Jak ks i ę g u j e my faktury ko r yg u j ą ce

4
podatki i rachunkowość
Nie rób b∏ędów
w sprawozdaniu finansowym
księgowość
◊rz eczpospolita | czwartek | 30 l istopada 2006
W naszym cyklu omaw i a my najczęściej spo t y kane i wykrywane przez bieg∏ych rewidentów b∏ędy towarzyszące sporządzaniu
s p rawozdań finansowych oraz zamknięciu ksiąg rachunkowych. Zwra ca my uwagę na te b∏ędy, które mają największy wp∏yw
na znieks z ta∏cenie obrazu majątkowego i finansowego przedsiębiorst wa .
Jak księgujemy faktury korygujące
Częstym błędem jest ujmowa n i e
w księgach rachunkow ych faktur
ko r y g u j ą cych sprzeda˝ w okres i e ,
w którym zostały wyst awione, a
nie w okresie, któ rego dotyczą
LUIZA BERG
Na przełomie roku powinniśmy
zwrócić uwagę na to, ˝e faktury korygujące sprzeda˝ wystawiane
w okresie pierwszych miesięcy ka˝dego roku obro t owego dotyczą
sprzeda˝y osiągniętej w poprzednim okresie sprawozdawczym.
Zwykle dokumentują one zrealizowane rabaty, otrzymane bonusy, ale
tak˝e zwracane towary. Często
w księgach są one ujmowane w d acie ich wystawienia, czyli kasowo
(podatkowo). Tymczasem memoriałowo powinny pomniejszać
p r z ychody roku, w którym miała
miejsce ta sprzeda˝.
Korygujemy przychód i koszty
Gdy faktura korygująca sprzeda˝
dotyczy zwrotu towarów, powinniś my skorygować jednocześnie
przychód i koszt własny sprzeda˝y
w okresie, w którym sprzeda˝ ta była realizowana. Oznacza to, ˝e
na wynik okresu wpływ będzie
miała mar˝a zrealizowana na sprzeda˝y, i tylko jej wartość – a nie wa r-
tość całego korygowanego przychodu – obni˝y zysk netto w tym
okresie. Inaczej jest w wypadku
faktur korygujących dotyc z ą cych
bonusów, skont, rabatów. Te powinny być odnoszone na pomniejszenie kosztu własnego sprzeda˝y,
zgodnie z treścią ekonomiczną
transakcji.
Zgodnie z zasadami
Taki sposób postępowania wynika z fundamentalnych zasad rachunkowości:
∑ zasady memoriału sformułowanej w art. 6 ust. 1 ust awy o rachunkowości, która mówi, ˝e w księgach
rachunkowych jednostki nale˝y
ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obcią˝ające ją koszty związane z tymi
przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezale˝nie od t e rminu ich zapłaty;
∑ zasady współmierności przychodów ikosztów określonej wart. 6 ust.
2 ustawy o rachunkowości –zgodnie
znią dla zapewnienia współmierności przychodów i związanych znimi
kosztów do aktywów lub pasywów
danego okresu sprawozdawczego
zaliczać nale˝y koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów
oraz przypadające na ten okres
sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione.
Rozliczenie podat kowe
Jeśli chodzi o podatkowe ujęcie
faktur korygujących, to kwestia ta
wcią˝ pozostaje nierozstrzygnięta.
Organy podatkowe prezentują tu
ró˝ne stanowiska. Moim zdaniem
faktury korygujące sprzeda˝ powinny pomniejszać przychody do o p odatkowania w dacie wystawienia tej
korekty. Ich wpływ na wynik fi n a nsowy (obni˝enie o kwotę korekty)
niwelujemy, tworząc aktywa ztytułu
odroczonego podatku dochodowego – gdy˝ wystąpią tu przejściowe
ró˝nice ztytułu odroczonego podatku dochodowego.
Błędne ujęcie tych dokumentów
powoduje zawy˝enie wyniku finansowego okresu.
PRZYKŁAD
Wmarcu 2007 r. spółka wystawiła
fakturę korygującą sprzeda˝ w
związku z reklamacją i zwrotem
towaru przez nabywcę do magazynu spółki. Sprzeda˝ towaru
miała miejsce wlistopadzie 2006 r.
Spółka powinna zatem skorygować w księgach 2006 r. przychód
ze sprzeda˝y i koszt własny
sprzeda˝y:
∑ faktura sprzeda˝y – wartość
1000zł, VAT 220 zł, brutto 1220zł;
∑ wartość sprzedanych towarów
–800 zł;
∑ faktura korygująca sprzeda˝
– wartość 1000 zł, VAT 220 zł,
brutto 1220 zł.
Sposób ewidencji:
1) sprzeda˝
∑ wartość faktury:
Wn „Nale˝ności” –1220 zł
Ma „Przychody ze sprzeda˝y”
– 1000 zł, „VAT nale˝ny” – 220 zł
∑ koszt własny sprzeda˝y:
Wn „Koszt własny sprzeda˝y”
–800 zł
Ma „Zapasy” – 800 zł
2) ko re kta sprzeda˝y w ks i ę g a c h
2006 r.
∑ korygowana sprzeda˝:
Wn „Przychody ze sprzeda˝y”
–1000 zł
Ma „Nale˝ności” – 1000 zł
∑ korygowany koszt własny:
Wn „RMK bierne” lub „Rozliczenie zakupu” – 800 zł (proponuję
prezentować w bilansie jako towary w drodze)
Ma „Koszt własny sprzeda˝y”
–800 zł
Wpływ na wynik – obni˝enie wyniku 2006 r. o kwotę 200 zł (mar˝a = 1000 zł – 800 zł)
VAT zostanie skorygowany dopiero w księgach 2007 r. w miesiącu,
w którym spółka otrzyma potwierdzenie odbioru faktury korygującej, wtedy te˝ korekta powinna znaleźć się wrejestrze VAT.
Zgodnie bowiem z § 16 ust. 4 ro zporządzenia ministra finansów
regulującego zasady wystawiania
faktur, sprzedawca jest obowiązany posiadać potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez
nabywcę (nie dotyczy to eksportu
towarów, przypadków określonych w §11 ust. 2 pkt 3, wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów
oraz dostawy towarów, dla której
miejsce opodatkowania znajduje
się poza terytorium kraju). Potwierdzenie stanowi podstawę do
obni˝enia kwoty podatku nale˝nego w rozliczeniu za miesiąc,
wktórym sprzedawca je otrzymał,
lub wrozliczeniu za kwartał (wzale˝ności odprzyjętej metody rozliczeń).
Tak˝e obni˝enie podst awy opodatkowania podatkiem dochodowym nastąpi dopiero w 2007 r.
Autorka jest starszym mened˝erem
w Dziale Audytu firmy konsultingowej BDO
>DF więcej
W ramach cyklu pisa l i ś my ju˝ o:
∑ b raku odpisów aktualizujących
z tytu∏u trwa∏ej utraty wartości
s k ∏ a d n i k ówmajątku – DF z 16 listopada,
∑ n i ew∏aściwym rozliczeniu kosztów
zakupu – DF z 23 listopada.
W OJEW ÓDZ KI SĄ D AD MIN IST RAC YJN Y O OPODAT K O WAN IU DZ IA ŁÓW SPEC JA LNYC H PROD UKCJ I ROLN EJ
Rolnik sam decyduje, czy założyć księgi rachunkowe
M I ROS Ł AWA ŁAPI Ń S K A
Dochody osoby fizycznej z działów
specjalnych produkcji rolnej mogą
być opodatkowane przy zastosowaniu norm szacunkowych albo
ustalane na podstawie podatkowej
księgi przyc h o d ów i rozchodów
bądź ksiąg rachunkowych. Obowiązek zaprowadzenia ksiąg rachunkowych powstaje po przekroczeniu limitu 800 tys. euro, zgodnie
z ustawą o rachunkowości, wtedy
tylko, gdy poprzednio przychody
były ewidencjonowane w podatkowej księdze przyc h o d ówi ro z c h odów
Tak orzekł W SA w Olsztynie
w wyroku z 26 października 2006 r.
(I SA/Ol 394/06), dotyczącym
ska rgi na decyzję dyrektora Izby
Skarbowej w Olsztynie w sprawie
interpretacji przepisów podatkowych.
Stanisław K. prowadził działalność gospodarczą, która była rozliczana na zasadach ogólnych, w
księgach rachunkowych. Dodatkowo prowadził działy specjalne produkcji rolnej, opodatkowane przy
zastosowaniu norm szacunkowych
dochodu rocznego. W poprzednim
roku podatkowym przychód z
działów specjalnych przekroczył
800 tys. euro. Podatnik miał wątpliwość: czy w dalszym ciągu ma prawo wyboru sposobu ustalenia dochodu (bez względu na wysokość
przychodów) oraz czy ma obow i ązek, zgodnie z ustawą o rachunkowości, prowadzić księgi rachunkowe, a wtedy, jaki jest sposób ustalenia dochodu do opodatkowania
– normy szacunkowe czy zasady
ogólne.
Organy podatkowe wyjaśniły, ˝e
podatnicyprowadzący działy specjalne mogą być opodatkowani
w dwojaki sposób – na zasadach
ogólnych, określonych w art. 15
ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych (updof), bądź
mogą korzystać z opodatkowania
szacunkowego, według norm określonych zgodnie z art. 24 updof. Warunkiem opodatkowania na z a s adach ogólnych jest prowadzenie
ksiąg wskazujących przychody
z działów specjalnych produkcji
rolnej: podatkowej księgi przyc h odów i rozchodów lub księgi rachunkowej. W zasadzie sposób opodatkowania dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej zale˝y
od woli podatnika, która przejawia
się w zaprowadzeniu stosownych
ksiąg bądź opodatkowaniu wedle
norm szacunkowych. Jednak mo˝liwość takiego wyboru została ograniczona wielkością uzyskanego
przychodu z tego źródła. Zgodnie
z art. 2 ust. 1 pkt 2 ust awy o rachunkowości jej przepisy mają obow i ązek st o s ować m.in. osoby fizyczne,
je˝eli ich przychody netto ze sprzeda˝y towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok
obrotowy wynosiły co najmniej
równowartość w walucie polskiej
800 tys. euro. Obowiązku stosowania tego przepisu nie wyłącza prowadzenie działalności rolniczej,
w tym działów specjalnych produkcji rolnej.
Decyzja w sprawie interpretacji
została zaskar˝ona do sądu, a ska rgę sąd uwzględnił.
Stwierdził, ˝e o obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych
w sytuacji uzyskiwania przyc h odów z działów specjalnych produkcji rolnej decyduje nie ust awa o rachunkowości, lecz ust awa o podatku dochodowym od osób fizyc znych, jeśli spełniony jest warunek
określony w art. 2 ust. 1 pkt 2 ust awy o rachunkowości. Obowiązki
podatnika powinny bowiem wynikać z ustaw podatkow ych. Ustawa
o rachunkowości nie nale˝y
do ustaw podatkowych w rozumie-
niu art. 3 pkt 1 ordynacji podatkowej.
Obowiązek prowadzenia księgi
rachunkowej wynika z przepisów
ustawy podatkowej, a odesłanie
do ustawy o rachunkowości dotyczy tylko kwoty przychodu. Po d a tnik będzie zobligowany do prowadzenia pełnej rachunkowości (ksiąg
rachunkowych), gdy spełnione zostaną warunki ustanowione ustawą
o podatku dochodowym od osób
fizycznych, powodujące powstanie
takiego obowiązku. Zatem nale˝y
przyjąć, ˝e podatnik prowadzący
działy specjalne produkcji rolnej
mo˝e prowadzić księgę przyc h odów i rozchodów lub pełną księgowość, o ile sam się na to zdecyduje.
Je˝eli nie zaprowadzi ksiąg, dochód
ustala się przy zastosowaniu norm
szacunkowych. Tym samym podatnicy mogą zdecydować, czy dochód
będzie ustalany na podstawie prowadzonej księgi przychodów i ro zchodów lub księgi rachunkowej,
czy te˝ będzie on ustalany przy z astosowaniu norm szacunkowych,
określonych przez ust awodawcę.
Wyrok nie jest prawomocny. Organ podatkowy zapowiedział zło˝enie kasacji.
>Od redakcji
O wątpliwościach związanych z p rowadzeniem ksiąg rachunkow ych
i rozliczeniem po d atku dochodowego przez rolników prowadzących dzia∏y
s pecjalne pro d u kcji rolnej pisaliśmy na ∏amach DF wielokrotnie (m.in.
19 st ycznia i 29 czerwca br.). Pre z e n towa l i ś my sta n ow i s ko Ministe r st wa
F i n a n s ów, zgodnie z którym wybór sposobu ustalania dochodu z dzia∏ów
specjalnych – na po d stawie ksiąg bądź norm szacunkow ych – nale˝y
do po d at n i ka. Jednak mo˝liwość wyboru jest ograniczona wielkością
uzyskanego przychodu. Wed∏ug MF, gdy wype∏niając obowiązek na∏o˝ony
przez ustawę o rachunkowości rolnik prowadzi księgi rachunkowe
– dochód z dzia∏ów spe c j a l nych mo˝e być usta l o ny jedynie na po d stawie
tych ksiąg. Nie ma mo˝liwości zastosowania norm szacunkow ych. Wielu
rolników nie chcia∏o się pogodzić z taką inte r p retacją. Stanowisko WSA
w Olsztynie przychodzi im w sukurs.
—a.kol.