List otwarty do w³adz

List otwarty do władz
ZASOBY ŚRODOWISKA NIE SĄ NIEOGRANICZONE!
Szanowni Członkowie organów władz!
Jako przedstawiciele sektora publicznego jesteście w stanie znacząco wpływać na decyzje
dotyczące środowiska. To właśnie Wy odpowiadacie za to, by obywatele mogli cieszyć się
czystym i zdrowym środowiskiem.
Urzędy przez Was kierowane bezpośrednio odpowiadają za stosowanie przepisów z zakresu
ochrony środowiska. Z Waszym wsparciem nasze działania mogą przebiegać sprawniej,
dzięki czemu większa liczba obywateli włączy się w działania na rzecz zachowania
środowiska na kolejne stulecia.
Młodzież – razem
Jesteśmy uczniami szkół średnich w wieku od 14 do 17 lat z różnych stron Europy, a także z
innych krajów. Wspólna praca w międzynarodowej grupie, przy jednoczesnym
zaangażowaniu w akcje lokalne, uświadomiła nam, że łączy nas wspólna troska o naszą
planetę.
Projekt ten nosi nazwę Ekoparlament Młodzieży i podzielony jest na różne komisje, które
mają za zadanie opracować apele do różnych grup uczestniczących w życiu publicznym
(organizacje pozarządowe, dziennikarze, nauczyciele i wychowawcy młodzieży, producenci
itd.).
Jako członkowie Komisji ds. Sektora Publicznego w ramach Ekoparlamentu Młodzieży w
roku 2006, będziemy mieć możliwość wymiany spostrzeżeń, informacji i problemów z
różnymi zainteresowanymi stronami oraz urzędnikami państwowymi na konferencji, która
odbędzie się w Paryżu w październiku tego roku.
Uwaga! Zanieczyszczanie środowiska szkodzi!
Gdy podsumowywaliśmy problemy ekologiczne 120 szkół biorących udział w projekcie,
okazało się, że część z nich występuje powszechnie. Nasze zainteresowanie problemami
środowiska ma wpływ na nasze codzienne życie. Zdarza się, że szkoły zużywają zasoby bez
zastanowienia się nad konsekwencjami. Weźmy na przykład tak częsty problem, jak kwestia
zużycia papieru: czy nie da się tego robić w sposób mniej szkodzący środowisku? Dlaczego
używanie papieru pochodzącego z recyklingu nie jest w szkołach normą? Tam gdzie pisze
się ręcznie, problemem jest to, że papier z recyklingu jest droższy niż papier biały,
wytwarzany z pierwotnych surowców. Czy nie dałoby się stworzyć szkół eksperymentalnych
pracujących wyłącznie na komputerach? Kolejny przykład: dojazd do szkoły. Czy nie
powinno się udostępnić większej liczby autobusów, a może wspólne sąsiedzkie podwożenie
do szkoły byłoby lepszym rozwiązaniem, pozwalającym na ograniczenie ilości samochodów
jadących w tym samym kierunku?
Mimo że mieszkamy w różnych krajach i mówimy różnymi językami, nasza komisja
opracowała wspólne stanowisko, w skład którego wchodzi pięć zaleceń.
Rusz głową: nie śmieć!
Większość uczniów biorących udział w internetowym głosowaniu stwierdziła, że istotnym dla
nich problemem są opakowania. W celu dalszej redukcji ilości odpadów firmy powinny
otrzymywać zachęty finansowe do używania opakowań wytworzonych z surowców wtórnych.
Stosowanie opakowań z surowców wtórnych uprawniałoby firmy do korzystania z ulg
finansowych.
Zrozumiałe informacje techniczne dotyczące analizy cyklu funkcjonowania produktów,
oznakowanie produktów przyjaznych środowisku i kampanie reklamowe zawierające więcej
informacji o produktach również upoważniałyby firmy do występowania o dotacje państwowe.
Zainteresowaliśmy się także branżą fast-foodów: jak można obniżyć ilość odpadów
pochodzących z tej działalności? Temu celowi mogłyby służyć zachęty podatkowe albo
nałożenie opłaty za recykling, zwracanej przy zwrocie przez firmę opakowań do wtórnego
przerobu.
Skojarzyć zdrowie ze środowiskiem
Zdrowie i rolnictwo są ściśle ze sobą powiązane, dlatego należałoby rozwijać rolnictwo
ekologiczne w celu ochrony zarówno produktywności terenów rolniczych, jak i zdrowia
konsumentów. Niektóre nawozy zanieczyszczają wodę – zdrowie zależy więc od edukacji.
Kampanie informacyjne i programy szkolne powinny ostrzegać o tym zagrożeniu.
Myślenie transgraniczne…
Być aktywnym to również umieć współpracować. Działania w różnych krajach powinny być
skoordynowane. Podejście transgraniczne jest właściwe i skuteczne ekonomicznie. Kilka
zespołów Ekoparlamentu Młodzieży zwróciło na przykład uwagę na problem inwazji
racicznicy w wodach Europy. Ten sam problem, powodujący straty rzędu miliardów dolarów,
występuje w regionie Wielkich Jezior w Kanadzie. Jak widać, problemy środowiskowe nie
dają się zamknąć granicami państwowymi. A zatem działania także powinny być
koordynowane pomiędzy ministerstwami i różnymi organami zajmującymi się środowiskiem.
Wymiana informacji pomiędzy różnymi sektorami (takimi jak edukacja, zdrowie, przemysł,
rolnictwo) powinna być łatwiejsza.
…i kolektywne
Konieczne jest utworzenie większej liczby „forów dobrej praktyki”, na których można by było
dyskutować nad takimi zagadnieniami, jak usuwanie odpadów niebezpiecznych czy nowe
źródła energii. Odnośnie do tej drugiej kwestii, chcielibyśmy podkreślić, że niektóre źródła
energii, a konkretnie źródła kopalne, nie są nieograniczone i mogą się wyczerpać, dlatego
pilnie powinniśmy wszyscy zacząć poszukiwać alternatyw. Na ziemi nie brak źródeł
termalnych – czemu nie wykorzystać ich jako źródła energii?
Szkoły, miasta i państwa, które już wprowadziły odpowiedzialne ekologicznie sposoby
postępowania powinny być wzorem dla reszty świata. Ich strategie, rozwiązania prawne i
inne instrumenty mogą być pierwszym krokiem w kierunku poprawy stanu środowiska na
świecie.
Kształcenie przez działanie
Edukacja jest niezbędna na drodze stopniowego osiągania zrównoważenia. Edukacja
ekologiczna jest procesem, w którym ludzie – i starzy, i młodzi – dzięki pozytywnym
działaniom dla środowiska zmieniają swoje postawy, wartości i pozytywnie działają na rzecz
środowiska. Naszą wizją jest zintegrowane podejście do edukacji ekologicznej w całym
sektorze publicznym. Większość uczniów szkół podstawowych opanowuje wiedzę z zakresu
środowiska w młodszych klasach, ale długotrwałe efekty okazują się być niewielkie – w
chwili, gdy przechodzą do wyższej klasy, większość z nich zapomina podstawy wiedzy
ekologicznej. Wiedza musi być odświeżana i wykorzystywana w działaniu. W szkołach
średnich powinno mieć miejsce więcej lokalnych działań: kampania na rzecz używania
papieru z makulatury, zabawne oznaczenia „Zgaś światło” na korytarzach i w toaletach.
Oszczędzanie energii i wody oraz wdrożenie segregacji surowców wtórnych i odpadów do
kompostowania wszędzie powinny być standardem. Aktywność nie może jednak ograniczać
się do budynku szkolnego. O czymkolwiek nie pomyślimy – czy o degradacji krajobrazu
przez zanieczyszczenia przemysłowe, czy o wyrzucaniu niebezpiecznych odpadów w
niewłaściwy sposób, czy o korkach na drogach tworzących się pomimo funkcjonowania
transportu publicznego – każdy jest odpowiedzialny, bo każdy jest konsumentem. Zapytani o
„śmieci”, wszyscy uznają je za problem społeczny, ale większość przyznaje, że nie chce im
się czegokolwiek w tej sprawie robić. Do nas należy poprawa sytuacji. Zaangażowanie się
oznacza docieranie do lokalnej społeczności poprzez projekty realizowane lokalnie i
promocję aktywnych ekologicznie postaw obywatelskich.
Takie problemy w skali lokalnej rozwiązywane są najskuteczniej przez sektor publiczny, który
dysponuje większą siłą nacisku niż pojedynczy obywatel. Tak więc to w gestii administracji
publicznej leży podnoszenie świadomości ekologicznej poprzez inicjowanie i wspieranie
kampanii publicznych i programów realizowanych w szkołach.
Na miejsca, gotowi…
Naszym zdaniem, do wszystkich tych problemów można podejść na nowo, bardziej
innowacyjnie.
Ministrowie edukacji i wszystkie inne organy administracji publicznej muszą działać wspólnie
i planowo w całej Europie, Turcji i Kanadzie na rzecz opracowania jednolitego programu
edukacyjnego, który promowałby angażowanie się w ochronę środowiska przez całe życie.
Inicjatywy te mogłyby zyskać zwolenników na całym świecie!
Sektor publiczny powinien w tym pomóc. Czas na wspólne działanie!
Z poważaniem
Delegaci Ekoparlamentu Młodzieży, Komisja ds. organów publicznych
Rok szkolny 2005/2006