Standardy wymagań – genetyka, kl. II, zakres podstawowy

Standardy wymaga – genetyka, kl. II, zakres podstawowy
Dział
Wymagania podstawowe
Ucze :
Genetyka -podaje i wyja nia prawa Mendla,
-definiuje i rozumie poj cia: dominacja, recesywno , gen, fenotyp,
genotyp, genom, kwas DNA, kwas RNA, replikacja, transkrypcja,
translacja, informacja genetyczna, kod genetyczny, zmienno
mutacyjna i rekombinacyjna,
chromosomy homologiczne, allele, loci, heterozygota, homozygota,
czysta linia, cechy dominuj ce i recesywne, chromatyna, chromosom,
kodon, antykodon, kodominacja, krzy ówki testowe, poliploidy,
-rozwi zuje krzy ówki jednogenowe,
-zapisuje genotyp homozygoty, heterozygoty,
-podaje zało enia chromosomowej teorii dziedziczno ci,
-podaje genetyczne podstawy dziedziczenia grup krwi (AB0),
daltonizmu, hemofilii,
-wyja nia istot mejozy i zjawiska crossing-over,
-rozwi zuje krzy ówki dwugenowe z genami niesprz onymi,
-wyja nia przyczyny i podaje przykłady zmienno ci mutacyjnej,
-wymienia czynniki mutagenne,
-charakteryzuje budow kwasów nukleinowych, uzasadni ich rol w
procesie dziedziczenia,
-wyja ni istot replikacji, transkrypcji, translacji,
-podaje przykłady zastosowania i znaczenia genetyki w yciu
człowieka, w uprawie ro lin i hodowli zwierz t,
-charakteryzuje cechy kodu genetycznego,
-wyró nia etapy cyklu mitotycznego,
-porównuje budow i funkcje DNA i RNA,
-wyja nia dziedziczenie płci i chorób sprz onych z płci u człowieka,
-przedstawia (na przykładzie krzy ówki) dziedziczenie cechy
warunkowanej allelami o takiej samej sile działania
(kodominacja),
-wyja nia, na czym polega sprz enie genów, crossing-over i zasada
niezale nej segregacji genów,
-podaje przykłady wpływu rodowiska na
wyra anie si cech,
-odró nia zaburzenia chromosomowe od wad dziedzicznych u
człowieka,
Wymagania ponadpodstawowe
Ucze :
-podaje przykłady odst pstw od praw Mendla,
-porównuje prawa Mendla z zało eniami chromosomowej teorii dziedziczno ci,
-okre lia rol kodu genetycznego w procesie biosyntezy białka,
- przedstawia przebieg replikacji, transkrypcji, obróbki posttranskrypcyjnej, translacji,
-rysuje schemat chromosomu, przebieg i skutki crossing-over,
-wyja nia budow i mechanizm działania genu,
-analizuje przykłady mutacji punktowych, ilustruje ich mechanizm i omawia skutki dla
syntetyzowanego białka i organizmu,
-omawia mutacje genomowe,
-wskazuje ró nice mi dzy kom. haploidalnymi, diploidalnymi i poliploidalnymi oraz
definiuje termin: chromosomy homologiczne,
-podaje przykłady zastosowania technik in ynierii genetycznej, wyja nia mechanizmy
klonowania,
-przedstawia mechanizm dziedziczenia alleli wielokrotnych (grupy krwi),
-omawia dziedziczenie czynnika Rh,
-charakteryzuje choroby i wady genetyczne u człowieka, zna ich podstawy genetyczne,
-rysuje schemat poł czenia elementów nukleotydu i nukleotydów w nici DNA lub RNA,
-rozumie zasady dziedziczenia genów sprz onych,
-uzasadnia, zmieniaj c si wraz z post pem bada , definicj genu,
-ocenia perspektywy rozwoju genetyki molekularnej oraz mo liwo ci zastosowania
enzymów restrykcyjnych,
-wyja nia zale no mi dzy genami a cechami organizmu,
-rozwi zuje problemy genetyczne dotycz ce dominowania niezupełnego, dziedziczenia
wielogenowego, alleli wielokrotnych, cech sprz onych i sprz onych z płci ,
-wyja nia mechanizm konfliktu serologicznego spowodowanego dziedziczeniem
czynnika Rh,
-na podstawie wyników krzy owania dwugenowego odró nia geny podlegaj ce
niezale nej segregacji od genów sprz onych,
-wykazuje podobie stwa i ró nice mi dzy replikacj i transkrypcj ,
-wykazuje zwi zek mi dzy nondysjunkcj w mejozie a zaburzeniami typu zespołu
Downa, Turnera, Klinefeltera,
- wykazuje odmienne skutki oddziaływania mutacji i rekombinacji na zmienno
organizmów,
-przewiduje i uzasadnia wyniki ró nych krzy ówek jednogenowych,
- uzasadnia, e krzy ówki testowe umo liwiaj ustalenie homozygotyczno ci lub
heterozygotyczno ci danego
organizmu,
-przedstawia techniki stosowane w biotechnologii,