Pozostałości wulkaniczne w świętokrzyskim

Pozostałości wulkaniczne w świętokrzyskim
Wpisany przez Dorota Skwark
poniedziałek, 03 marca 2014 20:14 - Poprawiony poniedziałek, 03 marca 2014 20:24
Bentonit to nic innego jak skała powstała na skutek przeobrażenia tufów i
tufitów, czyli skał osadowych pochodzenia wulkanicznego. Jest dosyć
krucha, o barwie białej, szarej, żółtawej lub brunatnej. Jej charakterystyczną
cechą jest duża zdolność absorpcji i wiązania, np. chłonięcia wody i
pęcznienia. Dlaczego mowa o skale wulkanicznej? Ponieważ w naszym
regionie znajdują się osady bentonitu. Odkryto je na obrzeżach Kielc
podczas eksploatacji skał powstałych w kambrze i ordowiku. Wniosek
nasuwa się sam – na naszym terenie były wtedy wulkany. Odnalezione
miejsca objęto ochroną prawną, utworzono
rezerwat Biesak – Białogon
.
Ponadto bentonity trafiają się również w innych rejonach świętokrzyskiego i są to głównie
bentonity przemysłowe. Występują przeważnie w południowej części Gór Świętokrzyskich ,
mianowicie: w okolicach
Sandomierza
,
Chomentowa
, Opoki, Łazisk, Drugni Rządowej, Jawora, Górek, Krzyżanowic, Chmielnika-Ciecierzy,
Młynowa, Śladkowa-Zagrzybowa,
Dwikoz
, Piotrowic. Ze złóż udokumentowanych największą wartość ma złoże w Jaworze. Obecnie
bentonit eksploatowany jest głównie w okolicach
Chmielnika
. Występują tu dwie warstwy bentonitu: dolna o miąższości 10-15 cm i górna 7-10 cm.
Bentonit przemysłowy znajduje zastosowanie w: odlewnictwie (do sporządzania mas
formierskich i jako spoiwo do piasków formierskich), wiertnictwie (do sporządzania płuczek
wiertniczych), przemyśle chemicznym (do produkcji wypełniaczy, sorbentów, plastyfikatorów,
katalizatorów, odbarwiaczy itp.), przemyśle ceramicznym (do uplastyczniania mas
ceramicznych), emalierstwie (do produkcji spiekowych płyt izolacyjnych), budownictwie (do
sporządzania cieczy tiksotropowych-stabilizacja gruntów, ekrany wodoszczelne).
Poza tym bentonit wykorzystywany jest także – co może być zaskoczeniem - w hodowli
1/2
Pozostałości wulkaniczne w świętokrzyskim
Wpisany przez Dorota Skwark
poniedziałek, 03 marca 2014 20:14 - Poprawiony poniedziałek, 03 marca 2014 20:24
zwierząt. Stosuje się go jako dodatek do pasz, ponieważ wpływa pozytywnie na procesy
zachodzące w przewodzie pokarmowym. Część naukowców porównuje właściwości bentonitu
do właściwości antybiotyku. Po przeprowadzonych badaniach stwierdzono, że po dodaniu do
paszy bentonitu ustąpiła chorym zwierzętom biegunka. W dużej mierze bentonit stosuje się
obecnie osłonowo. Może to być także dobry surowiec do neutralizacji amoniaku w
pomieszczeniach hodowlanych.
Ciekawostka dla miłośników kotów – bentonit efektywnie pochłania mocz kota, nie dopuszcza
do jego rozkładu, likwidując tym samy zapach – dlatego stosowany jest także do wyrobu
podsypek higienicznych dla tych właśnie zwierząt.
To tyle o bentonicie, skale pochodzenia wulkanicznego, jak widać niezwykle ważnym surowcu,
który wydobywany jest w naszym regionie. Należy więc się cieszyć, że w przeszłości na
naszych terenach były wulkany, przynajmniej mamy swój surowiec i dobrze staramy się go
wykorzystać w dzisiejszych czasach.
Opracowano na podstawie:
www.zebiec.pl
{fcomment}
2/2