terenie budowy jej nowej siedziby. Zajmie ona cz´Êç Mi´dzynarodowego Centrum Kultur. Wizualizacja nowej siedziby Filharmonii Koszaliƒskiej Filharmonia Koszaliƒska im. Stanis∏awa Moniuszki Orkiestra symfoniczna w Koszalinie powsta∏a w 1956 roku, poczàtkowo jako Stowarzyszenie Koszaliƒska Orkiestra Symfoniczna. Obecnie liczy 62 etatowych muzyków. Dyrektorem naczelnym jest Robert Wasilewski, a artystycznym – Ruben Silva. Hi•Fi i Muzyka 4/10 105 104-107 filharmonie 3/31/10 6:44 PM Page 106 Filharmonie Z zespo∏em wyst´powa∏a wi´kszoÊç czo∏owych polskich dyrygentów - Jerzy Maksymiuk, Marek Pijarowski, Tadeusz Struga∏a - oraz solistów: Halina Czerny-Stefaƒska, Kaja Danczowska, Andrzej Hiolski, Witold Ma∏cu˝yƒski, Janusz Olejniczak, Stefania Woytowicz czy Wies∏aw Ochman. Repertuar obejmuje dzie∏a od baroku po wspó∏czesnoÊç; zarówno utwory instrumentalne, jak i wokalno-instrumentalne. FK przez ca∏y sezon artystyczny przygotowuje cykl koncertów kameralnych pt. „Muzyczna scena Radia Koszalin”. Mo˝na ich s∏uchaç na ˝ywo oraz za poÊrednictwem radia. Orkiestra nagra∏a trzynaÊcie p∏yt. Niedawno rozstrzygni´to przetarg na koncepcj´ projektowà nowej sali koncertowej. Wygra∏a pracownia Jacka Bu∏ata z Poznania. Budynek powstanie w miejscu obecnego parkingu FK. Ma pomieÊciç 500 s∏uchaczy. Filharmonia Kaliska Pierwszy koncert Kaliskiej Orkiestry Symfonicznej odby∏ si´ 19 paêdziernika 1974. W roku 1980 orkiestrze nadano status instytucji paƒstwowej i nazw´ Paƒstwowa Orkiestra Symfoniczna w Kaliszu, a w 1993 – przekszta∏cono w Filharmoni´ Kaliskà. Obok orkiestry symfonicznej dzia∏ajà tam zespo∏y kameralne: kwartet smyczkowy (od 1996), trio stroikowe i kwintet d´ty. Od 2006 roku filharmonià kieruje Adam Klocek. W sezonie 2006/07 powo∏ano do ˝ycia Mi´dzynarodowy Festiwal Muzyczny „Bursztynowy Szlak”. Wystàpili na nim lub wystàpià w najbli˝szym czasie Collegium Vocale Gent, King Singers, Shlomo Minz, Randy Brecker, Sophia Gubaidulina, Christian Bezhuidenhout i Gilles Vonsattel. W roku 2008 kaliska orkiestra z udzia∏em solisty Macieja Grzybowskiego dokona∏a pierwszego w Polsce i piàtego na Êwiecie wykonania 106 Hi•Fi i Muzyka 4/10 „Koncertu fortepianowego” Andrzeja Czajkowskiego. Filharmonia Lubelska im. Henryka Wieniawskiego W grudniu 1944 zorganizowano Lubelskà Orkiestr´ Kameralnà, przekszta∏conà w 1946 roku w Miejskà Filharmoni´ w Lublinie. Jej pierwszym dyrektorem zosta∏ Jan Widmaƒski, a sta∏ym dyrygentem i kierownikiem artystycznym – Zygmunt Szczepaƒski. 21 listopada 1949 instytucja zyska∏a miano Filharmonii Paƒstwowej w Lublinie. W latach 1969-1990 funkcj´ dyrektora naczelnego i artystycznego filharmonii sprawowa∏ Adam Natanek. Dzi´ki niemu repertuar poszerzy∏ si´ o nowe formy: oratoria, msze, kantaty oraz opery w wersji estradowej (bez scenografii, przypomina oratorium). On te˝ wp∏ynà∏ na zmian´ projektu gmachu, którego budow´ rozpocz´to w 1971 roku (obecnie Teatr w Budowie). Poczàtkowo w planach nie przewidywano miejsca dla filharmonii. Natanek wybra∏ równie˝ wykonawc´ s∏ynnych organów (firma Schücke), ustawionych w sali koncertowej. Orkiestra Filharmonii Lubelskiej liczy 83 muzyków. Wykonuje zró˝nicowany repertuar, poczàwszy od muzyki baroku przez klasycyzm, romantyzm, a˝ po muzyk´ wspó∏czesnà. Jej obecnym dyrektorem jest Jan S´k. Stary budynek Filharmonii Olsztyƒskiej Filharmonia Warmiƒsko-Mazurska im. Feliksa Nowowiejskiego w Olsztynie Z inicjatywà powo∏ania orkiestry wystàpi∏ Miros∏aw Dàbrowski w styczniu 1946 roku w czasie zebrania Zwiàzku Zawodowego Muzyków RP. W latach 50. orkie- stra rozpocz´∏a sta∏à dzia∏alnoÊç koncertowà. W 1962 roku zespó∏ przyjà∏ imi´ Feliksa Nowowiejskiego, urodzonego w pobliskim Barczewie. JednoczeÊnie instytucja uzyska∏a status Paƒstwowej Orkiestry Symfonicznej w Olsztynie, a na poczàtku 1973 roku zosta∏a przekszta∏cona w filharmoni´. Zespó∏ prowadzi dzia∏alnoÊç edukacyjnà dla dzieci, m∏odzie˝y i studentów: audycje przedszkolne, koncerty kameralne i symfoniczne. Funkcj´ dyrektora naczelnego pe∏ni Janusz Bogdan Lewandowski, a od 1 stycznia 2008 roku dyrektorem artystycznym jest Janusz Przybylski. W mieÊcie powstaje tak˝e nowy budynek dla filharmoników. Znajdà si´ w nim sala koncertowa, konferencyjna oraz kameralna. Filharmonia Opolska im. Józefa Elsnera W marcu 1952 roku powsta∏a Wojewódzka Orkiestra Symfoniczna. Zespó∏ nie mia∏ w∏asnej siedziby i przez kilka lat próby odbywa∏y si´ w oÊrodku kultury. W 1957 roku oddano do u˝ytku dobudowane do gmachu teatru skrzyd∏o z salà prób orkiestry i pokojami dla administracji. We wrzeÊniu 1972 zespó∏ sta∏ si´ Paƒstwowà Filharmonià im. Józefa Elsnera. Od 1999 roku dyrektorem jest Bogus∏aw Dawidow. Wprowadzi∏ on m.in. cykl koncertów „Filharmonia w regionie”, upowszechniajàcy kultur´ muzycznà poprzez wyjazdy zespo∏ów kameralnych do najbardziej odleg∏ych zakàtków regionu opolskiego. 1 marca 2010 rozpocz´to ostatni etap rozbudowy siedziby. Zakoƒczenie zaplanowano na maj 2012. W ramach inwestycji dobudowany zostanie m.in. dwupoziomowy hall z kawiarnià. Nad powi´kszonà cz´Êcià hallu zaprojektowano okràg∏y taras, po∏àczony przeszklonym ∏àcznikiem z istniejàcà galerià. Wsparty na czterech kolumnach b´dzie pe∏ni∏ rol´ galerii wystawienniczej, sceny dla letnich koncertów kameralnych i foyer sali koncertowej. Filharmonia im. Artura Malawskiego w Rzeszowie 29 kwietnia 1955 roku odby∏ si´ pierwszy koncert 33-osobowej Wojewódzkiej 104-107 filharmonie 3/31/10 6:44 PM Page 107 Filharmonie Orkiestry Symfonicznej w Rzeszowie. Od poczàtku jej kierownikiem artystycznym i dyrygentem by∏ Janusz Ambros. Upaƒstwowienie zespo∏u nastàpi∏o w 1958 roku; rok póêniej powo∏ano do ˝ycia chór mieszany. Nied∏ugo potem rozpocz´to, kontynuowany do dziÊ, cykl audycji dla szkó∏ i przedszkoli (obecnie oko∏o 100 audycji w miesiàcu), stale powi´kszano orkiestr´ i dokupowano instrumenty. W roku 1967 orkiestra zyska∏a miano filharmonii paƒstwowej. Siedem lat póêniej oddano do u˝ytku jej w∏asnà siedzib´ z dobrej klasy salà koncertowà na 800 miejsc. Zró˝nicowany program, obejmujàcy te˝ wiele prawykonaƒ, wyst´py najlepszych polskich artystów oraz audycje i koncerty dla m∏odzie˝y mia∏y wp∏yw na umuzykalnienie rzeszowskiej spo∏ecznoÊci. Obecnie szefem artystycznym filharmonii jest Vladimir Kiradjiev. Od roku 2009 trwa remont gmachu filharmonii. Koncerty odbywajà si´ tymczasowo w sali Instytutu Muzyki Uniwersytetu Rzeszowskiego. Filharmonia im. Mieczys∏awa Kar∏owicza w Szczecinie Orkiestra symfoniczna szczeciƒskiej filharmonii dzia∏a od 1948 roku. Znaczàcy wp∏yw na jej ukszta∏towanie i pozycj´ w Polsce mieli dyrygenci: Józef Wi∏komirski – dyrektor naczelny i artystyczny w latach 1955-1971 oraz Stefan Marczyk (1971-1990). Za czasów tego pierwszego zwi´kszy∏a si´ liczba muzyków i wzbogacono repertuar. Odby∏ si´ te˝ pierwszy goÊcinny wyst´p zagraniczny – w Niemczech. Pod kierownictwem Marczyka orkiestra ju˝ regularnie koncertowa∏a za granicà, m.in. w Bu∏garii, Danii i we W∏oszech. Jednym z wi´kszych sukcesów okaza∏ si´ wyst´p na Mi´dzynarodowym Festiwalu Muzyki w Asy˝u. Obecnym dyrektorem naczelnym jest Andrzej Oryl. Status filharmonii zespó∏ zyska∏ w 1953 roku. Dotychczas koncerty odbywa∏y si´ w budynku Urz´du Miasta. Obecnie trwa budowa nowej siedziby dla orkiestry. Konkurs wygra∏o barceloƒskie biuro architektoniczne Estudio Barozzi Veiga. Inwestycja szacowana na 90 mln z∏ ma si´ zakoƒczyç w 2011 roku. Filharmonia Zabrzaƒska Orkiestra Symfoniczna Filharmonii w Zabrzu powsta∏a wiosnà 1950 jako Filharmonia Górnicza Zwiàzku Zawodowego Górników. Poczàtkowo celem dzia∏alnoÊci zespo∏u by∏a popularyzacja muzyki wÊród robotników ze Êlàskich zak∏adów. Drugim nurtem aktywnoÊci, piel´gnowanym do dziÊ, jest organizacja koncertów dla dzieci i m∏odzie˝y. W po∏owie lat 80. zniknà∏ tytu∏ „Filharmonia Górnicza”, a zespó∏ otrzyma∏ status filharmonii paƒstwowej, co by∏o wyrazem uznania jej osiàgni´ç. Orkiestra Symfoniczna Filharmonii w Zabrzu liczy dziÊ 60 muzyków, zaÊ jej dyrektorem naczelnym i artystycznym od 1990 roku jest S∏awomir Chrzanowski. Filharmonia Sudecka w Wa∏brzychu Filharmonia Sudecka powsta∏a w roku 1978 z inicjatywy lokalnych w∏adz i Êrodowiska muzycznego. O utworzenie nowej instytucji poproszono Józefa Wi∏komirskiego. W krótkim czasie zdo∏a∏ on pozyskaç muzyków i 1 wrzeÊnia 1978 orkiestra w sk∏adzie 69 osób rozpocz´∏a próby. Nieco ponad miesiàc póêniej da∏a pierwszy koncert w czechos∏owackim Hradec Kralove. Oficjalna inauguracja odby∏a si´ w Wa∏brzychu 25 listopada tego˝ roku. Obecnie Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Sudeckiej liczy oko∏o 80 muzyków. Bra∏a udzia∏ w wielu festiwalach i konkursach krajowych oraz zagranicznych, akompaniujàc nie tylko znanym, ale tak˝e poczàtkujàcym artystom. Szczególny nacisk k∏adzie si´ na dzia∏alnoÊç edukacyjnà dzieci i m∏odzie˝y. Audycje szkolne i przedszkolne odbywajà si´ nawet w ma∏ych miasteczkach i wsiach. W Wa∏brzychu organizuje si´ te˝ regularne koncerty symfoniczne i kameralne dla uczniów szkó∏ podstawowych oraz „BaÊnie symfoniczne” dla przedszkolaków. Od 2005 roku dyrektorem naczelnym i artystycznym Filharmonii Sudeckiej jest Dariusz Mikulski. Filharmonia Zielonogórska im. Tadeusza Bairda W centrum Zielonej Góry, w budynku wzniesionym w 1900 roku, znajduje si´ siedziba Filharmonii Zielonogórskiej. Jej poczàtki si´gajà 1956 roku. Odby∏ si´ wtedy inauguracyjny koncert Zielonogórskiej Orkiestry Symfonicznej pod dyrekcjà Mieczys∏awa Tomaszewicza. W roku 1961 orkiestra zosta∏a upaƒstwowiona i otrzyma∏a w∏asnà siedzib´. W lutym 1974 zyska∏a status filharmonii. W latach 1980-1986 kierowa∏ nià Szymon Kawalla, cz´sto koncertujàc z muzykami w ró˝nych miastach Polski i za granicà. We wrzeÊniu 1982 roku filharmonii nadano imi´ wybitnego wspó∏czesnego kompozytora – Tadeusza Bairda. Od 1986 roku funkcj´ dyrektora naczelnego i artystycznego pe∏ni Czes∏aw Grabowski. ≤ Hi•Fi i Muzyka 4/10 107