Ile wynosi całkowite natężenie prądu i całkowita

Transkrypt

Ile wynosi całkowite natężenie prądu i całkowita
Ile wynosi całkowite natężenie prądu i całkowita oporność
przy połączeniu równoległym?
Domowe urządzenia elektryczne są często łączone równolegle, dzięki temu każde tworzy osobny obwód z tym
samym źródłem napięcia. Na podstawie poszczególnych rezystancji, można przewidzieć całkowite natężenie prądu
oraz całkowitą oporność na obwodzie.
Zadanie
Zbadanie związku pomiędzy całkowitym natężeniem prądu i częściowymi spadkami potencjału, a także między
całkowitą opornością i oporami składowymi w obwodzie równoległym.
Materiały
1 Moduł Cobra4 Wireless Manager
1 Interfejs Cobra4 Wirless-Link
1 Czujnik Cobra4 Natężenie prądu/Napięcie, ± 30 V, ± 6 A
2 Moduły łącza proste
2 Moduły łącza kątowe
2 Moduły przewodu, T-kształtne
2 Moduły przerwy ze złączami
2 Moduły przyłącza
2 Moduły kątowe z gniazdem
1 Wyłącznik
2 Oprawka E 10
1 Opornik 50 Ω
2 Opornik 100 Ω 100
2 Przewody, 250 mm, 32 A, czerwony
2 Przewody, 250 mm, 32 A, niebieski
1 Przewód, 500 mm, 32 A, czerwony
1 Przewód, 500 mm, 32 A, niebieski
1 Żarówka, 12 V/0,1 A E10, 10 sztuk
1 Zasilacz 0...12 V-, 6 V~, 12 V~
1 Oprogramowanie pomiarowe dla Cobra4 Measure
Dodatkowo wymagane:
1 PC z portem USB, Windows XP lub nowszym
12600.00
12601.00
12644.00
05601,01
05601.02
05601.03
05601.04
05601.10
05601.12
05602.01
05604.00
05612.50
05613.10
07360.01
07360.04
07361.01
07361.04
07505.03
13505.93
14550.61
Rys. 1: Przygotowanie doświadczenia
Ile wynosi całkowite natężenie prądu i całkowita oporność
przy połączeniu równoległym?
Przygotowanie i wykonanie doświadczenia
1 Równoległe żarówki











Przygotuj doświadczenie zgodnie z Rysunkiem 1 i schematem na Rysunku 2
część a), początkowo nie wkręcaj do gniazda.
Obwód podłącz do wyjścia 12 V i 1 A DC zasilacza.
Uruchom komputer i system operacyjny Windows.
Do portu USB komputera podłącz moduł Cobra4 Wireless- Manager,
uruchomi się oprogramowanie measure.
Dołącz czujnik Cobra4 Natężenie prądu/Napięcie, ± 30 V, ± 6 A do interfejsu
Cobra4 Wireless-Link i uruchom go, urządzenie zarejestruje się
w oprogramowaniu i uruchomi się „Navigator”.
Załaduj (Eksperyment > Otwórz eksperyment). Teraz zostaną ustalone
wszystkie wymagane ustawienia do gromadzenia mierzonych wartości.
Rozpocznij zapisywanie wartości pomiarowych naciskając przycisk .
Najpierw jedną, a potem drugą żarówkę wkręć do gniazda, obserwuj ich
jasność, a następnie pierwszą z nich usuń.
Otwórz obwód przełącznikiem i zatrzymaj pomiar , zmierzone wartości
przenieś do dalszej analizy do głównego programu measure.
Za pomocą narzędzia , zbadaj napięcie przy jednej i dwóch świecących
żarówkach.
Zmień narzędzie na strzałkę
i kliknij natężenie prądu na krzywej,
znajdujące się na rysunku po lewej stronie osi Y i wskaż natężenie prądu,
odczytuj je za pomocą measure dla obecnego poziomu, który dotyczy
natężenia I dla dwóch równoległych żarówek, zapisz wyniki w Tabeli 1.
Rys. 2: Schematy
Rys. 3: Okno pomiarowe
Ile wynosi całkowite natężenie prądu i całkowita oporność
przy połączeniu równoległym?
2 Rezystory równoległe






Usuń oba gniazda żarówek z obwodu, rozpocznij rejestrowanie pomiarów za pomocą  i zamknij
wyłącznik.
Umieść w obwodzie moduł 50 Ω, jako R2.
Umieść w obwodzie moduł 100 Ω, jako R1 w schemacie z Rysunku 2, część b).
Usuń z obwodu moduł 50 Ω, a następnie 100-Ω.
Otwórz obwód przełącznikiem i zatrzymaj pomiary , mierzone wartości, do dalszej analizy, przenieś do
programu głównego.
Odczytaj, w taki sam sposób jak w pierwszym przykładzie, natężenie prądu powstające przy podłączeniu
rezystora 50 Ω równolegle z rezystorem 50 Ω i rezystorem 100 Ω oraz z jednym opornikiem 100 Ω. Wyniki
umieść w Tabeli 2.
3 Natężenie prądu w obwodach




Umieść w obwodzie oba rezystory, rozpocznij gromadzenie zmierzonych wartości za pomocą przycisku
 i zamknij wyłącznik.
Następnie obok modułu 100 Ω, zamiast przewodu prostoliniowego, wstaw moduł przerwy ze złączami,
podłącz do niego amperomierz, patrz Rysunek 2 część c).
W dalszej kolejności umieść moduł z amperomierzem obok opornika 50 Ω poprzez zamianę z modułem
prostoliniowego przewodu.
Otwórz obwód przełącznikiem, zakończ pomiary przyciskiem  i przenieś, jak wcześniej, wartości
pomiarowe do dalszej analizy w programie głównym. Całkowite i częściowe natężenia prądu
z poszczególnych gałęzi obwodu, przenieś z wykresu do Tabeli 3.
Wyniki obserwacji i pomiarów
Tabela 1: Wyniki pomiarów całkowitego natężenia prądu dla połączonych równolegle żarówek
Natężenie prądu I [A] Napięcie U [V]
Jedna żarówka
Dwie równoległe żarówki
Druga żarówka
Tabela 2: Pomiary całkowitego natężenia prądu dla rezystorów połączonych równolegle
Natężenie prądu I [A] Napięcie U [V]
50 Ω
50 Ω i 100 Ω połączone równolegle
100 Ω
Tabela 3: Pomiary całkowitego natężenia prądu i natężeń w poszczególnych gałęziach obwodu
50 Ω i 100 Ω połączone równolegle
Całkowite natężenie prądu: 𝐼𝐺
Natężenie prądu przepływającego przez 100 Ω: 𝐼1
Natężenie prądu przepływającego przez 50 Ω: 𝐼2
Natężenie prądu I [A] Napięcie U [V]
Ile wynosi całkowite natężenie prądu i całkowita oporność
przy połączeniu równoległym?
Rys. 4: Przykład pomiarów dla części 1
Rys. 5: Przykład pomiarów dla części 2
Rys. 6: Przykład pomiarów dla części 3
Ile wynosi całkowite natężenie prądu i całkowita oporność
przy połączeniu równoległym?
Analiza wyników
1. Na podstawie wyników pomiarów, opisz ogólną zależność natężeń prądu w każdej gałęzi obwodu 𝐼1 i 𝐼2
z całkowitym natężeniem prądu 𝐼𝐺 (słowie i za pomocą wzoru):
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
2. Kiedy to prawo jest prawdziwe, czy może się zdarzyć, że w dowolnym miejscu obwodu natężenie prądu znika
lub znikąd się pojawia?
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
3. Jaki jest związek między napięciem zasilającym 𝑈 i napięciami w obu gałęziach układu 𝑈1 i 𝑈2 ?
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
4. Jak zmieni się, w porównaniu z obwodem z pojedynczym opornikiem, natężenie prądu elektrycznego, jeśli dwa
rezystory są połączymy równolegle, wzrośnie, zmaleje, a może nie zmieni się?
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
5. Jaka jest całkowita rezystancja równolegle połączonych rezystorów – mniejsza, czy większa od ich pojedynczych
oporności?
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
Ile wynosi całkowite natężenie prądu i całkowita oporność
przy połączeniu równoległym?
6. Oblicz, ze zmierzonych wartości z Tabeli 3, za pomocą prawa Ohma 𝑅 = 𝑈⁄𝐼 , oporności rezystorów 𝑅1 i 𝑅2 oraz
oporność całkowitą 𝑅𝐺 oraz ich odwrotności z zaokrągleniem do dwóch cyfr po przecinku. Otrzymane wartości
zapisz Tabeli 4:
Tabela 4: Oporności w poszczególnych gałęziach obwodu
Oporność [Ω]
Odwrotność
oporność [1/Ω]
𝑅𝐺
𝑅1
𝑅2
7. Odwrotność oporności całkowitej
i
1
𝑅2
𝐼
1
𝑅𝐺
=
𝐼𝐺
𝑈
jest związana z opornościami w poszczególnych gałęziach
1
𝑅1
𝐼
= 𝑈1
1
= 𝑈2 . Użyj odpowiedzi z punktów 1 i 2 w celu uzyskania ogólnego wzoru na odwrotność całkowitej
2
oporności.
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
8. Sprawdź na koniec prawdziwość następującego stwierdzenia: rezystancja dwóch rezystorów połączonych
równolegle nie jest sumą ich rezystancji, ale odwrotność rezystancji całkowitej jest równoważna sumie
odwrotności ich oporności.
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
9. Oblicz teoretyczną wartość całkowitej oporności 𝑅𝐺 , połączonych równolegle oporników i porównaj ją
z wynikiem pomiaru.
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
Natężenie prądu elektrycznego oraz oporność
dla połączenia równoległego
Ile wynosi całkowite natężenie prądu i całkowita oporność przy połączeniu równoległym?
Doświadczenie powinno doprowadzić do zrozumienia pierwszego prawa Kirchhoffa (dla węzła), które mówi, że
suma natężeń prądów w dowolnym węźle obwodu, zgodnie z zasadą zachowania ładunku, wynosi zero. W związku
z tym, całkowite natężenie prądu płynącego w obwodzie jest sumą natężeń prądów w poszczególnych równoległych
gałęziach. Oprócz tego, w tym doświadczeniu, poznajemy zasadę obliczania oporności wypadkowej oporników
połączonych równolegle. Wynika on z prawa Ohma oraz pierwszego prawa Kirchhoffa (zasady węzła).
Uwagi na temat przygotowania i wykonania doświadczenia


Prąd płynący przez woltomierz zgodnie ze schematem na Rysunku 2 części a) i b), można zignorować.
Warto jednak omówić ten problem z uczniami.
Jako drugi rezystor stosujemy 100 Ω. Nie zalecamy większych oporności, ponieważ natężenia prądu są
zbyt małe.
Wyniki obserwacji i pomiarów
Tabela 1: Wyniki pomiarów całkowitego natężenia prądu dla połączonych równolegle żarówek
Natężenie prądu I [A] Napięcie U [V]
Jedna żarówka
0,10
12,0
Dwie równoległe żarówki
0,20
12,0
Druga żarówka
0,10
12,0
Tabela 2: Pomiary całkowitego natężenia prądu dla rezystorów połączonych równolegle
Natężenie prądu I [A] Napięcie U [V]
50 Ω
0,25
12,1
50 Ω i 100 Ω połączone równolegle
0,37
12,1
100 Ω
0,13
12,1
Tabela 3: Pomiary całkowitego natężenia prądu i natężeń w poszczególnych gałęziach obwodu
50 Ω i 100 Ω połączone równolegle
Natężenie prądu I [A] Napięcie U [V]
Całkowite natężenie prądu: 𝐼𝐺
0,36
12,1
Natężenie prądu przepływającego przez 100 Ω: 𝐼1
0,12
12,1
Natężenie prądu przepływającego przez 50 Ω: 𝐼2
0,24
12,1
Analiza wyników
1. Całkowite natężenie prądu 𝐼𝐺 jest sumą natężeń prądu w poszczególnych równoległych gałęziach 𝐼1 i 𝐼2 . Czyli
𝐼𝐺 = 𝐼1 + 𝐼2 .
2. Nie, algebraiczna wartość sumy natężeń prądu wynosi 0.
3. Napięcie zasilania 𝑈 jest równe napięciom dla każdej gałęzi, 𝑈1 i 𝑈1 , tj. 𝑈 = 𝑈1 = 𝑈2
Natężenie prądu elektrycznego oraz oporność
dla połączenia równoległego
Ile wynosi całkowite natężenie prądu i całkowita oporność przy połączeniu równoległym?
4. Jeśli dwa rezystory połączymy równolegle, natężenie prądu będzie większe niż w przypadku pojedynczego
opornika.
5. Całkowita oporność równoległego połączenia rezystorów jest zatem mniejsza niż oporność każdego z nich.
6. Patrz Tabela 4:
Tabela 4: Oporności w poszczególnych gałęziach obwodu
Oporność [Ω]
Odwrotność
oporność [1/Ω]
𝑅𝐺
34
0,030
𝑅1
100
0,010
𝑅2
50
0,020
7.
8. Rezystancja rezystorów połączonych równolegle, nie jest sumą oporności dwóch rezystorów, ale odwrotność
oporności całkowitej jest sumą odwrotności oporności połączonych równoległe rezystorów.
9. 1/100 [1/Ω] + 1/50 [1/Ω] = 0,03 [1/Ω], stąd 𝑅𝐺 = 33,3 Ω, wartość ta dobrze zgadza się a wynikiem pomiarów.