5. SIATKA WIEJSKICH DRÓG1 Przedmieścia są przestarzałą i

5. SIATKA WIEJSKICH DRÓG1
Przedmieścia są przestarzałą i sprzeczną z ludzką naturą formą osadnictwa.
Wiele osób chce mieszkać na wsi i jednocześnie w pobliżu dużego miasta. Jednak układ,
w którym tysiące małych gospodarstw znajdują się o kilka minut od głównego centrum
miasta, jest geometrycznie niemożliwy.
Kto chce wygodnie mieszkać na wsi, musi mieć kawałek własnej ziemi – wystarczająco
duży, by zmieścić na nim sad, konie, krowy i kurczaki – oraz bezpośredni dostęp do
rozpościerającego się po horyzont otwartego krajobrazu. Kto chce mieć blisko do miasta,
musi mieszkać przy drodze, po której jeździ autobus i którą w kilka minut dojedzie do
centrum.
Obydwa cele można osiągnąć, jeśli poprowadzi się drogi wiejskie po obwodzie
rozległych, otwartych obszarów naturalnych lub rolniczych, a domy ustawi gęsto jeden
obok drugiego wzdłuż tych dróg, w jednym rzędzie. Podobne rozwiązanie przedstawił
Lionel March w pracy Homes Beyond the Fringe2. March dowodzi, że wzorzec ten, w
pełni rozwinięty, mógłby służyć milionom ludzi nawet w kraju tak małym i tak gęsto
zaludnionym, jak Anglia.
„Siatka wiejskich dróg” oplata obszary otwartego krajobrazu o powierzchni około 2,5
km², z szybkimi drogami dojazdowymi z miasta na obrzeżu tych obszarów, domami
zgrupowanymi wzdłuż dróg i dróżkami pieszymi ciągnącymi się z miasta i krzyżującymi
się na tych terenach.
1. Połacie otwartego krajobrazu3. Uważamy, że obszar zajmujący 2,5 km², czyli
mniej więcej półtora na półtora kilometra, jest najmniejszym obszarem dającym
wrażenie zintegrowanego krajobrazu naturalnego. Wielkość ta wynika z potrzeb
małego gospodarstwa, opisanego we wzorcu PASY MIEJSKIE I PASY WIEJSKIE
(3).
2. Drogi. Aby chronić tereny naturalne i rolnicze przed „zakusami” ze strony
przedmieść, liczba dróg biegnących na wieś powinna zostać znacznie ograniczona.
Luźna siatka dróg krzyżujących się co półtora kilometra i niewygodnych dla ruchu
przelotowego powinna wystarczyć.
3. Parcele. Sytuuj gospodarstwa, domy i chaty wzdłuż dróg wiejskich w rzędzie,
najwyżej w dwóch rzędach. Zawsze umieszczaj domy pry drogach, a obszary
otwarte w głębi za nimi. Minimalna wielkość jednego gospodarstwa,
wystarczająca do zaspokojenia podstawowych potrzeb, powinna wynosić około
dwudziestu arów.
1
fragment książki: Ch. Alexander, S. Ishikawa, M. Silverstein, M. Jacobson, I. Fiksdahl – King, S. Angel, Język
wzorców. Miasta – Budynki – Konstrukcja, przekład: A. Kaczanowska, K. Maliszewska, M. Trzebiatowska,
Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk, 2008, s. 30-32.
2
L. March, Homes Beyond the Fringe, „Land Use and Built Form Studies”. Cambridge 1968.
3
W oryginale mowa jest o „mili kwadratowej otwartego terenu wiejskiego” (przyp. red.).
1’
Jednakże niektóre domy mogłyby stać w szeregach lub grupach, a ich mieszkańcy
wspólnie uprawialiby ziemię leżącą w głębi. Zakładając parcele wzdłuż boków
kwadratu o powierzchni półtora na półtora kilometra, otrzymamy 400 gospodarstw
na jeden kwadrat (około 2,5 km²). Licząc cztery osoby na gospodarstwo,
otrzymamy 640 osób na kilometr kwadratowy, co nie różni się wiele od zwykłego
przedmieścia o niskiej intensywności.
4. Dróżki piesze. Tereny naturalne i rolnicze można udostępnić mieszkańcom miast
za pomocą sieci ścieżek i szlaków biegnących od obrzeży miast lub
odgałęziających się od dróg wiejskich, zagłębiających się w wiejski krajobraz,
przecinających kwadraty terenów otwartych.
Dlatego:
W strefie, gdzie miasto styka się z terenami otwartymi, rozmieść drogi
przynajmniej co półtora kilometra, tak aby otaczały kwadraty terenów
naturalnych i rolniczych, zajmujących powierzchnię co najmniej 2,5 km².
Obejścia lokalizuj wzdłuż tych dróg, nie dalej niż na głębokość jednej parceli, na
działkach o wielkości co najmniej dwudziestu arów, z terenami naturalnymi lub
rolniczymi o powierzchni około 2,5 km² w głębi za nimi.
Rys. 1 ..........................................................................
(tytuł rysunku, autor, źródło)
UWAGA: zamiast rysunku powinna się pojawić wyśrodkowana względem strony pusta
ramka, położeniem i wielkością odpowiadająca stronie prawej;
2’