Skuteczne ubieganie się o dotacyjne formy finansowania
Transkrypt
Skuteczne ubieganie się o dotacyjne formy finansowania
Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Skuteczne ubieganie się o dotacyjne formy finansowania działalności organizacji pozarządowej CO TO JEST PROJEKT ? sekwencja powiązanych ze sobą działań, które przebiegają w pewnym określonym czasie oraz są ukierunkowane na osiągnięcie precyzyjnie zdefiniowanego celu za określone środki. Nie ma problemu – nie ma projektu ? 1 PO CO REALIZOWANY JEST PROJEKT ? 1. Rozwiązanie problemu 2. Rozwinięcie posiadanych zasobów 3. Stworzenie nowego procesu / produktu 4. Usprawnienie procesu / produktu Czym jest wniosek i projekt ? Wniosek o dofinansowanie to dokument stanowiący opis naszego pomysłu, przygotowany według wymagań poszczególnych grantodawców Projekt to nasza koncepcja działania, opisana w roboczy sposób. Program to ukierunkowany na realizację określonych celów zasób środków przeznaczonych na realizację projektów. Poszczególne wnioski mogą znacznie się różnić pod kątem swojej konstrukcji w zależności od instytucji, która przyznaje środki. 2 Cechy Projektu: 1. Zorientowanie na cel – służy osiągnięciu założonego celu. Nie jest więc tylko zwykłym zbiorem realizowanych działań np. prowadzenie opieki wychowawczej dzieci. Ważne jest, aby te działania czemuś służyły – prowadziły do osiągnięcia założonego celu. Tym celem może być np. zwiększenie szans życiowych, edukacyjnych dzieci z rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym – zajęcia opiekuńcze są wtedy środkiem do osiągnięcia celu. 2. Określony czas trwania: początek i koniec. Założony cel musimy osiągnąć w określonym czasie. Bardzo ważne z punktu widzenia realizacji wydatków. 3. Wyjątkowość i niepowtarzalność. Jest to działanie wyjątkowe, nie rutynowe. Jest to zestaw działań, które w takiej konfiguracji jeszcze nie występowały. 4. Zawiera element niepewności i ryzyka. 5. Charakteryzuje się wysokim stopniem złożoności. Składa się z wielu działań, ściśle ze sobą powiązanych w nieprzypadkowej kolejności. 6. Przynosi trwałą zmianę w otoczeniu. 3 Formularze wniosków o dofinansowanie są różne, jak różne są źródła finansowania. Są jednak pewne części które są wspólne dla wszystkich wniosków. Są to przede wszystkim: 1. Streszczenie projektu, 2. Uzasadnienie potrzeby realizacji projektu, 3. Grupa docelowa projektu, 4. Działania projektu, 5. Wskaźniki projektu, 6. Budżet projektu, 7. Harmonogram projektu, 8. Monitoring i ewaluacja projektu. DRZEWO PROBLEMÓW PROBLEM 1 PROBLEM 2 SKUTKI PROBLEM 3 PROBLEM GŁÓWNY PROBLEM 1 PROBLEM 2 PROBLEM 2.1 PROBLEM 2.2 PROBLEM 3 PROBLEM 2.3 PRZYCZYNY 4 PODSTAWOWE KROKI PRZY TWORZENIU PROJEKTU Część 1: Streszczenie projektu Streszczenie jest powtórzeniem opisu projektu w krótkiej formie. W streszczeniu powinien się znaleźć cel projektu (identycznego z tym, który sformułujecie Państwo później) oraz krótkie, podstawowe informacje o tym co, w jaki sposób, dlaczego i przez kogo zostanie zrobione. Przedstawiamy również najważniejsze działania i rezultaty. Wymagane tylko w niektórych źródłach finansowania ! Część 2: Uzasadnienie potrzeby realizacji projektu – to identyfikacja kluczowych trudności, które mają być choć częściowo rozwiązane za pomocą projektu. Określa zasadność wydatkowania środków na wskazany we wniosku obszar tematyczny. Celem uzasadnienia jest zidentyfikowanie i opisanie problemu - jest to zawsze punkt wyjścia do pracy nad projektem. Uzasadnienie określa w jakim stopniu cele projektu odpowiadają rzeczywistym potrzebom, a także czy projekt jest adekwatny do zdefiniowanych potrzeb. Należy opisać jaka zmiana ma nastąpić u beneficjentów w wyniku realizacji projektu. 5 Przykład analizy problemu. 1. Co jest istotą problemu, którym się zajmujesz? Np. rośnie liczba osób kończących szkoły średnie nie wchodzących na rynek pracy. 2. Jaki jest zasięg problemu? Np. ponad 30% zeszłorocznych absolwentów nie weszło na rynek pracy (dane). 3. Dlaczego jest to takie ważne? Przedstawić skutki społeczne tego zjawiska. 4. Czy istnieją tendencje pogłębiania się tego problemu? 5. Jak projekt wpłynie na zmiany tych tendencji? Zdefiniowanie celów projektu: ogólnego i szczegółowych – na ile rzeczywistość zmieni się w wyniku jego realizacji; cele ściśle wynikają ze zidentyfikowanych problemów i do nich się odnoszą. Cel ogólny i szczegółowe odnoszą się do oczekiwanego stanu i służą odwróceniu sytuacji wykazanej w analizie problemów. Cel nie jest działaniem tylko podstawą do podjęcia działań. Cel jest opisem sytuacji (stanu) jaka zaistnieje gdy nasz projekt zostanie zrealizowany. 6 Cel ogólny może, a cele szczegółowe muszą zostać sformułowane z wykorzystaniem kryteriów SMART. • konkretne i proste (S – Specific, Simple), • mierzalne ilościowo (M – Measurable), • mierzalne jakościowo (A– Assesable), • realne do osiągnięcia (R – Realistic), • określone w czasie (T – Time-bound). Najczęściej popełniany błąd – brak kryteriów SMART w celach szczegółowych. ! Cel projektu musi odpowiadać na poniższe pytania: Co chcą Państwo zmienić (wyeliminować, zmniejszyć, zwiększyć, itp.)? Jaki problem zostanie rozwiązany? • Ile i jakie osoby skorzystają i jednocześnie będą bezpośrednio zaangażowane w realizację projektu (liczba beneficjentów)? • Gdzie (w jakiej miejscowości, na jakim obszarze) projekt będzie realizowany? • W jakim terminie (okresie czasu) projekt zostanie zrealizowany (od: dzień/miesiąc/rok do: dzień/miesiąc/rok)? • Metoda – poprzez podjęcie jakich działań chcą Państwo rozwiązać wskazany wyżej problem (wyeliminować, zmniejszyć, zwiększyć, itp.)? 7 Celem ogólnym konkursu jest wsparcie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce poprzez działania przyczyniające się do zwiększenia udziału obywateli w życiu publicznym. Celem szczegółowe konkursu obejmują: 1. wzrost aktywności obywatelskiej w rozwiązywaniu problemów społeczności lokalnych, na poziomie lokalnym i regionalnym, 2. rozwój aktywności i postaw obywatelskich zwiększających włączenie obywateli i organizacji pozarządowych w życie publiczne, 3. budowa potencjału III sektora poprzez wypracowanie nowych innowacyjnych rozwiązań, które będą miały za zadanie wspierać procesy demokratyczne oraz rozwój społeczeństwa obywatelskiego. Przykład celu projektu: Zwiększenie dochodów 30 kobiet w wieku powyżej 45 roku życia, niepracujących zawodowo, mieszkających w gminie X, w okresie do: kwietnia 2013 roku, poprzez organizację kursu kwalifikacyjnego kosmetyczka. Zmniejszenie poziomu bezrobocia o 3% w gminie X w okresie do marca 2013 roku, poprzez organizację kursu prowadzenia działalności gospodarczej, w wyniku którego zostanie utworzonych 30 mikroprzedsiębiorstw. Wzrost o 20% poziomu zdawalności egzaminów końcowych dzieci ze SP w X poprzez organizację zajęć dydaktycznowyrównawczych dla 50 uczniów (30K) w okresie do maja 2012 roku. 8 Wskazanie spójności z przyjętymi politykami. Na podstawie jakich źródeł informacji, wiedzy Wnioskodawca opisuje potrzeby oraz cele projektu ? Wnioskodawca wykazał, z jakich źródeł informacji i wiedzy korzystał, definiując i opisując potrzeby oraz cele projektu. Wskazuje, skąd wie o problemie i jego skali. Powołuje się na rzetelne i wiarygodne źródła informacji (statystyki, analizy, raporty z badań społecznych realizowane przez samorządy, ministerstwa, znane instytucje). Przykładowe dokumenty programowe: • • • • Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2007-2020, Gminna/Powiatowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych, Program Rozwoju Szkoły, Inne programy branżowe. 9 Kryteria horyzontalne – mają charakter przekrojowy i określane są w związku z koniecznością zapewnienia realizacji celu głównego: 1. równość szans - należy rozumieć posiadanie takich samych warunków i możliwości realizacji aspiracji i wykorzystania potencjału. W takim znaczeniu równość szans odnosi się do równego dostępu do pożądanych dóbr, równego stopnia ich osiągania oraz równego startu w ubieganiu się o te dobra. Równość szans należy rozumieć szerzej niż tylko równość płci. 2. zrównoważony rozwój - należy rozumieć kierunek, orientację na poprawę poziomu i jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń, przy zapewnieniu ochrony i zachowania zasobów przyrodniczych i dziedzictwa kulturowego oraz właściwej struktury demograficznej społeczeństwa, dla osiągnięcia spójności społecznej. 3. partnerstwo - należy rozumieć współpracę przy realizacji projektu przez beneficjenta i podmioty z sektora finansów publicznych (partnerstwo publiczno-społeczne) lub w formule oferty wspólnej (partnerstwo wewnątrzsektorowe). 10 4. innowacyjność - należy rozumieć zespół cech określonego przedsięwzięcia, które powstaje w oparciu o nowy pomysł (inwencję), stanowiącego, co do formy i zawartości merytorycznej, nowość na danym obszarze i/lub środowisku. Wymiar innowacyjności powinien przejawiać się w co najmniej jednym z wymiarów: uczestnika projektu, sposobu rozwiązania problemu lub formy wsparcia. 5. rozwój społeczeństwa informacyjnego – wykorzystanie ICT w projekcie. Asesor dokonujący oceny Uzasadnienia sprawdza: a) Czy Wnioskodawca opisuje problemy, które mają być rozwiązane przez realizację projektu ? b) Czy cele projektu są adekwatne do zdefiniowanych potrzeb ? c) Na jakiej podstawie (źródła danych) Wnioskodawca definiuje i opisuje problemy ? Czy źródła danych są rzetelne, wiarygodne? Czy dane są podane w ujęciu z podziałem na płeć ? d) Czy i w jakim stopniu, opisane we wniosku problemy, cele są spójne ze sobą i czy są adekwatne do dokumentacji konkursowej? 11 Wśród najczęściej wymienianych uchybień w uzasadnieniu znajdowanych we wnioskach o dofinansowanie podaje się: • brak powołania się na jakiekolwiek dane dotyczące sytuacji wybranej grupy odbiorców na rynku, • brak odniesienia do uwarunkowań lokalnych, aktualnych analiz, raportów czy opracowań, • brak jasnej, zrozumiałej informacji uzasadniającej potrzebę realizacji projektu, • brak opisu specyficznych barier, na które napotykają Beneficjenci Ostateczni, • brak uzasadnienia dla doboru proponowanych działań. Część 3: Grupa docelowa – Beneficjenci. Beneficjenci, to osoby, których problem przestanie istnieć/zostanie zmniejszony/zaspokojony w ramach realizacji projektu, przy ich aktywnym udziale i zaangażowaniu. Kryteria doboru grupy Beneficjentów: • kogo dotyczy problem? • kim będą adresaci projektu i jak duża jest to grupa? • jaką jej część jesteśmy w stanie objąć działaniami projektu? • jakie kryteria zastosujemy wybierając uczestników projektu? • jakie inne problemy charakteryzują tę grupę/ podgrupy? • na ile jesteśmy w stanie je uwzględnić w naszym projekcie? 12 Kryteria cd. • jak dotrzemy do potencjalnych uczestników? • co musimy zrobić, by zapewnić udział zaplanowanej liczby uczestników? • z jakiego typu trudnościami musimy się liczyć na etapie rekrutacji i jak na nie zareagujemy? Bardzo ważną rzeczą jest procedura naboru BO. Najczęstszym błędem przy określaniu grupy docelowej jest brak informacji w jaki sposób zostaną zaspokojone potrzeby BO a także jakie korzyści dla BO płyną z realizacji projektu ! Asesor dokonujący oceny naboru Grupy Docelowej sprawdza: a) Czy Wnioskodawca jasno definiuje grupę docelową i jej potrzeby? b) W jakim zakresie zdefiniowane wyżej potrzeby będą zaspokojone dzięki realizacji projektu? C) Czy zaplanowane działania są odpowiednie do opisanych potrzeb i czy będą prowadzić do osiągnięcia zamierzonych korzyści? 13 Część 4: Działania projektu. Aby we właściwy sposób zdefiniować planowane przedsięwzięcie, należy opisać je w sposób spójny i logiczny, a więc z opisu zawartego we Wniosku musi wynikać jednoznacznie: - poprzez jakie działania Wnioskodawca zamierza realizować działania w obszarze tematycznym, - jakie są koszty i korzyści wynikające z realizacji projektu, - jakie jest potencjalne ryzyko związane z realizacją zaplanowanych działań i jak można mu zapobiec. Działania projektu muszą być precyzyjnie opisane i zawierać takie elementy jak: - zakres działania, - czas realizacji działania, - osoby/organizacje odpowiedzialne za zrealizowanie danego działania oraz biorące udział w jego realizacji, - budżet działania, - rolę partnera projektu w realizacji działania. Opisane działania powinny być tożsame umieszczonymi w harmonogramie i budżecie. z działaniami Zasada – jeżeli coś znajduje się w opisie działań to musi się również znaleźć w budżecie i harmonogramie ! 14 Asesor dokonujący oceny Działań Projektu sprawdza: a) racjonalność i spójność planowanych działań, czy projekt stanowi spójną całość i czy działania zaplanowane są w sposób logiczny i przejrzysty, b) dostosowanie działań do zakładanych rezultatów, c) czy przedstawione działania są możliwe do zrealizowania w zaproponowanym harmonogramie? d) czy Wnioskodawca określił poziom potencjalnego ryzyka związanego z realizacją planowanych działań (czy przeprowadzono analizę ryzyka) i czy przewidziano odpowiednie środki w celu przeciwdziałania oraz minimalizacji skutków ryzyka. Część 5: Wskaźniki (efekty) projektu. Niezwykle ważnym elementem z punktu widzenia projektu, a następnie wniosku jest efektów planowanego działania. O ile cel jest sformułowaniem ogólnym, tak rezultaty mają pokazać konkretne korzyści z realizacji projektu. Rezultat to etap na drodze do osiągania celu Wskaźniki osiągnięcia celów projektu stanowią podstawę do weryfikacji prawidłowej realizacji projektu. 15 Wskaźniki muszą jasno określać, jakiego rodzaju rezultaty i produkty zostaną osiągnięte i w jaki sposób będzie można je zmierzyć, a także, jakie wielkości wskaźników są zakładane do osiągnięcia. Prawidłowo określone wskaźniki to: a) precyzyjnie określone rezultaty ilościowe oraz jakościowe projektu (są to wyniki podejmowanych działań, a więc np. wzrost umiejętności uczestników szkolenia), b) podano policzalne, dające się zweryfikować wskaźniki ilościowe (produkty) - powstają bezpośrednio w ramach działań projektu np. liczba godzin szkolenia, liczba uczestników szkolenia, liczba wydanych materiałów szkoleniowych. Sam produkt nie świadczy jeszcze o tym, że nastąpiła zmiana. Odbycie szkolenia może, ale nie musi wiązać się z poprawą umiejętności. c) podane wskaźniki są spójne z działaniami, d) zaproponowane wskaźniki są realne, możliwe do osiągnięcia, e) wskazano źródła weryfikacji wszystkich wskaźników. 16 Pracując nad projektami możemy spotkać się z określeniem „rezultaty miękkie” i „ rezultaty twarde”. „Miękkie” to te, które trudno zobiektywizować, związane są np. ze zmianą postaw, świadomości, itp. Z kolei „twarde” to takie, które można poddać jakiejś formie obiektywizacji, np. poprzez egzaminy zewnętrzne. Przykład: Rezultat „miękki”: 1. wzrost zaufania we własne siły, 2. zwiększenie motywacji, 3. wyższe aspiracje osobiste i zawodowe. Rezultat „twardy”: 1. ukończenie przez 30 kobiet kursu kosmetyczki, 2. ukończenie szkolenia przez 30 BO, 3. ukończenie kursu prawa jazdy przez 10 BO wraz ze zdanym egzaminem. 17 Źródła weryfikacji rezultatów i produktów. Wszelkie dokumenty, raporty, opracowania, bazy danych, itp., które umożliwiają odczytanie wartości rezultatów z realizacji projektu na poszczególnych poziomach jego wdrażania (produktów i rezultatów), np. raporty kwartalne i inne, dzienniki zajęć, listy obecności, pokwitowania, dokumenty płatności, rejestry, itp. Asesor dokonujący oceny Rezultatów Projektu sprawdza: a) czy i w jakim stopniu Wnioskodawca precyzyjnie i kompleksowo określa rezultaty twarde, miękkie oraz produkty projektu? b) czy podane zostały policzalne, dające się zweryfikować wskaźniki produktu (zawierające wartości, jednostki miary), które będą mierzyć planowane rezultaty ilościowe projektu? c) czy wskaźniki są spójne z działaniami określonymi we Wniosku? d) czy zaproponowane wskaźniki ilościowe są możliwe do osiągnięcia? e) czy wskazano obiektywne/ rzetelne źródła i metody weryfikacji wskaźników? 18 Część 6: Budżet projektu. O racjonalności budżetu stanowi m.in. zgodność z wytycznymi, konieczność i realność wydatków (są określone na rynkowym poziomie), spójność planu finansowego w odniesieniu do poszczególnych działań. W ramach przedstawionego przez Wnioskodawcę budżetu sprawdzana będzie zgodność rodzaju kosztów kwalifikowanych z zakresem poszczególnych działań i związanych z tym wydatków. Ważne wskazówki przy szacowaniu kosztów to: 1. przedstaw w miarę możliwości realną kwotę. 2. posługuj się łatwo rozpoznawalnymi jednostkami miary – tj.: szt., kg, godz., itp. tak, by móc łatwo stwierdzić, jaką ilość się planuje. 3. Powiąż koszty bezpośrednio z każdym działaniem. Należy pamiętać o tym, że niektórzy grantodawcy wymagają wniesienia wkładu własnego na potrzeby realizacji projektu, co należy rozumieć w taki sposób, iż otrzymamy np. 80% sumy nam niezbędnej, a 20% musimy zorganizować we własnym zakresie. 19 Budżet projektu tworzymy w oparciu o założone działania i szacunek kosztów. Zasady konstruowania budżetu (budżet zadaniowy): 1. koszty bezpośrednie - koszty działań realizowanych przez beneficjenta w ramach projektu, które są bezpośrednio powiązane z tymi działaniami 2. koszty pośrednie - koszty beneficjenta, które nie mogą zostać bezpośrednio przyporządkowane do konkretnego zadania będącego wynikiem realizowanego projektu. Przykładowy katalog kosztów bezpośrednich: 1. zarządzanie projektem, 2. zabezpieczenie prawidłowej realizacji projektu, 3. rekrutacja uczestników projektu, 4. szkolenia i doradztwo wynagrodzenie trenerów, 5. materiały szkoleniowe 6. zakwaterowanie, wyżywienie i przejazdy BO 7. wynajem sal i sprzętu, 8. promocja, 9. publikacje. 20 Przykładowy katalog kosztów pośrednich: 1. czynsz, 2. księgowość, 3. opłaty administracyjne (np. najem powierzchni lub czynsz), 4. opłaty za energię elektryczną, cieplną, gazową, wodę, 5. usługi pocztowe, telefoniczne, internetowe, 6. koszty materiałów biurowych i piśmienniczych, 7. koszty ubezpieczeń majątkowych, 8. sprzątanie pomieszczeń. Zakupy środków trwałych 1. Często ograniczony procentowo (np. 10% w ramach crossfinancingu) 2. Różne są definicje środków trwałych 3. Czasami zakup środków trwałych ograniczony jest budżetową kategoryzacją wydatków bieżących i inwestycyjnych 21 Podstawowe zasady kwalifikowalności kosztów. 1. Wydatki w ramach projektu są kwalifikowalne jeśli: • są niezbędne dla realizacji projektu, • są efektywne tj. spełniają wymogi efektywnego zarządzania finansami (relacja/nakład/rezultat), • zostały przewidziane w zatwierdzonym budżecie projektu, • są zgodne z wytycznymi dotyczącymi kwalifikowalności, • nie zostały wymienione w katalogu wydatków niekwalifikowalnych, • zostały faktycznie poniesione i są udokumentowane. 2. Wydatek uznaje się za poniesiony, jeżeli nastąpił faktyczny przepływ środków pieniężnych od Wnioskodawcy do innego podmiotu. 3. Wydatek faktycznie poniesiony - należy rozumieć wydatek poniesiony w znaczeniu kasowym tj. jako rozchód środków pieniężnych z kasy lub rachunku bankowego Wnioskodawcy 4. Wydatek kwalifikowalny polegający na wniesieniu wkładu niepieniężnego uważa się za poniesiony, jeśli wkład został faktycznie wniesiony, 22 5. Dowodem poniesienia wydatku jest opłacona faktura lub inny dokument księgowy o równoważnej wartości dowodowej wraz z dowodami zapłaty, 6. Niedozwolone jest podwójne finansowanie wydatku tzn. zrefundowanie całkowite lub częściowe danego wydatku dwa razy ze środków publicznych wspólnotowych lub krajowych, 7. Często jest obowiązek ujawniania wszelkich przychodów, które powstaną w związku z realizacją projektu 8. Często zastosowanie mają zasady zachowania trwałości projektu Kiedy można mówić o prawidłowo skonstruowanym budżecie projektu? 1) Gdy wszystkie koszty przedstawione w budżecie nie budzą wątpliwości w zakresie przypisania ich do właściwej kategorii budżetowej wydatków – poszczególne wydatki przypisane zostały do odpowiednich grup kosztów, 2) Gdy wszystkie koszty przedstawione w budżecie można uznać za koszty kwalifikowane, 3) Gdy wkład własny rzeczowy zgodny jest z procedurami (jeżeli dotyczy). 23 Asesor dokonujący oceny Budżetu Projektu sprawdza: a) Czy właściwie określono koszty kwalifikowane w ramach poszczególnych kategorii budżetowych wydatków projektu ? b) Czy poszczególne wydatki przypisane są do odpowiednich grup kosztów? c) Czy wszystkie koszty przedstawione w budżecie można uznać za koszty kwalifikowane? d) Czy przedstawiony wkład własny rzeczowy jest zgodny z procedurami (jeżeli dotyczy)? Element 7: Harmonogram realizacji projektu. Utworzenie harmonogramu projektu polega na: 1. Określeniu czasu trwania poszczególnych i wszystkich działań, 2. Ustaleniu zależności pomiędzy działaniami, 3. Zaplanowaniu kolejności realizacji działań, 4. Zidentyfikowaniu tzw. „przerw czasowych”, czyli czasu jaki musi upłynąć pomiędzy realizacją dwóch zadań zależnych, 5. kamienie milowe projektu; 6. zasoby ludzkie i rzeczowe dla wszystkich działań; 7. narzędzie: np. wykres Gantt’a. 24 Harmonogram Gantt”a DZIAŁANIA CZAS 1. ………….. 2. ………….. 3. ………….. 4. ………….. 5. ………….. 6. ………….. Element 8: Monitoring i ewaluacja. Monitoring - głównie analiza skuteczności i efektywności (np. pomiar aktualnego w stosunku do planowanego stanu rzeczy. Realizowany przez: bieżący nadzór, ankietowanie, rozmowy z BO, analiza dokumentacji (listy obecności, programy itp.) Ewaluacja - głównie analiza skuteczności, efektywności, oddziaływania osiągniętych rezultatów do zaplanowanych. Realizowana przez okresowe badanie np. początek, połowa i koniec projektu. 25 Informacje dodatkowe. 1. Określenie potrzebnych zasobów. Analiza potrzebnych zasobów powinna objąć: 1. zasoby ludzkie – zespół projektowy, trenerzy, doradcy, 2. zasoby materialne – biuro, wyposażenie, sala szkoleniowa, 3. zasoby wiedzy – programy szkoleń, prawa autorskie, 4. zasoby finansowe – posiadane środki lub inne źródła finansowania. 2. Trwałość projektu - czy przewiduje się kontynuowanie realizacji projektu po zakończeniu jego finansowania? Kontynuowanie działań projektu po zakończeniu finansowania podkreśla potrzebę jego realizacji. Istotne znaczenie ma to, czy zostanie zapewniona dalsza realizacja projektu, biorąc pod uwagę sposoby jego finansowania przez organizację Wnioskującą lub inną. Wnioskodawca deklaruje, że po zakończeniu dofinansowania projekt będzie kontynuowany w pełnym zakresie. Wskazano stabilne źródła finansowania jego dalszej realizacji. 26 3. Potencjał projektodawcy i zarządzanie projektem. 1) 2) Wskazanie konkretnej metodyki zarządzania projektem. System zarządzania zasobami ludzkimi; podejmowanie decyzji, udział podwykonawców. 3) Kadra i zaplecze techniczne: - doświadczenie i kwalifikacje zawodowe kadry (szczegółowe określenie zakresu obowiązków, wymiaru pracy, formy zatrudnienia, wymagań co do kwalifikacji), - niezbędne zaplecze techniczne (opis biura i wyposażenia), - informacja o lokalizacji biura i dostępności dokumentacji, 4. Doświadczenie wnioskodawcy: - projekty zrealizowane w ostatnim czasie - działania pozaprojektowe Przykładowe programy dotacyjne (I) • PO WER • PROW • Programy rozwoju regionalnego • Erasmus+ www.erasmusplus.org.pl • Fundacja dla Polski www.fdp.org.pl • Polska Fundacja Dzieci i Młodzieży www.pcyf.org.pl • Fundacja Rozwoju Dzieci www.frd.org.pl • Fundacja Wspólna Droga www.wspolnadroga.pl • Polsko – Amerykańska Fundacja Wolności www.pafw.pl • Fundacja im. L. Kronenberga www.kronenberg.org.pl • Fundacja Wspomagania Wsi www.fww.org.pl • Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej www.efrwp.com.pl • Fundacja Fundusz Współpracy www.cofund.org.pl 27 Przykładowe programy dotacyjne (II) • Fundacja im. Stefana Batorego www.batory.org.pl • Fundacja Edukacja dla Demokracji www.edudemo.org.pl • Fundusz Inicjatyw Obywatelskich www.pozytek.gov.pl • Rządowy Program Aktywności Społecznej Osób Starszych • Programy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego • Fundacja J&S Pro Bono Poloniae www.jsprobono.pl • Akademia Rozwoju Filantropii www.filantropia.org.pl • Fundacja Młodzieżowej Przedsiębiorczości www.junior.org.pl • Fundacja PZU www.pzu.pl • Fundacja WBK http://bdu.bzwbk.pl/13889 • Fundacja Danone www.podzielsieposilkiem.pl • Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży www.pnwm.org • Fundacja Krzyżowa Porozumienia Europejskiego www.krzyzowa.org.pl 28