Program Wychowawczy OREW

PROGRAM WYCHOWAWCZY I PROFILAKTYCZNY
OŚRODKA REHABILITACYJNO - EDUKACYJNO WYCHOWAWCZEGO W GDAŃSKU
NA LATA 2014-2016
„W wychowaniu chodzi właśnie o to,
ażeby człowiek stawał się coraz bardziej człowiekiem –
o to, ażeby bardziej był, a nie tylko więcej miał,
aby więc poprzez wszystko, co ma, co posiada,
umiał bardziej i pełniej być człowiekiem,
to znaczy, ażeby również umiał bardziej być
nie tylko z drugim, ale i dla drugich.”
Jan Paweł II
Chociaż dziecko z głębokim upośledzeniem umysłowym ma inne możliwości rozwoju
biologicznego, psychicznego, społecznego i duchowego, to ma pełne prawo do wspomagania
swojego rozwoju poprzez system edukacji tak, jak wspomaga się rozwój dziecka pełnosprawnego.
Dzieci z głębokim upośledzeniem umysłowym powinny mieć możliwość rozwoju swoich
funkcji poznawczych, emocjonalnych, działaniowych, komunikacyjnych i innych, jak ich zdrowi
rówieśnicy, choć wymaga to dostosowania środków do ich możliwości.
W pracy z dziećmi z upośledzeniem umysłowym cele wychowania i nauczania traktujemy
łącznie określając je także jako cele edukacji lub cele rewalidacji. Głównym zadaniem naszej
szkoły jest szeroko rozumiana rewalidacja uczniów upośledzonych umysłowo, która przyczynia się
do ich wszechstronnego rozwoju na miarę możliwości indywidualnych oraz przygotowuje ich do
codziennego życia tak, by byli zaradni, umieli sterować własnym zachowaniem i by mogli
uczestniczyć w życiu społecznym. Mając na uwadze wszechstronny rozwój wychowanka i zmiany
w jego osobowości a także przygotowanie do życia w społeczeństwie został skonstruowany
"Program Wychowawczy Ośrodka Rehabilitacyjno – Edukacyjno – Wychowawczego
w Gdańsku".
Wsparcie emocjonalne, intelektualne, fizyczne i społeczne daje uczniowi
działalność profilaktyczna. W tym celu powstał specjalny Program Profilaktyki, w którym
zawarte są zadania uwzględniające promowanie zdrowego stylu życia, promowanie aktywności
fizycznej i obniżanie poziomu agresji i nadpobudliwości psychoruchowej uczniów. Praca
dydaktyczna w naszym Ośrodku oparta jest na indywidualnych programach edukacyjnoterapeutycznych. Programy takie ustalane są dla każdego ucznia odrębnie na podstawie oceny
poziomu jego funkcjonowania z uwzględnieniem treści zawartych w podstawie programowej.
Z powyższych przesłanek wynika misja OREW, która jest także podstawą programu
wychowawczego ośrodka.
„OBDARZAMY SZACUNKIEM I MIŁOŚCIĄ UCZNIÓW I NIE SZCZĘDZIMY WYSIŁKÓW, ABY
KAŻDEMU STWORZYĆ WARUNKI WSZECHSTRONNEGO ROZWOJU NA MIARĘ JEGO
INDYWIDUALNYCH MOŻLIWOŚCI I POTRZEB”.
1
Dziecko z głębokim upośledzeniem umysłowym jest całkowicie zależne od innych, nie
rozumie otaczającego je świata, nie potrafi rozwiązywać najprostszych problemów dnia
codziennego, słabo komunikuje się z otoczeniem, ma kłopoty z wyrażaniem swoich uczuć
i potrzeb, nie porusza się samodzielnie, wymaga pomocy w czynnościach samoobsługowych.
W takiej sytuacji przed wychowawcą ośrodka (pedagogiem, terapeutą, psychologiem) podczas nieprzerwanej drogi edukacyjnej dziecka- stoją wielkie zadania. Dlatego też opracowano
Kodeks etyczny pracownika OREW, w myśl którego, każdy wychowawca (pedagog, psycholog,
terapeuta oraz inny pracownik ośrodka) :
 równo traktuje wszystkie osoby z upośledzeniem umysłowym;
 okazuje szacunek oraz respektuje prawo do samostanowienia osoby
niepełnosprawnej;
 rzetelnie stara się realizować misję OREW;
 świadomie, zgodnie z ciągle pogłębianą wiedzą merytoryczną oraz intuicją, realizuje
indywidualne programy edukacyjno-wychowawcze;
 kształtuje w sobie pożądane cechy charakteru, takie jak cierpliwość (gdyż nauka
każdej czynności posuwa się do przodu bardzo małymi krokami i trwa długo) oraz
pokorę (bo to nie nauczyciel kieruje uczniem, ale uczeń prowadzi nauczyciela
odkrywając przed nim tajemnice swojego umysłu i serca);
 dba o dobre imię OREW i właściwy wizerunek uczniów z głębokim upośledzeniem
umysłowym w otwartym środowisku.
Opracowując program wychowawczy w OREW obracamy się w czterech obszarach, którymi są :
I. WYCHOWANIE EDUKACYJNE
II. WYCHOWANIE PROZDROWOTNE
III. WYCHOWANIE SPOŁECZNE
IV. WYCHOWANIE OBYWATELSKIE
2
AD I - WYCHOWANIE EDUKACYJNE
Celem wychowania edukacyjnego jest umożliwienie dzieciom realizacji indywidualnych
programów edukacyjno – terapeutycznych dostosowanych do ich potrzeb i możliwości.
ZAKRES ZADAŃ
DZIAŁANIA W ZAKRESACH
1. Samoobsługa
- umiejętności samoobsługowe związane z
jedzeniem, piciem, toaletą, ubieraniem i
rozbieraniem się
2. Czynności
poznawcze
- umiejętności poznawcze dotyczące
orientacji w czasie, otoczeniu,
rozmieszczeniu przedmiotów- ich nazw,
kolorów, kształtów i innych
- ćwiczenia percepcji zmysłów
- podstawowe wiadomości z zakresu
przyrody, matematyki, języka
- rozwijanie umiejętności poznawania świata
- ćwiczenia koncentracji uwagi
- poznawanie skutków własnych działań,
rozwijanie działalności sprawczej
- odkrywanie własnych możliwości, talentów,
predyspozycji – zajęcia organizowane w
„świetlicy”
-umiejętności związane z poruszaniem się,
motoryką dużą i małą oraz doświadczaniem
własnego ciała
-czynności związane z pobudzaniem pracy
mięśni(dzieci leżące)
3. Poruszanie się i
sprawność manualna
4. Umiejętności
społeczne i
komunikacja
OSOBA
REALIZUJĄCA
PROGRAM
- cały personel
- cały personel
-fizjoterapeuci,
cały personel
- rozwijanie umiejętności werbalnego i
Pedagodzy
alternatywnego porozumiewania się
(poszukiwanie nowych form porozumiewania
się)
- nauka wyrażania emocji i potrzeb,
dokonywania wyborów oraz odczytywania
emocji innych osób
- nauka poprawnego nawiązywania kontaktu i
utrzymywania go
- umiejętność współpracy w grupie,
szczególnie nowym zespole, przystosowanie
do nauki i zabawy w nowym miejscu pracy
- kształtowanie umiejętności społecznych
(czekanie na swoją kolej, używanie zwrotów
grzecznościowych, współzawodnictwo)
- kształtowanie nawyków dyscypliny, nauka
zasad obowiązujących w grupie, podczas
zajęć i zabawy
- nauka poprawnego zachowania się w
różnych miejscach i sytuacjach
3
UWAGI DO REALIZACJI
PROGRAMU
WYCHOWAWCZEGO
Wszystkie zadania
dostosowane są do
indywidualnych potrzeb i
możliwości każdego ucznia,
realizowane są we
współpracy z rodzicami.
Realizacja zadań jest
monitorowana i
modyfikowana w kontekście
potrzeb uczniów.
5. Wychowanie
religijne
6. Działania twórcze i
aktywność własna
uczniów
7. Wyrównywanie
szans edukacyjnych
-Działania określone na podstawie
modyfikacji programowych zawartych w
„Przewodniku dla nauczycieli uczniów
upośledzonych umysłowo...”
Katarzyny Lausch
- uczestnictwo w Mszach św.,
- obchodzenie świąt religijnych: Boże
Narodzenie, Wielkanoc, Wszystkich Świętych
- działania umożliwiające uczniom wykazanie
własnej aktywności w różnych sferach
twórczości (plastyka, technika, muzyka itp.)
- uczestnictwo w różnych dziedzinach sztuki
(przedstawienia, teatrzyki, koncerty…), także
współtworzenie i aktywny udział w życiu
artystycznym Ośrodka
ksiądz,
katechetka,
pedagodzy
cały personel
- zwiększanie szans rozwoju uczniów
uwzględniające indywidualizację zadań
wobec wychowanków (dostosowanie do
potrzeb ucznia stanowiska pracy / nauki,
wyposażenie w sprzęt ortopedyczny i
rehabilitacyjny, pomoce dydaktyczne – także
wsparcie rodziny ucznia w tym zakresie
AD II – WYCHOWANIE PROZDROWOTNE, PROFILAKTYKA
I EDUKACJA EKOLOGICZNA
Celem wychowania profilaktycznego i prozdrowotnego jest czuwanie nad zdrowiem i kondycją
fizyczną wychowanków.
ZAKRES ZADAŃ
1. Zabezpieczanie
zdrowia i dobrej
kondycji fizycznej
wynikające z opieki
nad dziećmi.
DZIAŁANIA W ZAKRESACH
-otoczenie:
odpowiednio nagrzane i przewietrzone
pomieszczenia, odpowiednia temperatura
podanych posiłków,
ciepła woda używana do mycia i inne
-ubranie: odpowiedni
dobór garderoby w pomieszczeniach i na
powietrzu
-stan fizyczny ucznia:
a) zachowanie odpowiedniej ciepłoty ciała
przy zmianie środowiska
( np .wyjście na powietrze )
b) kondycja fizyczna:
ćwiczenia gimnastyczno-korekcyjne (w tym
masaż) w celu zachowania mięśni w jak
najlepszej kondycji i zapobieganie odleżynom
- powołanie zespołu ds. medyczno – bytowo
socjalnych, którego zadaniem jest analiza
stanu fizycznego, stanu zdrowia i sytuacji
bytowej wychowanków oraz działanie
zmierzające do poprawy sytuacji
wychowanka
- regularne konsultacje z lekarzem…. oraz
lekarzem rehabilitacji w celu utrzymania jak
najlepszej kondycji wychowanków
4
OSOBY
REALIZUJĄCE
PROGRAM
dyrektor,
pielęgniarka,
pedagodzy,
rodzice,
fizjoterapeuci
UWAGI DO REALIZACJI
PROGRAMU
WYCHOWAWCZEGO
Wszystkie czynności
opiekuńcze są konieczne
wobec uczniów z głęboką
wieloraką
niepełnosprawnością.
Zabezpieczenie
podstawowych potrzeb
ucznia jest podstawą do
podjęcia jakichkolwiek
działań edukacyjnych i
wychowawczych.
2. Zabezpieczenie
zdrowia z uwagi na
występujące u dzieci
choroby przewlekłe i
nawracające
- dostosowywanie się do zaleceń lekarza,
zauważanie „pierwszych symptomów”
wystąpienia choroby i właściwe reagowanie,
umiejętność wnikliwej obserwacji
wychowanka
dyrektor,
pielęgniarka,
pedagodzy,
rodzice
3. Wyrabianie u
uczniów nawyków
związanych z ochroną
zdrowia, higieną
osobistą
- wyzwalanie ekspresji i rozwijanie
sprawności ruchowej (zabawy, ćwiczenia
ruchowe)
- kształtowanie umiejętności oceny stanu
pogody, rozpoznawania pory roku,
odpowiedniego doboru garderoby
- kształtowanie umiejętności bezpiecznego
poruszania się, zabawy, dbania o
bezpieczeństwo innych
- nauka dbania o higienę
- nabywanie i rozwijanie podstawowych
zachowań proekologicznych
- rozszerzanie wiedzy z zakresu przyrody
- kształtowanie zachowań poprawnych
(dbanie o rośliny, zwierzęta, segregacja
śmieci itp.)
- udział w imprezach o charakterze
proekologicznym (konkursy, festyny)
pedagodzy
4. Edukacja
ekologiczna
cały personel
AD III – WYCHOWANIE SPOŁECZNE I PROFILAKTYKA
NIEDOSTOSOWANIA SPOŁECZNEGO
Celem wychowania społecznego jest umożliwienie dzieciom współistnienia i współdziałania w
grupie rówieśniczej i środowisku oraz korzystanie z dóbr kultury i rekreacji otwartego środowiska.
ZAKRES ZADAŃ
DZIAŁANIA W ZAKRESACH
OSOBY
REALIZUJĄCE
PROGRAM
pedagodzy
1. Zajęcia w grupach
-nauka współdziałania w swojej grupie
(nawiązywanie, utrzymanie kontaktów,
kształtowanie umiejętności, współpracy
współdziałania, zabawy)
2. Zajęcia
(uroczystości) na
terenie ośrodka
- nawiązywanie do tradycji i obrzędów, nauka cały personel
nawiązywania bliskich, serdecznych
kontaktów w zespole/ Ośrodku poprzez
udział w uroczystościach ośrodkowych
( rozpoczęcie i zakończenie roku szkolnego,
Święto Szkoły, spotkania świąteczne, Dni:
Matki, Ojca, Dziecka, Babci, Dziadka, bale,
Mikołajki, Andrzejki)
- udział w przygotowaniach do uroczystości
reagowanie na prezentowane atrakcje,
psychiczne „zaangażowanie” w uroczystość,
nauka właściwych reakcji w momencie
znalezienia się w tłumie i hałasie
5
UWAGI DO REALIZACJI
PROGRAMU
WYCHOWAWCZEGO
Wszystkie zadania
dostosowane są do
indywidualnych potrzeb i
możliwości każdego ucznia,
realizowane są we
współpracy z rodzicami.
Realizacja zadań jest
monitorowana i
modyfikowana w kontekście
potrzeb uczniów.
3. Zajęcia w otwartym -udział w spacerach, wycieczkach,
środowisku
wyprawach na do kina, teatru, galerii i innych
(wyjścia)
wyjściach celowych, nauka adekwatnego
reagowania na nowe otoczenie
- nauka bezpiecznego poruszania się w
terenie
4. Kształtowanie
- wypracowywanie gotowości do podjęcia
właściwego stosunku nauki, budowanie relacji nauczyciel - uczeń
do obowiązku
- przyjęcie nowych uczniów do grona
szkolnego
szkolnego – pasowanie na ucznia – Święto
Szkoły
- czuwanie nad realizacją obowiązku
szkolnego (kontrola frekwencji uczniów,
czuwanie nad terminowością badań w PPP)
5. Współpraca z
- współpraca z rodzicami w zakresie realizacji
rodzicami.
obowiązku szkolnego oraz indywidualnych
Pedagogizacja
programów terapii uczniów (kontrakt, zespoły
rodziców
terapeutyczne, zebrania z rodzicami,
konsultacje)
-udzielanie wsparcia rodzinom (Klub Rodzica,
konsultacje, indywidualne wsparcie w
sytuacjach trudnych)
- współpraca z pracownikiem socjalnym,
monitorowanie sytuacji rodzinnych uczniów
6. Budowanie
- współpraca z osobami, organizacjami,
wizerunku Ośrodka
instytucjami na rzecz Ośrodka
- udział uczniów, rodziców i pracowników w
życiu społecznym (uroczystości, imprezy
poza Ośrodkiem)
- udział uczniów w konkursach np.
plastycznych, olimpiadach, zawodach
sportowych
- dbanie o dobry wizerunek Ośrodka w
środowisku
7. Profilaktyka
- diagnoza zachowań uczniów
niedostosowania
- korygowanie zachowań niepożądanych
społecznego
(agresja, autoagresja, niepoprawne sposoby
nawiązywania kontaktów i zachowania w
grupie)
- działania wychowawcze mające na celu
eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie
właściwych zachowań
- uczestnictwo uczniów w działaniach
sprzyjających kształtowaniu pożądanych
postaw
8. Wspieranie rozwoju - ocena rozwoju uczniów
uczniów na każdym
- indywidualne dostosowywanie
etapie dorastania
proponowanych aktywności do etapu rozwoju
ucznia
-edukowanie rodziców i pracowników w
zakresie wiedzy odnośnie okresu
dojrzewania poprzez spotkania i materiały
informacyjne, broszurki, projekcje filmowe,
spotkania ze specjalistami
- pomoc rodzicom w wyjaśnieniu i pracy nad
zachowaniami trudnymi, charakterystycznymi
dla okresu dorastania.
6
pedagodzy,
terapeuci
zajęciowi
dyrektor,
pedagodzy,
psycholodzy
dyrektor,
pedagodzy,
psycholodzy
cały personel
cały personel
Dyrektor,
Pedagodzy
Psycholodzy,
pielęgniarka
AD IV - WYCHOWANIE OBYWATELSKIE
Celem wychowania obywatelskiego jest umożliwienie dzieciom poznawania „małej ojczyzny”,
tradycji regionu, symboli narodowych i wartości patriotycznych.
ZAKRES ZADAŃ
DZIAŁANIA W ZAKRESACH
1. Kształtowanie więzi Zajęcia z zakresu edukacji obywatelskiej dla
z krajem ojczystym
wychowanków oddziałów edukacyjno –
terapeutycznych
- nauka symboli państwowych (flaga, godło)
-kształtowanie umiejętności poznawczych
- przygotowania do uroczystości narodowych
11 listopad, 3 maj (zajęcia plastyczne,
muzyczne, wspólne śpiewanie pieśni
patriotycznych – spotkanie integracyjne dla
wszystkich wychowanków, pracowników i
gości z okazji Święta Niepodległości 11
listopada)
2. Edukacja
- poznawanie miasta, regionu (wycieczki,
regionalna
zajęcia poznawcze – także w terenie)
- poznawanie kultury Pomorza i całego kraju,
uczestnictwo w imprezach i uroczystościach
w Ośrodku, w mieście, aktywny udział
uczniów w życiu miasta, dzielnicy
3. Przygotowanie
uczniów do
aktywnego
uczestnictwa w życiu
publicznym
- zajęcia (uroczystości) na terenie ośrodka
udział w uroczystościach ośrodkowych,
reagowanie na prezentowane treści
patriotyczne, zaangażowanie uczniów
- zajęcia w otwartym środowisku (wyjścia)
zwiedzanie miejsc pamięci narodowej,
zabytków Gdańska
- poznawanie „małej ojczyzny”, jej
mieszkańców, zwyczajów, tradycji
- spotkania z przedstawicielami określonych
środowisk
- usamodzielnienie i przygotowanie do
funkcjonowania w społeczeństwie w ramach
nauki w oddziałach przysposabiających do
pracy
OSOBY
REALIZUJĄCE
PROGRAM
pedagodzy,
terapeuci
zajęciowi
UWAGI DO REALIZACJI
PROGRAMU
WYCHOWAWCZEGO
Wszystkie zadania
dostosowane są do
indywidualnych potrzeb i
możliwości każdego ucznia,
realizowane są we
współpracy z rodzicami.
Realizacja zadań jest
monitorowana i
modyfikowana w kontekście
potrzeb uczniów.
cały personel
dyrektor,
pedagodzy
Program wychowawczy jest nierozerwalnie związany z programem profilaktycznym. Załącznikami do planu
wychowawczego są: indywidualne programy edukacyjne każdego dziecka, plany grupowe, plan
uroczystości i zajęć w otwartym środowisku.
7