docJęzyk polski - Szkoła Podstawowa nr 20 w Katowicach
download 
Reklamacja Transkrypt
Język polski - Szkoła Podstawowa nr 20 w Katowicach
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO w Szkole Podstawowej nr 20 w Katowicach Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego w Szkole Podstawowej nr 20 w Katowicach zostały opracowane na podstawie programu nauczania Słowa z uśmiechem w klasach IV i V oraz Teraz polski w klasie VI. Przedmiotowe Zasady Oceniania z języka polskiego obowiązują w roku szkolnym 2016/2017. §1. ZASADY OGÓLNE: 1. Przedmiotem oceny z języka polskiego są: a) Wiadomości (wiedza przedmiotowa i jej rozumienie) – znajomość zasad ortografii i interpunkcji języka polskiego, gramatyki języka ojczystego, znajomość zagadnień z dziedziny kultury oraz medialnych. b) Umiejętności – czytanie głośne i ciche ze zrozumieniem, znajomość form wypowiedzi i stosowanie ich w praktyce – pisanie tekstów poprawnych pod względem ortograficznym, interpunkcyjnym i językowym; rozumienie pojęć polonistycznych, analiza tekstów literackich, czytanie i rozumienie tekstu, posługiwanie się językiem polskim w mowie i piśmie, wyrażanie opinii. c) Postawa ucznia (aktywność, zaangażowanie, obowiązkowość, stosunek do przedmiotu) systematyczność, pilność, d) Zaangażowanie w pracę na rzecz szkoły i środowiska lokalnego oraz udział w konkursach przedmiotowych (literackich, ortograficznych, recytatorskich). e) Posługiwanie się nowoczesnymi technologiami komunikacyjno-informacyjnymi dla wyszukiwania i korzystania z informacji. 2. Ocenianie ucznia jest systematyczne. Ocena ustalona przez nauczyciela jest ostateczna. 3. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości. 4. Wszystkie stosowane przez nauczyciela formy sprawdzania wiedzy i umiejętności ucznia są dla niego obowiązkowe. 5. Wszystkie prace pisemne (z wyjątkiem kartkówek) zapowiadane są i uzgadniane z uczniami z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. Nauczyciel podaje zakres sprawdzanej wiedzy i umiejętności. 6. Kartkówki są pracą pisemną niezapowiedzianą i obejmują trzy ostatnie tematy lekcyjne. Uczniowie nieobecni na kartkówce piszą ją na lekcji (kiedy są obecni). 7. Nie ma możliwości poprawiania ocen cząstkowych na tydzień przed klasyfikacją semestralną/roczną. 1 8. Uczeń może uzyskać w semestrze następujące oceny: OCENA ZA: CZYTANIE ciche MÓWIENIE głośne (kl. 4) wypowiadanie się PISANIE test czytania ze zrozumieniem test znajomości treści lektury odpowiedź z trzech ostatnich lekcji recytacja sprawdzian językowy test diagnostyczny praca klasowa np. na podstawie lektury praca domowa dyktando kartkówka rozwiązywanie zadań na podstawie lektur prowadzenie zeszytu ćwiczeń PROJEKTY AKTYWNOŚĆ ( plansze, plakaty, komiksy, słuchowiska, itp.) dobrowolnie przygotowane materiały na lekcję (referat, notatka, zdjęcia, biogram autora, itp.) PRACA NA LEKCJI grupowa indywidualna minimalna liczba ocen 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1-2 1 1 1 1 (uzyskanie oceny zależne jest od ucznia) 1(uzyskanie oceny zależne jest od ucznia) Sposoby oraz częstotliwość sprawdzania osiągnięć uczniów: • • • • • • • • Odpytywanie bieżące - na każdej lekcji. Wykonywanie przez uczniów ćwiczeń - według uznania nauczyciela. Prace klasowe w postaci testów rozszerzonej odpowiedzi - minimum 1 w semestrze. Sprawdziany gramatyczne - po każdej większej partii materiału. Dyktanda - 2 w semestrze. Testy badania kompetencji - minimum 1 w semestrze. Kartkówki - z bieżącego materiału - według uznania nauczyciela. Zeszyt przedmiotowy i zeszyt ćwiczeń - przynajmniej raz w semestrze. 9. Punkty uzyskane z prac klasowych, testów i sprawdzianów przeliczane są na stopnie według niżej podanej skali: ·0% - 29 % - niedostateczny ·30% - 49 % - dopuszczający ·50% - 74% - dostateczny ·75% - 90% - dobry 2 ·91% - 95% - bardzo dobry ·96%- 100% - celujący §2. SKALA OCEN I POZIOMY WYMAGAŃ 1. Uczniowie oceniani są według skali określonej w przepisach ogólnych Wewnątrzszkolnego Oceniania. 2. OCENY semestralne, roczne wyrażone są tradycyjną oceną szkolną: 1 – niedostateczny 2 – dopuszczający 3 – dostateczny 4 – dobry 5 – bardzo dobry 6 – celujący W odniesieniu do ocen bieżących, cząstkowych w klasach IV – VI można stosowaćprzy stopniu z przodu lub tyłu znaki: 1) „+” – więcej niż........... 2) „- „ - mniej niż............ 3) oceny powinny być wpisane do dziennika lekcyjnego z dopuszczalnymi, odpowiednimi skrótami (na przykładzie oceny „dobrej”): +4 więcej niżdobry 4 dobry -4 mniej niżdobry W celu uzyskiwania dogłębnej informacji na temat postępów ucznia w nauce, nauczyciel może wpisywaćw dzienniku inne znaki: np. – nieprzygotowanie bz - brak zadania oraz stosowaćzapisy w rożnych kolorach. 3. W trakcie semestru praca ucznia może być oceniana plusami i minusami. Plusy uczeń może uzyskać: uczestnicząc aktywnie w zajęciach, wykazując się wiedzą i umiejętnościami niepodlegającymi ocenianiu w innej formie (np. krótka odpowiedź na pytanie, rozstrzygnięcie problemu, praca w grupie), przynosząc z własnej inicjatywy pomoc przydatną na zajęciach lub wykonując inne działania dodatkowe nieobjęte ocenianiem w innej formie. Minusy uczeń otrzymuje przede wszystkim za brak zeszytu przedmiotowego, podręcznika i zeszytu ćwiczeń potrzebnych na zajęciach, a także nieudzielenie odpowiedzi na zadane przez nauczyciela pytanie dotyczące tematu zajęći niebranie aktywnego w nich udziału. 3 Kryteria oceniania z języka polskiego Klasa IV Wymagania Sprawności konieczne podstawowe rozszerzone dopełniające (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena: dobry) (ocena: bardzo dobry) UCZEŃ I. Odbiór odpowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji • czyta poprawnie tekst, wyznaczając głosowo granice zdań • czyta poprawnie tekst, zwracając uwagę na znaki interpunkcyjne • czyta płynnie tekst, podkreślając głosem ważne słowa • słucha uważnie wypowiedzi nauczyciela i uczniów • słucha uważnie całości wypowiedzi nauczyciela i uczniów • określa główną myśl tekstu • nawiązuje do wypowiedzi innych we własnej pracy • określa temat tekstu • zna pojęcia autor, narrator, czytelnik, słuchacz • rozpoznaje tekst literacki • rozpoznaje formy gatunkowe wypowiedzi (zaproszenie, życzenia, • odróżnia autora od narratora • rozpoznaje tekst informacyjny • odróżnia formy gatunkowe wypowiedzi • samodzielnie wydobywa z tekstu istotne informacje • określa relacje autor – narrator – czytelnik (słuchacz) • odróżnia tekst literacki od informacyjnego • zna funkcje różnych form gatunkowych wypowiedzi • czyta tekst, stosując odpowiednie tempo i intonację w zależności od treści • wykorzystuje wysłuchane wypowiedzi we własnej pracy • twórczo wykorzystuje informacje z tekstu • wyjaśnia funkcję autora i narratora w tekście • określa funkcje tekstu literackiego i informacyjnego • wyodrębnia elementy charakterystyczne dla 4 ogłoszenie, przepis) • wydobywa z tekstu wskazane informacje • wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost • rozumie treść pytań, poleceń i nieskomplikowanych informacji • zna pojęcie prawda, fałsz • zna pojęcie tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie • korzysta ze słownika ortograficznego • potrafi odnaleźć wskazane hasło w encyklopedii • zna pojęcie podmiot, orzeczenie, określenia • zna pojęcie zdanie pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte • wie, na jakie pytania odpowiada rzeczownik, czasownik, przymiotnik i przysłówek • rozpoznaje w tekście formy liczb odmiennych różnych form gatunkowych • porządkuje informacje z tekstu • odczytuje informacje wyrażone wprost • rozumie dosłowne znaczenia wyrazów • określa prawdziwość informacji dotyczącej tekstu • zna pojęcie akapit • zna budowę słownika ortograficznego • wyszukuje hasła w encyklopedii • rozpoznaje podmiot i orzeczenie w zdaniu, wyodrębnia związek główny • odróżnia zdanie od wypowiedzenia bez czasownika • rozpoznaje w wypowiedziach rzeczownik, czasownik, przymiotnik i • odróżnia informacje ważne od drugorzędnych • dostrzega w tekście treści wyrażone wprost i pośrednio • rozumie proste przenośne znaczenia wyrazów • wyodrębnia przesłanki w tekście • wyodrębnia w tekście cząstki kompozycyjne • korzysta ze słownika wyrazów bliskoznacznych • korzysta z informacji zawartych w encyklopedii • rozróżnia wyrazy określane i określające • rozpoznaje w tekście zdanie pojedyncze rozwinięte oraz nierozwinięte i rozumie ich funkcje • odróżnia rzeczowniki własne od pospolitych • rozpoznaje w tekście • hierarchizuje informacje • odczytuje treści wyrażone wprost i pośrednio • odróżnia znaczenia dosłowne wyrazów od prostych znaczeń przenośnych • wyciąga wnioski z tekstu • określa funkcję wstępu, rozwinięcia, zakończenia • określa funkcje słowników • korzysta z różnych źródeł informacji • wyjaśnia funkcję orzeczenia, podmiotu i określeń w zdaniu • wyodrębnia równoważnik zdania w tekście • wskazuje różnice między 5 części mowy • odczytuje proste znaki i piktogramy II. Analiza i interpretacja tekstów kultury • nazywa reakcje czytelnicze przysłówek • rozpoznaje w tekście formy czasów i rodzajów gramatycznych • rozpoznaje emocje na podstawie wyrazu twarzy formy osób • opisuje wrażenia towarzyszące odbiorowi tekstów literackich • określa sytuację bohatera literackiego i filmowego • opisuje wrażenia towarzyszące odbiorowi różnych tekstów kultury • porównuje sytuację bohatera z własnymi doświadczeniami • wypowiada się na temat sytuacji bohatera literackiego • wskazuje pozytywne i i filmowego negatywne cechy bohatera • wypowiada się na temat postaci literackiej • rozpoznaje różne teksty kultury • odróżnia dzieło literackie od filmu • zna pojęcie fikcja literacka • odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości • wymienia • rozpoznaje emocje wyrażane gestami i postawą rzeczownikiem, czasownikiem, przymiotnikiem i przysłówkiem • określa funkcje form liczb, czasów, rodzajów i osób w wypowiedzi • nazywa emocje wyrażane za pomocą różnych form ekspresji • prezentuje swój pogląd na temat bohatera • odróżnia prozę od poezji • odróżnia fikcję filmową od rzeczywistości • opisuje emocje towarzyszące odbiorowi tekstów kultury • komentuje sytuację bohatera • posługuje się argumentami, wyrażając swój stosunek do postaci • wskazuje środki artystycznego wyrazu charakterystyczne dla literatury i filmu • określa rolę autora tekstu w kreowaniu fikcji literackiej • wypowiada się na temat elementów fantastycznych w 6 • wymienia prawdopodobne (realistyczne) elementy świata przedstawionego • zna pojęcie epitet, porównanie, przenośnia • rozpoznaje wers, zwrotkę i refren, wskazuje rymy w wierszu • posługuje się terminami scena, aktor w kontekście widowiska teatralnego • przedstawia wybrane fakty dotyczące historii kina nieprawdopodobne (fantastyczne) elementy świata przedstawionego • odróżnia uosobienie od ożywienia • wskazuje w tekście literackim epitety, porównania, przenośnie (w • odróżnia wiersz ciągły od tym uosobienia i ożywienia) stroficznego i rymowy od • określa rolę rymów w wiersza bez rymów wierszu • posługuje się terminami kostium, rekwizyt w kontekście widowiska teatralnego • posługuje się pojęciami związanymi z filmem (aktor, reżyser, kadr, plan filmowy) • rozpoznaje wybrane gatunki filmowe • omawia wydarzenia w tekście • krótko prezentuje najistotniejsze informacje o • wyodrębnia wydarzenia w bohaterze • odróżnia wiersz od tekście innych tekstów kultury • wie, że bohater jest jednym z elementów świata przedstawionego w utworze • odróżnia film od programu informacyjnego • wypowiada się na temat fantastyki w baśniach • wyodrębnia różne elementy składające się na widowisko teatralne • rozpoznaje poszczególne plany filmowe • wyjaśnia różnicę między filmem animowanym a innymi gatunkami filmowymi • analizuje przebieg zdarzeń • wypowiada się na temat uczuć i przeżyć bohatera utworach współczesnych • objaśnia funkcje językowych środków stylistycznych • używa pojęć wiersz ciągły, stroficzny, rymowy, bezrymowy podczas analizy wiersza • rozpoznaje środki wyrazu charakterystyczne dla pantomimy • określa właściwości i funkcje poszczególnych planów filmowych • nazywa tworzywo przekazów audiowizualnych (ruchome obrazy, dźwięk) • stosuje słownictwo określające następstwo zdarzeń • określa motywy działania bohatera • wyjaśnia funkcję przysłowia 7 • identyfikuje opowiadanie, komiks, baśń, przysłowie • odczytuje teksty literackie na poziomie dosłownym III. Tworzenie wypowiedzi • używa pojęcia przesłanie w odniesieniu do baśni • posługuje się pojęciami dobro – zło w odniesieniu do treści baśni • czyta większość wymaganych lektur przynajmniej we fragmentach i analizuje podstawowe elementy ich świata przedstawionego • udziela poprawnych i logicznych odpowiedzi na pytania • przedstawia się w kilku zdaniach • formułuje poprawnie • odbiera różne teksty kultury na poziomie dosłownym • wie, że obecność przesłania jest jedną z cech baśni • rozróżnia pozytywne i negatywne zachowania bohaterów literackich • czyta większość wymaganych lektur w całości i analizuje ich świat przedstawiony • krótko wypowiada się na podany temat związany z otaczającą rzeczywistością • dostosowuje sposób przedstawiania do sytuacji komunikacyjnej • formułuje logiczne pytania do tekstu • wymienia cechy opowiadania, komiksu, baśni tradycyjnej i współczesnej • odczytuje przenośne sensy utworu opartego na nieskomplikowanych konstrukcjach metaforycznych • odczytuje przesłanie baśni • zestawia wartości i ich przeciwieństwa na zasadzie kontrastu • czyta wszystkie wymagane lektury w całości i interpretuje wybrane wątki • wypowiada się logicznie na podany temat związany z poznanymi tekstami kultury • stosuje formy grzecznościowe w wypowiedzi ustnej i pisemnej (pozdrowienia, list, życzenia SMS) • formułuje pytania o zróżnicowanej budowie • posługuje się pozawerbalnymi środkami • odczytuje proste symbole i alegorie • formułuje samodzielnie przesłanie baśni • odczytuje wartości i antywartości wpisane w teksty kultury • czyta wszystkie wymagane lektury w całości i interpretuje je w połączeniu z kontekstami • świadomie porządkuje i komponuje treść swoich wypowiedzi • dostosowuje sposób wyrażania się do zamierzonego celu • formułuje pytania o charakterze uogólniającym 8 pytania podczas rozmowy • tworzy wypowiedzi wyrażające różne intencje, np. prośbę, polecenie, podziękowanie, przepraszanie • redaguje według podanego wzoru użytkowe formy wypowiedzi: list prywatny (tradycyjny i email), kartkę z pozdrowieniami, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, przepis kulinarny, proste notatki w różnych formach • redaguje według podanego wzoru opowiadanie odtwórcze, opis przedmiotu, opis miejsca, • wydziela margines i dba o estetykę tekstu • sporządza według podanego wzoru odtwórczy plan ramowy wypowiedzi • słucha z uwagą uczestników rozmowy • czytając głośno, uwzględnia kropkę znak zapytania lub wykrzyknik na • stosuje różne typy wypowiedzeń w zależności od zamierzonego celu • redaguje samodzielnie użytkowe formy wypowiedzi komunikowania się stosownie do okoliczności • redaguje użytkowe formy wypowiedzi, stosuje odpowiednie słownictwo • podkreśla intencje wypowiedzi pozawerbalnymi środkami porozumiewania się • redaguje użytkowe formy wypowiedzi, stosując środki językowe podkreślające intencję wypowiedzi • redaguje opowiadanie twórcze oraz rozwinięty opis przedmiotu i miejsca • redaguje samodzielnie opowiadanie odtwórcze, opis przedmiotu i miejsca • wyróżnia istotne treści w tekstach użytkowych • sporządza samodzielnie odtwórczy plan ramowy wypowiedzi • mówi na temat, uczestnicząc w rozmowie • czytając głośno, uwzględnia przecinki w • tworzy wypowiedzi zgodne z cechami kompozycyjnymi danej formy • stosuje jednolitą formę wypowiedzeń (bez czasownika) w zapisie planu ramowego • włącza się do rozmowy w kulturalny sposób • czytając głośno, uwzględnia różne znaki interpunkcyjne • redaguje charakteryzujące się bogactwem językowym opowiadanie oraz opis przedmiotu i miejsca • rozplanowuje kompozycję układu treści w różnych formach notatek • dba o zwięzłość wypowiedzi w zapisie planu ramowego • reaguje na wypowiedzi innych rozmówców • czytając głośno, przekazuje intencję tekstu 9 końcu wypowiedzeń • wygłasza tekst z pamięci wypowiedzeniach • artykułuje prawidłowo głoski podczas recytacji • używa wypowiedzeń wykrzyknikowych ze świadomością ich funkcji • rozróżnia wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące • recytuje tekst poetycki • buduje logiczne zdania • używa świadomie wypowiedzeń oznajmujących, pytających i rozkazujących • tworzy poprawne wypowiedzenia pojedyncze i złożone • tworzy poprawne wypowiedzenia pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte • stosuje poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych • stara się przestrzegać poprawności gramatycznej wyrazów odmiennych • tworzy przysłówki od przymiotników • zna zasady pisowni: – rz, ż, ó, u, h, ch , – nie z rzeczownikami, przymiotnikami, • przestrzega poprawności gramatycznej wyrazów odmiennych, tworząc wypowiedzi o nieskomplikowanej strukturze językowej • używa przymiotników i przysłówków we właściwych kontekstach • stara się przestrzegać poprawności ortograficznej w zakresie pisowni: – rz, ż, ó, u, h, ch , • uwzględnia w wypowiedziach różne natężenie cech i właściwości • stosuje w większości wyrazów zasady pisowni: – rz, ż, ó, u, h, ch , – nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami i przysłówkami • głosowo interpretuje tekst • zapisuje poprawnie wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące, wykrzyknikowe • przekształca zdanie pojedyncze w równoważnik zdania i odwrotnie ze świadomością celu • poprawnie stosuje w wypowiedzi wyrazy o trudnej odmianie • używa we właściwych kontekstach przymiotników i przysłówków o różnych natężeniach cechy • stosuje we wszystkich wyrazach zasady pisowni: – rz, ż, ó, u, h, ch , – nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami i 10 czasownikami i przysłówkami – nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami i przysłówkami – wyrazów wielką i małą literą –ąię – wyrazów wielką i małą literą – wyrazów wielką i małą literą – i po spółgłoskach –ąię –ąię –ąię w podanym zestawie ortogramów – i po spółgłoskach – i po spółgłoskach – wyrazów wielką i małą literą – i po spółgłoskach w podanym zestawie ortogramów • zamyka wypowiedzenia oznajmujące kropką • stosuje poprawnie kropkę • stosuje poprawnie kropkę, w zapisie dat znak zapytania lub wykrzyknik na końcu • odróżnia wyrazy wypowiedzeń pokrewne od • tworzy rodziny wyrazów bliskoznacznych przysłówkami w podanym zestawie ortogramów • poprawnie używa różnych znaków interpunkcyjnych • stosuje świadomie w swoich wypowiedziach związki frazeologiczne • operuje poprawnie słownictwem skoncentrowanym przede wszystkim wokół tematów: dom, rodzina, szkoła i nauka, środowisko przyrodnicze i społeczne Ocenę celującą otrzymuje uczeń, którego osiągnięcia w znacznym stopniu wykraczają poza wymagania dopełniające i sytuują się na poziomie ponadprogramowym. Jego praca cechuje się aktywnością, samodzielnością i kreatywnością. Prezentuje wysoki poziom wiedzy i umiejętności. Posiada szerokie kompetencje w zakresie odbioru tekstów kultury. Chętnie czyta i zna wiele tekstów ponadprogramowych. Twórczo i 11 samodzielnie rozwija swoje zainteresowania. Podejmuje działalność literacką i kulturalną. Swobodnie korzysta z wielu źródeł w docieraniu do informacji, wykorzystuje funkcjonalnie nowoczesne technologie informacyjno- komunikacyjne. Tworzy bezbłędne pod każdym względem wypowiedzi ustne i pisemne. Jest aktywny, bierze udział (z dobrymi wynikami) w konkursach szkolnych i pozaszkolnych. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, którego wyniki nie osiągają poziomu wymagań koniecznych, w związku z tym, nie jest w stanie wykonać zadań o niewielkim stopniu trudności. Brak wiedzy i umiejętności nie rokuje osiągnięcia nawet minimalnego postępu. 12 Kryteria ogólne oceniania z języka polskiego KLASA V Wymagania Sprawności konieczne podstawowe rozszerzone dopełniające (ocena: dopuszczający) (ocena: dostateczny) (ocena dobry) (ocena: bardzo dobry) UCZEŃ I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji • czyta poprawnie tekst, wyznaczając głosowo granice zdań, zwracając uwagę na znaki interpunkcyjne • czyta poprawnie tekst, podkreślając głosem ważne słowa • czyta płynnie tekst, podkreślając odpowiednią modulacją nastrój i emocje bohaterów • czyta tekst, stosując odpowiednie tempo i intonację w zależności od treści • słucha uważnie wypowiedzi nauczyciela i uczniów • słucha uważnie wszystkich wypowiedzi nauczyciela i uczniów • nawiązuje do wypowiedzi innych we własnej pracy • wykorzystuje wysłuchane wypowiedzi we własnej pracy • określa temat oraz kategorie dotyczące podstawowych elementów świata przedstawionego tekstu • zna pojęcia: autor, narrator, czytelnik, słuchacz, nadawca, odbiorca wypowiedzi • wydobywa istotne informacje z tekstu • samodzielnie wydobywa z tekstu wiele informacji • twórczo wykorzystuje informacje z tekstu • odróżnia autora od narratora oraz nadawcę od odbiorcy wypowiedzi • określa relacje autor – narrator – czytelnik (słuchacz) oraz nadawca – odbiorca wypowiedzi • wyjaśnia funkcję nadawcy i odbiorcy w odniesieniu do różnego typu wypowiedzi • rozpoznaje tekst literacki oraz tekst informacyjny • odróżnia tekst literacki od informacyjnego • porównuje wybrane elementy tekstów literackich i informacyjnych • określa funkcje tekstu literackiego i informacyjnego 13 • rozpoznaje formy gatunkowe wypowiedzi (zaproszenie, życzenia, gratulacje, zawiadomienie, ogłoszenie, instrukcję) • odróżnia formy gatunkowe wypowiedzi • zna funkcje różnych form gatunkowych wypowiedzi • wyodrębnia elementy charakterystyczne dla różnych form gatunkowych • porządkuje informacje z tekstu • odróżnia informacje ważne od drugorzędnych • hierarchizuje informacje • ocenia wpływ porządkowania informacji na proces zapamiętywania • wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost • rozumie treść pytań, poleceń oraz prostych informacji • dostrzega w tekście treści wyrażone wprost i pośrednio • rozumie dosłowne i niektóre przenośne znaczenia wyrazów w wypowiedzi • wyszukuje w tekście treści wyrażone pośrednio • rozumie przenośne znaczenia wyrazów w wypowiedzi • odczytuje treści wyrażone wprost i pośrednio • odróżnia znaczenia dosłowne wyrazów przenośnych w wypowiedzi • zna pojęcia prawda i fałsz • określa prawdziwość informacji dotyczącej tekstu • wyodrębnia przesłanki w tekście • wyciąga wnioski z tekstu • zna pojęcia: tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie, akapity • wyodrębnia w tekście cząstki kompozycyjne • określa relacje między częściami składowymi wypowiedzi • określa funkcje części składowych wypowiedzi • korzysta ze słownika ortograficznego • zna budowę słownika języka polskiego oraz słownika wyrazów obcych • określa funkcje różnych słowników • wyszukuje hasła w encyklopedii • rozpoznaje podmiot i orzeczenie w zdaniu • zna budowę hasła encyklopedycznego • zna pojęcia: przydawka, dopełnienie, okolicznik sposobu, okolicznik czasu, okolicznik miejsca • odróżnia zdanie pojedyncze • rozpoznaje w tekście zdanie • korzysta ze słownika wyrazów bliskoznacznych, słownika języka polskiego oraz słownika wyrazów obcych • korzysta z informacji zawartych w encyklopedii • rozpoznaje podmiot gramatyczny, szeregowy, towarzyszący oraz orzeczenie czasownikowe i orzeczenie wyrażone wyrazami typu można, warto z bezokolicznikiem • rozpoznaje równoważnik • korzysta z różnych źródeł informacji • wyjaśnia funkcję orzeczenia, podmiotu, przydawki, dopełnienia i okolicznika w zdaniu • określa funkcję zdań 14 rozwinięte i nierozwinięte, zna pojęcia zdanie pojedyncze i zdanie złożone • rozpoznaje w wypowiedziach rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki, przysłówki oraz niektóre liczebniki i przyimki • rozpoznaje w tekście formy liczb, rodzajów gramatycznych, czasów odmiennych części mowy II. Analiza i interpretacja tekstów kultury • odczytuje proste znaki, w tym emotikony • nazywa reakcje czytelnicze • wypowiada się na temat sytuacji bohatera literackiego i filmowego pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte, zdanie pojedyncze i złożone, odróżnia zdanie i wypowiedzenie bez osobowej formy czasownika • rozpoznaje w tekście liczebniki oraz przyimki zdania, określa typy zdań złożonych współrzędnie współrzędnie złożonych różnego typu • wskazuje różnice między różnymi częściami mowy • określa funkcje różnych części mowy w wypowiedzeniu • odróżnia czasowniki w formie osobowej i nieosobowej oraz niektóre czasowniki dokonane i niedokonane • rozpoznaje rzeczowniki żywotne i nieżywotne, osobowe i nieosobowe oraz formy przypadków rzeczownika i przymiotnika • rozpoznaje emocje wyrażane gestami i postawą • opisuje wrażenia towarzyszące odbiorowi różnych tekstów kultury • zestawia sytuację bohatera z własnymi doświadczeniami • określa funkcje różnych form gramatycznych odmiennych części mowy w wypowiedzeniu • rozpoznaje emocje na podstawie wyrazu twarzy • opisuje wrażenia towarzyszące odbiorowi tekstów literackich • określa sytuację bohatera literackiego i filmowego • nazywa emocje wyrażane za pomocą różnych form ekspresji • opisuje emocje towarzyszące odbiorowi tekstów kultury • komentuje sytuację bohatera • wypowiada się na temat postaci literackiej, wskazuje pozytywne i negatywne cechy bohatera • odróżnia dzieło literackie od innych tekstów kultury • prezentuje swój pogląd na temat bohatera • ocenia bohatera literackiego • posługuje się argumentami, wyrażając swój stosunek do postaci • rozpoznaje różne teksty kultury • odróżnia prozę od poezji • wskazuje środki artystycznego wyrazu charakterystyczne dla różnych tekstów kultury • zna pojęcie fikcja literacka • odróżnia fikcję literacką od rzeczywistości • odróżnia fikcję filmową od rzeczywistości • określa rolę autora tekstu w kreowaniu fikcji literackiej 15 • wymienia prawdopodobne (realistyczne) elementy świata przedstawionego • wymienia nieprawdopodobne (fantastyczne) elementy świata przedstawionego • rozpoznaje w tekście niektóre epitety, porównania, przenośnie (w tym uosobienie i ożywienie), wyrazy dźwiękonaśladowcze, neologizmy • odróżnia wiersz ciągły od stroficznego i rymowy od wiersza bez rymów • wypowiada się na temat fantastyki w mitach i legendach • posługuje się terminami: lalki, kostium, rekwizyty, dekoracja w kontekście widowiska teatralnego • posługuje się pojęciami związanymi z filmem: aktor, reżyser, scenariusz filmowy • posługuje się terminami związanymi z teatrem lalkowym, zna pojęcie znaki teatru • wie, jak zbudowany jest scenariusz filmowy • wyodrębnia różne elementy składające się na widowisko teatralne, określa funkcje znaków teatralnych • posługuje się ze zrozumieniem terminem ujęcie • odróżnia film od programu informacyjnego • wymienia cechy programu telewizyjnego o charakterze konkursowym • omawia wydarzenia w tekście, używa pojęć wątek i akcja • wyraża opinię na temat programów telewizyjnych o charakterze konkursowym • analizuje przebieg zdarzeń w ujęciu przyczynowoskutkowym • nazywa tworzywo przekazów audiowizualnych (ruchome obrazy, dźwięk) • stosuje bogate słownictwo określające następstwo zdarzeń • wypowiada się na temat uczuć i przeżyć bohatera • odróżnia mit i legendę od baśni • przedstawia opinię na temat bohatera • wymienia cechy charakterystyczne różnych gatunków literackich • określa motywy działania bohatera • omawia funkcję mitów i legend • zna pojęcia: epitet, porównanie, przenośnia (w tym uosobienie i ożywienie), wyraz dźwiękonaśladowczy, neologizm • rozpoznaje wers, zwrotkę i refren, wskazuje rymy w wierszu, zna pojęcie rytm • wyodrębnia wydarzenia w tekście • prezentuje najistotniejsze informacje o bohaterze • identyfikuje opowiadanie, powieść podróżniczą, baśń, legendę, podanie, klechdę, mit, • wskazuje w tekście literackim epitety, porównania, przenośnie (w tym uosobienia i ożywienia), wyrazy dźwiękonaśladowcze, neologizmy • rozpoznaje wiersz wolny, zna pojęcia: rymy męskie i żeńskie oraz dokładne i niedokładne • wskazuje różnice między elementami świata przedstawionego mitu, legendy, baśni • objaśnia funkcje językowych środków stylistycznych • używa funkcjonalnie pojęć: wiersz ciągły, stroficzny, rymowy, bezrymowy, wolny oraz rymy i rytm podczas analizy wiersza • rozpoznaje znaki teatru i środki wyrazu charakterystyczne dla teatru lalkowego • określa właściwości i funkcje różnych elementów dzieła filmowego 16 fraszkę, wiersz, przysłowie, komiks • odbiera teksty literackie na poziomie dosłownym III. Tworzenie wypowiedzi • odbiera niektóre teksty kultury na poziomie metaforycznym • odczytuje przenośne sensy utworów opartych na nieskomplikowanych konstrukcjach metaforycznych • odczytuje przesłania legend i mitów • zestawia wartości i ich przeciwieństwa na zasadzie kontrastu • odczytuje proste symbole i alegorie • czyta większość wymaganych lektur w całości i analizuje ich świat przedstawiony • czyta wszystkie wymagane lektury w całości i interpretuje wybrane wątki • czyta wszystkie wymagane lektury w całości i interpretuje je w połączeniu z kontekstami • krótko wypowiada się na podany temat związany z otaczającą rzeczywistością • dostosowuje sposób wyrażania się do sytuacji komunikacyjnej • wypowiada się logicznie na podany temat związany z poznanymi tekstami kultury • stosuje formy grzecznościowe w wypowiedzi ustnej i pisemnej (pozdrowienia, list, życzenia, gratulacje) • formułuje pytania o zróżnicowanej budowie • posługuje się pozawerbalnymi środkami komunikowania się stosownie do okoliczności • świadomie porządkuje i komponuje treść swoich wypowiedzi • dostosowuje sposób wyrażania się do zamierzonego celu • redaguje użytkowe formy wypowiedzi, stosuje odpowiednie słownictwo • redaguje użytkowe formy wypowiedzi, stosując środki językowe podkreślające • używa pojęcia przesłanie w odniesieniu do legendy i mitu • posługuje się pojęciami: dobro – zło, przyjaźń – wrogość, prawda – kłamstwo, pokój – wojna w odniesieniu do treści omawianych utworów • czyta większość wymaganych lektur przynajmniej we fragmentach i analizuje podstawowe elementy ich świata przedstawionego • udziela poprawnych i logicznych odpowiedzi na pytania • rozpoznaje oficjalną i nieoficjalną sytuację komunikacyjną • odczytuje przesłanie niektórych legend i mitów • rozróżnia pozytywne i negatywne zachowania bohaterów literackich • formułuje poprawnie pytania podczas rozmowy • tworzy wypowiedzi wyrażające różne intencje, np. prośbę, polecenie, radę, podziękowanie, przeprosiny • formułuje logiczne pytania do tekstu • stosuje różne typy wypowiedzeń w zależności od zamierzonego celu • redaguje według podanego wzoru użytkowe formy wypowiedzi: list, kartkę z • redaguje samodzielnie użytkowe formy wypowiedzi • formułuje samodzielnie przesłanie legendy i mitu • odczytuje wartości i antywartości wpisane w teksty kultury • formułuje pytania o charakterze uogólniającym • podkreśla intencje wypowiedzi pozawerbalnymi środkami porozumiewania się 17 pozdrowieniami, ogłoszenie, zawiadomienie, zaproszenie, życzenia, gratulacje, instrukcję, proste notatki w różnych formach • redaguje według podanego wzoru opowiadanie z elementami opisu, opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca, opis krajobrazu, dziennik, pamiętnik, sprawozdanie intencję wypowiedzi • redaguje samodzielnie opowiadanie z elementami opisu, opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca, opis krajobrazu, dziennik, pamiętnik, sprawozdanie • redaguje rozwinięte, poprawne stylistycznie opowiadanie z elementami opisu, opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca, opis krajobrazu, dziennik, pamiętnik, sprawozdanie • redaguje poprawne, charakteryzujące się bogactwem językowym, opowiadanie z elementami opisu, opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca, opis krajobrazu, dziennik, pamiętnik, sprawozdanie • rozplanowuje kompozycję układu treści w różnych formach wypowiedzi • dba o zwięzłość wypowiedzi w zapisie planu ramowego i szczegółowego • wydziela margines i dba o estetykę tekstu • wyróżnia istotne treści w tekstach użytkowych • sporządza według podanego wzoru odtwórczy plan ramowy i szczegółowy wypowiedzi • sporządza samodzielnie odtwórczy plan ramowy i szczegółowy wypowiedzi • tworzy wypowiedzi zgodne z cechami kompozycyjnymi danej formy • stosuje jednolitą formę wypowiedzeń (bez czasownika) w zapisie planu ramowego i szczegółowego • słucha z uwagą uczestników rozmowy, mówi na temat, uczestnicząc w rozmowie • włącza się do rozmowy w kulturalny sposób • reaguje na wypowiedzi innych rozmówców • prezentuje własne stanowisko w rozmowie • czytając głośno, uwzględnia kropkę, znak zapytania lub wykrzyknik na końcu wypowiedzeń • czytając głośno, uwzględnia przecinki w wypowiedzeniach • czytając głośno, uwzględnia różne znaki interpunkcyjne • czytając głośno, przekazuje intencję tekstu • wygłasza tekst z pamięci • recytuje tekst poetycki • artykułuje prawidłowo głoski podczas recytacji • głosowo interpretuje tekst • odróżnia wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące • używa świadomie wypowiedzeń oznajmujących, pytających i rozkazujących • używa wypowiedzeń wykrzyknikowych ze świadomością ich funkcji • zapisuje poprawnie wypowiedzenia oznajmujące, pytające, rozkazujące, 18 • buduje logiczne wypowiedzenia pojedyncze i złożone • tworzy poprawne wypowiedzenia pojedyncze i złożone • stara się przestrzegać poprawności gramatycznej wyrazów odmiennych • przestrzega poprawności gramatycznej wyrazów odmiennych, tworząc wypowiedzi o nieskomplikowanej strukturze językowej • używa przymiotników i przysłówków we właściwych kontekstach • tworzy przysłówki od przymiotników • zna zasady pisowni: – rz, ż, ó, u, h, ch, – nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami, przysłówkami i liczebnikami • stara się przestrzegać poprawności ortograficznej w zakresie pisowni: – rz, ż, ó, u, h, ch , – wielką i małą literą, – nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami, przysłówkami i liczebnikami, – ą i ę, – wielką i małą literą, – i po spółgłoskach, – ą i ę, – końcówek -i, -ii, -ji, – i po spółgłoskach, – końcówek -em, -om, – końcówek -i, -ii, -ji, – przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych – końcówek -em, -om, – przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych w zestawie ortogramów • przekształca wypowiedzenia bez osobowej formy czasownika w zdania i odwrotnie • stosuje poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych • uwzględnia w wypowiedziach różne natężenie cech i właściwości wykrzyknikowe • przekształca zdanie pojedyncze w równoważnik zdania i odwrotnie ze świadomością celu • poprawnie stosuje w wypowiedzi wyrazy o trudnej odmianie • stosuje w większości wyrazów zasady pisowni: – rz, ż, ó, u, h, ch, • używa we właściwych kontekstach przymiotników i przysłówków o różnych natężeniach cechy • stosuje we wszystkich wyrazach zasady pisowni: – rz, ż, ó, u, h, ch, – nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami, przysłówkami i liczebnikami, – nie z rzeczownikami, przymiotnikami, czasownikami, przysłówkami i liczebnikami, – wielką i małą literą, – wielką i małą literą, – ą i ę, – ą i ę, – i po spółgłoskach, – i po spółgłoskach, – końcówek -i, -ii, -ji, – końcówek -i, -ii, -ji, – końcówek -em, -om, – końcówek -em, -om, – przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach – przyimków złożonych i wyrażeń przyimkowych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach 19 zawartych w ćwiczeniach • zna wybrane zasady dotyczące oznaczania spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych • zamyka wypowiedzenia oznajmujące kropką, znakiem zapytania lub wykrzyknikiem • operuje poprawnie słownictwem skoncentrowanym przede wszystkim wokół tematów: dom, rodzina, szkoła i nauka, środowisko przyrodnicze i społeczne • stara się przestrzegać zasad dotyczących oznaczania spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach • stosuje poprawnie kropkę, znak zapytania lub wykrzyknik na końcu wypowiedzeń, zna zasady dotyczące użycia przecinka w zdaniach pojedynczych i złożonych • odróżnia wyrazy pokrewne od bliskoznacznych, tworzy rodziny wyrazów • stosuje w większości wyrazów zasady oznaczania spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach • stosuje w większości wypowiedzeń poznane zasady użycia przecinka w zdaniu pojedynczym i złożonym • stosuje we wszystkich wyrazach zasady oznaczania spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych w zestawie ortogramów zawartych w ćwiczeniach • stosuje we wszystkich wypowiedzeniach poznane zasady użycia przecinka w zdaniu pojedynczym i złożonym • używa funkcjonalnie i we właściwych kontekstach frazeologizmów • używa funkcjonalnie i we właściwych kontekstach archaizmów i neologizmów Ocenę celującą otrzymuje uczeń, którego osiągnięcia w znacznym stopniu wykraczają poza wymagania dopełniające i sytuują się na poziomie ponadprogramowym. Jego praca cechuje się aktywnością, samodzielnością i kreatywnością. Prezentuje wysoki poziom wiedzy i umiejętności. Ma szerokie kompetencje w zakresie odbioru tekstów kultury. Chętnie czyta i zna wiele tekstów ponadprogramowych. Twórczo i samodzielnie rozwija swoje zainteresowania. Podejmuje działalność literacką i kulturalną. Swobodnie korzysta z wielu źródeł w docieraniu do informacji, wykorzystuje funkcjonalnie nowoczesne technologie informacyjno- komunikacyjne. Tworzy bezbłędne pod każdym względem wypowiedzi ustne i pisemne. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, którego wyniki nie osiągają poziomu wymagań koniecznych, w związku z tym, nie jest w stanie wykonać zadań o niewielkim stopniu trudności. Brak wiedzy i umiejętności nie rokuje osiągnięcia nawet minimalnego postępu. 20 Kryteria oceniania z języka polskiego Klasa VI Kształcenie literackie i kulturalne Ocena dopuszczająca - poprawnie czyta i wygłasza tekst poetycki, - wyodrębnia elementy świata przedstawionego w utworze literackim, teatralnym, filmowym, - rozumie tekst epicki po cichym przeczytaniu, - korzysta z objaśnień wyrazów i zwrotów pod tekstem, - poprawnie łączy tytuły lektur z nazwiskami autorów, - zna treść lektur, - zna nazwy rodzajów literackich, najważniejsze pojęcia związane z epiką, - zna pojęcia związane z dramatem - odróżnia tekst główny od tekstu pobocznego - właściwie odczytuje tekst didaskaliów - zna definicję skrótów - odczytuje podane skróty Formy wypowiedzi Nauka o języku - zna formy wypowiedzi z klasy V (opis, opowiadanie, streszczenie, wywiad), - w formie opowiadania przedstawi wybrany fragment lektury, - odtworzy przebieg wycieczki i imprezy szkolnej (sprawozdanie), - potrafi opisać wygląd, np. kolegi i podać kilka cech charakteru, nazywa emocje i stara się opisać przeżycia; - potrafi ocenić postępowanie postaci; - zna kompozycję i układ listu prywatnego i oficjalnego, - potrafi zredagować krótki i prosty tekst użytkowy: notatka, instrukcja, reklama, ogłoszenie, - próbuje w kilku zdaniach opisać siebie, krajobraz, obiekt architektoniczny, - opanował w stopniu dopuszczającym ortografię, - zna podstawowe części mowy, - rozpoznaje czasownik i określa formy przy pomocy nauczyciela, - dostrzega związek czasownika z innymi wyrazami, - odróżnia formy osobowe od bezokoliczników oraz form zakończonych na -no, -to - zna podstawowe kategorie gramatyczne: osoba, liczba, czas, rodzaj, - zna pojęcia strony czynnej i strony biernej czasownika, czasowników przechodnich i nieprzechodnich - rozpoznaje rzeczownik w wypowiedzeniu i określa jego formę, - zna pojęcie zaimka - rozumie jego funkcjonalność , - zna definicje wykrzyknika i partykuły, - zna definicję okolicznika - nazywa poszczególne części zdania, 21 - zna definicje poszczególnych części zdania - rozpoznaje zd. i równoważnik zd., - rozpoznaje głoski, - poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne na końcu wypowiedzeń, - zna pojęcia: wyraz podstawowy, wyraz pochodny, rodzina wyrazów, temat słowotwórczy, formant, - zna zasady pisowni formantów przedrostkowych Ocena dostateczna j.w. oraz: - rozróżnia elementy realistyczne i fantastyczne, - wskazuje cechy bohaterów, - odróżnia osobę mówiącą i narratora od rzeczywistego autora, - zna pojęcia: dialog, opowiadanie, życzenia, przepis, instrukcja, opis, - porządkuje wydarzenia uwzględniając związki przyczynowo-skutkowe, - zna nazwy rodzajów literackich, pojęcia związane z epiką (narrator, narracja, narracja trzecioosobowa, narracja pierwszoosobowa, fikcja literacka, świat przedstawiony, bohater, akcja, wątek) oraz najważniejsze gatunki epickie j.w. oraz: - poprawnie wyszuka fragment lektury do charakterystyki postaci, - samodzielnie wypisze z tekstu nazwiska bohaterów, nazwy miejsc akcji, - podejmuje próby porządkowania własnej wypowiedzi, - przestrzega zasad poprawnej kompozycji tekstu, - potrafi wskazać okoliczności powstawania oraz adresatów listu prywatnego i oficjalnego, - porządkuje, gromadzi słownictwo związane z listem oficjalnym - pisze list oficjalny j.w. oraz: - opanował w stopniu dostatecznym ortografię, - samodzielnie rozpoznaje części mowy i określa ich formę, - odmienia czasowniki przez osoby, liczby, czasy - określa formę gramatyczną (osoba, liczba, czas) czasowników, - odróżnia w tekście wypowiedzenia zawierające czasowniki w stronie czynnej od wypowiedzeń zawierających czasowniki w stronie biernej - odmienia rzeczowniki przez przypadki i liczby oraz wskazuje rodzaj - wie, jakie części mowy zastępują 22 (opowiadanie, powieść, baśń, bajka) - samodzielnie wyszukuje informacje we wskazanym źródle, - korzystając z informacji zamieszczonych w podręczniku, zastępuje skrótami podkreślone w tekście wyrazy Ocena dobra j.w. oraz: - czyta płynnie, przejrzyście intencjonalnie, - odróżnia pojęcie fikcji literackiej od rzeczywistości, - wskazuje w narracji elementy opisu, opowiadania, dialogu, - poprawnie redaguje dialog, opis, opowiadanie, instrukcję, przepis, list, życzenia, zaimki - zna zasady stosowania dłuższych i krótszych form zaimków, - rozpoznaje w tekście wykrzyknik i partykułę, - zna liczebnik, - w miarę poprawnie analizuje związki wyrazowe, - wyodrębnia i nazywa podstawowe części zdania, - buduje zdania pojedyncze rozwinięte, stosując różne określenia j.w. oraz: - samodzielnie redaguje formę sprawozdania, - samodzielnie sporządza plan zdarzeń, - formy wypowiedzi charakteryzują się poprawną kompozycją, odpowiednią treścią, bogatym słownictwem, - przekaz jest uporządkowany - sporządza wykres zdania pojedynczego, - określa cechy głosek: dźwięczność, nosowość, miękkość, - tworzy rodziny wyrazów - odróżnia formant przedrostkowy od formantu przyrostkowego j.w. oraz: - opanował w stopniu dobrym ortografię, - rozpoznaje aspekty - przekształca wypowiedzenia zawierające czasownik w stronie czynnej na wypowiedzenia zawierające czasownik w stronie biernej i odwrotnie - rozumie i rozpoznaje temat 23 - w utworze poetyckim wyróżnia środki stylistyczne, - odróżnia wiersz stroficzny od ciągłego, - przyporządkowuje podane tytuły utworów odpowiednim gatunkom epickim - dopisuje tytuły znanych utworów do wymienionych typów powieści (przygodowej, sensacyjnej, psychologicznej, obyczajowej) czytelny, wszystkie elementy powiązane w logiczną całość, - stosuje poprawnie w praktyce strukturę listu oficjalnego, -dostrzega różnorodność stylistyczną listu prywatnego i oficjalnego - stosuje w praktyce słownictwo związane z listem oficjalnym i końcówkę w odmianie wyrazu, - potrafi wskazać rzeczowniki o nietypowej odmianie - poprawnie odmienia przez przypadki rzeczowniki typu: liceum, muzeum - rozpoznaje zaimki w tekście, - rozumie funkcjonalność wykrzyknika i partykuły - uzupełnia wypowiedzi właściwymi partykułami - zna pojęcie oboczności głosek na prostych przykładach, - rozumie stosunki współrzędności i podrzęd. zespołów składniowych, - rozumie pojęcie zdania złożonego współrzędnie i podrzędnie, - odróżnia związek główny od związków pobocznych, - zna rodzaje określeń (części zdania: przydawka, dopełnienie, okolicznik), - rozumie funkcję różnych typów okoliczników w zdaniu - nazywa różne rodzaje okoliczników w wypowiedzeniach - rozumie pojęcie związku zgody, rządu i przynależności, - sporządza wykres zdania pojedynczego i złożonego, - za pomocą formantów 24 przedrostkowych i przyrostkowych tworzy nowe wyrazy Ocena bardzo dobra j.w. oraz: - zna cechy gatunkowe powieści i potrafi zaliczyć utwór do określonego gatunku, - we własnym opowiadaniu wprowadza elementy opisu, dialogu, - samodzielnie dostrzega ogólny sens utworu, przesłanie ideę, temat, - samodzielnie ocenia i motywuje postępowanie bohaterów, - zapisuje dialog i monolog fikcyjnych bohaterów, - poprawnie stosuje skróty w praktyce - rozumie pojęcie akcentu (przykłady). j.w. oraz: j.w. oraz: - umiejętnie wprowadza dialog - opanował w stopniu bardzo dobrym do opowiadania, ortografię, - poprawnie samodzielnie redaguje - wskazuje w tekście czasowniki sprawozdanie z częścią komentującą, dokonane i niedokonane - wśród czasowników wskazuje - różnicuje wypowiedzi w zależności przechodnie i nieprzechodnie od adresata, - potrafi wskazać w tekście różne - zajmuje stanowisko w rozmowie, rodzaje zaimków używając odpow. argumentów, - wykorzystuje w praktyce zasady - buduje wypowiedź bogatą pod wzgl. stosowania dłuższych i krótszych leksykalnym i składniowym, form, - redaguje przepis na smaczną - samodzielnie redaguje tekst, w potrawę, wykorzystując składniki, którym świadomie stosuje partykuły i których nazwy są nieodmienne, wykrzykniki - pisze list oficjalny, indywidualizując język i formę wypowiedzi - całkowicie poprawnie analizuje i stosuje związki wyrazowe w zdaniach, - samodzielnie rozpoznaje wszystkie części zdania, - buduje zdania pojedyncze rozwinięte, stosując różne typy okoliczników - rozumie funkcje części zdania w zdaniu - dokładnie analizuje zdanie złożone, 25 - zna wyjątki od podstawowej zasady akcentowania, - tworzy definicje słowotwórcze wyrazów - tworzy wyrazy pokrewne, dopisując właściwe formanty przedrostkowe Ocena celująca j.w. oraz: - wykazuje zainteresowanie przedmiotem, - czyta i zna dodatkowe teksty, - orientuje się w zagadnieniach języka, literatury i kultury, - jest aktywny, bierze udział (z dobrymi wynikami) w konkursach szkolnych i pozaszkolnych. 26 §4. KRYTERIA OCENIANIA I PRACY DZIECI Z DYSFUNKCJAMI Na lekcjach języka polskiego indywidualizowana jest praca z uczniem. O formie indywidualizacji decyduje nauczyciel. Dysfunkcje nie zwalniają ucznia z obowiązku opanowania materiału przewidzianego podstawą programową. Uczeń dyslektyczny podlega w większości tym samym kryteriom i formom oceniania, co pozostali uczniowie. 1. Nauczyciel jest zobowiązany, na podstawie pisemnej opinii poradni psychologicznopedagogicznej /publicznej bądź niepublicznej/, w tym poradni specjalistycznej, dostosować wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się. 2. Uczeń posługuje się wszystkimi formami wypowiedzi pisemnej poznanymi w danej klasie, przy czym o ocenie decyduje treść i zawartość merytoryczna, a nie sposób zapisu i poprawność ortograficzna. 3. Sprawdziany i kartkówki oceniane są na podstawie poziomu opanowanej wiedzy, stylu i poprawności językowej z pominięciem poprawności ortograficznej. 4. Na lekcji nie jest sprawdzana technika głośnego czytania tekstów nowych. 5. Uczeń uczestniczy w klasowych dyktandach i ćwiczeniach sprawdzających poziom opanowania zasad ortograficznych, jednakże błędy zaznaczone przez nauczyciela stanowią podstawę do dalszych ćwiczeń; niezadowalająca ucznia ocena nie jest wpisywana do dziennika. Formy sprawdzenia i oceniania postępów w zakresie ortografii to: - dyktanda z komentarzem, - sprawdziany z okienkiem ortograficznym, - inne ćwiczenia ortograficzne. Zakres sprawdzianu ortograficznego powinien obejmować jeden rodzaj trudności ortograficznej. 6. Podczas pisania wypracowań, sprawdzianów, kartkówek wydłuża się czas pracy ucznia. 7. Uczeń wykonuje wszystkie zadania domowe, systematycznie prowadzi zeszyt, zobowiązany jest do systematycznej poprawy popełnianych przez siebie błędów zgodnie ze wskazówkami nauczyciela (ustnymi lub pisemnymi) zawsze korzystając ze „Słowniczka ortograficznego”. 8. Uczeń jest zobowiązany do prowadzenia słowniczka trudnych wyrazów w zeszycie przedmiotowym. 27 9. Jeżeli zdarzy się, że praca ucznia jest nieczytelna, nauczyciel ocenia ją po odczytaniu jej przez autora. 10. Na równych prawach ocenia się brudnopis i czystopis pracy pisemnej powstałej w klasie. 11. Uczeń może zapisywać treści drukowanymi literami (w klasie), w domu natomiast przy użyciu komputera. 12. Uczeń może zapoznawać się z wersją audio lektury (tzw. książka mówiona). 13. Uczniowie o osłabionej pamięci słuchowej maja możliwość wydłużenia terminu pamięciowego opanowania wiersza lub fragmentu prozy (wg uznania nauczyciela). 14. Największe znaczenie dla oceny końcowej ucznia z przedmiotu mają: wysiłek ucznia, jego starania i motywacja oraz stopień zainteresowania przedmiotem, obowiązkowość i poziom wypowiedzi ustnych. 15. Uczeń dyslektyczny wraz z rodzicem powinni systematycznie i rzetelnie pracować w porozumieniu z nauczycielem w kierunku pokonywania trudności szkolnych. §5. Warunki i tryb uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej: 1)Jeśli uczeń nie zgadza się z oceną semestralną / roczną proponowaną przez nauczyciela, może ją poprawić o jeden stopień. 2)Uczeń ma obowiązek poinformować nauczyciela o chęci poprawy oceny najpóźniej trzy dni od momentu przekazania informacji o przewidywanej ocenie semestralnej lub rocznej. 3)Warunki szczegółowe: a)uczeń poprawiający ocenę nie może mieć więcej niż dwu niezaliczonych sprawdzianów lub prac klasowych (z usprawiedliwionych przyczyn), musi przedstawić nauczycielowi uzupełnione i poprawione wszystkie zadania domowe i ćwiczenia ortograficzne, b)uczeń poprawiający ocenę na celującą nie może mieć ocen niedostatecznych za pracę na lekcji, nie może mieć ocen niedostatecznych za brak zadań domowych, może mieć najwyżej dwie oceny za testy, sprawdziany i prace klasowe niższe niż bardzo dobry musi mieć osiągnięcia w konkursach (ortograficzny, recytatorski lub literacki) co najmniej na szczeblu miejskim, c)uczeń poprawiający ocenę na bardzo dobry nie może mieć ocen niedostatecznych za pracę na lekcji, nie może mieć ocen niedostatecznych za brak zadań domowych, może mieć najwyżej dwie oceny za testy, sprawdziany i prace klasowe niższe niż dobry, d)uczeń poprawiający ocenę na dobry nie może mieć ocen niedostatecznych za pracę na lekcji, nie może mieć więcej niż dwu ocen niedostatecznych za brak zadania domowego, może mieć najwyżej dwie oceny za testy, sprawdziany i prace klasowe niższe niż dostateczny, e)uczeń poprawiający ocenę na dostateczny może mieć najwyżej jedną ocenę niedostateczną za pracę na lekcji i najwyżej dwie oceny niedostateczne za brak zadania 28 domowego oraz nie więcej niż dwie oceny niedostateczne za testy, sprawdziany i prace klasowe. 4) Sposób uzyskania oceny rocznej wyższej niż przewidywana: uczeń w terminie wyznaczonym poza lekcjami przystępuje do sprawdzianu złożonego z części pisemnej i ustnej. Sprawdzian obejmuje umiejętności i wiedzę z zakresu całego roku i oceny, o którą uczeń się ubiega. Uczeń otrzymuje ocenę wyższą, jeśli uzyska ze sprawdzianu 80% punktów. 4. Warunkiem uzyskania pozytywnej oceny na egzaminie poprawkowym jest uzyskanie 75% punktów w części pisemnej i 50% w części ustnej. §6. UWAGI KOŃCOWE- KONTRAKT PRZEDMIOTOWY 1. Nauczyciel zaznajamia uczniów z PZO na początku roku szkolnego oraz na bieżąco udostępnia ten dokument uczniom i rodzicom w pracowni języka polskiego, jest on również dostępny na stronie internetowej szkoły. 2. Przedmiotem oceniania są różne formy pracy uczniów, a oceny są jawne zarówno dla ucznia, jak i jego rodziców/ prawnych opiekunów. Oceny bieżące są wpisywane do dziennika lekcyjnego, elektronicznego dzienniczka ucznia , zeszytu przedmiotowego lub dzienniczka ucznia. 3. W czasie zajęć uczeń przestrzega zasad dobrego zachowania i wykonuje polecenia nauczyciela związane z realizacją lekcji. 4. Uczeń na każdą lekcję języka polskiego przynosi: zeszyt, podręcznik i ćwiczenia. . Prowadzenie zeszytu przedmiotowego jest obowiązkowe. Zeszyt ma być prowadzony estetycznie, przy każdym temacie lekcji uczeń powinien umieścić datę jej przeprowadzenia. 5. Pierwszego dnia po chorobie uczeń nie musi mieć zadania domowego. Uczeń po nieobecności trwającej minimum 5 dni (roboczych) ma prawo do kilkudniowego okresu na „nadrobienie” zaległości. Nie ocenia się ucznia do 3 dni po dłuższej, trwającej co najmniej dwa tygodnie, usprawiedliwionej nieobecności w szkole. 6. Poprawa negatywnej oceny z pracy klasowej, sprawdzianu czy dyktanda jest dobrowolna. Uczeń pisze ją tylko jeden raz w terminie nieprzekraczającym dwóch tygodni od rozdania prac. O zakresie materiału, formie i trybie poprawy decyduje nauczyciel. 7. Uczniowi, który notorycznie unika zapowiedzianych prac pisemnych lub nie usprawiedliwi (zaraz po przyjściu do szkoły) jednodniowej nieobecności w dniu klasówki (sprawdzianu, testu, kartkówki) nauczyciel ma prawo zlecić pisanie pracy zaraz w pierwszym dniu po przyjściu do szkoły lub w dowolnie innym terminie ustalonym przez siebie. 8. Wszystkie prace pisemne nauczyciel przechowuje do 31 sierpnia br. szkolnego. Na prośbę rodziców udostępnia je do wglądu w czasie konsultacji, wywiadówek bądź spotkań indywidualnych. Po zakończeniu roku szkolnego można je odebrać u nauczyciela. 9. Wszystkie prace kontrolne uczeń musi poprawić, czyli dokonać analizy i korekty popełnionych błędów. 29 10. Roczna ocena klasyfikacyjna obejmuje osiągnięcia uczniów w I i II okresie (z naciskiem na okres II). Ocena jest efektem całorocznej pracy ucznia. 11. Ocena śródroczna i roczna nie jest średnią matematyczną ocen cząstkowych. Ocena sumuje pracę za cały semestr / rok szkolny i wyliczana jest przy pomocy średniej ważonej. Oceny cząstkowe mają różną wagę: ü Sprawdziany, prace klasowe – 10 pkt; ü Kartkówka, odpowiedź, znajomość lektur, czytanie ze zrozumieniem – 5 pkt; ü Dyktando–3pkt; ü Czytanie głośne, prace domowe – 2 pkt; ü praca w grupach, wykonanie projektu, aktywność na lekcji oraz prowadzenie zeszytu – 1 pkt Przykład: waga 10 - oceny: 3, 3+ waga 5 - oceny: 5, 4, 4 -, 1 waga 3 - oceny: 3, 5 waga 2 - oceny: 5, 4+, 2, Obliczanie średniej ważonej oceny: (3+3,5)*10 + (5+4+3,75+1)*5 +(3+5)*3+ (5+4,5+2)*2 2*10+4*5+2*3+3*2 = 162,75/52 = 3,13 ocena- dostateczny 12. Brak odpowiednich materiałów nieprzygotowanie do lekcji. potrzebnych na lekcję traktowany jest jako 13. Pracą domową jest również przeczytanie tekstu literackiego. Jej niewykonanie skutkuje oceną niedostateczną. 14. Nauczyciel w dniu rozdawania sprawdzonych prac podaje do wiadomości uczniów skalę punktową, według której oceniany był sprawdzian, praca klasowa, wypracowanie. Sprawdzian, praca klasowa opatrzona jest pisemnym uzasadnieniem oceny. Pozostałe formy sprawdzania wiedzy nauczyciel uzasadnia ustnie. 15. Uczeń ma prawo przeanalizować ocenę otrzymaną z pracy pisemnej w dniu, w którym zostaje poinformowany o wynikach. 16. Wszelkie plagiaty karane są oceną niedostateczną. 17. Forma i sposób informowania o postępach i zagrożeniach uczniów jest zgodna z WZO. 18. Roczna ocena niedostateczna może być poprawiana zgodnie z WZO. 19. Uczniowie nie mogą w zeszytach przedmiotowych i na sprawdzianach pisać flamastrami i czerwonym długopisem (zastrzeżonym dla nauczyciela) oraz na sprawdzianach używać korektorów. 20. Niezgłoszenie nauczycielowi na początku lekcji braku pracy domowej, zeszytu, itp. upoważnia nauczyciela do wystawienia stopnia niedostatecznego. 21. Uczeń nie może otrzymać ponownie oceny niedostatecznej za ten sam zakres wiedzy i umiejętności. 22. Za ocenę pracy grupy ponoszą odpowiedzialność w równym stopniu wszyscy członkowie grupy. 30 23. Uczeń ma prawo do: dwukrotnego w semestrze nieprzygotowania się do lekcji– bez podania przyczyny. Jeżeli brak pracy lub nieprzygotowanie ustne wystąpiły z ważnych obiektywnych powodów, nauczyciel może odstąpić od konsekwencji na pisemną prośbę rodzica / opiekuna. Nieprzygotowanie nie dotyczy zapowiedzianych sprawdzianów oraz okresu 1 miesiąca przed klasyfikacyjną radą pedagogiczną. Nie podlegają usprawiedliwieniu: brak wypracowania, nieprzeczytanie lektury, nieprzygotowanie recytacji wiersza, gdyż są to prace długoterminowe. Niewykorzystane zgłoszenia nie przenoszą się na drugie półrocze. 24. Po wykorzystaniu określonego powyżej limitu uczeń otrzymuje za każde dwukrotne nieprzygotowanie do lekcji ocenę niedostateczną, która jest tak samo ważna jak pozostałe oceny (nie dotyczy to nieprzygotowania usprawiedliwionego z powodu sytuacji losowej ucznia). 25. Uczeń zawsze może zwrócić się do nauczyciela o pomoc i wsparcie. ZAŁACZNIK nr 1. 1. Ocenianie prac klasowych, prac domowych i wypracowań W pracach pisemnych ucznia ocenie podlegać będzie poziom merytoryczny pracy (zgodność treści pracy z tematem, dobór materiału i jego wykorzystanie w pracy, umiejętność wnioskowania, uzasadniania sądów, wartościowania), jej poziom kompozycyjny (posługiwanie się określoną formą wypowiedzi, kompozycja pracy, spójność tekstu, estetyka pracy) oraz poziom językowy pracy (zgodne z normą posługiwanie się fleksją, frazeologią i składnią, dobór słownictwa, poprawność ortograficzna i interpunkcyjna). Prace pisemne zawierają recenzję tłumaczącą ocenę, podkreślającą zalety i informującą o elementach, które należy poprawić. Kryteria oceny prac pisemnych na ocenę dopuszczającą: 1. Uczeń nie w pełni zrozumiał temat, omówił go częściowo, ale w jego pracy znajdują się treści niezbędne do jego zrozumienia. 2. Dobór materiału nie zawsze trafny, uczeń nieumiejętnie go wykorzystuje. 3. Uczeń próbuje formułować wnioski. 4. Brak konsekwencji w posługiwaniu się określoną formą wypowiedzi, chaos w układzie treści. 5. Liczne zakłócenia spójności tekstu. 6. Brak akapitów, mała czytelne pismo, liczne skreślenia i poprawki. 7. Wyraźne odstępstwa od fleksyjnych, frazeologicznych i składniowych, pozwalające jednak na zrozumienie tekstu. 8. Ubogi zasób słów, przewaga słownictwa potocznego. 9. Liczne błędy ortograficzne (zwłaszcza I stopnia) i interpunkcyjne. Kryteria oceny prac pisemnych na ocenę dostateczną: 1. Uczeń uwzględnił najważniejsze wymagania tematu, ale nie radzi sobie z doborem materiału, nie potrafi dokonać selekcji treści. 2. Uczeń formułuje wnioski, ale argumentacja ma charakter uproszczony. 3. Praca charakteryzuje się poprawnym zastosowaniem określonej formy wypowiedzi (dopuszczalne są niewielkie uchybienia). 4. W wypracowaniu zachowane są właściwe proporcje w układzie treści. 31 5. 6. 7. 8. Dopuszczalny brak akapitów, pismo czytelne, nieliczne skreślenia, poprawki. Styl zdradza nieporadność, częste błędy językowe, co nie utrudnia jednak zrozumienia treści. Ubogi zasób słów, występuje słownictwo potoczne. Nieliczne błędy ortograficzne i interpunkcyjne. Kryteria oceny prac pisemnych na ocenę dobrą: 1. Uczeń dobrze zrozumiał temat i rozwinął go w sposób wystarczający. 2. Dobór materiału i jego wykorzystanie jest właściwe. 3. Praca charakteryzuje się właściwymi wnioskami i logiczną argumentacją. 4. Uczeń konsekwentnie stosuje określoną formę wypowiedzi, kompozycja pracy jest schematyczna. 5. Występują sporadyczne zakłócenia spójności tekstu. 6. Uczeń stosuje akapity, jego pismo jest estetyczne, a skreślenia i poprawki pojawiają się sporadycznie 7. Pojawiają się nieliczne odstępstwa od norm językowych i stylistycznych. 8. Słownictwo urozmaicone. 9. Sporadyczne błędy ortograficzne I stopnia, nieliczne błędy II i interpunkcyjne. Kryteria oceny prac pisemnych na ocenę bardzo dobrą: 1. Uczeń w pełni zrozumiał temat i omówił go w sposób wyczerpujący. 2. Materiał dobrany w sposób przemyślany i odpowiednio zinterpretowany. 3. Praca zawiera właściwe wnioski, logiczną argumentację, wskazuje wartości i w odpowiedni sposób je hierarchizuje. 4. Konsekwentne stosowanie określonej formy wypowiedzi, przejrzysty, logiczny układ treści. 5. Tekst w całości spójny. 6. Szata graficzna pracy bez zastrzeżeń. 7. Dopuszczalne pojedyncze uchybienia językowe i gramatyczne. 8. Tekst komunikatywny, charakteryzujący się indywidualnym stylem, bogatym zasobem słów. 9. Dopuszczalne jedynie usterki ortograficzne i nieliczne błędy II stopnia. Kryteria oceny prac pisemnych na ocenę celującą: 1. Uczeń właściwie zrozumiał i wyczerpująco omówił temat. 2. Temat został rozwinięty w sposób ciekawy, oryginalny, z odwołaniem się do tekstów kultury spoza programu. 3. Praca zawiera właściwe wnioski, logiczną argumentację, wskazuje wartości i w odpowiedni sposób je hierarchizuje. 4. Kompozycja pracy jest celowa, przemyślana, logiczna, uwidoczniona graficznie. 5. Praca jest poprawna pod względem językowym i gramatycznym. 6. Uczeń stosuje poprawne, bogate słownictwo i frazeologię. 7. Praca nie zawiera żadnych błędów ortograficznych. 8. Poprawne zastosowanie znaków interpunkcyjnych. Uczeń, który niewłaściwie zrozumiał temat, a styl i składnia jego pracy uniemożliwiają zrozumienie sensu wypowiedzi, nie może otrzymać oceny pozytywnej. Oceny pozytywnej nie otrzymuje uczeń, którego praca nie jest samodzielna. 32 2. Ocenianie dyktanda Dyktanda ocenia sięwedług następujących zasad: 0 błędówcelujący 1 błąd bardzo dobry 2 – 3 błędy - dobry 4 – 5 błędów - dostateczny 6 – 7 błędów - dopuszczający 8 i więcej błędów - niedostateczny a) błędy za 1p. (ort.)- pisownia rz, ż, ó, u, ch, h, pisownia NIE z czasownikami, pisownia wielkiej i małej litery; b) błędy za 0,5p.(ort.II) - nosówki - pisownia ą, ę, em, en, om, on, pisownia cząstki -by, pisownia zakończeń -ji, -ii, -i, pisownia NIE z rzeczownikiem, przymiotnikiem, przysłówkiem; c) błędy za 0,25p. (ort.III) - zamiana głosek, nieprawidłowe przenoszenie wyrazów, brak litery, opuszczenie wyrazu, błędy interpunkcyjne. Opracowanie: mgr Alicja Górska -Szwed mgr Iwona Grabowska 33
