docstr.49-59
download 
Reklamacja Transkrypt
str.49-59
ISSN 1730-2609 Oświetlenie INFO Nr 1 (21) STYCZEŃ-MARZEC 2008 nr 1 (21) styczeń-marzec 2008 PREVIA Elegancja w prostocie str. 28 Jakość wymaga pomiarów Laboratoria badawcze ELGO „Mała” LUNA zaświeci silniej 49-59 str. 14 str. 27 str. ERGEN – nowoczesna oprawa oświetlenia mieszanego marki ELGO Oświetlenie przemysłowe ELGO Suplementy do katalogów ELGO i BRILUX 24 str. 34 str. OD REDAKCJI Spis treści Drodzy Czytelnicy U progu Nowego Roku 2008 życzymy Wam zapomnienia wszystkich problemów roku minionego, pomyślnego finału ubiegłorocznych spraw, a przede wszystkim optymistycznego spojrzenia w nadchodzący czas, pełnej realizacji Waszych kolejnych zamierzeń, szczęścia w interesach, pomyślności w życiu osobistym, i wielu radosnych uśmiechów. Marek Kołakowski Redaktor naczelny Spis treści Aktualności 4 Nowy magazyn CLB1 6 Q Produkt Rekomendowany 7 Grupa BRILUX na Targach ŚWIATŁO 2007 8 Targi ŚWIATŁO 2008 10 ISO źródłem zaufania do marki ELGO 12 Laboratoria badawcze ELGO 14 Savoir vivre w biznesie - Symbolika kolorów 20 Rośnie grupa downlightów BRILUM 22 ERGEN - nowoczesna oprawa oświetlenia mieszanego ELGO 24 „Mała” LUNA zaświeci jaśniej 27 PREVIA - elegancja w prostocie 28 Oprawa oświetleniowa „oddycha” 32 Oświetlenie przemysłowe z ELGO 34 Kryteria wyboru sprzętu do modernizacji oświetlenia ulicznego 38 Suplement do katalogów BRILUM i ELGO 2008 49 3 AKTUALNOCI Wydarzenia Ruszył nowy magazyn CLB1 r e k l a m y W listopadzie 2007 w Centrum Logistycznym BRILUX zaczął działać odbudowany magazyn CLB1. Jest bardzo przestronny i funkcjonalny. Został wybudowany według najnowszych standardów. Ma lekką, nowoczesną konstrukcję. Magazyn ma powierzchnię 7.200 m2. Pozwoliło to na utworzenie ponad 10.000 miejsc paletowych. Targi ŚWIATŁO 2008 elektro LuxMarket.pl Lampydomowe.pl JANLUX II 21 30 31 ELGO BRILUX Redakcja nie odpowiada za treść zamieszczonych reklam Redaktor naczelny: Marek Kołakowski Redakcja: Dominika Siedlecka Magdalena Witczak Grafika: studio BRILUX Andrzej Kowzan Dominika Grodner Ewelina Lewicka Adam Majewski Sylwia Sokolnicka Wydawca: BRILUX S.A. 05-500 Piaseczno, Stara Iwiczna, ul. Słoneczna 116A tel./fax. (+48-22) 756 64 00, 756 64 10 e-mail: [email protected] 4 ©Copyright by BRILUX S.A. Oprawy ELGO z tytułem „Q Produkt Rekomendowany” Deklaracje zgodności CE dla opraw ELGO Wdrożone niedawno do produkcji serie wnętrzowych opraw oświetleniowych RASTRA i RAPID, nowe rodziny TORENO, PREVIA i ERGEN oraz znana seria opraw drogowych LUNA marki ELGO, produkowane przez BRILUX S.A. w fabryce ELGO Lighting Industries S.A. w Gostyninie, uzyskały certyfikaty „Q Produkt Rekomendowany”. Zostały one wręczone podczas niedawnych Międzynarodowych Targów Sprzętu Oświetleniowego ŚWIATŁO 2007. W związku z dużą liczbą pytań dotyczących Deklaracji zgodności CE dla opraw marki ELGO, informujemy, że są one dostępne w elektronicznym katalogu produktów znajdującym się na firmowej stronie internetowej www.brilux.pl. Aby uzyskać dostęp do odpowiedniego certyfikatu wystarczy po wyborze konkretnego produktu, odnaleźć i kliknąć link „Deklaracje zgodności”. Deklaracje CE zostały podzielone na 6 grup w zależności od typu opraw: drogowe, parkowe i ogrodowe, przemysłowe, do doświetlania roślin, wnętrzowe, mieszkaniowe. Dokumenty mają format PDF i są dostępne w postaci skompresowanego folderu (zip). Wystarczy zapisać go na dysku komputera, a już uzyska się do nich stały dostęp. Dzięki temu z deklaracji będzie można skorzystać w kazdej chwili, bez konieczności łączenia się z interentem. III IV AKTUALNOCI Spis treści Wydarzenia Wydarzenia Broszura elektroniczna RAPID Nowe oprawy w cenniku ELGO W serii folderów „Product Line” ukazała się nowa broszura oznaczona numerem 05-2007, zatytułowana „RAPID - wnętrzowa oprawa modułowa do świetlówek liniowych”. Folder dostępny jest obecnie w wersji elektronicznej, w postaci pliku PDF, w dwóch działach firmowej strony WWW: • „Katalogi (PDF)” - zakładka „Katalogi tematyczne”, • „Marketing” – zakładka „Katalogi tematyczne”. Nowy folder przedstawia serię modułowych opraw rastrowych RAPID produkowanych przez BRILUX S.A. w fabryce ELGO Lighting Industries S.A. w Gostyninie. Podczas niedawnych Międzynarodowych Targów Sprzętu Oświetleniowego ŚWIATŁO 2007, uzyskały one certyfikaty „Q Produkt Rekomendowany”. Do najważniejszych cech opraw RAPID należą: • wyjątkowo mała wysokość opraw wynosząca jedynie 49 mm, • zastosowanie stateczników elektronicznych we wszystkich modelach opraw, • odbłyśniki paraboliczne, zamknięte z poprzeczkami parabolicznymi (PP) lub ryflowanymi (PR). Na początku listopada br. „Cennik produktów ELGO” obowiązujący od dnia 1 października 2007 został uzupełniony o ceny nowych opraw o nazwach ERGEN, PREVIA i TORENO. Oprawy te znalazły się, jako zapowiedzi, w nowym katalogu „ELGO – Oświetlenie profesjonalne 2008” i są obecnie sukcesywnie wprowadzane do produkcji i oferty handlowej. ERGEN – nowoczesne oprawy zwieszane o niewielkich rozmiarach, z mieszanym bezpośrednio-pośrednim rozszyłem światłości, do świetlówek liniowych typu T5. PREVIA – system opraw modułowych, nasufitowych lub zwieszanych, składający się z modułów do świetlówek liniowych T5 i T8, z możliwością zastosowania dwóch rodzajów rastrów lub dyfuzora rozpraszającego, modułów z żarówkami halogenowymi 12V i 230V oraz różnorodnych łączników. TORENO - prosty system nasufitowych lub zwieszanych opraw modułowych do świetlówek liniowych T5 i T8, z możliwością zastosowania dwóch rodzajów rastrów lub dyfuzora rozpraszającego oraz łączników. Adres do korespondencji z BRILUX S.A. Kolejne szkolenia produktowe po letniej przerwie „Oświetlenie INFO” na Targach ŚWIATŁO Oprawy ERGEN i PREVIA już w produkcji Trwa, wznowiony po letniej przerwie, cykl szkoleń produktowych prowadzonych przez firmę BRILUX S.A. Odbywają się one w budynku biurowym firmy w Starej Iwicznej pod Warszawą oraz w wybranych miastach. Szczególne zainteresowanie uczestników szkoleń budzi prezentacja nowości BRILUM oraz nowch profesjonalnych produktów przygotowanych w marce ELGO i produkowanych w centrum produkcyjnym Grupy Brilux, jakim jest fabryka ELGO Lighting Industries S.A. w Gostyninie. Podczas szkoleń goście zapoznawani są także z firmowym serwisem internetowym i jego licznymi funkcjami ułatwiającymi m.in. wyszukiwanie odpowiedniego produktu i składanie zamówień. Uczestnicy otrzymują także czterotomowy katalog firmowy przygotowany na rok 2008, który zawiera wiele nowości wprowadzonych do oferty. Poznają sposób, w jaki zostały w nim podzielone poszczególne grupy produktów oraz jak najszybciej odnaleźć potrzebny towar wraz ze szczegółowymi danymi technicznymi. Wśród stoisk targowych na niedawnych Międzynarodowych Targach Sprzętu Oświetleniowego ŚWIATŁO 2007 znalazło się również stanowisko kwartalnika „Oświetlenie INFO”. Było ono usytuowane w hali wejściowej. Na stoisku można było bezpłatnie otrzymać najnowsze wydanie „Oświetlenie INFO” i niektóre numery archiwalne. Podobne stoisko będzie do dyspozycji gości kolejnych XVI Międzynarodowych Targów Sprzętu Oświetleniowego ŚWIATŁO 2008, zaplanowanych w dniach 20-22 lutego 2008 roku. Pod koniec listopada w centrum produkcyjnym Grupy Brilux – zakładach ELGO Lighting Industries S.A. w Gostyninie ruszyła produkcja pierwszych modeli z nowych opraw ERGEN i PREVIA. Seria ERGEN to nowoczesne, wnętrzowe oprawy świetlówkowe oświetlenia mieszanego, bezpośrednio-pośredniego. Seria PREVIA to system opraw wnętrzowych, wykonanych z profilu aluminiowego. W jego skład wchodzą moduły świetlówkowe i halogenowe. Mogą one pracować, jako pojedyncze, autonomiczne oprawy lub rozbudowane linie i systemy oświetleniowe. Trzy różnorodne systemy optyczne zwiększają elastyczność zastosowań. Artykuły prezentujące bliżej te nowości znaleźć można wewnątrz numeru. W trosce o sprawną obsługę Klientów przypominamy, że wszelka korespondencja do firmy BRILUX S.A. powinna być kierowana na nasz adres korespondencyjny: Centrum Logistyczne BRILUX S.A. ul. Słoneczna 116A Stara Iwiczna 05-500 Piaseczno Natomiast dokumenty księgowe mimo przesyłania ich na powyższy adres powinny być wystawiane na: BRILUX S.A. ul. Kłobucka 11 02-699 Warszawa 5 AKTUALNOCI Wydarzenia Nowy magazyn CLB1 W listopadzie 2007 w Centrum Logistycznym BRILUX zaczął działać odbudowany magazyn CLB1. Jest bardzo przestronny i funkcjonalny. 6 Został wybudowany według najnowszych standardów. Ma lekką, nowoczesną konstrukcję i duże bramy do wygodnego załadunku lub rozładunku towaru. Jego szary kolor doskonale pasuje do kolorystyki znajdującego się obok budynku biurowego. Magazyn ma powierzchnię 7.200 m2. Pozwoliło to na utworzenie ponad 10.000 miejsc paletowych. Towar jest, więc przechowywany w doskonałych warunkach. Przestronne, piętrowe regały z łatwym dostępem do każdego poziomu pozwalają na sprawną obsługę wszystkich zamówień. Dodatkowo CLB1 wyposażono w nowoczesne, elektryczne podnośniki widłowe, wózki spalinowe i funkcjonalne urządzenia do zabezpieczania palet folią. W magazynie zastosowano również wszelkie zdobycze techniki, które usprawniają pracę i skracają czas oczekiwania przez klienta. System informatyczny nowego magazynu działa w oparciu o zintegrowany system wspomagający zarządzanie związany z platformą rozwiązań mySAP.com. Nie zapomniano także o szybkim łączu internetowym i łącz- ności telefonicznej. Cały teren jest ściśle strzeżony przez pracowników ochrony i specjalny, elektroniczny system monitorowania. Ogromną zaletą nowej hali magazynowej jest jej usytuowanie i dobra infrastruktura. Znajduje się ona przy drodze łączącej jedną z głównych ulic w Warszawie - ul. Puławską z trasą w kierunku Krakowa oraz z trasą w kierunku Katowic. Poza tym przy hali znajduje się 3.700 m2 dróg i parkingów. Ułatwia to manewrowanie nawet największymi samochodami ciężarowymi. Stałą, sprawną ekspedycją zamówień do klientów zapewnia współpraca z firmą kurierską DHL. Oczywiście klienci mogą także odbierać towar własnym transportem. CLB1 został odbudowany w miejscu po starym magazynie, który uległ doszczętnemu zniszczeniu podczas pożaru w maju 2006 roku. Obecnie BRILUX S.A. posiada dwa, mieszczące się w niewielkiej odległości, nowoczesne budynki magazynowe o nazwach CLB1 i CLB2. Dominika Siedlecka AKTUALNOCI Wydarzenia Spis treści Oprawy ELGO z tytuem Q Produkt Rekomendowany Nowości marki ELGO zostały docenione i uzyskały certyfikaty „Q Produkt Rekomendowany”. Uczestnictwo w Międzynarodowych Targach ŚWIATŁO 2007 okazało się ogromnym sukcesem dla Grupy BRILUX. Piękne stoisko wraz z premierową ekspozycją przyciągało wielu gości. Dodatkowo najnowsze oprawy marki ELGO, choć wdrożone do produkcji całkiem niedawno, to już zostały zauważone, a nawet nagrodzone. Podczas targów nastąpiło bowiem rozstrzygnięcie konkursu „Q Produkt Rekomendowany”. Nagrodzone produkty to serie wnętrzowych opraw oświetleniowych RASTRA i RAPID, nowe rodziny TORENO, PREVIA i ERGEN oraz znana seria opraw drogowych LUNA. Wszystkie produkowane są przez BRILUX S.A. w fabryce ELGO Lighting Industry S.A. w Gostyninie. Zdobycie przez nie certyfikatu „Q Produkt Rekomendowany” świadczy o ich wysokiej jakości i bardzo dobrych parametrach technicznych. Serie RASTRA i RAPID to profesjonalne oprawy wnętrzowe rastrowe. Rodziny TORENO, PREVIA i ERGEN są z kolei profesjonalnymi oprawami wnętrzowymi zwieszanymi. Jeśli chodzi o oprawy drogowe LUNA to zdobycie przez nie znaku „Q Produkt Rekomendowany” jest kolejnym potwierdzeniem ich wielu zalet. Niedawno seria ta zdobyła także znak „Q product – produkt najwyższej jakości”. Certyfikat przyznawany jest przez niezależną Kapitułę i nadawany przez Polski Związek Producentów i Pracodawców Przemysłu Oświetleniowego. W skład Kapituły wchodzą eksperci zapewniający bezstronną i profesjonalną ocenę zgłoszonych produktów. Przyznanie certyfikatu służy oznaczaniu sprzętu oświetleniowego, komponentów i związanych z nimi dodatkowych elementów wyposażenia, wyprodukowanych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Uprawnia to do znakowania nagrodzonych wyrobów znakiem „Q Produkt Rekomendowany”. Ma to na celu promowanie jakości i nowoczesności wyrobów oświetleniowych produkowanych w Polsce. Dzięki temu zarówno produkt, jak i producent zyskują uznanie i popularność wśród klientów krajowych, a nawet zagranicznych. Dlatego znak „Q Produkt Rekomendowany” jest nobilitacją producenta, doskonałym narzędziem marketingowym oraz służy wyróżnieniu wśród konkurencji. Dominika Siedlecka 7 AKTUALNOCI Wydarzenia Grupa BRILUX na Targach WIATO 2007 Nowe produkty, nowe katalogi oraz wiele nowych kontaktów biznesowych, tak w kilku słowach można opisać uczestnictwo Grupy BRILUX w Targach ŚWIATŁO 2007. 8 Impreza odbyła się pod koniec września 2007 roku. Swoja ofertę prezentowali na niej krajowi i zagraniczni producenci oraz dystrybutorzy sprzętu oświetleniowego. Wśród nich nie mogło zabraknąć Grupy BRILUX. Firmowe stoisko miało bardzo elegancki, nowoczesny wygląd i było największą ekspozycją na targach. Znajdowało się przy wejściu do hali i miało aż 180 metrów kwadratowych powierzchni. Dominującym kolorem całej przestrzeni wystawienniczej była biel, która dodatkowo podkreślała wielkość stoiska. Jako akcenty zastosowano również kolor różowy i granatowy. Przestrzennie zaprojektowane stoisko pozwoliło na stworzenie efektownej ekspozycji, na której zaprezentowano przede wszystkim najnowsze produkty marki ELGO i BRILUM. Wyjątkowa gra świateł i koloru białego budziły duże zainteresowanie wśród odwiedzających. Strategicznym celem firmy na tegorocznych targach było ugruntowanie rynkowej pozycji producenta profesjonalnego sprzętu oświetleniowego wytwarzającego swoje wyroby w fabryce ELGO Lighting Industries S.A. w Gostyninie. Grupa Brilux kontynuowała także kampanię informacyjną dotyczącą dwóch odrębnych marek, pod którymi dostarcza na rynek produkty oświetleniowe. Są to marki: ELGO dla produktów oświetlenia profesjonalnego oraz BRILUM dla oświetlenia architektonicznego, domowego, źródeł światła, akcesoriów i komponentów. Celom tym służyła ekspozycja targowa i wszystkie spotkania z klientami. Głównym narzędziem marketingowym firmy, którego premiera miała miejsce na targach, był jej nowy katalog na rok 2008. Ta czterotomowa publikacja liczy blisko 1100 stron. Oprócz produktów znanych z AKTUALNOCI Spis treści Wydarzenia lat ubiegłych, katalog przedstawia szczególnie wiele nowości przygotowanych do wprowadzenia do oferty w nadchodzących miesiącach. Dostępne było także nowe, już XX-te wydanie kwartalnika „Oświetlenie INFO”, w które można się było zaopatrzyć na stoisku firmowym, oddzielnym stoisku redakcyjnym oraz w „salonie prasowym” w hali wejściowej. Zainteresowaniem cieszyły się także foldery produktowe. Stoisko jak zwykle odwiedzili liczni goście, wśród których byli dotychczasowi klienci firmy z kraju i zagranicy oraz przedstawiciele nowych firm zainteresowanych współpracą. Brilux był także sponsorem konkursów organizowanych na targowym stoisku czasopisma „Fachowy Elektryk”. Tegoroczne targi ŚWIATŁO 2007 z pewnością przyczynią się do dalszego ugruntowania pozycji Grupy Brilux, jako krajowego producenta sprzętu oświetleniowego w marce ELGO i dostawcy wyrobów oświetleniowych marki BRILUM. Dominika Siedlecka 9 AKTUALNOCI Wydarzenia Nowy TERMIN Nowa FORMUA Nowe WYZWANIA XVI Międzynarodowe Targi Sprzętu Oświetleniowego ŚWIATŁO 2008 oraz VI Międzynarodowe Targi Sprzętu Elektrycznego, Energetyki i Systemów Zabezpieczeń ELEKTROTECHNIKA 2008 odbędą się w dniach 20-22 lutego 2008 roku - po raz pierwszy w nowym terminie 10 Zmiana terminu targów jest odpowiedzią na potrzeby wystawców i reakcją na istniejące trendy rynkowe. Ze względu na potrzeby branży, modyfikacji uległa także formuła targów z konsumenckiej na bardziej biznesową. Miejscem Targów jest Warszawskie Centrum Wystawiennicze EXPO XXI. Dotychczasowy, wrześniowy termin sprawdzał się w czasie, kiedy targi miały charakter imprezy głównie konsumenckiej - mówi Marek Orłowski, prezes Agencji SOMA, organizatora targów. Jednak z uwagi na fakt, że oczekiwania wystawców idą w kierunku stricte biznesowym, termin został zmieniony na lutowy, kiedy jest najlepszy okres na przedstawienie nowych wzorów i rozwiązań na nachodzący sezon. Luty zdecydowanie bardziej sprzyja spokojnemu zaprezentowaniu oferty i nawiązywaniu współpracy z nowymi kontrahentami. W terminie wrześniowym natomiast zostaną zorganizowane targi meblowe IDEALNY DOM I WNĘTRZE – dodaje. Co się szykuje? Wśród imprez, które na stałe towarzyszą targom, takich jak konkurs na Najlepsze Stoisko, czy Najlepszy Wyrób Targów organizatorzy szykują wiele innych ciekawych szkoleń, warsztatów i konferencji z udziałem uznanych autorytetów zarówno z branży oświetleniowej, jak i energetycznej. Ze względu na zbliżające się wielkimi krokami Euro 2012, w ramach Targów ŚWIATŁO odbędzie się warsztat dla specjalistów na temat architektury i oświetlenia obiektów sportowych. Kwestią tą zajmują się obecnie biura architektoniczne i projektowe w całej Polsce. Jest ona również tematem dyskusji na najwyższych szczeblach władzy państwowej. Z tego właśnie powodu w ramach warsztatu podjęta zostanie dyskusja na temat projektowania i oświetlenia obiektów, które powstaną w Polsce w związku z Mistrzostwami Europy w piłce nożnej. Wśród organizatorów wydarzenia znajdują się: Izba Architektów RP, Stowarzyszenie Architektów Polskich, Agencja SOMA, pracownia projektowa ATJ Architekci z Warszawy, która AKTUALNOCI Spis treści Wydarzenia ma na swoim koncie projekt najnowocześniejszego stadionu piłkarskiego w Polsce znajdującego się w Kielcach, a patronem medialnym tego wydarzenia jest magazyn Architektura i Sport. W ramach Targów ELEKTROTECHNIKA zostanie natomiast zorganizowana prezentacja „Innowacje w energetyce”. Większość istniejących w Polsce obiektów energetycznych wymaga w najbliższych latach modernizacji zarówno pod kątem zastosowania nowoczesnych technologii jak i ekologicznych rozwiązań. Z tego powodu organizatorzy postanowili dać możliwość zaprezentowania się firmom, które w przyszłości podejmą się tego trudnego zadania. W organizację imprezy włączył się Związek Pracodawców Prywatnych Energetyki, a także Związek Pracodawców Warszawy i Mazowsza oraz Przedsiębiorstwo Badawczo-Wdrożeniowe OLMEX. Patronat nad prezentacją objęła m.in. Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych LEWIATAN. Dla każdego coś miłego Podczas lutowej edycji nie zabraknie także imprez, które na stałe wpisały się już w tematykę targów ŚWIATŁO i ELEKTROTECHNIKA. Jedną z nich będzie szkolenie dla inżynierów elektryków organizowane wspólnie Polską Izbą Inżynierów Budownictwa. Ze względu na ogromną liczbę zainteresowanych szkolenie będzie rozłożone na dwa dni tak, aby jak najwięcej chętnych mogło wziąć w nim udział. Stowarzyszenie Elektryków Polskich z kolei, zorganizuje konferencję, której głównym tematem będzie bezpieczeństwo instalacji elektrycznych. Wydarzeniem, które z roku na rok cieszy się rosnącą popularnością jest kurs szkoleniowy dla branży hotelarskiej. W trakcie lutowego spotkania omawiane będą zagadnienia związane z oświetleniem obiektów hotelowych: podjazdów, tarasów, pomieszczeń recepcyjnych i konferencyjnych, a także dróg ewakuacyjnych. Wydarzeniem, które przykuło wzrok zwiedzających i wystawców było także otwarcie wystawy pokonkursowej „Światło dla…”. Młodzi twórcy na kartach katalogowych firmy OSRAM zaprojektowali oprawy oświetleniowe. Ich projekty zostały wcielone w życie, a następnie zaprezentowane szerokiej publiczności podczas wrześniowych targów. Idea spodobała się nie tylko samym studentom, ale także specjalistom i producentom, których zaskoczyła kreatywność młodych projektantów. Dlatego organizatorzy zdecydowali się na ogłoszenie w lutym drugiej edycji konkursu. Co jeszcze czeka nas w lutym ... ? Szczegółowe informacje na temat przyszłorocznej edycji można uzyskać na stronach internetowych targów www.lightfair.pl i www.elektroinstalacje.pl. Informacje dodatkowe: Agencja SOMA – organizator Targów ŚWIATŁO i Targów ELEKTROTECHNIKA - powstała w 1995 roku. Na początku swojej działalności specjalizowała się w realizacji targów branżowych. Dziś Agencja SOMA to firma z bogatym doświadczeniem także w innych dziedzinach. Organizuje międzynarodowe konferencje, promuje polskie firmy za granicą, a także wspiera rodzime przedsiębiorstwa w rozwoju ich działalności w kraju i poza jego granicami. 11 AKTUALNOCI Firma ISO ródem zaufania do marki ELGO ELGO było pierwszym polskim przedsiębiorstwem, które już w 1990 roku uzyskało certyfikat zgodności z normą ISO 9000. Obecnie ELGO Lighting Industries S.A. posiada Certyfikat nr FM 10642 potwierdzający działanie w oparciu o System Zarządzania Jakością, zgodny z wymaganiami BS EN ISO 9001:2000 w zakresie: projektowania, produkcji i sprzedaży opraw oświetleniowych i osprzętu oraz narzędzi specjalnych i urządzeń technologicznych służących do produkcji opraw oświetleniowych i osprzętu. 12 We współczesnej gospodarce szansę na odegranie roli liderów mają tylko te przedsiębiorstwa, które potrafią szybko dostosowywać się do coraz wyższych i zmieniających się wymagań rynkowych. Konkurencja na globalnym rynku światowym wymusza na firmach zmianę podejścia do całościowego zarządzania, pozwalającego sprostać międzynarodowym wymaganiom, normom i przepisom. W Europie już od 1987 roku stosowne są normy serii ISO 9000, uznane za powszechne normy zaufania. Jednak w Polsce, jeszcze na początku lat 90-tych ubiegłego stulecia określenia takie, jak: jakość zarządzania, jakość wyrobów, jakość usług, a przede wszystkim system jakości, tylko w niewielu firmach zaczynały być dopiero dobrze rozumiane. Wiązało się to oczywiście z innym spojrzeniem na zagadnienie jakości. Dla firm oznaczało to nową organizację, a co za tym idzie zmianę myślenia o sposobach osiągania jakości. Był to okres, gdy polskie przedsiębiorstwa dopiero zaczynały wdrażać systemy zarządzania jakością, zgodne z normami ISO. Taki rodzaj zarządzania daje gwarancję ciągłego doskonalenia jakości oferowanych wyrobów i usług, nie tylko przez kontrolę samego produktu, a w wyniku procesowego podejścia do zarządzania firmą. Takie podejście do zagadnienia doskonalenia jakości zwiększa wiarygodność w oczach kontrahentów. ELGO Lighting Industries S.A. może poszczycić się właśnie takim, przełomowym myśleniem oraz sposobem kompleksowego podejścia do zagadnień jakości. Firma szybko zareagowała na pojawiające się na rynku szanse związane z gospodarką rynkową wymagającą jakości dopasowanej do światowych standardów. Firma doskonale zdawała sobie sprawę z faktu, iż uzyskanie certyfikatu wg europejskich standardów otworzy drogę do współpracy z firmami zagranicznymi. Dlatego rozpoczęto wdrażanie w przedsiębiorstwie systemu zapewnienia jakości, opartego na pierwotnym europejskim standardzie normy serii ISO 9000. Oczywiście proces ten wiązał się ze zmianami w całej organizacji i funkcjonowaniu przedsiębiorstwa. Miały one na celu ukierunkowanie firmy na osiąganie jakości postrzeganej satysfakcją klienta. Załoga ELGO przeszła odpowiednie szkolenia, w które zostali zaangażowani specjaliści z British Standards Institution. Chodziło tu nie tyle o szkolenia związane z wykonywaną pracą, ale o zmiany w świadomości, o ukształtowanie odpowiedzialności za świadczoną jakość pracy. Działania podjęte w firmie szybko przyniosły oczekiwany rezultat, którym było przyznanie w 1990 roku certyfikatu zgodności z normą ISO 9000. Sukces był podwójny, gdyż ELGO uzyskało ten certyfikat, jako pierwsza firma w Polsce. Przedsiębiorstwo nie poprzestało na tym etapie. Od listopada 1997 roku trwały prace przygotowawcze do ostatecznego wprowadzenia ISO 9001. Choć wymagały one dużego zaangażowania kierownictwa i koordynacji działań całej załogi, to przyniosły oczekiwane rezultaty. We wrześniu 1999 roku brytyjski inspektor BSI przeprowadził audit certyfikacyjny, w wyniku którego, w listopadzie 1999 r. ELGO uzyskało Certyfikat wg normy BS EN ISO 9001:1994. Potwierdził on formalnie, że wyroby produkowane przez firmę spełniają wysokie wymagania, potrzeby i oczekiwani klientów. Kolejne przeprowadzone audity recertyfikacyjne, w tym ostatni w październiku 2006 roku, również zakończyły się pełnym sukcesem. Firmie ELGO Lighting Industries S.A. przyznano Certyfikat nr FM 10642 potwierdzający działanie w oparciu o System Zarządzania Jakością, zgodny z wymaganiami BS EN ISO 9001:2000 w zakresie: projektowania, produkcji i sprzedaży opraw oświetleniowych AKTUALNOCI SpisFirma treści i osprzętu oraz narzędzi specjalnych i urządzeń technologicznych służących do produkcji opraw oświetleniowych i osprzętu. Przyznane firmie Certyfikaty zgodności z normą ISO świadczą, iż ELGO kładzie duży nacisk na sprostanie surowym normom wynikającym z obowiązujących przepisów prawnych oraz wysokim wymaganiom i oczekiwaniom klientów. Niewątpliwie jest to rezultatem Polityki Jakości skutecznie realizowanej od wielu lat. Obecnie skupia się ona między innymi na: doskonaleniu procesów zachodzących w przedsiębiorstwie, umiejętnym korzystaniu z kapitału inwestycyjnego w celu modernizacji i rozwoju środków produkcji i infrastruktury, podnoszeniu kwalifikacji pracowników i zapewnieniu stabilnego środowiska pracy, dostarczaniu produktów i usług w bardzo dobrej jakości przy zachowaniu konkurencyjnych cen, stałym poszerzaniu gamy produktów tylko w branży oświetleniowej, zdobywaniu nowych rynków na całym świecie oraz tworzeniu systemów dystrybucji, doskonaleniu procesów logistycznych związanych z obsługą klientów, identyfikacji i analizie informacji związanych z wymaganiami klientów, stosowaniu przyjaznych dla środowiska surowców, materiałów i technologii oraz pogłębianiu świadomości ekologicznej. Zgodnie z założoną Polityką Jakości ELGO Lighting Industries S.A. realizuje swoją wizję zdobycia silnej pozycji na rynku, silnej marki oraz zaufania klientów, pracowników, środowiska biznesowego, opiniotwórczego i społeczności lokalnej. Joanna Warzywoda 13 AKTUALNOCI Firma Jako wymaga pomiarów Laboratoria badawcze ELGO Świadome zarządzanie jakością produktów wymaga nieustannych pomiarów wielu parametrów związanych z wyrobem i procesami produkcyjnymi 14 Rozwój techniki oświetleniowej i szybki wzrost wymagań w zakresie prawidłowego oświetlania pomieszczeń i terenów otwartych, a także konieczność racjonalnego użytkowania energii elektrycznej stymulują stały postęp w konstrukcji opraw oświetleniowych i komponentów do ich produkcji. Dlatego przed współczesnym sprzętem oświetleniowym stawiane są wysokie wymagania związane z niezawodnością działania, prawidłowymi parametrami świetlnymi i wyglądem estetycznym. Najwyższa jakość produktów staje się więc podstawowym wymaganiem rynku. Wszystkie te kryteria oceny spełniają wyroby marki ELGO produkowane przez Spółkę Akcyjną ELGO Lighting Industries, centrum produkcyjne Grupy Brilux. Od wielu lat gostynińska firma dba szczególnie o to, aby produkowany przez nią sprzęt oświetleniowy cechowała wysoka jakość, potwierdzana przede wszystkim satysfakcją i zadowoleniem klientów. Z uwagi na specyfikę wytwarzanych wyrobów jest to bardzo ważne. Oprawy oświetleniowe marki ELGO oświetlają bowiem nasze ulice, drogi, biura, szkoły, pomieszczenia użyteczności publicznej, pomieszczenia przemysłowe, itd. Są powszechnie znane i łatwo rozpoznawane przez wielu użytkowników. Poza spełnianiem podstawowych parametrów świetlnych, muszą być trwałe, bezpieczne i niezawodne w użytkowaniu, oraz harmonizować z otoczeniem estetyką wykonania. O tym, że produkty ELGO są syntezą tych wszystkich zalet świadczą przyznane im liczne nagrody i wyróżnienia. Potwierdza to także Certyfikat AKTUALNOCI SpisFirma treści nr FM 10642, świadczący o działaniu firmy w oparciu o System Zarządzania Jakością zgodny z wymaganiami BS EN ISO 9001:2000. Osiągnięcie wysokiej jakości produktów wymaga od producenta prowadzenia wielu badań i pomiarów w trakcie projektowania i wdrażania wyrobu do produkcji, a następnie rygorystycznej kontroli jakości w procesie wytwarzania. W ELGO L.I. badania, pomiary i nadzór prowadzi nowoczesne zaplecze laboratoryjne, gdzie wyroby poddawane są dokładnym testom. Sprawnie zorganizowane działy badawcze w ELGO L.I. umożliwiają także świadczenie szeregu profesjonalnych usług laboratoryjnych na rzecz firm zewnetrznych. Wśród komórek badawczo – pomiarowych do dyspozycji jest kilka laboratoriów pomiarowych i laboratorium chemiczne. Laboratorium Badawcze i Pomiarowe Laboratorium badawcze to zespół komórek, które zapewniają możliwość prowadzenia bardzo szczegółowych badań różnorodnego sprzętu oświetleniowego, począwszy od etapu projektowania, aż do wykonania specjalistycznych badań pełnych gotowego wyrobu w celu ocechowania go znakiem CE, wymaganym przy wprowadzaniu wyrobu na rynek. W skład zespołu laboratoriów wchodzą: 1. Laboratorium kompatybilności elektromagnetycznej (Laboratorium EMC), 2. Laboratorium fotometryczne, 3. Laboratorium elektryczne, 4. Laboratorium pomiaru długości i kąta. Laboratorium EMC Tu przeprowadzane są badania tzw. kompatybilności elektromagnetycznej wyrobów. Wybudowana na początku 2007 roku, nowoczesna komórka badawcza, jaką jest elgowskie Laboratorium EMC, spełnia wymagania normy PNCISPR 16-1 w zakresie ekranowania i mediów, tj. zasilanie, oświetlenie pomieszczeń itp. Laboratorium to zostało wyposażone w system pomiarowy, na który składają się: • pomiarowy odbiornik zaburzeń o częstotliwości do 3 GHz firmy SCHAFFNER z możliwością dostosowania do 18 GHz, • antena 3-ramowa firmy SCHAFFNER, • sieć sztuczna firmy HAMEG, • analizator harmonicznych prądu. System ten umożliwia: • badanie emisji zaburzeń radioelektrycznych wytwarzanych przez urządzenia oświetleniowe: • pomiar napięć przewodzonych na zaciskach zasilania, • pomiar promieniowanych zaburzeń (natężenie prądu indukowanego przez pole magnetyczne 15 AKTUALNOCI Firma w antenie 3-ramowej), • pomiar harmonicznych prądu. Badania wykonywane są zgodnie z normami zharmonizowanymi z dyrektywą unijną EMC. Planowana jest dalsza rozbudowa Laboratorium EMC o system, który pozwoli na pomiary tłumienności wtrąceniowej oraz odporności na zaburzenia elektromagnetyczne. Laboratorium fotometryczne Laboratorium to jest miejscem przeprowadzania pomiarów fotometrycznych opraw oświetleniowych. Tu określa się ich krzywe rozsyłu swiatłości. Konieczność prowadzenia badań fotometrycznych pojawiła się w gostynińskiej fabryce w latach siedemdziesiątych ubiegłego stylecia, wraz z rozwojem produkcji opraw oświetleniowych. Udoskonalając metody pomiarowe w tym zakresie badań, w 1998 roku wybudowano zautomatyzowany fotometr ramienny i opracowano program do przetwarzania wyników badań fotometrycznych. Program ten został dwukrotnie zmodernizowany, pod kątem przydatności uzyskiwanych danych fotometrycznych do projektowania oświetlenia. W roku 2000, rozbudowano go o parametr SLI, a w cztery lata później o zapis danych w formacie EULUMDAT, postaci plików LDT, niezbędnych w programach komputerowych wspomagających projektowanie oświetlenia, np. Relux, Dialux i LiteStar. Fotometr ramienny, na którym odbywa się fotometrowanie opraw cechują wysokie parametry: • dokładność mechanizmu pozycjonowania ramienia fotometru, mierzona na osi obrotu – nie gorsza niż 0,1º, • dokładność mechanizmu pozycjonowania płaszczyzny fotometrowania – nie gorsza niż 0,1º, • minimalny skok dla zmiany płaszczyzny fotometrowania (C) – 1,0 º, • minimalny skok dla rejestracji wyniku na płaszczyźnie (Y) – 1,5º. Całość pracy urządzenia jest sterowana komputerowo. Komputer za pośrednictwem łącza transmisji szeregowej komunikuje się z faktycznym 16 sterownikiem fotometru – sterownikiem przemysłowym. Kontroluje on pracę wszystkich urządzeń fotometru. Urządzenia sterujące wraz z miernikiem prądu fotoelektrycznego są zabudowane w konsoli sterowania. Metoda dokonywania pomiaru na zautomatyzowanym fotometrze polega na zebraniu pomiarów prądu fotoelektrycznego płynącego przez ogniwo fotoelektryczne umieszczone na końcu ramienia dla ustalonego ciągu kątów stożka (kąt Y dla fotometrowania C-Y) w szeregu wybranych płaszczyzn C. Od uruchomienia pomiaru, aż do jego zakończenia proces przebiega automatycznie. Nie jest tu wymagany udział operatora. Ma on jednak możliwość przerwania pomiaru lub powtórzenia jego fragmentu, a także podglądania na bieżąco na ekranie komputera rejestrowanego przebiegu krzywej światłości. Po zakończeniu każdego pomiaru, wartości wyników we współrzędnych C-Y są zapisywane w postaci pliku na dysku komputera sterującego. Format zapisu, zgodny z zaleceniami CIE, umożliwia przetworzenie wyniku pomiaru na krzywe światłości oraz obliczenie podstawowych parametrów fotometrycznych oprawy i utworzenie tabeli rozsyłu światłości. Zapis danych może zostać przetworzony na pliki LDT. Laboratorium elektryczne Z tą właśnie komórką związane są pierwsze badania laboratoryjne wykonywane w ELGO od 1961 roku. Wtedy, w związku z uruchomieniem produkcji stateczników do lamp fluorescencyjnych i lamp rtęciowych, zaczęto wykonywać pomiary podstawowych parametrów elektrycznych – napięcia i prądu. Następnie w latach 1962 – 1974, modernizacja i zwiększenie asortymentu stateczników, m.in. o stateczniki zalewane do świetlówek i lamp rtęciowych, stateczniki impregnowane do świetlówek, oraz uruchomienie produkcji transformatorów dzwonkowych i sygnalizacyjnych, wywołały konieczność rozszerzenia zakresu wykonywanych badań o pomiar mocy, rezystancji i odporności na udary mechaniczne. W latach 1975 – 1990 nastąpił znaczny rozwój oferty ELGO. Właśnie wtedy rozpoczęto, a potem sukcesywnie rozszerzono produkcję opraw oświetleniowych do lamp fluorescencyjnych oraz opraw drogowych, a także impregnowanych stateczników do lamp rtęciowych i sodowych. AKTUALNOCI SpisFirma treści wykonywania pomiarów zgodności z odpowiednimi normami w zakresie funkcjonalności i bezpieczeństwa opraw oświetleniowych i stateczników pod kątem spełniania wymagań ówczesnych znaków jakości „KWE”, „1”, „Q”, a później „B”. Kolejny okres, od roku 1991 aż do chwili obecnej, to lata stopniowej modernizacji oraz znacznego rozszerzenia oferty wyrobów ELGO L.I. Rozwój wpłynął oczywiście na zwiększenie zakresu i doskonalenie metod pomiarowych, przez modernizację istniejącego sprzętu, np. komory bezprzeciągowej do badania opraw oświetleniowych, oraz zakup nowego, np. przyrządów kontrolnych, nowoczesnego kalibratora napięć, prądów, rezystancji, komory bezprzeciągowej do badania stateczników, przyrządów o większej dokładności pomiarów, takich jak oscyloskop, mostki RLC, przyrządy do pomiaru temperatur, itp. Obecny zakres badań przeprowadzanych przez tę komórkę obejmuje m.in.: • wzorcowanie elektrycznych przyrządów pomiarowych, tj.: • woltomierzy napięcia stałego – zakres 0,2 mV – 1000 V, • woltomierzy napięcia przemiennego – zakres 0,2 mV – 1000 V, • amperomierzy prądu stałego – zakres 0,2 mA – 20 A, • amperomierzy prądu przemiennego – zakres 0,2 mA – 20 A, • omomierzy, • częstościomierzy niskich częstotliwości (sieci energetycznej). Wymogło to rozwoju możliwości badawczych Laboratorium elektrycznego. Tak wyrazista zmiana profilu produkcji firmy wpłynęła na konieczność Wzorcowanie umożliwia specjalny kalibrator SQ 7000. Pozwala on na sprawdzanie przyrządów pomiarowych zgodnie z Systemem Zapewnienia Jakości ISO 9001:2000. Do wzorcowania stosowany jest program METROLIN 7000, który współpracuje z kalibratorem SQ 7000, połączonym z komputerem PC. Program ten posiada możliwość dopasowania różnych parametrów w zależności od typu pomiaru: napięć i prądów stałych oraz przemiennych, a także częstotliwości i rezystancji. Oprogramowanie METROLIN 7000 podnosi walory użytkowe kalibratora, gdyż pozwala na znaczne usprawnienie czynności związanych z wzor- cowaniem. Dokonywanie nastaw lub wywoływanie określonych funkcji programowych przez operatora odbywa się z klawiatury. Wszelkie nieprawidłowości programowe są natychmiast sygnalizowane w formie komunikatu. Przywrócenie właściwych warunków pracy automatycznie wygasza sygnalizację. W celu zapewnienia dokładności i prawidłowości pomiarów, kalibrator jest okresowo wzorcowany w jednostce akredytowanej przez Polskie Centrum Akredytacji. • pomiary podstawowych parametrów elektrycznych: napięcia, prądu, mocy, pojemności, indukcyjności, rezystancji, • próby wytrzymałości elektrycznej izolacji - do 5 kV, • sprawdzanie wymagań w zakresie efektywności energetycznej dla stateczników indukcyjnych, • próby termiczne opraw oświetleniowych i stateczników, W celu uniknięcia nagłych zmian temperatur otoczenia, próby termiczne opraw oświetleniowych i stateczników odbywają się w komorze bezprzeciągowej, zaprojektowanej zgodnie z załącznikiem D normy PNEN 60598-1:2007. Pomiary temperatury uzwojeń wykonywane są metodą zmian rezystancji, a temperatury na elementach za pomocą termopar. Badania te przebiegają w warunkach termicznie ustabilizowanych, tzn. wówczas, gdy temperatura zmienia się mniej niż 1ºC na godzinę. • próby trwałości opraw oświetleniowych – przeprowadzane w temperaturze otoczenia 35ºC, • badanie wytrzymałości termicznej uzwojeń stateczników, Pomiar wytrzymałości termicznej uzwojeń stateczników przeprowadzany jest w zakresie temperatur do 250 ºC, co odpowiada badaniom do tw 145. Zarówno zorganizowanie stanowisk do badań, jak również same badania odpowiadają normie PN-EN 61347-1:2003. • pomiary odporności na niskie (-40 ºC) i wysokie (+250 ºC) temperatury, • badanie odporności na udary mechaniczne wielokrotne, • badanie wytrzymałości mecha17 AKTUALNOCI Firma • • • • nicznej obudów w zakresie energii udaru do 20Nm (w pełnym zakresie kodu IK), pomiary odstępów izolacyjnych, ocenę wymagań dotyczących konstrukcji i cechowania, badanie odporności na wnikanie wody w zakresie IPX3 do IPX6, badanie odporności na wnikanie pyłu w zakresie IP1X do IP6X. Laboratorium Pomiaru Długości i Kąta Laboratorium to, w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku funkcjonowało jako „Izba Pomiarów” tylko przy Wydziale Narzędziowni ELGO. Rozbudowa laboratorium nastąpiła w latach 1978 – 1981. Przystosowano je wtedy do wykonywania dokładniejszych pomiarów i sprawdzania przyrządów pomiarowych używanych do pomiarów długości i kąta dla potrzeb całego zakładu. Prace te zakończyły się otrzymaniem „legalizacji laboratorium”, wydanej przez OUM w Łodzi. Od 1981 roku, laboratorium było sukcesywnie wyposażane w szereg coraz dokładniejszych urządzeń pomiarowych. Obecnie komórka ta przeprowadza: • pomiary detali – również na mikroskopie pomiarowym, Mikroskop ten o zakresie pomiarowym 150 mm x 100 mm z działką elementarną 0,002 mm, służy do pomiarów skomplikowanych detali metodą optyczną (bezdotykową). Jest to urządzenie precyzyjne, na którym można dokonywać pomiarów bardzo małych elementów. Mikroskop dobrze sprawdza się również przy pomiarach elementów podatnych na odkształcanie, miękkich, np. guma. Zakres prac laboratorium obejmuje ponadto: • sprawdzanie przyrządów suwmiarkowych, • sprawdzanie przyrządów mikrometrycznych, • pomiary twardości wg metody Brinella, Vickersa, Rockwella i gumy wg Shora. Laboratorium Chemiczne Elgowskie Laboratorium chemiczne skupia się na badaniach z zakresu ochrony środowiska pracy. Należą do nich m.in.: • pobór próbek, analiza i interpretacja wyników w zakresie szkodliwo18 ści: amoniaku, tlenków i dwutlenków azotu, • badania zapylenia na stanowiskach pracy: pyłu całkowitego i respirabilnego oraz krzemionki, • pomiary na stanowiskach pracy: oświetlenia i hałasu słyszalnego. W obecnym kształcie Laboratorium istnieje od 1982 roku. Powstało z połączenia dwóch komórek: laboratorium wykonującego analizy kąpieli technologicznych stosowanych w zakładzie i badania środowiska pracy oraz laboratorium badań ścieków zakładowych. Badania środowiska pracy w ELGO wykonywane są od końca lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Początkowo były to tylko badania chemicznych czynników szkodliwych. Od 1982 r. rozpoczęto także badania zapylenia i zawartości krzemionki w pyłach na stanowiskach pracy i pomiary oświetlenia, a od 1987 r. pomiary hałasu. Do przeprowadzania tych badań Laboratorium posiada upoważnienie Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. Joanna Warzywoda, Jolanta Kucharska Fotografie: Agnieszka Szafran-Warwocka ELGO Lighting Industries S.A. Grupa BRILUX MARKETING Porady Savoir vivre w biznesie Symbolika kolorów „Barwa jest umiarkowanym światłem” – Johann Wolfgang Goethe 20 Stare powiedzenie „jak cię widzą, tak cię piszą” ma bardzo duże znaczenie także w kontaktach biznesowych. Wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że to, co jest widziane automatycznie podlega ocenie. Wygląd zewnętrzny jest bardzo istotnym czynnikiem savoir vivre’u w interesach. W krajach rozwiniętych po stylu i kolorystyce ubierania się bardzo szybko można rozpoznać i odróżnić od siebie handlowców, bankowców, pracowników biurowych i przemysłowców. Kolor może być czynnikiem współstanowiącym o sympatii lub antypatii, zaufaniu lub jego braku, o poczuciu bezpieczeństwa lub niepokoju. Najlepszym przykładem wykorzystania kolorów do wywierania wpływu na ludzkie uczucia jest reklama, z którą wszyscy mamy nieustanny, codzienny kontakt. Kolory, jak tylko sięgnąć pamięcią, od najdawniejszych czasów odgrywały znaczącą rolę w komunikacji społecznej. Były wykorzystywane w herbach i chorągwiach, w ubiorach władców i mundurach, wszędzie przekazywały informacje, symbolizowały emocje i miały na nie bezpośredni wpływ. Handlowcy i biznesmeni powinni nauczyć się prawidłowego dobierania kolorów we własnym ubiorze, aby unik nąć przypadko wości zestawianych ze sobą barw. Zestawienie kolorystyczne ubrania ma duże znaczenie psychologiczne w wywieraniu wpływu na decyzje podejmowane przez naszych rozmówców. Warto posiadać swój własny styl ubioru, który uzewnętrzni te cechy naszej osobowości, które chcemy podkreślić i pokazać otoczeniu. Często, prawidłowy dobór barw stroju, może wiązać się z koniecznością zmianyy własnych gustów i upodobań, jednak ednak skuteczność prawidłowej komunikacji powinna być w tym m przypadku sprawą nadrzędną. ą. Zawodowymi strojami w biznesie są dla mężczyzn marynarki, a dla kobiet kostiumy my i niewiele można tu zdziałać w tworzeniu własnego snego stylu. Jednak, umiejętmiejętnie i ze smakiem m dobrane kolory dodatków i elementów ubioru: butów, krawatów, skarpetek, koszul, zegarków i ozdób mogą zdziałać cuda. Przy zachowaniu ogólnie przyjętych, zasadniczych elementów stroju, właśnie dodatkami można z powodzeniem zaakcentować własną osobowość, wyglądać elegancko i inaczej każdego dnia. Wprawni obserwatorzy, na podstawie barw ubioru, potrafią rozpoznać ludzkie typy. Dla handlowców, negocjatorów i biznesmenów ważne jest posiadanie wiedzy o symbolice kolorów, która pozwoli im skutecznie wywierać wpływ na rozmówców. Podczas prowadzonych negocjacji nie zawsze jednak chodzi o wywarcie wpływu i ukazanie profesjonalizmu, ale dużo częściej o zatuszowanie braków, niedociągnięć w kreowaniu własnego wyglądu. Psychologiczne znaczenie w wywieraniu wpływu i osiąganiu sukcesu mogą mieć również np. prawidłowo skomponowane ubiory osób towarzyszących. Znaczenie ma nie tylko kolorystyka ubioru, ale także barwy otoczenia, w którym się znajdujemy i prowadzimy negocjacje. W biznesie i polityce tło, barwy otoczenia i oświetlenie mogą mieć czasami znaczenie kluczowe. Artur Kądziela MARKETING SpisPorady treści Kolor CZARNY - symbolizuje powagę i autorytet, dodaje elegancji, wiarygodności i podnosi prestiż. Czarny kolor stroju wizualnie wyszczupla sylwetkę, co jest jego dodatkowym, wielkim atutem. Najlepiej komponuje się w zestawieniu z białą koszulą. Czarne ubranie jest niezbędne przy wielkich uroczystościach. Prawdziwy człowiek interesu powinien posiadać w swojej garderobie, choć jeden czarny garnitur i odpowiednie do niego dodatki, które sprawią, że nie będzie wyglądał jak żałobnik. Zawodowi malarze, graficy i twórcy reklam potrafią rozróżnić ponad 60 odcieni czerni. Kolor BIAŁY - w kulturze europejskiej symbolizuje czystość i uczciwość. Kojarzony jest z ważnymi uroczystościami i podniosłymi chwilami. Jest kolorem budzącym zaufanie, dowodem czystości, schludności i dbałości o estetyczny wygląd. Dobry handlowiec i biznesmen zawsze powinien mieć w swoim podręcznym bagażu zapasową białą koszulę. Kolor SZARY - w kręgach handlowców i biznesmenów mawia się, że „Prawdziwe orły są szare”. Kolor ten symbolizuje profesjonalizm i zaufanie, należy jednak pamiętać, że może podkreślać wiek i zmęczenie. Kolor NIEBIESKI - kojarzony jest z wypoczynkiem, przestrzenią i niebem. Idealny kolor, aby stworzyć wrażenie delikatności i młodości. Świetnie komponuje się ze śniadą, wypoczętą cerą i opalenizną. Korzystnie prezentuje się w telewizji, dlatego wielu polityków i biznesmenów kreując się na profesjonalistów nosi błękitne koszule, dając tym do zrozumienia, że są gotowi w każdej chwili wystąpić przed kamerą. Kolor GRANATOWY - podobnie jak w przypadku koloru czarnego symbolizuje profesjonalizm, władzę i zaufanie, rozsądek i stateczność, inteligencję, równowagę i dyplomację. Jest kolorem najczęściej wybieranym przez pracowników sektora finansowego. Lekarze mówią o terapeutycznym charakterze koloru niebieskiego i wszelkich jego odcieniach, natomiast psycholodzy o osobach preferujących w swoim ubiorze kolor granatowy, twierdzą, że mają skłonność do nałogów i skoków nastroju. Kolor ZIELONY - podobnie jak niebieski kojarzony jest z wypoczynkiem i spokojem, działa wzmacniająco i uzdrawiająco. Według psychologów osoby, u których w ubiorze dominuje zielony odznaczają się rozsądkiem w działaniu, naturalnością i ugodowością. Ze względu na cechy maskujące wykorzystywany jest przez wojsko. Kolor BRĄZOWY - ubogi i kojarzony ze zubożeniem. Jest idealny dla szefów odpierających ataki związków zawodowych dotyczące podwyżek płac dla pracowników. Ubrania w tym kolorze są niemile widziane u handlowców odbywających bezpośrednie wizyty u klientów. Nikt nie chce wiązać się z firmą, której przedstawiciele wyglądają ubogo. Kolor CZERWONY - to barwa, która ma największy wpływ na siatkówkę oka ze względu na najmocniejszą i najdłuższą w spektrum barwę widzialną. Kojarzona jest z wiarą, walką i odwagą, przedsiębiorczością i dominacją. Idealny kolor dodatków do ubioru, które podkreślą energię i pewność siebie. R E K L A M A 21 NOWE PRODUKTY Oświetlenie architektoniczne Ronie grupa downlightów BRILUM Grupa opraw wysyłająca światło w dolną półprzestrzeń zwanych downlightami cieszy się wciąż rosnącą popularnością Przyczynił się do tego głównie rozwój różnego rodzaju systemów sufitów podwieszanych oraz rozwój źródeł światła o zwartej konstrukcji. W oświetleniu tego typu można spotkać niemalże wszystkie rodzaje źródeł światła, jednak dużą popularnością cieszą się źródła o niezbyt dużych rozmiarach, zwłaszcza świetlówki kompaktowe zarówno zintegrowane jak i niezintegrowane. Wszędzie tam gdzie potrzebne jest intensywne światło kierowane w dół, zastosowanie znajdują lampy metalohalogenkowe systematycznie wypierające źródła żarowe o niewielkiej sprawności. Wyjątkiem wśród downlightów są oprawy, tzw. „oczka”, w których stosowane są źródła żarowe, zazwyczaj halogenowe, tak nisko jak i wysokonapięciowe. W konstrukcji takich opraw główną cechą warunkującą użycie żarówek halogenowych są małe rozmiary oprawy i źródła. Większość opraw typu downlight jest przeznaczona do wbudowania w sufit podwieszany, choć spotyka się także wiele propozycji do nabudowania, a nawet wersje wiszące. Wymiary opraw tego typu determinuje sposób montażu źródła światła. Oprawy ze źródłami zamontowanymi pionowo są wyższe i wymagają więcej miejsca w przestrzeni nad sufitem podwieszonym, lecz w zamian konstrukcja ich pozwala na uzyskanie wąskiego rozsyłu światłości. Modele ze źródłami światła ułożonymi w poziomie charakteryzują się zwykle większymi wymiarami w płaszczyźnie poziomej, lecz mniejszą wysokością. Oferują one dużo szersze charakterystyki rozsyłu światła. Różnorodność konstrukcji opraw downlight oraz zastosowanej w nich optyki pozwala dostosować wybór produktu do indywidualnych wymagań oświetleniowych, oferując jednocześnie komfort widzenia i estetykę wykonania. 9000F Nowością w ofercie produktów BRILUM jest oprawa o nazwie 9000F. Jest to downlight przystosowany do montażu w suficie podwieszanym. Model ten współpracuje ze źródłem metalohalogenkowym MH-12 o mocy 70 W, z trzonkiem G12. W oprawie 9000F źródło światła pracuje w pionie. Ponieważ lampy tego typu emitują światło o dużej intensywności, a konstrukcja odbłyśnika nowej oprawy zapewnia bardzo wąską charakterystykę rozsyłu, zastosowano raster typu Turbo, który znacznie ogranicza olśnienie. Oprawa 9000F może mieć zastosowanie głównie w miejscach gdzie potrzeba silnego, wręcz punktowego doświetlenia, bądź w pomieszczeniach o dość dużej wysokości, gdzie oprawy z innymi źródłami nie zapewniają wystarczającej ilości światła. 840 Nowym produktem jest także oprawa o nazwie 840, montowana w sufitach podwieszanych. Również ona współpracuje z lampą metalohalogenkową typu MH-12 o mocy 70 W. Konstrukcja tego wychylnego i obracanego downlightu umożliwia regulację kierunku świecenia w dwóch płaszczyznach – pionowej i poziomej. Cecha ta jest szczegól22 NOWE PRODUKTY Oświetlenie architektoniczne nie przydatna tam gdzie występuje potrzeba uzyskania dobrych parametrów oświetlenia na płaszczyźnie pionowej z jednoczesnym zachowaniem wymaganych parametrów na płaszczyźnie poziomej. Dodatkowo, w odróżnieniu od innych opraw tego rodzaju, źródło światła jest umieszczone niesymetrycznie, co powoduje, że charakterystyka świecenia oprawy jest wyjątkowo odpowiednia do oświetlania na przykład wystaw w różnego rodzaju salonach, sklepach i innych obiektach użyteczności publicznej, gdzie wymagane są wysokie wartości natężenia światła na różnych wysokościach. Oprawy 840 oraz 9000F nie są standardowo wyposażone w układ stabilizacyjno - zapłonowy niezbędny do działania opraw. Oba modele przystosowano do współpracy z układem montowanym oddzielnie. Seria R w wersji PG Kolejną nowością jest rodzina opraw z serii R o oznaczeniu PG. Są to oprawy: R-400PG, R-500PG, R-600PG, R-700PG, oraz R-800PG. Oprawy te przystosowane są do współpracy z pojedynczymi, niezintegrowanymi świetlówkami kompaktowymi PLC z trzonkami G24d, o mocach: • 13 W dla modelu R-400PG, • 18 W dla modeli R-500PG i R-600PG, • 26 W dla opraw R-700PG i R-800PG. Świetlówki pracują w ustawieniu pionowym, trzonkiem w górę. W przypadku opraw R-400PG, R500PG, R-600PG, ciekawostką jest możliwość regulacji położenia źródła światła względem odbłyśnika, przez co istnieje możliwość zmiany szerokości wiązki światła emitowanej przez oprawę. Szyba zamykająca klosz posiada specjalny nadruk powodujący rozpraszanie światła i przyczynia się do ograniczenia olśnienia. Podobnie jak wszystkie oprawy opisane powyżej, również R-...PG są przeznaczone do wbudowania w sufit podwieszany. Standardowo w komplecie zawierają indukcyjny układ stabilizacyjny montowany w obudowie ponad oprawką źródła. Stopień szczelności widocznych części oprawy IP44 i rodzaj zastosowanych źródeł światła pozwalają na dość długie okresy pracy bez konieczności konserwacji - czyszczenia klosza, odbłyśnika, wymiany źródła, itp., co pozwala zastosować te modele w miejscach publicznych takich jak hole, korytarze, recepcje i inne miejsca gdzie obsługa może być utrudniona. 8016, 8018 w wersjach PM i PE O nowe modele powiększyła się również serie opraw 8016 i 8018. Dołączyły do nich modele o nazwach 8016PM, 8016PE oraz 8018PM, 8018PE. Podstawę konstrukcji tych opraw stanowią znane już modele 8016 i 8018. Ich modyfikacja polega na zintegrowaniu stelażu nośnego oprawy z metalową osłoną, w której umieszczono elementy stabilizacyjno-zapłonowe. Wersje oznaczone symbolem PM zawierają indukcyjny układ stabilizacyjny i współpracują ze świetlówkami niezintegrowanymi PLC – dwupinowymi, o mocach 2x18W, bądź 2x26W. Modele oznaczone literami PE zawierają elektroniczny układ zapłonowo-stabilizacyjny i są przystosowane do pracy z czteropinowymi świetlówkami PLC o mocach również 2x18W, lub 2x26W. Zastosowanie układu elektronicznego, pracującego z wysoką częstotliwością przynosi szereg korzyści, polepsza parametry świetlne źródeł światła, między innymi eliminuje efekt migotania, umożliwia natychmiastowy zapłon, zwiększa strumień świetlny oraz wydłuża żywotność lampy. 9000F R-700PG Rozwój nowych technologii w budownictwie pociąga za sobą również zmiany w innych dziedzinach, nierozłącznie związanych z budownictwem. Jedną z nich jest niewątpliwie oświetlenie elektryczne. Nowe systemy sufitów podwieszanych wymuszają stosowanie różnych typów opraw oświetleniowych, dostosowanych do konkretnych rozwiązań technicznych. Dlatego ze względu na ciekawe wzory i niewielkie rozmiary, oprawy typu downlight stanowią dobrą alternatywę dla powszechnie stosowanych opraw rastrowych. Przemysław Dziubiński 8016PM 23 NOWE PRODUKTY Oświetlenie wnętrzowe Wśród licznych środków stosowanych przez współczesną technikę oświetleniową ważne miejsce zajmuje technika oświetlenia mieszanego, bezpośrednio – pośredniego ERGEN Nowoczesna oprawa owietlenia mieszanego marki ELGO Oprawy oświetlenia bezpośrednio-pośredniego kierują promieniowanie źródeł światła w dwie przeciwne półprzestrzenie – dolną i górną. Tylko część światła dociera wtedy do poziomej płaszczyzny pracy wzrokowej bezpośrednio lub po odbiciu od wewnętrznego odbłyśnika kierunkowego oprawy. Pozostałe promieniowanie lampy pada na oświetlany obiekt po odbiciu od sufitu lub specjalnego odbłyśnika oprawy o rozpraszających strukturach powierzchni. W przypadku opraw tego typu podział strumienia świetlnego źródeł światła następuje w proporcji: • 40 – 60 % strumienia bezpośredniego, • 60 – 40 % strumienia pośredniego. Ogromną zaletą użycia opraw bezpośrednio – pośrednich jest możliwość uzyskania łagodnego oświetle- 24 nia bezcieniowego. Dlatego oprawy tego typu są często i chętnie stosowane do oświetlania wnętrz biurowych, sal konferencyjnych, stanowisk komputerowych, urzędów, a także pomieszczeń handlowych, użyteczności publicznej itp. Najpowszechniej stosowaną wersją wnętrzowej oprawy oświetlenia mieszanego jest zwieszana oprawa świetlówkowa. Jedną z najnowszych propozycji nowoczesnego sprzętu oświetleniowego marki ELGO jest seria opraw ERGEN. Są to właśnie oprawy zwieszane, oświetlenia bezpośrednio-pośredniego, w wersjach przeznaczonych do współpracy: • z dwoma świetlówkami liniowymi T8 o mocy 36 W, • z dwoma świetlówkami liniowymi T5 o mocy 28 W, NOWE PRODUKTY Oświetlenie wnętrzowe • z czterema świetlówkami liniowymi T5 o mocach 14, 21, 28 i 35 W. Oprawy wyposażono w dwa estetyczne, dwulinkowe zwieszaki – jeden nośny i drugi nośno-zasilający o długości 1 metra. Miejsce montażu linek nośnych do stropu i podłączenia do elektrycznej instalacji zasilającej maskują specjalne osłony. Przewód zasilający jest spiralnie zwinięty. Konstrukcję nośną opraw ERGEN wykonano z kształtowników aluminiowych malowanych proszkowo na kolor szary. Materiałem elementów końcowych zamykających oprawę jest, również szare, tworzywo sztuczne ABS. ERGEN’a wyposażono w trzy odrębne klosze z satynowanego poli- Oprawa mocowana jest do sufitu za pomocą zwieszaków linkowych: zasilającego i nośnego, o długości 1000 mm (dostarczanych w komplecie z oprawą). metakrylanu. Klosz dolny przepuszcza promieniowanie źródeł światła w dolną półprzestrzeń. Od góry oprawy znajdują się dwa dodatkowe klosze kierujące światło w kierunku stropu pomieszczenia. We wszystkich modelach opraw ERGEN, niezależnie od rodzaju użytej świetlówki T8 i T5, do stabilizacji Oprawa posiada dwa klosze górne oraz klosz dolny, wykonane z polimetakrylanu satynowanego. Osprzęt elektryczny wewnątrz obudowy. Świetlówki liniowe T8 o mocy 36 W lub T5 o mocach 14, 21, 28 oraz 35 W. Stateczniki elektroniczne. Konstrukcja z kształtowników aluminiowych, malowana proszkowo. Boczki z tworzywa sztucznego (ABS). Model – wymiary gabarytowe ERGEN 228 ERGEN 236 A (szerokość) B (wysokość) C (długość) D (rozstaw mocowania zwieszaków) 313 mm 66,5 mm 1200 mm 1250 mm 1168 mm 1221 mm 25 NOWE PRODUKTY Oświetlenie wnętrzowe pracy źródła światła użyto stateczników elektronicznych. Stosowanie energooszczędnych świetlówek T5 zasilanych statecznikami elektronicznymi, bardzo popularne w krajach wysoko rozwiniętych, powoli także w Polsce staje się standardem i jest coraz chętniej widziane przez użytkowników ze względu na liczne zalety, z których najważniejszą jest wysoka skuteczność świetlna lamp T5. Nie bez znaczenia są także: cicha praca układów elektronicznych, ich niewielki ciężar, natychmiastowy zapłon świetlówek itp. Oprócz wersji standardowych model ERGEN 428 jest dostępny także z układem ściemniającym, jako ERGEN 428S, a model ERGEN 435 z układem ściemniającym, jako ERGEN 435S lub z modułem awaryjnym, jako ERGEN 435A. Marek Kołakowski ERGEN 236 135° 150° cd/klm 165° 180° 140 165° 150° 135° 120 100 120° 120° 60 105° 90° 90° 75° 75° 60° 60° 45° 30° 15° C0 – C180 26 105° 40 #2 0° 15° 30° C90 – C270 45° NOWE PRODUKTY Oświetlenie drogowe „Maa” LUNA zawieci silniej Popularna seria opraw drogowych LUNA składała się dotychczas z opraw o wyższych mocach 250 - 400 W w dużej obudowie i opraw o mocach 50 – 150 W w obudowie o mniejszych rozmiarach. Seria „małych” opraw LUNA została właśnie rozszerzona o model 250 W. LUNA to uniwersalna seria opraw oświetlenia drogowego marki ELGO produkowana w należących do Grupy Brilux, zakładach ELGO Lighting Industries S.A. Oprawy te są wszystkim doskonale znane z wielu polskich ulic. W skład serii LUNA wchodzą oprawy o mocach 50 - 400 W. Poszczególne modele różnią się wizualnie wielkością obudowy. Model LUNA OUSb do źródeł światła niższych mocy, od 50 W do 150 W, wykonywany jest w obudowie nieco mniejszej niż model LUNA OUSa do wyższych mocy 250 W i 400 W. Najmłodszym członkiem rodziny LUNA jest kolejna wersja modelu LUNA OUSb w „małej” obudowie, jednak o mocy podwyższonej do 250 W. Podobnie jak w pozostałych modelach serii cały korpus, zarówno w części źródła światła jak i osprzętu, wykonano z polipropylenu z włóknem szklanym, modyfikowanego UV. Materiałem przezroczystego klosza osłaniającego komorę lampy jest poliwęglan. W poszczególnych wersjach oprawy znaleźć można jedną z wersji aluminiowego odbłyśnika: wieloelementowy składany, jednoelementowy tłoczony lub szerokostrumieniowy. LUNA OUSb-250 LUNA OUSb/t-250 Osprzęt elektryczny zamocowany jest na łatwo wyjmowanym panelu. Konstrukcja obudowy i klosza zapewnia możliwość łatwego demontażu źródła światła bez konieczności rozłączania klosza i obudowy. Dzięki temu komora źródła światła uzyskuje stopień szczelności IP 66, a komora osprzętu IP 44. Nowa wersja opraw dostępna jest w I klasie ochronności przez porażeniem. Oprawy z odbłyśnikiem składanym i tłoczonym oferowane są także w wykonaniach z regulatorem mocy. Nowa wersja oprawy LUNA OUSb z pewnością ułatwi projektantom oświetlenia dobór właściwych rozwiązań oświetleniowych i rozszerzy możliwość stosowania tej popularnej serii drogowego sprzętu oświetleniowego. Marek Kołakowski LUNA OUSb/S-250 27 NOWE PRODUKTY Oświetlenie wnętrzowe Prostota, wielowariantowość, elastyczność rozwiązań i uniwersalność – te cele leżały u podstaw konstrukcji systemu opraw oświetleniowych PREVIA PREVIA Elegancja w prostocie Obiekty architektoniczne, zarówno te w surowym, nowoczesnym stylu, jak i wiele spośród modernizowanych budynków o charakterze tradycyjnym, a nawet zabytkowym, wymagają szczególnie nowatorskiego podejścia do zagadnień oświetlenia. Podobnie jak w wielu innych krajach, także i w Polsce światło staje się dla architektów nie tylko środkiem umożliwiającym widzenie, ale przede wszystkim daje możliwość kreowania przestrzeni. Dotyczy to nie tylko światła naturalnego, ale i sztucznego. Jednym z częstych wymagań, jakie architektura stawia przed sprzętem oświetleniowym, jest jego wizualna prostota i neutralność zapewniająca uniwersalność stosowania we wnętrzach o różnym stylu. Z kolei złożoność zadań oświetleniowych wymaga często możliwości łatwego dosto- 28 sowania, elastyczności rozwiązań. Wiele tego rodzaju potrzeb spełniają systemy oświetleniowe konstruowane specjalnie z myślą o wszechstronności. System opraw modułowych PREVIA opracowany przez zespół projektantów Grupy Brilux i wprowadzany właśnie do produkcji w jej centrum produkcyjnym ELGO Lighting Industries S.A. jest doskonałym przykładem nowoczesnego sprzętu oświetleniowego przeznaczonego do różnorodnych zadań oświetleniowych we wnętrzach. Elastyczność systemu PREVIA jest modułowym systemem opraw z możliwością montażu nasufitowego lub zwieszania na zwieszakach linkowych o różnej długości. Poszczególne oprawy modułowe mogą NOWE PRODUKTY Oświetlenie wnętrzowe Przykładowe warianty modułów systemowych PREVIA być użytkowane autonomiczne lub łączone w linie i struktury. Tworzenie linii jest możliwe przez bezpośrednie połączenie opraw dzięki płaskownikom łączącym, mocowanym od góry opraw, w miejscu ich połączenia. Łączniki typu L, T i X pozwalają na tworzenie bardziej złożonych struktur przez połączenie w jednym węźle dwóch, trzech lub czterech modułów pod kątami prostymi. Wielowariantowość systemu W skład systemu wchodzą różnego rodzaju oprawy modułowe w poniż- szych konfiguracjach: • z jedną świetlówką T8 o mocy 36 W lub 58 W, • z jedną świetlówką T8 o mocy 36 W lub 58 W i dwoma żarówkami halogenowymi o mocach 35 W lub 50 W na napięcie 12 V lub 230 V, na końcach oprawy, • z jedną lub dwoma świetlówkami T5 o mocach 14 W, 21 W, 28 W lub 35 W, • z jedną lub dwoma świetlówkami T5 o mocach 14 W, 21 W, 28 W lub 35 W i dwoma żarówkami halogenowymi o mocach 35 W lub 50 W na napięcie 12 V lub 230 V, na koń- cach oprawy, • z jedną żarówką halogenową o mocy 35 W lub 50 W na napięcie zasilania 12 V, • z jedną żarówką halogenową o mocy 35 W lub 50 W na napięcie zasilania 230 V. Optyka modułów świetlówkowych Moduły świetlówkowe systemu PREVIA wykorzystują trzy rodzaje optyki. Wewnątrz każdej oprawy znajduje się odbłyśnik z blachy stalowej malowanej proszkowo na kolor biały. Od dołu oprawa zamknięta jest jednym z trzech elementów: Łączniki L, T, X 29 NOWE PRODUKTY Oświetlenie wnętrzowe Raster P9 • rastrem P9 składającym się z parabolicznego odbłyśnika i poprzeczek w rozstawie 33 mm, • rastrem P20 z poprzeczkami w rozstawie 15 mm, • dyfuzorem UN w postaci płaskiej, satynowanej szyby. Rastry obu typów są formowane, jako jednolite wtryski z tworzywa sztucznego, a ich powierzchnia robocza jest metalizowana w procesie próżniowego napylania aluminium, dla uzyskania struktury odbijającej kierunkowo, o wysokim współczynniku odbicia. Rastry dostarczane są w segmentach o długości 300 mm i składane po klika, w zależności od długości oprawy. Obudowa Korpus obudowy wykonano ze specjalnie zaprojektowanego profilu aluminiowego. Elegancki wygląd powierzchni zewnętrznej profilu uzyskiwany jest w procesie anodyzowania. Dzięki temu aluminium zyskuje delikatny, satynowy wygląd. Konstrukcja profilu zapewnia możliwość wsuwania wszystkich elementów wewnętrznych oprawy w odpowiednie rowki prowadzące, eliminując konieczność użycia śrub do mocowania. Taka „elegancka” konstrukcja zapewnia doskonały dostęp do wewnętrznych części oprawy. Zasilanie 30 Wszystkie oprawy systemu PREVIA ze świetlówkami T8 oferowane są w wersjach ze statecznikiem magnetycznym - z lub bez kompensacji mocy biernej lub ze statecznikiem elektronicznym. Raster P20 Dyfuzor UN Dodatkowo dla modeli z samą świetlówką, wyposażonych w statecznik elektroniczny lub kompensowany, magnetyczny, dostępne są wersje z modułem awaryjnym. Marek Kołakowski Przekrój profilu PREVIA w module „halogenowym” R E K L A M A Autoryzowany Dystrybutor DYSTRYBUTOR ARTYKUŁÓW OŚWIETLENIOWYCH I ELEKTROTECHNICZNYCH JANLUX Sp. z o.o. Rogożewek 39A 09-500 Gostynin tel. (+48 24) 235 00 78, fax (+48 24) 235 40 05, e-mail: [email protected] www.janlux.pl TECHNIKA WIETLNA Oprawy oświetleniowe Oprawa owietleniowa „oddycha” Oprawa oświetleniowa wyposażona w filtr umożliwiający „oddychanie”. Co znaczy to stwierdzenie często spotykane w katalogach sprzętu oświetleniowego? Profesjonalne oprawy oświetleniowe przeznaczone do pracy w środowiskach o wysokim stopniu wilgotności lub zapylenia konstruowane są w sposób zabezpieczający ich wnętrze przed wpływem zewnętrznych czynników atmosferycznych. Wilgoć nie może przedostawać się do wnetrza oprawy, bo mogłaby spowodować korozję lub zwarcia w układzie elektrycznym. Z kolei pył i kurz wnikający do obudowy i osiadający na odbłyśniku lub wewnętrznej powierzchni klosza będzie pochłaniał promieniowanie lampy, zmniejszając sprawność świetlną oprawy. Dlatego korpusy i klosze opraw przeznaczonych do pracy w takich środowiskach są zazwyczaj szczelnie spasowane, 32 łączone silnymi zaczepami, a pomiędzy nimi umieszczone są dodatkowo specjalne uszczelki zwiększające szczelność połączeń. Sprawia to, że oprawa staje się szczelnie zamkniętą przestrzenią. Niestety nie jest to konstrukcja szczelna absolutnie. Jeżeli z jednej strony takiego mechanicznego połączenia ciśnienie powietrza będzie wyższe niż z drugiej, wymusi to przepływ, a wraz z nim przenikanie pyłu i wilgoci. Tak właśnie dzieje się w oprawach oświetleniowych. Po zaświeceniu źródła światła temperatura we wnętrzu oprawy rośnie. Wraz z tym rośnie ciśnienie powietrza wewnątrz korpusu w stosunku do ciśnienia atmosferycznego na TECHNIKA WIETLNA Oprawy oświetleniowe zewnątrz. Taki układ dąży do wyrównania ciśnień. W wyniku tego powietrze z oprawy jest wypychane na zewnątrz, nawet przez, zdawałoby się, szczelne połączenia. Po wyłączeniu źródła światła wnętrze oprawy stygnie i zachodzi proces odwrotny. Ciśnienie wewnątrz oprawy maleje i do oprawy zasysane jest powietrze z zewnątrz wraz z wilgocią i brudem. Prostym sposobem uniknięcia takiego przypadkowego wnikania zabrudzeń jest „kontrolowane rozszczelnienie” korpusu oprawy. Wprawdzie wszystkie połączenia korpusu i klosza powinny być skonstruowane w sposób jak najbardziej szczelny, ale równocześnie należy zapewnić możliwość łatwego wyrównywania ciśnień przez specjalny filtr umożliwiający przepływ powietrza, lecz zatrzymujący zanieczyszczenia. Innymi słowy wszelkie połączenia mechaniczne pomiędzu częściami obudowy i klosza powinny być maksymalnie szczelne, natomiast oprawa powinna „oddychać” w sposób kontrolowany, przez filtr zatrzymujący zanieczyszczenia. Filtry tego rodzaju w połączeniu ze specjalnymi uszczelkami wylewanymi na właściwie skonstruowanych krawędziach korpusów i kloszy opraw zapewniają osiągnięcie wysokiego stopnia zabezpieczenia przed degradującym wpływem zanieczyszczeń pochodzących z otaczającej atmosfery. W profesjonalnym sprzęcie oświetleniowym pozwala to na osiągnięcie współczynnika szczelności na poziomie, co najmniej IP65. Tego rodzaju rozwiązania konstrukcyjne stosowane są na przykład w oprawach oświetlenia drogowego i wielu zamkniętych oprawach przemysłowych marki ELGO. ciepłe powietrze chłodne powietrze zanieczyszczenie atmosferyczne Rys. 1. Drogi „oddychania” oprawy oświetleniowej bez filtra ciepłe powietrze chłodne powietrze filtr powietrza Marek Kołakowski Rys. 2. Drogi „oddychania” oprawy oświetleniowej z filtrem 33 TECHNIKA WIETLNA Oświetlenie przemysłowe Owietlenie przemysowe z ELGO Rozwój polskiej gospodarki owocuje powstawaniem coraz to nowych, nowoczesnych obiektów przemysłowych, w których oświetlenie stanowi istotny czynnik podniesienia wydajności pracy Dobra koniunktura w polskiej gospodarce, wzrost liczby inwestorów krajowych i napływ kapitału zagranicznego przynoszą między innymi wzrost inwestycji w sferze przemysłowej. Powstają nowe obiekty produkcyjne, hale przemysłowe i magazynowe. Stają się one miejscem stałej, długotrwałej pracy wielu osób. Niezależnie od ich wielkości i przeznaczenia, obiekty takie ze względów praktycznych jak i wymogów bezpieczeństwa powinny być szczególnie starannie oświetlone. Prawidłowo oświetlone stanowisko pracy zapewnia bezpieczeństwo, ale także zdrowie oraz dobre samopoczucie pracownika, bezpośrednio wpływające na jego wydajność pracy. Każdy pracodawca we własnym inte34 resie powinien więc zadbać o właściwe, co najmniej zgodne z normami, oświetlenie. Wymagania i zalecenia Dokumentem, który opisuje wymagania oświetleniowe w pomieszczeniach pracy jest norma PN-EN 12464-1 „Światło i oświetlenie – Oświetlenie miejsc pracy – Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach”. Tabela 1 przedstawia wymagania dla przykładowych pomieszczeń przemysłowych. Równomierność oświetlenia dla wszystkich pomieszczeń rozumiana, jako stosunek Emin/Em powinna wynosić 0,70. Zanim zdecydujemy się na sposób oświetlenia oraz konkretne oprawy powinniśmy dokładnie określić cha- TECHNIKA WIETLNA Oświetlenie przemysłowe Tabela 1 – Wymagania dla przykładowych pomieszczeń przemysłowych Nr. ref. Rodzaj wnętrza, zadania lub czynności Em [lx] UGRL Ra 1.41 Składy i magazyny 100 25 60 2.15.3 Hala maszyn 200 25 80 4.1 Strefa sprzedaży domu towarowego 300 22 80 6.2.24 Sale sportowe, gimnastyczne, baseny pływackie (ogólnodostępne) 300 22 80 8.1.9 Hangar do sprawdzania i napraw 500 22 80 rakter hali. Należy ustalić wymiary pomieszczenia, rodzaj wykonywanych prac wzrokowych, położenie elementów wyposażenia hali, a więc regałów, linii produkcyjnych oraz innych istotnych stanowisk pracy. Znając wszystkie w/w parametry możemy dokonać wstępnego wyboru opraw. Poniżej prezentujemy najpopularniejsze produkty chętnie stosowane do różnorodnych zadań w oświetlaniu hal przemysłowych. Przemysłowe oprawy oświetleniowe ELGO W ofercie BRILUX S.A. znajduje się wiele różnorodnych opraw przeznaczonych do oświetlania hal przemysłowych i magazynowych. Są wśród nich profesjonalne oprawy marki ELGO przeznaczone do wysokoprężnych lamp wyładowczych i świetlówek liniowych. Oprawy do wysokoprężnych lamp wyładowczych Wysokoprężne lampy wyładowcze są źródłami światła szeroko MITRA NEW smooth MITRA NEW facetted stosowanymi w oświetleniu przemysłowym, szczególnie w dużych pomieszczeniach produkcyjnych i magazynowych. Przyczynia się do tego ich wysoka skuteczność świetlna, dogodny typoszereg mocy, zwłaszcza w zakresie mocy 150W – 250W – 400W oraz właściwości świetlne. W wysokich pomieszczeniach przemysłowych, w których praca odbywa się w sposób ciągły, najbardziej przydatne okazują się wysokoprężne lampy metalohalogenkowe. Ich szczególnie dobre właściwości oddawania barw określane współczynnikiem oddawania barw Ra (CRI) i znacznie zwiększony w ostatnich latach strumień świetlny, zapewniają komfort widzenia, dobre rozróżnianie kolorów i stosunkowo niskie koszty eksploatacji instalacji oświetleniowej. NOVA NOVA to oprawa przemysłowa współpracująca z wysokoprężnymi lampami wyładowczymi o mocach 150 W, 250 W i 400 W. Do pracy ze źródłami metalohalogenkowymi przeznaczony jest typ OPHb, a z lampami sodowymi typ OPSb. Ze względu na, zawarte w normie, wartości wymaganego współczynnika oddawania barw Ra > 60 zaleca się stosowanie opraw ze źródłami metalohalogenkowymi. Korpus oprawy wykonany z malowanego proszkowo aluminium zamykają ścianki czołowe ze specjalnego tworzywa sztucznego – norylu, zapinane za pomocą zamków. Od dołu oprawę zamyka klosz ze szkła hartowanego. W korpusie umieszczono specjalny filtr ułatwiający tzw. „oddychanie” oprawy. Taka konstrukcja zapewnia klasę szczelności IP 65, dzięki czemu NOVA może być z powodzeniem stosowana w pomieszczeniach o wysokim stopniu zapylenia oraz wilgotności. Dzięki wysokiej szczelności, mimo pracy w „brudnym” przemysłowym środowisku okresy pomiędzy kolejnymi czynnościami konserwacyjnymi mogą być względnie długie. Dzięki nowoczesnemu układowi optycznemu wachlarz zastosowań jest bardzo szeroki. Oprawy z optyką zapewniającą rozsył szeroki, o oznaczeniu „n”, wykorzystywane są do pomieszczeń niskich o wysokości od 3 do 8 m. Mocowane do elementów konstrukcyjnych hal, sufitów zapewnią równomierne oświetlenia płaszczyzny roboczej oraz uniknięcie efektu olśnienia osób przebywających w pomieszczeniu. Wersja oprawy z wąskim rozsyłem światła, o oznaczeniu „w”, jest przeznaczona dla pomieszczeń o wysokości powyżej 6 m. Wiązka światła docierająca do powierzchni pozwala uzyskać wymagany poziom natężenia oświetlenia, należy jednak pamiętać o zachowaniu równomierności. Dla pomieszczeń gdzie niemożliwe jest rozmieszczenie opraw na suficie lub istnieją wymagania ograniczające sposób rozmieszczenia (hale sportowe) przeznaczone są oprawy z oznaczeniem „a” wyposażone w układ optyczny o asymetrycznym rozsyle światła. Mogą być one wykorzystane m.in. do oświetlenia stref komunikacyjnych pomiędzy wysokimi regałami. Rozwiązanie to pozwala osiągnąć wysoką równomierność oświetlenia przy nierównomiernym rozmieszczeniu opraw oświetleniowych. 35 TECHNIKA WIETLNA Oświetlenie przemysłowe W ofercie znajdują się także oprawy wyposażone w siatkę ochronną oraz zawieszenie umożliwiające regulację kąta nachylenia. MITRA NEW smooth, MITRA NEW facetted Rodzina opraw MITRA NEW nawiązuje wyglądem zewnętrznym do standardowych rozwiązań oświetlania hal przemysłowych. Klosz oprawy ma kształt dzwonu, co wraz z pionowym umieszczeniem źródła światła zapewnia symetryczny rozsył światła. Ważną zaletą jest możliwość zastosowania różnych systemów mocowania: bezpośrednio do elementów konstrukcyjnych hali, za pomocą zwieszaków, haków itp. Oprawa współpracuje z wysokoprężnymi lampami wyładowczymi w szerokiej palecie mocy od 50 W do 400 W. Do dyspozycji są wersje OPHa do lamp metalohalogenkowych, OPSa do lamp sodowych i OPRa do rtęciowych. Model SMOOTH wyposażono w gładki, matowy odbłyśnik polerowany chemicznie wykonany z wysokiej jakości aluminium. Dzięki niemu uzyskujemy średnio-szeroki rozsył światła, zdający egzamin przy oświetlaniu wysokich pomieszczeń. Dodatkowa możliwość zwieszenia oprawy pozwala uzyskać wysokie poziomy natężenia w halach, gdzie takie wartości są wymagane. Model FACETTED posiada odbłyśnik ryflowany w celu uzyskania możliwie najszerszego rozsyłu światłości. Oprawy te mogą być stosowane przy mniejszej odległości punktu świetlnego od płaszczyzny pracy zapewniając wysoką równomierność. Aluminiowy korpus z użebrowaną powierzchnią w obu modelach opraw MITRA NEW zapewnia doskonałą wymianę ciepła. Konstrukcja obudowy osprzętu i zastosowany filtr powietrzny sprawiają, że jej stopień szczelności IP 65 jest zachowany przez cały okres użytkowania oprawy. W zależności od wersji układy optyczne charakteryzują się różnymi stopniami szczelności. Oprawy z kloszami otwartymi, bez szyby, mają IP 23 i są przeznaczone do po- 36 mieszczeń magazynowych o niskim zapyleniu. Oprawy z kloszami zamkniętymi szybą ze szkła hartowanego charakteryzuje współczynnik IP 54. Są one przeznaczone do pracy w trudnych warunkach polegających na wysokim stopniu zapylenia, wilgotność i ryzyku mechanicznego uszkodzenia układu optycznego. ELECTRONIC Pomieszczenia przemysłowe to głównie hale produkcyjne lub magazynowe. Wnętrza tego typu cechują się dużą surowością i ascetycznym wystrojem. W podobnym stylu architektonicznym są często utrzymane nowoczesne wnętrza obiektów publicznych i handlowych. Do ich oświetlania często używane są oprawy stricte przemysłowe lub quasi przemysłowe, tzn. utrzymane w przemysłowej stylistyce. Do rozświetlenia i ożywienia takich przestrzeni może posłużyć oprawa ELECTRONIC, stosowana głównie we wnętrzach handlowych. Oczywiście jej zastosowanie jest możliwe także w typowych pomieszczeniach przemysłowych. Wersja klasyczna OPSe, przeznaczona jest do wysokoprężnych lamp sodowych 70 W. Model OPHe pracuje z lampami metalohalogenkowymi o mocach 35 W do 50 W. Oprawy OPFe są przystosowane do świetlówek kompaktowych 70 W i 120 W. Oprawa posiada ryflowany odbłyśnik dzwonowy z aluminium, mocowany do użebrowanego, aluminiowego korpusu, mocowanego do sufitu bezpośrednio za pomocą śrub, wieszanego na hakach lub podwieszanego na zawiesiach linkowych. Wersje DECOR i GLASS zdecydowanie wyróżniają tą przemysłową oprawę spośród innych podobnego typu. Model ELECTRONIC decor wyposażono w niebieski pierścień dekoracyjny, mocowany do klosza za pomocą czterech ozdobnych, aluminiowych wsporników. W wersji ELECTRONIC glass pierścień został zastąpiony przesłoną z białej piaskowanej szyby o grubości 4 mm zapewniającą miękki, pozbawiony ostrych kontur, rozsył światła oraz ograniczenie przykrego efektu olśnienia. Aspekt estetyczny tych przemysłowych opraw utrzymanych w stylistyce industrialnej może mieć szczególne znaczenie dla architektów wykorzystujących światło, jako element kształtowania przestrzeni we wnętrzach publicznych. Oprawy świetlówkowe Nie wszystkie pomieszczenia przemysłowe, ze względu na swoją wysokość, wymagają użycia wysokoprężnych źródeł światła. Popularnym rozwiązaniem przy oświetlaniu niższych pomieszczeń pozostaje użycie opraw świetlówkowych. Niezaprzeczalnym ich atutem jest niska cena, a w przypadku opraw zamkniętych, ich wysoka szczelność. Dzięki nowoczesnym świetlówkom T5 możliwe jest uzyskanie wyjątkowo wysokiej skuteczności świetlnej, zaś możliwość natychmiastowego wznowienia pracy po krótkotrwałym zaniku napięcia jest niezmiernie ważna z punktu widzenia bezpieczeństwa. TECHNIKA WIETLNA Oświetlenie przemysłowe OCEANIC OCEANIC to oprawa zamknięta, doskonale sprawdzająca się w pomieszczeniach przemysłowych o dużym zapyleniu i wilgotności. Charakteryzuje się wysokim stopniem ochrony przed wnikaniem pyłu i wody IP 64. Układ optyczny stanowi wewnętrzny odbłyśnik z blachy malowanej proszkowo na biało, który wraz z ryflowanym kloszem zapewnia szeroki rozsył światła. Oprawa jest przeznaczona do oświetlania pomieszczeń o małych wysokościach. Współpracuje z jedną lub dwiema świetlówkami T8 o mocach 18 W i 36 W. Dostępne są wersje OF ze statecznikiem magnetycznym, OFe ze statecznikiem elektronicznym lub OAF z elektroniką i układem awaryjnym. Ostatnia z wersji oprawy może być z powodzeniem stosowana do oświetlenia awaryjnego w pomieszczeniach, gdzie główne oświetlenie stanowią oprawy do lamp wysokoprężnych. Ryflowana obudowa rurowa z poliwęglanu gwarantuje bardzo dobrą ochronę świetlówki przed udarami mechanicznymi określoną współczynnikiem IK10. RIGA Do oświetlenia pomieszczeń przemysłowych o niskim stopniu zapylenia lub wilgotności przeznaczone są oprawy RIGA w postaci otwartej belki świetlówkowej. Produkowane są one w wersji jedno lub dwu źródłowej dla świetlówek T5 i T8, w pełnej rozpiętości dostępnych mocy. Oprawy RIGA typu OSFb do lamp fluorescencyjnych T5 wyposażone są w stateczniki elektroniczne, zaś dla świetlówek T8 możliwy jest wybór pomiędzy statecznikiem elektronicznym w oprawach typu OSFae i magnetycznym z kompensacją mocy biernej w oprawach typy OFSa. Brak osłony źródła światła pozwala uzyskać wysoką sprawność oprawy, a co za tym idzie obniżyć koszty inwestycyjne przez zmniejszenie liczby opraw. Należy pamiętać, iż brak układu optycznego sprawia, że oprawa może być wykorzystywana jedynie w pomieszczeniach gdzie oświetlana powierzchnia nie jest w dużej odległości od punktu świetlnego. RIGA reflector posiada stalowy odbłyśnik malowany proszkowo na biało, zapewniający zwiększoną efektywność wykorzystania strumienia świetlnego. NEVA Nowością zapowiadaną w najbliższym czasie w gamie produktów ELGO jest system opraw świetlówkowych NEVA, przeznaczonych do lamp liniowych T8 oraz T5. W ofercie znajdą się oprawy ze statecznikami magnetycznymi i elektronicznymi. Każdy z modeli będzie też dostępny w wersji z modułem awaryjnym. Ważną i pożyteczną cechą systemu NEVA jest możliwość łącznia opraw w linie świetlne dzięki okablowaniu przelotowemu. Łączniki narożne pozwalają załamywać linię pod kątem prostym i tworzyć złożone systemy oświetleniowe. Jest to doskonałe rozwiązanie przy oświetleniu obiektów przemysłowych, magazynów, a przede wszystkim sal sprzedaży w hipermarketach. Dzięki wersjom zwieszanym na zwieszakach o długości 0,5 m, 1 m lub 1,5 m stosując oprawy systemu NEVA można uzyskać pożądane poziomy natężenia również w wysokich pomieszczeniach. Bogata gama akcesoriów pozwoli dostosować produkt do potrzeb szerokiej rzeszy użytkowników. Oprawy mogą być montowane, jako otwarte belki świetlne lub wyposażone w układy optyczne w postaci odbłyśnika malowanego proszkowo na biało. Dodatkowo opcjonalnie odbłyśniki mogą być osłonięte rastrami lub dyfuzorami, ograniczającymi efekt olśnienia pochodzący od jaskrawych źródła światła, co jest niezmiernie ważne dla samopoczucia osób przebywających w oświetlanym pomieszczeniu. Spełnienie norm i wymagań przy projektowaniu oświetlenia pomieszczeń przemysłowych jest niezmiernie ważne zarówno z punktu widzenia funkcjonalności jak i bezpieczeństwa pracowników. Szeroki asortyment produktów marki ELGO pozwoli osiągnąć pożądany efekt w każdym pomieszczeniu przemysłowym. Bartosz Radkowiak 37 TECHNIKA WIETLNA Oświetlenie drogowe Kryteria wyboru sprztu owietleniowego do modernizacji owietlenia ulicznego Wyróżniamy dwa cele inwestycji modernizacyjnych oświetlenia. Pierwszym jest modernizacja, czyli odtworzenie instalacji i uzyskanie dobrego stanu technicznego oświetlenia. Drugim celem jest stworzenie lepszych warunków widzenia. Realizacje powinny spełniać wymagania normy dotyczącej oświetlenia, która aktualnie jest jedynym dokumentem uwzględniającym aktualny stan wiedzy w dziedzinie fizjologii widzenia, reagowania człowieka na światło oraz wyboru technicznych rozwiązań przy możliwie najmniejszym zużyciu energii. Zwiększanie efektywności energetycznej instalacji oświetleniowych jest także filozofią strategii energetycznej Unii Europejskiej. Początki elektrycznego oświetlenia ulicznego w Europie Uliczne instalacje oświetleniowe z wykorzystaniem elektrycznych źródeł światła pojawiły się w Euro38 pie w drugiej połowie XIX wieku. Początkowo w użyciu były elektryczne lampy łukowe, których komercyjne wytwarzanie rozpoczęto dopiero po 1850 roku ze względu na brak wydajnych źródeł prądu. Dlatego inżynierowie skupili się na udoskonalaniu wynalezionej przez Michała Faraday’a prądnicy jednobiegunowej. Efektem badań i technicznych udoskonaleń urządzeń prądotwórczych, jak i nowoczesnych, jak na ówczesne czasy, lamp łukowych było wybudowanie pierwszych w Europie: w Londynie w Anglii (1881 rok) i w Norymberdze w Niemczech (1882 rok), elektrycznych ulicznych instalacji oświetleniowych. Pierwsza miejska stacja elektryczna, pierwsza sieć elektryczna, pierwsze funkcjonujące elektryczne oświetlenie uliczne na ziemiach polskich powstało w Częstochowie rok później, to jest w 1887 roku. W tym samym prawie czasie (1878 rok) w USA ruszyła masowa produkcja żarówek TECHNIKA WIETLNA Oświetlenie drogowe z żarnikiem ze zwęglonego włókna bambusa. Około 1900 roku zaczęto stosować żarnik z drutu wolframowego (trwałość żarówki z żarnikiem bambusowym była niewielka), a w roku 1910 roku zbudowano żarówkę próżniową z żarnikiem z drutu wolframowego spiralizowanego (jednoskrętka) o skuteczności świetlnej ok. 8 lm/W. Były więc powody do budowy nowych instalacji oświetlenia ulicznego o coraz to efektywniejszych źródłach światła i modernizacji dotychczasowego oświetlenia. A więc termin „modernizacja” w oświetleniu ulicznym to termin znany już w odległych nam czasach. Kolejno w latach trzydziestych XX wieku powstały nowe, przełomowe typy lamp, w tym niskociśnieniowe lampy sodowe, następnie wysokoprężne rtęciowe i niskoprężne lampy fluorescencyjne, popularnie zwane świetlówkami. Dzięki nim opłacalne stało się oświetlenie uliczne na dużą skalę. Lata pięćdziesiąte i sześćdziesiąte to dominacja wysokoprężnych lamp rtęciowych, które były lepszą alternatywą do lamp fluorescencyjnych (świetlówek). Był to dopiero początek rewolucji w oświetleniu zewnętrznym. Wynalezienie w 1966 roku wysokoprężnej lampy sodowej to nowa era technologiczna źródeł światła i ich wykorzystania w oświetleniu ulicznym. Lampy te dają barwę światła żółto-złocistą czy pomarańczową i niezwykle dużą (w porównaniu do rtęciówek) skuteczność świetlną wynoszącą 80 - 140 lm/W. Mają nieporównywalnie szersze zastosowanie od lamp niskoprężnych dzięki lepszemu oddawaniu barw (wskaźnik oddawania barw w granicach Ra = 22-75). W świetle lamp sodowych wzrasta ostrość widzenia w kurzu i mgle, stąd są one bardzo dobrym źródłem do oświetlania arterii komunikacyjnych, placów i terenów otwartych. Paletę tych dosko- nałych ze względów energetycznych źródeł światła uzupełniają wysokoprężne lampy metalohalogenkowe, które mają jeszcze lepszy wskaźnik oddawania barw (Ra > 80) oraz dają białe światło (powyżej 3000 K). Cały czas obserwujemy ciągły postęp w dziedzinie lamp wysokoprężnych tak sodowych jak i metalohalogenkowych. Kryzys energetyczny w latach siedemdziesiątych spowodował systematyczne zmniejszanie liczby instalacji oświetleniowych opartych na lampach rtęciowych i ich odmiany na lampach rtęciowo-żarowych. Szczególnie dynamiczny rozwój oświetlenia zewnętrznego oparty o lampy wysokoprężne sodowe, o dwukrotnie większej skuteczności świetlnej od lamp wysokoprężnych rtęciowych, datuje się na lata 80-te. Postęp technologiczny wysokoprężnych lamp metalohalogenkowych z jarznikami ceramicznymi podwyższającymi skuteczność świetlną, stabilność barwy 39 TECHNIKA WIETLNA Oświetlenie drogowe światła i trwałość przy równoczesnej współpracy z układami zasilania do lamp sodowych stwarza dziś nowe możliwości w oświetleniu zewnętrznym tam, gdzie potrzebna jest poprawa barwy światła. Nieustanny rozwój technologii produkcji źródeł światła i opraw oświetleniowych, jak i coraz to nowe wynalazki w dziedzinie źródeł światła doprowadzają nas do stanu techniki dnia dzisiejszego w dziedzinie oświetlania ulicznego. Na horyzoncie pojawiły się półprzewodnikowe źródła światła - diody elektroluminescencyjne (LED). Jednak ze względu na ich wciąż niską skuteczność świetlną (do 30 lm/W) nie znajdują one jeszcze szerszego zastosowania w oświetleniu ulicznym. Pespektywy rozwoju energooszczędnego oświetlenia w Polsce Rocznie na świecie zużywa się prawie 2.560 TWh energii elektrycznej, z czego na oświetlenie 490 TWh, co stanowi 19 % ogólnego zużycia energii elektrycznej. Europa zużywa 670 TWh, z czego na oświetlenie 175 TWh, czyli 26 % ogólnego zużycia. W Polsce odpowiednio zużycie wynosi 142 TWh, z czego na wszystkie cele 40 oświetleniowe 27 TWh, a więc 19 % ogólnego zużycia. Zużycie energii elektrycznej na cele oświetlenia drogowego w Polsce od połowy lat dziewięćdziesiątych pozostaje prawie na tym samym poziomie (rok 1999 – 1,8 TWH, rok 2005 – 1,84 TWh). Stanowi to ok. 7 % energii elektrycznej zużytej na wszystkie cele oświetleniowe. Nasuwa się wniosek, że oświetlenie stanowi istotną pozycję w strukturze budżetu samorządów miast i gmin zobowiązanych do finansowania oświetlenia na ich terenie ustawą o Prawie Energetycznym. Widać z tych liczb także to, że modernizacje i rozbudowy oświetlenia drogowego wykonane na przestrzeni lat przyczyniły się do zahamowania zużycia energii na cele oświetleniowe. Dalsza racjonalizacja istniejącego potencjału technicznego jest możliwa i zależy tylko od rozwiązań prawnych jak i świadomości inwestorów, co do zasadności stosowania oświetlenia energooszczędnego. Kraje Unii Europejskiej zaangażowały się w opracowanie i realizację wspólnej strategii energetycznej dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju zasobów energetycznych. Zgodnie z zapisami w protokole z Kioto (1), każde państwo członkowskie Unii Europejskiej poszukuje różnych energooszczędnych metod zużywania energii, prowadzących do redukcji emisji gazów cieplarnianych, w tym dwutlenku węgla (CO2) oraz zmniejszenia zmian klimatycznych. W tym kontekście kraj nasz czekają w najbliższych latach duże przeobrażenia w dziedzinie efektywności energetycznej. Najpóźniej do końca maja 2008 roku powinna wejść w życie ustawa o efektywności energetycznej, do czego obliguje Polskę Dyrektywa 2006/32/WE z dnia 5 kwietnia 2006 roku w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych. Wdrożenie w życie zarządzenia unijnego (dyrektywy) ma na celu wprowadzenie mechanizmów i systemu zachęt powodujących zainteresowanie wzrostem efektywności energetycznej producentów, projektantów, wykonawców i inwestorów. Ma także na celu wprowadzenie mechanizmów rynkowych wspierających wzrost efektywności energetycznej w gospodarce. Przygotowywana legislacja wraz z wprowadzanym obowiązkiem oszczędzania 1% energii rocznie (wytyczne redukcji zużycia TECHNIKA WIETLNA Oświetlenie drogowe energii 9% w 9-tym roku stosowania dyrektywy), powinna przynieść za sobą radykalną zmianę popytu na energooszczędne oświetlenie. Planowanie i finansowanie oświetlenia znajdującego się na terenie gminy Zagadnienia planowania i finansowania oświetlenia publicznego na terenie gminy od samego momentu uchwalenia Prawa energetycznego budziło wiele kontrowersji interpretacji jego przepisów. Jednak analiza przepisów prawa związanych ze wspólnotą samorządową jak i prawa energetycznego, określającego zasady kształtowania polityki państwa daje odpowiedź jednoznaczną. Planowanie oświetlenia miejsc publicznych i dróg na terenie gminy jak również finansowanie oświetlenia znajdującego się na terenie gminy jest zadaniem obligatoryjnym realizowanym przez gminę. Obowiązek ten, zgodnie z art. 18 ust. 3 Prawa energetycznego, nie obejmuje jedynie autostrad i dróg ekspresowych w rozumieniu przepisów o płatnych autostradach. Z kolei art. 22 Prawa energetycznego stanowi, że pod pojęciem oświetlenia ulicznego należy rozumieć finansowanie kosz- tów energii elektrycznej pobranej przez punkty świetlne oraz koszty ich budowy i utrzymania. A więc w zakres tego pojęcia wchodzi nie tylko finansowanie kosztów energii elektrycznej zużywanej przez instalację oświetleniową, ale również koszty budowy i utrzymania, a więc eksploatacji punktów świetlnych. Należy przy okazji zwrócić uwagę czy gmina, własnym kosztem i staraniem wybudowaną (zmodernizowaną) instalację oświetleniową pozostawia na własnym stanie czy przekazuje nieodpłatnie przedsiębiorstwu energetycznemu. Znanych jest wiele takich przykładów właśnie nieodpłatnego przekazywania na stan przedsiębiorstwu energetycznemu. Dosyć złożona interpretacja dotycząca tego ważnego zagadnienia opiera się o wykładnie tak Sądu Najwyższego jak i Trybunału Konstytucyjnego, które między innymi wskazują na przepis prawny art. 49 k.c. Wynika z nich, że przekazanie nieodpłatne przez gminę urządzeń oświetlenia ulicznego przedsiębiorstwu energetycznemu nie zwalnia gminy z obowiązku ponoszenia ciężarów finansowych związanych z ich modernizacją i utrzymaniem. Tak więc finansowanie oświetlenia, nie- zależnie od podmiotu władającego urządzeniami oświetleniowymi, jest obligatoryjnym zadaniem gminy na gruncie obowiązujących przepisów prawa. Trudno bowiem byłoby wskazać jakiś inny podmiot, któremu można by przypisać to zadanie, biorąc pod uwagę istniejące regulacje prawne. A więc gmina jest zainteresowana zmniejszaniem kosztów związanych, ogólnie ujmując, z oświetleniem. Zatem zainteresowana jest eksploatacją sprzętu oświetleniowego wydajnego energetycznie (energooszczędnego). Cel i zakres budowy instalacji oświetleniowych Oświetlenie uliczne powinno zapewnić ich użytkownikom takie warunki widzenia w porze ciemnej (nocnej), aby pozwoliło to na zachowanie bezpieczeństwa jazdy, poruszania się pieszych oraz bezpieczeństwa publicznego. Ze względów tak technicznych jak i ekonomicznych nie ma możliwości uzyskania na drogach i innych powierzchniach ruchu poziomów oświetlenia zbliżonych do oświetlenia dziennego. Z konieczności więc, poziomy natężenia oświetlenia są bardzo niskie (nie więcej jak kilkadziesiąt luksów) przy dużej 41 TECHNIKA WIETLNA Oświetlenie drogowe nierównomierności oświetlenia. Nie są widoczne szczegóły obiektów ze względu na niską ostrość widzenia. Zmniejsza się również zdolność rozróżniania barw. Obiekty widzimy tylko dzięki kontrastowi z tłem. W oparciu o wieloletnie badania subiektywne przeprowadzone w laboratoriach ze statystami jak i w terenie w wielu krajach, ustalono kryteria i parametry oświetlenia, które zapewniają warunki widzenia dla zachowania bezpieczeństwa mimo uzyskiwania nieporównywalnie niskich poziomów oświetlenia w porównaniu do oświetlenia naturalnego dziennego. Podejmowanie decyzji o oświetlaniu zależy od stopnia zagrożenia bezpieczeństwa ruchu w powiązaniu z czynnikami ekonomicznymi celowości oświetlenia. Zagrożen i e bezpieczeństwa może być związane z występowaniem dużego ruchu motorowego jednocześnie, na tych samych powierzchniach, ruchu motorowego i pieszego. Przyjmuje się, że w porze ciemnej powinny być oświetlone: • wszystkie obiekty drogowe zlokalizowane w obrębie zabudowy miejskiej, • wybrane obiekty na terenach wiejskich, • miejsca specjalne, stwarzające wyjątkowe zagrożenie ruchu. Poza wyżej wymienionymi, głównymi przypadkami, istnieją inne specyficzne uwarunkowania tak dla terenów w obrębie zabudowy miejskiej bądź pozamiejskiej, które mogą być nieoświetlone (np. ulice o nawierzchni nieutwardzonej w obrębie miasta) lub właśnie winny być 42 2 oświetlone (np. na terenach wiejskich na odcinkach ważnych dróg przebiegających przez obszar zabudowy). Szczegółowe wytyczne w tym temacie podają opracowania dotyczące zagadnień projektowania dróg i ulic. Wieloczynnikowe kryteria wyboru oświetlenia Realizacja inwestycji oświetleniowej wymaga przeprowadzenia analizy dwóch zagadnień: • wymagań parametrów oświetlenia - kryteria oświetleniowe, • kosztów realizacji, finansowania i późniejszej eksploatacji systemu oświetleniowego - kryteria ekonomiczne. Dla obu tych zagadnień istotną isto parametry rolę mającą wpływ na param i koszty oświetlenia ma właściwy doenerbór opraw oświetleniowych z e getycznie wydajnymi źródłami światśw ła. Jak szybki jest postęp techniczny technic i rozwój źródeł światła a wraz z nim opraw oświetleniowych wystarczy wysta wspomnieć, że jeszcze do niedawna nieda inwestycyjne realizowano zadania inwestyc przy pomocy lamp żarowych czy rtęciowych. lamp wysokoprężnych rtęciow Nieco więcej na ten temat wspomniawspom artykułu. no na początku niniejszego artyk czynnikami Decydującymi zatem czynnik w zastosowaniu są więc: • oprawy oświetleniowe z wydajnywyda światła, mi energetycznie źródłami świa energoo• korzyści jakie niosą energ opraszczędne źródła światła w o wach oświetleniowych. Zadaniem oprawy oświetleniowej oświetlenio jest właściwe ukierunkowanie sstrumienia świetlnego źródła światła św zgodnie z potrzebą oświetlanej ulicy. u źródła Rozsył strumienia świetlnego źró światła nie jest dostosowanych do spełnienia takiej potrzeby. Zatem ele- mentem kształtującym wiązkę świetlną w oprawie jest odbłyśnik. Współczesne techniki projektowania opraw oświetleniowych i materiały do wykonania odbłyśników dają możliwość wykonania opraw dostosowana do potrzeb oświetlenia różnych rodzajów powierzchni ruchu drogowego. Drugim ważnym zagadnieniem jest szczelność oprawy w części zawierającej źródło światła i odbłyśnik. Oprawy winny być wystarczająco szczelne by nie występowało szybkie zabrudzenie tak odbłyśnika jak i źródła światła, co grozi szybkim spadkiem sprawności świetlnej. Im większe zanieczyszczenia występują na ulicy tym wyższy powinien być stopień ochrony. Projekt wymagań, opracowywanych na szczeblu Unii Europejskiej, podaje wymaganie spełnienia, co najmniej stopnia ochrony IP54 dla opraw oświetlenia zewnętrznego. Dla różnych rodzajów ulic są różne wymagania oświetleniowe. Stąd też uliczne oprawy oświetleniowe, dla sprostania różnym wymaganiom, różnią się między sobą cechami technicznymi i wykorzystaniem różnych źródeł światła. Co do wymagań dotyczących źródeł światła do zastosowania w oświetleniu zewnętrznym to jednym z najważniejszych parametrów, są: • wysoka skuteczność świetlna mówiąca o sprawności przetwarzania energii elektrycznej na świetlną. W technice świetlnej odpowiednikiem mocy promieniowania jest strumień świetlny (mierzony w [lm]), który podzielony przez moc elektryczną (w [W]) daje nam wskaźnik nazywany skutecznością świetlną (w lumenach na wat [lm/ W]), • duża trwałość eksploatacyjna. W czasie eksploatacji w sposób naturalny spada strumień świetlny. Im dłuższy jest czas, po którym strumień świetlny nie spadnie poniżej określonej wielkości tym lepsze źródło światła. • wierność obserwowanej barwy, której ocenę dokonuje się za pomocą wskaźnika oddawania barw Ra raz barwa światła związana z subiektywną oceną wrażeń wzrokowych. Wybór źródła światła związana jest z rodzajem oświetlanej przestrzeni i oczekiwanego efektu TECHNIKA WIETLNA Oświetlenie drogowe oświetleniowego, jaki chce się uzyskać. Kryteria oświetleniowe Zadaniem drogowej instalacji oświetleniowej jest stworzenie odpowiedniego stopnia niezawodności wzrokowej wszystkim użytkownikom drogi, czyli zdolności do ciągłego przetwarzania i wyboru tej części wizualnej informacji, która jest niezbędna dla bezpieczeństwa ruchu. Jest to osiągnięte, kiedy wydolność wzrokowa i wygoda widzenia są zadawalające. Obydwa te parametry podlegają wpływowi trzech kryteriów oświetleniowych: poziomu oświetlenia, równomierności i olśnienia, które są do pewnego stopnia wzajemnie zależne. Kryteria oświetleniowe i sposób rozwiązania oświetlenia drogi zależą od jej funkcji w istniejącym układzie komunikacyjnym. Ze względów ekonomicznych nie zapewnia się jednakowego poziomu oświetlenia na drogach, które się oświetla. O tym zróżnicowaniu decyduje natężenie ruchu drogowego, prędkość ruchu i jego rodzaj, określony udziałem pieszych w ruchu samochodowym, poziom jasności otoczenia drogi (przestrzeni ruchu). Wybór koncepcji oświetlenia nowo projektowanej czy modernizowanej instalacji oświetleniowej winien być wynikiem analizy kosztów i oczekiwanych efektów technicznoekonomicznych dla planowanego przedsięwzięcia a wynikiem racjonalne (optymalne) rozwiązanie projektowe. Nie jest to, wbrew pozorom, zadanie łatwe i sprowadza się do szukania kompromisu między tendencją do oszczędzania energii elektrycznej i zmniejszeniem kosztów a koniecznością spełnienia wymagań oświetleniowych. Dziś, sprzymierzeńcem projektantów i inwestorów, dla realizacji racjonalnych rozwiązań oświetleniowych jest nowa europejska PNEN 13 201: 2007 „Oświetlenie dróg”. W 2007 roku, w polskiej wersji językowej, norma ta znalazła się w zbiorze Polskich Norm zastępując historyczną normę PN-76/E-02032. Prezentowane w nowej normie wymagania wynikają z obowiązującej i uznanej w świecie praktyki oraz wiedzy w dziedzinie oświetlenia. Ta aktualna norma to wytyczne do realizacji instalacji oświetleniowych umożliwiających uzyskanie optymalnych rozwiązań technicznych przy możliwie najmniejszym zużyciu energii elektrycznej. Norma jest odzwierciedleniem wdra- żanej obecnie przez Unię Europejskiej filozofii efektywności energetycznej. W zakresie normalizacyjnym działania unijne mają więc na celu stworzenie wytycznych do projektowania i realizacji instalacji oświetleniowych umożliwiających uzyskanie optymalnych rozwiązań (technicznych i ekonomicznych) z jednoczesnym zapewnieniem użytkownikom dróg publicznych dobrej widoczności w czasie pory ciemnej (pory nocnej), zwiększenia bezpieczeństwa ruchu drogowego, jego płynności i ogólnym bezpieczeństwie publicznym. Kryteria ekonomiczne Uzasadnioną minimalizację kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych instalacji oświetlenia drogowego można uzyskać wieloma sposobami, które powinny być analizowane tak w fazie projektowania i wykonania instalacji, jak i w późniejszej jej eksploatacji. Czynnikami takimi są: • zastosowanie opraw o dużej sprawności i pożądanym rozsyle światłości – uzyskanie możliwie najlepszego efektu oświetleniowego, • minimalizacja mocy zainstalowanej, • właściwa wartość współczynnika 43 TECHNIKA WIETLNA Oświetlenie drogowe TABLICA 1 – Techniczne efekty realizacji programów modernizacji oświetlenia ulicznego w miastach. Liczba opraw [szt.] Miasto Liczba etapów przed po Moc zainstalowana [kW] przed Moc źródeł światła liczba [szt.], udzia [%] Zmniejszenie mocy po przed modernizacją [kW] [%] modernizacji / modernizacją Lublin Włocławek Lubartów 6 5 1 8 629 5 567 1 093 8 629 5 003 1 093 2 853 1 456 279 1 222 681 138 1 631 775 142 57 53 50 po modernizacji Moc [W] żarowe 400 250 125 Liczba [szt.] 163 3 118 5 014 334 Udział [%] żarowe 400 250 125 123 1 910 1 807 1 727 2 34 32 32 400 250 125 320 676 97 29 62 9 2 36 58 4 Moc [W] 400 250 150 100 70 400 250 150 100 70 400 250 150 100 70 Liczba [szt.] – 1 416 1 633 2 226 3 357 160 785 1 579 357 2 122 – 63 313 273 547 Udział [%] – 16 19 26 39 3 16 32 7 42 – 6 29 25 50 TABLICA 2 – Ekonomiczne efekty realizacji programów modernizacji oświetlenia ulicznego w miastach. Miasto Oszczędności energii elektrycznej [zł/rok] Prosty czas zwrotu nakładów inwestycyjnych [lata] Lublin 1 333 000 1,3 Włocławek 597 150 2,6 Lubartów 170 900 2,3 zapasu i opracowanie systemu konserwacji, • częściowe wykorzystanie mocy instalowanej – stosowanie regulacji strumienia świetlnego, • ograniczenie czasu stosowania oświetlenia elektrycznego, • stosowanie jasnych nawierzchni drogowych. Ten sam efekt oświetleniowy można osiągnąć przy pomocy różnych rozwiązań oświetleniowych, różnego sprzętu oświetleniowego (opraw, źródeł światła, konstrukcji wsporczych, osprzętu elektrycznego i elektronicznego), zastosowanego w różnych ilościach i rozlokowanego w różny sposób. Decyzja w tym zakresie powinna zostać podjęta już na etapie obliczeń projektowych. Zwykle zakup sprzętu oświetleniowego i dodatkowego wyposażenia jest dokonywany w wyniku przetargu publicznego. Aktualna legislacja unijna zobowiązuje państwa członkowskie do wprowadzenia w przepisach o zamówieniach publicznych wprowadzenie regulacji dotyczących zakupów urządzeń o najwyższej uzasadnionej ekonomicznie klasie efektywności energetycznej 44 oraz uwzględniania w realizowanych inwestycjach kryterium maksymalnej efektywności energetycznej przy założonym poziomie kosztów. Tak więc prócz własnego przeświadczenia o potrzebie zastosowania, z punktu widzenia danej inwestycji oświetleniowej, sprzętu oświetleniowego o możliwie najlepszych relacjach techniczno-ekonomicznych ciążyć będzie nakaz administracyjnego przepisu prawa. Minimalizowanie mocy instalowanej jest zwykle podstawowym zabiegiem, który może być realizowany kilkoma sposobami. Należy dążyć do stosowania umiarkowanych poziomów oświetlenia przy jednoczesnym zapewnieniu dobrych cech jakościowych oświetlenia. W cytowanej normie PN-EN 13 201 określone zostały dolne graniczne poziomy oświetlenia uwzględniające uzasadnione potrzeby wzrokowe użytkowników. Nie jest racjonalnym znaczne przekraczanie tych poziomów. Praktyka pokazuje, że wiele istniejących instalacji oświetleniowych wykazuje znaczne, nawet kilkukrotne przekroczenia wymaganych aktualną normą poziomów oświetlenia. Bardzo istotne znaczenie na minimalizację mocy instalowanej ma wybór źródła światła o możliwie najwyższej skuteczności świetlnej. Zwykle obecnie stosuje się wysokoprężne lampy sodowe bądź metalohalogenkowe. Ostateczny wybór zależy od cech i przeznaczenia oświetlanej przestrzeni, gdzie znaczenie może mieć także współczynnik oddawania barw, barwa światła źródła bądź trwałość. Parametry te mogą wynikać z wymagań normy bądź dodatkowo wymagań architektonicznych czy ze względów estetycznych. Najprawdopodobniej w najbliższym czasie wyjdą całkowicie z użycia wysokoprężne lampy rtęciowe. Projekt wytycznych unijnych eliminuje te źródła światła w nowych instalacjach oświetleniowych uznając je za nieefektywne energetyczne. Oświetlenie właściwie zaprojektowane i zrealizowane utraci z upływem czasu swe cechy, jeśli nie będzie odpowiednio konserwowane. Ciągle jeszcze rzadko w naszym kraju stosuje się dobrane odpowiednio systemy konserwacji oświetlenia. Niewykonywanie zabiegów konserwacyjnych prowadzi z upływem czasu niedoświetlenia, pogorszenia i niedotrzymania parametrów oświetlenia zgodnie z wymaganiami. Wymagania oświetleniowe powinny być utrzymane w całym okresie użytkowania urządzenia oświetleniowego. Zatem niezbędnym jest ustalenie wartości współczynnika zapasu (współczynni- TECHNIKA WIETLNA Oświetlenie drogowe ka utrzymania) i systemu konserwacji już na etapie projektowania. Przyjęcie wartości współczynnika zapasu i takiego systemu konserwacji, które zapewnią możliwie minimalne koszty eksploatacji przy stanie oświetlenia zapewniającym spełnienie wymagań oświetleniowych jest równoznaczne z obniżeniem zużycia energii elektrycznej. Częściowe wykorzystanie mocy instalowanej może być praktykowane w wyniku stosowania: • regulatorów elektronicznych zapewniających stałą wartość strumienia świetlnego w czasie eksploatacji, • zmniejszenia poziomu oświetlenia (luminancji lub natężenia oświetlenia) w zależności od warunków pogodowych i natężenia ruchu. To kryterium zostało po raz pierwszy zostało uwzględnione w normalizacji międzynarodowej w zapisie nowej normy europejskiej PN-EN 13 201: 2007. Waga kryterium częściowego wykorzystania mocy instalowanej, czyli regulacji mocy została określona w preambule normy: wymagania normatywne, dla oświetlanych powierzchni ruchu, pozwalają na optymalne, efektywne wykorzystanie energii elektrycznej. Wymagania tej normy wskazują na możliwości dodatkowego zmniejszenia wymagań poziomów oświetlenia w porównaniu do wymagań podstawowych bez istotnego uszczerbku parametrów użytkowych. W czasie godzin nocnych i w różnych porach roku, kiedy wartości parametrów określających klasę oświetleniową mogą się zmieniać (zwłaszcza jasność otoczenia i natężenie ruchu pojazdów), mogą być inne wymagania i zalecenia oświetlenia. W takich przypadkach można obniżyć poziom oświetlenia a dzięki temu obniżyć zużycie energii elektrycznej pod warunkiem, że spełnione są wymagania przyporządkowane tej klasie. Oznacza to niedopuszczalność wyłączania np. co drugiego punktu świetlnego, bo w takim przypadku wystąpi pogorszenie równomierności oświetlenia. Jednocześnie zapis taki sankcjonuje ostatecznie stosowanie opraw z regulatorami mocy. W dzisiejszej praktyce dodatkowe oszczędności na energii elektrycznej, z tytułu stosowania regulacji mocy, sięgają ok. 14 %. Czas świecenia oświetlenia w porze ciemnej może być ograniczony poprzez: • precyzyjne załączanie i wyłączanie opraw oświetleniowych stosując sterowniki zasilania z funkcją pamięci kalendarza astronomicznego, • racjonalnej zwłoki w załączeniu i racjonalnego wcześniejszego wyłączania opraw, stosując tzw. poprawki w stosunku do zapisu w pamięci kalendarza astronomicznego. Załączanie i wyłączanie oświetlenia powinno odbywać się jednocześnie na obszarze miasta zgodnie z uzgodnioną i przyjętą tablicą tzw. świecenia na szczeblu lokalnym. Tablica świecenia powinna odpowiadać astronomicznemu kalendarzowi wschodów i zachodów słońca dla współrzędnych geograficznych tej miejscowości. Rodzaj nawierzchni drogowej jest istotnym elementem wpływającym na jakość i energochłonność oświetlenia. Typowe krajowe nawierzchnie można zaliczyć do kategorii asfaltowych szarych o bardzo niskim współczynniku odbicia (poniżej 0,2). Brak chropowatości tych nawierzchni powoduje, że kierunkowość odbicia światła zmienia się istotnie przy zmianie stanu nawierzchni z suchej na mokrą. Jasne nawierzchnie drogowe mogą przyczynić się do dużego ograniczenia mocy zainstalowanej w porównaniu do nawierzchni szarych. Zakładając realną szansę zmiany stosowania do produkcji nawierzchni, zamiast szarego tłucznia, tłuczeń jasny to dla stworzenia tych samych poziomów oświetlenia jezdni będzie można zmniejszyć strumień świetlny źródeł światła o ok. 22%. Przechodzenie na stosowanie chropowatych jasnych nawierzchni, o względnie stałych właściwościach odbiciowych, pozwoli na uzyskanie dodatkowych ogromnych oszczędności na energii elektrycznej w skali kraju. Realizacje racjonalnego oświetlenia dróg i ulic Od początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku, wraz z powrotem gospodarki rynkowej, w Polsce podjęto temat zmniejszania energochłonności oświetlenia ulicznego. Stopniowo, różne miasta i gminy, w różnym czasie zaczęły modernizować oświetlenie uliczne znajdujące się w granicach administrowania. Mimo zrealizowanych dużej liczby takich inwestycji to modernizacja oświetlenia dróg i ulic w polskich miastach i gminach jest tematem ciągle aktualnym. Modernizacje, w przeważającej licz- bie, polegały głównie na wymianie opraw i źródeł światła na energooszczędne, zwykle na istniejących i bez naruszania geometrii słupach oświetleniowych. Założeniem było, w miarę możliwości, spełnienie wymagań oświetleniowych obowiązujących w tym czasie normatywów oświetleniowych, poprawa jakości oświetlenia oraz minimalizacja pobieranej mocy. Jakby przy okazji dokonywano weryfikacji czasów działania oświetlenia, od roku 2001 zaczęto coraz częściej stosować oprawy wyposażone w regulatory mocy. Podstawowym źródłem światła stały się wysokoprężne lampy sodowe. Przeprowadzone modernizacje, w których zastosowano lampy sodowe, pozwoliły na zmniejszenie mocy zainstalowanych opraw oświetleniowych przeciętnie w granicach 40 – 60 % w stosunku do mocy przed modernizacją. Wykonane modernizacje 45 TECHNIKA WIETLNA Oświetlenie drogowe 46 dotyczyły oświetlenia jezdni o bardzo niskich współczynnikach odbicia, nie uwzględniały możliwości wymiany jezdni na jaśniejsze. Racjonalnie przeprowadzona modernizacja zapewnia: 1. znaczne zmniejszenie zużycia energii elektrycznej, 2. spełnienie wymagań technicznych określonych w normie PN-EN13 201: 2007, 3. poprawę bezpieczeństwa drogowego, 4. obniżenie kosztów konserwacji, 5. uzyskanie odpowiedniego komfortu oświetlenia dla użytkowników dróg i poprawę wrażeń estetycznych, 6. spełnienie wymagań dotyczących ochrony środowiska zawartych w zarządzeniach unijnych (Dyrektywy 2005/32/WE i 2006/32/WE). ewentualnej możliwości porównania i oceny podobieństw czy różnic przeprowadzonych na ich terenie modernizacji oświetlenia ulicznego. We wszystkich miastach modernizacje oświetlenia przeprowadzono po jego inwentaryzacji, przy założeniach: • wymianie podlegały oprawy oświetleniowe i źródła światła, bez zmiany geometrii • instalacji oświetleniowej, • możliwie maksymalne ograniczenie mocy zainstalowanej z dotrzymaniem • wymagań oświetleniowych normatywów - wykonanie obliczeń projektowych, • zastosowanie opraw oświetleniowych w marce ELGO Gostynin i wysokoprężnych lamp sodowych o wysokiej skuteczności świetlnej i długim czasie wymiany grupowej. Wyniki modernizacji oświetlenia w kilku miastach przedstawiono w Tablicach 1 i 2. Przedstawiono trzy istotnie różne wielkością miasta dla Przewidywania Z perspektywy lat widać, że środowiska oświetleniowe i organizacje branżowe dobrze promowały ener- gooszczędne rozwiązania inwestycji oświetleniowych, głównie realizowane przez samorządy, ale i energetykę działającą na rzecz bądź za związki samorządowe. Obecne dodatkowe zobowiązania zawarte w dokumentach unijnych, przenoszone do prawa polskiego jeszcze bardziej zmotywują jednostki samorządowe (główni inwestorzy oświetlenia ulicznego) do dalszych działań na rzecz energooszczędnych rozwiązań. Precyzyjnie sformułowane wymagania zawarte w dokumentach normalizacyjnych, głównie PN-EN 13 201: 2007, nowe rozwiązania prawne (zarządzenia unijne, ustawa, rozporządzenia, instrumenty regulacyjno-instytucjonalne) otwierają dalsze nowe możliwości na rzecz zwiększania efektywności energetycznej modernizowanych czy nowych instalacji oświetleniowych. Powinny one wzmóc zainteresowanie inwestorów, jako sposób na prowadzenie racjonalnego wykorzystania energii elektrycznej przeznaczonej na oświetlenie. TECHNIKA WIETLNA Oświetlenie drogowe (1) - Protokół z Kioto jest uzupełnieniem Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych dotyczącej Zmian Klimatycznych (United Nations Framework Convention on Climate Change) i jednocześnie międzynarodowym porozumieniem dotyczącym globalnego ocieplenia. Został on wynegocjowany na konferencji w Kioto w grudniu 1997. Traktat wszedł w życie 16 lutego 2005 roku, trzy miesiące po ratyfikowaniu go przez Rosję 18 listopada 2004. [7] Pieniążek Stanisław: Racjonalna modernizacja oświetlenia dróg, miesięcznik ELEKTROINSTALATOR nr 1-2/2000, Warszawa, 2002; [8] Pieniążek Stanisław: Wybrane zagadnienia oświetlenia drogowego, materiały firmowe BRILUX S.A., Warszawa, 2007; [9] Praca zbiorowa: Energooszczędne oświetlenie. Perspektywy rozwoju w Europie i w Polsce. Międzynarodowa Konferencja z okazji 100-lecia przemysłu oświetleniowego w Polsce, Warszawa, 2007; [10] Praca zbiorowa: Komentarz do Polskiej Normy PN-EN 13 201: 2005 (U) Oświetlenie dróg. Polski Komitet Oświetleniowy Stowarzyszenia Elektryków Polskich, Warszawa, 2006; [11] Praca zbiorowa: Nowoczesne systemy oświetleniowe. Konferencja Naukowo – Techniczna, Łódź, 1998; [12] Praca zbiorowa: Technika świetlna’98, Poradnik – Informator, Warszawa, 1998; [13] Praca zbiorowa: Forum dyskusyjne. Oświetlenie dróg i ulic. Światło’99, Warszawa, 1999; [14] Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. „Prawo energetyczne”. Dziennik Ustaw, z 2006 r.: Nr 89, poz.625, Nr 104, poz. 708, Nr 158, poz. 11232 i Nr 170, poz. 1217 oraz z 2007 r.: Nr 21, poz. 124, Nr 52, poz. 343 i Nr 115, poz. 790; [15] Wytyczne projektowania ulic: Opr. BPRW, GDDP, Warszawa, 1992 (aktualne – jako wiedza techniczna); [16] Wytyczne projektowania dróg: Opr. Transprojekt Warszawa, GDDP, Warszawa, 1995 (aktualne – jako wiedza techniczna); Stanisław Pieniążek ELGO Lighting Industries S.A. Bibliografia [1] [2] Grzonkowski Jan: Dyrektywa 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylająca dyrektywę Rady 93/76/EWG (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej Nr L 114 z dnia 27 kwietnia 2006 r.); Oświetlenie dróg i ulic w Polsce. Stan obecny i pespektywy, miesięcznik ELEKTRO-INFO nr 10/2007, Warszawa, 2007; [3] Kasprzyk Bogdan: Prawo energetyczne w gminie, Poznań, 2004; [4] Peczyńska Alicja: Oświetlenie drogowe – zakres inwestowania, potrzeby związane z prawidłową polityką rozwoju, miesięcznik DOMUS nr 6, Warszawa, 2002; [5] CEN/TR 13201 – 1 [6] PN-EN 13201 Oświetlenie dróg. Wybór klas oświetlenia, Warszawa, 2007; Oświetlenie dróg, – część 2 Oświetlenie dróg, – część 3 Oświetlenie dróg, – część 4 Warszawa, 2007 [17] Informacje ze stron internetowych: www.sep.czestochowa.pl www.wikipedia.org www.kape.gov.pl www.mg.gov.pl www.eup4light.net www.eur-lex.europa.eu/pl www.mg.gov.pl/NR/.l www.ec.europa.eu/energy/ demand/legislation/eco_ design_en.htm 47 2008 Suplement nr 1 do katalogów BRILUM i ELGO Oprawa H-10LE 50 Oświetlenie architektoniczne Oprawa przeznaczona do montażu w sufitach podwieszanych. Doskonałe do oświetlania wysokich pomieszczeń takich jak: przestrzenie handlowe, hole recepcyjne, korytarze, banki, hotele, a także sklepy oraz inne obiekty użyteczności publicznej. 1. Oświetlenie architektoniczne • wnętrzowe 1.3. Oprawy typu downlight 51 Rodzaj materiału: obudowa – stal kołnierz/pierścień – stal odbłyśnik – aluminium Rodzaj zapłonu: elektroniczny ~230V PLC/4P GX24q IP 20 2.5mm2 H-10LE 1,64kg Oprawa sufitowa, stała Model Indeks Moc Kolor Cena netto PLN 310,00 G001 H-10LE DB-H10LE0-10 2 x 32W (42W) biały/odbł. lustrzany G002 H-10LE DB-H10LE0-73 2 x 32W (42W) srebrny/odbł. lustrazny 316,00 G003 H-10LE DB-H10LE3-10 2 x 32W (42W) biały/odbł. matowy 310,00 G004 H-10LE DB-H10LE3-73 2 x 32W (42W) srebrny/odbł. matowy 316,00 Oświetlenie architektoniczne NOWOŚĆ Ø265 Nr art. EBRO 4 4 3 6 1 2 lampa metalohalogenkowa 70W (G12) 5 Przeznaczenie • Przeznaczone głównie do zewnętrznego oświetlania wszelkich obiektów architektonicznych, np. na elewacji budynków. • Do jednej wysokoprężnej lampy metalohalogenkowej MH-12 z trzonkiem G12 o mocy 70W. Charakterystyka • Przystosowane do zamontowania na powierzchniach pionowych. • Wysoka odporność na wnikanie pyłu, ciał stałych i wody – IP 65. • I klasa odporności przed porażeniem elektrycznym. 52 1. 2. 3. 4. 5. 6. Obudowa wykonana z odlewu aluminiowego, malowana na kolor szary. Osprzęt elektryczny zamontowany wewnątrz komory osprzętu. Szyba osłaniająca źródło światła wykonana ze szkła hartowanego. Odbłyśnik aluminiowy. Specjalne uszczelki zapewniające wysoki stopień IP. Pierścień dociskający szybę do korpusu. Oświetlenie profesjonalne • oprawy zewnętrzne Nr art. Index Typ Źródło światła Moc źródła światła Statecznik Klasa ochronności – I elektroniczny indukcyjny z kompensają mocy biernej I Trzonek lampy Klosz G12 szkło hartowane EBRO Oprawa zewnętrzna, naścienna B010 YT-EBRX00-93 EBRO X B011 YT-EBR7XE-93 EBRO 70XE B012 YT-EBR7XM-93 EBRO 70XM • • • • • • • • wysokoprężna lampa metalohalogenkowa 70W I Obudowa oprawy wykonana z odlewu aluminiowego malowanego proszkowo na kolor szary, odporna na warunki atmosferyczne. Osprzęt elektryczny zamontowany wewnątrz obudowy. Statecznik magnetyczny z kompensacją mocy biernej (EBRO 70XM). Statecznik elektroniczny (EBRO 70XE). Układ optyczny w postaci odbłyśnika rozpraszającego z wysokogatunkowego aluminium. Oprawa zamknięta z dołu i góry szybą z hartowanego szkła. Wprowadzenie kabla do obudowy przez specjalną dławnicę zapewniającą szczelne połączenie. Pierścienie dociskające szybę z uszczelką do obudowy mocowane za pomocą czterech śrub imbusowych. F www.elgo.pl 53 ERGEN 1 4 świetlówka liniowa T5 28W świetlówka liniowa T8 36W 2 3 Przeznaczenie • Przeznaczone do oświetlania wnętrz biurowych – sal komputerowych, konferencyjnych, urzędów oraz wnętrz użyteczności publicznej, handlowych itp. • Do dwoch świetlówek liniowych: T5 (średnica 16 mm) o mocy 28 W (ERGEN 228); T8 (średnica 26 mm) o mocy 36 W (ERGEN 236). 5 1. Oprawa mocowana jest do sufitu za pomocą zwieszaków linkowych: zasilającego i nośnego, o długości 1000 mm (dostarczanych w komplecie z oprawą). 2 Osprzęt elektryczny wewnątrz obudowy. Statecznik elektroniczny. 3. Oprawa posiada dwa klosze górne oraz klosz dolny, wykonane z polimetakrylanu satynowanego. 4. Konstrukcja z kształtowników aluminiowych, malowana proszkowo. Boczki z tworzywa sztucznego (ABS). 5. Świetlówki liniowe T5 o mocy 28W lub T8 o mocy 36W. Charakterystyka • Nowoczesne oprawy o niewielkich gabarytach. • Rozsył światłości mieszany bezpośrednio-pośredni. • Przystosowane do zwieszania na linkach. • Klosz dolny kierujący światło w dolną półprzestrzeń bezpośrednio na płaszczyznę roboczą. • Dwa klosze górne kierujące część światła w górną półprzestrzeń. Klosz dolny ryflowany 54 Klosz górny satynowy Oświetlenie wnętrzowe • oprawy zwieszane Nr art. Index Typ Źródło światła Moc źródła światła Statecznik / Moduł awaryjny / Układ ściemniający Sprawność świetlna [%] ERGEN Oprawa wnętrzowa, z kloszem B001 YB-ERG092-28 228 świetlówka liniowa T5 2 x 28 W B002 YB-ERG092-36 236 świetlówka liniowa T8 2 x 36 W Nr art. Index Typ 62,9 elektroniczny 61,5 Opis Akcesoria do opraw ERGEN 1607 1608 YI-ZL1N05-90 YI-ZL1N05-90 ZL-1N ZL-1N Zwieszak mocujacy nośny l=500mm Zwieszak mocujacy nośny l=1000mm Index Typ Opis ZL-1N Nr art. Akcesoria do opraw ERGEN YI-ZL1Z10-90 YI-ZL1Z10-90 1609 1610 ZL-1Z ZL-1Z Zwieszak mocujacy zasilający l=500mm Zwieszak mocujacy zasilający l=1000mm ZL-1Z ERGEN 228 135° 150° cd/klm 165° 180° 165° 150° 135° ERGEN 236 135° 150° cd/klm 165° 160 165° 150° 135° 120 120 120° 180° 140 100 120° 120° 105° 105° 105° 120° 90° 90° 90° 90° 75° 75° 75° 75° 60° 60° 60° 45° 45° 60 45° 30° 15° C0 – C180 • • • • • #2 0° 15° 30° C90 – C270 105° 40 60° 30° 15° C0 – C180 #2 0° 15° 30° 45° C90 – C270 Konstrukcja z kształtowników aluminiowych o powierzchni anodyzowanej. Klosz dolny i klosze górne z polimetakrylanu (PMM) satynowanego. Boki oprawy z tworzywa sztucznego (ABS). Osprzęt elektryczny wewnątrz oprawy. Stateczniki elektroniczne. Model – wymiary gabarytowe ERGEN 228 ERGEN 236 A (szerokość) B (wysokość) C (długość) D (rozstaw mocowania zwieszaków) 313 mm 66,5 mm 1200 mm 1250 mm 1168 mm 1221 mm www.elgo.pl 55 LUNA Przeznaczenie 1 2 • Przeznaczone do oświetlania autostrad, dróg, ulic, placów, mostów, przemysłowych terenów otwartych, itp. • Do wysokoprężnych lamp sodowych: 250 W z bańką przezroczystą. 5 Charakterystyka • Przystosowane do mocowania na pionowym słupie o średnicy 42-60 mm lub wysięgniku poziomym nachylonym pod kątem 0-30° do płaszczyzny drogi. • Możliwa dodatkowa regulacja kąta nachylenia o ok. +5°/-30° przy wysięgniku poziomym i odpowiednio +15°/-15° przy pionowym. • Dodatkowa regulacja położenia oprawki lampy i układu optycznego. • Łatwa instalacja i obsługa - wymiana źródła światła bez konieczności otwierania komory lampy. • Wymogi klasy ochronności spełnione również po otwarciu komory osprzętu. • Regulator mocy zainstalowany w oprawach OUShb pozwala na zmniejszenie mocy pobieranej, co przyczynia się do zwiększenia efektywności wykorzystania energii elektrycznej. Panel osprzętu w postaci odrębnego zasilacza, umieszczony w komorze osprzętu. 56 3 4 7 6 1. Korpus lampy z polipropylenu z włóknem szklanym, modyfikowanego UV. 2. Korpus osprzętu z polipropylenu z włóknem szklanym, modyfikowanego UV. 3. Klosz z poliwęglanu. 4. Odbłyśnik aluminiowy w trzech wersjach: jednoelementowy tłoczony, wieloelementowy składany, szerokostrumieniowy. 5. Rama z norylu, która jest podstawą dla panelu z osprzętem elektrycznym. 6. Uchwyt stalowy, służący do regulacji kąta zawieszenia oprawy. 7. Dwa uchwyty (zamki) z poliwęglanu. LUNA OUSb-250 lampa sodowa 250W (E40) Oświetlenie profesjonalne • oprawy drogowe Nr art. Index Typ Moc źródła światła Źródło światła Statecznik Klasa ochronności Trzonek lampy Klosz Sprawność świetlna [%] (pozycja odbłyśnika i oprawki) LUNA Oprawa dwukorpusowa, z odbłyśnikiem wieloelementowym składanym B005 YU-WO0030-44 OUSb-250 wysokoprężna lampa sodowa z bańką przezroczystą 250W magnetyczny, z kompensacją mocy biernej I E40 PC 72,6 (1Y) 250W magnetyczny, z kompensacją mocy biernej I E40 PC 79,9 (1Z) magnetyczny, z kompensacją mocy biernej I E40 PC 74,1 (1Z) LUNA Oprawa dwukorpusowa, z odbłyśnikiem tłoczonym B006 YU-WO0030-48 OUSb/t-250 wysokoprężna lampa sodowa z bańką przezroczystą LUNA Oprawa dwukorpusowa, z odbłyśnikiem szerokostrumieniowym B007 YU-WO0030-50 OUSb/S-250 LUNA OUSb-250 wysokoprężna lampa sodowa z bańką przezroczystą LUNA 250W OUSb/t-250 LUNA OUSb/S-250 105˚ 105˚ 105˚ 105˚ 105˚ 105˚ 90˚ 90˚ 90˚ 90˚ 90˚ 90˚ 75˚ 75˚ 75˚ 75˚ 70˚ 60˚ 60˚ 60˚ 60˚ 60˚ 45˚ 45˚ 70˚ 60˚ 400 160 300 600 45˚ 45˚ 45˚ 240 45˚ 400 800 320 500 30˚ 15˚ 0˚ 15˚ cd/klm 30˚ 30˚ 15˚ 0˚ 1000 15˚ cd/klm C0 – C180 C90 – C270 30˚ 30˚ 15˚ 0˚ 15˚ 30˚ cd/klm C0 – C180 C90 – C270 C0 – C180 C90 – C270 • Oprawa dwukorpusowa. • Korpus lampy i osłona osprzętu wykonane z polipropylenu wzmocnionego włóknem szklanym, odpornego na działanie UV. • Układ optyczny z aluminium: wieloelementowy składany (OUSb-250), jednoelementowy tłoczony (OUSb/t-250), szerokostrumieniowy (OUSb/S-250). • Klosz z poliwęglanu odpornego na UV i udary mechaniczne, szczelnie połączony z korpusem lampy. • Korpusy połączone śrubami poprzez specjalną gumową uszczelkę. • Oprawa wyposażona w dwa filtry umożliwiające „oddychanie”. • Zasilacz oprawy z zamontowanym kompletnym osprzętem elektrycznym. • System złączek pozwalający na bezpieczne podłączenie i odłączenie zasilacza oprawy. • Regulowany stalowy uchwyt rury do mocowania oprawy na pionowym słupie lub wysięgniku poziomym. Powierzchnia boczna narażona na wiatr OUSb-250 – 0,13 m2 OUSb/t-250 – 0,13 m2 OUSb/S-250 – 0,13 m2 IP 66/44 www.elgo.pl 57 Oświetlenie profesjonalne • oprawy drogowe Nr art. Index Typ Moc źródła światła Źródło światła Statecznik Klasa ochronności Trzonek lampy Klosz Sprawność świetlna [%] (pozycja odbłyśnika i oprawki) I E40 PC 72,6 (1Y) I E40 PC 79,9 (1Z) LUNA Oprawa dwukorpusowa, z odbłyśnikiem wieloelementowym składanym i regulatorem mocy B008 YU-WO0030-52 OUShb-250 wysokoprężna lampa sodowa z bańką przezroczystą 250W magnetyczny, z kompensacją mocy biernej LUNA Oprawa dwukorpusowa, z odbłyśnikiem tłoczonym i regulatorem mocy B009 YU-WO0030-54 LUNA OUShb/t-250 OUShb-250 wysokoprężna lampa sodowa z bańką przezroczystą LUNA 250W magnetyczny, z kompensacją mocy biernej OUShb/t-250 105˚ 105˚ 105˚ 105˚ 90˚ 90˚ 90˚ 90˚ 75˚ 75˚ 75˚ 60˚ 60˚ 60˚ 75˚ 60˚ 160 300 45˚ 45˚ 45˚ 45˚ 240 400 320 500 30˚ 15˚ 0˚ 15˚ C0 – C180 • • • • • • • • • • 30˚ 30˚ 15˚ 0˚ 15˚ 30˚ cd/klm cd/klm C90 – C270 C0 – C180 C90 – C270 Oprawa dwukorpusowa. Korpus lampy i osłona osprzętu wykonane z polipropylenu wzmocnionego włóknem szklanym, odpornego na działanie UV. Układ optyczny z aluminium: wieloelementowy składany (OUShb-250), jednoelementowy tłoczony (OUShb/t-250). Klosz z poliwęglanu odpornego na UV i udary mechaniczne, szczelnie połączony z korpusem lampy. Korpusy połączone śrubami poprzez specjalną gumową uszczelkę. Oprawa wyposażona w dwa filtry umożliwiające „oddychanie”. Zasilacz oprawy z zamontowanym kompletnym osprzętem elektrycznym. System złączek pozwalający na bezpieczne podłączenie i odłączenie zasilacza oprawy. Regulowany stalowy uchwyt rury do mocowania oprawy na pionowym słupie lub wysięgniku poziomym. Układ przełączający, który w godzinach zmniejszonego nateżenia ruchu zapewnia obniżenie poboru mocy o około 40% i uzyskanie około 50% strumienia znamionowego lampy. Powierzchnia boczna narażona na wiatr OUShb-250 – 0,13 m2 OUShb/t-250 – 0,13 m2 IP 66/44 58 Oświetlenie profesjonalne • osprzęt i części zamienne Stateczniki elektroniczne świetlówkowe Nr art. Index Typ Moc Masa Statecznik do świetlówek T8 B003 YF-EFLB04-18 EFL-B418 4x18 W 0,30 kg B004 YF-EFLB02-36 EFL-B236 2x36 W 0,25 kg Przeznaczenie, charakterystyka: EFL-B418 • Statecznik elektroniczny przeznaczony do stabilizacji natężenia prądu lamp fluorescencyjnych T8 o mocy 4 x 18W (EFL-B418), 2 x 36W (EFL-B236) zasilanych z sieci 230V/50-60Hz. • • • Przystosowany do instalowania w pomieszczeniach zamkniętych; statecznika nie należy montować w pobliżu źródeł ciepła. Wykonany w technice bezołowiowej Posiadający: – zabezpieczenie przed uszkodzeniem (wstrzymanie pracy statecznika) w przypadku stłuczenia lampy – zabezpieczenie przed uszkodzeniem lampy (End of Life) – zabezpieczenie termiczne – zabezpieczenie (wyłącznie statecznika) w przypadku braku lamp w konfiguracji uniemożliwiajcej poprawną pracę. • • EFL-B236 Wyposażony we wstępne podgrzewanie elektrod (preheating), czas podgrzewania dla zimnych lamp – do 1,5 sekundy. Zapewniający stały strumień świetlny, niezależny od wahań wartości napięcia zasilającego. Dane techniczne EFL-B418 EFL-B236 zakres zmiennych napięć zasilania zakres stałych napięć zasilania, przy czym zapłon musi nastąpić dla napięcia następnie napiecie baterii może opaśc do prąd znamionowy 198 – 255VAC/50 – 60Hz 154 – 276VDC ≥198VDC 154VDC 0,31 ...0,33A 198 – 255VAC/50 – 60Hz 176 – 254VDC ≥198VDC 176VDC 0,30 ...0,33A moc pojedynczej lampy 16W 32W moc systemu 76W 72W współczynnik mocy 0,98 0,98 częstotliwość pracy statecznika ≥35kHz ≥30kHz średni czas pracy 50 000h 50 000h temperatura otoczenia Ta -20 ... +50°C -20 ... +50°C temperatura Tc 70°C 70°C Schemat podłączenia: INPUT L N 1 2 3 OUTPUT 1 2 3 4 5 6 T8 18W T8 18W 7 8 9 10 11 12 INPUT L N T8 18W OUTPUT 1 2 3 1 2 3 4 5 6 T8 18W EFL-B418 4.2 22 22 4.2 4.2 4.2 29 29 4.2 4.2 4.2 T8 36W EFL-B236 4.2 370 293 380 303 EFL-B418 T8 36W EFL-B236 www.elgo.pl 59 GRATULUJEMY! Przynosząc tutaj zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oddajesz go w dobre ręce! Możesz mieć pewność, że od tej chwili nie zagraża już środowisku naturalnemu. A może w domu masz więcej starego sprzętu, którego zamierzasz się pozbyć? PRZYNIEŚ GO DO NAS! Tu możesz bezpłatnie oddać dowolną jego ilość. W ten sposób razem z Brilux i Auraeko chronisz przyrodę. Tego właśnie Ci gratulujemy! * o więcej informacji zapytaj swojego sprzedawcę lub odwiedź nas na www.auraeko.pl AKTUALNOCI Z ostaniej chwili Katalogi BRILUM i ELGO na pycie CD Mamy XXI wiek, dobę komputerów. Choć wydawnictwa drukowane nadal trzymają się dzielnie i z pewnością jeszcze długo będą nam towarzyszyć, jednak chętnie sięgamy także po informacje na nośnikach elektronicznych. Podstawowym z nich stała się płyta CD. 61 Niedawno wydany drukiem zestaw czterech katalogów produktowych BRILUM i ELGO już w styczniu 2008 będzie miał swoją premierę w wersji elektronicznej. Na płycie CD znajdą się cztery katalogi: • ELGO – Oświetlenie e profesjonalne, • BRILUM – Oświetlenie enie architektoniczne, • BRILUM – Oświetlenie domowe, • BRILUM – Źródła światła, akcesoria, komponenty. Łatwe korzystanie z katalogów Przejrzyste menu zawierające działy poszczególnych katalogów pozwala z łatwością obejrzeć indeks obrazkowy produktów. Układ menu odzwierciedla podział zastosowany w wydawnictwach drukowanych. Kliknięcie na zdjęciu wybranej oprawy w indeksie obrazkowym powodu- je wczytanie pliku PDF z odpowiednimi stronami katalogu zawierającymi szczegółowe dane oprawy lub serii, w której skład wchodzi wybrany produkt. Format PDF jest obecnie standardem, w którym opracowuje się i dystrybuuje tego typu elektroniczne wydawnictwa. Do jego odczytu służy program Adobe Acrobat Reader, rozpowszechniany bezpłatnie i powszechnie dostępny. AKTUALNOCI Z ostatniej Spischwili treści Aktualne kontakty Oprócz zestawu katalogów płyta zawiera także inne ciekawe i użyteczne informacje i materiały. Znalazła się na niej pełna informacja o Spółce Akcyjnej BRILUX, zestaw aktualnych danych kontaktowych do składania zamówień, zapytań ofertowych, uzyskania doradztwa projektowego i reklamacji. Broszury produktowe Do dyspozycji są też pliki PDF z archiwum wszystkich wydanych dotychczas kwartalników „Oświetlenie INFO” oraz katalogów i broszur produktowych z serii ProductLine. Zwłaszcza lektura naszych firmowych kwartalników może być dla wielu z użytkowników płyty źródłem cennej wiedzy z zakresu zagadnień oświetleniowych. Dane EULUMDAT Płyta zawiera również pliki z danymi fotometrycznymi opraw oświetleniowych marki ELGO i BRILUM w formacie EULUMDAT. Dane fotometryczne zapisane w tym formacie mogą być importowane i wykorzystywane w komputerowych programach wspomagających projektowanie oświetlenia, np. RELUX, DIALux i LiteStar. zowane w zakładach ELGO Lighting Industries S.A. w Gostyninie. Pozwala on poznać procesy technologiczne i urządzenia, stosowane przy wytwarzaniu opraw oświetleniowych. drukowanej i umożliwi jeszcze szersze dotarcie z informacjami technicznymi i handlowymi do użytkowników sprzętu oświetleniowego marki ELGO i BRILUM. Nowy, elektroniczny nośnik naszych katalogów będzie z pewnością dobrym uzupełnieniem ich wersji Marek Kołakowski Film Z pewnością wszyscy użytkownicy płyty z zainteresowaniem obejrzą także film prezentujący centrum produkcyjne Grupy BRILUX zlokali- 62 Nowoczesne oświetlenie PARKOWE DROGOWE ARCHITEKTONICZNE PRZEMYSàOWE OģWIETLENIE ARCHITEKTONICZNE OģWIETLENIE DOMOWE OģWIETLENIE LED ĭRÓDâA ģWIATâA AKCESORIA I PODZESPOâY DO PRODUKCJI БРИЛУКС БГ - Западна Промишлена Зона гр. Варна 9020 п.к. 20 BRILUX.CZ s.r.o - 664 42 Modřice, Evropská 884 BRILUM Licht GmbH - Zu den Hohlwegen 1, D-58513 Lüdenscheid BRILUM Lighting S.L - 29691 Manilva (Málaga), Urb. Manilva Beach n° 54 BRILUX UK Ltd. - GSPK Technology Park, Manse Lane, Knaresborough, North Yorkshine HG5 8LF BRILUX Kft. - BRILUX Kft., 1048 Budapest, Almakerék út 3. BRILUX S.A. - ul. Kłobucka 11, 02-699 Warszawa BRILUX Lighting S.R.L - Bucuresti, Sos. Mihai Bravu nr 12 BRILUX.SK - Šenkvická cesta 7, 90201 Pezinok БРIЛЮКС.УА - вул. Новозабарська 2/6, м. Київ, 74, 04074; UA BRILUX S.A. 05-500 Piaseczno, Stara Iwiczna ul. Słoneczna 116A tel./fax (+48-22) 756 64 00, 756 64 10 e-mail: [email protected] www.brilux.info