Awantura o królową Jadwigę

Katarzyna Głębiewska
SCENARIUSZ UROCZYSTOŚCI Z OKAZJI DNIA PATRONA SZKOŁY
AWANTURA O KRÓLOWĄ JADWIGĘ
Cel ogólny:
- zaznajomienie uczniów z życiem patronki i przybliżenie im jej postaci.
Cele operacyjne:
Uczeń po inscenizacji:
- wie, kiedy żyła Królowa Jadwiga,
- potrafi wskazać na mapie Europy, gdzie znajduje się Litwa,
- dostrzega rolę, jaką odegrała Jadwiga w życiu politycznym kraju,
- rozumie, dlaczego doszło do podpisania unii polsko-litewskiej,
- zauważa wpływ królowej na życie kulturalno-naukowe historycznej
Polski,
- rozumie, jak ważną rolę odgrywa dla szkoły jej patron.
Forma realizacji: inscenizacja
Czas trwania: 40-50 minut
Miejsce realizacji: szkoła podstawowa
Termin: Dzień Patrona Szkoły ustanowiony w regulaminie szkoły
Potrzebne materiały i pomoce dydaktyczne:
• togi i birety dla członków rywalizujących klas,
• megafon,
• plansza z napisem BRAWA,
• tablica do zapisywania wyników,
• stroje i rekwizyty dla rycerzy, białogłów i kata,
• pytania umieszczone w „jajkach z niespodzianką”,
• złota skrzynia,
• płaszcz krzyżacki,
• mapa Europy z XIV-XV wieku,
• dwie podkładki z kartkami do zapisania odpowiedzi na ostatnie
pytanie.
Uwagi do realizacji:
Przedstawienie w swojej formie ma wiele wspólnego z telewizyjnym
programem „Awantura o kasę”. Jednak ze względów technicznych
zrezygnowałam z licytowania i spontanicznego losowania pytań.
Bezpieczniejsze wydało mi się przydzielenie ich z góry poszczególnym
1
drużynom. Efekt naturalności losowania zadań jest tym trudniejszy do
osiągnięcia, że inscenizację przygotowuje się z uczniami klas czwartych.
Aby program zainteresował zwłaszcza najmłodszych widzów, należy
zwrócić szczególną uwagę na piękne stroje uczestników zmagań, aktorów
występujących w pokazie kunsztu rycerskiego, a także w miarę możliwości
na przygotowanie jak najciekawszych rekwizytów.
Przebieg:
OSOBY:
• PROWADZĄCY I
• PROWADZĄCY II
• REŻYSER
• DRUŻYNA KLASY IVA - trzy osoby
• DRUŻYNA KLASY IVC - trzy osoby
• HOSTESSA
• RYCERZ I
• RYCERZ II - POSEŁ
• KAT
• TRZY BIAŁOGŁOWY
• PRACOWNIK TECHNICZNY TELEWIZJI
• GŁOS dobiegający zza kurtyny
Głos (zza kurtyny):
Tu reżyserka, tu reżyserka! Czy ktoś widział reżysera? Powtarzam: czy
ktoś widział reżysera? Trudno... W takim razie zaczynamy sami. Jeśli
będzie coś nie tak, znowu dostaniemy po uszach!!! Uwaga! Wchodzimy na
antenę. Trzy, dwa, jeden, akcja!
Na scenę wbiegają uczennice, które wykonają wakacyjną piosenkę „Lato,
lato, lato czeka”.
Zakończenie piosenki przerywa reżyser, który wbiega od strony widowni
z megafonem w ręce.
Reżyser:
Co tu się dzieje?! Kto wam pozwolił wejść na antenę?! W takim bałaganie
nie da się pracować! Już ja wyciągnę konsekwencje tej samowolki! Dziś
Dzień Patrona Szkoły, a one mi tu już snują marzenia o letnich wypadach
do lasu, na łąkę. Moje drogie, jeszcze nie pora na letni wypoczynek. Do
roboty! Dajcie mój program!!!
Na scenie pojawiają się osoby prowadzące program.
Prowadzący I:
Dobry wieczór Państwu! Serdecznie witamy w kolejnym odcinku programu
„Awantura o królową Jadwigę”. Tematem dzisiejszych potyczek jest życie
tej zacnej osoby. Królowa Jadwiga to postać o ogromnym sercu,
2
umiłowana przez naród cały, pozostająca w aureoli świętości po dzień
dzisiejszy. Dlatego pragniemy, aby nasz program uświadomił nam, jak
ważną jest ona postacią dla Polski, a przede wszystkim dla naszej szkoły.
Prowadzący II:
W zmaganiach biorą udział drużyny ze Szkoły Podstawowej nr 29
w Częstochowie, które walczą o tytuł MISTRZÓW. Powitajmy gromkimi
brawami zespoły klas IV A (imiona) i IV C (imiona).
Prowadzący I:
Prosimy przedstawiciela klasy IV A o wylosowanie pytania.
Uczeń wybiera kuleczkę – jajko z niespodzianką - z pytaniem.
Doskonale. Pytanie brzmi: W jakich latach żyła Królowa Jadwiga?
IV A:
Nasza patronka urodziła się około 1374 roku, a zmarła 17 lipca 1399 roku.
Prowadzący II:
Wspaniale. Przyznajemy 10 punktów.
Wyniki zapisywane są przez hostessę na specjalnej tablicy.
Prowadzący II:
Pora, aby klasa IV C wylosowała pytanie.
W trakcie trwania programu uczniowie w ten sam sposób będą losowali
pytania, poprzez wyciąganie „jajek z niespodzianką”.
Dziękuję. Pytanie brzmi następująco: Kim byli rodzice naszej dzisiejszej
bohaterki? Prosimy o odpowiedź.
IV C:
Królowa Jadwiga Andegaweńska
i Elżbiety Bośniaczki.
była
córką
Ludwika
Węgierskiego
Prowadzący I:
Bardzo dobra odpowiedź. 10 punktów idzie na konto klasy IV C. A teraz
prosimy o wylosowanie pytania przez klasę IV A. (po chwili) Brzmi ono
następująco: Dlaczego Jadwiga, choć była zaręczona z Wilhelmem
Habsburgiem, postanowiła poślubić dużo starszego od siebie mężczyznę,
w dodatku poganina?
IV A:
Jadwiga przybyła do Polski, jako dziesięcioletnia dziewczyna. Rzeczywiście
zwyczajem tamtych czasów już w wieku czterech lat była zaręczona
z Wilhelmem, ale niestety, sytuacja polityczna nakazała jej zmienić
życiowe plany. Dla dobra kraju, który obejmowała we władanie,
zdecydowała się na małżeństwo z pogańskim księciem litewskim - Jagiełłą,
który po przyjęciu chrztu został także koronowany na króla Polski.
3
Prowadzący I:
Fantastycznie. Bardzo wyczerpująca odpowiedź, przyznajemy 10 punktów.
W tym czasie z przodu sceny pojawia się uczeń - pracownik techniczny
programu, który w rękach trzyma planszę z napisem BRAWA skierowaną
do widowni, ta zaś powinna żywiołowo na nią zareagować oklaskami lub
może powiedzieć:
Proszę Państwa, bijemy brawo, mocniej, to ma być burza oklasków!
Wystarczy. A teraz krzyczymy: uuuu!
Drodzy Państwo! Przed drużyną klasy IV C trudny orzech do zgryzienia następne pytanie. (Uczniowie je losują) Ma ono formę zadania. Otóż
zawodnicy muszą odpowiedzieć na pytanie, co kryje złota skrzynia i w jaki
sposób przedmiot ten wiąże się z postacią naszej patronki?
Hostessa-dziewczynka ubrana w czarną spódniczkę mini, białą bluzkę,
buty na wysokich obcasach, włosy zaplecione w dwa warkocze
z kokardami - wnosi na scenę tajemniczą skrzynię i podaje ją zespołowi
klasy IV C.
Jeden z zawodników wyjmuje przedmiot, a jest to płaszcz krzyżacki, może
go przymierzyć, a nawet zaprezentować widowni; wspólnie z kolegami
wymieniają opinie i udzielają odpowiedzi.
IV C:
Jest to płaszcz krzyżacki. W takie okrycia ubrani byli członkowie Zakonu
Najświętszej Marii Panny, tak zwani Krzyżacy. W dość dziwny sposób
dążyli do tego, aby w ówczesnej Europie było coraz więcej chrześcijan.
Metodą miecza i siły „przekonywali” ludzi, by przyjęli wiarę chrześcijańską.
W taki agresywny sposób działali na Litwie, a także w Polsce. Dlatego też
Jagiełło szukał sojusznika do walki z zakonem i znalazł go u nas. Poślubił
Jadwigę, zasiadającą na tronie polskim od 1384 roku. W zamian Jagiełło
zobowiązał się do przyjęcia chrztu i wyraził zgodę na chrystianizację Litwy.
W czasie odpowiedzi uczeń pokazuje na mapie terytorium ówczesnej
Polski oraz Litwy.
Prowadzący II:
Wspaniale. Przyznajemy 10 punktów. Emocje sięgają zenitu, dlatego dla
ich ostudzenia proponuję krótką przerwę, w czasie której obejrzymy pokaz
kunsztu rycerskiego.
Na scenę wchodzą dwaj rycerze, trzy białogłowy, kat - wszyscy w strojach
stosownych do epoki; rycerze walczą, kobiety stoją z boku i obserwują
walkę. W pewnym momencie jeden z rycerzy pada. Wówczas wypowiada
swoją kwestię kat.
Kat:
4
Imć Zbyszko z Kielczy, szlachetnie urodzony roku pańskiego 1392, za
podniesienie ręki na majestat posła i zabicie go - wyrokiem trybunału
królewskiego ukarany być musi. Pod topór ! Pod topór!
Wtedy podbiega jedna z białogłów - najszkaradniejsza, zarzuca rycerzowi
białą chustę na głowę i krzyczy:
Mój ci on jest! Mój ci on jest!
Na to zrezygnowany i niezadowolony wojownik mówi:
Zamienił stryjek siekierkę na kijek... W momencie, gdy miała potoczyć się
moja głowa, z opresji wyrwała mnie ta białogłowa... Niechże się
przypatrzę bliżej tej podwice.
Ogląda dziewczynę bardzo dokładnie.
Niemożebnie szpetna, szkaradne ma lice. Oczy wyłupiaste, uszy odstające
i piegi na nosie... zęby brakujące. Kościste to strasznie, nogi jak patyki.
Dawno nie widziałem tak chudej podwiki! I wzrokiem żarłocznym zda się
mnie pożerać... Oj! Chyba już lepiej będzie mi umierać! Choć
sprawiedliwości przerwano tu czynność, kładę łeb pod topór. Czyń kacie
powinność!
W tym momencie przed widownią pojawia się pracownik techniczny
z planszą BRAWA i zachęca widzów do aplauzu.
Prowadzący I:
Witamy po przerwie. Mam nadzieję, że spodobał się Państwu ten
nietypowy pokaz. Spoglądam na tablicę wyników i... co widzę?
Patrzy na tablicę z wynikami trzymaną przez hostessę.
Remis, proszę Państwa, mamy remis! W takim razie o zwycięstwie
przesądzi dogrywka.
Prosimy, aby zespoły zapisały na specjalnych tabliczkach odpowiedź na
pytanie: Jaką uczelnię założyła królowa i co zapisała jej w testamencie?
Po chwili.
Proszę o odczytanie odpowiedzi.
IV A:
Królowa Jadwiga założyła Uniwersytet Jagielloński, a w testamencie
zapisała klejnoty na jego odnowienie i rozbudowanie.
Prowadzący II:
Bardzo dobra odpowiedź. Prosimy drużynę klasy IV C.
IV C:
Nasza odpowiedź jest taka sama.
Prowadzący I:
Proszę Państwa, wszystko już wiadomo. Mamy remis. Na szczęście
organizatorzy są przygotowani na tak miłe rozstrzygnięcie zmagań. Zatem
5
tytuł MISTRZÓW AWANTURY O KRÓLOWĄ JADWIGĘ otrzymują zespoły
klasy IV A (wymienia imiona) i klasy IV C (również podaje imiona).
Hostessa wręcza piękne dyplomy obydwom drużynom.
W tym momencie pracownik techniczny mobilizuje widownię, aby
owacjami na stojąco nagrodziła zwycięzców.
Na zakończenie może wystąpić szkolny zespół muzyczny, który zagra na
fletach prostych fragment średniowiecznej muzyki, np. „Gaude mater
polonia” Wincentego z Kielc.
Bibliografia:
1. Rydel Lucjan, Królowa Jadwiga
2. Sienkiewicz Henryk, Krzyżacy
3. Załuski Walenty, Żywot świątobliwej Jadwigi królowej
6