docmagazyn ludzi przedsiębiorczych
download 
Reklamacja Transkrypt
magazyn ludzi przedsiębiorczych
ma g a z y n l u d zi przedsiębiorcz ych NR 9 (86) WRZESIEŃ 2015 ISSN 1899-6310 Witamy w WIOSNA PEŁNA NOWOŚCI Marka Mokate ma 25 lat! czas. Z tego też powodu, cappuccino nie sprzedawało się zbyt dobrze. Przełom przyniosła jesienna kampania telewizyjna z instruktażowym filmem: jak przyrządzać cappuccino. Od tego momentu większość Polaków znała SYLWIAMOKRYSZ już markę Mokate i pokochała nasze cappuccino. Do dziś CzłonekZarządu z resztą, a minęło już od tego momentu ponad 20 lat, MokateSA wiele osób kojarzy ją właśnie z tym produktem. Warto wUstroniu wiedzieć jednak, że Mokate Cappuccino to obecnie jeden z wielu filarów działalności grupy Mokate. Część konsumentów nie zdaje sobie sprawy z tego, że Mokate jest jednym z największych producentów herbaty w Polsce – z takimi markami jak LOYD, Babcia Jagoda Minutka na czele z najchętniej kupowaną herbatą Wiosenne herbaciane propozycje LOYDA zaskakujączy nowym w Polsce – Minutką podejściem do tematu herbaty. To krok dalej, niż znane nam do czarną w opakowaniu zawierającym Marka Mokate stała się w pełni rozpoznawalna w pierw100 torebek. Niezwykle istotną i bardzo dynamicznie roztejszej pory kompozycje smaków. połowie lat 90-tych. Mówimy oczywiście o rozpoznawijającą się naszą działalnością jest również eksport. Marka Mokate jest jednym z wiodących w Europie produw kraju, gdyż ekspansja zagraniczna przyszłaCharakteryzuje ściwościach. go pełny, walności Pierwsząznichjestliniaherbat centów kawy produktów instant. Charaktepóźniej. Kluczowy był rok 1992, kiedy na aksamitny, kwiatowy bukiet, przyi herbaty spe- oraz wzbogaconych miodem Manuka. Tenwprowadziliśmy Lubimy zaskakiwać. Nieryzuje ją jakość, kompleksowość oferty oraz indywidualne rynek Mokate Cappuccino. Było to ogromne wyzwanie. cyficznym, zadziwiająco wręcz ostrym pochodzący z Nowej Zelandii krzew podejście do klienta. Jest ceniona za elastyczność i szybDla polskich konsumentów cappuccino stanowiło ustannieszukamynowychsmaków, smaku. bozrodzinymirtowatych(łac.Leptosperkość działania. Na pierwszym miejscu stawiamy satysfakwiem zupełną nowość. Wprowadzenie tego produktu na testujemyróżnekompozycje.SkładHerbaty inspirowane miodem mum scoparium) wytwarza niezwykle cję konsumentów. rynek było bardzo innowacyjne i pionierskie jak na tamten ników do naszych mieszanek po- obfiteilościolejkóweterycznych.Kwitnie jedynie 4 tygodnie w roku. Z jego kwiatówpowstajejedenznajdroższych miodów świata, o wielu cennych wła- MANUKAtounikalnepołączeniedwóch kategorii:mioduiowocowo-ziołowych herbat - zupełnie nowy horyzont smaku! Jeśli cappuccino, to tylko Mokate Cappuccino szukujemynacałymświecie.Mamy jużwoferciepołudniowoamerykańską Yerba-Mate, która ma swoich miłośników. Śledzenie bieżących trendównarynkutojedno.Nasinteresuje również tworzenie nowych kierunków rozwoju tego sektora rynku.Przytymnieustanniedążymy dotego,byjakośćnaszychprodukLinia herbatek owocowych Minutka otrzymała tówbyłajaknajwyższa.Zpewnością tytuł „Przebojowy Produkt 2015” w konkursie mogąsięPaństwospodziewaćnie„Przeboje FMCG 2015” organizowanym przez jednejjeszczeniespodzianki:-) Herbaciane sukcesy Mokate – Minutka nie daje szans konkurencji! 1 Nowoczesny design, wyśmienite cappuccino, a przede wszystkim biała, puszysta pianka to propozycja od miesięcznik „Życie Handlowe”. Nagroda przyMokate – rynkowego lidera tej kateznawana jest przez detalistów i dystrybutorów dla progorii. Pyszne i łatwe w przygotowaniu duktów wyróżniających się opakowaniem, adekwatnoMokate Cappuccino 18 g to idealna ścią ceny do jakości, innowacyjnością produktu, wsparpropozycja dla młodych i dynamiczciem sprzedaży oraz dostępnością. Warto zaznaczyć, nych osób, które oprócz swojego O ilesobie mióddoskonały z herbatą to dość że znany duet, to zmarki pewnością nie możnao smaku powiedzieć herbatki naszej LOYD w piramidkach czasu cenią smak Manuka były do konkursu w kategotegodostępny samegowoczterech herbacie miodu z … winem. A tonominowane właśnie druga z nowości LOYD’a napoju. Produkt wariantach smakowych: waniliowym, rii „produkty innowacyjne spożywcze”.chyba zaskakująca. i najbardziej czekoladowym, orzechowym oraz z dodatkiem magnezu. winopodbijasmakpotraw.Coważne, dająca się z herbaty, suszuCzarna owoco Zarówno wino, jak i herbata herbata ekspresowa „Minutka” w opa100 torebek otrzymała tytuł „Hitu herbatkismakująwyborniezarównona winogron mająrzeszemiłośnikównacałymświe- wo-ziołowego, suszonych kowaniu Handlulub Wybór Detalistów 2015” w kategorii gorąco,jakischłodzone. cie. Połączenie ich w jeden napój, to z dodatkiem białego, różowego „herbata”. Podobnie jak w ubiegłych latach, Toniepierwszyraz,gdyLOYD wynikpracyzarównosommelierów,jak czerwonego wina. Herbaty Tea&Wine zwycięzców konkursie wyznaczatrendy,tworząckolejneinnowina,wjednak i doświadczonych kiperów herbacia- inspirowane są smakiem wybrali detaliści – czytelni– dlatego może wacjeiposzerzająckategorięherbat. nych i technologów opracowujących nie zawierają alkoholu cy czasopisma „Handel”. mieszanki herbaciane. W efekcie po- je pić każdy. Napar zachowuje jednak Więcej na: www.minutka.pl wstała niezrównana kompozycja skła- wytrawnycharakter,którypodobniejak oraz facebook.com/pages/ Minutka 2 www.mokate.com.pl www.mokate.com.pl AgroRedakcja Szanowni Czytelnicy D o Waszych rąk trafia wrześniowe AGRO, w którym powinniście znaleźć Państwo interesujące prezentacje czynów i osiągnięć ludzi przedsiębiorczych w rolnictwie i agrobiznesie, a także informacje o pomocy państwa dla pokrzywdzonych rolników przez suszę. Polecamy Państwa uwadze też lekturę artykułu pt. „Razowe pole do popisu”, poświęconego – w trosce o zdrowie ludzkie – potrzebie i zaletom systematycznego spożywania razowego pieczywa. Godne obejrzenia są tez ilustracje z jubileuszowych uroczystości w trzech jakże zasłużonych i wiekowych firmach z obszaru rolnictwa i przetwórstwa rolno-spożywczego: OSM Koło (85 lat działalności), GS „S.Ch.” w Szadku ( 70 lat) i Spółdzielczej Agrofirmie Witkowo w Witkowie Pierwszym (65 lat). Redakcja AGRO Radosław Szatkowski, Prezes ARR: Jestem dumny, bo jestem stąd Szanowni Uczestnicy „Uczty na Kaszubach”! Jestem z Pomorza, tam prowadzę swoje gospodarstwo, tam zawsze się spełniałem zawodowo i prywatnie oraz aktywnie wspierałem lokalną społeczność. Moje doświadczenie i dotychczasowe osiągnięcia, efektywna współpraca z samorządami oraz urzędami centralnymi – przyniosły wymierne korzyści dla naszego Regionu. Dzisiaj kieruję Agencją Rynku Rolnego – Agencją Płatniczą, która realizuje skutecznie politykę Rządu i Komisji Europejskiej, dotyczącą obszarów wiejskich i sektora rolno-spożywczego, ale zawsze wracam na Pomorze, gdzie jest moja Rodzina i Przyjaciele, moje korzenie. Zapraszam Państwa do jednego z najpiękniejszych Regionów Polski zwanych Szwajcarią Kaszubską. Szwajcaria Kaszubska to nie tylko piękna przyroda, ale również niepowtarzalna, szeroko rozpoznawalna kultura i tradycja kaszubska. Sztuka ludowa, w szczególności haft kaszubski, malarstwo oraz ceramika – znajdują rzeszę miłośników. Swoistą atrakcją jest również pielęgnowany przez mieszkańców tutejszych gmin język kaszubski. Muzea regionalne, jak np. Muzeum Kaszubskie w Kartuzach czy Muzeum Neclów w Chmielnie, doskonale ukazują turystom bogate dziedzictwo kulturowe Kaszub. Prawdziwą osobliwością kulturową Szwajcarii Kaszubskiej jest natomiast Centrum Edukacji i Promocji Regionu w Szymbarku, gdzie Kaszubszczyzna przybiera wymiar niemal światowy. Tutaj zobaczyć można niezwykłe obiekty, takie jak: najdłuższa deska świata, dom postawiony do góry nogami, replika bunkra Ptasia Wola czy Dom Sybiraka. Życzę Państwu wspaniałych wrażeń i przeżyć. Do zobaczenia podczas „Uczty na Kaszubach”! O „Uczcie na Kaszubach” – więcej na str. 28 Agroprzedsiębiorca RP 2015 W niniejszym numerze przedstawiamy kolejnego nominata w naszym redakcyjnym konkursie Agroprzedsiębiorca RP 2015: w kategorii Wybitny Promotor Agrobiznesu RP 2015 – prof. nadzw. dr. hab. inż. Tadeusza Pawłowskiego, dyrektora Przemysłowego Instytutu Maszyn Rolniczych w Poznaniu (woj. wielkopolskie). Przypominamy, że dotychczas zaprezentowaliśmy w kategorii Wybitny Agroprzedsiębiorca RP 2015 – Rajmunda Gąsiorka, twórcę i właściciela Gospodarstwa Rolno-Hodowlanego w Czerniejewie (AGRO 4) oraz Zbigniewa Ajchlera, prezesa Zarządu Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej Zdrowie w Izdebnie i Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w Lubosinie (AGRO 5) w kategorii Wzorowy Agroprzedsiębiorca RP 2015 – Tadeusza Ziółkowskiego i Jana Szkudlarczyka, prezesa i wiceprezesa Zarządu Ośrodka Hodowli Zarodowej „Garzyn” w Garzynie (AGRO 3), Alicję i Krzysztofa Spychalskich, twórców i właścicieli Gospodarstwa Ogrodniczego w Pikutkowie (AGRO 4), Bogdana Denarskiego, twórcę i właściciela Fabryki Maszyn Rolniczych Agro-Factory w Lubieniu (AGRO 5) oraz Janusza Gruszczewskiego, twórcę i właściciela Zakładu Metalowego Agromasz w Mrągowie (AGRO 8). – Magazyn Ludzi Przedsiębiorczych 00-930 Warszawa, ul. Wspólna 30, tel. 600 079 010 e-mail: [email protected], www.agroredakcja.pl Rada Programowa AGRO: prof. dr hab. Andrzej Kowalski (Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej) – przewodniczący oraz członkowie – Waldemar Broś (Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich), prof. dr hab. Włodzimierz Fiszer (Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu), Rajmund Paczkowski (Krajowa Rada Drobiarstwa Izba Gospodarcza), Andrzej Kuczyński (Federacja Gospodarki Żywnościowej), Andrzej Muszyński (Polski Związek Producentów Roślin Zbożowych), Maciej Paradowski (Stowarzyszenie AgroBiznesKlub) i Mieczysław Twaróg (Stowarzyszenie Eksporterów Polskich). Redaguje: Leon Wawreniuk – redaktor naczelny i Zespół Ceny ogłoszeń i reklam: 1 kolumna A-4 – 4800 zł, 1/2 kolumny – 2500 zł, 1/3 kolumny – 1700 zł, 1/4 kolumny – 1300 zł; plus 23% VAT. Możliwość negocjacji cen. Ponadto w numerze Highlandy i Zebu Wzorowe gospodarstwo rybackie Carving /1 Pomoc poszkodowanym przez suszę Premier Ewa Kopacz podpisała pakiet pomocy dla rolników poszkodowanych przez suszę. – Oznacza to, że od 11 września b.r. będzie można składać wnioski o zatwierdzoną przez rząd pomoc finansową – powiedział podczas spotkania z rolnikami minister rolnictwa i rozwoju wsi Marek Sawicki, którego dużą część poświęcono na zagadnienia dotyczące pomocy rolnikom poszkodowanym przez suszę. – Pani Premier podpisała dwa ważne dokumenty. Pierwszy z nich to pakiet pomocy suszowej, a drugi to program pomocy dla plantatorów czarnej porzeczki. Droga do uzyskania rekompensat finansowych stoi więc otworem – tłumaczył minister Sawicki. Szef resortu rolnictwa podkreślił jednak, że 480 mln zł na ten cel nie zrekompensuje wszystkich strat: – Postaramy się pomóc na tyle, na ile można, ale budżet państwa nie jest z gumy. Staramy się także uzyskać pomoc z Brukseli. Komisja Europejska położyła na stół 500 mln euro, ale trzeba pamiętać, że to pieniądze przeznaczone dla wszystkich 28 państw i jeszcze nie wiadomo, czy na ten fundusz „załapią” się rolnicy poszkodowani przez suszę. Walczymy o to i czekamy na następne posiedzenie unijnych ministrów rolnictwa. Fot. – MriRW ARiMR: są dostępne dokumenty niezbędne do ubiegania się o pomoc w związku z tegoroczną suszą R olnicy, którzy w 2015 r. byli producentami owoców czarnej porzeczki i z powodu suszy ponieśli stary w uprawach, mogą ubiegać się w ARiMR o przyznanie wsparcia finansowego. Wnioski o przyznanie takiej pomocy można składać w biurach powiatowych ARiMR do 30 września 2015 r. na specjalnie przygotowanym przez Agencję formularzu: Stawka pomocy, jaką można uzyskać, wynosi 600 zł na 1 ha powierzchni owocującej w 2015 r. uprawy porzeczki czarnej. Przyznawane wsparcie ma charakter pomocy de minimis w rolnictwie. Oznacza to, że kwota udzielonego wsparcia nie może spowodować przekroczenia równowartości 15000 euro w okresie trzech lat obrotowych (tj. w bieżącym roku obrotowym i w ciągu poprzedzających go 2 lat obrotowych), po uwzględnieniu pomocy de minimis w rolnictwie ze wszystkich tytułów. Pomoc przyznawania jest w drodze decyzji administracyjnej kierownika SUSZA Z SUSZA SUSZA opracowanych przez Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach wartości Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW) dla wszystkich 3064 gmin Polski oraz czterech kategorii gleb wynika, że w okresie od 1 lipca do 31 sierpnia 2015 r. zagrożenie suszą rolniczą występowało wśród następujących upraw: rośliny strączkowe, ziemniaki, krzewy owocowe, chmiel, kukurydza na kiszonkę, tytoń, warzywa gruntowe, buraki cukrowe, drzewa owocowe i kukurydza na ziarno. 2/ biura powiatowego Agencji właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę rolnika. Natomiast od 11 września do 30 września 2015 r. również w biurach powiatowych ARiMR, wnioski o przyznanie wsparcia mogą składać rolnicy, którym susza zniszczyła w znacznym stopniu plony. Uprawnieni do otrzymania wsparcia są producenci, w których gospodarstwach lub działach specjalnych produkcji wystąpiły szkody wyższe niż 30% średniej rocznej produkcji rolnej. Rolnicy muszą również posiadać numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności. Maksymalna wysokość pomocy, jaką można uzyskać wynosi 15000 euro. Do wniosku należy dołączyć m.in. kopię protokołu oszacowania szkód oraz kopię polisy ubezpieczeniowej, SUSZA o ile co najmniej 50% powierzchni upraw rolnych w 2015 r. było ubezpieczonych od co najmniej jednego z ryzyk. Przy ubieganiu się o pomoc nie jest wymagana adnotacja wojewody na tych protokołach. Stawka pomocy wynosi: 800 zł na 1 ha powierzchni owocujących upraw drzew i krzewów owocowych, na której wystąpiły szkody spowodowane przez suszę 400 zł na 1 ha powierzchni upraw rolnych innych niż wskazane wyżej, na której wystąpiły szkody spowodowane przez suszę Pomoc ta nie łączy się z pomocą de minimis przyznawaną dla rolników, którzy w 2015 r. byli producentami czarnej porzeczki. Oznacza to, że nie można przyznać pomocy w związku z wystąpieniem suszy w 2015 r. do tej samej powierzchni upraw, do której producent rolny otrzymał już pomoc de minimis dla producentów porzeczki czarnej. Źródło – ARiMR SUSZA Tegoroczna susza jest szczególnie dotkliwa. Mamy bowiem do czynienia z suszą meteorologiczną, glebową oraz rolniczą, która w skrajnych przypadkach może prowadzić do całkowitej utraty plonów. Deficyt wody w b.r. był średnio o ok. 270% wyższy niż w wieloleciu. Skutki tegorocznej suszy będą częściowo odwracalne w przypadku roślin wieloletnich, natomiast w przypadku roślin jednorocznych pastewnych, takich jak: kukurydza, SUSZA SUSZA strączkowe czy ziemniak, poprawa warunków pogodowych we wrześniu nie spowoduje istotnej poprawy stanu uprawy tych gatunków. Susza utrudnia też prawidłowe wykonanie pożniwnych zabiegów uprawowych lub wymusza rezygnację z ich wykonania oraz znacznie ogranicza możliwości prawidłowej uprawy gleby i wykonanie siewów ozimin, co będzie powodowało również straty w przyszłorocznych plonach. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014 - 2020 Jeżeli jesteś aktywnym zawodowo rolnikiem i uczestniczysz w systemach jakości, złóż wniosek o przyznanie pomocy w ramach poddziałania „Wsparcie na przystępowanie do systemów jakości” Wnioski można składać w dniach od 1 grudnia 2015 r. do 29 stycznia 2016 r. w siedzibie OT ARR. Pomoc jest udzielana w formie refundacji poniesionych kosztów: - kontroli po której wydawany jest stosowny certyfikat, - składki na rzecz grupy producentów, - zakupu specjalistycznych publikacji, - zakupu pułapek feromonowych, barwnych i lepowych w przypadku IP. • Telefoniczny Punkt Informacyjny 22 661 72 72 AgroKonkurs PIMR ręka w rękę z producentami maszyn rolniczych Rozmowa z prof. nadzw. dr. hab. inż. Tadeuszem Pawłowskim, dyrektorem naczelnym Przemysłowego Instytutu Maszyn Rolniczych w Poznaniu, nominatem do tytułu Wybitny Promotor Agrobiznesu RP 2015 n Panie Dyrektorze, o takich, jak Pan, w środowisku branżowym, mówi się, „zjedli zęby na maszynach”… – W tym powiedzeniu jest coś na rzeczy… W moim konkretnym przypadku, z racji kilkudziesięciu lat pracy nad maszynami rolniczymi, wiem o nich naprawdę dużo, nawet bardzo dużo. I to zarówno o konstrukcjach pochodzących z rodzimych fabryk i wytwórni, jak i z zagranicznych, również tych, które zostały skonstruowane w zakładach najbardziej renomowanych i uznanych producentów maszyn rolniczych czy leśnych na świecie. Mogę się szczycić tym, że udało mi się, samodzielnie bądź w ramach zespołów konstrukcyjnobadawczych Instytutu, dopracować się kilku oryginalnych urządzeń, które wcześniej uzyskały w Polsce status wynalazku bądź wzoru użytkowego, a później zostały docenione i uhonorowane na arenie międzynarodowej. Za każdym razem, gdy tak się dzieje, jest to dla mnie powód do osobistej satysfakcji, ogromnie cieszy tez wysokie uznanie dla wysiłku włożonego w prace badawczo-rozwojowe przez nasz Instytut, któremu poświęciłem całe dziesiątki lat swojej pracy zawodowej. P nP rzylgnęło do Pana jeszcze jedno określenie, że z tzw. wyżyn profesorsko-dyrektorskich potrafi Pan, jako mało kto z takimi tytułami, zagospodarować należycie styk nauki z praktyką. – Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych, jak wskazuje nazwa, aby móc autentycznie służyć rozwojowi techniki rolniczej w Polsce, musi być blisko tych, którzy w fabrycznych pracowniach wymyślają, konstruują i tworzą prototypy nowych maszyn i urządzeń rolniczych. Takie ambitne zadanie jako Instytut postawiliśmy sobie przed wielu laty i staramy się je – na miarę swoich sił, talentów i środków – wcielać w życie. I właśnie za to cenią nas wszyscy producenci maszyn rolniczych w kraju; mają oni przy tym pewność, że zawsze, gdy trzeba, pospieszymy im z pomocą i możemy ich wspierać w fazie projektowania maszyn. Mamy bowiem – jak rzadko kto w Polsce – rozwinięte nowoczesne techniki komputerowe i wykorzystujemy najnowsze systemy symulacyjne, dzięki którym całkowicie zmieniło się podejście do tworzenia nowych maszyn i urządzeń rolniczych. U nas wirtualny prototyp na stanowisku komputerowym jest poddawany symulacyjnym badaniom w zakresie rof. nadzw. dr hab. inż. Tadeusz Pawłowski, dyrektor PIMR w Poznaniu, jest absolwentem Wydziału Maszyn Roboczych i Pojazdów Politechniki Poznańskiej (1979) i studiów podyplomowych na tejże uczelni z zakresu technik komputerowych stosowanych w projektowaniu i badaniu maszyn (1983). Tam też – najpierw w 1999 r. obronił pracę doktorską, uzyskując tytuł doktora nauk technicznych, zaś w 2013 r. otrzymał stopień naukowy doktora habilitowanego. Od 1979 r. jest on związany z pracą w poznańskim PIMR, zaś od 2003 r. pozostaje jego dyrektorem naczelnym. Kierowany przezeń Instytut – wiodąca placówka działająca w ważnym sektorze gospodarki, jakim jest przemysł maszyn rolniczych, spożywczych i leśnych – znacząco przyczynił się do odbudowy i rozwoju tych branż, wpływając na wzrost ich innowacyjności i konkurencyjności, m.in. poprzez ścisłą współpracę Instytutu Badawczego z przedsiębiorstwami (wspólnie realizowane projekty i wdrażania innowacyjnych technologii). Tadeusz Pawłowski, osobiście, jako dyrektor PIMR, brał udział w realizacji 55 znaczących projektów zakończonych wdrożeniem. Jest też autorem i współautorem 22 patentów i zgłoszeń patentowych, 65 prac recenzowanych oraz 20 monografii i książek. Z uwagi na swą wysoka pozycję w środowisku inżyniersko-technicznym, od 2008 r. sprawuje funkcję wiceprezesa Naczelnej Organizacji Technicznej Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych (NOT) i odpowiada w szczególności za współpracę z młodzieżą oraz nauki z biznesem. W 2008 r. Tadeusz Pawłowski został uhonorowany tytułem Zasłużonego Promotora Agrobiznesu RP, a jego zgłoszenia do konkursu dokonała firma BIN z Aleksandrowa Kujawskiego. 4/ AgroKonkurs wytrzymałości, kinematyki i dynamiki konstrukcji. Wyniki tych badań pozwalają ograniczyć masę maszyny, optymalnie dobrać materiały konstrukcyjne, ukształtować jej strukturę oraz – co ważne – ograniczyć poziom drgań i emisję hałasu. Dzięki takiej super nowoczesnej metodzie tradycyjne – długotrwałe badania eksploatacyjne oraz cały proces wdrażania mogą być radykalnie skrócone. n Producenci maszyn rolniczych chwalą też Wasze instytutowe laboratorium… – Rzeczywiście dorobiliśmy się własnego Laboratorium Badawczego Maszyn Rolniczych, w którym od lat intensywnie unowocześniamy stanowiska badawcze i odnawiamy bazę aparaturową. Laboratorium posiada akredytację krajową PCA i notyfikację europejską. Poddajemy w nim niezwykle wszechstronnym i precyzyjnym badaniom maszyny dostarczone przez zakłady przemysłowe, m.in. pod kątem ich bezpieczeństwa, co jest szczególnie ważne dla ich przyszłych użytkowników i dla środowiska naturalnego. n Panie Dyrektorze, po tym, co już od Pana usłyszałem, staje się zrozumiałe, dlaczego tak ceniony jest przez producentów maszyn rolniczych w Polsce poznański PIMR. – Nasz Instytut zalicza się do najbardziej aktywnych i kreatywnych jednostek badawczo-rozwojowych w kraju, jeżeli chodzi o ilość wdrożeń wyników prac badawczych. Tylko w ostatnich 10 latach, wespół z zakładami produkcyjnymi, wdrożyliśmy dziesiątki nowych maszyn i urządzeń, które trafiły do krajowego i zagranicznego rolnictwa. Innowacyjne maszyny i urządzenia, wdrożone przez PIMR oraz naszych partnerów z przemysłu, zostały też uhonorowane kilkudziesięcioma medalami i wyróżnieniami na wystawach i targach krajowych i międzynarodowych. W świetle tych i innych faktów można śmiało stwierdzić, że PIMR w Poznaniu ma swój wielce znaczący wkład w unowocześnienie oferty rynkowej krajowego przemysłu maszyn rolniczych, co zaowocowało większą zdolnością konkurowania polskich maszyn na jednolitym rynku Unii Europejskiej. Nie jest dziełem przypadku, że coraz częściej maszyny rolnicze rodem z Polski pracują na polach i w gospodarstwach takich krajów, jak Niemcy czy Dania. PIMR oferuje: nowoczesne projektowanie maszyn i sprzętu rolniczego oraz innych maszyn roboczych wytwarzanie prototypowych elementów metodą „Rapid Prototyping” – w technologiach FDM i SLM obliczenia MES i badania symulacyjne pomiary tensometryczne badania spektrometryczne usługi badawcze w zakresie badań wytrzymałości i trwałości konstrukcji badania „zgodności typu” w zakresie bezpieczeństwa maszyn rolniczych pomiary parametrów funkcjonalnych maszyn rolniczych prezentacje wyrobów w katalogach i bankach danych o maszynach oraz sprzęcie rolniczym n Panie Dyrektorze, proszę jeszcze o kilka słów pod adresem tych, do których adresowana jest oferta polskiego sektora maszyn rolniczych – użytkowników, czyli do polskich i zagranicznych rolników. – Szanowni polscy rolnicy i farmerzy, na rynku maszyn rolniczych w kraju macie dziś wyjątkowy wybór, o jakim jeszcze 15-20 lat temu nie można było nawet marzyć. Z całą odpowiedzialnością mogę Wam polecić zakup maszyn i urządzeń rolniczych rodzimej produkcji. Coraz częściej nie ustępują one pod względem jakości, funkcjonalności i estetyki produktom pochodzącym od producentów cieszących się światową renomą, za to są one bardziej dostosowane do realiów polskiego rolnictwa i – co ważne – są ciągle konkurencyjne cenowo. Z moich obserwacji i z rozmów z rolnikami, prowadzonymi podczas specjalistycznych targów i wystaw, na których PIMR z reguły ma swoje stoisko promocyjno-upowszechnieniowe, wynika, że polski rolnik i agroprzedsiębiorca z szacunkiem i uznaniem podchodzą do wystawianych tam maszyn i urządzeń rolniczych produkcji krajowej. Ba, zdarzają się sytuacje, że trudno niektórym zwiedzającym wprost uwierzyć, że prezentowane „cacka” mogły powstać w polskich fabrykach i są efektem polskiej myśli technicznej oraz dziełem polskich projektantów i konstruktorów. Ja muszę wówczas co niektórych wyprowadzać z błędu. Powtórzę raz jeszcze, jestem niezmiernie rad, podobnie jak ogół specjalistów z PIMR, że w dziele systematycznego „dźwigania w górę” polskiego przemysłu maszyn rolniczych, mamy jako Instytut swój znaczący udział. Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych 60-963 Poznań, ul. Starołęcka 31 Tel. (0-61) 871-22-00 Fax (0-61) 879-32-62 Rozmawiał: Leon Wawreniuk /5 Wdrażanie PROW 2014-2020 nabiera rozpędu ARiMR przygotowuje uruchomienie kolejnych naborów wniosków o wsparcie Dzięki temu, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa rozpoczęła już nabory wniosków o udzielenie wsparcia z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, nasz kraj ponownie przoduje w korzystaniu z tego instrumentu Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej. Polska ma do rozdzielenia w ramach nowego PROW, który stanowi II filar WPR, 13,5 mld euro. Budżet ten przewidziano na realizację tzw. 15 działań, z których kilka dodatkowo podzielono jeszcze na tzw. poddziałania. Ponadto przewidziano w nim jeszcze środki na kontynuowanie wypłacania wsparcia przyznanego z PROW 2007-2013, czyli np. rent strukturalnych. D o tej pory ARiMR, która odpowiada za realizację 24 różnych rodzajów pomocy z nowego PROW, zakończyła już m.in. przyjmowanie po raz pierwszy wniosków o przyznanie stutysięcznych premii młodym rolnikom „na samodzielne rozpoczęcie gospodarowania”, a wiosną i latem wypłacała już pieniądze w ramach tegorocznych płatności obszarowych, czyli dopłat ONW, płatności rolno-środwiskowo-klimatycznej oraz płatności ekologicznej. Przeprowadziła także nabór wniosków o wsparcie „na zalesianie gruntów”. Rolnicy, podobnie jak w minionej perspektywie finansowej WPR, chyba najbardziej oczekują na wsparcie udzielane z działania „Modernizacja gospodarstw rolnych”, na co w PROW 2014-2020 przewidziano nieco ponad 2,4 mld euro. W największym stopniu z tych środków będą mogli skorzystać rolnicy, którzy planują inwestycje związane z rozwojem produkcji prosiąt, mleka lub z hodowlą bydła mięsnego. Najwięcej, bo aż do 900 tys. zł, będzie mogło wynieść dofinansowanie w wypadku, gdy rolnik będzie realizował przedsięwzięcia budowlane, która mają prowadzić do rozwinięcia hodowli prosiąt. W przypadku takich inwestycji w produkcję mleka krowiego czy bydła mięsnego, wysokość pomocy może wynieść do 500 tys. zł. Natomiast na pozostałe inwestycje, np. w maszyny rolnicze, beneficjent może otrzymać do 200 tys. zł wsparcia. W przypadku gdy inwestycje zrealizuje młody rolnik lub jest to przedsięwzięcie zbiorowe, ARiMR może zrefinansować do 60 proc. kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą, a w innych przypadkach wysokość dofinansowania wyniesie 50 proc. Agencja wspólnie z ministerstwem rolnictwa zakłada, że „modernizacja” zostanie uruchomiona jeszcze w tym roku. Z PROW 2014 - 2020, ma być też w najbliższym czasie udzielana pomoc z działania „Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich”. W tym wypadku środki przeznaczone są m.in. na budowę lub modernizację dróg lokalnych. Pieniądze będą wypłacane przez ARiMR, a ich rozdzielaniem zajmą się samorządy wojewódzkie. Będą po nie mogły sięgnąć gminy, związki międzygminne, powiaty oraz związki powiatów. Dofinansowanie z PROW wyniesie 63,63 proc. kosztów kwalifikowalnych danego projektu. Nieco później będzie można dostać dofinansowania na projekty w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, inwestycje w obiekty pełniące funkcje kulturalne oraz zmierzające do kształtowania przestrzeni publicznej, a także mające na celu ochronę zabytków i budownictwa tradycyjnego, czy wreszcie na inwestycje w targowiska lub obiekty budowlane, które mają służyć promocji lokalnych produktów. Z nowości wprowadzonych do PROW na lata 2014-2020, ARiMR poleca uwadze nowe działanie polegające na tym, że rolnicy, czy przedsiębiorcy będą mogli skorzystac z refundacji kosztów zakupu maszyn i urządzeń służących do produkcji rolnej, którymi będą mogli świadczyć usługi na rzecz innych rolników. W PROW 2014-2020 powrócono do pomysłu specjalnego wsparcia na restrukturyzację małych gospodarstw. Małe gospodarstwa będą mogły otrzymać wsparcie – w postaci premii w wysokości 60 tys. zł. ARiMR będzie sukcesywnie „uruchamiała” wszystkie działania z PROW 20142020 w tym roku i na początku przyszłego. Można także oczekiwać, że niedługo nabory wniosków o wsparcie z tego Programu rozpoczną też Samorządy Województw czy Agencja Rynku Rolnego, z którymi ARiMR podpisała porozumienia o delegowaniu do nich zadań rozdzielenia środków z niektórych działań nowego PROW. Dane na dzień 7 września 2015r. /7 AgroPromocja ODR Rusza siódma edycja programu „Owoce i warzywa w szkole” 1 września 2015 r. zaczął się kolejny rok szkolny, a wraz z nim z wakacji do szkół wraca program „Owoce i warzywa w szkole”, którego celem jest zmiana nawyków żywieniowych dzieci. W programie mogą wziąć udział dzieci ze szkół podstawowych objęte edukacją wczesnoszkolną, czyli uczęszczające do tzw. „zerówek” oraz klas I–III. Wg danych MEN w roku szkolnym 2015/2016 to przeszło 1,6 mln dzieci i jest to największa grupa docelowa w dotychczasowej historii programu. W ubiegłym roku szkolnym owoce i warzywa trafiły do ok. 1,340 mln dzieci z ok. ok. 11,3 tys. szkół, tj. ok. 96% dzieci z grupy docelowej. Do uczestnictwa w programie w I semestrze roku szkolnego 2015/2016 zgłosiło się ok. 11,4 tys. szkół podstawowych. Zgłoszone szkoły podstawowe, aby mogły uczestniczyć w programie, muszą zawrzeć umowę na bezpłatne dostarczanie owoców i warzyw z jednym z zatwierdzonych dostawców, których wykaz dostępny jest na stronie internetowej www.arr.gov.pl. Dostawcy zobowiązani są do zawarcia umów ze szkołami podstawowymi i dostarczenia ich kopii do OT ARR w terminie do 10 września 2015 r. W tym samym terminie zgłaszają się do programu szkoły, które samodzielnie będą organizowały dostawy owoców oraz warzyw i wnioskowały o pomoc. W roku szkolnym 2015/2016 dostawy owoców i warzyw do szkół mogą rozpocząć się już od 21 września 2015 r., dzięki czemu dzieci będą mogły skorzystać z dostępności sezonowych owoców i warzyw. Dzieci uczestniczące w programie otrzymują przez 10 tygodni w semestrze, co najmniej dwa razy w tygodniu, różnorodne porcje owocowo-warzywne. Do Bajeczne Ogrody Hortulus w Dobrzycy dzieci trafiają zarówno świeże owoce (jabłka, gruszki, borówka amerykańska, truskawki) i warzywa (marchewka, słodka papryka, rzodkiewka, pomidorki, kalarepka), jak i soki owocowe oraz warzywne. Ważnym elementem programu, oprócz udostępniania owoców i warzyw, są specjalne działania edukacyjne, w których uczestniczą dzieci. Szkoły podstawowe biorące udział w programie co najmniej dwa razy w semestrze, organizują zajęcia w ramach których dzieci uczą się m.in. zasad zdrowego odżywiania oraz pochodzenia owoców i warzyw. Najpopularniejsze działania to: warsztaty kulinarne, zakładanie ogródków przyszkolnych, wycieczki do sadów itp. Program finansowany jest z budżetu Unii Europejskiej (88%) i budżetu krajowego (12%). W UE budżet programu wynosi 150 mln EUR na rok szkolny. Polska jest jednym z największych beneficjentów programu w UE; na rok szkolny 2015/2016 otrzymała z Komisji Europejskiej trzecie co do wielkości środki na realizację programu w UE. Łączny budżet programu w Polsce wynosi ok. 20,5 mln EUR (ok. 87,8 mln PLN). Warunki uczestnictwa w programie wraz z formularzami dostępne są: www.arr.gov.pl. GENERALNY DYSTRYBUTOR nawozów mineralnych melasowanych wysłodek materiałów budowlanych wraz z olbrzymim labiryntem z wieżą widokową zapraszają zorganizowane grupy dzieci i młodzieży www.ogrody-labirynt.com.pl 8/ www.trans-rol.pl Rekordowy Zjazd EAAP W 66. Zjeździe Europejskiej Federacji Zootechnicznej (EAAP), który odbywał się w Warszawie w dn. 31 sierpnia - 4 września udział wzięła rekordowa ilość uczestników – ponad 1100 osób z 62 krajów świata. Hasłem przewodnim tegorocznego spotkania było: „Innowacje w produkcji zwierzęcej – od idei do praktyki”. W – podkreślał z kolei prezes Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego prof. Roman Niżnikowski. – Polska zootechnika jest na wysokim, światowym poziomie, dlatego tym bardziej jesteśmy zadowoleni, że kolejny Zjazd odbywa się w tym kraju. Tegoroczne spotkanie przewiduje 56 sesji tematycznych poświęconych m.in.: zrównoważonej produkcji, genetyce, efektywnemu żywieniu zwierząt. Wyzwaniem dla współczesnego świata jest wyżywienie stale rosnącej populacji, ale także dbałość o środowisko naturalne i zrównoważone rolnictwo – i nad tymi problemami pochylamy się podczas Zjazdu – powiedział prezydent EAAP Philippe Chemineau. Z kolei sekretarz generalny Euro- pejskiej Federacji Zootechnicznej (EAAP) Andrea Rosati, zapowiadając kolejne Zjazdy, które odbędą się w 2016 r. w Belfaście i w 2017 r. w Talinie, zaznaczył:. – EAAP wędruje po całej Europie i cieszy nas to, że przedstawiciele świata zootechniki tak licznie się spotykają, by wymieniać doświadczenia. Po raz pierwszy podczas Zjazdu EAAP odbył się też cały blok sesji nazwanych „Dni praktyki”, podzielony na dwie części: Pierwsza z nich określona została mianem „Międzynarodowe forum nauka-praktyce”, druga zaś została nazwana „Krajowe forum naukapraktyce” i była przeznaczona przede wszystkim dla polskiego środowiska zootechnicznego. Krajowe Forum Nauka – Praktyce ści ich uniknięcia. W tym miejscu wymienił prewencję pierwotną i wtórną oraz monitoring. Dodał, że regularna i nowoczesna diagnostyka, m.in. szybkie testy do identyfikacji wielu drobnoustrojów, może stanowić ochronę przed chorobami. Wstępu do części poświęconej selekcji genomowej. dokonał dr Ignacy Misztal z Uniwersytetu w Georgii, który podkreślił wagę selekcji genomowej i jej główną korzyść – lepszy szacunek pokrewieństwa. Dr Tom Lawlor z organizacji branżowej Holstein w USA zaprezentował z kolei praktyki zastosowania i wykorzystania selekcji genomowej w amerykańskiej hodowli bydła mlecznego. Dodał, że informacja genomowa zrewolucjonizowała hodowlę bydła mlecznego i pozwala na: określenie wartości hodowlanej najlepszych osobników w młodym wieku, zarządzanie stadem, ustalenie pochodzenia, określanie udziału ras u mieszańców, badania problemów genetycznych. Daniela Lourenco z Uniwersytetu w Georgii odpowiedziała na najczęstsze pytania dotyczące selekcji genomowej oraz przedstawiła wdrożenia genomowej oceny wartości hodowlanej u różnych gatunków zwierząt hodowlanych. Marcin Pszczoła z Katedry Genetyki i Podstaw Hodowli Zwierząt przedstawił zarówno polskim, jak i zagranicznym gościom Forum aktualny krajowy status selekcji genomowej w hodowli bydła mlecznego. W Polsce ta dziedzina jest dopiero na początku drogi rozwoju z przyczyn prawno-organizacyjnych. Niesie ze sobą duży potencjał przy optymalnym wykorzystaniu technologii, w tym włączeniu samic do populacji referencyjnej. iceminister rolnictwa i rozwoju wsi Tadeusz Nalewajk, dokonując otwarcia Zjazdu, powiedział: – Spotykamy się w Warszawie po to, by promować europejskie rolnictwo i innowacje w produkcji zwierzęcej. Należy bowiem zwiększać świadomość ludzi na temat wyzwań stojących przed światową hodowlą. – Polska już po raz trzeci jest organizatorem tego prestiżowego wydarzenia, którego celem jest dyskusja na temat przyszłości, wyzwań i możliwości, jakie stoją przed światową zootechniką. Bardzo duże zainteresowanie uczestników z całego świata i rekordowo wysoka frekwencja przerosła oczekiwania organizatorów Na „Krajowe Forum Nauka-Praktyce” złożyły się dwa bloki tematyczne: „Monitoring jako pomoc w zarządzaniu stadami bydła i trzody chlewnej” prowadzony przez prof. Zygmunta Macieja Kowalskiego oraz „Selekcja genomowa w praktyce” pod przewodnictwem dr. Ignacego Misztala. P rof. Zygmunt Maciej Kowalski z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie omówił najważniejsze wskaźniki mogące mieć znaczenie w monitorowaniu zaburzeń fizjologicznych u krów mlecznych w okresie okołoporodowym, ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystania składu chemicznego mleka. Taki monitoring, jak zaznaczył, może być podstawą dobrego zarządzania stadem oraz prewencji zaburzeń metabolicznych. Do najważniejszych konsekwencji błędów popełnianych w okresie przejściowym należą: niższa wydajność mleka, zwiększona zachorowalność na choroby metaboliczne i infekcyjne, problemy z rozrodem krów oraz zwiększone brakowanie. Do podstawowych metod oceny prawidłowości żywienia krów mlecznych należą z kolei: obserwacja, analiza raportów wynikowych z oceny wartości użytkowej bydła, częstsze badanie, ocena kondycji, oznaczanie składu chemicznego mleka, analiza krwi oraz monitoring ketozy w stadach objętych OWUB. Prof. Chris Knight z Uniwersytetu w Kopenhadze przedstawił prezentację poświęconą monitoringowi dobrostanu i zdrowia krów mlecznych w ramach platformy DairyCare. Jej celem jest polepszenie dobrostanu zwierząt poprzez przyspieszony rozwój i zastosowanie biotechnologii promujących dobre warunki chowu oraz upowszechnienie dobrych praktyk. Jego zdaniem – istnieje potrzeba dla rozwoju technologii zdolnych do monitorowania dobrostanu zwierząt i zdrowia pojedynczych sztuk w dużych stadach. Pożytecznych informacji mogą dostarczać biomarkery i pomiary aktywności. Ale sukces zapewnia integracja branży i współdziałanie. Afrykański pomór świń w Europie i kontrola jego rozprzestrzeniania się – to ważne zagadnienie zostało przedstawione przez ekspertów z Instytutu Weterynaryjnego w Puławach – prof. Zygmunta Pejsaka, prof. Krzysztofa Śmietankę, dr. Andrzeja Kowalczyka i dr. Krzysztofa Niemczuka. We wnioskach z tej dyskusji podkreślano fakt, iż nie ma możliwości zwalczenia ASF w Polsce bez współpracy ze wschodnimi sąsiadami. To nie dziki, ale aktywność ludzi, przede wszystkim środki transportu i nielegalnie przemieszczone mięso zakażonych dzików lub świń będzie przyczyną rozwleczenia ASF na duże odległości. Prof. Dominiek Maes z Uniwersytetu w Ghent zaprezentował choroby o charakterze endermicznym w stadach trzody chlewnej oraz możliwo- /9 AgroPlatforma ODR Razowe pole do popisu Średnie miesięczne spożycie przetworów zbożowych w Polsce spada. Według badań budżetów gospodarstw domowych wynosiło ono w 2012 r. 6,5 kg na osobę, o 22% mniej niż w 2005 r. Za tendencję w spadku spożycia produktów zbożowych ogółem odpowiada część produktów zbożowych, takich jak: pieczywo, mąki, kasze i płatki zbożowe. Jadamy za to więcej makaronu oraz wyrobów ciastkarskich, krakersów i herbatników, których wzrost spożycia podyktowany jest: wygodą, łatwością przygotowania i upowszechnianiem się spożycia żywności typu fast food, co budzi zaniepokojenie lekarzy i żywieniowców. Produkty zbożowe są bowiem niezbędnym składnikiem diety i znajdują się u podstaw piramidy zdrowego żywienia. Poleca się spożywać dziennie 5 lub więcej porcji produktów zbożowych na dobę, jednak które produkty zbożowe wybierać na co dzień? W naszym codziennym żywieniu zalecane jest spożywanie różnorodnych produktów zbożowych, tj.: pieczywa, kasz, ryżu, płatków śniadaniowych, makaronów. Obecnie wybór produktów zbożowych na rynku jest bardzo duży, przeciętny konsument wybiera te, które są najsmaczniejsze – słodkie i puszyste (np. słodkie bułki czy ciastka francuskie). Jedząc takie produkty, też stajemy się jak te produkty – słodsi i puszyści! Tradycyjna dieta europejska zawiera w przewadze produkty zbożowe otrzymywane z mąki oczyszczonej (jasnej), w których poziom wielu składników odżywczych, w tym także błonnika i innych substancji bioaktywnych (tj. fitosterole, kwasy fenolowe, fityniany) może być nawet 2,5-5 razy mniejszy niż w produktach z całego ziarna. Produkty z całego ziarna (razowe) lub potocznie zwane pełnoziarniste – zawierają wszystkie składniki pokarmowe naturalnie występujące we wszystkich częściach składowych ziarna zbóż. Na te produkty w żywieniu warto zwrócić większą uwagę. Niedawno stwierdzony został związek wysokiego spożycia produktów z całego ziarna z ryzykiem umieralności. W trwających ponad 20 lat amerykańskich badaniach obserwacyjnych – Nurses’ Health Study, przeprowadzonych wśród 74 tys. dorosłych kobiet oraz Health Professional Follow-up Study wśród 43 tys. mężczyzn – oceniono, że zwiększenie spożycia produktów z całego ziarna o 28 g na dzień wiąże się z 5% spadkiem ryzyka umieralności ogółem, w tym z niższą umieralnością z powodu chorób sercowo-naczyniowych. Podobne wyniki otrzymano w ostatnio opublikowanym badaniu HELGA przeprowadzonym w krajach skandynawskich wśród 120 tys. osób w wieku 30-64 lata. Stwierdzono, iż podwojenie spożycia produktów z całego ziarna jest związane ze spadkiem umieralności ogółem o 1-12%, w zależności od asortymentu (duży wpływ miały płatki śniadaniowe i ciemne pieczywo) lub rodzaju użytego surowca zbożowego. Regularne spożywanie produktów z całego ziarna może obniżać ryzyko 10 / wielu chorób cywilizacyjnych, przede wszystkim: cukrzycy typu 2; analiza 8 obserwacyjnych badań przeprowadzonych w USA, Finlandii, Szwecji i Iranie, w których udział wzięło ponad 300 tys. Osób, dowiodła, iż konsumpcja 3 porcji produktów razowych dziennie może obniżyć o 20% ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2, w porównaniu do osób spożywających pół porcji tych produktów. chorób sercowo-naczyniowych; analizując ponad 65 badań naukowych opublikowanych w latach 19662012 stwierdzono, że w grupie osób spożywających dziennie 3-5 porcji produktów z całego ziarna (48-80 g) w porównaniu z osobami, które rzadko lub wcale nie spożywały tych produktów, spadało o 21% ryzyko zachorowania na choroby sercowo-naczyniowe. otyłości; na podstawie wyników 15 badań prowadzonych wśród osób w wieku 21-79 lat, stwierdzono, iż osoby, które spożywały 3 porcje produktów z całego ziarna, są szczuplejsze w porównaniu z osobami o niskim spożyciu tych produktów oraz mają średnio niższy wskaźnik masy ciała o 0,58 kg/m2 i mniejszy obwód w tali o 2,7 cm. niektórych nowotworów; szwedzkie badania obserwacyjne trwające ponad 14 lat, przeprowadzone wśród 60 tys. Kobiet, stwierdziły, iż ryzyko zachorowania na raka jelita grubego było o 35% niższe wśród kobiet, które spożywały dziennie przynajmniej 4,5 porcji produktów z całego ziarna w porównaniu do kobiet spożywających te produkty w ilości 1,5 porcji. Zalecenia dotyczące spożycia tego typu produktów są różne na świecie: np. w Singapurze, zaleca się spożycie dla osób dorosłych przynajmniej 1 porcji dziennie pełnoziarnistych produktów zbożowych, w Szwajcarii ≥ 2 porcję, Danii i Szwecji – przynajmniej 75 g, a w USA co najmniej 3 porcje takich produktów. Dobrze zatem, aby w diecie zdrowych osób dorosłych, przynajmniej 2-3 porcje produktów zbożowych stanowiły razowe. Są to m.in. takie produkty, jak: mąki razowe, chleb żytni razowy, chleb pełnoziarnisty, chleb graham, kasze gruboziarniste (gryczana, pęczak, jaglana), ryż brązowy, makaron razowy, płatki owsiane, jęczmienne, żytnie i pszenne. Aby zmienić nasze nawyki żywieniowe warto stopniowo zamieniać produkty wysoko przetworzone (np. kajzerki, kasza manna) na produkty z całego przemiału (np. chleb razowy, kasza pęczak). Spróbujmy poeksperymentować, kupując dla odmiany zamiast mąki białej – mąkę razową, czy dodając zamiast mąki AgroPlatforma ODR – płatki owsiane do wszelkich wypieków, placków czy naleśników. Ze względu na trudniejsze wypiekanie niektórych takich produktów, można – przygotowując ciasto – dodać ciemną mąkę w ilości (1/2 lub 3/4) a resztę jasnej pszennej, aby naleśniki „nie przywierały” do patelni. Ciemne pieczywo cechuje niski indeks glikemiczny, co znaczy, że po jego spożyciu nie następuje gwałtowny wzrost poziomu glukozy we krwi, a ponadto dłużej odczuwamy sytość po posiłku. Dlatego na co dzień warto wybierać chleb z całego ziarna, np.: razowy, graham czy pełnoziarnisty. Zjedzenie już 3 kromek chleba żytniego pełnoziarnistego może dostarczyć nam witamin i składników mineralnych - 18% witaminy B1, 13% witaminy B2, 6% witaminy PP, 8% witaminy E oraz prawie 20% potrzebnej ilości magnezu i żelaza, a ponadto 38% zalecanej ilości błonnika. Błonnik pokarmowy to część pożywienia roślinnego oporna na działanie enzymów przewodu pokarmowego człowieka. Reguluje on pracę jelit, zapobiegając m.in.: hemoroidom, zaparciom nawykowym, a nawet nowotworom jelita grubego. Jeśli jednak z jakiś względów nie możemy wybierać chleba razowego, jedzmy chleb trochę jaśniejszy, ale z prozdrowotnym dodatkiem nasion, np.: słonecznika, dyni, sezamu, lnu czy orzechów włoskich lub laskowych. Dodatki te zwiększą w pieczywie zawartość: białka, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, błonnika, tokoferoli (witamina E) oraz składników mineralnych (np. żelazo, magnez). Znane są też typy pieczywa specjalnie wysokobłonnikowe, np. z dodatkiem otrąb, płatków zbożowych, suszonych śliwek. Wśród ważniejszych żywieniowo produktów z całego ziarna możemy wyróżnić kasze gruboziarniste oraz brązowy ryż. Kasza gryczana zawiera dużo składników mineralnych (m.in. magnez, żelazo) i błonnika. Ponad- to białko (12,6%) w niej zawarte ma stosunkowo wysoką wartość odżywczą; aby ją zwiększyć, można spożywać kaszę gryczaną z produktami mlecznymi, jajami, grzybami czy warzywami. Kasza jęczmienna pęczak zawiera, podobnie jak kasza gryczana, dużo błonnika, o szczególnie bogatego w beta-glukany (frakcja błonnika pokarmowego). Stwierdzono, iż codziennie spożywanie ok. 2-3g beta-glukanów, pochodzących z owsa, powoduje obniżenie we krwi poziomu LDL-cholesterolu o ok. 4-5%. Dzięki temu codzienne spożywanie tej kaszy może mieć zbawienny wpływ na pracę serca i stan naczyń krwionośnych. Kasza jaglana jest to żółto zabarwiony produkt uzyskiwany z prosa. Zawiera mniej błonnika niż inne kasze, ale dzięki temu jest łatwiej strawna i polecana przy chorobach przewodu pokarmowego. Ryż brązowy jest minimalnie przetworzony, ze względu na nieznaczną obróbkę wstępną; ryż ten wymaga długiego gotowania, ale zawiera 3,5 krotnie więcej błonnika niż ryż biały. W naszym żywieniu możemy też stosować naturalne płatki zbożowe (płatki owsiane, żytnie, jęczmienne, pszenne) lub makarony razowe. Płatki możemy spożywać w postaci np. owsianki lub mieszanki płatków (musli) z różnymi dodatkami: rodzynkami, orzechami, suszonymi owocami czy pestkami słonecznika. Regularne spożywanie takich produktów ze względu na wysoką zawartość błonnika, składników mineralnych (m.in. potas, magnez) i witamin (z grupy B, witaminy E) prozdrowotnie wpłynie na nasz stan zdrowia. Mogą pełnić one pozytywną rolę w profilaktyce i leczeniu miażdżycy, ponadto poprawiają pamięć i koncentrację uwagi – mają dobroczynny wpływ na stan układu nerwowego. Możemy też zastąpić jasny makaron razowym, zawierającym więcej błonnika. Asortyment produktów z całego ziarna jest coraz szerszy, ale ich identyfikacja na półce sklepowej może być czasem trudna. Niestety nie wszystkie „ciemne” produkty są razowe. Zarówno chleby, jak i makarony, mogą zawierać składniki (np. karmel) nadające im ciemniejszy odcień. Również napis, że produkt zawiera „3-,5-ziaren” nie gwarantuje nam, że jest to produkt razowy, bo nie wiadomo, ile dodatku mąki razowej zawiera. Chyba, że zawiera informację o procentowej zawartości całego ziarna, dobrze jak jest ≥ 51% surowców z całego ziarna w przeliczeniu na masę produktu. Zatem, aby dowiedzieć się prawdy o produkcie zbożowym, trzeba w pierwszej kolejności spojrzeć na jego skład umieszczony na opakowaniu; pierwszy surowiec (np. mąka razowa żytnia) to ten, którego jest w produkcie najwięcej. Wybierajmy produkty o niewielkiej zawartości dodanych cukrów prostych, a wysokiej zawartości błonnika pokarmowego. Ciasta, ciasteczka i pieczywo cukiernicze, nawet pełnoziarniste, spożywajmy w umiarkowanych ilościach – najlepiej nie częściej niż 1-2 razy w tygodniu. Wspomagajmy nasze zdrowie – jedząc produkty razowe! Dr inż. Ewa Sicińska Katedra Żywienia Człowieka Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie PORADY W PIGUŁCE n Jedz różnorodne produkty zbożowe do każdego posiłku, z czego 2-3 porcje powinny stanowić produkty z całego ziarna! n Jasny chleb i bułki, biały ryż – zastępuj produktami z całego ziarna np. chlebem razowym, bułką grahamką, ryżem brązowym, kaszą jaglaną, kaszą gryczaną. Regularne spożywanie produktów z całego ziarna zmniejsza ryzyko chorób cywilizacyjnych, tj.: otyłość, schorzenia sercowo-naczyniowe, nowotwory i cukrzyca typu 2. n Do przyrządzania potraw typu kluski, naleśniki, pierogi – używaj głównie mąki razowej! n Robiąc zakupy, zwracaj uwagę na etykiety produktów zbożowych. Wybieraj te o niewielkiej zawartości dodanych cukrów prostych, a wysokiej zawartości błonnika pokarmowego. n Pieczywo cukiernicze, ciasta, ciasteczka nawet pełnoziarniste – spożywaj w umiarkowanych ilościach – najlepiej nie częściej niż 1-2 razy w tygodniu. n Uważaj: czasami ciemna barwa chleba jest wynikiem dodatku np. karmelu! Polski Związek Producentów Roślin Zbożowych Sfinansowano ze środków Funduszu Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych / 11 ZAPRASZAMY PAŃSTWA DO ODWIEDZENIA NASZEGO STOISKA NR 99 PODCZAS TARGÓW AGRO SHOW W BEDNARACH W DNIACH 18-21.09.2015r. = = OSM KOŁO stuknęło 85 lat! M sza Święta w Kościele pod Wezwaniem Matki Bożej Częstochowskiej zainaugurowała 22 sierpnia 2015 r. obchody 85-lecia Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Kole. Po niej zaproszeni goście udali się do OSM Koło, gdzie z okazji Jubileuszu odbyła się uroczystość posadzenia 9 dębów, zwiedzanie zakładu mleczarskiego, degustacja produktów mleczarskich z logo kolskiej OSM i złożenie gratulacji i życzeń ze strony licznych gości. Zaproszenie na uroczystość przyjęli i swoją obecnością ją uświetnili, m.in.: wicemarszałek Sejmu RP Eugeniusz Grzeszczak, posłowie Waldemar Pawlak i Piotr Walkowski, europoseł Andrzej Grzyb, senatorowie Andżelika Możdżanowska i Ireneusz Niewiarowski, wojewoda wielkopolski Piotr Florek, wicemarszałkowie Województwa Wielkopolskiego Marzena Wodzińska, Krzysztof Grabowski i Wojciech Jankowiak, prezes KZSM Waldemar Broś oraz przedstawiciele świata nauki związani z branżą mleczarską i pre- zesi innych zakładów mleczarskich oraz firm współpracujących z Jubilatką. Główna część uroczystości miała miejsce w Miejskim Domu Kultury, w którym goście najpierw podziwiali występy: akordeonisty Piotra Ostrowskiego, Zespołu Tanecznego z Kościelca oraz Trzech Tenorów. Następnie uczestnicy Gali obejrzeli film przedstawiający historię SM w Kole oraz wysłuchali jubileuszowego wystąpienia prezesa OSM Koło Czesława Cieślaka, który przybliżył historię Spółdzielni i jej plany na przyszłość. Potem przyszedł czas na uhonorowanie medalami i odznaczeniami najbardziej zasłużonych pracowników OSM Koło. Wręczano kolejno: „Honorowe Odznaki „Zasłużony dla Rolnictwa”, Honorowe Odznaki „Zasłużony dla Województwa Wielkopolskiego”, Honorowe Odznaki „Zasłużony dla Ruchu Spółdzielczego”, Honorowe Odznaki „Zasłużony dla Spółdzielczości Mleczarskiej”. Honorową Odznakę „Za Zasługi dla Gospodarki Rzeczypospolitej Polskiej” i Medal im. Witolda Celichowskiego otrzymał prezes OSM Czesław Cieślak. Jubileuszowe uroczystości zakończyło na stadionie miejskim Wielkopolskie Święto Mleka w Powiecie Kolskim, podczas którego podjęto udaną próbę Bicia Rekordu Polski w jednoczesnym jedzeniu przez 1809 osób (sic!) Serka Wiejskiego. / 13 Tak uroczyście, widowiskowo i koncertowo A czciła swoje 65-lecie Agrofirma Witkowo działo się to 28 sierpnia 2015 r. w Witkowie Pierwszym i było połączone z 66. zakładowymi Dożynkami. Zgodnie ze staropolskim zwyczajem zgromadzili się witkowscy spółdzielcy z rodzinami oraz zaproszeni goście. Z rąk starostów, a byli nimi Małgorzata Cieplak i Julian Musialski, od 57 lat prezesujący Spółdzielczej AgrofirmieWitkowo Marian Ilnicki odebrał tradycyjny bochen chleba wypieczony z mąki z tegorocznych zbiorów. Odczytane zostały meldunki podsumowujące przebieg prac i uzyskane dobre wyniki, a potem uroczyście zostały wniesione okazałe wieńce dożynkowe. Podsumowując miniony sezon prezes Agrofirmy, gorąco podziękował spółdzielcom za włożony trud oraz najbardziej zasłużonym w całej historii Agrofirmy wręczył wykonane – z okazji Jubileuszu 65-lecia – „witkowskie” ordery i odznaczenia. Zaszczyt taki spotkał także wielu gości, od lat blisko współpracujących z witkowską Spółdzielnią. A potem prezes Marian Ilnicki mógł odbierać ze strony przedstawicieli załogi i przybyłych gości serdeczne gratulacje, podziękowania i życzenia pomyślności. Całość tej niezwykłej uroczystości wzbogaciły brawurowe występy zespołów artystycznych, konkurs na najpiękniejszy wieniec dożynkowy, sprawdzian z 65-letniej historii Agrofirmy oraz efektowny tort okolicznościowy. Zanim zaczęło się huczne przyjęcie i zabawa taneczna, wszyscy zebrani, w sile ponad 700 osób, pozowali do wspólnego rodzinnego zdjęcia. Fot. Elżbieta Wawreniuk 14 / GS Szadek świętował swój Jubileusz 70-lecia świętował na śpiewająco G Fot. Elżbieta Wawreniuk minna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Szadku, która 27 września 2015 r. uroczyście obchodziła swoje 70-lecie, słynie w Polsce z produkcji wyśmienitych wędlin i równie smacznego pieczywa. Widać ją nie tylko na ogólnopolskich targach i wystawach żywności, ale także znakomicie promuje nasz kraj na międzynarodowych imprezach wystawienniczych. Nic więc dziwnego, że na uroczystość jubileuszową do Szadka zjawili się, m.in.: wiceminister skarbu Cezary Gabryjączyk, wojewoda łódzki Jolanta Chełmińska, przedstawiciele: regionalnych i lokalnych władz samorządowych, Krajowego Związku Spółdzielczości, KZSM i BCC oraz reprezentanci regionalnych oddziałów ARR i ARiMR, banków spółdzielczych i spółdzielni mleczarskich. Prezes GS Szadek Marek Kowalski, który związany jest z szadkowską Spółdzielnią od 1976 r., a od 22 lat jej szefuje, otwierając uroczystość, opowiedział o historii Spółdzielni i przedstawił jej dzień dzisiejszy. Podkreślił przy tym, że choć wiele podobnych spółdzielni w kraju – wraz z wejściem gospodarki rynkowej – nie potrafiło odnaleźć się w nowej rzeczywistości, to Spółdzielni w Szadku udało się „pójść z duchem czasu”. Potrafiła ona rozbudować i zmodernizować posiadaną bazę, korzystając przy tym z unijnych funduszy. Aktualnie GS Szadek ma własne: sklepy, masarnię, piekarnię i ciastkarnię, mieszalnię pasz i prowadzi skup zbóż na własne potrzeby. Jubileusz70-lecia GS Szadek był okazją nie tylko do wspomnień, gratulacji i wręczenia odznaczeń ,,Zasłużony Działacz Ruchu Spółdzielczego” i ,,Zasłużony dla Spółdzielczości” oraz dyplomów wicepremiera, ministra gospodarki Janusza Piechocińskiego, ale też – do refleksji na temat kondycji polskiego rolnictwa oraz problemów, z jakimi borykają się polscy producenci żywności i spółdzielnie. Jubileuszową uroczystość w Szadku wydatnie wzbogaciły występy: chóru ,,Wrzos” oraz kapel – ,,Fama” i ,,Szadkowiacy”. Podczas poczęstunku nie mogło zabraknąć specjalności szadkowskiego GS, czyli pieczonego prosiaka. Profesjonaliści w obrocie artykułami mleczarskimi Specjalizujemy się w krajowym i międzynarodowym obrocie artykułami mleczarskimi Współpracujemy ze wszystkimi liczącymi się w Polsce spółdzielniami mleczarskimi C.OLSEN TRADING od ponad 20 lat jest wiarygodnym partnerem na krajowym i międzynarodowym rynku obrotu artykułami mleczarskimi. Naszych pracowników cechuje doskonała znajomość branży, wysoki profesjonalizm i zaangażowanie zawodowe. Naszym dostawcom i odbiorcom zapewniamy skuteczną realizację kontraktów krajowych i zagranicznych oraz sprawny serwis sprzedażowy. W naszej stałej ofercie znajdują się: mleko odtłuszczone w proszku mleko pełne w proszku serwatkę w proszku masło w blokach i opakowaniach konsumenckich sery koncentraty białek mlecznych koncentraty białek serwatkowych proszek lodowy kazeiny i kazeiniany cukier C. Olsen Trading Sp. z o.o. ul. Sobieszyńska 9, 00-764 Warszawa | Tel. 22 433 10 00 Fax 22 433 10 03 | e-mail: [email protected] | www.colsen.pl Zakład Produkcji Rolnej Kowróz, którego głównym udziałowcem i prezesem jest Piotr Doligalski, istnieje od 1959 r.. Obecna powierzchnia naszego zakładu – po przekształceniach – to ok. 1000 ha. Zajmujemy się produkcją rolną, obejmującą: zboża, rzepak, rośliny pastewne oraz użytki zielone. Hodujemy także bydło mleczne i produkujemy o wysokiej jakości mleko. Od 2004 t. jesteśmy generalnym dystrybutorem sprzętu rolniczego włoskiej firmy Maschio i Gaspardo. Działamy na terenie woj. kujawsko-pomorskiego. Oprócz handlu maszynami rolniczymi, w naszym zakładzie użytkujemy sprzęt Maschio oraz Gaspardo, co pozwala na organizowanie pokazów i prezentacji maszyn w praktyce. Stąd też nasze gospodarstwo rolne odwiedzają zorganizowane grupy rolników. AgroLaur Wolności RP Rolnik 25-lecia Fot. agrotechnika: Fot. Magdalena Kurantowicz-Gołuńska Piotr Doligalski jest także współzałożycielem i członkiem władz Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych Zakład Produkcji Rolnej w Kowrozie Sp. z o.o., Kowróz, 87-148 Łysomice tel. 56 675 73 12, fax 56 675 73 11, e-mail:kowró[email protected] www.zprkowroz.com.pl AgroPlatforma ODR Zebu jest prawdziwą egzotyką. Henryk Prokopowicz posiada ogromną wiedzę na temat zwierząt hodowanych w gospodarstwie, którą chętnie przekazuje podczas oprowadzania gości . Zwierzyniec niemal codziennie odwiedzają grupy zorganizowane oraz rodziny z dziećmi. Właściciel gospodarstwa Henryk Prokopowicz ze swoimi ulubieńcami Highlandy i karłowate Zebu w Nikielkowie Długa sierść, opadająca grzywa i imponującej wielkości rogi. Bydło pochodzące z górzystych regionów północnej Szkocji i okolicznych wysp coraz częściej widywane jest w warmińsko-mazurskich gospodarstwach. Nie są to stada duże – zazwyczaj kilka sztuk, bardziej jako atrakcja w agroturystyce czy ekologii niż użytkowane typowo na mięso. P rawdziwi fani wołowiny marmurkowatej twierdzą, że to jedno z najsmaczniejszych mięs i – nie bez powodu – na wyspach brytyjskich nazywane jest „mięsem królewskim”. Highland to jedna z najstarszych opisanych ras bydła w historii nowożytnej i pierwsza użytkowana typowo w kierunku mięsnym. Ogromną zaletą tego bydła jest odporność na niekorzystne warunki klimatyczne, zwłaszcza obfite deszcze i silne wiatry. Z kolei Zebu to bydło pochodzące z Indii z charakterystycznym garbem. Użytkowanie tego bydła w naszych warunkach jest wyłącznie rekreacyjne, można je spotkać głównie w ogrodach zoologicznych, bo populacja tych krów jest bardzo mała. Państwo Prokopowicz od wielu lat prowadzą gospodarstwo w Nikielkowie pod Olsztynem. Kilka lat temu w gospodarstwie pojawiły się pierwsze „egzotyczne” zwierzęta i tak rozpoczęła się przygoda całej rodziny. Obecnie zwierzyniec może pochwalić się takimi zwierzętami, jak: strusie emu, kangury walabia bennetta, daniele, owce awassi, owce kameruńskie, owce somalijskie, kuce szetlandzkie, kuce fiordzkie, kuce haflinger, osły, dziki pekari, świnki z Getyngi, świnki morskie, lamy, kozy kameruńskie karłowate, barany fran- 20 / cuskie, króliki wiedeńskie podpalane, króliki baran francuski, gęsi kubańskie, gęsi bernikla białolica, gęsi tybetańskie, kaczki mandarynki, kaczki karolinki, kurki silki jedwabiste, bażanty złote, bażanty królewskie, bażanty łowne i papugi rozelle białolice. Wśród tej różnorodności znalazły się również dwie rasy bydła, nieco różniące się od „polskich” krów spotykanych na warmińsko-mazurskich pastwiskach. O ile szkockie bydło można spotkać już na tych terenach, to karłowate bydło Byk rasy Zebu Highlandy są jedną z najmniejszych ras bydła mięsnego. Dorosłe krowy i byki osiągają odpowiednio: wysokość w kłębie 110–120 oraz 125–135 cm, masa ciała 400 – 580 i 650–750 kg, a cielęta po urodzeniu 22 cieliczki i 25 kg byczki. Przyrosty dzienne to średnio 550-650 g. Umaszczenie tego bydła - to cała gama odcieni brązu, ale także kremowe, czarne, szare, a nawet pręgowane. Futro (sierść) tych zwierząt jest dwuwarstwowe. Warstwa zewnętrzna składa się z długich włosów okrywowych doskonale chroniących przed wiatrem i zimnem. Latem warstwa ta jest cieńsza, a zimą osiąga grubość do 30 cm. Spodnia warstwa miękkiego puchu stanowi doskonałą izolację. Ta specyficzna budowa okrywy włosowej zapewnia doskonałą ochronę nie tylko zimą, ale także izolację przed upałami. Rogi byków są grube i skierowane do przodu prawie poziomo. U krów rogi wyrastają łagodnym łukiem do góry i na boki, a liczba pierścieni znaczących kolejne wycielenia pozwala z dużym prawdopodobieństwem ustalić wiek. U dorosłych i dobrze rozwiniętych osobników rozpiętość rogów może osiągnąć nawet do 150 cm. Rasę tą charakteryzuje bardzo łagodne usposobienie i przyjazny stosunek do ludzi. Podczas wizyty w gospodarstwie, pod opieką gospodarza można wejść do zagrody i z bliska przyjrzeć się tym imponującym zwierzętom. Przyjazne zachowania przejawiają nie tylko w stosunku do właścicieli ale również w stosunku do obcych ludzi; pozwalają się one czochrać, głaskać, podchodzą na zawołanie. Wobec tej rasy, podobnie jak każdej innej, obowiązuje zasada ograniczonego zaufania, spokojnego i nie stresującego zachowania. Ta zasada dotyczy głównie cieląt i byków. Spłoszone gwałtownym zachowaniem AgroPlatforma ODR lub innym czynnikiem stresującym – potrafią kopnąć, przełamać nawet solidne ogrodzenie lub skoczyć z miejsca na wysokość nawet 170 cm. W opinii właściciela nigdy nie miał miejsca przypadek agresywnego zachowania czy atakowania imponującymi i ostro zakończonymi rogami ludzi bądź innych osobników ze stada. Bydło Highland charakteryzuje się wyjątkowo małymi wymaganiami co do warunków utrzymania i pielęgnacji. W naszych warunkach z powodzeniem mogą być utrzymywane cały rok na pastwisku, podobnie jak w rodzinnej Szkocji. Generalnie zwierzęta niechętnie korzystają z pomieszczeń. W zupełności wystarczają im drzewa czy zakrzaczenia w suchym miejscu na pastwisku. Zdecydowanie preferują miejsca dające cień w okresie letnich upałów i spełniające rolę naturalnego „zadaszenia”, chroniącego przed wiatrami i opadami w okresie jesiennozimowym. Highlandy utrzymywane w naturalnych warunkach odznaczają się bardzo dobrą zdrowotnością i długowiecznością Istotna jest też bardzo dobra płodność oraz duża łatwość wycieleń. Znane są przypadki 20-letnich krów użytkowanych rozpłodowo. Nawet przy bardzo niskich temperaturach krowy cielą się na pastwisku, nie wymagają specjalnego nadzoru ani pomocy. Krowy mają bardzo dobrze rozwinięty instynkt macierzyński. Często na czas porodu oddalają się od stada w ustronne miejsce. Karmienie, w początkowym okresie życia noworodka, odbywa się również w pewnym oddaleniu od reszty stada. Highlandy to rasa typowo mięsna, a wołowina tych zwierząt uważana jest za „mięso królewskie”. Wyjątkowe walory smakowe tego mięsa wynikają z powolnego tempa wzrostu tkanki mięśniowej (ubój dopiero w wieku 24-36 miesięcy) oraz żywienia zwierząt na naturalnych pastwiskach lub sianem obfitującym w zioła. Sprzyja to uzyskiwaniu z nich mięsa o wyjątkowych walorach smakowych i zdrowotnych. Mięso cenione jest przede wszystkim za doskonały smak i delikatność, czemu sprzyjają wyraźnie zaznaczona marmurkowatość i delikatne włókna tkanki mięśniowej, przy równocześnie bardzo małej zawartości tłuszczu i cholesterolu (mniejszej niż w mięsie z innych gatunków bydła). Niższej zawartości tłuszczu sprzyja dwuwarstwowa okrywa włosowa, dzięki której mniejsza jest produkcja tkanki tłuszczowej, koniecznej do utrzymania odpowiedniej temperatury ciała. W okresie zimowym wystarczy je dokarmiać sianem, bez dodatku pasz treściwych. Bardzo chętnie ogryzają młode gałązki drzew i liście. Zwierzęta muszą mieć oczywiście zapewniony stały dostęp do wody, co w okresie minusowych temperatur może stanowić pewien problem i wymagać dodatkowych nakładów pracy. Zebu to bydło domowe garbate, jedno z najmniejszych gatunków bydła, sięgające nieco ponad metr. Uważa się, że – dzięki niewielkim rozmiarom – Zebu jest w stanie przystosować się do gorących klimatów tropikalnych. Wywodzi się prawdopodobnie od podgatunku tura udomowionego w Indiach ok. 8000 p.n.e. o charakterystycznym garbie położonym na grzbiecie i masywnych rogach. Rozpowszechnione jest w krajach podzwrotnikowych jako zwierzęta użytkowe. W Indiach Zebu otaczane jest kultem, ma specjalny status jako święta krowa. Jako zwierzę odporne na gorący i wilgotny klimat oraz wiele chorób, Zebu wykorzystywane jest do krzyżowania z innymi rasami bydła. Udomowienie Zebu nastąpiło w starożytności, prawdopodobnie w Mezopotamii i w Indiach. Ze względu na aspekt religijny bydło Zebu wykorzystywane było głównie do lekkich prac rolniczych czy pociągowo. Wyodrębnia się blisko 30 ras bydła Zebu, a wśród nich rasy w typie mięsnym i mlecznym. Bydło typu Zebu jest rozpowszechnione przede wszystkim w Indiach, gdzie znajdują się główne ośrodki hodowli. W wyniku hodowli wyselekcjonowano liczne rasy różniące się ubarwieniem i umięśnieniem, m.in.: kankaryjską, bahurską, dandżi, deonio, mizorską oraz najmniejsze – Zebu karłowate, które możemy podziwiać w Nikielkowie. Zebu jest przystosowane do życia w środowisku gorącym i wilgotnym, jest też odporne na wiele chorób. Cechy te spowodowały import tych zwierząt na wschodnie wybrzeże Afryki i Madagaskar . Na początku XX w. Zebu zostało również sprowadzone do Brazylii i skrzyżowane z francuską odmianą bydła (Charolaise). Otrzymana w rezultacie rasa Chanchim zawiera 5/8 cech rasy Charolaise i 3/8 cech Zebu Byk rasy Highland oraz charakteryzuje się lepszą jakością mięsa przy dobrej odporności na gorący i wilgotny klimat. Rasa ta posiada mięśniowo-tłuszczowy garb w okolicy kłębu oraz obfity fałd skórny sięgający od podgardla do mostka. Cechy te wykształciły się u tej rasy bydła jako efekt przystosowania do bardzo wysokich temperatur. Niektóre rasy posiadają również charakterystyczne opadające uszy oraz masywne, szeroko rozstawione rogi. „Wysokie” rasy Zebu dorównują wyglądem krowom „europejskim”: wysokość w kłębie buhajów wynosi 150 cm. Masa ciała buhajów wynosi ok. 800 kg, a krów – 550 kg. Ubarwienie rasy jest płowe, jasnożółte, czerwone, szare lub czarne, ale również plamiste. Ponadto rasa ta cechuje się dużą odpornością na choroby, a przede wszystkim na choroby nóg oraz kopyt. Łatwo też dostosowuje się do rożnych warunków klimatycznych. Ocenia się, że populacja Zebu na świecie liczy ok. 4 mln sztuk, przy czym w stadach wolnożyjących liczebność zwierząt drastycznie spada. Tekst i fot. Emilia Radek „Bieżące Informacje” W-MODR Olsztyn Kozy kameruńskie są ozdobą gospodarstwa Państwa Prokopowiczów / 21 AgroPlatforma ODR AgroBiblioteczka ODR Postawili na ekologię W tej rubryce promujemy najciekawsze wydawnictwa tematyczne, nadesłane przez Ośrodki Doradztwa Rolniczego. „Wspieranie rozwoju gospodarczego na obszarach wiejskich w nowym okresie programowania 2014-2020”, opracowanie – Ryszard Targosz, wydawca – DODR Wrocław P raktyczny przewodnik dla przedsiębiorczych mieszkańców wsi, i nie tylko, zawierający podstawowe informacje, gdzie i jak warto inwestować – wykorzystując pomoc finansową z rozlicznych programów unijnych przewidzianych na l. 2014-2020 – w gospodarstwa rolne, usługi rolnicze oraz w rozwój małych i średnich firm. „Ogród przydomowy na wsi”, autorka – Beata Janiszewska, wydawca – ZODR Barzkowice W do wypoczynku. prawidłowo urządzonym ogrodzie przydomowym, jak podkreśla autorka publikacji, o jego „wiejskim charakterze” powinny być wydzielone miejsca na: warzywnik, część gospodarczą i „kącik” „Surówki, sałatki – zdrowe i smaczne”, autorka – Grażyna Falandysz, wydawca – ZODR Barzkowice S woisty poradnik dla tych, którzy w swoim codziennym jadłospisie starają się uwzględniać spożywanie warzyw i owoców, będących głównym źródłem witamin, składników mineralnych i błonnika. Prócz ogólnych zaleceń w tym zakresie, w publikacji znalazło się wiele interesujących przepisów na sporządzanie surówek i sałatek. Okładka miesiąca Z a najbardziej urokliwą stronę tytułową spośród czasopism ODR wydanych w okresie lipiec-sierpień 2015 r. wybraliśmy okładkę miesięcznika „Wiadomości Rolnicze” (wydawca – PODR Szepietowo). 22 / Rodzinne gospodarstwo rybackie Gospodarstwo Ewy i Ryszarda Balcerzyków to rodzinne gospodarstwo specjalizujące się w pstrągu od A do Z, czyli od wylęgu, poprzez chów, do sprzedaży, po wcześniejszym w różnym stopniu uszlachetnieniu. n Pani Ewo, pamiętam Wasze początki, gdy po ukończeniu studiów zakupiliście gospodarstwo. Mąż rozpoczął pracę na morzu, a Pani w gospodarstwie. Upamiętnieniem tamtych trudnych dla Was czasów był emitowany w programie ogólnopolskim TVP reportaż, ukazujący Panią zmagającą się w zimie z całym szeregiem problemów, m.in. związanych z położeniem gospodarstwa na tzw. bezludziu. Może parę słów o tych już historycznych chwilach, gdyż były to, jeżeli dobrze pamiętam, lata 1978-79… – Tak, okres ten był ze wszech miar bardzo dla nas ciężki. Byłam wówczas odpowiedzialna za dom, dzieci oraz za powstające specyficzne, ze wzglądu na charakter produkcji, gospodarstwo. Jednak nasz młody wiek, optymizm i jasno postawione cele pozwoliły na poradzenie sobie z tymi, nie ukrywam, licznymi wówczas problemami. A zaowocowało to stworzeniem od podstaw nowoczesnego, jak na tamte czasy, gospodarstwa rybackiego. n Wówczas pierwszy raz miałem możliwość zapoznania się z Państwa gospodarstwem oraz z produktem końcowym, czyli z pstrągiem prosto z wody, który trafił na patelnię, a następnie został przez nas skonsumowany. Tak smacznego pstrąga do tej pory ja i moja małżonka nie jedliśmy. AgroPlatforma ODR AgroKlasa ODR 2015 W ramach AgroKlasy ODR przedstawiamy sukcesywnie – z myślą o ogólnopolskim odbiorcy – najciekawsze artykuły, które ukazują się na łamach wydawnictw periodycznych ODR. Zamieszczamy też ważne, niekiedy kontrowersyjne, wypowiedzi z tychże biuletynów w AgroSzachownicy ODR oraz prezentacje nadsyłanych do naszej redakcji wydawnictw tematycznych w AgroBiblioteczce ODR. Publikujemy też najciekawszą – naszym zdaniem – okładkę wydawnictwa periodycznego ODR. Jest to z jednej strony – swoista promocja działalności informacyjno-publicystycznej poszczególnych ODR na niwie krajowej, z drugiej zaś – wzbogacenie treści merytorycznych miesięcznika AGRO. – No cóż, po tych latach jest okazja na powtórzenie tej sytuacji, gdyż przygotowałam na tę okoliczność nasz produkt, czyli pstrąga prosto ze stawów. Mam nadzieję, że niczym nie będzie się różnił od tamtego „historycznego”, a nawet powinien być smaczniejszy, gdyż sama technologia chowu uległa polepszeniu, czy to w postaci smaczniejszych pasz, bardziej szlachetnych ryb oraz wprowadzanych w obecnej technologii chowu ulepszeń, polegających m.in. na systemie mechanicznego karmienia ryb (obiekt Żochowo), systemie rurociągów do sortowania bezstresowego ryb. n Rzeczywiście ryba jest bardzo smaczna, a może jeszcze smaczniejsza niż ta sprzed 37 lat… Należałoby sobie i wszystkim potencjalnym konsumentom życzyć, aby w każdym punkcie sprzedaży podawany pstrąg był tak wspaniale smaczny. – Końcowy efekt jest do osiągnięcia, jednak wymaga przestrzegania reżimów technologicznych nie tylko przez producenta, ale również przez pośredników – od momentu zakupu do chwili podania na stół. n Słyszałem, że powstało od podstaw kolejne gospodarstwo, prowadzone przez waszego syna Grzegorza, oraz zakład przetwórczy. – Tak, rzeczywiście w miejscowości Żochowo uruchomiliśmy przed 20 laty taką inwestycję, wykorzystując najnowsze rozwiązania technologiczne, których końcowym etapem jest powstała w 2004 roku supernowoczesna przetwórnia. n Aktualnie, tak mi się wydaje, sztuką jest wyprodukować, ale jeszcze większą sprzedać na coraz bardziej konkurencyjnym globalnym rynku. Jak sobie z tymi sprawami radzicie? – Od szeregu lat współpracujemy z dużymi, uznanymi odbiorcami, którzy nam w pełni zaufali. Jednak na taki efekt końcowy trzeba było jakością swoich produktów zapracować od samego początku istnienia firmy, co nie jest sprawą łatwą. n Gratuluję takiego wspaniałego efektu. Widzę też, że trwają zaawansowane prace, czyli wykopy, pod kolejne stawy. Bardzo duże wrażenie na mnie zrobiły też maszyny i urządzenia towarzyszące produkcji. Takie jak: systemy napowietrzania wody mechaniczne, czy też chyba najnowsze – zasilające wodę bezpośrednio w czysty tlen, lub dbające o idealną czystość wody – specjalne agregaty czyszczące. Owocem tych innowacyjnych rozwiązań jest m.in. możliwość dwukrotnego wykorzystania tej samej wody w produkcji ryb. Tym sposobem osiągnęliście Państwo wspaniały efekt dotyczący ochrony środowiska. – Ma Pan rację, gdyż bez ciągłych inwestycji nie ma rozwoju. Dlatego też staramy się, wybiegając do przodu, te wszystkie nowości jak najszybciej wprowadzać do naszych gospodarstw. Być może jest to jedna z głównych przyczyn, że produkcja trwa, rozwija się, a uzyskany w ten sposób produkt znajduje nabywców. Uczestniczymy w całym szeregu targów, szkoleń prowadzonych m.in. przez Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, a efekty są doceniane poprzez przyznawanie nam całego szeregu nagród i wyróżnień. Rozmawiał Ryszard Karaś „Zachodniopomorski Magazyn Rolniczy” ZODR Barzkowice Fot. Ryszard Karaś, Elżbieta Wawreniuk Wzorem lat poprzednich – przez cały 2015 r. będzie zamieszczana i uaktualniana co miesiąc tabela AgroKlasy ODR. A oto zasady punktacji w rywalizacji AgroKlasa ODR 2015: 4 pkt. – przysługuje czasopismu ODR za przedrukowany artykuł 2 pkt. – otrzymuje czasopismo ODR za zamieszczenie w AGRO opracowania jego artykułu bądź znacznego fragmentu artykułu po 1 pkt. – przypada dla czasopisma ODR za przytoczoną wypowiedź z jego łamów w AgroSzachownicy ODR, za każde wydawnictwo tematyczne zaprezentowane w AgroBiblioteczce ODR oraz za okładkę miesiąca AgroKlasa ODR 2015 Tabela po VI rundzie n „Zachodniopomorski Magazyn Rolniczy” ZODR Barzkowice – 19 pkt. n „Pomorskie Wieści Rolnicze” PODR Gdańsk – 17 pkt. n „ Aktualności Rolnicze” ŚODR Modliszewice – 15 pkt. n „Lubelskie Aktualności Rolnicze” LODR Końskowola – 15 pkt. n „Podkarpackie Wiadomości Rolnicze” PODR Boguchwała – 15 pkt. n „Wiadomości Rolnicze” PODR Szepietowo – 15 pkt. n „Wieś Mazowiecka” MODR Warszawa – 15 pkt. n „Wieś Kujawsko-Pomorska” K-PODR Minikowo – 12 pkt. n „Rada” ŁODR Bratoszewice – 11 pkt. n „Lubuskie Aktualności Rolnicze” LODR Kalsk – 10 pkt. n „Bieżące Informacje” W-MODR Olsztyn – 9 pkt. n „Twój Doradca – Rolniczy Rynek” DODR Wrocław – 8 pkt. n „Śląskie Aktualności Rolnicze” ŚODR Częstochowa – 8 pkt. / 23 AgroPlatforma ODR CARVING Z Moniką Herok rozmawia Adam Walasek n Miałem już przyjemność podziwiania Pani artystycznych wręcz fantazyjnych wzorów wykonanych w warzywach i owocach, ale nie wszyscy z tym się zetknęli. Proszę na początku przybliżyć nam tę wyjątkową sztukę… – Carving (ang. carve – ciąć, wycinać, rzeźbić) bo tak zwie się sztuka rzeźbienia w owocach i warzywach wywodzi się z Dalekiego Wschodu, gdzie znany jest już od co najmniej kilkuset lat. Za kolebkę tej sztuki uważa się Tajlandię i kraje ościenne, także Japonię. Pierwsze wzmianki o niej pojawiły się w Chinach za czasów dynastii Tang panującej w l. 618 – 907, zaś okres rozkwitu carvingu przypada na czasy dynastii Song /960-1279/; wtedy to opuścił on wyłącznie cesarskie komnaty i przeniósł się na stoły klasy średniej. W Suthothai (obecnie Tajlandia) w 1364 r. jedna z żon cesarza Phra Runga – Nong rzeźbami z owoców i warzyw udekorowała pływające lampiony krathongi, które wyglądały jak lilie wodne. Nong była wyznawczynią braminizmu, w tamtych czasach uważano, że dobre plony są uzależnione od sił wyższych 24 / i w ten sposób starano się podziękować za dary natury oraz obfite plony. W myśl wierzeń i tradycji Budda musiał podzielić się darami z matką wodą boginią Mae Khongha. Cesarz Rung tak zachwycił się lampionami, że postanowił co roku obchodzić to wydarzenie w pierwszą księżycową listopadową noc. Tak narodziło się święto Loy Krathong. Od tego czasu sztuka rzeźbienia w warzywach i owocach stała się coraz bardziej popularna na cesarskim dworze nie tylko w to święto, a carving – po tajsku zwany Kae-Sa-Luk – został uznawany za dziedzictwo narodowe Tajlandii. Mistrzyniami tej sztuki były nadworne kucharki, a z czasem i gospodynie domowe, które u progu swych domów witały gości fantazyjnie wyrzeźbionymi owocami. Po wielu latach carving rozprzestrzenił się na inne kontynenty, aż w końcu parę lat temu dotarł do Polski. n Fascynująca historia, a u Pani jak to się zaczęło? – Moja przygoda z carvingiem rozpoczęła się w 2006 r., kiedy dosta- łam w prezencie dwie książki Ludka Prochazki „Wyczarowane z owoców” i „Wyczarowane z warzyw”. Godzinami przeglądałam te lektury, nie wychodząc z podziwu, a jednocześnie ucząc się na pamięć tej pięknej sztuki. Pracując już parę lat w zawodzie kucharz, starałam się zaskakiwać gości nie tylko smakiem serwowanych dań ale także stroną wizualną, jaką jest dekoracja dań. Już wtedy była to moja pasja, mimo, że tajników carvingu jeszcze nie znałam. W końcu zapisałam się na szkolenie carvingu najpierw pierwszego, a później drugiego i trzeciego stopnia. W krótkim okresie znalazły się okazje do pokazów, pierwszych AgroPlatforma ODR poważnych zleceń, zarówno od firm, jak i restauracji, hoteli, a także osób prywatnych. W wolnych chwilach poszukuję wszelkich informacji o carvingu i ludziach najlepszych w swojej dziedzinie zajmujących się tą sztuką – obecnie z kilkoma współpracuję. Początki bywają trudne, ale wszystko zależy od efektywnej praktyki. Czym więcej zrobimy dekoracji, tym nasze prace wykonywane są w krótszym czasie i z lepszym efektem. Trening i ciężka praca czyni mistrza. Stale ćwiczę swoje umiejętności, a poprzez prowadzenie szkoleń mam okazję podpatrywać innych, równie utalentowanych, jak i ukierunkowywać wschodzące talenty. n Efektownie wyrzeźbione owoce i warzywa zaskakują kunsztem i precyzją, a jednocześnie przyciągają wzrok kształtem i wielobarwną gra kolorów natury – oj, to chyba nie dla mnie? – Aby poznać i nauczyć się carvingu, nie musimy posiadać zdolności manualnych, wbrew pozorom rzeźbienie tego typu nie jest aż tak skomplikowane. Jeśli poświęcimy troszkę czasu na poznanie carvingu, okaże się on łatwiejszy niż przypuszczamy. Na naszych kursach uczymy nie tylko podstawowych cięć, ale także różnych technik, jakimi należy się posługiwać, aby konsekwentnie szlifować swoje umiejętności i co za tym idzie zdobywać własne doświadczenie. Najpopularniejszymi owocami i warzywami używanymi są: arbuzy, melony, dynie, papaje, ananasy, rzodkiew, buraki, seler a także marchewka. W tradycyjnym tajskim carvingu używa się tylko klasycznego noża tajskiego. Najczęściej tworzy się motywy roślinne, czasem zwierzęce. Popularne są także dodatkowe ozdoby w postaci liści lub gałązek. n Mimo wszystko wolę podziwiać te rzeźbione „cuda”, ale będę polecał młodszym, szczególnie paniom i gospodyniom! A jaka była Pani „kariera”, droga w carvingu? – Jak już wspomniałam, nietypową pasję łączę z zawodem kucharz. Ukończyłam liceum gastronomiczne i zawsze wizualna część przygotowanych potraw była moją mocną stroną. Rzeźbieniem w owocach i warzywach zajmuję się od ośmiu 8 lat, a od czterech prowadzę szkolenia, pokazy i zajęcia z dziećmi w szkołach i przedszkolach. Współpracuję z mistrzami carvingu – Łukaszem Szewczykiem i Piotrem Wasikiem (razem prowadzimy pokazy na terenie całego kraju) Na początku ubiegłego roku zastałam instruktorem carvingu w grupie Łukasza Szewczyka, co daje mi ogromną satysfakcję. W tym roku mam zamiar zawalczyć o Puchar Królowej Marysieńki, a pod koniec roku spróbować swoich sił w Mistrzostwach Carvingu które odbywają się w Krakowie. Dzięki klientom i dużej ilości zamówień na różne okazje (chrzciny, komunie, jubileusze, wesela – stoły owocowe, urodziny, dożynki...) mogę rozwijać swoją pasję i ćwiczyć ciągle nowe wzory. Każde zamówienie traktuję indywidualnie – im dziwniejsze zamówienie, tym bardziej czuję się zmotywowana do działania i realizacji. Mam klientów, którzy zamawiali już kilkakrotnie moje dzieła i często w kolejnym zleceniu zdają się na mnie. Jest to dla mnie ogromne wyzwanie, by sprostać oczekiwaniom i nie powtórzyć zamówienia; właśnie wtedy jestem zmuszona do wymyślenia czegoś nowego i czuję się szczęśliwa. Carving jest dla mnie pasją, której poświęcam każdą wolną chwilę dnia, a – jak trzeba – to i nocy. Jak mawia mój dziadek: „jeśli robi się w życiu coś, co się kocha, to wtedy się człowiek nigdy nie narobi”!!! n To piękna i z pewnością prawdziwa maksyma, lecz coraz trudniej znaleźć taką pracę zwłaszcza w dzisiejszych czasach – Największą mobilizację stanowi zachwyt i podziw drugiej osoby. Nie ma nic wspanialszego niż możliwość połączenia pasji z pracą i wykonywanie jej z czystą przyjemnością, a ponieważ wychodzi prosto z serca, efekty można zobaczyć na prezentowanych zdjęciach, Zachęcam wszystkich czytelników na moją stronę internetową www.monika-herok.pl, jak również do odwiedzenia mojego profilu na fb. n Pani Moniko, dziękując za rozmowę, myślę, że choć trochę przybliżyliśmy naszym Czytelnikom sztukę rzeźbienia w warzywach i owocach, może pojawią się nowe talenty. Życzę dalszych sukcesów i satysfakcji w tej pięknej pasji. ŚODR Częstochowa „Śląskie Aktualności Rolnicze” / 25 AgroPorady Domowe AgroSzachownica W tym kąciku publikujemy najbardziej interesujące informacje i opinie na aktualne tematy związane z polskim rolnictwem i agrobiznesem, zamieszczone w poszczególnych wydawnictwach periodycznych WODR. Mieszaniny odmianowe zbóż ozimych „Na zasiewy mieszane zbóż składają się mieszanki międzygatunkowe i mieszanki odmianowe w obrębie gatunku – najczęściej jęczmienia jarego i pszenicy. Dla lepszego odróżnienia od mieszanek międzygatunkowych przyjęła się nazwa: mieszaniny odmianowe. Prognozy zmian struktury zasiewów w naszym kraju przewidują stopniowe zmniejszanie areału międzygatunkowych mieszanek zbóż (zwłaszcza z udziałem owsa oplewionego) będącego złą paszą dla trzody chlewnej i drobiu), a zwiększanie uprawy mieszanin odmianowych w obrębie gatunku. Mieszaniny odmian nadają się do zalecanego obecnie w UE integrowanego systemu rolnictwa, gdyż wprowadzenie bioróżnorodności upraw pozwala na lepsze wykorzystanie przez nie zasobów środowiska i słabszy rozwój patogenów zbóż.” – prof. dr hab. Kazimierz Noworolnik, Zakład Uprawy Roślin Zbożowych IUNG – PIB Puławy, „Lubelskie Aktualności Rolnicze”, LOSR Końskowola Rynek zbóż w Polsce „Produkcja zbóż jest jednym z głównych kierunków produkcji rolniczej w Polsce. Udział zbóż w wartości rolniczej produkcji globalnej w ostatnich latach kształtował się na poziomie 20 proc., a w wartości towarowej produkcji rolniczej na poziomie 15 proc. W strukturze zasiewów zboża stanowią zaś blisko 74 proc. ogólnej powierzchni zasiewów. Popularność uprawy zbóż wynika z warunków klimatyczno-glebowych, ze stosunkowo prostej technologii produkcji, względnie niskiej pracochłonności, łatwości przechowywania, transportu i sprzedaży. Sytuacja na rynku zbóż ma istotne znaczenie dla całej gospodarki żywnościowej. Sektor zbożowy, dostarczający podstawowego surowca do produkcji pasz, w dużym stopniu decyduje o ekonomicznych warunkach produkcji zwierzęcej, w tym szczególnie żywca wieprzowego i drobiowego.” – „Pomorskie Wieści Rolnicze”, PODR Gdańsk Pomoc zadłużonym rolnikom „Producenci rolni, u których występują lub mogą wystąpić trudności ze spłatą zadłużenia z tytułu kredytu z dopłatami ARiMR do oprocentowania, powinni skontaktować się z bankiem, który udzielił kredytu, w celu podjęcia działań zmierzających do zastosowania pomocy w dalszej obsłudze kredytu i wprowadzenia zmian do umowy kredytu. Z takich udogodnień mogą 26 / skorzystać rolnicy, których dotknęły zdarzenia o charakterze losowym, jak np.: katastrofy naturalne, długotrwałe choroby kredytobiorcy, kradzieże mienia oraz choroby i upadki inwentarza, a także przypadki wynikające z uwarunkowań makroekonomicznych i politycznych, takich jak: kryzys gospodarczy, zatory płatnicze czy utrata rynków zbytu. Udogodnienia te mogą polegać na zastosowaniu przez bank prolongaty spłaty rat kapitału i odsetek, o ile okres określony w umowie kredytu jeszcze nie minął i pod warunkiem poinformowania o tym ARiMR. Jeśli te rozwiązania okażą się niewystarczające, kredytobiorcy mogą – za zgodą banku kredytującego – dokonać zmiany kierunku produkcji, określonego w planie inwestycji i umowie kredytu, sprzedać mienie nabyte z kredytu, czasowo zaprzestać prowadzenia działalności lub obsługi kredytu z przyczyn niezależnych od kredytobiorcy. (…) Dziś rolnicy korzystają ze 153 tys. preferencyjnych kredytów, w których spłacie pomaga ARiMR. Aż 99 proc. kredytobiorców reguluje swoje zobowiązania na bieżąco.” – Sylwia Kędzierska, „Twój Doradca – Rolniczy Rynek”, DODR Wrocław O integrowanej ochronie roślin rolniczych „Integrowana ochrona roślin rolniczych polega na ochronie roślin przed organizmami szkodliwymi, z wykorzystaniem wszystkich dostępnych metod ochrony roślin, a szczególnie metod nie chemicznych, w sposób minimalizujący zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt i środowiska. Wykorzystuje ona w pełni wiedzę o organizmach szkodliwych dla roślin, w celu określenia optymalnych terminów podejmowania działań zwalczających te organizmy, a także naturalne występowanie organizmów pożytecznych, w tym drapieżców i pasożytów organizmów szkodliwych dla roślin. Integrowana ochrona roślin pozwala ograniczyć stosowanie chemicznych środków ochrony roślin do niezbędnego minimum i w ten sposób ograniczyć presję na środowisko naturalne oraz chroni bioróżnorodność środowiska rolniczego.” – prof. dr hab. Marek Mrówczyński i inż. Henryk Wachowiak, Instytut Ochrony RoślinPIB Poznań, „Wiadomości Rolnicze”, PODR Szepietowo O uprawie bezpłużnej „Przy tradycyjnej uprawie za pomocą pługa dochodzi do poważnej ingerencji w aktywność mikroorganizmów. Przy orce muszą minąć 2-3 tygodnie, zanim gleba powróci do równowagi. Dlatego coraz bardziej popularne są metody bezpłużne, które wpływają korzystnie na właściwości fizyczne, fizyko-chemiczne oraz chemiczne gleby. Dzięki rezygnacji z orki można ograniczać tempo mineralizacji glebowej substancji organicznej, a także zmniejszać negatywne skutki, jakie powoduje erozja wietrzna oraz wodna. Ponadto uproszczona uprawa może zwiększać koncentrację substancji organicznej i składników nawozowych w jej powierzchniowej warstwie, jak również chronić glebę przed niekorzystną utratą wilgoci. Uproszczenia uprawy wpływają też korzystnie na populację dżdżownic. Ich duża liczba na polu oznacza, że jest ono utrzymywane w dobrej kulturze.” – Przemysław Skorniak, „Wieś Kujawsko-Pomorska”, K-PODR Minikowo i K-PIR Przysiek Poprawa bezpieczeństwa w rolnictwie „Warto zaznaczyć, że przez ostatnie 20 lat wskaźnik wypadkowości w rolnictwie (liczba wypadków przypadająca na 1000 ubezpieczonych) spadł prawie o 20 proc., a liczba wypadków śmiertelnych o ponad 20 proc. Na poprawę bezpieczeństwa z pewnością wpłynęły liczne działania prewencyjne podejmowane przez KRUS, PIP, ośrodki doradztwa rolniczego, samorządy terytorialne i inne jednostki. Zmieniła się ponadto struktura gospodarstw – gospodarstwa częściej są jednokierunkowe, wyposażone w nowe maszyny i urządzenia o wysokim standardzie bezpieczeństwa.” – Małgorzata Micińska-Wąsik, „Bieżące Informacje”, W-MODR Olsztyn Niebezpieczny Barszcz Sosnowskiego „Barszcz Sosnowskiego to największa roślina zielna na świecie (dorastająca nawet do 4-5 m) z rodziny selerowatych. Pochodzi z rejonu Kaukazu, skąd został rozprzestrzeniony na rozległych obszarach Europy Środkowej i Wschodniej, gdzie stał się rośliną inwazyjną. W latach 50. ub.w. został wprowadzony do uprawy w różnych krajach bloku wschodniego jako roślina pastewna. Już po niedługim czasie, z powodu problemów z uprawą i zbiorem, głównie ze względu na zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt, jego uprawy były porzucane. Roślina w bardzo szybkim tempie zaczęła rozprzestrzeniać się spontanicznie i stała się przybyszem bardzo kłopotliwym i niezwykle trudnym do zwalczenia. Powoduje degradację środowiska przyrodniczego i ogranicza dostępność terenu. Sok z jej świeżych roślin wywołuje bardzo poważne zmiany skórne. Barszcz Sosnowskiego objęty jest prawnym zakazem hodowli, rozmnażania i sprzedaży na terenie Polski!” – Józef Głowacki, „Lubuskie Aktualności Rolnicze”, LODR Kalsk AgroPorady Kaszubskie P N HAFT KASZUBSKI ajczęstszym motywem zdobniczym w hafcie kaszubskim są: bratki, chabry, dzwonki, goździki, koniczyna, lilie, niezapominajki, tulipany, pszczoły oraz żuczki. W hafcie kaszubskim używa się 7 kolorów i każdy kolor coś symbolizuje: chabrowy – symbolizuje kaszubskie jeziora niebieski – kaszubskie niebo granatowy – głębie morza żółty – piękne słońce i zboża dojrzewające na kaszubskich polach zielony – piękne lasy czerwony – krew, którą Kaszub przeleje za swoją ziemię czarny – symbol ziemi na polu, która czeka na zasiew U PIWNE SPA – CEPR W SZYMBARKU nikatowe miejsce stworzone z myślą o wypoczynku i odzyskaniu sił witalnych. Relaksująca kąpiel w drewnianych wannach z napowietrzaniem, w naturalnej, aromatycznej kompozycji chmielu, drożdży i słodu piwnego z ziołami. Ta mieszanka (od wieków stosowana była w ziołolecznictwie i medycynie naturalnej) charakteryzuje się bogactwem witamin z grupy B oraz substancji mineralnych. Posiada właściwości wygładzające, ujędrniające i przeciwdziałające powstawaniu zmarszczek. Temperatura kąpieli to ok. 36 C i w trakcie jej trwania (ok. 45 min) cały czas jest możliwość osobistego nalewania i degustowania świeżego, niepasteryzowanego piwa z browaru Kaszebsko Koruna. TRUSKAWKA – KASZUBSKA DELICJA rawdziwym świętem truskawki jest odbywające się już od dziesiątków lat w pierwszą niedzielę lipca w Brodnicy Górnej „Truskawkobranie” – bodaj największa kaszubska impreza plenerowa. Kaszubi bowiem, oprócz folkloru i kultury, poszczycić się mogą wspaniałymi truskawkami, które, jak twierdzą znawcy, nigdzie nie smakują lepiej niż na Kaszubach. Stąd też Szwajcarię Kaszubską niekiedy nazywa się truskawkowym zagłębiem. Ze względu na warunki dojrzewania, różni się ona od innych odmian wyższym poziomem cukru w owocach. Wpływ na to ma mikroklimat Pojezierza Kaszubskiego, w szczególności występujące tu chłodne noce i upalne dni. CIEKAWOSTKI KASZUBSKIE środkiem woj. pomorskiego jest miejscowość Nowa Wieś położona niedaleko Kościerzyny istnieje w Polsce kilkadziesiąt szkół, w których dzieci uczą się kaszubskiego, a od 2005 r. istnieje możliwość zdawania z niego egzaminu maturalnego na Uniwersytecie Gdańskim w Instytucie Filologii Polskiej uruchomiono 1 września 2009 r. specjalność nauczycielską-kaszubistyczną język kaszubski ma uregulowany statut prawny ustawą z 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym po kaszubsku można mówić publicznie i istnieje możliwość używania przed organami gminy, obok języka polskiego K K TABAKA aszubska używka z tytoniowego proszku, którą jeszcze nie tak dawno na Kaszubach zażywali wszyscy, nie wyłączając kobiet (białek). W towarzystwie, najważniejsza osoba zażywała tabaki najpierw sama, po czym częstowała sąsiada, a ten po zażyciu podawał tabakierę następnemu. Tabakiera wykonana była najczęściej z krowiego rogu i pełniła rolę „fajki pokoju” (poczęstowanie tabaką było poczytywane za duży honor). Mężczyźni na znak osiągnięcia dojrzałości otrzymywali w prezencie od ojców tabakiery z rogu. KASZUBSKA KUCHNIA uchnia kaszubska ściśle była związana z życiem codziennym mieszkańców, ich pracą, jak również pozycją, którą zajmowali w społeczeństwie. Posiłki przygotowywano i podawano najczęściej w południe, kiedy biły dzwony kościelne. Pierwszym przysmakiem na Kaszubach były ruchanki – placki z ciasta chlebowego, smażone na patelni, posypane cukrem i spożywane na ciepło. W kuchni kaszubskiej od dawien dawna dominowały ryby. Z mięsiwa na miejscowych stołach zawsze pojawiał się drób, głównie gęsina. Inne mięsa były przyrządzane wyłącznie od święta. Nie brakowało za to ziemniaków pod różnymi postaciami, marchwi, buraków i brukwi. Każda gospodyni chętnie korzystała ze zbieranych po lasach grzybów, jagód czy borówek. Na deser jadano truskawki kaszubskie, bo ten region to truskawkowe zagłębie. Wiele z tych tradycyjnych potraw podaje się na Kaszubach i dziś. Jak zgodnie twierdzą miejscowi i turyści, kuchnia kaszubska jest prosta i smaczna. Ryby (morskie i pochodzące z miejscowych jezior i rzek) przyrządza się na wiele sposobów: smażone, gotowane, w galaretach, wędzone czy w zalewach. Również dziś niezwykle popularne są dania z drobiu, a szczególnie z gęsiny. Jedną z najsmaczniejszych miejscowych potraw jest smalec ze swojskim chlebem i ogórkiem kiszonym. Na uwagę zasługuje też danie serwowane wyłącznie na Kaszubach z okazji wielkich wydarzeń i świąt – kura gotowana z białym sosem i rodzynkami. / 27 AgroMagazyn Prezentujemy Już niebawem „Uczta na Kaszubach” Kwatery Zbliża się kolejne wyjazdowe przedsięwzięcie redakcji AGRO, z udziałem najprzedsiębiorczych polskich rolników i agrobiznesmenów z kilkunastu na bardziej województw, w tym laureatów konkursów – Agroprzedsiębiorca RP i AgroLiga. Medal Tym razem w dn. 25-28 września 2015 r., zagościmy na Kaszubach. 2015 G Największy Koncertujący Fortepian Świata Hotel Szymbark Dom Sybiraka Stół Noblisty AgroZaproszenia Agencja Rynku Rolnego – na jubileuszową konferencję pt. „25 lat wspieramy sektor rolno-spożywczy” Firma Bayer – na ogłoszenie wyników badania opinii nt. otwartości Polaków na zmiany oraz chęci uczenia się nowych umiejętności Związek Szkółkarzy Polskich i Agencja Promocji Zieleni –na 23. Międzynarodową Wystawę „ZIELEŃ TO ŻYCIE” w Warszawie Polska Izba Mleka – na konferencję „Fakty i mity o mleku” w Warszawie Marszałek Województwa Podlaskiego Kazimierz Baszko i Burmistrz Sokółki Ewa Kulikowska – na Dożynki Wojewódzkie w Sokółce Spółdzielcza Agrofirma Witkowo – na Uroczyste Obchody 65-lecia Firmy oraz Dożynki’2015 w Witkowie Pierwszym Gospodarstwo Rolno-Hodowlane Rajmund Gąsiorek – na Dożynki w Czerniejewie 28 / Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz W-MODR Olsztyn – na XXII Jesienne Targi Rolnicze w Olsztynie Firma Inter-Vax Danuta i Wacław Górni – na XX Pałuckie Targi Rolne i XIV Wystawę Zwierząt Hodowlanych w Żninie Ptak Fashion City – na III Międzynarodowe Targi Mody oraz na II edycję Fashion Week Poland w Rzgowie Organizatorzy –na XVII Radomskie Święto Chleba w Muzeum Wsi Radomskiej Firma innowacyjna INNVIGO – na konferencję poświęconą przygotowaniom do pierwszego sezonu współpracy z rolnictwem w zakresie produktów do ochrony upraw Liczni wystawcy Targów Polagra Food 2015 w Poznaniu i Wystawy Agro Show w Bednarach – do swoich stoisk promocyjnych Dziękujemy Fot. – Galeria CEiPR w Szymbarku W zorem lat poprzednich trwa konkurs agroturystyczny „Kwatery na Medal 2015, którego organizatorem – obok redakcji AGRO – jest Telewizja Interaktywna AgroNews. W ramach konkursu zaprezentujemy w kolejnych numerach AGRO – oraz na www.agronews.com. pl wizytówki 16 gospodarstw agroturystycznych, dysponujących interesującymi ofertami miłego i czynnego spędzenia wypoczynku na łonie natury. Następnie – podobnie jak w latach ubiegłych – Czytelnicy AGRO i Internauci wybiorą w drodze plebiscytu Kwaterę na Medal 2015. W niniejszym AGRO (patrz ostatnia okładka ) przedstawiamy kolejne dwa gospodarstwa agroturystyczne zakwalifikowane do konkursu: Agrozacisze, woj. małopolskie i Konstantów, woj. mazowieckie. Przypominamy, że zaprezentowaliśmy już gospodarstwa agroturystyczne: w AGRO 4 – Agrohippika, Kondratów, woj. dolnośląskie i Nad Jeziorem Sopień, Mały Głęboczek, woj. kujawsko-pomorskie, w AGRO 5 – Polana i Skarpa, Lipowiec, woj. lubelskie i Ułańska Zagroda, Załom, woj. zachodniopomorskie oraz w AGRO 6-7 – Zamostowo, woj. lubuskie i Dom pod Kasztanami, woj. łódzkie. łówną bazą „Uczty na Kaszubach” (bo tak to się to przedsięwzięcie nazywa), nad którą Honorowy Patronat objął Prezes ARR Radosław Szatkowski, będzie urokliwe Centrum Edukacji i Promocji Regionu w Szymbarku, z tak unikalnymi w skali świata obiektami, jak: Najdłuższa Deska Świata, Dom do Góry Nogami, Stół Noblisty, Dom Sybiraka, Bunkier TOW „Gryf Pomorski”, Kaszubski Świat Bajek czy Największy Koncertujący Fortepian Świata (więcej – www.cepr.pl). W programie tej studyjnej wyprawy autokarowej najdą się m.in.: wizyty w wyróżniających się gospodarstwach rolnych i agrofirmach tzw. Szwajcarii Kaszubskiej, których właścicielami są pomorscy laureaci konkursów Agroprzedsiębiorca RP i AgroLiga liczne atrakcje turystyczne seminarium „Jestem dumny, bo jestem stąd” długie wieczory integracyjne. H C N A R O L A F F U B ego. go Parku Krajobrazow m sercu Stobrawskie świadczą o atrakcyjności my sa w ek yn cz po które pomniany wy iennego, – to nieliczne walory, apraszamy na nieza powietrze, lasy, stawy ce na ucieczkę przed problemami życia codz esnych te ys cz , dy yro prz o ejs łcz mi pó ne ws Bogactw rzo arę ma mi wy na to ffalo Ranch, okój i komfort turystycznej terenu. Bu przez cały rok. Tu znajdziecie Państwo sp sprzyja wypoczynkowi. Dla naszych ąć ra cz któ po a, od fer a os żn alna atm ny), miejsce do gdzie mo ełni miła i niepowtarz jesienno-zimowe sezo zkową, konie czasów, a całość uzup z salą kominkową, szałas z ogniskiem (na iankę wspinac kawiarenkę e, boisko sportowe, śc ow ing kk tre ery uną. Obrazu naszej row gości udostępniamy: y, m, sprzęt wodn lią, zimną beczką i sa i. U nas nie czuje ste ba ą mo rąc po z go z żę a pla Sp , o nia Ek nośc owe grillowa ać menu wielu specjal i rajdowych oraz ogrod do jazd rekreacyjnych śmienita domowa kuchnia, gotowa serwow wy gościnności dopełnia u nas zagości, to wróci tu na pewno. się pośpiechu, a jak kto j. opolskie Z 46-034 Pokój, wo lna, ul. Święcińska 49, Do a wk bró Dą k, se zo buffaloranch.com.pl Małgorzata i Janusz Wr [email protected], www. bu ail: e-m 1, 67 68 4 5 60 tel. 77 427 60 00, Kwatery na medal N RAJSKI GOŚCINIEC asze gospodarstwo położone jest w Biesz w kierunku Jeziora Solińskiego, Sanu i czadach, w zacisznej i przepięknej dolin Otrytu oraz osłonięt ie Rajskiego, otwartej stoki Barandy. Lokaliza ej od północnych wi atrów, przez zalesion odnajdzie tu coś dla sie cja i urozmaicone zasoby okolicy gwara e ntu ją, że każdy, niezależ dziką przyrodę, lubią bie. Pobyt w Rajskim Gościńcu będzie sz nie od pory roku, cz ob eg se óln rw ą ow rozkoszą dla tych, któ A także: uprawiają na ać ptaki i dzikie zwier rzy rci a przy tym nie zapomi arstwo (cross-country), wędkują, jeżdż zęta, zbierają grzyby i zioła oraz inne kochają da ą na na ją, row że era do ch bry , ch wy od po zą po górach, uwielbia ry lasu. zmęczonych całoroc znym gotowaniem maczynek, to także wygodny, przestronny i ją ciszę, do których oferujemy tra my dycyjną kuchnię polsk możliwość wykupienia, domowych śn brze wyposażony pokój. Dla przyjemność sprawią iad ą lub wegetariańską. Państwu grillowanie Drodzy goście, jeśli ań oraz obiadokolacji, przy Jeżeli kochacie przes i trzeń i brak ogranicz długie nocne posiedzenia przy ognisku nie lubicie pośpiechu i tłoku, eń, to Rajski Gościni ec jest miejscem stw pod rozgwieżdżonym niebem. orzonym właśnie dla Was. Małgorzata Koncew icz, Rajskie 3, 38-61 0 Polańczyk, woj. po tel. 606 833 107, e-m dkarpackie ail: rajskigosc@gmail .com, www.rajskigo sciniec.pl
