Transkrypt
PDF
Sierpień 2016 Praktyka: Rynki Kapitałowe Prawo Korporacyjne Fuzje i Przejęcia Co dalej z akcjami spółek publicznych przysługującymi OFE? Andrzej Mikosz i Jakub Pitera W ramach założeń Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju – Programu Budowy Kapitału, jednym z kierunków zmian rozważanych przez Ministerstwo Rozwoju („Ministerstwo”) jest całkowita likwidacja Otwartych Funduszy Emerytalnych („OFE”), pod których kontrolą znajdują się aktywa o wartości 134,9 mld zł (zgodnie z danymi na koniec czerwca 2016 r.). Założenia zmian związane z likwidacją OFE zaprezentowane przez Ministerstwo stanowią jedynie ogólne wytyczne, które będą z pewnością przedmiotem dalszych prac. Stanowią jednocześnie dowód na to, że Ministerstwo jak dotąd nie wypracowało gotowego rozwiązania, ani nie wykluczyło żadnego z możliwych scenariuszy przeprowadzenia likwidacji OFE. W związku z tym już na obecnym etapie prezentujemy poniżej możliwe scenariusze i ich wpływ na sytuację spółek publicznych w portfelu OFE. Scenariusz 1 Pierwszym z możliwych scenariuszy jest podział aktywów OFE w taki sposób, że: 1. 25% płynnych aktywów innych niż akcje polskich spółek publicznych (głównie obligacje korporacyjne, akcje zagranicznych spółek i gotówka), charakteryzujące się szybkim stopniem upłynnienia, zostanie przekazane do państwowego Funduszu Rezerwy Demograficznej zarządzanego przez Polski Fundusz Rozwoju, natomiast 2. jednostki uczestnictwa przysługujące uczestnikom OFE , którym po stronie aktywów odpowaidać będzie 75 % aktywów dotychczasowych aktywów OFE, w postaci akcji polskich spółek publicznych zostanie przekazane na Indywidualne Konta Emerytalne („IKE”) prowadzone dla każdego uczestnika OFE. Ten scenariusz – o ile nie zmieni się nie wpłynie na zmianę sytuacji akcji polskich spółek publicznych znajdujących się w portfelu OFE, ponieważ środki przekazane na IKE będą stanowić aktywa prywatne. Ten sam scenariusz zakłada również, że OFE zastąpią fundusze inwestycyjne zarządzane przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych („TFI”) powstałe w rezultacie przekształcenia Powszechnych Towarzystw Emerytalnych („PTE”). Aktualnie nie jest jasne w jaki sposób miałoby wyglądać wydzielenie aktywów, ich alokacja w funduszach czy dalsze zarządzanie akcjami polskich spółek przez TFI, jak również nie wiadomo jaki zakres swobody w rozporządzaniu jednostkami IKE będą mieli uprawnieni. Nie można w związku z tym wykluczyć ryzyka rozproszenia akcjonariatu w spółkach ze znaczącym zaangażowaniem majątkowym OFE. Scenariusz 2 Kolejnym możliwym scenariuszem jest konsolidacja OFE w jeden fundusz utworzony i zarządzany przez specjalnie w tym celu powołany państwowy podmiot. Fundusz ten miałby postać zbliżoną do klasycznego sovereign fund, czyli państwowego funduszu majątkowego, jednak ze względu na kontrolę Skarbu Państwa, o ograniczonym stopniu niezależności. Co dalej z akcjami spółek publicznych przysługującymi OFE? Przejęcie kontroli nad aktywami OFE przez Skarb Państwa za pośrednictwem nowego podmiotu będzie wiązało się z istotną zmianą położenia szeregu spółek publicznych. W zależności od dotychczasowego udziału OFE w akcjonariacie tych spółek, Skarb Państwa uzyskałby prawa przysługujące akcjonariuszom, uzależnione od wielkości posiadanego pakietu akcji, w tym między innymi możliwość powoływania jednego członka Rady Nadzorczej w ramach głosowania grupami, czy też prawo do zaskarżania uchwał walnego zgromadzenia. W przypadku niektórych spółek publicznych Skarb Państwa osiągnąłby progi umożliwiające mu czy to faktyczne sprawowanie kontroli negatywnej czy nawet pozytywnej (faktyczne wykonywanie ponad 50% głosów na walnym zgromadzeniu przy uwzględnieniu rozproszenia pozostałego akcjonariatu a nawet prawną kontrolę (tj. ponad 50% ogółu głosów w walnym zgromadzeniu spółki). Przedstawione powyżej scenariusze stanowią jedynie wstępną, w dodatku bardzo ogólną analizę prezentowanych przez Ministerstwo (na razie w mediach) założeń kierunków zmian i ich wpływu na sytuację spółek publicznych, w których akcjonariacie znajdują się OFE. W celu określenia konsekwencji każdego z powyższych modeli likwidacji OFE dla poszczególnych spółek publicznych, już teraz wskazane jest przeprowadzenie indywidualnej analizy (m.in. struktury akcjonariatu oraz dokumentów korporacyjnych) i przygotowanie działań mitygujących ryzyko uzyskania opisanego wyżej wpływu Skarbu Państwa na ich zarządzanie czy skład organów (np. podjęcie działań ograniczających ten wpływ w przypadku pełnej nacjonalizacji aktywów OFE). Autorzy: Andrzej Mikosz Jakub Pitera [email protected] +48.22.653.4218 [email protected] +48.22.6534223 Anchorage Austin Fort Worth Frankfurt Orange County Beijing Harrisburg Palo Alto Paris Berlin Boston Hong Kong Perth Brisbane Houston Pittsburgh London Portland Brussels Charleston Los Angeles Raleigh Charlotte Melbourne Miami Research Triangle Park Chicago Milan Dallas Munich San Francisco Doha Newark São Paulo Dubai New York Seattle Seoul Shanghai Singapore Sydney Taipei Tokyo Warsaw Washington, D.C. Wilmington K&L Gates comprises approximately 2,000 lawyers globally who practice in fully integrated offices located on five continents. The firm represents leading multinational corporations, growth and middle-market companies, capital markets participants and entrepreneurs in every major industry group as well as public sector entities, educational institutions, philanthropic organizations and individuals. For more information about K&L Gates or its locations, practices and registrations, visit www.klgates.com. This publication is for informational purposes and does not contain or convey legal advice. The information herein should not be used or relied upon in regard to any particular facts or circumstances without first consulting a lawyer. Any views expressed herein are those of the author(s) and not necessarily those of the law firm’s clients. © 2016 K&L Gates LLP. All Rights Reserved. 2