ZAKŁAD KONWERSJI ODPADÓW KOMUNALNYCH NA ENERGIĘ
Transkrypt
ZAKŁAD KONWERSJI ODPADÓW KOMUNALNYCH NA ENERGIĘ
RAPORT O ODDZIAŁYWANIU PRZEDSIĘWZIĘCIA NA ŚRODOWISKO (dla uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach) przedsięwzięcie: „ZAKŁAD KONWERSJI ODPADÓW KOMUNALNYCH NA ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I CIEPLNĄ ZLOKALIZOWANY NA TERENIE DZIAŁKI NR 14/1, OBR. NOWE, GMINA WĄGROWIEC” Wersja 2 zaktualizowana na dzień 03.08.2012r. INWESTOR: Krzem Sp. z o.o. Ul. Ptaszkowice 65 98-161 Zapolice Sierpień 2012 r. RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” SPIS TREŚCI 1. 2. Cel i podstawa sporządzenia opracowania ........................................................................................................................ 5 Opis planowanego przedsięwzięcia ...................................................................................................................................... 6 2.1 Charakterystyka całego przedsięwzięcia ................................................................................................................. 6 2.2 Cel przedsięwzięcia ............................................................................................................................................................ 7 2.3 Lokalizacja inwestycji i aktualne zagospodarowanie terenu .......................................................................... 8 2.4 Zgodność przedsięwzięcia z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.................. 12 2.5 Kwalifikacja prawna przedsięwzięcia ..................................................................................................................... 13 2.6 Zgodność proponowanej technologii z rozporządzeniem Ministra Gospodarki w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów z dnia 21 marca 2002 r. 14 3. Główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych .................................................................................. 18 3.1 Opis ogólny technologii ................................................................................................................................................. 18 3.2 Gorzelnia .............................................................................................................................................................................. 19 3.3 Biogazownia ....................................................................................................................................................................... 24 3.3.1 Informacje ogólne ....................................................................................................................................................... 24 3.3.2 Opis działania instalacji biogazowej .................................................................................................................. 27 3.4 Instalacja termicznej utylizacji odpadów .............................................................................................................. 41 3.5 Instalacja do wyrobu materiałów budowlanych................................................................................................ 62 3.6 Opis działalności w zakresie odzysku odpadów – popiołów lotnych ....................................................... 64 3.7 Zakładane parametry technologiczne całego zakładu .................................................................................... 67 3.8 Maksymalna wydajność produkcyjną poszczególnych instalacji:.............................................................. 80 3.9 Przewidywane rodzaje i ilości zanieczyszczeń, wynikające z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia ................................................................................................................................................................................. 80 3.10 ZAPOTRZEBOWANIE W MEDIA PODCZAS EKSPLOATACJI INWESTYCJI ............................................... 81 3.10.1 Zaopatrzenie w wodę .......................................................................................................................................... 81 3.10.2 Gospodarka ściekowa .......................................................................................................................................... 83 3.11 Zużycie paliw ..................................................................................................................................................................... 85 3.12 Zużycie surowców i półproduktów ......................................................................................................................... 85 3.13 Miejsca magazynowania substancji niebezpiecznych używanych do procesów technologicznych: 86 3.14 Miejsca hermetyzacji procesów we wszystkich instalacjach na terenie zakładu: .............................. 88 3.15 Efektywność energetyczna .......................................................................................................................................... 90 4. Warunki użytkowania terenu podczas budowy i eksploatacji inwestycji......................................................... 95 4.1 Warunki wykorzystywania terenu w fazie realizacji ....................................................................................... 95 4.2 Warunki wykorzystywania terenu w fazie eksploatacji ................................................................................. 96 5. Opis elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia ......................................................................................................................................................... 99 5.1 Położenie geograficzne .................................................................................................................................................. 99 5.2 Budowa geologiczna ....................................................................................................................................................... 99 5.3 Wody podziemne .......................................................................................................................................................... 100 5.4 Wody powierzchniowe ............................................................................................................................................... 101 5.5 Gleby ................................................................................................................................................................................... 102 5.6 Krajobraz .......................................................................................................................................................................... 102 5.7 Szata roślinna i zwierzęta .......................................................................................................................................... 103 5.8 Klimat ................................................................................................................................................................................. 107 5.9 Powietrze .......................................................................................................................................................................... 107 6. Opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ............................................................................................................................................................................................... 108 7. Opis przewidywanych skutków dla środowiska w przypadku niepodejmowania przedsięwzięcia wariant 0 - polegający na niepodejmowaniu przedsięwzięcia....................................................................................... 112 8. Opis analizowanych wariantów planowanego przedsięwzięcia wraz z uzasadnieniem wyboru ....... 113 8.1 Wariant proponowany przez Wnioskodawcę – WARIANT I ..................................................................... 113 8.2 Racjonalny wariant alternatywny ......................................................................................................................... 114 8.2.1 ALTERNATYWNY WARIANT LOKALIZACYJNY .......................................................................................... 114 2 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 8.2.2 ALTERNATYWNY WARIANT TECHNOLOGICZNY NR II ......................................................................... 115 8.2.3 ALTERNATYWNY WARIANT TECHNOLOGICZNY NR III ....................................................................... 116 8.3 Wariant najkorzystniejszy dla środowiska ....................................................................................................... 117 9. Wskazanie oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko .................................................... 118 9.1 ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA W FAZIE BUDOWY ................................. 118 Należy podkreślić, że oddziaływanie przedsięwzięcia w fazie realizacji jest krótkotrwałe, nieciągłe i ustaje całkowicie w momencie zakończenia budowy. ............................................................................................ 119 9.1.1 Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne .............................................................................................. 119 9.1.2 Oddziaływanie na klimat akustyczny ............................................................................................................. 119 9.1.3 Wpływ na wody powierzchniowe i podziemne ......................................................................................... 121 9.1.4 Gospodarka Odpadami .......................................................................................................................................... 122 9.1.5 Oddziaływanie na powierzchnię ziemi z uwzględnieniem ruchów masowych, gleby ............. 127 9.1.6 Oddziaływanie na ludzi, rośliny, zwierzęta, grzyby i siedliska przyrodnicze............................... 128 9.1.7 Oddziaływanie na obszary chronione, w tym Natura 2000 ................................................................. 129 9.1.8 Wpływ na zabytki, dobra kultury i dobra materialne ............................................................................. 129 9.1.9 Wpływ na krajobraz oraz klimat ...................................................................................................................... 129 9.1.10 Oddziaływanie skumulowane ...................................................................................................................... 129 9.1.11 Podsumowanie, zalecenia i wnioski .......................................................................................................... 130 9.2 OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO W FAZIE EKSPLOATACJI INWESTYCJI ................... 131 9.2.1 Oddziaływanie na stan jakości powietrza atmosferycznego................................................................ 131 9.2.2 Oddziaływanie na klimat akustyczny ............................................................................................................. 143 9.2.3 Oddziaływanie na wody podziemne i powierzchniowe ......................................................................... 153 9.2.4 Gospodarka odpadami .......................................................................................................................................... 160 9.2.5 Oddziaływanie na powierzchnię ziemi z uwzględnieniem ruchów masowych, gleby ............. 173 9.2.6 Oddziaływanie na ludzi, rośliny, zwierzęta, grzyby i siedliska przyrodnicze............................... 174 9.2.7 Oddziaływanie na obszary przyrodniczo cenne, w tym na obszary NATURA 2000.................. 176 9.2.8 Oddziaływanie na zabytki oraz dobra kultury i dobra materialne.................................................... 176 9.2.9 Wpływ na krajobraz oraz klimat ...................................................................................................................... 177 9.2.10 Analiza skumulowanych efektów inwestycji z innymi istniejącymi i planowanymi przedsięwzięciami ................................................................................................................................................................... 179 9.3 OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO W FAZIE LIKWIDACJI INWESTYCJI ......................... 179 10. ZASTOSOWANE METODY PROGNOZOWANIA ...................................................................................................... 180 11. Opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko, obejmujący bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótko-, średnio- i długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływania na środowisko ................................................................................................................................. 182 12. Opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko ................................................................................................ 184 12.1 Metody ochrony powietrza ....................................................................................................................................... 184 12.2 Metody ochrony przed nadmiernym hałasem ................................................................................................. 186 12.3 Metody ochrony wód powierzchniowych, podziemnych, gleb ................................................................. 187 12.4 Proponowane sposoby minimalizacji negatywnego wpływu odpadów .............................................. 188 12.5 Metody ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym ........................................................ 189 12.6 Ochrona przyrody i krajobrazu .............................................................................................................................. 189 13. Porównanie proponowanej technologii z technologią spełniającą wymagania, o których mowa w art. 143 ustawy z dnia 27.04.2001 r. Prawo ochrony środowiska .......................................................................... 190 14. Nadzwyczajne zagrożenie środowiska - wystąpienie poważnej awarii przemysłowej...................... 200 15. Oddziaływanie transgraniczne ..................................................................................................................................... 208 16. Obszar ograniczonego użytkowania .......................................................................................................................... 208 17. Analiza możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem........... 209 18. Przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie jego budowy i eksploatacji lub użytkowania, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru ........................................................................................................................................ 210 18.1 Etap realizacji ................................................................................................................................................................. 210 18.2 ETAP EKSPLOATACJI ................................................................................................................................................... 210 18.2.1 Monitoring procesów technologicznych .................................................................................................. 210 18.2.2 Monitoring emisji zanieczyszczeń powietrza ........................................................................................ 213 18.2.3 Monitoring odprowadzanych ścieków ..................................................................................................... 216 3 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 18.2.4 Monitoring odpadów ........................................................................................................................................ 216 18.2.5 Monitoring hałasu .............................................................................................................................................. 217 19. Wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, jakie napotkano, opracowując raport ................................................................................................................................................... 217 20. Streszczenie w języku niespecjalistycznym informacji zawartych w raporcie, w odniesieniu do każdego elementu raportu ............................................................................................................................................................. 217 21. Nazwiska osób sporządzających raport ................................................................................................................... 218 22. Źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzenia raportu ............................................................. 218 23. Spis załączników ................................................................................................................................................................. 221 4 1. Cel i podstawa sporządzenia opracowania Niniejsze opracowanie stanowi raport oddziaływania na środowisko planowanej inwestycji, tj. budowy „Zakładu konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną”, na terenie działki nr 14/1 położonej w obrębie ewidencyjnym Nowe, gmina Wągrowiec, pow. wągrowiecki, woj. wielkopolskie. Inwestycja będzie obejmować budowę: · Instalacji biogazowej (biogazowni rolniczej), · Instalacji termicznej utylizacji odpadów, · Gorzelni, · Instalacji do produkcji prefabrykowanych materiałów budowlanych, · Stawów glonowych - laguny , · Pozostałej infrastruktury towarzyszącej (drogi, place, parkingi, przyłącza techniczne, ogrodzenie). Projekt ma przyczynić się do osiągniecia polskich i europejskich standardów oraz norm ochrony środowiska dotyczących gospodarki odpadami. Poprzez ich realizację możliwe będzie osiągniecie poprawy stanu środowiska, poziomów odzysku i progu ilości odpadów dopuszczanych do składowania zgodnie z krajowymi i międzynarodowymi standardami (głównie dyrektywą w sprawie składowania odpadów), co wiąże się: • ze zmniejszeniem masy i objętości odpadów deponowanych na składowiskach, • ze znaczącą eliminacją składowania odpadów w stanie surowym, • z racjonalnym zwiększeniem odzysku surowców, • z uzyskiwaniem „zielonej energii” wytwarzanej w procesie kogeneracji ze spalania odpadów komunalnych. Realizacja projektu pozwoli na powstanie kompletnego – „zamkniętego” systemu gospodarki odpadami w rejonie Wągrowca. Inwestycja zostanie zintegrowana z sąsiednim składowiskiem odpadów komunalnych oraz obecnie budowaną sortownią odpadów. Celem niniejszego raportu jest umożliwienie przeprowadzenia procedury oceny oddziaływania na środowisko zmierzającej do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla planowanego przedsięwzięcia, która zgodnie z obowiązującym prawem wymagana jest przed uzyskaniem pozwolenia na budowę. Niniejszy raport o oddziaływaniu planowanej inwestycji na środowisko został wykonany zgodnie z art. 66 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Raport obejmuje treścią pełny zakres, jaki jest wymagany przy sporządzaniu tego typu dokumentów na etapie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, określonych ww. zapisem prawnym. RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Inwestorem przedsięwzięcia jest: Krzem Sp. z o.o. Ul. Plac Strażacki 5 98-161 Zapolice 2. Opis planowanego przedsięwzięcia 2.1 Charakterystyka całego przedsięwzięcia Planowane przedsięwzięcia to innowacyjne rozwiązanie technologiczne polegające na zintegrowaniu ze sobą w jedną całość następujących elementów: • biogazownia (instalacja do termicznej hydrolizy substratów dla biogazowni, instalacja do separacji masy pofermentacyjnej, instalacja do suszenia frakcji stałej, agregaty kogeneracyjne: 4szt,) • instalacji do termicznej utylizacji odpadów metodą K, • gorzelnia, • laguny – stawy glonowe (magazynowanie masy pofermentacyjnej, zagospodarowanie CO2 i hodowla masy glonowej), • instalacja do produkcji prefabrykowanych materiałów budowlanych, infrastruktura towarzysząca: • przyłącze do sieci wodociągowej, elektrycznej, opcjonalnie gazowej, • wewnętrzna sieć kanalizacyjna oraz deszczowa wraz z separatorami, osadnikami i zbiornikami bezodpływowymi (ścieków i wód opadowych i roztopowych). W projektowanych technologiach, zastosowane i zintegrowane zostaną nowoczesne rozwiązania techniczne i technologiczne spełniające wymogi BAT (Najlepszych Dostępnych Technik). Pozwoli to na osiągnięcie efektu synergii, zarówno pod względem ekonomicznym jak i ekologicznym. Realizując oddzielnie, niezależne od siebie poszczególne systemy technologiczne, takiego efektu się nie osiągnie. Realizacja przedsięwzięcia (projektu) pozwoli na uzyskanie z: · surowców roślinnych, · odpadów poprodukcyjnych z przemysłu rolniczego, spożywczego i gorzelniczego, · odpadów organicznych ze składowiska odpadów · oraz innych substratów organicznych, · wysegregowanych odpadów plnych, użytecznych produktów, a mianowicie: · etanolu, · biogazu, · energii elektrycznej, · energii cieplnej wytwarzanej w skojarzeniu z energią elektryczną, 6 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” · prefabrykowanych materiałów budowlanych(np. kostka brukowa). 2.2 Cel przedsięwzięcia Głównym celem ekologicznym projektowanego przedsięwzięcia jest przetworzenie odpadów komunalnych, poprodukcyjnych oraz rolniczych na energię elektryczną, cieplną oraz etanol. Przyczyni się to do zmniejszenia ilości odpadów komunalnych kierowanych na składowisko. Instalacja stanowi uzupełnienie obecnie funkcjonującego na terenie gminy Wągrowiec zintegrowanego systemu zarządzania odpadami komunalnymi. System pozwoli na utylizację odpadów, które pozostaną po segregacji przeprowadzonej zgodnie z obowiązującymi zasadami na sąsiednim Międzygminnym Składowisku Odpadów Komunalnych. Inwestycja jest zgodna z celami założonymi w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami (KPGO 2014r.), tj.: • zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska odpadów, aby nie było składowanych: w 2013 r. więcej niż 50%, w 2020 r. więcej niż 35% masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r., zmniejszenie masy składowanych odpadów komunalnych do max. 60% wytworzonych odpadów do końca 2014 r., przygotowanie do ponownego wykorzystania i recykling materiałów odpadowych, przynajmniej takich jak papier, metal, tworzywa sztuczne i szkło z gospodarstw domowych i w miarę możliwości odpadów innego pochodzenia podobnych do odpadów z gospodarstw domowych na poziomie minimum 50 % ich masy do 2020 roku. zmniejszenie masy składowanych odpadów komunalnych do max. 85% wytworzonych odpadów do końca 2014 r. KPGO 2014 określa również kierunki działań w zakresie odzysku i unieszkodliwianie odpadów. Dla odpadów komunalnych, w tym odpadów ulegających biodegradacji maksymalizacja odzysku wymaga: - zapewnienia, że odpowiednia przepustowość instalacji będzie dostępna, aby przetworzyć wszystkie selektywnie zebrane odpady, poprzez odpowiednie monitorowanie zrealizowanych i planowanych inwestycji, - stymulowania rozwoju rynku surowców wtórnych i produktów zawierających surowce wtórne poprzez wspieranie współpracy organizacji odzysku, przemysłu i samorządu terytorialnego oraz konsekwentne egzekwowanie obowiązków w zakresie odzysku i recyklingu, - promowania produktów wytwarzanych z materiałów odpadowych poprzez odpowiednie działania promocyjne i edukacyjne, jak również zamówienia publiczne, 7 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” - wydawania decyzji związanych z realizacją celów spełniających założenia planów gospodarki odpadami, - zachęcania inwestorów publicznych i prywatnych do udziału w realizacji inwestycji strategicznych zgodnie z planami gospodarki odpadami, - wspierania i promocji badań nad technologiami odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Jednym z zasadniczych kierunków działań określonych KPGO2014 jest intensywny wzrost zastosowania zarówno biologicznych, jak i termicznych metod przekształcania zmieszanych odpadów komunalnych. Ograniczenie składowania odpadów ulegających biodegradacji związane jest z koniecznością budowy linii technologicznych do ich przetwarzania, a mianowicie: - kompostowni odpadów organicznych, - instalacji fermentacji odpadów organicznych, - instalacji mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, - zakładów termicznego przekształcania zmieszanych odpadów komunalnych. Przedmiotowa inwestycja pozwoli na: • unieszkodliwienie odpadów po segregacji, • spełnienie warunków dyrektywy UE 1999/31/WE dotyczącej ograniczania składowania odpadów ulegających biodegradacji, • produkcję energii elektrycznej i cieplnej ze źródeł odnawialnych i w przyszłości na uzyskanie tzw. „zielonych certyfikatów”, • produkcję energii w kogeneracji zgodnie z warunkami dyrektywy 2004/8/WE, • ponowne wykorzystania odpadów po procesowych nie będących odpadami niebezpiecznymi, tj. żużle, popioły, pyły, masa pofermentacyjna oraz wywaru gorzelnianego, • zachowanie najwyższych standardów ochrony środowiska. 2.3 Lokalizacja inwestycji i aktualne zagospodarowanie terenu Planowana do realizacji inwestycja realizowana będzie na terenie działki nr 14/1, położonej w obrębie ewidencyjnym Nowe, gmina Wągrowiec, do której tytuł prawny posiada Inwestor. Działka nr 14/1 jest obecnie nie uzbrojona. Wszelkie przyłącza do sieci (wodociągowej, energetycznej, opcjonalnie gazowe) będą prowadzone w działkach o nr: 127/1; 126/1; 54; 10, 15. W chwili obecnej działka nr 14/1 funkcjonuje jako grunt rolny, jest wolna od zabudowań, zadrzewienia, zakrzewienia (fot. 1 i 2). Natomiast działki nr: 127/1; 54; 10 funkcjonują jako drogi gminne gruntowe. Działka nr 126/1 stanowi teren Międzygminnego Składowiska Odpadów Komunalnych Sp. z o.o. w Kopaszynie. 8 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” W wyniku budowy inwestycji nie przewiduje się wycinki drzew. Otoczenie terenu projektowanej inwestycji stanowią pola uprawne. W bezpośrednim sąsiedztwie działki od strony południowej i wschodniej przebiega droga gruntowa nieutwardzona. Natomiast w odległości ok. 150m na wschód od planowanej inwestycji funkcjonuje Międzygminne Składowisko Odpadów Komunalnych Sp. z o.o. z siedzibą w Wągrowcu. Rysunek 1. Nieruchomość nr 14/1 – widok na część północną działki. 9 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Rysunek 2. Nieruchomość nr 14/1 – widok na część południową działki. Rysunek 3. Widok na sąsiednią działkę 126/1. W oddali widoczne składowisko odpadów. 10 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Rysunek 4. Nieużytek na sąsiedniej działce nr 15. Rysunek 5. Droga dojazdowa – działka ewid nr 54. 11 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Najbliższa planowanemu przedsięwzięciu zabudowa mieszkaniowa zlokalizowana jest w odległości: · ok. 1,1 km w kierunku południowo - zachodnim – wieś Nowe, · ok. 1,0 km w kierunku południowo-wschodnim – pojedyncza zabudowa zagrodowa, · ok. 1,0 km w kierunku północnym - pojedyncza zabudowa zagrodowa. Rysunek 6. Położenie inwestycji względem najbliższej zabudowy mieszkaniowej. 2.4 Zgodność przedsięwzięcia z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego Zgodnie z wypisem z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Wągrowiec - patrz załącznik nr III do niniejszego opracowania, działka, na której zlokalizowana będzie projektowana inwestycja posiada następujące przeznaczenie: działka nr 14/1 (obręb Nowe) - tereny składowania i utylizacji odpadów stałych oraz tereny zieleni izolacyjnej. Lokalizacja planowanej inwestycji jest zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego gminy Wągrowiec 12 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 2.5 Kwalifikacja prawna przedsięwzięcia Kwalifikacja przedmiotowego przedsięwzięcia zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397): BIOGAZOWNIA § 3 ust. 1 pkt 37 – instalacje do naziemnego magazynowania kopalnych surowców energetycznych, inne niż wymienione w pkt 35 lub do naziemnego magazynowania gazu, z wyłączeniem zbiorników na gaz płynny o pojemności nie większej niż 10 m3 oraz zbiorników na olej o pojemności nie większej niż 3 m3; §3 ust. 1 pkt 45 - Instalacje do produkcji paliw z produktów roślinnych, z wyłączeniem instalacji do wytwarzania biogazu rolniczego w rozumieniu ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006r. Nr 89, poz. 625, z późn. zm.) o zainstalowanej mocy elektrycznej nie większej niż 0,5 MW lub wytwarzających ekwiwalentną ilość biogazu rolniczego wykorzystywanego do innych celów niż produkcja energii elektrycznej; §3 ust. 1 pkt 80 - Instalacje związane z odzyskiem lub unieszkodliwianiem odpadów, inne niż wymienione w § 2 ust. 1 pkt. 41-47, w wyłączeniem instalacji do wytwarzania biogazu rolniczego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne o zainstalowanej mocy elektrycznej nie większej niż 0,5 MW lub wytwarzających ekwiwalentną ilość biogazu rolniczego wykorzystywanego do innych celów niż produkcja energii elektrycznej, a także miejsca retencji powierzchniowej odpadów oraz rekultywacja składowisk odpadów; (w przypadku biogazowni są odpady organiczne powstające podczas produkcji rolniczej) §3 ust. 1 pkt 52 lit. b) – zabudowa przemysłowa lub magazynowa, wraz z towarzyszącą jej infrastrukturą, o powierzchni zabudowy nie mniejszej niż 1 ha na obszarach nie objętych formami ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt. 1-5, 8 i 9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, lub w otulinach form ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt. 1-3 tej ustawy, do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. GORZELNIA § 3 ust. 1 pkt 101 – gorzelnie, zakłady przetwarzające alkohol etylowy oraz wytwarzające napoje alkoholowe; 13 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. INSTALACJA TERMICZNEJ UTYLIZACJI ODPADÓW § 2 ust. 1 pkt 46 - instalacje do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne przy zastosowaniu procesów termicznych lub chemicznych, w tym instalacje do krakingu odpadów, z wyłączeniem instalacji spalających odpady będące biomasą w rozumieniu przepisów o standardach emisyjnych z instalacji; do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko. PRODUKCJA PREFABRYKATÓW BETONOWYCH § 3 ust. 1 pkt 21 – instalacje do produkcji betonu w ilości nie mniejszej niż 15t na dobę; do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. 2.6 Zgodność proponowanej technologii z rozporządzeniem Ministra Gospodarki w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów z dnia 21 marca 2002 r. Tabela 1. Analiza zgodności proponowanej technologii z rozporządzeniem Ministra Gospodarki w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów z dnia 21 marca 2002 r. Warunki wg rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 marca 2002 r. Spełnianie warunków § 3. Termiczny proces przekształcania odpadów, zwany dalej „procesem”, prowadzi się w taki sposób, aby: 1) przy spalaniu odpadów lub substancji powstających w szczególności podczas pirolizy, zgazowania i procesu plazmowego lub w razie zastosowania innych procesów, temperatura gazów powstających w wyniku spalania, zmierzona blisko ściany wewnętrznej lub w innym reprezentatywnym miejscu komory spalania, wynikającym ze specyfiki technicznej instalacji lub urządzenia, po ostatnim doprowadzeniu powietrza, nawet w najbardziej niekorzystnych warunkach, została podniesiona w kontrolowany i jednorodny sposób oraz była utrzymywana przez co najmniej 2 sekundy na poziomie nie niższym niż: a) 1100 °C — dla odpadów zawierających powyżej 1 % związków chlorowcoorganicznych przeliczonych na chlor, b) 850 °C — dla odpadów zawierających do 1 % związków chlorowcoorganicznych przeliczonych na chlor; Ponieważ zawartość związków chlorowcoorganicznych przeliczonych na chlor w odpadach komunalnych, osadzie ściekowym oraz masie pofermentacyjnej przeznaczonych do termicznego przekształcania jest mniejsza od 1%, więc aby nastąpiło dobre dopalenie spalin w komorze spalania to spaliny muszą przebywać w temperaturze min. 850°C przez co najmniej 2 sekundy. Zaproponowane rozwiązania technologiczne (konstrukcja kotła, palniki rozruchowe itp.) zapewnią odpowiednią temperaturę procesową, a co za tym idzie dotrzymanie wymagań § 3 rozporządzenia. 14 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Warunki wg rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 marca 2002 r. Spełnianie warunków § 5. Przekształcanie termiczne odpadów powinno zapewniać odpowiedni poziom ich przekształcenia, wyrażony jako maksymalna zawartość nieutlenionych związków organicznych, której miernikiem mogą być oznaczane zgodnie z Polskimi Normami: 1) całkowita zawartość węgla organicznego w żużlach i popiołach paleniskowych nieprzekraczająca 3% lub 2) udział części palnych w żużlach i popiołach paleniskowych nieprzekraczający 5%. § 6. Instalacje lub urządzenia do termicznego przekształcania odpadów wyposaża się w: 1) co najmniej jeden włączający się automatycznie palnik pomocniczy do stałego utrzymywania wymaganej temperatury procesu oraz wspomagania jego rozruchu i zatrzymania; palnik wspomaga proces tak długo, dopóki w komorze spalania będą pozostawały nieprzekształcone odpady, 2) automatyczny system podawania odpadów, pozwalający na zatrzymanie ich podawania podczas: a) rozruchu do czasu osiągnięcia wymaganej temperatury, b) procesu, w razie nieosiągnięcia wymaganej temperatury lub przekroczenia dopuszczalnych wartości emisji, 3) urządzenia techniczne do odprowadzania gazów spalinowych, gwarantujące dotrzymanie norm emisyjnych, określonych w odrębnych przepisach, 4) urządzenia techniczne do odzysku energii powstającej w procesie termicznego przekształcania odpadów, jeżeli stosowany rodzaj instalacji lub urządzenia umożliwia taki odzysk, 5) urządzenia techniczne do ochrony gleby i ziemi oraz wód powierzchniowych i podziemnych, 6) urządzenia techniczne do gromadzenia suchych pozostałości poprocesowych. Zawartość niedopału w żużlach i popiołach paleniskowych pochodzących z energetycznego recyklingu przy pomocy technologii typu „K” wynosi mniej niż 1% udziału masowego. Otrzymany w instalacji popiół nie tylko nie stanowi niepożądanego niedopału, lecz stanowi cenny surowiec np. do produkcji prefabrykowanych materiałów. Proces prowadzenia termicznego przekształcania odpadów zapewnia dotrzymanie wymagań określonych w § 5. § 7. 1. Podczas prowadzenia procesu, w komorze spalania lub komorze dopalania, przeprowadza się ciągły pomiar: 1) temperatury gazów spalinowych, mierzonej w pobliżu ściany wewnętrznej, w sposób eliminujący wpływ promieniowania cieplnego płomienia, 2) zawartości tlenu w gazach spalinowych, 3) ciśnienia gazów spalinowych, 2. Czas przebywania gazów spalinowych w wymaganej temperaturze, o której mowa w § 3, podlega weryfikacji podczas rozruchu i po każdej modernizacji instalacji. 3. W przypadku gdy techniki pomiarowe zastosowane do poboru i analizy składu gazów spalinowych nie obejmują osuszania gazów przed ich analizą, proces monitoruje się także w zakresie zawartości pary wodnej w gazach spalinowych. § 8. 1. Do przeprowadzania wymaganych pomiarów stosuje się urządzenia techniczne do ciągłego pomiaru parametrów procesu. 2. Urządzenia, o których mowa w ust. 1, należy poddawać corocznym przeglądom technicznym oraz nie rzadziej niż Prowadzony będzie ciągły pomiar wymienionych w § 7 parametrów. Instalacja termicznej utylizacji odpadów w obrębie Nowe, gmina Wągrowiec będzie wyposażona w wszystkie urządzenia i systemy opisane w § 6. Zastosowane będą urządzenia techniczne do ciągłego pomiaru parametrów procesu, które będą poddawane przeglądom i kalibracji w terminach określonych w § 8. 15 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Warunki wg rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 marca 2002 r. raz na 3 lata kalibracji. § 9. Standardy emisyjne z instalacji spalania lub współspalania odpadów określają przepisy odrębne. § 10. Dopuszczalne ilości substancji zawartych w ściekach z procesu określają odrębne przepisy. § 11. Wymagania w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości substancji lub energii wprowadzanej do środowiska przez prowadzącego instalację lub użytkownika urządzenia regulują odrębne przepisy. § 12. 1. W przypadku wystąpienia zakłóceń w instalacjach termicznego przekształcania, w tym współspalania odpadów, polegających na niedotrzymaniu warunków prowadzenia procesu określonych w § 3, albo w pracy urządzeń ochronnych ograniczających wprowadzanie substancji do powietrza: 1) wstrzymuje się podawanie odpadów do instalacji, 2) nie później niż w czwartej godzinie występowania zakłóceń rozpoczyna się procedurę zatrzymania instalacji, w trybie przewidzianym w instrukcji obsługi instalacji, 3) wstrzymuje się pracę instalacji, jeżeli łączny czas występowania zakłóceń w roku kalendarzowym przekroczy 60 godzin. 2. Wymóg, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, obowiązuje dla każdej linii technologicznej instalacji termicznego przekształcania, w tym współspalania odpadów, wyposażonej w odrębne urządzenia ochronne ograniczające wprowadzenie substancji do powietrza. § 13. 1. Pozostałości po termicznym przekształcaniu odpadów poddaje się odzyskowi, a w przypadku braku takiej możliwości — unieszkodliwia się, ze szczególnym uwzględnieniem unieszkodliwienia frakcji metali ciężkich. 2. Dopuszcza się wykorzystanie pozostałości po termicznym przekształceniu odpadów do sporządzania mieszanek betonowych na potrzeby budownictwa, z wyłączeniem budynków przeznaczonych do stałego przebywania ludzi lub zwierząt oraz do produkcji lub magazynowania żywności, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4. 3. Stężenie metali ciężkich w wyciągach wodnych z badania wymywalności tych metali z próbek mieszanek 16 Spełnianie warunków Instalacja termicznej utylizacji odpadów będzie spełniać standardy emisyjne zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 roku (Dz. U. 2011 nr 95 poz. 558). Szczegółowe dane zawiera rozdział 9.2.1 przedstawionego raportu oddziaływania na środowisko. Instalacja termicznej utylizacji odpadów z założenia jest instalacją o zerowej emisji ścieków przemysłowych do kanalizacji. W instalacji będzie powstawało kilka rodzajów ścieków i wód przemysłowych, ale po oczyszczeniu będą one wykorzystywane powtórnie do procesu technologicznego. Nie przewiduje się powstania odcieków z placu przyjęcia i miejsca czasowego magazynowania ustabilizowanych odpadów po procesowych. Wymagania dotyczące prowadzenia pomiarów emisji z instalacji szczegółowo określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz.U.08.206.1291). Wymagania w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości substancji lub energii wprowadzanej do środowiska zostały opisane w rozdziale tematycznym nr 18.2 przedłożonego raportu. Zakłada się zastosowanie procedur ustalonych rozporządzeniem. Wstrzymywanie podawania odpadów następować będzie automatycznie. Żużle i popioły lotne nie będą zawierać węgla organicznego (Corg ), więc z tego powodu będą podlegać odzyskowi i będą stanowić składnik mieszanki betonowej. Badanie wymywalności metali ciężkich z wyrobów betonowych będzie wykonywane na zasadach określonych w Aprobacie Technicznej uzyskanej od uprawnionej jednostki Badawczej. Aprobaty Techniczne są udzielane na wniosek producenta wyrobu budowlanego/materiału budowlanego. Zasady i tryb udzielania, zmiany i uchylenia aprobat technicznych, a także jednostki organizacyjne upoważnione do ich wydawania określa Rozporządzenie Infrastruktury z dnia 8 listopada 2004r. w sprawie aprobat technicznych oraz RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Warunki wg rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 marca 2002 r. Spełnianie warunków betonowych, o których mowa w ust. 2, nie może przekroczyć 10 mg/dm3 łącznie w przeliczeniu na masę pierwiastków. 4. Badanie wymywalności metali ciężkich z wyrobów betonowych, zawierających unieszkodliwione odpady niebezpieczne, przeprowadza się przez całkowite zanurzenie w wodzie próbki badanego materiału i utrzymanie jej przez 48 godzin przy stałym mieszaniu; do badania używa się wody niezawierającej chloru, o temperaturze w granicach 18°—22°C i twardości w granicach 3—6 mval/dm3; stosunek wagowy wody do materiału badanego powinien wynosić 10:1. jednostek organizacyjnych uprawnionych do ich wydawania. Jednostka aprobująca określi w wydanym dokumencie (aprobacie technicznej) m.in. · przeznaczenie, zakres i warunki stosowania wyrobu budowlanego oraz, w miarę potrzeb, warunki jego użytkowania, montażu i konserwacji; · właściwości użytkowe i własności techniczne wyrobu budowlanego, istotnie związane z wymaganiami podstawowymi, ich poziom oraz metody badań; · klasyfikację wynikającą z odrębnych przepisów i Polskich Norm; · wytyczne dotyczące technologii wytwarzania, pakowania, transportu i składowania oraz szczegółowy sposób znakowania wyrobu budowlanego; · datę wydania i utraty ważności aprobaty; · wymagania dla zakładowej kontroli produkcji; · wykaz dokumentów wykorzystanych w postępowaniu aprobacyjnym, w tym wykaz raportów z badań wyrobu budowlanego. § 14. Pozostałości po termicznym przekształcaniu odpadów magazynuje się i transportuje w sposób uniemożliwiający ich rozprzestrzenianie się w środowisku. Pozostałości po termicznym przekształcaniu odpadów transportuje się w sposób uniemożliwiający ich rozprzestrzenianie się do środowiska. Układ zaopatrzony będzie w odżużlacz z zamknięciem wodnym. Woda w odżużlaczu znajduje się na stałym poziomie i działa jako przesłona, uniemożliwiająca przepływ tzw. fałszywego powietrza do komory paleniskowej. Odżużlacz z zamknięciem wodnym: • gwarantuje schładzanie popiołu do temperatury rzędu 80º – 90º, • nawilża popiół zapobiegając zanieczyszczeniom poprzez ulatnianie się pyłów, • zapobiega napływaniu „fałszywego” powietrza do komory kotła. Podajniki celkowe dozują odprowadzanie żużla i popiołu do zewnętrznego układu odpopielania. Szczegółowy opis układu odprowadzania popiołu i żużla znajduje się na stronie 53 - 55 raportu. Żużle, popioły, pyły paleniskowe będą wykorzystywane do produkcji mieszanki betonowej, z której produkowane będą prefabrykowane materiały budowlane takie jak kostka brukowa, krawężniki. Odpady niebezpieczne powstałe w instalacji oczyszczania gazów spalinowych będą kierowane osobną instalacją do szczelnie zamkniętych kontenerów umożliwiających ich bezpieczne magazynowanie, a następnie transport i utylizację przez specjalistyczne firmy posiadające odpowiednie zezwolenia z zakresu gospodarki odpadami niebezpiecznymi. 17 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 3. Główne cechy charakterystyczne procesów produkcyjnych 3.1 Opis ogólny technologii Przedsięwzięcie umożliwia: · wytwarzanie etanolu i energii odnawialnej (cieplnej i elektrycznej w skojarzeniu) z wywaru i innych substratów organicznych, hodowlę biomasy glonowej z wykorzystaniem zanieczyszczonych odcieków · z biogazowni oraz CO2, · termiczną utylizację masy pofermentacyjnej oraz innych odpadów organicznych, · produkcję prefabrykowanych materiałów budowlanych. Jednym z innowacyjnych elementów przedsięwzięcia (projektu) będzie, mało rozpowszechniona na świecie technologia termo-fizycznej obróbki substratów organicznych trafiających do biogazowni z zastosowaniem „hydrolizy temicznej” (SE). Energia cieplna do procesu będzie pochodzić ze spalin emitowanych z agregatów kogeneracyjnych napędzanych biogazem, która odzyskuje się ponownie w ilości ok. 70%. Efektem tego procesu jest zhydrolizowany, zhomogenizowany i zhigienizowany płynny substrat, który powstaje bez względu na to, jakiego rodzaju substratu organicznego użyto do procesu. Proces rozkładu takiego substratu w fermentacji metanowej jest znacznie szybszy (np. rozkład słomy następuje po 12 dniach) i efektywniejszy (większy odzysk biogazu o ok.30%), co umożliwia znaczne zmniejszenie pojemności zbiorników fermentacyjnych. Powstający w procesie fermentacji biogaz jest źródłem energii dla silników kogeneracyjnych, gdzie będzie przetwarzany na energię elektryczną i cieplną. Dwutlenek węgla będzie powstawał w procesach produkcyjnych w gorzelni, w procesie spalania biogazu w agregatach kogeneracyjnych oraz układzie termicznej utylizacji odpadów organicznych. Powstający CO2 będzie zagospodarowany częściowo w procesach przemian biochemicznych zachodzących w hodowli biomasy glonowej oraz częściowo będzie oczyszczany, sprężany i sprzedawany dla przemysłu spożywczego(opcjonalnie). Poza tym, z masy pofermentacyjnej wytwarzana będzie energia elektryczna i cieplna, gdyż będzie utylizowana ona termicznie w instalacji termicznej utylizacji odpadów typu „K”. Oprócz wysuszonej masy pofermentacyjnej w instalacji do termicznej utylizacji odpadów spalane będą wysegregowane odpady z sąsiedniego Międzygminnego Składowiska Odpadów Komunalnych. Takie powiązanie inwestycji pozwoli na zamknięcie systemu obiegu odpadów. 18 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” W ten sposób powstanie układ utylizacji odpadów, którego efektem działania będzie powstanie odnawialnej energii: elektrycznej (na własne potrzeby oraz do sprzedaży) i cieplnej (wykorzystanej na własne potrzeby). Częściowa utylizacja dwutlenku węgla w stawach glonowych pozwoli na uzyskanie dodatkowego produktu w postaci masy organicznej. Dwutlenek węgla może również, po oczyszczeniu oraz sprężeniu zostać sprzedany jako surowiec dla przemysłu spożywczego. Masa organiczna wytworzona w lagunach (glony) po separacji wykorzystana będzie jako substrat do biogazowni. 3.2 Gorzelnia Jednym z elementów planowanego przedsięwzięcia jest gorzelnia przetwarzająca surowce skrobiowe i/lub surowce celulozowe na etanol wraz z instalacją (systemem) konwersji wywaru na energię (elektryczną i cieplną). Proponowana technologia pozwoli na obniżenie wskaźników energetycznych i wodnych procesów technologicznych w stosunku do obecnie funkcjonujących (tradycyjnych) gorzelni, a mianowicie: · zmniejszenie zużycia energii cieplnej o 40%; · zmniejszenie zużycia wody procesowej o 40-50% · zmniejszenie ok. 20% kosztów jednostkowych wytwarzania spirytusu w wyniku energetycznego zagospodarowania wywaru. Surowce wykorzystywane w gorzelni nie będą odpadami. Substratami do produkcji etanolu są głównie materie roślinne oraz inne dodatki umożliwiające przeprowadzenie fermentacji alkoholowej: 1. Kukurydza dostarczana do produkcji zawartość skrobi > 44 % wilgotność < 29 % wymagania jakościowe zgodne z Polską Normą 2. Woda technologiczna 3. Enzymy upłynniający Alfa-amylaza cukrujący Gluko-amylaza zmniejszające lepkość (dotyczy przerobu żyta, pszenicy i jęczmienia) Ksylanoza, Alfa-glukanaza, celulaza. 4. Środek przeciw pienny – odpadowe wyższe kwasy tłuszczowe z zakładów olejarskich(w przypadku przerobu żyta). 5. Pożywki mineralne – fosforan amonu. 6. Kwas siarkowy 98% techniczny. 7. Wodorotlenek sodu w płatkach lub granulacie. 8. Drożdże saccharomyces cerewisiae, osmofilne (wytrzymujące wysokie stężenie cukrów > 25°Blg i alkoholu => 18%). 19 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Wskazane wyżej ziarno kukurydzy w razie problemów z dostawami można zastąpić ziarnem zboża (żyta, pszenicy i jęczmienia) o średniej wydajności 33dm3 ze 100kg ziarna. Produktem ubocznym produkcji etanolu jest wywar gorzelniczy (kod 02 07 80) o składzie: - Woda 90% - białko 2,0 – 3,0% - węglowodany 3,8 –4,5% - tłuszcz 1,0% - błonnik 0,5 – 0,8 % - zw. mineralne 0,7%. Jego ilość została wskazana na stronie 74 przedłożonego raportu i wynosi ok. 120 000 Mg rocznie. Wywar gorzelniany w całości utylizowany będzie w biogazowni. Odpady poprodukcyjne to: · wywar gorzelniczy, który będzie substratem do produkcji biogazu; · ścieki: proces technologiczny jest rozwiązaniem bezściekowym. Wody do chłodzenia są użyte w obiegu zamkniętym. Wody z mycia urządzeń przeznaczone są do sporządzenia zacierów; · dwutlenek węgla (CO2) powstające w trakcie fermentacji i w procesie propagacji drożdży. Procesy technologiczne w gorzelni to: · czyszczenie ziarna - ma na celu wydzielenie z surowca zanieczyszczeń mineralnych i organicznych oraz elementów stalowych (ok. 1% zanieczyszczeń); · rozdrabnianie - zabieg ma na celu zniszczenie struktury ziarna i ułatwienia dostępu do skrobi, jest pierwszym etapem wydzielenia skrobi; · uwodnienie - polega na wymieszaniu zmielonego surowca z wodą i prowadzenie do napęcznienia komórek; · rozparowanie - jest następnym etapem uwalniania skrobi, który jednocześnie jest procesem sterylizacji surowca. Proces przebiega w przeciągu 30 minut w temperaturze minimum 130ºC i ciśnieniu 0,2 MPa (źródłem energii do wytwarzania pary będą także spaliny z agregatu kogeneracyjnego); · upłynnianie i scukrzanie – w procesie tym następuje otrzymanie zacieru zdolnego do fermentacji. Przebiega to z wykorzystaniem hydrolizy enzymatycznej. Enzymy rozrywają połączenia glukozowe makrocząsteczek skrobi, w wyniku czego uzyskujemy zdolne do fermentacji cząsteczki. Rozparowany cukier jest przesyłany do kadzi zacierowej. Do kadzi dodaje się enzym upłynniający. Dla prowadzenia procesu wykorzystuje się preparat enzymatyczny alfa - amylazy. W trakcie trwania całego procesu zacier jest intensywnie mieszany. Czas trwania tego etapu zacierania wynosi 15 minut. 20 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Upłynniony zacier przepompowuje się cyrkulacyjnie pompą przez wymiennik ciepła. W wymienniku tym zacier jest schładzany wodą do temperatury 65-70ºC, a po uzyskaniu tej temperatury rozpoczyna się etap scukrzania zacieru. Proces ten prowadzi się przez ok. 15 minut. Do scukrzania zacierów używa się preparat enzymatyczny glukoamylazy oraz enzymu zmniejszającego lepkość. Proces prowadzi się w pH 5,5. Korektę pH zacieru dokonuje się mleczkiem wapiennym. Enzymy oraz mleczko wprowadza się bezpośrednio do kadzi zacierowej. W trakcie trwania całego procesu zacier jest intensywnie mieszany. Po scukrzeniu zacier chłodzi się do temperatury < 30ºC. Następnie zacier kierowany jest do odpowiedniej kadzi fermentacyjnej; · fermentacja - pozwala na otrzymanie zacieru odfermentowanego o zawartości alkoholu > 10%. Proces fermentacji składa się z dwóch etapów: I. Hodowli drożdży, która pozwala na wytworzenie masy drożdży koniecznych do prowadzenia fermentacji alkoholowej. II. Właściwej fermentacji alkoholowej, która pozwala otrzymać z cukrów alkohol etylowy. Czas trwania fermentacji wynosi 72 godziny. Proces ten prowadzimy przy udziale drożdży gorzelniczych w temperaturze 30-36ºC. · Odpęd - destylacja zacieru odfermentowanego ma na celu wydzielenie z niego alkoholu etylowego i zatężenie go do mocy co najmniej 88 % obj. Proces odbywa się w kolumnie odpędowej. Destylacja prowadzona jest z wydzieleniem frakcji przedgonów i podgonów, w efekcie otrzymujemy wysokiej klasy destylat rolniczy. Pozostałością destylacji jest wywar o zawartości suchej masy >10 %. Proces prowadzony będzie zgodnie z ustalonymi (zaprojektowanymi) warunkami techniczno - technologicznymi: · stosowane materiały - część aparatów i orurowania, które są w kontakcie z mediami procesowymi w fazie cieczy lub pary wykonane ze stali nierdzewnej. Część spirytusowa kolumny odpędowej będzie wykonana z miedzi. Część aparatów i orurowania, które są w kontakcie z parą wodną, będą wykonane ze stali węglowej; · aparat odpędowy - część odpędowa wykonana będzie ze stali kwasoodpornej, część wzmacniająca z miedzi. Płaszcze deflegmatora ze stali, rurki wewnętrzne z miedzi; · wymienniki ciepła - stosowane będą wymienniki rurowe posiadające: - cylindryczny płaszcz i dwie pokrywy; - dwa dna sitowe z rurami rozwalcowanymi; - króćce; · zbiorniki - pionowe, cylindryczne z dnami płaskimi, prostopadłościenne z zamocowanymi do montażu na płaskim podłożu; · pompy- stosowane będą: - pompy odśrodkowe; - pompy samozasysające; 21 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” - pompy ślimakowe. · aparatura kontrolno – pomiarowa - zadaniem tego systemu jest automatyzacja i kontrola procesu produkcji, do wyposażenia należy pulpit kontrolny z pełnym wyposażeniem, okablowaniem, posiadającym aparaturę pomiarową, wyłączniki rozruchowe pomp, wyjścia czujników pomiarowych, regulatory mikroprocesorowe, aparaturę alarmową (dźwiękową i wizualną); · indywidualne przyrządy: - przetworniki sensoryczne, zawory, - pneumatyczne zawory automatyczne z przetwornicami elektropneumatycznymi, - wskaźniki temperatury, pH, manometry, · orurowanie, zawory - orurowanie wykonane będzie według dokumentacji. Będzie ono kształtowane, spawane i montowane przez przedsiębiorstwo montażowe zgodnie z dostarczoną dokumentacją. W obiegu technologicznym będą zawory kulowe i zawory stali, w zależności od ich przeznaczenia. Zagospodarowanie wywaru Wywar z gorzelni zostanie poddany procesowi fermentacji metanowej celem otrzymania biogazu i użycia go do produkcji energii elektrycznej. Produkty uboczne procesu produkcji etanolu W czasie procesu fermentacji alkoholowej wydziela się 0,765 kg CO2/1 dm3 wyprodukowanego alkoholu etylowego. W ciągu 1 godziny otrzymujemy 1 148 kg CO2 W ciągu 1 doby otrzymujemy 25 245 kgCO2 Dwutlenek węgla zostanie częściowo wykorzystany do produkcji masy glonowej – pożywka dla mikroorganizmów oraz częściowo zostanie sprężony i stanowić będzie surowiec dla przemysłu spożywczego. 22 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Schemat. 1. Schemat ideowy procesu technologicznego produkcji alkoholu etylowego. 23 3.3 Biogazownia 3.3.1 Informacje ogólne Projektowana biogazownia w skrócie BPS (biologiczny power system) będzie przetwarzać substrat składający się z następujących składników: wywar gorzelniany, serwatka, odpady organiczne wysegregowane z odpadów komunalnych, masa glonowa po separacji, odpady z przemysłu owocowo-warzywnego, obornik, gnojówka, kiszonka z kukurydzy i traw. Przetwórstwo to fermentacja mezofilna w warunkach beztlenowych z odzyskiem biogazu, który zostanie w jednostkach kogeneracyjnych przetworzony przy maksymalnej skuteczności na energię elektryczną oraz cieplną. Nadmierny biogaz będzie dostarczany do zbiornika gazu jako paliwo pomocnicze dla instalacji do termicznej utylizacji odpadów. Resztki z procesu fermentacji (masa pofermentacyjna) w pierwszej kolejności zagęszczane będą za pomocą separatora. W wyniku tego procesu uzyskany będzie zagęszczony separat o zawartości suchej masy na poziomie 25 – 30 % oraz odciek, którego sucha masa będzie na poziomie 1%. Zagęszczony separat – odwodniona masa pofermentacyjna- będzie suszony, a następnie utylizowany na bieżąco w instalacji termicznej z układem kotłowym typu „K”. Część pozostałej frakcji płynnej zostanie wykorzystana do rozcieńczania substratów w biogazowni. Pozostała część odcieku będzie podawana do stawów glonowych, gdzie następować będzie jej oczyszczanie do jakości wody przemysłowej. Oczyszczony odciek będzie używany do celów technologicznych w gorzelni, instalacji termicznej utylizacji odpadów, zakładzie produkcji materiałów budowlanych. Parametry oczyszczania odcieku umożliwiać będą (w przypadku jego niewykorzystania na cele technologiczne) jego ewentualne zrzut do odbiornika (rów meliorqacyjny) po uzyskaniu pozwolenia wodnoprawnego. RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Schemat. 2. Metoda wykorzystania masy pofermentacyjnej. Parametrem zasadniczym BPS jest osiągnięcie mocy elektrycznej 4 MWe. Zastosowana technologia rozwiązuje: · Higienizację i hydrolizę substratów; · Przetwórstwo i homogenizację surowców wejściowych - zbiornik mieszający; · Produkcję i czyszczenie biogazu; · Produkcję energii elektrycznej i ciepła; · Magazynowanie biogazu; · Odwadnianie resztek procesu fermentacji; · Magazynowanie części płynnych; Projektowany system instalacji biogazowej (Biogazowni) składa się z: • zbiorników fermentacyjnych: to główny element biogazowni, których łączna powierzchnia komór fermentacyjnych wynosi 16 000 m3. Po procesie obróbki termofizycznej substratów nastąpi ich rozkład w procesie mezofilnej fermentacji metanowej. Beztlenowy rozkład substratu zachodzi najpierw wewnątrz głównych reaktorów fermentacyjnych, a następnie jest on przepompowywany do wtórnych zbiorników fermentacyjnych, w których górna strefa zawiera zbiornik na gaz. Zainstalowane zostaną na betonowych fundamentach zbiorniki naziemne stalowe; • budowy systemu (laguny) gromadzenia wody pofermentacyjnej i hodowli glonów: układ magazynowania i oczyszczania masy pofermentacyjnej (laguny ziemne 25 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” o pojemności ok. 9600 m3 przykryte poliwęglanem, instalacja napowietrzania i podawania CO2, instalacja do naświetlania, urządzenia doczyszczające). Frakcja płynna (odciek) masy pofermentacyjnej magazynowana będzie w zbiornikach ziemnych (lagunach). Zgodnie z przepisami ustawy o nawozach i nawożeniu w okresie zimowych tego rodzaju płynnych odpadów poprodukcyjnych nie można wywozić na użytki rolne. Zbiorniki te będą więc pełniły funkcje magazynową, a jednocześnie wykorzystane zostaną, po odpowiednim przystosowaniu do hodowli roślin wodnych (glonów), które oprócz oczyszczania wody pofermentacyjnej stanowić będą biomasę dla fermentacji metanowej. Część tej wody zostanie poddana doczyszczeniu do parametrów wody przemysłowej, używanej w procesach technologicznych w gorzelni, a jej nadmiar będzie odprowadzany do odbiornika (rów melioracyjny). • budynku technicznego do systemy przyjęcia i obróbki substratów - stanowi integralną część wdrażanego procesu technicznego, a wydatki poniesione na jego budowę są konieczne z punktu widzenia realizacji projektu. W budynku tym wykonanym w lekkiej konstrukcji, w którym umieszczone zostaną urządzenia do termicznej hydrolizy, zestawy pomp, agregaty, szaty sterujące z terminalem komputerowym, stanowisko badawcze. Budynek ten pełnić będzie także funkcję ochronną przed emisją zanieczyszczeń, zwłaszcza substancji odrodcznych, m.in. poprzez zastosowanie aktywnych biologicznie filtrów. • system przyjęcia i obróbki substratów - głównym celem zastosowania termicznofizycznej obróbki substratów organicznych (wywar, słoma, inne) jest zniszczenie struktur komórkowych, przed poddaniem substratów procesowi fermentacji metanowej. Takie przygotowanie substratów powoduje wyeliminowanie złożonych procesów rozkładu ciał stałych i ich hydrolizy biochemicznej. Efektem tego procesu jest znaczne zmniejszenie pojemności komór fermentacyjnych i skrócenie czasu fermentacji. Źródłem energii cieplnej dla procesu są spaliny z agregatów kogeneracyjnych. • agregaty kogeneracyjne - instalacja ta umożliwia wykorzystanie wytworzonego w procesie matanogenezy biogazu, do produkcji w skojarzeniu energii elektrycznej i cieplnej. Wykorzystana zostanie również energia cieplna (ok. 480 stopni Celsjusza) zawarta w spalinach, a zawarty w nich CO2 zostanie częściowo wykorzystany jako ściśle zintegrowany element przedsięwzięcia z biogazownią. Kogeneracja to skojarzone wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej, która spełnia istotną rolę w procesie obniżania emisji gazów cieplarnianych. W wyniku skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej dokonuje się znacznej oszczędności paliwa pierwotnego. Ponadto kogeneracja jest najtańszym sposobem redukcji emisji dwutlenku węgla. • urządzenia i instalacje grzewcze, wodno - kanalizacyjne, oczyszczania i magazynowania biogazu: utrzymanie w ruchu głównych urządzeń i zintegrowanie procesów technologicznych wymaga zainstalowania urządzeń i instalacji do magazynowania i przemieszczania mediów stosowanych i uzyskiwanych w procesach technologicznych. Są to przede wszystkim różnego rodzaju pompy, mieszadła, wymienniki ciepła oraz instalacje, najczęściej wykonane z tworzyw sztucznych, służące do transportu wody i uwodnionych substratów. Biogaz przed spalaniem w silnikach 26 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” iskrowych przepływa przez stację analizy gazu (CH4, H2S, CO2, O2), stację schładzania i odwadniania, płuczkę gazy (skruber) w celu końcowego usuwania H2S. Wykonana zostanie instalacja pochodni, w której możliwe będzie spalania gazu w przypadku nadmiernej jego produkcji lub awarii urządzeń; • instalacja do suszenia masy pofermentacyjnej i glonów: instalacja ta składać się będzie ze stacji separacji, w skład której wchodzić będzie wirówka dekantacyjna oraz prasy filtracyjne. Odseparowana z masy pofermentacyjnej i glonowej, frakcja gęsta, poddana zostanie procesowi suszenia w suszarni obrotowej. Praca tego urządzenia będzie zintensyfikowana w okresie letnim, kiedy występuje nadmiar energii cieplnej. • instalacja i urządzenia do magazynowania i hodowli glonów: po separacji masy pofermentacyjnej, frakcja płynna (odciek) będzie przepompowywana do ziemnego (laguna) zbiornika magazynowego. Odciek ten zawiera jeszcze 1-3% suchej masy, a więc jest mocno zanieczyszczony. W celu jego oczyszczenia i efektywnego wykorzystania zawartych w nich składników pokarmowych prowadzona będzie hodowla glonów. Laguny te zostaną przykryte konstrukcją, na której umieszczony zostanie, jako zadaszenie, poliwęglan. W celu utrzymania niezbędnych warunków temperaturowych do laguny doprowadzona będzie energia cieplna (rurociągi, wymienniki ciepła) odzyskanych z agregatów kogeneracyjnych i z procesów technologicznych w gorzelni. W porze nocnej laguny będą sztucznie naświetlane (zainstalowanie instalacji elektrycznej). 3.3.2 Opis działania instalacji biogazowej 3.3.2.1 Obróbka termo-fizyczna substratów z zastosowaniem Economizer SE Steam Explosion („hydroliza termiczna”) technologii 3.3.2.1.1 Wstęp Na terenie zakładu higienizacja substratów przeprowadzana będzie dzięki zastosowaniu technologii hydrolizy temicznej, czyli termo-fizycznej obróbki substratów organicznych (SE-„Steam Explosion”). Procesowi higienizacji podlegać będą następujące substraty: obornik, kiszonka z kukurydzy, frakcja organiczna odpadów komunalnych. Głównym powodem zastosowania termo-fizycznej przeróbki odpadów jest konieczność osiągnięcia celu zniszczenia struktur stałych przed poddaniem substratu procesowi fermentacji mezofilnej. Przy typowych odpadach włóknistych głównym celem jest zniszczenie kompleksów lignocelulozowych i hemicelulozowych. Higienizacja odpadów odbywać się będzie zgodnie z dyrektywą UE nr 1774/2002. Proces hydrolizy termicznej (SE) przeprowadza się w punkcie pracy 160 °C, odpowiednim ciśnieniu ok. 8 bar i przy czasie cyklu wsadowego ok. 20 minut. Przy zastosowaniu opisanych warunków nadciśnienia i wysokiej temperatury, woda komórkowa, która jest integralnym składnikiem każdej masy organicznej, ulega wrzeniu w warunkach hiperkrytycznych. W trakcie samoistnego rozprężania do warunków 27 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” normalnych woda komórkowa gwałtownie paruje, co prowadzi do rozerwania struktur komórkowych. Wytworzona siła rozrywa każdą strukturę włóknistą – nie poprzez mechaniczne rozdrobnienie lecz poprzez wewnętrzne rozerwanie aż do wymiarów cząsteczkowych. Efektem takiego procesu jest zhydrolizowany i homogenizowany płynny osad, bez względu na to jakiego rodzaju substratu stałego użyto do procesu. Takie przygotowanie wsadu pozwala na uwolnienie etapu anaerobowej fermentacji od złożonych procesów rozkładu ciał stałych i ich hydrolizy, co zazwyczaj blokuje ponad 50% pojemności reaktora, a tym samym ogranicza wydajność procesu. Proces rozkładu takiego substratu w fermentacji metanowej jest znacznie szybszy (np. rozkład słomy następuje po 12 dniach) i efektywniejszy (większy odzysk biogazu o ok. 30%), co umożliwia znaczne zmniejszenie pojemności zbiorników fermentacyjnych. 3.3.2.1.2 Wstępne kondycjonowanie wsadu Mechanicznie rozdrobniony stały substrat podawany jest poprzez przenośnik śrubowy do zbiornika wstępnego kondycjonowania. Przed podaniem wsadu do zbiornika zastawka otwiera się automatycznie. Pojemność zbiornika przewidziana jest na średni czas zatrzymania retencji około 3 do 5 godzin. Powodem tego jest konieczność efektywnego wstępnego ogrzania substratu przed podaniem do serca systemu „hydrolizy termicznej", czyli reaktora hydrolizującego. Ogrzewanie wsadu dokonuje się poprzez bezpośrednią recyrkulację pary odlotowej, która jest produkowana podczas ekspansji substratu. Wartość energetyczna pary odlotowej wystarcza na ogrzanie substratu od punktu wrzenia w warunkach zewnętrznych do punktu pracy. Bez zastosowania dodatkowego sytemu wymienników ciepła bezpośrednia recyrkulacja pary pozwala na podniesienie temperatury wewnątrz zbiornika kondycjonowania wstępnego do około plus 70°C. Gorący substrat wewnątrz zbiornika wstępnego kondycjonowania jest mieszany za pomocą mieszadła o pionowej osi odpornego na trudne warunki użytkowania. Praca mieszadła jest skoordynowana z cyklami nadawy substratu, recyrkulacji ciepła i opróżniania zbiornika. Poziom wewnątrz zbiornika jest sterowany tak, aby utrzymywać optymalne napełnienie. Monitorowaniu podlega również temperatura procesu. Homogenizowany substrat odprowadzany jest ze stożkowato zakończonego dna zbiornika za pomocą pompy wyporowej (z łopatkami obrotowymi lub równoważnej) do układu zasilania hydrolizera. Substancje włókniste jak np. słoma wymagają innej metody kondycjonowania i strategii transportu: jednym z zadań wstępnego kondycjonowania (suchych) włóknistych substratów jest uwodnienie (zwilżenie) ich do uwodnienia około 60 do 70% przed podaniem do systemu hydrolizera. Etap ten jest konieczny do otrzymania płynnego osadu po procesie „hydrolizy termicznej”. Nasączanie pociętych włókien celulozowych przez 3 do 5 godzin w gorącej wodzie plus sekwencyjne poddanie działaniu pary stanowi odpowiedni na tym etapie proces. Jako, 28 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” że wilgotne cząstki słomy nadal maja tendencje do flotowania, transport substratu za pomocą pompy może okazać się niemożliwy. Dlatego systemy przeznaczone do przeróbki odpadów rolniczych zawierają system przenośników śrubowych, który odbiera wstępnie kondycjonowany substrat wprost z powierzchni zbiornika i przenosi do układu zasilania hydrolizera. Uzupełnianie wody do nawilżania w zbiorniku kondycjonowania następuje w wyniku recyrkulacji wody z procesów fermentacji lub odwadniania i jest sterowane za pomocą automatycznego zaworu. Substancje stałe z przetwórstwa przemysłowego lub produkcji rolnej mogą przypadkowo lub stale zawierać pewne ilości metalu lub innych zanieczyszczeń jak np. kamienie. Takie substancje gromadzić się będą w stożkowo zakończonym dnie zbiornika wstępnego kondycjonowania, skąd okresowo będą usuwane do specjalnego kontenera poprzez otwarcie automatycznego zaworu spustowego. 3.3.2.1.3 Hydrolizer Hydrolizer zasilany jest w substrat poprzez zamykaną komorę ciśnieniową, tzw. zasilacz. W górnej części komory zawór automatyczny otwiera lub zamyka otwór zasilający zbiornika, zgodnie z ustaloną sekwencją pracy. Pojemność komory zasilacza jest dokładnie skorelowana z objętością pojedynczej nadawy do hydrolizera. Oznacza to, ze zasilacz jest całkowicie wypełniony podczas jednego cyklu podgrzewania hydrolizera do momentu aż zintegrowany czujnik poziomu zarejestruje maksymalny poziom napełnienia. Po automatycznym zamknięciu zaworu zasilacza ciśnienie wewnątrz zasilacza zostaje zrównoważone z maksymalnym ciśnieniem wewnątrz reaktora hydrolizującego. Po uzyskaniu ciśnienia pracy, automatycznie zostanie zamknięty zawór wyrównawczy zasilacza. Po otrzymaniu sygnału gotowości do nadawy automatyczny zawór spustowy zasilacza otwiera się i całkowita jego zawartość zostaje przemieszczona do hydrolizera wykorzystując różnicę ciśnienia. Hydrolizer składa się z dwu-płaszczowego zbiornika ciśnieniowego o kształcie cylindrycznym, usytuowanego poziomo. Część zewnętrzna zasilana jest medium grzewczym, zazwyczaj gazem odlotowym (spalinami) agregatów kogeneracyjnych, w celu osiągnięcia przewidzianej temperatury i ciśnienia pracy. Zasilanie w medium grzewcze sterowane jest za pomocą podwójnego czujnika temperatury zainstalowanego wewnątrz reaktora, który uruchamia zawór zasilający. Komora wewnętrzna zawiera duże mieszadło obrotowe o osi poziomej. Poprzez powolną rotację mieszadło zapewnia stałe wyrównanie i rozdział ciepła z medium grzewczego do substratu. Procesy ogrzewania i mieszania są ciągłe, niezależne od cyklicznej pracy zasilania/ opróżniania hydrolizera, co stanowi istotną zaletę technologii Ekonomizer SE. Pojemność hydrolizera jest określona głównie poprzez stopień wymiany ciepła, co prowadzi do ustalenia czasu retencji średnio od 3 do 5 godzin. Podczas cyklicznych 29 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” faz zasilania i opróżniania zawartość reaktora podlega tylko częściowej wymianie, co skutkuje prawie niezmiennym w czasie zapotrzebowaniem na ciepło. Po napełnieniu hydrolizera system ulega podgrzaniu przy stałej kontroli temperatury i ciśnienia, aż do osiągnięcia ustalonego punktu pracy. Po zaprogramowanym okresie czasu zatrzymania, automatyczny zawór spustowy wyrzuca określoną ilość rozłożonego substratu. Ilość wyrzucanego materiału regulowana jest za pomocą urządzenia wagowego zainstalowanego pod hydrolizerem. Poprzez bilansowanie ciężaru, system dokładnie wyrzuca tyle samo materiału, co już przygotowany w komorze zasilacza do nadawy. Po zakończeniu wyrzutu substratu, hydrolizer pozostaje w obniżonym ciśnieniu, co pozwala na wykorzystanie zwiększonego ciśnienia w komorze zasilacza, na dokonanie kolejnego cyklu wsadu do hydrolizera. Stanowi to początek kolejnego cyklu pracy. 3.3.2.1.4 Komora rozprężna Po opuszczeniu reaktora hydrolizującego substrat osiąga warunki temperatury i ciśnienia atmosferycznego w reakcji wybuchowej, co nazywane jest eksplozją parową czyli „hydrolizą termiczną". W celu zabsorbowania wyzwalanych sił, substrat gromadzony jest w zbiorniku cyklonowym. Podczas gdy wyzwolona duża ilość pary jest recyrkulowana do zbiornika wstępnego kondycjonowania z wykorzystaniem resztkowego nadciśnienia, ciekły produkt wprawiany jest w ruch rotacyjny i w końcu opuszcza zbiornik cyklonowy, przepływa do zbiornika rozprężnego, gdzie jest buforowany przed dalsza utylizacją. Zbiornik rozprężny jest zaprojektowany na czas zatrzymania około 5 godzin, czasami nieznacznie więcej. Zbiornik rozprężny jest pionowym zbiornikiem cylindrycznym zamkniętym ze stożkowo zakończonym dnem. W zbiorniku zachodzi stały pomiar temperatury i poziomu napełnienia. Opcjonalnie możliwe jest zainstalowanie spirali wymiennika ciepła w zbiorniku rozprężnym w celu wstępnego podgrzania ciekłego substratu z wykorzystaniem zwiększonej temperatury rozłożonych substratów stałych. Zbiornik rozprężny jest opróżniany za pomocą pompowni wyposażonej w pomiar przepływu. Dwie pompy wyporowe tłoczą rozłożony i homogenizowany produkt do głównych zbiorników fermentacyjnych. 3.3.2.1.5 Oczyszczanie powietrza z odorów Powietrze zanieczyszczone odorami powstającymi podczas rozładunku i transportu odpadów w budynku obsługi, jak również niewielkie ilości gazów odlotowych z procesu „hydrolizy termicznej" są gromadzone i odprowadzane za pomocą wymuszonej wentylacji. 30 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Zanieczyszczone powietrze jest przepuszczane przez aktywny biologicznie, organiczny filtr, określany jako biofiltr powietrza odlotowego, który jest zlokalizowany na zewnątrz budynku obsługi. Biofiltr powietrza zaprojektowany jest w konstrukcji otwartej, np. może być wykonany pod powierzchnią terenu. Po przepuszczeniu powietrza przez biofiltr nie rejestruje się żadnej uciążliwości zapachowej. 3.3.2.2 Fermentacja beztlenowa (anaerobowa) Proces fermentacji beztlenowej składa się z szeregu procesów fermentacji kwaśnej, podczas których rozkładane są cząsteczki organiczne o długich łańcuchach na proste kwasy organiczne, oraz fermentacji metanowej, podczas których substrat organiczny jest przekształcany w metan (CH4) i inne gazy. Średni stopień rozkładu dla substancji organicznych wynosi około 85%. Pozostałe nie rozłożone substancje organiczne, substancje nieorganiczne jak sole, materiał obojętny oraz woda tworzą pozostałość procesu, tak zwany osad pofermentacyjny (masa pofermentacyjna). Powstający biogaz tworzy pęcherzyki w ciekłym substracie, które unoszą się ku powierzchni, gdzie przedostają się do strefy gromadzenia gazu w postaci zbiornika magazynowego. Projektowany proces odbywa się w biologicznych warunkach mezofilowych, dla których optymalna temperatura wynosi 38°C. Ze względu na bardzo efektywne wstępne przygotowanie substratu stałego, w procesie fermentacji nie zachodzą długotrwałe procesy rozkładu i hydrolizy, co skutkuje bardzo szybkimi, kontrolowanymi reakcjami w systemie. Powyższe okoliczności maja ogromny wpływ na ograniczenie pojemności komór fermentacyjnych. Obciążenia obliczeniowe mogą być znacznie wyższe niż przewidywane w konwencjonalnych reaktorach fermentacyjnych, a technologia mieszania ciekłego i homogenicznego substratu może być zoptymalizowana energetycznie (następuje zmniejszenie zużycia energii elektrycznej w stosunku do układu konwencjonalnego). Główne reaktory fermentacyjne Beztlenowy rozkład substratu zachodzi najpierw wewnątrz głównych reaktorów fermentacyjnych, które są odpowiedzialne za większą część procesu rozkładu. Zgodnie z przyjętą strategią główne reaktory mogą być użytkowane szeregowo lub równolegle. Pierwsze z reaktorów, zgodnie z kierunkiem przepływu, określane jako „Zbiornik fermentacyjny 1" oraz „Zbiornik fermentacyjny 2",, zasilane są wyłącznie materiałem z odpływu z instalacji wstępnego przygotowania substratu stałego - „hydrolizy termicznej". Dodatkowo może być zastosowana recyrkulacja osadu np. w przypadku konieczności rozcieńczenia substratu lub dodania biomasy. 31 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Następnie podczas długotrwałej fermentacji - czas zatrzymania wynosi zazwyczaj ponad 25 dni - uzyskuje się wysokoefektywną konwersję substancji organicznych. Przefermentowana masa jest następnie kierowana do dwóch kolejnych reaktorów, określanych jako „Zbiornik fermentacyjny 3" oraz „Zbiornik fermentacyjny 4",, gdzie jest mieszany z substratem płynnym w postaci wywaru gorzelnianego. Powyższe substancje, połączone z aktywna biomasą zostają przetworzone na biogaz w stosunkowo krótkim czasie. Odpowiednia strategia zasilania zapewnia optymalny stopień konwersji i zapobiega współbieżności szeregu procesów metabolicznych łatwiej i trudniej rozkładalnych związków organicznych, oraz zapewnia odpowiedni czas reakcji zgodny z potrzebami różnorodnych substratów. Reaktor ma kształt cylindryczny, z lekko pochylonym, stożkowym dnem. Zalecany stosunek średnicy do wysokości wynosi ok. 1 : 1. Ściany zewnętrzne wykonane ze stali powlekanej lub betonu, są izolowane termicznie w celu zapewnienia odpowiednich warunków cieplnych, szczególnie jeśli. Chodzi o utrzymanie odpowiedniej temperatury w okresie zimowym. Płyta denna, która nachylona jest w kierunku środka reaktora ok. 5°, wykonana jest z betonu. Strop zbiornika może być wykonany z izolowanych paneli stalowych lub płyt warstwowych, z centralną mocna platformą, zazwyczaj stanowiącą część konstrukcji pomostowej. Górna strefa reaktora zawiera zbiornik na gaz, który zapewnia objętość buforową kompensującą krótkotrwałe różnice w produkcji gazu i zazwyczaj zajmuje około 15 do 20% całkowitej objętości reaktora. Zbiornik na gaz tworzony jest przez elastyczną przegrodę, wykonaną z materiału o wysokiej odporności, rozpiętą całkowicie pomiędzy zewnętrznymi ścianami reaktora i pod stropem reaktora. Przegroda jest przymocowana do zewnętrznych ścian reaktora nieznacznie poniżej minimalnego poziomu cieczy za pomocą obrotowo mocowanych uchwytów w celu zapewnienia odpowiedniego uszczelnienia. Taka konstrukcja zapewnia pełne oddzielenie fazy gazowej od ścian i stropu reaktora, co rozwiązuje powszechny problem występowania korozji w konwencjonalnych instalacjach produkcji biogazu. Intensywne mieszanie substratu i stały kierunek przepływu osiągany jest poprzez zastosowanie dużych systemów mieszających. Te wolnoobrotowe mega-mieszadła składają się z silnej jednostki napędowej, mocnego, lecz elastycznego wału i dwupoziomowego systemu wirników. Jednostka napędowa jest zamocowana kołnierzowo na środku platformy centralnej na stropie zbiornika. Wał mieszadła przechodzi do reaktora pionowo przez strop przez gazoszczelne uszczelnienie (np. zamknięcie wodne), poprzez strefę gazową do strefy ciekłej, gdzie umieszczone są dwa poziomy wirników zapewniające optymalny przepływ w całej przestrzeni reaktora. 32 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” W celu uzyskania oszczędności energii prędkość obrotów mieszadła może być płynnie regulowana lub zmieniana sekwencyjnie, poprzez zastosowanie napędu o zmiennej prędkości. Taka strategia mieszania wymaga zainstalowania w równych odległościach wzdłuż ściany zbiornika pionowych przegród ograniczających przepływ. Przegrody te stanowią wymienniki ciepła, których ramy wykonane są z rur cyrkulacyjnych połączonych z dużymi płytami metalowymi, które tworzą niezwykle dużą powierzchnie wymiany ciepła. Wszystkie wymienniki ciepła/przegrody podłączone są do głównych przewodów obiegu grzewczego/ chłodniczego, które ułożone są wzdłuż zewnętrznego obwodu zbiornika. Zasilanie głównych zbiorników fermentacyjnych zachodzi przez rurociągi tłoczne, które przechodzą przez ściany zbiornika w pobliżu jego dna. Rura dolotowa dochodzi do środka zbiornika, gdzie występuje strefa największych turbulencji, zapewniając tym samym natychmiastowe i intensywne zmieszanie gorącego substratu z aktywną biomasą. W celu umożliwienia transportu produktu pomiędzy reaktorami położony jest wyrównawczy przewód łączący. Przewód może być bez przerwy otwarty, lub otwierany okresowo, w zależności od poziomu cieczy w zbiorniku nr 1 i nr 2. Opcja ta ma pozytywny efekt. Wykorzystując dodatkową siłę wynikającą z różnicy poziomów wytwarzana jest dużą prędkość przepływu zarówno w przewodzie wyrównawczym jak i w przewodach odpływowych / przelewowych w zbiorniku fermentacyjnym nr 3 i 4. Trzeci rurociąg biegnący przy dnie reaktora stanowi główny przewód spustowy, który połączony jest z do obiegu recyrkulacyjnego zaczynającego się w we wtórnym reaktorze fermentacyjnym. Za pomocą tego przewodu całkowita zawartość głównego zbiornika fermentacyjnego może zostać przeniesiona do reaktora wtórnego, np. w przypadku remontów. Rzeczywisty odpływ z każdego głównego zbiornika fermentacyjnego odbywa się systemem przelewowym, który jest zainstalowany na zewnątrz zbiornika na poziomie zwierciadła fazy ciekłej. Poprzez otwór zewnętrznej ścianie zbiornika substrat przepływa do niewielkiego 2komorowego zbiornika, który mieści przegrodę przelewowa o zmiennej wysokości. Konstrukcja ta oddziela przewód odpływowy z drugiej komory od środowiska gazowego występującego w zbiorniku fermentacyjnym. System ten działa na zasadzie syfonu. Gdy główne zbiorniki fermentacyjne pracują w trybie szeregowym odpływ ze zbiornika nr 1, służy wyłącznie jako przelew awaryjny. Przegrody przelewowe są ustawione w tym celu na odpowiedniej wysokości. Każdy z głównych zbiorników fermentacyjnych wyposażony jest w szereg stale pracujących przyrządów pomiarowych. Hydrostatyczny czujnik poziomu kontroluje poziom napełnienia, podczas gdy czujnik temperatury monitoruje temperaturę procesu i steruje obiegiem grzewczym/chłodzącym. Zbiornik gazu jest monitorowany za pomocą czujnika ciśnienia. Gaz gromadzący się w zbiorniku gazu odprowadzany jest poprzez kolektor zbiorczy, biegnący w centralnej platformie i przepływa do głównego zbiornika gazu przy 33 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” reaktorze wtórnym, wykorzystując swoje nadciśnienie. Każdy ze zbiorników fermentacyjnych wyposażony jest w odpowiednie zawory bezpieczeństwa przeciwdziałające nadmiernemu wzrostowi ciśnienia. 3.3.2.3 Ogrzewanie i chłodzenie zbiornika fermentacyjnego Kluczem do uzyskania stabilnej fermentacji mezofilowej jest utrzymanie temperatury procesu w zakresie pomiędzy 36 i 40°C, przy optymalnej wartości 38°C. Poza tym zakresem aktywność biologiczna obniża się lub całkowicie zostaje wstrzymana (przy niższych temperaturach) lub następuje obumarcie aktywnych bakterii (wyższe temperatury). Podczas zimy oznacza to, że system należy ogrzewać aby skompensować utratę ciepła przez ściany zbiorników, a w okresie letnim system należy obowiązkowo schładzać. Główną różnicą pomiędzy systemami konwencjonalnymi, a projektowaną stacja biogazu z systemem „hydrolizy termicznej" jest to, że do głównych zbiorników fermentacyjnych doprowadzany jest substrat nie o temperaturze otoczenia, a podgrzany do około 70°C. Ze względu na zastosowanie procesów wymiany ciepła dla gorącej hydrolizy ciekłych substratów, średnia temperatura substratu wynosi około 50°C. Zasilanie gorącym substratem nie ma negatywnego wpływu na procesy przeróbki biologicznej, jako że intensywne mieszanie zawartości reaktora prowadzi do natychmiastowego wyrównania temperatury. Ponieważ temperatura nadawy często jest wyższa od temperatury procesu fermentacji, chłodzenie reaktorów jest zjawiskiem częstszym. Z chwilą gdy system monitorowania temperatury wewnątrz reaktora wykryje odchyłkę od optymalnej temperatury procesu, uruchamiany jest obieg ogrzewania/chłodzenia, który tłoczy medium wymiany ciepła (woda) do wymienników ciepła zainstalowanych wewnątrz reaktorów. W przypadku zapotrzebowania na chłodzenie przepływ w obiegu kierowany jest do zamkniętego systemu chłodni suchych, gdzie jest schładzany z wykorzystaniem temperatury powietrza zewnętrznego i z powrotem kierowany do obiegu. W przypadku potrzeby podgrzewania obieg wody podłączony jest do obiegu schładzania instalacji CHP, która zapewnia wystarczającą ilość ciepła odpadowego. Obieg chłodniczy/grzewczy napędzany jest przez pompę odśrodkową o konstrukcji blokowej. Temperatura zasilania i odpływu w obiegu jak i ciśnienie, są stale monitorowane. Wszystkie rurociągi obiegu znajdujące się poza reaktorami są izolowane termicznie. W celu zapewnienia możliwości regulowania warunków osobno w reaktorach głównych, zaplanowano 4 niezależne obiegi z odrębnymi pompami i systemami kontrolnopomiarowymi. Układ ten wpływa również korzystnie na bezpieczeństwo eksploatacji. Inaczej odbywa się to we wtórnych reaktorach fermentacyjnych. Jako że nie ma zasilania medium o zwiększonej temperaturze występuje potrzeba wyrównywania temperatury 34 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” procesu poprzez ogrzewanie. Zazwyczaj wtórne reaktory fermentacyjne są eksploatowane przy nieznacznie obniżonych temperaturach, do ok. 36°C. Dlatego też dla wtórnych reaktorów opracowano odrębną strategię eksploatacji. Reaktory wtórne mogą być w okresie letnim ogrzewane za pomocą podgrzanego odpływu z obiegu chłodzenia reaktorów głównych, lub obieg może być zasilany bezpośrednio gorącym medium grzewczym. 3.3.2.4 Odsiarczanie i osuszanie biogazu Podczas przebiegu procesów anaerobowej fermentacji siarka która występuje w każdym z substratów tworzy siarkowodór, który jest substancja niepożądaną, jako że posiada nieprzyjemny zapach, lecz ważniejsze jest to, że jest wysoce korozyjny dla wielu materiałów konstrukcyjnych. Siarkowodór jest związkiem gazowym, który gromadzi się razem z metanem i dwutlenkiem węgla w wytwarzanym biogazie. Szczególnie szkodliwy jest dla turbin gazowych, integralnych składników instalacji CHP. W celu zapobieżenia szkodom wynikającym z korozji chemicznej opracowano specjalny proces chemiczny. Przed wprowadzeniem substratu do głównych zbiorników fermentacyjnych dozowana jest do niego określona ilość koagulanta chemicznego, zazwyczaj chlorku żelazawego. W warunkach beztlenowych występujących wewnątrz reaktorów tworzy się siarczek żelazawy (FeS), który jest substancją nierozpuszczalną i który podlega usuwaniu z procesu razem z przefermentowanym osadem. Działanie takie skutkuje zredukowaniem poziomu H2S z około 500 ppm, jaki występuje w surowym biogazie, do poniżej 150 ppm. Ciekły związek chemiczny FeCI2 jest dostarczany i magazynowany w wymiennych standardowych pojemnikach. Dozowanie reagenta następuje za pomocą membranowej pompy dozującej do rurociągu zasilającego reaktor substratem. Praca pompy dozującej jest skorelowana z praca głównej pompowni zasilającej. 3.3.2.5 Usuwanie kondensatu Wytworzony biogaz, obok wartościowego metanu, zawiera również gazy obojętne jak dwutlenek węgla i azot, oraz zanieczyszczenia jak H2S i wodę. Niepożądana woda występuje w formie pary wodnej i jej ilość jest zależna od temperatury gazu. Po opuszczeniu głównego zbiornika gazu, który jest usytuowany na szczycie wtórnego reaktora fermentacyjnego, przewód gazowy, przed wprowadzeniem pod ziemię, wystawiony jest na działanie temperatury zewnętrznej. Otoczenie ma zazwyczaj temperaturę niższa od 36-38 °C, jakie występują w reaktorze, szczególnie w okresie zimowym. Wraz ze schładzaniem się gazu wewnątrz rurociągu następuje kondensacja wilgoci na ściankach przewodu, a następnie gromadzenie się wody na dnie rurociągu. 35 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Podziemny rurociąg gazowy jest nieznacznie pochylony w kierunku instalacji CHP lub innego systemu utylizacji. W najniższym punkcie rurociągu znajduje się otwór spustowy z którego woda odprowadzana jest do zbiornika kondensatu. Zbiornik kondensatu ma konstrukcję syfonową co uniemożliwia ucieczkę gazu z rurociągu. Przelew ze zbiornika kondensatu prowadzi do pompowni, skąd woda odpompowywana jest przez pompę odśrodkową, sterowana czujnikiem poziomu max/min. Kondensat odprowadzany jest do wtórnego reaktora fermentacyjnego. 3.3.2.6 Spalanie gazu Systemy spalania gazu zazwyczaj tworzone są blokowo i zawierają: stację analizy gazu (CH4, H2S, C02, 02) stację schładzania gazu w celu jego odwodnienia (opcjonalnie) płuczkę gazu (skruber) do końcowego usuwania H2S instalacje kogenerujące (CHP) z wyposażeniem dodatkowym Dodatkowo występuje potrzeba wykonania niezależnej instalacji pochodni, która umożliwia spalanie gazu w przypadku nadmiernej jego produkcji lub awarii systemu utylizacji. W przypadku planowanego przedsięwzięcia nadmierne ilości gazu będą spalane w kotle instalacji do termicznej utylizacji odpadów. 3.3.2.7 Odwadnianie osadu pofermentacyjnego Osad przefermentowany zazwyczaj zawiera zawiesinę w stężeniu ok. 5 do 8 %. Zawiesina ta zawiera głównie nie rozłożone cząstki organiczne, cząstki nieorganiczne i sole. W odróżnieniu od typowych (konwencjonalnych) rolniczych stacji biogazu, w osadzie nie występują resztki materiałów włóknistych z niezhydrolizowanych substratów. Niebezpieczeństwo fermentacji wtórnej jest ograniczone do minimum, pozostałości mogą zostać sklasyfikowane jako osad ustabilizowany, podobny do przefermentowanego miejskiego osadu ściekowego. W celu uproszczenia dalszego transportu i gospodarowania, osad pofermentacyjny powinien zostać przekształcony w osad o konsystencji stałej i ciecz posadową (frakcja płynna). Osad stały może być gromadzony na utwardzonym podłożu, może być transportowany za pomocą spycharek i samochodów. Osad ten (frakcja stała po separacji) będzie utylizowany w instalacji termicznej utylizacji odpadów metodą „K”. Pozostała ciecz (frakcja płynna po separacji) będzie kierowana do lagun ziemnych. Jednym z urządzeń do separacji masy pofermentacyjnej może być prasa przeponowa. Automatyczna przeponowa prasa odwadniająca może być zastosowana wszędzie tam, gdzie występuje potrzeba usunięcia nadmiaru płynu różnego typu osadów, które mogą być transportowane systemami pompowymi. 36 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Konstrukcję prasy oparto na zasadzie wywierania stopniowego płynnego i długotrwałego nacisku na osad zawierający w swojej strukturze płyn. Stopniowe i długotrwałe działania siły na osad powoduje uwalnianie płynu z jego struktury oraz zapobiega przetłaczaniu cząstek stałych przez sito, przez które odpływa płyn. Zaletą prasy jest prostota konstrukcji, łatwość obsługi i stosunkowo mała ilość mechanizmów wymagających obsługi technicznej. Osad pofermentacyjny usuwany jest z wtórnego reaktora poprzez przewód recyrkulacyjny, który zakończony jest po stronie ssawnej w środkowej części zbiornika. Za pomocą pompy wyporowej w układzie podwójnym z regulacją wydajności osad jest podawany do systemu odwadniania, który składa się z dwóch etapów procesowych. Najpierw drobne cząstki zawiesiny muszą być przetworzone w większe, możliwe do oddzielenia kompleksy. Osiąga się to poprzez dodawanie organicznego flokulanta (polimeru) do osadu, i następnie intensywne mieszanie w reaktorze flokulacyjnym. Roztwór flokulanta przygotowuje się w automatycznej stacji przygotowania, w której zamienia się granulat polimeru w roztwór (ok. 0,2%) reagenta. Automatyczny system składa się z 2 komór przygotowawczych, jedna służy do mieszania i dojrzewania/druga do gromadzenia gotowego roztworu. Cykle przygotowania są sterowane pomiarem poziomu, który uruchamia dozowanie wody do roztwarzania i dawkowanie granulatu polimeru w ustalonych wcześniej proporcjach. Granulat polimerowy dostarczany jest w workach. W celu umożliwienia sterowanego dozowania, granulat musi być umieszczony w specjalnym leju zasypowym który jest stopniowo opróżniany z określoną wydajnością za pomocą małego przenośnika ślimakowego. Efektywne oddzielanie kłaczków osadu od wolnej od zawiesin cieczy odbywa się w stacji odwadniania. Ze względu na wysoką wydajność i niskie zużycie energii do celów odwadniania zastosowano automatyczną przeponową prasę odwadniającą. Odfiltrowana ciecz odpływa do pompowni filtratu skąd jest tłoczona do laguny ziemnej. Filtrat może być częściowo recyrkulowany w celu rozcieńczania nadawy substratów do biogazowni, jeśli zachodzi taka potrzeba. Pompowanie filtratu odbywa się za pomocą pompy odśrodkowej zatapialnej, sterowanej czujnikami poziomu min/max. 3.3.2.8 Zagospodarowanie dwutlenku węgla Dwutlenek węgla będzie powstawał w procesach produkcyjnych w gorzelni, w procesie spalania biogazu w agregatach kogeneracyjnych oraz w procesie termicznej utylizacji odpadów. Powstający CO2 będzie zagospodarowany częściowo w procesach przemian biochemicznych zachodzących w hodowli biomasy glonowej oraz wytwarzania biogazu w fermentacji metanowej (opcjonalnie). Biomasa glonów zawiera średnio 50% węgla w suchej masie. Część CO2 powstająca w procesie fermentacji alkoholowej, 37 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” po oczyszczeniu oraz sprężeniu do pojemników transportowych może zostać dostarczona dla przemysłu spożywczego. W przypadku fermentacji metanowej, powstanie metanu świadczy o zakończeniu cyklu przemian metabolicznych w komórkach bakterii metanogennych. Metan to niepotrzebny odpad dla komórek metanogennych. Dwutlenek węgla, kwas mrówkowy, alkohol metylowy oraz kwas octowy to substraty, od których zaczynają się przemiany biochemiczne. Szczególną rolę w syntezie metabolitów pośrednich odgrywa dwutlenek węgla oraz kwas octowy. Dostarczenie odpowiedniej ilości CO2 do procesu fermentacji metanowej zwiększa uzysk biogazu. Zastosowanie innowacyjnych rozwiązań umożliwia efektywne wykorzystanie odpadowej energii cieplnej oraz odpadu w postaci dwutlenku węgla. Energię cieplną zawartą w spalinach wykorzystuje się w pierwszym etapie w wytwornicach pary, a następnie w drugim etapie, energię tą wykorzystuje się w procesie suszenia osadów i masy glonowej. Schłodzony w ten sposób gaz, zawierający głównie CO2 poddaje się sorpcji w strumienicy wodnej, w wyniku czego powstaje kwas węglowy (lub kwaśny węglan wapnia, przy zastosowaniu wody wapniowej). Roztwór posorpcyjny kierowany jest do zbiorników (laguny) z glonami, gdzie w procesie fotosyntezy następuje asymilacja CO2. Część dwutlenku węgla, w postaci gazowej, będzie zatłaczana do intensyfikacji procesów przemian metanogennych w komorach fermentacyjnych biogazowni (rozwiązanie opcjonalne). Z osadu pofermentacyjnego można uzyskać jeszcze ok. 15% biogazu. Wykorzystanie potencjału energetycznego tego osadu polegać będzie na produkcji metanu z wykorzystaniem CO2, jako źródła węgla w procesie fermentacji. Projektowany system to rozwiązanie innowacyjne, oparte na zbadanych już na początku XX wieku procesach. Jednak ich zastosowanie na skalę techniczną, jest rozwiązaniem nowoczesnym i innowacyjnym. 3.3.2.9 Zbiornik magazynowy odcieków (laguny) Laguny te zostaną przykryte konstrukcją w formie szklarni, folią lub poliwęglanem. W celu utrzymania niezbędnych warunków temperaturowych do laguny doprowadzana będzie energia cieplna uzyskana jako produkt uboczny z agregatów kogeneracyjnych napędzanych biogazem oraz z odzysku z procesów technologicznych w gorzelni i instalacji termicznej utylizacji odpadów. Podczas fermentacji etanolowej oraz w procesie propagacji drożdży wydziela się jako odpad poprodukcyjny dwutlenek węgla. Na 1 dm3 wyprodukowanego alkoholu etylowego wydziela się 0,765 kg CO2. Dwutlenek węgla powstaje także w procesie spalania biogazu w agregatach kogeneracyjnych produkujących w skojarzeniu energię elektryczną i cieplną. Agregaty te o łącznej mocy elektrycznej 4,0 MWe, stanowić będą element technologiczny „Biogazowni”. Część wytwarzanego CO2 w gorzelni oraz zawartego w spalinach będzie dostarczana do lagun, w których prowadzona będzie 38 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” hodowla glonów. Celem tej hodowli będzie oczyszczanie wody pofermentacyjnej (odcieku po separacji masy pofermentacyjnej), częściowe zagospodarowanie (w procesie fotosyntezy) dwutlenku węgla i produkcja biomasy. Wytworzona biomasa z glonów po procesie separacji (częściowe odwirowanie wody), będzie kierowana jako substrat do biogazowni. Jednym z elementów planowanego przedsięwzięcia jest odpowiednie zagospodarowanie odcieku pofermentacyjnego (odseparowana frakcja ciekła z masy pofermentacyjnej). Projektowany sposób oczyszczania i wykorzystania zawartych w niej substancji pokarmowych to hodowla glonów. Są one niezwykle starą ewaluacyjną grupą organizmów produkujących znaczne ilości tlenu i pochłaniających dwutlenek węgla. Jednokomórkowe glony to fotosyntetyzujące organizmy, które do życia potrzebują światła słonecznego, wody, dwutlenku węgla oraz soli mineralnych. W sprzyjających warunkach potrafią się błyskawicznie rozmnażać wytwarzając olbrzymią ilość biomasy. Biomasa ta może być wykorzystana m.in. jako źródło energii odnawialnej, np. w procesach fermentacji metanowej, jako surowiec do produkcji paliw płynnych, jako składnik pasz czy nawozów. Obecnie powstająca w procesie fermentacji metanowej masa pofermentacyjna w większości przypadków zagospodarowywana jest poprzez bezpośrednie rozlewanie jej na użytkach rolnych, a w okresie zimowych (120 dni) musi być przechowywana w zbiornikach lub w lagunach. Dotyczy to również innych organicznych odpadów płynnych, np. takich jak gnojowica czy wywar gorzelniczy. W planowanym przedsięwzięciu inwestycyjnym laguny przeznaczone będą do gromadzenia odcieku pofermentacyjnego i hodowli glonów. W związku z silną zależnością intensywności metabolizmu alg od światła, planuje się sztuczne naświetlenie lagun poprzez zastosowanie diod LED o zmiennych długościach światła. 3.3.2.10 Oczyszczanie frakcji płynnej po separacji Podstawowy proces oczyszczania odcieków odbywać się będzie w lagunach (stawy glonowe). Po stawach glonowych, część odcieku poddana zostanie oczyszczaniu na membranach filtracyjnych. Frakcja ta uzdatniana będzie w kompaktowym urządzeniu, które jest kompletnym układem oczyszczania. System ten złożony jest z komory z zespołem membran filtracyjnych. Na membranach filtracyjnych zatrzymywane są wszystkie cząstki stałe, bakterie i inne drobnoustroje chorobotwórcze, większe niż 40nm. Dzięki temu, oczyszczone ścieki, odpowiadają wymaganym parametrom jakościowym i mogą być wykorzystane jako woda użytkowa (technologiczna) bez konieczności dodatkowego oczyszczania. Osady z czyszczenia membran filtracyjnych odprowadzane będą do fermentacji metanowej. Oczyszczona woda wykorzystana będzie w procesach technologicznych Zakładu, a jej nadmiar będzie odprowadzany do odbiornika. 39 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 3.3.2.11 Agregaty kogeneracyjne w kontenerach Wyprodukowany biogaz przetwarzany jest w 4 jednostkach kogeneracyjnych (JK) na energię elektryczną. Jednostki kogeneracyjne znajdują się w kontenerach - każda o mocy 1021 kW oraz mocy cieplnej 1198 kW. Zużycie biogazu jednej JK wynosi ok. 389 Nm3/h, przy mocy 100%. Daje to zużycie biogazu na poziomie ok. 1556 Nm3/h - przy mocy 100%. Sprawność silnika (elektryczna) agregatu prądotwórczego wynosi ok. 40,8%. Sprawność termiczna (bez spalin) wynosi ok. 23%. Sprawność łączna ok. 63,8%. Każda JK wyposażona jest we własną rozdzielnię z mikroprocesorową jednostką sterowniczą zapewniającą sterowanie automatyczne ruchem JK oraz jej ruch synchroniczny z siecią lub też bez sieci w trybie samodzielnym. Regularnie obserwowany jest ruch jednostki i w wypadku awarii niniejszy system samodzielnie poinformuje serwis. W maszynowni znajduje się również rozdzielnia do transmisji energii elektrycznej poza teren zakładu BPS. Ciepło powstające podczas kogeneracji w postaci ciepłej wody wykorzystywane jest do ogrzewania zbiorników fermentacyjnych, lagun ziemych oraz higienizacji, suszenia masy, reszta ciepła wg warunków atmosferycznych jest do dyspozycji zakładu BPS lub wg wymagań inwestora. Jeżeli ciepło nie zostanie wykorzystane, powinno zostać rozładowane na chłodnikach zewnętrznych silników. Celem osiągnięcia maksymalnej skuteczności eksploatacyjnej JK znajduje się przy każdym zbiorniku fermentacyjnym urządzenie do desulfuracji biogazu. W maszynowni o prześwicie 4,5m dalej znajduje się układ chłodzenia awaryjnego JK w wypadku nadmiaru ciepła, dmuchawy do podnoszenia ciśnienia gazu oraz odwadniacz rurociągu gazowego. Ilość gazu produkowanego wystarczy do ruchu przez 8000 godzin roboczych w ciągu roku przy mocy pełnej obu JK. Na podstawie niniejszego parametru została obliczone produkcja roczna energii elektrycznej. Ilość energii elektrycznej dostarczanej do sieci ustalono po odliczeniu zużycia własnego BPS oraz strat transmisji. Agregaty prądotwórcze znajdują się w kontenerach o wymiarach 12192 x 3000 x 2900 mm. Kontener ma wydzielona pomieszczenia na: · Agregat- silnik- generator; · Rozdział ciepła; · Sterownia elektryczna, szafy elektryczne. Na zewnętrz kontenera znajdują się: · Nawiew powietrza; · Wywiew powietrza; · Chłodnica awaryjna wody chłodniczej; · Kolektor zbiorczy spalin. 40 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 3.4 Instalacja termicznej utylizacji odpadów Przyjmowane odpady Rolą zakładu termicznej utylizacji odpadów będzie przekształcenie termiczne tylko tzw. frakcji resztkowej odpadów komunalnych. Do zakładu trafiać będą również osady ściekowe o różnym stopniu uwodnienia. Uruchomienie na sąsiednim Międzygminnym Składowisku odpadów nowoczesnej sortowni umożliwi wydzielenie ze zmieszanych odpadów komunalnych o kodzie 20 03 01 grup odpadów przedstawionych na schemacie poniżej. Schemat. 3. Przewidywany schemat kodowy obrotu przetwarzanymi zmieszanymi odpadami komunalnymi na Międzygminnym Składowisku Odpadów Komunalnych w miejscowości Kopaszyn Nowe, gmina Wągrowiec. Źródło: Raport o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia polegającego na budowie Zakładu Zagospodarowania Odpadów Nowe-Toniszewo-Kopaszyn na terenie Międzygminnego Składowiska Odpadów Komunalnych w miejscowości Kopaszyn - Nowe, gmina Wągrowiec wersja II(uzupełniony zgodnie z wezwaniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu - pismo z dnia 21.12.2009 r. nr RDOŚ-30-OO.I-66190-298/09/br) W związku z tym główny strumień odpadów przeznaczonych do termicznej utylizacji będzie składał się z następujących kodów: 41 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Tabela 2. Strumień odpadów przeznaczonych do termicznej utylizacji. Rodzaje odpadów Kod odpadu Szacunkowe ilości1 [Mg/rok] WARTOŚĆ OPAŁOWA - KALORYCZNOŚĆ Inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów inne niż wymienione w 19 12 11 19 12 12 21 000 11,0 – 15,0 MJ/kg, śr. 13,0 MJ/kg Ustabilizowane komunalne osady ściekowe 19 08 05 20 000 11,5 MJ/kg. – po wysuszeniu do ok. 20% zawartości wody Przefermentowane odpady z beztlenowego rozkładu odpadów zwierzęcych i roślinnych 19 06 06 89 000 5,3–8,2 MJ/kg śr. 6,75 MJ/kg 130 000 ŚREDNIA 10,4 MJ/kg RAZEM Odpady wymienione w tabeli 2 przeznaczone do termicznej utylizacji zwierają znacznie poniżej 1% związków chlorowo-organicznych przeliczonych na chlor i w żadnym przypadku nie należą do odpadów niebezpiecznych i nie posiadają związków chemicznych, które w procesie spalania mogłyby przekształcić się w związki niebezpieczne. Wymienione w raporcie substraty do procesu spalenia zawierają minimalne ilości siarki i chloru (jako związki organiczne) dlatego też nie stanowią żadnego zagrożenia, które mogłoby wystąpić w takcie procesu termicznej utylizacji. W instalacji nie będą utylizowane odpady niebezpieczne. Przyjmowane odpady do procesu termicznej utylizacji będą zgodne z kartą przekazania odpadu. Instalacja termicznej utylizacji odpadów będzie pracowała 8000h w roku. Opis procesu technologicznego Technologia typu „K” energetycznego recyklingu odpadów i spalania biomasy jest uniwersalną technologią, przy pomocy której można samodzielnie termicznie utylizować dowolne odpady lub spalać w dowolnych mieszankach różne rodzaje biomasy. Technologia typu „K” umożliwia termiczną utylizację dowolnych rodzajów odpadów oraz spalania dowolnej biomasy o łącznej zawartości wilgoci do 90% udziału masowego, przy zachowaniu dopuszczalnych emisji substancji szkodliwych do atmosfery i do gleby, poniżej wartości określonych jako wartości dopuszczalne w stosownych zarządzeniach i normach krajowych oraz dyrektywach unijnych. Źródło energii dla elektrociepłowni parowej z turbozespołem parowym stanowi instalacja kotłowa. Jako instalację do spalania wybrano układ technologiczny typu „K” składający się z komory obrotowej, w której zrealizowany jest proces suszenia i odgazowania biomasy oraz z komory fluidalnej, w której w górnej części spalane są Szacunkowe ilości odpadów na wejściu do instalacji termicznej utylizacji – przed procesem suszenia w komorze obrotowej. 1 42 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” gazy pirolityczne, a w dolnej części spalany jest karbonizat pozostały po odgazowaniu biomasy pochodzącej z odpadów, biomasy pochodzenia leśnego, rolniczego. Powstałe w komorze fluidalnej spaliny oczyszczane są z lotnego popiołu i lotnego koksiku w komorze separacji i są dopalane w komorze dopalania kotła. Schemat instalacji przedstawiony jest na rys. 7 oraz stanowi załącznik nr IX. Poniższy układ technologiczny zapewnia całkowite i zupełne spalanie biomasy i innych odpadów (brak zawartości części palnych w żużlu i lotnym popiele oraz gazów palnych w spalinach) oraz niższą od dopuszczalnych norm emisję substancji szkodliwych do atmosfery ( NOx, SO2, HCl). Uzyskany popiół jest cennym surowcem z powodu śladowych zawartości niedopału w postaci koksu węgla organicznego. W porównaniu do dotychczas otrzymanego w innych instalacjach popiołu (instalacjach utylizujących odpady organiczne), w których niedopał jest większy od 5%, zawartość niedopału w popiele pochodzącym z energetycznego recyklingu przy pomocy technologii typu „K” wynosi mniej niż 1% udziału masowego. Otrzymany w instalacji popiół nie tylko nie stanowi niepożądanego niedopału, lecz stanowi cenny surowiec np. do produkcji prefabrykowanych materiałów budowlanych. 43 Rysunek 7. Technologia utylizacji odpadów metodą „K: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Bunkier załadowczy biomasy Podajnik zewnętrzny biomasy Układ podawania preparatu wapniowego Zasobnik przykotłowy Podajnik biomasy do komory Podajnik paliwa wspomagającego Komora obrotowa Zasobnik materiału inertnego Komora fluidalna Wentylator gazu fluidyzacyjnego Układ odprowadzania popiołu Komora separacji 13. Komora dopalania 14. Walczak 15. Rury opadowe 16. Kanał konwekcyjny 17. Stacja redukcyjno-schładzająca pary wodnej 18. Turbozespół parowy 19. Generator ORC 20. Wentylator „zimnego” powietrza zasilającego palniki paliwa wspomagającego 21. Wentylator „zimnego” powietrza I, II, II, IV 22. Wentylator powietrza zasilającego podgrzewacz powietrza 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. Multicyklon Filtr workowy Skruber Podgrzewacz spalin Wentylator wyciągowy spalinowego Stacja monitoringu spalinowego Komin RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Popiół musi spełniać jeden ważny warunek, musi być pozbawiony węgla organicznego w postaci karbonizatu. Spełnienie tego warunku powoduje, że technologia spalania biomasy oraz odpadów i osadów posciekowych metodą „K” ma charakter technologii innowacyjnej. Charakter innowacyjnej technologii spalania odpadów metodą „K” potwierdzają opinie o innowacyjności wydane przez niezależne ośrodki naukowe w kraju. Energetyczny recykling odpadów przy użyciu technologii typu ”K” gwarantuje termiczną przemianę odpadów bez zawartości jakichkolwiek dioksyn i furanów w emitowanych do atmosfery spalinach. Energetyczny recykling odpadów i biomasy zapewnia termiczną przemianę energii chemicznej zawartej w odpadach i biomasie w energię cieplną i elektryczną przy optymalnej sprawności termodynamicznej układu technologicznego. Struktura fizyczna spalanej biomasy, osadów pościekowych i odpadów może być w postaci stałej jak i w postaci „pulpy” i gęstej „mazi”. Technologia typu „K” zapewnia w każdym przypadku optymalny efekt cieplny. Optymalne wykorzystanie wytworzonego ciepła odbywa się w układzie kogeneracji przy pomocy turbozespołu parowego, w których wytworzona zostaje energia elektryczna oraz energia cieplna w ilościach zależnych od potrzeb technologicznych. Energetyczny recykling odpadów i spalanie biomasy przy użyciu technologii typu „K” umożliwia osiągnięcie maksymalnej sprawności termicznej, maksymalną ochronę ekologiczną atmosfery i gleby oraz optymalny efekt ekonomiczny. Podstawowym paliwem energetycznym są wysortowane odpady o kodzie 19 12 12 ustabilizowane osady ściekowe, masa pofermentacyjna. Instalacja termicznego recyklingu typu „K” składa się z n/w układów i zespołów: · układ kotłowy typu „K”, · układ podawania odpadów, · układ zasilania paliwem wspomagającym (tłuszcz zwierzęcy lub roślinny/biogaz), · układ powietrza zasilającego, chłodzącego, recyrkulacji spalin oraz AKPiA, · układ oczyszczania i odprowadzenia spalin, · układ odprowadzenia popiołu, · układy pomocnicze kamienia wapiennego i materiału inertnego, · układ sterowania i AKPiA, · układ monitoringu spalin, · turbozespół parowy, · chłodnie wentylatorowe, · stację uzdatniania wody, · układ rurociągów i pomp, · podłączenie bloku do systemu energetycznego, · system rozliczania energii. Proces spalania przebiega przy temperaturach wyższych od 850°C i przy zawartości tlenu powyżej 8%. Zawartość części palnych w popiele jest poniżej 1%, a zawartość 45 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” substancji szkodliwych w spalinach jest mniejsza od wielkości dopuszczalnych, określonych w stosownych normach i rozporządzeniach. Proces energetycznego recyklingu i spalania substratów wejściowych jest procesem ciągłym, przebiegającym w jednym ciągu urządzeń instalacji. Instalacja jest wyposażona w niezbędną aparaturę kontrolno-pomiarową do odczytów miejscowych i zdalnego przekazywania sygnałów do nastawni. Instalacja jest wyposażona w system automatycznego sterowania pracą według założonego wstępnie algorytmu pracy. System sterowania obejmuje przebieg procesu technologicznego, wizualizację, archiwizację parametrów pracy instalacji, zachodzących zdarzeń oraz monitoringu parametrów substancji opuszczających instalację z możliwością bezpośredniej natychmiastowej ingerencji w przebieg procesu w celu zachowania założonych parametrów. Układ kotłowy typu „K” Zasadniczym elementem zastosowanej instalacji do termicznego przekształcania odpadów biodegradowalnych metodą „K” jest układ kotłowy, w którym następują w sposób ciągły, proces suszenia i odgazowywania odpadów, a następnie proces spalania powstałego gazu pirolitycznego oraz karbonizatu, zapewniając tym samym maksymalne wykorzystanie energii chemicznej zawartej w dostarczanym paliwie. W skład układu kotłowego wchodzą: zespół obrotowej komory suszenia i pirolizy, zespół kotła fluidalnego, konstrukcje wsporcze komory obrotowej i kotła fluidalnego. W obrotowej komorze suszenia i zgazowania realizowany jest proces suszenia, gazyfikacji oraz częściowej neutralizacji siarki i chloru przy pomocy rozdrobnionego węglanu wapnia. Proces w zależności od stopnia zawilgocenia i zawartości popiołu w przekształcanych odpadach po termicznym zainicjowaniu przebiega autotermicznie w atmosferze redukcyjnej, podtrzymywany przez wysokoenergetyczne źródło energii cieplnej. Produkty gazyfikacji z komory obrotowej przepływają do komory fluidalnej, gdzie mieszają się z powietrzem „pierwotnym”. Komora obrotowa jest wykonana w postaci rury stalowej, wyłożonej warstwą materiału termoizolacyjnego i termoodpornego, z osadzonymi pierścieniami tocznymi i napędowymi, osadzonej na rolkach nośnych i oporowych ramy nośnej, posadowionej na dodatkowej stalowej konstrukcji nośnej. Napęd komory obrotowej zapewnia układ motoreduktorów oraz przekładnia łańcuchowa. Paliwo zasadnicze w postaci odpadów podawane jest podajnikiem płyty czołowej. W płycie czołowej znajduje się również palnik olejowy i gazowy inicjujący podtrzymujący proces suszenia i odgazowania. Zespół kotła fluidalnego jest konstrukcją złożoną, składającą się z komory fluidalnej, komory separacji, komory dopalania oraz ciągu konwekcyjnego. Dno komory fluidalnej zamknięte jest od dołu rusztem fluidalnym z dyszami oraz układem komór zasilania gazem fluidyzacyjnym. 46 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Gaz pirolityczny powstający w komorze obrotowej przepływa do komory fluidalnej Proces spalania gazów pirolitycznych w komorze spalania jest rozciągnięty na całą wysokość komory fluidalnej poprzez rozdzielenie powietrza niezbędnego do spalania na powietrze „wtórne” i powietrze „trzecie”. Dzięki temu rozdziałowi powietrza, możliwe stało się ograniczenie temperatury w jądrze płomienia spalających się gazów pirolitycznych do poziomu 1200°C ÷ 1300ºC. Ograniczenie temperaturowe i ograniczenie koncentracji powietrza (cząstek N2, O2) w strefie spalania, pozwala utrzymać proces tworzenia się termicznych NOx na możliwie niskim poziomie. Do spalania gazów pirolitycznych wykorzystywane jest zanieczyszczone powietrze, pobierane z odciągów wentylacyjnych układu rozładunku, przygotowania i podawania wsadu do komory obrotowej, dzięki czemu następuje likwidacja wszelkiego rodzaju przykrych zapachów. Powstały w komorze obrotowej karbonizat i popiół zsypują się do dolnej części komory fluidalnej, gdzie łącznie z doprowadzonym z zewnątrz materiałem inertnym (np. piasek kwarcowy), tworzą złoże fluidalne, którego fluidyzacja następuje w wyniku przepływu gazu fluidyzacyjnego, składającego się ze spalin z recyrkulacji oraz powietrza. Dla uzyskania prawidłowych parametrów pracy złoża fluidalnego w fazie rozruchu kotła uruchamiane są dodatkowo rozruchowe palniki olejowe i gazowe. W złożu fluidalnym proces spalania karbonizatu przebiega w temperaturach niższych od temperatury mięknienia popiołu, tj. 750°C÷900°C. W procesie spalania karbonizatu następuje prawie całkowita neutralizacja siarki, chloru oraz niektórych metali ciężkich do związków obojętnych chemicznie, usuwanych z popiołem. Zawartość części palnych w usuwanym popiele dennym jest mniejsza od 1%. Popiół stanowi pełnowartościowy surowiec budowlany, a w szczególnych przypadkach może stanowić doskonały surowiec do produkcji nawozów organicznomineralnych. Spaliny na wyjściu z komory fluidalnej są „pierwotnie” oczyszczone z par metali ciężkich i alkalicznych oraz z lotnego popiołu i koksiku, poprzez zastosowanie festonu górnego. Następne oczyszczanie spalin z zanieczyszczeń stałych następuje w komorze separacji oraz na wejściu do komory dopalania, gdzie zastosowano feston dolny. W komorze dopalania, w obecności płomienia paliwa wysokokalorycznego następuje całkowite, katalityczne dopalenie śladowych ilości pirolitycznych gazów palnych oraz lotnego koksiku, dzięki czemu spaliny opuszczające komorę dopalania pozbawione są jakichkolwiek gazów palnych oraz palnych części stałych. Spaliny nie zawierają dioksyn, furanów, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), cząstek sadzy (Corg) oraz par metali ciężkich i alkalicznych. Spaliny na wejściu do powierzchni ogrzewalnych kotła mogą zawierać śladowe ilości chlorowodoru, chlorków, tlenków fosforu, potasu itp.. Ograniczenie zawartości substancji szkodliwych dla otoczenia następuje w trakcie procesu spalania poprzez dawkowanie substancji neutralizujących zanieczyszczenia siarkowe chlorowe oraz poprzez stworzenie wielostopniowego procesu spalania gazów pirolitycznych w takim reżimie 47 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” temperaturowym oraz przy takiej ilości powietrza, przy których powstawanie NOx jest optymalnie minimalne (poniżej 150mg/nm3). Spalanie karbonizatu w złożu fluidalnym i wiązanie siarki przez związki wapniowe odbywa się w określonych przedziałach temperaturowych, przy określonej koncentracji tlenu w gazie fluidyzacyjnym, w taki sposób, że zawartość części palnych w usuwanym popiele jest poniżej 1%, a zawartość tlenków siarki na wylocie z czopucha kotła jest mniejsza od 100mg/m3. Odbiór ciepła następuje poprzez ściany szczelne, stanowiące parownik kotła. W ciągu konwekcyjnym kotła montowany jest dwustopniowy przegrzewacz pary, podgrzewacz wody oraz podgrzewacz powietrza. W przypadku zastosowania dodatkowo turbozespołu ORC, w ciągu konwekcyjnym kotła możliwe jest usytuowanie podgrzewacza oleju termalnego. Kocioł fluidalny podwieszony jest do konstrukcji nośnej kotła za pomocą regulowanych zawieszeń, pozwalających na swobodne wydłużanie się kotła do dołu, a jednocześnie umożliwiających wyregulowanie położenia wlotu komory fluidalnej w stosunku do komory obrotowej. Jako paliwo wspomagające w instalacji może być zastosowany biogaz, olej opałowy, jak również tłuszcze roślinne i zwierzęce. Układ przyjęcia, magazynowania i podawania odpadów Odpady, osady ściekowe oraz biomasa, dostarczane będą do zakładu transportem kołowym, w zamkniętych i szczelnych skrzyniach ładunkowych. Przy planowanej wydajności spalania 16 Mg/h, przewiduje się transport substratów w dni robocze w godz. 6.00 - 22.00 w ilości maksymalnie 384 Mg/dzień – odpady zawilgocone, po przesuszeniu masa ta zmniejszy się do 120Mg/dzień. Każdy transport odpadów będzie podlegał ważeniu na wadze samochodowej usytuowanej przy bramie wjazdowej do Zakładu, co pozwoli na dokumentowanie ilości i rodzaju dostarczanej biomasy i odpadów. W ramach czynności kontrolnych strumienia odpadów przywożonych do instalacji bardzo istotne jest m.in. wykrycie takich – domieszanych celowo lub przypadkowo – odpadów z placówek służby zdrowia lub niektórych laboratoriów analitycznych, które mogą zawierać materiały radioaktywne, jakie w tych laboratoriach są niekiedy stosowane. W tym celu przy wjeździe na wagę, instalowane będą scyntylacyjne detektory, które są w stanie wykryć obecność radioaktywnych domieszek w odpadach komunalnych przywożonych do instalacji. Unieszkodliwianie radioaktywnych domieszek w odpadach komunalnych nie jest wprawdzie regulowane przepisami dyrektywy spalarniowej (ani polskich branżowych rozporządzeń), instalacja spalania odpadów musi być jednak przygotowana do wykrycia i usunięcia takich składników ze strumienia odpadów kierowanych do spalania. W chwili wykrycia ww. odpadów, operator wagi pomostowej przy bramie wjazdowej odmówi przyjęcia partii odpadów. Przewiduje się także zainstalowanie wyposażenia dodatkowego tj. kamery sterowanej 48 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” z portierni wraz z monitorem. Dane o wadze pojazdów będą zbierane i przesyłane do centralnej dyspozytorni. Wagi odporne będą na oddziaływanie czynników atmosferycznych, związanych z ich funkcjonowaniem na wolnym powietrzu. Odpady będą wyładowywane do wybetonowanego bunkra wyładowywawczego z poziomu wyładunkowego w zamkniętej hali przyjęcia. Następnie z bunkra odpady podawane będą do silosu, skąd układem podajników ślimakowych paliwo odpadowe podawane jest do zasobnika przykotłowego z zasuwą przeciwogniową. Pojemność bunkra do magazynowania odpadów wynosi 1 200m3. Maksymalny czas przebywania w nim odpadów to 24h. Dodatkowo będzie tworzony jedynie 3-dniowy zapas w postaci zagęszczonych i zbelotowanych bel odpadów o kodzie 19 12 12, które będą magazynowane w budynku nr 30 (magazyn odpadów i surowców) na planie zagospodarowania terenu. 3-dniowy zapas powinien dotyczyć wyłącznie dni wolnych od pracy (sobota, niedziela), gdy nie będzie odbioru odpadów komunalnych. Magazyn będzie podzielony na boksy. Będzie to zamknięte, zadaszone pomieszczenie, wyposażone w szczelne betonowe posadzki oraz studzienki bezodpływowe. Rozładunek bezpośrednio do zamykanego silosu będzie się odbywał w hali hermetycznie zamkniętej, z panującym wewnątrz podciśnieniem. Odpady przed skierowaniem do procesu spalania nie będą podlegały specjalnemu procesowi homogenizacji ponieważ taki proces będzie w sposób wystarczający przebiegał w trakcie podawania odpadów z bunkra załadowczego oraz w komorze obrotowej, która w 100% zapewnia ujednorodnienie chemiczne odpadów jako paliwa. Powietrze z układu przyjęcia i magazynowania (z hali przyjęć, znad silosu magazynowego), obarczone wszelkiego rodzaju przykrymi zapachami będzie zasysane przez wentylatory i wykorzystywane jako powietrze niezbędne do procesu spalania w kotle fluidalnym, dzięki czemu merkaptany będące źródłem dokuczliwych zapachów będą likwidowane w procesie spalania, jako palne węglowodory. Transport odpadów z silosu magazynowego do układu kotłowego zapewni układ zgarniaczy i podajników transportowych. Podajniki transportowe zastosowane w układzie będą w wykonaniu szczelnym, co wyeliminuje przykre zapachy w budynku kotłowni. Wsad podawany do układu kotłowego będzie podlegał ważeniu w trakcie podawania. Instalacja termicznej utylizacji odpadów nie będzie wyposażona w separator metali przed komorą spalania i przed procesem sezonowania żużla ze względu na fakt, że frakcja energetyczna odpadów komunalnych, stanowiąca surowiec energetyczny instalacji, będzie pozbawiona odpadów zawierających metale żelazne i nieżelazne. Wydzielenie tego typu odpadów będzie się odbywało już na etapie produkcji frakcji energetycznej na liniach sortowniczych poszczególnych dostawców odpadów (głównie międzygminne wysypisko odpadów komunalnych w miejscowości Kopaszyn - Nowe, gmina Wągrowiec) poprzez separację elektromagnetyczną oraz odpowiednie zapisy w umowach pomiędzy Zakładem Utylizacyjnym, a poszczególnymi dostawcami. Działanie to będzie miało więc charakter prewencyjny. Takie podejście powoduje, że dodatkowe separatory, procesy przesiewania popiołów paleniskowych w celu 49 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” odzysku metali żelaznych i nieżelaznych jest niepraktyczne (mogłoby powodować przestoje w odbiorze żużli i popiołów z instalacji) oraz nieekonomiczne. Ze względu na brak separatorów metali w zestawieniu odpadów eksploatacyjnych z instalacji termicznej utylizacji (str. nr ) nie wymieniono następujących odpadów: metali żelaznych 19 12 02 oraz − metali nieżelaznych 19 12 03. Wprowadzone do komory paliwo w obecności gorących spalin pochodzących ze spalania paliwa wspomagającego (paliwo ciekłe lub gazowe) podlega na specjalnie uformowanych powierzchniach wewnętrznych komory obrotowej, procesowi suszenia, pirolizy i karbonizacji. Do komory obrotowej wprowadzony jest w ilościach ponad stechiometrycznych kamień wapienny, służący do neutralizacji siarki i chloru zawartego w odpadach. Rozkład kamienia wapiennego na fazę gazową i stałą odbywa się równolegle z fazą termicznego rozkładu substancji odpadów. Gazowe frakcje SOx łączą się z produktami lotnymi rozkładu węglanu wapnia tworząc związek CaSO4 i CaCl2. Pozostała część siarki zawartej w karbonizacie łącznie z pozostałym węglanem wapnia podawana jest do złoża fluidalnego, gdzie ulega dalszej neutralizacji, reagując do utworzenia gipsu lub chlorku wapnia. Dodatkowo Zakład będzie wyposażony w automatyczny system zapobiegający podawaniu odpadów w przypadku jakichkolwiek awarii instalacji do termicznej utylizacji. Układ zasilania paliwem wspomagającym Proces termicznego przekształcania odpadów biodegradowalnych metodą „K” wymaga, w zależności od stopnia zawilgocenia, zastosowania dodatkowego paliwa wspomagającego w postaci biogazu i/lub tłuszczu roślinnego lub zwierzęcego (lub oleju opałowego) w ilości ok. 1,5÷7,0% masy spalanych odpadów, w zależności od ich zawilgocenia. Paliwo dodatkowe jest niezbędne w procesach: · zainicjowania procesu suszenia i pirolizy w komorze obrotowej oraz utrzymanie stałej temperatury tego procesu, co jest szczególnie istotne dla odpadów o dużej wilgotności, · rozgrzania złoża fluidalnego przy rozruchu instalacji w celu uzyskania optymalnych warunków jego pracy oraz zainicjowania spalania karbonizatu, · zainicjowania i podtrzymania płomienia spalania gazów pirolitycznych w komorze fluidalnej, · zainicjowania i podtrzymania płomienia w komorze dopalania, · podtrzymania temperatury układu kotłowego w przypadku awarii układu podawania odpadów. W instalacji istnieje również możliwość zastosowania zastępczego paliwa wspomagającego w postaci ciężkich paliw ropopochodnych lub ciekłych biopaliw 50 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” z zastosowaniem specjalistycznych instalacji palnikowych, powstałych na podstawie własnych, opatentowanych rozwiązań. Proces spalania Proces spalania produktów termicznego rozkładu biomasy, osadów pościekowych, paliw alternatywnych lub innych odpadów odbywa się w komorze fluidalnej połączonej bezpośrednio z wylotem pieca obrotowego. Komora fluidalna z komorą obrotową połączona jest poprzez aparat zawirowujący powietrze spalania - „pierwotne” niezbędne do częściowego spalania gazów pirolitycznych w takim zakresie, aby w jądrze płomienia nie przekroczyć temperatury 1300°C. W ścianach bocznych komory, nad złożem fluidalnym umieszczone są palniki, które służą, jako źródło zapłonu i stabilizacji spalania gazów pirolitycznych oraz nagrzewu złoża fluidalnego w fazie rozruchu. Palniki wyposażone są w układ zapłonu oraz układ dozoru płomienia. Proces spalania gazów pirolitycznych w komorze spalania jest rozciągnięty na całą wysokość komory fluidalnej poprzez rozdzielenie powietrza niezbędnego do spalania na powietrze „wtórne” i powietrze „trzecie”. Dzięki takiemu rozdziałowi powietrza, możliwe stało się ograniczenie temperatury w jądrze płomienia spalających się gazów pirolitycznych poniżej 1300°C. Ograniczenie temperaturowe i ograniczenie koncentracji powietrza (cząstek N2 i O2) w strefie spalania, pozwala utrzymać proces tworzenia się termicznych NOx na niskim poziomie. W celu redukcji stężeń tlenków azotu NOx, proponowany jest proces selektywnej niekatalitycznej ich redukcji (SNCR – Selective Non Catalytic Reduction). Zastosowano rozwiązanie SNCR z wtryskiem stałego mocznika do komory paleniskowej. Ta selektywna, niekatalityczna redukcja, umożliwia właściwą kontrolę wtryskiwania odczynnika oraz dobre wymieszanie go ze spalinami, dzięki czemu uzyskuje się zmniejszenie jego zużycia. W niskich temperaturach odczynnik nie reaguje z tlenkami azotu, gdy natomiast temperatura procesu zostaje przekroczona ponad określone „okno” temperaturowe to wówczas następuje spalanie mocznika i automatycznie następuje przyrost stężenia tlenków azotu. Przedział temperaturowy wprowadzenia mocznika jest bardzo ważny, bowiem skutkuje to redukcją lub produkcją NOx. Ważne jest aby mocznik był wdmuchiwany we właściwym zakresie temperatur w górnej strefie fluidalnej komory spalania lub w górnej strefie komory dopalania. Dysze wtryskowe zaprojektowane będą w taki sposób, żeby ich głowice pracujące w jednolitych warunkach powodowały stałe, dokładne i dogłębne rozprowadzenie (homogenizacje) reagenta w objętości spalin przepływających przez komorę paleniskową. Otrzymuje się w ten sposób dużą powierzchnię reakcji, konieczną do osiągnięcia wysokiego stopnia redukcji i zminimalizowania zawartości nieprzereagowanego NH3. 51 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Wtryskiwanie odczynnika do komory paleniskowej powinno odbywać się na kilku poziomach dysz, tak aby znajdować się zawsze w optymalnym przedziale temperatur reakcji, niezależnie od obciążenia cieplnego układu kotłowego. Wtryskiwanie w optymalnym oknie temperatur będzie nadzorowane w sposób ciągły, przy pomiarach temperatury spalin na różnych poziomach wtrysku i sterowane automatycznie przez system sterowania nadrzędnego. Proces dopalania niespalonych gazów pirolitycznych i cząstek stałych karbonizatu, wyniesionych ze spalinami z komory spalania następuje w komorze dopalania, do której doprowadzone jest powietrze „czwarte” niezbędne do całkowitego i zupełnego spalania wszystkich części palnych spalanej biomasy lub innych odpadów. Dolną część komory fluidalnej stanowi dno dyszowe złoża fluidalnego do spalania karbonizatu powstałego w czasie odgazowania utylizowanych materiałów. Dno dyszowe składa się z czterech sekcji pochylonych w kierunku leja odprowadzającego popiół pod kątem 1 – 3°. Karbonizat, substancja mineralna, materiał inertny i kamień wapienny służący do wiązania siarki i chloru zawartych w odpadzie zsypywane są z komory obrotowej do pierwszej sekcji dna dyszowego, gdzie pod wpływem doprowadzonego gazu fluidyzacyjnego, składającego się z powietrza i spalin z recyrkulacji, tworzą złoże fluidalne, które zapala się od promieniowania płomienia palników i spalających się gazów pirolitycznych. Gazy pirolityczne spalają się w górnej części komory fluidalnej po wymieszaniu z powietrzem „pierwotnym” oraz powietrzem „drugim” i „trzecim”. Temperatura w strefie płomienia gazowego wynosi 1200 – 1300°C, a zawartość tlenu (O2) w spalinach do 8%. Temperatura złoża fluidalnego wynosi 750 – 900°C i określona zostaje w oparciu o charakterystyki mięknienia popiołu otrzymanego w procesie spalania. Współczynnik nadmiaru powietrza w złożu fluidalnym, odniesiony do całkowitej ilości powietrza wynosi 0,2 – 0,4, a zawartość O2 w gazie fluidyzacyjnym zawiera się w przedziale 6 – 8%. Czas przebywania gazów pirolitycznych w komorze fluidalnej w temperaturach 1200 – 1300°C wynosi 6 – 10s. Czas przebywania stałej pozostałości po odgazowaniu karbonizatu w złożu fluidalnym w temperaturze 750 – 900°C wynosi około 5 minut. Popiół na wylocie ze złoża fluidalnego nie będzie zawierał w ogóle części palnych, sporadycznie w stanach ekstremalnych będzie zawierał jednak mniej niż 1% części palnych w postaci węgla pierwiastkowego. Obieg wody zasilającej i pary wodnej Woda do celów przemysłowych będzie pobierana w części z wodociągu wiejskiego oraz z ujęcia własnego i transportowana do zbiornika wody surowej. Po uzdatnieniu w stacji demineralizacji wody będzie podawana do zasilania kotła. 52 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Para przegrzana wyprodukowana w kotle po przejściu przez turbinę jest następnie kondensowana w skraplaczu powietrznym i odgazowywana w odgazowywaczu w celu powtórnego wykorzystania. Woda odgazowana będzie podana do kotła za pomocą pomp zasilających. Ewentualne ubytki wody w procesie będą uzupełniane ze zbiornika wody uzdatnionej stacji demineralizacji. Próbki uzdatnionej wody będą badane w zakładowym laboratorium. Kocioł parowy o obiegu naturalnym ma za zadanie wytworzenie pary wodnej z doprowadzanej, uzdatnionej wody kotłowej, która w dalszym procesie wykorzystana będzie do produkcji ciepła i energii elektrycznej. Świeża para wyprodukowana przez kocioł będzie zasilała turbinę parową posiadającą upust służący do: · podgrzania wody z miejskiej sieci ciepłowniczej, · wspomagania procesów odgazowywania kondensatu w odgazowywaczu, · podgrzania kondensatu, · podgrzewu regeneracyjnego. Na wyjściu z turbiny para będzie skraplana w skraplaczu powietrznym. W przypadku zatrzymania turbiny, para za pomocą by-passa będzie kierowana do skraplacza. Proces odprowadzenia popiołu i żużla Miejscem odprowadzenia popiołu jest: · ruszt fluidalny w komorze kotła, · lej zsypowy komory dopalania, · przewał kotła, · lej zsypowy kanału konwekcyjnego, · leje zsypowe multicyklonu, · leje zsypowe filtra workowego. Układ zaopatrzony będzie w odżużlacz z zamknięciem wodnym. Woda w odżużlaczu znajduje się na stałym poziomie i działa jako przesłona, uniemożliwiająca przepływ tzw. fałszywego powietrza do komory paleniskowej. Odżużlacz z zamknięciem wodnym: · gwarantuje schładzanie popiołu do temperatury rzędu 80º – 90º, · nawilża popiół zapobiegając zanieczyszczeniom poprzez ulatnianie się pyłów, · zapobiega napływaniu „fałszywego” powietrza do komory kotła. Podajniki celkowe dozują odprowadzanie żużla i popiołu do zewnętrznego układu odpopielania. Odbiór popiołu z rusztu fluidalnego Dno komory fluidalnej podzielone jest na kilka sekcji, zaopatrzonych w dna dyszowe z dyszami fluidyzacyjnymi. Ostatnia sekcja stanowi jednocześnie lej zsypowy popiołu. 53 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Popiół ze spalonego na ruszcie fluidalnym karbonizatu jest odprowadzany układem podajników zgrzebłowych z zamknięciem wodnym na zewnątrz kotłowni. Popiół zmagazynowany jest w zamkniętych silosach, skąd transportowany będzie do hali produkcji materiałów budowlanych, gdzie wykorzystany zostanie jako surowiec. Odbiór popiołu z pozostałych ujęć Popiół gromadzący się w leju żużlowym komory dopalania, w leju przewału, leju kanału konwekcyjnego oraz w komorach cyklofiltra, będzie odprowadzany do podajników zgrzebłowych z zamknięciem wodnym poprzez dozowniki celkowe z napędem elektrycznym. Ilość gromadzącego się w tych miejscach pyłu jest rzędu kilku kg/h. Dozowniki będą uruchamiane okresowo w czasie pracy kotła. Częstotliwość ich uruchomień w zależności od potrzeb będzie automatyczna. Żużel będzie transportowany na taśmie przenośnika na plac przyjęcia żużla i następnie przy pomocy ładowarek do węzła wytwarzania prefabrykowanych materiałów budowlanych, gdzie będzie poddawany mechanicznej obróbce. Popioły pochodzące z lejów pod kotłem oraz z instalacji do oczyszczania spalin będą grupowane i usuwane osobno, a nie razem z żużlem i popiołami paleniskowymi. Popioły i stałe pozostałości z systemu oczyszczania spalin, nie będące odpadami niebezpiecznymi będą trafiać do silosa na odpady poprocesowe i dalej do mieszalnika, gdzie będą podlegać mieszaniu z dodatkiem cementu, wody i substancji stabilizującej. Tak przygotowana mieszanka betonowa stanowić będzie surowiec do produkcji prefabrykowanych materiałów budowlanych przy użyciu wibroprasy. Sezonowanie żużla Sezonowanie żużla nie jest konieczne ze względu na zawartość części palnych, których w produkowanym żużlu praktycznie nie będzie Corg<1. W zakładzie przeprowadzany będzie jedynie proces mechanicznej obróbki żużli, który polegać będzie na obróbce mechanicznej celem uzyskania odpowiedniej frakcji handlowej oraz okresowym magazynowaniu żużla w kwaterach przykrytego dachem placu składowania żużla. Nie przewiduje się występowania metali w żużlu wiec linia technologiczna pozbawiona będzie separatorów metali. Plac składowania żużla (pozycja nr 39 na planie zagospodarowania terenu) będzie podzielony na kwatery obudowane z trzech stron ścianami betonowymi. Kwatery te będą zadaszone w celu zabezpieczenia przeciw wtórnemu pyleniu i wpływom warunków atmosferycznych – opady deszczu, śniegu. Dodatkowo plac wyposażony zostanie w system rynien odprowadzających wody opadowe oraz roztopowe do kanalizacji deszczowej. Nie przewiduje się, że będą powstawać odcieki z hali, gdzie prowadzone będzie rozdrabnianie i z placu składowania żużla. W małych ilościach woda, która będzie zabierana razem z żużlem z odżużlacza z zamknięciem wodnym będzie parować. Dodatkowo pod placem składowania żużla wyłożona zostanie geomembrana, zabezpieczająca środowisko gruntowe. 54 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Tak przetworzony żużel po uzyskaniu tzw. aprobaty technicznej wymaganej Prawem budowlanym oraz po przeprowadzeniu testów na wymywalność metali ciężkich będzie mógł służyć jako materiał do produkcji mieszanki betonowej W wypadku nie spełnienia norm pozwalających na wykorzystanie żużli jako składników mieszanki betonowej będzie on traktowany jako odpad i wykorzystywany jako przesypka na sąsiednim składowisku odpadów komunalnych. Transport żużla, nie wymaga specjalistycznego transportu, gdyż jest to odpad w pełni bezpieczny, bez zapachu. Proces przetwarzania żużla Cały proces mechanicznej obróbki będzie odbywał w hali oznaczonej na planie zagospodarowania jako 18. Budynek kotłowni. Hala ta będzie odpowiednio wentylowana. Emisja pyłu będzie zminimalizowana poprzez przeróbkę mokrego żużla, a ponadto poprzez zastosowanie miejscowych odciągów, skąd powietrze będzie odprowadzone ciągiem wentylacyjnym poprzez filtry workowe w celu wyłapania niezorganizowanej emisji pyłu i innych zanieczyszczeń. Żużel usuwany z mokrego odżużlacza z zamknięciem wodnym będzie transportowany za pośrednictwem przenośników taśmowych do leja zasypowego żużla. Dalej żużel transportowany jest na taśmociągu i zasila kruszarkę. Tutaj następuje rozdrobnienie do frakcji mniejszej niż 100 mm. Frakcja żużla <100 mm trafia do przesiewacza bębnowego wyposażonego w sito o średnicy oczek 40 mm. Po rozdzieleniu w przesiewaczu bębnowym żużla na dwie frakcje o średnicy 0-40 mm i 40-100 mm, frakcja 0-40 mm trafia do przesiewacza wibracyjnego gdzie następuje jej dalszy podział na dwie frakcje o średnicy 0-8 mm i 8-40 mm. Frakcja 0-8 mm układana jest w pryzmę w jednej z kwater placu składowania. Pozostałe frakcje powtórnie przechodzą przez cały proces rozdrabniania. Powietrze do spalania Linia termicznego unieszkodliwiania będzie wyposażona w wentylatory powietrza „pierwotnego” zasysające powietrze znad bunkra i silosu z odpadami oraz hali wyładunkowej. To zapewnia odprowadzenie odorów i pyłów z hali wyładunkowej i wprowadzenie ich do komory paleniskowej. Zapobiega to przedostawaniu się odorów do środowiska zewnętrznego. Powietrze wtórne może być zasysane z górnej części pomieszczenia, gdzie ulokowany będzie kocioł, co pozwoli na chłodzenie tego obszaru. Wentylator powietrza „pierwotnego” będzie zasilać obieg powietrza „pierwotnego” we fluidalnej komorze spalania gazów pirolitycznych. „Powietrze pierwotne” z uwagi na możliwość zanieczyszczenia oparami tłuszczów nie będzie podgrzewane w kotłowym podgrzewaczu powietrza. Powietrze pierwotne będzie dostawało się do różnych stref w komorze fluidalnej za pomocą regulatora umożliwiającego dostosowanie przepływu w daną strefę spalania w zależności od potrzeb procesu. Wentylator powietrza 55 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” „wtórnego” będzie podawał powietrze głównie do układu gazu fluidyzacyjnego dla złoża fluidalnego. Materiał inertny do złoża fluidalnego Dla prawidłowego funkcjonowania złoża fluidalnego konieczny jest materiał inertny, którym uzupełniana jest objętość komory leja fluidalnego. Dostarczony do złoża fluidalnego materiał inertny musi posiadać odpowiednie własności fizyczne jak, odporność na ścieranie, granulację i zachowanie się w podwyższonych temperaturach. Materiał inertny może być surowcem naturalnym takim jak: piasek kwarcowy o odpowiedniej granulacji lub sztucznym takim jak żużel rozdrobniony do odpowiednich rozmiarów. Materiał inertny musi stanowić zapas przynajmniej na 24h. Dozowanie materiału inertnego do złoża fluidalnego odbywa się automatycznie przy pomocy podajnika celkowego sterowanego sygnałem od wskaźnika ciśnienia w złożu fluidalnym. Układ kontroli procesów W Elektrociepłowni prowadzony będzie ciągły i okresowy monitoring wielkości emisji. Będzie prowadzona w sposób ciągły kontrola parametrów procesu spalania oraz parametrów pracy instalacji. Założenia oczyszczania spalin Elektrociepłownia będzie zaprojektowana, wyposażona, zbudowana i eksploatowana w taki sposób, aby nie zostały przekroczone dopuszczalne wartości emisji w gazach odlotowych. Emisja będzie ograniczona poprzez wykorzystanie nowoczesnej i najbardziej zaawansowanej techniki. Instalacja będzie wyposażona w system pomiarowy umożliwiający w sposób ciągły pomiar i kontrole emisji. Dla Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych został zaproponowany następujący system oczyszczania spalin: · odsiarczanie spalin metodą pół – suchą w celu redukcji kwaśnych związków SO2, HF, HCl, pyłów, połączonej z metodą strumieniowo – pyłową z wykorzystaniem węgla aktywnego w celu redukcji metali ciężkich, dioksyn i furanów. Skuteczność usuwania HCl – 99%, SO2 – 83-94%, dioksyn, furanów i metali ciężkich – 98%, · odpylanie spalin z wykorzystaniem multicyklonu i filtra tkaninowego. Skuteczność odpylania 99,8%, · odazotowanie spalin metodami „pierwotnymi” oraz metodą „wtórną” SNCR z wykorzystaniem stałego mocznika w celu redukcji emisji NOx. Skuteczność usuwania NOx – 50 – 82%. 56 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Oczyszczanie spalin metodą pół – suchą Proces oczyszczania spalin metodą pół – suchą (nazywaną również metodą pół – mokrą) pierwotnie oczyszczonych w multicyklonie, wspomagany filtrem workowym, pozwoli sprostać aktualnie obowiązującym i przyszłym standardom emisyjności, dzięki bardzo wydajnej redukcji ilości kwaśnych składników w spalinach, powstających w trakcie procesu spalania odpadów komunalnych. W metodzie pół – suchej spaliny wchodzą w kontakt w komorze reakcyjnej z odczynnikiem redukującym kwaśne składniki spalin (HCl, HF, SO2) oraz z odczynnikiem adsorpcyjnym redukującym metale ciężkie, dioksyny i furany. Proponowanymi odczynnikami jest mleczko wapienne i węgiel aktywny. Kwaśne zanieczyszczenia będą neutralizowane poprzez kontakt z cząsteczkami węgla aktywnego i reakcje z drobnymi cząstkami zasadowymi mleczka wapiennego. Proces można podzielić na dwie części: · spaliny schładzane będą w wieży reakcyjnej poprzez wtrysk wody, do optymalnej temperatury, w której będzie mogła zajść reakcja z odczynnikami. Podstawowy odczynnik mleczko wapienne wprowadzane będzie do komory reakcyjnej z wodą chłodzącą gdzie będzie mieszany ze spalinami w wyniku czego dojdzie do reakcji neutralizacji kwaśnych gazów (reakcja absorpcyjna), · węgiel aktywny wdmuchiwany będzie do spalin aby umożliwić adsorpcję gazowych zanieczyszczeń na jego powierzchni, · mieszanka spalin, reagentów i produktów powstałych w wyniku reakcji wprowadzana będzie do filtra workowego. Funkcja filtra workowego jest podwójna: o pozwala na zakończenie neutralizacji kwaśnych gazów i adsorpcję gazowych zanieczyszczeń w czasie perkolacji spalin przechodzących przez utworzoną stałą pozostałość na powierzchni filtrów. Stałą pozostałość tworzą stałe cząstki zatrzymane na powierzchni filtrującej (lotny pył, produkty uboczne reakcji, nadmiar odczynników), o zapewni odpylenie spalin, z separacją stałych cząstek z oczyszczonych spalin. · obieg oczyszczania spalin utrzymywany jest w odpowiednim podciśnieniu i odpowiedniej temperaturze poprzez wentylator wyciągowy kierujący spaliny do komina. Optymalny zakres temperatur, wymagany do zajścia odpowiednich reakcji jest uzyskiwany poprzez kontrole przepływu wody chłodzącej w wymienniku ciepła lub poprzez regulacje temperatury spalin na wyjściu z czopucha kotła. Ilość mleczka wapiennego wtryskiwanego do reaktora jest kontrolowana zgodnie z zawartością gazów kwaśnych w spalinach, aby osiągnąć wymagane poziomy emisji w kominie. Kwaśne gazy, głównie HCl, HF i SO2 są neutralizowane, w kontakcie z odczynnikiem, zgodnie z poniższymi reakcjami: 57 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 2HCl + Ca(OH)2 --------à CaCl2 +2 H 2O 2HF + Ca(OH)2 --------à 2CaF + 2H2O SO2 +1/2 O2 + Ca (OH)2 --------à CaSO4 + H2O Metale ciężkie w formie gazowej jak rtęć i pary metali ciężkich adsorbowane są częściowo na powierzchni cząstek wapnia i powierzchni ziaren węgla aktywnego. Węgiel aktywny pozwala na zwiększenie redukcji ciężkich metali, a także pozwala wychwycić dioksyny i furany – o ile takowe będą występowały. Wtryskiwanie węgla aktywnego do strumienia spalin który ma bardzo dużą powierzchnię właściwą (kilkaset m2/g) pozwala na wychwytywanie gazowych zanieczyszczeń takich jak lotne metale ciężkie (zwłaszcza rtęć), oraz dioksyny i furany dzięki fizyko – chemicznemu zjawisku adsorpcji molekuł tych substancji na powierzchni węgla aktywnego. Czynnikami wpływającymi na wydajność oczyszczania spalin jest : o Równomierność rozkładu cząstek węgla aktywnego w spalinach, o Czas kontaktu. Czas przebywania spalin w temperaturze nie niższej niż 850°C, nawet w najbardziej niekorzystnych warunkach podczas prowadzenia termicznego przekształcania odpadów wynosi około 6,5 sekund (komora dopalania) według zapewnień producenta instalacji. Ponieważ reakcja nie występuje natychmiast konieczne jest zastosowanie komory reakcyjnej objętości, gwarantującej wymagany czas przebywania spalin w komorze, a przez to niezbędny czas reakcji, dla osiągnięcia założonego celu, czyli założonej zawartości danego składnika gazowego. Filtr tkaninowy Stałe cząstki wychodzące z kanału homogenizującego będą się osadzać na powierzchniach worków filtra. Filtr workowy stanowi ważny etap oczyszczania spalin, ponieważ nie tylko spełnia rolę odpylacza spalin, ale dodatkowo nadmiar odczynników obecnych na powierzchniach worków będzie nadal reagował z kwaśnymi składnikami. Spaliny przechodzące przez warstwę stałej pozostałości, utworzą poprzez nadmiar odczynników (wapno i węgiel aktywny), warstwę pyłów i produktów reakcji które pozwalają na kontynuację reakcji neutralizujących „wredne” składniki gazowe spalin. W filtrze workowym opóźnienie przepływu spalin poprzez warstwę osadzoną na powierzchni worków, zwiększa kontakt między zanieczyszczeniami i odczynnikami i pozwala w ten sposób kontynuować reakcję oraz zminimalizować zużycie odczynników i ilość powstających pozostałości stałych będących odpadami. 58 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Preparat wapniowy do „pierwotnej” redukcji siarki i chloru Preparat wapniowy (bezwodnik węglanu wapniowego) podany równocześnie z odpadami do komory obrotowej, ulega łącznie z odpadami procesowi termicznego rozkładu. Przejście w fazę gazową tlenku wapniowego i trójtlenku siarki oraz chloru powoduje reakcję neutralizacji nawet do 80% zawartości siarki i chlorku w odpadach. W fazie gazowej w komorze obrotowej przeważająca część substancji szkodliwych zostaje zredukowana do CaSO4 i CaCl2. Pozostała część węglanu wapnia w postaci stałej przedostaje się do złoża fluidalnego gdzie neutralizowana jest pozostała część siarki zawartej w karbonizacie. Zapas węglanu wapnia powinien wystarczyć przynajmniej na 24 h pracy instalacji. Ilość podawanego preparatu wapiennego jest uzależniona od zawartości S i Cl w odpadach i jest dozowana w oparciu o zawartość SO2 w spalinach w czopuchu kotła. „Wtórny” – zewnętrzny system oczyszczania spalin Parametry spalin na wylocie z czopucha kotła będą posiadały: • temperaturę spalin na wylocie z kotła poniżej 140°C, • ilość spalin < 50 nm3/s, • zapylenie < 8 mg/nm3 ( w przeliczeniu na 11% tlenu). Po wyjściu z cyklofiltrów spaliny kierowane są do płuczki, w której są zraszane rozpylonym roztworem wodnym, w wyniku czego następuje całkowite usunięcie z nich par metali ciężkich oraz (H2S). Słabo rozpuszczalne w wodzie gazy kwaśne , takie jak resztkowe ilości SO2, będą usuwane ze spalin w skruberze, mokrą metodą wapniową. Oczyszczone gazy spalinowe są monitorowane w stacji monitoringu spalin. Odpylone i oczyszczone ze szkodliwych składników gazowych spaliny po przejściu przez płuczkę i skruber posiadają zbyt niską temperaturę, aby wprowadzić je bezpośrednio do komina, dlatego układ odprowadzania spalin powinien być wyposażony w wymiennik ciepła. Odprowadzenie spalin do komina wspomagane jest wentylatorem spalin. Instalacja typu „K” zapewnia oczyszczanie spalin powstałych w procesie spalania i ogranicza emisję szkodliwych substancji do wymaganych poziomów. Stałe produkty z procesu oczyszczania spalin, o ile takowe powstaną będą zneutralizowane i zdeponowane na specjalnie przygotowanym składowisku odpadów. Parametry spalin po oczyszczaniu odniesione do 11% O2 -popiół lotny < 8 mg/m -tlenek węgla (CO) < 10 mg/mu3 -tlenek siarki (SOx) < 50 mg/mu3 -tlenek azotu (NOx) < 150 mg/mu3 -chlorowodór (HCl) < 5 mg/mu3 -fluorowodór (HF) < 5 mg/mu3 59 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” -węgiel organiczny (C) < 10 mg/mu3 -zawartość części palnych w żużlu < 0,5% -dioksyny i furany < 0,1 ng/mu3 (nie stwierdzono) Turbozespół parowy (opcjonalnie) Turbozespół parowy może się składać z turbiny parowej z generatorem prądu lub silnika Spillinga z generatorem prądu. Ogólny opis układu kogeneracyjnego Wytwarzanie pary technologicznej w wyniku spalania paliw odpadowych między innymi różnego rodzaju osadów jest procesem, przy którym jednoczesne wytwarzanie energii elektrycznej jest możliwe i uzasadnione, zarówno pod względem ekonomicznym, jak i technicznym. Moc cieplna zaprojektowanego układu kogeneracyjnego musi być dostosowana do lokalnych potrzeb energetycznych oraz możliwości pozyskania surowca. Projektowane w przeszłości systemy kogeneracyjne pracujące na bazie spalania paliw odpadowych tradycyjnie miały zaniżone moce. Powyższe dotyczy tak przedsiębiorstw produkcyjnych jak również produkcji energii elektrycznej na potrzeby komunalne. W segmencie o mocach od 100 do 2 000 kW, silnik parowy jest jednostką optymalną o najwyższej sprawności i możliwościach elastycznego dopasowania się do zmian zapotrzebowania. Konieczne jest jednak dysponowanie parą wodną o odpowiedniej różnicy ciśnień. Silnik parowy: technika odpowiednia do układów skojarzonych Silniki parowe stosuje się jako element układów skojarzonych wytwarzania energii cieplnej i elektrycznej opalanych alternatywnymi paliwami energetycznymi (APE). W ostatnich latach technologia produkcji silników jak również ich możliwości zwiększyły się w zasadniczy sposób. Niektóre cechy sprawiają, że silniki są idealnym rozwiązaniem dla układów skojarzonych małych i średnich mocy pozostały niezmienne. Są to : · modułowa budowa, · efektywny sposób regulacji napełniania, · zwarta budowa. Modułowy system silników pozwala na precyzyjne dopasowanie agregatu do różnych projektów. Do wyboru są od 1 do 6 cylindrów oraz dodatkowo 15 standardowych wielkości cylindrów z różnymi nawierceniami. Pozwala to na dobór silnika, w zależności od zapotrzebowania na prąd elektryczny, parametry pary wlotowej i wylotowej. Ponadto umożliwia to stworzenie systemu modułowego składania silników z wielostopniowym rozprężaniem już dla relatywnie niewielkich strumieni pary przy 60 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” zachowaniu bardzo wysokiej efektywności rozprężania w porównaniu do turbiny gazowej. Najbardziej typowy obszar to ilość pary od 2 do 20 t/h, ciśnienie pary wlotowej od 10 do 30 bar oraz moc elektryczna do 1200 kWel. Rozstrzygającym dla wysokiej sprawności silnika jest oprócz odpowiedniej geometrii cylindrów, również regulacja jego napełnienia. Silnik posiada wałek regulacyjny połączony w stosunku 1:1 z wałem korbowym. Poprzez zintegrowany z wałkiem regulacyjnym hydrauliczny mechanizm nastawy można postawić stopień mimośrodowości czopa wałka regulacyjnego, a przez to skok podłączonego suwaka sterującego. Przestawienie wałka regulacyjnego następuje w sposób ciągły (nie skokowo). Ponadto, elektroniczny regulator ciśnienia steruje pracą silnika. Przekształca on impuls regulacyjny na hydrauliczną siłę przestawiania na wałku regulacyjnym. Zabezpieczenie systemu regulacyjnego w olej realizowane jest z ciśnieniowego, smarującego systemu olejowego. Dzięki temu w cylindrze prawie cały czas, również przy częściowym obciążeniu większy zakres regulacji i przez to zwiększoną produkcję energii elektrycznej niż turbiny. Pozwala to na dopasowanie wydajności silnika np. przez uniknięcie zastosowania zaworu regulującego ciśnienie jeszcze przed właściwym przekształceniem energii, przy czym moc elektryczna uzależniona jest od przepływu pary. Dobre sprawności uzyskuje się również przy częściowym obciążeniu. Przy pracy podporządkowanej produkcji ciepła stosunek ciepła do energii pozostaje w szerokim zakresie niemal stały. Jako dalsze pozytywne właściwości silnika parowego należy wymienić względną nieczułość procesu rozprężania (sprawność wewnętrzna) na zmiany ciśnienia i temperatury pary wyjściowej. W przypadku spalania paliw odpadowych, takie zmiany spowodowane zmienną wilgotnością kalorycznością czy bezwładnością układu dozowania paliwa są na porządku dziennym. Ponadto, sposób „regulacji napełniania” zakłada rezerwę objętościową, która pozwala (ewentualnie) na wykorzystanie większych strumieni masowych do zamiany mocy mechanicznej na elektryczną. W przypadku obniżającego się ciśnienia pary w kotle (powiększająca się objętość właściwa), możliwe jest utrzymanie nominalnego przepływu masowego pary. Przydatność silnika do pary nasyconej predestynuje go do zastosowań z najprostszymi kotłami parowymi. Dzięki temu, najczęściej jest możliwe dodatkowe zastosowanie silnika parowego w istniejących już systemach produkcji pary nasyconej. Kamieniem milowym w rozwoju silników parowych jest wprowadzenie techniki bezsmarowej w cylindrach i tłokach. Zastosowanie specjalnych materiałów na tłoki i pierścienie z odpowiednimi płaszczyznami poślizgowymi panewki umożliwiło rezygnację z tradycyjnego smarowania cylindrów, co z kolei sprawiło, że para wylotowa jest wolna od cząstek olejowych. Dzięki temu obniża się nie tylko koszty (system smarowania i system oczyszczania pary i kondensatu z oleju smarowego) ale również upraszcza się zasadniczo cały system pracy silnika. Rozszerza się również pole możliwych zastosowań silników parowych. 61 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Charakterystyka i zalety zespołów silnikowych Spillinga Jeżeli dokonuje się doboru silnika parowego do produkcji energii elektrycznej, najbardziej ekonomicznym wariantem jest, ten, który stanowi dalej optymalny wskaźnik otrzymywanej energii elektrycznej w porównaniu do nakładów inwestycyjnych. Ogólnie polepszenie rezultatów ekonomicznych może być osiągnięte poprzez zastosowanie silnika Spillinga, szczególnie tam, gdzie występuje skojarzenie produkcji ciepła i energii elektrycznej. W porównaniu z turbinami, zauważalnie wyższą produkcję energii elektrycznej osiągamy dzięki wyższej sprawności silnika. Optymalne zastosowanie silnika do warunków pracy Modułowa konstrukcja silników Spillinga pozwala na optymalne dostosowanie liczby cylindrów oraz stopni ciśnień do ogólnych warunków. Nawet do małych przepływów masowych pary, z zachowaniem wymaganych współczynników ciśnieniowych, może być osiągnięta stosunkowo wysoka sprawność stosując wielostopniowy silnik. Niezależność od zmian parametrów pary zasilającej (ciśnienie/temperatura) w przypadku kotłów opalanych paliwami stałymi (biopaliwa, odpady itd.). Istotnym faktem jest, że pojawiają się zmiany w jakości paliwa i jego wartości opałowej, które mogą powodować zmiany ciśnienia, temperatury oraz przepływu masowego pary. Dobre sprawności nawet przy zmieniającym się przepływie pary. Jeśli porównujemy z turbinami, przewaga silnika parowego objawia się szczególnie dla poszczególnych punktów pracy, gdzie pojawiają się zauważalne straty w przypadku turbin. Dodatkowo, w przypadku silnika może być pokryty większy zakres obciążeń. Dla układu skojarzonego regulowanego układem odbioru cieplnego lub dla kotłów opalanych biomasą może być wyprodukowana przez większą ilość energii. Wysoka dyspozycyjność Z uwagi na pewna technologię oraz konstrukcję modułową silniki Spillinga zapewniają wysoką dyspozycyjność. Prace serwisowe wymagają krótkich okresów postoju, a w przypadku awarii naprawa dokonywana jest szybko. Niskie wymagania dla poziomu uzdatniania wody Systemy turbinowe często wymagają zastosowania demineralizacji wody. W przypadku silnika wymagania odnośnie uzdatniania wody są niższe, co związane jest z niższymi kosztami. 3.5 Instalacja do wyrobu materiałów budowlanych W skład linii produkcyjnych wchodzą: węzeł betoniarski z wibroprasą wraz z towarzyszącymi dwoma silosami - każdy o pojemności 50 m³ i ładowności 60 Mg oraz stalowym zbiornikiem kruszywa. Silosy przeznaczone są do bezciśnieniowego 62 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” magazynowania suchych, proszkowych materiałów, przede wszystkim cementu i popiołów. Każdy z silosów ma wysokość 12 m i wylot odpylonego powietrza w postaci dziewięciu otworów o średnicy 0,14 m. Napełnianie zbiornika cementu odbywa się pneumatycznie z cysterny poprzez przewód załadowczy wyposażony w szybkozłącze oraz zawór odcinający. Silos załadowywany jest z cementowozów o pojemności 27 ton. Rozładunek jednego cementowozu trwa około 45 minut. Silos popiołów ładowany będzie przy pomocy sprzężonego powietrza rurociągiem przesyłowym z sąsiedniej instalacji do termicznej utylizacji odpadów. Powstałe podczas załadunku zapylone powietrze wylotowe oczyszczane jest za pomocą filtra tkaninowego umieszczonego na górze silosów. Kruszywo dowożone będzie specjalistycznymi samochodami samowyładowczymi i wsypywane do zsypu, następnie obudowanym podajnikiem kubełkowym transportowane będzie do zbiornika kruszywa. Tego typu zamknięty obieg kruszywa eliminuje w całości uciążliwości eksploatacji układu zasiekowego magazynowania kruszyw charakteryzujących się pyleniem piasku w okresach suchych. Cykl produkcyjny rozpoczynał się będzie naważeniem kruszywa zgodnie z zadaną recepturą. Równolegle z podawanym kruszywem dozowany będzie cement oraz popiół i żużel ze zbiorników poprzez hermetyczne przenośniki ślimakowe i dozowniki wagowe. Następnie wszystkie surowce mieszane będą w mieszarce, do której dodawana jest dodatkowo woda, pigmenty i ewentualnie plastyfikatory. Po uzyskaniu żądanej konsystencji masy betonowej, gotowa mieszanka kubełkiem transportowym zostanie przewieziona z mieszalnika do zasobnika betonu wibroprasy. Porcję poszczególnych substratów mieszanki określone zostaną recepturą technologiczną. Zasady produkcji kostek Dokładnie przygotowaną mieszankę betonową, o stosunku w/c = 0,30-0,36, podaje się poprzez zsyp na przenośnik kubełkowy, którym materiał transportowany jest do zasobnika automatycznej wibroprasy hydraulicznej. Z zasobnika wymagana porcja mieszanki betonowej zsypywana jest na paletę z umieszczoną na niej formą. Po sprasowaniu betonu (wibroubiciu) forma podnoszona jest w górę, a paleta z uformowanymi na niej produktami przesuwana jest przenośnikiem rolkowym do windy piętrującej i wózkiem transportowym przywiezione do komór dojrzewalniczych. Po osiągnięciu wstępnej dojrzałości tj. po około 16 godz. tym samym wózkiem przewiezione zostaną do windy opuszczającej ciągu suchego. Następnie podajnikiem ślizgowym przesunięte zostaną do urządzenia spiętrzającego wyroby do dwóch warstw na palecie produkcyjnej, a potem do sztaplarki, która przeniesie je z palet produkcyjnych na palety transportowe. Ułożony pakiet zostanie przesunięty podajnikiem płytowym na stanowisko foliowarki, która owinie paletę folią stretch. Spakowane wyroby na paletach za pomocą tego samego podajnika płytowego zostaną przetransportowane na zewnątrz hali. Ostatnią czynnością w ciągu technologicznym będzie przewiezienie spakowanych wyrobów za pomocą wózka widłowego do magazynu wyrobów. 63 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Wyposażenie zakładu produkcji prefabrykowanych materiałów budowlanych: - mieszarka, - wibroprasa, - dwa silosy na cement oraz popiół, - stalowy zbiornik kruszywa, - dozowniki wagowe cementu, kruszywa, lepiszczy i pigmentów, - dozownik wody, - kosz zasypopwy kruszywa, - ładowarka łyżkowa, wózek widłowy - plac składowy kruszywa, - podajniki rolkowo – taśmowe, - przenośnik ślimakowy - winda piętrująca, - winda rozpiętrowująca, - podajniki kubełkowe, - podajnik ślizgowy, - sztaplarka, - foliowarka. Węzeł produkcyjny będzie zabudowany i zamknięty, mieszarka i dozowniki cementu i kruszywa będą całkowicie zabudowane styropianem i blachą. Dozowanie surowców: cementu, kruszywa, popiołu oraz inny dodatków następuje w sposób szczelny – bez emisji do atmosfery. W efekcie tak realizowanego procesu produkcyjnego uzyskuje się bardzo dobry jakościowo produkt, o wysokich cechach użytkowych (wytrzymałość na ściskanie 60÷90 MPa, nasiąkliwość poniżej 4%, mrozoodporność >> 150). Opisane urządzenia wykorzystywane będzie również do produkcji innych elementów drogowych - krawężniki oraz pustaki wielokomorowe o bardzo cienkich ściankach. 3.6 Opis działalności w zakresie odzysku odpadów – popiołów lotnych Podczas cyku produkcyjnego prowadzonego na terenie projektowanego przedsięwzięcia prowadza będzie również działalność w zakresie odzysku odpadów innych niż niebezpieczne z grupy 19, podgrupy 19 01 – Odpady z termicznego przekształcania odpadów: · żużle i popioły paleniskowe inne niż wymienione w 19 01 11 – kod: 19 01 12; · popioły lotne inne niż wymienione w 19 01 13 – kod 19 01 14 · pyły z kotłów inne niż wymienione w 19 01 15 – kod 19 01 16 64 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Odpady w postaci żużli, pyłów i popiołów lotnych, powstają podczas procesu termicznej utylizacji odpadów prowadzącego do produkcji energii elektrycznej i ciepła w sąsiednich budynkach zakładu. Według wstępnych danych uzyskanych od technologów ilość maksymalnego rocznego odzysku poszczególnych odpadów wynosić będzie: Żużle i popioły paleniskowe inne niż wymienione w 19 01 11 - 19 01 12 9 920 Mg/rok Popioły lotne inne niż wymienione w 19 01 13 - 19 01 14 480 Mg/rok Pyły z kotłów inne niż wymienione w 19 01 15 - 19 01 16 125 Mg/rok Popioły i pyły magazynowane będą w silosie (wyposażonym w filtry odpylające) zlokalizowanych na terenie, do którego Inwestor posiada tytuł prawny. Natomiast żużel gromadzony będzie na placu składowym przy budynku kotłowni. Ze sąsiedniego budynku kotłowni pyły i popioły będą transportowane pneumatycznie, a transport wewnątrz hali i dozowanie odbywać się będzie sposobem mechanicznym w systemie hermetycznych przenośników ślimakowych. Proces odbywał się będzie w sposób maksymalnie ograniczający emisję zanieczyszczeń do powietrza. Na magazynach cementu i popiołu lotnego (silosach) zastosowane będą filtry workowe, które pozwolą na redukcję emisji pyłów do powietrza na poziomie 99,9%. Rozwiązanie to umożliwi dotrzymanie standardów środowiskowych w zakresie emisji zanieczyszczeń do powietrza. Odzysk odpadów polegał będzie na wykorzystaniu żużli, pyłów i popiołów paleniskowych, jako surowca – dodatku mineralnego, służącego do produkcji mieszanki betonowej. Z mieszanki tej wytwarzane będą wibroprasowane wyroby betonowe m.in. kostka brukowa, krawężniki drogowe itp. Żule powstałe w wyniku termicznego przekształcania odpadów komunalnych będą musiały spełniać wymagania zapisane w § 13 rozporządzenia w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów w szczególności w odniesieniu do pozytywnego efektu testu wymywalności. Żużle i popioły lotne nie będą zawierać węgla organicznego (Corg ), więc z tego powodu będą podlegać odzyskowi i będą stanowić składnik mieszanki betonowej. Badanie wymywalności metali ciężkich z wyrobów betonowych będzie wykonywane na zasadach określonych w Aprobacie Technicznej uzyskanej od uprawnionej jednostki Badawczej. Aprobaty Techniczne są udzielane na wniosek producenta wyrobu budowlanego/materiału budowlanego. Zasady i tryb udzielania, zmiany i uchylenia aprobat technicznych, a także jednostki organizacyjne upoważnione do ich wydawania określa Rozporządzenie Infrastruktury z dnia 8 listopada 2004r. w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych uprawnionych do ich wydawania. Jednostka aprobująca określi w wydanym dokumencie (aprobacie technicznej) m.in. • przeznaczenie, zakres i warunki stosowania wyrobu budowlanego oraz, w miarę potrzeb, warunki jego użytkowania, montażu i konserwacji; • właściwości użytkowe i własności techniczne wyrobu budowlanego, istotnie związane z wymaganiami podstawowymi, ich poziom oraz metody badań; 65 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” • klasyfikację wynikającą z odrębnych przepisów i Polskich Norm; • wytyczne dotyczące technologii wytwarzania, pakowania, transportu i składowania oraz szczegółowy sposób znakowania wyrobu budowlanego; • datę wydania i utraty ważności aprobaty; • wymagania dla zakładowej kontroli produkcji; • wykaz dokumentów wykorzystanych w postępowaniu aprobacyjnym, w tym wykaz raportów z badań wyrobu budowlanego. Prowadzona na terenie zakładu działalność w zakresie odzysku odpadów nie będzie powodować emisji zanieczyszczeń do środowiska. Procesy odbywają się w sposób maksymalnie ograniczający emisję zanieczyszczeń. Zasadniczy wpływ na taki stan mają: - magazynowanie pyłów i popiołów w silosie wyposażonym w filtry workowe, które pozwalają na redukcję emisji pyłów do powietrza na poziomie 99,9%, - pneumatyczny transport wewnątrzzakładowy i dozowanie sposobem mechanicznym w systemie hermetycznych przenośników ślimakowych. W związku z zamierzonym prowadzeniem działalności w zakresie odzysku odpadów innych niż niebezpieczne Inwestor winien uzyskać pozwolenie na prowadzenie tej działalności. 66 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 3.7 Zakładane parametry technologiczne całego zakładu Instalacja termicznej utylizacji odpadów SUBSTRATY LP Rodzaj substratu Substrat 1 Osad ściekowy (22% s.m.) 20 000 Mg/rok 2 3 4 5 6 Odpady z sortowni o kodzie 19 12 12, w tym tworzywa sztuczne, papier (50% s.m.) Masa pofermentacyjna z biogazowni (30% s.m.) Biogaz – paliwo pomocnicze Tłuszcze roślinne i zwierzęce – paliwo pomocnicze Węglan wapnia 21 000 Mg/rok Sposób magazynowania Bunkier na odpady V= 1200m3 - zapas 24h (budynek hali przyjęcia substratów instalacji termicznej utylizacji). Dodatkowo będzie tworzony jedynie 3-dniowy zapas w postaci zagęszczonych i zbelotowanych bel odpadów o kodzie 19 12 12, które będą magazynowane w budynku nr 30 (magazyn odpadów i surowców) na planie zagospodarowania terenu. 3-dniowy zapas powinien dotyczyć wyłącznie dni wolnych do procy (sobota, niedziela), gdy nie będzie odbioru odpadów komunalnych. 89 000 Mg/rok Masa pofermentacyjna po procesie separacji i suszenia będzie gromadzona w boksie magazynowym w budynku nr 30 na planie zagosp. terenu (magazyn odpadów i surowców). Następnie na bieżąco podawana będzie do bunkra na odpady V= 1200m3. 700 m3/h Zbiornik biogazu – budynek nr 3 na planie zagosp. terenu 600 Mg/h 600 Mg/rok Zbiornik stalowy na tłuszcze roślinne i zwierzęce będzie umieszczony w wannie betonowej w budynku maszynowni instalacji termicznej utylizacji odpadów. Zbiornik preparatu wapniowego – element linii termicznej utylizacji odpadów. Zapas 7 dniowy w formie granulatu magazynowany będzie w opakowaniach producenta (workach foliowych o pojemności 30-60kg) w wydzielonym Sposób zabezpieczenia środowiska wodno-gruntowego Miejsca prowadzenia procesów technologicznych Bunkier na odpady to „szczelna wanna” zagłębiona w terenie wykonana z atestowanego betonu. Natomiast magazyn odpadów, w którym składowane będą bele odpadów będzie podzielony na boksy. Będzie to zamknięte, zadaszone pomieszczenie Budynek przyjęcia wyposażone w szczelne betonowe substratów do posadzki, izolowane od gruntu szczelną spalarni, folią oraz wyposażone w studzienki Budynek kotłowni bezodpływowe. instalacji termicznej, Zamknięte, zadaszone pomieszczenie Magazyn odpadów i wyposażone w szczelne betonowe surowców, posadzki, izolowane od gruntu szczelną Zbiornik biogazu, folią oraz wyposażone w studzienki Zbiornik na tłuszcze bezodpływowe. zwierzęce i roślinne, Silos na popioły i pyły, Brak zagrożenia dla środowiska wodno-gruntowego. Plac składowania żużla Zbiornik stalowy zostanie umieszczony w wannie betonowej ze studzienką bezodpływową Zbiornik podawczy umieszczony będzie w wannie betonowej ze studzienką bezodpływową. Pomieszczenie magazynowe posiadać 67 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 7 Piasek kwarcowy 400 Mg/rok 8 Mocznik 40 Mg/rok 1 2 Zużycie energii elektrycznej Zużycie energii cieplnej 3 Zapotrzebowanie na wodę do chłodzenia Zapotrzebowanie na wodę uzupełniającą kotłową 1 2 Moc elektryczna Moc cieplna 3 Wydajność maksymalna instalacji 68 pomieszczeniu hali przyjęcia substratów do spalarni – pomieszczenie magazynowe wydzielone w hali maszynowni Zasobnik materiału inertnego – element linii termicznej utylizacji odpadów. Zapas 7 dniowy magazynowany będzie w opakowaniach producenta (big-bag) w wydzielonym pomieszczeniu hali przyjęcia substratów do spalarni – pomieszczenie magazynowe wydzielone w hali maszynowni Zasobnik na mocznik – element linii termicznej utylizacji odpadów. Zapas 7 dniowy magazynowany będzie w opakowaniach producenta (beczka 220 litrów) w wydzielonym pomieszczeniu hali przyjęcia substratów do spalarni – pomieszczenie magazynowe wydzielone w hali maszynowni MEDIA 0,3 0,25 32 000 128 000 PARAMETRY PRODUKCYJNE 6,5+1,1(turbina ORC) 11,2 16,5 będzie szczelną posadzkę betonową. MW MW m3/rok m3/rok MW MW Mg/h – odpadów wilgotnych RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Biogazownia SUBSTRATY LP 1 Rodzaj substratu Obornik Substrat [Mg/rok] 50 000 Zaw. S.m. s.m. [Mg/rok] [%] 22 11 000 Ilość biogazu [Nm3] 3 850 000 Sposób magazynowania Nie przewiduje się magazynowania – hydroliza termiczna na bieżąco w instalacji hydrolizy Zamknięty zbiornik odbiorczy umieszczony w hali przyjęcia substratów do biogazowni 2 Gnojowica 50 500 6 3 030 1 111 000 Silos żelbetowy na kiszonki (nr 16 na planie zagosp.) 3 4 Odpady z przemysłu owocowo-warzywnego Serwatka 500 14 500 45 5 225 725 125 000 507 500 Zamknięty zbiornik odbiorczy umieszczony w hali przyjęcia substratów do biogazowni Sposób zabezpieczenia Miejsca prowadzenia środowiska wodnoprocesów gruntowego technologicznych Plac rozładunkupowierzchnia utwardzona(szczelny beton z atestem), ścieki deszczowe zbierane do kanalizacji deszczowej oczyszczane w separatorze substancji ropopochdnych Fermentatory – 4szt., Szczelny zbiornik stalowy Zbiornik masy umieszczony w wannie pofermentacyjnej, betonowej ze studzienką hala przyjęcia bezodpływową. Posadzka hali substratów do przyjęcia odpadów izolowana biogazowni, silos będzie od gruntu szczelną żelbetowy na folią. kiszonkę, Zbiornik Szczelny silos na kiszonkę homogenizacyjny, zostanie wyposażony w zbiornik CO2, kosz studzienki zbierające odcieki załadowczy, zbiornik z jego powierzchni, które homogenizacyjny następnie trafiają do procesu fermentacji. Dodatkowo silos będzie izolowany od gruntu szczelną folią na podsypce piaskowej. Szczelny zbiornik stalowy umieszczony w wannie betonowej ze studzienką 69 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 5 6 7 Wywar gorzelniany Frakcja organiczna odpadów komunalnych Masa glonowa po separacji 120 000 10 12 000 6 840 000 9 000 40 3 600 2 070 000 1 700 15 255 187 000 8 Kiszonka z kukurydzy 15 000 30 5 250 3 000 000 9 RAZEM 261 700 - 36 058 17 690 500 bezodpływową. Posadzka hali przyjęcia odpadów izolowana będzie od gruntu szczelną folią. Podawany będzie na bieżąco do Szczelny zbiornik stalowy fermentatora. umieszczony w wannie Nadmiar oraz zapas betonowej ze studzienką przechowywany będzie w bezodpływową. Posadzka zamkniętym zbiorniku betonowa hali przyjęcia odbiorczym umieszczonym w hali odpadów izolowana będzie przyjęcia substratów do od gruntu szczelną folią. biogazowni Szczelny silos na kiszonkę zostanie wyposażony w studzienki zbierające odcieki z jego powierzchni, które Silos żelbetowy na kiszonki następnie trafiają do procesu (nr 16 na planie zagosp.). fermentacji. Dodatkowo silos będzie izolowany od gruntu szczelną folią na podsypce piaskowej. MEDIA 10 11 12 70 Zużycie energii elektrycznej - moc Zużycie energii cieplnej Odciek pofermentacyjny do rozcieńczania substratów 0,77 MWe 0,86 MWc 43 000 m3/rok RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” PARAMETRY PRODUKCYJNE 13 14 Energia elektryczna moc Energia cieplna - moc 4,0 MWe 4,3 Zbiornik masy pofermentacyjnej (nr 2 na planie zagosp.) 15 Masa pofermentacyjna przed separacją 280 000 Mg/rok MWc W celu uniknięcia ewentualnych wycieków, zbiorniki będą izolowane od gruntu szczelną folią na podsypce piaskowej. Dodatkowo wokół zbiorników przewidziany jest pierścieniowy system drenażu ze studzienkami rewizyjnymi. Zbiornik masy pofermentacyjnej Instalacja separacji SUBSTRATY Sposób magazynowania Zbiornik masy pofermentacyjnej (nr 2 na planie zagosp.) 1 Masa pofermentacyjnaprzed separacją 280 000 Mg/rok Laguny glonowe 2 Masa glonowa- przed separacją 6 000 Mg/rok Sposób zabezpieczenia Miejsca prowadzenia środowiska wodnoprocesów gruntowego technologicznych Szczelna folia na podsypce Zbiornik masy piaskowej. Dodatkowo pofermentacyjnej, wokół zbiorników Laguny(stawy) przewidziany jest glonowe, pierścieniowy system wiata separacji masy drenażu. pofermentacyjnej, budynek separacji Laguna ziemna oddzielona glonów i od gruntu folią na podsypce piaskowej. Laguny zostaną oczyszczania odcieku okolone fundamentem betonowym oraz zamknięte poliwęglanową kopułą. 71 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” MEDIA 3 Zużycie energii elektrycznej - moc 0,47 MWe PARAMETRY PRODUKCYJNE 4 5 6 72 Masa pofermentacyjnapo separacji Masa glonowa – substrat do biogazowni Odciek 89 000 1 700 179 000 Mg/rok Mg/rok m3/rok Zamknięte, zadaszone Masa pofermentacyjna po procesie pomieszczenie wyposażone separacji będzie gromadzona w boksie w szczelne betonowe magazynowym w budynku nr 30 na posadzki, izolowane od planie zagosp. terenu (magazyn gruntu szczelną folią oraz odpadów i surowców). studzienki bezodpływowe. Szczelny silos na kiszonkę zostanie wyposażony w studzienki zbierające odcieki z jego powierzchni, Silos żelbetowy na kiszonki które następnie trafiają do (nr 16 na planie zagosp.). procesu fermentacji. Dodatkowo silos będzie izolowany od gruntu szczelną folią na podsypce piaskowej. Część odcieku kierowana jest Laguna ziemna oddzielona bezpośrednio do fermentatora od gruntu folią na podsypce 43 000m3, pozostała część piaskowej. Laguny zostaną magazynowana będzie w lagunach okolone fundamentem glonowych. betonowym oraz zamknięte poliwęglanową kopułą Magazyn odpadów i substratów Silos na kiszonkę Laguny(stawy) glonowe, fermentatory RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Suszarnia SUBSTRATY 1 Masa pofermentacyjna po separacji i inne materiały Sposób magazynowania Suszenie na bieżąco. 80 000 Sposób zabezpieczenia środowiska wodnogruntowego Brak zagrożenia. Mg/rok Miejsca prowadzenia procesów technologicznych Wiata separacji masy pofermentacyjnej MEDIA 2 3 Zużycie energii elektrycznej - moc Zużycie energii cieplnej moc 0,93 MWe 6,3 MWc PARAMETRY PRODUKCYJNE Masa pofermentacyjna po procesie Zamknięte, zadaszone separacji i suszenia będzie gromadzona pomieszczenie wyposażone w boksie magazynowym w budynku nr w szczelne betonowe 30 na planie zagosp. terenu (magazyn posadzki, izolowane od odpadów i surowców). Następnie na gruntu szczelną folią oraz bieżąco podawana będzie do bunkra na studzienki bezodpływowe. odpady V= 1200m3 skąd trafiać będzie do spalarni. 4 Wysuszona masa pofermentacyjna do termicznej utylizacji 27 600 Magazyn odpadów i substratów Mg/rok 73 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Gorzelnia SUBSTRATY 1 2 Zboże o średniej wydajności 27 dm3 lub kukurydza mokra, wilgotność 30% Enzymy - upłynniający - cukrujący - obniżający lepkość Sposób zabezpieczenia Miejsca prowadzenia środowiska wodnoprocesów gruntowego technologicznych Brak zagrożenia dla Silosy zbożowe, hale środowiska wodnogorzelni gruntowego. Sposób magazynowania Silosy zbożowe – 3 szt. 39 100/ 78 000 Mg/rok 0,56 12,00 0,20 Mg/rok m3/rok m3/rok 3 Środek przeciwpienny 0,08 Mg/rok 4 Pożywki mineralne 0,80 Mg/rok 5 Kwas siarkowy 98% 8,00 Mg/rok 6 Wodorotlenek sodu 4,80 Mg/rok 7 Drożdże 0,16 Mg/rok Wszystkie reagenty stosowane w procesie wytwarzania alkoholu etylowego będą magazynowane w pojemnikopaletach wykonanych z PCV. Materiały te umieszczane będą w wannach ochronnych w zamkniętym pomieszczeniu ze szczelną posadzką betonową. MEDIA 8 9 10 Zużycie energii elektrycznej - moc Zużycie energii cieplnej moc Zużycie wody 0,36 MWe 6,20 MWc 76 687 240 m3/rok m3/ dobę PARAMETRY PRODUKCYJNE 11 74 Spirytus surowy o mocy powyżej 88% zgodnie z Polską Normą 12 276 34 m3/rok m3/ dobę Szczelne stalowe zbiorniki na etanol Zbiornik umieszczony w hali gorzelni na szczelnej posadzce betonowej. Hale gorzelni RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Podawany na bieżąco do fermentatora. Nadmiar oraz zapas przechowywany będzie w zamkniętym zbiorniku odbiorczym (szczelny zbiornik stalowy) umieszczonym w hali przyjęcia substratów do biogazowni 12 wywar gorzelniany 120 000 Mg/rok W celu uniknięcia ewentualnych wycieków, zbiorniki fermentacyjne będą izolowane od gruntu szczelną folią na podsypce piaskowej. Dodatkowo wokół zbiorników przewidziany jest pierścieniowy system drenażu ze studzienkami rewizyjnymi. Fermentator, Hala przyjęcia substratów Szczelny zbiornik stalowy umieszczony w wannie betonowej ze studzienką bezodpływową. Posadzka hali przyjęcia odpadów izolowana będzie od gruntu szczelną folią. Stawy glonowe - laguny SUBSTRATY Sposób magazynowania Laguny glonowe 1 Woda pofermentacyjna 179 000 m3 2 Dwutlenek węgla dostarczony do laguny 3 Mg/dobę Zbiornik CO2 Sposób zabezpieczenia Miejsca prowadzenia środowiska wodnoprocesów gruntowego technologicznych Laguna ziemna oddzielona Laguny (stawy) od gruntu folią na podsypce glonowe piaskowej. Laguny zostaną okolone fundamentem betonowym oraz zamknięte poliwęglanową kopułą. Brak zagrożenia dla Zbiornik CO2 środowiska wodnogruntowego. 75 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” MEDIA 3 4 5 Zużycie wody Zużycie energii cieplnej Zużycie energii elektrycznej (moc) 0 0,8 m3 MWc 0,46 MWe PARAMETRY PRODUKCYJNE Poddawany na bieżąco separacji. 6 Ilość wytwarzanej masy organicznej (glony) 6 000 Mg/rok 7 Odciek oczyszczony 115 000 m3/rok Podziemny zbiornik pośredni. W budynku separacji glanów zastosowane będą szczelne posadzki ze studzienkami bezodpływowymi. Brak zagrożenia dla środowiska wodnogruntowego. Instalacja separacji. Podziemny zbiornik pośredni. Produkcja prefabrykatów betonowych Składniki masy betonowej Sposób magazynowania 1 Pozostałości ze spalania (żużel, popiół, pyły) 10 525 Mg/rok 2 Kruszywo mineralne (żwir, piasek) 26 500 Mg/rok 3 76 Cement 12 500 Mg/rok Popioły i pyły- silos stalowy V= 50m3 obok hali produkcyjnej (pozycja nr 25 na planie zagospodarowania) Żużel – zadaszony plac składowy Stalowy zbiornik Kruszywa – 2szt. lub boksy betonowe ze zraszaczami (pozycja nr 23 na planie zagospodarowania) Sposób zabezpieczenia środowiska wodnogruntowego Plac składowy żużla będzie posiadał geomembranę, zabezpieczającą środowisko gruntowe . Brak zagrożenia dla środowiska wodnogruntowego. Plac rozładunkupowierzchnia Silos stalowy V= 50m3 obok hali produkcyjnej utwardzona(szczelny beton (pozycja nr 24 na planie zagospodarowania) z atestem), ścieki deszczowe zbierane do Miejsca prowadzenia procesów technologicznych Silos popiołów i pyłów. Zadaszony plac składowy żużla. Zbiornik kruszywa Silos na cement RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” kanalizacji deszczowej oczyszczane w separatorze substancji ropopochdnych 4 Domieszki chemiczne (plastyfikatory, barwniki, inne) 1 000 Mg/rok Zbiorniki dozowników wagowych. Zapas 3dniowy: beczki polietylenowe 230 kg netto, bańki z PCW 30 kg netto umieszczone wewnątrz hali produkcyjnej Hala produkcyjna materiałów budowlanych MEDIA 5 Zużycie wody 3.900 m3/rok 6 Zużycie energii cieplnej 1,0 MWc 7 Zużycie energii elektrycznej 0,5 MWe PARAMETRY PRODUKCYJNE 8 Produkcja elementów brukowych i drogowych 50. 000 Mg/rok Gotowe wyroby pakowane będą na palety, które zostaną owinięte folią stretch. Tak zapakowane wyroby za pomocą wózka widłowego transportowane będą na plac składowy przy budynku magazynu (pozycja nr 30 na planie zagospodarowania) Brak zagrożenia dla środowiska wodnogruntowego. Utwardzony plac składowy obok budynku magazynu odpadów i substratów 77 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Dodatkowo przewidziano: Energia elektryczna - oświetlenie dróg i placów oraz pomieszczeń administracyjnych Energia cieplna - ogrzanie pomieszczeń administracyjnych Woda do celów socjalnych i porządkowych 0,5 MWe 0,1 MWc 750 m3/rok Wskazana w tabeli na str. 67-77 wydajność instalacji termicznej utylizacji na poziomie 130 000 Mg/rok odpadów wilgotnych jest to wydajność maksymalna instalacji. W wyniku procesu suszenia w komorze obrotowej masa tych odpadów zmniejsza się w wyniku odparowania wody do ok. 41 600 Mg/rok. Czas pracy tej instalacji to 8 000h rocznie. Tabela 3. Kaloryczność utylizowanych odpadów. Rodzaje odpadów Kod odpadu Inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów inne niż wymienione w 19 12 11 19 12 12 Ustabilizowane komunalne osady ściekowe 19 08 05 Przefermentowane odpady z beztlenowego rozkładu odpadów zwierzęcych i roślinnych 19 06 06 ŚREDNIA 78 WARTOŚĆ OPAŁOWA KALORYCZNOŚĆ 11,0 – 15,0 MJ/kg, śr. 13,0 MJ/kg 11,5 MJ/kg. – po wysuszeniu do ok. 20% zawartości wody 5,3–8,2 MJ/kg śr. 6,75 MJ/kg 10,4 MJ/kg RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Tabela 4. Bilans masowy - zestawienie Nazwa jednostka prognozowane zużycie lub produkcja zużycie Woda zapotrzebowanie m3/rok Ok. 241 337 zużycie energii cieplnej zużycie energii elektrycznej MW MW Ok. 15,5 Ok. 4,3 produkcja produkcja energii cieplnej MW produkcja energii elektrycznej MW Odciek oczyszczony do wykorzystania 15,5 11,6 115 000 m3/rok sprzedaż ciepło na sprzedaż MW energia elektryczna na sprzedaż MW zakup wody m3/rok Ok. 7,3 Ok. 126 500 Zatrudnienie: ok. 100 osób: · I zmiana – 36 osoby + dyrektor, sekretarka, księgowa; · II zmiana - 32 osoby + sprzątaczka; · III zmiana - 28 osoby; Wyprowadzenie energii elektrycznej Przewiduje się połączenie Zakładu z systemem elektroenergetycznym poprzez stację „trafo” wyprowadzającą energię do Głównego Punktu Zasilającego (GPZ). Według dotychczasowych uzgodnień wyprowadzenie energii elektrycznej nastąpi do stacji „trafo” funkcjonującej na terenie sąsiedniej działki - Zakładu Zagospodarowania Odpadów w m. Kopaszyn - Nowe. W związku z tym, Inwestor na podstawie „Projektu budowlanego” wystąpi do operatora o zwiększenie mocy w stacji. System elektroenergetyczny będzie oparty na zasadzie działania sieci inteligentnych (Smart grid), gdzie istnieje komunikacja między wszystkimi uczestnikami rynku energii. W sytuacjach awaryjnych lub w godzinach nocnych, kiedy występuje nadwyżka energii w krajowej sieci energetycznej istnieje możliwość wykorzystania produkowanej energii na potrzeby własne Zakładu 79 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 3.8 Maksymalna wydajność produkcyjną poszczególnych instalacji: Instalacja termicznej utylizacji odpadów · Moc elektryczna – 7,6 MW · Moc cieplna Biogazownia · Moc elektryczna · Moc cieplna – 11,2 MW – 4,0 MW – 4,3 MW Gorzelnia · Spirytus surowy o mocy powyżej 88% zgodnie z Polską Normą - 12 276 000 dm3 Produkcja prefabrykatów betonowych · Elementy brukowe i drogowe - 50.000 Mg/rok Stawy glonowe – laguny · Ilość wytwarzanej masy organicznej (glony) - 6 000 Mg/rok · Odciek oczyszczony – parametry wody technologicznej - 115 000 m3/rok Instalacja separacji masy pofermentacyjnej oraz glonowej · Frakcja zagęszczona masy pofermentacyjnej – przeznaczona do termicznej utylizacji odpadów - 89 000 Mg/rok · Frakcja zagęszczona masy glonowej – substrat do biogazowni - 1 700 Mg/rok · Frakcja płynna – odciek - 179 000 m3/rok Suszarnia · Wysuszona masa pofermentacyjna do termicznej utylizacji 3.9 - 27 600 Mg/rok Przewidywane rodzaje i ilości zanieczyszczeń, z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia wynikające Funkcjonowanie - eksploatacja Zakładu generuje emisję zanieczyszczeń do środowiska, w tym głównie: − hałas od pracujących maszyn i samochodów transportowych, − ścieki socjalne, wody opadowe z powierzchni utwardzonych, − odpady związane z pracą i obsługą instalacji, − pyły z rozładunku materiałów dostarczanych do zakładu (kruszywo, cement, zboże do gorzelni), - gazy emitowane do powietrza z instalacji termicznej utylizacji odpadów oraz agregatów prądotwórczych. 80 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Nie należy spodziewać się natomiast: powstawania wibracji o znaczeniu istotnym, powstawania pola elektromagnetycznego o znaczeniu istotnym, ścieków przemysłowych. Rodzaje i ilości emitowanych zanieczyszczeń oraz zasięg oddziaływań na poszczególne elementy środowiska przedstawiono w następnych punktach opracowania dotyczących oddziaływań przedsięwzięcia na elementy środowiska. W punktach tych dokonano odniesienia i porównania do norm prawnych dotyczących emisji zanieczyszczeń do środowiska. Po realizacji inwestycji nie przewiduje się oddziaływania instalacji na gleby, otaczające drzewostany, krajobraz i wody powierzchniowe i podziemne pod warunkiem prawidłowej budowy a następnie prawidłowej eksploatacji. 3.10 ZAPOTRZEBOWANIE W MEDIA PODCZAS EKSPLOATACJI INWESTYCJI 3.10.1 Zaopatrzenie w wodę Zapotrzebowanie na wodę pokrywane jest z wodociągu wiejskiego za pośrednictwem przyłącza (załącznik nr X) oraz częściowo również z ujęcia własnego. Jest ona zużywana na cele sanitarne obsługi obiektu i jego klientów, na cele porządkowe oraz na potrzeby technologiczne – uzupełnienie ubytków wody w instalacjach. Przewidywane ilości wody dla: · potrzeb bytowych pracowników Łączna liczba pracowników w zakładzie wyniesie ok. 100 osób/dobę. Qdśr = 100 x 0,015 m3/d = 1,5m3/dobę Ok. 500 m3/rok · dla potrzeb utrzymania czystości średnio ok. 1 m3/dobę ok. 250 m3/rok · dla potrzeb technologicznych ok. 720 m3/dobę 81 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” BILANS ZUŻYCIA WODY Z SIECI - WAGROWIEC I. Zapotrzebowanie Instalacja termicznej utylizacji odpadów Zapotrzebowanie na wodę do chłodzenia 32 000 m3/rok Zapotrzebowanie na wodę uzupełniającą kotłową 128 000 m3/rok Biogazownia Odciek pofermentacyjny do rozcieńczania substratów 43 000 m3/rok Gorzelnia Zużycie wody 76 687 m3/rok Produkcja prefabrykatów betonowych Zużycie wody 3 900 m3/rok Woda do celów socjalnych i porządkowych Zużycie wody 750 m3/rok RAZEM: 284 337 m3/rok w tym, sama woda pobierana z sieci i ujęcia własnego 241 337 m3/rok II. Odzysk wody Stawy glonowe - laguny Odciek oczyszczony: 115 000 m3/rok Reasumując: 241 337 m3/rok - 115 000 m3/rok = 126 500 m3/rok Ilość wody przewidziana do zakupu z sieci lub/i do poboru z własnego ujęcia: 126 500 m3/rok Ilość ta może dodatkowo ulec zmniejszeniu w wyniku zastosowania wód opadowych i roztopowych gromadzonych w zbiorniku ziemnym na terenie nieruchomości, do której tytuł prawny posiada właściciel. Wody te mogą posłużyć do tworzenia mieszanki betonowej lub rozcieńczania substratów kierowanych do biogazowni. Ze względu na okresowy charakter opadów w zestawieniu nie ujęto tego źródła wody, opierając się tylko na wodzie pobieranej z wodociągu gminnego oraz ujęcia własnego. 82 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 3.10.2 Gospodarka ściekowa Dla instalacji wyszczególniono następujące typy powstających ścieków: • przemysłowe, • bytowe, • opadowe i roztopowe. Ścieki przemysłowe W celu powtórnego wykorzystania ścieków powstających w instalacji, gospodarka wodno – ściekowa będzie prowadzona tak, aby wszystkie ścieki (wody przemysłowe) mogły być oczyszczone i powtórnie wykorzystane do poszczególnych procesów technologicznych. W praktyce oznacza to tzw. zerową emisję ścieków przemysłowych z instalacji do kanalizacji. W instalacji będzie powstawało kilka rodzajów ścieków i wód przemysłowych wykorzystywanych powtórnie do procesów technologicznych. Należą do nich: - wody z odmulania kotłów – będą kierowane do odżużlacza z zamknięciem wodnym; - wody z czyszczenia filtrów stacji uzdatniania wody – będzie kierowana do podczyszczalni ścieków przemysłowych i dalej do odżużlacza z zamknięciem wodnym; - wody do chłodzenia są użyte w obiegu zamkniętym; - wywar gorzelniczy – utylizowany będzie w biogazowni; - odciek po separacji masy pofermentacyjnej - będzie oczyszczany w lagunach ziemnych. - ścieki z ze skrubera po przejściu przez dekanter będą odwadniane i ciecz nadosadowa będzie zawracana do obiegu. Osady będą unieszkodliwiane poza instalacją. Ścieki z utrzymania czystości i porządku Założono, że ilość powstających ścieków z mycia posadzek równa jest ilości zużytej wody na ten cel, czyli ok. 1 m3/dobę, rocznie ok. 250 m3/rok. Mycie posadzek odbywać się będzie przy użyciu automatycznego sprzętu myjącego typu szorowarka Karcher. Ścieki z mycia powierzchni „brudnych” – (hale przyjęcia substratów, silosy magazynowe) – kierowane będą do podczyszczalni ścieków przemysłowych, w której będzie się odbywać separacja substancji ropopochodnych oraz oddzielanie piasku. Woda ta będzie pompowana do systemu gaszenia żużli. Wody z mycia urządzeń gorzelni przeznaczone są do sporządzenia zacierów. Gospodarka ściekami socjalno - bytowymi Ścieki bytowe powstają w częściach socjalnych i sanitarnych dla pracowników wydzielonych w budynkach produkcyjnych. Ilość ścieków powstających można przyjąć jako 90 % ilości pobieranej na te cele wody: Qdśr = 90% x 1,5 m3/dobę = 1,35 m3/dobę 83 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Ścieki bytowe będą gromadzone w szczelnym bezodpływowym zbiorniku, a następnie kierowane transportem asenizacyjnym do oczyszczalni ścieków lub opcjonalnie kierowane będą bezpośrednio do biogazowni. Wody opadowe i roztopowe Wody opadowe i roztopowe z połaci dachowych oraz terenów utwardzonych planowanego do realizacji przedsięwzięcia odprowadzane będą w sposób zorganizowany, poprzez zakładową kanalizację burzową wyposażoną w urządzenie oczyszczające (separator i osadnik). Wody te będą gromadzone w zbiorniku wód opadowych, a następnie systematycznie używane będą do rozcieńczania substratów oraz celów p.poż. Zbiornik wód opadowych jest zbiornikiem ziemnym ukształtowanym w gruntach istniejących. Celem uniknięcia przesiąkania wód opadowych do gruntu, wnętrze zbiornika wyłożono folią PEHD zabezpieczoną warstwą żwiru. Ilość wód opadowych i roztopowych spływających z terenów utwardzonych przedsięwzięcia obliczono według wzorów: Qs = q x F x Ψ (dm3/s) gdzie : q – natężenie deszczu miarodajnego (dm3/s x ha), przyjęto 130 dm3/s x ha, co odpowiada czasookresowi występowania deszczu co 2 lata i czasie trwania 10 minut F – powierzchnia zlewni (ha): drogi i parkingi, place manewrowe – 8 480 m2 = 0,8480 ha dachy, wiaty – 18 000 m2 = 1,8000 ha Ψ – współczynnik spływu powierzchniowego, obniżony o 0,05 ze względu na słabe zagęszczenie urządzeń w zlewni drogi i parkingi, place manewrowe – przyjęty współczynnik spływu – Ψ = 0,80 dachy, wiaty –przyjęty współczynnik spływu – Ψ = 0,90 Qr = F x 0,55 gdzie : F – powierzchnia całkowita zlewni ( m2) 0,55 – opad roczny przyjęty na podstawie mapy hydrograficznej arkusz 413.1. Wągrowiec Stąd obliczono: Qs = (130 x 0,8480 x 0,8) + (130 x 1,8000 x 0,9) = 298,8 dm3/s Qr= 26 480 x 0,55 = 14564 m3/r Ilość wód opadowych i roztopowych powstających na terenach utwardzonych rozpatrywanego przedsięwzięcia wynosić będzie rocznie 14 564 m3. 84 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Zestawienie wytwarzanych ścieków: L.p. Rodzaj ścieków Charakterystyka ścieków Ilość (m3/rok) 1 Ścieki socjalne Ścieki pochodzące z obsługi socjalnej pracowników 450 2 Ścieki przemysłowe 0 3 Ścieki z prac porządkowych 250 4 Ścieki pochodzące mycia i spłukiwania posadzek, czyszczenia urządzeń gorzelni Ścieki pochodzące z terenów Wody opadowo-roztopowe utwardzonych: plac manewrowy oraz – emisja zorganizowana dachów 14 564 3.11 Zużycie paliw W instalacji termicznej utylizacji odpadów stosowany będzie biogaz i/lub tłuszcz roślinny i zwierzęcy – jako paliwo pomocnicze. Ilości wykorzystywanych paliw w instalacji termicznej utylizacji odpadów: · - biogaz - 700m3/h · - tłuszcze roślinne i zwierzęce - 600 Mg/h Dodatkowo wykorzystywane będą paliwa płynne (ON lub LPG) do napędu urządzeń transportu wewnątrzzakładowego (wózki widłowe i ładowarki kołowe). 3.12 Zużycie surowców i półproduktów W analizowanej instalacji wykorzystywane będą reagenty stosowane przy oczyszczaniu spalin. Na podstawie danych technologicznych dostawcy urządzeń oszacowano zużycie reagentów na: · węglan wapnia - 75 kg/h = 600.000kg/rok=600 Mg/rok · piasek kwarcowy - 50 kg/h = 400.000kg/rok=400 Mg/rok · mocznik – 30kg/h = 160 000 kg/rok = 240 Mg/rok Dodatkowe surowce do produkcji prefabrykowanych materiałów budowlanych: · kruszywo mineralne (żwir, piasek)- 28.000 Mg/rok · cement - 10.900 Mg/rok · domieszki chemiczne (plastyfikatory, barwniki, inne) - 380 Mg/rok 85 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Dodatkowe surowce do produkcji etanolu: · Enzymy: - upłynniający – 0,56 Mg/rok - cukrujący – 12,0 m3/rok - obniżający lepkość – 0,2 m3/rok · Środek przeciwpienny – 0,08 Mg/rok · Pożywki mineralne 0,8 Mg/rok · Kwas siarkowy 98% - 8,0 Mg/rok · Wodorotlenek sodu – 4,8 Mg/rok · Drożdże - 0,16 Mg/rok 3.13 Miejsca magazynowania substancji do procesów technologicznych: niebezpiecznych używanych Reagenty dla instalacji termicznej utylizacji odpadów W instalacji termicznej utylizacji odpadów przewiduje się zainstalowanie co najmniej czterech silosów na materiały sypkie. Na etapie projektu budowlanego ich ilość może zostać zwiększona. Na poziomie parteru w kompleksie hali spalarni będą znajdywać się silosy na materiały wykorzystywane w procesie oczyszczania spalin: silos węgla aktywnego o przewidywanej pojemności 10 m3 , silos mocznika/wody amoniakalnej o pojemności 10 m3, silos preparatów wapiennych o przewidywanej pojemności 50 m3. Silosy będą wyposażone w filtry, przez które będzie przepływać zapylone powietrze z wnętrza silosu przez wkłady filtra na zewnątrz jako oczyszczone powietrze. Filtry o wydajności oczyszczania na poziomie 99,9 % praktycznie uniemożliwią przedostawanie się pyłów sorbentów do otoczenia. Dodatkowo na zewnątrz hali znajdować się będzie silos na pozostałości poprocesowe (popioły i pyły) o przewidywanej wielkość 50 m3. Stalowy zbiornik na tłuszcze roślinne i zwierzęce będzie umieszczony w wannie betonowej w budynku maszynowni instalacji termicznej utylizacji odpadów. Reagenty dla gorzelni Wszystkie reagenty stosowane w procesie wytwarzania alkoholu etylowego będą magazynowane w pojemnikopaletach wykonanych z PCV. Materiały te umieszczane będą w wannach ochronnych w zamkniętym pomieszczeniu ze szczelną posadzką. Substancje te będą podawane przez pompę dozującą układem węży. 86 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Rysunek 8. Wanny ochronne z pojemnikami z PCV do magazynowania dodatków chemicznych do procesów technologicznych gorzelni. Dodatki chemiczne do uplastyczniania i barwienia betonu Plastyfikatory i barwniki używane przy produkcji mieszanki betonowej będą magazynowane w zbiornikach dozowników wagowych. Dozowniki wagowe farb i dodatków chemicznych służą do wagowego odmierzania dodatków płynnych Wykorzystanie tworzyw sztucznych i stali kwasoodpornej w konstrukcji dozowników sprawia, że dozowniki są odporne na większość czynników chemicznych. Zamknięcie całego układu dozowania w stalowej szafce zapewnia ochronę przed czynnikami atmosferycznymi, kurzem czy uszkodzeniami mechanicznymi. Rysunek 9. Dozownik wagowy farb i dodatków chemicznych z dwoma zbiornikami magazynowymi. 87 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Zapas materiałów będzie gromadzony w opakowaniach producenta: beczki polietylenowe 230 kg netto, bańki z PCW 30 kg netto umieszczone wewnątrz hali produkcyjnej na szczelnej betonowej posadzce. 3.14 Miejsca hermetyzacji procesów we wszystkich instalacjach na terenie zakładu: Dowóz odpadów i surowców Frakcja resztkowa odpadów komunalnych oraz osady ściekowe przeznaczone do termicznej utylizacji, substraty do biogazowni będą dowożona w sprawnych samochodach ciężarowych, hermetycznie zamkniętych tak, aby nie powodować emisji zanieczyszczeń z transportu. Kruszywo dowożone będzie specjalistycznymi samochodami samowyładowczymi i wsypywane bedzie do zsypu, następnie obudowanym podajnikiem kubełkowym transportowane będzie do zbiorników kruszywa. Tego typu zamknięty obieg kruszywa eliminuje w całości uciążliwości eksploatacji układu zasiekowego magazynowania kruszyw charakteryzujących się pyleniem piasku w okresach suchych i zapewnia hermetyczność procesu. Cement dowożony będzie specjalistycznymi beczkowozami i przeładowywany do zbiorników cementu przy pomocy sprężonego powietrza. Dodatkowe materiały typu węglan wapnia, drożdże, enzymy, pożywki mineralne itd. dostarczane będą w oryginalnych szczelnych opakowaniach oferowanych przez producenta. Plac magazynowania żużla Proces magazynowania żużla będzie odbywał się na specjalnie przygotowanym placu, który będzie posiadał zabezpieczenia boczne (ściany) oraz przykrycie dachowe w celu zabezpieczenia przeciw wtórnemu pyleniu i wpływom warunków atmosferycznych – opady deszczu, śniegu. Proces przetwarzania żużla Cały proces mechanicznej obróbki będzie odbywał w hali oznaczonej na planie zagospodarowania jako 18. Budynek kotłowni. Hala ta będzie odpowiednio wentylowana. Emisja pyłu będzie zminimalizowana poprzez przeróbkę wilgotnego żużla, a ponadto poprzez zastosowanie miejscowych odciągów, skąd powietrze będzie odprowadzone ciągiem wentylacyjnym poprzez filtry workowe w celu wyłapania niezorganizowanej emisji pyłu i innych zanieczyszczeń. Żużel usuwany z mokrego odżużlacza z zamknięciem wodnym będzie transportowany za pośrednictwem obudowanych przenośników taśmowych. 88 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Biogazownia Surowiec płynny w postaci m.in. wody procesowej (odciek pofermentacyjny), wywaru gorzelnianego dostarczany będzie rurociągiem do zbiornika biogazowni (fermentatora). Gnojowica i serwatka dowożone będą szczelnymi cysternami (beczkowozami) i odbierane będą do zamkniętego zbiornika odbiorczego substratów płynnych umieszczonego w hali przyjęcia substratów do biogazowni, a następnie przepompowywane będą do szczelnego zbiornika -fermentatora. Surowce stałe (kiszonka, odpady z przemysłu owocowo-warzywnego, frakcja organiczna odpadów komunalnych) będą magazynowane w formie pryzmy w silosie żelbetowymi. Zostaną one szczelnie przykryte folią, ograniczająca uciążliwości odorowe oraz stanowiącą zabezpieczenie surowców przed warunkami atmosferycznymi. Obornik dowożony będzie na bieżąco w miarę zapotrzebowania, pod przykryciem i będzie bezzwłocznie wprowadzany do instalacji. Inwestor nie planuje magazynowania zapasów tego surowca na terenie biogazowni. Sam proces technologiczny, przebiega w szczelnych, hermetycznych zbiornikach. Wszystkie zbiorniki biogazowni (w tym również zbiorniki magazynowe) wykonane będą jako hermetycznie i szczelne, a proces fermentacji przebiega w nich w warunkach beztlenowych. Poferment ciekły magazynowany będzie hermetycznie w zamkniętym zbiorniku magazynowym – zbiornik masy pofermentacyjnej. Frakcja płynna pofermentu pompowana będzie do lagun glonowych. Będą to szczelne zbiorniki przykryte osłonami poliwęglanowymi. Wytworzony biogaz magazynowany będzie w szczelnym zbiorniku biogazu. Ze zbiornika, biogaz szczelnym rurociągiem, po przejściu przez zespół filtrów biogazu, kierowany będzie do agregatów kogeneracyjnych. Bunkier na odpady, hala przyjęcia substratów do termicznej utylizacji Hala przyjęcia substratów i bunkier będą źródłem powstawania odorów i niezorganizowanej emisji zanieczyszczeń (wyładunek odpadów). Aby uniknąć przedostawania się na zewnątrz niekontrolowanej emisji odorów i zanieczyszczeń w hali i bunkrze zastosowane będzie podciśnienie. Powietrze pobierane z bunkra i jednocześnie z hali będzie wykorzystane w procesie spalania co gwarantuje nie wydostawanie się odorów i zanieczyszczeń na zewnątrz instalacji. Pozostałe pomieszczenia ciągu technologicznego instalacji termicznej utylizacji odpadów będą wyposażone w wentylacje mechaniczną i grawitacyjną zapewniającą wymianę powietrza zgodnie z przepisami sanitarnymi i ochrony p.poż., w tym wymagane klapy dymowe na wypadek pożaru. Pomieszczenie, w którym rozdrabniany i przesiewany będzie żużel będzie posiadało odpowiednie odciągi oraz filtr workowy eliminujący rozprzestrzenianie się pyłów. Dodatkowo będzie tworzony jedynie 3-dniowy zapas w postaci zagęszczonych i zbelotowanych bel odpadów o kodzie 19 12 12, które będą magazynowane w budynku nr 30 (magazyn odpadów i surowców) na planie zagospodarowania terenu. 3-dniowy zapas powinien dotyczyć wyłącznie dni wolnych od pracy (sobota, niedziela), gdy nie będzie odbioru odpadów komunalnych. Magazyn 89 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” będzie podzielony na boksy. Będzie to zamknięte, zadaszone pomieszczenie, wyposażone w szczelne posadzki oraz studzienki bezodpływowe. Instalacja produkcji prefabrykatów budowlanych Silos cementu, silos popiołów i pyłów będą szczelnie zamknięte tak, aby nie powodować żadnej emisji zanieczyszczeń do powietrza. Proces tworzenia mieszanki betonowej oraz formowania prefabrykatów odbywał będzie w hali procesowej, w której będą znajdować się wszystkie obiekty technologiczne (wibroprasa, mieszalniki, dozowniki itp.). W hali procesowej zostanie zainstalowana wentylacja, na której jako blok końcowy zostanie zainstalowany filtr workowy w celu ograniczenia emisji i wyłapania niezorganizowanej emisji pyłu. Transport wewnątrzzakładowy i dozowanie odbywać się będzie sposobem mechanicznym w systemie hermetycznych przenośników ślimakowych. Proces odbywał się będzie w sposób maksymalnie ograniczający emisję zanieczyszczeń do powietrza. Na magazynach cementu, popiołu lotnego i pyłów (silosach) zastosowane będą filtry workowe, które pozwolą na redukcję emisji pyłów do powietrza na poziomie 99,9%. Rozwiązanie to umożliwi dotrzymanie standardów środowiskowych w zakresie emisji zanieczyszczeń do powietrza Stacja przyjęcia i dystrybucji tłuszczów roślinnych i zwierzęcych wraz z zbiornikiem Zbiornik na tłuszcze roślinne i zwierzęce będzie umieszczony w wannie betonowej w budynku maszynowni instalacji termicznej utylizacji odpadów. Zakład będzie wyposażony w stanowisko i instalacje do wyładunku cystern przewożących tłuszcze roślinne i zwierzęce. Pojemność zbiornika zostanie określona na etapie sporządzania projektu budowlanego i powinna zapewnić zapas paliwa na jeden start instalacji oraz wspomaganie procesu termicznego unieszkodliwiania odpadów przez co najmniej 24 h. Dodatkowe systemy: - bezpośredniego podawania oleju na palniki rozruchowe do komory spalania, - podciśnieniowego odprowadzania powietrza ze zbiornika i budynku (stacja przyjęcia) do komory spalania. 3.15 Efektywność energetyczna Zgodnie z polskim prawem tj.: zgodnie z załącznikiem 6 do ustawy o odpadach planowana technologia termicznej utylizacji odpadów zaliczana jest do procesów unieszkodliwiania D10 – termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie. Natomiast zgodnie z prawem Unii Europejskiej tj.: zgodnie z załącznikiem II do dyrektywy w sprawie odpadów jest to proces odzysku R1 – wykorzystanie głównie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii. W dniu 05.01.2012 r. pojawił się projekt ustawy o odpadach. Zmiana ustawy o odpadach ma na celu ujednolicenie przepisów prawa krajowego z prawem UE, w tym z dyrektywą 90 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 208/98/WE. Projekt ustawy o odpadach został przygotowany na podstawie przyjętych przez Radę Ministrów w dniu 8 lipca 2010 r. założeń do projektu ustawy o odpadach stanowiącej transpozycję dyrektywy 2008/98/WE z 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy, zwanej “dyrektywą ramową”. Wprowadzone zmiany dot. m.in. załącznika nr I do ustawy o odpadach, który został ujednolicony z treścią zapisu Załącznika nr II dyrektywy UE, w taki sposób, że treść załącznika nr II dyrektywy 208/98/WE w całości została przeniesiona do Załącznika nr I ustawy o odpadach. W wyniku tej transpozycji oba akty definiują proces odzysku R1 jako proces obejmujący obiekty przekształcania termicznego przeznaczone wyłącznie do przetwarzania komunalnych odpadów stałych, pod warunkiem, że ich efektowność energetyczna jest równa lub większa niż 0,65 dla instalacji, które otrzymały zezwolenie po dniu 31 grudnia 2008 r. W związku z tym iż efektywność energetyczna planowanej spalarni będzie przekraczała 0,65, zastosowanie znajdzie powyższy przepis dyrektywy i należy ją zakwalifikować jako procesu odzysku R1. Na mocy obecnie obowiązujących przepisów istnieją rozbieżności pomiędzy zapisem ustawy o odpadach, a treścią dyrektywy 208/98/WE. W tym miejscu należy jednak wziąć pod uwagę hierarchię źródeł prawa oraz zasadę pierwszeństwa prawa wspólnotowego, która jest naczelną zasadą ustrojową wspólnotowego porządku prawnego. Zapewnia ona efektywne i jednolite stosowanie prawa wspólnotowego na terytorium wszystkich państw członkowskich, gwarantując tym samym najpełniejszą realizację celów wynikających z Traktatów Założycielskich. Zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego w swej istocie stanowi nakaz zapewnienia wszystkim normom prawa wspólnotowego przewagi w razie konfliktu z jakąkolwiek wcześniejszą lub późniejszą normą krajową w każdym państwie członkowskim. Należy zarazem podkreślić, iż Trybunał Sprawiedliwości opowiada się za pierwszeństwem stosowania prawa wspólnotowego, a zatem sprzeczna z prawem wspólnotowym norma prawa krajowego nie traci automatycznie mocy obowiązującej, lecz zostaje jedynie wyłączona możliwość jej stosowania w konkretnych przypadkach, które skutkują powstaniem kolizji. W zaistniałej sytuacji do momentu wejścia w życie przepisów nowej ustawy o odpadach mamy do czynienia z kolizją przepisów prawa krajowego z prawem UE. W związku z powyższym zasadne jest w tej sytuacji stosowanie przepisów dyrektywy 208/98/WE, która kwalifikuje przyszłą spalarnię jako proces odzysku o symbolu R1. Proces R1 wg praw europejskich obejmuje obiekty przekształcania termicznego przeznaczone wyłącznie do przetwarzania komunalnych odpadów stałych, pod warunkiem ze ich efektywność energetyczna jest równa lub większa niż: · 0,65 dla instalacji, które otrzymały zezwolenie po dniu 31 grudnia 2008 r., 91 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Efektywność energetyczna obliczana jest przy zastosowaniu następującego wzoru: Efektywność energetyczna = (Ep – (Ef + Ei))/(0,97 x (Ew + Ef)) gdzie: Ep - oznacza ilość energii produkowanej rocznie jako energia cieplna lub elektryczna. Oblicza się ją przez pomnożenie ilości energii elektrycznej przez 2,6 a energii cieplnej wyprodukowanej w celach komercyjnych przez 1,1 (GJ/rok). Ef - oznacza ilość energii wprowadzanej rocznie do systemu, pochodzącej ze spalania paliw biorących udział w wytwarzaniu pary (GJ/rok) Ew - oznacza roczną ilość energii zawartej w przetwarzanych odpadach, obliczanej przy zastosowaniu dolnej wartości opałowej odpadów (GJ/rok) Ei - oznacza roczną ilość energii wprowadzanej z zewnątrz z wyłączeniem Ew i Ef (GJ/rok). 0,97 - współczynnik uwzględniającym straty energii przez popiół denny i promieniowanie. W celu obliczenia współczynnika efektywności instalacji termicznej utylizacji odpadów należy wziąć pod uwagę nominalne parametry energetyczne instalacji. Do obliczeń jako wartość Ep została przyjęta energia elektryczna i cieplna wytwarzana przez zakład termicznej utylizacji odpadów w ciągu roku. Wartość Ew przy zakładanej nominalnej wydajności zakładu 130 000 Mg/rok i wartości opałowej 10,4 MJ/kg wynosi 1 352 000 GJ. Ponieważ wartości Ef i Ew na aktualnym poziomie prac są trudne do określenia i najbardziej wiarygodne wartości pochodziłyby z działającej już instalacji. Przy określaniu ich wartości posłużono się doświadczeniem dr inż. Dietera O. Reimanna, który opracował dla organizacji CEWEP (Confederation of European Waste-to-Energy Plants) reprezentującej około 380 instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych w Europie, dokument pn. „Results of Specific Data for Energy, Efficiency Rates and Coefficients, Plant Efficiency factors and NCV of 97 European W-t-E Plants and Determination of the Main Energy Results”. Na podstawie badań 97 instalacji termicznego przekształcania odpadów dr inż. Dieter O. Reimann określił średnie wartości energii wprowadzanej rocznie do systemu do produkcji pary oraz z wyłączeniem produkcji pary. Dla Ef średnia wartość wynosi 0.023 MWh/Mg odpadów komunalnych, a dla wartości Ei 0.055 MWh/Mg odpadów komunalnych. Przy wykorzystaniu tych przeliczników zostały obliczone wartości Ef i Ei. W tabeli poniżej zostały przedstawione dane wejściowe do obliczenia współczynnika efektywności dla instalacji pracującej z nominalnymi założeniami w kogeneracji. 92 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Tabela 5. Obliczenia współczynnika efektywności energetycznej. Ilość odpadów 130 000 Mg/rok Wartość 10,4 MJ/kg opałowa Nominalny czas 8000 h pracy Energia 46,9 MW 375 556 MWh 1 352 000 GJ dostarczona z paliwem (Ew) Wyprodukowana energia (Ep) elektryczna (Epe) 7,6 MW 60 800 MWh 218 880 GJ cieplna (Epth) 11,2 MW 89 600 MWh 256 640 MWh* 322 560 GJ 0,9 MW 7 150 MWh 25 740 GJ 0,4 MW 2 990 MWh 10 764 GJ Ep Energia importowana (Ei) Energia do wspomagania procesu (Ef) Współczynnik efektywności (eff) 0,671 *wartość obliczona wg wzoru na efektywność energetyczną. Źródło: opracowanie własne Metodyka obliczeń: Ew=130 000Mg/rok x 10,4 MJ/kg = 1 352 000 GJ Zamiana jednostek Ew=1 352 000 GJ : 3,6 = 375 556 MWh Ew=375 556 MWh : 8000h = 46,9 MW Zakładane parametry pracy: Epe = 7,6 MW Epth = 11,2 MW Ilość energii produkowanej rocznie Epe = 7,6 MW x 8000h = 60 800 MWh Epth = 11,2 MW x 8000h = 89 600 MWh Ep = (60800 MWh x 2,6)+ (89 600 MWh x 1,1) = 256 640 MWh Ponieważ wartości Ef i Ew na aktualnym poziomie prac są trudne do określenia i najbardziej wiarygodne wartości pochodziłyby z działającej już instalacji. Przy określaniu ich wartości 93 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” posłużono się doświadczeniem dr inż. Dietera O. Reimanna, który opracował dla organizacji CEWEP (Confederation of European Waste-to-Energy Plants) reprezentującej około 380 instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych w Europie, dokument pn. „Results of Specific Data for Energy, Efficiency Rates and Coefficients, Plant Efficiency factors and NCV of 97 European W-t-E Plants and Determination of the Main Energy Results”. Na podstawie badań 97 instalacji termicznego przekształcania odpadów dr inż. Dieter O. Reimann określił średnie wartości energii wprowadzanej rocznie do systemu do produkcji pary oraz z wyłączeniem produkcji pary. Dla Ef średnia wartość wynosi 0.023 MWh/Mg odpadów komunalnych, a dla wartości Ei 0.055 MWh/Mg odpadów komunalnych. Przy wykorzystaniu tych przeliczników zostały obliczone wartości Ef i Ei. Ei = 130 000 Mg/rok x 0.055 MWh/Mg = 7 150 MWh Ef = 130 000 Mg/rok x 0.023 MWh/Mg = 2 990 MWh Efektywność energetyczna = (256 640 MWh – (2 990 MWh +7 150 MWh)) : (0,97 x (375 556 MWh + 2 990 MWh )) = 0,671 94 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 4. Warunki użytkowania i eksploatacji inwestycji terenu podczas budowy 4.1 Warunki wykorzystywania terenu w fazie realizacji Powierzchnia zajmowanej nieruchomości, tj. działki ewidencyjnej nr 14/1 wynosi zgodnie z ewidencją: 4.4262 ha. Wszelka infrastruktura towarzysząca prowadzona będzie w działkach o nr: 127/1; 126/1; 54; 10, 15 których powierzchnia razem wynosi 13,96 ha. Na terenie nieruchomości nr 14/1 brak jest roślinności wysokiej i niskiej (drzewa, krzewy). Teren jest praktycznie płaski, deniwelacja nie przekracza 0,5m. Działka nr 14/1 jest obecnie nie uzbrojona, niezabudowana, niezadrzewiona oraz niezakrzewiona. Faza realizacji inwestycji wiązać się będzie z pracami budowlanymi, z zastosowaniem typowych maszyn i urządzeń budowlanych oraz środków transportowych, a także z wyposażeniem Zakładu w urządzenia technologiczne. Prace budowlane będą miały charakter typowych robót budowlano-konstrukcyjnomontażowych i nie spowodują zagrożenia dla terenów sąsiednich oraz środowiska naturalnego. Realizacja obiektu wymagać będzie prowadzenia robót ziemnych dla fundamentów oraz transportu materiałów i elementów budowlanych. Spowoduje to okresowe zwiększenie ruchu pojazdów na drodze dojazdowej na teren działki, typowe dla robót budowlanych. W celu minimalizacji tych uciążliwości prace budowlane będą prowadzone wyłącznie w godzinach dziennych. Używane w czasie budowy pojazdy i sprzęt budowlany będą sprawne technicznie i posiadać szczelne układy paliwowe i olejowe dla zapobieżenia przedostawania się substancji ropopochodnych do środowiska gruntowo - wodnego. Wokół placu budowy wykonane zostanie stosowne ogrodzenie, ustawione zostaną znaki ostrzegawcze. Warunki pracy na terenie budowy, miejsce na zaplecze techniczne oraz socjalno-biurowe, miejsca okresowego składowania materiałów budowlanych zostaną określone w Planie BIOZ (warunki bezpieczeństwa i higieny pracy dla placu budowy). Dokument ten, sporządzany na podstawie rozporządzenia w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, musi zostać zatwierdzony przez Inżyniera Budowy. Budowa realizowana będzie zgodnie z harmonogramem robót. Przekazywanie placu budowy będzie dokonywane uzgodnionymi etapami. Protokoły przekazania określonych segmentów budowy powinny zawierać załączniki graficzne przedstawiające teren przekazywany Wykonawcy i warunki jego wykorzystania. W fazie realizacji inwestycji powstaną odpady typu: gruz, cegła, beton, szkło, metale i tworzywa sztuczne. Zgodnie z art. 3 ust.3 pkt 22 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. 95 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 ze zm.) wytwórcą odpadów w fazie realizacji inwestycji będą firmy prowadzone prace budowlane i montażowe, posiadające stosowne zezwolenia w zakresie gospodarki odpadami. Właściwe gospodarowanie tymi odpadami nie powinno stanowić zagrożenia dla środowiska naturalnego. Zaplecza budowy wykonawców na terenie działki powinny spełniać wymogi BHP i zabezpieczać powierzchnię ziemi przed skażeniem. Ocena oddziaływania fazy realizacji przedsięwzięcia na środowisko, a także zdrowie mieszkańców okolicznych budynków i pracowników wykonujących prace budowlane i montażowe została przedstawiona w punkcie 9.1 raportu. 4.2 Warunki wykorzystywania terenu w fazie eksploatacji Korzystanie z terenu w trakcie eksploatacji przedsięwzięcia związane będzie z funkcjonowaniem Inwestycji i będzie wiązało się z wjazdem i wyjazdem z terenu Zakładu samochodów dostawczych i osobowych. Wjazd pojazdów odbywać się będzie z drogi gminnej relacji Kopaszyn - Nowe. W obrębie zajmowanego terenu poruszać się będą pojazdy przywożące odpady przeznaczone do utylizacji oraz substraty do biogazowni, gorzelni oraz instalacji do wyrobu prefabrykowanych materiałów budowlanych. Dodatkowo przewiduje się wywóz wyprodukowanych materiałów: etanolu oraz prefabrykowanych materiałów budowlanych. Pomiędzy poszczególnymi obiektami Zakładu zapewniona zostanie komunikacja wewnętrzna. Transport odbywać się będzie w systemie dwuzmianowym. Funkcjonowanie Zakładu wymagać będzie dostaw: – wody – woda dostarczana będzie w części z przyłącza sieci gminnej oraz ujęcia własnego i wykorzystywana w celu obsługi socjalnej pracowników, uzupełniania ubytków wody w instalacji technologicznej oraz w celach porządkowych, – energii elektrycznej – zużywana będzie własna energia wytwarzana przez Zakład (opcjonalnie zakłada się, że cała wyprodukowana energia w zakładzie dostarczana będzie do sieci elektroenergetycznej, a na potrzeby zakładu energia kupowana będzie od zakładów energetycznych), – kruszywa(piasek, żwir), cement, pigmenty i plastyfikatory – do produkcji materiałów budowlanych, – substratów do biogazowni (obornik, gnojowica, serwatka, kiszonka z kukurydzy, odpady z przem. owocowo-warzywnego, frakcja organiczna odpadów komunalnych), – substratów do gorzelni (zboże lub kukurydza mokra, enzymy, drożdże, pożywki mineralne, wodorotlenek sodu, kwas siarkowy, środek przeciwpienny) - substratów do instalacji termicznej utylizacji odpadów (osad ściekowy, osad pofermentacyjny, odpady z sortowni odpadów przeznaczone do utylizacji przez spalenie). 96 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” W czasie prowadzenia działalności powstawać będą ścieki bytowe stanowiące zużyte wody z obsługi socjalnej pracowników. Ścieki bytowe odprowadzane będą do zbiornika bezodpływowego, a następnie przewożone na oczyszczalnię ścieków lub opcjonalnie zutylizowane zostaną w biogazowni. Dokładna pojemność zbiornika zostanie podana w Projekcie budowlanym. Ścieki stanowić będą również wody opadowo-roztopowe spływające z utwardzonych powierzchni komunikacyjnych. Ilość powstających ścieków obliczono w p. 3.9.2. „Raportu...” Opady i roztopy ujmowane będą przez wewnątrzzakładową sieć burzową i odprowadzane do zbiornika wód opadowo-roztopowych, następnie po oczyszczeniu wykorzystywane będą do procesów technologicznych oraz ochrony przeciwpożarowej. Na terenie planowanego przedsięwzięcia powstawać będą również ścieki pochodzące z mycia posadzek. Ścieki z mycia powierzchni „brudnych” – (hale przyjęcia substratów, silosy magazynowe) – kierowane będą do podczyszczalni ścieków przemysłowych, w której będzie się odbywać separacja substancji ropopochodnych oraz oddzielanie piasku.. Ilości odpadów przewidzianych do wytworzenia podczas trwania fazy eksploatacji przedsięwzięcia przedstawiono w punkcie 9.2.4. niniejszego „Raportu...”. Wykorzystanie terenu w fazie eksploatacji zmieni obecny stan zagospodarowania działki. Zmiana zagospodarowania terenu będzie wiązała się z budową następujących obiektów: 1) Biogazownia: · Kosz załadowczy: V=100m3; · Zbiornik homogenizacyjny: V=350 m3; · Zbiornik fermentacyjny: 4 sztuki - V=4000 m3; · Zbiornik masy pofermentacyjnej: V=2 560 m3; · Zbiornik biogazu: V=2000m3; · Zbiornik CO2: V= 2000m3 ; · Wiata separacji masy pofermentacyjnej: 16x16x3,5m; · Wiata-pompownia CO2: 16x16 x3,5m; · Budynek separacji glonów i oczyszczania odcieku: 20x24x3,5m; · Silos żelbetowy: 48x22x4,5m; V=4752m3; · Agregaty kogeneracyjne (w kontenerach 1021 kW- 4 sztuki); · Instalacja odgromowa: 2 maszty; · Hala przyjęcia substratów do biogazowni: 24x50x11m · Filtr biogazu: 6 szt.; · Wiata techniczna; · Maszynownia zbiorników fermentacyjnych; 2) Hala produkcji materiałów budowlanych: 33x25m; · Silos na cement; 97 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” · Silos na popioły i pyły; · Zbiornik na kruszywo; 3) Magazyn: 36x34m; 4) Laguny ziemne: sześć lagun, każda 1 600 m3, w sumie 9 600 m3, długość 65m, szerokość 10m, głębokość 2,5m. RAZEM powierzchnia: 3 900m2 5) Budynki gorzelni: 21,2x7,3m , 12,8x22,8m; · Silosy na zboże x 3szt.; · Suszarnia zboża; · Dodatkowa infrastruktura techniczna; 6) Instalacja termicznej utylizacji odpadów: · Budynek przyjęcia substratów do spalarni: 60x30m; · Budynek kotłowni: 60x25m; · Budynek maszynowni: 20x15m; · Zespół oczyszczania spalin · Komin h=50m · Plac składowania żużla 7) Budynek administracyjno-biurowy: 12x8,1m; 8) Waga samochodowa: 18x3,2m; 9) Parkingi dla samochodów osobowych – 16 stanowisk; 10)Parking dla samochodów ciężarowych – 8 stanowiska; Pozostałe wyposażenie i infrastruktura wewnętrzna: · Separator ropopochodnych, · Zbiornik bezodpływowy ścieków sanitarnych, · Zbiornik ziemny na wody opadowo-roztopowe, · Przyłącze oraz sieć wewnętrzna wodociągowa, · Przyłącze oraz sieć wewnętrzna elektryczna, · Zakładowa sieć kanalizacji deszczowej, · Zakładowa sieć biogazu, · Zakładowa sieć CO, · rurociągi sprężonego powietrza i dwutlenku węgla (CO2), · rurociągi substratów, · rurociąg pary wysokoprężnej, · rurociąg odcieków z glonów, · ujęcie wody, · ogrodzenie działki. Planowane wykorzystanie powierzchni: · Budynki, hale oraz wiaty: ok. 18 000 m2 · Parkingi: ok. 580 m2 · Drogi i place technologiczne o nawierzchni utwardzonej: ok. 7 900 m2 · Rezerwa terenu pod turbiny wiatrowe (II etap): 1 200m2 98 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” · Tereny zielone: ok 16 582 m2 Ocena oddziaływania fazy eksploatacji przedsięwzięcia na środowisko, a także zdrowie pracowników i mieszkańców okolicznych budynków, została przedstawiona w punkcie 9.2 niniejszego „Raportu….”. 5. Opis elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia 5.1 Położenie geograficzne Gmina Wągrowiec położona jest w południowo-wschodniej części Pałuk. Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym wg Jerzego Kondrackiego zlokalizowana jest w znacznej mierze w ramach makroregionu Pojezierza Wielkopolskiego. Główna część zawiera się w Pojezierzu Gnieźnieńskim. Pod względem geomorfologicznym gmina Wągrowiec leży na Równinie Wągrowieckiej, w środkowej części Pradoliny Wełny. Powierzchnia tej równiny Wągrowieckiej jest monotonna i nachylona ku Pradolinie Warty. W wartościach bezwzględnych wznosi osiąga ona wysokość 70-90 m n.p.m. i tylko w strefie południowo-wschodniej osiąga 90100 m n.p.m. Morfologicznie przeważają na tym terenie równiny dennomorenowe i pagórki moreny czołowej. Jest to obszar młodoglacjalny, z równinami i wzniesieniami morenowymi, z krajobrazem pagórkowatym, pojeziernym i sandrowo-pojeziernym. 5.2 Budowa geologiczna Z analizy archiwalnych materiałów geologicznych wykonanych na potrzeby rozbudowy sąsiedniego międzygminnego składowiska odpadów wynika, że w najgłębszych otworach hydrogeologicznych przewiercono utwory czwartorzędowe i trzeciorzędowe – mioceńskie oraz nawiercono stropowe partie oligocenu. Strop oligocenu stwierdzono na rzędnych 50,9 m ppm i 91 m ppm. Utwory oligoceńskie wykształcone są jako piaski drobne i iły. Rzędne stropu miocenu dolnego wahają się od 9,19 do 21,23 m npm. Formacja ta reprezentowana jest przez iły węgliste, namułki, węgle brunatne, piaski mułkowate, drobne i średnie. Pod warstwą piaszczystą na ogół zalegają iły, w których zakończono wiercenie większości otworów hydrogeologicznych sięgających formacji trzeciorzędowej. Wyżej zalegają iły miocenu górnego o miąższości dochodzącej do 60 m. Utwory czwartorzędowe, o miąższości przekraczającej lokalnie 45 m, wykształcone są głównie jako gliny morenowe. Osady piaszczysto żwirowe lokalnie występują jako 99 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” przewarstwienia wśród glin morenowych lub tworzą przypowierzchniowe pokrywy o charakterze sandrowym. W strefie przypowierzchniowej stwierdzono występowanie piasków o miąższości od 0,25 do 3,2 m zalegające na glinie. Utwory holocenu na opisywanym terenie to gleby i namuły organiczne. Z przeprowadzonych badań wynika, że teren budują utwory spoiste, małoprzepuszczalne w postaci glin i glin piaszczystych nieprzewiercone do głębokości 6 – 10 m.2 5.3 Wody podziemne Na omawianym terenie rozpoznane są wodonośne poziomy czwartorzędu i trzeciorzędu. Czwartorzędowe piętro wodonośne składa się następujących warstw: - przypowierzchniowej – charakteryzującej się zwierciadłem swobodnym zalegającym na głębokościach do ok. 3 m ppt., - międzyglinowej, występującej na głębokości ok. 6 m o niewielkiej miąższości ok. 1,5 – 2 m), - podglinowej występującej na głębokości od 15 do 30 m. W granicach opisywanego terenu stwierdzono występowanie płytkiego poziomu wód gruntowych – poziom ten podobnie jak płytki poziom międzyglinowy nie ma znaczenia użytkowego dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę. Poziom ten jest w znacznym stopniu zanieczyszczony w związku z rolniczym użytkowaniem gruntów. W rejonie miejscowości Nowe i Kobylca ujmowane są wody podglinowych poziomów czwartorzędowych. Wody te są chronione warstwą utworów słabo-przepuszczalnych. W rozpatrywanym rejonie zaopatrzenie w wodę oparte jest głównie na wodach poziomu mioceńsko-oligoceńskiego. Poziom ten występuje na głębokości ok. 80 – 90 i jest dobrze chroniony przed oddziaływaniem zanieczyszczeń warstwą glin i iłów serii poznańskiej. Najbliżej położonymi otworami hydrogeologicznymi w stosunku do terenów inwestycji są ujęcia znajdujące się w miejscowościach: · Nowe – otwór o głębokości 46 m na terenie byłego PGR ujmujący wodę z czwartorzędowego poziomu wodonośnego; ujęcie to oddalone jest od terenu inwestycji o ok. 2,0 km w kierunku zachodnim; Strefa ochrony pośredniej tego ujęcia wynosi 8m. Czasowo wstrzymana jest eksploatacja tego ujęcia, ze względu na reorganizacje własnościowe nieruchomości oraz inwestycje gminy w sieć wodociągową dla miejscowości Nowe. Dokumentacji hydrogeologicznej i geologiczno-inżynierskiej dla projektowanego miejsko-gminnego składowiska odpadów wraz z zakładem utylizacji na terenie wsi Kopaszyn – Nowe – Toniszewo” wykonana przez Przedsiębiorstwo Wiertniczo-Geologiczne GEOSONDA w czerwcu 1999 r 2 100 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” · Kobylec – otwór o głębokości 45 m ujmujący wodę z czwartorzędowego poziomu wodonośnego; ujęcie to posiada strefę ochronną o promieniu 20 m; ujęcie to oddalone jest o ok. 6,5 km w kierunku południowym od terenu inwestycji; · Kaliszany – otwór o głębokości 108 m ujmujący wodę z formacji mioceńskiej; ujęcie to posiada strefę ochronną o promieniu 8 m; ujęcie to oddalone jest o ok. 3,4 km w kierunku północno-zachodnim od terenu inwestycji. Generalnie spływ wód gruntowych odbywa się w kierunku południowo-wschodnim. W opisywanym rejonie zaopatrzenie w wodę oparte jest głównie na wodach poziomu mioceńsko-oligoceńskiego. Poziom ten występuje na głębokości ok. 80-90 m i jest dobrze chroniony przed oddziaływaniem zanieczyszczeń warstwą glin i iłów serii poznańskiej. W rejonie Kobylca i miejscowości Nowe ujmowane są ponadto wody podglinowych poziomów czwartorzędowych. Poziom ten chroniony jest warstwą glin. Załącznik nr IV do niniejszego raportu stanowi mapa hydrogeologiczna. 5.4 Wody powierzchniowe Gmina Wągrowiec leży w dorzeczu rzeki Wełny stanowiącej dopływ Warty. Oprócz zlewni bezpośredniej rzeki Wełny teren jest odwadniany przez mniejsze cieki stanowiące jej dopływy m.in. Nielbę, Strugę Gołaniecką i Rudkę. Rzeki tego obszaru są rzekami nizinnymi o śnieżno-deszczowym reżimie zasilania, co wywołuje znaczne wahania poziomu wód. Jeziora gminy Wągrowiec powiązane są ciągami rynien glacjalnych, o orientacji południkowej. Sieć hydrograficzną tego terenu uzupełniają małe cieki naturalne, sztuczne i melioracyjne. Teren inwestycyjny położony jest w strefie wododziału IV rzędu pomiędzy ciekami Rudka (oddalony o ok. 1 km na północny - zachód od terenu inwestycji) i Struga Gołaniecka (oddalona o ok. 3,5 km na wschód od terenu inwestycji), dopływami Wełny. Najbliżej położonymi zbiornikami wód stojących w stosunku do rozważanego obszaru są: jezioro Kaliszańskie – oddalone o ok. 2 km w kierunku północno-zachodnim, jezioro Toniszewskie – oddalone o ok. 2,1 km w kierunku północnym, jezioro Kobyleckie – oddalone o ok. 3,1 km na południowy-wschód, jezioro Durowskie – oddalone o ok. 3,1 km na południe. Przy wschodnim narożniku sąsiedniego składowiska odpadów płynie rów okresowy, prowadzący wody drenażowe, uchodzący do jeziora Durowskiego. Jego wody podlegają systematycznemu monitorowaniu, w ramach lokalnego monitoringu prowadzonego dla potrzeb sąsiedniego składowiska. 101 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Rysunek 10. Odległości od cieków wodnych oraz zbiorników wód powierzchniowych. 5.5 Gleby W okolicach Wągrowca i Łekna gleby zbudowane są w większości z gliniastych, marglistych materiałów zwałowych. Skałą macierzystą są warstwowane piaski luźne i słabo gliniaste. Pod względem bonitacyjnym gleby gminy Wągrowiec zaliczane są do gleb o średniej wartości użytkowej – ich wskaźnik bonitacji wynosi 1,6. Przeważają grunty orne klasy IV-VI oraz użytki zielone V-VI lasy bonitacyjnej. 5.6 Krajobraz Rejon przedsięwzięcia reprezentuje krajobraz nizinny, wiejski, częściowo otwarty. Teren przeznaczony pod inwestycję nie znajduje się w granicach obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16.04.2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U nr 92, poz. 880 z póź. zm.), tj. parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu, obszarów Natura 2000, zespołów przyrodniczo-krajobrazowych. 102 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 5.7 Szata roślinna i zwierzęta Lasy na terenie gminy Wągrowiec rozmieszczone są nierównomiernie. Większe kompleksy znajdują się na północ i północny zachód od Wągrowca, wzdłuż cieków wodnych i nad jeziorami. Są to głównie monokultury sosnowe, zajmujące nawet żyzne siedliska lasowe – grądowe oraz wilgotne – łęgowe. Lasy ochronne zajmują ponad 3,8 tys. Ha, głównie są to lasy wodochronne, glebochronne, ostoje zwierzyny, drzewostany nasienne i lasy ochronne w miastach. Ornitofauna reprezentowana jest przez liczne gatunki rzadkie i ginące. Ogółem stwierdzono gniazdowanie około 40 gatunków ptaków, a na przelotach ponad 70 gatunków. Zespoły florystyczne objęto ochroną prawną np. Rezerwat Dębina wyznaczony dla ochrony lasu dębowo grabowego i licznie występujących tu cennych roślin runa leśnego. Zasoby zieleni w obrębie wsi są pozostałością wcześniejszych założeń parkowych, towarzyszących dworom. Większość z nich jest zniszczona i zaniedbana, zatraciła swój parkowy charakter. Rzadko zachowały się układy założeń przestrzennych: ścieżki, szpalery, stawki. Największe z parków wiejskich gminy Wągrowiec, to parki w Potulicach i Grylewie o powierzchni około 7,5 ha. Na terenie gminy formą ochrony objęto około 70 drzew. Najliczniejszą grupą pomników przyrody są dęby. Brak jest na tym terenie pomników przyrody nieożywionej. Na terenie gminy Wągrowiec zlokalizowany jest częściowo obszar chronionego krajobrazu Dolina Wełny i Rynna Gołaniecko-Wągrowiecka o powierzchni ponad 22,6 tys. ha. Decydującą rolę odgrywa przebieg rzeki Wełny, rynna Małej Wełny oraz rynna Strugi Gołanieckiej z szeregiem jezior. Wełna i Struga Gołaniecka stanowią funkcjonalny korytarz ekologiczny wiodący od Gołańczy na północy do ujścia Wełny do Warty na południu. Korytarz ten wspomagany jest Małą Wełną z rynnowymi jeziorami (Budzieszewskie, Rogoźno), jak również ujściowym do Wełny odcinkiem rzeki Flinty. Ważnym czynnikiem krajobrazotwórczym są towarzyszące ciekom wodnym lasy. W pobliżu Wągrowca znajduje się rezerwat przyrody Dębina, chroniący blisko 100 hektarowy fragment lasu dębowo-grabowego ze starymi dębami szypułkowymi z urozmaiconym runem i stanowiskami rzadkich gatunków roślin. Zbiorowisko leśne rezerwatu (grąd 90 %, łęg 10 %) tworzy jeden z najpiękniejszych starodrzewów dębowo-grabowych w Polsce. Najokazalszy dąb „Korfanty” ma 370 cm obwodu i 34 m wysokości. Szczególnie bogate pod względem florystycznym jest grądowo runo leśne, natomiast od kilkudziesięciu lat na terenie rezerwatu gniazdują Czaple siwe, a także Kania ruda. W 1995 r. powołany został użytek ekologiczny Jeziora Bracholińskie o powierzchni ponad 50 ha, stanowiący fragment projektowanego rezerwatu faunistycznego Jeziora Rgielskie. Ponadto w lasach zlokalizowanych na terenie gminy Wągrowiec wyznaczono około 18 ha użytków ekologicznych. Gmina Wągrowiec z terenami sąsiednimi połączona jest korytarzami ekologicznymi związanymi z dolinami cieków, tj. Wełna, Struga Golaniecka, czy Mała Wełna, tożsamymi z obszarem chronionego krajobrazu Dolina Wełny i Rynna 103 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Gołaniecko-Wągrowiecka. Układ taki jest niezwykle istotny, ponieważ system przyrodniczy gminy stanowi integralną część krajowej i paneuropejskiej sieci przyrodniczej systemu ECONET. Największe znaczenie wszystkich korytarzy wynika ze stwarzania możliwości migracji organizmów, co zapewnia bogactwo i jednorodność gatunkową, a poprzez to utrzymanie stabilności zbiorowisk roślinnych i zgrupowań zwierząt. Korytarze umożliwiają wielokierunkowe migracje organizmów, a także ułatwiają i ukierunkowują ruch mas powietrza (znaczenie przewietrzające).3 Tabela 6. Najbliżej zlokalizowane obszary objęte formami ochrony przyrody. Lp. Nazwa 1 Wielkopolski Park Narodowy Park Krajobrazowy Puszcza Zielonka Rezerwat Przyrody Dębina Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Wełny i Rynna GolanieckoWągrowiecka użytek ekologiczny obszar Natura 2000 Jezioro Kaliszańskie PLH 300044 obszar Natura 2000 Dolina Wełny PLH 300043 obszar Natura 2000 Puszcza Notecka PLB 300015 2 3 4 5 6 7 8 Odległość inwestycji [km] od Kierunek 63 pd-zach 26 pd 6,5 pd-zach 2,6 pd-wsch 1,1 pd-zach 1,0 pn 16,8 pd-zach 19,9 pd-zach Najbliżej zlokalizowanym terenem objętym wielkopowierzchniową formą ochrony przyrody jest Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Wełny i Rynna Gołaniecko-Wągrowiecka, który obejmuje dolinę rzeki Wełny i Strugi Gołanieckiej waz z ujściowym odcinkiem doliny rzeki Flinty. Ochronie podlegają tu m.in. doliny rzeczne z bogatą florą i fauną, stanowisko bobra nad Wełną oraz miejsca lęgowe rzadkich gatunków ptaków. Na terenie OCHK znajduje się pięć rezerwatów przyrody, liczne pomniki przyrody, parki podworskie i zabytki architektury, tj. skansen młynarstwa. Rezerwat przyrody Dębina, chroniący fragment lasu dębowo-grabowego ze starymi dębami szypułkowymi, urozmaiconym runem leśnym i stanowiskami rzadkich gatunków roślin. Znajduje się w odległości ponad 6 km od miejsca planowanej inwestycji. Celem ochrony jest zachowanie jednego z najpiękniejszych starodrzewów dębowo-grabowych w Polsce, w którym dominują dęby szypułkowe, występujące w towarzystwie kilku rodzimych gatunków drzew liściastych oraz szczególnie bogatego pod względem florystycznym runa leśnego. Na terenie rezerwatu gniazdują m.in. takie gatunki, jak czapla siwa oraz kania ruda. 3 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wągrowiec Poznań 2001 104 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Ostoja Jezioro Kaliszańskie, zlokalizowana w odległości około 830 m od granicy nieruchomości, na terenie której planowane jest przedmiotowe przedsięwzięcie, chroni jezioro Kaliszańskie będące jednym z największych jezior północnej Wielkopolski oraz jeziora Toniszewo, Kaliszanki, jaki i ponad 20 drobnych zbiorników wodnych usytuowanych w obrębie łąk i torfowisk niskich przylegających do fragmentu rzeki Rudki. Ostoja ta jest również istotnym miejscem lęgu licznych ptaków wodno-błotnych. Obszar ten ma szczególne znaczenie dla zachowania siedlisk łąk ramienicowych jeziorach głębokich. Z uwagi na fakt, że jeziora objęte obszarem Pojezierze Gnieźnieńskie PLH300026 oraz jezioro Dominickie zagrożone są procesami obniżania wód w związku z działalnością kopalni węgla brunatnego, jezioro Kaliszańskie stanowi podstawowy dla Wielkopolski obszar zachowania siedlisk ramienicowych. Oddalony o blisko 17 km na południowy zachód od planowanego przedsięwzięcia obszar Natura 2000 Dolina Wełny chroni dolny, silnie meandrujący odcinek Wełny o długości 14 km, porośnięty lasami sosnowymi z fragmentami grądów, łęgów i ekstensywnie użytkowanych łąk. W ramach obszaru objęte również zostały przyujściowe fragmenty rzek Strugi Sokołowskie, Flinty i Zaganki. Dolina Wełny ma istotne znaczenie dla ochrony ichtiofauny i siedlisk związanych z rzeką o średniej wielkości, uregulowaną w niewielkim stopniu. Występują tu populacje zagrożonych w Polsce ryb chronionych, małża – Skójki gruboskorupowej oraz stanowiska bobra. Rzeka zagospodarowana jest również przez wiele elektrowni wodnych. Koncepcja krajowej sieci ekologicznej Econet-Polska, opracowana w latach 90tych ubiegłego wieku w ramach Programu Europejskiego Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN), odgrywa istotną rolę we współpracy międzynarodowej, wiążąc się ściśle z Konwencją o Różnorodności Biologicznej i Paneuropejska strategia ochrony różnorodności biologicznej i krajobrazowej. Choć sieć ta nie posiada umocowania prawnego, jest pewną wytyczną polityki przestrzennej – pokrywa 46% kraju i składa się z obszarów węzłowych oraz łączących je korytarzy ekologicznych, wyznaczonych na podstawie takich kryteriów, jak naturalność, różnorodność, reprezentatywność, rzadkość i wielkość.4 Najbliższymi obszarami objętymi siecią, o której mowa wyżej są zlokalizowany około 1,2 km na południowy zachód korytarz ekologiczny rangi krajowej związany z rzeką Wełną oraz związany z doliną Noteci międzynarodowy korytarz ekologiczny oddalony o około 14 km na północ. 4 http://www.ios.edu.pl/biodiversity/9/baza4.htm 105 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Rysunek 11. Lokalizacja przedsięwzięcia na tle obszarów chronionych na podstawie ustawy o ochronie przyrody. 106 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Zlokalizowanym najbliżej planowanej inwestycji jeziorem jest oddalone około 2 km na północny zachód Jezioro Kaliszańskie, które, wg badań przeprowadzonych w 2003 r., charakteryzuje się wodami o II klasie czystości.5 Okalające jezioro tereny przybrzeżne pozostają bezleśne, z rzadka porasta je wąski pas zadrzewień. Najbardziej istotnym zagrożeniem dla obecnego dobrego stanu jeziora jest jego użytkowanie rekreacyjnoturystyczne. Na terenie gminy Wągrowiec znajdują się również zasoby zieleni będące pozostałością wcześniejszych założeń parkowych towarzyszących dworom. Większość z nich jest zniszczona i zaniedbana, na skutek czego zatraciła swój parkowy charakter. Rzadko zachowały się układy założeń przestrzennych: ścieżki, szpalery, stawki. Najbliższe tego typu założenie zlokalizowane jest w miejscowości Kaliszany, a jego stan określono jako zaniedbany. 5.8 Klimat Według koncepcji podziału klimatycznego Polski Eugeniusza Romera teren gminy Wągrowiec jest przykładem klimatu Wielkich Dolin. Przeważają wiatry zachodnie i z południowego zachodu. Okres wegetacyjny ze średnimi temperaturami powyżej 5°C trwa około 210-220 dni. Zima ze średnią temperaturą poniżej 0°C obejmuje styczeń, luty i marzec. Średnie roczne sumy opadów wynoszą od 512 mm do 550 mm, wielkości te są niewystarczające dla wegetacji wielu roślin uprawnych; deficyt dostępnej wody pogłębia się, również z powodu osuszenia części oczek śródpolnych. Średnia roczna temperatura dla okolic Wągrowca wynosi około 8°C. 5.9 Powietrze W rejonie, w którym usytuowany jest rozpatrywany obiekt dominują wiatry z kierunku zachodniego oraz południowo-zachodniego. Na podstawie wykonanej w 2010 roku oceny jakości powietrza na terenie strefy, w której usytuowane jest rozpatrywane przedsięwzięcie stężenia: dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, ołowiu, niklu, arsenu, kadmu, pyłu PM2,5, benzenu oraz tlenku węgla nie przekraczają poziomów dopuszczalnych – strefę zaliczono do klasy A . Poziom dopuszczalny przekraczają stężenia ozonu, pyłu PM10, BaP – strefę zaliczono do klasy C . Oceny dokonano według kryteriów odniesionych do ochrony zdrowia. Zgodnie z informacją Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Poznaniu (załącznik nr VIII ), w m. Nowe średnioroczne szacunkowe tło zanieczyszczeń wynosi: · dwutlenek siarki – 4,0 µg/m3, 5 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w 2010 r. Poznań, 2011 107 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” · · · · dwutlenek azotu – 23,0 µg/m3, pył zawieszony PM10 – 31,0 µg/m3, ołów – 0,01 µg/m3, benzen – 2,9 µg/m3. RÓŻA WIATRU Stacja: Poznań ‐ Ławica – rok 2010 h stacji = 83 m npm h wiatromierza = 10 m npg Rysunek wiatrów. 12 Prędkościowa róża Rysunek 13. Kierunkowa róża wiatrów. 6. Opis istniejących w sąsiedztwie lub w bezpośrednim zasięgu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia zabytków chronionych na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami Poniżej przedstawiono mapę obrazującą położenie stanowisk archeologicznych zlokalizowanych najbliżej w stosunku do projektowanego przedsięwzięcia. 108 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Rysunek 14. Lokalizacja przedsięwzięcia na tle rozmieszczenia w terenie zinwentaryzowanych stanowisk archeologicznych. W odległości około 570 m na południe od projektowanej lokalizacji znajduje się najbliższe stanowisko archeologiczne. W przypadku obiektu tego typu znajdującego się w odległości do 100 m, negatywny wpływ inwestycji może nastąpić, gdy rzeczywisty zasięg tego stanowiska jest większy niż udało się ustalić podczas badań powierzchniowych. Z uwagi na charakter przedsięwzięcia, w skład którego wchodzi 109 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” również realizacja dróg dojazdowych należy liczyć się z odkryciem nowych stanowisk znajdujących się na tym terenie, niezależnie od przyjętego wariantu. Zatem istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia oddziaływania inwestycji na archeologiczne obiekty zabytkowe i warstwy kulturowo-osadnicze niezidentyfikowane do tej pory, jednak dla obiektów zewidencjonowanych przedsięwzięcie, z uwagi na znaczną odległość, nie powinno generować znaczących negatywnych oddziaływań. Nieruchome zabytki archeologiczne nazywane są często stanowiskami archeologicznymi, jednak definicje ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami nie zawierają tego określenia, pozostawiając je w sferze języka akademickiego i potocznego. Zabytek archeologiczny, w myśl zapisów ww. ustawy, to zabytek nieruchomy, będący powierzchniową, podziemną lub podwodną pozostałością egzystencji i działalności człowieka, złożoną z nawarstwień kulturowych i znajdujących się w nich wytworów bądź ich śladów albo zabytek ruchomy, będący tym wytworem. Przepisy ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami nadają nieruchomym zabytkom archeologicznym pozycję uprzywilejowaną w stosunku do pozostałych zabytkowych obiektów nieruchomych, jednak, zgodnie z wolą ustawodawcy, ochronie prawnej podlega każdy zabytek archeologiczny, bez względu na to, czy obejmuje go jedna z form ochrony (wpis do rejestru zabytków, uznanie za pomnik historii, utworzenie parku kulturowego, ustalenie ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego). Uprzywilejowanie to wynika przede wszystkim z obowiązków, jakie zostały narzucone odkrywcy zabytku archeologicznego oraz inwestorowi, który zamierza prowadzić prace na obszarze, na którym występują zabytki archeologicznego, bądź też w trakcie prac na taki zabytek natrafił. Zgodnie z zapisami art. 32 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy w przypadku odkrycia w trakcie prowadzenia robót budowlanych lub ziemnych przedmiotu, co do którego istnieje przypuszczenie, iż jest on zabytkiem, należy: 1. wstrzymać wszelkie roboty mogące uszkodzić lub zniszczyć odkryty przedmiot, 2. zabezpieczyć, przy użyciu dostępnych środków, ten przedmiot i miejsce jego odkrycia 3. niezwłocznie zawiadomić o tym właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków, a jeśli nie jest to możliwe, właściwego wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Ponadto, w sytuacji prowadzenia robót budowlanych lub ziemnych na terenie, na którym znajdują się zabytki archeologiczne, inwestor obowiązany jest do finansowania (Skarb Państwa udziela inwestorowi na ten cel dotacji) badań archeologicznych i ich dokumentacji, jeżeli wymaga tego ochrona zabytków archeologicznych.6 Zastosowanie w trakcie realizacji inwestycji zasad prowadzenia robót określonych w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, powinno wyeliminować możliwość negatywnego wpływu przedsięwzięcia na ten element środowiska. Najbliższy projektowanemu przedsięwzięciu obiekt zabytkowy to oddalony o około 1,5 km na południowy zachód dwór z końca XIX w. zlokalizowany 6 Narodowy Instytut Dziedzictwa Ochrona stanowisk archeologicznych 110 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” w miejscowości Nowe. W miejscowości tej znajduje się również nieczynny, zabytkowy cmentarz ewangelicki z końca XIX w. Innym, interesującym zabytkiem, oddalonym od planowanej lokalizacji przedsięwzięcia również o ponad 1 km, jest zlokalizowany w miejscowości Kaliszany wiatrak zbudowany w II połowie XIX wieku. Wiatrak kozłowy tzw. Koźlak, to najstarszy i najprymitywniejszy typ wiatraka europejskiego. Tzw. kozioł stanowił specjalną podstawę, podtrzymującą słup stanowiący pionową oś, wokół której obracano całą konstrukcję wiatraka wraz z mechanizmem po to, aby jego skrzydła mogły przyjąć odpowiednie położenie w stosunku do napędzającego je wiatru. Zamiast drewnianego kozła, zwłaszcza od XIX w., stosowano też bardziej wytrzymałe konstrukcje murowane z cegły lub kamienia, a później i betonu. Skrzydła napędzane siłą wiatru najczęściej poruszały urządzenia do przemiału zbóż na mąkę. Cały koźlak zbudowany był z drewna, a z zewnątrz najczęściej pokrywany gontem. Koźlaki pojawiły się na ziemiach polskich już w XIV w. i bez większych zmian konstrukcyjnych przetrwały aż do drugiej połowy XX w. Zdjęcie 1. Wiatrak „Koźlak” zlokalizowany w Kaliszanach7 7 http://wakacje.wp.pl/gid,11428997,galeria.html?T%5Bpage%5D=8&ticaid=1dae2 111 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 7. Opis przewidywanych skutków dla środowiska w przypadku niepodejmowania przedsięwzięcia - wariant 0 - polegający na niepodejmowaniu przedsięwzięcia Wariant 0 – rozumiany jako rozwiązanie zakładające zachowanie obecnie funkcjonującego systemu gospodarki odpadami, bez jakichkolwiek nowych inwestycji i bez dalszego rozwoju systemu – nazwane wariantem bezinwestycyjnym. W przypadku nie podjęcia przedsięwzięcia obecny stan środowiska w rejonie proponowanej lokalizacji inwestycji nie ulegnie zmianie. Zasadniczą wadą tego wariantu jest fakt, że dotychczasowe deponowanie odpadów na składowisku, przyczynia się do pogorszenia stanu środowiska naturalnego. Odpady biodegradowalne oraz biomasa mogą być przetworzone na energię elektryczną i cieplną. Kolejną z wad tego rozwiązania jest konieczność zapewnienia dostaw energii elektrycznej opartej w Polsce głównie na węglu kamiennym, czego konsekwencją jest wprowadzanie do powietrza atmosferycznego dużych ilości zanieczyszczeń, takich jak: dwutlenek siarki, tlenki azotu, tlenek węgla, pyły oraz dwutlenek węgla – główny sprawca ocieplenia atmosfery kuli ziemskiej. Zaniechanie realizacji tego przedsięwzięcia, będzie skutkować przede wszystkim ograniczeniem możliwości rozwojowych firmy, brakiem sensownego zagospodarowania odpadów, brakiem możliwości stworzenia dodatkowych miejsc pracy oraz ograniczenie dodatkowego wpływu podatków do kasy gminnej. Wariant polegający na nie podejmowaniu przedsięwzięcia należy odrzucić z uwagi na uwarunkowania ekologiczne i prawne np. wyeliminowanie w określonym czasie składowania odpadów biodegradowalnych będzie skutkowało sankcjami ekonomicznymi. Inwestor posiada niezbędną wiedzę, środki ekonomiczne i doświadczenie w zakresie projektowania biogazowni, gorzelni oraz instalacji termicznej utylizacji odpadów, co zapewni zastosowanie najnowocześniejszych rozwiązań technicznych i technologicznych, w tym najlepszej dostępnej techniki – BAT. Nie podjęcie przedsięwzięcia będzie skutkowało: - uniemożliwieniem ograniczenia ilości składowanych odpadów ulegających biodegradacji zgodnie z obowiązującymi przepisami w tym zakresie. Polskie prawo, które uwzględnia zasady obowiązujące w krajach Unii Europejskiej, określa dopuszczalną ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, które mogą być składowane, - wprowadzaniem do atmosfery CO2 z procesów produkcji energii elektrycznej i cieplnej wykorzystujących węgiel kamienny zamiast biomasy, - brakiem produkcji zielonej energii z surowców odnawialnych. 112 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 8. Opis analizowanych wariantów planowanego przedsięwzięcia wraz z uzasadnieniem wyboru 8.1 Wariant proponowany przez Wnioskodawcę – WARIANT I Charakterystyka: - Biogazownia o zdolnościach produkcyjnych 2 200 m3 biogazu rocznie - Instalacja termicznej utylizacji odpadów typu „K” o wydajności 16 t/h z turbozespołem parowym o mocy elektrycznej 6,5 MWe oraz cieplnej 11,2 MWc + turbiną ORC o mocy elektrycznej 1,1MW, - gorzelnia o zdolności produkcyjnej ok. 12 000 000 dm3/rok - instalacja do wyrobu prefabrykowanych materiałów budowlanych, - agregaty kogeneracyjne – 4 szt - instalacja do termicznej hydrolizy substratów dla biogazowni, - instalacja do separacji masy pofermentacyjnej z biogazowni, - instalacja do suszenia frakcji stałej, - stawy glonowe-laguny – 6szt. Wady: - wybudowanie inwestycji wprowadzi zmiany w istniejącym krajobrazie, - uruchomione zostaną nowe źródła hałasu (głównie agregat prądotwórczy) oraz zanieczyszczeń powietrza. 113 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Zalety: - brak konieczności budowy gazociągu przesyłającego biogaz do kwater agregatów położonych na obrzeżach miasta Wągrowiec – w sąsiedztwie nowej obwodnicy Wągrowca, - utylizacja prognozowanej ilości odpadów komunalnych po procesie sortowania oraz kłopotliwych osadów pościekowych, - produkcja energii elektrycznej oraz cieplnej w procesie utylizacji odpadów, - produkcja energii elektrycznej z odnawialnego źródła energii, jakim jest biogaz, - wykorzystanie wody odpadowej do rozcieńczania substratów kierowanych do biogazowni, - uruchomienie biogazowni stanowić będzie odciążenie elektrowni konwencjonalnych, a w konsekwencji zmniejszona zostanie emisja zanieczyszczeń energetycznych do powietrza, - wykorzystanie CO2 w produkcji masy oraganicznej - glony, - bezodpadowy proces produkcji etanolu - utylizacja wywaru z gorzelni w biogazowni, - zagospodarowanie popiołów i żużli, będących odpadami innymi niż niebezpieczne powstających w instalacji termicznej utylizacji odpadów do produkcji prefabrykowanych materiałów budowlanych, - wykorzystanie całości energii cieplnej na potrzeby własne zakładu. 8.2 Racjonalny wariant alternatywny 8.2.1 ALTERNATYWNY WARIANT LOKALIZACYJNY Inwestor jest właścicielem działki, na której realizowana ma być przedmiotowa inwestycja. W związku z tym, nie przewiduje on innego wariantu lokalizacyjnego dla jej realizacji. Planowana inwestycja znajdować się będzie na terenach przewidzianych w planie zagospodarowania przestrzennego pod działalność związaną z gospodarką odpadami, w optymalnej odległości od zabudowań mieszkalnych, w sąsiedztwie Międzygminnego Składowiska Odpadów Komunalnych gminy Wągrowiec, z którego pochodzić będą wysortowane odpady do procesów technologicznych. Działka posiada dogodne połączenie komunikacyjne. Z uwagi na te uwarunkowania, rozważanie wariantu innej lokalizacji przedsięwzięcia, w nowym terenie, z ekonomicznego punktu widzenia mijałoby się z celem. 114 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 8.2.2 ALTERNATYWNY WARIANT TECHNOLOGICZNY NR II Charakterystyka: - Biogazownia o zdolnościach produkcyjnych 1 000 m3 biogazu rocznie, - Instalacja termicznej utylizacji odpadów typu „K” o wydajności 2t/h z turbozespołem parowym o mocy elektrycznej 2,6 MWe oraz cieplnej 2,14 MWc, - instalacja do wyrobu materiałów budowlanych, - agregat kogeneracyjny – 1 szt, - instalacja do termicznej hydrolizy substratów dla biogazowni, - instalacja do separacji masy pofermentacyjnej, - instalacja do suszenia frakcji stałej, - instalacja oczyszczania frakcji ciekłej masy pofermentacyjnej. Wady: - wybudowanie inwestycji wprowadzi zmiany w istniejącym krajobrazie, uruchomione zostaną nowe źródła hałasu (głównie agregat prądotwórczy) oraz zanieczyszczeń powietrza, - brak możliwości zagospodarowania nadmiaru energii cieplnej, - brak możliwości zagospodarowania CO2 z agregatów prądotwórczych, - mała wydajność spalarni nie pozwala na zagospodarowanie całości odpadów ze składowiska odpadów przeznaczonych do utylizacji, 115 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” - odciek z biogazowni po oczyszczeniu trafia do odbiornika (rów melioracyjny) – marnowanie wody, - emisja CO2 do atmosfery. Zalety: - utylizacja części odpadów do tej pory deponowanych na składowisku odpadów oraz kłopotliwych osadów pościekowych w ilości nie przekraczającej 2t/h, - produkcja energii elektrycznej z odnawialnego źródła energii, jakim jest biogaz, - brak konieczności budowy gazociągu przesyłowego dla biogazu, - produkcja energii elektrycznej oraz cieplnej w procesie utylizacji odpadów. 8.2.3 ALTERNATYWNY WARIANT TECHNOLOGICZNY NR III Charakterystyka: - Biogazownia o zdolnościach produkcyjnych 1 100 m3 biogazu rocznie, - Instalacja termicznej utylizacji odpadów typu „K” z turbozespołem parowym o wydajności 5 t/h oraz o mocy elektrycznej 5MWe oraz cieplnej 4,5 MWc, - instalacja do wyrobu materiałów budowlanych, - instalacja do termicznej hydrolizy substratów dla biogazowni, - instalacja do separacji masy pofermentacyjnej, - instalacja do suszenia frakcji stałej. 116 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Wady: - konieczność budowy gazociągu przesyłającego biogaz do kwater agregatów położonych na obrzeżach miasta Wągrowiec – w sąsiedztwie nowej obwodnicy Wągrowca, - wybudowanie inwestycji wprowadzi zmiany w istniejącym krajobrazie, - uruchomione zostaną nowe źródła hałasu oraz zanieczyszczeń. Zalety: - utylizacja części odpadów do tej pory deponowanych na składowisku odpadów oraz kłopotliwych osadów pościekowych w ilości nie przekraczającej 5,0 t/h, - produkcja energii elektrycznej oraz cieplnej w procesie utylizacji odpadów, - wykorzystanie wody odpadowej do rozcieńczania substratów kierowanych do biogazowni. 8.3 Wariant najkorzystniejszy dla środowiska Wariant zaproponowany przez Inwestora przedstawiony na schemacie w punkcie 8.1 niniejszego „Raportu …” dotyczący prowadzenia działalności jest najkorzystniejszym rozwiązaniem dla planowanej inwestycji z zastosowaniem wszelkich metod ochrony środowiska zgodnych z najnowocześniejszą wiedzą techniczną i przepisami prawa. Planowany w realizacji wariant przedsięwzięcia, opisany w raporcie, jest najwłaściwszy z punktu widzenia zastosowanych najnowocześniejszych rozwiązań technologicznych, zapewniających zminimalizowanie niekorzystnego wpływu inwestycji na środowisko w trakcie prowadzenia prac budowlanych oraz eksploatacji obiektu, jak również w przypadku wystąpienia ewentualnych nadzwyczajnych zagrożeń dla środowiska naturalnego. Proponowana konfiguracja instalacji termicznej utylizacji odpadów pozwala na przestrzeganie wszystkich rygorystycznych wymagań dotyczących warunków termicznego przekształcania odpadów, standardów emisji, efektywności energetycznej itp. zawartych w dyrektywie 2000/76/WE z dnia 4 grudnia 2000 r. (Dz. Urz. WE L 332 z 28.12.2000) w sprawie spalania odpadów oraz jej odpowiednikach w polskim prawie. 117 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 9. Wskazanie oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na środowisko 9.1 ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA W FAZIE BUDOWY Realizacja inwestycji to budowa niepodpiwniczonych hal produkcyjnych, wiat magazynowych budynku administracyjno-biurowego, placów i dróg wewnętrznych i dojazdowych o szczelnej nawierzchni asfaltowej lub brukowej oraz montaż urządzeń technologicznych. Realizacja obiektu nie generuje działań odbiegających od typowych prowadzonych przy realizacji obiektów budowlanych. W trakcie realizacji uciążliwość skoncentruje się głównie na hałasie, który towarzyszy pracy maszyn, koparek, dźwigów, narzędzi mechanicznych itp. Hałas wywołany będzie również ciężkim transportem i przemieszczaniem materiałów sypkich. Drugim czynnikiem będzie zanieczyszczenie atmosfery, spowodowane przejazdami wspomnianych środków transportu. Wystąpi tu lokalne zapylenie oraz emisja spalin do środowiska. Należy podkreślić, że wszystkie te zjawiska mają charakter okresowy i ustąpią z chwilą zamknięcia placów budowy. Wokół placu budowy wykonane zostanie stosowne ogrodzenie, ustawione zostaną znaki ostrzegawcze. Warunki pracy na terenie budowy, miejsce na zaplecze techniczne oraz socjalnobiurowe, miejsca okresowego składowania materiałów budowlanych oraz odpadów itp. zostaną określone w Planie BIOZ (warunki bezpieczeństwa i higieny pracy dla placu budowy). Dokument ten, sporządzany na podstawie rozporządzenia w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, musi zostać zatwierdzony przez Inżyniera Budowy. Budowa realizowana będzie zgodnie z harmonogramem robót sporządzonym po uzyskaniu pozwolenia na budowę. Przekazywanie placu budowy będzie dokonywane uzgodnionymi etapami. Protokoły przekazania określonych segmentów budowy powinny zawierać załączniki graficzne przedstawiające teren przekazywany Wykonawcy i warunki jego wykorzystania. Etapy budowy przedsięwzięcia w trakcie fazy realizacji: 1. Przygotowanie terenu inwestycyjnego; • niwelacja terenu inwestycyjnego, • przygotowanie placu budowy oraz zabezpieczeń w celu minimalizacji oddziaływania na środowisko. 2. Prace budowlano – konstrukcyjne. 3. Prace związane z uruchomieniem instalacji. 118 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 4. Zagospodarowanie terenu inwestycyjnego zielenią niską i wysoką w celu poprawy walorów krajobrazowych. Poniżej omówiono poszczególne oddziaływania na środowisko, charakterystyczne dla fazy realizacji przedsięwzięcia, dotyczące wszystkich elementów środowiska. Należy podkreślić, że oddziaływanie przedsięwzięcia w fazie realizacji jest krótkotrwałe, nieciągłe i ustaje całkowicie w momencie zakończenia budowy. 9.1.1 Oddziaływanie na powietrze atmosferyczne W trakcie realizacji analizowanego przedsięwzięcia, zagrożenia dla stanu powietrza, będą wynikać z pracy sprzętu budowlanego podczas prowadzenia wykopów pod fundamenty, przygotowania zapraw i mas betonowych oraz od środków transportu i sprzętu budowlanego typu koparki, dźwig, betoniarki i agregaty prądotwórcze. Wymienione urządzenia powodujących emisję pyłu oraz produktów spalania oleju napędowego (dwutlenek azotu, dwutlenek siarki, tlenek węgla, węglowodory, sadza). Emisja substancji będzie zachodzić w większości na małej wysokości, co znacznie ograniczy rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń w poziomie. Biorąc pod uwagę lokalizację dróg dojazdowych oraz rejonów prac budowlanych i organizacji prac, uciążliwość dla powietrza związana z budową Zakładu będzie niewielka i ograniczy się do granica działki przeznaczonej dla inwestycji. Można więc stwierdzić, że wpływ emisji na powietrze atmosferyczne będzie miał charakter lokalny oraz zmienny w czasie i przestrzeni i będzie związany z miejscem jej powstawania (teren budowy oraz drogi dojazdowe). Wzmożona emisja zanieczyszczeń występować będzie podczas realizacji robót związanych z budową dróg i placów, sieci zewnętrznych. Emitowany będzie pył zawieszony i pył opadający. Podczas robót spawalniczych emitowany będzie CO, NO2 oraz pył zawieszony. Poszczególne elementy konstrukcji stalowych obiektów instalacji pokryte będą powłokami ochronnymi. Stąd mogą być emitowane pewne ilości zanieczyszczeń takich jak: benzen, ksylen, toluen i in. Emisja ta posiadać będzie charakter incydentalny i nie będzie miała większego wpływu na stan powietrza atmosferycznego w otoczeniu placu budowy. W związku z tym oddziaływanie instalacji na powietrze atmosferyczne w fazie realizacji nie będzie stanowiło istotnej uciążliwości dla powietrza, a także nie spowoduje znaczących zmian istniejącego tła zanieczyszczeń. 9.1.2 Oddziaływanie na klimat akustyczny Wpływ emisji zanieczyszczeń powstającej w trakcie realizacji przedsięwzięcia będzie praktycznie ograniczony do obszaru bezpośredniego otoczenia miejsca realizacji prac budowlanych i montażowych i nie będzie stanowił zagrożenia dla środowiska. 119 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Podczas budowy będą występowały przede wszystkim ruchome źródła hałasu – maszyny budowlane i transportowe. Emitowany hałas będzie miał charakter nieciągły, jego natężenie będzie podlegać zmianom w poszczególnych etapach budowy, a nawet w obrębie jednej zmiany roboczej, w zależności od przebiegu prac i udziału poszczególnych maszyn i urządzeń budowlanych w trakcie realizacji przedsięwzięcia. Prace prowadzone będą w porze dziennej, co pozwoli na ograniczenia uciążliwości akustycznej placu budowy w porze nocnej. Przewidywany zakres robót budowlanych, instalacyjnych i montażowych spowoduje powstanie okresowych lokalnych źródeł hałasu takich jak: • praca maszyn budowlanych o poziomie hałasu 85-105 dBA • transport samochodowy o poziomie hałasu 80-100 dBA. Poziom hałasu emitowanego podczas pracy przez poszczególne rodzaje sprzętu budowlanego można określić jedynie orientacyjnie, gdyż rodzaj używanego sprzętu używanego podczas prowadzenia prac budowlanych wynika z bieżących uwarunkowań, a poziom hałasu zależny jest w dużej mierze od rodzaju, typu, modelu i stanu technicznego danego urządzenia. Tabela 7. Orientacyjny poziom mocy akustycznej sprzętu budowlanego wykorzystywanego na etapie realizacji inwestycji. Rodzaj sprzętu Równoważny poziom mocy lp. budowlanego akustycznej LAeq [db] 1 Koparka hydrauliczna 90 – 100 2 Spychacz 85 – 100 3 Ładowarka 89 – 100 4 Dźwig 89 – 100 5 Sprężarka 87 – 99 6 Spawarka 83 – 93 7 Elektronarzędzia 92 – 100 8 Wibromłoty 80 – 90 9 Samochód ciężarowy 83 – 93 Źródło: karty katalogowe 120 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Rysunek 15. Poziom hałasu w funkcji odległości od źródła punktowego. Przedstawione wartości poziomów mocy akustycznej urządzeń pokazują, że poziom emisji hałasu podczas ich pracy, a zwłaszcza podczas jednoczesnej pracy kilku urządzeń, może być stosunkowo wysoki. Jednak sprzęt budowlany nie pracuje przez cały czas, jest on załączany i uruchamiany okresowo, w zależności od potrzeb, dlatego w czasie odniesienia równym 8 kolejno po sobie następującym godzinom realny czas pracy sprzętu jest krótszy, a w związku z tym niższy jest także uśredniony poziom mocy akustycznej poszczególnych urządzeń. Ze względu na fakt, że prace budowlano — instalacyjno - montażowe prowadzone będą w porze dziennej oraz fakt braku w pobliżu zabudowy mieszkalnej można przyjąć, że poziom ekwiwalentny hałasu poza terenem prowadzonych robót, spowodowany pracą maszyn budowlanych i towarzyszących im urządzeń technicznych, a także zwiększonym ruchem pojazdów samobieżnych i samochodowych, nie będzie uciążliwy dla otoczenia. Mając na uwadze, że uciążliwość ta będzie miała charakter tymczasowy, typowy dla prac budowlanych, dotyczyła będzie jedynie czasu realizacji inwestycji i ustąpi wraz z zakończeniem prac, stwierdza się, że okresowy niekorzystny wpływ na klimat akustyczny wokół prowadzonych robót będzie akceptowalny, jako tymczasowe zjawisko typowe dla każdej budowy, nie stanowiące zagrożenia. 9.1.3 Wpływ na wody powierzchniowe i podziemne Realizacja inwestycji nie będzie miała bezpośredniego wpływu na wody powierzchniowe i podziemne, ze względu na znaczne oddalenie od zbiorników i cieków powierzchniowych. Przedsięwzięcie nie jest zlokalizowane w granicach obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych podlegających wysokiej i najwyższej ochronie. 121 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Przy prawidłowej realizacji na etapie budowy nie wystąpi oddziaływanie na jakość wód podziemnych. Przy budowie obiektów nie są planowane głębokie wykopy z wyjątkiem niezbędnych przy wykonywaniu fundamentów oraz przyłączy instalacji. W celu zapobiegania możliwości powstania zanieczyszczenia gruntów poprzez infiltrację, a także wód podziemnych substancjami ropopochodnymi z pracujących pojazdów i maszyn, pojazdy powinny być sprawnie technicznie, a zaplecze budowy powinno zostać zlokalizowane na szczelnym i utwardzonym podłożu. Oleje, smary, paliwa, itp. muszą być przechowywane w szczelnych, zamkniętych zbiornikach. W czasie budowy może dojść do naruszenia lub czasowego usunięcia warstw ochronnych wód podziemnych, dlatego wszystkie roboty wgłębne powinny być wykonywane z należytą starannością. Na etapie wykonywania projektu budowlanego nowego bloku energetycznego zachodzić będzie konieczność wykonania pełnej dokumentacji geologiczno - inżynierskiej pod projektowane obiekty. W trakcie prowadzenia prac związanych z budową nowego bloku energetycznego nie wystąpią bezpośrednie zagrożenia związane z ochroną wód powierzchniowych. W fazie realizacji inwestycji wystąpi zwiększone zapotrzebowanie na wodę do celów socjalno-bytowych. Założono, że na placu budowy może pracować do około 50 pracowników, co przy założeniu przeciętnych norm zużycia wody zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. (Dz. U. 2002 nr 8 poz. 70) na poziomie 90l/osobę/dzień, daje średnioroczne zużycie wody około 4,5 tys. m3. Z uwagi na dostępność sieci wodociągowej zakłada się wykonanie podłączenia do sieci na potrzeby budowy. Zapotrzebowanie wody na cele technologiczne będzie niewielkie, zakłada się, że beton będzie przywożony w postaci gotowej na teren budowy. Zaplecze budowy będzie wyposażone w kabiny typu toi-toi, które gromadzić będą ścieki socjalno-bytowe powstałe w fazie budowy. Firma serwisowa będzie odbierać nieczystości i w dalszym etapie je utylizować zgodnie z przepisami ochrony środowiska. Szczegółowe rozwiązania i potrzeby mogą zostać przedstawione na etapie projektu budowlanego i planowania placu budowy. 9.1.4 Gospodarka Odpadami Każda budowa lub modernizacja obiektu budowlanego wiąże się z wytwarzaniem odpadów. Prace budowlane przy realizacji Inwestycji, prowadzone będą przez firmę zewnętrzną. Firma zewnętrzna będzie miała uregulowany stan formalno-prawny w zakresie gospodarki odpadami wytwarzanymi w czasie prac budowlanych, określony art. 17 Ustawy z dnia 27.04.2001 r. o odpadach (tekst jednolity Dz.U. 2010 nr 185 poz. 1243). Wytwórca odpadów (firma zewnętrzna – odpowiadający za budowę inwestycji) zgodnie z art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 27.04.2001 r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. z 2007r. Nr 122 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 39, poz. 251 z poźn. zm.) będzie przekazywał wytworzone odpady wyłącznie podmiotom, które posiadają odpowiednie zezwolenia i decyzje na prowadzenie działalności w zakresie odzysku, zbierania lub unieszkodliwiania odpadów, a transport odpadów będzie prowadzony przez firmy legitymujące się zezwoleniem na prowadzenie działalności w zakresie transportu odpadów lub przez wytwarzającego te odpady. Wytwórca odpadów zobowiązany jest do stosowania takich sposobów lub form usług oraz surowców lub materiałów, które zapobiegają powstawaniu odpadów lub pozwalają utrzymać na możliwie najniższym poziomie ich ilość, a także ograniczyć negatywne oddziaływanie na środowisko lub zagrożenie życia i zdrowia ludzi. Odpady powstające na etapie budowy będą efektem robót ziemnych i konstrukcyjnych. Dokładne ilości poszczególnych rodzajów odpadów powstałych w fazie budowy instalacji zostaną określone na etapie projektu budowlanego. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003r w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz.U. Nr 140, poz. 120) projekt budowlany inwestycji powinien zawierać informacje dotyczące rodzaju i ilości wytwarzanych odpadów. Na obecnym etapie, można założyć, iż z pośród powstających na etapie budowy odpadów w największej ilości powstaną odpadowe masy ziemne, odpady metalowe oraz odpady materiałów konstrukcyjnych. Podczas realizacji planowanej instalacji przewiduje się również powstanie minimalnej ilości odpadów komunalnych związanych z obecnością ekip budowlanych i monterskich. Będą to niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne o kodzie 20 03 01. Na etapie budowy obiektu i integracji z siecią elektroenergetyczną oraz wodociągową przewiduje się powstawanie odpadów ujętych w następujących grupach załącznika do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. z 2001 r., nr 112, poz. 1206): Tabela 8. Rodzaj, zasady i metody gospodarowania odpadami powstającymi w fazie budowy inwestycji. Kod Rodzaj 15 02 02* Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi zużyte czyściwo Sposób i miejsce gromadzenia odpadów Metoda odzysku Szacunkowa ilość (R) lub odpadów [Mg] unieszkodliwiani a (D) Odpady niebezpieczne Gromadzone w podwójnych workach foliowych w pomieszczeniu kontenerowym magazynowym zlokalizowanym na placu budowy D10 0,3 123 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Kod Rodzaj Sposób i miejsce gromadzenia odpadów farb i 08 01 11* Odpady lakierów zawierających rozpuszczalniki organiczne lub inne substancje niebezpieczne 08 04 09* Odpadowe kleje i szczeliwa zawierające rozpuszczalniki organiczne lub inne substancje niebezpieczne 08 01 12 08 04 10 Odpady farb i lakierów inne niż wymienione w 08 01 11 Odpadowe kleje i szczeliwa inne niż wymienione w 08 04 09 12 01 13 Odpady spawalnicze 12 01 21 Zużyte materiały szlifierskie inne niż wymienione w 12 01 20 15 01 01 Opakowania z papieru i tektury 15 01 02 Opakowania tworzyw sztucznych 124 z Metoda odzysku Szacunkowa ilość (R) lub odpadów [Mg] unieszkodliwiani a (D) Gromadzone w oryginalnych opakowaniach w pomieszczeniu kontenerowym D10 magazynowym zlokalizowanym na placu budowy Gromadzone w oryginalnych opakowaniach w pomieszczeniu kontenerowym D10 magazynowym zlokalizowanym na placu budowy Odpady inne niż niebezpieczne Gromadzone w oryginalnych opakowaniach w pomieszczeniu kontenerowym D9,D10 magazynowym zlokalizowanym na placu budowy Gromadzone w oryginalnych opakowaniach w pomieszczeniu kontenerowym D9, D10 magazynowym zlokalizowanym na placu budowy Gromadzone selektywnie w kontenerze metalowym zlokalizowanym w R4 wydzielonym miejscu na placu budowy Gromadzone selektywnie w kontenerze metalowym zlokalizowanym w R14 wydzielonym miejscu na placu budowy Gromadzone selektywnie w kontenerze metalowym zlokalizowanym w R3, R5 wydzielonym miejscu na placu budowy Gromadzone selektywnie w kontenerze metalowym zlokalizowanym w R3, R5 wydzielonym miejscu na placu budowy 0,09 0,09 0,3 0,2 1,0 0,3 1,0 1,8 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Kod Rodzaj Sposób i miejsce gromadzenia odpadów 15 01 03 Opakowania drewna 15 01 04 15 02 03 17 01 02 17 01 03 17 01 07 17 02 01 17 02 02 17 02 03 z Gromadzone selektywnie w kontenerze metalowym zlokalizowanym w wydzielonym miejscu na placu budowy Opakowania z Gromadzone selektywnie w metali kontenerze metalowym zlokalizowanym w wydzielonym miejscu na placu budowy Czyściwo (sorbenty, Gromadzony w workach materiały foliowych w pomieszczeniu filtracyjne, tkaniny kontenerowym do wycierania i magazynowym ubrania ochronne zlokalizowanym na placu niezanieczyszczone budowy substancjami niebezpiecznymi) Gruz ceglany Gromadzony selektywnie w wydzielonym miejscu na placu budowy Odpady innych Gromadzone selektywnie w materiałów wydzielonym miejscu na ceramicznych i placu budowy elementów wyposażenia Zmieszane odpady Gromadzone w z betonu, gruzu wydzielonym miejscu na ceglanego, placu budowy odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia niezawierające substancji niebezpiecznych Drewno Gromadzone w wydzielonym miejscu na placu budowy Szkło Gromadzone selektywnie w kontenerze metalowym zlokalizowanym w wydzielonym miejscu na placu budowy Tworzywa sztuczne Gromadzone selektywnie w kontenerze metalowym zlokalizowanym w wydzielonym miejscu na placu budowy Metoda odzysku Szacunkowa ilość (R) lub odpadów [Mg] unieszkodliwiani a (D) R3, R5 2,0 R4 1,8 R5 0,6 R5 0,5 R5 1,2 R14 2,0 R3 0,8 R5 0,3 R5 2,0 125 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Kod Rodzaj 17 03 80 Odpadowa papa 17 04 02 Aluminium 17 04 05 Żelazo i stal 17 04 11 Kable inne niż wymienione w 17 05 10 17 05 04 Gleba i ziemia w tym kamienie inne niż wymienione w 17 05 03 17 06 04 Materiały izolacyjne inne niż w 17 06 01 i 17 06 03 17 08 02 Materiały konstrukcyjne zawierające gips inne niż w 17 08 01 Sposób i miejsce gromadzenia odpadów Gromadzone selektywnie w kontenerze metalowym zlokalizowanym w wydzielonym miejscu na placu budowy Gromadzone selektywnie w kontenerze metalowym zlokalizowanym w wydzielonym miejscu na placu budowy Gromadzone w wydzielonym miejscu na placu budowy Gromadzone selektywnie w kontenerze metalowym zlokalizowanym w wydzielonym miejscu na placu budowy Gromadzona selektywnie w wydzielonym miejscu na placu budowy Gromadzone selektywnie w kontenerze metalowym zlokalizowanym w wydzielonym miejscu na placu budowy Gromadzone selektywnie w kontenerze metalowym zlokalizowanym w wydzielonym miejscu na placu budowy Gromadzone w wydzielonym miejscu na placu budowy 17 09 04 Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w 17 09 01, 17 09 02 i 17 09 03 20 03 01 Niesegregowane Gromadzone w kontenerze (zmieszane) metalowym odpady komunalne zlokalizowanym na placu budowy Metoda odzysku Szacunkowa ilość (R) lub odpadów [Mg] unieszkodliwiani a (D) R10 0,6 R4 0,8 R4 1,5 R4 0,5 R14 35 000 D5 1,0 D5 4 R14 100 D1 3 Aktualnie nie ma możliwości dokładnego określenia ilości wszystkich odpadów, które powstaną w czasie realizacji inwestycji – nie istnieją odpowiednie przedmiary, kosztorysy i kalkulacje – będzie to możliwe na etapie opracowania projektów wykonawczych. Podane wartości mają więc wartości szacunkowe. Zasadniczą część wszystkich wytwarzanych odpadów stanowić będą odpady z grupy 17 - odpady 126 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych). Wytwórcą odpadów będzie firma budowlana– odpowiadająca za budowę inwestycji. Zgodnie z art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 27.04.2001 r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. z 2007r. Nr 39, poz. 251 z poźn. zm.) wytwórca odpadów będzie przekazywał wytworzone odpady wyłącznie podmiotom, które posiadają odpowiednie zezwolenia i decyzje na prowadzenie działalności w zakresie odzysku, zbierania lub unieszkodliwiania odpadów, a transport odpadów będzie prowadzony przez firmy legitymujące się zezwoleniem na prowadzenie działalności w zakresie transportu odpadów lub przez wytwarzającego te odpady. Wytwórca odpadów zobowiązany jest do stosowania takich sposobów lub form usług oraz surowców lub materiałów, które zapobiegają powstawaniu odpadów lub pozwalają utrzymać na możliwie najniższym poziomie ich ilość, a także ograniczyć negatywne oddziaływanie na środowisko lub zagrożenie życia i zdrowia ludzi. 9.1.5 Oddziaływanie na masowych, gleby powierzchnię ziemi z uwzględnieniem ruchów Obecnie teren przeznaczony pod inwestycję stanowi użytek rolny, pozbawiony roślinności. Wpływ na powierzchnię ziemi i glebę będzie związany z następującymi robotami i czynnościami: - wykopy pod fundamenty oraz przyłącza, - składowanie mas ziemnych i materiałów. Planowana instalacja wiąże się z koniecznością wykonania wykopów fundamentowych. Powierzchnia wykopów zostanie określona dokładnie na etapie sporządzania projektu budowlanego. Wykopy będą sięgać maksymalnie do głębokości 2,5 m p.p.t. Ziemię z wykopów należy składować w sposób uporządkowany, ewentualnie wykorzystać do ukształtowania terenu i uzyskania określonej niwelacji terenu. Ewentualny nadmiar ziemi należy wywieźć na składowisko odpadów i wykorzystać do przekładek izolacyjnych lub jako materiał do rekultywacji terenów zdegradowanych. Humus, składowany osobno, należy wykorzystać w całości jako podłoże glebowe. Odpady powstające podczas prac budowlano-montażowych składowane będą na wydzielonych placach lub w pojemnikach, mogą być przekazane do wykorzystania jako surowiec wtórny lub unieszkodliwione. Wytwórcą odpadów z etapu budowy będzie wykonawca prac budowlanych. Wszystkie prace związane z wykopami oraz składowaniem mas ziemnych i materiałów muszą być prowadzone zgodnie z obowiązującymi przepisami. Wykonawca robót budowlanych musi mieć wymagane prawem pozwolenia na prowadzenie w/w działalności. Specyficznym rodzajem zagrożenia dla środowiska gruntowego mogą być wycieki paliwa zasilającego pojazdy i maszyny placu budowy. Sytuacje awaryjne mogą być przyczyną zanieczyszczenia warstwy ziemi, a w szczególnych przypadkach wód powierzchniowych. W celu zminimalizowania skutków takich sytuacji awaryjnych 127 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” wykonawca robót powinien opracować i ściśle stosować się do instrukcji postępowania na wypadek zanieczyszczenia gruntu substancjami ropopochodnymi. Zaistnienie tego typu zdarzeniom można skutecznie zapobiegać, przez zapewnienie odpowiedniego dozoru nad sprzętem w czasie jego pracy, jak też po pracy, gdy znajduje się na placu budowy. Po zakończeniu budowy wykonawca powinien dokonać uporządkowania terenu i nasadzenia odpowiedniej zieleni przewidzianej w projekcie. 9.1.6 Oddziaływanie na ludzi, rośliny, zwierzęta, grzyby i siedliska przyrodnicze Aktualnie działka przeznaczona pod planowaną inwestycję stanowi użytek rolny, bez cennych okazów fauny i flory. Wzdłuż drogi gruntowej występują pojedyncze drzewa (topole, brzozy, klony) Nie przewiduje się jakiegokolwiek oddziaływania w fazie realizacji na świat roślinny i zwierzęcy. Nie przewiduje się również wycinki drzew. Całość prac budowlano-montażowych wykonana zostanie w obrębie terenu należącego do inwestora. Na tym terenie nie stwierdzono występowania lęgowisk, nor, gniazd ptasich, itp. Teren w obrębie którego planuje się przeprowadzić inwestycję zostanie ogrodzony. Teren lokalizacji przedsięwzięcia nie znajduje się również w granicach specjalnych obszarów ochronnych siedlisk wchodzących w skład sieci Natura 2000 . W związku z charakterem inwestycji, jaką jest budowa Zakładu konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną oraz jej odległością od obszarów Natura 2000, nie przewiduje się wpływu na siedliska i gatunki, dla ochrony których wyznaczone zostały najbliżej położone obszary Natura 2000. Planowana inwestycja: nie będzie oddziaływać na korytarze ekologiczne, nie będzie oddziaływać na otuliny obszarów chronionych, nie zakłuci szlaków migracji zwierząt. Pewną uciążliwością ze względu na ludzi oraz faunę może być hałas wywołany pracą urządzeń, pracami budowlanymi oraz okresowo przywożeniem materiałów budowlanych i wywożeniem odpadów. Należy jednak podkreślić, że uciążliwość ta, opisana szerzej w rozdziale dot. oddziaływania hałasu, będzie niewielka i okresowa. Z budowlanym etapem inwestycji wiąże się również możliwy wzrost zapylenia i zanieczyszczenie powietrza od pracujących maszyn i pojazdów. Jest to również czynnik okresowy, który nie wpłynie na pogorszenie jakości środowiska, mającej znaczenie dla mieszkańców, fauny oraz flory w dłuższym interwale czasowym. Ze względu na analizowany zakres robót, należy wykluczyć negatywne oddziaływanie fazy budowy na zdrowie okolicznych mieszkańców. Hałas, pylenie i lokalna (punktowa) emisja substancji szkodliwych (farby, lakiery, powłoki antykorozyjne, itp.) mogą być uciążliwe dla pracowników przedsiębiorstw wykonujących prace budowlanomontażowe, instalacyjne i malarskie. Uciążliwości te należy ograniczyć maksymalnie 128 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” poprzez stosowanie odpowiednich zabezpieczeń wynikających z przepisów BHP i właściwej organizacji robót. Teren inwestycji, po realizacji przedsięwzięcia, powinien być odpowiednio urządzony zielenią niską i wysoką. Poprawi to w znacznym stopniu walory przyrodnicze i krajobrazowe sąsiednich terenów. 9.1.7 Oddziaływanie na obszary chronione, w tym Natura 2000 Teren inwestycyjny nie jest obszarem prawnie chronionym oraz nie znajduje się w granicach specjalnych obszarów ochronnych siedlisk wchodzących w skład sieci Natura 2000. Faza budowy nie będzie wiec powodować negatywnego wpływu na obszary prawnie chronione położone na terenach sąsiednich oraz tereny sieci Natura 2000. Prowadzenie prac budowlanych będzie wykonywane tylko na terenie inwestycyjnym, a oddziaływanie zamknie się w granicach działki budowlanej pod Zakład. 9.1.8 Wpływ na zabytki, dobra kultury i dobra materialne Planowana inwestycja położona jest w bezpiecznej odległości od zabytkowych zespołów folwarcznych i pałacowych, nie naruszając warunków ich ekspozycji. Projektowane przedsięwzięcie nie narusza zasad ochrony istniejących i planowanych obiektów dziedzictwa kulturowego. Zakłada się zatem, że przedsięwzięcie nie będzie znacząco negatywnie oddziaływać na obiekty zabytkowe. W przypadku wykrycia w trakcie prowadzonych prac budowlanych (wykopy, niwelacja terenu) śladów świadczących o istnieniu obiektów lub przedmiotów stanowiących wytwór dawnych kultur prace należy przerwać, miejsce znaleziska zabezpieczyć, a o zaistniałym fakcie powiadomić właściwe organy administracji. 9.1.9 Wpływ na krajobraz oraz klimat Wpływ na krajobraz związany z pracami budowlanymi będzie chwilowy. Intensywność oddziaływania zostanie ograniczona poprzez lokalizację inwestycji w sąsiedztwie Międzygminnego Składowiska Odpadów. Inwestycja na etapie realizacji, nie będzie miała wpływu na mikroklimat otoczenia. 9.1.10 Oddziaływanie skumulowane Nie przewiduje się kumulacji oddziaływań na środowisko z związku z prowadzeniem prac budowlanych. 129 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 9.1.11 Podsumowanie, zalecenia i wnioski Budowa nowego „Zakładu konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowanego na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” charakteryzować się będzie krótkotrwałością i odwracalnością oddziaływań na środowisko. Wszystkie roboty związane z realizacją przedsięwzięcia prowadzone będą w ogrodzonym, wyznaczonym terenie, do którego Inwestor posiada tytuł prawny. Faza budowy przedsięwzięcia nie będzie powodować powstania ponadnormatywnej uciążliwości (w przypadku emisji hałasu może występować okresowa i nieznaczna uciążliwość) na terenach sąsiednich. Nie przewiduje się naruszenia interesów osób trzecich. Realizacja przedsięwzięcia w proponowanej lokalizacji nie pogorszy stanu środowiska oraz warunków życia i zdrowia ludzi. Prace budowlane będą prowadzone na dwie zmiany, maksymalnie w godzinach od 6:00 do 22:00. Przed rozpoczęciem prac budowlanych należy wykonać opracowanie geotechnicznych warunków posadowienia w formie dokumentacji geologicznoinżynierskiej, która zawierałaby elementy monitoringu zanieczyszczeń powierzchni ziemi i wód podziemnych opracowanych zgodnie z obowiązującymi przepisami. Pod warunkiem wykonania prac projektowych, uwzględniających zalecenia przedstawione w niniejszym raporcie dla fazy realizacji przedsięwzięcia, a następnie zrealizowania obiektu zgodnie z zawartymi w w/w dokumentacjach zapisami, realizowany obiekt nie będzie miał niekorzystnego wpływu na omawiane w niniejszym rozdziale elementy środowiska. W trakcie prowadzenia prac budowlanych należy zwrócić szczególną uwagę na: • zabezpieczenie powierzchni ziemi i środowisko gruntowo – wodne przed zanieczyszczeniem, • główne natężenie prac budowlanych, szczególnie tych powodujących nadmierny hałas, należy skumulować w okresie letnim (kwiecień-październik), • prace budowlane prowadzić w godzinach dziennych od 6.00 do 22.00, • prowadzenie prawidłowej gospodarkę odpadami, • do budowy wykorzystywać tylko pojazdy i sprzęty sprawnie działające, • ograniczyć do minimum zajętość nowych terenów, • z rekultywować powierzchnię po zakończonej inwestycji i zagospodarować teren zielenią niską i wysoką. 130 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 9.2 OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO W FAZIE EKSPLOATACJI INWESTYCJI 9.2.1 Oddziaływanie na stan jakości powietrza atmosferycznego Opis terenu Na rozpatrywanym terenie najwyższym emitorem będzie komin z instalacji do spalania odpadów, o wysokości około 50 m n.p.t. Rozpatruje się zatem, obszar o promieniu: 50 x 50 = 2500 m Projektowany zakład będzie zlokalizowany w miejscowości Nowe, gmina Wągrowiec, powiat Wągrowiecki. Teren na rozpatrywanym obszarze ma charakter płaski, nizinny, o przeznaczeniu rolniczym oraz w nieco dalszej odległości od niskiej i średniej zabudowy. Przyjmuje się więc wartość współczynnika terenu : · z0 = 0,10m jak dla terenów uprawnych z nielicznymi zabudowaniami i 8-metrowymi żywopłotami oddalonymi od siebie o ok. 500 metrów. Emisja zanieczyszczeń Do symulacji przyjęto całkowity czas pracy biogazowni oraz spalarni w wysokości 8000h/rok, czyli 333 dni – jest to pierwszy podokres obliczeniowy. Ponadto, wyróżniono dodatkowe podokresy obliczeniowe dla: - Wyładunku zboża – 1280 h - Wyładunku cementu – 170 h Stan jakości powietrza Zgodnie z informacją Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Poznaniu (załącznik nr VIII ), w m. Nowe średnioroczne szacunkowe tło zanieczyszczeń wynosi: · dwutlenek siarki – 4,0 µg/m3, · dwutlenek azotu – 23,0 µg/m3, · pył zawieszony PM10 – 31,0 µg/m3, · ołów – 0,01 µg/m3, · benzen – 2,9 µg/m3. 131 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Źródła zanieczyszczeń Instalacja „K” Dla emitora instalacji przyjęto emisje na poziomie maksymalnym, zapewniającym dotrzymanie standardów emisyjnych. Dokładny stan spalin ze spalania odpadów nie jest znany. Spaliny emitowane ze spalania odpadów powinny spełniać tzw. „standardy emisyjne. Standardy emisyjne podane są w załączniku nr 5 do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 roku (Dz.U. 2011 nr 95 poz. 558) i wynoszą wg poniższej tabeli: Tabela 9. Standardy emisyjne. Lp. 1. 2. 3. 4. Substancje Pył węgiel organiczny (C) chlorowodór (HCl) fluorowodór (HF) 5. dwutlenek siarki (SO2) 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. NOx wyrażone jako dwutlenek azotu (NO2) kadm (Cd) tal (Ti) rtęć (Hg) Antymon arsen (As) ołów (Pb) chrom (Cr) kobalt (Co) miedź (Cu) mangan (Mn) nikiel (Ni) wanad (V) 19. dioksyny i furany1) 132 Standard emisyjny przy 11% tlenu w gazach odlotowych [w mg/mu3] Średnie Średnie dobowe trzydziestominutowe A 10 30 10 20 10 60 1 4 50 200 200 400 0,05 0,05 0,5 0,11) RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Emitorem spalin z procesu termicznej utylizacji odpadów będzie komin, gdzie przewidywana ilość spalin to 48,87 nm3/s. Fizykochemiczne własności „Średnie” przetwarzanych odpadów w stanie roboczym (dostarczonym) - średnia zawartość wilgoci Wr=30,20% - średnia zawartość popiołu Ar=11,20% - średnia zawartość części lotnych Vr=48,40% Skład elementarny „średni” utylizowanych odpadów - węgiel – Cr=36,50% - wodór – Hr=4,80% - azot – Nr=0,36% - siarka – Sr=0,26% - chlor – Clr=0,18% - tlen – Or=11,50% Wartość opałowa obliczona wg uśrednionych wyników analizy technicznej i elementarnej (formuła VDJ). Or ) + 104,7 S r - 25,1W r [kJ / kg ] 8 14,50 Qir = 339,15 ´ 36,5 + 1214,2(4,80 ) + 104,7 ´ 0,26 - 25,1 ´ 30,20 = 8 12379,0 + 3648,6 + 27,2 - 758,0 = 15290kJ / kg Qir = 339,15C r + 1214,2( H r - Zapotrzebowanie na powietrze. V p = V pt ´ n[nm 3 / kg ] V pt - teoretyczna ilość powietrza n- liczba nadmiaru powietrza n- przyjęto równą 1,25 n=1,25 Teoretyczne zapotrzebowanie na powietrze 1,87 C r 5,60 H r 0,70 S r 1,00 1 Or V = ´ + ´ + ´ ´ ´ [nm 3 / h] 0,21 100 0,21 100 0,21 100 1,43 0,21 100 t p V pt = 1,87 36,50 5,60 4,80 0,70 0,26 1,00 1 14,50 ´ + ´ + ´ ´ ´ = 0,21 100 0,21 100 0,21 100 1,43 0,21 100 3,25 + 1,28 = 0,01 - 0,48 = 4,06nm 3 / h 133 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Całkowita ilość powietrza do spalania. Ilość spalanych odpadów Bod = 16250kg / h V p .c = V p ´ Bod = 5,08 ´ 16250 = 82469nm 3 / h Objętość spalin Teoretyczna objętość azotu w spalinach V Nt 2 = 0,79V pt + 1 Nr ´ [nm 3 / kg ] 1,2505 100 przyjęto że gęstość azotu S N 2 = 1,2505[kg / nm 3 ] Teoretyczna objętość gazów trójatomowych w spalinach RO2 = CO2 + SO2 VRO2 = 1,866 C r + 0,375S r [nm 3 / kg ] 100 Teoretyczna objętość pary wodnej w spalinach VHt 2O = 0,111H r + 0,0124W r + 0,0161V pt [nm 3 / kg ] Teoretyczna ilość spalin suchych t Vsps = VRO2 + V Nt 2 [nm 3 / kg ] Teoretyczna ilość spalin mokrych t Vspm = VRO2 + V Nt 2 + VHt 2O [nm 3 / kg ] Rzeczywista ilość spalin suchych t t Vsps = Vsps + (n - 1)V pt - 0,0161(n - 1)V pow [nm 3 / kg ] Rzeczywista ilość spalin mokrych t Vspm = Vspm + (n - 1)V pt [nm 3 / kg ] Teoretyczna objętość azotu w spalinach V Nt 2 = 0,79V pt + 1 Nr 1 0,36 ´ = 0,79 ´ 4,06 + ´ = 1,2505 100 1,2505 100 3,207 + 0,003 = 3,210nm 3 / kg 134 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Teoretyczna objętość gazów trójatomowych VRO2 C r + 0,375S r 36,50 + 0,375 ´ 0,26 = 1,866 = 1,866 + = 2,232nm 3 / kg 100 100 Teoretyczna ilość pary wodnej VHt 2O = 0,111H r + 0,0124W r + 0,0161V pt = 0,111 ´ 4,80 + 0,0012 ´ 32,20 + 0,016 ´ 4,06 = 0,533 + 0,039 + 0,065 = 0,637nm 3 / kg Teoretyczna ilość spalin suchych t Vsps = VRO2 + V Nt 2 = 2,232 + 3,210 = 5,442nm 3 / kg Teoretyczna ilość spalin mokrych t t Vspm = Vsps + VHt 2O = 5,442 + 0,637 = 6,079nm 3 / kg Rzeczywista ilość spalin suchych t Vsps = Vsps + (n - 1)V pt = 5,442 + (1,25 - 1) ´ 4,06 = 5,442 + 1,015 = 6,457nm 3 / kg Rzeczywista ilość spalin mokrych t Vspm = Vspm + (n - 1)V pt = 6,079 + (1,25 - 1) ´ 4,06 = 6,079 + 1,015 = 7,094nm 3 / kg Całkowita ilość spalin mokrych emitowana z instalacji w ciągu 1 godziny Bod = 16250kg / h Vspm.c = Vspm ´ Bod = 16.250 ´ 7,094 = 115.278nm 3 / h = 32,02nm 3 / s Temperatura spalin wylotowych z instalacji t sp.wyl = 140 o C Rzeczywista objętość spalin na wylocie z instalacji przy temperaturze 140oC 273 + 140 Vsp.wyl = Vspm.c ´ = 174.395m 3 / h = 48,87m 3 / s 273 Komin Założono prędkość wylotową spalin na wylocie z komina Wsp = 24m / s Objętość spalin wylotowych z komina w warunkach rzeczywistych Vsp.m.c. = 174395m 3 / h = 48,87 m 3 / s 135 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Przekrój wylotowy komina Vsp.m.c 174395 Fk = = = 2,202m 2 3600 ´ Wsp 3600 ´ 22 Średnica komina na wylocie d k = 1,60m Dla prędkości wylotowej spalin z komina Wsp.wyl . = 24m / s średnica wylotowa komina wynosi d k = 1,60m Zgodnie z Projektem budowlanym instalacji do termicznej utylizacji odpadów nr B./1/2010 (patrz załącznik XVI), gazy spalinowe na wylocie z komory dopalania będą zawierać: - pył < 8mg/nm3, - SOx < 30mg/nm3, - HCl < 6mg/nm3, - CO < 30 mg/nm3, - HF < 0,5 mg/nm3, - NOx < 150 mg/nm3, - Suma dioksyn i furanów < 0,1ng/nm3. Biorąc powyższe pod uwagę, zakłada się, że graniczna emisja powyższych substancji na wylocie z emitora będzie się kształtowała następująco: - pył = 8mg x 48,87 m3/s = 390,96 mg/s - SOx = 30mg x 48,87 m3/s = 1466,1 mg/s - HCl = 6mg x 48,87 m3/s = 293,22 mg/s - CO = 30 mg x 48,87 m3/s = 1466,1 mg/s - HF = 0,5 mg x 48,87 m3/s = 24,435 mg/s - NOx = 150 mg x 48,87 m3/s = 7330,5 mg/s - Suma dioksyn I furanów = 0,1ng x 48,87 m3/s = 4,887 ng/s W analizie pominięto rozprzestrzenianie się wszystkich metali ciężkich, zastępując je metalami reprezentatywnymi (Cd,Hg,As,Ni,Pb). Wybór metali reprezentatywnych dla sum (As+Ni+Pb) podyktowany został z jednej strony najniższymi w grupach poziomami odniesienia (As,Ni) z drugiej strony wymaganym obliczeniem opadu pyłu ołowiu. Jest to uproszczenie, ale z praktyki wiadomo, że takie metale jak chrom czy miedź występują 136 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” w odpadach zwykle w większych ilościach niż np. arsen. Modelowana jest zatem sytuacja bardziej niekorzystna od realnej. - Arsen (As) E = 174.395 x 0,5 x 10-6 = 0,0872 kg/h = 24,22 mg/s - Kadm (Cd) E = 174.395 x 0,05 x 10-6 = 0,0087 kg/h = 2,41 mg/s - Rtęć (Hg) E = 174.395 x 0,05 x 10-6 = 0,0087 kg/h = 2,41 mg/s - Nikiel (Ni) E = 174.395 x 0,5 x 10-6 = 0,0872 kg/h = 24,22 mg/s - Ołów (Pb) E = 174.395 x 0,5 x 10-6 = 0,0872 kg/h = 24,22 mg/s Tabela 10. Całkowita emisja instalacji „K” wg obliczeń własnych. Emisja roczna Mg/a Emisja średnia kg/h Pył całkowity HCl SOx HF 11,256 8,445 42,224 0,704 1,407 1,056 5,278 0,088 Emisja maksymalna mg/s 390,96 293,22 1466,1 24,435 NOx 211,118 26,390 7330,5 Węgiel organiczny CO Cd + Tl Hg Sb + As + Pb + Cr + Co + Cu + Mn + Ni + V Dioksyny i Furany 27,904 42,224 0,070 0,070 3,488 5,278 0,0087 0,0087 968,86 1466,1 2,41 2,41 0,698 0,0872 24,22 0,00013824 0,00001728 0,0048 Nazwa substancji Transport oraz praca pojazdów Emisja niezorganizowana związana jest przede wszystkim z funkcjonowaniem transportu zewnętrznego (dowóz substratów, odpadów) oraz wewnętrznego (praca wózków widłowych, ładowarek) Przyjęto, że dowóz odpadów na teren zakładu odbywać się będzie pojazdami o ładowności ok. 25 Mg. Do instalacji „K” rocznie dowożone będzie ok. 130 000 Mg. Przewiduje się, że dowóz odbywać się będzie przez 280 dni w roku, a więc statystycznie w ciągu doby do zakładu dojeżdżać będzie ok. 18 – 19 pojazdów (130000Mg / 280 dni / 25 Mg pojemności). Dowóz odbywać się będzie przez około 10h dziennie, co daje 137 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” statystycznie 2 pojazdy na godzinę. Przyjęto, że transport wewnątrz zakładu odbywać się będzie z prędkością w granicach 15-25km/h. Do pracy przy rozładunku oraz innych zadaniach, wykorzystywane będą wózki widłowe. Zakłada się pracę od 2 do 4 wózków widłowych dziennie, przez około 8 godzin. Ponadto, na terenie zakładu pracować będą ładowarki. Dla potrzeb obliczeń założono pracę 4 ładowarek, z których każda operować będzie przez 2 godziny. Do zakładu transportowane będzie także zboże oraz cement. Zbiorniki na cement mają pojemność V=50m3, i przy zastosowaniu cystern o takiej samej pojemności, ograniczy się taki transport do 2 samochodów dziennie. Dowóz zboża odbywać się będzie pojazdami o ładowności około 25 Mg. Dowóz odbywać się będzie okresowo – w momentach kończenia się zapasów zboża w silosach. Gorzelnia do pracy wymagać będzie ok. 39000 Mg surowca. Na potrzeby obliczeń założono, że dla okresu 280 dni roboczych, zboże dowozić będzie około 6 samochód dziennie. Sumarycznie można przyjąć założenie, że na terenie zakładu pracować będzie przez 10 godzin 7 pojazdów. Jest to założenie ponad rzeczywisty stan, które ma na celu przyjęcie większego od planowanego ruchu, związanego z okresowym zintensyfikowaniem prac, okresowego braku dostępu do pojazdów o zakładanej ładowności oraz innych przypadków, które skutkować będą natężeniem ruch na terenie zakładu Zużycie oleju napędowego kształtuje się na poziomie 330 g/km (4950 g/h) w czasie jazdy, 3000 g/h w czasie pracy na biegu jałowym oraz 20000g/h w czasie manewrów. Dobowe zużycie oleju napędowego w obrębie granic zakładu wyniesie około 10kg/h dla 7 pojazdów. Tabela 11. Ilość szkodliwych składników gazów spalinowych ze spalania oleju napędowego (kg/Mg paliwa). Ilość zanieczyszczeń Rodzaj z tony spalonego oleju zanieczyszczenia napędowego [kg/Mg] Dwutlenek azotu 13,01 Tlenek węgla 20,81 Węglowodory 3,744 alifatyczne Węglowodory 0,416 aromatyczne Dwutlenek siarki 1 (0,5 gS/kg) * obliczenia własne 138 Emisja godzinowa średnia [kg/h] 0,1301 0,2081 Emisja godzinowa średnia [mg/s] 0,03744 10,40 0,00416 01,16 0,0651 18,08 36,14 57,81 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Biogazownia – agregaty kogeneracyjne Wskaźniki emisji Źródła emisji będą opalane biogazem, którego przeciętny skład podano w poniższej tabelce: Tabela 12. Skład chemiczny biogazu. LP. SKŁAD CHEMICZNY BIOGAZU (w %) 1 Metan CH4 52-85 2 Dwutlenek węgla CO2 14-18 3 Siarkowodór H2S 0,08-5,5 4 Wodór H2 0-5 5 Tlenek węgla CO 0-2,1 6 Azot N2 0,6-7,5 7 Tlen O2 0-1 Metan jest gazem łatwopalnym, nietrującym, bezwonnym i znacznie lżejszym od powietrza. Spalanie następuje według następującego wzoru: CH4 + 2O2 2H2O + CO2 W czasie spalania 1m3 metanu powstaje około 1,6kg wody w postaci pary. Do spalenia 1m3 metanu potrzeba około 10m3 powietrza. W literaturze brak jest dostępnych wskaźników emisji dla biogazu. Zakłada się, że przed spalaniem będzie on odwodniony oraz odsiarczony (zredukowany siarkowodór) gdyż ma to wpływ zarówno na emisję, jak i trwałość urządzeń spalających. Przyjmuje się wobec tego, że przeciętny skład spalin nie będzie się różnił od spalin pochodzących ze spalania gazu ziemnego. Maksymalne emisje obliczone wskaźnikami z załącznika nr 5 do materiałów informacyjno-instruktażowych MOSZNiL nr 1/96 (dla źródła ciepła o mocy <1,4MWt): · ditlenek siarki 9,52 kg/106m3 · ditlenek azotu 900 kg/106m3 · tlenek węgla 225 kg/106m3 · pył 10,5 kg/106m3 139 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Obliczenia emisji Agregaty opalane będą biogazem. Założona wartość opałowa średnia wynosi: Wd = 6,0 kWh/m3 Zużycie maksymalne biogazu wg dokumentacji wyniesie: Bh= 1880 m3/h Przy powyższych w poniższej tabeli: założeniach obliczono emisje maksymalne i zestawiono EMISJE MAKSYMALNE kg/h PYŁ PM NO2 SO2 CO 10 LP NAZWA ŻRÓDŁA MOC kW ZUŻYCIE GAZU m3/h 1 Agregat 1000 470 0,423 0,0045 0,0136 0,1057 4x 1000 1880 1,692 0,0180 0,0544 0,4228 Wszystkie agregaty * obliczenia własne 2 Emitor – wyrzutnia z agregatu (4x): · wysokość h = 20,0m · średnica 0,5m · prędkość 5,0m/s Emisja zanieczyszczeń Emitory Na terenie zakładu znajdować się będą następujące emitory, posiadające zorganizowaną emisję zanieczyszczeń: · Komin spalarni odpadów h[m] = 50,0 ; d[m] = 1,60 ; v[m/s] = 24,00 · 4 x wyrzutnia z agregatu prądotwórczego h[m] = 20,0 ; d[m] = 0,50 ; v[m/s] = 5,00 · 3 x układ filtracji powietrza (pyłu) w silosach zbożowych h[m] = 12,0 ; d[m] = 1,00 ; v[m/s] = 1,00 · 2 x układ filtracji powietrza (pyłu) w silosach na cement i pył h[m] = 12,0 ; d[m] = 1,00 ; v[m/s] = 1,00 140 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Na terenie zakładu znajdować się będą także emitory cechujące się emisją niezorganizowaną, z powodu ruchu oraz pracy pojazdów – jest to emisja niezorganizowana, okresowa, o zróżnicowanym natężeniu. Na potrzeby obliczeń pominięto oddziaływanie tego typu emitorów ruchomych, jako że ich realny wpływ na poziom zanieczyszczeń powietrza jest niewielki (co można wnioskować choćby po ładunkach emitowanych do atmosfery, które zostały przedstawione w niniejszym raporcie), za to może w sposób poważny wypaczyć teoretyczne modelowanie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń. Warunki atmosferyczne Z rozkładu wiatrów wynika, że w analizowanym rejonie najczęściej występują wiatry z kierunku zachodniego i południowo-zachodniego. Największe prędkości wiatrów występują w okresie zimowym, a najmniejsze w okresie letnim. Obliczenia stężeń Obliczenia dla emitorów punktowych wykonano za pomocą programu „AERO 2003” przy założonych powyżej emisjach, parametrach wylotowych i podokresach pracy źródeł. W modelowym prezentowaniu zanieczyszczeń pominięto emisję niezorganizowaną z pojazdów – jako nie przystosowaną do teoretycznego modelowania rozprzestrzeniania się stężeń substancji w powietrzu. Wykonano obliczenia rozkładów stężeń na poziomie z uwzględnieniem statystyki meteorologicznej. Założonym obszarem obliczeniowym jest prostokąt o wymiarach X:3040 – Y:2400, z krokiem siatki obliczeniowej skokiem co 80m. W wyniku obliczeń otrzymano rozkłady: Ø stężeń maksymalnych Ø stężeń średniorocznych Ø rocznej częstości przekroczeń dopuszczalnego poziomu. Wydruki obliczeń są załącznikiem do opracowania – ma płycie CD. Wyniki obliczeń Szczegółowy zapis wyników zamieszczono jako załączniki do raportu. Tabela poniżej prezentuje sumaryczne wyniki dla wszystkich działających w zakładzie emitorów. 141 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Tabela 13. Wyniki obliczeń emisji zanieczyszczeń powietrza (opracowanie własne). Lp. Emitowany składnik Wartość odniesienia w µg/m3 uśredniona dla okresu roku kalendarzowego* Maksimum stężeń średniorocznych µg/m3 1. Dwutlenek azotu 40 2,953 2. Dwutlenek siarki 20 0,253 3. Pył ogółem 40 0,238 4. Tlenek węgla - 0,738 5. Chlorowodór 25 0,050 6. Fluorowodór 2 0,004 0,01 0,004 7. Arsen (Sb + Cr + Co + Cu + Mn + V) 8. Kadm 0,01 0,000 9. Rtęć 0,04 0,000 10. Nikiel 0,025 0,002 11. Ołów 0,05 0,002 * - wg załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Środowiska z 26.01.2010r. (Dz.U. 2010 nr 16 poz. 87). Do raportu załączono szczegółowe obliczenia oraz mapy stężeń maksymalnych dla SOx oraz NOx jako dla substancji o największych stężeniach. Pozostałe wielkości są minimalne i generowanie mapy ich rozprzestrzeniania nie jest celowe. Wnioski Przeprowadzona teoretyczna analiza wykazała, że planowane przedsięwzięcie samodzielnie oraz w przypadku skumulowanej emisji zanieczyszczeń do atmosfery, nie będzie uciążliwe dla środowiska pod względem zanieczyszczeń powietrza. Jego oddziaływanie zamyka się w granicach działki, do której tytuł prawny posiada inwestor. Teoretyczna analiza nie wykazała także przekroczenia dopuszczalnych przekroczeń rocznych żadnej z substancji emitowanej w ramach funkcjonowania inwestycji. Analizują aktualne tło zanieczyszczeń oraz wielkość emisji substancji z terenu inwestycji można stwierdzić, że realizacja przedsięwzięcia nie przyczyni się do skumulowanego, znacznego oddziaływania na środowisko. 142 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 9.2.2 Oddziaływanie na klimat akustyczny Z powodu oczekiwanej emisji hałasu w czasie pracy zakładu, leżącego w odległości ok. 1km od obszarów mieszkalnych, jak i związanego z tym ruchu pojazdów, należy zbadać i ocenić częściowe emisje hałasu pochodzące z poszczególnych elementów zakładu. Urządzenia należy tak ustawić, aby w sąsiedztwie nie nastąpiło zbytnie obciążenie hałasem. Do przeprowadzenia obliczeń teoretycznych, przyjęto wartości z dokumentacji technicznych oraz literatury fachowej. Inwestor planuje posadowienie na przedmiotowym terenie turbin wiatrowych w drugim etapie inwestycji zgodnie z przedstawionym planem zagospodarowania inwestycji. Przedmiotowy wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nie obejmuje trzech turbin wiatrowych oznaczonych na planie zagospodarowania terenu. Na załączonej koncepcji zagospodarowania terenu projektanci uwzględnili przyszłe zamierzenie inwestycyjne, lecz będzie ono objęte oddzielnym postępowaniem administracyjnym. W związku z powyższym w analizie akustycznej pominięto turbiny wiatrowe. Wykaz najważniejszych źródeł hałasu na terenie zakładu, z podziałem na charakterystykę: Emitory punktowe: • Mieszadła zbiorników fermentacyjnych – 45 dB – mieszadło zamontowane na ścianie zbiornika, posiadające osłonę absorbującą (dźwiękochłonną). Każdy zbiornik posiada jedno mieszadło; • Kosz załadowczy – 45 dB; • Mieszadło zbiornika masy pofermentacyjnej – 45 dB – mieszadło zamontowane na ścianie zbiornika, posiadające osłonę absorbującą (dźwiękochłonną). Mieszadło potraktowane zostało jako punktowe źródło hałasu, którego wartość wynosi 45 dB za obudową dźwiękochłonną. Mieszadło pozbawione stosownej obudowy posiada moc akustyczną rzędu 60 dB. Skuteczność stosowanej osłony wynosi 15 dB. Z uwagi na fakt, że mieszadeł nie instaluje się inaczej jak z osłoną dźwiękochłonną, w raporcie posłużono się wartością 45 dB jako właściwą dla tego źródła hałasu; • Suszarnia zboża oraz pozostała infrastruktura gorzelni – 70 dB – zróżnicowane źródła hałasu, dla celów teoretycznych obliczeń przyjęto ekwiwalentny poziom emisji hałasu na poziomie 70 dB, głównie z uwagi na działające dmuchawy. Suszarnia zboża zbudowana jest w taki sposób, że głównym źródłem hałasu będzie wentylator suszarni. Zastosowany materiał konstrukcyjny budowli w sposób dostateczny tłumi hałasy związane z cyrkulacją powietrza wewnątrz budowli, z tego względu istotnym źródłem hałasu jest jedynie wentylator, który ma charakter punktowy. 143 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Emitory liniowe: Ruch pojazdów oraz pojazdy pracujące bądź poruszające się w obrębie zakładu (zakładane): samochody osobowe, samochody ciężarowe (dostawcze), ładowarki, cysterny, wózki widłowe i inne. Zgodnie z informacjami znajdującymi się w raporcie na terenie inwestycji dziennie pracować będzie następująca ilość pojazdów: Tabela 14. Zestawienie pracujących pojazdów. Lp . 1. 2. 3. 4. Typ pojazdu Samochody ciężarowe Rodzaj manewru Przejazd Rozładunek Przejazd Wózki widłowe Załadunek/roz ładunek Przejazd Ładowarki Załadunek/roz ładunek Przejazd Cysterny Rozładunek Prędkość pojazdu Nominalna moc akustyczna 0 km/h 15-25 km/h 0 – 15 km/h Długość odcinka (w dwie strony) Od 150 do 450 m 0m Od 50 do 300 m 0 – 10 m 15-25 km/h 0 – 15 km/h Od 50 do 300 m 0 – 10 m 101 dB 103 dB 15-25 km/h 0 km/h Ok. 320 m 0m 96 dB 0 dB 15-25 km/h 101 dB 0 dB 74 dB 69 dB Z uwagi na specyficzny charakter pracy tego typu pojazdów, w którym występuje wiele przestojów, pracy na „biegu wolnym” oraz innych, należy określić równoważny poziom emisji hałasu, który odda realną emisję hałasu do otoczenia. Należy zaznaczyć, że praca pojazdów odbywać się będzie tylko w porze dziennej. W celu wyznaczenia równoważnego poziomu dźwięku w środowisku w porze dnia, należy zastosować wzór: Gdzie: LAWeqn – równoważny poziom mocy akustycznej dla n-tego pojazdu, dB LAWn – poziom mocy dla danej operacji ruchowej, scharakteryzowany jako LW, dB ti – czas trwania danej operacji ruchowej, s T – czas oceny dla którego oblicza się poziom równoważny 144 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 1) Samochody ciężarowe Ponieważ w każdym punkcie drogi pojazdy mogą hamować, startować i jechać, obliczono wartości wypadkowe równoważnego poziomu dźwięku: Rodzaj operacji ruchowej ti n*ti LAW (dB) LAweqi (dB) Start 5 0,42 105 71,4 Hamowanie 3 0,25 100 64,1 300 25 100 84,2 Jazda po terenie LAeqwyp 84,4 2) Wózki widłowe Poziom mocy akustycznej dla wózka widłowego przyjęto jak dla wózka UGD02A30/32(P)Q o mocy 39 kW – 74 dB (dane literaturowe). Inwestor zakłada pracę maksymalnie 4 wózków widłowy, przy czym praca pojedynczego wózka wynosić będzie około 2 godziny dziennie. Równoważny poziom hałasu wyznaczony ze wzoru 1.1 dla wózka widłowego: LeqWÓZEK = 65,0 dB 3) Ładowarki Poziom mocy akustycznej dla ładowarki samobieżnej przyjęto zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 lipca 2003 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska (Dz. U. Nr 138, poz. 1316) gdzie ustalono maksymalny poziom hałasu dla urządzeń typu ładowarki o mocy poniżej 55 kW, który wynosi 101 dB. Inwestor zakłada pracę maksymalnie 4 ładowarek, przy czym praca pojedynczej wynosić będzie około 2 godziny dziennie. Równoważny poziom hałasu wyznaczony ze wzoru dla ładowarki: LeqŁAD = 91,9 dB 4) Cysterny Założono dojazd do dwóch cystern dziennie. Pokonywać będą one drogę od bramy/wagi do silosów, przez co trasa ich przejazdu będzie względnie stała. Podczas rozładunku, źródłem hałasu będzie tylko pompa służąca do rozładunku. Przyjęto emisję hałasu jak dla samochodu ciężarowego. Równoważna moc akustyczna: 84,4 dB Wartości te uwzględniono w obliczeniach. 145 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Emitory typu hala produkcyjna: • Agregaty kogeneracyjne – 98 dB – w specjalnych kontenerach dźwiękochłonnych, przystosowanych specjalnie do obsługi agregatów, cechujących się wysoką dźwiękochłonnością (ok. 30 dB); • Hala przyjęcia substratów dla biogazowni – 65 dB – chłonność ścian – 25 dB. Odbywać się tu będzie rozładunek substratów. Pomieszczenia są szczelne, ze względu na zabezpieczenia przed przedostawaniem się zapachów oraz zanieczyszczeń do atmosfery. Układy mechaniczne oraz pojazdy wewnątrz budynku nie stanowią poważnego źródła hałasu, który mógłby być szkodliwy dla pracowników lub otoczenia. Z tego względu, na potrzeby obliczeń, przyjęto równoważny poziom hałasu 65 dB dla całej hali. • Hale gorzelni – 65 dB – chłonność ścian – 25 dB. Urządzenia w halach cechują się stosunkowo niskimi emisjami hałasu. Najpoważniejszym źródłem hałasu mogą być pompy oraz wentylatory, jednak nawet one, w porównaniu do innych urządzeń, nie są poważnym emitorem hałasu. Dokładne rozmieszczenie wentylatorów w obecnym stanie planowania nie jest możliwe do ustalenia, jednak zastaną zastosowane albo liczne ale małe wentylatory, albo większe, jednak w specjalnych obudowach. Z tych względów, przyjęto ekwiwalent dla całej hali w wysokości 65 dB. • Hala produkcji materiałów budowlanych – 65 dB – chłonność ścian – 25 dB. Produkcja materiałów budowlanych charakteryzuje się emisją miejscową, krótkotrwałą. Cykl pracy betonomieszarki wynosi ok. 20 minut. Pozostałe elementy (włączając w to wentylację) nie stanowią poważnych źródeł hałasu, z tego też względu dla całej hali przyjęto równoważny poziom 65dB. • Budynek przyjęcia substratów do spalarni – 65 dB – chłonność ścian – 25 dB. Odbywać się tu będzie rozładunek odpadów. Pomieszczenia są szczelne, ze względu na zabezpieczenia przed przedostawaniem się zapachów oraz zanieczyszczeń do atmosfery. Układy mechaniczne oraz pojazdy wewnątrz budynku nie stanowią poważnego źródła hałasu, który mógłby być szkodliwy dla pracowników lub otoczenia. Z tego względu, na potrzeby obliczeń, przyjęto równoważny poziom hałasu 65 dB dla całej hali. • Maszynownia – 90 dB – chłonność ścian – 25 dB. Budynek specjalnie przystosowany na maszynownię. Ze względu na dużą emisję hałasu przez urządzenia, przyjęto ekwiwalent 90 dB dla całej maszynowni. • Budynek separacji glonów – 65 dB – chłonność ścian – 25 dB, znajdują się tutaj urządzenia do separacji glonów (prasy, wirówki). Dla budynku przyjęto ekwiwalent emisji hałasu w wysokości 65 dB – prasy oraz wirówki, a także inne znajdujące się tutaj urządzenia nie stanowią poważnych źródeł hałasu. • Wiata – pompownia i sprężania CO2 – 65 dB – chłonność ścian – 20 dB, konstrukcja blaszana, izolowana watą bądź innym elementem o podobnych właściwościach dźwiękochłonnych; 146 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” • Wiata separacji masy pofermentacyjnej – 65 dB – chłonność ścian – 20 dB, konstrukcja blaszana, izolowana watą bądź innym elementem o podobnych właściwościach dźwiękochłonnych; • Maszynownia zbiorników pofermentacyjnych – 65 dB – chłonność ścian – 20 dB, konstrukcja blaszana, izolowana watą bądź innym elementem o podobnych właściwościach dźwiękochłonnych; Wszystkie emitory wprowadzono do programu obliczeniowego. Emitory typu hala produkcyjna odpowiadają następującym elementom instalacji: 1. Agregat kogeneracyjny 2. Agregat kogeneracyjny 3. Agregat kogeneracyjny 4. Agregat kogeneracyjny 5. Hala przyjęcia substratów do biogazowni 6. Budynek gorzelni 7. Hala produkcji materiałów budowlanych 8. Budynek przyjęcia substratów do spalarni + budynek kotłowni 9. Maszynownia 10. Maszynownia zbiorników fermentacyjnych 11. Budynek separacji glonów i oczyszczania odcieku 12. Wiata separacji masy pofermentacyjnej 13. Wiata – pompownia i sprężania CO2 Szczegółowy spis źródeł hałasu z terenu inwestycji: Tabela 15. Źródła hałasu na terenie inwestycji. Lp. Nazwa Moc akustyczna dBA Czas pracy h Lokalizacja Biogazownia 1. Mieszadło fermentatora (x4) 45 Ok. 8000 h 2. Kosz załadowczy 45 Ok. 4800 h 3. Wiata separacji masy pofermentacyjnej (równoważny poziom hałasu dla całej wiaty – 65 dBA) Separator śrubowy 45 Ok. 4800 h Wnętrze Pompa wyporowa 55 Ok. 4800 h Wnętrze odcieku 4. Na ścianie każdego fermentatora Przy zbiorniku homogenizacyjnym 147 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Lp. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 148 Nazwa Moc akustyczna dBA Czas pracy h Lokalizacja Wiata pompowni CO2 (równoważny poziom hałasu dla całej wiaty – 65 dBA) Agregat CO2 55 Ok. 8000 h Wnętrze Pompa CO2 do glonów 50 Ok. 8000 h Wnętrze Tłokowa – 70 Sprężarka powietrza lub Ok. 8000 h Wnętrze Śrubowa – 50 Budynek separacji glonów (równoważny poziom hałasu dla całego budynku – 65 dBA) Wirówka dekantacyjna 70 Ok. 8000 h Wnętrze Stacja dozowania 30 Ok. 8000 h Wnętrze flokulantów Pompa glonów 50 Ok. 8000 h Wnętrze odśrodkowa Przenośnik taśmowy 35 Ok. 8000 h Wnętrze glonów Pompa odcieku do 50 Ok. 8000 h Wnętrze zbiornika Pompa wyporowa 50 Ok. 8000 h Wnętrze Instalacja odwróconej 30 Ok. 8000 h Wnętrze osmozy Hala przyjęcia substratów do biogazowni (równoważny poziom hałasu dla całej hali – 65 dBA) Rozdrabniacz wstępny do 75 Ok. 4800 h Parter hali higienizatora (młynek) Przenośnik ślimakowy zakryty z płaszczem 45 Ok. 4800 h Parter hali wodnym Oddzielacz magnetyczny 40 Ok. 4800 h Parter hali taśmowy Rozdrabniacz dokładny 75 Ok. 4800 h Parter hali Dozownik substratów do 35 Ok. 4800 h Parter hali higienizatora Higienizator 45 Ok. 4800 h Parter hali Cyklon rozprężny 45 Ok. 4800 h Parter hali 45 Ok. 4800 h Parter hali Pompy schładzania RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Lp. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. Nazwa Moc akustyczna dBA Czas pracy h Lokalizacja substratu Wytwornica pary 60 Ok. 4800 h Parter hali Napęd suszarni bębnowej 50 Ok. 4800 h Parter hali Wentylator wyciągowy 75 Ok. 4800 h Parter hali suszarni bębnowej Cyklon wysuszonej masy 50 Ok. 4800 h Parter hali Przenośnik ślimakowy 35 Ok. 4800 h Parter hali Moduł ORC 45 Ok. 8000h Parter hali Pompownia CO 45 Ok. 4800 h Parter hali Kurtyna powietrzna 45 Ok. 8000h Parter hali Mieszalniki 65 Ok. 4800 h Piętro hali Pompy wirowe etanolu 50 Ok. 4800 h Piętro hali Wentylacja ogólna hali 55 Ok. 8000h Obudowa hali Wentylator odciągów 70 Ok. 8000h Obudowa hali odorów na zewnątrz Budynek przyjęcia substratów do spalarni (równoważny poziom hałasu dla całego budynku – 65 dBA) Bunkier załadowczy z systemem 70 Ok. 4800 h Wnętrze hali przenośnikowym Oddzielacz magnetyczny 30 Ok. 4800 h Wnętrze hali Kurtyna powietrzna 45 Ok. 8000h Obudowa hali Hala produkcji materiałów budowlanych (równoważny poziom hałasu dla całej hali – 65 dBA) Węzeł betoniarski 65 Ok. 4800 h Wnętrze hali Prasa formująca 70 Ok. 4800 h Wnętrze hali Wnętrze hali Dozowniki materiałów 35 Ok. 4800 h budowlanych Hala gorzelni (równoważny poziom hałasu dla całej hali – 65 dBA) Kosz rozładunkowy x2 30 Ok. 4800 h Wnętrze hali Redler dolny 50 Ok. 4800 h Wnętrze hali Podnośnik kubełkowy 50 Ok. 4800 h Wnętrze hali Przenośnik ślimakowy x3 35 Ok. 4800 h Wnętrze hali Czyszczalnia 50 Ok. 4800 h Wnętrze hali Młyn x2 75 Ok. 4800 h Wnętrze hali 149 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Lp. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. Nazwa Moc akustyczna dBA Czas pracy h Lokalizacja Mikser 50 Ok. 4800 h Wnętrze hali Pompa krzywkowa x6 35 Ok. 4800 h Wnętrze hali Pompa wody 90oC 50 Ok. 4800 h Wnętrze hali Jed cooker 50 Ok. 4800 h Wnętrze hali Pompa drożdży 35 Ok. 4800 h Wnętrze hali Parnik 50 Ok. 4800 h Wnętrze hali Pompa obiegowa x13 40 Ok. 4800 h Wnętrze hali Pompa ślimakowa 40 Ok. 4800 h Wnętrze hali Pompa wywaru 50 Ok. 4800 h Wnętrze hali Pompa cyrkulatora x2 40 Ok. 4800 h Wnętrze hali Pompa do laguny 50 Ok. 4800 h Wnętrze hali Pompa stacji CIP 35 Ok. 4800 h Wnętrze hali Pompa dozująca x7 35 Ok. 4800 h Wnętrze hali Pompa chłodni x2 55 Ok. 4800 h Wnętrze hali Pompa głębinowa 35 Ok. 4800 h Wnętrze hali Hydrofor 50 Ok. 4800 h Wnętrze hali Pompa alkoholu 35 Ok. 4800 h Wnętrze hali Budynek kotłowni i Maszynownia (równoważny poziom hałasu dla całej kotłowni – 65 dBA / dla maszynowni 90 dBA) 64. Podajnik denny silosu 70 Ok. 8000 h Wnętrze Podajnik ślimakowy 50 Ok. 8000 h Wnętrze 65. odpadów Podajnik denny bunkra 66. 50 Ok. 8000 h Wnętrze mieszalnikowego Podajnik ślimakowy 67. 50 Ok. 8000 h Wnętrze preparatu wapiennego Podajnik ślimakowy 68. 50 Ok. 8000 h Wnętrze wsadu Podajnik denny zbiornika 69. 50 Ok. 8000 h Wnętrze zasypowego Podajnik ślimakowy 70. zasilający komorę 50 Ok. 8000 h Wnętrze obrotową Motoreduktor napędu 71. 55 Ok. 8000 h Wnętrze komory obrotowej 72. Wentylator wyciągowy 70 Ok. 8000 h Wnętrze 150 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Lp. 73. 74. 75. 76. 77. 78. 79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. Nazwa powietrza z wiaty przyjęcia odpadów Wentylator wyciągowy powietrza i hali kotłowni Wentylator powietrza zasilającego kocioł Wentylator powietrza dla gazu fluidyzacyjnego Wentylator spalin z recyrkulacji dla gazu fluidyzacyjnego Wentylator podmuchowy gazu fluidyzacyjnego Podajnik popiołu ze złoża fluidalnego Podajnik popiołu z lejów przesypowych Podajnik popiołu z multicyklonu Podajnik popiołu z filtra workowego Pompa mleczka wapiennego Wentylator wyciągowy spalin Pompa wody surowej Pompa kondensaty Pompa zasilająca kocioł Moc akustyczna dBA Czas pracy h 70 Ok. 8000 h Wnętrze 70 Ok. 8000 h Wnętrze 70 Ok. 8000 h Wnętrze 70 Ok. 8000 h Wnętrze 70 Ok. 8000 h Wnętrze 50 Ok. 8000 h Wnętrze 50 Ok. 8000 h Wnętrze 50 Ok. 8000 h Wnętrze 50 Ok. 8000 h Wnętrze 35 Ok. 8000 h Wnętrze 75 Ok. 8000 h Wnętrze 55 55 55 Ok. 8000 h Ok. 8000 h Ok. 8000 h Wnętrze Wnętrze Wnętrze Lokalizacja Ekrany Na terenie zakładu występuje szereg budynków oraz budowli, które stanowić będą naturalne ekrany dźwiękowe. • Budynki i budowle – budynek administracyjno-socjalny, magazyn, fermentatory oraz silosy stanowią naturalne ekrany akustyczne dla zakładu. Ich lista oraz charakterystyka stanowi załącznik do niniejszego raportu. • Pasy zieleni – przyjęto, że cały teren inwestycji otaczać będzie pas zieleni, stanowiący ekran akustyczny. Dla potrzeb obliczeń, przyjęto jego wysokość = 2metry, 151 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” choć z praktyki wiadomo, że wysokość ta może być większa. Na pas zieleni składać się będzie mieszanka roślin średnich i wysokich. Obliczenia oraz wnioski Po wprowadzeniu wszystkich danych, wykonano obliczenia dla przedmiotowego zakładu w programie LEQ6 Professional. Wyniki obliczeń ze względu na ich obszerność załączono na płycie CD. Dodatkowo do raportu dołączono mapy przedstawiające w formie graficznej przeprowadzoną analizę. Z otrzymanych wyników można wnioskować, że przedmiotowa inwestycja nie wpływa niekorzystnie na środowisko wskutek emisji hałasu. Największe natężenie hałasu znajduje się w okolicach agregatów kogeneracyjnych oraz budynku maszynowni. Największy odnotowany poziom emitowanego hałasu znajduje się w pobliżu maszynowni. Wszelkie negatywne oddziaływania zamykają się na terenie działki. Wykonano obliczenia dla pory dnia oraz nocy. Planowana inwestycja będzie miała niewielki wpływ na warunki komunikacyjne na drogach lokalnych miejscowości Nowe. Ze względu na położenie miejscowości względem inwestycji, a także istniejącą, solidną drogę dojazdową do istniejącego składowiska odpadów, w zdecydowanej większości ruch pojazdów ciężarowych będzie omijał miejscowość Nowe. Zgodnie z zapisami w raporcie, do inwestycji po drogach lokalnych dojeżdżać będzie dziennie nie więcej niż 10 samochodów ciężarowych (dowóz cementu, zboża, niektórych substratów). Pozostałe samochody kursować będą między inwestycją, a pobliskim składowiskiem odpadów, które połączy bezpośrednia droga. Zakładają 10 godzinny cykl dowozu substratów, po drogach lokalnych poruszać się będzie średnio jeden samochód ciężarowy na godzinę. Nawet w przypadku zwiększenia się zapotrzebowania lub innych nieprzewidziany sytuacji, wzrost kursów samochodów ciężarowych nawet o 100% czy 200% nie spowoduje znacznego wzrostu jednostkowe, gdyż w dalszym ciągu będą to maksymalnie 2-3 samochody na godzinę. Warto tutaj również zauważyć, że część samochodów ciężarowych kursować będzie jedynie okresowo – dotyczy to sezonowego transportu zboża do silosów na terenie inwestycji. Ruch innych pojazdów niż ciężarowych będzie niewielki, a przez to mało odczuwalny dla dróg lokalnych, w tym w miejscowości Nowe. Zestaw danych, wyników oraz mapa akustyczna stanowią załącznik do raportu. 152 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 9.2.3 Oddziaływanie na wody podziemne i powierzchniowe Prawidłowa eksploatacja Zakładu nie spowoduje zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych. Pobór wód ani zrzut ścieków nie będzie następował z/do wód powierzchniowych. Inwestora zadba o zabezpieczenie środowiska wodnego stosując szczelne posadzki ze studzienkami bezodpływowymi oraz inne metody przedstawione w tabelach na stronie 67-77. W bezpośrednim sąsiedztwie inwestycji, w promieniu kilkuset metrów nie ma ujęć wód głębinowych o charakterze komunalnym. W rozpatrywanym rejonie zaopatrzenie w wodę oparte jest głównie na wodach poziomu mioceńsko-oligoceńskiego. Poziom ten występuje na głębokości ok. 80 – 90 m i jest dobrze chroniony przed oddziaływaniem zanieczyszczeń warstwą glin i iłów serii poznańskiej. W rejonie Kobylca (wieś oddalona o ok. 1,5 km w kierunku południowo-południowowschodnim od terenu inwestycji) i miejscowości Nowe (oddalonej o ok. 2 km w kierunku południowo-zachodnim od terenu inwestycji) ujmowane są ponadto wody podglinowe poziomu czwartorzędowego . Poziom ten jest również chroniony warstwą glin. Brak wpływu na wody podziemne i nie stanowi zagrożenia na ten element środowiska. Gospodarka wodno- ściekowa Ze względu na ograniczone możliwości dostawy wody przez Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Wągrowcu Inwestor wybuduje własne ujęcie wody – studnia głębinowa, którego lokalizacja na działce określona zostanie po wykonaniu badań geologicznych gruntu. Na etapie sporządzania projektu budowlanego inwestor wystąpi o pozwolenie wodno- prawne dla w/w ujęcia. Woda pobierana z własnego ujęcia będzie posiadać kategorię wody do celów technologicznych. W załączeniu pismo gestora sieci wodociągowej w zakresie możliwości dostaw wody dla przedmiotowej inwestycji (załącznik nr X). Działanie to nie spowoduje oddziaływania na wody powierzchniowe i podziemne. Szczegółowe zapotrzebowanie na wodę pobieraną z sieci miejskiej oraz bilans powstających ścieków przedstawiono w rozdziale 3.10 niniejszego „Raportu …”. Ze względu na duże zapotrzebowanie na pobór wody do celów technologicznych Inwestor zapewnia, że całość ścieków po oczyszczeniu w układzie technologicznym, którego głównym elementem są stawy glonowe zostanie wykorzystana do celów technologicznych, nie tylko w gorzelni ale również biogazowni (rozcieńczanie substratów), instalacji do produkcji prefabrykatów betonowych (składnik mieszanki betonowej) lub instalacji termicznej utylizacji odpadów (woda chłodząca, kotłowa). Alternatywnym sposobem zagospodarowania ścieków w sytuacji, kiedy okaże się, że nie mogą one zostać wykorzystane w procesach technologicznych jest rozsączenie ich w gruncie (rolnicze wykorzystanie) lub odprowadzenie do odbiornika wód 153 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” powierzchniowych. Warunki ewentualnego odprowadzania ścieków do rowu zostaną określone w pozwoleniu wodno-prawnym na wprowadzanie ścieków uzyskanym na etapie pozwolenia na budowę. Poniżej przedstawiono parametry ścieków oraz instalację do ich oczyszczania. Charakterystyka układu technologicznego służącego do oczyszczania ścieków Dane wyjściowe ilości i jakości masy pofermentacyjnej, do określenia parametrów technologicznych instalacji do oczyszczania odcieków z fermentora oraz produkcji biomasy glonowej określone zostały na następującym poziomie:. · miarodajny przepływ dobowy ilości osadu pofermentacyjnego wynosi: Q = 770 m3/d Parametry jakościowe osadu przefermentowanego w tabeli 16. Tabela 16. Charakterystyka osadów pofermentacyjnych. Wskaźnik Jednostka Wartość Sucha masa % 4,34 Substancje organiczne % 72,8 Wartość pH pH 7,4 ChZT mg O2/L 14.282 ChZT filtrowany mg O2/L 7.800 BZT6 mg O2/L 7.070 BZT5 filtrowany mg O2/L 3.400 Pog mg P/L 205 N-NH4 mg N/L 1.550 NKjeldahla mg N/L 2.080 Biorąc pod uwagę przepływ charakterystyczny oraz zakładane stężenia zanieczyszczeń przyjmuje się następujące ładunki podstawowych wskaźników zanieczyszczeń: Tabela 17. Ładunek średni dobowy Ł = Q x Sd: 154 wskaźnik stężenie [Sd] BZT5 g/m3 7070 ładunek dobowy [Ł] kg/d 5443,9 ChZT 14282 10997,14 90 12219 Azot ogólny 2080 1601,6 12 13347 Fosfor ogólny 205 157,85 2,5 6314 ładunek jednostkowy [s] 60 9073 RLM g/M x d RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Zakłada się, iż po procesie odciek pofermentacyjny zostanie oczyszczony, do jakości umożliwiającej jego odprowadzanie do odbiornika wód powierzchniowych lub do ziemi. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. 137, poz. 984) oczyszczone odcieki, potraktowano, jako ścieki komunalne określając wymaganą, jakość ścieków oczyszczonych. Na podstawie przyjętej liczby równoważnych mieszkańców RLM = 9073 przyjęto następujące wymagane wartości ścieków oczyszczonych: Tabela 18. Wymagana, jakość oczyszczonych odcieków. Wskaźnik Jednostki BZT5 ChZT Zaw. Ogólne Azot ogólny Fosfor ogólny g O2/m3 g O2/m3 g /m3 g N/m3 g P/m3 Koncentracja w odpływie 15 125 35 15 2 Charakterystyka układu technologicznego służącego do oczyszczania ścieków Prezentowana technologia ma za zadanie z jednej strony oczyszczenie odcieków z osadów pofermentacyjnych, do jakości umożliwiającej wykorzystanie jej do procesów technologicznych oraz jeśli zajdzie taka potrzeba odprowadzenie ich na tereny zielone lub pola uprawne, z drugiej strony ma zapewnić powstawanie dużych ilości biomasy glonowej. Produkowana biomasa glonowa wykorzystywana będzie, jako substrat w procesie fermentacji metanowej. W pierwszej kolejności poferment odprowadzany z biogazowni będzie zagęszczany za pomocą separatora. W wyniku tego procesu uzyskany będzie zagęszczony osad o zawartości suchej masy na poziomie 22 – 30 % oraz odciek, którego sucha masa będzie na poziomie 1%. Zagęszczona masa pofermentacyjna trafiać będzie do wydzielonego boksu magazynowego w budynku oznaczonym na planie zagospodarowania nr 30 (magazyn odpadów i surowców) i dalej do termicznej utylizacji. Pozostały odciek poddawany będzie kolejnym procesom oczyszczania. Zakłada się wykorzystanie flotatora, który stanowił będzie drugi stopień oczyszczania odcieku. Zakłada się prowadzenie procesu flotacji ciśnieniowej bez wprowadzania dodatkowych substancji wspomagających. Oczyszczone odcieki przepłyną do następnego stopnia oczyszczania, to jest do zanurzanego złoża biologicznego. W złożu prowadzony będzie proces oczyszczania odcieków na drodze biologicznej z wykorzystaniem mikroorganizmów. Obok usuwania związków organicznych istotnym procesem zachodzącym w złożu biologicznym będzie denitryfikacja. 155 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Sklarowane odcieki odpływać będą do sześciu reaktorów glonowych. W reaktorach glonowych zachodziło będzie ostateczne oczyszczanie odcieków oraz jednoczesna produkcja biomasy na cele biogazowe. W reaktorach utrzymywana będzie biomasa mikroglonów. Organizmy te wykorzystują biogeny zawarte w oczyszczanych odciekach, jako pożywkę. Efektem ich aktywności życiowej będzie przyrost biomasy glonów oraz oczyszczone odcieki. Niezwykle istotnym elementem zapewniającym wymagana, jakość oczyszczonej cieczy, a jednocześnie wydzielenie biomasy mikroglonów, jest instalacja membranowa. Ciecz z sześciu reaktorów glonowych dopływać będzie do instalacji membranowej. Tutaj w procesie mikrofiltracji dojdzie do oddzielenia i zagęszczenia glonów oraz oczyszczonej cieczy. Oczyszczone odcieki odpływały będą do podziemnego zbiornika magazynowego, a zagęszczone glony trafiały będą do układu biogazowni. Następnie ze zbiornika podziemnego woda w zależności od potrzeb pompowana będzie do fermentatorów (rozcieńczanie substratów), mieszalnika mieszanki betonowej lub instalacji termicznej utylizacji (woda chłodząca, kotłowa). W zależności od potrzeb istniała będzie możliwość recyrkulacji oczyszczonych odcieków do złoża biologicznego. Umożliwi to realizacje procesu symultanicznej denitryfikacji. Do stawów glonowych doprowadzone będą również przewody z odciekami bezpośrednio z flotatora. W zależności od potrzeb możliwe będzie suplementowanie pożywki glonów stężonymi odciekami. Obieg wody w instalacji termicznej utylizacji odpadów: Woda do celów przemysłowych instalacji termicznej utylizacji będzie pobierana z sieci miejskiej lub/i z własnego ujęcia i transportowana do zbiornika wody surowej. Po uzdatnieniu w stacji demineralizacji wody będzie podawana do zasilania kotła. Para przegrzana wyprodukowana w kotle po przejściu przez turbinę jest następnie kondensowana w skraplaczu powietrznym i odgazowywana w odgazowywaczu w celu powtórnego wykorzystania. Woda odgazowana będzie podana do kotła za pomocą pomp zasilających. Ewentualne ubytki wody w procesie będą uzupełniane ze zbiornika wody uzdatnionej stacji demineralizacji. Kocioł parowy o obiegu naturalnym ma za zadanie wytworzenie pary wodnej z doprowadzanej, uzdatnionej wody kotłowej, która w dalszym procesie wykorzystana będzie do produkcji ciepła i energii elektrycznej. Woda dodawana do reaktora wchodzącego w skład pół-suchego systemu oczyszczania spalin będzie wyparowywać i w postaci pary wodnej zmieszanej z oczyszczonymi spalinami będzie wypuszczana do atmosfery. W związku z tym instalacja nie będzie powodować tworzenia się ścieków z systemu oczyszczania salin. Ścieki z ze skrubera po przejściu przez dekanter będą odwadniane i ciecz nadosadowa będzie zawracana do obiegu. Osady będą unieszkodliwiane poza instalacją. 156 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Wody opadowe i roztopowe z połaci dachowych oraz terenów utwardzonych planowanego do realizacji przedsięwzięcia odprowadzane będą w sposób zorganizowany, poprzez zakładową kanalizację burzową wyposażoną w urządzenie oczyszczające (separator i osadnik). Wody te będą gromadzone w zbiorniku wód opadowych, a następnie systematycznie używane będą do rozcieńczania substratów oraz celów p.poż. Wody z mycia urządzeń gorzelni przeznaczone są do sporządzenia zacierów. Wywar gorzelniany, pozostałość z produkcji etanolu stanowić będzie substrat dla biogazowni. Poprodukcyjny fermentat – frakcja stała masy pofermentacyjnej zostanie zagospodarowany w instalacji termicznej utylizacji odpadów. Frakcja ciekła masy pofermentacyjnej zostanie oczyszczona w lagunach ziemnych – stawach glonowych, a następnie powróci do systemu jako woda technologiczna dla biogazowni. Ścieki bytowe będą gromadzone w szczelnym bezodpływowym zbiorniku, a następnie kierowane transportem asenizacyjnym do oczyszczalni ścieków lub opcjonalnie kierowane będą bezpośrednio do biogazowni. Wszystkie ciągi komunikacyjne, parkingi i place składowe wykonane będą jako szczelne z kontrolowanym odprowadzeniem wód opadowych i roztopowych do kanalizacji burzowej, po uprzednim oczyszczeniu ich w separatorze substancji ropopochodnych i osadniku. Szczelny (dodatkowa izolacja), żelbetowy silos na kiszonkę wyposażony będzie w studzienkę zbierającą odcieki z ich powierzchni, które następnie trafią do procesu fermentacji. W sytuacji, kiedy którykolwiek z substratów lub produktów przedostanie się do studzienki bezodpływowej, która stanowi zabezpieczenie środowiska gruntowo – wodnego pływak umieszczony w studzience uruchomi automatycznie pompę ślimakową – zatapialną. Wydajność pompy zostanie dobrana do pojemności studzienki na etapie sporządzenia projektu budowlanego. Następnie pompa przepompowuje substraty oraz inne produkty do zamkniętego zbiornika odbiorczego umieszczonego w hali przyjęcia substratów do biogazowni wykonanego ze stali. W zbiorniku tym przechowywana będzie również serwatka. Zawartość zbiorników trafiać będzie w kolejnym etapie do fermentatorów, gdzie będą one przetwarzane na biogaz. Ścieki z mycia powierzchni „brudnych” – (hale przyjęcia substratów, silosy magazynowe) – kierowane będą do podczyszczalni ścieków przemysłowych, w której będzie się odbywać separacja substancji ropopochodnych oraz oddzielanie piasku (separator i osadnik). Woda ta będzie pompowana w do systemu gaszenia żużli. Wszystkie nowe odcinki kolektorów kanalizacyjnych i burzowych wykonane zostaną w nowoczesnych technologiach gwarantujących szczelność połączeń. 157 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Planowane rozwiązanie gospodarki ściekowej oraz wód deszczowych dla opiniowanego zakładu zapewni wymagany stopień podczyszczania, co nie będzie wpływać ujemnie na wody powierzchniowe. Wpływ na cele środowiskowe określone w „Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry” W dokumencie „Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry”, przy ustalaniu celów środowiskowych dla JCWP (JCWP- jednolita część wód powierzchniowych) brano pod uwagę aktualny stan JCWP w związku z wymaganym zgodnie z RDW (Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej, tzw. Ramowa Dyrektywa Wodna) warunkiem niepogarszania ich stanu. Dla jednolitych części wód, będących obecnie w bardzo dobrym stanie/potencjale ekologicznym, celem środowiskowym będzie utrzymanie tego stanu/potencjału. Ponadto, ustalając cele uwzględniano także różnicę pomiędzy naturalnymi, a silnie zmienionymi oraz sztucznymi częściami wód. Dla naturalnych części wód celem będzie osiągnięcie co najmniej dobrego stanu ekologicznego, dla silnie zmienionych i sztucznych części wód – co najmniej dobrego potencjału ekologicznego. Ponadto, w obydwu przypadkach, w celu osiągnięcia dobrego stanu/potencjału konieczne będzie dodatkowo utrzymanie co najmniej dobrego stanu chemicznego. Dla obszarów chronionych funkcjonujących na obszarach dorzeczy, nie zostały obecnie podwyższone cele środowiskowe, z uwagi na częstokroć wyższe wymagania w stosunku do wartości granicznych wskaźników jakości wody przyjętych jako wartości graniczne dla dobrego stanu ekologicznego bądź dla dobrej lub powyżej dobrego potencjału ekologicznego wód w obrębie obszarów chronionych. Wyjątkiem w tym zakresie będą prawdopodobnie wymagania zgodne z wymogami wynikającymi z planów ochrony dla obszarów Natura 2000 wyznaczonych na podstawie dyrektywy 79/409/EWG oraz dyrektywy 92/43/EWG, jednak w obecnym cyklu planistycznym z uwagi na brak planów ochrony ww. obszarów, nie zostaną zaostrzone cele środowiskowe dla części wód, na których takie obszary zostały wyznaczone. Celem środowiskowym dla tych obszarów będzie zatem osiągnięcie lub utrzymanie co najmniej dobrego stanu. Weryfikacja celów środowiskowych uwzględniająca ten zakres tematyczny będzie miała miejsce w kolejnych celach planistycznych. W wymienionym dokumencie zestawiono w ujęciu tabelarycznym informacje o wartościach granicznych dla dobrego stanu i dobrego potencjału ekologicznego wód, jak również wymagań dla bardzo dobrego stanu ekologicznego wód, w zakresie podstawowych wskaźników biologicznych i fizyko- chemicznych wody. Przedmiotowa inwestycja nie będzie miała bezpośredniego wpływu na wody powierzchniowe i podziemne, ze względu na znaczne oddalenie od zbiorników i cieków powierzchniowych. Przedsięwzięcie nie jest zlokalizowane w granicach obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych podlegających wysokiej i najwyższej ochronie. 158 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Przy prawidłowej realizacji na etapie budowy nie wystąpi oddziaływanie na jakość wód podziemnych. Przy budowie obiektów nie są planowane głębokie wykopy z wyjątkiem niezbędnych przy wykonywaniu fundamentów oraz przyłączy instalacji. W celu zapobiegania możliwości powstania zanieczyszczenia gruntów poprzez infiltrację, a także wód podziemnych substancjami ropopochodnymi z pracujących pojazdów i maszyn, pojazdy powinny być sprawnie technicznie, a zaplecze budowy powinno zostać zlokalizowane na szczelnym i utwardzonym podłożu. Oleje, smary, paliwa, itp. muszą być przechowywane w szczelnych, zamkniętych zbiornikach. W czasie budowy może dojść do naruszenia lub czasowego usunięcia warstw ochronnych wód podziemnych, dlatego wszystkie roboty wgłębne powinny być wykonywane z należytą starannością. Na etapie wykonywania projektu budowlanego nowego bloku energetycznego zachodzić będzie konieczność wykonania pełnej dokumentacji geologiczno - inżynierskiej pod projektowane obiekty. W trakcie prowadzenia prac związanych z budową nowego bloku energetycznego nie wystąpią bezpośrednie zagrożenia związane z ochroną wód powierzchniowych. W fazie realizacji inwestycji wystąpi zwiększone zapotrzebowanie na wodę do celów socjalno-bytowych. Założono, że na placu budowy może pracować do około 50 pracowników, co przy założeniu przeciętnych norm zużycia wody zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. (Dz. U. 2002 nr 8 poz. 70) na poziomie 90l/osobę/dzień, daje średnioroczne zużycie wody około 4,5 tys. m3. Z uwagi na dostępność sieci wodociągowej zakłada się wykonanie podłączenia do sieci na potrzeby budowy. Zapotrzebowanie wody na cele technologiczne będzie niewielkie, zakłada się, że beton będzie przywożony w postaci gotowej na teren budowy. Zaplecze budowy będzie wyposażone w kabiny typu toi-toi, które gromadzić będą ścieki socjalno-bytowe powstałe w fazie budowy. Firma serwisowa będzie odbierać nieczystości i w dalszym etapie je utylizować zgodnie z przepisami ochrony środowiska. Szczegółowe rozwiązania i potrzeby mogą zostać przedstawione na etapie projektu budowlanego i planowania placu budowy. Woda w obiegu technologicznym w przedmiotowej inwestycji będzie wykorzystywana w obiegu zamkniętym - całość wody zostanie wykorzystana, więc inwestycja nie generuje ścieków technologicznych. Odciek z procesów technologicznych w biogazowni zostanie oczyszczony w systemie lagun z hodowlą glonów i oczyszczona w ten sposób woda zostanie zawrócona i ponownie wykorzystana w procesach technologicznych zakładu. Z oceny oddziaływania na środowisko wynika, że przedsięwzięcie nie może spowodować nieosiągnięcia celów środowiskowych zawartych w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza - z tego powodu organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nie ma powodu odmówić zgody na realizację przedsięwzięcia (art. 81 ust. 3 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko Dz. U z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 ze zm.). 159 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Wg art. 122 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. — Prawo wodne, przedmiotowe przedsięwzięcie będzie wymagało uzyskania pozwolenia wodno- prawnego ze względu na utworzenie własnego ujęcia i pobór wód głębinowych . Woda niezbędna do procesów technologicznych nie będzie musiała posiadać parametrów wody pitnej, gdyż wykorzystywana będzie do procesów technologicznych. 9.2.4 Gospodarka odpadami Podstawowym zadaniem wytwarzającego odpady jest ich selekcja oraz zapewnienie właściwego sposobu magazynowania do czasu, kiedy trafią do odzysku. Wymaga to zapewnienia i przygotowania miejsca na odpady. Inwestor musi wydzielić na terenie, do którego posiada tytuł prawny stosowne miejsca, w których prowadzone będzie selektywne magazynowanie odpadów. Tam na specjalnie przygotowanym placu zostaną selektywnie złożone i magazynowane. Nie należy dopuszczać do gromadzenia odpadów ponad stosowny okres i ilość, szczególnie odpadów niebezpiecznych. Bilans i klasyfikacja wytwarzanych odpadów stałych Z analizy procesu technologicznego, opracowanego aktualnie w fazie koncepcyjnej wynika, że odpady wytwarzane będą w następujących węzłach instalacji: • biogazownia: W ramach instalacji planuje się wykorzystywanie odpadów rolniczych, spożywczych oraz roślinnych jako substratów. Będą one przetwarzane w procesie odzysku kategorii R14 - Inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części. 160 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Schemat. 4. Bilans ilościowy surowców i odpadów kierowanych do biogazowni oraz ilość odpadów generowanych przez instalację. Ubocznym skutkiem procesu będzie pofermentat, który w świetle polskiego prawa klasyfikowany jest jako odpad o kodzie 19 06 05 i 19 06 06. Instalacja planowanej biogazowni zapewnia 24h okres magazynowania frakcji płynnej pofermentatu. 161 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Tabela 19. Odpady generowane przez biogazownie. Miejsce Lp. Odpady inne niż Kod: Ilość w niebezpieczne Mg/rok magazynowania z 19 06 05 Zbiornik masy 1 Ciecze beztlenowego pofermentacyjnej 280 000 rozkładu odpadów V=2 560 m3 zwierzęcych i roślinnych 2 Przefermentowane 19 06 06 odpady z beztlenowego rozkładu odpadów zwierzęcych i roślinnych Suma: 280 000 Mg Dalsze zagospodarowanie Instalacja separacji – patrz schemat strona 25. Separat – fakcja gęsta zostanie zutylizowany w instalacji termicznej utylizacji. Zbiornik pozwala Frakcja płynna zostanie na 24h okres podczyszczona w stawach magazynowania glonowych do parametrów wody pofermentu technologicznej. Powstające odpady pofermentacyjne nie będą stosowane jako nawóz zarówno na polach własnych jak i innych podmiotów. Resztki z procesu fermentacji (kod 19 06 05 i 19 06 06) będą odwadniane poprzez separację. Separat – masa pofermentacyjna - odwodniony będzie suszony w suszarni bębnowej, a następnie trafiać będzie do instalacji termicznej utylizacji. Natomiast frakcja ciekła wykorzystana zostanie do celów technologicznych (bezpośrednio w biogazowni i po oczyszczeniu jako woda technologiczna w gorzelni, instalacji termicznej utylizacji odpadów oraz do produkcji prefabrykatów budowlanych). • instalacji do termicznej utylizacji odpadów metodą K, Podstawą do kwalifikacji odpadów technologicznych powstających w wyniku eksploatacji instalacji termicznego przekształcania odpadów są zapisy rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów. W grupie 19 znajduje się podgrupa 01 odpady z termicznego przekształcania odpadów. Ta kwalifikacja jest kwalifikacją podstawową dla planowanego przedsięwzięcia, szczególnie w aspekcie powstających odpadów po procesowych. Wszystkie wymienione w tej grupie rodzaje odpadów były brane pod uwagę i dokonano odpowiedniej ich klasyfikacji. Główna grupę produktów odpadowych, które ostatecznie powstaną w wyniku przekształcania odpadów stanowią żużle i popioły lotne oraz związki powstałe w wyniku redukcji kwaśnych gazów spalinowych typu NOx, HCL, HF itd. przy pomocy roztworu mleczka wapiennego. Odpadami będą również katalizatory węglowe (węgiel aktywny) wychwytujące pary metali ciężkich oraz związków WWA, ewentualnych dioksyn i furanów. Odpady niebezpieczne o kodach 19 01 13* i 19 01 15* nie będą wytwarzane w wyniku pracy instalacji termicznej utylizacji odpadów, gdyż termicznej utylizacji nie będą ulegać odpady niebezpieczne. Odpady wymienione w Raporcie, przeznaczone do termicznej utylizacji zwierają znacznie poniżej 1% związków chlorowo-organicznych 162 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” przeliczonych na chlor. Przedstawione w raporcie odpady w żadnym przypadku nie należą do odpadów niebezpiecznych i nie posiadają związków chemicznych, które w procesie spalania mogłyby przekształcić się w związki niebezpieczne. Popioły lotne będą składały się głównie z substancji mineralnych obojętnych chemicznie. Na powierzchni ziaren popiołów lotnych nie będą skondensowane metale ciężkie, ponieważ pary metali ciężkich ulegną kondensacji na powierzchniach kształtowników festonu "górnego" zamykającego od góry fluidalną komorę spalania,których temperatura powierzchni będzie wynosić około 500 - 550 o C. Będzie więc znacznie niższa od temperatury kondensacji par metali ciężkich, których temperatury kondensacji są na poziomie 700 °C. Ziarna popiołu lotnego nie będą zanieczyszczone: WWA ( Wielopierścieniowe Węglowodory Aromatyczne). Na powierzchni ziaren popiołu lotnego nie będą skondensowane substancje smoliste zawierające sadzę i WWA, ponieważ proces spalania gazów pirolitycznych będzie przebiegał w komorze spalania całkowicie i zupełnie przy nadmiarze powietrza w granicach liczby nadmiaru powietrza n = 1,1 ÷ 1,2 w temperaturach powyżej 1250 °C przy bardzo dokładnym wymieszaniu tlenu z gazami pirolitycznym. Dokładność wymieszania powietrza z gazami pirolitycznymi jest osiągnięta poprzez rozdział powietrza do spalania na trzy części i wprowadzeniu ich w różne strefy komory spalania, przy zapewnieniu bardzo intensywnej turbulizacji, która zapewnia dokładne wymieszanie powietrza z gazami pirolitycznymi. Taka technologia wprowadzania tlenu do strefy reakcji w przestrzeń o temperaturze powyżej 1250 °C i przy zawartości Cl poniżej 1% objętościowego, całkowicie wyklucza możliwość powstawania dioksyn i furanów, a więc wyklucza ich absorpcję na powierzchni fazy stałej ziaren popiołów lotnych 60-80% zawartości w odpadach chloru jest neutralizowane w komorze obrotowej przez gazowe tlenki wapnia, które powstają w komorze obrotowej w wyniku termicznego rozkładu CaCO3 wprowadzonego do komory obrotowej. Zawartość części palnych w lotnym popiele jest zbliżona do zera, ponieważ strumień gazów spalinowych zawierających niewielką ilość gazów palnych i lotnego koksiku przepływa przez płomień paliwa węglowodorowego w komorze dopalania, gdzie w strefie popłomiennej płomienia następuje całkowite dopalenie gazów palnych i ziaren lotnego koksiku. W strefie płomienia węglowodorowego komory dopalanie następuje całkowite i zupełne dopalanie gazów palnych i cząstek karbonizatu, który tworzy niedopał w lotnym popiele. Brak części palnych (poniżej 3,5 %u/m), w lotnym popiele sprawia, że nie jest wytworzony odpad lecz pełnowartościowy surowiec budowlany. 163 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Schemat. 5. Bilans ilościowy surowców i odpadów kierowanych do termicznej utylizacji oraz ilość odpadów generowanych przez instalację. 164 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Tabela 20. Odpady generowane przez instalacje do termicznej utylizacji odpadów metodą K. Magazynowanie Dalsze Rodzaj odpadu Kod: Ilość w Lp. zagospodarowanie Mg/rok Zadaszony plac Odzysk na terenie 1 Żużle i popioły 19 01 12 9 920 składowy obok Zakładu paleniskowe inne niż budynku R14,R15 wymienione w 19 01 11 maszynowni i kotłowni – składnik mieszanki betonowej 2 Popioły lotne inne niż wymienione w 19 01 13 19 01 14 480 Silos popiołów V=50m3 Odzysk na terenie Zakładu R14,R15 – składnik mieszanki betonowej 3 Pyły z kotłów inne niż wymienione w 19 01 15 19 01 16 125 Silos popiołów V=50m3 Odzysk na terenie Zakładu R14,R15 – składnik mieszanki betonowej 1 Piaski ze złóż fluidalnych oczyszczania gazów spalinowych: Zbiornik 19 01 19 400 2 Odpady stałe z oczyszczania gazów odlotowych 19 01 07* 50 3 Zużyty węgiel aktywny z oczyszczania gazów odlotowych 19 01 10* 25 Suma: 11 000 Mg retencyjny w budynku przyjęcia substratów do spalarni Kontener stalowy w budynku kotłowni Brak magazynowania. Serwis filtrów oraz wymiana zużytego węgla aktywnego przez firmę zewnętrzną odbywać się będzie okresowo. Odbiór przez zewnętrzną firmę serwisującą filtry. Stabilizacja, unieszkodliwianie R14, R15, D1 przez specjalistyczną firmę zewnętrzną Odbiór przez zewnętrzną firmę serwisującą filtry. Żużle i popioły paleniskowe inne niż wymienione w 19 01 11 – kod: 19 01 12; popioły lotne inne niż wymienione w 19 01 13 – kod 19 01 14 oraz pyły z kotłów inne niż wymienione w 19 01 15 – kod 19 01 16 są to odpady po procesie spalania inne niż 165 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” niebezpieczne. Wymaga to jednak okresowego potwierdzenia badaniami laboratoryjnymi wykonanymi przez akredytowane laboratorium. W wypadku nie spełnienia norm pozwalających na wykorzystanie żużli, popiołów i pyłów jako składników mieszanki betonowej będą one traktowane jako odpad i wykorzystywany jako przesypka na sąsiednim składowisku odpadów komunalnych. Transport żużla, nie wymaga specjalistycznego transportu, gdyż jest to odpad w pełni bezpieczny, bez zapachu. Piaski ze złóż fluidalnych – kod: 19 01 19 - odpad powstający z wapniowych metod odsiarczania gazów odlotowych będzie transportowany pneumatycznie do zbiornika retencyjnego. Pod zbiornikiem retencyjnym usytuowana jest stacja załadunkowa, gdzie realizowany będzie załadunek piasków na przystosowany do tego celu środek transportu. Powstające odpady o kodzie 19 01 19 będą następnie przekazywane firmie zewnętrznej, która będzie posiadała odpowiednie decyzje i zezwolenia na odbiór, transport i unieszkodliwianie tych odpadów. Sposób postępowania z odpadami niebezpiecznymi: I. Odpady stałe z oczyszczania gazów odlotowych - 19 01 07* Powstają podczas procesów doczyszczania gazów spalinowych. Charakteryzują się wysoką koncentracją metali ciężkich i polichlorowanych dioksyn i furanów. Ze względu na swoja konsystencję (sypkość) muszą być odpowiednio magazynowane, transportowane i unieszkodliwiane (składowanie głębokie) – D3. Istnieje możliwość przekształcenia tego odpadu w odpad inny niż niebezpieczny. Odpad ten zostanie poddany procesom tzw. stabilizacji. Sam proces stabilizacji polega na przekształcaniu odpadów niebezpiecznych w inne niż niebezpieczne, poprzez zmianę formy rozpuszczalnej składnika niebezpiecznego zawartego w odpadzie, na formę nierozpuszczalną np. poprzez dodatek cementu, wapna, dolomitu i całego szeregów tzw. czynników stabilizujących o różnym składzie chemicznym. Tak przekształcony odpad może zostać wykorzystany jako materiał budowlany (odzysk) lub deponowany na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne np. jako warstwa inercyjna, przesypki (unieszkodliwianie – R14, R15, D1). Proces stabilizacji nie będzie prowadzony na terenie przedsięwzięcia. Powstające odpady niebezpieczne będą przekazywane firmie zewnętrznej, która będzie posiadała odpowiednie decyzje i zezwolenia na odbiór, transport i unieszkodliwianie tych odpadów. Odpady niebezpieczne kierowane będą do szczelnie zamkniętych kontenerów umożliwiających ich magazynowanie oraz bezpieczny transport do miejsca utylizacji. II. Zużyty węgiel aktywny z oczyszczania gazów odlotowych – 19 01 10* Powstaje w procesie doczyszczania gazów spalinowych. Zewnętrzna firma serwisowa zajmie się kompleksową usługę związaną z wymianą i utylizacją zużytego węgla wraz z zasypem świeżego węgla, bez konieczności angażowania Inwestora w procedury 166 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” związane z gospodarką odpadami. Dzięki temu procesowi, węgiel aktywny zostanie ponownie wykorzystany w procesach oczyszczania gazów. Regeneracja węgla aktywnego spełnia środowiskowe wymogi, co do redukcji odpadów, emisji CO2 i ograniczenia zużycia światowych zasobów. Dzięki odbiorowi zużytego węgla i jego regeneracji utworzony zostanie "obieg zamknięty" tego odpadu gwarantując skuteczną strategię osiągnięcia zrównoważonego rozwoju (ochrona środowiska i racjonalna gospodarka zasobami naturalnymi oraz potrzeby gospodarki). • gorzelnia, Schemat. 6. Bilans ilościowy surowców kierowanych do gorzelni oraz ilość odpadów generowanych przez instalację. 167 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Tabela 21. Odpady generowane przez gorzelnię. Lp. Odpady inne niż Kod: Ilość w Miejsce magazynowania Dalsze niebezpieczne Mg/rok zagospodarowanie 1 Wytłoki, osady 02 07 80 120 000 Bezpośrednio kierowane będą do Przetwarzanie na moszczowe i szczelnych zbiorników terenie Zakładu na pofermentacyjne, fermentatorów biogaz w procesie wywary V=4000m3 x 4 sztuki, ewentualny fermentacji mezofilnej. zapas lub nadmiar odpadu magazynowany będzie w szczelnym zbiorniku stalowym usytuowanym w hali przyjęcia substratów do biogazowni. Suma: 120 000 Mg Wywar o kodzie 02 07 80, stanowiący odpad z procesów technologicznych gorzelni, wykorzystany zostanie jako substrat do biogazowni. • instalacja do produkcji prefabrykowanych materiałów budowlanych, Działalność wytwórni prefabrykowanych materiałów budowlanych wiąże się z powstawaniem odpadów tzw. braków oraz odpadów komunalnych związanych z bytowaniem załogi. W instalacji zakłada się minimalizację ilości powstających odpadów oraz optymalne wykorzystanie surowców i energii. W tym celu instalacja do produkcji prefabrykowanych materiałów budowlanych będzie wyposażona w urządzenia zapewniające recykling materiałów odpadowych. Wypłukane kruszywo, pozostające po procesie produkcji mieszanki betonowej będzie kierowane ponownie do wytwórni i używane w następnym cyklu produkcyjnym. Woda osadowa, mleczko cementowe i popłuczyny będą odpompowywane i kierowane do urządzenia dozującego wodę w procesie produkcyjnym. W efekcie wytwórnia prefabrykowanych materiałów budowlanych zapewnia brak powstawania ścieków w cyklu produkcyjnym. 168 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Schemat. 7. Bilans ilościowy surowców i odpadów kierowanych do produkcji prefabrykowanych materiałów budowlanych oraz ilość odpadów generowanych przez instalację. Tabela 22. Odpady generowane przez instalacje do budowlanych. Lp. Odpady inne niż Kod: Ilość w niebezpieczne Mg/rok stałe z 10 13 13 1 Odpady 0,02 oczyszczania gazów odlotowych inne niż wymienione w 10 13 12 2 Odpady betonowe i szlam 10 13 14 100 betonowy 3 Wybrakowane wyroby 10 13 82 5 Suma: produkcji prefabrykowanych materiałów Miejsce Dalsze magazynowania zagospodarowanie Kontener metalowy Na terenie zakładu zamknięty wykorzystanie ponowne w procesie Kontener metalowy produkcyjnym otwarty mieszanki Plac składowy przy betonowej budynku magazynu odzysku odpadów w odpadów i procesie R14 surowców poprzez zastosowanie odpadu do produkcji wyrobów z betonu. 105,02 Mg Odpady z grupy 10 13 w ilościach przedstawionych w tabeli powyżej będą zagospodarowane na terenie zakładu i wykorzystane ponownie w procesie produkcyjnym mieszanki betonowej - odzysku odpadów w procesie R14 poprzez zastosowanie odpadu do produkcji wyrobów z betonu. Nie zostały one jednak ujęte w tabeli na stronie 67-77 raportu ze względu na fakt, że ich użycie spowoduje po prostu obniżenie zużycia głównych surowców mieszani betonowej (kruszywo, woda). 169 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Ze względu na szacunkowe określenie ilości odpadów z grupy 10 13, na obecnym etapie projektowania technolodzy nie ujęli ich w w/w tabelach, gdyż ich ilość może ulegać dobowym wahaniom w zależności od prowadzonych kontroli jakości. Odpady komunalne o kodzie 20 03 01 zostaną zestawione dla całej inwestycji w tabeli nr 23. Odpady wytworzone w wyniku funkcjonowania stacji uzdatniania wody: Kod odpadu 19 09 19 09 02 19 09 03 19 09 04 Miejsce Dalsze Ilość roczna magazynowani zagospodarow a anie Odpady z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych Osady z klarowania wody 80 kg/ rok Serwisem stacji uzdatniania wody Osady z dekarbonizacji wody 5 kg/rok będzie zajmować się zewnętrzna firma, która będzie świadczyła usługi czyszczenia i konserwacji poszczególnych urządzeń. Jednostka ta stanie się więc wytwórcą odpadu i jednocześnie Zużyty węgiel aktywny 200 kg/rok jego odbiorcą. Na wytwórcy odpadów ciąży obowiązek posiadania stosownego zezwolenia w zakresie gospodarki odpadami. Nazwa Pozostałe odpady Każda instalacja, w której prowadzone są procesy technologiczne jest źródłem odpadów wytwarzanych związanych z bieżącą eksploatacją i pracą pracowników, są to między innymi: Tabela 23. Pozostałe odpady generowane przez pracę całego Zakładu. Lp. Odpady niebezpieczne 1 Mineralne oleje hydrauliczne niezawierające związków chlorowcoorganicznych - mineralne oleje hydrauliczne Kod: 13 01 10* 2 Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe 13 02 05* niezawierające związków chlorowcoorganicznych mineralne oleje smarowe 3 Inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe - oleje 13 02 08* smarowne 4 Szlamy z odwadniania olejów w separatorach 13 05 02* 5 Odpady stałe z piaskowników i z odwadniania olejów w 13 05 01* separatorach 6 Olej z odwadniania olejów w separatorach 13 05 06* 170 Ilość w Mg/rok 0,6 0,3 0,6 1,5 2,0 1,5 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 7 Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i 15 02 02* ubrania ochronne zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi - zużyte czyściwo 8 Zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne 16 02 13* niż wymienione w 16 02 09 do 16 02 12 (świetlówki zawierające rtęć) 9 Baterie i akumulatory ołowiowe 16 06 01* Suma: Odpady inne niż niebezpieczne Kod: 0,9 0,04 Opakowania z papieru i tektury Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania z metali Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne niezanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi 5 Nie segregowane (zmieszane) odpady komunalne 15 01 01 15 01 02 15 01 04 15 02 03 0,04 7,48 Mg Ilość w Mg/rok 1 1 2 0,07 20 03 01 10 6 Odpady z czyszczenia ulic i parków 20 03 03 Suma: 0,05 14,12 Mg 1 2 3 4 Sposób zagospodarowania powyższych odpadów jest następujący: I. Odpady o kodach 13 01 10*; 13 02 05*; 13 02 08* - zużyte oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe powstawać będą w wyniku eksploatacji maszyn i urządzeń pracujących na terenie Zakładu. Magazynowane będą w szczelnych beczkach metalowych o pojemności 200l. Przekazywane będą firmie specjalizującej się w utylizacji tego rodzaju odpadów niebezpiecznych. II. Odpady o kodzie 16 02 13* - zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne niż wymienione w 16 02 09 do 16 02 12 - do tych odpadów zostały zaliczone zużyte źródła światła – świetlówki (rtęciówki i neonówki). Zużyte świetlówki zbierane będą do opakowań oryginalnych, co zabezpiecza przed ich rozbiciem. Magazynowane będą pojemniku plastikowym w oryginalnych opakowaniach, w wydzielonej części budynku magazynu. Odpady po zgromadzeniu odpowiedniej ilości odbierane będą okresowo przez specjalistyczną firmę posiadającą stosowne zezwolenia w zakresie gospodarowania odpadami niebezpiecznymi. III. Odpady o kodzie 16 06 01* - baterie i akumulatory ołowiowe – ten odpad jest wynikiem eksploatacji urządzeń i pojazdów. Będzie magazynowany selektywnie w budynku (magazynie odpadów poprocesowych) i przekazywany firmie posiadającej odpowiednie zezwolenie na odbiór i transport. IV. Odpady: ü olej z odwadniania olejów w separatorach – kod 13 05 06*; ü szlamy z odwodnienia olejów w separatorach - kod 13 05 02*; 171 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” ü odpady stałe z piaskowników i z odwadniania olejów w separatorach – kod 13 05 01*; Przewiduje się, że obsługą urządzeń kanalizacyjnych będzie się zajmowała wyspecjalizowana jednostka (firma zewnętrzna), która będzie świadczyła usługi czyszczenia i konserwacji poszczególnych urządzeń m.in. serwis separatorów. Jednostka ta stanie się więc wytwórcą odpadu i jednocześnie jego odbiorcą. Na wytwórcy odpadów ciąży obowiązek posiadania stosownego zezwolenia w zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznycmi. V. Odpady o kodzie 15 02 02* - Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi – zużyte czyściwo - powstawać będą podczas prac konserwacyjnych, porządkowych i remontowych prowadzonych na terenie Zakładu. Są to kawałki materiałów zanieczyszczone między innymi środkami dezynfekcyjnymi, produktami ropopochodnymi oraz filtry tkaninowe służące do odpylania spalin. Odpad ten gromadzony będzie w podwójnych workach foliowych w kontenerach i do czasu przekształcenia magazynowany w pomieszczeniu magazynu. Zużyte filtry workowe gromadzone będą selektywnie w kontenerach szczelnie zamykanych w pomieszczeniu (budynek – magazyn odpadów i surowców). VI. Odpady o kodzie 15 02 03 - tkaniny do wycierania (szmaty i ścierki) i ubrania ochronne nie zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi. Odpady te powstają podczas wymiany ubrań ochronnych pracowników oraz podczas pracy na stanowiskach. Odpad ten gromadzony będzie workach foliowych i do czasu przekazania wyspecjalizowanym jednostkom zewnętrznym posiadającym stosowne zezwolenia w zakresie gospodarowania odpadami, magazynowany będzie w pomieszczeniu magazynu. VII. Odpady o kodzie 20 03 01- nie segregowane (zmieszane) odpady komunalne powstają w pomieszczeniach biurowych i socjalnych znajdujących się na terenie zakładu. Są one składowane w typowych pojemnikach komunalnych w miejscu osłony śmietnikowej i będą bezpośrednio transportowane przez wyspecjalizowane firmy na składowisko odpadów. VIII. Opakowania z papieru i tektury, opakowania z tworzyw sztucznych, – 15 01 01, 15 01 02 - odpady te tworzą: opakowania papierowe (worki, pudła tekturowe, np.) oraz opakowania z tworzyw sztucznych (pojemniki, worki, folia, np.). Magazynowane one będą selektywnie w budynku (magazynie) odpadów po procesowych i przekazywane do ich wykorzystania. 172 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Planowane sposoby gromadzenia i postępowania z odpadami są prawidłowe, zgodne z ustawą o odpadach oraz przepisami ochrony środowiska. Wszystkie odpady będą przechowywane zgodnie z obowiązującymi przepisami. Wszystkie rodzaje odpadów będą okresowo odbierane przez uprawnionych odbiorców posiadających stosowne zezwolenie w zakresie gospodarowania odpadami, w szczególności odpadami niebezpiecznymi za potwierdzeniem na kartach przekazania odpadów zgodnych z wzorami określonymi przez Ministra Środowiska. Rozwiązania takie zapewniają bezpieczną eksploatację obiektów nie powodującą zagrożenia zanieczyszczenia środowiska. 9.2.5 Oddziaływanie na masowych, gleby powierzchnię ziemi z uwzględnieniem ruchów Wpływ na powierzchnię ziemi z uwzględnieniem ruchów masowych Eksploatacja Zakładu nie spowoduje występowania ruchów masowych ziemi oraz nie będzie miała wpływu na powierzchnię ziemi i ukształtowanie terenu. Ingerencja w powierzchnię ziemi związana z wykopami występuje tylko na etapie budowy inwestycji. Wpływ na glebę W przypadku analizowanej inwestycji oddziaływanie na gleby mogło by się odbywać w sposób pośredni, poprzez emisję zanieczyszczeń do powietrza, a następnie ich opadanie na gleby oraz poprzez nieodpowiednie magazynowanie odpadów. Rozładunek dostarczanych odpadów do termicznej utylizacji odbywać się będzie bezpośrednio do zamykanego silosu o 24 h rezerwie paliwowej. W przypadku powstania nadwyżek surowca bądź awarii instalacji odpady magazynowane będą na zadaszonym placu magazynowym. Plac magazynowy odpadów jest zaprojektowany jako płyta żelbetowa zdolną do przeniesienia skupionych obciążeń od kół ciężkich pojazdów dostawczych przewożących na plac odpady oraz zapewniająca szczelność względem gruntu. Na placu wydzielono funkcjonalne części nazwane boksami, gdzie gromadzone będą dowożone odpady wg poszczególnych grup. Odpady biodegradowalne dodatkowo przykrywane będą szczelną folią w celu eliminacji ewentualnych odorów. Osady ściekowe dostarczane będą w formie wysuszonej, nie przewiduje się magazynowania odpadów w formie półpłynnej oraz szlamów. Gospodarka odpadami związanymi z eksploatacja inwestycji została szerzej opisana w punkcie nr 9.2.4 niniejszego „Raportu…” Planowane sposoby gromadzenia i postępowania z odpadami są prawidłowe, zgodne z ustawą o odpadach oraz przepisami ochrony środowiska i nie będą powodować szkodliwego wpływu na glebę. Wszystkie odpady będą przechowywane zgodnie z obowiązującymi przepisami. Wszystkie rodzaje odpadów będą okresowo odbierane przez uprawnionych odbiorców posiadających stosowne zezwolenie w zakresie gospodarowania odpadami, w szczególności odpadami niebezpiecznymi za potwierdzeniem na kartach przekazania 173 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” odpadów zgodnych z wzorami określonymi przez Ministra Środowiska. Rozwiązania takie zapewniają bezpieczną eksploatację obiektów nie powodującą zagrożenia zanieczyszczenia środowiska. W celu eliminacji zagrożeń sanitarnych wynikających z przedostania się wód opadowych z powierzchni placu, wody odpadowe odprowadzane będą systemem drenażu powierzchniowego. Wody opadowe z placów składowych i manewrowych odbierane będą przez odwodnienia liniowe ułożone wzdłuż projektowanego układu komunikacyjnego, a z połaci dachowych przez rury spustowe. Wody te oczyszczone będą z substancji oleistych w separatorze koalescencyjnym z samoczynnym zamknięciem na odpływie oraz w dwóch odstojnikach szlamowych. Po oczyszczeniu wody opadowe trafiać będą do sieci kanalizacji deszczowej, a następnie do zbiornika na wody opadowe i roztopowe. Biorąc pod uwagę proponowane technologie przekształcania odpadów oraz dla instalacji termicznego unieszkodliwiania odpadów - system oczyszczania spalin, które zapewnią przestrzeganie standardów ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem, nie przewiduje się istotnego wpływu na zanieczyszczenie gleb spowodowanego eksploatacją opiniowanego Zakładu. 9.2.6 Oddziaływanie na ludzi, rośliny, zwierzęta, grzyby i siedliska przyrodnicze Rozpatrując zagadnienie w szerokim kontekście obszarowym, realizacja przedsięwzięcia wiązać się będzie z korzystnym oddziaływaniem na człowieka oraz świat zwierzęcy i roślinny. Budowa i eksploatacja zakładu nie będzie stwarzać znaczących, negatywnych oddziaływań (hałas, odory, zanieczyszczenie powietrza) odczuwalnych/szkodliwych dla okolicznych mieszkańców z uwagi na dotrzymanie standardów ochrony środowiska, stosowane zabezpieczenia i z racji oddalenia Zakładu od zabudowy. Jak opisano wcześniej w rozdziale 2.3 niniejszego „Raportu…” najbliższe budynki mieszkalne znajdują się w odległości ponad 1000m w kierunku północnym. Szczegółową mapę z rozmieszczeniem zabudowań mieszkaniowych przedstawia załącznik nr VI do niniejszego raportu. Jak wykazała analiza oddziaływania projektowanej inwestycji na powietrze oraz klimat akustyczny (czyli potencjalnie zakresy, w których możliwe jest największe oddziaływanie inwestycji pośrednio lub bezpośrednio na organizmy żywe) dotrzymane zostaną rygorystyczne normy dopuszczalnej emisji i immisji, a zatem eksploatacja planowanej inwestycji nie będzie w sposób istotny oddziaływać negatywnie na ludzi, zwierzęta i rośliny. Tak wiec w przypadku normalnej eksploatacji Zakład nie stwarza zagrożenia dla warunków zdrowia i życia ludzi mieszkających w jego sąsiedztwie, jak również przebywających na jego terenie. Na wypadek wystąpienia awarii przewidziane są 174 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” odpowiednie zabezpieczenia. Proces jest w znaczącym stopniu zautomatyzowany, także i w takich sytuacjach wykluczona jest możliwość zagrożenia. Pracowników instalacji obowiązywać będzie regulamin zakładowy oraz zasady BHP, dostosowane do specyfiki funkcjonowania Zakładu i zapewniające bezpieczeństwo ich pracy. Planowana działalność będzie związana z użytkowaniem energii elektrycznej własnej produkcji oraz wody z sieci wodociągowej w ilościach nie powodujących uciążliwości w dostawach tych mediów innym odbiorcom. Ponadto, działka przewidziana pod lokalizację inwestycji nie znajduje się na obszarach krajobrazu chronionego i rezerwatu przyrody, stąd nie ma wpływu opiniowanego projektu na ten element środowiska przyrodniczego, w szczególności na obszary NATURA 2000. Szczegółowy opis obszarów Natura 2000 zawarty jest w rozdziale 5.7. Na obszarze działki nie stwierdzono stałych siedlisk zwierząt – ich obecność, jeśli w ogóle ma miejsce, ma charakter tymczasowy. Na terenie działki, dało się zauważyć ślady bytności pospolitych gatunków zwierząt łownych, jak sarny, lisy, dziki czy zające. Na terenie działki nie stwierdzono występowania gatunków oraz siedlisk lęgowych gatunków chronionych. Zaobserwowano jednak pospolite ptactwo, żerujące również na pobliskich polach uprawnych, jak np. kruki, gawrony itp. Teren inwestycyjny zostanie ogrodzony w celu minimalizacji jej wpływu na pobliskie zwierzęta łowne. Nie stwierdza się możliwości negatywnego oddziaływania inwestycji na chronione gatunki roślin oraz zwierząt oraz na korytarze migracji zwierząt – w związku z tym nie są planowane żadne działania minimalizujące lub kompensacyjne. W szerszym kontekście, budowa zakładu i zmiana sposobu zagospodarowania odpadów poprzez minimalizowanie ich składowania powinna wpłynąć pośrednio na zmniejszenie zagrożeń dla zdrowia ludzi. Realizacja Zakładu przyczyni się również do powstania nowych stanowisk pracy. Wytwarzana będzie energia elektryczna i cieplna na potrzeby mieszkańców lub miasta. Większym zagrożeniem dla świata roślin i zwierząt oraz bezpośrednio i pośrednio na zdrowie człowieka jest niekontrolowane spalanie odpadów (wypalanie, spalanie w piecach domowych). W procesie tym powstają m.in. dioksyny. Niekontrolowane procesy przetwarzania odpadów, a szczególnie ich spalanie w niewłaściwych warunkach stanowią wciąż podstawowe źródło dioksyn w środowisku. Ponadto proces składowania odpadów na przeznaczonych w tym celu wysypiskach, czy też kompostowanie organicznej części odpadów, a także spalanie odpadów i zachodzące podczas tego reakcje chemiczne są źródłem wielu substancji organicznych dostających się do atmosfery, wód gruntowych. Pozostają także na długie lata w glebie. Podstawowym źródłem dioksyn w organizmie człowieka jest pożywienie, szczególnie zawierające tłuszcz zwierzęcy. Zawartość dioksyn w tłuszczach roślinnych jest zdecydowanie niższa. Kwestia dioksyn istotna jest w jadalnych częściach roślin narażonych na kontakt z zawierającym dioksyny pyłem zawartym w powietrzu atmosferycznym. Przykładem mogą być jadalne liście roślin takich jak kapusta lub 175 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” sałata. Rośliny uprawiane na wolnym powietrzu w terenach zanieczyszczonych przemysłowo są stale narażone na opad pyłu z powietrza zawierającego dioksyny. Podczas takiego spalania powstają pyły, które odkładając się w glebie powodują szkodliwe dla zdrowia człowieka zanieczyszczenie metalami ciężkimi. Niezależnie od powyższego, w procesie spalania powstają związki chemiczne szkodliwe dla zdrowia i środowiska. I tak: przy spalaniu wszelkiego rodzaju tworzyw sztucznych powstają rakotwórcze dioksyny i furany oraz związki siarki. Toksyczne są już ich śladowe ilości. Są niezwykle trwałe i w organizmie ludzkim odkładają się w tkance tłuszczowej i wątrobie. Spalanie polichlorku winylu (PCV) składnika wykładzin podłogowych, folii, butelek (pety), rur, okładzin meblowych itp. powoduje wydzielanie trującego chlorowodoru. Spalanie maty, uszczelki, gąbki tapicerskiej, myjki zawierające poliuretan wydzielają cyjanowodór, jedną z najsilniejszych trucizn. Nieobojętne dla środowiska jest także spalanie chwastów oraz resztek roślin po zbiorze warzyw, gałęzi oraz innych materiałów organicznych, zwłaszcza gdy są one wilgotne. Podczas spalania wydzielają bardzo dużo gryzącego dymu, zawierającego również szkodliwe dioksyny. Przy każdym procesie spalania powstaje trujący tlenek węgla, dwutlenek węgla przyczyniający się do globalnego efektu cieplarnianego oraz szkodliwy tlenek azotu. 9.2.7 Oddziaływanie na obszary przyrodniczo cenne, w tym na obszary NATURA 2000 Omawiany obszar, na którym zlokalizowana zostanie Inwestycja znajduje się poza granicami obszarów znajdujących się na liście obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 i obszarów specjalnych ochrony siedlisk Natura 2000. Najbliższe obszary Natura 2000 to: - PLH 300044 - Jezioro Kaliszańskie – ok. 1,0km w kierunku pn, - PLH 300043 - Dolina Wełny – ok. 16,8km w kierunku pd-zach, - PLB 300015 - Puszcza Notecka - ok. 19,9km w kierunku pd-zach. Występowanie oraz charakterystyka obszarów chronionych położonych najbliżej miejsca inwestycji zostały przedstawione w rozdziale 5.7 niniejszego „Raportu…”. Inwestycja nie będzie miała żadnego wpływu na te obszary ze względu na znaczne od nich oddalanie oraz nie przekraczanie norm emisyjnych. 9.2.8 Oddziaływanie na zabytki oraz dobra kultury i dobra materialne Projektowana inwestycja położona na gruntach m. Nowe, w otoczeniu pól uprawnych i kompleksów leśnych, nie sąsiaduje bezpośrednio z żadnymi zabytkami architektury i kultury. W najbliższym jej otoczeniu nie występują żadne dobra kultury i materialne stąd jej oddziaływanie na te elementy należy uznać za pomijalne. 176 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 9.2.9 Wpływ na krajobraz oraz klimat Wpływ na krajobraz Obszar planowanej inwestycji nie posiada szczególnych ograniczeń i uwarunkowań architektoniczno – krajobrazowych. Krajobraz tworzą tu głównie grunty rolne i leśne z nieliczną pojedynczą zabudową zagrodową. Dominującym elementem w sąsiedztwie działki przeznaczonej pod inwestycję jest międzygminne składowisko odpadów komunalnych. Planowana inwestycja wprowadzi nowe elementy do krajobrazu, jednakże będą to obiekty ściśle związane z działalnością rolną (biogazownia) oraz gospodarki odpadami (instalacja termicznej utylizacji odpadów). Jedynym elementem instalacji wyróżniającym się pod względem gabarytów lub wysokości od otoczenia będzie komin instalacji termicznej utylizacji odpadów o wysokości ok. 50m. W projekcie budowlanym należy przewidzieć zastosowanie pasa zieleni izolacyjnej wokół granicy działki, złożonego z roślinności drzewiastej i krzewiastej. Pozwoli to maksymalnie zadbać o estetykę terenu. Projekt zagospodarowania terenu zielenią ochronną wysoką i niską może wpłynąć pozytywnie na odczucia estetyczne osób postronnych. Wybrane zagospodarowanie terenu jest zgodne z założeniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Wągrowiec. Ocena wpływu inwestycji na krajobraz jest efektem subiektywnego postrzegania, zależnego od indywidualnych preferencji osób oceniających. W celu jak najlepszego wkomponowania inwestycji planuje się zastosowanie odpowiedniej kolorystyki obiektów (ciemna zieleń). Wpływ na klimat W związku z zachodzącymi obecnie zmianami klimatu priorytetem Unii Europejskiej stało się ciągłe zwiększanie limitów emisji CO2 nałożonym na państwa członkowskie. Jednym z dwóch głównych profili produkcyjnych projektowanego zakładu jest wytwarzanie energii elektrycznej oraz cieplnej w agregatach kogeneracyjnych napędzanych biogazem w zastępstwie paliwa tradycyjnego (gazu ziemnego, węgla kamiennego). Ciepło pochodzące z agregatów wykorzystane zostanie w produkcji etanolu zastępując tradycyjne kotłownie stosowane obecnie w gorzelniach rolniczych. W wyniku stosowania biogazu ograniczona zostaje ilość emitowanych gazów szklarniowych (CO2) w stosunku do spalania czystego gazu ziemnego lub węgla kamiennego. Wykorzystanie energetyczne odpadów ulegających biodegradacji, ogranicza ponadto emisję metanu towarzyszącą beztlenowemu rozkładowi tych substancji. W wyniku realizacji projektu dotychczasowy nośnik energii w postaci gazu ziemnego zostanie w całości zamieniony energią cieplną z odnawialnych źródeł energii (biogaz, ciepło odzyskane z agregatów kogeneracyjnych) Dotychczasowe zużycie gazu ziemnego: 177 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 12 276 000 dm3/rok x 0,27 kg/dm3= 3 314 520 kg/rok = 3 314 Mg/rok Roczną emisję dwutlenku węgla z instalacji po realizacji projektu określa się z następujących zależności: E2 =Q2 x W2/1000 [Mg/rok] gdzie: Q2- ilość energii dostarczanej z paliwem kopalnym zużytym w ciągu roku [GJ/rok] W2- wskaźnik emisji dwutlenku węgla stosowanego paliwa [kg/GJ] Ilość energii dostarczonej z paliwem Q2 określa się ze wzoru: Q2 =P2 x U2[GJ/rok] gdzie: U2- wartość opałowa paliwa [MJ/kg] P2- roczne zużycie paliwa w instalacji [Mg/rok] Obliczenia; Q = 3 314 t/rok x 48 MJ/kg = 159 072 GJ/rok E2 = 159 072 x 55,82/1000 = 88 794 Mg/rok CO2 E1 = 0,00 Mg/rok CO2 Wskaźnik emisji dwutlenku węgla ze spalania; - gazu ziemnego- 55,82 kg/GJ - biopaliw tj. biogaz, biomasa, itp. – 0,00kg/GJ Oszczędności w emisji dwutlenku węgla w wyniku zrealizowania projektu wynosi: ΔE = E2- E1= 88 794 -0= 88 794 Mg/rok Roczne obniżenie emisji dwutlenku węgla wyniesie: ΔE= 88 794 Mg w ciągu roku Redukcja (uniknięcie) emisji CO2 przy hodowli roślin wodnych (glonów). W trakcie przebiegu procesu fermentacji alkoholowej wydziela się do atmosfery dwutlenek węgla. Na każdy 1 dm3 alkoholu powstaje 0,765 kg CO2. W ciągu roku wydzieli się następująca ilość CO2: 12 276 000 dm3 /rok x 0,765 kg = 9 391 140 kg/rok = 9 391 Mg/rok Gaz ten będzie wykorzystany częściowo w procesach hodowli glonów i fermentacji metanowej (komora fermentacyjna w biogazowni). W przemianach biochemicznych zostanie wykorzystane ok. 40% CO2. Kolejną z opcji redukcji CO2 jest jego oczyszczanie, sprężeniem, magazynowanie w butlach (opcja), a następnie sprzedaż na cele spożywcze. Na ten zostanie wykorzystane ok. 20% CO2. 178 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Roczne obniżenie emisji dwutlenku węgla wyniesie: ΔE= 9 391 x 0,40 = 3 756 Mg/rok Redukcja emisji dwutlenku węgla ogółem ΔE= 88 794 + 3 756 = 92 550 Mg/rok Roczne obniżenie emisji dwutlenku węgla w wyniku zrealizowanego projektu wyniesie: 92 550 Mg/rok w ciągu roku. Działalność instalacji nie powoduje innych oddziaływań mogących mieć wpływ na procesy klimatyczne. 9.2.10 Analiza skumulowanych efektów inwestycji z innymi istniejącymi i planowanymi przedsięwzięciami Oddziaływanie na środowisko naturalne przedmiotowej inwestycji w praktyce ogranicza się do działki inwestora. Wskazują na to zarówno teoretyczne obliczenia rozprzestrzeniania się hałasu, rozkładu stężeń zanieczyszczeń powietrza oraz praktyka i doświadczenie z działania innych, podobnych zakładów. Teren wokół inwestycji to teren rolny, oddalony od siedzib ludzkich. W pobliżu planowanego zakładu znajduje się składowisko odpadów, planowana jest także do budowy sortownia odpadów. Dzięki analizie raportów oddziaływania na środowisko obu tych inwestycji, nie zachodzi obawa o skumulowane, negatywne oddziaływanie na środowisko. Planowana do wykorzystania w nich technologia nie warunkuje wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, ponadto zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną nie klasyfikują się do zakładów o podwyższonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Ponadto, nie wykazano w raportach oddziaływania na środowisko poza granicami działek. Biorąc pod uwagę co powyższe, należy wnioskować, że przedmiotowa inwestycja w połączeniu z istniejącymi i planowanymi obiektami, nie stworzy nowego i nieprzewidywanego zagrożenia dla ludzi i środowiska naturalnego. 9.3 OCENA ODDZIAŁYWANIA INWESTYCJI NA ŚRODOWISKO W FAZIE LIKWIDACJI W chwili obecnej nie przewiduje się terminu likwidacji Zakładu. Przyjmuje się, że będzie on funkcjonować co najmniej 30 lat. Przewiduje się, że po tym okresie likwidacja przebiegać będzie zgodnie z obowiązującymi wtedy wymogami ochrony środowiska. Gdyby jednak zaszła taka konieczność, można założyć, że oddziaływanie Zakładu w tej fazie byłoby podobne, jak w fazie realizacji. 179 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” W takiej sytuacji można założyć, że działanie takie nie będzie stanowiło istotnej uciążliwości dla powietrza, a także nie spowoduje znaczących zmian istniejącego tła zanieczyszczeń. Podobnie w przypadku oddziaływania na klimat akustyczny, powierzchni. ziemi i gleby, organizmy żywe. Szacunkowe ilości odpadów powstające na etapie likwidacji inwestycji Ze względu na charakter przedsięwzięcia oraz jego usytuowanie w okolicy składowiska odpadów komunalnych, trudno zakładać, że w przyszłości ewentualna likwidacja zakładu może prowadzić do konieczności zrekultywowania terenu do warunków quasinaturalnych. Bardziej prawdopodobne jest, że ewentualna likwidacja zakładu będzie polegała na adaptacji, przebudowie i/lub rozbudowie istniejącej infrastruktury przez inny podmiot gospodarczy. Jeśli jednak miałaby w przyszłości nastąpić ewentualna likwidacja obiektu, związana ona będzie z prowadzeniem typowych prac rozbiórkowych obiektów budowlanych. W wyniku rozbiórki powstaną odpady należące do grupy 17 wg katalogu odpadów. Na etapie opracowywania niniejszego raportu nie został przesądzony jeszcze rodzaj konstrukcji i materiałów wykorzystanych do budowy obiektów budowlanych, dlatego wskazanie ilości odpadów powstałych w wyniku prowadzenia rozbiórki obiektów nie jest możliwe. Przyjmując wariant likwidacji, należy zwrócić uwagę na następujące zagadnienia: • elementy wyposażenia powinny ulec złomowaniu, • obiekty kubaturowe wraz z fundamentami powinny ulec rozbiórce, • odpady rozbiórkowe powinny zostać usunięte z terenu działki (wywiezienie gruzu na składowisko odpadów lub przekazanie do wykorzystania, zgodnie z ustawą o odpadach), • doły po fundamentach powinny zostać zrekultywowane (wypełnienie piaskiem gliniastym, nawiezienie substratu glebowego, wprowadzenie roślinności). Obowiązek rekultywacji terenów po zlikwidowanym zakładzie spoczywać będzie na dotychczasowym właścicielu. 10. ZASTOSOWANE METODY PROGNOZOWANIA Przy wykonywaniu raportu o oddziaływaniu na środowisku bazowano na: przepisach prawnych, decyzjach administracyjnych, materiałach uzyskanych od inwestora oraz na dostępnej literaturze technicznej i doświadczeniu konsultantów. 180 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Powietrze Obliczenia emisji i jej parametrów wykonano w oparciu o obowiązujące formuły fizykochemiczne i termodynamiczne, a także obowiązujące standardy emisyjne. Obliczenia rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń wykonano przy użyciu atestowanego programu AERO 2003. Program uwzględnia referencyjne metody obliczeniowe zawarte w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu z dnia 26 stycznia 2010 r. (Dz.U.10.16.87). Wykorzystana metodyka wykorzystywana przez program opracowana jest głównie dla emitorów punktowych. W przypadku źródeł liniowych i powierzchniowych, a zwłaszcza w analizie rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń emitowanych przez poruszające się pojazdy metoda nie jest najlepsza, ponieważ zakłada stały poziom i stałe położenie źródła emisji. Może to prowadzić do zafałszowania wyników obliczeń. Emisję zanieczyszczeń, wprowadzanych do powietrza obliczono na podstawie danych Inwestora, odniesionych do wielkości produkcji na terenie zakładu. Ponadto uwzględniono lokalizację planowanej instalacji termicznej utylizacji odpadów oraz parametry planowanych do instalacji filtrów powietrza. Obliczenia wpływu procesu spalania paliw przez silniki pojazdów oraz procesów produkcyjnych na stan czystości powietrza wykonano zgodnie z metodyką określoną w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu z dnia 26 stycznia 2010 r. (Dz.U.10.16.87). Hałas Analizę potencjalnego oddziaływania na środowisko akustyczne wykonano przy pomocy programu LEQ Professional v.6 zgodnym z normą ISO 9613-2. Dane do programu dotyczące parametrów akustycznych projektowanych źródeł hałasu ustalono na podstawie mocy urządzeń planowanych do zainstalowania. Pozostałe prognozy Prognoza wytwarzania odpadów, zapotrzebowania na wodę, wytwarzania ścieków z instalacji sporządzona została na podstawie obliczeń własnych i dostępnych danych technologicznych porównywalnych instalacji. Korzystano również z danych dotyczących funkcjonowania działających w innych krajach instalacji tego samego producenta, jak również wykorzystano informacje zawarte w BREF dotyczące zapotrzebowania na media oraz surowce, jak również wytwarzanych ścieków, odpadów itp. Dane dokumentujące stan fauny obszaru opracowania zebrane zostały podczas prac terenowych Prace terenowe mające na celu zbiór danych faunistycznych przeprowadzono w okresie miesiąca września. 181 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 11. Opis przewidywanych znaczących oddziaływań planowanego przedsięwzięcia na środowisko, obejmujący bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótko-, średnio- i długoterminowe, stałe i chwilowe oddziaływania na środowisko Analiza przeprowadzona w niniejszym raporcie wykazała, iż z uwagi na charakter przedsięwzięcia oraz skalę i zakres inwestycji największe znaczenie posiadać będą oddziaływania bezpośrednie, długoterminowe i stałe, nie powodujące jednak poza terenem inwestycji przekroczeń dopuszczalnych norm. Podczas budowy dominowały będą oddziaływania bezpośrednie, głównie o krótkotrwałym charakterze. W poniższej tabeli zawarto zestawienie rodzajów przewidywanych oddziaływań z ich podziałem w zależności od intensywności i okresu występowania. Krótko i średnioterminowe Tabela 24. Rodzaje przewidywanych oddziaływań. Rodzaj Opis oddziaływań oddziaływań · · · · · · 182 Długo terminowe Bezpośrednie · · · · · · emisja zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego - uciążliwość okresowa, ograniczona głównie do placu budowy, związana z realizacją inwestycji - pracą maszyn budowlanych i montażem poszczególnych elementów konstrukcyjnych emisja hałasu - uciążliwość okresowa związana z realizacją inwestycji j.w. ingerencja w środowisko gruntowo-wodne podczas prac realizacyjnych (przemieszczanie mas ziemnych, w tym warstwy humusu podczas realizacji wykopów) emisja ścieków sanitarnych - na etapie realizacji emisja odpadów budowlanych i komunalnych - na etapie realizacji zwiększony ruch na drogach dojazdowych do placu budowy związany z dostawą materiałów budowlanych, usuwaniem odpadów, mas ziemnych itp. - na etapie realizacji emisja zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego - uciążliwość związana z funkcjonowaniem instalacji termicznej utylizacji odpadów oraz agregatów kogeneracyjnych, źródeł grzewczych i ruchem pojazdów samochodowych po terenie zakładu emisja hałasu - uciążliwość związana j .w. pobór wód z ujęcia komunalnego odprowadzanie wód opadowych do zbiornika bezodpływowego wytwarzanie odpadów na etapie funkcjonowania zwiększenie ruchu na drogach dojazdowych związane z funkcjonowaniem zakładu RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Pośrednie długoterminowe · Wtórne · · · wytwarzanie ścieków bytowych i przemysłowych na etapie eksploatacji zmniejszenie retencji wody w strefie glebowo-korzeniowej na skutek zmniejszenia powierzchni biologicznie czynnej na działce inwestycja nie będzie powodować nagromadzenia w środowisku żadnych szkodliwych czynników, których obecność mogłaby uruchamiać łańcuch szkodliwych procesów wprowadzenie zieleni na terenie działki • · • możliwość wykorzystania biomasy do celów energetycznych zmniejszenie ilości odpadów składowanych na wysypisku produkcja energii odnawialnej – mniejsze zużycie węgla w elektrowniach mniejsza emisja CO2 ze spalania węgla Skumulowane Przewidywane oddziaływania skumulowane dotyczyć będą głównie oddziaływania akustycznego i oddziaływania na stan jakości powietrza atmosferycznego w odniesieniu do sąsiednich inwestycji. Obliczenia wykazały, że nakładanie się oddziaływania akustycznego oraz związanego z emisją zanieczyszczeń do powietrza z oddziaływaniami istniejących obiektów nie przekraczają standardów jakości środowiska. · trwała zmiana sposobu użytkowania i zagospodarowania terenu Stałe przeznaczonego pod inwestycję · zabudowa ok. 44 % powierzchni terenu · zmiana w lokalnym krajobrazie, spowodowaną realizacją nowych obiektów kubaturowych i instalacji · emisja hałasu od agregatów prądotwórczych, turbozespołu parowego, urządzeń gorzelni, urządzeń instalacji produkcji prefabrykowanych materiałów budowlanych – dopuszczalny · emisja spalin z agregatów prądotwórczych oraz instalacji termicznej utylizacji odpadów – zgodna z dopuszczalnymi normami · uruchomienie biogazowni stanowić będzie odciążenie elektrowni konwencjonalnych, a w konsekwencji zmniejszona zostanie emisja zanieczyszczeń energetycznych do powietrza • ruch samochodowy dowozu substratów do wszystkich instalacji, Chwilowe wywozu materiałów budowlanych – emisja spalin niezorganizowana • ruch samochodowy – hałas środków transportowych j.w. niezorganizowany · oddziaływania związane ze stanami awaryjnymi 183 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 12. Opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko 12.1 Metody ochrony powietrza W związku z wymaganiami ekologicznymi jakie są stawiane instalacjom termicznej utylizacji odpadów, które są nieporównanie wyższe w stosunku do innych obiektów energetycznych, zmuszają do projektowania i budowania procesowo zróżnicowanych i rozbudowanych zespołów instalacji ochrony przed zanieczyszczeniem do powietrza. Podstawowym sposobem zapobiegania oddziaływania Zakładu na powietrze atmosferyczne jest nowoczesny i wysokosprawny system oczyszczania spalin przewidziany dla instalacji do utylizacji odpadów metodą „K”. System oczyszczania został oparty na metodzie poł-suchej (w celu redukcji związków kwaśnych, pyłów, metali ciężkich, węglowodorów w przeliczeniu na sumaryczny węgiel organiczny oraz dioksyn i furanów) oraz na metodzie SNCR z wykorzystaniem mocznika w celu redukcji NOx. Metody te zapewnią redukcję zanieczyszczeń zawartych w gazach odlotowych do bezpiecznego poziomu, co potwierdziły przeprowadzone pomiary emisji na istniejących instalacjach tego typu. Ponadto wykonane obliczenia uciążliwości dla powietrza wykazują znikome oddziaływanie dla większości zanieczyszczeń. Inne działania proponowane dla Zakładu w celu ograniczenia głownie emisji niezorganizowanej to: • rozładunek odpadów przekazanych do termicznej utylizacji odbywać się będzie bezpośrednio do zamykanego silosu, w hali hermetycznie zamkniętej, z panującym wewnątrz podciśnieniem – dzięki temu powietrze z hali przyjęć, obarczone przykrymi zapachami będzie zasysane bezpośrednio do układu kotłowego, jako powietrze niezbędne do spalania, efektem czego będzie całkowicie czyste, pozbawione jakiegokolwiek przykrego zapachu powietrze wypuszczane na zewnątrz budynków elektrociepłowni, • powietrze z układu przyjęcia i magazynowania odpadów instalacji termicznej utylizacji (z hali przyjęć, znad silosu magazynowego), obarczone wszelkiego rodzaju przykrymi zapachami będzie zasysane przez wentylatory i wykorzystywane jako powietrze niezbędne do procesu spalania w kotle fluidalnym, dzięki czemu merkaptany będące źródłem dokuczliwych zapachów będą likwidowane w procesie spalania, jako palne węglowodory, • zastosowanie mechanicznego odpylania wszystkich węzłów technologicznych w których mogą powstawać nadmierne ilości pyłów, takich jak przenośniki, silosy magazynowe, zbiornik popiołów lotnych. Zastosowane rozwiązania ochrony powietrza przy produkcji prefabrykowanych materiałów budowlanych zapewniają: 184 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” - bezpyłową produkcję masy betonowej oraz w pełni szczelny układ załadunku i magazynowania cementu, kruszyw i popiołów (cement dostarczany na teren wytwórni samochodami cysternami, z których za pomocą instalacji sprężonego powietrza zainstalowanej na autocysternie, jest przeładowywany do silosów magazynowych w sposób hermetyczny, silos popiołów ładowany będzie przy pomocy sprzężonego powietrza rurociągiem przesyłowym z sąsiedniej instalacji do termicznej utylizacji odpadów, kruszywo dowożone będzie specjalistycznymi samochodami samowyładowczymi i wsypywane do zsypu, następnie podajnikiem kubełkowym transportowane będzie do zbiornika kruszywa - tego typu zamknięty obieg kruszywa eliminuje w całości uciążliwości eksploatacji układu zasiekowego magazynowania kruszyw charakteryzujących się pyleniem piasku w okresach suchych), - powstałe podczas załadunku zapylone powietrze wylotowe oczyszczane jest za pomocą filtra tkaninowego umieszczonego na górze silosów, - transport sypkich materiałów wykorzystywanych do produkcji materiałów budowlanych odbywać się będzie w sposób uniemożliwiający ich wywiewanie podczas jazdy. Pozostałe działania w zakresie ograniczenia emisji zanieczyszczeń do powietrza: - gromadzić ścieki bytowe w szczelnym, zamkniętym, bezodpływowym zbiorniku i okresowo wywozić je na oczyszczalnię lub bezpośrednio utylizować je w biogazowni (eliminacja emisji odorów), - wykonać wszystkie emitory o wysokościach gwarantujących zachowanie norm emisji, - ograniczyć emisję niezorganizowaną ze wszystkich maszyn i urządzeń technicznych i technologicznych na terenie obiektu, - zoptymalizować ruch po drogach wewnętrznych, - utrzymać prędkość przejazdu pojazdów na drogach wewnętrznych do 25 km/h, - wykonać pomiary z emitorów technologicznych po zakończeniu rozruchu zakładu, - surowce do biogazowni magazynować pod szczelnymi przykryciami, ograniczającymi uciążliwości odorowe oraz stanowiącym zabezpieczenie surowców przed warunkami atmosferycznymi. Wszystkie zbiorniki biogazowni – w tym również zbiorniki magazynowe - będą hermetycznie szczelne i przykryte kopułami gazowymi. Takie rozwiązanie pozwala na bezodorową pracę instalacji (brak otwartych lagun do magazynowania pofermentatu), zwiększenie uzysku biogazu oraz praktyczną bezodorowość pofermentatu. Proponuje się również wykonywanie wszędzie tam gdzie to możliwe pasów zieleni, które stworzą filtr biologiczny oraz będą elementem estetyki krajobrazu. Filtr biologiczny Filtr biologiczny do oczyszczania powietrza przeznaczony jest do usuwania lotnych zanieczyszczeń powietrza opuszczającego zarówno instalacje przemysłowe jak i komunalne - dezodoryzacja powietrza. Dzięki zastosowaniu odpowiedniego złoża filtracyjnego możliwa jest całkowita redukcja organicznych i nieorganicznych związków węgla, siarki i azotu takich jak: amoniak, siarkowodór, merkaptany, aminy, aldehydy, 185 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” ketony, kwasy tłuszczowe, itp. Wymienione substancje wchodzą w skład odorów wydostających się z budynków oczyszczalni ścieków, przepompowni, zakładów przetwórstwa żywności a także lakierni, odlewni itp. Zastosowanie tego typu urządzeń eliminuje uciążliwą dla otoczenia emisję zanieczyszczeń, co w praktyce oznacza zmniejszenie negatywnego oddziaływania na środowisko i neutralizację odorów. W procesie biologicznego oczyszczania powietrza substancje odorotwórcze usuwane są za pomocą wyspecjalizowanych mikroorganizmów zasiedlonych na złożu pochodzenia naturalnego. Produktami końcowymi powstającymi w wyniku przemian metabolicznych są dwutlenek węgla i woda. Na efektywność procesu mają wpływ takie czynniki jak: odpowiednia struktura złoża, gabaryty urządzenia, właściwie dobrana mikroflora bakteryjna, wilgotność i temperatura powietrza. Sprawność procesu dezodoryzacji jest uzależniona od obciążenia złoża danym zanieczyszczeniem. Prawidłowe dostosowanie ww. parametrów do warunków aplikacyjnych zapewnia osiągnięcie 100% skuteczności biofiltracji. W odstępach kilkuletnich, zależnych od intensywności eksploatacji, wypełnienie biofiltra wymaga regeneracji lub wymiany. Zużyte złoże biologiczne nie stanowi wtórnego zanieczyszczenia środowiska ponieważ można go kompostować, a następnie zagospodarować rolniczo. Na obecnym etapie przedsięwzięcia, nie jest wybrany konkretny model biofiltra. Standardowy biofiltr do biologicznego oczyszczania powietrza składa się z wentylatora, nawilżacza i zbiornika wypełnionego złożem biologicznym. Zanieczyszczone powietrze tłoczone jest za pomocą wentylatora do nawilżacza, gdzie osiąga niezbędną wilgotność. Następnie powietrze przepuszczane jest przez złoże biofiltra zasiedlone wyselekcjonowanymi mikroorganizmami. Na złożu następuje sorpcja zanieczyszczeń oraz ich biodegradacja. Oczyszczone powietrze ulatuje do atmosfery. W celu zabezpieczenia dodatniej temperatury procesu, system wyposażony jest dodatkowo w nagrzewnicę powietrza. Wentylator umieszczony jest w specjalnej obudowie dźwiękochłonnej. Takie wykonanie urządzania zapewnia wymaganą wytrzymałość, odporność na korozję i niską temperaturę zewnętrzną oraz nieuciążliwość dla otoczenia. Parametry prowadzonego procesu oczyszczania powietrza są kontrolowane i sterowane automatycznie. 12.2 Metody ochrony przed nadmiernym hałasem W obszarze planowanej inwestycji, nie ma potrzeby zakładania żadnych dodatkowych urządzeń ograniczających hałas, ze względu na znaczne oddalanie od zabudowy mieszkaniowej. Inwestor planuje jednak posadzenie roślinności (drzew i krzewów), które stanowić będą naturalny ekran akustyczny. Wszystkie urządzenia będące źródłami istotnego hałasu zostaną zainstalowane w zabudowach dźwiękochłonnych lub zostaną wyposażone w urządzenia redukujące hałas (tłumiki). 186 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Ograniczenie emisji hałasu z terenu firmy do środowiska można uzyskać dodatkowo poprzez stosowanie następujących zasad: - używanie maszyn i urządzeń stanowiących źródła hałasu o wysokim poziomie mocy akustycznej w miarę możliwości tylko w porze dziennej, - ograniczanie w maksymalnie możliwym stopniu ruchu pojazdów samochodowych w porze nocnej, - używanie maszyn i urządzeń stanowiących źródła hałasu o wysokim poziomie mocy akustycznej w miarę możliwości tylko wewnątrz pomieszczeń, - prowadzenie prac powodujących emisję hałasu w pomieszczeniach przy zamkniętych oknach, bramach wjazdowych i drzwiach wejściowych, - otwory wejściowe można przesłaniać luźno zwisającą, łatwo rozsuwalną kotarą dźwięko-izolującą , - wyłączanie zbędnych, nieużywanych w danym momencie urządzeń, maszyn i narzędzi emitujących hałas, - stosowanie, w miarę możliwości technicznych, osłon, obudów lub ekranów dla źródeł hałasu pracujących na zewnątrz pomieszczeń, - dbanie o właściwy stan techniczny urządzeń, zwłaszcza tych stanowiących istotne źródła hałasu na terenie firmy, - unowocześnianie technologii produkcji w kierunku minimalizowania emisji hałasu do środowiska, - podejmowanie działań organizacyjnych sprzyjających ograniczaniu emisji hałasu do środowiska. Proces termicznego unieszkodliwiania odpadów, proces produkcji etanolu oraz materiałów budowlanych będzie odbywał się w szczelnych i odpowiednio przygotowanych pomieszczeniach. Wszystkie urządzenia wykorzystane w powyższych procesach będą urządzeniami nowymi i odpowiednio zabezpieczonymi przed nadmierną emisją hałasu. Zastosowane technologie, sposób ich prowadzenia oraz wyposażenie instalacji w poszczególne urządzenia z zabezpieczeniami akustycznymi w Zakładzie w pełni pozwoli na osiągniecie odpowiednich prawem przewidzianych standardów odnośnie ochrony przed nadmiernym hałasem. 12.3 Metody ochrony wód powierzchniowych, podziemnych, gleb Potencjalne oddziaływanie na wody podziemne i powierzchniowe oraz gleby może być skutecznie ograniczane poprzez następujące środki zapobiegawcze: • w obiektach, do których przyjmowane są odpady (szczególnie hali przyjęcia odpadów kierowanych do spalarni, placach magazynowych) podłoże musi być szczelne, niedopuszczające do potencjalnego przedostania się odcieków do środowiska gruntowowodnego, • ścieki z zaplecza socjalno-biurowego odprowadzane będą do kanalizacji sanitarnej, a następnie do zbiornika bezodpływowego. Okresowo ścieki będą wywożone 187 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” wozem asenizacyjnym do oczyszczalni ścieków lub utylizowane będą bezpośrednio w biogazowni, • pojazdy na terenie Zakładu poruszać się będą po utwardzonych drogach i placach uzbrojonych w system kanalizacji deszczowej z separatorem substancji ropopochodnych i piaskownikiem, • pojazdy muszą być sprawne, zapewniające brak skażenia substancjami ropopochodnymi, • wody opadowe i roztopowe z dachów obiektów, terenów zielonych oraz terenów utwardzonych będą kierowane do zakładowej kanalizacji deszczowej, a później do zbiornika ziemnego. Następnie wody opadowe i roztopowe wykorzystane będą do procesów technologicznych, • wody opadowe i roztopowe z dróg i powierzchni utwardzonych będą standardowo kierowane do podczyszczalni tego rodzaju wód, składającej się z separatora ropopochodnych, • zastosowanie zamkniętego, pomocniczego obiegu wody chłodniczej, • zastosowanie zamkniętych obiegów wodnych, zawracanie kondensatu do procesu produkcji energii cieplnej, • żeby minimalizować ładunek zanieczyszczeń spłukiwany z terenu zakładu z wodami opadowymi i roztopowymi należy utrzymywać w czystości teren zakładu, • wykonanie wszystkich sieci zewnętrznych w nowoczesnych technologiach gwarantujących szczelność połączeń pomiędzy odcinkami rur kanalizacyjnych oraz na połączeniu ze studniami kanalizacyjnymi, • oszczędne gospodarowanie wodą. Powyższe metody oczyszczania ścieków zabezpieczą wody powierzchniowe, podziemne, gleby przed zanieczyszczeniem. 12.4 Proponowane sposoby minimalizacji negatywnego wpływu odpadów W zakresie gospodarki odpadami: − powstające na terenie zakładu odpady należy gromadzić selektywnie, - wykorzystać wywar gorzelniczy jako substratu dla biogazowni, - wykorzystać pyły, popioły i żużle nie zawierające substancji niebezpiecznych do produkcji prefabrykowanych materiałów budowlanych, - wykorzystać wysuszoną masę pofermentacyjną do produkcji energii cieplnej i elektrycznej w instalacji termicznej utylizacji odpadów, − odpady niebezpieczne z podziałem na rodzaje gromadzić w zamkniętych, szczelnych i oznakowanych pojemnikach odpornych na działanie składników odpadów w nich umieszczanych, pojemniki zlokalizować w wyznaczonym, zadaszonym i zabezpieczonym przed wpływem warunków atmosferycznych miejscu o utwardzonym podłożu − ró żne rodzaje odpadów niebezpiecznych nie mogą być mieszane ze sobą lub z odpadami 188 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” innymi niż niebezpieczne w okresie czasowego magazynowania na terenie Zakładu przed przekazaniem do firmy prowadzącej ich utylizację , − czyszczenie separatora należy zlecić uprawnionej firmie specjalistycznej, − na odbiór poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych należy podpisać stosowne umowy z firmami specjalistycznymi zajmującymi się odzyskiem i unieszkodliwianiem odpadów, posiadającymi wymagane uprawnienia, - odpady przekazywać podmiotom posiadającym stosowne zezwolenia, - prowadzić ewidencję odpadów, - uzyskać pozwolenie na wytwarzanie i odzysk odpadów, - składać sprawozdania z rodzajów i ilości wytworzonych odpadów. 12.5 Metody ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym Na terenie spalarni odpadów nie przewiduje się posadowienia instalacji czy urządzeń, dla których wymagane jest zastosowanie specjalnych środków ochrony przed oddziaływaniem pól elektromagnetycznych (promieniowanie niejonizujące). 12.6 Ochrona przyrody i krajobrazu Realizacja przedsięwzięcia oraz jego eksploatacja nie wpłynie istotnie na kształtowanie krajobrazu z uwagi na to, iż krajobraz w pobliżu lokalizacji projektowanego przedsięwzięcia został już ukształtowany w wyniku lokalizacji Międzygminnego Składowiska Odpadów Komunalnych. Przewidywane działania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, wynikają z przyjętego przez Inwestora sposobu realizacji, eksploatacji i likwidacji, w oparciu o obowiązujące w tym zakresie przepisy ( uzyskanie stosownych uzgodnień, opinii, pozwoleń). Zgodnie z definicją podaną w art.. 3 pkt 8 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 62 poz.. 627 z późn. zm. ) przez kompensację przyrodniczą należy rozumieć zespół działań obejmujących w szczególności roboty budowlane, roboty ziemne, rekultywację gleby, zalesianie, zadrzewianie lub tworzenie skupień roślinności, prowadzących do przywrócenia równowagi przyrodniczej lub tworzenie skupień roślinności, prowadzących do przywrócenia równowagi przyrodniczej na danym terenie, wyrównania szkód dokonanych w środowisku przez realizację przedsięwzięcia i zachowanie walorów krajobrazowych. Jeżeli ochrona elementów przyrodniczych nie jest możliwa, należy podejmować działania mające na celu naprawienie wyrządzonych szkód, w szczególności przez w/w kompensację przyrodniczą. Nie planuje się znaczącej ingerencji w środowisko przyrodnicze, zniszczenia jeżeli wystąpią, to będą niewielkie i odwracalne w procesie naturalnej sukcesji, w związku z czym nie przewiduje się powstawania sytuacji do kompensowania jakichkolwiek składników środowiska. Proponuje się jednak wykonywanie wszędzie tam gdzie to 189 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” możliwe pasów zieleni, które stworzą filtr biologiczny oraz będą elementem estetyki krajobrazu. Na podstawie wyników przeprowadzonej oceny można stwierdzić, że projektowane przedsięwzięcie nie powoduje zagrożenia dla ochrony i utrzymania koherencyjnej sieci NATURA 2000. 13. Porównanie proponowanej technologii z technologią spełniającą wymagania, o których mowa w art. 143 ustawy z dnia 27.04.2001 r. Prawo ochrony środowiska Zgodnie z art. 66 ust 1.11 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, jeżeli planowane przedsięwzięcie jest związane z użyciem instalacji wymagane jest porównanie technologii proponowanej z technologią najlepszą dostępną (BAT). Standard BAT służyć ma określaniu granicznych wielkości emisji dla większych zakładów przemysłowych w UE. Nie jest natomiast koniecznie, aby określony był rodzaj urządzenia, czy konkretna technologia. Celem jest raczej zaproponowanie limitów emisyjnych, które odzwierciedlają właściwe proporcje pomiędzy kosztami i korzyściami. Szczegółowe wytyczne opisujące Najlepsze Dostępne Techniki opracowywane są przez Europejskie Biuro IPPC (EIPPCB) w Sewilli. Są to kompleksowe dokumenty analizujące wielostronne aspekty techniczne. Dokumenty referencyjne BAT (BREFs) dają podstawę do sporządzania wniosków o wydanie zintegrowanego pozwolenia. Dokumenty referencyjne BAT (BREFy) nie mają rangi aktów prawnych i nie są katalogiem jedynie dopuszczalnych do stosowania technologii i sposobów prowadzenia działalności. BREFy zawierają dość ogólne zalecenia czy wskazówki, nie określają granicznych wielkości emisji, nie uwzględniają też warunków lokalnych, warunków techniczno-ekonomicznych, czy np. wieku instalacji. BREF-y mogą zatem pomagać przy określaniu poziomów odniesienia dla prawidłowego definiowania wymogów BAT dla danej instalacji, ale nie są jedynym źródłem wiedzy i przesłanką do podejmowania decyzji odnośnie warunków pozwolenia zintegrowanego. Na podstawie BAT określane są limity emisyjne, które muszą brać pod uwagę techniczną charakterystykę instalacji, jej lokalizację geograficzną i lokalne warunki środowiskowe. Wielkości limitów emisyjnych określane w pozwoleniu muszą dotyczyć tych zanieczyszczeń, które zakład będzie prawdopodobnie odprowadzał w znacznych ilościach, a szczególności zanieczyszczeń priorytetowych wymienionych w Aneksie III do Dyrektywy IPPC. Dla procesów spalania odpadów zostały sformułowane oficjalne wytyczne dotyczące najlepszej dostępnej techniki (w formie dokumentu BREF – Reference Document of the Best Available Techniques for Waste Incineration, dated August 2006). W niniejszym raporcie rozpatrzono również inne materiały referencyjne o charakterze ogólnym 190 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” (magazynowanie surowców i materiałów niebezpiecznych, systemy chłodzenia, systemy monitoringu i inne). Generalnie należy stwierdzić, że korzystając z dostępnych materiałów można kierować się przede wszystkim pewnymi ogólnymi zasadami, które sprowadzają się do podstawowych założeń definicji i filozofii najlepszych dostępnych technik (BAT), w tym zwłaszcza: · dotrzymywanie standardów emisyjnych, · dotrzymywanie standardów jakości środowiska, · zapewnienie efektywnej gospodarki materiałowo-surowcowej, · zapewnienie efektywnej gospodarki energetycznej, · zapewnienie bezpiecznej gospodarki substancjami niebezpiecznymi, · zapewnienie rentowności produkcji przy spełnieniu powyższych wymagań. Urządzenia i rozwiązania technologiczne zastosowane w Zakładzie reprezentują technologie odpowiadające poziomowi współczesnej wiedzy technicznej, które przy ich właściwej eksploatacji zapewniają optymalne pozyskanie i wykorzystanie energii, a także minimalizują ryzyko zanieczyszczenia środowiska. W przypadku technologii termicznej utylizacji odpadów metodą „K” jaka stosowana będzie w Zakładzie wszystkie powyższe kryteria będą spełnione, gdyż: • w procesie termicznej utylizacji odpadów przy pomocy instalacji „K” zapewniony jest dwustopniowy system spalania odpadów – pierwszym etapem jest proces pirolizy (odgazowania), gdzie rozkład termiczny zachodzi bez dostarczania tlenu, drugim etapem jest dopalanie gazów pirolitycznych w komorze dopalania z nadmiarem tlenu, • w procesie termicznej utylizacji odpadów metodą „K” spełniony jest warunek utrzymania spalin powstających we właściwym procesie spalania w temperaturze powyżej 850°C przez ponad 2 sekundy, nawet w najbardziej niekorzystnych warunkach, • proces termicznego przekształcenia odpadów przebiega przy termodynamicznych i chemicznych parametrach środowiska reagującego, eliminujących warunki niepożądanych oddziaływań na proces spalania, w wyniku których mogą powstawać substancje szkodliwe dla otoczenia, • w procesie termicznego przekształcenia odpadów zminimalizowany został wpływ zawartej w odpadach siarki, azotu, chloru, sodu, fosforu, potasu, rtęci, ołowiu, cynku, cyny, miedzi i innych metali ciężkich metodami „pierwotnymi" na zawartość powstałych w trakcie spalania tlenków siarki, azotu oraz par metali ciężkich i niektórych związków metali alkalicznych, • w procesie termicznej utylizacji metodą „K" ograniczone zostało niekorzystne dla żywotności powierzchni ogrzewalnych kotła, oddziaływania związków chloru i siarki oraz osadzanie się na nich kondensujących się par metali ciężkich i metali alkalicznych oraz ich związków z siarką i chlorem, co doprowadziło do zmniejszenia zabrudzenia powierzchni ogrzewalnych i utrzymania współczynników przejmowania ciepła przez wodę lub parę wodną na początkowym poziomie, • w procesie termicznej utylizacji metodą „K" metodami „pierwotnymi" ograniczona została ilość wynoszonego z komory spalania lotnego koksiku, który 191 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” stanowił stratę niecałkowitego spalania, obniżającą sprawność termodynamiczną instalacji o kilka procent, poprzez katalityczne dopalanie go w strefie przypłomiennej płomienia olejowego, • proces termicznej utylizacji odpadów przy pomocy technologii „K" zminimalizował oddziaływanie procesu utylizacji na środowisko poprzez ograniczenie emisji substancji gazowych (S02, NOx, CO, HCl, HF, Corg) do atmosfery, zawartość metali ciężkich i karbonizatu w popiele do gleby, oraz fenoli i innych ciekłych substancji szkodliwych, zawartych w ściekach do gleby. W procesie termicznej utylizacji odpadów metodą „K” spełniony jest warunek utrzymania spalin powstających we właściwym procesie spalania w temperaturze powyżej 850°C przez conajmniej 2 sekundy przy zawartości co najmniej 6% tlenu, nawet w najbardziej niekorzystnych warunkach (zgodnie z § 3.2 oraz §4 Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.03.2002 r., (Dz.U. nr 37 poz. 339) w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów). Wytwarzany popiół, jako odpad wtórny zgodnie z §5.1 Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.03.2002 r., (Dz.U. nr 37 poz. 339) w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów będzie zawierać poniżej 3% węgla organicznego i może być wykorzystany do wytwarzania mieszanek betonowych w zakresie zgodnym z § 13.1-4 tego rozporządzenia. Instalacja termicznego przekształcania odpadów komunalnych metodą „K” została wyposażona we wszystkie systemy i urządzenia wymagane w Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.03.2002 r., (Dz.U. nr 37 poz. 339) w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów – zgodnie z § 6 oraz cały proces będzie monitorowany zgodnie z zapisami § 7 w/w rozporządzenia. Wobec powyższych stwierdzeń zaproponowano, aby uznać dopuszczalne parametry emisyjne przedstawione w części operacyjnej niniejszego raportu jako parametry charakteryzujące najlepszą dostępną technikę dla tej konkretnej technologii i w jej aktualnej lokalizacji. Załącznik nr VII stanowi porównanie stosowych rozwiązań termicznej utylizacji odpadów z BAT. W myśl obowiązujących przepisów, eksploatacja „Zakładu konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowanego na terenie działki ewidencyjnej nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” będzie wymagała uzyskania pozwolenia zintegrowanego. W tym aspekcie warto nadmienić, że w instalacji termicznej utylizacji odpadów metodą „K” nie będą przetwarzane odpady niebezpieczne. Zostanie natomiast przekroczony poziom 50t odpadów na dobę przekazanych do unieszkodliwienia przez termiczną utylizację. Należy podkreślić, że stosowana 192 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” w Zakładzie technologia nie jest uciążliwa dla środowiska, a stosowane procedury i systemy monitorowania procesów produkcyjnych, pozwalają na dostateczną kontrolę i panowanie nad nimi. Pozwolenie zintegrowane należy uzyskać przed oddaniem instalacji do użytkowania. Zgodnie z art. 143 ustawy Prawo ochrony środowiska technologia stosowana w nowo uruchamianych lub zmienianych w sposób istotny instalacjach i urządzeniach powinna spełniać wymagania, przy których określaniu uwzględnia się w szczególności: 1) stosowanie substancji o małym potencjale zagrożeń, 2) efektywne wytwarzanie oraz wykorzystanie energii, 3) zapewnienie racjonalnego zużycia wody i innych surowców oraz materiałów i paliw, 4) stosowanie technologii bezodpadowych i małoodpadowych oraz możliwość odzysku powstających odpadów, 5) rodzaj, zasięg oraz wielkość emisji, 6) wykorzystywanie porównywalnych procesów i metod, które zostały skutecznie zastosowane w skali przemysłowej, 7) wykorzystanie analizy cyklu życia produktów, 8) postęp naukowo-techniczny. BIOGAZOWNIA 1) stosowanie substancji o małym potencjale zagrożeń, Substraty takie jak obornik, gnojowica, kiszonka z kukurydzy, odpady z przemysłu warzywno- owocowego dla zwiększenia bezpieczeństwa ich stosowanie zostaną poddane procesowi hydroliz i higienizacji w urządzeniu do termo- fizycznej obróbki wstępnej. Substraty, takie jak gnojowica, serwatka przechowywane będą w zamknięty zbiornikach odbiorczych w hali przyjęcia substratów. Metan jako składnik biogazu uzyskiwanego w procesach fermentacji, wykorzystywany w biogazowni do napędzania agregatów kogeneracyjnych, można zaliczyć do substancji potencjalnie zagrażających środowisku. Z tego względu zastosowano szereg rozwiązań zapobiegających powstawaniu warunków wybuchowych, a na terenie biogazowni wyznaczone będą strefy zagrożenia wybuchem. 2) efektywne wytwarzanie oraz wykorzystanie energii, Instalacja biogazowni będzie wytwórcą odnawialnej energii w kogeneracji, czyli procesie technologicznym charakteryzującym się jednoczesnym wytwarzaniem energii elektrycznej i cieplnej. Rozwiązanie to daje znaczne korzyści zarówno ekonomiczne jak i ekologiczne w porównaniu z odrębnym wytwarzaniem energii elektrycznej i cieplnej. Biogazownia będzie wykorzystywać własną energię wytworzoną w agregacie kogeneracyjnym w okresie powstawania nadwyżek w krajowej sieci elektroenergetycznej (pora nocna). 193 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 3) zapewnienie racjonalnego zużycia wody i innych surowców oraz materiałów i paliw, Wykorzystywany w biogazowni wsad dobrano tak aby ograniczyć zużycie wody do niezbędnego minimum. Biogazownia gwarantuje racjonalne zużycie paliwa (biogazu) otrzymanego z surowców organicznych. Dobór substratów i konfiguracja instalacji dobrane zostały zgodnie z wieloletnim doświadczeniem i badaniami dostawcy technologii co gwarantuje optymalizację przebiegu procesu fermentacji i racjonalne wykorzystanie surowców. Jako woda do rozcieńczania substratów dodatkowo wykorzystany zostanie odciek z procesu separacji masy pofermentacyjnej. Woda w układach chłodniczych będzie pracowała w systemie zamkniętym. 4) stosowanie technologii bezodpadowych i małoodpadowych oraz możliwość odzysku powstających odpadów, Planowany Zakład przyczyni się do redukcji ilości substratów organicznych i w efektywny sposób zagospodarowuje kłopotliwe odpady. Powstający poferment, którego ilość - na skutek rozkładu substancji organicznych w trakcie fermentacji – będzie mniejsza niż ilość substratów wsadowych, zostanie poddany procesowi suszenia, a następnie zutylizowany zostanie w instalacji termicznej utylizacji odpadów metodą „K”. Pozostałe odpady powstające w toku eksploatacji będą sortowane, a następnie przekazywane uprawnionym podmiotom, które również w pierwszej kolejności zobowiązane są poddać je odzyskowi – o czym stanowi ustawa o odpadach. 5) rodzaj, zasięg oraz wielkość emisji, Funkcjonowanie biogazowni – odnawialnego źródła energii, przyczynia się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych poprzez zastąpienie tradycyjnych źródeł wytwarzania energii z paliw kopalnych. Dodatkowo, spaliny powstające ze spalania biogazu w agregatach kogeneracyjnych zostaną zagospodarowane do suszenia masy pofermentacyjnej. Jak wykazano w raporcie, realizacja inwestycji nie spowoduje powstania ponadnormatywnych emisji zanieczyszczeń. Emisja hałasu, jak wykazały obliczenia, nie przekroczy dopuszczalnych wartości na terenach akustycznie chronionych. 6) wykorzystywanie porównywalnych procesów i metod, które zostały skutecznie zastosowane w skali przemysłowej, Technologia biogazowni jest znana i wdrożona w kraju i na świecie, w skali przemysłowej. W stosunku do istniejących instalacji zastosowano systemy poprawiające bilans energetyczny, ekonomiczny oraz oddziaływania środowiskowe: hydroliza termiczna pozwoli na wykorzystanie odpadów kłopotliwych i substratów celulozowych jako nośnika energii w biogazowni, masa pofermentacyjna zostanie zutylizowana w instalacji termicznej utylizacji odpadów, a odciek z masy pofermentacyjnej zostanie 194 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” oczyszczony w systemie lagun z hodowlą glonów i stanowić będzie wodę do procesów technologicznych. 7) wykorzystanie analizy cyklu życia produktów, Osad ściekowy, wywar gorzelniczy, masa pofermentacyjna, popioły, pyły oraz żużle są obecnie uciążliwym odpadem poprodukcyjnym. Odpady te stanowić mogą dobre źródło energii odnawialnej oraz mogą zostać ponownie wykorzystane. Mając więc do dyspozycji znaczne ilości uciążliwego odpadu i innych substratów organicznych (np. kiszonka z kukurydzy) można podjąć działania mające na celu utylizację odpadów oraz jednoczesne ich gospodarcze wykorzystanie do produkcji w skojarzeniu energii elektrycznej i cieplnej. Masa pofermentacyjna po wysuszeniu stanowić będzie substrat do termicznej utylizacji, natomiast wywar gorzelniczy wykorzystany będzie do produkcji biogazu w biogazowni. Skojarzenie kilku technologii w jedną całość pozwala na pełne wykorzystanie cyklu życia powstających w Zakładzie produktów ubocznych. 8) postęp naukowo-techniczny. Innowacyjność skojarzonego systemu przerobu odpadów poprodukcyjnych w biogazowni, jako całość polega na tym, że w sposób kompleksowy i prawie bezodpadowo, utylizuje się uciążliwe odpady m.in. w postaci stałych i płynnych substratów (surowców). Bardzo istotnym elementem tego projektu jest to, że odpady te, które są dużym problemem dla zakładów produkcyjnych, a ich unieszkodliwianie jest bardzo kosztowne, zostaną wykorzystane gospodarczo. GORZELNIA 1) stosowanie substancji o małym potencjale zagrożeń, Surowiec do produkcji spirytusu stanowić będzie ziarno zbóż (żyto, kukurydza, inne zboża) i/lub surowce celulozowe np. kiszonka z kukurydzy – są to substraty organiczne nie stanowiące odpadów niebezpiecznych. 2) efektywne wytwarzanie oraz wykorzystanie energii, Gorzelnia ma duże zapotrzebowanie na energię cieplną. W przedmiotowej inwestycji potrzeby te zostaną zaspokojone odpadową energią cieplną powstającą przy spalaniu biogazu w agregatach kogeneracyjnych oraz wykorzystane zostanie ciepło powstające w zakładzie termicznej utylizacji odpadów. Poza tym, technologia gorzelni ogranicza jej zapotrzebowanie na energię cieplną o nawet 40% w stosunku do tradycyjnych gorzelni. 3) zapewnienie racjonalnego zużycia wody i innych surowców oraz materiałów i paliw, Wody do chłodzenia są użyte w obiegu zamkniętym. Wody z mycia urządzeń przeznaczone są do sporządzenia zacierów. Wykorzystana jest energia cieplna odpadowa z produkcji energii elektrycznej w agregatach kogeneracyjnych oraz energia 195 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” cieplna z instalacji termicznej utylizacji odpadów. Nie ma potrzeby stosowania dodatkowego paliwa do zaspokojenia potrzeb na energię cieplną. 4) stosowanie technologii bezodpadowych i małoodpadowych oraz możliwość odzysku powstających odpadów, Odpad z produkcji gorzelni w postaci wywaru gorzelniczego będzie utylizowany z biogazowni- zostanie wykorzystany jako nośnik energii. Inny odpad- dwutlenek węglazostanie wykorzystany jako pokarm dla roślin glonowych w lagunach ziemnych. Wyprodukowana biomasa glonowa będzie stanowiła dodatkowy, uzupełniający substrat dla biogazowni. 5) rodzaj, zasięg oraz wielkość emisji, jedyną emisją generowaną przez gorzelnię jest hałas na poziomie– 65 dB – chłonność ścian – 25 dB. Urządzenia w halach cechują się stosunkowo niskimi emisjami hałasu. Najpoważniejszym źródłem hałasu mogą być pompy oraz wentylatory, jednak nawet one, w porównaniu do innych urządzeń, nie są poważnym emitorem hałasu. Z wykonanych obliczeń wynika, że przedmiotowa inwestycja nie wpływa niekorzystnie na środowisko wskutek emisji hałasu. 6) wykorzystywanie porównywalnych procesów i metod, które zostały skutecznie zastosowane w skali przemysłowej, Technologia gorzelni jest znana w Polsce i na świecie i ma liczne wdrożenia w skali przemysłowej. Zintegrowanie z systemem biogazowni (wykorzystanie wywaru gorzelniczego jako odnawialnego źródła energii do produkcji energii elektrycznej z wytworzonego w procesie fermentacji biogazu) oraz systemem lagun ziemnych z hodowlą glonów (utylizacja odpadowego dwutlenku węgla z procesów technologicznych gorzelni do produkcji biomasy glonowej wykorzystywanej jako substrat dodatkowy w biogazowni) sprawia, że technologia gorzelni w przedmiotowej inwestycji jest bardziej przyjazna środowisku niż technologie tradycyjne. 7) wykorzystanie analizy cyklu życia produktów, Proponowany system gorzelni jest elastyczny na wahania dostępności substratów na rynku rolnym, a także wahania ich cen. Instalacja pozwala na wykorzystanie zamiennie różnych produktów rolnych: zarówno surowce skrobiowe jak i celulozowe. 8) postęp naukowo-techniczny. W projektowanych technologiach, zastosowane i zintegrowane zostaną nowoczesne rozwiązania techniczne i technologiczne spełniające wymogi BAT (Najlepszych Dostępnych Technik). Pozwoli to na osiągnięcie efektu synergii, zarówno pod względem ekonomicznym jak i ekologicznym. Realizując oddzielnie, niezależne od siebie poszczególne systemy technologiczne, takiego efektu się nie osiągnie. Ponadto w projekcie wyróżnia się następujące wydzielone elementy i obiegi: 196 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” • istotnym, i to o charakterze innowacyjnym jest obieg wody w tzw. cyklu zamkniętym, tzn., że woda o parametrach wody przemysłowej wraca do procesów produkcyjnych, porządkowo-sanitarnych i gospodarczych. • elementem o dużym stopniu innowacyjności jest wykorzystanie ciepła (odpadowego) odbieranego z instalacji agregatów prądotwórczych, w szczególności spalin do suszenia gęstej masy pofermentacyjnej. Urządzenia i rozwiązania technologiczne reprezentują technologie odpowiadające poziomowi współczesnej wiedzy technicznej, które przy ich właściwej eksploatacji zapewniają optymalne pozyskanie i wykorzystanie energii, a także minimalizują ryzyko zanieczyszczenia środowiska. Wszystkie wymogi opisane w art. 143 ustawy Prawo ochrony środowiska zostaną spełnione. INSTALACJA TEMICZNEJ UTYLIZACJI ODPADÓW 1) stosowanie substancji o małym potencjale zagrożeń, W instalacji termicznej utylizacji odpadów wykorzystywane będą substancje sklasyfikowane jako odpady inne niż niebezpieczne. Jako paliwa pomocnicze wykorzystywany będzie biogaz oraz opcjonalnie tłuszcze roślinne i zwierzęce jednak w ilościach nie klasyfikujących go do zakładów o zwiększonym ani dużym ryzyku wystąpienia awarii przemysłowej. W systemie oczyszczania spalin SNCR w celu redukcji tlenków azotu zastosowano mocznik, który nie jest traktowany jako substancja niebezpieczna. W ten sposób do celu oczyszczania spalin nie musi być wykorzystywany szkodliwy amoniak. 2) efektywne wytwarzanie oraz wykorzystanie energii, Proponowana instalacja pozwala uzyskać oszczędności na opłatach za utylizację osadów ściekowych i innych odpadów organicznych, jednocześnie dostarczając energie cieplną na potrzeby technologiczne, oraz energię elektryczną wytwarzaną z Odnawialnych Źródłach Energii (OZE) na potrzeby Krajowych Sieci Energetycznych. Koncepcja uwzględnia produkcję energii elektrycznej i cieplnej oraz konieczność zagospodarowania przefermentowanych (w biogazowni) osadów pofermentacyjnych. Zastosowany w instalacji termicznej utylizacji odpadów system odzysku i produkcji energii zapewni jej efektywne wykorzystanie. System odzysku ciepła ze spalin w celu podgrzewania wody zasilającej, powietrza pierwotnego oraz wytwarzania pary w maksymalny sposób wykorzysta zawarte w nich ciepło. Dodatkowo ciepło spalin wylotowych wykorzystane zostanie w turbinie ORC. Ciepło odzyskane z pary w wymienniku ciepła pozwoli na podgrzanie wody z miejskiej sieci ciepłowniczej. Dzięki temu zostanie pokryte duże zapotrzebowanie na energię cieplna całej inwestycji.. Wszystkie zastosowane systemy zapewnią efektywne wytwarzanie oraz wykorzystanie energii. 197 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 3) zapewnienie racjonalnego zużycia wody i innych surowców oraz materiałów i paliw, Praca instalacji, maszyn i urządzeń wchodzących w skład instalacji będzie tak zoptymalizowana aby zużycie wszystkich surowców, wody, materiałów i paliw było na jak najniższym poziomie. Opomiarowanie elementów związanych z przepływem mediów, prowadzenie monitoringu zużycia reagentów w systemie oczyszczania spalin, wody wykorzystywanej w obiegu parowym, chłodzenia żużli i innych, prowadzenia monitoringu zużycia ilości biogazu oraz opcjonalnie tłuszczy roślinnych i zwierzęcych w piecu zapewni racjonalne zużycie wszystkich mediów. W celu ograniczenia poboru wody z miejskiej sieci wodociągowej zostanie wykorzystany oczyszczony odciek pofermentacyjny. 4) stosowanie technologii bezodpadowych i małoodpadowych oraz możliwość odzysku powstających odpadów, W wyniku prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów komunalnych będą powstawać stale pozostałości w postaci żużla, pyłów oraz stałych pozostałości z oczyszczania spalin. Żużle oraz pyły będą wykorzystane po uzyskaniu aprobaty technicznej oraz po przeprowadzeniu odpowiednich badań na wymywalność metali ciężkich jako składnik mieszanki betonowej, z której następnie wytwarzane będą prefabrykaty budowlane(kostka brukowa, krawężniki). Pozostałości z oczyszczania spalin będące odpadami niebezpiecznymi będą magazynowane w sposób uniemożliwiający wywołanie szkodliwego wpływu na środowisko oraz przekazywane będą do dalszej utylizacji i odzysku zewnętrznym firmą posiadającym stosowne pozwolenia. 5) rodzaj, zasięg oraz wielkość emisji, W fazie eksploatacji możliwe największe oddziaływanie inwestycji będzie odbywało się w sferze oddziaływania na powietrze oraz na klimat akustyczny. Z przeprowadzonej analizy i obliczeń wynika, iż realizacja budowy w proponowanym zakresie zapewni dotrzymanie obowiązujących standardów w zakresie dopuszczalnych emisji i immisji. Oddziaływanie na pozostałe komponenty środowiska jak również oddziaływanie na ludzi, dzięki zastosowanej technologii i systemom oczyszczania będzie nieistotne. Biorąc pod uwagę bezpieczeństwo funkcjonowania instalacji nie ma potrzeby ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania dla terenu inwestycyjnego. 6) wykorzystywanie porównywalnych procesów i metod, które zostały skutecznie zastosowane w skali przemysłowej, Koncepcja instalacji powstała w oparciu o doświadczenia zebrane podczas projektowania, budowy, rozruchu i eksploatacji instalacji podobnego typu działających w Zakładzie Utylizacyjnym w „Jezuickiej Strudze”, „Zakładzie Utylizacyjnym Polutil” w Ostrowitem oraz w Zakładach Mięsnych „Viando” w Radojewicach.. Planowany 198 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” do realizacji system zapewnia wysokie standardy, jeśli chodzi o dyspozycyjność i niezawodność. 7) wykorzystanie analizy cyklu życia produktów, Prowadzone działania mają na celu poddanie odzyskowi produktów(odpadów), które przeszły pełen cyklu życia produktu. 8) postęp naukowo-techniczny. Wszystkie zastosowane technologie będą uwzględniały postęp naukowo-techniczny. W nowo wybudowanej instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych będą zastosowane najnowsze, sprawdzone rozwiązania z dziedziny spalania odpadów, odzysku energii, oczyszczania spalin oraz bezpiecznego zagospodarowania pozostałości po procesowych. ZAKŁADU PRODUKCJI PREFABRYKOWANYCH MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH 1) stosowanie substancji o małym potencjale zagrożeń, Surowce do produkcji materiałów budowlanych- pozostałości ze spalania, kruszywo mineralne, cement, domieszki chemiczne- będą przechowywane w sposób odpowiedni i zabezpieczający przed jakimkolwiek niekorzystnym ich działaniem na środowisko (silosy stalowe, stalowe zbiorniki, beczki polietylenowe). 2) efektywne wytwarzanie oraz wykorzystanie energii, Przedsięwzięcie realizowane jest z zachowaniem zasady o poszanowaniu energii (zgodnie z zapewnieniem producentów poszczególnych urządzeń). Zastosowane urządzenia będą posiadały wymagane certyfikaty energetyczne. 3) zapewnienie racjonalnego zużycia wody i innych surowców oraz materiałów i paliw, Zapewniono racjonalne zużycie wody oraz optymalne zużycie surowców, materiałów i paliw- poprzez zastosowanie maszyn i urządzeń, dla których producent gwarantuje zastosowanie najnowszych rozwiązań technicznych, uwzględniających spełnienie standardów ochrony środowiska. W procesach technologicznych zostanie wykorzystana woda po oczyszczeniu odcieku pofermentacyjnego w lagunach z glonami. 4) stosowanie technologii bezodpadowych i małoodpadowych oraz możliwość odzysku powstających odpadów, Instalacja ta jest jednocześnie instalacją utylizacji pozostałości ze spalania, a więc odpady są odzyskiwane i wykorzystywane jako surowiec do produkcji, aby zwiększyć bezpieczeństwo całego zakładu i ograniczyć jego oddziaływanie na środowisko. Wytwórnia prefabrykowanych materiałów budowlanych zapewnia brak powstawania ścieków w cyklu produkcyjnym. 199 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 5) rodzaj, zasięg oraz wielkość emisji, Jedynie emisje powodowane przez przedmiotowy system to hałas – 65 dB – chłonność ścian – 25 dB. Produkcja materiałów budowlanych charakteryzuje się emisją miejscową, krótkotrwałą. Cykl pracy betonomieszarki wynosi ok. 20 minut. Pozostałe elementy (włączając w to wentylację) nie stanowią poważnych źródeł hałasu, z tego też względu dla całej hali przyjęto równoważny poziom 65dB. Rodzaj, zasięg oraz wielkość emisji jest minimalny, a uciążliwość będzie się zamykać w granicach terenu inwestycji. 6) wykorzystywanie porównywalnych procesów i metod, które zostały skutecznie zastosowane w skali przemysłowej, Wykorzystane zostaną technologie i techniki znane w Polsce i na świecie i wdrożone w skali przemysłowej. W przedmiotowym systemie nie zastosowano żadnych nowych rozwiązań. 7) wykorzystanie analizy cyklu życia produktów, Popioły, pyły oraz żużle z termicznej utylizacji odpadów stanowiące odpad nie niebezpieczny, wykorzystane zostaną jako dodatek do produkcji mieszanki betonowej – do produkcji prefabrykowanych materiałów budowlanych. Produkcja ta będzie elastyczna na wahania zapotrzebowania na produkt na rynku- może być prowadzona okresowo. 8) postęp naukowo-techniczny. Przedsięwzięcie realizowane będzie zgodnie z postępem naukowo- technicznym zachodzącym w technice produkcji materiałów budowlanych. 14. Nadzwyczajne zagrożenie środowiska - wystąpienie poważnej awarii przemysłowej Zastosowanie najnowszych rozwiązań technologicznych w budowie Zakładu w znacznym stopniu ogranicza możliwość powstania zakłóceń w funkcjonowaniu poszczególnych elementów instalacji. Niemniej jednak pomimo zastosowanych zabezpieczeń mogą wystąpić sytuacje trudne do przewidzenia lub wręcz nieprzewidywalne. Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska przez poważną awarię rozumie się zdarzenie, w szczególności emisję, pożar lub eksplozję, powstaje w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem. Przez poważną awarię przemysłową rozumie się poważną awarię w zakładzie. 200 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Funkcjonowanie inwestycji będącej przedmiotem Raportu może się więc wiązać z wystąpieniem sytuacji awaryjnych spowodowanych błędami obsługi, awarią podzespołów wchodzących w skład infrastruktury kompleksu oraz wystąpieniem wypadków losowych, takich jak pożar lub kolizja pojazdów poruszających się po terenie inwestycji. Zagrożenie dla środowiska może być spowodowane m.in. przez: • pęknięcie ścian zbiorników oraz związane z tym wycieki masy fermentacyjnej, • uszkodzenie lub rozszczelnienie zbiorników biogazu i uwolnienie biogazu do atmosfery, • celowe działanie mające na celu spowodowanie wybuchu lub pożaru, • awaria separatora na kanalizacji wód opadowych, • emisję ścieków do gruntu, • rozszczelnienie węży przeładunkowych cementu i popiołu, • mechanicznym uszkodzeniem na terenie zakładu cysterny dowożącej cement, kruszywo, pigmenty lub plastyfikatory • wyciek oleju z pojazdu samochodowego dostarczającego surowce lub odbierającego gotowe wyroby betonowe, • rozszczelnienie węży przeładunkowych cementu i popiołu, • nieprzewidywalne zjawiska meteorologiczne i inne nieprzewidziane zdarzenia. Zakład stwarzający zagrożenie wystąpienia poważnej awarii, w zależności od rodzaju, kategorii i ilości substancji niebezpiecznych znajdujących się w zakładzie uznaje się za zakład o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia awarii. O zaliczeniu zakładu do tej grupy rozstrzyga rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz. U. Nr 58, poz. 535 ze zm.). W świetle zapisów tego rozporządzenia, Zakładu nie można zaliczyć ani do zakładów o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii, ani tym bardziej do zakładów o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii. W fazie eksploatacji na terenie Zakładu będą wykorzystywane substancje niebezpieczne do wspomagania procesu spalania –biogaz i tłuszcze roślinne i zwierzęce. Przewidywane roczne zużycie tłuszczów roślinnych i zwierzęcych wynosi 600 Mg. Substancja ta będzie magazynowana na terenie zakładu w ilościach nie kwalifikujących go do zakładów o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej zgodnie z zapisami w/w rozporządzenia. Zbiornik do magazynowania tłuszczów roślinnych i zwierzęcych będzie umieszczony w wannie betonowej w budynku maszynowni instalacji termicznej utylizacji odpadów. Zakład będzie wyposażony w stanowisko i instalacje do wyładunku cystern przewożących paliwo. Pojemność zbiornika zostanie określona na etapie sporządzania projektu budowlanego i powinna zapewnić zapas paliwa na jeden start instalacji oraz wspomaganie procesu termicznego unieszkodliwiania odpadów przez co najmniej 24 h. Zminimalizuje to możliwość jego rozszczelnienia i wystąpienie zagrożenia. 201 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Wytwarzany w biogazowni biogaz będzie głównie mieszaniną metanu (~56%) i dwutlenku węgla. Metan zaliczany jest do substancji skrajnie łatwopalnych, określonych rodzajem zagrożenia R12. Ilość substancji niebezpiecznej decydująca o zakwalifikowaniu zakładu do odpowiedniej kategorii wynosi: - 10 Mg/dobę dla zakładu zwiększonego ryzyka (ZZR), - 50 Mg/dobę dla zakładu dużego ryzyka (ZDR). Ilość metanu powstającego na terenie Zakładu wynosi 8,95 Mg. Ponieważ ilość substancji łatwopalnej w instalacji wynosząca 8,95 Mg będzie znacznie poniżej wyznaczonych progów dla zakładów zwiększonego i dużego ryzyka, w rozumieniu Ustawy Prawo Ochrony Środowiska Inwestycja ta nie będzie się zaliczać się do zakładów stwarzających ryzyko wystąpienia awarii przemysłowej. Zapobieganie i minimalizacja potencjalnym sytuacjom awaryjnym Podstawowym warunkiem umożliwiającym bezpieczne funkcjonowanie wszystkich urządzeń Inwestycji jest przestrzeganie przepisów BHP i ppoż. przez pracowników oraz osoby znajdujące się na tym terenie, eksploatacji infrastruktury zgodnie z zaleceniami i instrukcją obsługi urządzeń oraz terminowe wykonywanie przeglądów technicznych i natychmiastowe usuwanie ewentualnych usterek. Parcela kompleksu powinna być wyposażona w niezbędną ilość sprzętu gaśniczego zgodnie z obowiązującymi przepisami BHP i ppoż. Obiekty powinny być zaprojektowane zgodnie z przepisami branżowymi i wytycznymi w tym zakresie, co pozwoli na zminimalizowanie prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia pożarowego, a także awarii związanej z prowadzeniem gospodarki wodno - ściekowej. Personel Zakładu będzie odpowiednio przeszkolony zarówno w kwestii bezpiecznej eksploatacji Zakładu jak również zachowania się w sytuacjach awaryjnych. W przypadku wykrycia usterki nastąpi automatyczna reakcja systemu sterującego – np. w przypadku awarii jednostki kogeneracyjnej i braku wolnej przestrzeni w zbiornikach gazu, system automatycznie uruchomi spalanie biogazu w awaryjnej pochodni oraz wyłączy podawanie substratów do zbiorników fermentacyjnych w celu ograniczenia jego produkcji. Inwestor zapewnia, że teren Inwestycji zostanie wyposażony w instalację p. poż. W postaci hydrantów usytuowanych wzdłuż głównych dróg transportowych. Dodatkowym zabezpieczeniem p.poż, będzie system detekcji przeciwpożarowej i automatycznie sterowane urządzenia zabezpieczenia przeciwpożarowego - instalacje zraszające (zamgławiacze) zainstalowane we wszystkich budynkach i halach produkcyjnych. Wokół Zakładu przebiega droga przeciwpożarowa stanowiąca również drogę dostawczą. Poza tym Zakład posiadać będzie wdrożony system alarmowania, w którym ustalone są odrębne zasady alarmowania dla stanów alertu, ewakuacji i "końca akcji". System ten będzie odznaczać się łatwym do zapamiętania sposobem aktywacji, np. specjalne numery telefonów, itd., musi być regularnie testowany 202 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” i ewentualnie usprawniany, a wszyscy pracownicy powinni być świadomi swoich zadań wynikających z obowiązujących planów awaryjnych. Personel Zakładu będzie odpowiednio przeszkolony zarówno w kwestii bezpiecznej eksploatacji Zakładu, jak również zachowania się w sytuacjach awaryjnych. Dodatkowe zabezpieczania Instalacja termicznej utylizacji odpadów posiada podajnik wyposażony w czujnik temperatury umieszczony w płaszczu oraz w klapę przeciwogniową działającą automatycznie w przypadku pojawienia się zagrożenia pożarowego w podajniku odpadów. Urządzenia oddymiające w przypadku hali przyjęcia substratów do spalarni nie są konieczne ze względu na intensywną wentylację obiektu i panujące przez cały czas podciśnienie. Przy dłuższym składowaniu odpadów przeznaczonych do termicznej utylizacji (okresy po utworzeniu zapasów odpadów na czas przerw świątecznych, spadku wydajności spalania np. przy awarii linii technologicznej spalania) nie można wykluczyć wystąpienia warunków sprzyjających samozapłonowi składowanych odpadów w bunkrze przyjęcia. W dolnych warstwach składowanych odpadów lokalnie powstać nawet mogą warunki do beztlenowej fermentacji i tworzenia się metanu. W warstwie odpadów mogą się tworzyć ogniska zapalne i może się zdarzyć, że składowane odpady mogłyby się tlić dość długo zanim zostanie to zauważone. Z tego powodu w przestrzeni bunkra zainstalowane zostaną cyfrowe kamery termowizyjne, które monitorować będą w określonym cyklu powierzchnię warstwy odpadów w bunkrze. System automatycznego gaszenia będzie tak zaprojektowany, by po jego uruchomieniu można było powierzchnię składowanych odpadów pokryć warstwą piany gaśniczej. Gaszenie wodą daje – jak pokazały doświadczenia z ostatnich lat – niedostateczne rezultaty, a ponadto przy gaszeniu pianą unika się dodatkowego zwiększania wilgotności odpadów przed ich spaleniem. Paliwo pochodzące z odpadów podawane jest do komory obrotowej instalacji termicznej przy pomocy układu podajników ślimakowych z zasobnika przykotłowego zaopatrzonego w układ automatycznego gaszenia pożaru. W pomieszczeniu magazynowym oleju opałowego (pomieszczenie w budynku kotłowni) przewidziano piankowe środki gaśnicze (gaśnice ABC) usytuowane przy drzwiach wejściowych, oraz przewidziano lekki dach oraz okienne klapy dekompresyjnej na wypadek wybuchu. Wszystkie obiekty będą zaprojektowane zgodnie z przepisami branżowymi i wytycznymi w tym zakresie, co pozwoli na zminimalizowanie prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia pożarowego(zastosowanie ścian o odpowiedniej odporności ogniowej). Przewiduje się wyposażenie obiektów w gaśnice ABC proszkowe lub piankowe zgodnie z Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów w ilości 2 kg (3 dm3) środka gaśniczego na każde 100 m2 powierzchni 203 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” w częściach ZL III i w częściach technologicznych o gęstości obciążenia ogniowego >1000 MJ/m2 na każde 100 m2, a częściach technologicznych o gęstości obciążenia ogniowego <500 MJ/m2 na każde 300 m2, przy czym odległość dojścia do sprzętu gaśniczego nie może przekroczyć 30m. Oznakowanie sprzętu przeciwpożarowego oraz instalację z mediami będą oznakowane zgodnie z Polskimi Normami. Ciecze o temperaturze zapłonu poniżej 55°C przechowywane będą wyłącznie w zbiornikach, urządzeniach i instalacjach przystosowanych do tego celu, wykonanych z materiałów co najmniej trudno zapalnych, odprowadzających ładunki elektryczności statycznej, wyposażone w szczelne zamknięcia. Sposób napełniania i opróżniania zbiorników przeznaczonych na magazynowanie tych substancji będzie również zapewniał hermetyczność i eliminował skażenie środowiska, a zwłaszcza powierzchni ziemi i powietrza. W przypadku wystąpienia awarii w hali produkcji prefabrykatów budowlanych silosy cementu, popiołów będą zamykane tak, aby nie powodować żadnej emisji zanieczyszczeń do powietrza. Dla instalacji biogazowni zostaną wyznaczone stosowne strefy ochronne, które zostaną w sposób odpowiedni oznaczone w terenie. W przypadku awarii jednostki kogeneracyjnej i braku wolnej przestrzeni w zbiornikach biogazu, system automatycznie uruchomi spalanie gazu w awaryjnej pochodni oraz wyłączy podawanie substratów do zbiorników fermentacyjnych w celu ograniczenia jego produkcji. Awaria systemu parowego W przypadku wystąpienia awarii obiegu parowego polegającego na rozszczelnieniu się rurociągu parowego instalacja będzie zatrzymana w trybie awaryjnym. Do momentu pełnego wygaszenia kotła, będzie musiała być dostarczana do niego woda zasilająca. W przypadku awarii systemu zasilania, agregat prądotwórczy zapewni działanie pomp zasilających. System oczyszczania spalin Awaria systemu oczyszczania spalin może zostać spowodowana przez samozapłon węgla aktywnego dodawanego do strumienia spalin. Aby temu zapobiec temperatura spalin będzie ciągle monitorowana i utrzymywana na poziomie poniżej 180 °C w część dodawania węgla aktywnego. W przypadku awarii i wzrostu temperatury do temperatury mogącej spowodować samozapłon węgla aktywnego instalacja zostanie zatrzymana. Gospodarka odpadami w przypadku wystąpienia przestoju instalacji lub awarii W przypadku wystąpienia awarii, którejś z linii technologicznych oraz zapełnienia fosy w ilości uniemożlwiającej dowożenie kolejnych partii odpadów komunalnych będą one transportowane do innych zakładów wchodzących w skład systemu gospodarki odpadami. 204 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Operator Zakładu będzie musiał poinformować dostawców odpadów o zaistniałym problemie i przewidywanym czasie trwania usuwania awarii. Zapobieganie ewentualnym wyciekom do środowiska gruntowo – wodnego W celu uniknięcia ewentualnych wycieków, zbiorniki oraz silosy będą izolowane od gruntu szczelną folią na podsypce piaskowej. Dodatkowo wokół zbiorników przewidziany jest pierścieniowy system drenażu. W celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji biogazowni oraz zminimalizowania powyższych zagrożeń konieczne są poniższe działania: • osiągnięcie i utrzymywanie stabilności procesu fermentacji, • odpowiednie uszczelnienie instalacji, w szczególności zbiorników fermentacyjnych i zbiorników gazu, • zapewnienie szczelności rurociągów technologicznych, • stosowanie elementów wykonanych z materiałów niekorodujących, • stały monitoring i kontrola stanu technicznego urządzeń według dokumentacji techniczno – ruchowych (DTR), • możliwość natychmiastowego wyłączenia urządzeń w przypadku awarii oraz automatycznego włączenia systemów zabezpieczających • prowadzenie prac remontowych i konserwacyjnych w miejscach zagrożonych zatruciem, wybuchem lub pożarem po uprzednim badaniu detektorem na obecność siarkowodoru i metanu, • oznakowanie miejsc zagrożonych wybuchem wraz z informacją o zagrożeniach, • przeszkolenie obsługi w zakresie eksploatacji, zasad BHP i przepisów przeciwpożarowych, • posiadanie przez pracowników biogazowni stosownych uprawnień do obsługi urządzeń energetycznych i gazowych, • brak dostępu na teren obiektu dla osób trzecich bez nadzoru personelu Zakładu, • znajomość wyznaczonych dróg ewakuacyjnych, sposobu działania w sytuacjach awaryjnych oraz miejsc przechowywania apteczki wraz z instrukcją udzielenia pierwszej pomocy medycznej. Zagrożenie wystąpienia pożaru lub wybuchu Instalacja zastosowane w Zakładzie będą zabezpieczone przed wybuchem lub pożarem poprzez zastosowanie odpowiednich rozwiązań technicznych i materiałowych adekwatnych do występującego zagrożenia. Konieczne jest zachowanie odpowiednich bezpiecznych odległości między obiektami oraz oznakowanie miejsc i stref zagrożonych wybuchem. W obszarze biogazowni wyznacza się strefy ochronne. W obrębie 1 m od ściany i przejść przez dach w obszarze, gdzie powstaje lub jest magazynowany biogaz, występuje strefa zagrożona wybuchem, gdzie obowiązują zasady dla strefy 1. W strefie tej nie mogą znajdować się żadne przyłącza lub silnik elektryczny. W odległości 3 m obszaru wkoło ścian jak i stożkowego dachu, przyjmuje się następną strefę, gdzie nie dopuszcza się występowania iskrzenia, otwartego ognia lub palenia. Strefa ta oznaczona jest żółtymi 205 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” tablicami z czarnymi opisami. Innym obszarem ochronnym jest pomieszczenie z kogeneratorem. W przypadku awarii dwa zawory, niezależnie od siebie, zamykają magnetycznie rurociąg gazu. Jako dodatkowe zabezpieczenie stosowany jest inny zawór zamykany ręcznie. W samym pomieszczeniu znajduje się czujka wykrywająca gaz. Ustalenie stref Jako obszary zagrożone wybuchem przyjmuje się miejsca, w których z powodu usytuowania i warunków pracy mogą wystąpić eksplozywne warunki. Biorąc pod uwagę prawdopodobieństwo wystąpienia niebezpiecznych eksplozywnych warunków obszary zagrożone wybuchem dzieli się na strefy. Obszary zagrożone gazami wybuchowymi dzieli się następująco: Strefa O obejmuje obszary, gdzie stale, w długich okresach czasu lub często występują warunki wybuchowe składające się z mieszaniny powietrza i gazów, oparów lub mgieł związków wybuchowych. Interpretacja: Praktycznie w normalnie pracujących biogazowniach nie występuje strefa 0. Jedynie w czasie uruchomienia komory fermentacyjnej występuje wybuchowa mieszanina powietrza i biogazu. W czasie pracy ilość biogazu wzrasta a ilość powietrza spada co powoduje, że gaz wewnątrz komory nie jest wybuchowy. W każdym razie w rurze ssącej silnika spalającego lub w przestrzeni spalania pochodni zawsze znajduje się, zgodnie z przeznaczeniem, mieszanka wybuchowa. Obszar ten jest oddzielony od pozostałego systemu gazowego przez urządzenie zabezpieczające przedostawaniu się płomieni. Strefa 1 obejmuje obszary, w których można się liczyć z wystąpieniem warunków wybuchowych pochodzących od gazów, par i mgieł. Interpretacja: Sporadyczne występowanie mieszanin wybuchowych w zagięciach rur wylotowych zaworów zabezpieczających czy pochodni. Nadmiar gazu usuwany jest (w wyniku spalania w pochodni) do atmosfery. Strefa 2 obejmuje obszary, w których zakłada się, że nie wystąpią wybuchowe mieszanki gazów, oparów lub mgieł. Jeśli jednak wystąpią, zakłada się, że bardzo rzadko i na krótki czas Interpretacja: Rzadkie występowanie zapalnych mieszanek gazu może wystąpić głównie w przypadku awarii lub prac serwisowych. W obszarze komory fermentacyjnej dotyczy to otworów obsługowych do czyszczenia oraz stale pracującej komory. Przy magazynowaniu biogazu dotyczy to zbiornika i otworów do opróżniania i napełniania. Wymagania dotyczące urządzeń w strefach zagrożonych wybuchem. Dobór urządzeń elektrycznych powinno się odbywać wg wytycznych VDE 0165 część 1 206 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Wymagania w strefie „O” W strefie „O” mogą zostać zastosowane urządzenia, które są dopuszczone do pracy w tej strefie i są specjalnie oznaczone. Wskazówka: Oświadczenie zgodności dla strefy 1 są niewystarczające. Od 30.06.2003 r. zezwala się na używanie urządzeń systemów zabezpieczających II grupy 1 kategorii zgodnie z załącznikiem 1 wytycznych Unii Europejskiej 94/9/EG. Strefa „O” nie występuje w obszarze biogazowni. Wymagania w strefie 1 W strefie 1 można stosować urządzenia, które można stosować w strefie O i 1 oraz, które są odpowiednio oznaczone. Od 30.06.2003 r. zezwala się na używanie urządzeń systemów zabezpieczających II grupy 1 lub 2 kategorii zgodnie z załącznikiem 1 wytycznych Unii Europejskiej 94/9/EG. Wymagania w strefie 2 W strefie 2 stosować można urządzenia, które można stosować w strefie O, 1 i 2 oraz, które są odpowiednio oznaczone. Od 30.06.2003 r. zezwala się na używanie urządzeń systemów zabezpieczających II grupy 1, 2 lub 3 kategorii zgodnie z załącznikiem 1 wytycznych Unii Europejskiej 94/9/EG. Szczegółowe instrukcje postępowania na wypadek pożaru są przedmiotem odrębnych opracowań z zakresu branży przeciwpożarowej. Możliwości zaistnienia tego zdarzenia nie można wykluczyć choć jego prawdopodobieństwo jest znikome. Instrukcje te obejmują: - procedury ewakuacji i drogi ucieczki, - procedury obsługi urządzeń, systemów w stanach awaryjnych, - zadania służb ratowniczych i medycznych, - zasady reagowania w stanie awaryjnym dla powstrzymania eskalacji zdarzeń i minimalizacji skutków (gaszenie pożarów, kontrolowanie rozlewisk, itp.), - zakresy odpowiedzialności poszczególnych służb, grup pracowniczych i osób kierujących działaniami w stanie awaryjnym, - zasady koordynacji działań z zewnętrznymi służbami ratowniczymi i innymi instytucjami w rejonie lokalizacji przedsiębiorstwa, - zasady zachowania się nie tylko pracowników, ale również osób, które mogą znaleźć się na terenie przedsiębiorstwa i osób niepełnosprawnych, - określenie głównych i alternatywnych miejsc zbiórki, - ustanowienie ośrodków koordynacji działania w stanie awaryjnym, w miejscach bezpiecznych, - określenie środków komunikowania się wewnątrz przedsiębiorstwa i na zewnątrz. Poza tym każde Zakład posiadać będzie wdrożony system alarmowania: w którym ustalone są odrębne zasady alarmowania dla stanów alertu, ewakuacji i "końca akcji". System ten będzie odznaczać się łatwym do zapamiętania sposobem aktywacji, np. specjalne numery telefonów, itd., musi być regularnie testowany i ewentualnie 207 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” usprawniany, a wszyscy pracownicy powinni być świadomi swoich zadań wynikających z obowiązujących planów awaryjnych. Ze względów p.poż. przewidziano dwa wjazdy na teren placu oraz wjazd awaryjny. Dla celów bezpieczeństwa pracy zakładu należy regularnie przeprowadzać kontrolę: - działania przyrządów pomiarowych i sygnalizacyjnych, - instalacji przewodów elektrycznych, - instalacji gaśniczej, - instalacji wentylacyjnej, - urządzeń grzewczych. Stany awaryjne podczas budowy zakładu W trakcie wykonywania robót budowlano-montażowych mogą wystąpić awarie sprzętu tj. wyciek paliwa lub materiałów smarnych. W celu wyeliminowania możliwości postania stanów awaryjnych, należy prowadzić prace budowlano-montażowe : - w sposób ostrożny i pod ścisłym nadzorem, - zgodnie z opracowaną dokumentacją techniczno-technologiczną, - roboty wykonać zgodnie z projektem i zasadami oraz przepisami „Warunków Technicznych wykonania i odbioru prac budowlano-montażowych.” 15. Oddziaływanie transgraniczne Planowane przedsięwzięcie ma charakter oddziaływania lokalny. Ze względu na znaczne oddalenie terenu przedmiotowej inwestycji od strefy granicznej Państwa nie jest konieczne wszczynanie procedury postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko. 16. Obszar ograniczonego użytkowania Ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania nie dotyczy przedsięwzięcia będącego przedmiotem Raportu zgodnie z art. 135 ust. 1 ustawy 27 kwietnia 2001r. – Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2001 Nr 62 poz. 627), zatem nie ma potrzeby tworzenia dla niego obszaru ograniczonego użytkowania. Poza tym przedstawione rozwiązania techniczno - organizacyjne dla etapu realizacji, eksploatacji i likwidacji przedsięwzięcia, nie spowodują przekroczenia standardów jakości środowiska poza terenem zakładu. 208 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 17. Analiza możliwych konfliktów społecznych związanych z planowanym przedsięwzięciem Inwestycja obejmuje budowę zakładu składającego się z kilku zintegrowanych ze sobą ciągów technologicznych, m.in. biogazowni rolniczej, gorzelni, instalacji do termicznej utylizacji odpadów metodą „K”, instalacji do produkcji prefabrykowanych materiałów budowlanych. Z doświadczeń zbieranych na terenie całego kraju wynika, że realizacja obiektów związanych z gospodarką odpadami spotyka się z reguły z protestami. Źródłem protestów bywają: · mieszkańcy terenów znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie planowanych obiektów, · komitety społeczne lub stowarzyszenia utworzone najczęściej specjalnie w celu aktywności przeciwko realizacji konkretnej inwestycji, · organizacje ekologiczne. Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zm.) daje każdemu, bez względu na obywatelstwo czy interes prawny, prawo do informacji o środowisku i jego ochronie oraz zapewnia udział społeczeństwa w postępowaniach z zakresu ochrony środowiska, polegających na prawie składania uwag i wniosków, w tym również w postępowaniu w sprawie oceny oddziaływania zaprojektowanego przedsięwzięcia na środowisko. Społeczność lokalna ma prawo do współdecydowania w kwestiach dotyczących nowych inwestycji przemysłowych, mogących znacząco oddziaływać. na środowisko. Mogą być one postrzegane przez tę społeczność jako potencjalne zagrożenie integracji ich środowiska społeczno-przyrodniczego lub też jako ryzyko ekologiczno-zdrowotne zagrażające ich dotychczasowej egzystencji. Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko wymaga uwzględnienia w procesie decyzyjnym uwag zgłaszanych przez zainteresowane strony. Sąsiadujące z inwestycją tereny wykorzystywane są rolniczo, natomiast sąsiedztwo wschodnie – to tereny funkcjonującego Międzygminnego Składowiska Odpadów gminy Wągrowcu. Najbliższe zabudowania mieszkalne znajdują się w odległości około 1 km i są to pojedyncze zabudowania siedliskowe. Sama lokalizacja jest zatem bardzo korzystna i co więcej w wyniku przeprowadzonych analiz nie wykazano, aby instalacje stwarzały zagrożenie dla środowiska i powinny dotrzymywać standardów jakości środowiska poza własnym terenem. Główna kwestią problematyczną w przypadku eksploatacji instalacji może być emisja zanieczyszczeń do atmosfery i symbolizujący ją komin, który w wielu przypadkach jest widoczny z dalszej odległości. Nie przewiduje się jednak negatywnych oddziaływań związanych z eksploatacją Instalacji poza terenem, do którego Inwestor posiada tytuł prawny. Wszystkich jednak ewentualnych konfliktów społecznych nigdy nie można do końca przewidzieć i określić. Ich przyczyną mogą być subiektywne odczucia 209 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” uczestników konfliktu niezwiązane z rzeczywistym, udowodnionym naruszeniem lub nieprzestrzeganiem obowiązującego prawa. Należy podkreślić, że chwilowe uciążliwości jakie występują wyłącznie w fazie budowy przedsięwzięcia (głównie hałas, zanieczyszczenia), ograniczone do pory dnia, nie mogą być przyczyną uzasadnionego konfliktu społecznego. Inwestor nie prowadził do tej pory żadnych konsultacji społecznych dotyczących projektu. Ponieważ informacja o prowadzeniu postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko podawana jest do wiadomości publicznej przez prowadzący postępowanie organ samorządowy, inwestor powinien na tym etapie zadeklarować wolę przeprowadzenia spotkania konsultacyjnego z zainteresowanymi stronami. 18. Przedstawienie propozycji monitoringu oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na etapie jego budowy i eksploatacji lub użytkowania, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru 18.1 Etap realizacji W fazie realizacji przedsięwzięcia nie przewiduje się prowadzenia monitoringu. Na potrzeby projektu budowlanego inwestycji, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 24 września 1998r. w sprawie ustalania warunków posadawiania obiektów budowlanych (Dz.U. z 1998r. nr 126, poz. 839), należy przeprowadzić badania i opracować dokumentację geologiczno – inżynierską. Prace te obejmują m.in. badania chemiczne właściwości gruntów i wód gruntowych. Zaleca się jedynie kontrolę stanu technicznego maszyn i urządzeń, a także prowadzonych robót w celu uniknięcia zanieczyszczenia gruntu odpadami lub substancjami ropopochodnymi (wyciek oleju z niesprawnych maszyn). W przypadku odwodnienia wykopów budowlanych, przed przystąpieniem do odwadniania należy uzyskać pozwolenie wodno - prawne na odwodnienie wykopów budowlanych, zgodnie z zapisami ustawy Prawo wodne. 18.2 ETAP EKSPLOATACJI 18.2.1 Monitoring procesów technologicznych Monitoring parametrów procesowych, tzw. technologiczny jest pomiarem uzupełniającym i wspomagającym monitoring emisji zanieczyszczeń do powietrza i w łącznym spełnieniu wymagań daje gwarancję dotrzymania norm emisji. 210 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” W rozważanym przypadku proponuje się następujący układ monitoringu technologicznego. W instalacji kotłowej należy przeprowadzać ciągle pomiary następujących parametrów: • temperatury spalin w komorze obrotowej, komorze fluidalnej, komorze dopalania, kanale konwekcyjnym za poszczególnymi powierzchniami ogrzewalnymi oraz na wlocie do czopucha wylotowego spalin z kotła, • ciśnienia spalin na wlocie i wylocie z komory obrotowej, komory fluidalnej, komory separacji, komory dopalania w kanale konwekcyjnym za poszczególnymi powierzchniami ogrzewalnymi, na wylocie z kanału kotła oraz za i przed wszystkimi urządzeniami do oczyszczania spalin, • skład gazów palnych i spalin na wylocie z komory obrotowej, skład spalin w różnych strefach spalania komory fluidalnej, komory separacji , komory dopalania i na wyjściu z czopucha wylotowego spalin z kotła, • zawartość tlenu w gazach pirolitycznych w komorze obrotowej, w gazach spalinowych w komorze fluidalnej, w komorze dopalania i w czopuchu wylotowym spalin z kotła, • zawartość substancji stałych w spalinach na wylocie z komory dopalania, na wylocie czopucha wylotowego z kotła, za multicyklonem i za filtrem workowym na wlocie do komina, zawartość lotnego koksiku (karbonizatu) w lotnym popiele za multicyklonem i za filtrem workowym, • zawartość koksiku (karbonizatu) w żużlu odprowadzonym ze złoża fluidalnego. W komorze obrotowej, komorze fluidalnej i w komorze dopalania monitorowana będzie: • temperatura gazów pirolitycznych, • temperatura wymurówki komory obrotowej, • temperatura złoża fluidalnego, • temperatura spalin, • rozkład ciśnień w instalacji komory obrotowej, komory fluidalnej, komory dopalania kanału konwencyjnego kotła i urządzeń oczyszczających spaliny, • pomiar ilości mediów podawanych do układu spalania takich jak, paliwo wspomagające, powietrze „pierwotne”, „wtórne”, „trzecie” i „fluidyzacyjne”, oraz „dopalające”, wspomagające spaliny z recyrkulacji do gazu fluidyzacyjnego, • komory: fluidyzacyjna, separacji i dopalania będą wyposażone we wzierniki do obserwacji, które powinny umożliwić nadzór wzrokowy nad przebiegiem procesu oraz powinny być wyposażone w króćce umożliwiające zainstalowanie przyrządów pomiarowych nie zainstalowanych na stałe. W celu oczyszczenia spalin metodami „pierwotnymi” podczas procesu spalania monitoring powinien obejmować: • pomiar ilości węglanu wapnia do „pierwotnej” neutralizacji siarki i chloru zawartych w odpadach, 211 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” • pomiar ilości podawanego powietrza do poszczególnych stref spalania w celu obniżenia ilości termicznych tlenków azotu metodą „pierwotną” przez obniżenie koncentracji O2 i N2 oraz utrzymania temperatury spalania poniżej 1300°C, • pomiar ilości wdmuchanego do przestrzeni komory fluidalnej, stałej fazy mocznika NH3 (NH3) lub pomiar ilości wstrzykiwanego roztworu mocznika oraz jego temperaturę i ciśnienie, • pomiar ciągły stężenia niewykorzystanego do redukcji NOx, mocznika NH3 w „oknie” temperaturowym komory fluidalnej, • pomiar ciągły stężenia NOx, na wylocie z czopucha spalin kotła. W układzie „wtórnym” systemu oczyszczania spalin na zewnątrz układu kotłowego zakres monitoringu obejmuje: • pomiar ciągły ciśnienia i temperatury spalin na wylocie z kotła, • pomiar ciągły stężenia pyłu za odpylaczem multicyklonowym, • pomiar ciągły ilości podawanego sorbentu do reaktora redukującego kwaśne związki siarki chloru i fluoru i opary metali ciężkich, • pomiar ciągły stężenia pyłu za odpylaczem workowym, • pomiar ciągły ciśnienia gazów na wlocie i wylocie z poszczególnych urządzeń oczyszczającym spaliny, • pomiar ciągły stężenia SO2 za filtrem tkaninowym, • pomiar okresowy wytypowanych kwaśnych składników gazów oraz oparów metali ciężkich przed i za filtrem tkaninowym, • pomiar ciągły zawartości O2 na wyjściu z czopucha kotła. Proces technologiczny biogazowni jest zautomatyzowany, a wszelkie istotne parametry pracy instalacji są monitorowane. Regularnie wykonywane będą kontrole i przeglądy urządzeń, a stwierdzone usterki zostaną niezwłocznie usunięte. Monitoring procesu technologicznego obejmował będzie m.in.: • regularne kontrole i przeglądy poszczególnych elementów instalacji • ewidencję ilościową oraz analizę jakościową składu wykorzystywanych surowców • monitoring istotnych parametrów procesu fermentacji beztlenowej (m.in. ph, temperatura, ładunek organiczny, ilość i skład biogazu) • monitoring i wizualizację przebiegu procesu za pomocą programu komputerowego (wielkość produkcji energii elektrycznej) • monitoring przebiegu procesu higienizacji wsadu (min. Monitorowanie temperatury w czasie procesu i rejestracja wyników) W przypadku wykrycia usterki nastąpi automatyczna reakcja systemu sterującego – np. w przypadku awarii jednostki kogeneracyjnej i braku wolnej przestrzeni w zbiornikach gazu, system automatycznie uruchomi spalanie biogazu w awaryjnej pochodni oraz wyłączy podawanie substratów do zbiorników fermentacyjnych w celu ograniczenia jego produkcji. 212 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 18.2.2 Monitoring emisji zanieczyszczeń powietrza Wymagania dotyczące prowadzenia pomiarów emisji z instalacji szczegółowo określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody Dz.U.08.206.1291). Zakres oraz metodyki referencyjne wykonywania pomiarów ciągłych i okresowych emisji zanieczyszczeń do powietrza dla instalacji termicznego przekształcania odpadów przedstawiono w tabeli poniżej: Tabela 25 Substancje i parametry mierzone w sposób ciągły oraz metodyki referencyjne wykonywania pomiarów ciągłych. Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10 11. 12. Nazwa substancji lub parametru - Jednostka Metodyka referencyjna zakres Pyt ogółem mg/m3 Technika dowolna wzorcowana metoda grawimetryczną SO2 mg/m3 Absorpcja promieniowania IR lub inna metoda optyczna z uwzględnieniem normy PN-ISO 7935 3 Absorpcja promieniowania IR lub inna NOx (w przeliczeniu na NO2) mg/m metoda optyczna z uwzględnieniem normy PN-ISO 10849 CO mg/m3 Absorpcja promieniowania IR HCl mg/m3 Absorpcja promieniowania IR Substancje organiczne w postaci gazów i mg/m3 Technika ciągłej detekcji płomieniowopar wyrażone jako całkowity węgiel jonizacyjnej (FID) organiczny HF mg/m3 Absorpcja promieniowania IR Metoda paramagnetyczna, celi cyrkonowej lub O2 % elektrochemiczna gwarantująca niepewność pomiaru nie gorszą niż ± 0,4% obj. O2 Prędkość przepływu spalin lub ciśnienie m/s Pa 1), 2) dynamiczne spalin Temperatura spalin w przekroju K 3) pomiarowym Ciśnienie statyczne lub bezwględne Pa 4) spalin Wilgotność bezwzględna gazów 2), 5) odlotowych lub stopień zawilżenia gazów Objaśnienia: IR - promieniowanie podczerwone, w przypadku braku możliwości technicznych lub metrologicznych zainstalowania urządzeń do ciągłego pomiaru prędkości przepływu spalin lub ciśnienia dynamicznego spalin dopuszcza się odstępstwa od prowadzenia ciągłych pomiarów prędkości przepływu spalin lub ciśnienia dynamicznego spalin oraz wyznaczanie strumienia objętości spalin metodą bilansową, gdy gwarantuje ona uzyskanie niepewności wyniku mniejszej niż 10 %, 2) pomiary parametrów mogą być wykonywane dowolnymi metodami gwarantującymi niepewność pomiaru mniejszą niż 10 %, 3) dowolna metoda gwarantująca niepewność pomiaru ±5 K, 4) dowolna metoda gwarantująca niepewność pomiaru ± 10 Pa, 1) 213 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 5) dopuszcza się odstępstwa od prowadzenia ciągłych pomiarów wilgotności bezwzględnej lub stopnia zawilżenia oraz ich wyznaczanie metodą bilansową, gdy gwarantuje ona uzyskanie niepewności wyniku mniejszej niż 10 %, 6) metodykę należy dobrać odpowiednio do stężenia oznaczanego pierwiastka. Tabela 26 Substancje mierzone w sposób okresowy oraz metodyki referencyjne wykonywania pomiarów okresowych. 1 Nazwa substancji Pb mg/m3 2 Cr mg/m3 3 Cu mg/m3 4 Mn mg/m3 5 Ni mg/m3 6 As mg/m3 7 Cd mg/m3 8 Hg mg/m3 9 Tl mg/m3 10 Sb mg/m3 11 V mg/m3 12 Co mg/m3 Lp. Jednostka Metodyka referencyjna Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna atomowa ze wzbudzeniem plazmowym6) Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna atomowa ze wzbudzeniem plazmowym6) Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna atomowa ze wzbudzeniem plazmowym6) Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna atomowa ze wzbudzeniem plazmowym6) Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna atomowa ze wzbudzeniem plazmowym6) Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna atomowa ze wzbudzeniem plazmowym6) Spektrometria absorpcji atomowej lub emisyjna atomowa ze wzbudzeniem plazmowym6) Norma PN-EN 13211 Spektrometria absorpcji atomowej lub atomowa ze wzbudzeniem plazmowym6) Spektrometria absorpcji atomowej lub atomowa ze wzbudzeniem plazmowym5) Spektrometria absorpcji atomowej lub atomowa ze wzbudzeniem plazmowym6) Spektrometria absorpcji atomowej lub atomowa ze wzbudzeniem plazmowym6) Norma PN-EN 1948 - 1,2,3 spektrometria spektrometria spektrometria spektrometria spektrometria spektrometria spektrometria emisyjna spektrometria emisyjna spektrometria emisyjna spektrometria emisyjna spektrometria 13 Dioksyny ng/m3 i furany 1. Ciągłe pomiary emisji tlenków azotu (NOx) wykonuje się wtedy, gdy w pozwoleniu na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza lub w pozwoleniu zintegrowanym ustalono wielkość dopuszczalnej emisji tej substancji. 2. Systemy do ciągłych pomiarów emisji do powietrza co najmniej raz w roku podlegają procedurom zgodnym z normą PN-EN 14181, zapewniającym odpowiedni poziom jakości, w tym co najmniej raz na trzy lata kontroli za pomocą pomiarów równoległych prowadzonych z użyciem innych systemów z zastosowaniem metodyk referencyjnych lub manualnych (dla pyłu zgodnie z normą PN-Z-04030-7 lub normą PN-EN 13284-1, dla NOx zgodnie z normą PN-EN 14792, dla HCl zgodnie z normą PN- EN 1911, dla SO2 zgodnie z normą PN-EN 14791, dla O2 zgodnie z normą PN-EN 14789). 3. Systemy do ciągłych pomiarów emisji do powietrza podlegają zgodnie z normą PN-EN 14181 pełnej procedurze kalibracji i walidacji w przypadku: • systemów nowo instalowanych, • systemów istniejących - co najmniej raz w ciągu trzech lat, • każdej większej zmiany w pracy instalacji spalania paliw i większych zmian lub napraw systemów istniejących. 4. Wartości średnie dobowe wyznaczane są na podstawie wartości średnich trzydziestominutowych lub dziesięciominutowych stężeń substancji zmierzonych w czasie eksploatacji instalacji, z uwzględnieniem okresów rozruchu i zatrzymywania, o ile podczas ich trwania spalane są odpady, po odjęciu wartości przedziału ufności określonego w pkt 5 niniejszego załącznika. 214 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 5. Wartości przedziału ufności dla pojedynczego wyniku pomiaru określa się zgodnie z normą PN-EN 14181, przyjmując, że 95 % wartości przedziału ufności pojedynczego wyniku pomiaru nie powinno przekraczać następujących wartości wyrażonych w procentach standardu emisyjnego: 1) 10 % - w przypadku tlenku węgla; 2) 20 % - w przypadku dwutlenku siarki; 3) 20 % - w przypadku dwutlenku azotu; 4) 30 % - w przypadku pyłu całkowitego; 5) 30 % - w przypadku całkowitego węgla organicznego; 6) 40 % - w przypadku chlorowodoru; 7) 40 % - w przypadku fluorowodoru. 6. Jeżeli z powodu niesprawności lub konserwacji systemu do pomiarów ciągłych, w ciągu roku kalendarzowego wystąpi więcej niż 10 dni, w których z każdej doby więcej niż pięć średnich trzydziestominutowych wartości stężeń substancji jest nieważnych, to prowadzący instalację podejmuje działania w celu zwiększenia niezawodności systemu ciągłego pomiaru emisji i informuje wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o podjętych działaniach. W świetle powyżej sformułowanych wymagań dla instalacji termicznego przekształcania odpadów należy prowadzić pomiary ciągłe dla: • pyłu ogółem, • NOx (w przeliczeniu na NO2), • CO, • SO2, • HCl, • HF, • substancji organicznych w postaci gazów i par wyrażone jako całkowity węgiel organiczny, • O2, • prędkości przepływu spalin lub ciśnienia dynamicznego spalin, • temperatury spalin w przekroju pomiarowym, • ciśnienia statycznego spalin, • wilgotności. Jeżeli prowadzący instalację lub urządzenie może wykazać, że emisje chlorowodoru, fluorowodoru i dwutlenku siarki w żadnych okolicznościach nie będzie wyższe niż standardy emisyjne to pomiary emisji tych substancji mogą być prowadzone okresowo, z częstotliwością co najmniej raz na 6 miesięcy, a przez pierwszy rok eksploatacji – co najmniej raz na 3 miesiące. Przesłanką do ograniczenia częstotliwości pomiarów może być ustabilizowany skład chemiczny spalanych odpadów, co nie ma zastosowania dla przedmiotowej instalacji. Pozostałe pomiary należy prowadzić okresowo dla: metali: · Pb, Cr, Cu, Mn, Ni, As, Cd, Hg, Tl, Sb, V, Co oraz dioksyn i furanów. W pierwszym roku eksploatacji pomiary okresowe powinny być prowadzone co najmniej raz na trzy miesiące, a w kolejnych latach co najmniej raz na sześć miesięcy. Okresowe pomiary stężeń emitowanych pyłów należy prowadzić również dla instalacji odpylających powietrze z separatora linii do wytwarzania prefabrykowanych materiałów budowlanych oraz dla instalacji odprowadzających powietrze z suszarni paliwa. 215 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” 18.2.3 Monitoring odprowadzanych ścieków Na bieżąco rejestrowana będzie ilość zużytej wody oraz wykorzystanych ścieków. Ze względu na proponowane odprowadzanie ścieków deszczowych z terenów narażonych na zanieczyszczenie do kanalizacji deszczowej, a następnie powrót tej wody do procesu technologicznego, niezbędne jest wykonywanie pomiarów kontrolnych zawartości zanieczyszczeń w odprowadzanych ściekach. Zgodnie z zapisem Rozporządzenie Ministra Budownictwa z dnia 14 lipca 2006 r. w sprawie sposobu realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych (Dz. U. z dnia 28 lipca 2006 r. 06.136.964) „pobór próbek ścieków przemysłowych zawierających substancje zanieczyszczające oraz pomiary stężeń tych substancji powinny być wykonywane przez dostawcę ścieków przemysłowych nie rzadziej niż dwa razy w roku, w miejscu reprezentatywnym dla odprowadzanych ścieków (np. za separatorem). 18.2.4 Monitoring odpadów Zgodnie z art. 36 ustawy o odpadach wytwórca odpadów zobowiązany jest do prowadzenia ich ewidencji jakościowej oraz ilościowej. Ewidencja, wraz z bilansem materiałowym instalacji i całego zakładu stanowi formę monitoringu. Wzór karty ewidencyjnej określono w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 lutego 2006 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz.U.06.30.213). Wytwórca odpadów może zlecić obowiązki w zakresie gospodarowania odpadami innemu posiadaczowi odpadów posiadającemu zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie gospodarki odpadami. Przekazanie obowiązków udokumentowane musi być kartą przekazania odpadu. Zgodnie z art. 37 ustawy o odpadach posiadacz odpadów prowadzący ewidencję odpadów jest obowiązany sporządzić na formularzu zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów oraz o sposobach gospodarowania nimi. W ramach kontroli funkcjonowania gospodarki odpadami przewiduje się następujące działania: • Przyjęcie odpadów nastąpi po uprzednim ustaleniu masy odpadów oraz sprawdzeniu zgodności przyjmowanych odpadów z danymi zawartymi w karcie przekazania odpadów, • Prowadzenie systemu ewidencji odpadów (przyjmowanych i wytwarzanych) zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 8 grudnia 2010 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów, • Pomiary wartości opałowej i wilgotności w odpadach przyjmowanych do termicznego przekształcania- 4 razy do roku, 216 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” • Roczne sprawozdanie na potrzeby Głównego Urzędu Statystycznego. 18.2.5 Monitoring hałasu W przypadku istotnych zmian w projekcie związanych z wprowadzeniem nowych źródeł hałasu należy wykonać ponowne obliczenia akustyczne z uwzględnieniem parametrów akustycznych charakterystycznych dla ostatecznie przyjętych rozwiązań technologicznych i ostatecznej lokalizacji urządzeń. Po uruchomieniu nowej instalacji należy wykonać kontrolne pomiary hałasu w środowisku, w punktach zlokalizowanych na najbliższych terenach podlegających ochronie prawnej. Następne pomiary środowiskowe należy wykonać po roku od uruchomienia nowej instalacji. 19. Wskazanie trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy, jakie napotkano, opracowując raport W trakcie sporządzania niniejszego raportu nie napotkano trudności wymienionych w tytule tego rozdziału. Niniejszą dokumentację sporządzono na etapie planowania przedsięwzięcia, w oparciu o dane i informacje uzyskane od twórców koncepcji. Dla planowanej inwestycji brak dokumentacji projektowej. Opisywane przedsięwzięcie znajduje się obecnie na etapie koncepcji, w związku z czym niektóre zagadnienia zostały potraktowane ogólnie. Szereg informacji możliwych będzie do uzyskania dopiero na etapie projektowania dokumentacji. 20. Streszczenie w języku niespecjalistycznym informacji zawartych w raporcie, w odniesieniu do każdego elementu raportu W niniejszym raporcie oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia przeanalizowano wszystkie elementy środowiska we wzajemnym ich powiązaniu dla fazy realizacji, eksploatacji i ewentualnej likwidacji. Ze względu na charakter przedsięwzięcia i analizowane warianty technologiczne stwierdzono że głównymi elementami potencjalnie negatywnego oddziaływania na środowisko mogą być: - zagospodarowanie powstających odpadów, - problematyka gospodarki wodno-ściekowej, - emisja zanieczyszczeń do powietrza, - zagrożenia dla klimatu akustycznego, - wpływ na środowisko przyrodnicze. 217 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” Z przeprowadzonej analizy wariantowości technologii proponuje się zastosowanie technologii typu „K” energetycznego recyklingu odpadów z turbozespołem parowym oraz turbiną ORC, gorzelni rolniczej, biogazowni z 4 jednostkami kogeneracyjnymi, instalacji do produkcji prefabrykowanych materiałów budowlanych, zbiorników ziemnych do hodowli masy glonowej (laguny). Przedsięwzięcie ograniczać się będzie do działki nr 14/1, położonej w obrębie ewidencyjnym Nowe, gmina Wągrowiec, do której tytuł prawny posiada Inwestor. Wskazana działka stanowi teren obecnie niezagospodarowany, nieuzbrojony. Wybrana lokalizacja jest zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego uchwalonym. W wyniku przeprowadzonych obliczeń emisji zanieczyszczeń nie stwierdzono przekroczeń stężeń dopuszczalnych. Wykonane obliczenia wykazały iż stężenia tlenku węgla, dwutlenku siarki oraz pyłu zawieszonego są bardzo niskie, znacznie poniżej dopuszczalnych wartości. Największe znaczenie będzie mieć emisja dwutlenku azotu, jednak również w tym przypadku nie stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnych zarówno na terenie planowanej inwestycji jak i poza nią. Obliczenia akustyczne wykonane dla sytuacji skrajnie niekorzystnej i przy założeniu maksymalnych mocy akustycznych poszczególnych urządzeń nie wykazały przekroczeń dopuszczalnych wartości na granicach terenów akustycznie chronionych. W zasięgu oddziaływania obiektu brak jest obszarów chronionych, zabytków kultury czy stanowisk archeologicznych. Realizacja inwestycji nie spowoduje zniszczenia cennych gatunków fauny i flory. 21. Nazwiska osób sporządzających raport Zespół w składzie: ü Mgr inż. Katarzyna Domnik ü Mgr Jarosław Gopek ü Mgr inż. Wojciech Krużewski ü Mgr Ewelina Katewicz 22. Źródła informacji stanowiące podstawę do sporządzenia raportu Materiały źródłowe: ü Wstępna koncepcja technologiczna opracowana przez firmę Ekspert-Sitr Sp. z o.o. ü Dane techniczne instalacji termicznej utylizacji odpadów metodą „K” (rozwiązanie typowe ZBUS-TKW Combustion Sp. z o.o.) ü Mapa zagospodarowania terenu – wstępna koncepcja Ekspert-Sitr Sp. z o.o. 218 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” ü ü ü ü ü ü ü ü ü ü Mapa sytuacyjno - wyskościowa Zdjęcie satelitarne (Google Earth) terenu inwestycji i otoczenia Ortofotomapa http://www.geoportal.gov.pl Raport o stanie środowiska w wielkopolsce w roku 2010 Biblioteka monitoringu środowiska - Poznań 2011. Krajowy plan gospodarki odpadami 2014 przyjęty uchwałą Nr 217 Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2010 r. w sprawie "Krajowego planu gospodarki odpadami 2014" (M. P. Nr 101, poz. 1183). Plan gospodarki odpadami dla województwa wielkopolskiego na lata 2008 – 2011 z perspektywą na lata 2012 – 2019 aktualizacja; Program ochrony środowiska powiatu wągrowieckiego na lata na lata 2011 – 2014z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015-2018. Materiały informacyjne o obszarach Natura 2000 dostępne na http://natura2000.gdos.gov.pl, Informacje udostępnione na stronie www.bip.wagrowiec.pl oraz www.wagrowiec.pl. Dokumentacja hydrogeologiczna i geologiczno-inżynierska dla projektowanego miejsko-gminnego składowiska odpadów wraz z zakładem utylizacji na terenie wsi Kopaszyn – Nowe – Toniszewo, gmina Wągrowiec; wyk. Przedsiębiorstwo Wiertniczo-Geologiczne GEOSONDA, ul. Wilczak 45/47, 61-623 Poznań; Poznań, czerwiec 1999 r. Dokumentacja zatwierdzona decyzją Starosty Wągrowieckiego z dnia 14.07.1999 r., znak OS-7530/2/99 Akty prawne: • Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. 08.25.150 ze zmianami); • Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U.08.199.1227); • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. nr 213 Poz. 1397) • Ustawa z dnia 27 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy - Prawo Ochrony Środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 05.113. 954); • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. 05.260.2181); • Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 marca 2002r. w sprawie wymagań dotyczących prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów (Dz. U. 2002 nr 37 poz. 339) z późniejszymi zmianami. • Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. 10.185.243); • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. 01.112.1206); 219 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” • Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (Dz. U. 04 Nr.92 poz. 880); • Ustawa z dnia 18 lipca 2001r. Prawo Wodne (Dz. U. 05.239.2019 ze zm.); • Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia przeciętnych norm zużycia wody (Dz.U.02.8.70); • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska (Dz.U.06.137.984); • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. 08.47.281); • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu. (Dz.U.2010 nr16 poz.87); • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U.2007nr.120 poz. 826); • Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego z dnia 3 października 2002 (WE) Nr 1774 ustanawiające przepisy dotyczące produktów pochodzenia zwierzęcego nie przeznaczonych do spożycia przez ludzi; • Ustawa z dnia 23 lipca 2003 o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz 1568 z późn. zm.); • Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr. 132, poz. 622); • Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr. 89, poz. 625 z późn. zm.); • Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr. 80, poz. 717 z późn. zm.); • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz.U. Nr 229, poz. 2313 z późn. zm.); • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz.U. Nr.122, poz. 1055); • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzenia dotrzymania tych poziomów (Dz.U. Nr 192, poz. 1883); • Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 31 stycznia 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów i ilości substancji niebezpiecznych których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (Dz.U. Nr 30, poz.208); • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz.U. Nr 122, Poz. 1055); 220 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 lipca 2007r w sprawie odzysku R10 (Dz.U.2007 Nr.228, poz. 1685 ze zm). POLSKIE NORMY 1. PN-N-01341:2000 / Ap.1 2001 Hałas środowiskowy. Metody pomiaru i oceny hałasu przemysłowego, 2. PN-ISO 1996-1:1999 Akustyka - Opis i pomiary hałasu środowiskowego – Podstawowe wielkości i procedury, 3. PN-ISO 1996-2:1999 / A1:2002 Akustyka - Opis i pomiary hałasu środowiskowego – Zbieranie danych dotyczących sposobu zagospodarowania terenu, 4. PN-ISO 1996-3:1999 Akustyka - Opis i pomiary hałasu środowiskowego – Wytyczne dotyczące dopuszczalnych poziomów hałasu, 5. PN-B-02151:1987 Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń w budynkach, 6. PN-EN 61000-6-3:2008 Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) - Część 6-3: Normy ogólne - Norma emisji w środowiskach: mieszkalnym, handlowym i lekko uprzemysłowionym, 7. PN-EN 61000-6-4:2008 Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) - Część 6-4: Normy ogólne - Norma emisji w środowiskach przemysłowych. 23. Spis załączników I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII. XIV. XV. Wstępna koncepcja zagospodarowania terenu Wypis z rejestru gruntów Wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Mapa hydrogeologiczna Mapa istniejących obszarów Natura 2000 w pobliżu lokalizacji inwestycji Mapa z odległościami do najbliższych zabudowań mieszkaniowych Porównanie zastosowanych rozwiązań z BAT. Tło zanieczyszczeń. Schemat technologii utylizacji odpadów metodą „K”. Pismo gestora sieci wodociągowej w zakresie możliwości dostaw wody dla przedmiotowej inwestycji. Mapa rozprzestrzeniania się hałasu na terenie inwestycji w porze dziennej. Mapa rozprzestrzeniania się hałasu na terenie inwestycji w porze nocnej. Rozkład stężeń COx emitowanego z terenu inwestycji. Rozkład stężeń NOx emitowanego z terenu inwestycji. Źródło danych na temat oczyszczania spalin w instalacji termicznej utylizacji odpadów. 221 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” ZAŁĄCZNIK NR I Wstępna koncepcja zagospodarowania terenu 222 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” ZAŁĄCZNIK NR II Wypis z rejestru gruntów 223 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” ZAŁĄCZNIK NR III Wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego 224 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” ZAŁĄCZNIK NR IV Mapa hydrogeologiczna 225 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” ZAŁĄCZNIK NR V Mapa obszarów Natura 2000 w pobliżu lokalizacji inwestycji 226 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” ZAŁĄCZNIK NR VI Mapa z odległościami do najbliższych zabudowań mieszkaniowych 227 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” ZAŁĄCZNIK NR VII Porównanie zastosowanych rozwiązań z BAT 228 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” ZAŁĄCZNIK NR VIII TŁO ZANIECZYSZCZEŃ 229 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” ZAŁĄCZNIK NR IX Schemat technologii utylizacji odpadów metodą „K” 230 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” ZAŁĄCZNIK NR X Pismo gestora sieci wodociągowej w zakresie możliwości dostaw wody dla przedmiotowej inwestycji 231 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” ZAŁĄCZNIK NR XI Mapa rozprzestrzeniania się hałasu na terenie inwestycji w porze dziennej 232 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” ZAŁĄCZNIK NR XII Mapa rozprzestrzeniania się hałasu na terenie inwestycji w porze nocnej 233 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” ZAŁĄCZNIK NR XIII Rozkład stężeń SOx emitowanego z terenu inwestycji 234 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” ZAŁĄCZNIK NR XIV Rozkład stężeń NOx emitowanego z terenu inwestycji 235 RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO PRZEDSIĘWZIĘCIA pn. „Zakład konwersji odpadów komunalnych na energię elektryczną i cieplną zlokalizowany na terenie działki nr 14/1, obr. Nowe, gmina Wągrowiec” ZAŁĄCZNIK NR XV Źródło danych na temat oczyszczania spalin w instalacji termicznej utylizacji odpadów 236