Załącznik nr 3

Transkrypt

Załącznik nr 3

Wielokryterialna analiza wyboru wariantu realizacji przedsięwzięcia wraz z analizą lokalizacyjną ZTPOK w ramach
projektu: Budowa Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych dla Rejonu Tarnowa
Wielokryterialna analiza wyboru wariantu
realizacji przedsięwzięcia wraz z analizą
lokalizacyjną ZTPOK w ramach projektu:
Budowa Zakładu Termicznego Przekształcania
Odpadów Komunalnych dla Rejonu Tarnowa
Tarnów, sierpień 2011 r.
1
Wielokryterialna analiza wyboru wariantu realizacji przedsięwzięcia wraz z analizą lokalizacyjną ZTPOK w ramach projektu:
„Budowa Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych dla Rejonu Tarnowa”
Wykonawca:
Socotec Polska Sp. z o.o.
00 – 807 Warszawa, Al. Jerozolimskie 94
Zespół autorski:
Mgr inż. Tomasz Miazga
Mgr inż. Stanisław Gastoł
Mgr inż. Leszek Wroński
Mgr inż. Agnieszka Klejdysz
Mgr inż. Tomasz Kumon
Mgr Maciej Osysko
Dominik Gastoł
2
Budowa Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych dla Rejonu Tarnowa
Spis treści:
Wstęp................................................................................................................................. 5
1.1. Podstawa opracowania. ............................................................................................... 5
1.2. Cel opracowania analizy wyboru opcji.......................................................................... 5
1.3. Przyjęta metodyka opracowania. ................................................................................. 5
Część I....................................................................................................................................... 6
2. Charakterystyka przedsięwzięcia. ................................................................................... 6
2.1. Krótka charakterystyka gmin. ....................................................................................... 6
2.1.1. Opis gospodarki odpadami w poszczególnych powiatach z podziałem na gminy. ... 13
2.1.1.1. Powiat brzeski ................................................................................................ 13
2.1.1.1.1. Gmina Brzesko ........................................................................................ 13
2.1.1.1.2. Gmina Borzęcin ....................................................................................... 19
2.1.1.1.3. Gmina Czchów ........................................................................................ 26
2.1.1.1.4. Gmina Dębno .......................................................................................... 31
2.1.1.1.5. Gmina Gnojnik ......................................................................................... 34
2.1.1.1.6. Gmina Iwkowa ......................................................................................... 40
2.1.1.1.7. Gmina Szczurowa.................................................................................... 42
2.1.1.2. Powiat bocheński ........................................................................................... 46
2.1.1.2.1. Gmina Bochnia (miejska) ......................................................................... 46
2.1.1.2.2. Gmina Bochnia (wiejska) ......................................................................... 50
2.1.1.2.3. Gmina Nowy Wiśnicz (miejsko-wiejska) ................................................... 55
2.1.1.2.4. Gmina Drwinia ......................................................................................... 57
2.1.1.2.5. Gmina Lipnica Murowana ........................................................................ 61
2.1.1.2.6. Gmina Łapanów ...................................................................................... 64
2.1.1.2.7. Gmina Rzezawa ...................................................................................... 67
2.1.1.2.8. Gmina Trzciana ....................................................................................... 71
2.1.1.2.9. Gmina Żegocina ...................................................................................... 73
2.1.1.3. Powiat dąbrowski ........................................................................................... 76
2.1.1.3.1. Gmina Dąbrowa Tarnowska .................................................................... 76
2.1.1.3.2. Gmina Bolesław ....................................................................................... 82
2.1.1.3.3. Gmina Gręboszów ................................................................................... 85
2.1.1.3.4. Gmina Mędrzechów ................................................................................. 93
2.1.1.3.5. Gmina Olesno.......................................................................................... 95
2.1.1.3.6. Gmina Radgoszcz ................................................................................... 98
2.1.1.3.7. Gmina Szczucin ..................................................................................... 106
2.1.1.4. Powiat tarnowski .......................................................................................... 112
2.1.1.4.1. Gmina Tarnów ....................................................................................... 112
2.1.1.4.2. Gmina Ciężkowice ................................................................................. 114
2.1.1.4.3. Gmina Gromnik ..................................................................................... 118
2.1.1.4.4. Gmina Lisia Góra ................................................................................... 127
2.1.1.4.5. Gmina Pleśna ........................................................................................ 130
2.1.1.4.6. Gmina Radłów ....................................................................................... 132
2.1.1.4.7. Gmina Ryglice ....................................................................................... 138
2.1.1.4.8. Gmina Rzepiennik Strzyżewski .............................................................. 140
2.1.1.4.9. Gmina Skrzyszów .................................................................................. 144
2.1.1.4.10. Gmina Szerzyny .................................................................................. 147
2.1.1.4.11. Gmina Tuchów .................................................................................... 148
2.1.1.4.12. Gmina Wierzchosławice....................................................................... 151
2.1.1.4.13. Gmina Wietrzychowice ........................................................................ 153
2.1.1.4.14. Gmina Wojnicz .................................................................................... 157
2.1.1.4.15. Gmina Zakliczyn .................................................................................. 161
2.1.1.4.16. Gmina Żabno ....................................................................................... 166
2.1.1.5. Miasto Tarnów .............................................................................................. 170
2.2. Wyliczenie strumienia odpadów z Tarnowa i Rejonu Tarnowa. ................................ 178
1.
3
3.
Analiza opcji technologicznych. .................................................................................. 186
3.1. Metody Biologiczno – Mechaniczne. ........................................................................ 186
3.2. Przegląd technologii do termicznego przekształcania odpadów ............................... 201
3.2.1. Technologia termicznego przekształcania odpadów w kotłach rusztowych ........... 201
3.2.2. Technologia termicznego przekształcania odpadów w kotłach fluidalnych ............ 215
3.2.3. Technologia termicznego przekształcania odpadów z wykorzystaniem procesu
zgazowania i pirolizy. ...................................................................................................... 218
3.2.4. Technologie plazmowe. ........................................................................................ 221
3.3. Podsumowanie technologii przekształcania odpadów w kontekście systemu
gospodarki odpadami dla założonego obszaru. .................................................................. 224
4. Rozważane opcje rozbudowy systemu ....................................................................... 226
4.1. Opcja 0. ................................................................................................................... 227
4.2. Opcja 1. ................................................................................................................... 228
4.2.1. Technologiczne elementy zagospodarowania ZM-BP. .......................................... 228
4.3. Opcja 2. ................................................................................................................... 230
4.3.1. Technologiczne elementy zagospodarowania ZTPOK .......................................... 230
5. Analiza wyboru optymalnej opcji systemu. ................................................................ 232
5.1. Analiza opcji systemu – metody. .............................................................................. 232
5.2. Analiza punktowa rozpatrywanych opcji (ekspercka). .............................................. 232
5.3. Opisowa analiza SWOT dla rozpatrywanych opcji. .................................................. 234
5.3.1. Opcja 0 ................................................................................................................. 234
5.3.2. Opcja 1 ................................................................................................................. 235
5.3.3. Opcja 2 ................................................................................................................. 235
5.4. Analiza wielokryterialna rozpatrywanych opcji.......................................................... 236
5.4.1. Przyjęte kryteria do analizy ................................................................................... 236
5.4.2. Hierarchia ważności kryteriów. .............................................................................. 238
5.4.3. Analiza wielokryterialna opcji rozbudowy systemu gospodarki odpadami.............. 238
5.4.4. Wyniki obliczeń ..................................................................................................... 239
Część II .................................................................................................................................. 240
6. Analiza wyboru lokalizacji budowy ZTPOK ................................................................ 240
6.1. Warianty lokalizacyjne ............................................................................................. 243
6.2. Opis lokalizacji. ........................................................................................................ 244
6.3. Analiza lokalizacji ZTPOK - metody. ........................................................................ 250
6.3.1. Analiza punktowa (ekspercka) potencjalnych lokalizacji ZTPOK. .......................... 250
6.3.2. Opisowa analiza SWOT dla rozpatrywanych lokalizacji ZTPOK. ........................... 254
6.3.2.1. Lokalizacja ZTPOK – MPEC S.A. w Tarnowie – Piaskówka. ........................ 255
6.3.2.2. Lokalizacja ZTPOK – ZSOK w Tarnowie. ..................................................... 255
6.3.2.3. Lokalizacja ZTPOK – Zakłady Mechaniczne „Tarnów”.................................. 256
6.3.3. Analiza wielokryterialna analizowanych lokalizacji ZTPOK. ................................... 257
6.3.3.1. Przyjęte kryteriów do analizy ........................................................................ 257
6.3.3.2. Analiza wielokryterialna lokalizacji zakładu termicznego przekształcania
odpadów. .................................................................................................................... 260
6.3.3.3. Hierarchia ważności kryteriów. ..................................................................... 260
6.3.3.4. Wyniki obliczeń............................................................................................. 263
7. Podsumowanie. ............................................................................................................ 263
8. Spis rysunków. ............................................................................................................. 265
9. Załącznik. ...................................................................................................................... 266
4
1. Wstęp.
1.1.
Podstawa opracowania.
Podstawą wykonania ,,Analizy wielokryterialnej wyboru lokalizacji Zakładu Termicznego
Przekształcania Odpadów dla Rejonu Tarnowa” jest umowa nr 011/001/ZTPOK zawarta w dniu
31.05.2011 r. pomiędzy Miejskim Przedsiębiorstwem Energetyki Cieplnej S.A. z siedzibą
w Tarnowie ul. Sienna 4, 33-100 Tarnów, reprezentowanym przez Krzysztofa Rodaka –
Prezesa Zarządu – Dyrektora Spółki i Tadeusza Sieńczaka – Członka Zarządu – Dyrektora ds.
Technicznych, a firmą SOCOTEC Polska Sp. z o.o. z siedzibą al. Jerozolimskie 94, 00-807
Warszawa reprezentowanym przez Bogdana Sperskiego – Prokurenta.
1.2.
Cel opracowania analizy wyboru opcji.
Niniejsze opracowanie zostało napisane m.in. na podstawie Planu Gospodarki
Odpadami Województwa Małopolskiego 2010 z uwzględnieniem zmian tego dokumentu
w najbliższym czasie. Nowy „Plan” przewiduje budowę Zakładu Termicznego Przekształcania
Odpadów. Celem opracowania jest wybór wariantu realizacji - najkorzystniejszej opcji systemu
gospodarki odpadami dla Rejonu Tarnowa, który obejmuje powiaty:
• tarnowski,
• dąbrowski,
• brzeski,
• bocheński,
• miasto Tarnów.
Zleceniodawcą jest Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej S.A. ul. Sienna 4, 33-100
Tarnów.
Uwarunkowania techniczne oceniają podstawowe parametry techniczne analizowanych
rozwiązań m.in. wydajność, przepustowość instalacji, czas pracy, powierzchni terenu, warunki
dostawy i odbioru mediów, możliwości techniczne odbioru energii cieplnej i elektrycznej oraz
warunki gruntowo-wodne.
Uwarunkowania ekologiczne oceniają wpływ analizowanych rozwiązań na środowisko
poprzez wskazanie głównych uciążliwości wariantów, w tym uciążliwość emisji zanieczyszczeń
i energii z instalacji na środowisko (szacunkowo) m.in. powietrze, środowisko wodno-gruntowe,
hałas, zdrowie i warunki życia ludzi oraz na florę i faunę. Pod uwagę brane są także: wpływ
transportu odpadów do instalacji, transport na składowisko pozostałości podprocesowych,
magazynowania odpadów, emisji ścieków technologicznych i ich odbioru.
W ocenie ekologicznej znajduje się także możliwość wykorzystania odzysku energii
i odnawialnych źródeł energii.
Uwarunkowania ekonomiczne oceniają korzyści i koszty społeczno-ekonomiczne
analizowanych rozwiązań, m.in. koszty zakupu gruntów, nakłady inwestycyjne na budowę
infrastruktury, koszty transportu odpadów i produktów ich przetwarzania, koszty składowania
odpadów podprocesowych, przychody ze sprzedaży energii zarówno elektrycznej jak i cieplnej
oraz ewentualnie innych produktów powstających w wyniku działalności instalacji w kontekście
lokalizacji odbiorców, inne.
Uwarunkowania społeczno-polityczne oceniają lokalne uwarunkowania polityczne,
możliwości wystąpienia konfliktów społecznych, koszty kompromisu społecznego.
1.3.
•
•
Przyjęta metodyka opracowania.
Opracowanie składa się z dwóch części:
Część I – zawiera opis systemu gospodarki odpadami.
Część II – zawiera ocenę trzech lokalizacji.
5
Część I
2. Charakterystyka przedsięwzięcia.
2.1.
Krótka charakterystyka gmin.
Do analizy przyjęto obszar powiatów ziemskich: tarnowskiego, dąbrowskiego,
brzeskiego i bocheńskiego oraz dla powiatu grodzkiego: miasta Tarnowa, dlatego też poniżej
opisano ww. obszar pod względem ekologicznym, źródła powstawania odpadów, społecznym
i ekonomicznym. Do opracowania tego rozdziału wykorzystano Plan Gospodarki Odpadami
Województwa Małopolskiego 2010 oraz dostępne materiały dla powiatów i gmin.
Analiza struktury i organizacji systemu gospodarki odpadami w obszarze.
POWIAT TARNOWSKI.
Na terenie powiatu tarnowskiego znajdują się dwie stacje demontażu i punkt zbierania
pojazdów wycofanych z eksploatacji:
• BRZOZ-CAR Michał Kowal, Brzozówka 100, 33-140 Lisia Góra, tel.(14)6784162,
kom.501673360. Nr w wykazie Wojewody Małopolskiego: 10.
• Przedsiębiorstwo Wielobranżowe GRAVIS Stanisław Kiełbasa, ul. Złota Góra 27b,
Wilkowice, 33-131 Łęg Tarnowski, tel. (14)6457241, fax (14)6457381, kom. 602731130.
Stacja znajduje się przy ul. Kolejowej 2, 33-132 Niedomice. Nr w wykazie Wojewody
Małopolskiego: 24. Moc przerobowa: 250 ton/rok.
Na terenie Powiatu tarnowskiego znajduje się 16 instalacji odzysku i unieszkodliwiania
odpadów innych niż niebezpieczne:
Przetwórstwo odpadów foliowych, znajdujące się w miejscowości Śmigno 139, 33-140
Lisia Góra. Właścicielem i zarządzającym jest Zakład Przetwórstwa Odpadów Foliowych
RECYCLING s.c. S.Migda, D.Pająk, Grupa Migda Corporation. Rodzaj procesu R/D: b.d.
Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: b.d. Moc przerobowa:
b.d.
Młyn aglomerujący, znajdujący się w Zakładzie Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych ul.
Spółdzielcza 34 32-840 Zakliczyn. Właścicielem i zarządzającym jest „BECKER” Sp.
z o.o. Droginia 247, 32-400 Myślenice. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów
dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 12 01 05, 15 01 02. Moc przerobowa:
950 ton/rok.
Produkcja europalet i panewek, znajdująca się w Zakładzie Przetwórstwa Tworzyw
Sztucznych ul. Spółdzielcza 34 32-840 Zakliczyn. Właścicielem i zarządzającym jest
„BECKER” Sp. z o.o. Droginia 247, 32-400 Myślenice. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody
odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 04 02 09, 04 02 21, 04 02 22,
04 02 80, 15 01 02. Moc przerobowa: 850 ton/rok.
Prasa hydrauliczna, znajdująca się w miejscowości Skrzyszów 332. Właścicielem
i zarządzającym jest Jan BURAS Usługi Transportowe, Wywóz Nieczystości Płynnych
I Selektywna Zbiórka Śmieci. Rodzaj procesu R/D: b.d. Kody odpadów dopuszczonych do
odzysku lub unieszkodliwienia: 19 12 04, 19 12 05, 19 12 01. Moc przerobowa: 0,6Mg/h.
- Mieszarka ślimakowa, znajdująca się przy ul. Sucharskiego 1 Lisia Góra. Właścicielem
i zarządzającym jest PW SFERAMETY. Jędrosz, J.Kuca, M.Kowalski, J.Motyka, J.Zaucha
S.J. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub
unieszkodliwienia: 10 10 03. Moc przerobowa: 400 ton/rok.
Proces przetopu metodą suchą, znajdująca się przy ul. Pawęzowska 68 Łęg Tarnowski.
Właścicielem i zarządzającym jest Zakład Produkcyjno-Handlowy EKOTOCZEK. Rodzaj
procesu R/D: R3. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 02 02
02. Moc przerobowa: 600 ton/rok.
Proces wytopu, znajdujący się w miejscowości Ładna 15 Gm. Skrzyszów. Właścicielem
i zarządzającym jest Huta szkła ŁADNA. Rodzaj procesu R/D: R5. Kody odpadów
6
dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 15 01 07. Moc przerobowa: 2 000
ton/rok.
Produkcja wyrobów ceramicznych, znajdująca się w miejscowości Sieradz 190 Gm.
Żabno. Właścicielem i zarządzającym jest Zakład Ceramiki Budowlanej Sp. z o.o. Rodzaj
procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia:
10 01 80. Moc przerobowa: 3 000 ton/rok.
Produkcja galanterii betonowej, znajdująca się przy ul. Zakładowej 14 Gromnik.
Właścicielem i zarządzającym jest Firma Wielobranżowa „PROGRESS” S.C. Rodzaj
10 01 17. Moc przerobowa: 1 000 ton/rok.
Produkcja galanterii betonowej, znajdująca się w miejscowości Bogoniowice122 Gm.
Ciężkowice. Właścicielem i zarządzającym jest Firma Wielobranżowa „BURNAT” –
Andrzej & Waldemar Burnat. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do
odzysku lub unieszkodliwienia: 10 01 01, 10 01 02. Moc przerobowa: 3 000 ton/rok.
Produkcja masy bitumicznej, znajdująca się w Wytwórni Mas Bitumicznych Łukanowice.
Właścicielem i zarządzającym jest Przedsiębiorstwo Robót drogowych i Mostowych
„DROMOST” ul. Partyzantów 16, Bochnia. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów
dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 17 01 81. Moc przerobowa: 500
ton/rok.
Żeliwniaki – przerób termiczny, znajdująca się w miejscowości Nowa Jarząbka 65 A gm.
Lisia Góra. Właścicielem i zarządzającym jest Odlewnia Żeliwa „ŻELMET”. Rodzaj
16 01 17, 17 04 01. Moc przerobowa: 600 ton/rok.
Mieszalnik pasz znajdujący się w miejscowości Turz 195 gm. Rzepiennik Strzyżewski.
Właścicielem i zarządzającym jest BARBARA Wytwórnia Pasz. Rodzaj procesu R/D: R14.
Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 02 03 03. Moc
przerobowa: 11 600 ton/rok.
Automatyczny Zespół do Spalania Odpadów AZSO-105, znajdujący się w miejscowości
Łowczówek 230. Właścicielem i zarządzającym jest Warsztat Stolarsko-Tapicerski. Rodzaj
Przerób termiczny w tzw. Żeliwiakach, znajdujący się w miejscowości Wola Rzędzińska
252. Właścicielem i zarządzającym jest SET Zakład Usługowo- Produkcyjno- Handlowy.
Rodzaj procesu R/D: R4. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub
unieszkodliwienia: 16 01 17, 10 09 03. Moc przerobowa: 3,5 ton/rok.
Piec grzewczy, znajdujący się przy ul. Tarnowska 11 Łęg Tarnowski. Właścicielem
i zarządzającym jest Zakład Stolarsko-Tapicerski Export-Import Tadeusz Sroka. Rodzaj
W planach jest budowa gminnej Kompostowni na terenie powiatu tarnowskiego. Jednostką
odpowiedzialną jest Urząd Gminy Ciężkowice. Koszty ogółem: b.d. Koszty w latach 2007-2010:
b.d. Koszty w latach 2011-2018: b.d. Źródła finansowania (% kwoty): Budżet gminy, GFOŚiGW,
PFOŚiGW, WFOŚiGW. Środki pomocowe UE. Lata realizacji: 2015.
Na terenie powiatu planowana jest także Budowa Wiejskiego Punktu Gromadzenia Odpadów
wraz z Gminnym Punktem Gromadzenia Odpadów Niebezpiecznych. Jednostką
odpowiedzialną jest Urząd Gminy Wietrzychowice. Koszty ogółem: 100 000
Koszty w latach 2007-2010: 100 000. Koszty w latach 2011-2018: -. Źródła finansowania
(% kwoty): 10% budżet gminy, 90% fundusze ekologiczne i pomocowe. Lata realizacji: 2010.
Planowana moc przerobowa: 150 ton/rok.
POWIAT BRZESKI.
Na terenie powiatu brzeskiego znajduje się jedna stacja demontażu pojazdów:
• FIAT MEGAMOT Mieczysław Hebda Gnojnik 478 32-864 Gnojnik tel. (014) 6849100 kom.
603582048. Stacja znajduje się przy ul. Szczepanowska 61 32-800 Brzesko. Nr w wykazie
Wojewody Małopolskiego: 13. Moc przerobowa: 2 200 ton/rok.
7
Wykaz instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne znajdujących
się na terenie powiatu brzeskiego:
Wyrób pustaków, znajdujący się w miejscowości Złota 125, Gm. Czchów. Właścicielem
i zarządzającym jest Zakład Betoniarski – Wyrób pustaków i transport. Rodzaj procesu
R/D: R11. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 01 01, 10
01 02. Moc przerobowa: 1 600 ton/rok.
Produkcja kruszyw, znajdujący się w miejscowości Jurków 53 b, Gm. Czchów.
Właścicielem i zarządzającym jest FHU „Rabek”. Rodzaj procesu R/D: R11. Kody
odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 01 01, 10 01 02. Moc
przerobowa: 4 000 ton/rok.
Produkcja kruszyw, znajdujący się w miejscowości Borzęcin 316. Właścicielem
i zarządzającym jest Zakład produkcyjno-usługowy Bekoniarstwo St.Stąsiek. Rodzaj
10 01 01, 10 01 02. Moc przerobowa: 3 500 ton/rok.
Produkcja kruszyw, znajdujący się w miejscowości Biesiadki 280, 32-864 Gnojnik.
Właścicielem i zarządzającym jest PPUHT „MAX-TRANS”. Rodzaj procesu R/D: R11.
Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 01 01, 10 01 02.
Moc przerobowa: 400 ton/rok.
Wytwórnia mas bitumicznych, znajdujący się w Zawadziu Uszewskim. Właścicielem
i zarządzającym jest Prai M „DROMOST” ul. Partyzantów 16, 32-700 Bochnia. Rodzaj
17 01 81. Moc przerobowa: 500 ton/rok.
Wytwórnia pasz, znajdujący się przy ul. Przemysłowej, 32-800 Brzesko. Właścicielem
i zarządzającym jest Firma „ROLIMPEX” S.A. Oddział w Bloku Dobryszyce. Rodzaj
procesu R/D: R11. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 02
03 99. Moc przerobowa: 15 600 ton/rok.
Dodatek do produkcji masy bitumicznej, znajdujący się przy ul. Szczepanowskiej 43, 32800 Brzesko. Właścicielem i zarządzającym jest Betoniarnia, ZPHU Jerzy Mikołajek.
Trojan VD6 –regenerat piasku niskopoziomowy, znajdujący się przy ul.3 Maja 178, 39-220
Pilzno. Właścicielem i zarządzającym jest MET-CHEM Zakłady Metalowo-Chemiczne.
Odzysk w procesie produkcyjnym – otrzymywanie ciekłego metalu, znajdująca się przy
ul.3 Maja 178, 39-220 Pilzno. Właścicielem i zarządzającym jest MET-CHEM Zakłady
Metalowo-Chemiczne. Rodzaj procesu R/D: R4. Kody odpadów dopuszczonych do
Kocioł energetyczny rusztowy INNOVEX ROREX AT100, znajdujący się przy
ul. Kołłątaja 13 a Brzesko. Właścicielem i zarządzającym jest APEX S.J. Aleksander
Gawlik, Paweł Kuta. Rodzaj procesu R/D: R1. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku
lub unieszkodliwienia: 03 01 05. Moc przerobowa: 20 ton/rok.
POWIAT DĄBROWSKI
W powiecie dąbrowskim znajduje się Składowisko Odpadów Komunalnych w Szarwarku,
w gminie Dąbrowa Tarnowska. Właścicielem jest Gmina Dąbrowa Tarnowska. Zarządzającym
jest Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej, 33-200 Dąbrowa
Tarnowska, ul. B. Joselewicza 8 Kody odpadów dopuszczonych do składowania: odpady
z grupy 02, 03, 04, 15, 16, 17, 190501, 190502, 190599, 190604, 190606, 190801, 190802,
190812, 190814, 190901, 190902, 190903, 190904, 190905, 190903, 190904, 190905,
190906, 190999, 191212, 200203, 200301, 200302, 200303, 200304, 200306, 200307,
200399. Pojemność całkowita: 187 000 m3. Pojemność pozostała do zapełnienia: 107 000 m3
8
POWIAT BOCHEŃSKI
Na terenie powiatu bocheńskiego znajdują się 4 składowiska odpadów, na których są
składowane odpady komunalne:
Gminne składowisko odpadów komunalnych w Lipnicy Murowanej. Właścicielem jest
Gmina Lipnica Murowana, a zarządzającym jest Zakład Usług Komunalnych w Lipnicy
Murowanej. Pojemność całkowita składowiska wynosi 30 200 m3 , pojemność pozostała
do zapełnienia to 21 111 m3. Kody odpadów dopuszczonych do składowania: 190212,
190801, 190802, 190805, 200303, 200306, 200203, 200307, 200399.
Składowisko odpadów komunalnych w Nowym Wiśniczu. Właścicielem jest Gmina Nowy
Wiśnicz a zarządzającym jest Zakład Usług Komunalnych w Nowym Wiśniczu. Pojemność
całkowita składowiska wynosi 20 170 m3 , pojemność pozostała do zapełnienia to 16 136
m3. Kody odpadów dopuszczonych do składowania: b.d.
Składowisko odpadów komunalnych w Borku (Gm. Rzezawa). Właścicielem jest Gmina
Rzezawa a zarządzającym jest Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Rzezawie, 32765 Rzezawa, ul. Długa 21. Pojemność całkowita składowiska wynosi 16 600 m3 ,
pojemność pozostała do zapełnienia to 5 111 m3. Kody odpadów dopuszczonych do
składowania: 109801, 190802, 190805, 200301, 200303, 200306, 200307.
Gminne Składowisko odpadów komunalnych w Maszkienicach (Gm. Dębno).
Właścicielem jest Gmina Dębno a zarządzającym jest Zakład Usług Komunalnych Gminy
Dębno. Pojemność całkowita składowiska wynosi 9 636 m3 , pojemność pozostała do
zapełnienia to 2 700 m3. Kody odpadów dopuszczonych do składowania: 190805, 200301,
200303, 200306, 200307, 200399.
Na terenie powiatu znajduje się także składowisko odpadów niebezpiecznych:
Składowisko odpadów poprodukcyjnych „Stalprodukt” S.A. w Borku (Gm. Rzezawa).
Właścicielem i zarządzającym jest Stalprodukt” S.A. ul. Wygoda 69 32 700 Bochnia.
Pojemność całkowita składowiska wynosi 82 000 m3 , pojemność pozostała do zapełnienia
to 17 902 m3. Kody odpadów dopuszczonych do składowania: 100212, 100215, 110106*,
120118*, 190801, 190814, 190903, 190906.
Na terenie powiatu znajduje się jedna stacja demontażu i punkt zbierania pojazdów wycofanych
z eksploatacji:
•
P.U.H.P. CADILAK Stanisław Grzesik ul. Partyzantów 37 32-700 Bochnia tel. (014)
6119710 fax. (014) 6119711. Nr w wykazie Wojewody Małopolskiego: 6. Moc przerobowa:
2 420 ton/rok.
W powiecie bocheńskim znajduje się także instalacja do odzysku i unieszkodliwiania odpadów
niebezpiecznych:
•
oczyszczalnia ścieków emulsyjnych. Instalacja znajduje się przy ul. Wygoda 69 32-700
Bochnia. Właścicielem i zarządzającym jest Stalprodukt S.A. w Bochni. Rodzaj procesu
R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 120109*.
Moc przerobowa: 1 700 ton/rok.
Na terenie powiatu znajdują się instalacje odzysku i unieszkodliwiania odpadów innych niż
niebezpieczne:
Wytwórnia Betonu Towarowego, znajdująca się przy ul. Partyzantów 21 32-700 Bochnia.
Właścicielem i zarządzającym jest Górażdże Beton Sp. z o.o. ul. Cementowa 1, Chrodula,
45-076 Opole. Rodzaj procesu R/D: R11. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub
unieszkodliwienia: 10 01 02, 10 01 17. Moc przerobowa: 1 500 ton/rok.
Stalprodukt S.A., znajdująca się przy ul. Wygoda 69 Bochnia. Właścicielem
i zarządzającym jest Stalprodukt S.A.. Rodzaj procesu R/D: -. Kody odpadów
dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 01 15, 10 02 12, 10 02 15, 19 08 14,
19 09 03, 19 09 06. Moc przerobowa: 3 521,5 ton/rok
Wytwórnia Betonu Towarowego, znajdująca się w Zakładzie Wyrobów Betonowych
ul. Karosek 53a Bochnia, gdzie właścicielem i zarządzającym jest CMB PHU Sp. z o.o.
ul. Fabryczna 20 Tarnów. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów dopuszczonych do
9
Ponadto planowane jest uruchomienie linii segregacji odpadów w GZGK Rzezawa w 2010 –
2018 oraz wykonanie rekultywacji kwatery na składowisku odpadów komunalnych w Borku
zgodnie z instrukcją eksploatacji składowiska.
MIASTO TARNÓW
W gminie Tarnów przy ul. Cmentarnej znajduje się jedna sortownia odpadów
zmieszanych i zbieranych selektywnie o mocy przerobowej 2000 ton/rok. Właścicielem jest
gmina Tarnów a zarządzana jest przez Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp.
z o.o. ul. Bandrowskiego 14, 33-100 Tarnów. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku:
150106, 200101, 200102, 200139, 200140, 200301.
W Tarnowie przy ul. Cmentarnej znajduje się także kompostownia odpadów
komunalnych o mocy przerobowej: 2500 ton/rok (polowa) + 2000 ton/rok (zamknięta).
Właścicielem jest gmina Tarnów a zarządzana jest przez Zakład składowania Odpadów
Komunalnych w Tarnowie, ul. Cmentarna, 33-100 Tarnów. Kody odpadów dopuszczonych do
odzysku: 200201, 200108.
W gminie Tarnów znajdują się 2 składowiska odpadów, na których składowane są odpady
komunalne:
•
Jedno znajduje się przy ul. Cmentarnej. Właścicielem jest gmina Tarnów,
a zarządzana jest przez Zakład składowania Odpadów Komunalnych w Tarnowie, ul.
Cmentarna, 33-100 Tarnów. Pojemność całkowita składowiska wynosi 190 000 m3,
a pojemność pozostała do zapełnienia to 150 000 m3. Kody odpadów dopuszczonych do
składowania: 190501, 190502, 190503, 190599, 190805, 190812, 190901, 190902,
190903, 190904, 190905, 190999, 191212, 200203, 200301, 200302, 200303, 200307,
200399.
•
Drugim składowiskiem jest Składowisko Odpadów innych niż niebezpieczne o obojętne
„Za rzeką Białą” przy ul. Czystej. Właścicielem i zarządzającym jest Jednostka
Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o., ul. Kwiatkowskiego 8, 33-100 Tarnów. Pojemność
całkowita składowiska wynosi 4 700 000 m3 a pojemność pozostała do zapełnienia to
420 000 m3. Kody odpadów dopuszczonych do składowania: Sektor AB 3: 060314, Sektor
AB 1-2: 190805, 190812, 190814, Sektor C-2: 150203, 160304, 170380, 170604, 200301,
Sektor D-1/3 a: 190501, 190503, 190599, 190604, 190605, 190801, 190802, 190805,
190812, 190814, 190901, 190902, 190903, 190904, 190905, 190906, 190999, 191106,
191209, 191212, 191302, 191304, 191306, Sektor D-1/3b: 190112, 190118, 190119,
190203, 190206, 190305, 190307, 190401.
Na terenie miasta Tarnowa znajduje się także składowisko odpadów zawierających azbest:
• Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne „Za rzeką Białą” (Sektor C-3 dla
odpadów azbestowych) znajdujące się przy ul. Czystej. Właścicielem i zarządzającym jest
Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o., ul. Kwiatkowskiego 8, 33-100 Tarnów.
Pojemność całkowita składowiska wynosi 63 740 m3 a pojemność pozostała do
zapełnienia to 31 000 m3. Kody odpadów dopuszczonych do składowania: Sektor C-3:
190601*, 170605*.
Do Tarnowa należy składowisko odpadów niebezpiecznych:
•
zbiornik „AN II”, znajdujące się przy ul. Chemicznej w Tarnowie, a właścicielem i
zarządzającym jest : Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o., ul. Kwiatkowskiego
8, 33-101 Tarnów. Pojemność całkowita składowiska wynosi 55 240 m3 a pojemność
pozostała do zapełnienia to 23 740 m3. Kody odpadów dopuszczonych do składowania:
17 05 03*.
Miasto Tarnów posiada składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, na których
nie są składowane odpady komunalne:
•
składowisko „Czajki”, które znajduje się przy ul. Czajki. Właścicielem i zarządzającym jest
Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o., ul. Kwiatkowskiego 8, 33-100 Tarnów.
Pojemność całkowita składowiska wynosi 2 460 000 m3 a pojemność pozostała do
zapełnienia to 680 000 m3. Kody odpadów dopuszczonych do składowania: 100115.
W gminie Tarnów znajduje się jedna stacja demontażu i punktu zbierania pojazdów wycofanych
z eksploatacji:
10
•
Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o., ul. Braci Saków 5, 33-100
Tarnów, tel. (14)6310704, fax (14)6310709 o mocy przerobowej 1 800 ton/rok. Nr
w wykazie Wojewody Małopolskiego: 17
Tarnów posiada dwa zakłady przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego:
•
Spółdzielnia pracy ARGO-FILM w Warszawie Zakład Nr 2 w Tarnowie, ul.Fabryczna 72,
33-101 Tarnów, o mocy przerobowej 160 ton/rok. Numer rejestrowy GIOŚ: E0000282ZP.
Kody odpadów: 160211*, 160213*, 160215*, 200123*, 200135*.
•
Przedsiębiorstwo Inżynieryjne TARCHEM Sp. z o.o. ul. Chemiczna 128 33-101 Tarnów, o
mocy przerobowej 475 ton/rok. Numer rejestrowy GIOŚ: E0005880P. Kody odpadów:
160213*, 160215*, 200121*.
Na Terenie gminy Tarnów znajduje się jeden obiekt termicznego przekształcania odpadów
medycznych i weterynaryjnych:
•
Spalarnia odpadów medycznych w Tarnowie, znajdująca się przy ul. Lwowskiej 178a.
Właścicielem i zarządzającym jest Szpital Wojewódzki im. św. Łukasza SP ZOZ w
Tarnowie. Moc przerobowa zakładu wynosi 50 ton/rok. Kody odpadów dopuszczonych do
odzysku: 180101, 180102*, 180103*, 180104 (do 07.03.2007r.).
Instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych miasto Tarnów posiada 8:
•
Linię odzysku metali znajdującą się przy ul. Fabrycznej 7a, 33-100 Tarnów. Właścicielem
i zarządzającym jest Spółdzielnia Pracy „Agro-film”, ul. Praca 9/1, 04-361 Warszawa. Moc
przerobowa instalacji wynosi 300 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: R4. Kody odpadów
dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 090101*, 090102*, 090104*, 090105*,
090180*, 161001*.
•
Segregacja, znajdująca się przy ul. Fabrycznej 7a, 33-100 Tarnów. Właścicielem i
zarządzającym jest Spółdzielnia Pracy „Agro-film”, ul.Praca 9/1, 04-361 Warszawa. Moc
przerobowa instalacji wynosi 2 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów
dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 090111*.
•
Destylarka, znajdująca się przy ul. Kochanowskiego 37, 33-100 Tarnów. Właścicielem
i zarządzającym jest Produkcyjno-Handlowe „TARNOKOP” S.A. Moc przerobowa
instalacji wynosi 50 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: R2. Kody odpadów dopuszczonych do
odzysku lub unieszkodliwienia: 080111*.
•
Chemiczna Oczyszczalnia Ścieków, Utylizacja Ścieków cyjanowych, znajdująca się przy
ul. Kwiatkowskiego 8, 33-101 Tarnów. Właścicielem i zarządzającym jest Jednostka
Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o. Moc przerobowa instalacji wynosi 12 000 ton/rok.
Rodzaj procesu R/D: D9. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub
unieszkodliwienia: 060101*, 060102*, 060105*, 060204*, 070504*, 070580*, 180106*,
070581.
•
Chemiczna Oczyszczalnia Ścieków, Utylizacja Ścieków cyjanowych, znajdująca się przy
Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o. Moc przerobowa instalacji wynosi 12 000 ton/rok.
unieszkodliwienia: 060101.
•
A-168, A-170, znajdująca się przy ul. Kwiatkowskiego 8, 33-101 Tarnów. Właścicielem i
zarządzającym jest Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o. Moc przerobowa
instalacji wynosi 28 000 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: D8. Kody odpadów dopuszczonych
do odzysku lub unieszkodliwienia: 33 rodzaje odpadów niebezpiecznych i 22 innych niż
niebezpieczne.
•
A-168, A-170, znajdująca się przy ul. Kwiatkowskiego 8, 33-101 Tarnów. Właścicielem i
zarządzającym jest Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o. Moc przerobowa
instalacji wynosi 28 000 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: D9. Kody odpadów dopuszczonych
do odzysku lub unieszkodliwienia: 33 rodzaje odpadów niebezpiecznych i 22 innych niż
niebezpieczne.
•
Instalacja do odzysku odpadów, znajduje się ona przy ul. Kwiatkowskiego 8, 33-101
Tarnów, właścicielem i zarządzającym są Zakłady Mechaniczne „Tarnów” S.A.. Instalacja
11
ma moc przerobową 40 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: R7, R4, R13, R1, R14. Kody
odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 110107*, 120109*.
Instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów innych niż niebezpieczne miasto Tarnów
posiada 7.
• Kompostownia polowa, znajdująca się przy ul. Cmentarnej. Właścicielem i
zarządzającym są Zakłady Składowania Odpadów Komunalnych. Moc przerobowa
instalacji to 6 000 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: R3. Kody odpadów dopuszczonych do
odzysku lub unieszkodliwienia: 02 01 03, 02 01 07, 02 02 04, 02 03 04, 02 03 05, 02 03
80, 03 01 01, 03 01 05, 16 03 06, 16 03 80, 19 05 01, 19 05 02, 19 05 03, 19 08 05, 19
12 07, 19 12 12, 20 01 38, 20 02 01.
• Zakłady mechaniczne „Tarnów”, znajdujące się przy ul. Kochanowskiego 30, 33-100
Tarnów. Właścicielem i zarządzającym są Zakłady mechaniczne „Tarnów” S.A.. Moc
przerobowa instalacji to 3 740 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: R4. Kody odpadów
dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 11 01 07, 12 01 09, 10 09 80, 17 04
05, 19 10 01, 19 12 02.
• Produkcja mieszanki betonowej, znajdująca się przy ul. Mroźnej 18, 33-102 Tarnów.
Właścicielem i zarządzającym jest Firma BRUK-BET Nieciecza 150, 33-240 Żabno. Moc
przerobowa instalacji to 40 600 tom/rok. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody odpadów
dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 01 01, 10 01 02, 10 01 17,10 13
14.
• Piec szklarski, znajdujący się przy ul. Stalowej 27, 33-100 Tarnów. Właścicielem i
zarządzającym jest Huta szkła i kryształów EWA. Moc przerobowa instalacji to 137
ton/rok. Rodzaj procesu R/D: R5. Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub
unieszkodliwienia: 10 11 12, 15 01 02.
• Recykling tworzyw sztucznych – produkcja regranulatu, znajdująca się przy ul. Czarna
Droga 84, 33-100 Tarnów. Właścicielem i zarządzającym jest EURO-PLAST D.Pająk,
M.Więcek, R.Gąsior. Moc przerobowa instalacji to 1 200 ton/rok. Rodzaj procesu R/D: R.
Kody odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 02 01 04, 07 02 13,
15 01 02.
• Węzeł betoniarski, znajdujący się przy ul.Dunajcowej, 33-101 Tarnów. Właścicielem i
zarządzającym jest KRYS-MAKS Radłowskie Przeds. Produkcji Betonu – Elementów
Budowlanych. Moc przerobowa instalacji to 2 tony/rok. Rodzaj procesu R/D: R14. Kody
odpadów dopuszczonych do odzysku lub unieszkodliwienia: 10 01 02.
• Chemiczna Oczyszczalnia Ścieków, Utylizacja Ścieków cyjanowych, znajdująca się przy
Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o.. Moc przerobowa instalacji to 12 000 ton/rok.
unieszkodliwienia: 190802.
Ponadto planowana jest budowa instalacji do odzysku sadzy przez Jednostkę Ratownictwa
Chemicznego Sp. z o.o., ul. Kwiatkowskiego 8 33-101 Tarnów w latach 2011-2018 o
planowanej mocy przerobowej 50 000 ton/rok.
12
2.1.1. Opis gospodarki odpadami w poszczególnych powiatach z podziałem
na gminy.
2.1.1.1.
Powiat brzeski
2.1.1.1.1. Gmina Brzesko
Gmina położona jest w centralnej części województwa małopolskiego w powiecie
brzeskim. Od północy graniczy z Gminą Szczurowa i Borzęcin, od wschodu z Gminą
Dębno od południa z Gminami Gnojnik i Nowy Wiśnicz, a od zachodu z Gminami Bochnia
i Rzezawa. Całkowita powierzchnia gminy wynosi 102,6 km2, z czego na część miejską
przypada 12,14 km2 .
Odpady komunalne wytwarzane w Gminie Brzesko pochodzą z czterech źródeł. Są to:
a) gospodarstwa domowe,
b) instytucje publiczne oraz podmioty gospodarcze działające na terenie gminy,
c) oczyszczalnie ścieków,
d) punkty skupu surowców wtórnych.
Na terenie Gminy Brzesko, pod koniec 2009 roku, działało 2 057 podmiotów
gospodarczych zajmujących się handlem, gastronomią, działalnością produkcyjną oraz
usługami świadczonymi dla ludności.
W analizowanym okresie na terenie Gminy Brzesko funkcjonowały dwie oczyszczalnie
ścieków. Obydwie są oczyszczalniami typu mechaniczno-biologicznego. Pierwsza z nich,
należąca do browaru CARSBERG-OKOCIM S.A. oczyszcza ścieki sanitarne
doprowadzane z miasta. Druga, zlokalizowana w Sterkowcu-Zajaziu, eksploatowana
przez RPWiK w Brzesku, przyjmuje ścieki sanitarne z Jadownik i Sterkowca. Z obydwu
oczyszczalni ustabilizowane osady ściekowe wywożone są przez Przedsiębiorstwo
Obrotu Surowcami Wtórnymi SURPAP do kompostowni w Nowym Targu.
Ostatnimi z wymienionych na wstępie wytwórców odpadów komunalnych są punkty skupu
surowców wtórnych. Wszystkie zlokalizowane są we wschodniej części Brzeska. Są to:
EKO-STAL – Skup Złomu i Metali Kolorowych, prowadzący swą działalność przy ul.
Przemysłowej,
PAK-POL – Skup i Sprzedaż Złomu Stalowego, działający przy ul. Solskiego 37,
REMEX – Skup Złomu, działający przy ul. Dworcowej.
Odpady komunalne
Na terenach wiejskich, masa i struktura odpadów komunalnych wytwarzanych, różni się
zasadniczo od masy i struktury odpadów powstałych w miastach. Poniższa tabela
prezentuje to zróżnicowanie.
Lp
1.
2.
3.
4.
5.
5.
7.
8.
Tabela 2.1. Skład morfologiczny odpadów komunalnych wytwarzanych na terenach
miejskich i wiejskich
Jednostkowy wskaźnik
nagromadzenia
Skład morfologiczny
(kg/M/rok)
miasto
wieś
Odpady organiczne pochodzenia roślinnego
80,90
21,30
i zwierzęcego (odpady kuchenne, odpady zielone)
Papier i tektura (opakowaniowe i nieopakowaniowe)
27,00
12,40
Tworzywa sztuczne (opakowaniowe i nieopakowaniowe)
21,30
14,10
Materiały tekstylne
7,10
3,35
Szkło (opakowaniowe i nieopakowaniowe)
13,80
14,90
Metale ( opakowania i inne)
10,60
4,25
Odpady mineralne
7,00
10,95
Drobna frakcja popiołowa
22,30
36,95
13
9.
10.
11.
12.
13.
Odpady z obiektów infrastruktury
Odpady z czyszczenia ulic i placów
Odpady niebezpieczne znajdujące się w strumieniu
odpadów komunalnych
odpady wielkogabarytowe
Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów
budowlanych
razem
110,00
10,00
45,00
0,00
2,00
2,00
15,00
15,00
40,00
40,00
367,00
223,00
Źródło: Krajowy Plan Gospodarki Odpadami
W powyższej tabeli zwrócić należy uwagę na masę odpadów biodegradowalnych
wytwarzanych w miastach. Jest ona czterokrotnie większa niż na wsi. Ponadto w mieście
dwukrotnie więcej powstaje odpadów z papieru i odpadów tekstylnych. Mniej natomiast
niż na wsi wytwarza się drobnej frakcji popiołowej.
Tabela 2.2. Zestawienie danych charakteryzujących strumień odpadów komunalnych
jednost
wartość
Lp.
parametr
ka
2003
2009
miary
Ilość odpadów wytworzonych w Gminie Brzesko,
10 347,40
10.495,93
w tym:
1.
Mg
- miasto
6.303,96
6.267,63
- tereny wiejskie
4.043,44
4.228,30
Ilość odpadów zebranych w Gminie Brzesko,
8.398,67
9.507,85
w tym:
- przeznaczonych do zdeponowania na
składowisku,
6.871,60
7.625,59
2. - odzyskanych odpadów podlegających
Mg
924,59
864,06
biodegradacji,
- odzyskanych surowców wtórnych,
328,48
698,60
274,0
289,50
- odzyskanych odpadów wielkogabarytowych,
-odzyskanych odpadów niebezpiecznych
0,00
30,10
Różnica pomiędzy odpadami wytworzonymi
3. a zebranymi przez jednostki wywozowe i punkty
Mg
1.949,73
988,08
skupu
Źródło: PGO Gminy Brzesko aktualizacja programu na lata 2011- 2014 wraz z prognozą do roku
2018.
Masę odpadów zebranych ustalono na podstawie informacji zawartych w rocznych
raportach przedłożonych Burmistrzowi Miasta Brzeska przez jednostki wywozowe
obsługujące gminę oraz punkty skupu działające na tym terenie .
Na 10.495,93 Mg odpadów komunalnych wytworzonych w 2009 roku prawdopodobnie
składały się:
14
Tabela 2.3. Struktura wytworzonych w 2009 roku odpadów komunalnych w Gminie
Brzesko
gospodarstwa podmioty
instytucje
razem odpady
domowe
gospodarcze publiczne
Lp
rodzaj odpadów
udział masa udział masa udział masa udzia masa
.
(%)
(Mg)
(%) (Mg) (%)
(Mg) ł (%) (Mg)
odpady ulegające
I. biodegradacji
12,03 1.262,66 6,55 687,48 4,99 523,75 23,57 2.473,89
II. surowce wtórne
19,81 2.079,24 2,36 247,70 0,19 19,94 22,36 2.346,89
III. odpady wielkogabarytowe 7,00 734,72 0,02 2,10 0,22 23,09 7,24 759,91
odpady remontowo IV. budowlane
11,08 1.162,95 2,00 209,92 1,12 117,55 14,20 1.490,42
V. odpady niebezpieczne
0,41 43,03 0,47 49,33 0,19 19,94 1,07 112,31
VI. pozostałe odpady
30,39 3.189,71 1,39 96,56 0,25 26,24 31,56 3.312,52
razem odpady komunalne 80,72 8.472,31 12,8 1.293 6,96 730,52 100,0 10.495,9
Źródło: PGO Gminy Brzesko aktualizacja programu na lata 2011- 2014 wraz z prognozą do roku 2018.
Odpady ulegające biodegradacji
Szacunkową ilość wytworzonych w 2009 roku w Gminie Brzesko odpadów podlegających
biodegradacji przedstawia poniższa tabela.
Tabela 2.4. Struktura odpadów podlegających biodegradacji
instytucje
razem
domowe
odpady
Lp
rodzaj odpadów
.
udział masa
udział masa udział masa udział masa
(%)
(Mg)
(%) (Mg)
(%) (Mg)
(%) (Mg)
1.
2.
3.
4.
I.
odpady kuchenne ulegające
biodegradacji
odpady zielone
papier i karton
nieopakowaniowy
opakowania z papieru i
tektury
razem odpady podlegające
biodegradacji
1.145,
91
5,76 142,50 12,15 300,58
41,51 1.021,72 4,69
116,03 0,00 8,16
6,18
152,89
0,21
5,20
2,05
50,71
4,26
105,39 14,51 358,96 20,82 515,06
1,51
37,36
18,75 460,89 0,57 14,10
51,25 1.262,67 27,91 687,49 20,84 523,72
46,20
20,83 512,34
100,0 2.473,
0
89
Surowce wtórne
Ilość wytwarzanych w Gminie Brzesko odpadów, które można poddać recyklingowi
przedstawia poniższa tabela.
15
Lp
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Tabela 2.5. Struktura wytworzonych surowców wtórnych
instytucje
razem odpady
domowe
rodzaj odpadów
udział masa udzia masa udzia masa udział masa
(%) (Mg)
ł (%) (Mg)
ł (%) (Mg) (%) (Mg)
opakowania wielomateriałowe 4,02 94,34 0,44 10,33 0,00 0,00 4,46 104,67
tworzywa sztuczne
nieopakowaniowe
30,42 713,92 0,36 8,45
0,76 17,84 31,54 740,21
opakowania z tworzyw
sztucznych
12,97 304,39 0,23 6,81
0,05 1,17 13,31 312,37
odpady tekstylne
4,07 95,52 0,00 0,00
0,00 0,00 4,07 95,52
szkło nieopakowaniowe
14,05 329,74 9,21 216,15 0,03 0,70 23,29 546,59
opakowania ze szkła
9,39 220,37 0,09 2,11
0,00 0,00 9,48 222,49
metale
2,28 53,51 0,05 1,17
0,01 0,23 2,34 54,92
opakowania z blachy
1,25 29,34 0,11 2,58
0,00 0,00 1,36 31,92
opakowania z aluminium
10,15 238,21 0,00 0,00
0,00 0,00 10,15 238,21
razem surowce wtórne
88,60 2.079,3 10,5 247,60 0,85 19,95 100,0 2.346,89
Źródło: opracowanie własne na podstawie wskaźników emisji odpadów komunalnych
Odpady wielkogabarytowe
Poniższa
tabela
przedstawia
wielkogabarytowych w 2009 r.
szacunkową
ilość
wytworzonych
odpadów
Tabela 2.6. Źródła pochodzenia odpadów wielkogabarytowych
instytucje
razem odpady
domowe
rodzaj odpadów
udział masa udział masa udział masa udział masa
(%)
(Mg) (%)
(Mg) (%)
(Mg)
(%)
(Mg)
bez urządzeń zawierających
96,68
freony
734,68 0,28
2,13
3,04
23,10
100,00 759,91
Odpady remontowo-budowlane
Poniższa tabela określa prawdopodobną ilość odpadów budowlanych (bez wyrobów
azbestowych) wytworzonych w Gminie Brzesko w 2009 roku.
Tabela 2.7. Źródła pochodzenia odpadów remontowo-budowlanych
gospodarstwa
podmioty
instytucje
razem
domowe
gospodarcze
publiczne
rodzaj odpadów udział
masa
udział
masa udział masa
udział
masa
(%)
(Mg)
(%)
(Mg)
(%)
(Mg)
(%)
(Mg)
odpady
78,02
1.162,83 14,09
210,00 7,89
117,59 100,00 1.490,4
budowlane
Odpady niebezpieczne
Strumień odpadów niebezpiecznych nie jest wielki. Stanowi nieco mniej niż 1 % ogółu
odpadów komunalnych. Z uwagi jednak na jego negatywny wpływ na środowisko będzie
16
musiał być wyłączony z masy odpadów deponowanych na składowisku i poddany
odrębnemu procesowi unieszkodliwiania.
Pozostałe odpady
Pozostałe odpady komunalne stanowią głównie popioły powstałe w procesie spalania
węgla, drewna i niektórych odpadów komunalnych w piecach kuchennych oraz kotłach
c.o. Ponad 95 % tych odpadów pochodzi z gospodarstw domowych. Część drobnej frakcji
popiołowej wykorzystywana jest w gospodarstwach domowych poprzez posypywanie
nimi oblodzonych ścieżek i dróg.
Tabela 2.8. Struktura i źródło pochodzenia pozostałych odpadów komunalnych
Lp. rodzaj odpadów
drobna frakcja
1. popiołowa
2. odpady mineralne
pozostałe odpady
3. komunalne
pozostałe odpady
ogółem
gospodarstwa
domowe
podmioty
gospodarcze
instytucje
publiczne
razem
odpady
udział masa
(%) (Mg)
udział masa
(%) (Mg)
udział masa
(%) (Mg)
udzia masa
ł (%) (Mg)
71,74 2.376,40 3,44 113,95
7,74 256,39 0,63 20,87
0,42 13,91
0,00 0,00
75,60 2.504,27
8,37 277,26
15,71 520,40
0,04 1,33
16,03 531,00
0,46 15,24
100,0 3.312,52
0,28 9,28
95,19 3.153,19 4,35 144,09
Odpady zawierające azbest
W Gminie Brzesko, podobnie jak w całym kraju, znajdują się znaczne ilości wyrobów
zawierających azbest. Na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji w latach 2009 2010 wynika, że w trakcie usuwania wyrobów zawierających azbest z użytkowania
powstanie co najmniej 344,979 Mg odpadów niebezpiecznych dla ludzi i środowiska, które
należy zdeponować na składowisku odpadów niebezpiecznych.
Rodzaj i ilość odpadów poddanych procesom unieszkodliwiania
Zebrane przez jednostki wywozowe niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne,
wytworzone na terenie Gminy Brzesko, unieszkodliwiane były na składowiskach odpadów
komunalnych zlokalizowanych w:
• Tarnowie - odpady przekazują Brzeskie Zakłady Komunalne oraz Przedsiębiorstwo
Higieny Komunalnej TRANS-FORMERS Sp. z o.o.,
• Brzeszczach (powiat oświęcimski) na składowisku administrowanym przez Agencję
Komunalną Sp. z o.o.; odpady przekazuje Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowe EKOM-BUD.
Rodzaj i ilość odpadów poddawanych procesom odzysku
Zorganizowanej, selektywnej zbiórce odpadów komunalnych w Gminie Brzesko poddane
były papier i tektura, opakowania szklane, opakowania z tworzyw sztucznych oraz
tekstylia.
Istniejący system zbierania odpadów
Podstawowym dokumentem regulującym gospodarkę odpadami komunalnymi jest
„Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Brzesko”. Został
wprowadzony Uchwałą Rady Miejskiej nr XL/267/2006 w dniu 15 marca 2006 roku.
Na terenie Gminy Brzesko zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych zajmują się
następujące firmy wywozowe, które swą działalność prowadziły na podstawie zezwoleń
wydanych przez Burmistrza Brzeska.:
1. Brzeskie Zakłady Komunalne Sp. z o.o.z siedzibą 32-800 Brzesko ul. Słowackiego 1
17
2. Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej TRANS-FORMERS Sp. z o.o. z siedzibą 33-100
Tarnów ul Krakowska 46
3. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe E-KOM-BUD R. Pachuta, R. Skowronek Sp.j. z
siedzibą 32-700 Bochnia ul. Popka 14
4. CONTEKO Sp. z o.o. z siedzibą w 33-130 Radłów ul. Woleńska 15
5. Przedsiębiorstwo Obrotu Surowcami Wtórnymi SURPAP z siedzibą w 33-300 Nowy
Sącz ul. Wyspiańskiego 3
6. SITA Nowy Sącz Spółka z o. o. z siedzibą w 32-800 Brzesko u. Słowackiego 1
7. Zakład Budownictwa Wodnego , Drogowego i Usług Sprzętowo Transportowych
Małgorzata Koczwara z siedzibą w 32-852 Dębno, Wola Dębińska 190
Największy udział w rynku usług wywozowych odpadów mają Brzeskie Zakłady
Komunalne Sp. z o.o. Obsługuje ona część budownictwa wielorodzinnego w mieście,
budownictwo jednorodzinne w mieście i na wsi oraz część przedsiębiorców. Rocznie
odbiera około 73 % odpadów komunalnych przeznaczonych do unieszkodliwienia lub
recyklingu.
Schemat przepływu odpadów
W 2009 roku operatorzy obsługujący Gminę Brzesko wywieźli do zdeponowania na
składowiskach odpadów komunalnych około 68 % odpadów wytworzonych gminie.
Ponadto wspólnie z punktami skupu wyłączyli ze strumienia odpadów kierowanych na
składowisko:
•
•
•
•
747,74 Mg – odpadów ulegających biodegradacji (papier, tektura, odpady zielone),
610,07 Mg – surowców wtórnych (tworzywa sztuczne, szkło, metale),
283,60 Mg – odpadów wielkogabarytowych,
13,83 Mg – odpadów niebezpiecznych (sprzęt elektryczny i elektroniczny, leki, baterie
małogabarytowe).
Łącznie zebrano w Gminie Brzesko w 2009 roku 8 835,73 Mg odpadów komunalnych, co
stanowi około 84 % odpadów wytworzonych. Pozostała część odpadów komunalnych
zagospodarowywana była przez wytwórców we własnym zakresie lub porzucana na
„dzikich wysypiskach”.
Składowisko odpadów komunalnych
Na terenie Gminy Brzesko brak jest czynnego składowiska odpadów komunalnych.
Wszystkie odpady zebrane z obszaru gminy wywożone są poza jej teren na składowiska
w Tarnowie oraz Brzeszczach. Gmina Brzeszcze jest najbardziej wysuniętą na zachód
gminą w Województwie Małopolskim (powiat oświęcimski). Oddalona jest od Brzesko
o około 100 km.
Na terenie Gminy Brzesko znajduje się zamknięte składowisko odpadów komunalnych w
miejscowości Jadowniki.
18
2.1.1.1.2. Gmina Borzęcin
Gmina Borzęcin położona jest w północno-wschodniej części powiatu brzeskiego na
powierzchni ok. 103 km2 nad rzeką Uszwicą.
Od północy i północnego wschodu graniczy z gminą Szczurowa, od strony południowozachodniej z gminą Brzesko, od południa z gminą Dębno i Wojnicz, a od wschodu
z gminami powiatu tarnowskiego: Wierzchosławicami i Radłowem. W skład gminy
wchodzi 5 miejscowości wiejskich: Borzęcin, Bielcza, Przyborów, Łęki i Waryś, którą
zamieszkiwało na koniec 2008r. 8317 osób. W gminie Borzęcin w latach 2006-2008
zmniejszyła się liczba zamieszkałych budynków o ok. 2,7 %, zmniejszyła się również
liczba mieszkańców o ok. 1,5%, co wyraża się liczbami bezwzględnymi zmniejszeniem
w tym okresie liczby zamieszkałych budynków o 68 i ludności o 122 osoby. Wg danych
z GUS gminę tą w 2010 roku zamieszkiwało 8316 osób. Według danych Urzędu Gminy
w roku 2007 funkcjonowało na terenie gminy Borzęcin 256 podmiotów gospodarczych w
tym 29 z sektora handlu i gastronomi a w roku 2008 - 298 w tym 32 z sektora handlu
i gastronomi.
Źródła powstawania odpadów.
Źródłem powstawania odpadów na terenie Gminy Borzęcin były:
- zabudowa mieszkaniowa,
- obiekty infrastruktury,
- sektor gospodarczy
Gospodarka odpadami z sektora komunalnego.
Gmina Borzęcin jest gminą wiejską. Skład morfologiczny odpadów zmieszanych wiejskich
prognozowanych według KPGO 2004-2015 oraz rzeczywistych przedstawiono w tabeli
poniżej.
Tabela 2.9 Skład morfologiczny odpadów zmieszanych (niesegregowanych)
wiejskich na lata 2007-2008
Prognozowane* Rzeczywiste
Mg/rok
Rodzaj odpadów
Mg/rok
2007 2008 2007
2008
1. Odpady organiczne roślinne
168
170,9 167,5
165
2. Odpady organiczne zwierzęce
11
11,2
11
10,8
3. Odpady organiczne inne
22
22,4
21,9
21,6
4. Odpady zielone
41
41,7
40,9
40,3
5. Papier i tektura [nieopakowaniowe]
102
103,7 101,7 100,2
6. Opakowania z papieru i tektury
148
150,5 147,6 145,4
7. Opakowania wielomateriałowe
17
17,3
16,9
16,6
8. Tworzywa sztuczne
188
191,2 187,4 184,6
[nieopakowaniowe]
9. Opakowania z tworzyw sztucznych
61
62
60,8
59,9
10. Tekstylia
45
45,8
44,9
44,2
11. Szkło [nieopakowaniowe]
10
10,2
10
9,9
12. Opakowania ze szkła
179
182
178,5 175,8
13. Metale
41
41,7
40,9
40,3
14. Opakowania z blachy stalowej
15
15,3
15
14,8
15. Opakowania z aluminium
4
4,1
4
3,9
16. Odpady mineralne
115
117
114,7
113
17. Drobna frakcja popiołowa
292
297
291,1 286,7
18. Odpady wielkogabarytowe
170
172,9 169,5
167
19. Odpady budowlane
574
583,8 572,3 563,7
19
20.
25
25,4
24,9
24,5
Łącznie
2228 2265,9 2220,5 2231,2
*Strumienie odpadów komunalnych prognozowanych wg.KPGO 2004-2015
Źródło: PGO dla gminy Borzęcin na lata 2009 – 2011 r.
Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. z 2010r.
Nr 185, poz. 1243) odpady komunalne „to odpady powstające w gospodarstwach
domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od
innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do
odpadów powstających w gospodarstwach domowych” np. w wyniku działalności
handlowo-usługowej, oświatowej, kulturalnej.
Wdrażanie systemu gospodarki odpadami w gminie Borzęcin wytyczonego w PGO
pozwala na stopniowe porządkowanie poszczególnych strumieni odpadów wytwarzanych
w gminie uwzględniając nie tylko tradycyjne metody ich unieszkodliwiania poprzez
składowanie, lecz również próby ich odzysku, recyklingu i kompostowania.
Przyjęty w Planie Gospodarki Odpadami dla 2004 roku wskaźnik wytworzenia odpadów
komunalnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosił 250,10 kg, natomiast w
latach 2007 i 2008, odpowiednio: 264,35 i 268,28 kg/mieszkańca/rok.
Opierając się na wymienionych wskaźnikach oraz rzeczywistej demografii obliczono ilość
powstających zmieszanych odpadów komunalnych w gminie Borzęcin w latach 20072008. Mniejsza ilość odpadów komunalnych wytworzonych w stosunku do ilości
prognozowanej wynika przede wszystkim z malejącej liczby mieszkańców gminy
Borzęcin.
W tabeli poniżej zestawiono wskaźniki nagromadzenia odpadów komunalnych w latach
2007-2008.
Tabela 2.10. Wskaźniki nagromadzenia odpadów komunalnych w latach 2007-2008
wartość
jednostka
Lp.
Parametr
miary
2007
2008
Masowy wskaźnik nagromadzenia
1.
kg/M/rok
264,35 268,28
na 1-go mieszkańca Gminy Borzęcin
Objętościowy wskaźnik nagromadzenia
2.
m3/M/rok
1,057
1,073
na 1-go mieszkańca
3. Gęstość nasypowa loco składowisko
kg/m3
250
250
Wskaźniki przedstawione w tabeli zostały obliczone dla zabudowy mieszkaniowej łącznie
z prowadzoną w jej obrębie działalnością gospodarczą
Zbieranie odpadów komunalnych
Wymogi dotyczące zbiórki i wywozu odpadów komunalnych z terenu gminy Borzęcin
uregulowane są Uchwałą nr XXVII/270/06 Rady Gminy Borzęcin z dnia 31 marca 2005 r.
w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku w Gminie Borzęcin oraz uchwałą
Nr XXIX157/05 Rady Gminy. Zgodnie z ww. regulaminem właściciele lub zarządcy
nieruchomości są zobowiązani do zawarcia umowy z podmiotem uprawnionym na odbiór
odpadów komunalnych oraz wyposażenie nieruchomości w pojemniki lub worki na
odpady.
Na terenie Gminy Borzęcin zbierania odpadów odbywa się do pojemników o pojemności
120l lub worków o poj. 120l. Zbieranie zmieszanych odpadów komunalnych odbywa się
sprzętem specjalistycznym ze zmniejszeniem 2-3 krotnym objętości zebranych odpadów.
Największy udział w świadczonych usługach w zakresie wywozu nieczystości stałych w
roku 2007 i 2008 posiadała firma Conteko s.c. Grzegorz Kuczek Józef Kuryło z Radłowa
który wynosi ok. 60%. W tabeli poniżej przedstawiono ilość odpadów komunalnych
wytworzonych i zebranych w gminie Borzęcin w latach 2007-2008. Dla porównania
przytoczono dane z roku 2006.
20
Tabela 2.11. Ilość odpadów komunalnych wytworzonych i zebranych w gminie
Borzęcin w latach 2007-2008
2006
2007
2008
Lp.
Parametr
Mg/rok Mg/rok Mg/rok
Ilość odpadów komunalnych wytworzonych
1.
2204
2228
2265,9
wg PGO
2.
2190,8 2220,5
2231,2
uaktualniona
Ilość zebranych odpadów komunalnych
3.
497,76
563,5
592,5
z terenu gminy
źródło danych: wskaźniki z PGO, przedsiębiorcy
Masę odpadów zebranych ustalono na podstawie informacji zawartych w rocznych
raportach przedłożonych gminie Borzęcin przez jednostki wywozowe.
Różnice pomiędzy ilością wytworzonych odpadów, a ilością zebranych odpadów wynikają
z:
- pozostawaniem części mieszkańców gminy Borzęcin poza systemem odbierania
odpadów,
- zagospodarowywaniem we własnym zakresie w gospodarstwach domowych odpadów
biodegradowalnych, odzysku energetycznym odpadów w szczególności opakowań z
papieru, drewna,
- gospodarczym wykorzystywaniu wytworzonych odpadów budowlanych do utwardzania
dróg dojazdowych, podjazdów do zabudowań,
- sprzedaży do punktów skupu elementów metalowych do wtórnego wykorzystania,
- zwrotem wyeksploatowanego sprzętu elektrycznego przy zakupie nowego (np. lodówka,
pralka itp.).
Przedstawiony powyżej sposób zagospodarowywania części odpadów komunalnych
dotyczy odpadów z gospodarstw domowych.
W analizowanym okresie usługi wywozu nieczystości stałych realizowało 4 firmy
wywozowe.
W tabeli poniżej zestawiono wykaz podmiotów gospodarczych, które uzyskały koncesje
od odbiór odpadów komunalnych stałych od ich wytwórców.
Tabela 2.12. Wykaz uprawnionych podmiotów w zakresie odbierania odpadów
komunalnych stałych na terenie gminy Borzęcin
Nazwa przedsiębiorstwa
Adres
Conteko s.c. Grzegorz Kuczek Józef Kuryło 33-130 Radłów ul. Polana 42
Dec. UG.7616/1/2004 z dn. 24.06. 2004r.
PPH E-KOM-BUD R. Pachuta – R.
32-700 Bochnia
Skowronek s.c.
ul. Popka 14
Dec.7616/3/2004 z dn. 12.07.2004r.
Brzeskie Zakłady Komunalne Sp. z o.o.
32-800 Brzesko ul.
Dec. UG.7616/2/2004 z dn. 12.07.2004r.
Słowackiego 1
TRANS-FORMERS” Sp. z o.o
33-100 Tarnów
Dec. UG.7616/4/2004 z d. 15.07.2004r.
Ul. Krakowska 46
W tabeli poniżej przedstawiono liczbę podpisanych umów na odbiór zmieszanych
odpadów komunalnych w latach 2007-2008.
21
Tabela 2.13. Dane dotyczące zawieranych umów na odbiór odpadów komunalnych
przez jednostki wywozowe
Liczba podpisanych
umów
Jednostka wywozowa
2007
2008
Conteko s.c. Grzegorz Kuczek Józef Kuryło
940
813
PPH E-KOM-BUD R. Pachuta – R. Skowronek
122
279
s.c.
Brzeskie Zakłady Komunalne Sp. z o.o.
322
316
„TRANS-FORMERS” Sp. z o.o.
223
173
RAZEM
1607
1581
Stopień objęcia gminy zorganizowaną zbiórką
60
59
odpadów %
Z danych zawartych w powyższej tabeli wynika, że liczba zawartych umów w 2008r.
w porównaniu z rokiem 2007 była niższa o 27, natomiast wskaźnik ten latach 2007-2008
wyniósł ok. 60-59%.
Zmiany w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz w ustawie
o odpadach wprowadziły obowiązek selektywnej zbiórki odpadów przez przedsiębiorców
prowadzących działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych.
Aktualnie trwają prace w zakresie aktualizacji koncesji na odbiór z terenu gminy
wytworzonych odpadów. Wymóg selektywnego odbierania odpadów przez
przedsiębiorców określony zostanie w warunkach udzielanych zezwoleń na prowadzenie
działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.
Selektywne zbieranie surowców wtórnych: makulatura, szkło, metal i tworzywa
sztuczne.
Od roku 2006 wprowadzono w gminie system segregacji „u źródła” w gospodarstwach
domowych. Przedsiębiorcy odbierający odpady zmieszane przyjmują wyselekcjonowane
przez wytwórców do worków odpady opakowaniowe: szkło, tworzywa sztuczne,
makulatura oraz złom. Na terenie Gminy Borzęcin odbierane są również od wytwórców
odpady: wielkogabarytowe, niebezpieczne, azbest.
Rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania
i odzysku.
W tabeli poniżej przedstawiono rodzaj i ilość odpadów komunalnych poddawanych
poszczególnym procesom unieszkodliwiania i odzysku.
Tabela 2.14. Ilości i rodzaje odpadów komunalnych poddanych procesom odzysku
i unieszkodliwiania z terenu Gminy Borzęcin w latach 2007-2008
2007
2008
Oznaczenie
Oznaczenie
Kod
Składowanie Odzysk
Składowanie Odzysk
procesu
procesu
odpadu
Mg
Mg
Mg
Mg
odzysku
odzysku
20 03 01
551
580
20 03 07
2,5
12,5
20 01 36
13
R-14
Na terenie Gminy Borzęcin nie prowadzi się żadnych procesów unieszkodliwiania
odpadów komunalnych. Zmieszane odpady komunalne oraz odpady wielkogabarytowe
22
unieszkodliwiane są poprzez ich składowanie (proces D-5) na składowiskach w Brzeszczu
powiat Olkuski oraz na składowisku Zakładów Azotowych S.A. administrowanym przez
Ratownictwo Chemiczne Sp. z o.o. Masa zdeponowanych na składowiskach odpadów
komunalnych, pochodzących z terenu Gminy Borzęcin wzrosła w okresie ostatnich dwóch
lat o około 6,9 %. W liczbach bezwzględnych wyraża się on wartością 39 Mg.
Z przedstawionych w jednej z wcześniejszych tabel danych pozyskanych ze sprawozdań
przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie odbierania odpadów komunalnych
wynika, że w latach 2006-2008 następował wzrost ilości odebranych odpadów
komunalnych z terenu Gminy Borzęcin. Wzrost ilości zbieranych odpadów jest głównie
wynikiem dalszych podpisanych umów na odbieranie odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości (uszczelnienie systemu odbierania odpadów).
W tabeli poniżej przedstawiono ilości i rodzaje odpadów (z wyłączeniem odpadów
komunalnych) zebranych z terenu gminy poddanych poszczególnym procesom odzysku
poza jej terenem w latach 2007-2008. Dla porównania przytoczono dane z roku 2006.
Tabela 2.15. Ilości i rodzaje odpadów ( z wyłączeniem odpadów komunalnych)
poddanych poszczególnym procesom odzysku poza terenem gminy w latach
2006-2008
2006
2007
2008
Masa
Oznaczenie
Oznaczenie
Oznaczenie
Kod
Masa
Masa
Mg
procesu
procesu
procesu
odpadu
Mg
Mg
odzysku
odzysku
odzysku
15 01 01
1,9
R-14
4
R-14
2,2
R-14
15 01 02
5,2
9,6
R-14
9,4
R-14
15 01 04
R-14
0,06
R-14
15 01 07
10,25
R-14
15
R-14
16,2
R-14
Generalnie w 2007 roku zebrano z terenu gminy i wywieziono poza teren gminy do
unieszkodliwienia lub odzysku 27% wszystkich wytworzonych odpadów, natomiast w roku
2008 - 32,4 % wszystkich wytworzonych odpadów.
Dane te świadczą o konieczności zdynamizowania działań w zakresie zbierania odpadów
z terenu gminy Borzęcin tak, aby do końca 2011 osiągnąć wymagane wskaźniki
w zakresie
objęcia
wszystkich
mieszkańców
zorganizowanym
wywozem
niezagospodarowanych odpadów oraz osiągnąć wskaźniki odzysku odpadów nadających
się do przetworzenia lub wykorzystania ustalonych w Wojewódzkim Planie Gospodarki
Odpadami 2010.
Odpady wielkogabarytowe zbierane są dwa razy w roku (wiosną i jesienią) do specjalnie
podstawianych kontenerów w wyznaczone miejsca w każdym sołectwie. Limity zbierania
odpadów wielkogabarytowych w latach 2007-2008 określonych w PGO oraz ilość
zebranych odpadów przedstawiono w poniższej tabeli.
Tabela 2.16. Wymagane i uzyskane roczne poziomy zbierania odpadów
wielkogabarytowych na terenie Gminy Borzęcin
2007
2008
Rodzaj odpadów
Wymagane Uzyskane Wymagane Uzyskane
Odpady wielkogabarytowe,
Wymagany recykling
%
27
1,4
33
7,5
Mg/rok
45,7
2,5
55,1
12,5
Źródło: WPGO 2010, dane gminne
23
Odpady opakowaniowe
Odpady opakowaniowe powstają w gospodarstwach domowych, podmiotach
gospodarczych, jednostkach handlowych, targowiskach, szkołach, biurach, urzędach.
Oszacowano, że ok. 30% odpadów komunalnych stanowią odpady opakowaniowe.
Zapewnienie poziomu odzysku i recyklingu jest zadaniem producentów i podmiotów
wprowadzających opakowania na rynek. W kraju system gospodarki odpadami
opakowaniowymi funkcjonuje w oparciu o organizacje odzysku powołane w celu realizacji
w imieniu producentów opakowań zadań dla uzyskania prawnie ustalonych poziomów
odzysku i recyklingu.
Rolą Gminy Borzęcin jest zapewnienie warunków funkcjonowania systemu selektywnego
zbierania i odbierania odpadów komunalnych, co zmierza w kierunku minimalizacji
składowanych odpadów komunalnych.
opakowaniowych na terenie Gminy Borzęcin
2007
2008
Rodzaj odpadów
Wymagane Uzyskane Wymagane Uzyskane
Odpady opakowaniowe –
wymagany odzysk
%
36
6,8
38
6,7
Mg/rok
152,2
28,66
158,2
27,8
Źródło: WPGO 2010
Zgodnie z art. 35 ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania
niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej Wójt Gminy
Borzęcin sporządza roczne sprawozdania zawierające informacje o rodzaju i ilości
odpadów opakowaniowych zebranych przez gminę oraz przekazaniu ich do recyklingu i
wydatkach poniesionych na ww. działania. Sprawozdanie to przekazywane jest
Marszałkowi Województwa Małopolskiego i Wojewódzkiemu Funduszowi Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Ograniczenie ilości składowanych odpadów ulegających biodegradacji to jeden
z najważniejszych celów wynikających z Dyrektywy 99/31/WE i polskiego prawa. Zgodnie
z ustawą o odpadach, ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
kierowanych do składowania w kolejnych latach winna wynosić: w 2010 r. 75%, w 2013 r.
50%, w 2020 r., 35% wag. całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji wytworzonej w 1995 r. W sektorze komunalnym odpady ulegające
biodegradacji to: odpady kuchenne, zielone, papier i tektura, niektóre tekstylia (np.
bawełniane).
biodegradowalnych kierowanych na składowisko w latach 2007-2008
2007
2008
Rodzaj odpadów
Dopuszczalne Uzyskane Dopuszczalne Uzyskane
Odpady biodegradowalne
%
70
25
70
25
Mg/rok
284,7
91,3
284,7
90,0
Źródło: WPGO 2010
Uzyskane poziomy zbierania odpadów biodegradowalnych obliczono według założenia,
że na składowisku składowane są tylko odpady biodegradowalne pochodzące z obiektów
infrastruktury tj. ok. 25% ilości wytworzonej. Pozostałe kompostowane w gospodarstwach
domowych.
24
Odpady budowlano-remontowe
Odpady z budowy, remontu i demontażu powstają zarówno w budownictwie
mieszkaniowym, przemysłowym oraz w drogownictwie w dużym rozproszeniu, co
powoduje trudności z oszacowaniem ich ilości. Odpady budowlane powstają zarówno na
etapie budowy jak i wykonywanych planowych i awaryjnych remontów oraz prac
rozbiórkowych. W gminie Borzęcin całość wytworzonych odpadów budowlanych została
zagospodarowana we własnym zakresie.
Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych
Na terenie Gminy Borzęcin od roku 2008 poprzez system wystawek zbierany jest zużyty
sprzęt elektryczny i elektroniczny. Odpady zbierane były przez firmę Mega Serwice
Recykling Sp. z o.o. 43-300 Bielsko Biała ul. J. Kossaka 5, na podstawie zawartej umowy
w tym zakresie. W tabeli poniżej przedstawiono wymagane i uzyskane roczne poziomy
odzysku odpadów niebezpiecznych pochodzących z odpadów komunalnych w latach
2007-2008.
Tabela 2.19. Wymagane i uzyskane roczne poziomy odzysku odpadów
niebezpiecznych pochodzących z odpadów komunalnych na terenie Gminy
Borzęcin w latach 2007-2008
2007
2008
Rodzaj odpadów
Wymagane
Uzyskane
Wymagane
Uzyskane
%
21
28
40,6
Mg/rok
5,2
6,9
10
%
21
28
40,6
Mg/rok
5,2
6,9
10
Źródło: dane gminne
Odpady z komunalnych oczyszczalni ścieków
W latach 2007-2008 nie eksploatowano oczyszczalni ścieków komunalnych na terenie
gminy Borzęcin.
Odpady zawierające azbest pochodzą w większości z rozbiórek i remontów. Są to przede
wszystkim pokrycia dachowe, elewacyjne oraz rury ciśnieniowe (wodociągowe). Program
likwidacji wyrobów zawierających azbest jest programem ogólnokrajowym określonym do
realizacji do roku 2032.
W materiałach edukacyjnych Gminy Borzęcin znalazły się informacje dotyczące
szkodliwości wyrobów zawierających azbest a zwłaszcza pyłu azbestowego powstającego
przy demontażu tych wyrobów. Ze środków GFOŚiGW staraniem Gminy usunięto w roku
2007 18,92 Mg a w roku 2008 – 45,50 Mg odpadów zawierających azbest.
Na terenie gminy Borzęcin brak instalacji do odzysku odpadów komunalnych.
Cele i działania ujęte w Planie gospodarki odpadami na lata 2008 -2011.
Podstawowe cele dla gospodarki odpadami w gminie Borzęcin to:
• stworzenie zintegrowanego systemu gospodarki odpadami komunalnymi,
• objęcie zorganizowanym odbiorem odpadów 100% mieszkańców
i uporządkowanie systemów odbioru odpadów pod względem organizacyjnym,
• podniesienie
poziomu
świadomości
ekologicznej
mieszkańców
i odpowiedzialności za wytwarzane odpady,
• minimalizacja strumienia składowanych odpadów,
gminy
gminy
25
• wydzielenie ze strumienia odpadów komunalnych odpadów niebezpiecznych oraz
urządzeń elektrycznych i elektronicznych,
• odzysk i recykling odpadów opakowaniowych,
• unieszkodliwianie wszystkich odpadów medycznych i weterynaryjnych z terenu
gminy.
Dążąc do osiągnięcia założonych celów gmina Borzęcin podjęła szereg działań
w większości to działania bezinwestycyjne, o charakterze organizacyjnym, które
porządkują gospodarkę poszczególnymi strumieniami wytwarzanych odpadów.
2.1.1.1.3. Gmina Czchów
Gmina Czchów to gmina miejsko-wiejska, położona jest w południowo-wschodnim krańcu
powiatu brzeskiego. Przedmiotowa gmina graniczy z następującymi jednostkami
administracyjnymi województwa małopolskiego:
• ze wschodu z gminą powiatu tarnowskiego: Zakliczyn,
• od południa z gminami powiatu nowosądeckiego: Gródek nad Dunajcem, Łososina
Dolna
• od zachodu z gminą powiatu bocheńskiego: Lipnica Murowana,
• od południowego-zachodu z gminą powiatu brzeskiego: Iwkowa,
• od północy z gminami powiatu brzeskiego: Dębno oraz Gnojnik.
Z morfologicznego punktu widzenia północno-wschodnia część gminy położona jest
w południowej części Pogórza Wiśnickiego, zaś część południowa wznosząca się
wyraźnym progiem denudacyjnym to obszar zachodniej części Pogórza Ciężkowickiego
(południowo-wschodnia część Pogórza Wielickiego) stanowiąca zwarty płat Płaskowyżu
Rożnowskiego.
W 1996 roku gminę Czchów zamieszkiwało 8 920 mieszkańców. Do końca 2002 roku
liczba ludności nieznacznie wzrosła do liczby 9 092, tj. ok. 2%. W 2010 roku ilość
mieszkańców wynosiła 9535. Wynika z tego, że w rejonie tym następuje stały wzrost
2
liczby ludności. Średnia gęstość zaludnienia wynosi ok. 137 osób na 1 km i jest niższa od
2
średniej dla całego obszaru powiatu brzeskiego (151 osób/1km ). Ważnym miernikiem
charakteryzującym przebieg procesów demograficznych jest saldo migracji stałej.
W gospodarce gminy Czchów, z uwagi na brak możliwości pracy w przemyśle oraz
odpowiednie warunki przyrodnicze dla rozwoju rolnictwa i rekreacji – dominuje rolnictwo,
drobna przedsiębiorczość, a także usługi rekreacyjno-turystyczne wraz z rozwijającymi się
gospodarstwami agroturystycznymi. Na terenie gminy nie ma większych zakładów
przemysłowych, które dawałyby zatrudnienie dla miejscowej ludności. W ostatnim okresie
powstało wiele mniejszych i większych prywatnych podmiotów gospodarczych,
prowadzących różnoraką działalność.
Na terenie gminy Czchów nie funkcjonuje żadne czynne składowisko odpadów
komunalnych. Odpady zebrane z obszaru gminy w latach 2007-2010, unieszkodliwiane
były na składowisku odpadów w Tarnowie, którego zarządcą jest Zakład Składowania
Odpadów Komunalnych z siedzibą w Tarnowie przy ul. Cmentarnej.
Tabela 2.20. Bilans i skład morfologiczny odpadów komunalnych wytworzonych w
gminie Czchów 2010 r.
Ilość odpadów w 2010 r. [Mg]
L.p.
Rodzaj odpadów
Miasto
Wieś
Ogółem
1. Papier i tektura
31,9
35,7
67,6
2. Szkło
33,5
71,5
150,0
3. Metale
4,9
17,2
22,1
4. Tworzywa sztuczne
36,1
73,6
109,8
5. Odpady wielomateriałowe
13,1
29,3
42,4
6. Odpady kuchenne i ogrodowe
120,5
236,6
357,1
26
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Odpady mineralne
Frakcja <10mm
Tekstylia
Drewno
Inne kategorie
Odpady z terenów zielonych
Razem
Liczba mieszkańców
Przyjęty wskaźnik wytwarzania odpadów
[Mg/M/rok]
9,2
22,3
13,1
1,0
2,0
14,8
8,5
17,4
328,4
2307
0,140
42,2
120,8
15,0
5,0
5,7
35,0
9,3
17,9
714,8
7228
0,100
51,4
143,1
28,1
6,0
7,7
49,8
17,8
35,3
1043,2
9535
-
Źródło: Plan Gospodarki Odpadami dla gminy Czchów na lata 2011 - 2014 z perspektywą na lata
2015 – 2018.
Tabela 2.21. Bilans i skład morfologiczny odpadów ulegających biodegradacji
wytworzonych w gminie Czchów 2 2010 r.
Ilość odpadów w 2010 r. [Mg]
L.p.
Rodzaj odpadów
Miasto
Wieś
Ogółem
1. Papier i tektura
31,9
35,7
67,6
2. Odpady wielomateriałowe
13,1
29,3
42,4
3. Odpady kuchenne i ogrodowe
120,5
236,6
357,1
4. Frakcja <10mm
22,3
120,8
143,1
5. Tekstylia
13,1
15,0
28,1
6. Drewno
1,0
5,0
6,0
7. Odpady z terenów zielonych
17,4
17,9
35,3
537,0
Razem
188,8
348,2
Źródło: Plan Gospodarki Odpadami dla gminy Czchów na lata 2011 - 2014 z perspektywą na lata
2015 – 2018.
W związku ze specyfiką gminy Czchów przyjęto, iż ok. 90% bioodpadów wytworzonych na
terenach wiejskich oraz ok. 50% bioodpadów wytworzonych na terenie miasta zagospodarowywana jest we własnym zakresie przez mieszkańców: do kompostowania,
skarmiania zwierząt oraz spalana jest w paleniskach domowych (papier i tektura).
System zbiórki i usuwania odpadów komunalnych w gminie Czchów.
Gmina Czchów prowadzi indywidualną politykę w zakresie zbiórki i usuwania odpadów
komunalnych.
Informacje na temat aktualnego stanu zbierania i transportu odpadów komunalnych
w rozpatrywanej gminie zebrano drogą bezpośrednich rozmów przeprowadzonych
z przedstawicielami gminy oraz przedstawicielami firmy świadczącej usługi w tym
zakresie, tj. w zakresie zbiórki odpadów komunalnych oraz ich usuwania z terenu
przedmiotowej gminy. Dla zapewnienia skutecznej ochrony środowiska naturalnego przed
odpadami, Rada Miejska w Czchowie ustaliła szczegółowe zasady utrzymania czystości
i porządku na terenie gminy. W konsekwencji tych ustaleń gospodarka odpadami
w gminie odbywa się w oparciu o powszechnie obowiązujący „regulamin” utrzymania
czystości i porządku na terenie Gminy Czchów, wprowadzony uchwałą Rady Gminy 30
kwietnia 1999 roku. Na terenie gminy Czchów zorganizowanym systemem zbiórki
i usuwania odpadów komunalnych objętych jest ok. 30% mieszkańców gminy. Istniejący
zatem na terenie przedmiotowej gminy system gospodarowania odpadami komunalnymi
nie jest jeszcze do końca uregulowany, bowiem nie wszyscy jeszcze mieszkańcy tej
gminy uczestniczą w procesie kontrolowanego usuwania i unieszkodliwiania odpadów.
Bezpośrednią realizacją zadań z zakresu zbiórki i usuwania odpadów komunalnych
27
z terenu gminy zajmuje się specjalistyczna jednostka wywozowa, a mianowicie Zakład
Remontowo-Budowlany przy Urzędzie Miejskim w Czchowie. Wymieniona wyżej
jednostka zajmuje się zbiórką zarówno odpadów komunalnych zmieszanych jak
i surowców wtórnych. Zgodnie z obowiązującymi ustaleniami zasad utrzymania czystości
i porządku na terenie gminy Czchów właściciele nieruchomości realizują program
selektywnej zbiórki odpadów umożliwiający, poprzez „redukcję surowców wtórnych
z odpadów komunalnych”, na znaczne ograniczenie ilości odpadów kierowanych na
składowisko.
System selektywnej zbiórki odpadów funkcjonuje w gminie od roku 1999 i obejmuje
zbiórkę:
makulatury, szkła, metalu oraz tworzyw sztucznych. Surowce wtórne takie jak:
opakowania szklane bezbarwne – butelki i słoiki, złom metali, butelki PET po napojach
oraz makulatura gromadzone są w workach foliowych o odpowiednim kolorze i ze
specjalnym nadrukiem. Wysegregowane surowce wystawiane są wzdłuż wyznaczonych
ciągów komunikacyjnych i odbierane są na koszt Gminy przez Zakład RemontowoBudowlany przy Urzędzie Miejskim w Czchowie w każdy trzeci czwartek miesiąca.
Tabela 2.22. Wykaz podmiotów posiadających aktualnie obowiązujące zezwolenia na
prowadzenie działalności w zakresie odbioru odpadów komunalnych od
właścicieli na terenie Gminy Czchów.
Lp.
1.
2.
3.
4.
Nazwa podmiotu
posiadającego
zezwolenie na
prowadzenie
działalności
gospodarczej
w zakresie odbioru
odpadów
komunalnych
Firma Usługowo –
Handlowa ,,DIMARCO”
Marek Strzelec
32-861 Iwkowa 482
Brzeskie Zakłady
Komunalne Spółka z
o.o. 32-800 Brzesko
ul. J. Słowackiego 1
Miejskie
Przedsiębiorstwo
Gospodarki
Komunalnej Sp. z o.o
ul. Okrężna
33-100 Tarnów
Przedsiębiorstwo
Produkcyjno –
Handlowe ‘’E- KOMBUD’’ s.c R. Pachura
–
R. Skowronek
ul. Popka 14
32-700 Bochnia
Decyzja
Burmistrza
Nr i data
Zezwolenie
ważne
do
Nr G 15.01.2018r.
7061/1/2008
z dnia
03.01.2008r.
Nr G 1.04. 2020r.
7061/1/2010
z dnia
09.03.2010r.
Nr G 22.04.2020r.
7061/2/2010
z dnia
22.03.2010r.
Nr G 27.05.2020r.
7061/3/2010
z dnia
27.04.2010r.
Posiadają
aktywne
umowy
Nie
posiadają
aktywnych
umów
tak
nie
tak
nie
Źródło: Urząd gminy Czchów.
28
Oceniając obecny stan gospodarki odpadami na terenie gminy Czchów należy zwrócić
uwagę na kilka aspektów:
Sektor komunalny:
Gmina Czchów, zadania związane z utrzymaniem czystości i porządku realizuje we
własnym zakresie (indywidualnie prowadzi politykę w zakresie zbiórki i usuwania
odpadów komunalnych). Zbiórka odpadów komunalnych na terenie gminy prowadzona
jest przez wyspecjalizowaną jednostkę – Zakład Remontowo Budowlany przy Urzędzie
Miejskim w Czchowie. Liczba mieszkańców gminy objęta zorganizowaną zbiórką
odpadów komunalnych kształtuje się na poziomie 30%. Według informacji uzyskanych
z Urzędu Miejskiego w Czchowie, z terenu omawianej gminy w roku 2003 usunięto
łącznie 128,119 Mg odpadów komunalnych.
Pozostawienie mieszkańcom gminy prawnej możliwości wywożenia odpadów we własnym
zakresie – poza systemem ich odbioru przez specjalistyczne firmy – powoduje, że
znaczna ilość odpadów pozostaje poza kontrolą. Nie zawsze wytwórcy odpadów, mimo
zawartej umowy z przewoźnikiem, korzystają z tych usług co oznacza również
niekontrolowane wprowadzanie odpadów do środowiska. Ponadto w związku
z dominującym sposobem ogrzewania w gospodarstwach domowych (indywidualne piece
węglowe) część odpadów jest spalana, co nie należy do właściwych praktyk
postępowania z odpadami (zwłaszcza jeśli chodzi o tworzywa sztuczne). Na terenie gminy
Czchów funkcjonuje system selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, który jednak nie
został wdrożony w wystarczającym zakresie, zaś strumień odzyskanych surowców
wtórnych jest niewielki.
System ten wymaga zatem dalszego rozwoju i modyfikacji pozwalających na osiąganie
lepszych efektów. Działaniom o charakterze techniczno-organizacyjnym winna
towarzyszyć szeroka akcja edukacyjna, wyjaśniająca mieszkańcom celowość i sens
selektywnej zbiórki oraz wykazująca jej korzyści ekonomiczno-środowiskowe. Proces ten
wymaga większego zaangażowania mieszkańców i władz Gminy. Nadal podstawową
metodą unieszkodliwiania odpadów komunalnych na terenie omawianej gminy jest
składowanie. Gmina Czchów nie posiada własnego składowiska odpadów komunalnych
i w związku z tym zbierane na terenie gminy odpady komunalne wywożone są na
składowisko poza jej granicami (składowisko odpadów komunalnych w Tarnowie).
Istotnym problemem na terenie przedmiotowej gminy są „dzikie wysypiska”, zaś
rozwiązanie tego problemu nie jest możliwe bez zorganizowania właściwego systemu
odbioru odpadów i kontroli jego przestrzegania.
Z informacji uzyskanych z Urzędu Miejskiego w Czchowie wynika, iż na terenie gminy
istnieją nielegalne składowiska odpadów, tzw. ”dzikie wysypiska” w lasach, rowach,
korytach potoków czy naturalnych zagłębieniach terenu. Zjawiska te jednak nie zostały
zinwentaryzowane i nie zostały zewidencjonowane na omawianym obszarze.
A występowanie takiego zjawiska nasuwa konieczność: inwentaryzacji, likwidacji dzikich
wysypisk oraz zapobiegania ich powstawaniu. Na terenie gminy, poza działalnością
edukacyjną placówek oświatowych (akcje ekologiczne – „Sprzątanie świata”) nie
funkcjonuje system edukacji ekologicznej, mającej na celu wzrost świadomości
ekologicznej mieszkańców gminy w zakresie ochrony środowiska i zagospodarowywania
odpadów.
W gospodarce odpadami komunalnymi widoczna jest konieczność intensyfikacji działań,
celem uświadomienia społecznościom lokalnym potrzeby ochrony środowiska przed
odpadami, celowości selektywnej zbiórki odpadów i dążenia do minimalizacji ilości
odpadów komunalnych składowanych na składowiskach. Do zasadniczych
nieprawidłowości w gospodarce odpadami komunalnymi na terenie przedmiotowej gminy
zaliczyć należy: objęcie zbiórką odpadów komunalnych tylko części mieszkańców gminy,
co powoduje niekontrolowanie wprowadzanie odpadów do środowiska, a tym samym
powstawanie „dzikich wysypisk” odpadów, zbiórka odpadów niesegregowanych jako
dominujący system gromadzenia odpadów, prowadzenie w zbyt ograniczonym zakresie
selektywnej zbiórki odpadów co sprawia, że strumień odzyskanych surowców wtórnych
jest niewielki, a na składowiska trafia znaczna ilość odpadów posiadających wartość
29
surowcową, brak systemu zbierania odpadów wielkogabarytowych i budowlanych
powstających na terenie gminy w strumieniu odpadów komunalnych, brak systemu
zbierania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych co sprawia, że na składowiska
komunalne trafiają m.in. baterie, przeterminowane leki, odpady zawierające
rozpuszczalniki, świetlówki, oleje odpadowe, itp.
Sektor gospodarczy. Obok odpadów komunalnych, na terenie przedmiotowej gminy
powstają również odpady wytwarzane przez podmioty gospodarcze w wyniku
prowadzenia przez nie działalności gospodarczej (sektor gospodarczy), a wśród nich:
niebezpieczne oraz inne niż niebezpieczne. Z analizy ankiet uzyskanych
z przeprowadzonej ankietyzacji obejmującej przedsiębiorców prężnie działających na
terenie przedmiotowej gminy obliczono, iż w roku 2003 w wyniku działalności
gospodarczej na terenie gminy wytworzono 276,243 Mg odpadów. Oceniając sposób
gospodarowania odpadami w sektorze gospodarczym należy stwierdzić, że wytwarzane
odpady bądź to poddawane są odzyskowi przez wyspecjalizowane firmy posiadające
stosowne zezwolenia i prowadzące działalność w tym zakresie bądź (w przypadku
odpadów, które nie nadają się do odzysku) przeznaczane są do unieszkodliwiania przez
firmy specjalistyczne lub też poddawane są unieszkodliwianiu poprzez składowanie.
Dokładne zbilansowanie strumienia odpadów powstającego w sektorze gospodarczym
jest bardzo trudne z uwagi na brak informacji o odpadach wytwarzanych przez małe
podmioty gospodarcze. Przypuszcza się, że odpady te usuwane są wraz z odpadami
komunalnymi z gospodarstw domowych. Największym problemem są odpady
niebezpieczne wytwarzane w wielu miejscach (w sposób rozproszony) w niewielkich
ilościach, np. świetlówki, baterie i emulsje olejowo-wodne z obróbki metali, płyny
hamulcowe, odpady azbestowe. Odpady te masowo kierowane są na składowiska, gdyż
wytwórcy odpadów uważają, że taka mała ilość odpadów środowisku nie zaszkodzi oraz
że przepisy nie dotyczą wytwórców tej skali. Na podkreślenie zasługuje fakt braku
możliwości
oceny
prawidłowości
gospodarowania
odpadami
medycznymi
i weterynaryjnymi. Trudno jest ustalić faktyczną ilość, wytwarzanych na terenie gminy
odpadów medycznych i weterynaryjnych oraz określić sposób gospodarowania
wytworzonymi odpadami, gdyż nie jest prowadzona żadna ewidencja w tym zakresie. Nie
wszyscy działający na terenie gminy „wytwórcy” odpadów medycznych i weterynaryjnych
wywiązują się z wymaganych prawem uregulowań w tym zakresie (uzyskanie stosownych
pozwoleń, składanie informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach
gospodarowania wytworzonymi odpadami). Skutkiem tego jest brak dokładnej
inwentaryzacji powstających odpadów i wiarygodnego zbilansowania powstającego
strumienia odpadów. W zakresie gospodarki odpadami weterynaryjnymi problemem jest
brak systemu zbierania padliny. Brak systemu zbiórki oraz wysokie koszty utylizacji zwłok
zwierzęcych, które musi ponieść właściciel padłego zwierzęcia powodują, że w większości
przypadków są one bezpośrednio zakopywane w ziemi. Omawiając odpady wytwarzane
w sektorze gospodarczym należy zwrócić uwagę, że w wyniku prowadzonej działalności
gospodarczej polegającej na demontażu, rozbiórce pokryć dachowych, rozbiórce
budynków i instalacji – powstają również odpady zawierające azbest (klasyfikowane jako
odpady niebezpieczne). Problem odpadów azbestowych oraz właściwego postępowania z
tymi odpadami, wynika ze znacznego rozproszenia odpadów azbestowo-cementowych na
terenie całej gminy, podobnie jak i całego powiatu brzeskiego i województwa
małopolskiego. Przyczyną ogromnego rozdrobnienia źródeł występowania azbestu jest
powszechność zastosowania w budownictwie w minionych latach materiałów
budowlanych produkowanych na bazie azbestu. Znaczna masa odpadów zawierających
azbest stanowi część nieruchomości (np. dachy). Według polskiego prawa sposób
zagospodarowania tych odpadów należy do właściciela nieruchomości. Często wysokie
koszty transportu i unieszkodliwiania tych odpadów uniemożliwiają właścicielom
nieruchomości podejmowanie jakichkolwiek działań związanych z ich wymianą. Znaczne
rozproszenie odpadów azbestowo-cementowych na terenie gminy jak i całego powiatu,
wskazuje na konieczność podejmowania ciągłych działań, powodujących sukcesywną
likwidację oddziaływania azbestu na środowisko i wpływających na poprawę stanu
30
otaczającego środowiska. Gmina Czchów korzystając z Gminnego Funduszu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej planuje wyjść naprzeciw swoim mieszkańcom
podejmując działania polegające na wspieraniu finansowym właścicieli obiektów
w zakresie usuwania i unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest (płyt falistych
azbestowo- cementowych). Zgodnie z uzyskanymi informacjami Gmina przewiduje
dotację 25 % poniesionych kosztów związanych z usuwaniem oraz unieszkodliwianiem
tych odpadów. Reasumując, do zasadniczych nieprawidłowości w gospodarce odpadami
sektora gospodarczego na terenie przedmiotowej gminy zaliczyć należy: brak ewidencji
w zakresie odpadów wytwarzanych przez małe podmioty gospodarcze, a tym samym brak
informacji na temat sposobu postępowania z wytworzonymi przez te podmioty odpadami,
zwłaszcza odpadami niebezpiecznymi, brak kontroli i ewidencji podmiotów gospodarczych
będących wytwórcami odpadów medycznych i weterynaryjnych, brak sprawnego systemu
zbiórki padłych zwierząt, brak rzeczywistych informacji w zakresie ilości i miejsc
występowania na terenie gminy odpadów azbestowo-cementowych.
2.1.1.1.4. Gmina Dębno
Na koniec czerwca 2004 r. na terenie gminy Dębno zamieszkiwało 13 855 osób.
Najwięcej osób zamieszkuje na terenie miejscowości: Dębno, Łysa Góra, Maszkienice,
Porąbka Uszewska, Sufczyn i Wola Dębińska. Najmniejsza liczba mieszkańców
zamieszkuje w miejscowościach: Perła, Jastew i Niedźwiedza. Ogółem na terenie gminy
Dębno jest 3324 gospodarstw domowych. W roku 2003 r. na terenie gminy Dębno
zanotowano 161 urodzeń i 104 zgony. Przyrost naturalny w tym okresie czasu był dodatni
i wynosił 57 (w wartości bezwzględnej). Wskaźnik przyrostu naturalnego wynosił
odpowiednio 4,16 /1000 ludności. W porównaniu do lat poprzednich należy stwierdzić
znaczne zwiększenie przyrostu naturalnego na terenie gminy Dębno (2002 r. – 1,47/1000
ludności). W roku 2010 gminę tą zamieszkiwało 14 219 osób. Do obliczenia ilości
odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Dębno przyjęto wskaźnik
zalecany do stosowania w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami i uwzględniony w
innych planach wyższego rzędu (WPGO i PPGO). Biorąc pod uwagę to, że gmina Dębno
jest gminą o charakterze typowo wiejskim (praktycznie na tereny gminy nie występuje
zabudowa wielorodzinna, przyjęto wskaźnik nagromadzenia odpadów dla terenów
wiejskich (223,59 kg/M/rok).
W roku 2004 wytworzonych zostało 3097,85 Mg odpadów Skład morfologiczny odpadów
komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Dębno jest bardzo urozmaicony i nie został
do końca rozpoznany. Biorąc pod uwagę charakter terenu (tereny wiejskie z zabudową
jednorodzinną o charakterze zagrodowym), skład odpadów komunalnych wytwarzanych
na terenie gminy określono na podstawie wskaźników generowania strumieni odpadów
komunalnych dla obszarów wiejskich, podanych w Krajowym Planie Gospodarki
Odpadami.
Tabela 2.23. Skład morfologiczny odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie
gminy Dębno
Lp.
Rodzaj odpadów
Wskaźnik
Ilość odpadów
[kg/M/rok]
[Mg/rok]
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego
Inne odpady organiczne
Odpady zielone
Papier i tektura (nieopakowaniowe)
Opakowania z papieru i tektury
Opakowania wielomateriałowe
18,80
1,10
2,21
4,16
10,64
15,43
1,73
260,47
15,24
30,62
57,64
147,42
213,78
23,97
31
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe)
Opakowania z tworzyw sztucznych
Szkło (nieopakowaniowe)
Opakowania ze szkła
Metale
Opakowania z blachy
Opakowania z aluminium
Odpady mineralne
Frakcja drobna popiołowa (0-10 mm)
Odpady budowlane
Odpady niebezpieczne w grupie odpadów
komunalnych
Razem
21,03
6,77
4,65
1,00
18,89
4,55
1,63
0,47
13,25
40,28
15,00
40,00
2,00
291,37
93,80
64,43
13,86
261,72
63,04
22,58
6,51
183,58
558,08
207,83
554,20
27,71
223,59
3097,85
Źródło: Gminny Plan gospodarki odpadami dla gminy Dębno.
Tabela 2.24. Wykaz świadczących usługi wywozu odpadów komunalnych na terenie
Gminy Dębno
Nazwa
Termin udzielonego
Adres
zezwolenia
Miejskie Przedsiębiorstwo
zezwolenie ważne do:
ul. Okrężna 11
Gospodarki Komunalnej Sp. z
30 czerwca 2013 r.
33-100 Tarnów
o.o. z/s w Tarnowie
Brzeskie Zakłady Komunalne
26 maja 2013 r.
ul. Słowackiego 1
Sp. z o.o.
32-800 Brzesko
„TRANS-FORMENS
30 czerwca 2013 r.
ul. Krakowska 46
KARPATIA”
33-100 Tarnów
Sp. z o.o. z/s w Tarnowie
F.U.H. „DIMARCO” Marek
15 października 2013 r.
Iwkowa 482
Strzelec z Iwkowej
32-861 Iwkowa
„CONTEKO” Sp. z o.o. z
10 sierpnia 2014 r.
Radłów ul. Woleńska 15
Radłowa
33-130 Radłów
P.P.H. „E-KOM-BUD” Pachura,
10 grudnia 2013 r.
ul. Popka 14
Skowronek s.c.
32-700 Bochnia
Źródło: Urząd gminy Dębno.
W roku 2003 na terenie gminy Dębno zebrano łącznie 1630 Mg odpadów komunalnych.
Aktualnie na terenie gminy Dębno nie są prowadzone żadne działania związane
z odzyskiem odpadów. Wszystkie zbierane na terenie gminy odpady komunalne
poddawane są unieszkodliwianiu poprzez ich składowanie na terenie gminnego
składowiska odpadów. Sposób gospodarowania odpadami komunalnymi na terenie gminy
Dębno reguluje uchwała Rady Gminy Dębno w sprawie ustalenia zasad utrzymania
porządku i czystości na terenie gminy, wydana w trybie art.4 ustawy o utrzymaniu
porządku i czystości w gminach.
Zgodnie z powyższą uchwałą na składowisko odpadów w m. Maszkienice dowożone są
odpady bytowo-gospodarcze z 3324 gospodarstw domowych, znajdujących się
w miejscowościach na terenie gminy Dębno (13 sołectw), a także odpady o charakterze
odpadów komunalnych, powstające na terenie jednostek obsługi ludności, obiektów
socjalnych, szkół i lokalnych zakładów usługowych i przemysłowych.
Gmina Dębno jest gminą o charakterze typowo rolniczym. Przeważająca część
mieszkańców gminy trudni się rolnictwem w indywidualnych gospodarstwach rolnych.
W systemie ewidencyjnym regon, na terenie gminy Dębno zarejestrowanych jest 326
podmiotów gospodarczych. Są to w większości podmioty małe, zatrudniające kilku
32
pracowników i działające w większości w branżach: handlowej, usługowej, budownictwie,
transporcie i gastronomii. Zakłady te wytwarzają głównie odpady komunalne oraz
niewielkie ilości odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne.
Większe zakłady przemysłowe, zlokalizowane w większości w miejscowościach
usytuowane wzdłuż drogi krajowej nr 4, prowadzą działalność w branżach: hutniczej,
ceramicznej, budowlanej, spożywczej i drzewnej. Na terenie jednostek tych wytwarzane
są odpady niebezpieczne i inne niż niebezpieczne klasyfikowane (zgodnie
z rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie katalogu odpadów, w grupach: 02, 03,
10, 12, 13, 15, 16, 17 i 20.
Na podstawie uzyskanych informacji na terenie zakładów, prowadzących działalność
produkcyjną na terenie gminy Dębno, wytwarzanych jest rocznie około 2000 Mg odpadów
przemysłowych. Z ww. ilości około 1 % to odpady niebezpieczne (przepracowane oleje
smarowe, odpady z separatorów substancji ropopochodnych, filtry olejowe, złom
akumulatorowy, odpady kwasów nieorganicznych). Około 1,5 % masy wytwarzanych
odpadów stanowią odpady opakowaniowe, w tym opakowania z tworzyw sztucznych,
papieru i tektury oraz metali. Przeważającą część stanowią odpady poprodukcyjne
z procesów odlewania metali, produkcji wyrobów ceramicznych, przetwórstwa żywności
oraz procesów energetycznego spalania paliw.
Wytwórcy odpadów nie prowadzą we własnym zakresie unieszkodliwiania odpadów.
Część odpadów magazynowana jest na terenie Zakładów, przed przekazaniem ich do
odzysku lub unieszkodliwiania jednostkom zewnętrznym. Odbiorcami odpadów są firmy
zewnętrzne prowadzące działalność w zakresie zbierania i transportu odpadów.
Rozwój gospodarczy, który powoli pociągał będzie za sobą wzrost zamożności
społeczeństwa skutkował będzie zmianami w ilościach i strukturze wytwarzanych
odpadów. Zakłada się, że przez najbliższe 5 lat, dominować będą postawy konsumpcyjne,
wysoce „odpadogenne”, następnie zaś, stopniowo, coraz częściej obserwować będzie się
postawy proekologiczne, w których zawarty będzie również świadomy stosunek do
problematyki odpadów. Analizując powyższe obliczenia należy stwierdzić, że ilość
odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Dębno wzrośnie w okresie do
2012 roku o około 11%, w stosunku do ilości odpadów wytworzonych na trenie gminy
w roku 2003. Jedną z podstawowych zasad sporządzania planów gospodarki odpadami,
jest zasada zgodności z zatwierdzonymi planami wyższego rzędu. W związku
z powyższym przy planowaniu działań zmierzających do poprawy sytuacji w zakresie
gospodarowania odpadami na terenie gminy Dębno, w całości oparto się na założeniach
określonych w „Powiatowym Planie Gospodarki Odpadami na lata 2004 - 2015 dla
powiatu brzeskiego”. W gminnym planie gospodarowania odpadami dokonano
częściowych weryfikacji i uszczegółowienia działań, dostosowując je do rzeczywistych
warunków funkcjonowania jednostki samorządowej, którą jest gmina Dębno.
Planowane działania na terenie gminy są również zbieżne z przyjętymi kierunkami
dotyczącymi gospodarki odpadami w „Polityce Ekologicznej Państwa”, „Krajowym Planie
Gospodarki Odpadami”, oraz „Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami”.
Plan gospodarki odpadami na terenie gminy Dębno zakłada w długim horyzoncie
czasowym (podobnie jak PPGO): odzysk lub unieszkodliwienie wszystkich rodzajów
odpadów powstających na terenie gminy, monitorowanie, usuwanie zagrożeń związanych
z odpadami już nagromadzonymi, oraz rekultywację terenu.
W szczególności podejmowane przez gminę działania dotyczyć będą kompleksowego
wprowadzenia selektywnej zbiórki odpadów oraz recyklingu tworzyw sztucznych, szkła,
papieru i tektury oraz materiałów opakowaniowych. Ze względu na to, że gmina Dębno
jest gminą o charakterze rolniczym, gdzie około 80% mieszkańców posiada indywidualne
gospodarstwa rolne, w planie nie przewiduje się jako priorytetowych działań związanych
z zagospodarowaniem odpadów o charakterze organicznym. Wytwarzane na terenie
gospodarstw domowych, jednostek obsługi ludności i jednostek prowadzących działalność
gospodarczą odpady ulegające biodegradacji w większości zagospodarowywane są
u źródła, na terenie gospodarstw rolnych. Najważniejszym zadaniem strategicznym
powiatu brzeskiego i gminy Dębno w zakresie gospodarki odpadami jest ograniczenie do
33
minimum negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko oraz maksymalny wzrost
ich gospodarczego wykorzystania. Służyć temu będzie szereg przedsięwzięć, m.in.
doskonalenie rozwiązań organizacyjnych w zakresie segregacji odpadów komunalnych
i gospodarowania odpadami opakowaniowymi. Głównym celem gospodarki odpadami na
terenie gminy będzie zintensyfikowanie działań organizacyjnych i technologicznych
umożliwiających maksymalny, możliwy do osiągnięcia stopień odzysku wytwarzanych
odpadów. Podany cel jest zgodny z celem nadrzędnym polityki ekologicznej państwa oraz
celem, określonym w Wojewódzkim Programie Ochrony Środowiska dla województwa
małopolskiego do osiągnięcia w 2014 roku, w odniesieniu do gospodarki odpadami
(zapobieganie powstawaniu odpadów, odzysk surowców i ponowne wykorzystanie
odpadów, bezpieczne dla środowiska unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych).
2.1.1.1.5. Gmina Gnojnik
Na koniec lutego 2004 roku Gminę Gnojnik zamieszkiwało 7 229 osób. Ponad połowa
mieszańców gminy mieszka na terenie dwóch sołectw:
• sołectwa Gnojnik (30,6 % społeczności gminy)
• sołectwa Uszew (21,1 %).
Gospodarstwo domowe tworzą przeciętnie 4 osoby. Rodzin liczących od 3 do 5 osób jest
w gminie około siedmiuset.
Na podstawie spisu powszechnego przeprowadzonego w 2002 roku ustalono, że na
terenie gminy funkcjonuje 1 851 gospodarstw rolnych, z których 1 248 prowadzi wyłącznie
działalność rolniczą. Przeciętna powierzchnia gospodarstwa rolnego wynosi 2,26 ha.
Ponad 69 % powierzchni Gminy Gnojnik tworzy tzw. rolnicza przestrzeń produkcyjna.
Dominują grunty orne (45,91 % powierzchni Gminy). Stosunkowo duży odsetek stanowią
łąki i pastwiska (łącznie 22,68 % powierzchni ogółem).
Lasy zajmują 18,67 % powierzchni Gminy Gnojnik. Wskaźnik ten pozycjonuje Gminę
wśród obszarów o niskim stopniu zalesienia. Prawie 60 % użytków leśnych oraz gruntów
zadrzewionych jest własnością prywatną Spośród osób prowadzących działalność
gospodarczą, na potrzeby niniejszego planu, wyłonione zostały tylko te, które z uwagi na
charakter prowadzonej działalności mogą stworzyć potencjalne zagrożenie środowiska w
związku z wytwarzanymi odpadami:
- z branży motoryzacyjnej
• Rózak Marek z siedzibą w Biesiadkach 164 – blacharstwo i lakiernictwo
samochodowe,
• Mieczysław & Cecylia Hebda z siedziba w Lewniowej 214 – blacharstwo
samochodowe, lakiernictwo samochodowe, auto złom,
• Andrzej Zelek z siedziba w Lewniowej 141 – blacharstwo i lakiernictwo samochodowe,
• Jerzy Bober z siedziba w Uszwi 128 – blacharstwo samochodowe, naprawa
samochodów,
• Marek Reczek z siedziba w Uszwi 43 – zakład naprawy samochodów,
• Bogdan Grabania z siedziba w Zawadzie Uszewskiej 161 – blacharstwo
samochodowe, naprawy pojazdów.
• MEGAMOT Mieczysław Hebda z siedzibą w Gnojniku 478– serwis
samochodowy; auto złom
- z branży handlowej
• Elżbieta & Tadeusz & Andrzej Dudek z siedziba w Biesiadkach 280 – skup złomu,
• Edward Kałuża z siedziba w Gnojniku 265 – skup i sprzedaż złomu stalowego,
• Barbara Jaroszek z siedziba w Gnojniku 463 – skup złomu kolorowego,
• Henryk Konstanty z siedziba w Gnojniku 465 – skup i sprzedaż złomu metali
kolorowych i surowców wtórnych oraz magazynowanie,
• Agata Gnyla z siedzibą w Biesiadkach 82 – sprzedaż hurtowa i detaliczna paliw
stałych, ciekłych i gazowych oraz pozostałych produktów ropopochodnych,
• Rafał Grabarz z siedziba w Uszwi 28 – stacja tankownia gazem, usługi transportowe,
- z branży meblowej
34
• Dariusz Cebula z siedziba w Biesiadkach 34 – produkcja mebli, konstrukcji
metalowych, obróbka mechaniczna elementów metalowych,
- z branży spożywczej
• Janina Wąs z siedziba w Gnojniku 451 – ubojnia zwierząt, handel wyrobami mięsnymi,
• Jan Biernat z siedziba w Gosprzydowa 140 – ubojnia zwierząt, transport ścieków,
zmechanizowane roboty ziemne,
- z branży wyrobów tworzyw sztucznych
• Bogusław Wator z siedziba w Gosprzydowa 189 – przetwórstwo tworzyw sztucznych
Pod uwagę należy wziąć również wszystkie firmy transportowe. Na terenie Gminy Gnojnik
jest ich zarejestrowanych łącznie 28. Wytwarzają one odpady w postaci przepracowanych
olejów silnikowych, zużytych opon, zużytych akumulatorów, płynów hamulcowych itp.
1) Gminę Gnojnik zamieszkiwało w 2001 roku 7.125 osób,
2) wskaźnik emisji jednostkowej odpadów komunalnych dla wsi w powiecie brzeskim
ustalony został na poziomie 223 kg/M/rok.
Zbiórką odpadów komunalnych w Gminie Gnojnik, w analizowanym 2001 roku, zajmowały
się:
1) od 1.01.2001 do 30.04.2001 roku Brzeski Zakład Komunalny Sp. z o.o., który w swojej
sprawozdawczości wykazał, że na wysypisku w Uszwi zdeponował 482,3 Mg odpadów
komunalnych,
2) od 1.05.2001 roku usługi wywozowe odpadów przejęła firma RAFKO s.c. Rafał Kuc &
Marek Kuc z Nowego Wiśnicza. W swojej sprawozdawczości wykazała, że w okresie
ośmiu miesięcy 2001 roku odebrała i wywiozła na Gminne Wysypisko Odpadów
Komunalnych w Uszwi 365,7 Mg odpadów komunalnych.
W omawianym okresie na wysypisko w Uszwi wywiezione zostały również odpady
komunalne przez mieszkańców, którzy nie uczestniczyli w zorganizowanym przez Gminę
Gnojnik systemie zbiórki. Szacuje się, że w ten sposób trafiło na wysypisko około 130 Mg
odpadów. Informację tą uzyskano na podstawie zestawienia kasowych dowodów wpłat,
potwierdzających uiszczenie opłat za korzystanie ze środowiska.
Łącznie w 2001 roku zebrano i zdeponowano na wysypisku w Uszwi prawdopodobnie 978
Mg odpadów. Nie wszystkie jednak wytworzone były przez mieszkańców Gminy Gnojnik.
Około 300 Mg odpadów zebranych przez BZK Sp. z o.o. wytworzyli mieszkańcy
sąsiednich gmin lub osoby przejeżdżające trasą nr 75 Kraków – Brzesko – Nowy Sącz –
Krynica. Na terenie Gminy rozstawionych było wówczas 45 pojemników kontenerowych
typu POK-11. Fakt ten należy uwzględnić ustalając masę odpadów komunalnych
zebranych na terenie Gminy Gnojnik w 2001 roku.
Różnica pomiędzy szacunkowym wyliczeniem ilości wytworzonych przez mieszkańców
Gminy Gnojnik odpadów w 2001 roku (1.588 Mg) a ilością faktycznie zebraną (678 Mg)
wynosi 910 Mg. Zebrano więc i zdeponowano na składowisku w Uszwi mniej niż połowę
(43 %) wytworzonych odpadów komunalnych.
Potwierdza to informacja na temat uczestnictwa gospodarstw domowych w systemie
zbiórki odpadów. W maju 2001 roku zastąpiono „system kontenerowy” zbiórki odpadów
komunalnych „systemem workowym”. Przystąpiło do niego w początkowym okresie około
60 % gospodarstw domowych. Z czasem część wytwórców zrezygnowała ze
zorganizowanej zbiórki. W 2003 roku w systemie workowym uczestniczyło już tylko 35 %
społeczności Gminy Gnojnik.
Około 910 Mg odpadów, których nie zebrano w 2001 roku „zagospodarowane” było przez
mieszkańców Gminy Gnojnik w następujący sposób:
1) odpady zielone, które ulegają biodegradacji poddano kompostowaniu lub po
wysuszeniu spalono,
2) odpady kuchenne przeznaczono na karmę dla zwierząt,
35
3) papier i tekturę oraz część odpadów tekstylnych i opakowań z tworzyw sztucznych
spalono w piecach węglowych,
4) odpady remontowo-budowlane, głównie gruz, zużyto przy budowie fundamentów oraz
przeznaczono na utwardzanie dróg polnych i podjazdów do zabudowań (domy
mieszkalne, budynki gospodarcze),
5) popiołem posypywano w zimie oblodzone ścieżki i drogi,
6) odpady metalowe, w tym metalowe wielkogabarytowe sprzedano obwoźnym punktom
skupu,
7) zużyte opony, część odpadów wielkogabarytowych, odpady z tworzyw (pojemniki po
materiałach budowlanych) i szkło porzucono w lasach, rowach i na nieużytkach.
Na 1.588,88 Mg odpadów komunalnych wytworzonych w 2001 roku prawdopodobnie
składały się:
• 370 Mg odpadów ulegających biodegradacji,
• 352 Mg surowców wtórnych (w tym opakowań), które można poddać procesom
recyklingu,
• 112 Mg odpadów wielkogabarytowych,
• 160 Mg odpadów remontowo-budowlanych,
• 15 Mg odpadów niebezpiecznych,
• 580 Mg pozostałych odpadów komunalnych, które można potraktować jako balast
nieprzydatny do dalszego wykorzystania.
Odpady opakowaniowe można zaliczyć w całości do grupy surowców wtórnych. Istniejące
technologie pozwalają na objęcie recyklingiem każdego, wymienionego poniżej, rodzaju
odpadów. Udział opakowań w strumieniu odpadów komunalnych stanowi prawie 10 %.
W Gminie Gnojnik wytworzonych było w 2001 roku prawdopodobnie 352 Mg surowców
wtórnych.
Szacuje się, że z wytworzonego strumienia odpadów, które można poddać procesowi
recyklingu około 300 Mg zdeponowanych było na wysypisku. W masie tej znajdowały się:
a) opakowania wielomateriałowe – 5 Mg,
b) tworzywa sztuczne nieopakowaniowe – 80 Mg,
c) opakowania z tworzyw sztucznych – 35 Mg,
d) odpady tekstylne – 3 Mg,
e) szkło nie opakowaniowe – 70 Mg,
f) opakowania ze szkła – 25 Mg,
g) złom metali – 2 Mg,
h) odpady mineralne – 80 Mg,
Prawie 130 Mg odpadów złożono na wysypisku w Uszwi poza workowym systemem
zbiórki. Były to głównie odpady szkło nieopakowaniowe oraz pojemniki z tworzyw
sztucznych po klejach i farbach. Odpady wielkogabarytowe stwarzają dla „systemu
workowego” zbiórki odpadów komunalnych poważny problem. Stąd też nie objęcie ich
zorganizowaną formą odbioru może sprawić, że część z nich trafi na „dzikie wysypiska”.
W strumieniu tych odpadów coraz więcej spotyka się starych telewizorów,
radioodbiorników, szaf, tapczanów i foteli. Odpady wykonane z materiałów drewnianych
lub drewnopochodnych są spalane w piecach węglowych. Odpady wielkogabarytowe
metalowe (łóżka, maszyny rolnicze itp.) znajdują zbyt w obwoźnych punktach skupu.
Na wysypisko w Uszwi lub „dzikie wysypiska” trafiają odpady wielomateriałowe, wykonane
z drewna lub płyt drewnopochodnych i połączone z metalem i materiałami tapicerskimi.
Odpady te wartość rynkową uzyskują dopiero po ich demontażu i rozdzieleniu. Szacuje
się, że na wysypisko w Uszwi w 2001 roku trafiło około 70 Mg odpadów
wielkogabarytowych.
Na odpady remontowo-budowlane na wsi składają się głównie elementy z rozbiórki
starych drewnianych domów oraz odpady pochodzące z modernizacji i budowy budynków
mieszkalnych i gospodarczych z cegieł i pustaków.
36
Tabela 2.25. Podmioty zbierające odpady z terenu Powiatu Tarnowskiego głównie
funkcjonujące w obrębie gminy Gromnik
L.p.
Nazwa Zakładu
Adres
Decyzja/
Zakres usług
1.
Firma HandlowoLubaszowa 51A Starosty
Odpady kod:
Usług„DOMINEX-2”
Gmina Tuchów
Powiatowego z
0201, 0301,
Ewa Gąsior
Powiat
dnia 2004-01-30,
0702,1011,
Tarnowski
znak:
1201,
WOŚ.II.6.76361501,1601,
1/04 na zbieranie
1702, 1704,
odpadów z terenu 1910, 1912,
– Powiatu
2001, 2003
Tarnowskiego
2.
Przedsiębiorstwo
33-192
z dnia 1.03.2004
Usługi
Komunalno - Budowlane
Ciężkowice
r., znak: Gkomunalne
na terenie gminy
KOMBUD Sp. z o.o.
ul. Krynicka 6
7062/1/2004
Burmistrza gminy
Ciężkowice
Ciężkowice
brak na gminę
teren- gminy
Gromnik
Cieżkowice
3.
Przedsiębiorstwo Obrotu
33-100 Tarnów
b.d
surowce wtórne
Surowcami Wtórnymi
ul. Równa 22
Powiat Tarnowski
– (szkło, złom
„KOMETAL” s. c.
żelazny i metali
kol. , makulatura
i opakowania
tekturowe,
tworzywa
sztuczne
4.
JRCH
33101 Tarnów 3 b.d
Odpady
Spółka z o. o.
ul.
Powiat Tarnowski
niebezpieczne,
Kwiatkowskiego
azbest
8
5
„CONTEKO”
Radłow
Z dnia 2004-08Odpady kod:
Sółka z o. o.
ul. Brzeska 1
10, znak:
1501 (01,02, 03,
w Radłowie
WOŚ.II.6.763604, 05, 06, 07,
11/04
09), 2001 (01,
Powiat Tarnowski
02, 38, 39, 40)
2003 (01,07)
6.
Zakład Pracy Chronionej
Skrzyszów
z dnia 2004-01-15 Odpady kod:
„ZAGRODA” w
ul. 1 Maja
znak:
1501 (01, 02, 04,
Skrzyszowie
WOŚ.6.763605,06,07, 09)
16/03/04,
obszar - Powiat
Tarnowski
7
Przedsiębiorstwo
Gorlice
b.d
20 01 21 –
Usługowo- Produkcyjno
Powiat Tarnowski
lampy
Handlowe „Fejklowicz”,
fluoroscencyjne i
inne odpady
zawierające rtęć
Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Gromnik, 2004 r.
W ostatnim czasie modernizacja budynków mieszkalnych związana jest z ociepleniem ich
styropianem, wymianą okien, zagospodarowywaniem poddaszy, wymianą pokryć
dachowych oraz wykonaniem przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych.
37
Na wysypisko w Uszwi w 2001 roku trafić mogło około 60 Mg odpadów remontowobudowlanych.
Strumień odpadów niebezpiecznych nie jest wielki. Stanowi zaledwie 1 % odpadów
komunalnych. Z uwagi jednak na jego negatywny wpływ na środowisko będzie musiał być
wyłączony ze strumienia odpadów deponowanych na składowisku i poddany odrębnemu
procesowi unieszkodliwiania. Szacuje się, że ze strumienia odpadów obojętnych na
składowisko w Uszwi trafiło w 2001 roku około 70 Mg, w tym ponad 30 Mg poza
workowym systemem zbiórki.
Około 200 Mg odpadów obojętnych trafiło na „dzikie wysypiska” lub zostało zakopane
w ziemi.
Na terenie Gminy Gnojnik funkcjonują dwa Ośrodki Zdrowia. Zlokalizowane są w Gnojniku
i Uszwi. Udzielane są w nich porady medyczne oraz wykonywane są następujące zabiegi:
• stomatologiczne,
• zakładanie opatrunków,
• wykonywanie szczepień.
W skład odpadów medycznych w wymienionych wyżej placówkach wchodzą tampony,
wata, lignina, bandaże oraz strzykawki. Ilość odpadów medycznych nie przekracza 0,1
Mg/rok. Odbierane są przez firmę ROS Renata Smolińska z siedziba w Brzesku ul.
Starowiejska 21 posiadającą zezwolenie na odbiór i transport odpadów medycznych.
Przekazuje ona odpady medyczne do unieszkodliwienia w Instalacji do Termicznej
Degradacji Odpadów Szpitalnych SEGHERS CLINIC WASTE w Tarnowie.
Odpady weterynaryjne to odpady powstające w związku z badaniem i leczeniem zwierząt
lub świadczeniem usług weterynaryjnych. Obsługę weterynaryjną gospodarstw rolnych na
terenie Gminy Gnojnik sprawuje Lecznica Zwierząt z siedzibą w Brzesku ul. Mickiewicza
33. Określenie wielkości powstających odpadów, zwłaszcza w grupie odpadów
niebezpiecznych jest trudne do określenia ponieważ brakuje bazy danych. Z informacji
uzyskanej od Powiatowego Lekarza Weterynarii wynika, że w ostatnich trzech latach
rolnicy z Gminy Gnojnik nie zgłosili żadnego przypadku padnięcia bydła. Fakt ten należy
tłumaczyć wysokimi kosztami unieszkodliwienia odpadu. Na terenie województwa
Małopolskiego działa wyspecjalizowany w tym zakresie podmiot pod firmą SARIA
MAŁOPOLSKA Sp. z o.o. Koszty jakie musi ponieść rolnik z tytułu przekazania do
unieszkodliwienia martwej sztuki bydła wynoszą około 300 zł. W praktyce padłe zwierze
jest zakopywane do ziemi. Należy sądzić, że w przyszłości dzięki wprowadzonemu
systemowi ewidencji zwierząt IACS oraz wprowadzeniu obowiązkowego ich
ubezpieczenia będzie można dysponować dokładną informacją na temat skali zjawiska.
Ubezpieczenie
przewidywać
będzie
pokrycie
udokumentowanych
kosztów
unieszkodliwienia odpadu weterynaryjnego Można jedynie przyjąć szacunkową wielkość
biorąc pod uwagę wielkość pogłowia zwierząt hodowlanych. Szacuje się, że w ciągu roku
wytwarzanych jest około 30 kg odpadów zawierających drobnoustroje chorobotwórcze
oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo, że
wywołują choroby u ludzi i zwierząt.
W zakresie leczenia zwierząt gospodarskich i domowych Gmina obsługiwana jest przez
lekarzy weterynarii z Brzeska i Czchowa. odpady zawierające azbest Na terenie Gminy
Gnojnik zinwentaryzowano 121 budynków pokrytych eternitem. Łączna powierzchnia
dachów tych budynków wynosi około 18,2 tys. m2. Przyjmując, że 1 m2˛ eternitu waży
11 kg do unieszkodliwienia pozostaje około 200 Mg.
38
Tabela 2.26. Ilość eternitu znajdującego się na dachach domów w gminie
L.p.
Sołectwo
pow. dachów i elewacji z
eternitu, [m2 ]
1.
Biesiadki
2 314
2.
Gosprzydowa
5 137
3.
Gnojnik
2 195
4.
Leśniowa
2 379
5.
Uszew
3 980
6.
Zawada Uszewska
1 449
7.
Żerków
757
Razem
18 212
Tabela 2.27. Wskaźniki generowania strumienia odpadów komunalnych dla roku 2001
Miasto - Wieś
Wieś
[kg/M/r]
[kg/M/r]
56,16
22,11
1
Domowe odpady organiczne
w tym:
a) odpady organiczne roślinne
b) odpady organiczne zwierzęce
c) odpady organiczne inne
50,10
2,75
3,31
18,80
1,1
2,21
2
Odpady zielone
7,23
4,16
3
19,63
10,64
4
28,46
15,43
5
3,20
1,73
6
34,65
21,03
7
11,15
6,77
8
Tekstylia
8,38
4,65
9
1,50
1,00
10
23,21
18,3
11
Metale
8,67
4,55
12
Opakowania z blachy stalowej
3,10
1,63
13
0,90
0,47
14
Odpady mineralne
13,78
13,25
15
43,49
40,28
16
17,50
15,00
17
Odpady budowlane
40,00
40,00
18
2,50
2,00
324
223
Lp.
Strumień odpadów komunalnych według PPGO (13)
Razem
39
2.1.1.1.6. Gmina Iwkowa
Administracyjnie gmina Iwkowa położona jest w województwie małopolskim, w powiecie
brzeskim w południowej jego części.
Gmina Iwkowa graniczy z czterema gminami, w tym :
• od wschodu z gminą Czchów,
• od południa z gminami Laskowa i Łososina Dolna,
• od zachodu i północy z gminą Lipnica Murowana.
Powierzchnia gminy wynosi 47,2 km2. Gmina podzielona jest na siedem podanych poniżej
sołectw: Dobrociesz, Drużków Pusty, Iwkowa, Kąty, Połom Mały, Porąbka Iwkowska,
Wojakowa.
Gminę Iwkowa zamieszkuje 6016 osób (dane uzyskane z gminy na koniec 2002 roku), co
stanowi 0,19 % mieszkańców woj. małopolskiego i 6,7 % mieszkańców powiatu
brzeskiego. Gęstość zaludnienia wynosi 127 osób/km2.
Tabela 2.28. Ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy
przedstawia poniższa
Odpady komunalne w Mg/rok (2002)
Odpady związane z bytowaniem ludzi w tym odpady z :
- odpady organiczne pochodzenia roślinnego
- 148,2
- odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego
- 12,9
- inne odpady organiczne
- 12,9
- papier i tektura
- 109,5
- tworzywa sztuczne
- 90,2
- materiały tekstylne
- 25,8
- szkło
- 51,6
- metale
- 25,8
- odpady mineralne
- 45,1
- frakcja drobna
- 122,5
- niebezpieczne w odpadach domowych
- 6,5
Odpady w sektorze użyteczności publicznej (szkoły, urzędy, ośrodki zdrowia)
Odpady z obiektów działalności gospodarczej
Razem
Wytworzone
651,0
Wywiezione
807,0
6,2
25,7
682,9
6,2
25,7
838,9
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Iwkowa.
Tabela 2.29. Udział rodzaju frakcji odpadów.
Udział rodzaju frakcji odpadów w całości
odzyskanych surowców (45,5 Mg)
Papier, tektura
– 8,0 %
Szkło
– 13,4 %
Tworzywa sztuczne – 12,9 %
Mat. organiczne
– 60,1 %
Metal
– 5,6 %
Razem 100 %
Udział surowców wtórnych w całości odpadów (651
Mg)
0,5 %
1,0 %
0,9 %
4,2 %
0,4 %
Frakcja drobna (balast) 93,0 %
Razem 100 %
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Iwkowa.
Gospodarką odpadami komunalnymi zajmuje się Urząd Gminy w Iwkowej.
Wywóz odpadów z terenu gminy prowadzi Firma Usługowo – Handlowa „DIMARCO”
Marek Strzelec, 32-861 Iwkowa 482.
Na terenie gminy rozmieszczone są duże kontenery na odpady o pojemności 7,5 m³ w
ilości proporcjonalnej do wielkości danej miejscowości (sołectwa). Łącznie na terenie
gminy wystawionych jest 22 sztuki tych pojemników. Ustawione są one w następujących
sołectwach : Iwkowa – 8 szt., Porąbka Iwkowska – 1 szt., Wojakowa – 4 szt., Drużków
Pusty – 2 szt,. Dobrociesz – 3 szt., Kąty – 3 szt., Połom Mały – 1 szt. Są one własnością
Urzędu Gminy. Opróżnianie pojemników odbywa się po całkowitym ich zapełnieniu na
wezwanie mieszkańca, średnio dwa razy w miesiącu.
40
W czasie prowadzonych prac inwentaryzacyjnych obserwowano często zjawisko, że
rozstawione na terenie gminy kontenery na odpady wypełniane są odpadami przez
osoby nie mieszkające na terenie gminy, Iwkowa lecz na obszarze sąsiednich gmin.
Dlatego też należy przyjąć, że odpady w ilości około 20 – 30 % wywiezione z terenu
gminy Iwkowa faktycznie pochodzą z terenu innych gmin (Lipnica Murowana, Czchów,
Łososina Dolna, Laskowa).
Odpady komunalne z terenu gminy odbierane są również bezpośrednio z gospodarstw
domowych, placówek handlowych i innych na podstawie indywidualnych umów.
Obecnie tylko około 50 gospodarstw rodzinnych ma podpisane indywidualne umowy z
odbiorcą na systematyczny wywóz odpadów oraz wszystkie jednostki działalności
gospodarczej.
Odpady z terenu gminy wywożone są na składowisko odpadów komunalnych w Nowym
Sączu. Firma odbierająca odpady z terenu gminy posiada umowę ze składowiskiem w
Nowym Sączu na przyjmowanie odpadów.
W roku 2002 z terenu gminy wywieziono łącznie 839 Mg odpadów komunalnych. Koszt
oczyszczania terenu gminy z odpadów wyniósł w roku 2002 - 163.886,16 złotych.
Mieszkańcy nie ponoszą kosztów z tytułu wywozu odpadów.
Odpady wytwarzane w wyniku prowadzonych na terenie gminy działalności
gospodarczych są wywożone na podstawie indywidualnych umów podmiotów
gospodarczych z firmą wywożącą odpady lub innymi firmami posiadającymi stosowne
zezwolenie na wywóz odpowiednich rodzajów odpadów.
Z przeprowadzonych ankiet wynika, że firm lub osób fizycznych prowadzących
działalność gospodarczą na terenie gminy w wyniku, której powstają odpady jest 119.
Wytwarzają one rocznie około 229,7 Mg odpadów produkcyjnych związanych z
działalnością gospodarczą.
Wykaz firm, które na podst. art. 7 ust. 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w
gminach posiadają zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na terenie gminy Iwkowa:
1. Firma Usługowo - Handlowa „DIMARCO” Marek Strzelec 32-861 Iwkowa 482.
2. Przedsiębiorstwo
Higieny
Komunalnej
Sp.
z
o.o.
„TRANS-FORMERS”
ul. Krakowska 46, 33-100 Tarnów.
3. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe „E-KOM-BUD” s.c. R. Pachura – R.
Skowronek 32-700 Bochnia ul. Popka 14.
Największymi wytwórcami odpadów na terenie gminy są :
•
Z.P.H.U. „MŁYN” Marian Hołyst, Katy 109 (odpady organiczne),
•
Z.P.U.H. Wojciech Krzyżak, Porąbka Iwkowska 32 (złom, baterie, oleje, smary)
•
Tartak „TUREK” Marian Turek, Iwkowa (odpady z obróbki drewna),
•
Wytwórnia Wód Gazowanych Sławomir Strzelec, Iwkowa (odpady szklane,
papier, plastik),
•
Mechanika Pojazdowa, Blacharstwo i Lakiernictwo, Wojakowa 280 (złom, popiół),
•
CH.U.P. „PORĄBKA” Zygmunt Czyżycki, Porąbka Iwk. 42 (złom, opony, baterie
i akumulatory, oleje i smary),
•
Firma „BRUNO” s.c. (plastik, opony),
•
Zakład Instalacji Wod. Kan. C.O. Gaz (gruz, złom, plastik),
•
Dział Specjalny Produkcji Rolnej – Tunele foliowe (popiół).
W największej ilości wytworzono :
•
odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz
drogowych,
•
popioły i żużle z kotłowni i innych zakładów spalania paliw,
•
odpady z obróbki drewna,
•
odpady z produkcji materiałów budowlanych.
41
•
Odpady z ciepłowni, kotłowni oraz z palenisk domowych.
Odpady te powstają w procesie spalania węgla kamiennego. Podstawowymi odpadami
stałymi, powstającymi w toku produkcji energii cieplnej ze spalania paliw stałych są tzw.
odpady paleniskowe tj. popioły, żużle i innych zakładów spalania paliw.
Żużle są szeroko stosowane do produkcji materiałów budowlanych do produkcji
betonów. Stosowane są również do utrzymania przejezdności dróg zimą.
Z ogólnej ilości wytworzonych odpadów 30 % magazynowano przejściowo na terenach
zakładów, gospodarczo wykorzystano 65,9 %, unieszkodliwiono - zaledwie 0,1 %
i składowano 4 %. Na uwagę zasługuje duży procent odpadów tymczasowo
magazynowanych.
W wyniku analizy aktualnego stanu można stwierdzić, że gospodarka odpadami
wytwarzanymi w sektorze gospodarczym w gminie nie we wszystkich przypadkach
prowadzona jest prawidłowo. Szczególnie w małych zakładach czy punktach
usługowych brak jest szczegółowych inwentaryzacji powstających tam odpadów. Stąd
wytwórcy odpadów nie posiadają wymaganych prawem uregulowań w tym zakresie.
Odpady tam produkowane usuwane są razem ze strumieniem odpadów komunalnych
na składowisko lub też odpady płynne wpuszczane są do kanalizacji.
Prognoza demograficzna gminy Iwkowa wykazuje, że liczba ludności gminy w latach
2005 -2015 nieznacznie wzrośnie tj. o około 504 osób, czyli średnio rocznie o 42 osoby.
Tak mały roczny przyrost ludności nie będzie miał istotnego wpływu na wzrost ilości
odpadów.
Zgodnie z wojewódzkim i powiatowym planem gospodarki odpadami w ciągu
najbliższych 11 lat, do roku 2015 ilość odpadów komunalnych wzrośnie o około 20 %.
Wynika to z przewidywanego wzrostu gospodarczego i w związku z tym zwiększającej
się zasobności społeczeństwa. Rozdzielając powyższą wartość na dwa okresy 20052010, 2011-2015 prognozuje się wzrost odpadów w pierwszym okresie o 15 % (średnio
rocznie około 2,5 %), a w drugim okresie o 5 % (średnio rocznie około 1 %).
2.1.1.1.7. Gmina Szczurowa
Gmina Szczurowa położona jest w północno-wschodniej części województwa
małopolskiego w powiecie brzeskim na powierzchni 134,965 km2. Gmina graniczy od
północnego - zachodu z Gminą Koszyce (powiat proszowicki), od zachodu z Gminami
Drwinia, Bochnia (powiat bocheński), od południowego zachodu z Gminą Rzezawa
(powiat bocheński), od południa z Gminą Brzesko, od południowego wschodu i wschodu
z Gminami Borzęcin i Radłów (powiat ziemski tarnowski) i od północnego wschodu
z Gminą Wietrzychowice (powiat ziemski tarnowski). Północną naturalna granicę gminy
wyznacza Wisła a zachodnią ujściowy odcinek Raby. Dolina Wisły stanowiła linię
graniczną administracyjną, geograficzną i w ciągu dziejów polityczną. Szczurowa to
obok gminy Dębno największa pod względem powierzchni i liczby mieszkańców Gmina
powiatu brzeskiego.
Sytuację gminy w dużym stopniu determinuje specyficzne położenie geograficzne
i wynikające z niego zależności przekładające się m.in. na kwestię rozwoju
gospodarczego, komunikacji, zjawisk demograficznych i społecznych, a także ekologii.
W tabeli poniżej zestawiono liczbę mieszkańców w gminie w latach 2007-2008.
Tabela 2.30. Liczba mieszkańców i gospodarstw w Gminie Szczurowa w latach 2007 –
2008.
Rok
Liczba gospodarstw Liczba mieszkańców
2007
2903
9901
2008
2903
9883
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Szczurowa.
42
W Gminie Szczurowa w roku 2008 wytworzono 2584,0 Mg odpadów komunalnych.
Szacunkowe masy poszczególnych strumieni wytworzonych odpadów komunalnych
według stanu na 31.12.2008r przedstawiono w tabeli poniżej.
Tabela 2.31. Szacunkowa masa poszczególnych strumieni odpadów w odpadach
komunalnych wytworzonych w Gminie Szczurowa w roku 2008.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Strumień odpadów
Mg/rok
Odpady organiczne roślinne
Odpady organiczne zwierzęce
Odpady organiczne inne
Odpady zielone
Papier i tektura [nieopakowaniowe]
Opakowania z drewna
Tworzywa sztuczne
Tekstylia
Szkło [nieopakowaniowe]
Metale
Odpady mineralne
Odpady budowlane
Łącznie
196,0
10,9
24,7
47,5
118,8
172,2
18,8
218,7
70,3
51,5
10,9
207,9
47,5
16,8
5,0
133,6
338,4
197,9
666,1
29,7
2584,0
Tabela 2.32. Skład morfologiczny oraz ilość wytworzonych w roku 2008 odpadów
biodegradowalnych.
Strumień odpadu
Rok
Odpady zielone
Łącznie
Mg/rok
2008
196,0
10,9
24.7
47,5
118,8
172,2
570,1
43
Tabela 2.33. Skład morfologiczny oraz masa wytworzonych odpadów
wielkogabarytowych w roku 2008.
Strumień odpadu
Drewno
Metale
Inne [balastowe, materace, plastik itp.]
Łącznie
Mg/rok
%
118,7
59,4
19,8
197,9
60
30
10
100
Ilości odpadów komunalnych zebranych na terenie gminy w latach 2007-2008, w oparciu
o dane o gospodarce odpadami na terenie gminy uzyskane od firm świadczących usługi
wywozu odpadów przedstawiono w tabeli poniżej.
Tabela 2.34. Ilości odpadów komunalnych zebranych z terenu gminy w latach 2007 –
2008.
Ilość odpadów zebranych
[Mg/rok]
Rodzaj odpadu
2007
2008
20 02 01
54
64
20 03 01
476,9
620
Odpady komunalne
zmieszane
20 03 07
RAZEM
530,9
684
Uzyskane poziomy zbierania odpadów biodegradowalnych obliczono według założenia,
że na składowisku składowane są tylko odpady biodegradowalne pochodzące
z obiektów infrastruktury tj. ok. 25% ilości wytworzonej. Pozostałe kompostowane są
w gospodarstwach domowych.
Ilość odpadów opakowaniowych zebranych selektywnie w latach 2005-2007
przedstawiono w tabeli poniżej.
Tabela 2.35. Ilość odpadów opakowaniowych zebranych selektywnie w latach 20072008.
Wyszczególnienie
2007
2008
opakowań
Z papieru
1,33
0,72
tworzyw sztucznych
3,5
6,37
szkła
4,21
23,06
metali
0,01
9,05
30,15
RAZEM
Z przedstawionych danych wynika, że z terenu Gminy Szczurowa zebrano:
•
w roku 2007 44,0 % wytworzonych odpadów.
•
w roku 2008 60,6 % wytworzonych odpadów.
44
komunalnych stałych na terenie Gminy Szczurowa
Nazwa podmiotu
Adres
Conteco Sp. z 0.0. decyzja z dnia 08.05.2006
znak.UG.1.7062/1/2006
33-130 Radłów
ul. Woleńska 15
PPH E-KOM-BUD Bochnia decyzja z dnia 20.03.2007 znak
UG.I.7062/1/2007
32-700 Bochnia
ul. Popka 14
Brzeskie Zakłady Komunalne Sp, z o.o. decyzja z dnia
14.01.2008 znak : UG.1.7062/1/2008
32-800 Brzesko
ul. Słowackiego 1
Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o. w
Krakowie– obowiązuje do dnia 01.12.2019 r.
ul. Nowohucka 1,
31-580 Kraków
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Szczurowa, Urząd gminy Szczurowa.
Na ilość odpadów komunalnych wytwarzanych w skali gminy wpływa liczba
mieszkańców oraz zmiany jednostkowych wskaźników emisji odpadów, których trendy
zmian wynikają głównie z przesłanek rozwoju gospodarczo - społecznego.
Do obliczeń prognozy ilości odpadów komunalnych, jako podstawę przyjęto ilość
odpadów wytworzonych w roku 2008 - 2584 Mg .
Według WPGO 2010 w latach 2008 - 2015 prognozuje się :
wzrost ilości wytwarzanych odpadów komunalnych w tym ulegających biodegradacji,
niebezpiecznych ogółem, zużytych baterii i akumulatorów, odpadów medycznych
i weterynaryjnych, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, zużytych opon,
odpadów budowlanych, opakowaniowych i komunalnych osadów ściekowych,
spadek ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych z rolnictwa i przetwórstwa
żywności, z przemysłu skórzanego, z produkcji chemii nieorganicznej, olejów
odpadowych oraz odpadów innych niż niebezpieczne w sektorze wydobywczym.
Tabela 2.37. Prognozowana liczba mieszkańców do roku 2015.
Rok
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
osoby 9883 9898 9913 9933 10053 10076 10001 10026
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Szczurowa
Tabela 2.38. Prognozowana ilość wytworzonych odpadów komunalnych w latach
2008 - 2015 (Mg/rok).
Rok
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Mg/rok
2584,0 2626,0 2670,0 2716,0 2759,0 2111,a 2854,0 2930,0
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Szczurowa
45
2.1.1.2.
Powiat bocheński
2.1.1.2.1. Gmina Bochnia (miejska)
Aby zachować zgodność z planem wyższego rzędu, za podstawę szacowania ilości
odpadów przyjęto wskaźniki określone w Powiatowym Planie Gospodarki Odpadami dla
Powiatu Bocheńskiego (PPGO), przyjmując ilość odpadów na 1 mieszkańca miasta w
ciągu roku - 360,36 kg
Wskaźniki cząstkowe dla strumieni: drobna frakcja popiołowa i odpady wielkogabarytowe
skorygowano, uwzględniając dane zawarte w KPGO i WPGO oraz czynniki różnicujące
skład odpadów komunalnych powstających w gospodarstwach domowych, jak np.
istniejąca zabudowa mieszkaniowa wraz ze sposobem ogrzewania.
Przyjmując powyższe, szacuje się, że na terenie Bochni powstaje rocznie ok. 10 738 Mg
odpadów komunalnych.
Tabela 2.39. Ilość i skład morfologiczny odpadów komunalnych wytwarzanych
w mieście Bochni* (wg KPGO, WPGO, PPGO)
L.P.
SKŁADNIKI OPADÓW
ILOŚĆ
ILOŚĆ
WYTWORZONA
KG/MIESZKAŃCA/ROK
MG/ROK
2.
Odpady kuchenne ulegające
biodegradacji
Odpady zielone
3.
28,62
852,8
4.
41,52
1237,2
5.
Opakowanie wielomateriałowe
4,66
138,8
6. Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe)
48,27
1438,5
7.
15,53
462,8
8.
Tekstylia
12,1
360,6
9.
2
59,6
10.
28,12
838,03
11.
Metale
12,79
381,1
12.
4,57
13620
13.
1,33
39,6
14.
Odpady mineralne
14,3
426,17
15.
14,01
417,5
16.
9,34
278,3
17.
Odpady budowlane
20
596,04
18.
3
89,41
1.
Łącznie
90,2
2687,7
10
298,0
10 738,3
* na podstawie danych opracowanych przez IETU, wykorzystanych w KPGO, WPGO i PPGO
46
W roku 2003 ze strumienia odpadów komunalnych wyselekcjonowano następujące ilości
surowców wtórnych:
• makulatura (20 01 01) - 4,5 Mg,
• szkło (20 01 02)- 115,4 Mg,
• tworzywa sztuczne (20 01 39) - 20,5 Mg,
• metale (20 01 40)-3,5 Mg.
Zezwolenie na prowadzenie działalności polegającej na odbiorze odpadów komunalnych
stałych z terenu gminy miasta Bochnia (na podst. art. 7, 9 Ustawy o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach) posiadają:
• Bocheńskie Zakłady Usług Komunalnych Sp. z o.o. ul. Kazimierza Wielkiego 2
• EKOM- BUD Spółka Cywilna z siedzibą ul. Popka 14, 32-700 Bochnia
• Trans - Formers Karpatia Sp. z o.o. z siedzibą w Tarnowie, ul. Krakowska 46
• Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Sp. z o.o. z siedzibą ul. Piastowska 3, 41-700
Ruda Śląska.
Obecnie praktycznie tylko 2 podmioty świadczą usługi w tym zakresie na terenie gminy tj.
BZUK Sp. z o.o. i EKOM-BUD s.c., przy czym pierwszy z podmiotów (BZUK Sp. z o.o.)
obejmuje zbiórką odpady powstające w gospodarstwach domowych, obiektach
infrastruktury i z czyszczenia ulic i placów, natomiast EKOM-BUD głównie przejmuje
odpady od podmiotów gospodarczych (zakładów przemysłowych i usługowych).
Jedyną stosowaną metodą unieszkodliwiania odpadów komunalnych z terenu gminy
miasta Bochnia jest ich składowanie. Gmina nie posiada własnego składowiska odpadów.
Wyeksploatowane składowisko odpadów komunalnych w m. Krzyżanowice obsługujące
Gminę Miasta Bochnia i Gminę Bochnia zostało w latach 1999-2000 zrekultywowane
nakładem finansowym Gminy Miasta Bochnia. Planowana budowa Zakładu Utylizacji
Odpadów Komunalnych, zlokalizowanie i zbudowanie nowego składowiska dla miasta, a
także realizacja wspólnego zamierzenia Związku Gmin Brzesko-Bochnia tj. budowa
zakładu utylizacji odpadów komunalnych i nowego składowiska w m. Mokrzyska
zakończyły się fiaskiem z powodu protestów mieszkańców.
W tej sytuacji obecnie unieszkodliwianie odpadów odbywa się poza granicami Miasta
Bochnia. Odpady są zatem wywożone i unieszkodliwiane na składowiskach: ZGK
„Bolesław" k/Olkusza znajdującego się około 100 km od Bochni, Składowisko Jednostki
Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o. w Tarnowie, MZGKiM Limanowa, Sater Kamieńsk
Sp. z o.o składowisko Kąsie, wysypisko w Knurowie. Konieczność transportu odpadów na
tak dalekie odległości pociąga za sobą wysokie koszty obecnego sytemu gospodarki
odpadami w gminie.
System zbierania i transportu odpadów komunalnych jest dostępny dla wszystkich
mieszkańców gminy. System obejmuje zarówno odbiór odpadów od ich wytwórców
fizycznych i prawnych, jak też ich zbieranie i wywóz z pojemników umieszczanych w
miejscach publicznych - na ulicach, placach, parkingach leśnych.
Do niedawna gospodarka odpadami komunalnymi w obszarze gminy, polegała
zasadniczo na odbieraniu odpadów komunalnych od wytwórców i deponowaniu ich na
składowiskach. W ostatnich latach nastąpił wyraźny postęp we wdrażaniu działań
systemowych w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi. Rozpoczęta w latach 20022003 selektywna zbiórka odpadów wymaga jednak rozszerzenia asortymentu zbieranych
surowców wtórnych oraz zwiększenia ilości i dostępności pojemników na selektywną
zbiórkę.
W roku 2003 roku na terenie Bochni, w sektorze gospodarczym powstało ok. 41,7 tys. Mg
odpadów, co stanowi 93,5% ilości odpadów wytworzonych w powiecie bocheńskim.
W wytworzonej w wyniku działalności gospodarczej ilości odpadów:
• 40 580 Mg, tj. 97,3 % stanowiły odpady inne niż niebezpieczne,
• 1 118,6 Mg, tj. 2,7 % stanowiły odpady niebezpieczne.
• Największymi wytwórcami odpadów na terenie Bochni są:
47
• STALPRODUKT S.A., w których powstaje rocznie ok. 25 - 30 tys. Mg odpadów, co
stanowi ponad 60 % ogółem wytwarzanych na terenie miasta odpadów,
• TEXPOL Sp. z o.o., gdzie powstaje rocznie ok. 14,2 tys. Mg odpadów (34,1 %),
• Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o., wytwarzające rocznie ok.
1,15 Mg odpadów (2,7%),
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska - gdzie powstaje rocznie ok. 1,0 tys. Mg odpadów (2,4
%).
Wyżej wymienieni wytwórcy są źródłem ponad 98% odpadów powstających w sektorze
gospodarczym na terenie gminy miasta Bochnia.
Strukturę grupowa i udział w strumieniu poszczególnych grup odpadów przedstawiono w
tabeli.
Tabela 2.40. Struktura odpadów wytworzonych przez sektor gospodarczy w roku
2003 (bez niesegregowanych odpadów komunalnych)
Udział w
Ilość
strumieniu
L.p.
Grupa odpadów - kod i nazwa
wytworzo
odpadów
na [Mg]
[%]
02 - odpady z rolnictwa, sadownictwa, rybołówstwa,
1.
1100,0
2,6
leśnictwa oraz przetwórstwa żywności
03 - odpady z przetwórstwa drewna, produkcji płyt i mebli,
2.
14238,0
34,1
masy celulozowej, papieru i tektury
08 - odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania
3.
9,1
0,02
powłok ochronnych (farb, lakierów), klejów i farb drukarskich
4, 09 - odpady z przemysłu fotograficznego
U
0,004
5.
6.
7.
10 - odpady z procesów termicznych
11 - odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni
metali i innych materiałów oraz z procesów hydrometalurgii
metali nieżelaznych
12 - odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej
obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych
3502,5
8,4
45,0
0,1
19278,4
46,2
Źródło: Gminny plan gospodarki odpadami dla miasta Bochni, 2005.
Z zestawień zamieszczonych w tabeli wynika, że największą grupą odpadów
wytworzonych w 2003r. były odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki
powierzchni metali. Drugą grupą pod względem ilości wytworzonych odpadów były
odpady z przetwórstwa drewna, produkcji płyt i mebli (34,1% ogółem wytworzonej ilości
odpadów).
Na terenie miasta wytwarzano również znaczące ilości:
• odpadów z procesów termicznych (grupa 10),
• odpadów z oczyszczania ścieków oraz z uzdatniania wody (grupa 19).
Tabela 2.41. Struktura odpadów niebezpiecznych wytworzonych przez sektor
gospodarczy w roku 2003.
Ilość
Udział w
L.p.
Grupa odpadów - kod i nazwa
wytworzona strumieniu
[Mg]
odpadów [%]
08 - odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i
1. stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów), klejów i
1.5
0,13%
farb drukarskich
2. 09 - odpady z przemysłu fotograficznego
1,69
0,15%
48
3.
11 - odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni
metali i innych materiałów oraz z procesów hydrometalurgii
metali nieżelaznych
4.
12 - odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej
obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych
5.
6.
45,0
4,0%
1001,9
89,5%
13 - oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw
33,7
3,0%
14 - odpady z rozpuszczalników organicznych, chłodziw i
propelentów
1,4
0,12%
0,23
0,02%
20,4
1,8%
18 - odpady medyczne i weterynaryjne
13,8
1,2%
10. 13 - oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw
33,7
0,08
1,4
0,004
256,2
0,6
405,0
0,97
27,4
0,07
13,8
0,03
2786,2
6,7
1,28
0,003
15 - odpady opakowaniowe, sorbenty, tkaniny do
wycierania , materiały filtracyjne i ubrania ochronne
16 - odpady nieujęte w innych grupach, w tym: z
demontażu i konserwacji pojazdów, urządzeń elektrycznych
i elektronicznych, baterie i akumulatory, odpady z
czyszczenia zbiorników magazynowych i cystern
transportowych,
7.
8.
9.
11.
14 - odpady z rozpuszczalników organicznych, chłodziw i
propelentów
15 - odpady opakowaniowe, sorbenty, tkaniny do
wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne
16 - odpady nieujęte w innych grupach, w tym: z
demontażu i konserwacji pojazdów, urządzeń elektrycznych
13. i elektronicznych, baterie i akumulatory, odpady z
czyszczenia zbiorników magazynowych i cystern
transportowych,
17 - odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów
14.
budowlanych oraz infrastruktury drogowej
12.
15. 18 - odpady medyczne i weterynaryjne
19 - odpady z instalacji i urządzeń służących
16. zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz
z uzdatniania wody
20 - odpady komunalne (odpady kuchenne ulegające
17.
biodegradacji)
Źródło: Gminny plan gospodarki odpadami dla miasta Bochni, 2005.
W roku 2003, z ilości odpadów wytworzonych ogółem przez podmioty działające na
terenie gminy miasta Bochnia:
• poddano odzyskowi 91,8 % tj.38269,9 Mg,
• unieszkodliwiono 2,18 % tj. 907,6 Mg,
• magazynowano 0,02 % tj. 10,3 Mg,
• składowano na składowiskach 6,0% tj. 2512,1 Mg.
• Najczęściej stosowanymi metodami odzysku były:
• wykorzystywanie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii (Rł),
• recykling lub regeneracja metali i związków metali (R4),
49
•
•
•
•
•
•
•
Wykaz firm posiadających zezwolenia na odbiór odpadów komunalnych na terenie miasta
Bochnia na dzień 30.06.2011 r.:
Bocheńskie Zakłady Usług Komunalnych Sp. z o.o., ul. Kazimierza W.2, 32-700
Bochnia, tel. 14 612-20-36
Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe „E-KOM-BUD” s.c. R.Pachura, R.Skowronek,
ul. Popka 14, 32-700 Bochnia, tel. 14 612-47-99,
Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o., ul.Nowohucka 1, 31-580 Kraków, tel
12 646-23-00,
Przedsiębiorstwo Techniki Sanitarnej ALBA Sp. z o.o., ul. Bytkowska 15, 41-501
Chorzów, tel. 12 413-19-33,
Contiego Sp. z o.o., ul Woleńska 15, 33-130 Radłów, 14 678-30-28
Remondis Sp. z o.o., ul. Zawodzie 16, 02-981 Warszawa, tel. 12 262-91-44,
Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „MIKI” Mieczysław Jakubowski, ul. Podgórki Tynieckie
103, 30-375 Kraków.
Na terenie miasta Bochni w 2003 roku odzysk lub unieszkodliwianie odpadów
powstających w sektorze gospodarczym prowadzono w 2 instalacjach należących do
STALPRODUKT S.A. w Bochni:
• oczyszczalnia emulsji i ścieków zaolejonych, o projektowanej mocy przerobowej 1600
Mg/rok; odzyskowi poddawane są odpadowe emulsje (12 01 09)
• kocioł parowy OR w kotłowni Stalprodukt S.A. - instalacja współspalająca
o planowanej mocy przerobowej 290 Mg/rok; odzysk energii - 1575 GJ (aktualnie
współspalanie odpadów nie jest prowadzone).
W wymienionych instalacjach poddano odzyskowi łącznie 826 Mg odpadów. Składowiska
Spośród podmiotów działających na terenie gminy miasta Bochnia własne składowisko
odpadów posiada jedynie STALPRODUKT S.A. Składowisko położone jest poza terenem
gminy miasta Bochnia, stąd też odstąpiono od jego charakterystyki.
2.1.1.2.2. Gmina Bochnia (wiejska)
Gmina wiejska Bochnia położona jest w centralnej Małopolsce, w zachodniej części
powiatu bocheńskiego. Znajduje się w bezpośrednim otoczeniu Gminy Miasta Bochnia.
Od północy graniczy z gminą Drwinia, od wschodu – z gminą Rzezawa, od południa –
z gminami Łapanów , Trzciana i Nowy Wiśnicz a od zachodu – z gminami Gdów i Kłaj
w Powiecie Wielickim. Powierzchnia gminy wynosi 13 087 ha.
Na terenie Gminy Bochnia w 2005 roku zebranych zostało łącznie 980 Mg odpadów
komunalnych. Rok ten traktuje się jako bazowy przy prognozowaniu strumienia odpadów
komunalnych do roku 2014.
Z danych tych wynika, że w analizowanym roku mieszkańcy Gminy wytwarzali przeciętnie
53,6 kg odpadów komunalnych w przeliczeniu na osobę (18 293 mieszkańców).
W Planie Gospodarski Odpadami Powiatu Bocheńskiego założono, że w roku 2005, ilość
wytworzonych odpadów komunalnych w przeliczeniu na 1 mieszkańca wsi w ciągu roku
wyniosła 148,09 kg. Ustalono również skład morfologiczny tych odpadów (18 strumieni).
W 2005 roku na terenie Gminy Bochnia wytworzonych było 4 090 Mg odpadów
komunalnych, zebranych zostało 980 Mg.
50
Tabela 2.42. Rozdział ilości na gospodarstwa domowe, podmioty gospodarcze i
instytucje publiczne.
gosp. domowe podmioty gosp.
Lp.
rodzaj odpadów
1
Udział masa
(%)
(Mg)
3
4
udział
(%)
5
masa
(Mg)
6
instytucje
publiczne
udział masa
(%)
(Mg)
7
8
2
odpady ulegające
I.
12,03 492,03 6,55 267,90 4,7 192,23
biodegradacji
II. surowce wtórne
26,24 1073,2 2,36 96,52
0
0,00
odpady
III.
0,82
0,02
0,82
7,04 287,94 0,02
wielkogabarytowe
odpady remontowo –
IV.
8,08 330,47
2
81,80
0
0,00
budowlane
odpady
V.
0,41 16,77 0,47 19,22 0,06
2,45
niebezpieczne
1141,9
VI. Pozostałe odpady
27,92
1,59 65,03 0,51 20,86
3
Razem odpady
3342,3
81,72
12,99 531,29 5,29
216,36
komunalne
5
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Bochnia, 2006 r.
razem
odpady
udział masa
(%)
(Mg)
9
10
23,28 952,15
28,6
1169,7
7,08
289,57
10,08 412,27
0,94
38,45
30,02
1227,8
2
100
4090
Surowce wtórne
Odpady opakowaniowe oraz inne, wymienione w poniższej tabeli odpady mogące być
poddane procesom recyklingu stanowią ponad ¼ strumienia odpadów komunalnych.
Opakowania papierowe, opakowania z tworzyw, tekstylia, z uwagi na wysoką
kaloryczność spalane są w większości w paleniskach węglowych. Odpady metalowe
sprzedawane są firmom zajmującym się obwoźnym skupem metali. W gospodarstwach
domowych na wsi wyrzucane do śmieci są jedynie uszkodzone opakowania szklane.
Tabela 2.43. Ilość wytwarzanych w Gminie Bochnia odpadów, które można poddać
recyklingowi .
gosp. domowe
podmioty
gosp.
instytucje
publiczne
razem
Lp.
rodzaj odpadów
udział
(%)
masa
(Mg)
udział masa udział masa udział
(%) (Mg) (%) (Mg) (%)
1.
opakowania wielomateriałowe
0,9
36,81
0,08
3,27
0
0
0,98
2. tworzywa sztuczne nieopakowaniowe
6,8
278,12
0,08
3,27
0
0
6,88 281,392
3.
opakowania z tworzyw sztucznych
2,9
118,61
0,05
2,05
0
0
2,95 120,655
4.
odpady tekstylne
0,91
37,22
0
0,00
0
0
0,91
5.
3,14
128,43
2
81,80
0
0
5,14 210,226
6.
2,1
85,89
0,02
0,82
0
0
2,12
86,708
7.
metale
0,51
20,86
0,11
4,50
0
0
0,62
25,358
8.
opakowania z blachy
0,28
11,45
0,02
0,82
0
0
0,3
12,27
9.
2,27
92,84
0
0,00
0
0
2,27
92,843
10.
odpady mineralne
6,43
262,99
0
0,00
0
0
6,43 262,987
0,00
28,6 1169,74
26,24 1073,22 2,36 96,52
0
masa
(Mg)
40,082
37,219
51
Największą ilość odpadów w grupie I wytwarzają gospodarstwa domowe. Ich udział
w ogólnym bilansie odpadów ulegających biodegradacji wynosi prawie 60 %. Odpady te
w znikomej części trafiają na składowiska odpadów komunalnych, ponieważ karmione są
nimi zwierzęta domowe.
Tabela 2.44. Szacunkowa ilość wytworzonych w 2005 roku w Gminie Bochnia
odpadów podlegających biodegradacji.
Lp. rodzaj odpadów
1.
2.
3.
4.
I.
udział
(%)
masa
(Mg)
udział
(%)
masa
(Mg)
instytucje
publiczne
udział
(%)
10,99 449,5
1,1
44,99
0
biodegradacji
odpady zielone
1
40,90 0,05
2,05
1,3
papier i karton nieopakowaniowy
0,02
0,82
1
40,90
3,4
opakowania z papieru i tektury
0,02
0,82
4,4
180
0
12,03 492,03 6,55 267,90 4,7
biodegradacji
razem
masa
(Mg)
udział
(%)
masa
(Mg)
0,00
12,09
494,5
53,17
139,1
0,00
2,35
4,42
4,42
96,12
180,8
180,8
192,23 23,28
952,15
Firma E-KOM-BUD odebrała najprawdopodobniej ok. 35 Mg opakowań z tworzyw
sztucznych oraz ok. 73 Mg opakowań szklanych z ustawionych na wsiach kontenerach.
Pozostałe surowce wtórne zagospodarowane zostały we własnym zakresie (ca. 860 Mg)
lub porzucone na dzikich wysypiskach (ca 202 Mg).
Odpady wielkogabarytowe stwarzają dla „systemu workowego” zbiórki odpadów
komunalnych poważny problem. Stąd też nie objęcie ich zorganizowaną zbiórką może
sprawić, że część z nich trafi na „dzikie wysypiska. Odpady wykonane z materiałów
drewnianych lub drewnopochodnych są spalane w piecach węglowych. Odpady
wielkogabarytowe metalowe (łóżka, maszyny rolnicze itp.) znajdują zbyt w obwoźnych
punktach skupu. Na „dzikie wysypiska” trafiają odpady wielomateriałowe. Jest to
przeważnie połączenie drewna lub płyt drewnopochodnych z metalem i materiałami
tapicerskimi, które wartość uzyskują dopiero po ich demontażu i rozdzieleniu.
Poniższa
tabela
przedstawia
szacunkową
ilość
wytworzonych
odpadów
wielkogabarytowych w 2005 r.
Tabela 2.45. Szacunkowa ilość wytworzonych odpadów wielkogabarytowych w 2005
r.
gosp. domowe
rodzaj odpadów
udział
(%)
masa
(Mg)
podmioty
instytucje
gosp.
publiczne
udział masa udział masa
(%)
(Mg)
(%)
(Mg)
bez urządzeń zawierających
7,04 287,94 0,02 0,82
0,02
0,82
freony
razem
udział
(%)
masa
(Mg)
7,08
289,57
Na dzikie wysypiska trafiło prawdopodobnie około 50 Mg tego rodzaju odpadów.
Odpady remontowo – budowlane
azbestowych) wytworzonych w Gminie Bochnia w 2005 roku.
52
Tabela 2.46. Prawdopodobna ilość odpadów budowlanych wytworzonych w Gminie
Bochnia w 2005 r.
podmioty
Instytucje
gosp. domowe
Razem
gospodarcze
publiczne
udział
masa
udział
masa
udział
Masa
Udział
masa
(%)
(Mg)
(%)
(Mg)
(%)
(Mg)
(%)
(Mg)
odpady budowlane 8,08
330,47
2
81,80
0
0,00
10,08 412,27
Gmina Bochnia produkuje w skali powiatu niewiele odpadów a mianowicie 1,3% ogólnej
wytworzonej na terenie powiatu ilości odpadów jest na trzecim miejscu w powiecie
bocheńskiego w ilości wytworzonych odpadów, po Gminie Miasto Bochnia oraz Gminie
Drwinia. Pod względem ilości odpadów niebezpiecznych wytworzonych na terenie całego
powiatu bocheńskiego Gmina Bochnia znalazła się na czwartym miejscu po Gminie
Miasto Bochnia, Gminie Trzciana i Gminie Lipnica Murowana (zaledwie 0,3% odpadów
niebezpiecznych w skali powiatu ).
Oczyszczalnie ścieków
Na terenie Gminy Bochnia eksploatowanych jest 6 oczyszczalni ścieków.
Szczegółowy wykaz istniejących oczyszczalni ścieków w Gminie Bochnia przedstawia
tabela poniżej.
Tabela 2.47. Wykaz oczyszczalni ścieków na terenie Gminy Bochnia.
Oczyszczalnie ścieków
Lp.
Miejscowość
Rodzaj oczyszczalni
Przepustowość
Qmaxd [m3/d]
1.
Damienice
mechaniczno-biologiczna
190
2.
Chełm
14
3.
Łapczyca
220
4.
Siedlec
220
5.
Proszówki
250
6.
Stanisławice
100
Aktualny sposób prowadzenia gospodarki odpadami komunalnymi w Gminie
Bochnia.
Gospodarka odpadami na terenie Gminy Bochnia polega przede wszystkim na odbiorze
przez specjalistyczne firmy wywozowe odpadów komunalnych niesegregowanych
(zmieszanych). Odpady komunalne niesegregowane są zbierane do worków
o pojemności 120 l i wywożone są 2 razy w miesiącu z poszczególnych sołectw.
W sołectwie Stanisławice odpady komunalne zbierane są do pojemników plastikowych
o pojemności 120 l i wywożone są z częstotliwością co 2 tygodnie. Pojazdy odbierające
odpady są najczęściej dostosowane do rodzajów pojemników używanych w danej gminie.
Większość „śmieciarek” posiada układ do automatycznego opróżniania pojemników.
Odpady bytowe z gminy są odbierane i wywożone przez dwie firmy, posiadające
53
zezwolenie Wójta Gminy Bochnia na prowadzenie tego typu działalności. Odpady są
transportowane bezpośrednio na składowiska, rzadziej do punktów ich gromadzenia. W
ramach wprowadzania selektywnego gromadzenia odpadów na terenie Gminy Bochnia w
ogólnie dostępnych miejscach ulokowano kolorowe pojemniki typu KP-7 do których
zbierane są odpowiednio do kolorystyki pojemnika segregowane odpady. Surowce
wtórne, głównie: szkło i plastiki są gromadzone w różnych pojemnikach umieszczonych
przy obiektach użyteczności publicznej, gospodarstwach domowych oraz placówkach
handlowych lub usługowych.
Podmioty usuwające odpady komunalne i nieczystości ciekłe
• Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe „E-KOM-BUD” s.c.Bochnia ul. Popka 14
• Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Spółka z o.o. Ruda Śląska ul.Piastowska 3
Odpady powstające w sektorze gospodarczym w wyniku różnorodnych procesów
technologicznych stanowią największy strumień odpadów wytwarzanych w Gminie
Bochnia.
Do przedsiębiorstw, których działalność produkcyjna na terenie Gminy Bochnia powoduje
wytwarzanie największych ilości odpadów innych niż niebezpieczne należą:
• Stacja Benzynowa AS w Gierczycach z zapleczem gastronomicznym
• Stacja benzynowa w Gorzkowie ,
• Motel Lech w Siedlcu z restauracją ,
• Piekarnia w Stanisławicach ,
• Zakład Przetwórstwa Mięsnego H.Kołdras w Proszówkach .
W zakresie wytwarzania odpadów niebezpiecznych z terenu Gminy Bochnia najwięcej
odpadów wyprodukowały: Stacja benzynowa w Gorzkowie i Stacja benzynowa
w Gierczycach – są to jednak ilości minimalne w skali powiatu ułamkowe części
procentowe .
• lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć – kod 16 08 21 ( 14 kg
rocznie)
• inne oleje smarowe – kod 13 02 03 ( 800 kg rocznie)
• baterie i akumulatory ołowiowe - kod 16 06 01( 20 kg)
• odpady z czyszczenia zbiorników magazynowych po ropie naftowej – kod 16 07
06 w ilości 20 000 kg
Na terenie Gminy Bochnia jak wynika z Powiatowego Programu Gospodarki Odpadami
znajduje się najwięcej odpadów zawierających azbest 1833,76 [Mg] tj 35,6 % w skali
powiatu. Są to głównie budynki mieszkalne i gospodarcze pokryte eternitem.
Poniżej przedstawiono schemat prawdopodobnego przepływu odpadów w 2005 roku.
Tabela 2.48. Schemat przepływu odpadów.
ODPADY KOMUNALNE WYTWORZONE W GMINIE BOCHNIA W 2005 ROKU (4090 Mg) 100,00 %
spalone
kompostowane
odzyskane
w piecach
(357 Mg)
surowce wtórne
Zebrane i
węglowych
przeznaczone
odpady wielkoporzucone na dzikich
zdeponowane
(557)
Na karmę dla
gabarytowe
wysypiskach lub zakopane
na składowisku popiół wysypany
zwierząt
i budowlane
na ścieżki
( 492 Mg)
(300 Mg)
(696 Mg)
(980 Mg)
(708 Mg)
(razem 849 Mg)
(razem 1253 Mg)
20,76 %
23,96 %
30,64%
17,31 %
7,33 %
54
Wykaz firm zbierających odpady z terenu gminy:
1). PPH „ E-KOM-BUD” R.Pachuta- R.Skowronek, ul. Popka 14, 32-700 Bochnia , Tel. 14 612
44 26 , 14 612 47 99, REGON 8680000539
2). Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Spółka z.o.o., ul. Nowohucka 1, 31-580 Kraków,
tel. 12 6462300 , 12 646 22 25 29, fax: 12 646 23 50, KRS : 000 189 262
3). CONTECO Sp. z.o.o., ul. Waleńska 15, 33-130 Radłów , Tel.: 509-907-016.
2.1.1.2.3. Gmina Nowy Wiśnicz (miejsko-wiejska)
W roku 2000 statystyczny mieszkaniec gminy produkował w ciągu roku 0.608 m3
odpadów (73,03 kg).
Ilość powstających odpadów komunalnych w gminie przedstawia tabela poniżej.
Tabela 2.49. Aktualna ilość odpadów w gminie wg. danych Zakładu Usług
Komunalnych w Nowym Wiśniczu
Ilość
Liczba
Ilość
L.p.
Rok
odpadów mieszkańców odpadów
[Mg]
gminy
[kg/m/rok]
1.
2000
903,144
12366
73,03
2.
2002
768,398
12506
61,44
3.
2003
840,5
12595
66,73
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Nowy Wiśnicz na lata 2005 – 2013.
Tabela 2.50. Ilość odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich w 2000r.
Ilość [kg/m/rok]
L.p.
Składniki odpadów
Miasto
Wieś
1.
Odpady kuchenne ulegające biodegradacji
90,20
22,11
2.
Odpady zielone
10,00
4,14
3.
Papier tektura (nieopakowaniowe)
28,62
10,64
4.
41,52
15,43
5.
4,66
1,73
6.
48,27
21,03
7.
15,53
6,77
8.
Tekstylia
12,10
4,65
9.
2,00
1,00
28,12
18,89
11. Metale
12,79
4,55
4,57
1,63
1,33
0,47
14,30
13,35
46,70
40,28
16. Odpady wielkomateriałowe
20,00
15,00
40,00
40,00
18. Odpady niebezpieczne
3,00
2,00
Razem
423,71
223,59
Ilości odpadów wytworzonych w sektorze gospodarczym Gminy Nowy Wiśnicz według
PPGO są następujące [Mg]:
- wytworzono: 42.01
z tego:
- wykorzystano 95,2 %
- unieszkodliwiono 4,8 %
55
Odpady zielone powstające przy pielęgnacji drzew, zieleńców (72 Mg) i prowadzeniu
działalności rolnej zagospodarowywane są we własnym zakresie poprzez ich
kompostowanie.
Odpady budowlane pochodzące z rozbiórki i remontów budynków oraz powstające przy
produkcji pustaków są w całości wykorzystywane w procesach budowlanych.
W zagospodarowaniu odpadów budowlanych dominują prywatne podmioty. Odpady
wielkogabarytowe, w tym meble, urządzenia domowe jak sprzęt AGD znajdujące się
w strumieniu odpadów komunalnych są zbierane poprzez podmioty obsługujące teren
gminy i przekazywane do odzysku oraz zbieraczy indywidualnych.
Obecnie na terenie gminy nie funkcjonuje żaden zakład przemysłowy wytwarzający
odpady niebezpieczne na skalę masową. W gminie Nowy Wiśnicz funkcjonują 3 ośrodki
zdrowia. Oprócz tego funkcjonują prywatne praktyki lekarskie i stomatologiczne. W gminie
istnieje jedna praktyka weterynaryjna.
Odpady medyczne i weterynaryjne powstające w związku z prowadzeniem ww.
działalności są odbierane i unieszkodliwiane przez specjalistyczne firmy zgodnie
z zatwierdzonymi programami gospodarki odpadami niebezpiecznymi.
Odpady z sektora gospodarczego według danych PPGO poddawane są odzyskowi.
Popioły (35 Mg) poddano odzyskowi na utwardzenie dróg i placów, a odpady metalowe
(5 Mg) przekazano do punktu skupu złomu.
Odpady betonowe i ceglane częściowo są wywożone na Gminne składowisko odpadów
komunalnych celem utwardzania dróg i nasypów na samym składowisku. Powstające
odpady wywożone są poza obręb gminy celem ich unieszkodliwiania.
Tabela 2.51. Wykaz firm prowadzących działalność w zakresie odzysku, zbierania
i transportu odpadów komunalnych
L.p.
Nazwa i adres firmy
Zakres działalności
Zbieranie, transport, unieszkodliwiania,
Zakład Usług Komunalnych w Nowym
1.
odzysk odpadów komunalnych, wywóz
Wiśniczu Rynek 16, Nowy Wiśnicz
nieczystości płynnych
Zbieranie i transport odpadów
2.
Firma „RAFKO” Nowy Wiśnicz
komunalnych
Zbieranie i wywóz odpadów komunalnych.
Transport odpadów komunalnych,
E-KOM-BUD s.c. R. Pachuta - R.
3.
opakowaniowych, surowców wtórnych
Skowronek ul. Popka 14, Bochnia
(grupy 15,16,17,19 i 20). Wywóz
nieczystości płynnych.
Obecnie tym systemem zbiórki odpadów objęte jest około 77% gospodarstw domowych.
Objęcie umowami o wywóz odpadów 100% gospodarstw w gminie jest jednym
z podstawowych zadań gminy zmierzających do poprawy jakości środowiska naturalnego.
Odpady komunalne są transportowane na Gminne składowisko odpadów komunalnych
w Nowym Wiśniczu, gdzie są poddawane segregacji, rozdrobnieniu i ostatecznie
składowaniu.
Gminne składowisko odpadów komunalnych zlokalizowane jest w południowo zachodniej części miasta Nowy Wiśnicz, w odległości ok. 1 km od centrum miasta. Jjego
właścicielem jest Gmina Nowy Wiśnicz. Składowisko jest zaprojektowane dla
przyjmowania odpadów komunalnych i do nich podobnych (pod względem pochodzenia
lub właściwości) wytworzonych i zebranych na terenie gminy Nowy Wiśnicz.
Obecne składowisko powstało po gruntownej przebudowie i rekultywacji w roku 2002
wysypiska śmieci, które wcześniej funkcjonowało w tym miejscu. Obecnie składowisko
odpadów odpowiada wszystkim wymogom prawnym, sanitarnym i środowiskowym
stawianym przed tego typu inwestycjami.
56
Na gminnym składowisku odpadów komunalnych w Nowym Wiśniczu zlokalizowana jest
sortownia odpadów SR 2x2. Sortownia umożliwia prowadzenie w sposób systematyczny
selektywnego gromadzenia odpadów nadających się do recyklingu.
Odpady komunalne przywiezione przez pojazd transportowy są trafiają na plac przed
kabina sortowniczą. W tym miejscu sortowacze usuwają z nich odpady wielkogabarytowe,
opony, deski, złom stalowy, widoczne odpady niebezpieczne (przede wszystkim
akumulatory). Następnie odpady kierowane są na przenośnik i kierowane do kabiny
sortowniczej, gdzie następuje dalsza segregacja (butelki PET wg kolorów, makulaturę wg
rodzajów, szkło, puszki aluminiowe i in.). pozostałe odpady kierowane są przenośnikiem
bezpośrednio do niecki składowiska.
Zakładany roczny przerób sortowni wynosi ok. 840 Mg i 50% odzysk surowców
nadających się do recyklingu.
2.1.1.2.4. Gmina Drwinia
Z informacji zaczerpniętych z Planu Gospodarki Odpadami Powiatu Bocheńskiego, na
terenie Gminy Drwinia w 2000 roku wytworzonych było łącznie 135,52 Mg odpadów
komunalnych na lata 2005 – 2014.
Z danych tych wynika, że w analizowanych latach mieszkańcy Gminy wytwarzali
przeciętnie, po 21,85 kg (2000 r.) i 24,98 kg (2002 r.) odpadów komunalnych
w przeliczeniu na osobę (6.200 mieszkańców). Są więc mocno zaniżone i zbliżone do
szacunkowych ilości zebranych w Gminie odpadów przez Spółdzielnię Kółek Rolniczych,
która jako jedyny operator zajmuje się świadczeniem usług komunalnych w tym zakresie
na terenie Gminy Drwinia.
W Planie Gospodarki Odpadami Powiatu Bocheńskiego założono, że w roku 2000, ilość
wytworzonych odpadów komunalnych w przeliczeniu na 1 mieszkańca wsi w ciągu roku
wyniosła 128,39 kg. Ustalono również skład morfologiczny tych odpadów (18 strumieni).
Przedstawia go poniższa tabela.
Na 1.386 Mg odpadów komunalnych wytworzonych w 2000 roku prawdopodobnie
składały się:
Tabela 2.52. Skład morfologiczny odpadów.
podmioty
instytucje
gosp. domowe gosp.
publiczne razem odpady
udział masa
udział masa udział masa udział masa
Lp. rodzaj odpadów
(%) (Mg)
(%) (Mg) (%) (Mg) (%)
(Mg)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
I. odpady ulegające biodegradacji 12,03 166,74 6,55 90,78 4,70 65,14 23,28 322,66
II. surowce wtórne
26,24 363,69 2,36 32,71 0,00 0,00 28,60 396,40
III. odpady wielkogabarytowe
7,04 97,57
0,02 0,28 0,02 0,28 7,08 98,13
IV. odpady remontowo - budowlane 8,08 111,99 2,00 27,72 0,00 0,00 10,08 139,71
0,41 5,68
0,47 6,51 0,06 0,83 0,94 13,03
27,92 386,97 1,59 22,04 0,51 7,07 30,02 416,08
razem odpady komunalne
81,72 1 132,64 12,99 180,04 5,29 73,32 100,00 1 386,00
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Drwinia
nimi zwierzęta domowe. Szacunkową ilość wytworzonych w 2000 roku w Gminie Drwinia
odpadów podlegających biodegradacji przedstawia poniższa tabela.
57
Tabela 2.53. Szacunkowa ilość wytworzonych w 2000 roku odpadów podlegających
biodegradacji.
Lp.
1
1.
2.
3.
4.
I.
rodzaj odpadów
udział
(%)
4
masa udział
(Mg)
(%)
5
6
152,3
1,10
2
13,86 0,05
masa
(Mg)
7
3
odpady
kuchenne
10,99
15,25
ulegające biodegradacji
odpady zielone
1,00
0,69
papier
i
karton
0,02
0,28
1,00
13,86
nieopakowaniowy
opakowania z papieru i
0,02
0,28
4,40
60,98
tektury
166,7
razem
odpady
12,03
6,55
90,78
4
podlegające biodegradacji
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Drwinia.
instytucje
publiczne
udział masa
(%)
(Mg)
8
9
razem
udział
masa
(%)
(Mg)
10
11
0,00
0,00
12,09
167,57
1,30
18,02
2,35
32,57
3,40
47,12
4,42
61,26
0,00
0,00
4,42
61,26
4,70
65,14
23,28
322,66
Surowce wtórne
poddane procesom recyklingu stanowią ponad ¼ strumienia odpadów komunalnych.
Odpady metalowe sprzedawane są firmom zajmującym się obwoźnym skupem metali.
W gospodarstwach domowych na wsi wyrzucane do śmieci są jedynie uszkodzone
opakowania szklane.
Tabela 2.54. Ilość wytwarzanych w Gminie Drwinia odpadów, które można poddać
recyklingowi.
gosp.
domowe
podmioty
gosp.
instytucje
publiczne
razem
Lp.
rodzaj odpadów
(%) (Mg) (%) (Mg) (%) (Mg) (%) (Mg)
1.
0,90 12,47 0,08 1,11 0,00 0,00 0,98 13,58
2. tworzywa sztuczne nieopakowaniowe 6,80 94,25 0,08 1,11 0,00 0,00 6,88 95,36
3.
2,90 40,19 0,05 0,69 0,00 0,00 2,95 40,89
4.
odpady tekstylne
0,91 12,61 0,00 0,00 0,00 0,00 0,91 12,61
5.
3,14 43,52 2,00 27,72 0,00 0,00 5,14 71,24
6.
2,10 29,11 0,02 0,28 0,00 0,00 2,12 29,38
7.
metale
0,51
7,07
0,11 1,52 0,00 0,00 0,62
8,59
8.
opakowania z blachy
0,28
3,88
0,02 0,28 0,00 0,00 0,30
4,16
9.
2,27 31,46 0,00 0,00 0,00 0,00 2,27 31,46
10.
odpady mineralne
6,43 89,12 0,00 0,00 0,00 0,00 6,43 89,12
26,24 363,69 2,36 32,71 0,00 0,00 28,60 396,40
58
r.
rodzaj odpadów
udział
(%)
masa
(Mg)
udział masa
(%)
(Mg)
odpady wielkogabarytowe bez 7,04
97,57
0,02
urządzeń zawierających freony
0,28
instytucje
publiczne
udział masa
(%)
(Mg)
0,02
0,28
razem
udział
(%)
masa
(Mg)
7,08
98,13
Odpady remontowo – budowlane.
Tabela 2.56. Prawdopodobna ilość odpadów budowlanych (bez wyrobów
azbestowych) wytworzonych w Gminie Drwinia w 2000 roku.
podmioty
gospodarcze
udział
udział
masa
masa (Mg)
(%)
(Mg)
(%)
8,08
111,99
2,00
27,72
odpady budowlane
gosp. domowe
instytucje publiczne
udział
(%)
0,00
masa
(Mg)
0,00
razem
udział
(%)
10,08
masa
(Mg)
139,71
procesowi unieszkodliwiania. Poniższa tabela prezentuje 13 podstawowych odpadów
niebezpiecznych,
Tabela 2.57. Podstawowe odpady niebezpieczne powstające w gminie.
Lp.
kod
1
2
1. 20 01 33
2. 20 01 29
3. 20 01 19
4. 20 01 27
5. 20 01 14
6. 20 01 21
7.
8.
9.
10.
20 01 31
20 01 26
20 01 19
20 01 35
rodzaj odpadów
3
świetlówki
detergenty zawierające odpady
niebezpieczne
odczynniki fotograficzne
farby, tłuszcze, farby drukarskie,
kleje, lepiszcza i żywice
zawierające substancje
niebezpieczne
kwasy i alkalia
lampy fluorescencyjne i inne
odpady zawierające rtęć
leki cytotoksyczne i cytostatyczne
oleje i tłuszcze
środki ochrony roślin
zużyte urządzenia elektryczne i
gosp.
podmioty
instytucje
razem
domowe
gosp.
publiczne
(%) (Mg) (%) (Mg) (%) (Mg) (%)
(Mg)
4
5
6
7
8
9
10
11
0,01 0,14 0,01 0,14 0,01 0,14 0,03
0,42
0,03 0,42 0,01
0,14
0,01
0,14
0,05
0,69
0,00 0,00 0,02
0,28
0,00
0,00
0,02
0,28
0,07 0,97 0,30
4,16
0,00
0,00
0,37
5,13
0,00 0,00 0,01
0,14
0,00
0,00
0,01
0,14
0,00 0,00 0,02
0,28
0,03
0,42
0,05
0,69
0,03
0,06
0,05
0,08
0,14
0,55
0,00
0,28
0,00
0,00
0,00
0,01
0,00
0,00
0,00
0,14
0,04
0,10
0,05
0,11
0,55
1,39
0,69
1,52
0,42
0,83
0,69
1,11
0,01
0,04
0,00
0,02
59
elektroniczne
drewno zawierające substancje
0,03 0,42
11. 20 01 37
niebezpieczne
12. 20 01 23 urządzenia zawierające freony
0,03 0,42
13. 20 01 13
rozpuszczalniki
0,02 0,28
razem odpady niebezpieczne
0,41 5,68
0,02
0,28
0,00
0,00
0,05
0,69
0,00
0,01
0,47
0,00
0,14
6,51
0,00
0,00
0,06
0,00
0,00
0,83
0,03
0,03
0,94
0,42
0,42
13,03
W niniejszym Planie przyjęto, że 4 Mg odpadów niebezpiecznych trafiło do worków
zbieranych przez SKR Drwinia, natomiast około 9 Mg porzucono na „dzikich
wysypiskach”.
Pozostałe odpady
węgla i drewna w piecach kuchennych oraz kotłach c.o. Część ich wykorzystywana jest w
gospodarstwach domowych poprzez posypywanie nimi oblodzonych ścieżek i dróg.
Nadmiar popiołów kierowany jest przeważnie na „dzikie wysypiska”, ponieważ system
workowy utrudnia ich zbiórkę i wywóz.
Tabela 2.58. Pozostałe odpady powstające w gminie.
udział masa udział
(%)
(Mg)
(%)
Lp. rodzaj odpadów
22,94 317,95 1,50
1. drobna frakcja popiołowa
2. pozostałe odpady komunalne
4,98
69,02
0,09
pozostałe odpady ogółem
27,92 386,97 1,59
masa
(Mg)
20,79
1,25
22,04
instytucje
publiczne
udział masa
(%)
(Mg)
0,50
6,93
0,01
0,14
0,51
7,07
razem odpady
udział masa
(%)
(Mg)
24,94 345,67
5,08
70,41
30,02 416,08
Szacuje się, że ze strumienia odpadów obojętnych 80 Mg zebrano w ramach systemu
workowego. Około 100 Mg odpadów obojętnych trafiło na „dzikie wysypiska” lub zostało
zakopane w ziemi.
Odpady przemysłowe
Głównym źródłem odpadów przemysłowych wytwarzanych na terenie Gminy Drwinia jest
działalność prowadzona przez Kopalnie Nafty i Gazu GROBLA – oddziału Sanockiego
Zakładu Górnictwa Naftowego i Gazownictwa. Produktem ubocznym wydobycia ropy
naftowej jest woda zmieszana z parafiną i piaskiem. Osady parafinowe gromadzone są
w 5 zbiornikach odkrytych, znajdujących się na terenie kopalni. Od początku jej istnienia
zgromadzono w ten sposób 500 m³ odpadów. Docelowo przewiduje się ich
zagospodarowanie poprzez odparowanie wody i oddzielenie parafiny od piasku. Z uwagi
na wysokie koszty z tym związane dotychczas nie podjęto decyzji ostatecznych,
rozwiązujących problem zgromadzonych na terenie Gminy odpadów.
Odpady medyczne i weterynaryjne
Na terenie Gminy Drwinia funkcjonują dwa
Ośrodki Zdrowia. Zlokalizowane są
w Dziewinie i Świniarach.
Odpady medyczne nie przekraczają 0,1 Mg/rok. Odbierane są jeden raz w miesiącu przez
firmę SANUTIL. Przekazuje ona odpady medyczne do unieszkodliwienia w Instalacji do
Termicznej Degradacji Odpadów Szpitalnych w Krakowie.
Szacuje się, że w ciągu roku wytwarzanych jest około 30 kg odpadów weterynaryjnych.
Na terenie Gminy Drwinia zinwentaryzowano 604 budynki mieszkalne i gospodarcze
pokryte eternitem. Łączna powierzchnia dachów tych budynków wynosi około 127 tys. m².
Przyjmując, że 1 m² eternitu wyży 11 kg do unieszkodliwienia pozostaje około 1.400 Mg
60
Transport i przeładunek odpadów
Zebrane na terenie Gminy Drwinia odpady komunalne przewożone są do siedziby
Spółdzielni Kółek Rolniczych. Zawartość worków jest wysypywana i odpady poddawane
są procesowy segregacji. Ze strumienia odpadów wydzielane są opakowania szklane
i złom metalowy. Pozostałe odpady przesypuje się do kontenerów KP-7. Odpady te,
pojazdami specjalistycznymi, odbiera Bocheński Zakład Usług Komunalnych Sp. z o.o.
z siedzibą w Bochni przy ul. Kazimierza Wielkiego 2
Schemat przepływu odpadów
Tabela 2.59. Schemat prawdopodobnego przepływu odpadów w 2000 roku.
ODPADY KOMUNALNE WYTWORZONE W GMINIE DRWINIA W 2000 ROKU (1386 Mg)
kompostowane
(121 Mg)
przeznaczone
na
karmę dla zwierząt
( 167 Mg)
(razem 288 Mg)
zebrane przez SKR
i
zdeponowane na składowisku
(135,52 Mg)
odzyskane
surowce wtórne
spalone
w (240,0 Mg)
porzucone na
piecach
dzikich
węglowych
popiół wysypany wysypiskach
lub zakopane
na ścieżki
(236 Mg)
(189 Mg)
20,78 %
9,78 %
13,62%
(razem 476 Mg) (298,0 Mg)
34,32 %
21,5 %
Z powyższych danych wynika, że niecałe 10 % odpadów komunalnych trafiło w 2000 roku
na składowisko. Około 21,5 % porzucono na dzikich wysypiskach lub zakopano w ziemi.
Ponad 13 % spalono w piecach węglowych. Odzyskanych i zagospodarowanych
w należyty sposób było 38 % wytworzonych w Gminie odpadów.
Zezwolenie Wójta Gminy Drwinia w zakresie odbierania odpadów komunalnych od
mieszkańców z terenu Gminy Drwinia posiadają następujące podmioty:
- Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o. w Krakowie, ul. Nowohucka 1, 31580 Kraków,
- Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Drwini Nr 209, 32-709 Drwinia,
- PPH „E-KOM-BUD” s. c. R. Pachuta– R. Skowronek, ul. Popka 14, 32-700 Bochnia.
2.1.1.2.5. Gmina Lipnica Murowana
Administracyjnie gmina Lipnica Murowana położona jest w województwie małopolskim,
w powiecie bocheńskim w południowej jego części. Gmina Lipnica Murowana graniczy
z pięcioma gminami, w tym : od północy z gminą Nowy Wiśnicz, od północnego - wschodu
z gminą Czchów, od południowego - wschodu z gminą Iwkowa, od południa z gmin
Laskowa, od południowego - zachodu z gminą Żegocina. Powierzchnia gminy wynosi
60,0 km2.
Tabela 2.60. Ilości odpadów Wytworzonych i zebranych w roku 2004 z terenu gminy.
Odpady komunalne w Mg/rok 2004 r.)
Wytworzone
Odpady związane z bytowaniem ludzi
515,0
Odpady w sektorze użyteczności publicznej (szkół), urzędy, 5,0
ośrodki zdrowia)
Odpady z obiektów działalności gospodarczej
47,3
Razem
507,3
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla terenu gminy Lipnica Murowana.
Zebrane
438
5,0
47,3
490,3
61
W sołectwach gminy Lipnica Murowana przeprowadzono ankiety, z których po
przeanalizowaniu wyliczono rocznie powstającą ilość odpadów komunalnych
w gospodarstwach domowych.
Tabela 2.61. Odpady komunalne powstające w gospodarstwach domowych
zestawione na podstawie ankiet przeprowadzonych w 2004 r.
Lp.
1
2
3
4
5
Sołectwo
Ilość
gosp.
Wyliczony
Ilość
Liczba
średni
%gosp.
Ilość wyrost.
wytworzogosp.
wskaźnik prowadzą
sur. wtórnych
liczba
nych
prowadząca wytwarzany cych
ze strumienia
ludności odpadów
selekt
ch
selektywn
odpadów
kom.
zbiórkę
odpadów ą zbiórkę
kom. Mg/h*
Mg/rok
odpadów kg/mieszka odpadów
ńca/rok
Borówna
109
350
27,0
28
77,1
25,7
Lipnica Dolna
255
1110
89,0
46
80,2
18,0
Lipnica Górna
281
1049
78,0
79
74,4
28,1
Lipnica Mur.
232
703
77,0
92
109,5
39,7
Rajbrot
499
2302
244,0
99
106,0
19,8
Gmina
1376
5514
515,0
344
93,4
25
1,70
3,54
3,01
3,60
3,20
15,05
%
wytworzony
ch
surowców
wtórnych do
całkowitej
ilości
wytworzony
ch odpadów
6,3
4,0
3,9
4,7
1.3
2,9
Z powyższych ankiet wynika, że średnio rocznie na terenie gminy jedna osoba wytwarza
około 93,4 kg. Odpadów komunalnych. Łącznie na terenie gminy Lipnica Murowana
powstało w 2004, roku 567,3 Mg odpadów komunalnych.
Z ww. ilości odpadów odzyskano w gospodarstwach domowych 15,05 Mg surowców
wtórnych. Stanowi to 2,9% ogólnej liczby odpadów.
Na terenie gminy nie jest w pełni zorganizowana selektywna zbiórka odpadów. Na 1376
gospodarstw tylko nieliczne z własnej inicjatywy prowadzą właściwą selektywną zbiórkę
odpadów wybierając podstawowe surowce wtórne takie jak: papier, szkło, plastik, materiał
organiczny, metale.
Tabela 2.62. Ilość wysortowanych surowców wtórnych ze strumienia odpadów
komunalnych.
L.p
Sołectwo
1
Borówna
Lipnica
Dolna
Lipnica
Górna
Lipnica
Mur.
Rajbrot
2
3
4
Ilość
wysortowanych
surowców
wtórnych ze
strumienia
odpadów kom.
1,70
Mg/rok
Papier,
tektura
Szkło
Tworzywa
sztuczne
Mat.
organiczn
y
Metal
0,40
0,00
0,00
120
0,10
3,54
0,60
0,75
0,39
1,60
0,20
3,01
0,40
0,25
0,13
2,10
0,13
3,60
0,50
1,00
0,52
1,40
0,18
1,50
0,14
7,80
0,75
5
3,20
0,80
0,50
0,26
gm.Lipnica
15,05
2,70
2,50
1,30
Murowana
Poniżej w tabeli przedstawiono szacunkową ilość odpadów komunalnych, powstającą
w gosp. domowych na terenach wiejskich, z podziałem na poszczególne rodzaje.
62
Tabela 2.63. Szacunkowa ilość wytwarzanych odpadów komunalnych z podziałem na
rodzaje.
L.p
1
Strumień odpadów
komunalnych
Ilość w
kg/mieszkańca/ro
k
16,1
Mg/rok
Odpady kuchenne
88,5
ulegające
biodegradacji
2
Odpady zielone
2,1
11,3
3
Papier i tektura
5,6
30,9
4
Opakowania z
8,4
46,4
papieru i tektury
5
Opakowania
0,9
5,2
wielomateriałowe
6
Tworzywa sztuczne
9,9
54,6
(nie opakowaniowe)
7
Opakowania z
3,3
18,0
tworzyw sztucznych
8
Tekstylia
2,4
13,4
9
Szkło
0,5
2,6
(nieopakowaniowe)
10
6,7
37,1
11
Metale
2,4
13,4
12
Opakowania z blachy
0,9
5,2
stalowej
13
Opakowania z
0,3
1,5
aluminium
14
Odpady mineralne
3,9
21,6
15
Drobna frakcja
12,0
65,9
popiołów
16
Odpady
5,2
28,8
wielkogabarytowe
17
Odpady budowlane
U,9
65,4
18
Odpady
0,9
5,2
niebezpieczne
RAZEM
93,4
515,0
Szacowa
ny
procent
17,2
2,2
6,0
9,0
1,0
10,6
3,5
2,6
0,5
7,2
2,6
1,0
0,3
4,2
12,8
5,6
12,7
1,0
100
Oprócz gospodarstw domowych odpady komunalne wytwarzane są również :
w sektorze gospodarczym (zakładach produkcyjnych, usługach i handlu) w ilości 47,3 Mg
rocznie, w obiektach służby zdrowia 2,1 Mg rocznie, w obiektach sektora publicznego 2,9
Mg rocznie.
Łącznie na obszarze gminy powstało, więc w 2004 roku 567,3 Mg odpadów komunalnych.
Gospodarowanie odpadami z sektora komunalnego.
Gospodarką odpadową w gminie zajmuje się Urząd Gminy w Lipnicy Murowanej. Wywóz
odpadów z terenu gminy prowadzą następujące firmy : - Firma Usługowo-Handlowa
„DiMARCO", 32-861 Iwkowa 482. Śmieci z terenu gminy wywożone są średnio raz
w miesiącu, na podstawie umów podpisanych przez firmę z mieszkańcami.
Składowisko odpadów komunalnych
Gminne składowisko odpadów komunalnych znajduje się w miejscowości Lipnica
Murowana, Gmina Lipnica Murowana.
Sektor gospodarczy
Wg stanu na koniec kwietnia 2004 roku na terenie gminy Lipnica Murowana
zarejestrowanych jest 219 podmiotów gospodarczych.
63
Na terenie gminy , według ankiet przeprowadzonych w 2004 r., w sektorze gospodarczym
powstało 157,6 Mg odpadów. W wytworzonej w wyniku działalności gospodarczej ilości
odpadów: 47,3 Mg stanowią odpady komunalne, 106,4 Mg stanowią odpady inne niż
niebezpieczne, 3,9 stanowią odpady niebezpieczne.
Największymi wytwórcami odpadów na terenie gminy są:
• Zakład Przetwórstwa Mięsnego „KARMAT", J. Matłęga, Lipnica Dolna 190-0,3 Mg,
• Zakład Stolarski, Edward Chmura, Lipnica Dolna 283 - 5,0 Mg,
• Zakład Stolarski, Serafin Michał, Lipnica Murowana 242 - 1,0 Mg,
• Z.P.U.H. Liszka Jan. Lipnica Górna 95 - 1,8 Mg,
• Piekarnictwo i Ciastkarstwo, W. Michałek, Lipnica Murowana 232 - 3,0 Mg,
• Piekarnia „Bracia Zelek", Rajbrot 539-1,8 Mg,
• Zakład Przetwórstwa Mięsnego „BACÓWKA" s. c. Rajbrot 470 - 4,6 Mg,
• F.H.U. „AVANTF, Rajbrot 321 - 1,0 Mg,
Odpady z jednostek służby zdrowia.
Tabela 2.64. Ilość odpadów powstająca w obiektach służby zdrowia (zestawiona na
podstawie ankiet)
Lp.
Ośrodki zdrowia
Średnia liczba pacjentów
w roku
Odpady komunalne
Mg/rok
Mg/rok
Niepubliczne
Zakłady Opieki
1
28000
2,1
Zdrowotnej i
Gabinety Lekarskie
0,14
Odpady komunalne z obiektów służby zdrowia są usuwane przez firmy obsługujące
gospodarkę komunalną na składowisko w Lipnicy Murowanej. Odpady medyczne
niebezpieczne są odbierane raz w miesiącu przez wyspecjalizowane firmy posiadające
wymagane prawem zezwolenia.
2.1.1.2.6. Gmina Łapanów
Gmina Łapanów położona jest w południowo-zachodniej części powiatu bocheńskiego,
sąsiadując od północy z gminą Bochnia, od wschodu z gminą Trzciana (powiat
bocheński), od zachodu z gminą Raciechowice (powiat myślenicki) i gminą Gdów (powiat
wielicki) natomiast od południa z gminami Jodłownik i Limanowa (powiat limanowski).Do
gminy Łapanów przynależy 17 wsi: Boczów, Brzezowa, Chrostowa, Cichawka, Grabie,
Kamyk, Kępanów, Kobylec, Lubomierz, Sobolów, Tarnawa, Ubrzeż, Wieruszyce, Wola
Wieruszycka, Wolica, Zbydniów oraz siedziba władz gminnych - Łapanów.
W powiatowym PGO przedstawiono natomiast dane na temat gospodarki odpadami
gminy Łapanów zebrane na podstawie ankiet, co przedstawia tabeli..
Tabela 2.65. Ilości wytworzonych odpadów komunalnych w ciągu roku dla lat 2000
i 2002 w gminie Łapanów na podstawie ankietowania (PGO dla pow.
bocheńskiego).
Ilość wytworzonych odpadów komunalnych
Rok 2000
Rok 2000
Rok 2002
kg/M/rok
Mg/rok
7269
7284
79,90
580,8
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Łapanów.
Rok 2002
kg/M/rok
Mg/rok
93,45
680,7
64
Ponieważ brak jest rzeczywistych danych, co do składu morfologicznego oraz ilości
odpadów w poszczególnych strumieniach, zgodnie z wytycznymi zamieszczonymi w
Planie Gospodarki Odpadami dla powiatu bocheńskiego oraz Krajowym Planie
Gospodarki Odpadami należy opierać się na skorygowanych wartościach wskaźników
generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich.
Na
podstawie
wskaźników generowania
strumieni
odpadów
komunalnych
przedstawionych, obliczono dla potrzeb gminnego planu gospodarki odpadami skład
morfologiczny oraz ilość odpadów komunalnych wytworzonych w gminie Łapanów w roku
2000. Wyniki obliczeń przedstawiono w tabeli poniżej. Wskaźniki generowania strumieni
oraz ilości odpadów dla roku 2000 są danymi wyjściowymi do wyliczania ilości
perspektywicznych zgodnie z Powiatowym Planem Gospodarki Odpadami.
Tabela 2.66. Przyjęty dla potrzeb Planu skład morfologiczny oraz ilość odpadów
komunalnych wytworzonych w gminie Łapanów w roku 2000.
Lp.
Składniki odpadów
Ilość odpadów
[Mg/rok];
%
1
159,63
9,89
2
Odpady zielone
30,04
1,86
3
4
Opakowanie wielomateriałowe
76,82
111,40
4,76
6,90
12,49
0,77
151,84
48,88
9,41
3,03
8
Tekstylia
33,57
2,08
9
7,22
0,45
10
136,39
8,45
11
Metale
32,85
2,03
12
11,77
0,73
13
3,39
0,21
14
Odpady mineralne
95,67
5,93
15
290,82
18,02
16
108,30
6,71
17
Odpady budowlane
288,80
17,89
18
14,44
0,89
1614,32
100,00
5
6
7
Suma
Na terenie Gminy nie prowadzi się selektywnego zbierania odpadów biodegradowalnych.
Wynika to z charakteru rolniczego gminy. W związku z brakiem szczegółowych danych
dotyczących ilości odpadów biodegradowalnych wytwarzanych na terenie gminy, dla
potrzeb Planu oszacowano ilości tego typu odpadów na podstawie przyjętego składu
morfologicznego. Wartości te przedstawia tabela poniżej.
65
Tabela 2.67. Ilość odpadów biodegradowalnych wytworzonych na terenie gminy
Łapanów w 2000 roku.
Ilość odpadów
wytworzonych
Lp.
Nazwa strumienia
w 2000 roku
[Mg]
1
159,63
2
Odpady zielone
30,04
3
76,82
4
111,40
Łącznie ilość odpadów biodegradowalnych
377,89
Nie jest znana ilość odpadów wielkogabarytowych powstających na terenie gminy
Łapanów. Plan Powiatowy przyjmuje, że odpady wielkogabarytowe zostaną włączone do
zbiórki dopiero od roku 2005, przy czym ilości oszacowane przez Program Krajowy
zostaną osiągnięte dopiero w roku 2010.Na podstawie skorygowanych wartościach
wskaźników generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów miejskich
i wiejskich, w gminie Łapanów w roku 2000 powstało 108,30 Mg odpadów
wielkogabarytowych.
Odpady budowlano-remontowe
Na podstawie skorygowanych wartościach wskaźników generowania strumieni odpadów
komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich, w gminie Łapanów w roku 2000
powstało 288,80 Mg odpadów remontowo-budowlanych.
Odpady niebezpieczne.
Analiza zbiorczych zestawień danych o rodzajach i ilości odpadów oraz sposobach
gospodarowania nimi oraz sprawozdań przekazywanych Staroście Bocheńskiemu
(zgodnie z obowiązkiem określanym w decyzjach administracyjnych) wykazuje, że na
terenie gminy Łapanów wytworzono w 2002 roku około 2,59 Mg odpadów
niebezpiecznych. Jednak w przypadku odpadów niebezpiecznych, na ich ogólną ilość
w znacznie większym stopniu wpływają małe zakłady i punkty usługowe (warsztaty
samochodowe, lakiernie, zakłady fotograficzne i inne), które często niedopełniają
obowiązku sprawozdawczości.
Odzysk, zbieranie i transport odpadów komunalnych w gminie.
Obecnie w gminie Łapanów przeprowadza się raz w miesiącu selektywną zbiórkę
odpadów. W każdym gospodarstwie gromadzi się osobno w workach: szkło, tworzywa
sztuczne i pozostałe odpady komunalne. Na terenie gminy ustawione jest 28 kontenerów
KP7 na odpady komunalne oraz 12 sztuk kontenerów typu dzwon na odpady takie jak
makulatura, szkło i plastik. Odpady z gminy Łapanów wywożone są przez firmę E-KOMBUD s.c. z Bochni.
Wykaz firm świadczących usługi wywozu odpadów na terenie gminy Łapanów:
• PPH „EKOMBUD” s.c., 32-700 Bochnia, ul. Popka 14
• Usługi Asenizacyjne Jerzy Żuławiński, 32-410 Dobczyce, Jagiellońska 27,
• Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o., 31-580 Kraków. Ul.
Nowohucka 1,
• „Traszkan” s.c. S.F.Z. Sroka, 32-413 Zegartowice 105.
66
2.1.1.2.7. Gmina Rzezawa
Gmina Rzezawa położona jest w północno-środkowej części województwa małopolskiego.
Wchodzi w skład powiatu bocheńskiego. Graniczy z gminami:
od północy z gmina Szczurowa, od wschodu z gminą Brzesko, od południa i zachodu
z gminą Bochnia i miastem Bochnia.
Gminę Rzezawa tworzą w kolejności alfabetycznej sołectwa: Borek, Bratucice, Buczków,
Dębina, Dąbrówka, Jodłówka, Krzeczów, Łazy, Okulice, Ostrów Królewski oraz Rzezawa.
Istniejące instalacje unieszkodliwiania odpadów
Na terenie Gminy Rzezawa, w sołectwie Borek, zlokalizowane są dwa składowiska
odpadów. Są to:
• składowisko odpadów komunalnych, którego właścicielem jest Gmina Rzezawa,
• składowisko odpadów przemysłowych, którego właścicielem jest STALPRODUKT S.A.
siedzibą w Bochni ul. Wygoda 69.
Odpady komunalne
Tabela 2.68. Ilość wytworzonych odpadów komunalnych w gminie.
ilość wytworzonych odpadów komunalnych (Mg)
Rzezawa
rok 2000
rok 2002
844,096
851,84
Źródło - Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Bocheńskiego
Z informacji zaczerpniętych z Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Bocheńskiego, na
terenie Gminy Rzezawa w 2000 roku wytworzonych było łącznie 844,096 Mg odpadów
komunalnych na lata 2004 - 2014.
Ilości wytworzonych odpadów, przedstawione w powyższej tabeli, przyjęte zostały przez
autorów Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami na podstawie ankiety wypełnionej
przez Gminę.
Z danych tych wynika, że w analizowanych latach mieszkańcy Gminy wytwarzali
przeciętnie, po 79,76 kg (2000 r.) i 80,50 kg (2002 r.) odpadów komunalnych
w przeliczeniu na osobę (10.582 mieszkańców). Są więc mocno zaniżone i zbliżone do
szacunkowych ilości zebranych w Gminie odpadów przez Gminny Zakład Gospodarki
Komunalnej w Rzezawie, który jako jedyny operator zajmuje się świadczeniem usług
komunalnych w tym zakresie na terenie Gminy. W Planie Gospodarki Odpadami Powiatu
Bocheńskiego założono, że w roku 2000, ilość wytworzonych odpadów komunalnych
w przeliczeniu na 1 mieszkańca wsi w ciągu roku wyniosła 128,39 kg. Ustalono również
skład morfologiczny tych odpadów (18 strumieni). Przedstawia go poniższa tabela.
67
Tabela 2.69. Skład morfologiczny odpadów.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14,
15.
16.
17.
18.
odpady komunalne
(kg) struktura (%)
22,11
17,22
4,14
3,22
10,64
8,29
15,43
12,02
1,73
1,35
21,03
16,38
6,77
5,27
4,65
3,62
1,00
0,78
18,89
14,71
4,55
3,54
1,63
1,27
0,47
0,37
13,35
10.40
0
0,00
0
0.00
0
0,00
2
1,56
128,39
100,00
Skład odpadów
odpady kuchenne ulegające biodegradacji
odpady zielone
papier i tektura (nieopakowaniowe]
tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe)
tekstylia
szkło
metale
opakowania z blachy stalowej
odpady mineralne
drobna frakcja popiołowa
odpady budowlane
odpady niebezpieczne
Łącznie
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Rzezawa.
Skład ten nie jest składem „klasycznym", przyjmowanym dla terenów wiejskich w KPGO
i WPGO. Z niezrozumiałych względów nie ujęto w nim drobnej frakcji popiołowej. Biorąc
pod uwagę fakt, że na terenach wiejskich podstawowym materiałem opałowym jest węgiel
i drewno, udział popiołu jest znaczny i szacuje się, że wynosi 45 kg/M/rok.
Nie uwzględniono również odpadów wielkogabarytowych i budowlanych.
Brak tych dwóch strumieni odpadów uniemożliwia jakiekolwiek prace planistyczne
w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi na lata 2004 - 2014.
nimi zwierzęta domowe.
Tabela 2.70. Szacunkowa ilość wytworzonych w 2000 roku w Gminie Rzezawa
odpadów podlegających biodegradacji.
LP
rodzaj odpadów
instytucje
publiczne
udział masa
(%)
(Mg)
razem
udział masa
(%)
(Mg)
udział
W
masa
(Mg)
10,99 260,02
1,10
26,03
0,00
0,00
12,09 286,05
1,00
0,05
1,18
1,30
30,76
2,35
55,60
0,02
0,47
1,00
opakowania
z
papieru
i
tektury
4.
0.02
0,47
4.40
12,03 284,63 6,55
biodegradacji
23,66
3,40
80,44
4.42
104,58
104,10
0,00
0,00
4,42
104,58
154,97
4,70
biodegradacji
2. odpady zielone
3. papier i karton nieopakowaniowe
1.
23.66
udział
(%)
masa
(Mg)
111,20 23,28 550,80
68
Odpadów tych nie spotyka się w pojemnikach. Nie pojawiają się również na „dzikich
wysypiskach".
Około 30 Mg odpadów zielonych zgromadzonych przy cmentarzach parafialnych
wywiezionych zostało na składowisko odpadów komunalnych w Borku przez Gminny
Zakład Gospodarki Komunalnej.
poddane procesom recyklingu stanowią ponad 22 % odpadów komunalnych.
Opakowania papierowe, opakowania z tworzyw, tekstylia, z uwagi na wysoką
kaloryczność spalane są w większości w paleniskach węglowych.
Odpady metalowe sprzedawane są firmom zajmującym się obwoźnym skupem metali.
W gospodarstwach domowych na wsi wyrzucane do śmieci są jedynie uszkodzone
opakowania szklane.
Tabela 2.71.Ilość wytwarzanych w Gminie Rzezawa odpadów, które można poddać
recyklingowi.
Lp.
rodzaj odpadów
udział
(%)
0.90
masa
(Mg)
21,29
udział
(%)
0,08
masa
(Mg)
1,89
1. opakowania wielomateriałowe
tworzywa sztuczne
2.
6.80 160,89 0,08
1,89
nieopakowaniowe
opakowania z tworzyw
3.
2.90 68,61
0,05
1.18
sztucznych
4. odpady tekstylne
0.91 21,53
0,00
0,00
szkło
nieopakowaniowe
5.
3.14 74,29
2,00 47,32
6. opakowania ze szkła
2,10 49,69
0,02
0,47
7. metale
0,51 12,07
0,11
2,60
8. opakowania z blachy
0,28
6,62
0,02
0.47
9. opakowania z aluminium
2,27 53,71
0,00
0,00
19,81 468,71 2,36 55,84
instytucje
publiczne
udział masa
(%)
(Mg)
0,00
0,00
razem
udział
(%)
0,98
masa
(Mq)
23,19
0,00
0,00
6,88
162,78
0,00
0,00
2,95
69,80
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0.00
0,00
0,91 21,53
5,14 121,61
2,12 50,16
0,62 14,67
0,30
7,10
2,27 53,71
22,17 524,55
r.
gosp. domowe podmioty gosp,
rodzaj odpadów
odpady wielkogabarytowe bez
urządzeń zawierających freony
udział
(%)
masa
(Mg)
udział
(%)
masa
(Mg)
7.04
166,57
0,02
0,47
instytucje
publiczne
udział
masa
(%)
(Mg)
0,02
0,47
razem
udział
(%)
masa
(Mg)
7,08
167,51
procesowi unieszkodliwiania.
Poniższa tabela prezentuje 13 podstawowych odpadów niebezpiecznych.
69
Tabela 2.73. Podstawowe odpady niebezpieczne powstające w gminie.
LP
-
kod
rodzaj odpadów
gosp.
podmioty
instytucje
domowe
gosp.
publiczne
udzi
udzi
masa
masa udzia asa
ał
ał
(Mg)
(Mg) ł <%) (Mg)
(%)
(%)
0,01 0,24 0,01 0,24 0,01 0,24
świetlówki
0,03 0.71 0,01
niebezpieczne
3. 20 01 19 odczynniki fotograficzne
0,00 0,00 0,02
20 01 27 farby, tłuszcze, farby
drukarskie, kleje, lepiszcza i
4.
0,07 1,66 0,30
żywice zawierające substancje
niebezpieczne
5. 20 01 14 kwasy I alkalia
0,00 0,00 0,01
20 01 21 lampy fluorescencyjne i inne
6.
0,00 0,00 0,02
odpady zawierające rtęć
20 01 31 leki cytotoksyczne i
7.
0,03 0,71 0,01
cytostatyczne
8. 20 01 26 oleje i tłuszcze
0,06 1,42 0,04
9. 20 01 19 środki ochrony roślin
0.05 1,18 0,00
20 01 35 zużyte urządzenia elektryczne i
10.
0,08 1.89 0,02
elektroniczne
20 01 37 drewno zawierające substancje
11.
0,03 0,71 0,02
niebezpieczne
12. 20 01 23 urządzenia zawierające freony 0,03 0,71 0,00
13. 20 01 13 rozpuszczalniki
0,02 0,47 0,01
razem odpady niebezpieczne 0,41 9,70 0,47
1. 20 01 33
20 01 29
2.
razem
udział masa
(%) (Mg)
0,03
0,71
0,24
0.01
0,24
0,05
1,18
0.47
0.00
0,00
0,02
0,47
7,10
0,00
0,00
0,37
8,75
0,24
0,00
0,00
0,01
0,24
0,47
0,03
0.71
0.05
1,18
0,24
0,00
0,00
0,04
0,95
0,95
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,10
0,05
2,37
1.18
0,47
0,01
0,24
0.11
2,60
0.47
0.00
0,00
0.05
1,18
0,00 0,00
0,24 0,00
11,12 0,06
0.00
0.00
1,42
0.03
0.03
0,94
0,71
0,71
22,24
węgla i drewna w piecach kuchennych oraz kotłach c.o. Część ich wykorzystywana jest
w gospodarstwach domowych poprzez posypywanie nimi oblodzonych ścieżek i dróg.
Nadmiar popiołów kierowany jest przeważnie do pojemników na odpady oraz na „dzikie
wysypiska".
Tabela 2.74. Pozostałe odpady powstające w gminie.
gosp. domowe
LP-
rodzaj odpadów
podmioty gosp.
udział masa
udział masa
(%)
(Mg)
(%>
(Mg)
1. drobna frakcja popiołowa 22,94 542,76
1,50
35,49
2. odpady mineralne
6,43
152,13
0,00
0,00
pozostałe odpady
3.
4,98
117,83
0,09
2,13
komunalne
pozostałe odpady ogółem
34,35 812,72
1,59
37,62
instytucje
publiczne
razem odpady
udział
(%)
0,50
0,00
masa
(Mg)
11,83
0,00
udział masa
(%)
(Mg)
24,94 590,08
6,43 152,13
0,01
0,24
5,08
0,51
12,07
36,45 852,40
120,19
Wykaz firm świadczących usługi wywozu odpadów na terenie gminy Łapanów:
• Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Rzezawie ul. Kościelna 8, 32-765
Rzezawa,
• Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o., 31-580 Kraków, Ul.
Nowohucka 1,
• Brzeskie Zakłady Komunalne Sp. z o.o., ul. J. Słowackiego 1, 32-800 Brzesko.
70
Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Rzezawie współpracuje z następującymi
podmiotami zajmującymi się odzyskiem i recyklingiem odpadów:
• WIBO RECYKLING Sp. z o.o. z siedzibą w 39-331 Chorzelów, Malinie 317, w zakresie
zagospodarowywania odpadów metalowych i makulatury,
• Zakład Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych Sp. z o.o. z siedzibą w 32-015 Kłaj 400,
• w zakresie zagospodarowywania odpadów z tworzyw sztucznych,
• PHU EKOPARTNER z siedzibą w 31-853 Kraków os. Albertyńskie 21/56, w zakresie
zagospodarowywania odpadów metalowych i makulatury,
• JAWOR Marek Jawor z siedzibą 31-110 Kraków ul. Kraszewskiego 2/18 w zakresie
zagospodarowywania odpadów metalowych i makulatury.
Zbiórką odpadów objęty jest cały obszar Gminy Rzezawa. Nie uczestniczy w niej zaledwie
4,84 % gospodarstw domowych.
Nie wdrożono niestety systemu selektywnej zbiórki odpadów. Stąd też wskaźnik odzysku
surowców wtórnych w ramach zbiórki zorganizowanej jest niewielki. Nie przekracza 1,63
% masy wytwarzanych odpadów. W strumieniu odpadów znajdują się surowce wtórne,
które mogą być poddane procesowi recyklingu oraz odpady ulegające biodegradacji.
2.1.1.2.8. Gmina Trzciana
Gmina ta o powierzchni 4167,8 ha zamieszkana jest obecnie przez 5182 mieszkańców.
Wytwarza ją obecnie 228,1 Mg/rok odpadów komunalnych stanowiących ok. 20% ogólnej
masy tych odpadów ocenianej na 1189,6 Mg/rok oraz 4,3 Mg/rok osadów ściekowych,
1151,6 Mg/rok odpadów powstałych w sektorze gospodarczym, 5,1 Mg/rok odpadów
niebezpiecznych, 6,2 Mg/rok zużytych akumulatorów ołowiowych, 0,2 Mg/rok odpadów
medycznych, 0,02 Mg/rok odpadów weterynaryjnych i ok. 21,0 Mg/rok zużytych opon.
Łącznie na terenie gminy powstaje 2378,0 Mg/rok odpadów. Wzrost liczby mieszkańców
w najbliższych latach spowoduje zwiększenie ilości powstających różnego rodzaju
odpadów, których łączną ilość do 2014 roku szacuje się na 2268,2 Mg w przypadku
odpadów komunalnych i 6298,4 Mg dla wszystkich odpadów powstających w gminie
Trzciana. Wzrost ilości odpadów w okresie długoterminowym osiągnie więc 177,7%.
Niektóre odpady podlegają odzyskowi lub recyklingowi. W ramach odpadów komunalnych
do 2014 roku z łącznej ich ilości wynoszącej 2268,2 Mg odzyskowi i recyklingowi
podlegać będzie 1139,5 Mg czyli blisko 50% (49,8%).
Na terenie gminy istnieje jedna oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna EKO-CLEAR 30
o faktycznej przepustowości 20 m3 d-1 obsługująca 39 gospodarstw. Przy długości sieci
kanalizacyjnej 0,6 km, wskaźnik dostępności sieci kanalizacyjnej wynosi 3,2 %, natomiast
ilość odprowadzanych ścieków 6 tys. m3/rok Mieszkańcy gminy Trzciana gromadzą
odpady komunalne w specjalnie do tego przeznaczonych workach (niebieskich, białych
i czarnych) oraz w paru kontenerach rozmieszczonych na terenie gminy. Odpady te
wywożone są poza teren gminy 2 razy w miesiącu, a złom i szkło 1 raz w miesiącu.
W wyniku selektywnej zbiórki odpadów w 2002 i 2003 roku wydzielono następujące ilości
surowców wtórnych:
– złom – 74,5 Mg i 77,2 Mg,
– szkło – 110 Mg · 2003 rok,
– odpady komunalne – 282 ,1 i 290,4 Mg.
Na terenie gminy Trzciana brak obiektów do odzysku, recyklingu oraz unieszkodliwiania
71
Tabela 2.75. Ilość odpadów faktycznie wyprowadzanych z terenu gminy w latach
2000–2003.
L.p.
Rok
Liczba
mieszkańców
Ilość odpadów komunalnych
Mg/rok
1.
2000
5064
433,7
2.
2001
5072
590,87
3.
2002
5113
290,4
4.
2003
5135
282,075
Źródło: S. Satora „Gospodarka odpadami w gminie Trzciana”
Mg/m/rok
0,0856
0,1165
0,0568
0,0549
Tabela 2.76. Skład morfologiczny oraz ilość odpadów komunalnych możliwa do
wytworzenia na terenie gminy Trzciana w 2006.
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
Składniki odpadów
[Mg]
115,82
Odpady zielone
22,08
Papier tektura (nieopakowaniowe)
56,38
81,72
9,17
110,07
35,44
Tekstylia
5,29
100,27
23,84
Metale
8,55
2,49
24,61
Odpady mineralne
68,82
203,34
Odpady wielkomateriałowe
82,45
Odpady budowlane
228,06
11,30
Razem
1189,6
Źródło: S. Satora „Gospodarka odpadami w gminie Trzciana”
2006
[%]
9,74
1,86
4,74
6,87
0,77
9,25
2,98
0,44
8,43
2,00
0,72
0,21
2,07
5,79
17,09
6,93
19,16
0,95
100
Wywozem odpadów komunalnych odbieranych od mieszkańców zajmują się następujące
podmioty gospodarcze:
– Firma „Traszkan” z Zegardowice 105,
– Usługi asenizacyjne Jerzy Żuławiński, ul. Jagiellońska 27, 32-410 Dobczyce..
Obecnie od mieszkańców Gminy odbierane są odpady zmieszane zgodnie z ustalonym
harmonogramem, które wywożone są poza teren gminy na składowiska odpadów
w Ujkowie Starym na Śląsku.
Odpadami powstałymi w sektorze gospodarczym na terenie omawianej gminy są osady
z zakładowych oczyszczalni ścieków, żużle i popioły paleniskowe, ścieki sanitarne ze
zbiornika, odpady z toczenia i piłowania żelaza, sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do
wycierania i ubrania ochronne, obornik zwierzęcy, opakowania z tworzyw sztucznych
i papieru oraz zużyte opony. Ich ilość wytworzona w 2003 roku wynosiła 1151,6 Mg.
Na terenie gminy powstają również odpady niebezpieczne, do których zaliczyć należy
oleje silnikowe przepracowane, odpady olejowe i smarowe nie zawierające związków
chlorowcopochodnych, baterie i akumulatory ołowiowe, odpady z czyszczenia zbiorników
paliw oraz materiały konstrukcyjne zawierające azbest. W roku 2003 wytworzono tych
odpadów 5,11 Mg.
Na terenie gminy istnieje duży problem z odpadami zawierającymi azbest.
Przeprowadzony na terenie gminy wyrywkowy wywiad połączony z liczeniem liczby
budynków (tak mieszkalnych, jak i gospodarczych) z pokryciem dachowym eternitowym
72
oraz innymi podobnymi materiałami wskazywał na to, że na obszarze gminy Trzciana
procentowy udział budynków mających pokrycie eternitem w stosunku do pozostałych
wynosił w roku 2003 od 25 do 51% (średnio 40%). Przy ogólnej powierzchni dachów
wynoszącej 220 m2 dało to wagę eternitu wynoszącą 2420,0 Mg. Ilość eternitu
azbestowego przy- padająca więc na 1 mieszkańca w 2003 roku wynosiła 472 kg/M.
Do odpadów medycznych wytwarzanych na terenie gminy zaliczono substancje stałe,
ciekłe i gazowe powstające w wyniku prowadzenia leczenia, diagnozowania oraz
profilaktyki medycznej.
Odpady te powstają w jednym gabinecie lekarskim-stomatologicznym i poradni
z przychodnią (Gminnym Zakładzie Opieki Zdrowotnej) w których zatrudnionych jest
5 lekarzy i 8 pielęgniarek. W obiektach tych w latach 2001–2003 powstawało od 0,119 do
0,187 Mg/rok od- padów medycznych. Odpady medyczne pochodzące z gminy Trzciana
wywożone są do utylizacji poza granicę gminy przez Małopolską Kolumnę Transportu
Sanitarnego w Tarnowie.
Przewiduje się, że do roku 2014 zwiększy się ilość odpadów medycznych do 0,557
Mg/rok.
Ilość aktualnie wytwarzanych odpadów weterynaryjnych przez służby weterynaryjne na
terenie gminy Trzciana nie jest możliwa do określenia, ponieważ ewidencja powstawania
tego typu odpadów nie była dotychczas prowadzona. Przyjmuje się, że na terenie
Trzciany powstające odpady weterynaryjne stanowią 10% wytworzonych odpadów
medycznych, wynosząc w 2003 roku 0,019 Mg/rok. Do 2014 roku przewiduje się ilość
odpadów weterynaryjnych w wysokości 0,021 Mg/rok.
2.1.1.2.9. Gmina Żegocina
Gmina Żegocina położona jest w południowej części powiatu bocheńskiego na pograniczu
Beskidu Wyspowego i Pogórza Wiśnickiego. Obszar administracyjny gminy obejmuje 5
miejscowości takich jak: Bełdno, Bytomsko, Łąkta Górna, Rozdziele i Żegocina.
Powierzchnia gminy wynosi 35 km2.
Ilość i rodzaj powstających odpadów komunalnych
W tabeli poniżej przedstawiono ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie
gminy w oparciu o dane, uzyskane w Urzędzie Gminy oraz dane zawarte w Planie
Gospodarki Odpadami dla powiatu bocheńskiego (PPGO).
Tabela 2.77. Ilość odpadów faktycznie wyprowadzonych z terenu gminy w latach
2002-2006.
Ilość wytworzonych odpadów
Liczba mieszkańców komunalnych (Mg/rok lub MG/M/rok)
Lp.
Lata
Na rok
Na mieszkańca
1.
2002
4939
932,00*
0.188
2.
2003
4949
311,70
0,062
3.
4.
2004
2005
4959
4981
440,00
385,57
0,088
0,077
5
2006
5009
374,00
0,075
Przedstawione dane w tabeli znacznie odbiegają od teoretycznej ilości odpadów, która
przewidziana jest do wytworzenia na terenie gminy przez 1 mieszkańca - wynosząca
w roku 2006 - 0,2235 Mg/M (co daje 1119,96 Mg/rok odpadów komunalnych). Różnica
wynika przede wszystkim z pozbywaniem się odpadów niezgodnie z prawem (dzikie
zakamuflowane składowiska, spalania ich w przydomowych kotłowniach lub utwardzania
73
nimi dróg). Dla potrzeb określenia stanu aktualnego (2006) posłużono się danymi
uzyskanymi w Urzędzie Gminy.
Zbieranie i wywóz odpadów
Na terenie gminy Żegocina podjęto działania zmierzające do wprowadzenia systemu
selektywnego zbierania odpadów „u źródła". Mieszkańcy gromadzą odpady w specjalnie
do tego przeznaczonych workach . Odpady komunalne wywożone są 2 razy w miesiącu
a złom, szkło i plastik raz w miesiącu. W wyniku selektywnej zbiórki odpadów w 2006 roku
wydzielono następujące ilości surowców wtórnych:
• niesegregowane odpady komunalne- kod 20 03 01 - 352,600 [Mg]
• opakowania z tworzyw sztucznych- kod opadu 15 01 02 - 14,100[Mg]
• opakowania ze szkła- kod odpadu 15 01 07 - 7,300 [Mg].
Na terenie gminy nie prowadzono w poprzednich latach selektywnej zbiórki odpadów z
tworzyw sztucznych, wielkogabarytowych oraz budowlano - remontowych wydzielonych
ze strumienia odpadów komunalnych.
Wywozem odpadów komunalnych na terenie gminy do tej pory zajmował się Bocheński
Zakład Gospodarki Odpadami z siedzibą w Bochni ul Kazimierza Wielkiego 2. Zgodnie
z nową ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach obecnie zezwolenie na
odbiór odpadów komunalnych otrzymali:
dla odpadów stałych
• Firma „Traszkan" z Zegartowic
• Przedsiębiorstwo Produkcyjno- Handlowe „E- KOM- BUD" s.c. siedzibą w Bochni
• Bocheński Zakład Usług Komunalnych spółka z o.o., ul. K.Wielkiego 2,32-700 Bochnia,
• Firma „DiMARCO” 21-861 Iwkowa 482
• Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o., ul. Nowohucka 1, 31-580 Kraków.
Odpady z terenu gminy wywożone są na:
• wysypisko odpadów komunalnych w Ujkowie Starym, będące w zarządzie Zakładu
Gospodarki Komunalnej „Bolesław:" Spółka z o.o. 32- 329 Bolesław ul. Osadowa 1,
• wysypisko odpadów komunalnych w Tarnowie- Mościcach, będące w zarządzie
Zakładów Azotowych w Tarnowie - Mościcach S.A.. 33- 100 Tarnów ul.
Kwiatkowskiego 8.
Obiekty i instalacje do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych
Na terenie gminy Żegocina nie ma zlokalizowanych obiektów do odzysku, recyklingu lub
unieszkodliwiania odpadów komunalnych.
Na terenie gminy nie prowadzi się selektywnego zbierania odpadów biodegradowalnych.
Wynika to z rolniczego charakteru gminy.
W związku z brakiem szczegółowych danych dotyczących ilości odpadów
biodegradowalnych wytwarzanych na terenie gminy, dla potrzeb Planu oszacowano na
podstawie przyjętego składu morfologicznego w WPGO i PPGO ilości tego typu odpadów.
Wartości te przedstawia poniższa tabela
74
Tabela 2.78. Ilość odpadów biodegradowalnych wytworzonych na terenie Gminy
w 2006 roku [Mg].
Ilość odpadów w 2006 roku
Lp.
Składniki odpadów
1
Odpady kuchenne ulęgające
biodegradacji
2
3
4
Odpady zielone
Papier i tektura
Ogółem
Wkg/M/r wg
PPGO
22,11
4,14
10,64
15,43
52,32
W gminie w Mg
110,75
20,74
53,26
77,29
261,47
Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Żegocina na lata 2007 – 2015.
Na terenie Gminy Żegocina od roku 2006 prowadzona jest zbiórka odpadów
wielkogabarytowych. Część odpadów wielkogabarytowych metalowych oddawana jest na
złom. Na terenie gminy Żegocina brak jest danych odnośnie ilości wytwarzanych odpadów
wielkogabarytowych.
Na podstawie przyjętych danych z KPGO dotyczących ilości odpadów
wielkogabarytowych powstających na obszarach wiejskich i wynoszących 15 kg/M/rok
oszacować można, że w roku 2006 na terenie gminy powstało 75,14 Mg/rok tych
odpadów.
Odpady budowlano- remontowe
Na terenie gminy Żegocina nie prowadzi się zbiórki odpadów budowlano- remontowych.
Wykorzystywane są one lokalnie albo do utwardzania dróg lub wypełniania nierówności
terenowych. Dlatego też brak jest danych odnośnie faktycznie wytworzonych ilości tych
odpadów.
Na podstawie przyjętych danych w KPGO dotyczących ilości odpadów budowlano remontowych powstających na obszarach wiejskich i wynoszących 40 kg/M/rok - dane
z 2000r.;(biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców) oszacować można, że w roku 2006 na
terenie gminy, Żegocina powstało około 200,36 Mg odpadów remontowo - budowlanych.
Na terenie gminy nie prowadzi się selektywnej zbiórki odpadów budowlano- remontowych
wytworzonych przez mieszkańców brak, więc danych odnośnie faktycznie wytworzonych
tych odpadów.
Aktualnie na terenie Gminy Żegocina nie jest prowadzona selektywna zbiórka odpadów
niebezpiecznych wydzielonych ze strumienia odpadów komunalnych.
Na podstawie przyjętego w PPGO wskaźnika ilości odpadów niebezpiecznych na
1 mieszkańca wsi wynoszącego 2,0 kg/M/r. oszacowano ogólną ilość odpadów
niebezpiecznych wchodzących w skład odpadów komunalnych wytworzonych w gminnie
Żegocina w 2006 roku. Ogólna ilość tych odpadów w 2006 r. wyniosła 10,02 Mg/rok.
75
2.1.1.3.
Powiat dąbrowski
2.1.1.3.1. Gmina Dąbrowa Tarnowska
Liczbę stałych mieszkańców zamieszkujących poszczególne sołectwa gminy Dąbrowa
Tarnowska w latach 2006 – 2008 przedstawiono w poniższej tabeli.
Tabela 2.79. Liczba stałych mieszkańców na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska (stan
na dzień 31 grudnia 2008 r.).
Liczba stałych
Liczba stałych
Liczba stałych
mieszkańców w
mieszkańców w
mieszkańców w
2006 r.
2007 r.
2008 r.
Brnik
562
558
556
Gruszów Mały
424
401
410
Gruszów Wielki
1232
1190
1189
Laskówka Chorąska
666
666
667
Lipiny
676
674
670
Morzychna
338
343
346
Nieczajna Dolna
639
619
624
Nieczajna Górna
1376
1353
1375
Smęgorzów
1323
1288
1305
Sutków
460
445
450
Szarwark
896
871
875
Żelazówka
589
575
583
Miasto Dąbrowa Tarnowska
11488
11241
11324
Razem
20669
20224
20374
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Dąbrowa Tarnowska, 2004.
Miejscowość
Analizując liczbę stałych mieszkańców gminy Dąbrowa Tarnowska należy stwierdzić, że
przyrost naturalny w rozpatrywanym „okresie sprawozdawczym” był na przełomie roku
2006 i 2007 ujemnym, natomiast na przełomie lat 2007 – 2008 dodatni i wyniósł
odpowiednio w roku 2007: -445 i w roku 2008: +150 (w wartości bezwzględnej). W całym
rozpatrywanym okresie przyrost był ujemny i wyniósł: - 295. Wskaźnik przyrostu
naturalnego wyniósł odpowiednio w 2007 r.: -22,0/1000 ludności, a w 2008 r. +7,36/1000
ludności. W całym rozpatrywanym okresie wskaźnik przyrostu naturalnego wyniósł: 14,48/1000 ludności.
W porównaniu do założeń określonych w „Planie Gospodarki Odpadami dla gminy
Dąbrowa Tarnowska”, dotyczących prognozowanej zmiany liczby ludności na terenie
gminy Dąbrowa Tarnowska należy stwierdzić, że rzeczywista liczba stałych mieszkańców
gminy w latach 2007 – 2008 była mniejsza od zakładanej w ww. opracowaniu o 646 osób
(stan na koniec 2008 r.).
Tabela 2.80. Zmiany liczby ludności na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska na latach
2006 - 2008.
Rok
2006
2007
2008
Liczba ludności
20 907
20 224
20 374
Do obliczenia ilości odpadów komunalnych, które zostały wytworzone na terenie gminy
Dąbrowa Tarnowska w „okresie rozliczeniowym” przyjęto wskaźniki zalecane do
stosowania w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami i uwzględnione w innych planach
wyższego rzędu (WPGO i PPGO), z uwzględnieniem prognozowanych zmian ich wartości
w latach 2001 – 2014. Biorąc pod uwagę to, że gmina Dąbrowa Tarnowska jest gminą o
charakterze miejsko - wiejskim (zabudowa wielorodzinna występuje wyłącznie na terenie
miasta Dąbrowa Tarnowska), przyjęto następujące wskaźniki nagromadzenia odpadów:
• dla terenów wiejskich: 231,31 kg/M/rok,
76
• dla terenów miejskich: 446,84 kg/M/rok.
W obliczeniach uwzględniono rzeczywistą liczbę mieszkańców, zamieszkujących na stałe
tereny poszczególnych sołectw gminy, która różni się od zakładanej „Planie Gospodarki
Odpadami dla gminy Dąbrowa Tarnowska” o 646 osób (stan na koniec 2008 r.).
W roku 2007 i 2008 odbiorem i transportem odpadów komunalnych z terenu gminy
zajmowały się wszystkie ww. podmioty. Burmistrz gminy Dąbrowa Tarnowska w trybie
art.7 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
(Dz.U. z 1996r. Nr 132, poz.622 z p.z.) udzielił ww. jednostkom zezwolenia na
prowadzenie działalności w zakresie usuwania odpadów komunalnych z terenu gminy
Dąbrowa Tarnowska. W „okresie sprawozdawczym” jednostki zajmujące się odbiorem
odpadów komunalnych stałych od właścicieli nieruchomości odbierały te odpady
z pojemników 1,1 m3 oraz kontenerów typ KP-7, a także z pojemników indywidualnych
typu V-110 l. Na terenie niektórych sołectw prowadzony był również workowy system
odbioru niesegregowanych odpadów komunalnych.
Tabela 2.81. Liczba umów na odbiór odpadów zawartych w poszczególnych
sołectwach gminy Dąbrowa Tarnowska (stan na koniec 2008 r.).
Ilość umów na odbiór
1.
Żelazówka
103
2.
Brnik
71
3.
Gruszów Wielki
149
4.
Gruszów Mały
95
5.
Nieczajna Dolna
93
6.
Nieczajna Górna
104
7.
Szarwark
49
8.
Lipiny
93
9.
Sutków
78
10. Smęgorzów
213
11. Laskówka Chorąska
94
12. Morzychna
56
13. Dąbrowa Tarnowska
1869
Razem
3067
Lp.
Miejscowość
Wykaz firm i jednostek zajmujących się wywozem odpadów komunalnych z terenu Miasta
i Gminy Dąbrowa Tarnowska:
• Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej, ul. B. Joselewicza
8, 33-200 Dąbrowa Tarnowska, tel 14 642-26-72,
• Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowe „Stolbet” Sp. z o.o. w Dąbrowie
Tarnowskiej, ul. T.Nowaka 4, 33-200 Dąbrowa Tarnowska, tel. 14 642-25-85
• Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej „TRANS-FORMERS KARPATIA” Sp. z o.o, ul.
Krakowska 46, 33-100 Tarnów, tel. 14 626-35-40,
• Firma „CONTECO” Sp. z o.o., ul. Brzeska 1, 33-130 Radłów, tel 14 678-30-28
• Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. 33-100 Tarnów, ul.
Okrężna 11.
Z terenu gminy Dąbrowa Tarnowska zebrane zostały następujące ilości
niesegregowanych odpadów komunalnych:
rok 2007 zebrano łączne 3658,43 Mg odpadów. Z powyższej ilości Gminny Zakład
Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej zebrał i wywiózł na składowisko
odpadów w Szarwarku 2507 Mg odpadów. Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowe
„Stolbet” Sp. z o.o. w Dąbrowie Tarnowskiej odebrało 1096,77 Mg odpadów, które
również skierowane zostały do składowania na terenie składowiska w m.Szarwark.
Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej. „TRANS-FORMERS KARPATIA” Sp. z o.o.
w Tarnowie odebrało 4,06 Mg odpadów, które wywiezione zostały na składowisko
77
odpadów JRCh Spółka z o.o. w Tarnowie – Mościcach. Firma CONTEKO Sp. z o.o.
w Radłowie odebrała 50,6 Mg odpadów i wywiozła je na składowisko odpadów w
Tarnowie – Krzyżu,
rok 2008 zebrano łączne 4414,96 Mg odpadów. Z powyższej ilości Gminny Zakład
Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej zebrał i wywiózł na składowisko
odpadów w Szarwarku 3107 Mg odpadów. Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowe
„Stolbet” Sp. z o.o. w Dąbrowie Tarnowskiej odebrało 1261,77 Mg odpadów, które
skierowane zostały do składowania na terenie składowiska w m.Szarwark i składowisko
odpadów w Tarnowie – Krzyżu. Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej. „TRANSFORMERS KARPATIA” Sp. z o.o. w Tarnowie odebrało 18,19 Mg odpadów, które
wywiezione zostały na składowisko odpadów JRCh Spółka z o.o. w Tarnowie –
Mościcach. Firma CONTEKO Sp. z o.o. w Radłowie odebrała 28,0 Mg odpadów
i wywiozła je na składowisko odpadów w Tarnowie – Krzyżu,
Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej zajmował się również
zbieraniem i transportem odpadów wyselekcjonowanych ze strumienia odpadów
komunalnych. Odpadami tymi były: odpady opakowań z tworzyw sztucznych, opakowania
papieru i tektury oraz odpady opakowań ze szkła gospodarczego. Zbiórka tych odpadów
odbywała się głównie do rozstawionych na terenie miasta Dąbrowa Tarnowska
pojemników 1,1 m3 oraz do kontenerów 7 m3, ustawionych się przy zabudowie
wielorodzinnej (osiedla, bloki). Zbiórka surowców wtórnych z rejonów zabudowy
jednorodzinnej i od podmiotów gospodarczych odbywa się w oparciu o worki foliowe
odbierane na zgłoszenie telefoniczne. Zebrane odpady przewożone były samochodem
marki Star do specjalistycznych jednostek zajmujących się odzyskiem (recyklingiem) tego
rodzaju odpadów. W okresie 2007 r. i 2008 r. na terenie gminy prowadzona była ponadto
zbiórka odpadów na terenie istniejących punktów surowców wtórnych, do których odpady
dostarczane były we własnym zakresie przez mieszkańców gminy oraz jednostki
prowadzące działalność gospodarczą. W okresie 2007 r. ilość pozyskiwanych ze
strumienia odpadów komunalnych poszczególnych frakcji odpadów zwiększyła się
w stosunku do roku 2006 o 145,21 Mg, natomiast w roku 2008 w stosunku do roku 2007
o 111,47 Mg.
Jak wynika z przeprowadzonej analizy różnica pomiędzy obliczoną ilością odpadów
komunalnych wytworzonych na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska w okresie
sprawozdawczym (na podstawie przyjętych w KPGO wskaźników nagromadzenia oraz
założonych ich zmian), a ilością odpadów zebranych przez jednostki zajmujące się ich
odbiorem i transportem wyniosła w 2007 r. 2861,29 Mg, natomiast w 2008 r. – 2047,78
Mg. Przy przyjętych teoretycznych założeniach, dotyczących ilości wytwarzanych
odpadów komunalnych można stwierdzić, że ilość odpadów zebranych w roku 2007
stanowiła 59,70 %, a w roku 2008 – 71,37 % ogólnej ilości wytworzonych odpadów.
Analizując generowane na terenie gminy strumienie odpadów, można przypuszczać, że
różnica pomiędzy ilością odpadów wytwarzanych, a ilością odpadów zbieranych w
poszczególnych sołectwach wynika z tego, m.in. że:
przeważająca część terenu gminy charakteryzuje się zabudową zagrodową
i w związku z tym odpady o charakterze organicznym z tego terenu, wykorzystywane były
we własnym zakresie do skarmiania zwierząt hodowlanych i domowych lub do produkcji
kompostu w przydomowych kompostownikach,
część odpadów wykorzystywana była w gospodarstwach domowych do celów
opałowych (np. papier i tektura, tekstylia),
Na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska nie były prowadzone działania związane
z odzyskiem niesegregowanych odpadów komunalnych zebranych na terenie gminy
i dostarczonych na teren składowiska odpadów w m.Szarwark. Odpady te w całości
unieszkodliwiane były na terenie tego obiektu poprzez składowanie. Składowisko
odpadów komunalnych w Szarwarku zlokalizowane jest w zachodniej części wsi Szarwark
– przysiółek Podbeleryt, w odległości około 3,5 km od centrum Dąbrowy Tarnowskiej
w kierunku południowo - wschodnim, po prawej stronie drogi z Dąbrowy Tarnowskiej do
Szarwarku. Na terenie składowiska odpadów w m. Szarwark dowożone są odpady
78
bytowo-gospodarcze (komunalne) z gospodarstw domowych, znajdujących się
w miejscowościach na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska (12 sołectw), a także odpady
o charakterze odpadów komunalnych, powstające na terenie jednostek obsługi ludności,
obiektów socjalnych, szkół i lokalnych zakładów usługowych i przemysłowych. Większe
jednostki gospodarcze, zlokalizowane na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska, prowadzą
działalność w zakresie: dystrybucji mediów, usług komunalnych, mechaniki pojazdowej,
budownictwa oraz przetwórstwa rolno-spożywczego. Zlokalizowane są one głównie
w obrębie miasta Dąbrowa Tarnowska. Na terenie jednostek tych wytwarzane były
odpady
niebezpieczne
i inne
niż
niebezpieczne
klasyfikowane
(zgodnie
z rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie katalogu odpadów, w grupach: 02, 08,
09, 10, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19 i 20. Na podstawie uzyskanych informacji na terenie
zakładów, prowadzących działalność gospodarczą, w tym produkcyjną na terenie gminy
Dąbrowa Tarnowska, w latach 2007 - 2008 wytworzonych zostało około 2000 Mg
odpadów przemysłowych. Z ww. ilości około 2% to odpady niebezpieczne (odpady
z działalności medycznej, przepracowane oleje smarowe, odpady z separatorów
substancji ropopochodnych, odczynniki fotograficzne, odpady farb i lakierów, ciecze
myjące, rozpuszczalniki). Przeważającą część stanowiły odpady z przetwórstwa
żywności, procesów oczyszczania ścieków, usług remontowo-naprawczych pojazdów
samochodowych i sprzętu, usług medycznych, produkcji mas bitumicznych. Wytwórcy
odpadów nie prowadzili we własnym zakresie unieszkodliwiania odpadów. Część
odpadów magazynowana była na terenie Zakładów, przed przekazaniem ich do odzysku
lub unieszkodliwiania jednostkom zewnętrznym. Odbiorcami odpadów były firmy
zewnętrzne prowadzące działalność w zakresie zbierania i transportu odpadów. Na
terenie gminy Dąbrowa Tarnowska nie są eksploatowane typowe instalacje przemysłowe
przeznaczone do unieszkodliwiania lub odzysku odpadów przemysłowych. Praktycznie na
terenie jednego zakładu prowadzącego działalność na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska
prowadzone były działania polegające na odzysku własnych odpadów poprodukcyjnych.
Jednostka tą jest Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów S.A. w Tarnowie – Wytwórnia
Mas Bitumicznych w Dąbrowie Tarnowskiej przy ul. Warszawskiej. Wytwarzane na terenie
zakładu w procesie produkcji mas bitumicznych odpady oznaczone kodem 17 01 82 –
inne nie wymienione odpady (niepełnowartościowa masa mineralno-asfaltowa)
wykorzystywana jest do utwardzania poboczy w trakcie prowadzonych remontów dróg. Na
terenie gminy Dąbrowa Tarnowska prowadziło działalność 19 podmiotów, które w oparciu
o posiadane decyzje administracyjne, wydane w trybie przepisów ustawy z dnia 27
kwietnia 2001r. o odpadach, realizowały zbieranie i transport odpadów niebezpiecznych i
innych niż niebezpieczne. Najczęściej zbieranymi i transportowanymi do odzysku
(recyklingu) lub unieszkodliwiania odpadami były: baterie i akumulatory ołowiowe, odpady
azbestowe, zużyte opony, odpady metali żelaznych i nieżelaznych, odpady opakowań z
papieru i tektury, tworzyw sztucznych i szkła oraz odpady komunalne. Zbieranie odpadów
realizowane było na terenie obiektów handlowych, punktów skupu surowców wtórnych lub
do rozstawionych na terenie miasta pojemników do selektywnej zbiórki odpadów. Zebrane
odpady przewożone były do odzysku poza terenem gminy Dąbrowa Tarnowska.
Przeznaczone do unieszkodliwiania niesegregowane odpady komunalne kierowane były
na składowisko odpadów w m. Szarwark oraz na składowiska odpadów komunalnych
w Tarnowie (składowisko odpadów komunalnych w Tarnowie – Krzyżu przy
ul. Cmentarnej oraz składowisko odpadów „za rzeką Białą”, administrowane przez
Jednostkę Ratownictwa Chemicznego Spółka z o.o. w Tarnowie). W wyniku podjętych
przez gminę Dąbrowa Tarnowska działań w „okresie sprawozdawczym” udało się
zrealizować następujące zadania:
• kontynuowano rozwój selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych poprzez zakup
dodatkowych pojemników i worków na wysegregowane odpady. W 2008 roku gmina
zakupiła dodatkowe pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów o pojemności 110 l w ilości
10 szt. Prowadzono segregację „u źródła”, z wydzieleniem trzech frakcji odpadów
opakowaniowych: papieru i tektury, szkła opakowaniowego, tworzyw sztucznych i metali.
Ww. realizowane jest poprzez zakup i przekazywanie właścicielom lub zarządcom posesji
79
worków foliowych o objętości 110 – 240 dm3 i określonej kolorystyce, dla każdego rodzaju
odpadów. Równocześnie zachowany został dotychczasowy system zbierania odpadów
komunalnych na terenie gminy. Na terenie miasta Dąbrowa Tarnowska rozstawiane są
kontenery typu KP-7 (łącznie 40 szt.), o pojemności 7 m3 oraz pojemniki 1,1 m3 (łącznie
10 szt.) do których kierowana jest niesegregowana część odpadów komunalnych. Na
terenie całej gminy dodatkowo obsługiwanych są pojemniki indywidualne typu V-110.
W latach 2007 i 2008 r. gmina zakupiła dodatkowe kosze uliczne w ilości 30 szt.. Część
pojemników 1,1 m3 przeznaczonych jest do selektywnej zbiórki: papieru i tektury, tworzyw
sztucznych i szkła. Odbiór odpadów z kontenerów KP-7, pojemników 1,1 m3 oraz V-110
realizowany jest specjalistycznymi pojazdami, przystosowanymi do ich opróżniania.
Częstotliwość opróżniania pojemników uzależniona jest od miejsca ich ustawienia
i szybkości napełniania, średnio 4 –5 razy w miesiącu. Worki z wysegregowanymi
odpadami: opakowań z papieru i tektury, opakowań ze szkła oraz opakowań tworzyw
sztucznych odbierane są z poszczególnych miejscowości na terenie gminy nie rzadziej niż
raz w miesiącu. Zbieranie pozostałych rodzajów odpadów, wydzielanych ze strumienia
odpadów komunalnych odbywa się za pośrednictwem punktów skupu surowców wtórnych
oraz przez firmy zewnętrzne, zajmujące się zbieraniem, transportem i odzyskiem
odpadów. W celu zrealizowania przyjętej strategii gospodarki odpadami oraz osiągnięcia
zakładanych efektów ekologicznych w „Planie Gospodarki Odpadami dla gminy Dąbrowa
Tarnowska” zaplanowane zostały niezbędne zadania i przedsięwzięcia inwestycyjne
i zadania pozainwestycyjne.
Zadania inwestycyjne obejmowały:
• organizację punktów zbierania odpadów niebezpiecznych,
• uruchomienie instalacji odzysku odpadów biodegradowalnych,
• uruchomienie linii do segregacji odpadów komunalnych.
• Działania pozainwestycyjne obejmowały:
• opracowanie i wdrożenie działań organizacyjnych umożliwiających rozwój selektywnej
zbiórki odpadów komunalnych z wyodrębnieniem surowców wtórnych oraz odpadów
niebezpiecznych, występujących w strumieniu odpadów komunalnych,
• opracowanie i wdrożenie systemu zapewniającego zarządzanie strumieniami odpadów
(organizacja systemów zbiórki, transportu i przerobu, ewidencja, rejestracja, monitoring),
• weryfikację prawa lokalnego w zakresie utrzymania porządku i czystości na terenie
gminy,
• pozyskiwanie funduszy na realizację zaplanowanych przedsięwzięć,
• edukację i szkolenia mieszkańców gminy, szczególnie w zakresie zmian
w prawodawstwie i postępowania z odpadami.
Z terenu gminy Dąbrowa Tarnowska zebrane zostały następujące ilości
niesegregowanych odpadów komunalnych: rok 2007 – 3658,43 Mg. Z powyższej ilości
2507,0 Mg skierowane zostało do unieszkodliwienia poprzez składowanie na terenie
składowiska odpadów w m. Szarwark, pozostała ilość na składowiska odpadów w
Tarnowie (składowisko odpadów komunalnych w Tarnowie – Krzyżu przy ul. Cmentarnej
oraz składowisko odpadów „za rzeką Białą”, administrowane przez Jednostkę
Ratownictwa Chemicznego Spółka z o.o. w Tarnowie), rok 2008 - 4414,96 Mg.
Z powyższej ilości 3107,0 Mg skierowane zostało do unieszkodliwienia poprzez
składowanie na terenie składowiska odpadów w m. Szarwark, a pozostała ilość na
składowiska odpadów w Tarnowie, Jak wynika z przeprowadzonej analizy różnica
pomiędzy obliczoną ilością odpadów komunalnych wytworzonych na terenie gminy
Dąbrowa Tarnowska w okresie sprawozdawczym (na podstawie przyjętych w KPGO
wskaźników nagromadzenia oraz założonych ich zmian), a ilością odpadów zebranych
przez jednostki zajmujące się ich odbiorem i transportem wyniosła w 2007 r. 2863,15 Mg,
natomiast w 2008 r. – 2050,33 Mg. Przy przyjętych teoretycznych założeniach,
dotyczących ilości wytwarzanych odpadów komunalnych można stwierdzić, że ilość
80
odpadów zebranych w roku 2007 stanowiła 59,68 %, a w roku 2008 – 71,34 % ogólnej
ilości wytworzonych odpadów.
Analizując generowane na terenie gminy strumienie odpadów, można przypuszczać, że
różnica pomiędzy ilością odpadów wytwarzanych, a ilością odpadów zbieranych
w poszczególnych sołectwach wynika z tego, m.in. że:
• przeważająca część terenu gminy charakteryzuje się zabudową zagrodową
i w związku z tym odpady o charakterze organicznym z tego terenu, wykorzystywane były
we własnym zakresie do skarmiania zwierząt hodowlanych i domowych lub do produkcji
kompostu w przydomowych kompostownikach,
• część odpadów wykorzystywana była w gospodarstwach domowych do celów
opałowych (np. papier i tektura, tekstylia).
W „okresie rozliczeniowym” na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska nie były prowadzone
działania związane z odzyskiem niesegregowanych odpadów komunalnych zebranych na
terenie gminy i dostarczonych na teren składowiska odpadów w m. Szarwark. Odpady te
w całości unieszkodliwiane były na terenie tego obiektu, poprzez ich składowanie.
Dodatkowo na terenie obiektu unieszkodliwiane były: skratki, piasek i ustabilizowane
komunalne osady ściekowe, pochodzące z oczyszczalni ścieków oraz osady ze stacji
uzdatniania wody. Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej
w „okresie rozliczeniowym” zajmował się zbieraniem i transportem odpadów
wyselekcjonowanych ze strumienia odpadów komunalnych. Odpadami tymi były: odpady
opakowań z tworzyw sztucznych, opakowania papieru i tektury oraz odpady opakowań ze
szkła gospodarczego. Zbiórka tych odpadów odbywała się głównie do rozstawionych na
terenie miasta Dąbrowa Tarnowska pojemników 1,1 m3 oraz do kontenerów 7 m3,
ustawionych się przy zabudowie wielorodzinnej (osiedla, bloki). Zbiórka surowców
wtórnych z rejonów zabudowy jednorodzinnej i od podmiotów gospodarczych odbywa się
w oparciu o worki foliowe odbierane na zgłoszenie telefoniczne. Zebrane odpady
przewożone były samochodem marki Star do specjalistycznych jednostek zajmujących się
odzyskiem (recyklingiem) tego rodzaju odpadów. W okresie 2007 r. i 2008 r. na terenie
gminy prowadzona była ponadto zbiórka odpadów na terenie istniejących punktów
surowców wtórnych, do których odpady dostarczane były we własnym zakresie przez
mieszkańców gminy oraz jednostki prowadzące działalność gospodarczą.
W wyniku podjętych przez gminę Dąbrowa Tarnowska działań w „okresie
sprawozdawczym” udało się zrealizować następujące zadania:
• kontynuowano rozwój selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych poprzez zakup
dodatkowych pojemników i worków na wysegregowane odpady. W 2008 roku gmina
zakupiła dodatkowe pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów o pojemności 110 l w ilości
10 szt. Prowadzono segregację „u źródła”, z wydzieleniem trzech frakcji odpadów
opakowaniowych: papieru i tektury, szkła opakowaniowego, tworzyw sztucznych i metali.
Ww. realizowane jest poprzez zakup i przekazywanie właścicielom lub zarządcom posesji
worków foliowych o objętości 110 – 240 dm3 i określonej kolorystyce, dla każdego rodzaju
odpadów. Równocześnie zachowany został dotychczasowy system zbierania odpadów
komunalnych na terenie gminy. Na terenie miasta Dąbrowa Tarnowska rozstawiane są
kontenery typu KP-7 (łącznie 40 szt.), o pojemności 7 m3 oraz pojemniki 1,1 m3 (łącznie
10 szt.) do których kierowana jest niesegregowana część odpadów komunalnych. Na
terenie całej gminy dodatkowo obsługiwanych są pojemniki indywidualne typu V-110.
W latach 2007 i 2008 r. gmina zakupiła dodatkowe kosze uliczne w ilości 30 szt.. Część
pojemników 1,1 m3 przeznaczonych jest do selektywnej zbiórki: papieru i tektury, tworzyw
sztucznych i szkła. Odbiór odpadów z kontenerów KP-7, pojemników 1,1 m3 oraz V-110
realizowany jest specjalistycznymi pojazdami, przystosowanymi do ich opróżniania.
Częstotliwość opróżniania pojemników uzależniona jest od miejsca ich ustawienia
i szybkości napełniania, średnio 4 –5 razy w miesiącu.
Worki z wysegregowanymi odpadami: opakowań z papieru i tektury, opakowań ze szkła
oraz opakowań tworzyw sztucznych odbierane są z poszczególnych miejscowości na
terenie gminy nie rzadziej niż raz w miesiącu.
81
Zbieranie pozostałych rodzajów odpadów, wydzielanych ze strumienia odpadów
komunalnych odbywa się za pośrednictwem punktów skupu surowców wtórnych oraz
przez firmy zewnętrzne, zajmujące się zbieraniem, transportem i odzyskiem odpadów.
• w 2008 roku na terenie miasta (baza Gminnego Zakładu Gospodarki Komunalnej
w Dąbrowie Tarnowskiej) utworzono punkt zbiórki odpadów niebezpiecznych w postaci
zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
2.1.1.3.2. Gmina Bolesław
Bolesław - jedna z siedmiu gmin Powiatu Dąbrowskiego, położona jest we wschodniej
części Województwa Małopolskiego. Gmina graniczy: od wschodu z Gminą Mędrzechów,
od zachodu z Gminą Gręboszów, od południa z Gminą Olesno.
Północną naturalną granicę gminy wyznacza Wisła. Rzeka ta oddziela gminę od
Województwa Świętokrzyskiego.
Gospodarka odpadami komunalnymi
Na terenie gminy Bolesław nie prowadzi się zorganizowanej zbiórki odpadów
komunalnych zmieszanych. Prowadzi się natomiast segregację odpadów oraz zbiórkę
surowców wtórnych, która obejmuje 100% mieszkańców gminy. Selektywną zbiórkę
odpadów organizuje i nadzoruje Urząd Gminy w Bolesławiu.
Obsługą systemu usuwania posegregowanych odpadów komunalnych z terenu gminy
zajmuje się jednostka prywatna: Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Stanisław
Dziedzic. Zbiórka surowców wtórnych odbywa się w oparciu o worki foliowe. Firma
handlowo-usługowa raz w miesiącu odbiera worki z posegregowanymi odpadami, które
mieszkańcy wystawiają przed swoje posesje. Zbiórkę surowców wtórnych na terenie
gminy ww. firma rozpoczęła w roku 1998.
W latach 2001-2003 z terenu gminy Bolesław od mieszkańców łącznie zebrano:
• w roku 2003 - 51,5 Mg wyselekcjonowanych odpadów komunalnych,
• w roku 2004 - 60,4 Mg wyselekcjonowanych odpadów komunalnych,
• w roku 2005 - 65,0Mg wyselekcjonowanych odpadów komunalnych.
Funkcjonujący system zbiórki surowców wtórnych pozwolił na odzysk następujących
frakcji:
Tabela 2.82. Ilość zebranych odpadów poddanych recyklingowi.
2003
2004
2005
Mg
Mg
Mg
Makulatura
7,0
8,9
9,2
Tworzywa sztuczne
9,0
10,4
11,7
Metale
4,5
6,5
6,8
Szkło
31,0
34,6
37.3
Tekstylia
RAZEM
51,5
60,4
65,0
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Bolesław na lata 2006 – 2015, 2006 r.
Rodzaj odpadu
Wykaz firm świadczących usługi wywozu odpadów na terenie gminy Bolesław:
• „CONTECO” Sp. z o.o., ul. Brzeska 1, 33-130 Radłów, tel 14 678-30-28
• Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej z Mielca.
Biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców Gminy Bolesław w roku 2003 - 2 913, w 2004 2924, w 2005- 2932 osoby oraz masy odzyskanych z terenu gminy odpadów w formie
surowców wtórnych i wywiezionych zmieszanych odpadów obliczono wskaźnik
nagromadzenia odpadów, który w roku 2003 wyniósł 19,4 kg/M/rok, w roku 2004 22,4 kg/M/rok, w roku 2005 - 23,9 kg/M/rok.
Gmina Bolesław nie posiada własnego składowiska odpadów komunalnych, brak również
na terenie gminy oczyszczalni ścieków.
Charakterystyka ilościowa poszczególnych typów odpadów
82
Opierając się na danych zawartych w Uchwale Rady Ministrów Nr 219 w sprawie
Krajowego Planu Gospodarki Odpadami oraz w Planie Gospodarki Odpadami w Powiecie
Dąbrowskim, ilość powstających odpadów komunalnych w Gminie Bolesław obliczono
zakładając dla odpowiednich strumieni odpowiedni współczynnik nagromadzenia
odpadów na mieszkańca na terenach wiejskich.
Ilość wytworzonych (koniecznych do zagospodarowania) odpadów komunalnych
w Gminie Bolesław przedstawiono w poniższej tabeli.
Tabela 2.83. Ilość i rodzaj odpadów komunalnych wytworzonych w Gminie Bolesław.
Stan na 31.12.2005r.
Odpady komunalne wytworzone
mg/rok
Odpady z gospodarstw domowych
Odpady z budowy remontów i demontażu obiektów budowlanych
Odpady niebezpieczne wchodzące w strumień odpadów komunalnych
Łącznie
340
132
44
117
15
0
6
654
Tabela 2.84. Skład morfologiczny odpadów komunalnych wytworzonych
w gospodarstwach domowych w Gminie Bolesław
Strumień odpadu
Mg/rok
% wieś
% miasto
Odpady org. pochodzenia roślinnego
Odpady org. poch. zwierzęcego
Papier i tektura
Tworzywa sztuczne
Szkło
Metale
Odpady mineralne
frakcje drobne ( poniżej 10 mm)
Łącznie
44,3
3
7
44,3
44,3
10
27
14
34
112
340
13
1
2
13
13
3
8
4
10
33
100
32
2
2
19
14
4
8
4
5
10
100
Do oszacowania odpadów z obiektów infrastruktury, przyjęto za Krajowym Planem
Gospodarki Odpadami wskaźnik nagromadzenia tych odpadów na poziomie
45 kg/mieszkańca/rok. Ilość wytworzonych odpadów w obiektach infrastruktury w 2005
roku kształtuje się na poziomie 132 Mg/rok.
Wielkość wytworzonego strumienia odpadów wielkogabarytowych na terenie gminy
w 2005 roku wyniosła 44 Mg. Średnio w Polsce mieszkaniec wytwarza w ciągu roku
ok. 15 kg tego typu odpadów.
Do wyliczenia ilości tego rodzaju odpadów przyjęto na podstawie danych literaturowych
średni wskaźnik wytwarzania odpadów niebezpiecznych na poziomie 2 kg/M/rok.
83
Oszacowano, że na terenie gminy w 2005 roku powstało ok. 6 Mg odpadów
niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych.
Odpady budowlane
Przyjęto, że mieszkaniec gminy średnio wytwarza 40 kg na rok odpadów budowlanych
i poremontowych. Oszacowana ilość wytworzonych odpadów w 2005 roku wyniosła
ok. 117 Mg.
Odpady z ogrodów i cmentarzy
Jednostkowy wskaźnik powstawania odpadów z ogrodów i parków (80% odpady
organiczne, 20 % odpady mineralne) kształtuje się na poziomie ok. 5 kg/M. Oszacowano,
że w 2005 roku powstało ok. 12 Mg odpadów organicznych, oraz 3Mg odpadów
mineralnych.
Odpady opakowaniowe
Szacunkowe ilości powstających na terenie gminy odpadów opakowaniowych obliczono
na podstawie wskaźników opracowanych przez Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy
Opakowań w Warszawie. Przyjęto jednostkowy wskaźnik emisji na poziomie 45 kg/M/rok
(na podstawie KPGO, 2002). Stanowią one ok, 20,8 % całkowitego strumienia odpadów
komunalnych.
Tabela 2.85. Ilość poszczególnych strumieni wchodzących w skład odpadów
opakowaniowych
Strumień odpadu
Rok
Opakowania metalowe
Suma
Mg/rok
2005
20
44
54
6
5
129
Odpady z komunalnych oczyszczalni ścieków
Na terenie gminy brak tego typu odpadów z uwagi na brak oczyszczalni ścieków.
Odpady medyczne
Odpady medyczne na terenie Gminy Bolesław powstają w ośrodku zdrowia Gminnego
Zespołu Opieki Zdrowotnej.
Według danych tej jednostki w ośrodku zdrowia w Bolesławiu powstaje ok. 0,060 Mg
rocznie odpadów infekcyjnych, które są odbierane przez Małopolską Kolumnę Transportu
Sanitarnego w Tarnowie, jednostkę posiadającą stosowne zezwolenie na transport
odpadów niebezpiecznych. Odpady infekcyjne unieszkodliwiane są przez spalanie
w Spalarni Odpadów Medycznych w Szpitalu Św. Łukasza w Tarnowie.
84
2.1.1.3.3. Gmina Gręboszów
Gręboszów, według grup odpadów.
Grupy odpadów komunalnych.
Szacunkowa masa [Mg/rok]
431
167
budowlanych
Odpady z ogrodów i parków
56
149
19
Odpady z czyszczenia ulic i placów*
Odpady niebezpieczne, wchodzące w strumień odpadów
komunalnych
7
Razem
829
*Potencjalna ilość wytwarzanych na terenie gminy Gręboszów odpadów komunalnych, określona została
w oparciu o dane wskaźnikowe zawarte w KPGO (Monitor Polski Nr 11/2003), przyjęte dla 7 źródeł
powstawania odpadów (grupy odpadów) na terenach wiejskich. Przyjęte wskaźniki nagromadzenia nie
zakładają powstawania odpadów z czyszczenia ulic i placów na obszarach wiejskich.
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Gręboszów na lata 2004 – 2015.
Tabela 2.87. Szacunkowa masa wytwarzanych odpadów komunalnych w rozbiciu na
strumienie odpadów.
Strumień odpadów komunalnych
L.P.
Wskaźnik
[kg/M/r]
Szacunkowa
masa
[Mg/rok]
1.
odpady organiczne roślinne
18,80
69,92
2.
odpady organiczne zwierzęce
1,10
4,09
3.
odpady organiczne inne
2,21
8,22
4.
Odpady zielone
4,16
15,47
5.
10,64
39,57
6.
15,43
57,38
7.
1,73
6,43
8.
21,03
78,21
9.
6,77
25,18
10.
Tekstylia
4,65
17,29
11.
1,00
3,72
12.
18,89
70,25
13.
Metale
4,55
16,92
14.
1,63
6,06
15.
0,47
1,75
16.
Odpady mineralne
13,25
49,28
17.
40,28
148,80
18.
15,00
55,78
85
19.
Odpady budowlane
40,00
147,76
20.
2,00
7,44
Razem
829,52
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Gręboszów na lata 2004 – 2015.
Tabela 2.88. Ilość odpadów komunalnych zebranych w gminie Gręboszów w latach
2007-2008 [Mg/rok].
Makulatura
6.5
Mg/rok
Osiągnięty wskaźnik
2008
wzrostu 2008\2006
6.7
3%
Tworzywa sztuczne
16.5
17,0
6%
Metale
7.0
8,0
23%
Szkło
48,0
49,5
5%
Tekstylia
1.0
1,5
50%
Zmieszane
12,5
13.7
38%
Wyszczególnienie
2007
Opady niebezpieczne
0,074
7,9
Razem
98,9
104.30
21%
Źródło: Sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami dla gminy Gręboszów za okres od 01
stycznia 2007 do 31 grudnia 2008 r.
Na podstawie powyższych informacji uwidoczniono sukcesywny wzrost odebranych
odpadów komunalnych od mieszkańców gminy i zakładów użyteczności publicznej.
W analizowanym okresie sprawozdawczym 2007-2008 r. w porównaniu do roku 2006
wzrost wynosił 21%.
Powyższe dane wskazują ,że w gminie Gręboszów istnieje tendencja rosnąca w zakresie
ilości odbieranych odpadów komunalnych .Ilości powyższe zostały ustalone na podstawie
przesłanych informacji od odbiorców i wytwórców odpadów.
w przypadku odpadów segregowanych zbiórką selektywną objęto 100% mieszkańców
gminy, odbywa się na koszt gminy
w przypadku odpadów zmieszanych – odpady odbierane są na podstawie zawartych
indywidualnych umów pomiędzy mieszkańcami gminy, istniejącymi obiektami
użyteczności publicznej a firmami świadczącymi w tym zakresie usługi,
odpady niebezpieczne – odbiór akcyjny w szkołach oraz przez firmy uprawnione
zawarte z podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą,
urządzenia elektryczne są odbierane kompleksowo raz w roku od wszystkich
mieszkańców przez organizacje odzysku.
86
Tabela 2.89. Szacunkowa ilość odpadów komunalnych wytworzonych w gminie
Gręboszów w roku 2007-2008
Ilość
wytworzonych
odpadów
komunalnych
(Mg)
Liczba
Ludności
w gminie
(tys.)
Ilość wytworzonych
(Mg)
wg Planu
Gospodark
i
Odpadami
(2004r.)
wg Planu
Gospodarki
Odpadami
(2004r.)
stan
aktualny
według
prowadzon
ej przez
gminę
ewidencji
ludności
Obliczona przy
uwzględnieniu aktualnej
liczby ludności w gminie (na
podstawie prowadzonej
ewidencji gminy) oraz przy
użyciu wskaźników emisji
odpadów (Plan, 2004)
3,64 3,62
851,12
856,51
3,62
3,61
851,51
856,51
Liczba
Ludności
(tys.)
(Wyszczególnienie)
Rok 2007
2008
Biorąc pod uwagę liczbę osób zameldowanych na terenie gminy Gręboszów oraz
nasiloną migrację osób do państw Unii Europejskiej bez dokonanych okresów
wymeldowań pozwala szacować, że ilości wytwarzanych odpadów odbiegają od ilości
rzeczywistych.
Brak dokładnych danych w tym zakresie uniemożliwia dokonanie zmiany ilości odpadów
wytwarzanych ,które zostały wyliczone w oparciu o wskaźniki określone na statystycznego
mieszkańca. W związku z powyższym nakreślone w planie prognozy w zakresie
wytwarzania i gospodarowania odpadami są w niskim procencie wykonane. Gospodarka
odpadami w gminie odbywa się w oparciu o Gminny plan gospodarki odpadami oraz
„Regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie” wprowadzony uchwałą Rady
Gminy Gręboszów nr XXXI/143/2006 w dniu 27 kwietnia 2006 roku. Uchwalony
„Regulamin utrzymania porządku i czystości w gminie” nakłada na wytwórców odpadów
obowiązek przekazywania wszystkich odpadów komunalnych wytwarzanych na danej
nieruchomości firmom posiadającym zezwolenie na ich wywóz. Właściciel nieruchomości
z tytułu przekazania odpadów komunalnych zmieszanych ponosi określone koszty
ustalone na podstawie umowy podpisanej z przewoźnikiem. System odbioru zmieszanych
odpadów komunalnych od mieszkańców gminy Gręboszów funkcjonuje w gminie od 2006
roku, w chwili obecnej obejmuje jedynie 4% mieszkańców gminy. Zebrane na terenie
gminy odpady zmieszane unieszkodliwiane są poza terenem gminy na składowisku
odpadów w Tarnowie. Zgodnie z Regulaminem Właściciel nieruchomości zobowiązany
jest do gromadzenia odpadów w sposób selektywny. W zorganizowanym systemie
„selektywnej zbiórki” odpadów komunalnych objętych jest 100 % mieszkańców gminy.
Selektywna zbiórka odpadów komunalnych odbywa się na koszt gminy do pojemników lub
worków zgodnie z wytycznymi określonymi w regulaminie.
Na terenie gminy działają 2 firmy, które uzyskały stosowne zezwolenia na prowadzenie
działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości.
Są to firmy:
Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Zbigniew Dziedzic – decyzja nr
OŚ.7635/4/1262/ES Starosta Dąbrowski (na zbiór odpadów) z dnia 14.04.2006, okres
ważności do 26.01. 2016 r., decyzja Wójta Gminy Gręboszów z dnia 18.01. 2008 znak:
G III/7661/2/05 na odbiór odpadów okres ważności do 31.12.2018r.
CONTEKO Sp. z o.o.: – decyzja nr WŚ II 67636-11/04 Starosty Tarnowskiego
(na transport) z dnia 10,08.2004 – decyzja Wójta Gminy Gręboszów z dnia 22.03.2006 na
odbiór odpadów okres ważności do 10.08. 2014 r.
87
Zaprojektowany w Planie Gospodarki Odpadami system zbiórki odpadów komunalnych
w gminie nie uległ zmianom. Przyjęte w Regulaminie rozwiązania są zgodne
z założeniami Gminnego Planu Gospodarki Odpadami. W poniższych tabelach
przedstawiono dane na temat ilości odpadów komunalnych poddawanych procesom
unieszkodliwiania oraz procesom odzysku na terenie gminy w talach 2007-2008.
Tabela 2.90. Ilości i rodzaje odpadów komunalnych poddanych poszczególnym
procesom unieszkodliwiania na terenie gminy Gręboszów w latach 20072008.
Rok 2007
Rok 2008
Kod odpadu
Masa [Mg]
Oznaczenie procesu
unieszkodliwiania
Masa [Mg]
Oznaczenie
Procesu
unieszkodliwiania
20 03 01
12,5
D5.
13,7
D5
procesom odzysku na terenie gminy w latach 2006-2007.-2008
Rok 2007
Rok 2008
Kod
odpadu
Rodzaj odpadu
15 01 01
Opakowania z
papieru i tektury
6,5
6,7
15 01 07
Opakowania ze
szkła
48
49,5
15 01 09
Opakowania z
tekstyliów
1,0
15 01 02
Opakowania z
tworzyw sztucznych
16,5
17
15 01 04
Opakowania z metali
7,0
8
20 01 34
20 01 36
20 01 35
20 01 23
Baterie i
akumulatory inne niż
wymienione w 20 01
33
Masa
[Mg]
Oznaczenie
procesu
odzysku
R 14, R 15
1,5
Oznaczenie
procesu
odzysku
R 14, R 15
0,074
b. d.
2.365
1.375
1.760
b. d.
79,74
-
88,2
-
Zużyte urządzenia
Razem
Masa
[Mg]
Gospodarce odpadami komunalnymi, do roku 2007 postawiono do realizacji następujące
cele szczegółowe:
88
Objęcie 100% mieszkańców gminy zorganizowanym systemem zbiórki odpadów
komunalnych.
Deponowanie na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych nie
więcej niż 80% wytworzonych odpadów komunalnych.
Skierowanie w roku 2007 na składowiska odpadów innych niż niebezpieczne
i obojętnych nie więcej niż 82% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych
ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995).
Osiągnięcie w roku 2007 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych
odpadów:
• Opakowania z papieru i tektury:
45%
• Opakowania ze szkła:
35%
• Opakowania z tworzyw sztucznych:
22%
• Opakowania metalowe:
35%
• Opakowania wielomateriałowe:
20%
• Odpady wielkogabarytowe:
26%
• Odpady budowlane:
20%
• Odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): 22%
Objęcie do roku 2007 zorganizowaną zbiórką odpadów wszystkich mieszkańców
gminy.
Objęcie do roku 2007 zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych wszystkich
mieszkańców gminy zostało przez gminę Gręboszów zrealizowane częściowo. Od roku
1998 gmina Gręboszów prowadzi zorganizowaną zbiórkę odpadów segregowanych.
„Selektywną zbiórką” objętych jest 100 % mieszkańców gminy. Każdy mieszkaniec ma
zapewnioną możliwość segregacji odpadów – worki na odpady są bezpłatne i dostępne
w urzędzie gminy. Gmina Gręboszów zorganizowała na swoim terenie system zbiórki
frakcji odpadów zmieszanych, którą na dzień dzisiejszy objętych jest 4 % mieszkańców
gminy. Zakłada się, że w zakresie „selektywnej zbiórki” odpadów komunalnych Gmina
Gręboszów osiągnęła założony cel objęcia do roku 2007 zorganizowaną zbiórką odpadów
wszystkich mieszkańców gminy. Natomiast biorąc pod uwagę ilość mieszkańców objętych
zorganizowana zbiórką odpadów komunalnych zmieszanych utrzymuje się tendencja
znikomego wzrostu stosunku do roku 2006 (od 9 Mg 2006 do 13,7Mg w roku 2008)
.Osiągnięcie wskaźnika 100% obsługi w zakresie zbiórki odpadów komunalnych
zmieszanych w roku 2007 i 2008 nie zostało wykonane. Deponowanie na składowiskach
odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych nie więcej niż 80% wytworzonych
odpadów komunalnych. Wg danych z Urzędu Gminy w roku 2007 na składowiskach
zdeponowano 12,5 Mg w 2008 r. 13,7 Mg odpadów komunalnych. Z przedstawionych
danych należy wnioskować, że znaczna część odpadów została wprowadzona do
środowiska w sposób niekontrolowany.
Tabela 2.92. Bilans odpadów komunalnych w gminie Gręboszów pod kątem sposobu
postępowania z nimi
Wyszczególnienie
2007
2008
Szacowana masa odpadów wytworzonych (Mg)
851,12
860,18
- Domowe odpady organiczne (Mg)
82,21
81,65
- Odpady z papieru i tektury (nie opakowaniowe)
ulegające biodegradacji (Mg)
-
-
- Odpady opakowaniowe z papieru i tektury ulegające
biodegradacji (Mg)
8,5
6,5
Odpady budowlane (Mg)
177,12
188,57
Odpady ulegające biodegradacji poddane odzyskowi:
89
Odpady wysegregowane i poddane
odzyskowi/recyklingowi i unieszkodliwianiu metodami
innymi niż składowanie (Mg)
79,74
88,2
Odpady unieszkodliwione przez składowanie (Mg)
2,0
9
Odpady wprowadzone do środowiska w sposób
niekontrolowany (Mg)
b. danych
b. danych
% szacowanej ilości odpadów wytworzonych
wprowadzanych do środowiska w sposób
niekontrolowany
Bilans odpadów ulegających biodegradacji w gminie Gręboszów w latach 2007 – 2008
opracowany na podstawie danych uzyskanych z Urzędu Gminy i założeń Krajowego
Planu Gospodarki Odpadami (2003r.) i Gminnego Planu Gospodarki Odpadami (2004r.),
Tabela 2.93. Bilans odpadów ulegających biodegradacji w gminie Gręboszów w
latach 2007 – 2008 (wyliczenia przy uwzględnieniu założeń Planu gospodarki
odpadami, 2004r.)
Wyszczególnienie
2007
Bazowa ilość odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji wytworzonych gminie w roku 1995
Mg/rok (Krajowy Plan Gospodarki Odpadami, 2002)
Ilość wytworzonych w gminie odpadów ulegających
biodegradacji (Plan, 2004) (Mg/rok)
2008
149,12
196,33
196,67
Ilość unieszkodliwionych odpadów z papieru
i tektury (nie opakowaniowych) Mg/rok
-
-
Ilość unieszkodliwionych odpadów opakowaniowych
z papieru i tektury (Mg/rok)
6,5
6,7
Szacowana ilość domowych odpadów organicznych
z terenów wiejskich zagospodarowanych we
własnym zakresie (Plan, 2004) (Mg/rok)1)
81,57
81,23
Łączna ilość odpadów ulegających biodegradacji
poddanych odzyskowi (Mg)
88,07
87,93
Ilość unieszkodliwionych odpadów zielonych (Mg/rok)
Łączna ilość odpadów ulegających biodegradacji
poddanych odzyskowi (%)
45%
45%
ilość odpadów ulegających biodegradacji poddana
unieszkodliwieniu przez składowanie (Mg)
108,26
108,74
Ilość odpadów ulegających biodegradacji poddana
unieszkodliwieniu przez składowanie (% w stosunku
do roku 1995)
72%
72%
90
W analizowanych latach zrealizowano cel zredukowania do 83% ilości składowanych
odpadów ulegających biodegradacji. Cel ten zrealizowano przy założeniu, że wszystkie
domowe odpady organiczne powstające na terenach wiejskich są zagospodarowane
przez mieszkańców we własnym zakresie. Na podstawie dostępnych danych dotyczących
ilości odpadów zebranych selektywnie i wysegregowanych w sortowniach oraz ilości
odpadów poddanych odzyskowi w latach 2007-2008 przedstawia niżej zamieszczona
tabela.
Tabela 2.94. Ilość odpadów komunalnych poddanych odzyskowi/recyklingowi
i unieszkodliwianiu na terenie gminy Gręboszów).
2007
2008
Wyszczególnienie
Ilość
wytworzonych
odpadów w 2007
r
Mg
% masy
odpadów
danego
typu
uzyskany
Ilość
%
wytworzonych
Opakowań
odpadów w 2008
przewidywany
r
w/g planu g
Mg
.odp.
% masy
odpadów
danego
typu
uzyskany
%
Opakowań
przewidyw
any
w/g planu g
Papier i tektura
6,5
11,1
45
6,7
11,4
45
Szkło
Tworzywa
sztuczne
Metale
48
65,7
35
49,5
67,8
35
16,5
66,2
22
17
68
22
7
42
35
8
48
35
Opakowania wielo
materiałowe
1
16%
20%
0,0
0,0
Odpady
b. d
b. d
b. d
b. d
wielkogabarytowe
Odpady
b.d
b. d
b. d
b. d
budowlane
Odpady
0.074
1%
22%
5.7
72%
22%
niebezpieczne
Razem
79.074
93,6
% szacowanej
masy
9%.
11%
wytworzonych
odpadów) (p.g)
Przedstawione w powyższej tabeli wyniki wskazują, że dla trzech strumieni odpadów
zrealizowano zakładane limity odzysku i recyklingu:
• opakowania ze szkła – osiągnięty limit: 67,8 %, zakładany limit: 35%,
• opakowania z tworzyw sztucznych – osiągnięty limit: 68%, zakładany limit: 22%,
• opakowania metalowe – osiągnięty limit: 48%, zakładany limit: 35%.
W przypadku pozostałych strumieni odpadów (powyższa tabela )jest brak danych.
Łącznie wyselekcjonowano w gminie w latach 2007 i 2008 odpowiednio 9% i11% (wraz
z tekstyliami) szacowanej masy wytworzonych odpadów komunalnych. Zgodnie
z zapisami Planu gospodarki odpadami dla Gminy Gręboszów dla osiągnięcia założonych
celów określono, że konieczne jest podjęcie następujących kierunków działań w zakresie
gospodarki odpadami komunalnymi:
Podnoszenie świadomości społecznej obywateli, w szczególności w zakresie
minimalizacji wytwarzania odpadów.
91
Wprowadzanie systemowej gospodarki odpadami komunalnymi w układzie
ponadlokalnym, poprzez współutworzenie Powiatowego Zakładu Zagospodarowania
Odpadów.
Podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym
uwzględnieniem rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji.
Wdrażanie systemu i rozwój selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych
i budowlanych.
Wdrażanie systemu eliminacji odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów
komunalnych, ich zbierania i unieszkodliwiania.
Redukcja w odpadach kierowanych na składowiska odpadów innych niż niebezpieczne
i obojętnych zawartości składników ulegających biodegradacji,
Inwentaryzacja i bieżąca likwidacja nielegalnych składowisk odpadów.
W Gminie Gręboszów główne działania z zakresu gospodarki odpadami skierowane są na
prowadzenie selektywnej zbiórki surowców wtórnych plastik, szkło, złom , makulatura.
Kolejne swoje działania gmina skoncentrowała w kierunku podnoszenia świadomości
społecznej mieszkańców, w szczególności w zakresie minimalizacji wytwarzania
odpadów. W ramach tego kierunku w latach 2007-2008 organizowano konkursy
ekologiczne z udziałem młodzieży szkolnej. W latach 2007 – 2008 nie zrealizowano
żadnej
inwestycji
związanej
z wdrażaniem
selektywnej
zbiórki
odpadów
wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych. W ramach działań zmierzających
do zapobiegania i minimalizacji powstawania odpadów realizowano głównie zadania
z zakresu zbiórki selektywnej i podnoszenia świadomości ekologicznej . Mając na uwadze
coraz skuteczniejsze działania w kierunku odzysku opakowań Gmina Gręboszów
podpisała umowę partnerską z gminą Żabno o nawiązaniu współpracy poprzez
zawiązanie partnerstwa w celu realizacji projektu „Ochrona środowiska poprzez
organizację selektywnej zbiórki odpadów i ich zagospodarowanie przez odzysk z terenów
gmin powiatów Tarnowskiego i Dąbrowskiego - Gminne Centrum Recyklingu
w Niedomicach”. W związku z otrzymaniem dofinansowania z Norweskiego Mechanizmu
Finansowego (zakres współpracy dotyczy przede wszystkim realizacji projektu w zakresie
zbiórki odpadów (szkło, papier, plastik), a następnie zagospodarowanie przez Gminę
Żabno ich poprzez odzysk i przygotowanie do dalszego recyklingu wymienionych
rodzajów odpadów. W Gminie Gręboszów nie przeprowadzono dokładnej inwentaryzacji
miejsc nielegalnego składowania odpadów. W związku z tym brak jest informacji na temat
powierzchni „dzikich wysypisk”, ich lokalizacji i kubatury. Założono natomiast, iż
w gminnym, zorganizowanym systemie „zbiórki selektywnej” odpadów komunalnych
uczestniczy 100% mieszkańców tej gminy. I w związku z powyższym złożono również, że
w tym zakresie gmina zrealizowała cel objęcia 100% mieszkańców zorganizowaną
zbiórką odpadów. Znacznie gorzej wygląda sytuacja dotycząca zbiórki odpadów
zmieszanych dlatego też do środowiska w sposób niekontrolowany trafiają odpady na tzw.
dzikie wysypiska ,ponadto należy przypuszczać , że są również spalane w piecach itp..
Potwierdzeniem tego stanu jest mała ilość zawartych umów z firmą wywozową odpadów
komunalnych. W gminie prowadzone są działania edukacyjno – informacyjne zmierzające
do zapobiegania i minimalizacji powstawania odpadów.
92
2.1.1.3.4. Gmina Mędrzechów
Mędrzechów – jedna z 7-miu gmin Powiatu Dąbrowskiego położona jest we wschodniej
części Województwa Małopolskiego, na Równinie Tarnobrzeskiej na północnym skraju
Powiśla Dąbrowskiego.
Gmina graniczy: od wschodu z Gminą Szczucin, od południa z Gminami Dąbrowa
Tarnowska i Olesno, od zachodu z Gminą Bolesław, od północy z Gminami
zawiślańskimi; Nowym Korczynem i Pacanowem.
Administracyjnie gminę tworzy siedem sołectw położonych na powierzchni 44,4km2. Są to:
Mędrzechów, Wola Mędrzechowska, Grądy, Wólka Grądzka, Kupienin, Odmęt i Wójcina
Gospodarka odpadami komunalnymi
Zbiórka odpadów z terenu Gminy Mędrzechów prowadzona jest fragmentarycznie.
Odpady komunalne z obiektów użyteczności publicznej (Urząd Gminy, gminne jednostki
organizacyjne) oraz niektórych podmiotów gospodarczych odbiera kilka specjalistycznych
firm. Rocznie wywozi się ok. 5 Mg odpadów zmieszanych. Firmy te lokują zmieszane
odpady komunalne na składowiskach odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne poza
terenem Gminy.
Od roku 1998 z terenu gminy odbierane są odpady segregowane; tworzywa sztuczne,
złom, tekstylia, szkło, od roku 2004 makulatura.
Odpady segregowane odbierane są z gospodarstw domowych jeden raz w miesiącu.
Zebrane w ten sposób odpady użytkowe kierowane są do odzysku.
Ilość wysegregowanych odpadów zebranych z terenu gminy w latach 2003-2005
Tabela 2.95. Zbiórka odpadów komunalnych zmieszanych i wyselekcjonowanych
z terenu gm. Mędrzechów w latach 2003 -2005 według danych
Przedsiębiorstwa Handlowo- Budowlanego St. Dziedzica.
Tworzywa
Szkło
Metale
Papier i
Rok
sztuczne
Ogółem
Mg
Mg
Tektura
Mg
2003
37
12
6,5
55,5
2004
36
10
5
7,5
58,5
2005
37
12,0
6,5
9
64,5
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Mędrzechów na lata 2006 – 2015.
Unieszkodliwianie odpadów
Na terenie gminy Mędrzechów brak jest gminnego składowiska odpadów innych niż
niebezpieczne i obojętne.
Biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców gminy Mędrzechów i masę odzyskanych z terenu
gminy surowców wtórnych oraz wywiezionych zmieszanych odpadów obliczono wskaźnik
nagromadzenia odpadów, który w roku 2003 wyniósł 16,6 kg/M/rok, w roku 2004 – 17,4
kg/M/rok, w roku 2005 - 19,1 kg/M/rok.
Wytwarzanie odpadów
Dla potrzeb niniejszego planu ustalono bilans odpadów powstających w sektorze
komunalnym w oparciu o dane wskaźnikowe.
Opierając się na danych zawartych w Uchwale Rady Ministrów nr 219 w sprawie
Krajowego Planu Gospodarki Odpadami oraz w Planie Gospodarki Odpadami w Powiecie
Dąbrowskim, ilość powstających odpadów komunalnych w Gminie Mędrzechów obliczono
zakładając dla odpowiednich strumieni odpowiedni współczynnik nagromadzenia
odpadów na mieszkańca na terenach wiejskich. Przy omawianiu konkretnych strumieni
odpadów wchodzących w skład odpadów komunalnych podano przyjęte współczynniki.
93
Na podstawie ich wartości oraz ilości mieszkańców oszacowano, że w 2005 roku
wytworzono łącznie ok. 813 Mg/rok odpadów komunalnych, z czego najwięcej pochodzi z
gospodarstw domowych (423Mg/rok), obiektów infrastruktury (164 Mg/rok) i odpadów
budowlanych (146 Mg/rok).
Pozostałe ilości odpadów komunalnych przedstawiają się następująco:
Odpady zielone
18 Mg/rok
Wielkogabarytowe
55 Mg/rok
Niebezpieczne
7 Mg/rok.
Ilość wytworzonych (koniecznych do zagospodarowania) odpadów komunalnych
w Gminie Mędrzechów przedstawiono w tabeli.
Tabela 2.96. Ilość i rodzaj odpadów komunalnych wytworzonych w Gminie
Mędrzechów. Stan na 31.12.2005r.
Odpady z budowy remontów i demontażu obiektów budowlanych
Odpady niebezpieczne wchodzące w strumień odpadów komunalnych
Łącznie
Mg/rok
423
164
55
146
18
0
7
813
Odpady komunalne z gospodarstw domowych
Dla celów oszacowania ilości odpadów komunalnych z gospodarstw domowych przyjęto
wskaźniki generowania poszczególnych strumieni odpadów wg Krajowego Planu
Gospodarki Odpadami.
w gospodarstwach domowych w Gminie Mędrzechów.
Mg/rok
% wieś
Strumień odpadu
55
13
4
1
8
2
Papier i tektura
55
13
Tworzywa sztuczne
55
13
13
3
Szkło
34
8
Metale
17
4
Odpady mineralne
42
10
Frakcje drobne ( poniżej 10 mm)
140
33
Łącznie
423
100
% miasto
32
2
2
19
14
4
8
4
5
10
100
Do oszacowania ilości powstających tego typu odpadów przyjęto za Krajowym Planem
Gospodarki Odpadami wskaźnik nagromadzenia tych odpadów na poziomie
45 kg/mieszkańca/rok. Ilość wytworzonych odpadów w 2005 roku kształtuje się na
poziomie 164 Mg/rok.
94
Tabela 2.98. Skład morfologiczny odpadów z obiektów infrastruktury
Strumień odpadu
Mg/rok
%
16,5
10
Papier i tektura
49
30
Tworzywa sztuczne
49
30
5
3
Szkło
16,5
10
Metale
8
5
Odpady mineralne
8
5
Frakcja drobna [<10mm]
12
7
Łącznie
164
100
Źródło: KPGO na podstawie danych opracowanych przez IETU
ok. 15 kg tego typu odpadów. Tabela poniżej przedstawia przeciętny skład morfologiczny
odpadów wielkogabarytowych.
Tabela 2.99. Skład morfologiczny odpadów wielkogabarytowych
Strumień odpadu
Mg/rok
%
Drewno
33
60
Metale
16,5
30
Inne [balastowe,materace,plastik itp.]
5,5
10
Łącznie
55
100
Źródło: KPGO na podstawie danych opracowanych przez IETU
Wywozem odpadów komunalnych zajmuje się Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki
Komunalnej w Mielcu.
2.1.1.3.5. Gmina Olesno
Ponieważ w gminie Olesno nie przeprowadzono kompleksowych badań dotyczących
ilości wytwarzanych odpadów, analizę ilości powstawania odpadów w gminie
przeprowadzono na podstawie ilości odpadów zbieranych i poddawanych
odzyskowi/unieszkodliwianiu uwzględniając przy tym istniejącą obecnie w gminie sytuację
demograficzną: Dane uzyskane z gminy zweryfikowano uwzględniając:
• stopień objęcia mieszkańców zorganizowaną zbiórka odpadów;
• szacowaną ilość odpadów organicznych, które na terenach wiejskich z zabudową
jednorodzinną poddawane są odzyskowi (karmienie zwierząt, kompostowanie na
przydomowych kompostownikach).
• ilość odpadów opakowaniowych oraz baterii poddanych odzyskowi, recyklingowi
i unieszkodliwieniu.
Tabela 2.100. Ilość odpadów komunalnych zebranych w gminie Olesno w latach
2005-2008 [Mg/rok],
wyszczególnienie
Mg/rok
2005 2006 2007 2008 2009 2010
Makulatura
2,3
2,6
Tworzywa sztuczne
Metale
1,5
87
2,9
1,8
166
2,9
Szkło
Zmieszane
1,4
1,2
1,1
1,3
1,5
1,3
118,4 77,1
2,7
2,4
1,2
66,7
2,2
1,1
78,2
2,3
52,5 226,46238,42267,14 274,2 291,6
95
Opady niebezpieczne
0,095 0,105
0,070 0,090 0,085
razem
146,2 399,8 362,42349,21345,49374,59
Źródło: Sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami Gminy Olesno za okres od
01.01.2009 r. do 31.12.2010 r.
Po uwzględnieniu aktualnej liczby ludności w gminie Olesno (na podstawie prowadzonej
przez gminę ewidencji ludności), danych dotyczących ilości odpadów zebranych w gminie,
zakładanych ilości domowych odpadów organicznych wykorzystywanych przez
mieszkańców we własnym zakresie, szacowana ilość wytworzonych w gminie odpadów
komunalnych wyniosła: w roku 2009 - 1 748,12 Mg (0,22 Mg/mieszkańca/rok) w roku
2010- 1 752,52 Mg (0,22 Mg/mieszkańca/rok)
Ilość ta istotnie różni się od przyjętej w planie gospodarki odpadami dla gminy Olesno.
Różnica wyniosła w roku 2009 około 7,5 %, zaś w roku 2010 około 8%. Różnicę tę
obrazuje poniższa tabela.
Tabela 2.101. Szacunkowa ilość odpadów komunalnych wytworzonych w gminie
Olesno w roku 2009 i 2010
Ilość
wytworzonych
odpadów
komunalnych
(Mg)
Liczba
Ludności w
gminie
(tys.)
Ilość wytworzonych
(Mg)
Ilość
wytworzonych
odpadów
komunalnych
(Mg)
wg Planu
Gospodarki
Odpadami
(2004r.)
wg Planu
Gospodarki
Odpadami
(2004r.)
stan aktualny
według
prowadzonej
przez gminę
ewidencji
ludności
Obliczona przy
uwzględnieniu aktualnej
liczby ludności w gminie
(na podstawie
prowadzonej ewidencji
gminy) oraz przy użyciu
wskaźników emisji
odpadów (Plan, 2004)
Szacunki
własne
Rok 2009
7,851
1 881,14
7,946
1 907,04
1 748,12
Rok 2010
7,863
1 909,49
7,966
1 911,84
1 752,52
Liczba
Ludności
(tys.)
Wyszczególni
enie
Źródło: Sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami Gminy Olesno za okres od
01.01.2009 r. do 31.12.2010 r.
Porównując szacunkowe ilości odpadów wytworzonych (Plan, 2004) a ilością faktycznie
zebraną przez firmy wywozowe nasuwa się kilka wniosków. Próbując wyjaśnić powstałą
różnicę:
• należy stwierdzić, że systemem zbiórki odpadów komunalnych objęta była
w analizowanym okresie tylko niewielka część gospodarstw domowych z terenu gminy
Olesno. Jak wykazano wcześniej, w zorganizowanej zbiórce odpadów komunalnych
uczestniczyło ok. 40 - 45% lokalnej społeczności.
• zagospodarowanie części odpadów przez samych wytwórców ma znaczny wpływ na
wynik ilościowy odpadów zebranych a także wiąże się z odmienną strukturą
morfologiczną odpadów wytworzonych i zebranych
• można postawić tezę, że na etapie planowania gospodarki odpadami zawyżony został
nieznacznie wskaźnik wytwarzania odpadów.
Potwierdzeniem wątpliwości, co do wielkości przyjętych w planie gospodarki odpadami dla
gminy Olesno, za planem krajowym wskaźników prognostycznych (zbyt duże wartości)
jest wniosek ze Sprawozdania z realizacji krajowego planu gospodarki odpadami (2005).
96
W sprawozdaniu oceniono, że wyliczone dla Polski prognozy są zawyżone w stosunku do
rzeczywistych zmian.
Na dzień dzisiejszy na terenie gminy działa 6 firm, które uzyskały stosowne zezwolenia na
prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości. Są to firmy:
• Przedsiębiorstwo Usługowo- Produkcyjne STOLBET sp. z o.o.:
o
decyzja Wójta Gminy Olesno na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości, nr 7637/1/10 z roku 2010r., okres ważności do styczeń 2010r.,
• Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej TRANS-FORMERS KARPATIA sp. z o.o.:
o
decyzja Wójta Gminy Olesno na usuwanie odpadów komunalnych stałych,
nr 7637/1/04 z dnia 26,05,2004r., okres ważności do 15.06.2014r.,
• Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością „CONTEKO"- Radłów;
o
nr 7637/1/06 z dnia 06.12.2006r., okres ważności do 21.12.2016.,
• Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Spółka z o.o. Mielec:
o
nr 7637/1/08 z dnia 03.04.2008r., okres ważności do 20.04.2018r.,
• Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. Tarnów,
o
- decyzja Wójta Gminy Olesno na odbieranie odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości, nr 7637/2/10 z 2010r., okres ważności do IV 2010r.,
• Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Oleśnie:
o
umowa zawarta pomiędzy Urzędem Gminy Olesno a Gminnym Zakładem
Gospodarki Komunalnej w Oleśnie z dnia 29 marca 2004 roku na utrzymywanie
czystości na terenie gminy, w tym likwidacja dzikich wysypisk śmieci.
Poniższa tabela przedstawia ilość odpadów komunalnych zebranych na terenie gminy
Olesno przez wymienione podmioty.
procesom odzysku na terenie gminy w latach 2009-2010.
Rok 2008
Rok 2009
Rok 2010
Kod
odpadu
Rodzaj odpadu
Masa
IMgl
20 01 01
Papier i tektura
1,0
0,8
0,8
15 01 01
Opakowania z papieru i
tektury
0,2
0,3
0,5
15 01 07
2,4
Oznaczen
ie procesu
odzysku
Masa
|Mg|
Oznaczenie
procesu
odzysku
Masa
IMg]
2,2
R 14,
2,3
R 15
1.1
R 14, R 15
15 01 02
Opakowania z tworzyw
sztucznych
1,3
1,2
20 01 40
metale
76,1
65
77
15 01 04
Opakowania z metali
1
1,7
1,2
20 01 33*
Baterie i akumulatory
łącznie z bateriami i
akumulatorami
wymienionymi w 16 06
01, 16 06 02 lub
16 06 03 oraz
niesortowane baterie
i akumulatory
zawierające te baterie
Razem
Oznaczenie
procesu
odzysku
R 14,R 15
b.d.
0,070
82,07
b.d.
0,090
b.d.
0,085
71,29
-
82,99
-
Źródło: Sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami Gminy Olesno za okres od 01.01.2009 r.
do 31.12.2010 r.
97
2.1.1.3.6. Gmina Radgoszcz
Szacunkową ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Radgoszcz
obliczono na podstawie dostępnych danych wskaźnikowych.
Informacje dotyczące ilości wytwarzanych w przedmiotowej gminie odpadów
komunalnych, w rozbiciu na poszczególne grupy odpadów, przedstawiają poniższe
zestawienia tabelaryczne.
Radgoszcz, według grup odpadów.
Szacunkowa
masa [Mg/rok]
852
331
110
Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych
294
37
komunalnych
Razem
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Radgoszcz na lata 2004 – 2015.
15
1 639
Tabela 2.104. Ilość odpadów komunalnych z gospodarstw domowych,
wytwarzanych na terenie gminy Radgoszcz.
Skład odpadów z gospodarstw domowych
Szacunkowa
masa [Mg/rok]
111
8
17
Papier i tektura
111
Tworzywa sztuczne
111
26
Szkło
68
Metale
34
Odpady mineralne
85
Frakcja drobna (< 10 mm)
281
Razem
852
98
Tabela 2.105. Ilość odpadów komunalnych z obiektów infrastruktury, wytwarzanych
na terenie gminy Radgoszcz.
Szacunkowa
masa [Mg/rok]
Skład odpadów z obiektów infrastruktury
33
-
-
Papier i tektura
99
Tworzywa sztuczne
99
10
Szkło
33
Metale
17
Odpady mineralne
17
23
Razem
331
Przyjmując za KPGO wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla
obszarów wiejskich, szacunkową ilość wytwarzanych odpadów komunalnych w gminie
Radgoszcz, w rozbiciu na wydzielone wyżej strumienie odpadów przedstawia tabela
poniżej.
Wskaźnik
[kg/M/r]
Szacunkowa
masa
[Mg/rok]
1. Odpady organiczne roślinne
18,80
138,10
2. Odpady organiczne zwierzęce
1,10
8,08
3. Odpady organiczne inne
2,21
16,23
4. Odpady zielone
4,16
30,56
5. Papier i tektura (nieopakowaniowe)
10,64
78,16
6. Opakowania z papieru i tektury
15,43
113,35
7. Opakowania wielomateriałowe
1,73
12,71
8. Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe)
21,03
154,09
9. Opakowania z tworzyw sztucznych
6,77
49,73
10. Tekstylia
4,65
34,16
11. Szkło (nieopakowaniowe)
1,00
7,35
18,89
138,26
13. Metale
4,55
33,42
1,63
11,97
0,47
3,45
13,25
97,33
40,28
295,00
18. Odpady wielkogabarytowe
15,00
110,19
L.P.
99
40,00
292,84
20. Odpady niebezpieczne
2,00
14,69
Razem
1 639,67
Jak wynika z powyższej tabeli, największy udział w strumieniu odpadów komunalnych
wytwarzanych na terenie omawianej gminy mają odpady budowlane oraz drobna frakcja
popiołowa. Gmina Radgoszcz prowadzi indywidualną politykę w zakresie zbiórki
i usuwania odpadów komunalnych. Informacje na temat aktualnego stanu zbiórki
i transportu odpadów komunalnych nie zebrano drogą ankietyzacji firm świadczących
usługi w tym zakresie, a także na podstawie bezpośrednich rozmów przeprowadzonych
z przedstawicielami gminy.
Dla zapewnienia skutecznej ochrony środowiska naturalnego przed odpadami, Rada
Gminy w Radgoszczy ustaliła Szczegółowe Zasady Utrzymania Czystości i Porządku na
terenie Gminy Radgoszcz. W konsekwencji tych ustaleń, gospodarka odpadami w gminie
odbywa się w oparciu o powszechnie obowiązujący „regulamin” utrzymania czystości
i porządku na terenie gminy, wprowadzony uchwałą Rady Gminy 6 marca 2002 roku. Na
terenie omawianej gminy brak jest systemu pełnej i wiarygodnej ewidencji gospodarstw
domowych objętych zorganizowanym systemem zbiórki i unieszkodliwiania odpadów
komunalnych. Wszyscy mieszkańcy gminy mają zapewnioną możliwość uczestnictwa we
wprowadzonym systemie – trudno jest natomiast oszacować procent mieszkańców
objętych zbiórką. Gmina nie prowadzi rejestru gospodarstw domowych objętych
funkcjonującym systemem wobec tego brak jest rzeczywistych danych na temat liczby
mieszkańców biorących udział w procesie kontrolowanego usuwania i unieszkodliwiania
odpadów. Organizacją i nadzorem systemu gospodarki odpadami na terenie gminy
zajmuje się Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Radgoszczy. Realizacją zadań
z zakresu zbiórki i usuwania odpadów komunalnych z terenu gminy zajmuje się
wyspecjalizowana jednostka dysponująca specjalistycznymi środkami transportu,
a mianowicie Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej. Jak już
wspomniano powyżej, usługi w zakresie zbiórki i usuwania zmieszanych odpadów
komunalnych z terenu omawianej gminy świadczy Gminny Zakład Gospodarki
Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej. Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej
w Dąbrowie Tarnowskiej na terenie przedmiotowej gminy obsługuje sieć punktów
gromadzenia zmieszanych odpadów komunalnych.
Z terenu gminy Radgoszcz omawiana jednostka wywozowa łącznie usunęła:
• w roku 2001 – 91 Mg odpadów komunalnych,
• w roku 2002 – 184 Mg,
• w roku 2003, jednostka ta usunęła odpady komunalne w ilości 229 Mg.
Odbiór gromadzonych odpadów odbywa się z częstotliwością raz na dwa tygodnie lub raz
na miesiąc. Zebrane z terenu gminy odpady wywożone są na składowisko odpadów
komunalnych w Dąbrowie Tarnowskiej. W chwili obecnej w zasadzie każdy mieszkaniec
ma zapewnioną możliwość pozbywania się odpadów w sposób zgodny z zasadami
ochrony środowiska. Gmina jednak nie posiada danych dotyczących gospodarstw
domowych uczestniczących w zorganizowanym systemie zbiórki i unieszkodliwiania
odpadów komunalnych. Braku nadzoru ze strony Gminy nad sposobem postępowania
mieszkańców z wytwarzanymi odpadami powoduje, że znaczna część powstającego
strumienia odpadów nadal pozostaje poza kontrolą, rezultatem czego z kolei jest często
nielegalne wprowadzanie odpadów do środowiska – a więc powstawanie „dzikich
wysypisk” odpadów bytowych. Na terenie gminy Radgoszcz mieszkańcy gminy mają
zapewnioną możliwość realizowania programu selektywnej zbiórki odpadów
komunalnych, pozwalającej poprzez „odzysk surowców wtórnych ze strumienia odpadów
komunalnych” na znaczne ograniczenie ilości odpadów kierowanych na składowiska.
Urząd Gminy w Radgoszczy podejmując próbę wprowadzenia na obszarze gminy
100
segregacji odpadów oraz ich selektywnej zbiórki wyznaczył w gminie „sieć punktów do
selektywnego gromadzenia odpadów”, wyposażonych w specjalne pojemniki. Na
obszarze gminy zorganizowano 7 ww. punktów, do obsługi których wykorzystywane jest
35 sztuk pojemników o poj. 1100 litrów. Każdy punkt wyposażony jest w zestaw
pojemników o odpowiedniej kolorystyce, a mianowicie:
- szkło białe – kolor biały,
- szkło kolorowe – kolor zielony,
- makulatura – kolor niebieski,
- plastik – kolor pomarańczowy,
- metale – kolor brązowy.
Każdy mieszkaniec rozpatrywanej gminy ma zapewnioną możliwość uczestnictwa
w zorganizowanym systemie oraz prawo do korzystania z rozstawionych na jej terenie
pojemników, zgodnie z ich przeznaczeniem. Pomimo jednak stworzonych przez Gminę
warunków do selektywnego gromadzenia odpadów, zorganizowany system nie przynosi
oczekiwanych rezultatów – samo rozstawienie pojemników nie rozwiązało „problemu
odpadowego”. Na podstawie obserwacji funkcjonowania systemu stwierdza się
u mieszkańców gminy brak nawyków segregacji odpadów, skutkiem czego jest
niewłaściwe, niezgodne z przeznaczeniem wykorzystywanie rozstawionych pojemników,
tj. napełnianie ich frakcją odpadów komunalnych zmieszanych. Konsekwencją takiej
postawy jest brak odzysku surowców wtórnych. Wobec powyższego, działaniem
koniecznym do podjęcia na terenie omawianej gminy jest zorganizowanie i wdrożenie
takiego systemu „zbiórki selektywnej”, który pozwoli na odzysk surowców wtórnych, a tym
samym ograniczenie ilości odpadów kierowanych do składowania. Istniejący obecnie
w gminie system „zbiórki selektywnej” wymaga zatem rozwoju i modyfikacji,
pozwalających na osiągnięcie pozytywnych efektów (odzysku surowców wtórnych).
Działaniom o charakterze techniczno-organizacyjnym winna towarzyszyć szeroka akcja
edukacyjna, wyjaśniająca mieszkańcom celowość i sens selektywnej zbiórki oraz
wykazująca jej korzyści ekonomiczno-środowiskowe. Należy bowiem pamiętać, że
skuteczność podejmowanych działań w dziedzinie gospodarki odpadami w dużym stopniu
zależy od świadomości ekologicznej lokalnej społeczności. Konieczne jest zatem stałe
i systematyczne oddziaływanie na świadomość mieszkańców gminy. Proces ten wymaga
większego zaangażowania mieszkańców i władz Gminy. Na podstawie informacji
uzyskanych z Urzędu Gminy, dane dotyczące ilości odpadów komunalnych łącznie
zebranych w gminie w wyniku funkcjonującego „systemu zbiórki” w latach 2001-2003,
przedstawiono w poniższej tabeli:
Tabela 2.107. Ilość odpadów komunalnych zebranych w gminie w latach 2001-2003.
Wyszczególnienie
Jednostka
Łącznie odpady komunalne
z terenu gminy.
Mg/rok
2001
Ilość
2002
2003
91
184
229
Z porównania ilości odpadów komunalnych wytworzonych w gminie, wyznaczonej
w oparciu o wskaźniki, a ilości odpadów zebranych z terenu gminy Radgoszcz wynika, iż
funkcjonujący w chwili obecnej system zbiórki odpadów komunalnych, w stosunku do
innych gmin nie jest zadowalający, bowiem ilość zbieranych odpadów stanowi niewiele
ponad 14 % ogólnej ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie przedmiotowej
gminy. Odpady budowlane wchodzące w strumień odpadów komunalnych i stanowiące
znaczną, przeważającą ilość strumienia wytwarzanych odpadów (ok.18%)
wykorzystywane są aktualnie przez mieszkańców we własnym zakresie do utwardzania
dróg i niwelacji terenów budowlanych. Z uwagi na rolniczy charakter omawianej gminy,
a przez to dominujący sposób ogrzewania w gospodarstwach domowych, tj. indywidualne
piece węglowe, niewłaściwą praktyką postępowania z niektórymi odpadami, zwłaszcza
101
z odpadami z tworzyw sztucznych (ze względu na wynikające z tego zagrożenia) jest ich
spalanie w okresie zimowym w domowych kotłach. Sytuacja ta może ulec zmianie pod
wpływem szeroko i dobrze prowadzonej edukacji ekologicznej. Dlatego też Gmina
powinna w sposób ciągły podejmować działania, których celem będzie kształtowanie
właściwego stosunku lokalnej społeczności do zagadnień postępowania z odpadami oraz
spowoduje zmianę dotychczasowego, niewłaściwego postępowania mieszkańców
z odpadami posiadającymi wartość surowcową. Na terenie przedmiotowej gminy nie
uporano się jeszcze z „dzikimi wysypiskami” śmieci. W omawianej gminie funkcjonuje co
najmniej kilka nielegalnych wysypisk odpadów bytowych w lasach, rowach czy
naturalnych zagłębieniach terenu. Zaobserwowane, istniejące na terenie gminy „dzikie
wysypiska”, na dzień dzisiejszy nie zostały zinwentaryzowane, a dbałość o stan sanitarny
wsi oraz stan środowiska przyrodniczego wymaga ich likwidacji. Z informacji uzyskanych
z Urzędu Gminy wynika, iż liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych na terenie
gminy wynosi: 152. Spośród tej liczby nieliczna liczba podmiotów posiada wymagane
prawem uregulowania w tym zakresie (uzyskanie stosownych pozwoleń), co może
wynikać z faktu wytwarzania odpadów w ilościach poniżej wymaganego ustawą
o odpadach progu: 100 kg odpadów niebezpiecznych lub 5 tys. Mg odpadów innych niż
niebezpieczne w ciągu roku. Nieliczne również podmioty wywiązują się z określonego
ustawą o odpadach obowiązku przedkładania informacji o wytwarzanych odpadach oraz
sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, tzn. w przypadku wytwarzania
odpadów niebezpiecznych w ilości do 100 kg rocznie albo powyżej 5 Mg rocznie odpadów
innych niż niebezpieczne. Skutkiem tego jest brak dokładnej inwentaryzacji powstających
odpadów i wiarygodnego zbilansowania powstającego strumienia odpadów. Ustawa
o odpadach jednoznacznie określa sposób zbierania i postępowania z odpadami
powstającymi w sektorze gospodarczym. Odpady, których powstawaniu nie udało się
zapobiec lub ograniczyć ich ilości, bez względu na stopień szkodliwości, winny być
w pierwszej kolejności wykorzystywane lub unieszkodliwiane w sposób bezpieczny dla
środowiska. Ostatecznością winno być unieszkodliwianie poprzez składowanie odpadów
na składowiskach.
Każdy wytwórca odpadów ma obowiązek:
• segregowania odpadów (na ile to jest możliwe),
• ograniczenia do niezbędnego minimum czasowego magazynowania, jeśli wynika to
z przyczyn technologicznych, technicznych lub transportowych,
• magazynowania odpadów w sposób zabezpieczający środowisko i zdrowie ludzi przed
szkodliwym ich oddziaływaniem,
• magazynowania odpadów od ich wytworzenia do odzysku lub unieszkodliwienia nie
dłużej niż 1 rok, w przypadku przekazywania do składowania, oraz nie dłużej niż 3 lata
w przypadku odzysku lub unieszkodliwiania tych odpadów (za wyjątkiem składowania),
• odzysku (lub unieszkodliwiania gdy odzysk odpadu nie jest możliwy) odpadów we
własnym zakresie,
• przekazania odpadów odbiorcy posiadającemu uprawnienia co najmniej do ich
transportu,
• stosowania zasady bliskości odbiorcy w przypadku bezpośredniego przekazywania
odpadu do odzysku lub unieszkodliwiania przez jego wytwórcę.
Według informacji uzyskanych z przeprowadzonej ankietyzacji podmiotów
gospodarczych, będących „wytwórcami odpadów” sektora gospodarczego - odpady
wytwarzane na terenie gminy Radgoszcz poddawane są w pierwszej kolejności
odzyskowi przez wyspecjalizowane firmy posiadające stosowne zezwolenia i prowadzące
działalność w tym zakresie. Odpady nie nadające się do odzysku przeznaczane są do
unieszkodliwiania przez firmy specjalistyczne lub też poddawane są unieszkodliwianiu
poprzez składowanie. Z uwagi na brak informacji o odpadach wytwarzanych przez małe
podmioty gospodarcze, nie objęte przeprowadzoną ankietyzacją należy domniemywać, że
odpady te usuwane są wraz z odpadami komunalnymi z gospodarstw domowych lub
w sposób niekontrolowany wprowadzane do środowiska (dzikie wysypiska). Taki stan
102
rzeczy nie jest zgodny z zasadami gospodarki odpadami, stąd też w przyszłości należy
dokonać zmian w zakresie gospodarowania odpadami od podmiotów gospodarczych.
Oceniając obecny stan gospodarki odpadami na terenie gminy Radgoszcz należy zwrócić
uwagę na kilka aspektów:
• Gmina Radgoszcz zadania związane z utrzymaniem czystości i porządku realizuje we
własnym zakresie (indywidualnie prowadzi politykę w zakresie zbiórki i usuwania
odpadów komunalnych).
• Zbiórka odpadów komunalnych na terenie gminy prowadzona jest przez
wyspecjalizowaną jednostkę – Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie
Tarnowskiej.
• W przypadku gminy Radgoszcz brak jednak rzeczywistych danych dotyczących liczby
mieszkańców biorących udział w procesie kontrolowanego usuwania i unieszkodliwiania
odpadów - gmina bowiem nie prowadzi rejestru gospodarstw domowych uczestniczących
w funkcjonującym systemie.
• Według informacji uzyskanych z Urzędu Gminy w Radgoszczy, z terenu omawianej
gminy w roku 2003 usunięto łącznie 229 Mg odpadów komunalnych.
• W związku z dominującym sposobem ogrzewania w gospodarstwach domowych
(indywidualne piece węglowe) część odpadów jest spalana, co nie należy do właściwych
praktyk postępowania z odpadami (zwłaszcza jeśli chodzi o tworzywa sztuczne).
• Urząd Gminy w Radgoszczy podjął próbę wprowadzenia na terenie gminy segregacji
odpadów komunalnych oraz ich selektywnej zbiórki poprzez wyznaczenie w gminie „sieci
punktów do selektywnego gromadzenia odpadów” i wyposażenie ich w specjalne
pojemniki. Zorganizowany system nie przynosi jednak oczekiwanych rezultatów.
Obserwowany u mieszkańców gminy brak nawyków segregacji odpadów, owocuje
niewłaściwym wykorzystywaniem rozstawionych pojemników, tj. napełnianiem ich frakcją
odpadów komunalnych zmieszanych, a przez to brakiem odzysku surowców wtórnych.
• Podstawową dotychczas metodą postępowania z odpadami komunalnymi na terenie
omawianej gminy jest ich składowanie na składowisku. Gmina Radgoszcz nie posiada
własnego składowiska odpadów komunalnych i w związku z tym zmieszane odpady
komunalne zbierane na terenie gminy wywożone są na składowisko poza jej granicami, tj.
składowisko odpadów komunalnych w Dąbrowie Tarnowskiej.
• Istotnym problemem na terenie przedmiotowej gminy są „dzikie wysypiska”, zaś
rozwiązanie tego problemu nie jest możliwe bez kontroli mieszkańców w zakresie
uczestnictwa w zorganizowanym systemie zbiórki odpadów oraz przestrzegania jego
zasad.
• Z informacji uzyskanych z Urzędu Gminy wynika, iż na terenie gminy istnieją nielegalne
składowiska odpadów, tzw. ”dzikie wysypiska”. Zjawiska te jednak nie zostały
zinwentaryzowane i nie zostały zewidencjonowane na omawianym obszarze.
A występowanie takiego zjawiska nasuwa konieczność: inwentaryzacji i likwidacji dzikich
wysypisk oraz zapobiegania ich powstawaniu.
• Na terenie gminy, poza działalnością edukacyjną placówek oświatowych (akcje
ekologiczne – „Sprzątanie świata”) nie funkcjonuje system edukacji ekologicznej mającej
na celu wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców gminy w zakresie ochrony
środowiska i zagospodarowywania odpadów.
• W gospodarce odpadami komunalnymi widoczna jest konieczność intensyfikacji
działań, celem uświadomienia społecznościom lokalnym potrzeby ochrony środowiska
przed odpadami, celowości selektywnej zbiórki odpadów i dążenia do minimalizacji ilości
odpadów komunalnych składowanych na składowiskach.
103
Reasumując, do zasadniczych nieprawidłowości w gospodarce odpadami komunalnymi
na terenie przedmiotowej gminy zaliczyć należy:
• brak systemu pełnej i wiarygodnej ewidencji mieszkańców (gospodarstw domowych)
objętych zorganizowanym systemem zbiórki i unieszkodliwiania odpadów komunalnych,
co w niektórych przypadkach skutkuje niekontrolowanym wprowadzaniem odpadów do
środowiska, a tym samym powstawaniem „dzikich wysypisk” odpadów bytowych,
• niewłaściwe praktyki postępowania z odpadami zwłaszcza w okresie zimowym –
w związku dominującym sposobem ogrzewania w gospodarstwach domowych
(indywidualne piece węglowe) część odpadów jest spalana. Niewłaściwe jest spalanie
zwłaszcza odpadów z tworzyw sztucznych ze względu na wynikające z tego zagrożenia.
• brak systemu zbierania odpadów wielkogabarytowych i budowlanych powstających na
terenie gminy w strumieniu odpadów komunalnych,
• brak systemu zbierania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych co sprawia, że
na składowiska komunalne bądź w sposób niekontrolowany do środowiska („dzikie
wysypiska”) trafiają m.in. baterie, przeterminowane leki, odpady zawierające
rozpuszczalniki, świetlówki, oleje odpadowe, itp.
Analizując dotychczasowy stan gospodarki odpadami na terenie gminy Radgoszcz
nasuwa się wniosek, iż w okresie perspektywicznym koniecznością staje się
podejmowanie odpowiednich działań mających na celu uzupełnienie i uporządkowanie
funkcjonującego dotychczas na jej terenie systemu gospodarki odpadami komunalnymi.
Obok odpadów komunalnych, na terenie przedmiotowej gminy powstają również odpady
wytwarzane przez podmioty gospodarcze w wyniku prowadzenia przez nie działalności
gospodarczej (sektor gospodarczy), a wśród nich: niebezpieczne oraz inne niż
niebezpieczne. Na podstawie przeprowadzonej ankietyzacji obejmującej przedsiębiorców
prężnie działających na terenie przedmiotowej gminy obliczono, iż w roku 2003 w wyniku
działalności gospodarczej na terenie gminy wytworzono 136,205 Mg odpadów. Zgodnie
z uzyskanymi informacjami, wytwarzane odpady bądź to poddawane są odzyskowi przez
wyspecjalizowane firmy posiadające stosowne zezwolenia i prowadzące działalność
w tym zakresie bądź (w przypadku odpadów, które nie nadają się do odzysku)
przeznaczane są do unieszkodliwiania przez firmy specjalistyczne lub też poddawane są
unieszkodliwianiu
poprzez
składowanie.
Zbilansowanie
strumienia
odpadów
powstającego w sektorze gospodarczym jest bardzo trudne z uwagi na brak informacji
o odpadach wytwarzanych przez podmioty gospodarcze działające na terenie gminie.
Wśród niewielkiej grupy zarejestrowanych w gminie podmiotów gospodarczych tylko
nieliczne podmioty posiadają wymagane prawem uregulowania w tym zakresie. Ponadto
nieliczne z nich wywiązują się z określonego ustawą o odpadach obowiązku
przedkładania informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania
wytworzonymi odpadami, czego skutkiem jest brak dokładnej inwentaryzacji powstających
odpadów i wiarygodnego zbilansowania powstającego strumienia odpadów. Omawiana
gmina jest gminą typowo rolniczą – w przeważającej mierze na jej obszarze działają małe
podmioty gospodarcze. Odpady wytwarzane przez drobnych wytwórców nie są
ewidencjonowane. Przypuszcza się więc, że odpady wytwarzane przez małe podmioty
usuwane są wraz z odpadami komunalnymi z gospodarstw domowych. Największy
problemem stanowią odpady niebezpieczne wytwarzane w wielu miejscach (w sposób
rozproszony) w niewielkich ilościach, np. świetlówki, baterie i emulsje olejowo-wodne
z obróbki metali, płyny hamulcowe. Prawdopodobnie odpady te bądź to kierowane są na
składowiska odpadów komunalnych bądź też w sposób niekontrolowany wprowadzane do
środowiska, gdyż wytwórcy odpadów uważają, że taka mała ilość odpadów środowisku
nie zaszkodzi oraz że przepisy nie dotyczą wytwórców tej skali. Na podkreślenie
zasługuje fakt braku możliwości oceny prawidłowości gospodarowania odpadami
medycznymi i weterynaryjnymi. Trudno jest ustalić faktyczną ilość, wytwarzanych na
terenie gminy odpadów medycznych i weterynaryjnych oraz określić sposób
gospodarowania wytworzonymi odpadami, gdyż nie jest prowadzona żadna ewidencja
w tym zakresie. Nie wszyscy działający na terenie gminy „wytwórcy” odpadów
medycznych i weterynaryjnych wywiązują się z wymaganych prawem uregulowań w tym
104
zakresie (uzyskanie stosownych pozwoleń, składanie informacji o wytwarzanych
odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami). Skutkiem tego jest
brak dokładnej inwentaryzacji powstających odpadów i wiarygodnego zbilansowania
powstającego strumienia odpadów. W zakresie gospodarki odpadami weterynaryjnymi
problemem jest brak systemu zbierania padliny. Brak systemu zbiórki oraz wysokie koszty
utylizacji zwłok zwierzęcych, które musi ponieść właściciel padłego zwierzęcia powodują,
że w większości przypadków są one bezpośrednio zakopywane w ziemi. Omawiając
odpady wytwarzane w sektorze gospodarczym należy zwrócić uwagę, że w wyniku
prowadzonej działalności gospodarczej, polegającej na demontażu, rozbiórce pokryć
dachowych, rozbiórce budynków i instalacji – powstają również odpady zawierające
azbest (klasyfikowane jako odpady niebezpieczne). Problem odpadów azbestowych oraz
właściwego postępowania z tymi odpadami, wynika ze znacznego rozproszenia odpadów
azbestowo-cementowych na terenie całej gminy, podobnie jak i całego powiatu
dąbrowskiego. Przyczyną ogromnego rozdrobnienia źródeł występowania azbestu, jest
powszechność zastosowania w budownictwie w minionych latach, materiałów
budowlanych produkowanych na bazie azbestu. Znaczna masa odpadów zawierających
nieruchomości podejmowanie jakichkolwiek działań związanych z ich wymianą. Znaczne
rozproszenie odpadów azbestowo-cementowych na terenie gminy jak i całego powiatu,
wskazuje na konieczność podejmowania ciągłych działań, powodujących sukcesywną
likwidację oddziaływania azbestu na środowisko i wpływających na poprawę stanu
otaczającego środowiska. Usuwanie odpadów azbestowych znacznie przyspieszyłoby
wsparcie finansowe właścicieli obiektów, w których znajdują się wyroby zawierające
azbest (płyty dachowe). Podejmowanie działań ze strony Powiatu i Gminy – w zakresie
współfinansowania transportu i unieszkodliwiania tych odpadów (korzystając z Gminnych
i Powiatowych Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej) – byłoby niezwykle
cennym działaniem, powodującym sukcesywną likwidację oddziaływania azbestu na
środowisko i wpływającym na poprawę stanu otaczającego środowiska. Reasumując, do
zasadniczych nieprawidłowości w gospodarce odpadami sektora gospodarczego na
terenie przedmiotowej gminy zaliczyć należy:
brak ewidencji w zakresie odpadów wytwarzanych przez podmioty gospodarcze
działające na terenie gminy, a tym samym brak informacji na temat sposobu
postępowania z wytwarzanymi przez te podmioty odpadami, zwłaszcza odpadami
niebezpiecznymi,
brak sprawnego systemu zbiórki padłych zwierząt,
brak rzeczywistych informacji w zakresie ilości i miejsc występowania na terenie gminy
odpadów azbestowo-cementowych.
105
2.1.1.3.7. Gmina Szczucin
Według danych uzyskanych z Urzędu Gminy w Szczucinie, obecnie liczba ludności
w gminie wynosi 13 653 osób.
Średnia gęstość zaludnienia wynosi ok. 114 osób na 1 km2 i jest wyższa od średniej dla
całego obszaru powiatu dąbrowskiego (111 osób/1km2).
W 1996 roku gminę Szczucin zamieszkiwało 13 938 mieszkańców. Do końca 2002 roku
liczba ludności nieznacznie zmalała do 13 749, tj. o ok. 1,4%. Wynika z tego, że obszar
ten odznacza się na ogół niewielkim, stałym spadkiem liczby ludności.
W gospodarce gminy Szczucin, z uwagi na brak możliwości pracy w przemyśle oraz
odpowiednie warunki przyrodnicze dla rozwoju rolnictwa – dominuje rolnictwo, które
stanowi znaczące źródło dochodów ludności. Liczba gospodarstw domowych
użytkujących ziemię na terenie przedmiotowej gminy sięga 2 310.
Na obszarze gminy Szczucin nie ma większych zakładów przemysłowych, które dawałyby
zatrudnienie dla miejscowej ludności. Poza rolnictwem, dodatkowym źródłem dochodów
mieszkańców gminy jest drobna przedsiębiorczość. W ostatnim okresie powstały liczne
mniejsze i większe prywatne podmioty gospodarcze, prowadzące różnoraką działalność.
liczba podmiotów gospodarczych na terenie przedmiotowej gminy wynosi 333 podmioty.
Tabela 2.108. Skład morfologiczny odpadów domowych i z obiektów infrastruktury.
Odpady z
obiektów
Udział
infrastruktury
Frakcje odpadów
procentowy [%]
[%]
odpady organiczne pochodzenia roślinnego
13%
10%
odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego
1%
inne odpady organiczne
2%
papier i tektura
13%
30%
tworzywa sztuczne
13%
30%
materiały tekstylne
3%
3%
szkło
8%
10%
metale
4%
5%
odpady mineralne
10%
5%
frakcja drobna (poniżej 10 mm)
33%
7%
Razem
100%
100%
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Szczucin na lata 2004 – 2015.
Odpady domowe [%]
Tabela 2.109. Średni skład odpadów budowlanych i poremontowych.
Odpady budowlane i poremontowe [%]
Skład: 100% mineralne
cegła
40%
beton
20%
tworzywo sztuczne
1%
bitumiczna powierzchnia dróg
8%
drewno
7%
metale
5%
piasek
15%
inne
4%
106
Dane dotyczące ilości wytwarzanych na terenie gminy Szczucin odpadów komunalnych
w rozbiciu na poszczególne, ww. grupy odpadów, przedstawiają poniższe zestawienia
tabelaryczne.
Tabela 2.110. Ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Szczucin
według grup odpadów.
Szacunkowa
masa
[Mg/rok]
1584
614
205
546
68
Odpady niebezpieczne, wchodzące w strumień odpadów komunalnych
27
Razem
3 045
*Potencjalna ilość wytwarzanych na terenie gminy Szczucin odpadów komunalnych, określona
została w oparciu o dane wskaźnikowe zawarte w KPGO (Monitor Polski Nr 11/2003), przyjęte dla
7 źródeł powstawania odpadów (grupy odpadów) na terenach wiejskich. Przyjęte wskaźniki
nagromadzenia nie zakładają powstawania odpadów z czyszczenia ulic i placów na obszarach
wiejskich.
Tabela 2.111. Ilość odpadów komunalnych z gospodarstw domowych, wytwarzanych
na terenie gminy Szczucin.
Szacunkowa
masa
[Mg/rok]
206
16
32
Papier i tektura
206
Tworzywa sztuczne
206
48
Szkło
127
Metale
63
Odpady mineralne
158
522
Razem
1 584
Na terenie powiatu dąbrowskiego nie funkcjonuje spójny system gospodarki odpadami.
Każda z gmin powiatu – w tym również i gmina Szczucin - prowadzi indywidualną politykę
w zakresie zbiórki i unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Informacje na temat
aktualnego stanu zbiórki i transportu odpadów komunalnych w gminie zebrano drogą
ankietyzacji oraz bezpośrednich rozmów przeprowadzonych z przedstawicielami gminy
107
oraz przedstawicielami firm świadczących usługi w zakresie zbiórki i usuwania odpadów
komunalnych na terenie przedmiotowej gminy.
Na terenie gminy Szczucin, zorganizowanym systemem zbiórki i usuwania odpadów
komunalnych objętych jest 43% mieszkańców gminy.
Zatem, istniejący w gminie system gospodarowania odpadami komunalnymi, nie jest do
końca uregulowany, bowiem nie wszyscy mieszkańcy gminy uczestniczą w procesie
kontrolowanego usuwania i unieszkodliwiania odpadów.
Tabela 2.112. Wykaz firm świadczących usługi wywozu odpadów na terenie gminy
Szczucin.
Adres
Nr decyzji
i data wydania
Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki
Komunalnej Spółka z o.o.
39 – 300 Mielec
ul. Wolności 44
12 grudnia 2006 roku
Znak sprawy
UG.GP 7050/16/06
Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe
Sp.z o.o „KOM-ŁAR ”
33 – 230 Szczucin
Wola Szczucińska 142
Nazwa
CONTECO Sp. z o.o.
33-130 Radłów
ul. Walońska 15
24 luty 2011
Znak sprawy
UMG.GP.6233.1.2011
12 październik 2009
Znak sprawy
UG.GP 7050/16/09
Zakład Remontowo-Budowlany w Szczucinie do gromadzenia odpadów komunalnych
wykorzystuje:
• 89 sztuk pojemników 110 litrowych,
• 150 sztuk worków,
Ilość pojemników obsługujących gospodarstwa domowe:
• 150 sztuk worków,
Ilość pojemników obsługujących podmioty gospodarcze oraz obiekty użyteczności
publicznej:
Eksploatowany sprzęt przy obsłudze systemu usuwania odpadów komunalnych to:
• samochód ciężarowy Jelcz (typ SM-56, poj. 16 m3),
Liczba zaewidencjonowanych, indywidualnych gospodarstw domowych gromadzących
odpady – na podstawie umów na odbiór odpadów zawartych z omawianą jednostką
wywozową – na terenie gminy Szczucin wynosi: 170.
Natomiast liczba podmiotów gospodarczych oraz obiektów użyteczności publicznej,
gromadzących odpady – zaewidencjonowanych na podstawie umów na odbiór odpadów
zawartych z ww. jednostką – na terenie gminy Szczucin wynosi:
• podmiotów gospodarczych: 29,
• obiektów użyteczności publicznej: 18.
W roku 2002, z terenu gminy Szczucin, omawiana jednostka wywozowa łącznie usunęła
180 Mg odpadów komunalnych, natomiast w roku 2003 firma ta usunęła odpady
komunalne w ilości 198 Mg.
108
Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Mielcu do gromadzenia odpadów
komunalnych na terenie gminy Szczucin wykorzystuje:
• 10 sztuk pojemników 240 litrowych.
Ilość pojemników obsługujących gospodarstwa domowe:
Ilość pojemników obsługujących podmioty gospodarcze oraz obiekty użyteczności
publicznej:
• 10 sztuk pojemników 240 litrowych.
odpady – na podstawie umów na odbiór odpadów zawartych z omawianą jednostką
wywozową – na terenie gminy Szczucin wynosi: 315.
Natomiast liczba podmiotów gospodarczych oraz obiektów użyteczności publicznej,
gromadzących odpady – zaewidencjonowanych na podstawie umów na odbiór odpadów
zawartych z ww. jednostką – na terenie gminy Szczucin wynosi:
podmiotów gospodarczych: 37,
obiektów użyteczności publicznej: 2.
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o. o. w Staszowie do
gromadzenia odpadów komunalnych na terenie gminy Szczucin wykorzystuje:
7 sztuk kontenerów typu KP-7, obsługujących podmioty gospodarcze oraz obiekty
użyteczności publicznej.
Na terenie przedmiotowej gminy prowadzona jest - w niewielkim zakresie - selektywna
zbiórka odpadów komunalnych. Z uwagi na krótki okres funkcjonowania systemu (termin
rozpoczęcia 01.09.2003r.), brak obecnie informacji o jego efektach, tj. dotyczących ilości
odzyskanych surowców.
Zbiórką surowców wtórnych na terenie gminy Szczucin zajmuje się: Firma Handlowo –
Usługowa „JAN-ROM” Oddział Szczucin, posiadająca do swej dyspozycji 26 sztuk
pojemników 1100 litrowych, będących własnością gminy i zlokalizowanych przy szkołach.
Na podstawie informacji uzyskanych z Urzędu Gminy w Szczucinie, dane dotyczące ilości
odpadów komunalnych, łącznie zebranych w gminie, w latach 2001-2003 przedstawiono
w poniższej tabeli:
Tabela 2.113. Ilość odpadów komunalnych zebranych w gminie Szczucin w latach
2001-2003.
Wyszczególnienie
Jednostka
Odpady komunalne łącznie zebrane w gminie.
Mg/rok
2001
Ilość
2002
2003
410
640
655
Podstawowym sposobem unieszkodliwiania odpadów komunalnych a terenie
przedmiotowej gminy, jest ich składowanie. Gmina Szczucin nie posiada własnego
109
składowiska odpadów komunalnych i w związku z tym zbierane na jej obszarze odpady,
wywozi się na składowisko zlokalizowane poza granicami gminy (składowisko w Kozodrzy
oraz w Staszowie).
Wśród ogółem wytworzonych odpadów najliczniejszą grupę stanowiły odpady należące
do:
• grupy 20 – odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie
(79,63%),
• grupy 16 – odpady nieujęte w innych grupach (8,22%),
• grupa 02 – odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych,
rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa żywności (6,25%),
• grupa 10 – odpady z procesów termicznych (1,76%),
• grupa 15 – odpady opakowaniowe; sorbenty; tkaniny do wycierania, materiały
filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach (1,37%),
Pozostałą ilość, tj. ok. 2,77% strumienia wytworzonych odpadów, stanowiły odpady
zaklasyfikowane do grup: 03, 07, 12, 13, 18, 19.
Do głównych wytwórców odpadów sektora gospodarczego, na terenie przedmiotowej
gminy należą:
• Tankpol sp. z o.o. w Szczucinie,
• Firma Handlowo Usługowa „DAKO” Janusz Doś & Grzegorz Dudek,
• Gminny Zakład Opieki Zdrowotnej w Szczucinie,
• Petro-Oil Małopolskie Centrum Sprzedaży sp. z o.o. w Szczucinie,
• Przetwórnia Mięsa Hurt-Detal Juszczyk Janina w Szczucinie,
• Zakład Usług Komunalnych w Szczucinie,
• Masarnia Radosław Sznajder w Szczucinie,
• Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska w Szczucinie.
W gospodarce odpadami szczególnie istotną z punktu widzenia ekologii grupę stanowią
odpady niebezpieczne, do których zalicza się odpady umieszczone na liście odpadów
niebezpiecznych, zawartej w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 września
2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, Poz.1206).
Na terenie omawianej gminy, w masie wytworzonych odpadów, ok. 9,12% stanowiły
odpady niebezpieczne.
Strukturę jakościową i ilościową odpadów niebezpiecznych, wytwarzanych na terenie
gminy, w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej, według grup odpadów
Tabela 2.114. Struktura odpadów niebezpiecznych wytwarzanych na terenie gminy
w sektorze gospodarczym.
Grupa odpadów
03
Odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli,
masy celulozowej, papieru i tektury.
13
Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw
(z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05,12 i 19).
15
Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania,
materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych
grupach.
16
Odpady nie ujęte w innych grupach.
Masa
[Mg]
Udział
procentowy
grupy w ilości
odpadów
niebezpiecznych
wytworzonych
ogółem [%]
2,5
6,85
3,08
8,44
3,99
10,94
26,3711
72,27
110
18
Odpady medyczne i weterynaryjne.
19
Odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu
odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej
i wody do celów przemysłowych.
20
Odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi
selektywnie.
Razem
0,537
1,47
0,00005
0*
0,01
0,03
36,48815
100
*udział znikomy. Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Szczucin na lata 2004 – 2015.
Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne generalnie pochodzą z dwóch źródeł:
gospodarstw domowych oraz innych użytkowników – przemysł, instytucje, biura, placówki
medyczne, szpitale, handel, i in.
W gminie nie prowadzono dotąd badań strumienia odpadów – zużytych urządzeń
elektrycznych i elektronicznych, stąd też nie ma żadnych danych statystycznych. Zatem
udział poszczególnych grup urządzeń elektrycznych i elektronicznych jest trudny do
określenia.
Problem właściwego postępowania z odpadami azbestowymi jest szczególnie istotny na
terenie przedmiotowej gminy, ponieważ na terenie gminy Szczucin od 1959 do 1998 roku
w Zakładzie Materiałów Izolacji Budowlanych „Eternit” (późniejsza nazwa PolskoAustriacka Spółka z o.o. „Eternit eternova” Szczucin, a obecna „Dachy Szczucińskie” Sp.
z o.o. w Szczucinie) trwała produkcja materiałów budowlanych na bazie azbestu
niebieskiego, stosowanego w całej Polsce. Zakład ten był producentem rur ciśnieniowych
o dużej średnicy, które wytwarzano na bazie - szczególnie niebezpiecznego dla człowieka
– wspomnianego wyżej, azbestu krokidolitowego (niebieskiego).
W zakładzie podczas produkcji powstawały technologiczne odpady, wśród których
dominowały osady (szlamy), złom wyrobów azbestowo-cementowych oraz tkaniny
poużytkowe zanieczyszczone azbestem.
Zgodnie z ustawą o zakazie stosowania wyrobów zawierających, która nałożyła na
producentów wyrobów azbestowych obowiązek zaprzestania produkcji tych wyrobów od
dnia 28 września 1998 roku - Zakład zakończył produkcję wyrobów na bazie ww.
surowca.
Łączna, szacowana objętość odpadów azbestowych oraz mas ziemnych
zanieczyszczonych azbestem na terenie gminy Szczucin (wg informacji zawartych w
„Raporcie o stanie środowiska w województwie małopolskim” – WIOŚ 1999 r.) wynosi od
0,8 do 1,0 mln m3.
Szacuje się, że na drogach znajduje się około 330 tys. m3 odpadów azbestowych
i tworzyw pozostałych, zanieczyszczonych tymi odpadami. Ponadto 1/3 wszystkich dróg
rolniczych w gminie, (które ogółem zajmują powierzchnię 189,6 ha), zawiera odpady
azbestowe. Do największych potencjalnych źródeł emisji pyłu azbestowego zaliczono
drogi w obrębie: Laskówka Delastowska. Uwzględniając gęstość zaludnienia oraz relację
powierzchni dróg w obrębach – najwyższe wartości wskaźników zagrożenia azbestem
emitowanym z dróg wykazały obręby : Lubasz (3,498), Radwan (2,142) i Łęka
Szczucińska (1,410).
111
2.1.1.4.
Powiat tarnowski
2.1.1.4.1. Gmina Tarnów
Gminę Tarnów na koniec 2008r. zamieszkiwało 23 438 mieszkańców, (20 043 w 2003 r.).
Średnia gęstość zaludnienia wynosiła 283 os./km2, (242,4 w 2003r.), przy średniej
gęstości zaludnienia w województwie 214 os./km2. Nastąpiła więc wysoka dynamika
zmian demograficznych i w gminie położonej w strefie podmiejskiej w okresie trzech lat
liczba mieszkańców wzrosła o 4,30%, tj. o 3,66 pkt. więcej niż prognozowano to w Planie
Gospodarki Odpadami opracowanego w 2004 r..
W gminie Tarnów w roku 2006 wytworzono 5937,71 Mg odpadów komunalnych.
Szacunkowe masy poszczególnych strumieni wytworzonych odpadów komunalnych
według stanu na 31.12.2006 r. przedstawiono w tabeli poniżej.
Tabela 2.115. Szacunkowa masa poszczególnych strumieni odpadów w odpadach
komunalnych wytworzonych w gminie Tarnów w roku 2006.
Strumień odpadu
Mg/rok
454,30
25,03
57,11
Odpady zielone
107,62
272,70
695,60
44,24
Tworzywa sztuczne ( nieopakowaniowe)
523,37
168,55
Tekstylia
119,14
25,89
473,89
Metale
110,05
39,47
11,25
Odpady mineralne
307,65
811,85
459,80
Odpady budowlane
1461,23
69,01
Łącznie
5937,71
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Tarnów 2010.
%
8,45
0,46
0,97
1,83
4,72
6,87
0,79
9,37
3,02
2,10
0,46
8,45
2,03
0,82
0,19
5,89
18,03
6,74
17,89
0,92
100
w 2006 roku wyniosła 459,80 Mg. Średnio w Polsce mieszkaniec wytwarza w ciągu roku
Tabela 2.116. Skład morfologiczny oraz masa wytworzonych odpadów
wielkogabarytowych w roku 2006.
Strumień odpadu
Mg/rok
Drewno
275,88
Metale
137,94
Inne (balastowe, materace, plastik, itp.)
45,98
Łącznie
459,80
%
60
30
10
100
Średni wskaźnik powstawania odpadów niebezpiecznych na poziomie 2 kg/M/rok.
Oszacowano, że na terenie gminy w 2006 roku powstało ok.69 Mg odpadów
niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych. Odpady te nie są wydzielane ze
112
strumienia odpadów komunalnych i wraz z nimi trafiają na składowisko odpadów lub na
dzikie wysypiska odpadów.
Tabela 2.117. Ilości odpadów komunalnych zebranych w latach 2004 – 2006.
Ilość odpadów zebranych [Mg]
2004
2005
2006
Ogółem
3012,99
3235,76
2879,20
W tym z gospodarstw domowych
2009,66
2158,41
1920,43
40,0
30,0
55,0
Razem
3052,99
3265,76
2934,20
Odpady komunalne
Największą ilość zmieszanych odpadów komunalnych na terenie gminy zebrano w roku
2005., Ilość odpadów zebranych selektywnie i wyselekcjonowanych ze strumienia
odpadów zmieszanych w latach 2004-2006 przedstawiono w tabeli poniżej.
Tabela 2.118. Ilość odpadów zebranych selektywnie oraz wyselekcjonowanych przez
firmy wywozowe w latach 2004-2006.
Rodzaj odpadu
Szkło
Tworzywa
sztuczne
Metale
Papier i
makulatura
Kod
20 01 02
15 01 07
20 01 39
15 01 02
20 01 40
15 01 04
20 01 01
15 01 01
Ilość odpadów zebranych [Mg]
2004
2005
2006
59,45
32,14
1,4
0
35,00
50,00
14,50
8,02
0
0
15,00
30,00
-
-
3,2
8,4
0
1,00
Razem
89,56
124,7
1,00
9,30
3,00
94,70
Na terenie gminy odpady biodegradowalne nie są zbierane w sposób selektywny. Szacuje
się, że odpady biodegradowalne wytworzone w gospodarstwach domowych na terenach
wiejskich są kompostowane, natomiast z obiektów infrastruktury w całości trafiają na
składowisko.
Na terenie gminy Tarnów nie odbierano od wytwórców odpadów budowlanych i odpadów
niebezpiecznych.
W latach 2004-2006 jednostki wywozowe nie zorganizowały selektywnej zbiórki odpadów
użytkowych „u źródła”. Działalność w tym zakresie została podjęta od marca 2008 roku.
Odzysk odpadów typu makulatura, szkło, plastik, metale ze zmieszanych odpadów
komunalnych zebranych na terenie gminy prowadzony był przez firmy wywozowe we
własnym zakresie.
Oprócz ww. działań na terenie gminy Tarnów w latach 2004-2006 prowadzona była
selektywna zbiórka szkła białego i kolorowego do pojemników typu „dzwon”. Łącznie
rozmieszczonych było 55 kompletów tj. 110 pojemników w poszczególnych
miejscowościach gminy.
Na terenie gminy nie jest prowadzona ogólna selektywna zbiórka odpadów
niebezpiecznych. Jedynie młodzież w szkołach zbierała selektywnie baterie. Według
uzyskanych informacji w jednostkach oświatowych zebrano w roku 2006 ok. 69 kg baterii.
W latach 2004 – 2006 gmina nie prowadziła działań w zakresie usuwania wyrobów
azbestowych. Wymiana pokryć dachowych dokonywana była przez właścicieli budynków
we własnym zakresie. Zmieszane odpady komunalne oraz odpady wielkogabarytowe
unieszkodliwiane są poprzez ich składowanie ( proces D-5) na składowisku odpadów
innych niż niebezpieczne i obojętne w Tarnowie przy ul. Cmentarnej.
113
Na terenie gminy Tarnów brak instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów
komunalnych. Gmina Tarnów prowadzi gospodarkę odpadami komunalnymi w oparciu
o składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne zlokalizowane w Tarnowie
Krzyżu przy ul. Cmentarnej. Zakład Składowania Odpadów komunalnych jest jednostką
budżetową Gminy Miasta Tarnowa. Gmina Tarnów corocznie partycypuje w kosztach
rozbudowy i modernizacji ww. składowiska proporcjonalnie do ilości odpadów
zdeponowanych z terenu gminy w poprzednim roku kalendarzowym. Ilość przywożonych
odpadów z terenu gminy Tarnów stanowi średnio ok. 8 % odpadów składowanych na
składowisku w roku kalendarzowym. Na terenie składowiska nie jest prowadzona
segregacja odpadów zmieszanych. Prowadzony jest odzysk odpadów w kompostowni
odpadów organicznych działającej oparciu o bioreaktor - komposter TYP 16.
Wykaz uprawnionych podmiotów w zakresie odbierania odpadów komunalnych stałych na
terenie gminy Tarnów:
• Firma transportowo Usługowa TRAX Tarnowiec ul. Poprzeczna 3/18
• Usługi Transportowe – Wywóz nieczystości płynnych i selektywna zbiórka śmieci Jan
Buras 33-156 Skrzyszów 332A
• TRANS-FORMERS KARPATIA sp. z o.o. Tarnów ul.Krakowska 46
• Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Tarnów ul.Okrężna 11
• CONTEKO s.c. Grzegorz Kruczek, Józef Kurtyna Radłów ul Polna 42
• Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych van Gansevinkel Tarnów ul. Przemysłowa 27
• WEK-BRUK, Wiesław olszówka, Łękawka 7, 33-112 Tarnowiec
Na terenie Gminy Tarnów w roku 2006 wytworzono ok. ok. 0,407 Mg odpadów
infekcyjnych, które są odbierane przez Małopolską Kolumnę Transportu Sanitarnego
w Tarnowie, jednostkę posiadającą stosowne zezwolenie na transport odpadów
niebezpiecznych. Odpady infekcyjne unieszkodliwiane były przez spalanie w Spalarni
Odpadów Medycznych w Szpitalu Św. Łukasza w Tarnowie.
Gospodarka odpadami w placówkach służby zdrowia odbywa się zgodnie z instrukcją
opracowaną na podstawie wytycznych Inspekcji Sanitarnej.
Na terenie gminy Tarnów funkcjonują trzy apteki. Rocznie powstaje 0,010 Mg
przeterminowanych leków (kod 18 01 07), które są zwracane do producentów lub
dystrybutorów.
Natomiast odpady weterynaryjne to padłe zwierzęta z terenu Gminy Tarnów
przekazywane są do unieszkodliwiania firmie Saria Małopolska. W roku 2006 przekazano
do unieszkodliwienia ok. 0,080 Mg tego odpadu.
2.1.1.4.2. Gmina Ciężkowice
Dane o gminie: liczba ludności (wg stanu na dzień 31 grudnia 2008 r.) -11 310, gęstość
zaludnienia – średnio 109 osób na km², liczba posesji – 2 702, powierzchnia gminy103,22 km², liczba sołectw – 13. Gmina Ciężkowice jest gminą typowo rolniczą o wysokim
rozdrobnieniu gospodarstw rolnych. Wg stanu na dzień 31 grudnia 2008 roku na terenie
funkcjonowało 2 162 gospodarstwa rolne, w tym 761 gospodarstw do 1 ha UR, oraz 1
Spółdzielnia Produkcji Rolnej w Kąśnej Dolnej. Ponadto funkcjonuje 357 podmiotów
gospodarczych. Nie ma wśród nich jednak znaczących zakładów przemysłowych.
Przeważają małe podmioty gospodarcze o charakterze handlowo – usługowym.
Zatrudniają średnio 3-10 osób. Źródłem odpadów komunalnych są: gospodarstwa
domowe, obiekty infrastruktury: handel, usługi, szkolnictwo, obiekty turystyczne, obiekty
działalności gospodarczej i wytwórczej.
114
procesom unieszkodliwiania na terenie gminy w latach 2005-2006.
2007 r.
Rodzaj odpadów
Papier i tektura –
opakowania
15 01 01
Szkło Opakowania
15 01 07
Tworzywa
sztuczne –
opakowania
15 01 02
Metal
20 01 40
Odpady
wielkogabarytow
e
20 03 07
Odpady
niebezpieczne
Odpady
komunalne nie
selekcjonowane
20 03 01
2008 r.
Masa [Mg]
Oznaczenie procesu
unieszkodliwiania
Masa [Mg]
Oznaczenie procesu
unieszkodliwiania
3,60
Zbiórka
segregowanych
odpadów
przekazanie do
recyklingu
4,10
Zbiórka segregowanych
odpadów przekazanie
do recyklingu
40,00
Zbiórka
segregowanych
odpadów
przekazanie do
recyklingu
49,00
do recyklingu
9,00
Zbiórka
segregowanych
odpadów
przekazanie do
recyklingu
8,00
odpadów, przekazanie
do recyklingu
4,200
Zbiórka
segregowanych
odpadów
przekazanie do
recyklingu
3,00
do recyklingu
47
Akcja zbiórki – jeden
raz w roku, wywóz
na składowisko
odpadów w Tarnowie
i Nowym Sączu.
4,2
Akcja zbiórki – jeden raz
w roku, wywóz na
składowisko odpadów w
Tarnowie i Nowym
Sączu.
18
Wywóz na składowisko
odpadów
niebezpiecznych w
Tarnowie (TARCHEM).
Akcja zbiórki – jeden raz
w roku
684
Zebrane odpady nie
selekcjonowane –
składowanie na
składowisku odpadów w
Tarnowie oraz a Nowym
Sączu
------------------
----------------
690
Zebrane odpady nie
selekcjonowane
składowane na
składowisku w
Tarnowie i Nowym
Sączu.
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Ciężkowice na lata 2004 – 2015..
115
Sposoby zbiórki odpadów:
• Zbiórka odpadów segregowanych (system workowy – segregacja u źródła). Jeden raz
w miesiącu firma „Kombud” zbiera worki z wyznaczonych tras. Zbiórka prowadzona jest
w każdym sołectwie (13 sołectw).
• Kubły na odpady komunalne mieszane. W 2008 roku - zawartych było 432 umów z
właścicielami posesji, oraz 115 z firmami.
• W okolicach cmentarzy rozmieszczono pojemniki na odpady, które są również
opróżniane przez Firmę „KOMBUD”. Ilości zebranych odpadów zestawiono w powyższej
tabeli.
• Zbiórka odpadów wielkogabarytowych – przeprowadzona w 2008 roku. Akcja jest
organizowana jeden raz w roku.
• Zbiórka odpadów niebezpiecznych – przeprowadzana w miarę potrzeb, jeden raz
w roku. Odpady zostały przekazane Przedsiębiorstwu „TARCHEM” Sp.z o.o w Tarnowie.
• Zbiórka i unieszkodliwianie zwłok zwierzęcych - Gmina zawarła umowę z firmą
„SARIA” na odbiór padłych zwierząt gospodarskich nie posiadających właściciela,
bezpańskich psów, itp
• Azbest - W 2008 roku na terenie gminy Ciężkowice znajdowało się 109 420 m². W roku
2008 opracowany został Gminny Program Usuwania Azbestu. Program ten został przyjęty
przez Radę Miejską w Ciężkowicach Uchwałą Nr XI/124/08 z dnia 27 marca 2008 roku.
• Zbiórka odpadów opakowaniowych – zbiórką zajmuje się firma KOMBUD. Ilości
zebranych opakowań.
Instalacje do odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów:
Składowiska odpadów
Gmina Ciężkowice nie posiada własnego składowiska odpadów. Odpady wytworzone na
terenie gminy składowane są na składowiskach poza obszarem Gminy. Zbiórka odpadów na
terenie gminy Ciężkowice zlecona została firmie wyłonionej w drodze przetargu. Jest to
Przedsiębiorstwo Komunalno-Budowlane „KOMBUD” sp. z o.o. Odpady te firma składuje na
Składowisku Odpadów w Tarnowie oraz w Nowym Sączu, z którymi ma zawarte stosowne
umowy.
Instalacje odzysku lub innego niż składowanie unieszkodliwiania odpadów
Gmina Ciężkowice nie posiada innych instalacji do unieszkodliwiania odpadów.
Ocena systemu monitoringu
Poniższa tabela przedstawia zestawienie wskaźników monitorujących realizację Gminnego
Planu Gospodarki Odpadami w 2007 i 2008 roku w gminie Ciężkowice.
Tabela 2.120. Zestawienie wskaźników monitorowania Gminnego Planu Gospodarki
Odpadami
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Nazwa wskaźnika
A. Wskaźniki stanu gospodarki odpadami
i zmiany presji na środowisko
Szacunkowa ilość wytworzonych
odpadów komunalnych [Mg]
[Mg]
Ilość odpadów wytworzonych objętych
zorganizowaną zbiórką [%]
Ilość wytworzonych odpadów
komunalnych na jednego mieszkańca na
rok [kg/M/rok]
na jednego mieszkańca na rok [kg/M/rok]
Udział odpadów sektora komunalnego
Wartość
wskaźnika
dla roku
bazowego
(2002)
Przewidywan
a wartość
wskaźnika w
2007r.
Osiągnięta wartość
wskaźnika w 2008
3 015
3 356
3 102
658
677
684
22
25
24,3
267
b.d.
296
58
63,8
61
97
80
82
116
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
1.
2.
składowanych na składowiskach [%]
Udział odzyskiwanych surowców
wtórnych w całkowitym strumieniu
zebranych odpadów komunalnych [%]
Ilość odzyskiwanych surowców wtórnych
[Mg] w tym:
tworzywa sztuczne
szkło
3
23
3
20
Ilość odzyskanych odpadów [Mg]:
wielkogabarytowych,
niebezpiecznych
Ilość powstających osadów ściekowych
[Mg]
Ilość odpadów powstających w
placówkach medycznych [Mg/rok]
odpady infekcyjne i specjalne
O,501
Ilość odpadów powstających w
placówkach weterynaryjnych Mg/rok]
odpady infekcyjne i specjalne
0,004
Ilość odpadów zawierających azbest
(pokrycie dachowe eternitem)
B. Wskaźniki świadomości społecznej
Ilość interwencji zgłaszanych przez
mieszkańców (np. dzikie wysypiska
śmieci, niewłaściwa gospodarka
ściekowa itp.)
b.d.
25,3
3,3
20,2
4,6
31
4
27
-
b.d.
57
7
11,2
12,32
13,4
b.d.
0,4
b.d.
0,002
117 344m²/
2004r
b.d.
109 420m²/2008
12
b.d.
7
2 -(konkurs
ekologiczny,
„Sprzątanie świata”)
Na zebraniach
Liczba kampanii edukacyjno----2
wiejskich – akcja
informacyjnych
informacyjna na
temat zasad
gospodarki
odpadami.
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Ciężkowice na lata 2004 – 2015.
Podsumowanie.
Założenia Gminnego Planu Gospodarki Odpadami są sukcesywnie realizowane. Głównym
celem do osiągnięcia jest minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów oraz wprowadzenie
zgodnego z normami systemu ich odzysku i unieszkodliwiania. Szacuje się ,że
zorganizowaną zbiórką odpadów segregowanych (system workowy) objęto około 60%
mieszkańców. Należy więc dopracować system zbiórki odpadów segregowanych „u źródła”.
W 2009roku zostanie wdrożony system opłat od mieszkańców, którzy nie udokumentują
zawarcia umowy na odbiór odpadów z firmą, która posiada zezwolenie na odbiór i transport
odpadów. Ponadto nadal należy wdrażać zbiórkę odpadów wielkogabarytowych
i niebezpiecznych. Ważnym elementem jest również edukacja społeczeństwa w zakresie
prawidłowej gospodarki odpadami. Zadanie to nadal będzie realizowane poprzez edukację
młodzieży szkolnej oraz szeroką akcję informacyjną mieszkańców na zebraniach wiejskich.
Dochodzenie do osiągnięcia założonych celów wg planu założone jest do roku 2015.
Wykaz podmiotów posiadających zezwolenie na odbiór odpadów:
1. Przedsiębiorstwo Komunalno-Budowlane „KOMBUD”, sp. z o.o., 33-190 Ciężkowice, ul.
Krynicka 6, tel. 14 6510215, - decyzja znak G-7062/2/07 z dnia 29 stycznia 2007r –
obowiązuje 10 lat, (odpady stałe i ciekłe), - prowadzi działalność na terenie gminy,
117
„Usługi Transportowe i Komunalne”, Marek Szpila, Wilczyska 64, 38-350 Bobowa, tel.
504229892, - decyzja znak G-7062/2/2010 z dnia 2 lutego 2010r – obowiązuje 10 lat,
(odpady stałe), - prowadzi działalność na terenie gminy,
3. Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. 33-100 Tarnów, ul.
Okrężna 11 , tel. 14 6213642, 14 6300180, - decyzja znak G-7062/4/2010 z dnia 25
lutego 2010r – obowiązuje 10 lat, (odpady stałe), - prowadzi działalność na terenie
gminy,
4. Sp. z o.o., TRANS-FORMERS KARPATIA, 33-100 Tarnów, ul. Krakowska 46, decyzja
znak G-7062/4/2008 z dnia 14 kwietnia 2008r – obowiązuje 10 lat, (odpady stałe), - nie
podjęła działalności na terenie gminy,
2.
2.1.1.4.3. Gmina Gromnik
W poniższej tabeli zestawiono ewidencję ludności zamieszkałej w gminie w latach 1996 –
2003 roku, z wyszczególnieniem zaludnienia w tym czasie, w poszczególnych siedmiu
sołectwach.
Tabela 2.121. Ewidencja ludności w gminie Gromnik w latach 1996-2003
z wyszczególnieniem zaludnienia w poszczególnych sołectw gminy.
Liczba ludności ewidencjonowana w poszczególnych latach
Sołectwa
Gminy Gromnik
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
Brzozowa
797
794
780
778
765
775
775
Chojnik .
1284
1284
1298
1300
1306
1283
1299
Golanka.
404
401
404
407
404
409
417
Gromnik.
3160
3166
3156
3178
3205
3245
3242
Polichty.
278
279
284
285
284
285
285
Rzepiennik
764
752
748
745
739
729
728
Marciszewski.
Siemiechów.
1796
1800
1823
1844
1864
1866
1868
Łączna liczba
8 483
8 476
8 493
8 537
8 567
8 598
8 614
ludności
Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Gromnik.
2003
765
1298
421
3260
293
712
1873
8 622
Gęstość zaludnienia w gminie wynosi 126 osób/km2. Jest to prawie o połowę mniej niż
średnia zaludnienia w województwie małopolskim, wynoszącej 212 osób/km2. Łączna
liczba gospodarstw domowych w gminie według spisu wynosi-1912. Aktualną emisję
odpadów komunalnych na terenie gminy wyznaczono w oparciu o wskaźniki
nagromadzenia odpadów. Do oszacowania ilości wytworzonych odpadów komunalnych
w Planie Gospodarki Odpadami w Gminie Gromnik przyjęto wskaźniki za Powiatowym
Planem Gospodarki Odpadami (PPGO). Natomiast autorzy PPGO opierali się w głównej
mierze na wskaźnikach zawartych w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami
(WPGO) i Krajowym Planie Gospodarki Odpadami (KPGO). Przyjęto wskaźniki zawarte
w PPGO - charakteryzujące tereny wiejskie. Niektóre wskaźniki przyjęto indywidualnie –
z obliczeń własnych – w oparciu o rzeczywistość gminy (m.in. demografia, odpady
medyczne, odpady weterynaryjne). Przyjęte wskaźniki – za PPGO - są średnimi dla
Polski, przyjętymi wartościami średnimi dla województwa małopolskiego i powiatu
tarnowskiego.
118
Tabela 2.122. Wskaźniki charakterystyki ilościowej odpadów komunalnych dla
obszarów wiejskich (kg/M. rok) dla roku 2001.
L.p.
Źródła powstawania odpadów
1.
2.
3.
4.
budowlanych
5. Odpady z ogrodów i parków
6. Odpady z czyszczenia ulic
Odpady niebezpieczne wchodzące w strumień
7.
Razem
Przyjęty wskaźnik
nagromadzenia za
PPGO
Miasto- wieś
Wieś
170
116
78
45
18
15
40
40
9
8
5
-
3
2
324
223
Oszacowane ilości odpadów komunalnych powstałych w 2003 roku w gminie Gromnik.
Obliczone ilości poszczególnych rodzajów odpadów powstałych w gminie Gromnik
w 2003 roku zostały wykonane, przy przyjęciu założeń i wskaźników przedstawionych
dotychczas i ich uaktualnieniu na koniec roku 2003 dla ilości mieszkańców gminy.
W dalszych szacowaniach przyjęto, że w 2003 roku na obszarach wiejskich roczny
wskaźnik ilościowy odpadów komunalnych wynosi 234 kg/M/rok.
Tabela 2.123. Wskaźniki charakterystyki ilościowej odpadów komunalnych dla
obszarów wiejskich (kg/M/rok) dla roku 2003 [obliczenia własne].
L.p.
Źródła powstawania odpadów
1.
2.
3.
Odpady z budowy, remontów i demontażu
4.
obiektów budowlanych
5
6. Odpady z czyszczenia ulic
7.
Razem
Przyjęty wskaźnik nagromadzenia
Wieś (obliczenia własne)
121,7
47,2
15,7
42,0
5,2
2,2
234
Na podstawie zebranych danych i dokonanych obliczeń zestawiono w poniższej tabeli
wskaźniki nagromadzenia odpadów w gminie.
Tabela 2.124. Podstawowe dane o powiecie/ gminie Gromnik/sołectwach gminy
(oblicz. własne)
L.p.
1.
2.
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
Powiat/Gmina
Gromnic
PowiatTarnowski
Gmina Gromnik
w tym sołectwa:
Brzozowa
Chojnik .
Golanka.
Gromnik.
Polichty.
Liczba
ludności
M
180795
8622
765
1298
421
3260
293
Powierzchnia
Wskaźniki
km2
1334
68,42
kg/M/rok
249
234
M/km2
136
123
Mg/km2
34
28,8
11,474
8,288
3,159
11,927
3,692
234
234
234
234
234
66,7
156,6
133,3
273,3
74,7
15,7
36,6
31,2
63,9
18,5
119
Rzepiennik
712
9,107
Marciszewski.
2.7. Siemiechów.
1873
20,766
2.6.
234
78,2
15,2
234
90.2
21,1
Tabela 2.125. Strumienie odpadów komunalnych dla gminy Gromnik w 2003 roku
Domowe
odpady
organiczne
Odpady
org.
roślinne
Odpady
org.
zwierzęce
Odpady
org.
inne
Odpady
zielone
Mg/rok
Mg/rok
Mg/rok
Mg/rok
Mg/rok
194,685
165,370
9,484
19,831
37,333
Papier i
tektura
nieopakowaniowe
Mg/rok
95,445
Opakowania z Opak.
papieru
wielomai tektury
teriałowe
Mg/rok
138,383
Mg/rok
15,520,
Tworzywa
Opakowania
sztuczne
Szkło i inne
z tworzyw
Tekstylia
nieopakowaopakowania
sztucznych
niowe
Mg/rok
Mg/rok
Mg/rok
Mg/rok
184,942,
59,578
41,730
8,967
Opakowania
ze szkła
Metale
Opakowania
z blachy
stalowej
Mg/rok
164,163
Mg/rok
40,64
Mg/rok
14,312
Drobna
Odpady
frakcja
wielogabapopiołowa
rytowe
Mg/rok
Mg/rok
Mg/rok
Mg/rok
4,138
114,242
333,499
145,108
Opakowania
z aluminium
Odpady
mineralne
Odpady
budowla
ne
Mg/rok
405,558
Odpady
niebezpieczne
Suma
Mg/rok
18,96
Mg/rok
2017,5
Przyjmując, ze gminę Gromnik w 2003 roku zamieszkiwało 8622 osób, a wskaźnik
nagromadzenia odpadów komunalnych w 2003 roku wynosił 234 kg/M/rok obliczona ilość
wytworzonych w tym roku odpadów wynosi 2017,5 Mg.
Poniżej dokonano zestawienia ilości odpadów komunalnych z poszczególnych źródeł ich
powstawania.
Tabela 2.128. Ilość odpadów komunalnych wytwarzanych w gminie Gromnik w 2003
roku.
L.p
.
1.
2.
3.
4.
5
6.
Ilość odpadów komunalnych z poszczególnych źródeł ich powstawania
Odpady z czyszczenia ulic
Odpady niebezpieczne wchodzące w strumień odpadów
7.
Komunalnych
Łącznie
Mg/rok
1049,3
407,0
135,4
362,1
44,8
19,0
2017,6
Znaczna większość odpadów komunalnych z terenu gminy jest zbierana przez Urząd
Gminy w Gromniku i zwożona do unieszkodliwiania na gminne składowisko.
Eksploatowany jest w tym celu ciągnik z przyczepą. Na zbiórkę odpadów tym transportem
Urząd Gminy nie posiada zezwolenia, gdyż zgodnie z ustawą o czystości i porządku
w gminie w tym zakresie działalności nie jest ono wymagane.
120
Przyjęty dotychczas sposób zbiórki odpadów komunalnych odbywa się na prośbę
mieszkańców po uzgodnieniu z sołtysami od:
1992 r. do 1997 r. – objęta była tylko miejscowość Gromnik,
1998 r. do 2003 r. - regularnie co miesiąc odpady zwożone są z sołectwa: Gromnik
i Siemiechów, natomiast w miarę zapotrzebowania sołectwa: Chojnik, Rzepiennik
Marciszewski i Golanka – raz na 2 lub 3 miesiące na zgłoszenie,
w okresie od grudnia do marca nie wywozi się odpadów,
z Brzozowej i Policht odpady wywożone są tylko okazjonalnie: Dzień Ziemi, Sprzątanie
Świata.
Zbiórka następuje w sposób zwyczajowo przyjęty poprzez wystawienie worków na
pobocze dróg. W 2003 w wyniku tak prowadzonej działalności zbierania odpadów
komunalnych z siedmiu sołectw gminy, na gminne składowisko (według prowadzonej
ewidencji i uiszczanych opłat za korzystanie ze środowiska w wyniku ich składowania)
przekazano 56,8 Mg. Odpady komunalne z terenu gminy Gromnik odbierane są również
przez „KOMBUD” Spółkę z o. o. z siedzibą w sąsiedniej gminie Ciężkowice. Według
uzyskanej informacji w Spółce „KOMBUD” w Ciężkowicach w 2003 roku Spółka wywiozła
z terenu gminy 150 m3 odpadów komunalnych, co przy współczynniku przeliczeniowym
(przyjętym według posiadanych w tym zakresie danych) 0,2 Mg/m3 daje 30 Mg odpadów.
Z uzyskanej informacji wynika, że odpady te zostały wywiezione do składowania poza
teren gminy tj. na składowisko „Kozodrza” w gminie Ostrów, woj. podkarpackie. Również
na to składowisko zostały wywiezione odpady wielkogabarytowe w ilości 12 Mg. W gminie
Gromnik dotychczas nie funkcjonuje systemowy sposób selektywnej zbiórki odpadów.
Dokonywane są tylko cykliczne akcje informacyjne o potrzebie dokonywania selekcji,
głównie ze względu na ograniczającą się, a obecnie kończącą się pojemność gminnego
wysypiska. Przedstawiciele gminy informują mieszkańców o potrzebie prowadzenia
selekcji i przekazywaniu ich w punktach skupu odpadów (makulatury, złomu żelaznego
i kolorowego, szkła i tworzyw sztucznych) m.in. w Gromniku, Siemiechowie, na terenie
gminy Ciężkowice i gminy Zakliczyn. Brak jest szczegółowych danych o ilości zebranych
i oddanych w ciągu 2003 roku przez mieszkańców gminy w punktach skupu surowców
wtórnych. Na podstawie prowadzonego rozeznania szacuje się, że mieszkańcy gminy
indywidualnie oraz funkcjonujące na terenie gminy jednostki użyteczności publicznej wraz
z Ośrodkiem Dydaktycznym Zespołu Parków Krajobrazowych „Pogórze” w Policzkach
(prowadzona jest w Ośrodku selektywna zbiórka szkła, tworzyw sztucznych i makulatury)
i jednostki gospodarcze przekazały do punktu skupu następujące ilości selektywnie
zebranych surowców wtórnych
a) makulatura
ok. 2,6 Mg,
b) złom metalowy
ok. 5,0 Mg,
c) szkło
ok. 1,2 Mg
d) plastik
ok. 1,1 Mg
Dodatkowo w szkołach prowadzone są akcje selektywnej zbiórki odpadów w ramach
zajęć środowiskowych i tzw. Sprzątania Świata, Dzień Ziemi.
W 2003 roku zebrano i przekazano do punktów skupu jako surowce wtórne:
a) makulatura
ok. 2,0 Mg,
b) złom metalowy
ok. 3,5 Mg,
c) szkło
ok. 1,0 Mg
d) plastik
ok. 0,9 Mg
Łącznie w 2003 roku wyselekcjonowano i przekazano do punków skupu około 17,3 Mg
odpadów makulatury, złomu metali, szkła i plastiku.
121
Tabela 2.129. Przedsiębiorstwa/Punkty skupu surowców wtórnych w obrębie gminy
Gromnik
Przedsiębiorstwo/punkt skupu
Rodzaj skupowanego surowca
Przedsiębiorstwo Prywatne BUDMET
Jędrzejowski Zbigniew – Siemiechów
złom, metale
Firma Wielobranżowa BURNAT Andrzej i
Waldemar Burnat – Bogoniowice, m.
Ciężkowice
złom, metale
Firma DOMINEX-2 – Ewa Gąsior
Punkt w Gromniku przy ul. Krynickiej
metale
szkło
papier i tektura
tworzywa sztuczne
Łączna przybliżona ilość zdeponowanych odpadów na dzikich wysypiskach,
zewidencjonowanych w trzech sołectwach wynosi: 127,46 Mg. W strumieniu odpadów
komunalnych znajdują się odpady niebezpieczne takie jak: baterie, zużyte leki, farby,
rozpuszczalniki, kleje, środki ochrony roślin, itp.
Oszacowane ilości odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych dla
gminy Gromnik w 2003 roku wynoszą:
aerozole
- 0,759 Mg,
akumulatory
- 4,950 Mg,
baterie
- 1,062 Mg,
farby i lakiery
- 4,820 Mg,
farmaceutyki
- 1,195 Mg,
rozpuszczalniki
- 3,470 Mg,
świetlówki
- 0,152 Mg,
zużyte oleje
- 0,300 Mg,
pozostałe( w tym inne substancje chemiczne) – 2,257 Mg
Dotychczas odpady niebezpieczne nie są systemowo wydzielane ze strumienia odpadów
komunalnych i wraz z nimi są składowane. Praktycznie z tego strumienia w gminie
wydzielane są tylko trzy rodzaje odpadów niebezpiecznych: akumulatory, zużyte oleje
i świetlówki.
W wyniku wdrożenia zapisów ustawy o obowiązku przedsiębiorstw w zakresie
gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej [6] należy przyjąć, że
znacząca większość zużytych akumulatorów w gminie jest odzyskiwana w punktach
sprzedaży nowych i poddawana procesowi recyklingu. Natomiast zużyte oleje przy
wymianie w stacjach obsługi również są odbierane i przekazywane do odzysku np. do
Rafinerii Jedlice. Zużyte świetlówki i baterie są zbierane w jednostkach użyteczności
publicznej na terenie gminy. Z chwilą zebrania odpowiedniej partii transportowej zostają
przekazane odbiorcy upoważnionemu do zbiórki odpadów niebezpiecznych. Ustalono
w bieżącym roku wspólny punkt do gromadzenia odpadów niebezpiecznych na terenie
Gminnego Zakładu Komunalnego obok budynku administracyjnego. Jest to
pomieszczenie po garażu zabezpieczone wybetonowaną posadzką i drzwiami
zamykanymi na kłódki. Poszczególne odpady składowane są w oddzielnych pojemnikach.
Ich ilość dotychczas nie przekraczała 20 kg rocznie.
122
Tabela 2.130. Podmioty zbierające odpady z terenu Powiatu tarnowskiego głównie
funkcjonujące w obrębie gminy Gromnik.
L.p.
Nazwa Zakładu
Adres
Decyzja/
Starosty Powiatowego z
dnia 2004-01-30, znak:
WOŚ.II.6.7636-1/04 na
zbieranie odpadów z terenu
– Powiatu Tarnowskiego
1.
Firma HandlowoUsług„DOMINEX2”
Ewa Gąsior
Lubaszowa 51A
Gmina Tuchów
Powiat Tarnowski
2.
Przedsiębiorstwo
Komunalno Budowlane
KOMBUD Sp. z
o.o.
33-192 Ciężkowice
ul. Krynicka 6
3.
Przedsiębiorstwo
Obrotu Surowcami
Wtórnymi
„KOMETAL” s. c.
33-100 Tarnów
ul. Równa 22
4.
JRCH
Spółka z o. o.
33101 Tarnów 3
ul. Kwiatkowskiego
8
b.d
Powiat Tarnowski
5
„CONTEKO”
Sółka z o. o.
w Radłowie
Radłow
ul. Brzeska 1
Z dnia 2004-08-10, znak:
WOŚ.II.6.7636-11/04
Powiat Tarnowski
z dnia 1.03.2004 r., znak:
G-7062/1/2004 Burmistrza
gminy Ciężkowice
teren- gminy Cieżkowice
b.d
Powiat Tarnowski
Zakład Pracy
Skrzyszów
z dnia 2004-01-15 znak:
Chronionej
6.
ul. 1 Maja
WOŚ.6.7636-16/03/04,
„ZAGRODA” w
obszar - Powiat Tarnowski
Skrzyszowie
Przedsiębiorstwo
Usługowob.d
7
Produkcyjno
Gorlice
Powiat Tarnowski
Handlowe
„Fejklowicz”,
Zakres usług
Odpady kod: 0201,
0301, 0702,1011,
1201, 1501,1601,
1702, 1704, 1910,
1912, 2001, 2003
Usługi komunalne
na terenie gminy
Ciężkowice
brak na gminę
Gromnik
surowce wtórne –
(szkło, złom żelazny i
metali kol. ,
makulatura i
opakowania
tekturowe, tworzywa
sztuczne
Odpady
niebezpieczne,
azbest
Odpady kod: 1501
(01,02, 03, 04, 05,
06, 07, 09), 2001 (01,
02, 38, 39, 40) 2003
(01,07)
Odpady kod: 1501
(01, 02, 04, 05,06,07,
09)
20 06 21 – lampy
fluoroscencyjne i inne
odpady zawierające
rtęc
Na terenie gminy Gromnik nie ma zakładów objętych obowiązkiem sprawozdawczości
odpadowej do GUS. Ta strefa powstawania odpadów nie była do tej pory przedmiotem
szerszych badań i nie uwzględniono jej w statystykach. Funkcjonujące na terenie gminy
jednostki gospodarcze nie przesyłają do Urzędu Gminy informacji o prowadzonej
gospodarce odpadami w zakresie rodzaju i ilości oraz o sposobie postępowania
z wytwarzanymi odpadami. Brak również w gminie informacji o dokonanych zgłoszeniach
do Starostwa Powiatowego w Tarnowie o prowadzonej gospodarce odpadami, lub
uzyskanych zezwoleniach na prowadzenie działalności, w wyniku której powstają odpady
przemysłowe i niebezpieczne. Dlatego też w gminie Gromnik informacje o ilości
i rodzajach odpadów wytwarzanych przez małe średnie przedsiębiorstwa są praktycznie
znikome. Dotychczas Rada Gminy Gromnik nie podjęła Uchwały obejmującej
szczegółowe zasady realizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku na terenie
Gminy. Utrudnione jest, więc egzekwowanie prowadzenia prawidłowej gospodarki
odpadami przemysłowymi przez funkcjonujące na terenie gminy podmioty gospodarcze
oraz utrzymanie porządku i czystości w niektórych zabudowach zagrodowych. W ostatnim
czasie podczas zbierania materiałów do opracowywania niniejszego planu Urząd Gminy
w oparciu o obowiązujący stan prawny zwrócił się z pisemną prośbą do poszczególnych
podmiotów gospodarczych o przesłanie informacji w tym zakresie. Otrzymano w około
30% odpowiedzi, które mimo podanego zakresu informacji były niewystarczające, bardzo
123
ogólne i nie zawsze dotyczyły wymaganej informacji o gospodarce odpadami. Na
podstawie dokonanych wizji terenowych i zebranych z możliwych źródeł informacji w tym
zakresie można szacunkowo przyjąć, że w wyniku funkcjonowania jednostek
gospodarczych w gminie powstaje łącznie około:
a) 45 Mg odpadów innych niż niebezpieczne,
b) 4,2 Mg odpadów niebezpiecznych.
Prognozowanie demografii w gminie Gromnik oparto na prognozach: wojewódzkiej
i powiatowej oraz w oparciu o dane uzyskane gminie Gromnik w zakresie liczby
mieszkańców gminy w kolejnych ostatnich 8 latach. Na podstawie tych danych uzyskano
optymistyczną prognozę wzrostu liczby ludności gminy Gromnik w latach 2003 – 20015.
Poniżej przedstawiono tabele demograficzne:
Tabela 2.131. Prognoza demograficzna gminy Gromnik – mieszkańców w latach 2003
-2015 [obliczenia własna]
Rok
2003 2004 2005 2006 2007 2008
Gmina
8622 8639 8656 8674 8691 8708
Gromnik
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
8726
8743
8761
8778
8796
8814
8831
Tabela 2.132. Prognoza ilości odpadów komunalnych do 2015 roku w gminie
Gromnik
2003
2004
Rok
Nazwa strumienia
165,37 167,02
9,48
9,48
19,83 20,23
Odpady zielone
37,33 38,08
Papier i tektura (niopakowan.)
95,45 97,35
138,38 141,15
15,52 15,83
Tworz. sztuczne (nieopakowan.)
184,94 186,79
Opakow. z tworzyw sztucznych
59,58 60,17
Tekstylia
41,73 42,57
8,97
9,15
164,16 167,45
Metale
40,64 41,05
14,31 14,46
4,14
4,18
Odpady mineralne
114,11 114,11
333,50 326,83
145,11 153,70
Odpady budowlane
405,56 439,83
19,0
20,60
Razem
2017,5 2070,0
2005
2007
w Mg /rok
168,69 168,90
9,48
9,29
20,63 21,47
38,84 40,41
99,30 101,30
143,97 146,87
16,15 16,47
188,66 188,66
60,78 60,78
43,42 44,29
9,33
9,71
170,80 177,69
41,46 41,46
14,60 14,46
4,22
4,22
114,11 116,54
320,29 301,36
162,80 162,80
476,99 535,14
22,35 22,35
2120,9 2194,3
1010
2015
168,90
0,02
22,78
42,88
104,37
151,32
16,97
188,66
60,78
45,63
10,30
188,57
41,46
14,46
4,22
120,07
275,05
162,80
635,92
22,35
2286,6
168,90
8,58
23,94
45,07
104,37
151,32
16,97
170,53
64,94
47,96
10,83
198,19
41,46
14,46
4,22
126,19
336,19
162,80
874,54
22,35
2573,9
Zmiany w ilości i rodzaju wytwarzanych odpadów w wyniku działalności gospodarczej
w perspektywie czasowej do roku 2015 zależeć będą przede wszystkim od rozwoju
przemysłu, rzemiosła i usług w gminie. Przyjmując wariant optymistyczny rozwoju sytuacji
gospodarczej w Polsce, budowie nowoczesnej gospodarki towarzyszyć będzie rozwój
małych i średnich przedsiębiorstw. Jednak w gminie Gromnik nie nastąpi w tym czasie
duży wzrost przedsiębiorczości w tym czasie ze względu na istniejąca infrastrukturę
gminy. Natomiast uszczelnienie systemu kontroli gospodarki odpadowej po wprowadzeniu
Uchwały o porządku i czystości gminy Gromnik spowoduje dokonanie pełnego bilansu
124
ilościowo jakościowego wytwarzanych w tym sektorze odpadów oraz wymaganej w tym
zakresie gospodarki nimi tj. w zakresie odzysku i pełnej utylizacji. W ostatnim czasie
Firma Progress w Gromniku uzyskała zezwolenie Starostwa Powiatowego w Tarnowie na
odzysk popiołów lotnych z węgla w ilości 2 Mg rocznie. Podobnie wykorzystywane są
odpady budowlane do dalszego wykorzystania w budownictwie.
W gospodarce odpadami komunalnymi widoczna jest konieczność intensyfikacji działań
celem uświadomienia społeczeństwu potrzeby ochrony środowiska przed odpadami,
celowości selektywnej zbiórki odpadów i dążenia do minimalizacji odpadów komunalnych
składowanych na składowiskach. Dostosowując się do wymogów Unii Europejskiej
polityka gminy w sferze gospodarki odpadami zmierzać będzie do zmniejszenia ilości
odpadów. Głównym założeniem, które będzie od 2006 roku realizowane jest selektywna
zbiórka odpadów komunalnych systemem „u źródła”. Lata 2006-2007 stanowiły będą
okres przejściowy od wprowadzenia do pełnej selektywnej zbiórki sprzed posesji. Od
2006 roku w każdym sołectwie (lub kilku) umieszczone zostaną pojemniki na
wyselekcjonowane surowce wtórne. Czas ten będzie tzw. „Nauką Segregacji” w punktach
zbiorczych. W początkowej fazie odbiór odbywać się będzie, co dwa tygodnie, a w dalszej
kolejności zależny będzie od pozytywnych efektów wdrożenia całej akcji. Również wśród
mieszkańców gminy (lub jej części) będą przekazywane kolorowe worki do
poszczególnych rodzajów odpadów. Mieszkańcy zobowiązani zostaną do segregowania
odpadów i gromadzenia worków przy krawężnikach posesji, celem ich odbioru. Odbiór
będzie dokonywany w określone dni tygodnia dla danej miejscowości, nie rzadziej niż raz
na dwa tygodnie. Firma odbierająca wysegregowane odpady zobowiązana będzie
przedstawić gminie, gminnie okresowe raporty z wynikami zbiórki. Cele szczegółowe
w gminie Gromnik do 2015:
1. Deponowanie na składowiskach nie więcej niż 56% wszystkich powstających odpadów
komunalnych tj. co najwyżej 1440 Mg.
2. Odzysk 54% wagowej ilości ze strumienia odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji w 2015 roku (w stosunku do roku 1995) t. j. około 120 Mg odpadów.
3. Osiągnięcie w 2015 roku zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych
odpadów:
• opakowania z papieru i tektury
- 55%,
• opakowania ze szkła
- 50%,
• opakowania z tworzyw sztucznych
- 35%,
• opakowania metalowe
- 50%,
• opakowania wielomateriałowe
- 35%,
• odpady wielkogabarytowe
- 55%,
• odpady budowlane
-45%,
• odpady niebezpieczne(z grupy odpadów komunalnych) 55%.
Dla osiągnięcia założonych celów, konieczne jest podjęcie na szczeblu gminnym
następujących kierunków działań w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi:
• Udział w stabilnym systemie gospodarki odpadami komunalnymi w układzie ponad
lokalnym, w tym partycypacja w kosztach budowy obiektów (sortownie, kompostownie,
obiekty termicznej utylizacji odpadów, składowiska o funkcji ponad lokalnej) lub gwarancje
umowne na wieloletni odbiór poszczególnych strumieni odpadów i wyselekcjonowanych
surowców wtórnych.
• Redukcja w odpadach kierowanych na składowiska zawartości składników
biodegradowalnych poprzez szeroką edukację i ewentualną budowę polowej
kompostowni pryzmowej po roku 2010.
• Wdrażanie systemu eliminacji odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów
komunalnych, ich zbiórki i magazynowania.
• Inwentaryzacja i bieżąca likwidacja „dzikich”, nielegalnych składowisk odpadów.
Projektowany system gospodarki odpadami komunalnymi w sferze gospodarki odpadami
komunalnymi na obszarze powiatu tarnowskiego kierowano się propozycjami zawartymi
125
w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami, jako że system gospodarki odpadami
komunalnymi był uzgadniany zarówno z powiatami jak i gminami. Docelowym
rozwiązaniem jest skupienie gmin wokół Zakładu Zagospodarowania Odpadów (ZZO)
wyposażonego w linię do segregacji odpadów, lub tylko w urządzenia do doczyszczenia
surowców wtórnych ze zbierania selektywnego, urządzenia do konfekcjonowania
surowców, instalację do unieszkodliwiania odpadów organicznych, tymczasowe
pomieszczenia do magazynowania odpadów niebezpiecznych pochodzących ze
strumienia odpadów komunalnych, składowisko pozostałych odpadów komunalnych.
O przyjętej technologii decydować będą inwestorzy – gminy uczestniczące w systemie.
Mogą wśród nich istnieć rozbieżności, co do zakresu działania ZZO, ze względu na
różnice w technologiach zagospodarowania i odzysku odpadów komunalnych przyjętych
na poziomie poszczególnych gmin. Najlepszym rozwiązaniem z punktu widzenia
optymalnej gospodarki odpadami komunalnymi w powiecie tarnowskim, byłoby skupienie
gmin regionu wokół ZZO zlokalizowanego w Tarnowie – Krzyżu lub na terenie Zakładów
Azotowych w Tarnowie, mimo znacznych kosztów transportu, gdyż długość trasy dowozu
odpadów - np. z gminy Gromnik – może sięgać 35 km. Zgodnie z WPGO przewiduje się,
iż Zakład Zagospodarowania Odpadów Komunalnych dla obszaru powiatu tarnowskiego
zacznie funkcjonować w 2006 roku.
Przewidywane zadania do realizacji w ramach gospodarki odpadami komunalnymi
w gminie Gromnik w latach 2004-2015, to: Zgodnie z zasadą „zanieczyszczający płaci”
koszty ponosi posiadacz (wytwórca) w wyniku zastosowania instrumentu ekonomicznego,
jakim jest opłata.
Osiągnięcie założonych celów podanych w poszczególnych przedziałach czasowych
zależy przede wszystkim od prowadzonej edukacji, czyli uświadamiania społeczeństwa
lokalnego o potrzebie wprowadzania radykalnych zmian w zakresie gospodarki odpadami
i wynikających z tego efektów ekologicznych, a także ekonomicznych.
Tabela 2.133. Zadania do realizacji w ramach gospodarki odpadami komunalnymi
w gminie Gromnik do 2015 roku (opracowanie własne).
L.p.
1.
2.
2.
3.
Zadanie
Opracowanie gminnego planu gospodarki odpadami
Przyjęcie Uchwały o porządku i czystości w gminie Gromnik
Inwentaryzacja wszystkich „dzikich” składowisk odpadów
Bieżąca likwidacja „dzikich” składowisk odpadów
4.
Wykonanie prac rekultywacyjnych gminnego składowiska
zgodnie z ustalonym harmonogramem w decyzji
5.
Dokonanie wyboru i zmiany systemu unieszkodliwiania
odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy po
zamknięciu eksploatowanego składowiska
Działania edukacyjne w zakresie wyboru metody selektywnej
zbiórki odpadów na terenie całej gminy wraz z terminem jej
realizacji
Opracowanie projektu selektywnej zbiórki odpadów wraz z
punktem gromadzenia i składowania wyselekcjonowanych
odpadów dla poszczególnych odbiorców oraz odpadów
niebezpiecznych
Realizacja projektu selektywnej zbiórki odpadów
Wdrażanie pełnego systemu selektywnej zbiórki odpadów
Segregacja odpadów w gminie przez wszystkich mieszkańców
Bilans osiągnięć w poszczególnych okresach aktualizacji
Usuwanie odpadów (eternitu) zawierających azbest
6.
7.
8.
9.
10
11.
Termin realizacji
październik 2004 r.
kwiecień 2005 r.
grudzień 2005 r.
sukcesywnie do
posiadanych środków
finansowych na
poszczególne lata
do 2008 r.
Realizacja według
harmonogramu decyzji z
zakończ. w 2007 r.
do końca 2005 r.
do końca 2005-r.
do końca 2006 r.
do czerwca 2008 r.
2008-2015
do końca 015 r.
do końca 2015 roku ok.
126
w ustalonym terminie do 2032 roku
12. Aktualizacja gminnego planu gospodarki odpadami
45% odpadów
co 4 lata
2.1.1.4.4. Gmina Lisia Góra
Według danych uzyskanych z Urzędu Gminy w Lisiej Górze wynika, iż liczba ludności
w gminie wynosi 13 499 osób. Średnia gęstość zaludnienia wynosi ok.126 osób na 1 km2
i jest niższa od średniej dla całego obszaru powiatu tarnowskiego (137 osób/1km2).
Tabela 2.134. Ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Lisia
Góra wg. grup odpadów.
Grupy odpadów komunalnych
Szacunkowa masa
[Mg/rok]
1 566
607
203
540
67
-
Odpady obiektów infrastruktury
Odpady budowlane
23
komunalnych
Razem
3 010
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Lisia Góra na lata 2004 - 2015.
Tabela 2.135. Ilość odpadów komunalnych z gospodarstw domowych
wytwarzanych na terenie gminy.
Szacunkowa masa
[Mg/rok]
204
16
31
Papier i tektura
204
Tworzywa sztuczne
204
47
Szkło
125
Metale
63
Odpady mineralne
156
Frakcja drobna (<10 mm)
516
Razem
1 566
Tabela 2.136. Ilość odpadów wielkogabarytowych wytwarzanych na terenie gminy
Szacunkowa masa
[Mg/rok]
Drewno
122
Metale
61
20
Razem
203
Skład odpadów wielkogabarytowych
Obsługą systemu usuwania odpadów komunalnych z terenu przedmiotowej gminy
zajmują się następujące jednostki:
- Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Tarnowie,
- Przedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjne STOL-BET,
- USŁUGI TRANSPORTOWE. Wywóz Nieczystości Płynnych i Selektywna Zbiórka śmieci
Buras Jan.
127
Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Tarnowie na terenie gminy Lisia
Góra obsługuje następuje miejscowości: Brzozówka, Kobierzyn, Lisia Góra, Łukowa,
Nowa Jastrząbka, Nowe Żukowice, Pawęzów, Stare Żukowice, Śmigno oraz Zaczarnie.
Do gromadzenia odpadów komunalnych ww. jednostka wykorzystuje:
- 462 pojemniki 110 litrowe,
- 9 sztuk pojemników 1100 litrowych,
- 8 sztuk pojemników 260 litrowych.
Z terenu gminy Lisia Góra omawiana jednostka wywozowa łącznie usunęła:
- w roku 2001 - 310 Mg odpadów komunalnych,
- w roku 2002 – 246 Mg,
- natomiast w roku 2003, firma ta usunęła odpady komunalne w ilości 562,23 Mg.
Odbiór gromadzonych odpadów odbywa się z częstotliwością: 1 x na tydzień będą co
drugi tydzień.
Zebrane z terenu gminy odpady omawiana jednostka wywozi na składowisko odpadów
komunalnych w Tarnowie.
Przedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjne STOL-BET na terenie gminy Lisia Góra
obsługuje następuje miejscowości: Nowa Jastrząbka, Łukowa, Stare Żukowice, Breń oraz
Zaczarnie.
Wymieniona wyżej jednostka do gromadzenia odpadów komunalnych na terenie gminy
Lisia Góra wykorzystuje następujące, należące do gminy pojemniki:
- 6 sztuk kontenerów typu KP-7 (poj. 7,3 m3).
Z terenu gminy Lisia Góra omawiana jednostka wywozowa łącznie usunęła:
- w roku 2001 – 175 Mg odpadów komunalnych,
- w roku 2002 – 232 Mg,
natomiast w roku 2003, firma ta usunęła odpady komunalne w ilości – 125 Mg.
Odbiór gromadzonych odpadów odbywa się na zgłoszenie telefoniczne.
Zebrane z terenu gminy odpady omawiana jednostka deponuje na składowisku odpadów
komunalnych w Tarnowie
Zgodnie z obowiązującymi ustaleniami zasad utrzymania czystości i porządku na terenie
gminy Lisia Góra właściciele nieruchomości realizują program selektywnej zbiórki
odpadów pozwalający poprzez „odzysk surowców wtórnych ze strumienia odpadów
komunalnych” na znaczne ograniczenie ilości odpadów komunalnych kierowanych na
składowiska.
Prowadzona na terenie gminy selektywna zbiórka odpadów obecnie obejmuje zbiórkę
szkła i opakowań szklanych (pojemniki białe) oraz plastik (pojemniki żółte).
System selektywnej zbiórki oparty jest na „sieci punktów do selektywnego gromadzenia
odpadów”, wyposażonych w specjalne pojemniki. Każdy mieszkaniec gminy ma prawo do
korzystania z rozstawionych na terenie gminy pojemników, zgodnie z ich przeznaczeniem.
Zbiórką ww. surowców wtórnych na terenie gminy Lisia Góra zajmuje się: Firma USŁUGI
TRANSPORTOWE. Wywóz Nieczystości Płynnych i Selektywna Zbiórka śmieci Buras
Jan.
Do selektywnego gromadzenia odpadów komunalnych na terenie gminy ww. firma
wykorzystuje pojemniki stanowiące własność gminy, a mianowicie:
- 12 sztuk pojemników typu „dzwon” – na szkło (poj. 1,5m3),
- 12 sztuk pojemników typu „dzwon” – na plastik (poj. 1,7m3).
Funkcjonujący system zbiórki surowców wtórnych pozwolił na odzysk następujących
frakcji:
- szkło:
· rok 2001 – 0,937 Mg,
· rok 2002 – 1,207 Mg,
· rok 2003 – 9,3 Mg
- tworzywa sztuczne:
128
· rok 2001 – 0,307 Mg,
· rok 2002 – 0,607 Mg,
· rok 2003 - 1,73 Mg.
W roku 2002 ze strumienia zebranych z terenu gminy odpadów komunalnych –
odzyskano zaledwie ok. 0,37%, natomiast w roku 2003 – ok. 1,6% surowców wtórnych.
Na terenie przedmiotowej gminy, mimo funkcjonującego już - choć jeszcze w bardzo
niewielkim zakresie - systemu zbiórki surowców wtórnych, nadal podstawowym sposobem
unieszkodliwiania odpadów komunalnych jest ich składowanie.
Nasuwa się zatem wniosek, iż na terenie przedmiotowej gminy, mimo osiągniętych już
sukcesów w ramach funkcjonującego systemu „zbiórki selektywnej”, system ten wymaga
dalszego rozwoju i modyfikacji, pozwalających na osiąganie lepszych efektów
(zintensyfikowanie odzysku surowców wtórnych). Działaniom o charakterze technicznoorganizacyjnym winna towarzyszyć szeroka akcja edukacyjna, wyjaśniająca mieszkańcom
celowość i sens selektywnej zbiórki oraz wykazująca jej korzyści ekonomicznośrodowiskowe. Proces ten wymaga większego zaangażowania mieszkańców i władz
Gminy.
Począwszy od roku 1999, raz w roku w różnych terminach na terenie przedmiotowej
gminy organizowane są akcje zbierania odpadów wielkogabarytowych. W latach 19992003 inicjatorem przeprowadzonych akcji było Starostwo Powiatowe w Tarnowie.
W wyznaczonym terminie oraz punktach gminy mieszkańcy gminy mogą składować
zużyty sprzęt gospodarstwa domowego i inne odpady wielkogabarytowe skąd
nieodpłatnie wywożone są do Zakładu Składowania Odpadów Komunalnych przy
ul. Cmentarnej w Tarnowie.
Wynikiem organizowania na terenie przedmiotowej gminy w latach 1999-2003, akcji
„zbiórki odpadów wielkogabarytowych”, była zbiórka tych odpadów w ilości ok. 2 Mg
rocznie. Ostatnio przeprowadzana akcja zbiórki odpadów wielkogabarytowych
zorganizowana została przez Urząd Gminy w Lisiej Górze. Akcja ta trwała 5 dni. W wyniku
funkcjonującego systemu zebrano 26,5 Mg tych odpadów.
Tabela 2.137. Ilość odpadów komunalnych zebranych w latach 2001-2003.
Wyszczególnienie
Jednostka
2001
Ilość
2002
Łącznie odpady komunalne z terenu
Mg/rok
481,24
485,02
gminy
2003
708,97
Na podstawie otrzymanych ankiet obliczono, iż na terenie gminy w sektorze
gospodarczym w roku 2003 powstało 3 470,657 Mg odpadów.
W wytworzonej w wyniku działalności gospodarczej ilości odpadów:
- 3 439,892 Mg, tj. ok. 99,1% – stanowiły odpady inne ni_ niebezpieczne,
- 30,765 Mg, tj. ok. 0,9% – stanowiły odpady niebezpieczne,
Z informacji uzyskanych z Urzędu Gminy wynika, iż liczba podmiotów gospodarczych
zarejestrowanych na terenie gminy wynosi: 555. Spośród tej liczby tylko niewielka liczba
podmiotów posiada wymagane prawem uregulowania w tym zakresie (uzyskanie
stosownych pozwoleń), co może wynikać z faktu wytwarzania odpadów w ilościach
poniżej wymaganego ustawą o odpadach progu: 100 kg odpadów niebezpiecznych lub
5 tys. Mg odpadów innych niż niebezpieczne w ciągu roku.
Nieliczne podmioty wywiązują się również z określonego ustawą o odpadach obowiązku
przedkładania informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania
wytworzonymi odpadami, tzn. w przypadku wytwarzania odpadów niebezpiecznych
w ilości do 100 kg rocznie albo powyżej 5 Mg rocznie odpadów innych niż niebezpieczne.
129
Skutkiem tego jest brak dokładnej inwentaryzacji powstających odpadów i wiarygodnego
zbilansowania powstającego strumienia odpadów.
Na terenie gminy Lisia Góra istnieją firmy, których kierunkiem działania jest odzysk
odpadów (innych niż niebezpieczne) i które posiadają odrębne instalacje ten odzysk
umożliwiające. Starosta Powiatu Tarnowskiego wydał w latach 1999-2004 zezwolenia na
prowadzenie działalności w zakresie odzysku odpadów na terenie gminy Lisia Góra, dla
następujących podmiotów:
1. Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „SFERAMET” – Z. Jędrosz, J. Kuca, M. Kowalski,
J. Motyka, J. Zaucha Spółka Jawna w Lisiej Górze - zajmujący się odzyskiem zgarów
i żużli odlewniczych (materiał poddawany procesowi mieszania celem zmiany właściwości
fizyko-chemicznych, a następnie pakowany),Ilość odpadów odzyskiwanych: 400 Mg/rok
2. Odlewnia żeliwa „ELMET” w Nowej Jastrząbce - zajmująca się odzyskiem metali
(metoda odzysku – recykling metali, tj. przerób termiczny w tzw. żeliwiakach). Ilość
odpadów odzyskiwanych: 600 Mg/rok.
Tabela 2.138. Bilans odpadów powstających w placówkach medycznych.
L.P.
Wyszczególnienie
Wytwórca
Gminne Centrum Usług Medycznych w
Lisiej Górze
Gabinet stomatologiczny w Lisiej Górze
Prywatne gabinety
2.
lekarskie
Gabinet stomatologiczny w Lisiej Górze
Apteka prywatna Elżbieta Urbańska3.
Apteki
Świątek Magister Farmacji w Lisiej
Górze
1.
Przychodnie lekarskie
Szacunkowa
masa [kg/rok]
643
36
24
20
Z informacji uzyskanych z przeprowadzonej ankietyzacji wynika, iż szacunkowa ilość
odpadów medycznych powstających na terenie gminy Lisia Góra wynosi ok. 0,723 Mg
rocznie.
Na terenie gminy znajduje się jedna jednostka weterynaryjna „Prywatna lecznica dla
zwierząt Pomykacz Dariusz”, szacowana ilość powstających odpadów wynosi 12 kg/rok.
2.1.1.4.5. Gmina Pleśna
Tabela 2.139. Odpady komunalne zebrane na terenie Gminy Pleśna (w skali roku).
Odpady zebrane przez firmę [Mg]
MPGK Tarnów
Odpady
Selektywna zbiórka
Gmina
Liczba
poprzez sieć odbioru
razem
MPGK
ZOiK
odpadów tzw.
ogółem
osób
w pojemnikach KP-7
[Mg]
Tarnów
Zakliczyn
wtórnych +
rozstawionych przez
wielkogabarytowych
Urząd Gminy
Pleśna
11 502
505,23
229,2
0,57
26,7
761,7
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Pleśna na lata 2004 – 2015 z uwzględnieniem
perspektywy na lata 2009 – 2012.
W przeliczeniu daje to średnią wielkość odpadów zebranych – 66,22 kg / m / rok.
Należy zaznaczyć, że w bilansie tym uwzględniono również ilość zebranych odpadów od
podmiotów prowadzących działalność gospodarczą – 30,5 Mg (33 podmioty).
W stosunku do bilansu odpadów zebranych z gospodarstw domowych – średnia wielkość
odpadów zebranych wynosi 63,57 kg/M/rok.
Gmina Pleśna jest typową gminą wiejską o funkcji rolniczo-przyrodniczo-wypoczynkowej.
Z tego względu do dalszej analizy przyjęto wskaźnik generowania odpadów dla terenów
130
wiejskich, który wynosi 223,59 kg / M / rok. Dla porównania, dla terenów miejskich
wskaźnik ten jest na poziomie 423,71 kg / M / rok. Wskaźnik przyjęty dla Gminy Pleśna
jest mniejszy od podanej wyżej średniej krajowej (223,59kg< 353,6 kg / m / rok).
Tabela 2.140. Wskaźniki generowania odpadów komunalnych oraz skład
morfologiczny.
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
Rodzaj odpadów
Tereny
wiejskie
[kg / m /
rok]
22,11
4,16
10,64
15,43
1,73
21,03
6,77
1,00
18,3
4,55
1,63
0,47
4,65
13,25
40,28
15,00
40,00
2
Udział
[%]
Bilans
ilościowy
dla gminy
[Mg/rok]
247,0
46,3
120,8
177,4
19,3
242,0
77,1
11,3
216,0
52,7
18,3
5,7
53,7
152,5
478,8
172,0
457,8
23,0
9,9
Odpady zielone
1,87
4,77
6,91
Opakowania wielkomateriałowe
0,75
9,41
3,03
0,44
8,43
Metale
2,05
0,71
0,22
Tekstylia
2,09
Odpady mineralne
5,93
18,03
6,69
Odpady budowlane
17,88
Odpady niebezpieczne występujące
0,89
w odpadach komunalnych
Razem
223,59
100
2571,7
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Pleśna na lata 2004 – 2015 z uwzględnieniem
perspektywy na lata 2009 – 2012.
Zbieranie odpadów prowadzone jest przez firmy wywozowe bezpośrednio od
gospodarstw domowych, które podpisały z tymi firmami umowy oraz z kontenerów KP–7.
Na zlecenie Gminy, rozstawiano 10 kontenerów na odpady komunalne stałe
w następujących miejscowościach gminnych:
• Pleśna – cztery kontenery: szkoła, przedszkole oraz dwa kontenery przy
cmentarzu,
• Rychwałd – jeden kontener: szkoła,
• Lichwin – dwa kontenery: szkoła i cmentarz,
• Łowczówek – jeden kontener: Ośrodek „RELAX”
• Rzuchowa – dwa kontenery: szkoła, cmentarz.
Według danych Urzędy Gminy kontenery są opróżniane z częstotliwością nie mniejszą niż
raz na dwa miesiące. Koszty obsługi ponosi Gmina.
Obecnie na terenie Gminy Pleśna nie występują instalacje i stacje przeładunkowe
odpadów. Następuje transport odpadów przy pomocy specjalistycznego sprzętu poza
teren gminy.
Z punktu widzenia unieszkodliwiania odpadów oraz ilości kierowanych odpadów, główną
rolę odgrywa składowisko odpadów w mieście Tarnowie.
Transport tranzytowy do tego składowiska odbywa się głównie drogami powiatowymi oraz
lokalnymi – powiatowymi.
Obecne tendencje wskazują na celowość korzystania z instalacji położonych w odległości
do 25 km (wyjątkowo do 50 km). Przyjmując takie założenie można wymienić następujące
instalacje jako dostępne dla Gminy Pleśna, mianowicie:
131
• Instalacje segregacji odpadów:
Instalacja wstępnej obróbki odpadów selektywnie zbieranych w Skrzyszowie
• Instalacje odzysku odpadów:
- kompostownia polowa obsługiwana przez Zakład Składowania Odpadów Komunalnych
w Tarnowie.
• Instalacje unieszkodliwiania odpadów:
- Składowisko Odpadów w Tarnowie,
Tarnów, ul. Cmentarna,
- Składowisko Odpadów w Charzewicach, 32-840 Charzewice,
- Zakład Usług Komunalnych w Tuchowie, 33-170 Tuchów,
- Składowisko Odpadów w Gromniku.
33-180 Gromnik Ul. Andersa
Na terenie gminy znajdują się „zwyczajowe” miejsca wysypywania odpadów. Zazwyczaj
w każdej gminnej miejscowości znajduje się takie miejsce, najczęściej zlokalizowane
w okolicznych lasach. Według szacunków gminy ilość zdeponowanych odpadów w takich
punktach to około 15 m3 . Należy zaznaczyć, że gmina na bieżąco prowadzi prace
likwidacyjne oraz rekultywacyjne takich miejsc.
Na terenie gminy zezwolenie na wywóz nieczystości stałych posiadają:
Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Tarnowie, ul. Okrężna
11
• Trans-formers Karpatia Sp. z o.o. w Tarnowie, ul. Krakowska 46
• CONTECO Sp. z o.o., ul. Brzeska 1, 33-130 Radłów
• Pan Buras Jan, Skrzyszów 332A
• „TRAX” – Tarnowiec, ul. Poprzeczna 3/18
•
2.1.1.4.6. Gmina Radłów
Gminę Radłów zamieszkiwało na koniec stycznia 2004 roku 9.658 osób. Na km²
przypadało więc 112 osób. Statystyczny mieszkaniec gminy wiejskiej wytwarza 223,59 kg
odpadów komunalnych rocznie (wskaźnik generowania strumienia odpadów komunalnych
dla wsi). Gęstość zaludnienia jest charakterystyczna dla terenów wiejskich. Wg stanu na
30.03.2004 r. w Urzędzie Gminy Radłów zarejestrowanych było 328 osób prowadzących
pozarolniczą działalność gospodarczą. Analizując rodzaj zgłoszonej przez nich
działalności można stwierdzić, że dominują trzy sektory:
1. handel – w branży tej działa 90 mieszkańców Gminy Radłów.
2. budownictwo – w branży tej działalność gospodarczą prowadzi 74 mieszkańców
Gminy.
3. transport – usługi transportowe świadczy 35 mieszkańców Gminy Radłów.
Z pozostałych rodzajów działalności należy wymienić, biorąc pod uwagę potencjalne
możliwości zagrożenia środowiska w związku z wytwarzanymi odpadami:
- w branży motoryzacyjnej
• Zyguła Robert z siedzibą w Biskupicach Radłowskich 219 zajmujący się lakiernictwem
samochodowym,
• BIR-CAR Rzepka Grzegorz z siedzibą w Biskupicach Radłowskich
ul. Nowa 63 zajmujący się naprawą pojazdów mechanicznych oraz skupem złomu,
• Strzesak Augustyn z siedzibą w Niwce 13 zajmujący się mechaniką pojazdową,
• Fidowicz Włodzimierz z siedzibą w Radłowie ul. Glowska 18 zajmujący się mechaniką
pojazdową,
• AUTOSERWIS Hajduk Andrzej z siedzibą w Radłowie ul. Woleńska 34 zajmujący się
mechaniką pojazdową oraz blacharstwem i lakiernictwem samochodowym,
• Lebida Andrzej z siedzibą w Tarnowie oś. 25 lecia 2/127 zajmujący się kasacją
samochodów,
• BARYŁKA Sp. z o.o. z siedzibą w Woli Radłowskiej 115 zajmująca się mechaniką
pojazdową,
132
• Maliszewski Bogdan z siedzibą w Woli Radłowskiej 183 zajmujący się mechaniką
pojazdową, konserwacją pojazdów oraz pomocą drogową,
• PHU ROLNIK s.c. Śledź Stanisław & Śledź Marcin z siedzibą w Wał Rudzie zajmujący
się sprzedażą artykułów na potrzeby rolnictwa oraz sprzedażą paliw płynnych i gazu,
• FHU JANO Janusz Lechowicz z siedzibą w Zabawie –Podwale zajmujący się
świadczeniem usług transportowych oraz sprzedażą paliw (gaz).
- w branży spożywczej
• Płaziński Sławomir z siedzibą w Biskupicach Radłowskich prowadzący fermę kurzą,
• GRAN CAFE SROKA z siedzibą Radłowie ul.Szkolna 7 zajmująca się przetwórstwem
owocowo-warzywnym,
• Krupa Kazimierz z siedzibą w Woli Radłowskiej zajmujący się produkcją brojlerów,
- w branży opakowaniowej
• ALFA Nasiadka Anna z siedzibą w Brzeźnicy 71 zajmująca się produkcją opakowań
z tworzyw sztucznych,
• OMEGA Nasiadka Stanisław z siedzibą w Brzeźnicy 71 zajmujący się produkcją
opakowań z tworzyw sztucznych,
- w branży wydobywczej
• PW MIRJAN Odkrywkowy Zakład Górniczy - Plebanek Mirosław z siedzibą
w Wał Rudzie ul. Boczna 1 zajmujący się eksploatacją kruszywa ze złoża w Wał Rudzie,
• BAZALT - Kupisz Zdzisław z siedzibą w Sanoce 63 a zajmujący się eksploatacją złoża
kruszywa w Sanoce,
• Trytko Małgorzata z siedzibą w Tarnowie ul. Zagumnie 141 zajmująca się eksploatacją
kruszywa,
- w branży budowlanej
• Bojdo Stanisław z siedzibą w Niwce 140 zajmujący się konfekcjonowaniem cementu
i wykorzystaniem popiołu do produkcji materiałów budowlanych, Halastra Tadeusz
z siedzibą w Zabawie 104 zajmujący się świadczeniem usług ogólnobudowlanych.
Pozwolenie Starosty Tarnowskiego na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych posiadają
podmioty gospodarcze przedstawione w poniższej tabeli.
Tabela 2.141. Podmioty posiadające pozwolenie na wytwarzanie odpadów
niebezpiecznych.
Lp
.
nazwa podmiotu
1.
KRUSZGEO S.A.
2.
PW MIRJAN
3.
Zakład Eksploatacji
Kruszywa SANOKA I
- Zdzisław Kupisz
Firma TransportowoHandlowa Stanisław
Bojdo
Kod
nazwa odpadu
odpadu
Rzeszów M. 13 01 09 oleje hydrauliczne,
Reja 16
13 02 07 oleje silnikowe
Radłów ul.
inne oleje silnikowe,
13 02 08
Boczna 1
przekładniowe i smarowe
mineralne oleje silnikowe,
Pierszyce 78,
13 02 04 przekładniowe i smarowe zawierające
gm. Żabno
związki chlorowcoorganiczne
mineralne oleje silnikowe,
przekładniowe i smarowe nie
13 02 05
zawierające związków
chlorowcoorganicznych
siedziba
10 01 01 żużle, popioły i pyły z kotłów
wymienionych w 10 01 04
Drewno nie zawierające substancji
5. ZPHU Tadeusz Halastra Zabawa 104 19 12 07
niebezpiecznych
Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Radłów.
4.
ilość
(Mg)
0,2
0,5
0,6
0,5
1,5
Niwka 140
600
133
Tabela 2.142. Skład morfologiczny odpadów komunalnych dla terenów wiejskich.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
rodzaj odpadów
odpady kuchenne ulegające biodegradacji
odpady zielone
papier i karton nieopakowaniowe
tworzywa sztuczne nieopakowaniowe
odpady tekstylne
metale
opakowania z blachy
odpady mineralne
drobna frakcja popiołowa
odpady wielkogabarytowe bez urządzeń zawierających freony
odpady budowlane
ogółem odpady komunalne
udział (%)
masa (kg)
12,09
2,35
4,42
4,42
0,98
6,88
2,95
0,91
5,14
2,12
0,61
0,30
2,27
7,56
24,94
7,04
14,08
0,94
100,00
22,11
4,16
10,64
15,43
1,73
21,03
6,77
4,65
1,00
18,89
4,55
1,63
0,47
13,25
40,28
15,00
40,00
2,00
223,59
Na 2182 Mg odpadów komunalnych wytworzonych w 2000 roku prawdopodobnie składały
się:
• 507,97 Mg odpadów ulegających biodegradacji,
• 537,64 Mg surowców wtórnych (w tym opakowań), które można poddać procesom
recyklingu,
• 153,61 Mg odpadów wielkogabarytowych,
• 307,23 Mg odpadów remontowo-budowlanych,
• 20,51 Mg odpadów niebezpiecznych,
• 655,04 Mg pozostałych odpadów komunalnych, które można potraktować jako balast
nieprzydatny do dalszego wykorzystania.
Rozdział tych ilości na gospodarstwa domowe, podmioty gospodarcze i instytucje
publiczne przedstawia poniższa tabela.
Tabela 2.143. Rodzaje odpadów wytworzonych w gminie z podziałem na wytwórców.
podmioty
gosp.
Lp.
rodzaj odpadów
(%)
(Mg)
(%)
(Mg)
I. odpady ulegające biodegradacji 12,03 262,49 6,55 142,92
II. surowce wtórne
22,28 486,15 2,36 51,50
III. odpady wielkogabarytowe
7,00 152,74 0,02
0,44
IV. odpady remontowo - budowlane 11,08 241,77 2,00 43,64
0,41
8,95
0,47 10,26
27,92 609,21 1,59 34,69
razem odpady komunalne
80,72 1 761,31 12,99 283,44
gosp. domowe
instytucje
publiczne
udział masa
(%)
(Mg)
4,70 102,55
0,00
0,00
0,02
0,44
1,00 21,82
0,06
1,31
0,51 11,13
6,29 137,25
razem odpady
udział
(%)
23,28
24,64
7,04
14,08
0,94
30,02
100,00
masa
(Mg)
507,97
537,64
153,61
307,23
20,51
655,04
2 182,00
134
Z prezentowanych danych wynika, że:
1)
prawie ¼ odpadów komunalnych może zostać poddana kompostowaniu (grupa I
odpadów),
2)
prawie połowa odpadów to surowce wtórne (grupy II, III i IV),
3)
1 % odpadów stanowią odpady niebezpieczne podlegające szczególnemu
procesowi unieszkodliwiania,
4)
30 % odpadów komunalnych to balast, który może być bezpośrednio skierowany
na wysypisko.
Ilość wytwarzanych w Gminie Radłów odpadów, które można poddać recyklingowi
Tabela 2.144. Ilość odpadów wytworzonych możliwych do poddania recyklingowi.
Lp.
rodzaj odpadów
(%)
(Mg)
(%)
(Mg)
1. opakowania wielomateriałowe
0,90
19,64 0,08
1,75
2. tworzywa sztuczne nieopakowaniowe
6,80 148,38 0,08
1,75
3. opakowania z tworzyw sztucznych
2,90
63,28 0,05
1,09
4. odpady tekstylne
0,91
19,86 0,00
0,00
5. szkło nieopakowaniowe
3,14
68,51 2,00 43,64
6. opakowania ze szkła
2,10
45,82 0,02
0,44
7. metale
0,51
11,13 0,11
2,40
8. opakowania z blachy
0,28
6,11
0,02
0,44
9. opakowania z aluminium
2,27
49,53 0,00
0,00
10. odpady mineralne
2,47
53,90 0,00
0,00
22,28 486,15 2,36 51,50
instytucje
publiczne
udział masa
(%)
(Mg)
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
razem
udział
(%)
0,98
6,88
2,95
0,91
5,14
2,12
0,62
0,30
2,27
2,47
24,64
masa
(Mg)
21,38
150,12
64,37
19,86
112,15
46,26
13,53
6,55
49,53
53,90
537,64
Operator, który w 2000 roku obsługiwał Gminę Radłów najprawdopodobniej odebrał 80
Mg surowców wtórnych w strumieniu odpadów mieszanych. W piecach węglowych
spalono około 165 Mg. Pozostałe surowce wtórne zagospodarowane zostały we własnym
zakresie (ca. 120 Mg) lub porzucone na dzikich wysypiskach i zakopane (ca 170 Mg).
r.
rodzaj odpadów
udział
(%)
masa
(Mg)
udział
(%)
masa
(Mg)
odpady wielkogabarytowe bez
urządzeń zawierających freony 7,00 152,74 0,02
0,44
instytucje
publiczne
udział
masa
(%)
(Mg)
0,02
0,44
razem
udział
(%)
masa
(Mg)
7,04
153,61
azbestowych) wytworzonych w Gminie Radłów w 2000 roku.
135
Tabela 2.146. Prawdopodobna ilość odpadów budowlanych wytworzonych w 2000 r.
gosp. domowe
rodzaj odpadów
odpady remontowo- budowlane
podmioty gosp.
instytucje
publiczne
razem
udział
(%)
masa
(Mg)
udział
(%)
masa
(Mg)
udział
(%)
masa
(Mg)
udział
(%)
masa
(Mg)
11,08
241,77
2,00
43,64
1,00
21,82
14,08 307,23
Na dzikie wysypiska trafiło prawdopodobnie około 40 Mg tego rodzaju odpadów. Strumień
odpadów niebezpiecznych nie jest wielki. Stanowi zaledwie 1 % odpadów komunalnych. Z
uwagi jednak na jego negatywny wpływ na środowisko będzie musiał być wyłączony ze
strumienia odpadów deponowanych na składowisku i poddany odrębnemu procesowi
unieszkodliwiania.
Tabela 2.147. Odpady niebezpieczne powstające w gminie.
Lp.
kod
rodzaj odpadów
gosp.
podmioty
instytucje
razem
domowe
gosp.
publiczne
(%) (Mg) (%) (Mg) (%) (Mg) (%)
(Mg)
0,01 0,22 0,01 0,22 0,01 0,22 0,03
0,65
1. 20 01 33 świetlówki
2. 20 01 29
0,03 0,65 0,01 0,22
niebezpieczne
3. 20 01 19 odczynniki fotograficzne
0,00 0,00 0,02 0,44
farby, tłuszcze, farby drukarskie,
4. 20 01 27 kleje, lepiszcza i żywice zawierające 0,07 1,53 0,30 6,55
substancje niebezpieczne
5. 20 01 14 kwasy i alkalia
0,00 0,00 0,01 0,22
lampy fluorescencyjne i inne odpady
6. 20 01 21
0,00 0,00 0,02 0,44
zawierające rtęć
7. 20 01 31 leki cytotoksyczne i cytostatyczne
0,03 0,65 0,01 0,22
8. 20 01 26 oleje i tłuszcze
0,06 1,31 0,04 0,87
9. 20 01 19 środki ochrony roślin
0,05 1,09 0,00 0,00
zużyte urządzenia elektryczne i
0,08 1,75 0,02 0,44
10. 20 01 35
elektroniczne
drewno zawierające substancje
11. 20 01 37
0,03 0,65 0,02 0,44
niebezpieczne
12. 20 01 23 urządzenia zawierające freony
0,03 0,65 0,00 0,00
13. 20 01 13 rozpuszczalniki
0,02 0,44 0,01 0,22
0,41 8,95 0,47 10,26
0,01
0,22
0,05
1,09
0,00
0,00
0,02
0,44
0,00
0,00
0,37
8,07
0,00
0,00
0,01
0,22
0,03
0,65
0,05
1,09
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,04
0,10
0,05
0,87
2,18
1,09
0,01
0,22
0,11
2,40
0,00
0,00
0,05
1,09
0,00
0,00
0,06
0,00
0,00
1,31
0,03
0,03
0,94
0,65
0,65
20,51
W niniejszym Planie przyjęto, że 12 Mg odpadów niebezpiecznych trafiło do pojemników
na śmieci, natomiast około 8 Mg porzucono na „dzikich wysypiskach”.
Na terenie Gminy Radłów funkcjonują dwa Ośrodki Zdrowia. Zlokalizowane są
w Radłowie z filią w Biskupicach Radłowskich oraz w Zabawie. Udzielane są w nich
porady medyczne oraz wykonywane są następujące zabiegi:
1)
stomatologiczne,
2)
zakładanie opatrunków,
3)
wykonywanie szczepień.
W skład odpadów medycznych w wymienionych wyżej placówkach wchodzą tampony,
wata, lignina, bandaże oraz strzykawki. Ilość odpadów medycznych wytworzonych
w ciągu roku nie przekracza 0,2 Mg/rok (informacja za 2003 r.). Odpady medyczne
przekazywane są do unieszkodliwienia za pośrednictwem Kolumny Transportu
136
Sanitarnego z Tarnowa do Termicznej Degradacji Odpadów Szpitalnych SEGHERS
CLINIC WASTE w Tarnowie.
Na terenie Gminy Radów zinwentaryzowano 326 budynki mieszkalne i gospodarcze
pokryte eternitem. Łączna powierzchnia dachów tych budynków wynosi około 49 tys. m².
Przyjmując, że 1 m² eternitu wyży 11 kg, do unieszkodliwienia pozostaje około 540 Mg.
Zbieraniem i wywozem odpadów komunalnych w Gminie Radłów zajmują się:
1.
CONTEKO s.c. Grzegorz Kuczek & Józef Kurnyta z siedzibą 33 -130 Radłów
ul. Polna 2,
2.
Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. z siedzibą w 33-100
Tarnów ul. Bandrowskiego 14.
Wszystkie odpady komunalne zebrane z terenu Gminy Radłów trafiają na składowisko
odpadów w Tarnowie – Krzyżu. Składowisko oddalone jest od Radłowa o około 20 km.
Administruje je Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej w Tarnowie.
Procesowi spalania w celu odzyskania energii poddane mogą być wyłącznie te odpady,
które charakteryzują się wysoką wartością opałową. Proces spalania musi odbywać się
w specjalnie do tego celu wybudowanych instalacjach. Spośród odpadów komunalnych
do tego celu mogą służyć:
• opakowania wielomateriałowe,
• tworzywa sztuczne nieopakowaniowe,
• opakowania z tworzyw sztucznych,
• odpady tekstylne.
Mogą służyć również opakowania z papieru oraz papier i tektura ale prawdopodobieństwo
ich pozyskania w Gminie jest znikome. Stąd też do celów planistycznych nie zostały
przyjęte. Będą zagospodarowane przez wytwórców we własnym zakresie.
W 2000 roku w gminie Radłów wytworzonych zostało 255,72 Mg odpadów zaliczonych do
wymienionych czterech rodzajów.
Tabela 2.148. Prognozowany poziom wytwarzania oraz odzysku.
Lp.
1.
a.
b.
c.
d.
2000
2004
2006
ilość odpadów komunalnych
mogących być poddanych
255,73 281,30 294,09
procesom spalania w celu
uzyskania energii (Mg), w tym:
21,38
23,52
24,59
odpady wielomateriałowe
wymagany poziom odzysku (%) 0,00
12,00
20,00
wymagany poziom odzysku (Mg) 0,00
2,82
4,92
tworzywa sztuczne
150,12 165,13 172,64
nieopakowaniowe
14,00
22,00
23,12
37,98
70,81
74,03
opakowania z tworzyw sztucznych 64,37
14,00
22,00
9,91
16,29
19,86
21,85
22,84
odpady tekstylne
9,00
13,00
1,97
2,97
prognoza
2008
2010
2012
2014
314,55
332,73
350,35
370,57
26,30
25,00
6,57
27,79
30,00
8,34
29,29
35,00
10,25
31,00
35,00
10,85
184,65
195,16
205,66
217,67
25,00
46,16
79,18
25,00
19,79
24,43
15,00
3,66
30,00
58,55
83,96
30,00
25,19
25,82
20,00
5,16
35,00
71,98
88,19
35,00
30,87
27,21
25,00
6,80
35,00
76,19
93,10
35,00
32,59
28,80
30,00
8,64
137
2.1.1.4.7. Gmina Ryglice
Ryglice leżą w południowo - wschodniej część powiatu tarnowskiego, 25 km od Tarnowa
i około 90 od Krakowa, w północnej części Beskidu Niskiego u podnóża wzniesień
Dobrocina i Pasi, w jednym z najciekawszych pasm górskich Brzanka – Liwocz, pod 49o
szerokości geograficznej. Zajmują obszerna kotlinę otoczoną wzgórzami. Gmina Ryglice
graniczy: od północy z gminami Skrzyszów i Pilzno, od wschodu z gminą Jodłowa, od
południa z gminą Szerzyny, od zachodu z miastem i gminą Tuchów. W skład gminy
wchodzi osiem sołectw: Bistuszowa, Joniny, Kowalowa, Lubcza, Ryglice, Uniszowa, Wola
Lubecka, Zalasowa.
W 1990 r. gminę zamieszkiwało 10.663 osób, a na początku 2001 r.
11.458 osób, obecnie gmina liczy ok. 11656 mieszkańców. Gęstość zaludnienia Gminy
Ryglice wynosi 97 osób/km2, przy średniej dla powiatu tarnowskiego wynoszącej 126
osób/km2.
Gmina Ryglice nie posiada własnego wysypiska śmieci. Obecnie ma podpisaną umowę
na wywóz odpadów stałych z prawnie zorganizowanym składowiskiem odpadów
w Tarnowie-Krzyżu.
Operatorem realizującym tę umowę jest Zakład Gospodarki Komunalnej.
Gospodarstwa domowe korzystają z pojemników o pojemności 0,11m3. Instytucje
korzystają z kontenerów o pojemności 7 i 10 m3.
W gminie znajdują się gospodarstwa domowe w ilości około 2 600 (średnio 4,5 osoby
w gospodarstwie) oraz podmioty gospodarcze – ilość około 500.
Podmioty wywożące odpady
• Zakład Gospodarki Komunalnej w Ryglicach (zakład budżetowy gminy Ryglice).
• Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. 33-100 Tarnów
ul. Okrężna 11
• TRANSFORMERS TARNÓW KARPATIA Spółka z o.o. ul. Krakowska 46 w Tarnowie.
Wielkość używanych pojemników
- pojemniki – wielkość:
o 110 litrów (w przeważającej ilości)
o 240 litrów (sporadycznie)
- kontenery – wielkość:
o 7 m3 (np. przy cmentarzu)
o 11 m3 (np. przy GS)
- worki – wielkość:
o 120 litrów (używane przez ZGK Ryglice)
Instalacje do zbierania odpadów
• MPGK Tarnów do zbierania odpadów stosuje kosze o poj. 240 litrów, 110 litrów,
60 litrów. Kosze te stanowią własność prywatną mieszkańców lub są użyczone od
podmiotów zajmujących się zbieraniem odpadów.
• TRANSFORMERS Tarnów do zbierania odpadów stosuje kosze o poj. 240 litrów,
110 litrów, 60 litrów. Kosze te stanowią własność prywatną mieszkańców lub są
użyczone od podmiotów zajmujących się zbieraniem odpadów.
• Zakład Gospodarki Komunalnej w Ryglicach do zbierania odpadów segregowanych
i niesegregowanych stosuje worki o poj. 120 l z podziałem wg koloru dla zbieranego
gatunku odpadu.
• Instalacje do zbierania odpadów z posesji komunalnych to kontenery o poj. 7m3 oraz
worki umieszczone na stojakach.
• Instalacje służące do zbierania odpadów segregowanych to również pojemniki typu
dzwon 1,5 m3 na szkło oraz 2,5m3 na plastik ustawiono na terenie gminy
w poszczególnych miejscowościach, w miejscach ogólnie dostępnych dla mieszkańców.
138
Aktualnie odpady komunalne odbierane od właścicieli nieruchomości z terenu gminy
Ryglice przez Zakład Gospodarki Komunalnej są przekazywane następującym podmiotom
(także odzysku lub recyklingu):
• odpady niesegregowane - Składowisko Odpadów Komunalnych - Tarnów,
ul. Cmentarna
• odpady z selektywnej zbiórki - Przedsiębiorstwo Obrotu Surowcami Wtórnymi
,,Kometal" Śliwka Leśniak Spółka Jawna 33-100 Tarnów, ul. Równa 22
• odpady niebezpieczne - Jednostka Ratownictwa Chemicznego w Tarnowie,
ul. Kwiatkowskiego 8, Składowisko Odpadów Niebezpiecznych w Tarnowie
• odpady wielkogabarytowe - Składowisko Odpadów Przemysłowych w Tarnowie
• odpady budowlane - Składowisko Odpadów Przemysłowych w Tarnowie
• odpady zielone z utrzymania ogrodów - Składowisko Odpadów Komunalnych
w Tarnowie
• przeterminowane leki należy przekazywać do aptek uczestniczących w ich zbiórce
• zużyte baterie w tym alkaliczne należy wrzucać do pojemników rozstawionych
w szkołach na terenie gminy i w budynku Urzędu.
Częstotliwość odbierania stałych odpadów komunalnych jest dostosowana do ilości
wytwarzanych odpadów i wynosi:
- raz lub dwa razy w miesiącu dla zabudowy jednorodzinnej - w przypadku osób starszych
lub samotnych dopuszczalna jest możliwość rzadszego odbioru,
- w przypadku koszy ulicznych, koszy przy przystankach, koszy cmentarnych – w chwili
zapełnienia.
Zakład Gospodarki Komunalnej dokonuje odbioru tych odpadów własnym transportem
i przewozi je na składowisko odpadów w Tarnowie - Krzyżu.
Odpady wielkogabarytowe zbiera się w wyznaczonych miejscach na terenie gminy
Ryglice, w terminach uzgodnionych z podmiotem uprawnionym.
Tabela 2.149. Rodzaj odpadu, źródła pochodzenia oraz proces ich odzysku lub
unieszkodliwiania przedstawia poniższa tabela :
Rodzaj odpadu
kod
(20 03) Inne odpady
komunalne
20 03 01 Niesegregowane
(zmieszane) odpady
komunalne
20 03 04 - Szlamy ze
zbiorników
bezodpływowych
służących do
gromadzenia
nieczystości
20 03 07 Odpady
wielkogabarytowe
Ilość
Masa
Mg
Źródła
pochodzenia
Unieszkodliwianie
Procesy odzysku
2004
w Mg
2005
w Mg
2006
w Mg
Z gospodarstw
domowych i inne
D1, D5
składowanie na
składowisku
335,05
550,87
685,5
Z oczyszczalni w
Ryglicach i
Zalasowej
R 13
850m3
1060m3
1680
m3
Z gospodarstw
26.04.
D5
-domowych
9,00Mg
INNE ODPADY (RÓWNIEŻ) MOGĄCE STANOWIĆ ODPADY KOMUNALNE
Ilość
Źródła
Odzysk
Rodzaj odpadu
2004
2005
/Mg/
pochodzenia
Unieszkodliwianie
7,44M
g
2006
139
Odpady opakowania z
tworzyw sztucznych
1)
PET;
2) inne
15 01 02
Odpady opakowania ze szkła
gospodarczego, poza
ampułkami
15 01 07
Z gospodarstw
domowych
R 13
4,5 Mt
4,48 Mg
7,87
Mg
Z gospodarstw
domowych
R 13
2,01 Mg
2,01 Mg
2,10M
g
Źródło: Sprawozdanie z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami w gminie Ryglice.
Tabela 2.150. Zebrane ilości odpadów segregowanych
Lp
1.
2.
Nazwa odpadu
Szkło
plastik
2004r
2,01Mg
2005r
2,01 Mg
2006.r
2,10 Mg
4,5 Mg
4,48Mg
7,87 Mg
Koszt obsługi systemu
segregacji poniesiony przez
6.307,65 zł
5.649,60 zł
3.
6.018,75 zł
UM (wartość brutto, w tym 7%
(48,15/1szt)
(42,80/1szt)
Vat)
Źródło: Sprawozdanie z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami w gminie Ryglice.
Małe ilości zebranego szkła wynikają stąd że do pojemników na segregację mieszkańcy
gminy składają nie tylko butelki szklane ale też duże ilości szkła budowlanego, które po
ponownym wysegregowaniu zostaje przekazane razem z odpadami niesegregowanymi
na wysypisko.
2.1.1.4.8. Gmina Rzepiennik Strzyżewski
Gminę na koniec 2003r. zamieszkiwało 6808 mieszkańców, co stanowi przeciętną
gęstość zaludnienia 102 osób na km2. Widać więc że gmina na tle powiatu tarnowskiego
plasuje się w grupie gmin niewielkich tak pod względem powierzchni jak i liczby
mieszkańców oraz liczby sołectw.
Na terenie gminy Rzepiennik Strzyżewski (według stanu na 31.12.2002r.) działalność
gospodarcza prowadzona była przez 239 podmioty, w tym 14 z sektora publicznego i 225
z sektora prywatnego. Nie ma wśród nich jednak znaczących zakładów przemysłowych.
Przeważają nieduże podmioty gospodarcze o charakterze handlowo-usługowym,
w których pracują głównie właściciele i ich rodziny.
W kilku większych zakładach zatrudnienie nie przekracza średnio 30 osób.
Wykaz firm świadczących usługi wywozu odpadów na terenie gminy:
• Przedsiębiorstwo Komunalno-Budowlane KOMBUD sp. z o.o., ul, Krynicka 6, 33-190
Ciężkowice
• Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej sp. z o.o. ul. Okrężna 11, 33-100
Tarnów.
Według stanu na 31.12.2004r. ilość umów na wywóz nieczystości stałych zawartych
z PKB„KOMBUD” Sp. z o.o. w gminie wyniosła: dla indywidualnych gospodarstw
domowych - 33, dla instytucji – 18, dla podmiotów działalności gospodarczej 20.
Ilość zebranych odpadów z terenu gminy w latach 2001-2003 przedstawiono w tabeli
poniżej.
140
Tabela 2.151. Zbiórka odpadów komunalnych zmieszanych i wyselekcjonowanych
z terenu gminy Rzepiennik Strzyżewski w latach 2000 -2003 według danych
PKM „KOMBUD” Sp. z o.o
Ilość odpadów
komunalnych
Mg/rok
2000
6870
0,024
165
2001
6884
0,028
192
2002
6823
0,039
268
2003
6808
0,039
265
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Rzepiennik Strzyżewski na lata 2005 – 2015.
Rok
Liczba ludności w
gminie
Współczynnik
Mg/mieszkańca/rok
Większość gospodarstw domowych nie jest objęta systematycznym wywozem
wytworzonych odpadów komunalnych. Wójt Gminy organizuje z terenu gminy wywóz
wyselekcjonowanych odpadów w gospodarstwach domowych. Ponadto Starostwo
Powiatowe w Tarnowie ze środków Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej organizuje akcje zbiórki odpadów wielkogabarytowych.
Na terenie gminy funkcjonują dwa skupy surowców wtórnych: w kółku rolniczym
w Olszynach oraz w FHUP „DOMINEX” Andrzej Gąsior Rzepiennik Strzyżewski. Przy
omawianiu konkretnych strumieni odpadów wchodzących w skład odpadów komunalnych
podano przyjęte współczynniki. Na podstawie ich wartości oraz ilości mieszkańców
oszacowano, że w 2003 roku wytworzono łącznie ok.1525 Mg/rok odpadów komunalnych,
z czego najwięcej pochodzi z gospodarstw domowych (793Mg/rok), obiektów
infrastruktury (308 Mg/rok) i odpadów budowlanych (273 Mg/rok).
Pozostałe ilości odpadów komunalnych przedstawiają się następująco:
Odpady zielone
- 34 Mg/rok
Wielkogabarytowe
- 103 Mg/rok
Niebezpieczne
- 14 Mg/rok.
Ilość wytworzonych (koniecznych do zagospodarowania) odpadów komunalnych w gminie
Rzepiennik Strzyżewski przedstawiono w tabeli poniżej.
Tabela 2.152. Ilość i rodzaj odpadów komunalnych wytworzonych w gminie
Rzepiennik Strzyżewski . Stan na 31.12.2003r.
Mg/rok
793
308
103
Odpady z budowy remontów i demontażu
273
34
0
14
Łącznie
1525
Średni wskaźnik nagromadzenia odpadów komunalnych kształtował się w 2003 roku na
poziomie 424 kg/M/rok dla miast oraz 223 kg/M/rok dla wsi.
w gospodarstwach domowych w gminie Rzepiennik Strzyżewski
Strumień odpadu
Papier i tektura
Mg/rok
103
8
16
103
% wieś
13
1
2
13
% miasto
32
2
2
19
141
Tworzywa sztuczne
103
13
14
24
3
4
Szkło
63
8
8
Metale
32
4
4
Odpady mineralne
79
10
5
Frakcje drobne ( poniżej 10 mm)
262
33
10
Łącznie
793
100
100
Tabela 2.154. Ilość wytworzonych odpadów wielkogabarytowych w 2002 r.
Strumień odpadu
Mg/rok
%
Drewno
62
60
Metale
31
30
10
10
Łącznie
103
100
Oszacowano, że na terenie gminy w 2003 roku powstało ok. 14 Mg odpadów
niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych. Odpady te nie są wydzielane ze
strumienia odpadów komunalnych i wraz z nimi trafiają na składowiska odpadów lub na
dzikie wysypiska odpadów.
Odpady budowlane wchodzące w strumień odpadów komunalnych to odpady z budowy,
remontów i demontażu obiektów budowlanych. Przyjęto, że mieszkaniec gminy średnio
wytwarza 40 kg na rok odpadów budowlanych i poremontowych. Oszacowana ilość
wytworzonych odpadów w 2003 roku wyniosła ok. 273 Mg.
Ilość wytwarzanych odpadów innych niż niebezpieczne w sektorze gospodarczym
w gminie w ciągu roku wyniosła ok. 20,2 Mg.
Tabela 2.155. Odpady inne niż niebezpieczne wytwarzane w gminie według danych
wytwórców odpadów (stan na 30.06.2005 )
Kod
02 02 99
02
03 01 05
03
04 01 99
04
Opis
Inne niewymienione odpady
Odpady
z
rolnictwa,
sadownictwa,
upraw
hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz
przetwórstwa żywności
Trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa i fornir inne
niż wymienione w 03 01 04
Odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji płyt i mebli,
masy celulozowej, papieru i tektury
Inne niewymienione odpady
Odpady z przemysłu skórzanego, futrzarskiego i
tekstylnego
Zużyte opony
Metale żelazne
Szkło
Odpady nieujęte w innych podgrupach
Ilość [Mg/rok]
8
8
7,5
7,5
1,0
1,0
16 01 03
1,5
16 01 17
2,0
16 01 20
0,2
16
3,7
Razem
20,2
Ilość odpadów niebezpiecznych dopuszczonych do wytworzenia na terenie gminy
Rzepiennik Strzyżewski wyniosła ok. 3,0655 Mg co stanowi ok. 13,2 % wytwarzanej ilości
odpadów przemysłowych.
142
Średnie roczne ilości wytwarzanych w gminie odpadów niebezpiecznych sporządzone na
podstawie informacji ich wytwórców przedstawiono w tabeli poniżej.
Tabela 2.156. Średnie roczne ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych
w gminie Rzepiennik Strzyżewski (na podstawie danych w latach 2003-2004)
Kod
13 02 08
13
Opis
Ilość
[Mg/rok]
1,02
1,02
Inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe
Oleje odpadowe, i odpady ciekłych paliw ( z wyłączeniem
olejów jadalnych oraz grup 05,12,19)
16 01 01
Baterie i akumulatory ołowiowe
1,4
16 01 07
Filtry olejowe
0,007
16
Odpady nieujęte w innych grupach
1,407
18 01 03
Inne
odpady,
które
zawierają
żywe
drobnoustroje
0,603
chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do
przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub
co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że
wywołują choroby u ludzi i zwierząt ( np. zainfekowane
pieluchomajtki, podpaski, podkłady) z wyłączeniem 18 01 80 i
18 01 06
18 02 02
Inne
odpady,
które
zawierają
żywe
drobnoustroje
0,035
chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do
przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub
co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że
wywołują choroby u ludzi i zwierząt
18 02 05
Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne zawierające
0,005
substancje niebezpieczne
18
Odpady medyczne i weterynaryjne
0,6385
Razem
3,0655
Według WPGO ilość odpadów medycznych powstających w gabinetach lekarskich
uzależniona jest od specjalności gabinetu. Dla gabinetów internistycznych wskaźnik ten
wynosi 0,02 kg/pacjent/dzień dla specjalności stomatologicznej 0,41kg/pacjent/dzień.
Odpady medyczne powstające w Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej
„SALUBRIS” Sp. z o.o. w Rzepienniku Strzyżewskim gromadzone są selektywnie. Według
danych Gminnego Zespołu Opieki Zdrowotnej w ośrodkach zdrowia w gminie Rzepiennik
Strzyżewski powstaje ok. 0,103 Mg rocznie odpadów infekcyjnych, które są odbierane
przez Małopolską Kolumnę Transportu Sanitarnego w Tarnowie, jednostkę posiadającą
stosowne zezwolenie na transport odpadów niebezpiecznych . Odpady infekcyjne
unieszkodliwiane są przez spalanie w Spalarni Odpadów Medycznych w Szpitalu Św.
Łukasza w Tarnowie.
Według danych uzyskanych w gabinetach weterynaryjnych w Rzepienniku Strzyżewskim
rocznie wytwarzanych jest ok. 0,035 Mg medycznych odpadów infekcyjnych.
143
2.1.1.4.9. Gmina Skrzyszów
Przyjęty w Planie Gospodarki Odpadami dla 2006 roku wskaźnik wytworzenia odpadów
komunalnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosił 253,0 kg/mieszkańca/rok.
Zgodnie ze zaktualizowanym PGO wyliczono prognozowane wskaźniki wytworzenia
odpadów komunalnych w latach 2007 i 2008, które wyniosły odpowiednio: 256,82
i 259,49 kg/mieszkańca/rok.
Opierając się na wymienionych wskaźnikach oraz rzeczywistej demografii obliczono ilość
powstających zmieszanych odpadów komunalnych w Gminie Skrzyszów w latach 20072008.
Gmina Skrzyszów jest gminą wiejską. Skład morfologiczny odpadów zmieszanych
wiejskich według KPGO 2010 przedstawiono w tabeli poniżej.
Tabela 2.157. Skład morfologiczny odpadów zmieszanych w Gminie Skrzyszów roku
2007.
Rodzaj odpadów
Ilość
Mg/rok
258,00
14,28
32,63
62,21
Odpady zielone
156,02
Papier i tektura [nieopakowaniowe]
226,39
25,49
287,58
Tworzywa sztuczne [nieopakowaniowe]
92,80
68,32
Tekstylia
15,30
Szkło [nieopakowaniowe]
274,32
62,21
Metale
22,43
6,12
176,42
Odpady mineralne
446,66
261,06
878,02
Odpady budowlane
38,75
Łącznie
3405
Źródło: Zaktualizowany plan gospodarki odpadami dla gminy Skrzyszów na lata 2004 – 2015.
Na terenie Gminy Skrzyszów stosuje się następujące systemy zbierania i odbierania
odpadów komunalnych:
1) System pojemnikowy – stosowane są pojemniki o pojemności 120 l lub inne
w zależności od zapotrzebowania wytwórcy,
2) System kontenerowy – stosowane są kontenery o pojemności 4,5 lub 7 m3 zależności
od zapotrzebowania wytwórcy.
Na terenie Gminy Skrzyszów w kontenerach umieszczane są odpady z jednostek
handlowych, odpady wielkogabarytowe, odpady z cmentarzy.
W poniższej tabeli zestawiono ilość odpadów komunalnych wytworzonych i zebranych
w Gminie Skrzyszów w latach 2007-2008.
144
Tabela 2.158. Ilość odpadów komunalnych wytworzonych i zebranych w Gminie
Skrzyszów w latach 2007-2008
L.p.
Parametr
1.
2
Ilość odpadów komunalnych wytworzonych wg PGO
uaktualniona
Ilość odpadów komunalnych zebranych
3
2007
Mg/rok
3339
2008
Mg/rok
3466
3405
3477
880,3
832,6
Źródło: Sprawozdanie z wykonania planu gospodarki odpadami przez gminę Skrzyszów w latach
2007-2008.
Wykaz uprawnionych podmiotów w zakresie odbierania odpadów komunalnych stałych na
terenie Gminy Skrzyszów
• Usługi Transportowe – Wywóz nieczystości płynnych i selektywna zbiórka śmieci
Jan Buras 33-156 Skrzyszów 332A
• TRANS-FORMERS KARPATIA sp. z o.o. Tarnów ul.Krakowska 46
• Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Tarnów ul.Okrężna 11
3) Selektywne zbieranie surowców wtórnych
a) centra zbiórki.
Na terenie Gminy Skrzyszów selektywną zbiórką objęto opakowania ze szkła i tworzyw
sztucznych. Segregacja opakowań ze szkła i tworzyw sztucznych odbywała się
w poszczególnych miejscowościach gminy w 18 centrach zbiórki, gdzie rozlokowano
36 pojemników typu „dzwon” o pojemności 1,4 m3 :
b) system workowy
Równolegle z segregowaniem odpadów w gniazdach stosowany jest workowy system
segregacji „ u źródła” w gospodarstwach domowych. W latach 2007-2008 selektywną
zbiórkę odpadów „ u źródła” realizowała firma Usługi Transportowe, Wywóz Nieczystości
Płynnych, Selektywna Zbiórka Odpadów-Jan Buras”, u wszystkich mieszkańców gminy,
którzy zadeklarowali wolę selektywnego zbierania odpadów. Worki do selektywnej zbiórki
„u źródła” przekazuje mieszkańcom nieodpłatnie ww. firma oraz UG Skrzyszów.
4) Zbieranie pozostałych odpadów
Na terenie Gminy Skrzyszów odbierane są również od wytwórców odpady:
wielkogabarytowe, niebezpieczne, azbest.
Zbiórka odpadów wielkogabarytowych organizowana jest przez Urząd Gminy okresowo,
przeważnie wiosną i jesienią od roku 2004. Odpady z miejsc wskazanych przez gminę są
odbierane przez podmiot uprawniony.
Odpady budowlane nie były odbierane od ich wytwórców, ale możliwe jest zlecenie takiej
usługi firmie wywozowej, z którą zawarto umowę na wywóz odpadów komunalnych.
Na terenie gminy prowadzona jest selektywna zbiórka baterii. Młodzież zebrała w latach
2007 i 2008 po ok. 0,8 Mg zużytych baterii.
Selektywna zbiórka baterii w jednostkach oświatowych rozwijała się w latach 2007 i 2008
dzięki zaangażowaniu Starostwa Powiatowego w Tarnowie.
W latach 2007 – 2008 wymiana pokryć dachowych dokonywana była przez właścicieli
budynków we własnym zakresie. Ze środków budżetowych UG Skrzyszów usunięto
z terenu gminy w roku 2007 ok. 4,7 Mg odpadów zawierających azbest zgromadzonych
w pryzmach.
W poniższej tabeli przedstawiono rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym
procesom unieszkodliwiania i odzysku
145
Tabela 2.159. Ilości i rodzaje odpadów komunalnych z terenu Gminy Skrzyszów
poddanych procesom odzysku i unieszkodliwiania w latach 2007-2008
2007
Kod
odpadu
Składowanie
Mg
Odzysk
Mg
2008
Oznaczenie
procesu
odzysku
R-3
Składowanie
Mg
Odzysk
Mg
Oznaczenie
procesu
odzysku
R-3
20 02 01
8,90
0,5
20 03 01
880,3
832,6
20 03 07
18,4
28,3
2007-2008.
Na terenie Gminy Skrzyszów nie prowadzi się żadnych procesów unieszkodliwiania
Zmieszane odpady komunalne, odpady wielkogabarytowe oraz komunalne osady
ściekowe unieszkodliwiane są poprzez ich składowanie (proces D-5) na składowisku
odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Tarnowie przy ul. Cmentarnej. Limity
zbierania odpadów wielkogabarytowych w latach 2007-2008 określonych w PGO oraz
ilość zebranych odpadów według przedsiębiorców odbierających odpady przedstawiono
w tabeli poniżej.
Tabela 2.160. Prognozowane i uzyskane roczne poziomy zbierania odpadów
wielkogabarytowych na terenie Gminy Skrzyszów
Rodzaj odpadów
2007
Prognozowany
Uzyskany
2008
Prognozowany
Uzyskany
Odpady wielkogabarytowe,
Wymagany odzysk
%
27
7,0
33
10,6
Mg/rok
70,5
18,4
87,9
28,3
2007-2008.
Według stanu faktycznego większość odpadów wielkogabarytowych np. meble, sprzęt
gospodarstwa domowego, materace itp. skierowana do wywozu z gospodarstw
domowych jest zagospodarowywana przez biedniejszych mieszkańców gminy. Pozostała
część jest wywożona do unieszkodliwienia. Tak więc faktyczny, prognozowany poziom
zbierania wytworzonych odpadów wielkogabarytowe w gminie został osiągnięty.
Na terenie Gminy Skrzyszów brak było zorganizowanego systemu odbierania odpadów
niebezpiecznych. Wyjątek stanowią zużyte baterie, które są zbierane w szkołach.
W tabeli poniżej przedstawiono prognozowane i uzyskane roczne poziomy odzysku tych
odpadów niebezpiecznych w latach 2007-2008.
Tabela 2.161. Wymagane i uzyskane roczne poziomy odzysku odpadów
niebezpiecznych pochodzących z odpadów komunalnych na terenie Gminy
Skrzyszów w latach 2007-2008
Rodzaj odpadów
2007
Prognozowany
uzyskany
2008
Prognozowany
Uzyskany
Odpady niebezpieczne*
Wymagany odzysk
%
21
2,06
28
2,01
Mg/rok
8,13
0,8
11,1
0,8
2007-2008.
Do tej pory Gmina nie dofinansowywała prac związanych z usuwaniem azbestu z terenu
gminy. Natomiast ze środków budżetowych usunięto odpady azbestowe zgromadzone na
dzikich wysypiskach śmieci.
146
Ilość zlikwidowanych odpadów zawierających azbest w roku 2007 wyniosła 4,7 Mg. Dążąc
do osiągnięcia założonych celów Gmina Skrzyszów podjęła szereg działań w większości
to działania bezinwestycyjne o charakterze organizacyjnym, które porządkują gospodarkę
poszczególnymi strumieniami wytwarzanych odpadów.
2.1.1.4.10.
Gmina Szerzyny
Według „Planu Gospodarki Odpadami w Powiecie tarnowskim” w roku 2001 w powiecie
tarnowskim zebrano ok. 12 600 Mg odpadów. Przyjmując, że gmina ta w 2003 roku miała
8386 mieszkańców, a wskaźnik nagromadzenia odpadów komunalnych w roku 2003
wynosił 234 kg/M/rok przyjmuje się, że wytworzono ok. 1 962 Mg odpadów komunalnych
przedstawionych w poniższej tabeli.
Tabela 2.162. Ilość i rodzaj odpadów komunalnych wytworzonych w gminie Szerzyny
w 2003 roku.
[Mg/rok]
1020,576
395,819
131,660
Odpady z budowy, remontów i demontażu
352,212
43,607
Odpady niebezpieczne wchodzące w
18,460
strumień odpadów komunalnych
Łącznie
1962,324
Źródło: Plan gospodarki odpadami gminy Szerzyny.
Faktyczny stan wytwarzanych odpadów jest znacznie mniejszy od przyjętych w planie ze
względu na spadek ilości mieszkańców zamieszkałych na terenie gminy oraz dużą
emigrację zwłaszcza ludzi młodych a ponadto zagospodarowanie niektórych rodzajów
odpadów przez ich wytwórców w gospodarstwach domowych. Na terenie gminy Szerzyny
istnieje jeden podmiot prowadzący działalność w zakresie zbiórki, transportu i gospodarki
odpadami komunalnymi. Jest nim Zakład Budżetowy Gminy Szerzyny pod nazwą Gminny
Zakład Gospodarki Komunalnej w Szerzynach. Odpady przemysłowe są
zagospodarowane przez ich wytwórców, dla których usługi świadczą firmy
specjalistyczne. Naczelnym problemem prowadzenia gospodarki odpadami na terenie
Gminy Szerzyny jest zbyt duża odległość do miejsc składowania i segregacji odpadów
komunalnych i przemysłowych. Odpady komunalne zmieszane zgromadzone na terenie
posesji w systemie workowym wywożone są na składowisko odpadów poza teren gminy.
Najbliższym miejscem spełniającym w pełni wymogi wynikające z ustawy jest Krosno,
posiadające najnowszą sortownie oraz wysypisko spełniające wymogi ustawowe. Ponadto
oportunistyczne podejście do Regulaminu utrzymania czystości i porządku, niektórych
właścicieli opóźnia wdrażanie tych ustaw przez Gminę Szerzyny. Celem nadrzędnym
polityki w zakresie gospodarowania odpadami w Gminie Szerzyny jest zapobieganie
powstawaniu odpadów, przy rozwiązywaniu problemu odpadów „u źródła”, odzyskiwanie
surowców i ponowne wykorzystanie odpadów oraz bezpieczne dla środowiska końcowe
unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych. Przyjęte cele szczegółowe w Gminie
Szerzyny do roku 2007 obejmują:
a. Objęcie 50% mieszkańców Gminy Szerzyny zorganizowaną selektywną zbiórką
odpadów komunalnych - wykonano w 78,37% Odzysk 18% wagowej ilości odpadów
komunalnych ulegających biodegradacji – ze względu na gminę typowo rolniczą odpady
biodegradowalne z gospodarstw domowych są zagospodarowane w gospodarstwach
rolnych, natomiast ze strumienia odpadów zmieszanych, nie wszystkie są odbierane.
147
b. Osiągnięcie na koniec roku 2008 limitów odzysku i recyklingu poszczególnych
odpadów
• opakowania z papieru i tektury
45%
• opakowania ze szkła
35%
• opakowania z tworzyw sztucznych
22%
• opakowania metalowe
35%
• opakowania wielomateriałowe
20%
• odpady wielkogabarytowe
26%
• odpady budowlane
20%
• odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych) 22%
c. Deponowanie na składowisku nie więcej niż 80% wytworzonych odpadów
komunalnych.
W Gminie Szerzyny dla zapewnienia poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami
komunalnymi przyjęto 6 zadań:
1. Aktualizacja Gminnego Planu Gospodarki Odpadami
2. Objęcie do roku 2009 zorganizowaną selektywną zbiórką odpadów komunalnych 80%
mieszkańców
3. Osiągnięcie zakładanych limitów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych
4. Deponowanie na składowisku nie więcej niż 70% wytworzonych odpadów
5. Zakończenie I etapu budowy kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków
6. Poprawa funkcjonowania istniejącego systemu selektywnej zbiórki odpadów – zakup
wyposażenia technicznego dla GZGK
2.1.1.4.11.
Gmina Tuchów
Gmina Tuchów liczy 18 247 mieszkańców. W samym Tuchowie mieszka 6 667 osób, co
stanowi 36,5% ogółu mieszkańców gminy. Pozostałe 2/3 mieszkańców gminy mieszka
w 12 sołectwach. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 182 osoby/km2.
Tabela 2.163. Ilość odpadów komunalnych wytworzonych w gminie.
Wyszczególnienie
Jednostka
Odpady komunalne od
3
m
mieszkańców
Odpady komunalne od
3
m
przedsiębiorstw
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Tuchów.
2000r.
Ilość
2001r.
2002r.
3 128
3 330
3 863
1 042
1 110
1 283
Tabela 2.164. Szacunkowa ilość odpadów medycznych wytwarzanych w zakładach
opieki zdrowotnej w gminie Tuchów
Źródło odpadów
Odpady komunalne
zatrudnionych
Szpitale
Domy pomocy społecznej
Ośrodki zdrowia i apteki
Liczba
zatrudnionych i
pensjonariuszy
367
150
100
6
Razem
Jednostka
Współczynnik
kg/jedn./rok
Ilość
wytwarzanych
odpadów
(Mg/rok)
Pracownik
100
36,7
Łóżko
Łóżko
placówka
700
600
5 000
105
60
30
231,7
Odpady niebezpieczne pochodzenia medycznego unieszkodliwiane są głównie poza
terenem gminy, tj. w spalarni odpadów w Szpitalu Św. Łukasza w Tarnowie. Na terenie
148
gminy Tuchów poważny problem stanowi zbiórka i unieszkodliwianie odpadów
weterynaryjnych. Brak jest placówek zajmujących się bezpiecznym zbieraniem
i unieszkodliwianiem odpadów tego typu. Padłe zwierzęta są najczęściej grzebane
w dowolnych miejscach przez ich właścicieli. Rozkładające się zwłoki mogą powodować
epidemiologiczne skażenie wód. Problem ten jest szczególnie ważny dla powiatu, który
ma charakter rolniczy i większość gospodarstw zajmuje się hodowlą zwierząt.
Odbiorem padłych zwierząt zajmują się firmy Zakład Utylizacyjny SARIA Rzeszów – oddz.
Przewrotne i Zakłady w Jaśle, których siedziby znajdują się poza terenem powiatu.
Według danych statystycznych odpady przemysłowe w przeważającej ilości (około 90%)
są odzyskiwane. Z ogólnej ilości wytwarzanych odpadów przemysłowych zaledwie 6,6%
odpadów przemysłowych trafia na składowiska odpadów. Ponadto na terenie gminy
Tuchów działa wiele zakładów mniejszych wytwarzających niewielkie ilości odpadów.
W latach 1999 – 2003 Starostwo Powiatowe w Tarnowie wydało decyzje zezwalających
na wytwarzanie odpadów dla poniższych podmiotów:
1. Zakład Produkcji Znaków Drogowych „WIMED” – Zdzisław Dąbczyński w Tuchowie;
2. Firma Handlowo-Usługowa „MBM” Serwis Ogumienia s.c. w Tuchowie;
3. Zespół Opieki Zdrowotnej w Tuchowie;
4. Zakład Masarski „Pexob” s.c. – J.K.T. Sobyra w Tuchowie;
5. Spółka Cywilna „EKO-TANK” w Dąbrówce Tuchowskiej;
6. Zakład Usług Komunalnych w Tuchowie;
7. Firma Handlowo-Usługowo-Produkcyjna „DOMINEX” w Lubaszowej
8. Zakład Usługowo-Handlowy „GAWRON” w Tuchowie
9. Firma Handlowo-Usługowa „DOMINEX-2” w Lubaszowej
10. Telekomunikacja Polska S.A. w Tarnowie;
11. Autoryzowany Zakład Ogólnobudowlany – D.P.Gawlik w Cieszynie
12. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe „GRAMA” – P.Grabowski
w Łańcucie;
13. „Separator Service” Spółka z o.o. w Piasecznie;
14. Przedsiębiorstwo Robót Termoizolacyjnych i Antykorozyjnych „TERMOEXPORT”
w Warszawie;
15. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe „TARIZOLACJA” Spółka z o.o. w Tarnowie;
16. Pokrycia Dachowe „DEKER” – J.Guzy w Tarnowie;
17. Przedsiębiorstwo Budowy Elektrowni i Przemysłu „ENERGOPRZEM” w Krakowie;
18. „KERAM” – M.Sówka we Wrocławiu;
19. Firma Produkcyjno-Handlowo-Usługowa „AZBESTCOMPLEX” w Szczucinie;
20. Centrum Gospodarki Odpadami, Azbestu i Recyklingu „caro” w Zamościu;
21. „AWAS-SERWIS” Spółka z o.o. w Warszawie;
22. Zakład Energetyczny Tarnów S.A. w Tarnowie; Zakład Naprawy Odmierzaczy Paliw
Płynnych, Czyszczenia Zbiorników – J.Nowogórski w Długołęce;
23. „SERWIS Kraków” Spółka z o.o. w Krakowie;
24. Firma Remontowo-Budowlana „RAGAR” w Krakowie;
25. Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe „SanTa-EKO” s.c. – T.Zych, I.Rutowska
w Sandomierzu;
26. „TANKPOL” Spółka z o.o. w Szczucinie;
27. „SEGI-AT” Spółka z o.o. w Warszawie;
28. Wytwórnia Elementów Kominowych „TARNAWA” s.c. w Tarnowie;
29. Przedsiębiorstwo Budowlane Usługowo-Handlowe „ZELIAŚ” – L.Zeliaś, S.Zeliaś
w Tarnowie;
30. „COMPACT” S.A. w Krakowie;
31. Zakład Transportu Samochodowego „AUTOZAT” Spółka z o.o. w Tarnowie;
32. Przedsiębiorstwo Robót Remontowo-Montażowych „PROReM” Spółka z o.o.
w Tarnowie;
33. „RAN-OIL” Spółka z o.o. w Tarnowie;
34. Zarząd Gminy Tuchów;
35. Dom Pomocy Społecznej w Karwodrzy;
149
36. Dom Pogodnej Jesieni Zgromadzenia Sióstr Św. Józefa w Tuchowie.
Każdy wytwórca opadów jest zobowiązany do rozwiązania gospodarki odpadami we
własnym zakresie. Zwykle odpady są odbierane, odzyskiwane lub unieszkodliwiane przez
uprawnionych odbiorców posiadających stosowne zezwolenia często z poza terenu gminy
czy powiatu.
Szacunkowa ilość odpadów budowlanych powstających w gminie Tuchów wynosi
ok. 330 Mg rocznie.
Według szacunków na terenie gminy Tuchów znajduje się około 2,5 tys. Mg odpadów
zawierających azbest.
Tabela 2.165. Przybliżony skład morfometryczny odpadów komunalnych
wytwarzanych na terenie gminy Tuchów
Wskaźnik [%
wagowy]
Odpady organiczne
31,7
Papier i tektura
18,6
Tworzywa sztuczne
3,7
Szkło
7,5
Frakcja drobna (0-10 mm)
21,4
Żelazo i inne metale
3,5
Pozostałe odpady palne
13,6
<1
Rodzaj odpadów
Ilość odpadów
[Mg/rok]
1795,8
1053,7
209,6
424,9
1212,3
198,3
770,4
< 56,6
Transport niesegregowanych odpadów komunalnych odbywa się na składowisko
odpadów zlokalizowanych na terenie miasta Tuchowa przy ul. Tarnowskiej. Przewozem
odpadów do miejsca ich unieszkodliwiania zajmują się głównie firmy świadczące usługi na
podstawie umów zawartych pomiędzy urzędami miast i gmin oraz prywatnym wytwórcami
odpadów:
• TRANS-FORMERS Spółka z o.o. – Przedsiębiorstwo Higieny Komunalnej
w Tarnowie przy ul. Krakowskiej 46
• Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej sp. z o.o.
• „Gulimex” Grzegorz Gut, ul. Zielona 6, 33-170 Tuchów
• Spółka Komunalna „Dorzecze Białej” sp. z o.o., ul. Narutowicza 38, 33-100
Tarnów
Na terenie gminy Tuchów nie funkcjonują typowe punkty przeładunku odpadów
Komunalnych. Na terenie gminy Tuchów nie jest prowadzona segregacja odpadów
komunalnych w gospodarstwach domowych. Większość odpadów w stanie zmieszanym
trafia na gminne składowiska odpadów. W latach 2006 – 2007 planowane jest
wprowadzenie na terenie gminy segregacji odpadów komunalnych.
W gminie Tuchów jedyną metodą unieszkodliwiania odpadów jest ich składowanie na
gminnym składowisku odpadów komunalnych. Jest to obiekt powstały w latach 80 i 90,
nie spełniający w pełni wymogów ochrony środowiska.
150
2.1.1.4.12.
Gmina Wierzchosławice
Gmina Wierzchosławice położona jest w województwie małopolskim w centralnej części
Powiatu tarnowskiego, w bezpośrednim sąsiedztwie miasta Tarnowa. Zajmuje
2
powierzchnię 75km . Gmina graniczy z następującymi jednostkami administracyjnymi: od
północy z gminą Radłów i Żabno, od zachodu z gminą Borzęcin i Wojnicz, od południa
z gminą Wojnicz i Tarnów, od wschodu z gminą Miasta Tarnów i gminą Tarnów. W skład
gminy wchodzi 11 wsi: Bobrowniki Małe, Bogumiłowice, Gosławice, Komorów, Łętowice,
Mikołajowie, Ostrów, Rudka, Sieciechowice, Kępa Bogumiłowicka, Wierzchosławice.
Odpady komunalne powstają w: gospodarstwach domowych, obiektach infrastruktury
takich jak: handel, usługi, szkolnictwo, obiekty turystyczne, obiekty działalności
gospodarczej i wytwórczej. Wg danych otrzymanych od firm odbierających na zlecenie
gminy Wierzchosławice odpady w 2003 roku zebrano 1292,68 Mg odpadów z 1423
gospodarstw, w których zamieszkuje 5692 osoby. Stanowi to 55% liczby gospodarstw
w gminie Wierzchosławice.
Oszacowano, że w gminie Wierzchosławice powstaje około 2547,72 Mg odpadów
komunalnych. Ilością zbieranych odpadów komunalnych jest znacznie niższa, niż
szacunkowa ilość wytworzonych odpadów komunalnych . Różnica ta wynika z: GUS
3
przyjmuje wskaźnik gęstości odpadów 0,260 Mg/m
przy przeliczaniu danych
objętościowych na masowe, bez względu na pochodzenie odpadów (tereny miejskie,
wiejskie, odpady biurowe itp.);
Tabela 2.166. Ilość i rodzaj odpadów komunalnych wytworzonych w gminie
Wierzchosławice.
Nazwa strumienia odpadów
Udział %
Ilość ogółem w [Mg]
Z gospodarstw domowych
53,9
1373,22
Z obiektów infrastruktury
20,6
524,83
Odpady budowlane
16,8
428,02
5,9
150,32
0,8
20,38
Odpady z ogrodów i placów
1,1
28,02
0,9
22,93
Łącznie
100
2547,72
Źródło: Plan gospodarki odpadami na gminy Wierzchosławice na lata 2004 – 2015.
Wywóz odpadów komunalnych
• CONTEKO Sp. z o.o., ul. Woleńska 15, 33-130 Radłów, tel. (14) 678-30-28
• TRANS-FORMERS KARPATIA Sp. z o.o., ul. Krakowska 46, 33-100 Tarnów, tel. (14)
626-35-40, 627-59-73
• Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o., ul. Okrężna 11, 33-100
Tarnów, tel. (14) 621-82-47, 621-93-73
• Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych van Gansewinkel w Krakowie Sp. z o.o., ul.
Przemysłowa 27, 33-100 Tarnów, (14) 629-80-90, (14) 627-37-83
Selektywna zbiórka odpadów
• EKOTAR Sp. z o.o., ul. Chemiczna 113, 33-101 Tarnów, tel. (14) 633-33-21, 633-3322
Firmy odbierające zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny
• Spółdzielnia Pracy „ARGO-FILM”, Zakład nr 2 w Tarnowie, ul. Fabryczna 7a, 33-100
Tarnów, tel. (14) 626-33-31, fax (14) 620-12-56
Gmina Wierzchosławice nie posiada na swoim terenie zakładów
zaopatrujących
mieszkańców w
energie elektryczną, ciepłowniczą
i gazową.
Energia gazowa
151
i elektryczna dostarczana jest z zakładów zlokalizowanych na terenie miasta Tarnowa.
Indywidualnych kotłowni mieszkańcy zaopatrują się w ciepło. W 60% są to kotłownie
opalane gazem. Na terenie gminy Wierzchosławice prowadzi się na dość dużą skalę
poszukiwanie, wydobywanie i fizyczną przeróbkę kopalin pospolitych tzn. Żwiru i piasku
przez Przedsiębiorstwo Produkcji Kruszywa i Usług Geologicznych ,,KRUSZGEO” S.A.
Rzeszów. Prawie 100% powstających odpadów wydobywczych poddawane jest procesowi
odzysku np. do celów ukształtowania powierzchni terenu. Na terenie gminy
Wierzchosławice nie ma zakładów chemii organicznej oraz zakładów zajmujących się
produkcją farb, klejów, szczeliw, zakładów zajmujących się działalnością poligraficzną.
Występują za to 4 zakłady, które zajmują się mechaniką samochodową oraz 3 zakłady
zajmujące się obróbką metali. Gmina Wierzchosławice na dzień dzisiejszy nie posiada
danych dotyczących ilości powstających tam odpadów. Pod względem rodzajowym
największe ilości powstających odpadów stanowią: Żelazo i stal, grunt z wykopów
i pogłębiania, odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów, wymieszany gruz
i materiały z rozbiórki, odpady materiałów budowlanych bazujących na gipsie, gleba
i kamienie. Aktualnie gruz budowlany w ok. 70% podlega odzyskowi, najczęściej do
docelowego ukształtowania powierzchni terenu. Głównym kierunkiem zastosowania gruzu
budowlanego jest budownictwo i drogownictwo (jako kruszywo drogowe). Problemy
z odzyskiem wykazują odpady takie jak: wymieszany gruz i materiały z rozbiórki, odpady
betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów, grunt z wykopów i pogłębiania, wełna
mineralna. Z przeprowadzonego rozpoznania można zauważyć, że najlepiej rozwinięty jest
rynek odzysku odpadów i złomów metalicznych oraz stopów metali. Odpady te przerabiane
są w hutnictwie żelaza i stali oraz hutnictwie metali kolorowych jako surowiec do wytopu
stal i metali kolorowych. Na terenie gminy istnieje system odzysku metali poprzez punkt
skupu surowców wtórnych w Bogumiłowicach.
Odpady drewna (z wyjątkiem impregnowanego), szkła i tworzyw sztucznych posiadają
odpowiednią bazę przetwórczą. Gospodarka tymi odpadami prowadzona jest wspólnie
z Gminą i Miastem Tarnowem. Odpady z tworzyw sztucznych mogą być poddane
odzyskowi lub unieszkodliwione poprzez: recykling materiałowy, recykling chemiczny lub
recykling energetyczny. Na terenie gminy rozwinął się system zbiórki odpadów plastiku
i szkła. Szkło i stłuczka szklana zagospodarowywana jest głównie w hutnictwie szkła
w procesie topienia szkła w hutach. W celu maksymalizacji odzysku szkła jako surowca
wtórnego niezbędne jest prowadzenie prac demontażowych w sposób pozwalający na
selektywne gromadzenie tego odpadu i usunięcie zanieczyszczeń (np. kit, ramy).
Odpadowe drewno może być wykorzystane do produkcji płyt wiórowych (warunkiem
przyjęcia odpadów do zagospodarowania jest usunięcie okuć żelaznych i grubych gwoździ)
lub do produkcji brykietów energetycznych. Drewno nie zawierające środków
konserwujących i impregnujących może być również wykorzystane do celów
energetycznych. W skali kraju generalnie istnieją instalacje przyjmujące wspomniane wyżej
odpady do odzysku lub unieszkodliwiania .
Brak jest szczegółowych danych dotyczących ilości i jakości odpadów generowanych przez
Podmioty gospodarcze. Prognoza ilości odpadów komunalnych na terenie Gminy
Wierzchosławice lata 2011 do 2014 to odpowiednio 3159, 3153, 3188, 3223,42.
Planowane działania zmierzające do poprawy sytuacji gospodarczej odpadami
przedstawiono w rozbiciu na:
• działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów,
• działania zmierzające do ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania
na środowisko,
• działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami,
• działania zmierzające do redukcji ilości odpadów wraz z celami i kierunkami działań od
do roku 2015.
Celem ogólnym ekologicznym do roku 2014 jest: Minimalizacja ilości wytwarzanych
odpadów oraz wprowadzenie zgodnego z normami europejskimi systemu ich odzysku
i unieszkodliwiania.
152
Cele szczegółowe do 2015:
1. Deponowanie na składowiskach nie więcej niż 56% wszystkich odpadów komunalnych,
2. Skierowanie w roku 2015 na składowisko nie więcej niż 46% (wagowo) całkowitej ilości
odpadów Komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995),
3. Osiągnięcie w roku 2015 zakładanych limitów odzysku recyklingu poszczególnych
odpadów:
opakowania z papieru i tektury:
55%
opakowania ze szkła:
50%
opakowania z tworzyw sztucznych:
35%
opakowania metalowe:
50%
opakowania wielo-materiałowe:
35%
odpady wielkogabarytowe:
55%
odpady budowlane:
45%
odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): 55%
4. Deponowanie na składowisku nie więcej niż 48% wytworzonych odpadów komunalnych.
2.1.1.4.13.
Gmina Wietrzychowice
Odpady ze względu na źródło powstawania dzielą się na dwie zasadnicze grupy:
odpady powstające w sektorze komunalnym, w wyniku bytowania człowieka – tj.
odpady komunalne, odpady opakowaniowe, komunalne osady ściekowe,
odpady powstające w sektorze gospodarczym, w wyniku działalności gospodarczej – tj.
odpady przemysłowe.
Odpady komunalne - Źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są : gospodarstwa
domowe, obiekty infrastruktury – handel, usługi, szkolnictwo, targowiska.
Dane dotyczące ilości wytwarzanych na terenie Gminy Wietrzychowice odpadów
komunalnych w rozbiciu na poszczególne grupy odpadów, przedstawiają poniższe
zestawienia tabelaryczne:
Szacunkowa
masa (Mg/rok)
80,40
4,70
9,45
Odpady zielone
17,79
45,50
65,99
7,39
89,94
28,95
Tekstylia
19,88
4,27
80,79
Metale
19,46
6,97
2,01
Odpady mineralne
56,67
172,27
64,15
Odpady budowlane
171,08
8,56
Razem
956,21
Źródło: Sprawozdanie z realizacji Planu Gospodarki Odpadami Gminy Wietrzychowice za lata 2007 –
2008 r.
Wskaźnik
(kg/M/r)
18,80
1,10
2,21
4,16
10,64
15,43
1,73
21,03
6,77
4,65
1,00
18,89
4,55
1,63
0,47
13,25
40,28
15,00
40,00
2,00
153
Jak wynika z powyższej tabeli, największy udział w strumieniu odpadów komunalnych
wytwarzanych na terenie gminy mają odpady budowlane oraz drobna frakcja popiołowa.
Gmina Wietrzychowice prowadzi indywidualną politykę w zakresie zbiórki
i unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Informacje na temat aktualnego stanu zbiórki
i transportu odpadów komunalnych w gminie zebrano drogą ankietyzacji firm
świadczących usługi w zakresie zbiórki i usuwania odpadów komunalnych na terenie
gminy. Zorganizowanym systemem zbiórki i usuwania odpadów komunalnych na terenie
gminy objętych jest około 90 % mieszkańców. W 2007 r na terenie Gminy Wietrzychowice
przeprowadzono 257 kontroli właścicieli nieruchomości w zakresie posiadanych umów
i dokonywania opłat za usuwanie odpadów komunalnych z terenu nieruchomości.
W wyniku tych działań wszyscy skontrolowani właściciele podpisali umowy na wywóz
odpadów komunalnych. Istniejący na terenie gminy system gospodarowania odpadami
nie jest jeszcze tak do końca uregulowany, bowiem nie wszyscy mieszkańcy gminy
uczestniczą w procesie kontrolowanego usuwania i unieszkodliwiania odpadów. Wynika
z to z faktu, że nie kontrolowano osób w podeszłym wieku ( powyżej 80 lat) i samotnych,
a takich na terenie Gminy jest sporo. Bezpośrednią realizacje zadań z zakresu zbiórki
i usuwania odpadów z terenu gminy w przedmiotowym okresie zajmowały się –
posiadające stosowne zezwolenia – następujące jednostki :
• Miejsko - Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Żabnie,
• „CONTEKO” sp. zo.o. w Radłowie,
• „Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Tarnowie”.
Miejsko – Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Żabnie do gromadzenia odpadów
komunalnych wykorzystuje : 48 sztuk pojemników 110 litrowych, 6 sztuk pojemników 1100
litrowych. Ilość pojemników obsługujących gospodarstwa domowe : 27 sztuk pojemników
110 litrowych. Ilość pojemników obsługujących podmioty gospodarcze oraz obiekty
użyteczności publicznej: 21 sztuk pojemników 110 litrowych, 6 sztuk pojemników 1100
litrowych. Liczba zaewidencjonowanych, indywidualnych gospodarstw domowych
gromadzących odpady – na podstawie umów na odbiór odpadów zawartych z omawiana
jednostką wywozową – na terenie gminy Wietrzychowice wynosi : 27. Natomiast liczba
podmiotów gospodarczych oraz obiektów użyteczności publicznej, gromadzących odpady
– zaewidencjonowanych na podstawie umów na odbiór odpadów zawartych z ww.
jednostką – na terenie gminy Wietrzychowice wynosi : podmiotów gospodarczych – 19,
obiektów użyteczności publicznej – 7. Na terenie gminy funkcjonuje system selektywnej
zbiórki odpadów komunalnych. Z pośród strumienia odpadów komunalnych selekcjonuje
się i gromadzi następujące frakcje: metal, papier, szkło, plastik. System ten oparty jest na
zasadzie gromadzenia poszczególnych frakcji w workach kolorowych (żółty - plastik,
czerwony – metal, zielony – szkło, niebieski – papier). Urząd Gminy wspiera system
segregacji odpadów poprzez zakup worków na te odpady i przekazuje je nieodpłatnie
mieszkańcom gminy indywidualnie i przez podmiot uprawniony. Wszystkie firmy
prowadzące na terenie usługi w zakresie odbioru odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości realizują zbiórkę selektywną. Firmy odbierają te frakcje nieodpłatnie
z terenu gminy Wietrzychowice i poddaje odzyskowi. Posiada ona stosowne zezwolenie
wydane na zasadach znowelizowanych przepisów prawa. Na terenie gminy, mimo
funkcjonującego systemu zbiórki surowców wtórnych, nadal podstawowym sposobem
unieszkodliwiania odpadów komunalnych jest ich składowanie. Zatem nasuwa się
wniosek, iż na terenie Gminy Wietrzychowice, mimo osiągniętych już sukcesów w ramach
funkcjonującego systemu „zbiórki selektywnej”, system ten wymaga dalszego rozwoju
i modyfikacji, pozwalających na osiąganie lepszych efektów (zintensyfikowanie odzysku
surowców wtórnych). Działaniom o charakterze techniczno-organizacyjnym winna
towarzyszyć szeroka akcja edukacyjna, wyjaśniająca celowość i sens selektywnej zbiórki
oraz wykazująca jej korzyści ekonomiczno – środowiskowe. Proces ten wymaga
większego zaangażowania mieszkańców i władz Gminy. Gmina Wietrzychowice
podpisała w 2008 r umowę współpracy z Gminą Żabno w zakresie gospodarowania
odpadami komunalnymi segregowanymi, ponieważ Gmina ta przystępuje do budowy na
terenie swojej Gminy zakładu recycklingu. Na podstawie informacji uzyskanych z firm
154
trudniących się zbiórką i usuwaniem odpadów komunalnych (ankietyzacja) z terenu gminy
oraz uzyskanych z Urzędu Gminy, dane dotyczące ilości odpadów komunalnych, łącznie
zebranych w gminie w wyniku funkcjonujących „systemów zbiórki”, w latach 2007 – 2008
przedstawiono w poniższej tabeli.
Tabela 2.168. Ilość zebranych odpadów komunalnych w gminie.
Wyszczególnienie
Jednostka
Ilość
2007
2008
Łącznie odpady komunalne z
Mg/rok
253.08
233,46
terenu gminy
Źródło: Sprawozdanie z realizacji Planu Gospodarki Odpadami Gminy Wietrzychowice za lata 2007 –
2008 r.
Z porównania ilości wytworzonych odpadów komunalnych, iż funkcjonujący w chwili
obecnej stan zbiórki odpadów komunalnych, w stosunku do innych nie jest zadowalający,
bowiem ilość zebranych odpadów stanowi niewiele ponad 25% ogólnej ilości odpadów
komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Wietrzychowice. Dane na temat ilości
odpadów, powstających w sektorze gospodarczym na terenie gminy Wietrzychowice,
uzyskano na podstawie przeprowadzonej ankietyzacji, którą objęto podmioty gospodarcze
działające na terenie gminy. Ww. ankietyzacją, którą objęto podmioty, których udział
w wytwarzaniu odpadów, uznano za wiodący. Struktura odpadów deklarowanych do
wytworzenia według stopnia szkodliwości:
W 2007 roku – około 90 Mg
1% to odpady niebezpieczne
99% to odpady inne niż niebezpieczne
W 2008 roku – około 95 Mg
1% to odpady niebezpieczne
99% to odpady inne niż niebezpieczne
Wśród wytworzonych odpadów najliczniejszą grupę stanowiły odpady należące do :
• grupa 03 – odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy
celulozowej, papieru i tektury (ok. 63%)
• grupa 17 – stal i żelazo (ok. 31 %)
• grupa 19 – odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów z
oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania ścieków oraz uzdatniania wody pitnej (ok. 2%)
• grupa 20 – odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie (ok.4%)
Pozostała ilość tj. ok. 1% strumienia wytworzonych odpadów, stanowiły odpady
zaklasyfikowane do grup 13 i 15. W gospodarce odpadami szczególnie istotną z punktu
widzenia ekologii grupę stanowią odpady niebezpieczne, do których zalicza się odpady
umieszczone na liście odpadów niebezpiecznych, zawartej w rozporządzeniu Ministra
Środowiska w sprawie katalogu odpadów. Mała liczba podmiotów składająca informacje o
wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami
zarówno w roku 2007 i 2008 może wynikać z faktu wytwarzania odpadów w ilościach
poniżej wymaganego, ustawą o odpadach, progu: 100 kg odpadów niebezpiecznych lub 5
Mg odpadów innych niż niebezpieczne w ciągu roku przez pozostałe podmioty. Z
doświadczenia można jednak stwierdzić, że część z nich nie wywiązuje się z tego
obowiązku. Masa wytworzonych w rzeczywistości odpadów, zarówno odpadów
niebezpiecznych jak i innych niż niebezpieczne, może być mniejsza, gdyż w większości
przypadków podane ilości dotyczyły ilości odpadów jakie przewiduje się wytworzyć w
wyniku działalności danego podmiotu.
Oceniając obecny stan gospodarki odpadami na terenie gminy Wietrzychowice należy
zwrócić uwagę na kilka aspektów:
Sektor komunalny:
• Gmina Wietrzychowice zadania związane z utrzymaniem czystości i porządku realizuje
we własnym zakresie (indywidualnie prowadzi politykę w zakresie zbiórki
i unieszkodliwiania odpadów komunalnych).
155
• Zbiórka odpadów komunalnych na trenie gminy prowadzona jest przez
wyspecjalizowane jednostki posiadające stosowne zezwolenia.
• Liczba mieszkańców gminy, objęta zorganizowaną zbiórka odpadów komunalnych
kształtuje się na poziomie 90%.
• Na terenie Gminy Wietrzychowice działa od 2001 roku system zbiórki selektywnej.
Gmina „pomaga” mieszkańcom zakupując worki na te odpady i przekazując je
nieodpłatnie mieszkańcom gminy, Działaniom o charakterze techniczno-organizacyjnym
towarzyszy szeroka akcja edukacyjna, wyjaśniająca mieszkańcom celowość i sens
selektywnej zbiórki oraz wskazująca jej korzyści ekonomiczno-środowiskowe. Proces ten
wymaga większego zaangażowania mieszkańców i władz Gminy.
• Nadal podstawową metodą unieszkodliwiania odpadów komunalnych na terenie gminy
jest składowanie. Gmina Wietrzychowice nie posiada własnego składowiska odpadów
komunalnych i w związku z tym zbierane na terenie gminy odpady komunalne wywożone
są na składowisko odpadów poza jej terenem, tj. składowiska odpadów w Tarnowie.
• Na terenie gminy istnieją nielegalne składowiska odpadów, tzw. „dzikie wysypiska”
w lasach, rowach, oraz międzywalu rzek Wisła, Dunajec, Kisielina, czy naturalnych
zagłębieniach terenu. Zjawiska te jednak nie zostały zinwentaryzowane i nie zostały
zewidencjonowane na obszarze gminy. Występowanie takiego zjawiska nasuwa
konieczność: inwentaryzacji, likwidacji dzikich wysypisk oraz zapobieganie ich
powstawaniu.
• Na terenie gminy nie funkcjonuje system edukacji ekologicznej, mającej na celu wzrost
świadomości ekologicznej mieszkańców gminy w zakresie ochrony środowiska
i zagospodarowania odpadów. Wszelkie zmiany, informacje na ten temat są
zamieszczane w kwartalniku „Ziemia Wietrzychowska”, na zebraniach wiejskich,
w szkołach. W gospodarce odpadami komunalnymi widoczna jest poprawnie prowadzona
segregacja odpadów jednak istnieje konieczność intensyfikacji działań, celem ciągłego
uświadamiania społecznościom lokalnym potrzeby ochrony środowiska przed odpadami,
celowości selektywnej zbiórki odpadów i dążenia do minimalizacji ilości odpadów
komunalnych składowanych na składowiskach.
• Analizując dotychczasowy stan gospodarki odpadami na terenie gminy Wietrzychowice
nasuwa się wniosek, iż w okresie perspektywicznym, koniecznością staje się
podejmowanie odpowiednich działań, porządkujących w dalszym ciągu gospodarkę
odpadami komunalnymi na jej terenie.
• W latach następnych należy zdecydowanie więcej środków finansowych zarezerwować
w budżecie gminy na gospodarkę odpadami, zbiórka odpadów wielkogabarytowych,
zużytych opon, likwidacja dzikich wysypisk. Zgodnie z ustawą o odpadach gospodarka
odpadami jest zadaniem własnym gminy.
Sektor gospodarczy:
• Obok odpadów komunalnych na terenie gminy Wietrzychowice wytwarzane są odpady
przemysłowe a wśród nich: niebezpieczne oraz inne niż niebezpieczne, powstające
w wyniku prowadzenia przez podmioty gospodarcze – działalności gospodarczej. Zgodnie
z uzyskanymi informacjami, odpady wytwarzane przez podmioty gospodarcze na terenie
gminy Wietrzychowice, poddawane są przede wszystkim odzyskowi przez
wyspecjalizowane firmy, posiadające stosowne zezwolenia i prowadzące działalność
w tym zakresie. Odpady nie nadające się do odzysku przeznaczone są do
unieszkodliwiania przez firmy specjalistyczne lub też poddawane są unieszkodliwianiu
przez składowanie. Około 65% odpadów powstających w sektorze gospodarczym jest
wykorzystywanych wtórnie jako paliwo alternatywne do ogrzewania hal produkcyjnych
w sezonie grzewczym (kod 03 01)
• Odpady niebezpieczne (azbestowe), wytwarzane na terenie gminy, odbierane
i transportowane są z miejsc ich wytworzenia do miejsca unieszkodliwiania
specjalistycznym transportem, posiadającym stosowne zezwolenia wymagane przepisami
prawa, na podstawie stosownych umów cywilno – prawnych. Podstawową metodą
156
unieszkodliwiania odpadów azbestowych jest ich składowanie. Wytwarzane na terenie
gminy Wietrzychowice odpady azbestowe wywożone są i składowane na składowisku
odpadów niebezpiecznych poza jej terenem. Znaczna masa odpadów zawierających
nieruchomości podejmowanie jakichkolwiek działań związanych z ich wymianą.
Niewątpliwie, pomoc finansowa ze środków budżetu państwa dla właścicieli obiektów
wymieniających elementy budowlane zawierające azbest (np. pokrycia dachowe),
znacznie przyspieszyłaby usuwanie odpadów azbestowych i zakończyła się dużo
wcześniej niż przed ustawowym terminem.
2.1.1.4.14.
Gmina Wojnicz
Dane dotyczące ilości wytwarzanych na terenie gminy Wojnicz odpadów komunalnych
w rozbiciu na poszczególne, ww. grupy odpadów, przedstawiają poniższe zestawienia
tabelaryczne.
Tabela 2.169. Ilość odpadów komunalnych wytworzonych na terenie gminy Wojnicz
w 2004 roku według grup odpadów.
Grupy odpadów komunalnych
komunalnych
Razem
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Wojnicz na lata 2004-2015.
Szacunkowa
masa [Mg/rok]
1 514
586
196
522
65
26
2 909
na terenie gminy Wojnicz
Papier i tektura
Tworzywa sztuczne
Szkło
Metale
Odpady mineralne
Razem
Szacunkowa masa
[Mg/rok]
196
16
30
197
197
44
121
60
152
500
1514
na terenie gminy Wojnicz.
Szacunkowa masa
[Mg/rok]
59
-
157
Papier i tektura
Tworzywa sztuczne
Szkło
Metale
Odpady mineralne
Razem
176
176
18
59
29
29
Wojnicz.
Drewno
Szacunkowa masa
[Mg/rok]
117
metale
58
Inne (balastowe, materace, plastik itp.)
20
Razem
195
Tabela 2.173. Ilość odpadów budowlanych i poremontowych wytwarzanych na
terenie gminy Wojnicz.
Szacunkowa masa
[Mg/rok]
cegła
209
beton
104
tworzywo sztuczne
5
42
drewno
36
metale
26
piasek
79
inne
21
Skład odpadów budowlanych i poremontowych
Tabela 2.174. Ilość odpadów z ogrodów i parków wytwarzanych na terenie gminy
Wojnicz.
Skład z ogrodów i parków
Szacunkowa masa
[Mg/rok]
Odpady organiczne
52
Odpady mineralne
13
Tabela 2.175. Ilość odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych
wytwarzanych na terenie gminy Wojnicz.
Aerozole
Akumulatory
Baterie
Farby i lakiery
Farmaceutyki
Rozpuszczalniki
Świetlówki 0
Zużyte oleje
Inne (w tym substancje chemiczne)
Szacunkowa masa
[Mg/rok]
1
6
1
6
2
4
0
3
3
158
Razem
26
Przyjmując za KPGO wskaźniki generowania strumieni odpadów komunalnych dla
obszarów wiejskich, szacunkową ilość wytwarzanych odpadów komunalnych w gminie
Wojnicz, w rozbiciu na wydzielone wyżej strumienie odpadów przedstawia tabela poniżej.
strumienie odpadów
L.p.
Wskaźnik
[kg/M/r]
Szacunkowa
masa
[Mg/rok]
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
odpady organiczne roślinne
18,80
245,45
odpady organiczne zwierzęce
1,10
14,36
odpady organiczne inne
2,21
28,85
Odpady zielone
4,16
54,31
10,64
136,92
15,43
201,45
Opakowania
wielomateriałowe
1,73
22,59
21,03
273,57
6,77
87,39
Tekstylia
4,65
60,71
1,00
13,06
18,89
245,63
Metale
4,55
59.40
1,63
21,28
0,47
6,13
Odpady mineralne
13,25
171,99
Drobna frakcja popiołowa 40,28
524,89
15,00
194,84
Odpady budowlane
40,00
521,24
2,00
26,11
Razem
2 909,17
System zbiórki i usuwania odpadów komunalnych w gminie Wojnicz
Na terenie gminy Wojnicz, zorganizowanym systemem zbiórki i usuwania odpadów
komunalnych objętych jest 76% mieszkańców gminy. Istniejący na terenie przedmiotowej
gminy system gospodarowania odpadami komunalnymi, nie jest do końca uregulowany,
bowiem nie wszyscy mieszkańcy gminy uczestniczą w procesie kontrolowanego usuwania
i unieszkodliwiania odpadów.
Podmioty prowadzące działalność w zakresie zbierania i transportu odpadów
komunalnych
Bezpośrednią realizacją zadań z zakresu zbiórki i usuwania odpadów z terenu gminy
zajmują się – posiadające stosowne zezwolenia – następujące jednostki:
• Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Tarnowie, Przedsiębiorstwo
Higieny Komunalnej Trans-Formers Tarnów,
• CONTEKO s.c.
• Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej sp. z o.o., ul. Okrężna 11, 33-100
Tarnów.
Jak wynika z przedstawionych powyżej informacji, około 95% odpadów komunalnych,
zbieranych na terenie gminy Wojnicz – to odpady usuwane przez Miejskie
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Tarnowie. Pozostałe, ww. jednostki
159
wywozowe, przy obsłudze systemu zbiórki i usuwania odpadów komunalnych na terenie
przedmiotowej gminy, w chwili obecnej, uczestniczą tylko w niewielkim zakresie.
Tabela 2.177. Ilość odpadów komunalnych zebranych w gminie Wojnicz w latach
2001-2003.
Wyszczególnienie
Jednostka
2001
Ilość
2002
Odpady komunalne od
1 528
1552
mieszkańców
Odpady komunalne od
przedsiębiorstw oraz obiektów
Mg/rok
112
112
użyteczności publicznej
Łącznie odpady komunalne z
1640
1644
terenu gminy.
2003
1 709
113
1822
Z porównania ilości wytworzonych odpadów komunalnych, wyznaczonej w oparciu
o wskaźniki (tabela nr 19), a ilości odpadów zebranych z terenu gminy Wojnicz wynika, iż
innych gmin jest dość zadowalający, bowiem ilość zbieranych odpadów stanowi ponad
62% ogólnej ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie przedmiotowej gminy.
Na terenie przedmiotowej gminy nie funkcjonuje system selektywnej zbiórki odpadów
komunalnych.
Obiekty gospodarki odpadami.
Podstawowym sposobem unieszkodliwiania odpadów komunalnych na terenie
przedmiotowej gminy, jest ich składowanie. Gmina Wojnicz nie posiada własnego
składowiska odpadów komunalnych i w związku z tym zbierane na obszarze gminy
odpady, wywozi się na składowisko zlokalizowane poza jej granicami (składowisko
w Tarnowie).
Odpady opakowaniowe.
Odpady opakowaniowe wg katalogu odpadów stanowią grupę 15 00 i 15 01. Masa
odpadów opakowaniowych powstałych w gminie Wojnicz oszacowano na około 584 Mg.
Masę poszczególnych strumieni odpadów opakowaniowych przedstawia poniższa tabela.
Tabela 2.178. Szacunkowa masa strumieni odpadów opakowaniowych.
Szacunkowa masa
[Mg/rok]
1.
201,45
2.
Opakowania
wielomateriałowe
22,59
3.
87,39
4.
Opakowania ze szkła 245,63
245,63
5.
21,28
6.
6,13
Razem
584,47
L.p.
160
Odpady powstające w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej.
Łączna deklarowana masa wytwarzanych odpadów w roku 2003 (na podstawie wydanych
zezwoleń i złożonych informacji) wyniosła – 4 604,548 Mg. W masie tej znajduje się około
3 568,748 Mg odpadów niebezpiecznych (78%). Pozostałą ilość, tj. 1 035,8 Mg stanowią
odpady inne niż niebezpieczne (22%).
Tabela 2.179. Odpady medyczne i weterynaryjne.
Szacunkowa masa
[kg/rok
Przychodnie lekarskie
372
Gabinety zabiegowe
50
Apteki
106
Wyszczególnienie
Szacunkowa ilość odpadów medycznych powstających na terenie gminy Wojnicz wynosi
ok. 0,478 Mg rocznie.
Ilość odpadów weterynaryjnych powstających w ciągu roku w lecznicy zwierząt na terenie
gminy Wojnicz, oszacowana przez właściciela lecznicy wynosi ok. 2 kg miesięcznie.
2.1.1.4.15.
Gmina Zakliczyn
Dane dotyczące ilości wytwarzanych na terenie gminy Zakliczyn odpadów komunalnych
w rozbiciu na poszczególne, grupy odpadów, przedstawiają poniższe zestawienia
tabelaryczne.
Tabela 2.180. Ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Zakliczyn
według grup odpadów.
Szacunkowa masa
[Mg/rok]
1 420
550
budowlanych
183
489
61
24
komunalnych
Razem
2 727
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Zakliczyn na lata 2004-2015.
na terenie gminy Zakliczyn.
Papier i tektura
Tworzywa sztuczne
Szkło
Szacunkowa masa
[Mg/rok]
185
14
28
185
185
43
113
161
Metale
Odpady mineralne
Razem
57
142
469
1 420
na terenie gminy Zakliczyn.
Szacunkowa masa
[Mg/rok]
55
Papier i tektura
165
Tworzywa sztuczne
165
17
Szkło
55
Metale
27
Odpady mineralne
27
39
Razem
550
Zakliczyn.
Szacunkowa masa
[Mg/rok]
Drewno
110
metale
55
Inne (balastowe, materace, plastik itp.)
28
Razem
183
Tabela 2.184. Ilość odpadów budowlanych i poremontowych wytwarzanych na
terenie gminy Zakliczyn.
Szacunkowa masa
[Mg/rok]
cegła
195
beton
98
tworzywo sztuczne
5
39
drewno
34
metale
24
piasek
74
inne
20
Razem
489
Skład odpadów budowlanych i poremontowych
162
Tabela 2.185. Ilość odpadów z ogrodów i parków wytwarzanych na terenie gminy
Zakliczyn.
Szacunkowa masa
[Mg/rok]
Odpady organiczne
49
Odpady mineralne
12
Razem
61
Skład z ogrodów i parków
Tabela 2.186. Ilość odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych
wytwarzanych na terenie gminy Zakliczyn.
Szacunkowa masa
[Mg/rok]
Aerozole
1
Akumulatory
6
Baterie
1
Farby i lakiery
6
Farmaceutyki
2
Rozpuszczalniki
4
Świetlówki
0*
Zużyte oleje
1
Inne (w tym substancje chemiczne)
3
Razem
24
Gmina Zakliczyn prowadzi indywidualną politykę w zakresie zbiórki i unieszkodliwiania
odpadów komunalnych. Informacje na temat aktualnego stanu zbiórki i transportu
odpadów komunalnych w gminie zebrano drogą ankietyzacji oraz bezpośrednich rozmów
przeprowadzonych z przedstawicielami gminy. Na terenie gminy Zakliczyn,
zorganizowanym systemem zbiórki i usuwania odpadów komunalnych objętych jest 20%
mieszkańców gminy.
Istniejący na terenie przedmiotowej gminy system gospodarowania odpadami
komunalnymi, uregulowany jest zatem tylko częściowo, bowiem nie wszyscy mieszkańcy
gminy uczestniczą w procesie kontrolowanego usuwania i unieszkodliwiania odpadów.
Bezpośrednią realizacją zadań z zakresu zbiórki i usuwania odpadów z terenu gminy
zajmują się następujące jednostki: Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej
w Tarnowie, Zakład Oczyszczania i Kanalizacji w Zakliczynie, Brzeskie Zakłady
Komunalne.
Gromadzenie odpadów komunalnych w gminie odbywa się systemem „u źródła” oraz
poprzez sieć punktów gromadzenia odpadów.
odpady – na terenie gminy Zakliczyn wynosi: 577. Natomiast liczba podmiotów
gospodarczych gromadzących odpady – terenie gminy Zakliczyn wynosi: 113.
Na podstawie informacji uzyskanych z Urzędu Gminy w Zakliczynie, dane dotyczące ilości
odpadów komunalnych, łącznie zebranych w gminie, w latach 2002-2003 przedstawiono
w poniższej tabeli:
163
Tabela 2.187. Ilość odpadów komunalnych zebranych w gminie Zakliczyn w latach
2002-2003.
Wyszczególnienie
Jednostka
Odpady komunalne od mieszkańców
Odpady komunalne od przedsiębiorstw
oraz obiektów użyteczności publicznej
Mg/rok
Ilość
2002
659
2003
652
214,84
235,52
Łącznie odpady komunalne z terenu
872,84
gminy.
857,52
Z porównania ilości wytworzonych odpadów komunalnych, wyznaczonej w oparciu
o wskaźniki, a ilości odpadów zebranych z terenu gminy Zakliczyn wynika, iż
innych gmin, nie jest zadowalający, bowiem ilość zbieranych odpadów stanowi niewiele
ponad 31% ogólnej ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie przedmiotowej
gminy.
Na terenie przedmiotowej gminy nie funkcjonuje system selektywnej zbiórki odpadów
komunalnych.
Obiekty gospodarki odpadami.
Podstawowym sposobem unieszkodliwiania odpadów komunalnych na terenie
przedmiotowej gminy, jest ich składowanie. Na terenie gminy Zakliczyn zlokalizowane jest
wyeksploatowane składowisko odpadów komunalnych. Od lipca 2004 r. zmieszane
odpady komunalne, składowane są w całości na składowisku odpadów komunalnych
w Tarnowie.
Odpady opakowaniowe wg katalogu odpadów stanowią grupę 15 00 i 15 01. Masa
odpadów opakowaniowych powstałych w gminie Zakliczyn oszacowano na około 584 Mg.
Masę poszczególnych strumieni odpadów opakowaniowych przedstawia poniższa tabela.
Tabela 2.188. Szacunkowa masa strumieni odpadów opakowaniowych.
L.P.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Szacunkowa masa
[Mg/rok]
Razem
186,91
21,18
82,88
230,27
19,96
5, 75
546,95
Na podstawie otrzymanych ankiet obliczono, iż na terenie gminy w sektorze
gospodarczym w roku 2003 powstało 530,251 Mg odpadów.
W wytworzonej, w wyniku działalności gospodarczej, ilości odpadów:
499,824 Mg, tj. ok. 94,26% – stanowiły odpady inne niż niebezpieczne,
30,427 Mg, tj. ok. 5,74% – stanowiły odpady niebezpieczne,
Do głównych wytwórców odpadów z sektora gospodarczego na terenie przedmiotowej
gminy należą:
„ZAKPOL” Spółdzielnia Produkcyjno-Usługowa,
„BECKER” Sp. z o.o. ZPTS,
164
Firma „BAMET“ Tadeusz Bartkiewicz,
Rozlewnia „TAM” Świerkosz Tadeusz i Maria, Cichy Mieczysław,
Zakład Oczyszczania i Kanalizacji w Zakliczynie,
Skup i Sprzedaż Żywca Ubojnia Zwierząt Krystyna i Antoni Jurkowski,
Mechanika Elektromechanika Diagnostyka Samochodowa Marek Kuboń.
Na terenie omawianej gminy, w łącznej masie wytworzonych odpadów 5,74% stanowiły
odpady niebezpieczne. Strukturę jakościową i ilościową odpadów niebezpiecznych
wytwarzanych na terenie gminy w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej, według
grup odpadów przedstawiono w tabeli.
Tabela 2.189. Struktura odpadów niebezpiecznych wytwarzanych na terenie gminy
w sektorze gospodarczym.
Grupa odpadów
07
Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i
stosowania produktów przemysłu chemii organicznej.
13
Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw
(z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05,12 i
19).
15
odpady opakowaniowe; sorbenty; tkaniny do
wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne
nieujęte w innych grupach.
16
Odpady nie ujęte w innych grupach.
18
Odpady medyczne i weterynaryjne.
19
odpady z instalacji i urządzeń służących
zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków
oraz z uzdatniania wody potnej i wody do celów
przemysłowych.
Razem
Deklarowana
masa
[Mg]
Udział procentowy grupy w
ilości odpadów
niebezpiecznych
deklarowanych do
wytworzenia ogółem [%]
0,208
0,68
9,964
32,75
0,006
0,02
1,682
5,53
0,567
1,86
18
59,16
30,427
100
Według informacji uzyskanych z przeprowadzonej ankietyzacji, obejmującej
przedsiębiorców będących „wytwórcami odpadów” na terenie gminy - w roku 2003
w przedmiotowej gminie w sektorze gospodarczym wytworzono 9,964 Mg odpadów z
grupy 13. Według danych z ankietyzacji odpady te powstały w podgrupach: 13 01, 13 02
oraz 13 03.
Odpady olejowe powstające w zakładach na terenie gminy odbierane są przez
specjalistyczne firmy trudniące się ich zbieraniem i posiadające stosowne zezwolenia.
165
Odpady medyczne.
Tabela 2.190. Bilans odpadów powstających w placówkach medycznych.
Szacunkowa masa
[kg/rok]
1. Przychodnie lekarskie
342
2. Gabinety lekarskie
201
3. Apteki
23
LP.
Wyszczególnienie
Szacunkowa ilość odpadów medycznych powstających na terenie gminy Zakliczyn wynosi
ok. 0,556 Mg rocznie.
Ilość odpadów weterynaryjnych powstających w ciągu roku w lecznicy zwierząt na terenie
gminy Zakliczyn, oszacowana przez właściciela lecznicy wynosi ok. 2 kg miesięcznie.
Przedsiębiorstwa obsługujące gospodarkę odpadami w gminie Zakliczyn:
• MPGK sp. z o.o., ul. Okrężna 11, 33-100 Tarnów
• Jednostka Ratownictwa Chemicznego sp. z o.o., ul. Kwiatkowskiego 8, 33-100
Tarnów,
• Mega Service Recycling sp. z o.o., ul. Kleszczowska 36, 43-300 Bielsko-Biała,
• EKOTAR, ul. Chemiczna 113, 33-100 Tarnów,
• ZSOK w Tarnowie, ul. Cmentarna, 33-100 Tarnów,
• Spółdzielnia Pracy „AGRO-film”, ul. Borowskiego 2, 03-475 Warszawa.
2.1.1.4.16.
Gmina Żabno
Administracyjnie gmina Żabno leży w województwie małopolskim, w odległości 17 km na
północ od miasta Tarnowa. Graniczy z ośmioma gminami, w tym:
od północy z gminą Gręboszów, od północnego – wschodu z gminą Olesno, od wschodu
z gminą Dąbrowa Tarnowska i Lisia Góra, od południa z miastem Tarnowem, od
południowego zachodu z gminą Wierzchosławice, od zachodu z gminą Radłów, od
północnego zachodu z gminą Wietrzychowice.
Ogólna liczba mieszkańców gminy Żabno wg stanu na koniec 2008r wynosiła 18 961,
natomiast na koniec 2009r – 18 984 osób, co stanowi ok. 9,7 % w ogólnej ilości
mieszkańców powiatu tarnowskiego.
Tabela 2.191. Liczba mieszkańców i gospodarstw domowych w Gminie Żabno w
latach 2008– 2009
Liczba podmiotów
gospodarczych
829 w tym osoby
2008
3 811
18 961
fizyczne 624
905 w tym osoby
2009
3 817
18 984
fizyczne 675
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla gminy Żabno - aktualizacja na lata 2009-2014.
Rok
Liczba gospodarstw
domowych
Ilość wytworzonych odpadów komunalnych wyliczono na podstawie wskaźników
generowania ilości odpadów komunalnych w kilogramach na statystycznego mieszkańca
w ciągu jednego roku. Za wartość bazową posłużył wskaźnik wytwarzania odpadów dla
terenów miejskich i wiejskich województwa małopolskiego dla roku 2008. Został on
obliczony na podstawie danych dostępnych w Planie Gospodarki Odpadami
Województwa Małopolskiego przy uwzględnieniu tendencji w wytwarzaniu odpadów w
KPGO 2010. W związku z tym przyjęto następujące założenia dotyczące ilości
wytwarzanych odpadów komunalnych w ciągu roku w przeliczeniu na 1 mieszkańca.
- dla terenów miejskich 387,1 kg/M/rok w tym:
166
271 kg/M/rok
pochodzących z gospodarstw domowych oraz 116,1 kg/M/rok
pochodzących z infrastruktury
- dla terenów wiejskich 196,1 kg/M/rok w tym:
137,3 kg/M/rok z gospodarstw domowych oraz 58,8 kg/M/rok z infrastruktury.
Tabela 2.192. Szacunkowe ilości wytworzonych odpadów komunalnych w gminie
Żabno (wg. wskaźników WPGO 2010)
Lp
1
1a
1b
2
3
4
5
Szacunkowe ilości wytworzonych
odpadów komunalnych 2009 (Mg/rok)
Odpady komunalne zmieszane łącznie
4120,1
w tym: z gospodarstw domowych
2884,1
z obiektów infrastruktury
1236
109
Odpady z targowisk
45,5
Odpady z czyszczenia ulic i parków
100,0
172,8
Łącznie odpady komunalne
4547,8
w tym : obszary o charakterze miejskim
1672,2
obszary o charakterze wiejskim
2875,6
Rodzaje odpadów komunalnych
Poniżej przedstawiono procentowy skład frakcji morfologicznych, osobno dla terenów
miejskich i wiejskich oraz obiektów infrastruktury.
Tabela 2.193. Skład morfologiczny odpadów komunalnych zmieszanych na 2009r.
Miasto
Wieś
Infrastruktura
%
%
%
33
18
10
2
4
2
Odpady zielone
20
12
27
Papier i tektura
2
2
1
Drewno
4
3
18
Odpady wielomateriałowe
14
12
18
Tworzywa sztuczne
8
8
10
Szkło
5
5
5
Metal
1
1
3
Tekstylia
10
34
5
Odpady mineralne
1
1
1
100
100
100
Razem
*Strumienie odpadów komunalnych prognozowanych wg. KPGO 2004-2015
Analizując przedstawione dane, należy zauważyć, że dla terenów wiejskich w składzie
morfologicznym odpadów charakterystyczny jest duży udział składników mineralnych
(drobny gruz, popioły ze spalania paliw stałych), przy mniejszych zawartościach frakcji
biologicznie rozkładalnych oraz surowców wtórnych w odniesieniu do terenów miejskich.
167
Tabela 2.194. Ilość i podział na skład morfologiczny odpadów komunalnych
wytwarzanych przez mieszkańców gminy Żabno z terenów miejskich:
w gospodarstwach domowych i obiektach infrastruktury. (2009 r.)
Gospodarstwa
Domowe Mg/rok
Infrastruktura
Mg/rok
Łącznie
386,3
50,2
436,5
23,4
10,0
33,4
Odpady zielone
234,1
135,4
369,5
Papier i tektura
23,4
5,0
28,4
Drewno
46,8
90,3
137,1
163,9
90,3
254,2
Tworzywa sztuczne
93,6
50,2
143,8
Szkło
58,5
25,1
83,6
Metal
11,7
15,0
26,7
Tekstylia
117,1
25,1
142,2
Odpady mineralne
11,7
5,0
16,7
Razem
1170,6
501,6
1672,2
Z powyższej tabeli wynika że mieszkańcy terenów miejskich gminy Żabno w roku 2009
wytworzyli łącznie 1672,3 Mg odpadów komunalnych.
Tabela 2.195. Łączna ilość odpadów wytworzona w gminie Żabno w 2009r.
Ilość odpadów Ilość odpadów
z terenów
z terenów
miejskich
wiejskich
Mg/rok
Mg/rok
436,5
448,6
Łącznie
Mg/rok
885,1
Odpady zielone
33,4
97,7
131,1
Papier i tektura
369,5
474,4
843,9
Drewno
28,4
48,9
77,3
137,1
215,6
352,7
Tworzywa sztuczne
254,2
396,8
651
Szkło
143,8
247,3
391,1
Metal
83,6
143,8
227,4
Tekstylia
26,7
46
72,7
Odpady mineralne
142,2
727,7
869,9
16,7
28,7
45,4
Razem
1672,2
2875,6
4547,8
168
komunalnych stałych na terenie Gminy Żabno
Nazwa przedsiębiorstwa
Adres
Conteko Sp. z o.o.
33-130 Radłów
Dec. R.G.7062/8/2006 z dn. 7.12. 2006r.
ul. Brzeska 1
Termin ważności – 6.12.2016
Miejsko-Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej
33-240 Żabno
w Żabnie
Ul. Św. Jana 3
Zakład Budżetowy Gminy Żabno
„TRANS-FORMERS” Sp. z o.o
33-100 Tarnów
Dec. R.G.7062/9/2009 z dn. 27.05.2009r.
Ul. Krakowska 46
Termin ważności – 31.05.2011
Tabela 2.197. Ilości i rodzaje odpadów komunalnych z terenu Gminy Żabno
poddanych procesom odzysku i unieszkodliwiania w latach 2008-2009
2008
Kod
odpadu
20 03 01
Składowanie
Mg
2 303
Odzysk
Mg
2009
Oznaczenie
procesu
odzysku
Składowanie
Mg
Odzysk
Mg
Oznaczenie
procesu
odzysku
2 228
20 02 01
871,86
R-3
872,92
R-3
20 03 07
25,5
25
169
2.1.1.5.
Miasto Tarnów
Liczba ludności zamieszkująca Tarnów zmieniała się w ostatnich latach dość znacznie.
W 1975 roku wynosiła około 97 000 osób, natomiast szczyt osiągnęła w latach 1995 –
2002, kiedy wynosiła ponad 121 000 osób. Od 2003 roku liczba ludności zaczęła się
zmniejszać, do osiągnięcia wartości 116 237 osób w 2008 roku. Gęstość zaludnienia
wynosiła w 2008 roku 1 605 osób/km2. Na 100 mężczyzn przypada 111 kobiet.
Na terenie Tarnowa nie były do tej pory prowadzone kompleksowe badania morfologii
oraz właściwości odpadów komunalnych. Z uwagi na to, w niniejszym Planie przyjęto
ilościowe i jakościowe wskaźniki charakterystyczne dla dużych i średnich miast w Polsce,
w których prowadzone były badania morfologiczne oraz właściwości fizyczno –
chemicznych odpadów wraz z ich składem frakcyjnym. W poniższej tabeli przedstawiono
wartości pochodzące z wieloletnich badań odpadów prowadzonych przez Ośrodek
Badawczo - Rozwojowy Ekologii Miast (Maksymowicz, 2000 – 2005 r.).
Tabela 2.198. Wybrane właściwości fizyczno – chemiczne odpadów komunalnych.
Wskaźnik
Jednostka
Duże i średnie miasta
Wskaźniki określające właściwości paliwowe
1
wilgotność
%
44,7 – 54,1
2
części palne
%
18,1 – 27,6
3
części niepalne
%
18,3 – 35,3
4
ciepło spalania
kJ/kg s.m.
7321 - 12903
5
wartość opałowa robocza
kJ/kg
2101 - 3671
Wskaźniki określające właściwości nawozowe
1
substancja organiczna
% s.m.
33,0 – 59,6
2
węgiel organiczny
% s.m.
15,7 – 27,3
3
azot organiczny
% s.m.
0,75 – 1,09
Źródło: Plan gospodarki odpadami dla Miasta Tarnowa na lata 2009-2012 z uwzględnieniem lat
2013-2016.
L.p.
Jak wynika z powyższej tabeli, odpady komunalne charakteryzują się wysoką, choć
zmienną wilgotnością, niewielką zawartością części palnych oraz dużą zawartością
substancji organicznych.
W celu określenia charakterystyki ilościowej i jakościowej odpadów komunalnych
wytwarzanych na terenie Miasta Tarnowa, przyjęto za prognozami z KPGO 2010 średni
skład morfologiczny odpadów komunalnych (z gospodarstw domowych i infrastruktury).
W poniższej tabeli przedstawiono przyjęte ilościowe wskaźniki wytwarzania odpadów
komunalnych:
Tabela 2.199. Wskaźniki charakterystyki ilościowej odpadów komunalnych
niesegregowanych [kg/M/rok]
Rodzaj odpadów
Ilość odpadów [kg/M/rok]
290
Odpady z infrastruktury
120
Odpady usług komunalnych
10
20
Średnia dla Tarnowa
440 kg/M/rok
2013-2016.
Ludność Tarnowa wynosiła w 2008 roku 116 237 osób, w tym przyjęto, że 2 887 osoby to
mieszkańcy zabudowy jednorodzinnej, a 113 350 osoby zamieszkuje zabudowę
wielorodzinną.
170
Uwzględniając powyższe założenia,
komunalnych na poziomie 440 kg/M/rok.
przyjęto
wskaźnik
wytwarzania
odpadów
Poniżej przedstawiono wyliczone w oparciu o przyjęte powyżej wskaźniki ilości odpadów
komunalnych.
Tabela 2.200. Ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie Miasta Tarnowa
w 2008 roku
Rodzaj odpadów
Ilość odpadów komunalnych (Mg)
33 709
Odpady z infrastruktury
13 948
Odpady usług komunalnych
1 162
2 325
Razem
51 144 Mg
2013-2016.
Według podanych powyżej wskaźników, na terenie Miasta Tarnowa wytworzono w 2008
roku 51 144 Mg odpadów komunalnych.
Poniżej przedstawiono przewidywany skład morfologiczny odpadów komunalnych
opracowany na podstawie prognoz z KPGO 2010.
Tabela 2.201. Bilans odpadów komunalnych w 2008 r. na terenie Miasta Tarnowa
według składu morfologicznego przedstawionego w KPGO 2010 (prognozy)
Lp
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Rodzaj odpadu
Masa (Mg/rok)
12 856
Odpady zielone
953
Papier i tektura
10 508
3 859
Tworzywa sztuczne
7 230
Szkło
4 092
Metal
2 382
Odzież, tekstylia
755
Drewno
700
252
Odpady mineralne, w tym frakcja popiołowa
4 070
2 325
Odpady usług komunalnych *
1 162
Razem
51 144
* odpady z czyszczenia ulic, z terenów zielonych i targowisk oraz cmentarzy
2013-2016.
Jako podstawę do dalszych prac planistycznych przyjęto ilość odpadów wytwarzanych
w 2007 roku na terenie Miasta jako 51 144 Mg.
Wartości masowego oraz objętościowego wskaźnika nagromadzenia odpadów
komunalnych powstających w Tarnowie zostały przyjętych na podstawie rzeczywistych
ilości odpadów zbieranych w innych miastach kraju podobnej wielkości. Wartości te
przedstawiono w poniższej tabeli.
171
Tabela 2.202. Parametry gęstości i objętości odpadów komunalnych wytwarzanych
na terenie Miasta Tarnowa
Parametr
Jednostka
Wartość
3
Objętościowy wskaźnik nagromadzenia w pojemnikach
m /mieszkańca
2,28
3
Gęstość nasypowa
kg/m
300
2013-2016.
W 2007 roku zebrano 41 052,51 Mg odpadów komunalnych (z gospodarstw domowych i z
infrastruktury), a w 2008 roku – 47 892,24 Mg. Wskaźnik zbierania odpadów komunalnych
na jednego mieszkańca wynosił:
• w 2007 roku – 351 kg,
• w 2008 roku – 412 kg.
W porównaniu do roku 2002, który był rokiem bazowym dla PGO, ilości zebranych
odpadów komunalnych w 2008 roku wzrosła o 68% (w 2002 roku zebrano 33 426 Mg).
Należy przy tym podkreślić, że w PGO przedstawiono ilości odpadów komunalnych
przyjętych na Składowisko Odpadów Komunalnych w Tarnowie Krzyżu, a nie określono,
czy odpady wytwarzane w Tarnowie były także wywożone poza teren miasta. W 2002
roku wskaźnik wytwarzania odpadów na mieszkańca wynosił 278 kg.
W powyższej tabeli przedstawiono ilości odpadów komunalnych odebrane przez
wymienione firmy od mieszkańców lub podmiotów gospodarczych, według sprawozdań
złożonych Prezydentowi Miasta Tarnowa. Nie uwzględniono ilości odpadów zebranych
podczas akcji sprzątania miasta, zbiórki odpadów wielkogabarytowych, liści, itp. Stąd,
ilości podane w powyższych tabelach różnią się od ilości wszystkich odpadów
komunalnych zebranych na terenie miasta Tarnowa.
Obecnie selektywną zbiórką objęty jest cały obszar miasta (tereny zamieszkałe),
a ludność objęta selektywnym zbieraniem szacowana jest na 100%.
W poniższej tabeli przedstawiono ilości i rodzaje odpadów zebranych selektywnie
w latach 2007 – 2008 na terenie Tarnowa:
Tabela 2.203. Ilość zebranych odpadów w wyniku selektywnej zbiorki w latach 2007 –
2008 na terenie Miasta Tarnowa
Odpady zebrane selektywnie (Mg)
2007
2008
Papier i tektura
158,1
166,57
Szkło
728,13
450,1
Tworzywa sztuczne
131,05
163,32
Metale
1,0
1,79
295,85
266,1
Baterie i akumulatory
3,6
4,3
Odpady ulegające biodegradacji (odpady zielone)
1850,8
2104,2
Odpady budowlane
1014,62
584,46
Gleba i ziemia, w tym kamienie
1,82
Inne odpady nie ulegające biodegradacji
2,2
Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny
48,243
Przeterminowane leki
0,5
0,65
Razem
4 187,67
3 789,733
2013-2016.
Rodzaj frakcji
Zgodnie z informacjami Urzędu Miasta Tarnowa, w 2007 roku zebrano selektywnie
4 187,67 Mg odpadów. W 2008 roku zebrano selektywnie 3 789,733 Mg odpadów.
172
Wskaźnik selektywnego zbierania odpadów na jednego mieszkańca wynosił w 2007 roku
35 kg, a w 2008 roku – 33 kg.
W największej ilości zebrano selektywnie: odpady ulegające biodegradacji, odpady
budowlane, szkło, a następnie papier i tekturę, odpady ulegające biodegradacji oraz
tworzywa sztuczne.
W wyniku selektywnej zbiórki odpadów w ramach systemu uzupełniającego
z wykorzystaniem pojemników typu „igloo” prowadzonej przez Zakład Składowania
Odpadów Komunalnych:
zwiększono ilość punktów zbiórki z 57 do 71 punktów (219 pojemników),
odzyskano i przekazano do recyklingu surowce wtórne: makulaturę – 15,01 Mg, szkło –
98,95 Mg, tworzywa sztuczne – 16,61 Mg.
W selektywnie zebranych odpadach znajdowały się również odpady opakowaniowe, choć
trudno dokładnie określić ich udział procentowy. Opierając się na wskaźnikach przyjęto,
że odpady opakowaniowe w strumieniu odpadów komunalnych zebranych selektywnie
stanowiły średnio 60%.
Z powyższych danych wynika, że w 2007 roku złożono informację o wytworzeniu na
terenie Miasta Tarnowa 173 743,69 Mg odpadów z sektora gospodarczego. W 2008 roku
złożono informację o wytworzeniu 235 286,72 Mg tych odpadów.
procesom odzysku w latach 2007 - 2008
Rodzaj odpadu
Papier i tektura
Szkło
Leki inne niż wymienione w 20 01 31
Baterie i akumulatory inne niż
wymienione w 20 01 33
Zużyte urządzenia elektryczne i
elektroniczne inne niż wymienione
w 20 01 21 i 20 01 23 zawierające
niebezpieczne składniki
Zużyte urządzenia elektryczne i
elektroniczne
Tworzywa sztuczne
Metale
Nie segregowane (zmieszane
odpady komunalne)
Razem
Kod
odpadu
20 01 01
20 01 02
20 01 32
20 01 34
2007
Proces
odzysku
R5, R14,
158,1
R15
R5, R14,
728,13
R15
0,5
R1
Masa
(Mg)
2008
Proces
odzysku
R5, R14,
166,57
R15
R5, R14,
450,1
R15
0,65
R1
Masa
(Mg)
3,6
R15
4,3
R15
0,2
R15
48,243
R15
20 0135*
20 01 36
1850,8
1,82
295,85
R5, R14,
R15
R4, R14,
R15
R3
R10
R14, R15
2104,2
266,1
R5, R14,
R15
R4, R14,
R15
R3
R14, R15
-
-
42892,24
R14, R15
20 01 39
131,05
20 01 40
1,0
20 02 01
20 02 02
20 03 07
20 03 01
3171,05 Mg
163,32
1,79
46097,51 Mg
R1 Wykorzystanie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii
R3 Recykling lub regeneracja substancji organicznych, które nie są stosowane jako rozpuszczalniki
(włączając kompostowanie i inne biologiczne procesy przekształcania)
R4 Recykling lub regeneracja metali i związków metali
R5 Recykling lub regeneracja innych materiałów nieorganicznych
R10 Rozprowadzanie na powierzchni ziemi w celu nawożenia lub ulepszania gleby
R14 Inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części
R15 - Przetwarzanie odpadów, w celu ich przygotowania do odzysku, w tym do recyklingu
173
2013-2016.
Z powyższej tabeli wynika, że na terenie Miasta Tarnowa procesom odzysku poddano
w 2007 roku 3171,05Mg . W 2008 roku procesom odzysku poddano 46097,51 Mg
odpadów komunalnych. Odpady poddawane procesom odzysku pochodziły z Miasta
Tarnowa oraz z innych jednostek administracyjnych.
Jedyną metodą unieszkodliwiania odpadów komunalnych w latach 2007 – 2008 było
unieszkodliwianie poprzez składowanie (D5). Odpady poddawane procesom
unieszkodliwiania pochodziły z Miasta Tarnowa oraz z innych jednostek
administracyjnych.
Odpady komunalne niesegregowane z terenu Tarnowa składowane są na dwóch
składowiskach:
• na składowisku „za rz. Biała”, zarządzanym przez Jednostkę Ratownictwa
Chemicznego Sp. z o.o. w Tarnowie (JRCh).
• na składowisku przy ul Cmentarnej w Tarnowie-Krzyżu, przy ul. Cmentarnej,
będącym własnością Gminy Miasta Tarnowa i eksploatowanym przez Zakład
Składowania Odpadów Komunalnych (ZSOK).
Ilość odpadów komunalnych [w Mg], złożonych na obydwu działających składowiskach w
latach 2004 – 2007 zestawiono w poniższej tabeli.
Tabela 2.205. Ilości odpadów złożonych na składowiskach na terenie Tarnowa w
latach 2007 - 2008
Lata
2004
2005
2006
2007
2008
Składowisko "Nad Białą" (JRCh)
34 225,4
47624,8
41941,3
47776,3
29971,76
Składowisko "Krzyż" (ZSOK)
42 773,8
36872,8
48410,0
46580,0
31572
2013-2016.
Składowisko
W 2007 roku procesom odzysku poddano 136 029,9 Mg odpadów z sektora
gospodarczego, a w 2008 roku – 131 913 Mg. W 2007 roku procesom unieszkodliwienia
poddano 122 352,6 Mg odpadów z sektora gospodarczego, a w 2008 roku – 139 935,4
Mg. Na terenie Miasta Tarnowa funkcjonowały (według stanu na dzień 31.12.2008 r.) 44
instalacje do odzysku lub odpadów.
Odpady komunalne niesegregowane z terenu Tarnowa i okolic składowane są na
2 składowiskach:
• na składowisku przy ul Cmentarnej w Tarnowie-Krzyżu, przy ul. Cmentarnej, będącym
własnością Gminy Miasta Tarnowa i eksploatowanym przez Zakład Składowania
Odpadów Komunalnych (ZSOK) od kwietnia 1996 r, jako zakład budżetowy Gminy Miasta
Tarnowa (wcześniej składowiskiem administrowało MPGK Sp. z o.o. w Tarnowie).
• na składowisku „Nad Białą”, zarządzanym przez Jednostkę Ratownictwa Chemicznego
w Tarnowie (JRCh). Obecnie składowisko „Nad Białą” podzielone jest na 16 sektorów,
z których 6 jest eksploatowanych. Niektóre z nich zostały już zamknięte i zrekultywowane,
a w przypadku innych trwają postępowania i prace zmierzające do ich zamknięcia.
Do składowania odpadów komunalnych przeznaczony jest sektor oznaczony symbolem
AB-2. Posiada on powierzchnię 25 780 m2 i objętość użytkową wynoszącą ok. 401 tys.
m3. Odpady mogą być na nim składowane do rzędnej 205 m. n.p.m. Obecny stan
zapełnienia sektora – ok. 10%. Na sektor ten odpady komunalne dostarczane są
transportem kołowym.
174
Wykaz składowisk odpadów funkcjonujących na terenie Tarnowa przedstawia poniższa
tabela:
Tabela 2.206. Wykaz składowisk odpadów zlokalizowanych w Tarnowie
Lp.
Składowisko
rodzaj
Właściciel
zarządzający
Powie
rzchni
a
[ha]
Roczna
ilość
unieszkodliwian
ych
odpadów
[tys. Mg/a]
1.
Składowisko
Odpadów
Komunalnych
w
Tarnowie Krzyżu
odpady inne niż
niebezpieczne
i
obojętne
2.
3.
4.
Urząd
Miasta
Tarnowa
Zakład
4,8
Składowania
Odpadów
Komunalnych
Zakłady Azotowe
Składowisko
w
Tarnowie
Odpadów
Mościcach S.A.
Przemysłowych
Jednostka
„CZAJKI I”
Ratownictwa
odpady inne niż
Chemicznego Sp.
niebezpieczne
z o.o.
65,0
Zakłady Azotowe
Składowisko
w
Tarnowie
Odpadów
Mościcach S.A.
Przemysłowych
Jednostka
„CZAJKI II”
Ratownictwa
odpady inne niż
Chemicznego Sp.
niebezpieczne
z o.o.
Zakłady Azotowe
Zbiorniki
na
w
Tarnowie
Odpady Toksyczne
Mościcach S.A.
AN-I, AN-II, AN-III
Jednostka
1,2
w Tarnowie
Ratownictwa
odpady
Chemicznego
niebezpieczne
Sp. z o.o.
5.
Składowisko
Odpadów
Przemysłowych
„Nad
Białą”
w
Tarnowie
odpady inne niż
niebezpieczne oraz
odpady
niebezpieczne
Zakłady Azotowe
w
Tarnowie
Mościcach S.A.
Jednostka
93,3
Ratownictwa
Chemicznego Sp.
z o.o.
56 060
72 902,3
(Czajki I i II)
odpady
niebezpieczne
10,580
(AN-II)
Rodzaj
odpadów
Niesegregowane
Odpady
komunalne oraz
02 01 03, 04 02
09, 16 03 80, 17
01 01 (02, 03) 17
05 04, 17 05 06,
17 05 08, 17 08
02, 17 09 04
10 01 80
popioły i żużle
Uwagi
Czynne
Czynne
10 01 80
popioły i żużle
kod
Czynne
06 04 04
odpady
zawierające rtęć
17 05 03
Czynne
AN-II
odpady z
Czynne
przemysłu chemii
nieorganicznej i
organicznej (tworzyw ztucznych), z
procesów termicznych, obróbki
powierzchni metali
i tworzyw
26 547
sztucznych,
w tym odpady
sorbentów filtrów
niebezpieczne
ubrań,
812,8
katalizatorów,
materiałów
budowla-nych
odpady stabilizowane lub
zestalone z
oczyszczalni ścieków i uzdatniania
wody,
175
Lp.
6.
7.
Składowisko
rodzaj
Składowisko
odpadów
azbestowych
(wydzielony sektor
na
składowisku
odpadów
przem.
„Nad
Białą”
w
Tarnowie)
odpady
niebezpieczne
Składowisko
Odpadów
Poubojowych
w
Tarnowie - Krzyżu
(wydzielony sektor
na
składowisku
komunalnym)
odpady inne niż
niebezpieczne
Właściciel
zarządzający
Zakłady Azotowe
w
Tarnowie
Mościcach S.A.
Jednostka
Ratownictwa
Chemicznego Sp.
z o.o.
Urząd
Miasta
Tarnowa
SOKOŁÓW S.A.
Oddział Zakłady
Mięsne
JAROSŁAW Filia
w Tarnowie
Powie
rzchni
a
[ha]
Roczna
ilość
unieszkodliwian
ych
odpadów
[tys. Mg/a]
1 000
0,1
Rodzaj
odpadów
Uwagi
niesegregowane
odpady
komunalne
19 08 13
szlamy z
przemysłowej
oczyszczalni
ścieków
kody odpadów
składanych w
największej ilości:
06 03 14, 06 05
03, 07 01 12, 10
09 08, 17 06 04,
17 06 05, 17 09
04, 19 03 05, 19
08 01, 19 08 05,
19 09 03, 20 03
01
17 01 06, 17 06 Czynne
01, 17 06 05
odpady
niebezpieczne
zawierające
azbest
02 02 04
osady z
zakładowych
oczyszczalni
ścieków
Czynne
2013-2016.
Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych poprzez składowanie odbywa się na terenie
zbiorników AN II oraz składowiska „Nad Białą” ” (wyłącznie odpady zawierające azbest).
W obrębie składowiska odpadów „Nad Białą” funkcjonuje wydzielony sektor odpadów
niebezpiecznych przeznaczony do unieszkodliwiania odpadów azbestowych. Sektor jest
użytkowany przez Jednostkę Ratownictwa Chemicznego w Tarnowie. Odpady azbestowe
unieszkodliwiane są poprzez składowanie na wyznaczonej części sektora C-3
składowiska przemysłowego „Nad Białą”. Tytuł prawny do eksploatowania tego
składowiska ma Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o. w Tarnowie, która
posiada zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania odpadów
azbestowych.
176
Tabela 2.207. Wykaz przedsiębiorców posiadających aktualne zezwolenie na
prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości z terenu Miasta Tarnowa.
Lp.
Przedsiębiorca
Adres
1.
DGP DOZORBUD GRUPA POLSKA Sp. z
o.o.
2.
TRANS-FORMERS KARPATIA Sp. z o.o.
3.
Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych van
Gansewinkel Kraków Sp. z o.o.
4.
Przedsiębiorstwo Wielobranżowe MIKI
Mieczysław Jakubowski
5.
Zakład Usługowo-Produkcyjny „KROKUS”
January Miśkowiec
6.
CONTEKO Sp. z o.o.
7.
8.
Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki
Komunalnej Sp. z o.o.
DOM-MAT S.C. A.M. Mathea
9.
SOLD S.A.
10.
11.
Firma Transportowo-Usługowo-Handlowa
TRAX
„EKOTAR” Sp. z o.o.
12.
WEK-BRUK Wiesław Olszówka
13.
FIRMA HORTAR
59-220 Legnica ul. N.
Marii Panny 5e
Oddział: 33-101
Tarnów
ul. Jarzębinowa 3
33-100 Tarnów
ul. Krakowska 46
30-740 Kraków
ul. Półłanki 64
Oddział: 33-100
Tarnów
ul. Przemysłowa 27
30-375 Kraków
ul. Podgórki Tynieckie
103
33-100 Tarnów
ul. Bitwy pod Monte
Cassino 9/79
33-130 Radłów
ul. Brzeska 1
33-100 Tarnów
ul. Bandrowskiego 14
33-100 Tarnów
pl. Sobieskiego 2 (I p.)
30-381 Kraków
ul. Brzask 49
33-112 Tarnowiec
ul. Poprzeczna 3/18
33-101 Tarnów
ul. Chemiczna 113
33-112 Tarnowiec
Łękawka 7
33-100 Tarnów
ul. Legionów 32
Ilość odpadów
zebrana w Mg
2007 r.
2008 r.
404,52
14 823,53
16 094,13
3 665,86
3 487,72
-
-
-
-
-
14,0
15 893,72
17 654,853
-
-
-
-
55,7
52,91
-
6240,0
-
-
-
-
Razem
34 438,81 43948,13
2013-2016.
Ponadto, w Tarnowie znajduje się spalarnia odpadów medycznych przy Szpitalu
Wojewódzkim im. św. Łukasza SP ZOZ w Tarnowie przy ul. Lwowskiej 178a. Prowadzi
ona proces termicznej utylizacji odpadów oparty na technologii złoża fluidalnego,
pracującego w temperaturze ok. 500 - 700 oC. Powstające gazy są dopalane
w temperaturze 850 – 1100 oC. Energia zawarta w spalinach jest wykorzystywana do
produkcji pary wodnej. Gazy są neutralizowane mieszanką wapna z węglem aktywnym
oraz oczyszczane na filtrze z włókien ceramicznych. Wojewoda Małopolski decyzją
z 24.04.2003 r. zezwolił na unieszkodliwianie w spalarni 350 Mg/a odpadów
niebezpiecznych oraz 250 Mg/a odpadów innych niż niebezpieczne.
177
2.2.
Wyliczenie strumienia odpadów z Tarnowa i Rejonu Tarnowa.
Z uwagi na brak kompletnych danych dotyczących założonego Rejonu obsługującego ZTPOK
dla miasta Tarnowa obliczenia strumienia odpadów dokonano w oparciu o dane demograficzne
dla pięciu powiatów (Tarnowski – Miejski, Tarnowski Ziemski, Dąbrowy Tarnowskiej, Bocheński,
Brzeski) w korelacji z prognozą produkcji opadów zawartą w KPGO oraz innych analitycznych
dokumentach. Powyższe dane skorelowano z prognozami w tym zakresie dla wybranych gmin
lub powiatów celem stwierdzenie wiarygodności dokonanych obliczeń. Jako rok odniesienia
przyjęto realny termin zakończenia budowy i uruchomienia ZTPOK na rok 2014. Ilość odpadów
wytwarzanych na mieszkańca waha się w zależności od kraju, co oznacza w konsekwencji od
zamożności jego mieszkańców i tak np. od Meksyku - 310 kg na rok do Norwegi 600 kg na rok
(w analogicznym okresie w Polsce 310). Do prognozy ilości odpadów komunalnych
wytworzonych latach 2012 – 2020 skorzystano z danych demograficznych GUS z roku 2010
oraz wskaźnik wytwarzania odpadów – z Planu Gospodarki Odpadami Województwa
Małopolskiego 2010 (Prognoza zmian w zakresie gospodarki odpadami na lata 2011 - 2016).
178
Tabela 2.208. Liczba ludności oraz prognozowana ilość odpadów komunalnych w latach 2011 – 2020 w Rejonie Tarnowa
Nazwa gminy
Miasto Tarnów
Powiat tarnowski:
małe miasta: Ciężkowice,
Radłów, Ryglice, Tuchów,
Wojnicz, Zakliczyn, Żabno
wieś: Gmina Tarnów,
Gromnik, Lisia Góra, Pleśna,
Rzepiennik Strzyżewski,
Skrzyszów, Szerzyny,
Wierzchosławice,
Wietrzychowice
Powiat dąbrowski:
małe miasta: Dąbrowa
Tarnowska, Bolesław, Olesno,
Szczucin
wieś: Gręboszów,
Mędrzechów, Radgoszcz
Powiat brzeski:
małe miasta: Brzesko, Czchów
wieś: Borzęcin, Dębno,
Gnojnik, Iwkowa, Szczurowa
Powiat bocheński:
małe miasta: Miasto Bochnia,
Nowy Wiśnicz
Ilość odpadów komunalnych
Liczba
ludności
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
114 635,00 45 624,73 46 083,27 46 541,81 47 000,35 47 458,89 47 917,43 48 375,97 48 834,51 49 293,05 49 751,59
94 788,00 33 744,53 34 123,68 34 408,04 34 787,20 35 071,56 35 450,71 35 735,08 36 114,23 36 398,59 36 777,74
102 022,00 24 587,30 24 791,35 25 097,41 25 301,46 25 607,52 25 811,57 26 117,63 26 321,68 26 627,74 26 831,79
44 308,00 15 773,65 15 950,88 16 083,80 16 261,04 16 393,96 16 571,19 16 704,12 16 881,35 17 014,27 17 191,50
14 323,00
3 451,84
3 480,49
3 523,46
3 552,10
3 595,07
3 623,72
3 666,69
3 695,33
3 738,30
3 766,95
45 405,00 16 164,18 16 345,80 16 482,02 16 663,64 16 799,85 16 981,47 17 117,69 17 299,31 17 435,52 17 617,14
46 238,00 11 143,36 11 235,83 11 374,55 11 467,02 11 605,74 11 698,21 11 836,93 11 929,40 12 068,12 12 160,59
43 063,00 15 330,43 15 502,68 15 631,87 15 804,12 15 933,31 16 105,56 16 234,75 16 407,00 16 536,19 16 708,44
wieś: Gmina Bochnia, Drwinia,
Lipnica Murowana, Łapanów,
Rzezawa, Trzciana, Żegocina
59 529,00 14 346,49 14 465,55 14 644,13 14 763,19 14 941,78 15 060,84 15 239,42 15 358,48 15 537,07 15 656,13
SUMA
564 311,00 180 166,5 181 979,5 183 787,1 185 600,1 187 407,7 189 220,7 191 028,3 192 841,3 194 648,9 196 461,9
Źródło: Opracowanie własne.
179
Wielokryterialna analiza wyboru wariantu realizacji przedsięwzięcia wraz z analizą lokalizacyjną ZTPOK w ramach projektu: Budowa Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów
Komunalnych dla Rejonu Tarnowa
Tabela 2.209. Prognoza wskaźników wytwarzania odpadów komunalnych dla województwa małopolskiego na lata 2011-2020.
Wskaźniki wytwarzania
duże miasta (>50 tys. mieszk.)
małe miasta (<50 tys. mieszk.)
wieś
2011
0,398
0,356
0,241
2012
0,402
0,36
0,243
2013
0,406
0,363
0,246
2014
0,410
0,367
0,248
2015
0,414
0,370
0,251
2016
0,418
0,374
0,253
2017
0,422
0,377
0,256
2018
0,426
0,381
0,258
2019
0,43
0,384
0,261
2020
0,434
0,388
0,263
Tabela 2.210. Ilość odpadów surowcowych w strumieniu zmieszanych odpadów komunalnych w poszczególnych powiatach z
podziałem na tereny miejskie i wiejskie.
Miasto Tarnów.
2011
[Mg/ rok]
papier i tektura
9 124,95
tworzywa sztuczne
6 387,46
szkło
3 649,98
metal
2 281,24
Odpady [Mg/rok]
2012
[Mg/rok]
9 216,65
6 451,66
3 686,66
2 304,16
2013
[Mg/rok]
9 308,36
6 515,85
3 723,34
2 327,09
2014
[Mg/rok]
9 400,07
6 580,05
3 760,03
2 350,02
2015
[Mg/rok]
9491,778
6644,245
3796,711
2372,945
2016
[Mg/rok]
9583,486
6708,44
3833,394
2395,872
2017
2018
2019
2020
[Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok [Mg/rok]
9675,194 9766,902 9858,61 9950,318
6772,636 6836,8314 6901,027 6965,2226
3870,078 3906,7608 3943,444 3980,1272
2418,799 2441,7255 2464,653 2487,5795
2012
[Mg/rok]
6 824,74
4 777,32
2 729,89
1 706,18
2013
[Mg/rok]
6 881,61
4 817,13
2 752,64
1 720,40
2014
[Mg/rok]
6 957,44
4 870,21
2 782,98
1 739,36
2015
[Mg/rok]
7014,312
4910,018
2805,725
1753,578
2016
[Mg/rok]
7090,142
4963,1
2836,057
1772,536
2017
[Mg/rok]
7147,015
5002,911
2858,806
1786,754
Powiat tarnowski (tereny miejskie)
2011
[Mg/ rok]
papier i tektura
6 748,91
tworzywa sztuczne
4 724,23
szkło
2 699,56
metal
1 687,23
Odpady [Mg/rok]
2018
[Mg/rok]
7222,8456
5055,9919
2889,1382
1805,7114
2019
[Mg/rok
7279,718
5095,803
2911,887
1819,93
2020
[Mg/rok]
7355,5488
5148,8842
2942,2195
1838,8872
Powiat tarnowski (tereny wiejskie)
2011
2012
[Mg/ rok] [Mg/rok]
papier i tektura
2 950,48 2 974,96
tworzywa sztuczne
2 950,48 2 974,96
szkło
1 966,98 1 983,31
metal
1 229,37 1 239,57
Odpady [Mg/rok]
2013
[Mg/rok]
3 011,69
3 011,69
2 007,79
1 254,87
2014
[Mg/rok]
3 036,17
3 036,17
2 024,12
1 265,07
2015
[Mg/rok]
3 072,90
3 072,90
2 048,60
1 280,38
2016
[Mg/rok]
3 097,39
3 097,39
2 064,93
1 290,58
2017
2018
[Mg/rok] [Mg/rok]
3 134,12 3 158,60
3 134,12 3 158,60
2 089,41 2 105,73
1 305,88 1 316,08
2019
2020
[Mg/rok [Mg/rok]
3 195,33 3 219,81
3 195,33 3 219,81
2 130,22 2 146,54
1 331,39 1 341,59
180
Powiat dąbrowski (tereny miejskie)
2011
2012
[Mg/ rok] [Mg/rok]
papier i tektura
3 154,73 3 190,18
tworzywa sztuczne
2 208,31 2 233,12
szkło
1 261,89 1 276,07
metal
788,68
797,54
Odpady [Mg/rok]
2013
[Mg/rok]
3 216,76
2 251,73
1 286,70
804,19
2014
[Mg/rok]
3 252,21
2 276,55
1 300,88
813,05
2015
[Mg/rok]
3 278,79
2 295,15
1 311,52
819,70
2016
[Mg/rok]
3 314,24
2 319,97
1 325,70
828,56
2017
2018
[Mg/rok] [Mg/rok]
3 340,82 3 376,27
2 338,58 2 363,39
1 336,33 1 350,51
835,21
844,07
2019
2020
[Mg/rok [Mg/rok]
3 402,85 3 438,30
2 382,00 2 406,81
1 361,14 1 375,32
850,71
859,58
Powiat dąbrowski (tereny wiejskie)
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2011
2012
2013
[Mg/ rok] [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok [Mg/rok]
papier i tektura
414,22
417,66
422,81
426,25
431,41
434,85
440,00
443,44
448,60
452,03
tworzywa sztuczne
414,22
417,66
422,81
426,25
431,41
434,85
440,00
443,44
448,60
452,03
szkło
276,15
278,44
281,88
284,17
287,61
289,90
293,34
295,63
299,06
301,36
metal
172,59
174,02
176,17
177,61
179,75
181,19
183,33
184,77
186,92
188,35
Odpady [Mg/rok]
Powiat brzeski (tereny miejskie)
2011
2012
[Mg/ rok] [Mg/rok]
papier i tektura
3 232,84 3 269,16
tworzywa sztuczne
2 262,99 2 288,41
szkło
1 293,13 1 307,66
metal
808,21
817,29
Odpady [Mg/rok]
2013
[Mg/rok]
3 296,40
2 307,48
1 318,56
824,10
2014
[Mg/rok]
3 332,73
2 332,91
1 333,09
833,18
2015
[Mg/rok]
3 359,97
2 351,98
1 343,99
839,99
2016
[Mg/rok]
3 396,29
2 377,41
1 358,52
849,07
2017
2018
[Mg/rok] [Mg/rok]
3 423,54 3 459,86
2 396,48 2 421,90
1 369,41 1 383,94
855,88
864,97
2019
2020
[Mg/rok [Mg/rok]
3 487,10 3 523,43
2 440,97 2 466,40
1 394,84 1 409,37
871,78
880,86
Powiat brzeski (tereny miejskie)
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2011
2012
2013
papier i tektura
1 337,20 1 348,30 1 364,95 1 376,04 1 392,69 1 403,79 1 420,43 1 431,53 1 448,17 1 459,27
tworzywa sztuczne
1 337,20 1 348,30 1 364,95 1 376,04 1 392,69 1 403,79 1 420,43 1 431,53 1 448,17 1 459,27
szkło
891,47
898,87
909,96
917,36
928,46
935,86
946,95
954,35
965,45
972,85
metal
557,17
561,79
568,73
573,35
580,29
584,91
591,85
596,47
603,41
608,03
Odpady [Mg/rok]
181
Powiat bocheński (tereny miejskie)
2011
2012
[Mg/ rok] [Mg/rok]
papier i tektura
3 066,09 3 100,54
tworzywa sztuczne
2 146,26 2 170,38
szkło
1 226,43 1 240,21
metal
766,52
775,13
Odpady [Mg/rok]
2013
[Mg/rok]
3 126,37
2 188,46
1 250,55
781,59
2014
[Mg/rok]
3 160,82
2 212,58
1 264,33
790,21
2015
[Mg/rok]
3 186,66
2 230,66
1 274,66
796,67
2016
[Mg/rok]
3 221,11
2 254,78
1 288,44
805,28
2017
2018
[Mg/rok] [Mg/rok]
3 246,95 3 281,40
2 272,87 2 296,98
1 298,78 1 312,56
811,74
820,35
2019
2020
[Mg/rok [Mg/rok]
3 307,24 3 341,69
2 315,07 2 339,18
1 322,90 1 336,68
826,81
835,42
2013
[Mg/rok]
1 757,30
1 757,30
1 171,53
732,21
2014
[Mg/rok]
1 771,58
1 771,58
1 181,06
738,16
2015
[Mg/rok]
1 793,01
1 793,01
1 195,34
747,09
2016
[Mg/rok]
1 807,30
1 807,30
1 204,87
753,04
2017
2018
[Mg/rok] [Mg/rok]
1 828,73 1 843,02
1 828,73 1 843,02
1 219,15 1 228,68
761,97
767,92
2019
2020
[Mg/rok [Mg/rok]
1 864,45 1 878,74
1 864,45 1 878,74
1 242,97 1 252,49
776,85
782,81
Powiat bocheński (tereny wiejskie)
2011
2012
[Mg/ rok] [Mg/rok]
papier i tektura
1 721,58 1 735,87
tworzywa sztuczne
1 721,58 1 735,87
szkło
1 147,72 1 157,24
metal
717,32
723,28
Odpady [Mg/rok]
Tabela 2.211. Suma odpadów surowcowych z 5 powiatów
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
Odpady [Mg/rok]
papier i tektura
31 751
32 078
32 386
32 713
33 022
33 349
33 657
33 984
34 292
34 619
tworzywa sztuczne
24 153
24 398
24 637
24 882
25 122
25 367
25 607
25 852
26 091
26 336
szkło
14 413
14 558
14 703
14 848
14 993
15 138
15 282
15 427
15 572
15 717
metal
9 008
9 099
9 189
9 280
9 370
9 461
9 551
9 642
9 732
9 823
Suma
79 325
80 133
80 916
81 724
82 507
83 314
84 097
84 905
85 688
86 496
182
Tabela 2.212. Suma odpadów surowcowych przy odzysku 50 %
Przyjmując, że wskaźnik odzysku osiągnie wartość 50 % otrzymujemy:
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
papier i tektura
15 875
16 039
16 193
16 357
16 511
16 674
16 828
16 992
17 146
17 310
tworzywa sztuczne
12 076
12 199
12 319
12 441
12 561
12 684
12 803
12 926
13 046
13 168
szkło
7 207
7 279
7 351
7 424
7 496
7 569
7 641
7 714
7 786
7 858
metal
4 504
4 549
4 595
4 640
4 685
4 731
4 776
4 821
4 866
4 912
Suma
39 663
40 067
40 458
40 862
41 253
41 657
42 049
42 452
42 844
43 248
Odpady [Mg/rok]
Tabela 2.213. Ilość odpadów kierowanych do spalenia
Odpady [Mg/rok]
Ilość śmieci ogółem
Ilość do spalarni
Osady
Razem*
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2011
2012
2013
[Mg/ rok]
[Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok [Mg/rok]
180 166,51
181 980 183 787 185 600 187 408 189 221 191 028
192 841 194 649
196 462
140 504
141 913 143 329 144 738 146 154 147 564 148 980
150 389 151 805
153 214
16 700
16 700
16 700
16 700
16 700
16 700
16 700
16 700
16 700
16 700
157 204
158 613 160 029 161 438 162 854 164 264 165 680
167 089 168 505
169 914
* po odjęciu danych z tabeli 2.212. i dodaniu ilości osadów ściekowych
Biorąc pod uwagę powyższe dane, przyjmujemy:
- ilość odpadów komunalnych kierowanych do spalenia wyniesie ok. 150 000 Mg/rok,
- ilość osadów ściekowych wyniesie ok. 16 700 Mg/rok,
- reasumując, wydajność instalacji wyniesie ok. 166 700 Mg/rok, przyjmujemy 170 000 Mg/rok
Tabela 2.214. Kaloryczność odpadów i osadów ściekowych
Wartość opałowa
kJ/kg
Wartość opałowa odpadów
6 000 – 11 000
Wartość opałowa osadów ściekowych (80 % s.m.)
11 500
Średnia wartość opałowa w okresie letnim
8 000
Średnia wartość opałowa w okresie zimowym
8 410
183
Tabela 2.215. Ilość mieszkańców wg GUS w dniu 31 XII 2010 r.
Powiat/gmina
Ilość mieszkańców
Powiat brzeski
91 643
Gmina Brzesko (miejsko-wiejska)
35 870
Gmina Borzęcin
8 316
Gmina Czchów (miejsko-wiejska)
9 535
Gmina Dębno
14 219
Gmina Gnojnik
7 613
Gmina Iwkowa
6 290
Gmina Szczurowa
9 800
Powiat bocheński
102 592
Gmina Bochnia (miejska)
29 800
Gmina Bochnia (wiejska)
18 731
Gmina Nowy Wiśnicz (miejsko-wiejska)
13 263
Gmina Drwinia
6 414
Gmina Lipnica Murowana
5 566
Gmina Łapanów
7 749
Gmina Rzezawa
10 758
Gmina Trzciana
5 174
Gmina Żegocina
5 137
Powiat dąbrowski
58 631
Gmina Dąbrowa Tarnowska (miejsko-wiejska)
20 511
Gmina Bolesław
2 787
Gmina Gręboszów
3 466
Gmina Mędrzechów
3 549
Gmina Olesno
7 680
Gmina Radgoszcz
7 308
Gmina Szczucin (miejsko-wiejska)
13 330
Powiat tarnowski
196 810
Gmina Tarnów
24 070
Gmina Ciężkowice (miejsko-wiejska)
11 078
Gmina Gromnik
8 601
Gmina Lisia Góra
14 248
Gmina Pleśna
11 768
Gmina Radłów (miejsko-wiejska)
9 728
Gmina Ryglice (miejsko-wiejska)
11 577
Gmina Rzepiennik Strzyżewski
6 871
Gmina Skrzyszów
13 529
Gmina Szerzyny
8 102
Gmina Tuchów (miejsko-wiejska)
17 830
Gmina Wierzchosławice
10 709
Gmina Wietrzychowice
4 124
Gmina Wojnicz (miejsko-wiejska)
13 185
Gmina Zakliczyn (miejsko-wiejska)
12 359
Gmina Żabno (miejsko-wiejska)
19 031
Miasto Tarnów
114 635
Ogółem
564 311
Źródło: Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2010r. Stan w dniu 31
XII.
184
Lp
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
Tabela 2.216. Ilość i skład morfologiczny odpadów przekazanych do składowania w
roku 2009 w ZSOK w Tarnowie.
Kod odpadu
Asortyment
Masa
[Mg]
02 01 03
Odpadowa masa roślinna
3,38
02 01 82
Zwierzęta Padłe i ubite z konieczności
0,06
03 01 05
Trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa …
3,4
16 82 02
Odpady inne niż wymienione w 16 82 01
408,3
17 01 01
Odpady betonu oraz gruz bet. z rozb. I rem.
491,36
17 01 02
Gruz ceglany
292,64
17 01 07
Zm. odpady z bet. gru. ceg. odp. mat. ceram. i el. wyp.
5,3
inne
17 08 02
Materiały konstrukcyjne zawierające gips
3,02
17 09 04
Zm. Odp. Z bud. Rem. I dem. I In. Niż wym. 17 09 01, 17
42,16
09 02,
19 12 12
Inne odpady (w tym zm. sus. i przed. z mech.obr.)
1 220,76
20 01 39
Tworzywa sztuczne
0,36
20 02 01
2 421,82
20 02 01
0,18
20 02 01/DW
Akcja likwidacji dzikich wysypisk – UM Tarnowa
1,28
20 02 01 L
Odpady ulegające biodegradacji / Liście – ZSOK
17,80
20 02 02
7,88
20 03 01
Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne
49 291,88
20 03 01.
1,14
20 03 01/400
1,96
20 03 01 ASŚ
Akcja Sprzątanie Świata
10,30
20 03 01 /DW
Akcja Likwidacji Dzikich Wysypisk – UM Tarnowa
203,46
20 03 01 /DW/G Akcja Likwidacji Dzikich Wysypisk – z giełdy owocowej
37,06
20 03 01 /E
Zmieszane (Niesegregowane) odpady komunalne Eksmis
11,34
20 03 01 /SD
Śmieci z dzwonów / ilgo
18,98
20 03 02
Odpady z targowisk
248
20 03 03
70,46
20 03 07
948,94
BZI
Gleba, ziemia na potrzeby wewnętrzne ZSOK
7 857,70
GRU
Gleba na potrzeby wewnętrzne ZSOK
4 133,80
HUMUS
Humus
164,34
HUMUS UM
Humus – bezpłatnie na potrzeby Miasta Tarnowa
324,74
KWP
Kontrolne ważenie pojazdu
3 537,76
SUMA: 71 781,56
Źródło: Dane otrzymane z ZSOK w Tarnowie.
185
3. Analiza opcji technologicznych.
WSTĘP.
Analiza opcji dotyczy możliwości zastosowania dostępnych technologii, których celem
nadrzędnym będzie redukcja strumienia odpadów kierowanych na składowiska odpadów, jako
wymogu prawnego wynikającego z przepisów prawa polskiego dostosowywanego do prawa
unijnego.
3.1.
Metody Biologiczno – Mechaniczne.
Metody biologiczno-mechaniczne dotyczą takiej technologii przerobu odpadów
(niezależnie od rodzaju), która zawiera w sobie z konieczności dwa istotne elementy. Odpady
poddawane przerobowi metodami biologicznymi poddawane są na początku mechanicznej
obróbce prowadzącej w mniejszym lub większym stopniu do ujednolicenia składu tego odpadu.
Następnie tak przetworzone odpady poddane są procesom biologicznym. Generalnie procesy
biologiczne można podzielić na tlenowe i beztlenowe. Z powodu konieczności dokonywania
podziału różnych metod biologicznego przetwarzania odpadów na procesy przyjęto generalnie,
iż dla odpadów pochodzących z selektywnej zbiórki procesy tlenowe będą nazywane
kompostowaniem a beztlenowe nazywane będą fermentacją. W wyniku takiego przerobu ww.
odpadów w większości wypadków otrzymuje się odpady jako pełnowartościowy biologicznie
czynny nawóz organiczny stosowany w rolnictwie i ogrodnictwie. Natomiast dla odróżnienia
obróbki zmieszanych odpadów komunalnych (nazywanych niejednokrotnie resztkowymi co
może wynikać z ich wstępnej obróbki mechanicznej) procesy tlenowe nazywane są stabilizacją
tlenową a procesy biologiczne beztlenowe nazywane są stabilizacją beztlenową. W wyniku ww.
przerobu zmieszanych odpadów komunalnych uzyskuje się nowy odpad przygotowany do
składowania lub stanowiący paliwo energetyczne, a także biogaz.
Tabela 3.1. Metody przetwarzania odpadów, w zależności od ich źródła pochodzenia.
Odpady
zmieszane odpady komunalne
z selektywnej zbiórki – odpady zielone
(resztkowe)
- kompostowanie
Sortowanie i:
- fermentacja
- stabilizacja tlenowa
- stabilizacja beztlenowa
Cel: uzyskanie produktu
Cel: przygotowanie do składowania, odpad –
- nawóz organiczny lub
paliwo, odpad + biogaz,
- środek wspomagający uprawę roślin
(proces recyklingu organicznego)
Zgodnie z ustawą o odpadach procesy biologiczne mogą być klasyfikowane jako:
• R3 - recykling lub regeneracja substancji organicznych, które nie są stosowane jako
rozpuszczalniki (włączając kompostowanie i inne biologiczne procesy przetwarzania),
zgodnie z załącznikiem 5 do ww. ustawy,
• D8 - obróbka biologiczna niewymieniona w innym punkcie załącznika nr 6 do ustawy
o odpadach, w wyniku której powstają odpady, unieszkodliwiane za pomocą któregokolwiek
z procesów wymienionych w punktach od D1 do D12 (np. fermentacja), zgodnie
z załącznikiem 6 do ww. ustawy.
Jeśli jakość produktów procesu biologicznego dedykowanego jako proces recyklingu
organicznego R3 nie odpowiada wymaganiom dla nawozów lub środków wspomagających
uprawę roślin wówczas klasyfikacja tego procesu musi zostać zmieniona na D8/R15.
186
Procesy biologiczne przeznaczone do przetwarzania czystych, zbieranych selektywnie
odpadów ulegających biodegradacji, pochodzenia komunalnego nazywane są:
• tlenowe - kompostowaniem, czyli procesem recyklingu organicznego (R3), którego
głównym celem jest wytworzenie kompostu – produktu, który nie będzie już odpadem,
gdy spełniać będzie kryteria jakościowe dla nawozów organicznych lub środków
wspomagających uprawę roślin,
• beztlenowe - fermentacją metanową, czyli procesem recyklingu organicznego (R3),
którego głównym celem jest wytworzenie biogazu oraz przefermentowanego produktu –
fermentatu, który nie będzie już odpadem, jeżeli spełniać będzie kryteria jakościowe dla
nawozów organicznych lub środków wspomagających uprawę roślin.
Procesy biologiczne przeznaczone do przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych po
wstępnym sortowaniu mogą być realizowane w warunkach tlenowych i beztlenowych:
• tlenowa stabilizacja - proces biologicznego unieszkodliwiania odpadów w warunkach
tlenowych, w wyniku którego wytworzony zostanie nowy odpad – stabilizat, który nie
spełnia wymagań dla nawozów organicznych lub środków wspomagających uprawę
roślin, ale po dodatkowym doczyszczeniu dla spełnienia określonych wymagań może
być poddany odzyskowi lub unieszkodliwianiu poprzez składowanie (w przypadku
składowania wymagania określone są w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy
w sprawie kryteriów oraz procedur dopuszczania odpadów do składowania na
składowisku odpadów danego typu);
• beztlenowa stabilizacja (fermentacja metanowa) - proces biologicznego
unieszkodliwiania odpadów w warunkach beztlenowych, w wyniku którego wytworzony
zostanie biogaz oraz nowy odpad – stabilizat, który nie spełnia wymagań dla nawozów
organicznych lub środków wspomagających uprawę roślin, ale po dodatkowym
doczyszczeniu dla spełnienia określonych wymagań może być poddany odzyskowi lub
unieszkodliwianiu poprzez składowanie (ewentualnie termicznemu przekształcaniu);
w przypadku składowania odpadów wymagania wskazano powyżej.
Procesy biologiczne w połączeniu z mechaniczną obróbką (niezależnie od sposobu obróbki)
przeznaczone są głównie do przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, w tym
odpadów „pozostałych” (odpadów pozostałych po selektywnym zbieraniu frakcji do odzysku,
w tym recyklingu) w celu ich przygotowania do:
• składowania,
• procesów odzysku, w tym odzysku energii, lub termicznego unieszkodliwiania,
nazywane są procesami mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów (MBT). Termin
ten obejmuje procesy: rozdrabniania, przesiewania, sortowania, klasyfikacji i separacji,
ustawione w różnorodnych konfiguracjach w celu mechanicznego rozdzielenia strumienia
odpadów (najczęściej zmieszanych odpadów komunalnych) na frakcje dające się w całości lub
w części wykorzystać materiałowo lub/i energetycznie oraz na frakcję ulegającą biodegradacji,
odpowiednią dla biologicznego przetwarzania w warunkach tlenowych lub beztlenowych.
Produkt procesu tlenowego – kompost niespełniający wymagań dla nawozów lub środków
wspomagających uprawę roślin, czyli stabilizat – jest wówczas klasyfikowany jako odpady
o kodzie 19 05 03 - kompost nie odpowiadający wymaganiom (nie nadający się do
wykorzystania).
Należy w tym miejscu wyjaśnić nazwę tych odpadów. Odpady o kodzie 19 05 03 nie nadają się
do wykorzystania jako produkt, ale mogą być poddane odzyskowi jako odpady.
Nie należy klasyfikować stabilizatu jako odpadów o kodzie 19 05 01 – nieprzekompostowane
frakcje odpadów komunalnych i podobnych, gdyż stabilizat zawiera zarówno częściowo
rozłożoną frakcję biologiczną, jak i części nierozkładalne biologicznie (np. tworzywa sztuczne,
szkło), które nie są oddzielane od ustabilizowanej frakcji ulegającej biodegradacji.
Kodem 19 05 01 oznaczone są nierozłożone lub nieulegające rozkładowi składniki masy
kompostowej – zanieczyszczenia tj. np. drewno, szkło, kamienie, tworzywa sztuczne itp. -
187
wydzielane ze stabilizatów w procesie ich oczyszczania (separacji zanieczyszczeń w procesie
przesiewania i oddzielania szkła, kamieni, folii i innych).
Wobec powyższego oczyszczony stabilizat, który ze swej natury nie spełnia wymagań
jakościowych dla nawozu organicznego lub środka wspomagającego uprawę roślin, należy
sklasyfikować jako odpady o kodzie 19 05 03 – kompost nie odpowiadający wymaganiom
(nienadający się do wykorzystania).
Ten oczyszczony stabilizat może być użyty do rekultywacji zamkniętego składowiska jako dolna
warstwa pokrywy rekultywacyjnej lub składowany na składowisku odpadów innych niż
niebezpieczne i obojętne, przy czym musi on spełniać określone wymagania.
Natomiast produkt procesu beztlenowego czyli fermentat nie spełnia wymagań dla produktu –
nawozu organicznego lub środka wspomagającego uprawę roślin, wówczas jest klasyfikowany
jako odpady oznaczone w katalogu odpadów kodem 19 06 04 - przefermentowane odpady z
beztlenowego rozkładu odpadów komunalnych.
Przedstawiona powyżej analiza nie obejmuje jednak typowego układu technologicznego
stosowanego w biologicznym przetwarzaniu odpadów komunalnych - kombinacji procesu
beztlenowego w pierwszym stopniu i tlenowego w drugim. W wyniku dodatkowego
kompostowania produktu procesu fermentacji – fermentatu - uzyskuje się kompost. Można
zatem przyjąć, że proces ten składający się z dwóch procesów kolejno po sobie następujących,
tj. fermentacji metanowej oraz kompostowania produktu fermentacji można zaliczyć do
recyklingu organicznego, jeżeli produkt ciągu tych procesów spełnia wymagania dla nawozu
organicznego lub środka wspomagającego uprawę roślin. W przeciwnym razie jest to proces
unieszkodliwiania D8 lub odzysku R15.
Odpady przeznaczone do biologicznego przetwarzania powinny spełniać określone wymagania
pod względem składu chemicznego i właściwości fizycznych. Jeśli poszczególne rodzaje
odpadów spełniają tylko niektóre z tych wymagań, możliwe jest mieszanie ze sobą różnych
odpadów dla uzyskania optymalnego składu przetwarzanej mieszanki oraz uzyskania materiału
o odpowiedniej jakości. Mieszanie ze sobą różnych rodzajów odpadów w celu poprawy
warunków prowadzenia procesów biologicznych spełnia wymagania ustawy o odpadach.
Podstawowe parametry jakościowe odpadów do przetwarzania biologicznego:
• zawartość substancji organicznej,
• wilgotność,
• zawartości składników biogennych,
• zawartości metali ciężkich.
WYMAGANIA BREF/BAT.
Na poziomie Unii Europejskiej opracowany został dokument referencyjny BAT (Waste
Treatments Industries z sierpnia 2006 roku) zawierający następujące wymagania dla rozwiązań
technicznych instalacji biologicznego przetwarzania odpadów:
• Należy dostosować dopuszczalne rodzaje odpadów i procesy separacji do typu
procesów biologicznego przetwarzania i możliwej do zastosowania techniki ograniczania
emisji (np. w zależności od zawartości odpadów nierozkładalnych);
• Należy zastosować następujące rozwiązania fermentacji metanowej:
a) ścisła integracja procesu z gospodarką wodno-ściekową,
b) recyrkulacja możliwie największych ilości ścieków do reaktora,
c) prowadzenie procesu w warunkach termofilowych, jednak dla niektórych typów
odpadów proces ten nie może być stosowany,
d) mierzenie wartości TOC, ChZT, N, P i Cl- w dopływie i odpływie z reaktora; jeśli
to będzie potrzebne należy zwiększyć liczbę monitorowanych parametrów,
e) należy maksymalizować produkcję biogazu, sprawdzając jednak jak to wpływa
na jakość fermentatu i biogazu;
188
•
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)
h)
i)
Należy ograniczać emisje pyłu, NOx, SOx, CO, H2S i VOC do powietrza (w
gazach spalinowych ze spalania biogazu jako paliwa) poprzez
zastosowanie odpowiednich kombinacji procesów oczyszczania;
• Należy optymalizować mechaniczno-biologiczne przetwarzanie odpadów
poprzez:
stosowanie w pełni zamkniętych bioreaktorów,
unikanie warunków beztlenowych podczas procesu tlenowej stabilizacji poprzez
kontrolę przebiegu procesu i ilości wprowadzanego powietrza (użycie stabilnych
obiegów powietrza) i dostosowanie napowietrzania do aktualnej intensywności
biodegradacji,
efektywne gospodarowanie wodą,
izolowanie termiczne ścian hali (reaktorów) biologicznej stabilizacji w procesie
tlenowym,
minimalizację ilości wytwarzanych gazów procesowych, co najmniej do 25008000 m3/Mg odpadów (wartości poniżej 2500 m3 też były już osiągane),
zapewnienie jednorodnego składu wsadu do procesu,
recyrkulację wody poprocesowej lub odpadów w ramach instalacji tlenowej
stabilizacji dla wyeliminowania emisji wód na zewnątrz,
prowadzenie ciągłego monitoringu korelacji pomiędzy kontrolowanymi
parametrami biodegradacji i mierzonymi emisjami (gazowymi),
minimalizację emisji amoniaku przez optymalizację składu masy, a w
szczególności wartości ilorazu C:N w przetwarzanych odpadach;
• Należy ograniczyć emisje z instalacji mechaniczno-biologicznej do <5006000 jz/m3 dla odorów oraz do 1 -20 mg NH3/m3 przez stosowanie
odpowiednich technik procesowych;
• Należy ograniczać emisje do wód, w tym zawłaszcza emisje azotu
ogólnego, amoniaku, azotynów i azotanów.
Kierując się ogólnymi zaleceniami zawartymi w powyższych wymaganiach BAT, a także
wynikami badań efektywności przetwarzania odpadów w różnych instalacjach, przedstawia się
poniżej wymagane minimalne warunki prowadzenia procesów biologicznych i mechanicznobiologicznych, które zapewniają uzyskanie produktów tych procesów o wymaganych
parametrach jakościowych i wymaganym stopniu ustabilizowania w aspekcie dopuszczenia do
składowania na składowiskach odpadów.
Kompostowanie
Proces kompostowania powinien być prowadzony w taki sposób, aby przez okres kilku tygodni
były zagwarantowane: termofilny zakres temperatury (55-65 ˚C), wysoki poziom aktywności
biologicznej w sprzyjających warunkach odnośnie wilgotności i dostępności składników
pokarmowych, jak również optymalna struktura i optymalne napowietrzanie.
Zalecenia generalne prowadzenia procesu kompostowania:
• proces dwustopniowy:
pierwszy stopień w reaktorze zamkniętym lub w zamkniętej hali, o czasie prowadzenia
procesu minimum 4 tygodnie zalecany proces kompostowania dynamicznego lub quasidynamicznego,
drugi stopień – czas kompostowania od 6 tygodni do 10 tygodni, w pryzmach z
regularnym przerzucaniem odpadów, z reguły co tydzień, w niektórych przypadkach, co 5 dni
przez okres ww..
•
•
łączny czas kompostowania w obydwu stopniach – min. 8 tygodni,
napowietrzanie wymuszone w pierwszym stopniu, z oczyszczaniem
powietrza
procesowego,
otwarte
pryzmy
z
mechanicznym
przerzucaniem w drugim stopniu.
189
Łączny czas kompostowania może zostać skrócony pod warunkiem uzyskania stopnia
dojrzałości kompostu określonego parametrami:
• AT4 – poniżej 10 mg O2/g s.m.
• strata prażenia – poniżej 35% s.m. lub
• TOC – poniżej 20% s.m
W przypadku kompostowania wyłącznie odpadów zielonych lub ogrodowych dopuszcza się
kompostowanie jednostopniowe w otwartych pryzmach, bez wymuszonego napowietrzania, ale
z mechanicznym przerzucaniem materiału. Czas trwania tego procesu zależy wyłącznie od
spełnienia przez kompost wymagań sanitarnych oraz fizyko-chemicznych, a także osiągnięcia
wymaganego stopnia dojrzałości.
Fermentacja metanowa
Beztlenowy proces rozkładu powinien być realizowany w taki sposób, aby minimalna
temperatura dla procesu mezofilnego wynosiła nie mniej niż 35 oC a dla procesu termofilnego
nie była mniejsza niż 55 oC oraz była utrzymana przez okres 24 godzin bez przerwy,
a czas przetrzymania (nazywany w literaturze hydraulicznym) w reaktorze wynosił co najmniej
20 dni. Zalecane regularne przerzucanie odpadów, z reguły co tydzień, w niektórych
przypadkach, co 5 dni przez okres fermentacji metanowej. Zazwyczaj fermentacja metanowa
przebiega w okresie od 8 do 12 tygodni.
Parametry dojrzałości fermentatu określa się parametrami:
Fermentacja metanowa + kompostowanie
Beztlenowy proces rozkładu powinien być realizowany w taki sposób, aby minimalna
temperatura dla procesu mezofilnego wynosiła nie mniej niż 35 oC a dla procesu termofilnego
nie była mniejsza niż 55 oC oraz była utrzymana przez okres 24 godzin bez przerwy,
a hydrauliczny czas przetrzymania w reaktorze wynosił co najmniej 20 dni.
Generalnie zaleca się tak, aby prowadzić proces kompostowania dwustopniowo:
• fermentacja w zakresie mezofilowym trwała min. 20 dni, a w zakresie termofilowym – min.12
dni,
• tlenowa stabilizacja przefermentowanego materiału trwała przez min. 4 tygodnie, w tym,
z ujmowaniem i oczyszczaniem powietrza procesowego, pozostałe tygodnie (do 12 tygodni
łącznie oba stopnie) w pryzmach z mechanicznym przerzucaniem , z reguły co tydzień, w
niektórych przypadkach, co 5 dni przez okres fermentacji metanowej przez okres tlenowej
stabilizacji.
Parametry dojrzałości fermentatu określa się parametrami:
190
Tabela 3.2. Podsumowanie przebiegu procesów kompostowania i fermentacji
[Butlewski i in. 2004].
Parametry
Kompostowanie
Fermentacja
Mikroorganizmy
Bakterie, grzyby, promieniowce Różne bakterie
Przetworzenie biomasy
50 % redukcja węgla
10% redukcja węgla
organicznego
Środowisko:
tlen
5 - 15 % w porach
Brak tlenu
zawartość wody
40 - 60 %
60-90 %
substancje odżywcze
C/N = 20:1-35:1
C/N=10:1 -30:1
temperatura
55-65 °C
35 °C (mezofilowy)
55 °C (termofilowy)
wartość pH
5,5-8
6,5-8
Przyjmowanie odpadów
Zasobnie płaskie lub głębokie Zbiorniki płaskie lub głębokie
Przygotowanie odpadów
Preferowane technologie
Technologie suche i/lub mokre
suche
Surowce
Odpady organiczne, powietrze, Odpady organiczne, woda i
ewent. materiał strukturalny
ciepło
Produkty
Kompost (do sprzedaży)
Ustabilizowany biologicznie
Powietrze odlotowe
przefermentowany materiał
oczyszczane na filtrach
(wymagane odwodnienie i
biologicznych Ścieki/woda
stabilizacja tlenowa) Biogaz
odpadowa wzg. kondensaty
(wysokoenergetyczny gaz)
wodne
Ścieki (wymagane
oczyszczanie biologiczne)
Stopień rozkładu substancji ok.55 %
od. 45 do 67 %
organicznych
10-60 (odcieki)
200-350
Ścieki
20-100
0,50-2,5
Ilość (dm3/Mg)
0,10-1,2
ChZT (g/dm3) BZT5 (g/dm3) 10-45
+
3
NH4 (mgN/dm )
50-800
15-300
Emisja zapachów
We wszystkich etapach
W czasie obróbce wstępnej,
procesu (wymagane
rozkładu i konfekcjonowania
oczyszczanie na filtrach
(sensowna dezodoryzacja np.
biologicznych)
na filtrach biologicznych)
Zapotrzebowanie energii:
Elektrycznej
60 - 80 kWh/Mg bioodpadu
50 kWh/Mg bioodpadu
Cieplnej
120 kWh/Mg bioodpadu
Produkcja energii (nadmiar):
elektrycznej
prawie niewykorzystywana
150 kWh/t bioodpadu
cieplnej
300 kWh/t bioodpady
Zapotrzebowanie
6500 m2
5700 m2
powierzchni (przepustowości
15 tys. Mg/a)
Źródło: Określenie wymagań dla kompostowania i innych metod biologicznego przetwarzania odpadów .
NFOŚiGW, Warszawa 2008.
191
Proces mechaniczno-biologiczny z tlenową stabilizacją
Proces ten powinien być przeprowadzany w odpowiedniej temperaturze, za niska – hamuje
proces, za wysoka – przyspiesza proces. Dlatego powinno się izolować kontenery (lub reaktory,
lub komory), w których przeprowadza się ten proces. Optymalną temperaturą jest 55-60 ˚C.
Nowoczesne systemy stabilizacji tlenowej zwykle korzystają z systemów kontenerowych z
uwagi na ich prostotę budowy i użycia. Kontenery to konstrukcje stalowe samonośne kryte
blacha falistą a wykańczane w zależności od potrzeb. Stabilizacja tlenowa kontenerowa to
system urządzeń modułowych, co pozwala dobrać zestaw tak, aby spełniał aktualne wymagania
użytkownika, a także może zostać rozbudowany jeśli zachodzi taka potrzeba. Na ogół jeden
moduł podstawowy składa się z:
• 6-8 kontenerów kompostujących,
• 1 kontenera stacji sprężarkowej z systemem rurociągów,
• 1 kontenera administracyjnego z centralą sterowania, komputerem sterującym i
drukarką,
• 1 kontenera z filtrem biologicznym.
Proces tlenowej stabilizacji poprzedzany jest zwykle przez mechaniczne sortowanie
zmieszanych odpadów komunalnych na frakcje granulometryczne:
minimum 2 frakcje:
odsiew, frakcja wysokokaloryczna; sortowana dla wydzielenia części surowców wtórnych
przydatnych do recyklingu, pozostałość kierowana do przetwarzania na paliwo zastępcze
(„paliwo alternatywne”) i przekazywana do odzysku energii bądź do spalania w spalarni
odpadów komunalnych (w przyszłości po zrealizowaniu programu budowy spalarni),
przesiew, kierowany do biologicznej stabilizacji; zalecany proces quasi dynamiczny, z
aktywnym napowietrzaniem, z ujmowaniem i oczyszczaniem powietrza procesowego. zalecane
regularne przerzucanie odpadów, z reguły co tydzień, w niektórych przypadkach, co 5 dni przez
okres od 8 do 12 tygodni.
Linia sortownicza wykorzystywana może być również do sortowania zbieranych selektywnie
surowców wtórnych, natomiast modułowa instalacja do kompostowania, może kompostować
również odpady zielone
Proces mechaniczno-biologiczny z beztlenową i tlenową stabilizacją
Proces ten jest tak samo wrażliwy na zmiany temperatury jak ww. metoda. I powinien być
przeprowadzany w podobnym zakresie temperatur.
Procesy ww. poprzedzane są zwykle przez mechaniczne sortowanie zmieszanych odpadów
komunalnych na frakcje granulometryczne, minimum 2 frakcje:
odsiew, frakcja wysokokaloryczna; sortowana dla wydzielenia części surowców wtórnych
przydatnych do recyklingu, pozostałość kierowana do przetwarzania na paliwo zastępcze
(„paliwo alternatywne”) i przekazywana do odzysku energii bądź do spalania w spalarni
odpadów komunalnych (w przyszłości po zrealizowaniu programu budowy spalarni),
przesiew, kierowany do biologicznej stabilizacji; proces dwustopniowy, w pierwszym
stopniu fermentacja mezofilowa lub termofilowa, w drugim stopniu jednostopniowa stabilizacja
tlenowa w zamkniętym reaktorze lub hali, z aktywnym napowietrzaniem, z ujmowaniem
i oczyszczaniem powietrza procesowego (zaleca się regularne przerzucanie odpadów,
z reguły, co tydzień, w niektórych przypadkach, co 5 dni) przez okres od 2 do 4 tygodni)
W procesie beztlenowej stabilizacji nazywanej także metanizacją powstaje biogaz, który jako
paliwo może być spalany dla pozyskania energii, choćby na potrzeby własne zakładu, a jej
nadmiar może być sprzedawany na zewnątrz. Efektywność produkcji biogazu i jego jakość
zależy w znacznym stopniu od użytych substratów i sposobu prowadzenia procesu fermentacji.
Uzyskiwane aktualnie wydajności zawierają się w przedziale od 100 do 200 m3 na Mg odpadów
biologicznych. Uzyskany biogaz powinien być oczyszczony (odsiarczanie), najczęściej na rudzie
darniowej oraz (w uzasadnionym przypadku) wzbogacany w metan poprzez usuwanie
dwutlenku węgla. Biogaz najczęściej jest wykorzystywany przez spalanie w instalacjach
192
skojarzonych wytwarzających energię elektryczna i energię cieplną lub po wprowadzeniu do
miejskiej sieci gazowej.
Stabilizaty po mechaniczno-biologicznym przekształcaniu odpadów w procesach tlenowych
i beztlenowych (z dodatkową tlenową stabilizacją), oraz produkty innych procesów tlenowych
lub beztlenowych, jeżeli będą przekazywane na składowiska, powinny spełniać wymagania
zawarte w tabeli:
Tabela 3.3. Dopuszczalne granice wymywania zanieczyszczeń z odpadów
przeznaczonych do składowania na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne i
obojętne
Dopuszczalne graniczne wartości
wymywania [mg/kg s.m.]*
L.p. Składnik
Test podstawowy
Test pomocniczy
Ciecz/faza stała =
Ciecz/faza stała = 2
10 dm3/kg
dm3/kg
1
Arsen (As)
2
0,4
2
Bar (Ba)
100
30
3
Kadm (Cd)
1
0,6
4
Chrom całkowity (Cr)
10
4
5
Miedź (Cu)
50
25
6
Rtęć (Hg)
0,2
0,05
7
Molibden (Mo)
10
5
8
Nikiel (Ni)
10
5
9
Ołów (Pb)
10
5
10
Antymon (Sb)
0,7
0,2
11
Selen (Se)
0,5
0,3
12
Cynk (Zn)
50
25
13
Chlorki (Cl-)
15000
10000
14
Fluorki (F-)
150
60
215
Siarczany (SO4 )
20000
10000
Rozpuszczony węgiel
16
800
380
organiczny (DOC)
Stałe związki
17
60000
40000
rozpuszczone (TDS)
*dopuszczalne graniczne wartości wymywania w przypadku odpadów składowanych na składowiskach
wyposażonych w systemy gromadzenia odcieków kierowanych następnie do oczyszczalni ścieków,
z wyjątkiem składników DOC i TDS, uznaje się za spełnione w przypadku wartości wyższych niż
określone w tabeli.
Źródło: Określenie wymagań dla kompostowania i innych metod biologicznego przetwarzania odpadów.
NFOŚiGW 2008r.
193
PODSUMOWANIE METOD BIOLOGICZNEGO PRZETWARZANIA ODPADÓW.
W tabeli poniżej przedstawiono zalety i wady metod biologicznych przetwarzania odpadów
komunalnych.
Tabela 3.4. Zalety i wady procesów biologicznych.
Metoda
Zalety
Beztlenowa
•
stabilizacja
zmieszanych •
odpadów
komunalnych •
•
•
Tlenowa
•
stabilizacja
zmieszanych
odpadów
komunalnych •
•
Kompostowan •
ie odpadów
•
zielonych –
•
z selektywnej
zbiórki
Waloryzacja części ulegającej
fermentacji
Produkcja biogazu – możliwa
kogeneracja
Efektywny proces do obróbki
odpadów o dużej zawartości wilgoci
Redukcja masy wynosi około 1015% suchej masy odpadów na
wejściu, co w odniesieniu do masy
całkowitej daje 20-40%.
Możliwość sterowania procesem
Redukcja masy wynosi około 1020% suchej masy odpadów na
wejściu, co w odniesieniu do masy
całkowitej daje 30-40%.
Waloryzacja substancji
organicznych
Niski koszt inwestycji
Dobra jakość kompostu
Niski koszt inwestycji
Redukcja masy wynosi ok. 40-50%
Wady
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Fermentacja
odpadów
zielonych –
z selektywnej
zbiórki
•
•
•
•
Dobra jakość kompostu
•
Powstanie dodatkowego paliwa
•
Możliwość sterowania procesem
Redukcja masy wynosi ok. 40-50% •
Dotyczy jedynie części odpadów –
mało przystosowana dla dużych
aglomeracji
Konieczność dodatkowego
unieszkodliwiania pozostałości –
wysoki koszt funkcjonowania
Wysoki koszt inwestycji
Konieczność oczyszczania
biogazów w niektórych
przypadkach – dodatkowy koszt
Kompost niskiej jakości
Niskie temperatury zimą wydłużają
czas kompostownia
Konieczność unieszkodliwiania
pozostałości z kompostowania
Dotyczy tylko części odpadów,
Selektywna zbiórka i „wymuszone”
sortowanie substancji
fermentujących
Dotyczy niewielkiej ilości odpadów
komunalnych
Niskie temperatury zima wydłużają
czas kompostownia
Dotyczy niewielkiej ilości odpadów
komunalnych
Wysoki koszt inwestycji
Konieczność oczyszczania
biogazów
194
Tabela 3.5. Procesy biologicznego przetwarzania wyłącznie selektywnie zbieranych frakcji (odpady kuchenne ulegające biodegradacji
– 20 01 08, odpady ulegające biodegradacji – 20 02 01 oraz odpady z targowisk 20 03 02).
Produkty powstające w
trakcie procesu kierowane
do składowania
Nazwa technologii
Kompostowanie
Fermentacja
metanowa +
kompostowanie
Opis procesu
proces dwustopniowy,
łączny czas
kompostowania w
obydwu
stopniach – min. 12
tygodni, napowietrzanie
wymuszone w
pierwszym
stopniu, otwarte prymy z
mechanicznym
przerzucaniem w drugim
stopniu.
•
fermentacja w
zakresie
mezofilowym przez
min. 20 dni, a w
zakresie
termofitowym – min
12 dni.
•
tlenowa stabilizacja
(kompostowanie)
przefermentowaneg
o materiału
Opcja
I
II
I
II
Produkty powstające w trakcie
procesu
Kompost: - produkt spełnia
wymagania dla nawozów lub
środków wspomagających uprawę
roślin - R3; kierowany do
wykorzystania
produkt nie spełnia wymagań dla
nawozów lub środków
wspomagających uprawę roślin D8/R15; kierowany do składowania na
składowisku odpadów (jeśli spełnia
wymagania w zakresie stabilizacji)
lub do rekultywacji
Kompost: - produkt spełnia
wymagania dla nawozów lub
środków wspomagających uprawę
roślin - R3; kierowany do
wykorzystania
produkt nie spełnia wymagań dla
nawozów lub środków
wspomagających uprawę roślin D8/R15; kierowany do składowania na
składowisku odpadów (jeśli spełnia
wymagania w zakresie stabilizacji)
lub do rekultywacji
Zmniejszenie składowania SUB jako
%
Rodzaj
odpadów
Kod
odpadu
Całkowitej masy
odpadów
zbieranych
selektywnie
-
-
100
Całkowitej
zawartości SUB
w całej masie
odpadów
zbieranych
selektywnie
100
ok. 40-50
(składowanie)
Odpad
19 05 03
-
-
100
(użycie do
rekultywacji)
100
100
100
ok. 40-50
(składowanie)
Odpad
19 05 03
100
(użycie do
rekultywacji)
100
Źródło: Określenie wymagań dla kompostowania i innych metod biologicznego przetwarzania odpadów. NFOŚiGW 2008r.
195
Tabela 3.6. Procesy mechaniczno-biologiczne przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, w tym odpadów pozostałych po
selektywnym zbieraniu wybranych frakcji do recyklingu o kodzie 20 03 01.
Nazwa
technologii
Produkty powstające w
trakcie procesu kierowane
do składowania
Opcja
I
II
Proces
mechanicznobiologiczny z
tlenową
stabilizacją
III
Produkty powstające w trakcie procesu
Mechaniczne sortowanie zmieszanych odpadów komunalnych w
sicie o prześwicie oczek 80 mm na 2 frakcje:
•
przesiew - frakcja 0-80 mm, kierowana do biologicznej
tlenowej stabilizacji, a następnie do składowania na
składowisku odpadów;
•
odsiew - frakcja wysokokaloryczna > 80 mm; kierowana do
składowania na składowisku odpadów.
•
•
wysortowania papieru i tektury oraz innych surowców w celu
skierowania ich do recyklingu, a następnie pozostałość
kierowana do składowania na składowisku odpadów.
•
•
sortowania surowców oraz produkcji paliwa zastępczego
(„paliwa alternatywnego”), bez wydzielania papieru, które jest
spalane.
Rodzaj
odpadów
Kod
odpadu
Stabilizat
0-80 mm
19 05 03
Zmniejszenie
składowania
substancji ulegającej
biodegradacji jako %
CałkoCałkowitej
witej
zawartości
masy
SUB w całej
ZOK*
masie ZOK*
14,7±4
Odpad
> 80 mm
Stabilizat
0-80 mm
Odpad
> 80 mm
pozbawiony
dającego się
wydzielić
papieru
i tektury
Stabilizat
0-80 mm
69,6±5
Metoda
umożliwiająca
osiągnięcie celów
UE
w okresie przed
2020 r.
(metoda
dopuszczalna)
100
Metoda
umożliwiająca
UE
(metoda
preferowana)
W praktyce
konieczność
budowy instalacji
do produkcji paliwa
lub ewentualnie
instalacji
do bezpośredniego
spalania frakcji
wysokokalorycznej
19 05 03
19 12 12
19 05 03
62,0±5
-
61,9±5
Metoda
niegwarantująca
osiągnięcia celów
UE
(metoda
niezalecana)
19 12 12
22,4±4
-
Uwagi
196
IV
V
VI
VII
•
tlenowej stabilizacji, a następnie do składowana na
•
•
•
odsiew - frakcja wysokokaloryczna > 100 mm; kierowany do
wysortowania papieru i tektury i innych surowców w celu
skierowania ich do recyklingu, a następnie pozostałość
kierowana do składowania na składowisku odpadów.
•
•
sortowania surowców i produkcji paliwa zastępczego („paliwa
alternatywnego”), bez wydzielania papieru, które jest
następnie spalane.
sicie o prześwicie oczek 20/ 80 mm na 3 frakcje:
•
przesiew - frakcja 0-20 mm, kierowana do składowania na
•
biofrakcja- 20-80 mm, kierowana do biologicznej stabilizacji
tlenowej, a następnie do składowania na składowisku
odpadów;
•
Stabilizat
0-100 mm
17,1±5
19 12 12
Stabilizat
0-100 mm
19 05 03
Stabilizat
0-100 mm
77,9±5
Metoda
umożliwiająca
UE
(metoda
preferowana)
100
Metoda
umożliwiająca
UE (metoda
preferowana)
W praktyce
konieczność
budowy instalacji
do produkcji
paliwa lub
ewentualnie
instalacji do
bezpośredniego
spalania frakcji
wysokokalorycznej
43,6±5
Metoda
niegwarantująca
UE
(metoda
niezalecana)
19 05 03
Odpad
> 100 mm
Odpad
> 100 mm,
pozbawiony
dającego się
wydzielić
papieru i
tektury
70,9±5
Metoda
umożliwiająca
UE
w okresie przed
2020 r.
(metoda
dopuszczalna)
24,0±5
19 12 12
19 05 03
49,1±6
-
-
Odpad
< 20 mm
19 12 12
Stabilizat
20-80 mm
19 05 03
Odpad
> 80 mm
19 12 12
10,5±3
197
VIII
IX
X
Proces
mechaniczno
-biologiczny
z beztlenową
i tlenową
stabilizacją
I
•
•
tlenowej, a następnie do składowania na składowisku
odpadów;
•
ich recyklingu, a następnie pozostałość kierowana do
składowania.
•
•
tlenowej, a następnie składowana na składowisku odpadów;
•
składowania.
•
•
tlenowej, a następnie składowana na składowisku odpadów;
•
ich recyklingu, a następnie pozostałość kierowana do
składowania.
•
•
biofrakcja - 20-80 mm, kierowana do biologicznej stabilizacji
beztlenowej, a następnie stabilizowana tlenowo, po czym
Odpad
< 20 mm
19 12 12
Stabilizat
20-80 mm
19 05 03
18±3
Odpad
> 80 mm
pozbawiony
dającego się
wydzielić
papieru
i tektury
19 12 12
Odpad
< 20 mm
19 12 12
Stabilizat
20-100 mm
19 05 03
Odpad
> 100 mm
19 12 12
Odpad
< 20 mm
19 12 12
Stabilizat
20-100 mm
19 05 03
Odpad
> 100 mm
pozbawiony
dającego się
wydzielić
papieru i tektury
19 12 12
Odpad
< 20 mm
19 12 12
25,5±4
32,5±4
10,5±6
Stabilizat
20-80 mm
19 05 03
51,3±5
Metoda
niegwarantująca
UE
(metoda
niezalecana)
52,6±4
Metoda
niegwarantująca
UE
(metoda
niezalecana)
59,6±5
Metoda
niegwarantująca
UE
(metoda
niezalecana)
43,6±5
Metoda
niegwarantująca
UE
(metoda
niezalecana)
198
•
II
III
kierowana do składowania na składowisku odpadów;
składowania.
•
•
beztlenowej a następnie stabilizowana tlenowo, po czym
kierowana do składowania na składowisku odpadów;
•
odsiew - frakcja wysokokaloryczna > 80 mm; kierowany do
wysortowania papieru i tektury i innych surowców w celu ich
recyklingu, a następnie pozostałość kierowana do składowania
•
stabilizacji
•
beztlenowej metodą suchą, a następnie stabilizowana
tlenowo, po czym składowana na składowisku odpadów;
•
odsiew - frakcja > 40 mm; kierowana do składowania na
składowisku odpadów
Odpad
> 80 mm
19 12 12
Odpad
< 20 mm
19 12 12
Stabilizat
20-80 mm
19 05 03
Odpad
> 80 mm
pozbawiony
dającego się
wydzielić
papieru i tektury
19 12 12
Stabilizat
0-40 mm
19 05 03
18,1±6
9,7±3
Odpad
> 40 mm
19 12 12
50,6±6
Metoda
niegwarantująca
UE
(metoda
niezalecana)
41,2±4
Metoda
niegwarantująca
UE
(metoda
niezalecana)
Źródło: Określenie wymagań dla kompostowania i innych metod biologicznego przetwarzania odpadów. NFOŚiGW 2008r.
W szacunkach zmniejszenia składowania SUB przyjęto, że w procesach kompostowania i fermentacji oraz biologicznego przetwarzania rozkład
substancji ulegających biodegradacji mierzony stratą prażenia jest wyższy niż 50 %, przy korekcie wilgotności.
UWAGA – od 1 stycznia 2013 roku, nie będzie możliwe składowanie odpadów o kodzie 19 12 12, których TOC < 5%, strata prażenia <8%,
ciepło spalania < 6 MJ/kg s.m. Problem ten dotyczy w szczególności frakcji drobnej <20 mm (TOC, strata prażenia), jak i wysokokalorycznej
>80 (100) mm (TOC, strata prażenia, ciepło spalania).
Jako kryterium uznania metody za preferowaną lub dopuszczalną lub niezalecaną przyjęto następujące przedziały wartości wskaźnika
zmniejszenie składowania substancji ulegającej biodegradacji jako % całkowitej zawartości SUB w całej masie ZOK:
wskaźnik <65% - metoda niegwarantująca osiągnięcia celów UE (metoda niezalecana),
wskaźnik 65-75% - metoda umożliwiająca osiągnięcie celów UE w okresie przed 2020 r. (metoda dopuszczalna),
wskaźnik > 75% - metoda umożliwiająca osiągnięcie celów UE (metoda preferowana).
199
Wielokryterialna analiza wyboru wariantu realizacji przedsięwzięcia wraz z analizą lokalizacyjną ZTPOK
w ramach projektu: Budowa Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych dla Rejonu Tarnowa
Niezależnie od przedstawionych powyżej parametrów rozróżnialnych dla poszczególnych
metod należy dodać, iż procesy mechaniczno – biologiczne zarówno z stabilizacją tlenową jak i
beztlenową prowadzą do odzysku odpadów surowcowych tj: 19 12 01 Papier i tektura, 19 12 02
Metale żelazne, 19 12 03 Metale nieżelazne, 19 12 04 Tworzywa sztuczne i guma, 19 12 04
Szkło.
Wyprodukowanie kompostów lub fermentatów, które spełnią wymagania dla nawozów
organicznych, możliwe jest jednak zasadniczo tylko z odpadów zbieranych selektywnie
zarówno komunalnych, jak i z sektora gospodarczego. Jest bardzo trudne, a w zasadzie nie
jest możliwe, uzyskanie nawozów organicznych ze zmieszanych odpadów komunalnych w
instalacjach MBT.
Technologie MBT nie stanowią ostatecznego rozwiązania dla przetwarzania zmieszanych
odpadów komunalnych. Pozostający odpad musi być składowany lub unieszkodliwiany innymi
metodami (np. termicznie). Ilość zagospodarowanej materii organicznej zmniejsza się tylko
częściowo, więc korzyści dla środowiska są także ograniczone. W KPGO 2014 zaleca się, aby
w przypadku aglomeracji lub regionów obejmujących powyżej 300 tys. mieszkańców
preferowaną metodą zagospodarowania zmieszanych odpadów komunalnych było ich
termiczne przekształcanie, natomiast w przypadku zakładów zagospodarowania odpadów
(ZZO) przyjmujących odpady od mniejszej liczby mieszkańców (ale co najmniej 150 000
mieszkańców) - mechaniczno-biologiczne przetwarzanie (MBT) zmieszanych odpadów
komunalnych (w tym pozostałości po selektywnym zbieraniu odpadów).
WYBÓR
OPTYMALNEGO
WARIANTU
MECHANICZNO
–
BIOLOGICZNEGO
PRZETWARZANIA ODPADÓW.
Dobór metody mechaniczno – biologicznego przetwarzania wynika z kilku istotnych czynników:
koniecznej wielkości, mocy przerobowych, możliwości organizacji logistyki itp. Dla przypadku
opisanego w raporcie, a zatem wariantu możliwego przerobu 350 tys. Mg zmieszanych
odpadów komunalnych rocznie metoda mechaniczno – biologiczna możliwa do zastosowania to
połączenie obróbki mechanicznej z tlenową stabilizacją. W tym znaczeniu dla rozważanego
przypadku jest to metoda najlepsza z procesów MBT.
Zbierane odpady będą trafiały na linię przeróbki mechanicznej i biologicznej (Zakład
Mechaniczno - Biologicznego Przetwarzania). Na linii sortowniczej zostaną oddzielone balast,
frakcja lekka surowcowa oraz zależnie od wybranej opcji (wymienionych w tabeli 4.6.) frakcja
organiczna (biofrakcja) złożona z odpadów kuchennych i drobnych elementów pozostałych
frakcji Oddzielona frakcja organiczna poddawana stabilizacji tlenowej, w wyniku której ulegnie
częściowemu rozkładowi (ograniczenie zawartości substancji biodegradowalnych). Odpad
nadsitowy będzie poddawany sortowaniu, w wyniku którego oddzielona zostanie część
surowców nadających się do odzysku. Linia sortownicza wykorzystywana może być również do
sortowania zbieranych selektywnie surowców wtórnych, natomiast modułowa instalacja do
kompostowania, może kompostować również odpady zielone. Frakcja podsitowa, pozostałości
po sortowaniu oraz kompost z odpadów organicznych zostaną deponowane na składowisku,
jako odpady klasyfikowane w grupie 19. W wyniku przeprowadzonej obróbki zostaną uzyskane:
• odzyskane surowce wtórne,
• frakcja wysoko energetyczna nadająca się do odzysku energetycznego np.
w cementowniach,
• kompost (jedynie z odpadów zielonych),
• pozostały odpad obojętny biologicznie nadający się do deponowania na składowisku.
Tym niemniej autorzy raportu nie przewidują możliwości zastosowania tego rodzaju metody
przetwarzania odpadów, gdyż technologie MBT nie stanowią ostatecznego rozwiązania dla
przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych i zielonych oraz powstający odpad musi być
składowany lub unieszkodliwiany innymi metodami (np. termicznie). Należy podkreślić, iż
instalacje mechaniczno – biologiczne dla dużej ilości odpadów powyżej 100 000 Mg na rok
stwarzają bardzo poważne problemy natury organizacyjnej i logistycznej. Praktycznie nie ma
instalacji przerabiających ok. 300 000 Mg odpadów rocznie.
200
3.2.
Przegląd technologii do termicznego przekształcania odpadów
3.2.1. Technologia termicznego przekształcania odpadów w kotłach rusztowych
Najbardziej rozpowszechnioną technologią do termicznego unieszkodliwiania odpadów
komunalnych jest wykorzystanie instalacji z paleniskami rusztowymi. Jest to w chwili obecnej
najczęściej stosowane rozwiązanie w krajach UE. Według danych BREF – w Europie około
90 % instalacji przeznaczonych do obróbki odpadów komunalnych wyposażone jest w ruszt.
Należy nadmienić iż, technologia rusztowa jest technologią najbardziej dojrzałą, o znanych
parametrach ekonomicznych budowy i eksploatacji, umożliwiająca unieszkodliwianie wszystkich
rodzajów stałych odpadów komunalnych. Instalacja spalania na ruszcie zazwyczaj składa się
z poniższych elementów:
• układ podawania odpadów (zasilanie),
• ruszt paleniskowy,
• układ usuwania popiołów dennych,
• system podawania powietrza do spalania,
• komora spalania,
• palniki wspomagające.
PODAWANIE ODPADÓW.
Wyładunek odpadów odbywa się do bunkra poprzez drzwi wyładowcze. Do ciągłego podawania
odpadów do komory spalania stosuje się lej zasypowy, który napełniany jest partiami przy
użyciu suwnicy i chwytaka, następnie odpady trafiają przez rampę hydrauliczną lub inny system
transportujący do pieca. Ruszt przesuwa odpady poprzez kolejne strefy komory spalania.
Systemy rusztowe umożliwiają spalanie odpadów bez ich wstępnego przygotowania.
Ograniczenia związane z gabarytami odpadów kierowanych do spalania wynikają jedynie
z gabarytów leja dozowania odpadów na ruszt. Aby ujednolicić wartość opałową odpadów
stosuje się proces homogenizowania odpadów w obszarze bunkra odpadów za pomocą
chwytaka łupinowego suwnicy, co jest typowym zabiegiem wykonywanym przez operatora
suwnicy. Rusztowe systemy spalania charakteryzują się tym, że odpady dozowane są na ruszt
porcjami. W przypadku gdy, dostarczone odpady nie podlegają obróbce wstępnej, są zwykle
bardzo heterogeniczne pod względem rozmiaru jak i charakteru. Lej załadowczy zbudowany
jest w taki sposób, aby odpady gabarytowe przeszły przez niego, i aby nie powstawały mostki
i nie następowała blokada. Blokady takie mogą powodować, że zasilanie odpadami jest
nierównomierne, a powietrze dostaje się do pieca w sposób niekontrolowany.
TYPY RUSZTÓW.
Ruszty muszą spełniać określone wymagania związane ze sposobem dostarczania powietrza
pierwotnego pod ruszt, możliwości jego dodatkowego chłodzenia (wodą, gdy kaloryczność
odpadów jest wysoka i chłodzenie powietrzem jest niewystarczające), szybkości
przemieszczania się, jak i mieszania odpadów. Czas przebywania odpadów na ruszcie wynosi
zazwyczaj nie więcej niż 60 minut. Najpopularniejszą metodą spalania zmieszanych odpadów
komunalnych jest ruszt posuwisto – zwrotny. Wiąże się to z jego niezawodnością i bardzo
dobrymi parametrami technicznymi – jakość wypalania odpadów jest bardzo wysoka. Ruszt
posuwisto-zwrotny składa się z ułożonych schodkowo rusztowin w sekcjach rozpiętych na
szerokość pieca. Odpowiednie ruchy rusztowin zapewniają wymagany poziom wymieszania
odpadów oraz oczyszczanie szczelin doprowadzających powietrze do procesu spalania
(powietrze pierwotne, które spełnia także role czynnika chłodzącego ruszt). Istnieje wiele
rodzajów tego typu rusztów z dodatkowo poruszającymi się sekcjami i innymi kombinacjami
(np.: forward feed grate – rusztowiny tworzą szereg stopni, które oscylują poziomo i przesuwają
odpady w kierunku systemu odżużlania; reverse feed grate – rusztowiny oscylują w kierunku
przeciwnym do przesuwu odpadów). W każdym przypadku musi być zapewnione właściwe
podawanie powietrza do spalania, odpowiednia prędkość przesuwu odpadów na ruszcie,
odpowiednie wstrząsanie i przemieszanie odpadów na ruszcie. Rzadziej w spalarniach
odpadów komunalnych stosowany jest ruszt walcowy. Ruszt walcowy składa się z kilku
201
(najczęściej 5-6) walców, pochylonych do poziomu pod pewnym kątem (np.: 20°).
Poszczególne walce działają niezależnie pod względem prędkości obrotowej, a więc i posuwu
odpadów na ruszcie. Rozwiązanie to umożliwia w miarę prostą i niezawodną regulację procesu
spalania w poszczególnych strefach (dopływ powietrza, prędkość przesuwu). Rzadko
stosowane są również ruszty ruchome, taśmowe, gdzie odpady są mieszane jedynie przy
przejściu z jednej taśmy na drugą, właśnie ze względu na ograniczoną możliwość mieszania
odpadów. Ruszty najczęściej są chłodzone powietrzem.
Stosuje się też ruszty chłodzone wodą lub inną cieczą. Przepływ medium chłodzącego odbywa
się od stref chłodniejszych do stopniowo coraz gorętszych, aby zmaksymalizować wymianę
ciepła. W nowoczesnych konstrukcjach rusztów przewiduje się możliwość zastosowania wody
jako czynnika chłodzącego po stosunkowo niewielkich przeróbkach. Wynika to z pewnej
zapobiegliwości, wartość opałowa zmieszanych odpadów komunalnych z roku na rok wzrasta
głównie z powodu wzrostu ilości opakowań wielowarstwowych praktycznie niemożliwych do
zbiórki selektywnej. Ponadto systemy gospodarki odpadami rozwijają się niezależnie od kraju,
w konsekwencji lepiej, żeby spalarnia już na wstępie miała możliwość zastosowania wody jako
czynnika chłodzącego. Chłodzenie wodą stosuje się, jeżeli wartość opałowa odpadów wynosi
powyżej 13 – 15 MJ/kg. Konstrukcja systemów chłodzenia wodą jest bardziej złożona niż
w przypadku zastosowania powietrza. Dodatek wody chłodzącej pozwala w sposób bardziej
niezależny od podawania powietrza pierwotnego regulować temperaturę rusztu oraz miejscową
temperaturę spalania. Pozwala to optymizować temperaturę i podawanie powietrza (tlenu)
w sposób, który odpowiada specyficznym wymaganiom spalania na ruszcie, poprawiając w ten
sposób jakość procesu spalania. Większy zakres regulacji (kontroli) temperatury rusztu pozwala
spalać odpady z wyższą wartością kaloryczną bez występujących w takim przypadku zwykle
większych problemów eksploatacyjnych oraz konserwacyjnych.
KOMORA PALENISKOWA.
W komorze paleniskowej odbywa się proces spalania. Komora paleniskowa składa się z rusztu,
który zlokalizowany jest w jej dolnej części, z chłodzących i nie chłodzących bocznych ścian
pieca oraz z stropu górnego. Sam proces spalania odbywa się ponad rusztem, a niewielka jego
część na samym ruszcie, ponieważ gazy generowane przy spalaniu odpadów komunalnych
mają dużą lotność. Projektując komorę paleniskową szczególną uwagę należy zwrócić na:
• kształt, rozmiar i dopuszczalne obciążenie cieplne rusztu - decydują o wielkości
przekroju komory paleniskowej,
• wysoką turbulencję spalin - efektywne wymieszanie spalin jest istotne dla dobrego ich
dopalenia,
• wystarczającą objętość dla zapewnienia wymaganego czasu przebywania spalin
w gorącej części pieca, o temperaturze tak dobranej, aby, przez co najmniej 2 sekundy
nie spadła poniżej 850°C,
• częściowe schładzanie spalin, aby uniknąć osadzania się gorącego, rozmiękłego
lotnego popiołu na powierzchniach ogrzewalnych kotła; temperatura spalin nie może
przekroczyć górnego limitu przy wyjściu z komory paleniskowej.
Zwykle budowa komory paleniskowej związana jest z typem stosowanego rusztu. Dlatego też,
przy projektowaniu należy uwzględnić to, iż wymagania procesowe zmieniają się wraz
z charakterystyką odpadów. W związku z powyższym dostawcy posiadają własne kombinacje
rusztu i komory paleniskowej, których konstrukcja uwarunkowana jest osiągnięciem określonych
parametrów właściwych dla ich systemów oraz opiera się na ich indywidualnych
doświadczeniach - know-how. Zgodnie z BREF, europejscy operatorzy nie stwierdzili
zasadniczych korzyści lub wad dotyczących różnych konstrukcji komory paleniskowej.
Występują trzy różne układy komory paleniskowej, które są zależne od kierunku przepływu
spalin w stosunku do strumienia odpadów na ruszcie tj.: współprądowy, przeciwprądowy oraz
środkowy (pośredni). We współprądowym układzie komory paleniskowej powietrze pierwotne
jest kierowane współprądowo względem kierunku przesuwu odpadów na ruszcie. W związku
z tym wylot spalin znajduje się na końcu rusztu. Następuje tutaj stosunkowo niewielka wymiana
ilości energii pomiędzy spalinami oraz odpadami na ruszcie. Zaletą tego układu jest to, że
202
spaliny mają najdłuższy czas przebywania w obszarze zapłonu oraz że muszą przejść przez
obszar maksymalnej temperatury. Przy niskich wartościach opałowych, powietrze pierwotne
musi być wstępnie podgrzane, w celu ułatwienia zapłonu odpadów. W przeciwprądowym
układzie komory paleniskowej powietrze pierwotne i odpady na ruszcie przemieszczają się
w przeciwnych kierunkach. W związku z tym, wylot spalin znajduje się na początku rusztu.
Gorące spaliny ułatwiają podsuszanie i zapłon odpadów. Należy jednak zwrócić uwagę, aby
z pieca nie wydostawały się niedopalone gazy. Dlatego w układzie tym stosuje się większej
ilości powietrza wtórnego lub górnego. Rozwiązaniem pośrednim jest środkowy (centralny)
układ komory paleniskowej. W związku z tym, iż charakterystyka odpadów zmienia się znacznie
w czasie, układ środkowy komory paleniskowej jest kompromisem, który pozwala na zasilanie
odpadami o szerokim zakresie wartości opałowej. Wszystkie częściowe strumienie spalin
muszą zostać dobrze wymieszane poprzez odpowiednie profile i kierownice i/lub wtrysk
powietrza wtórnego. Wylot spalin w tym układzie zlokalizowany jest nad środkową częścią
rusztu.
TECHNOLOGIA TERMICZNEGO UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW W PIECACH
RUSZTOWYCH.
Silne strony:
• zastosowane urządzenia zapewniają wydajny system oczyszczania spalin redukujący
poziom emisji do zgodnego z wymaganiami dyrektywy w sprawie spalania odpadów lub
znacznie poniżej dopuszczalnego poziomu emisji,
• tworzą się niewielkie ilości odpadów stałych do składowania (do 5% masy
dostarczanych odpadów), przy zastosowaniu procesu immobilizacji (chemicznej
stabilizacji) możliwość składowania na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne
i obojętne,
• odzysk metali żelaznych i nieżelaznych,
• odzysk znacznej ilości żużla (95 %), który po rozdrobnieniu i frakcjonowaniu może być
wykorzystany w budownictwie, a nieskładowany,
• może być bezściekowe (przy zastosowaniu pół-suchego bądź suchego systemu
oczyszczania spalin),
• możliwość zagospodarowania dużych ilości odpadów, co stanowi rozwiązanie
problemów obecnych systemów gospodarki odpadami, przy kończącej się pojemności
składowisk i uwarunkowaniach limitujących składowanie określonych typów odpadów,
• zapewniona redukcja objętości wprowadzanych odpadów >90%,
• nie wymaga dostarczania energii (z wyjątkiem rozruchu), a zatem umożliwia
ograniczenie zużywania zasobów surowców energetycznych,
• minimalizacja oddziaływania substancji złowonnych poprzez zasysanie odorów
i podawanie ich do instalacji w formie powietrza pierwotnego,
• bezpieczne warunki pracy, duża automatyka procesów (bezawaryjność), zweryfikowana
i bezpieczna technologia.
Słabe strony:
• występuje znaczny strumień spalin do oczyszczenia, zawierających m.in. NOx, dioksyny,
furany i metale ciężkie. W celu redukcji NOx trzeba np. dokonać recyrkulacji i dopalenia
spalin.
PODSUMOWANIE MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWANIA TECHNOLOGII RUSZTOWEJ.
Technologia oparta na spalaniu odpadów komunalnych w piecu rusztowym (w różnych
możliwych konfiguracjach rusztu i komory spalania) jest najbardziej sprawdzoną i najczęściej
stosowaną w Europie. Stąd też w ramach niniejszego opracowania, została ona
zarekomendowana do zastosowania w ZUSOK.
203
Wielokryterialna analiza wyboru wariantu realizacji przedsięwzięcia wraz z analizą lokalizacyjną ZTPOK w ramach projektu: Budowa Zakładu Termicznego Przekształcania
ANALIZA SPEŁNIANIA REFERENCYJNYCH BAT
ZAGADNIENIE
WYMAGANIA BAT
(1)
(2)
Budowa instalacji •
Stan techniczny
/porządek,
czynność
•
•
STOSOWANE METODY I TECHNIKI
OCENA
SPEŁNIENIA
WYMAGAŃ
(4)
(3)
INFORMACJE WSTĘPNE
Zgodność z
Zaprojektowanie i wybudowanie instalacji
• Projekt i instalacji (i jej eksploatacja) jest zgodny z
do termicznego przekształcania odpadów
przeznaczeniem. Instalacja będzie tak zaprojektowana, wymogami BAT
poprzedzone analizą docelowego
aby w jak największym stopniu mogła sprostać
wykorzystania (analiza rynku,
wymogom ekologicznym, to znaczy poprawnie spalać
charakterystyka odpadów, modelowanie
odpady (minimum 850°C w komorze spalania i ponad
przepływu oraz warunki lokalne)
1100°C w komorze dopalania oraz czas utrzymania
spalin przez minimum 2 sekundy), maksymalnie
odzyskać wytworzoną energię, oczyścić spaliny z
pyłów i zminimalizować emisję zanieczyszczeń przy
wykorzystaniu pół-suchej metody oczyszczania spalin
połączonej z metodą strumieniowo-pyłową z wtryskiem
węgla aktywnego.
• Dla przedmiotowej instalacji przyjęto zastosowanie
pieca z rusztem, jako najczęściej stosowanego i
najlepiej dostosowanego do spalania zmieszanych
Zgodność z
Utrzymanie porządku i czystości na terenie • Wszystkie zainstalowane urządzenia będące częścią
instalacji/zakładu.
istniejącej linii termicznego przekształcania odpadów są wymogami BAT
warunek –
w dobrym stanie i na bieżąco naprawiane i
Utrzymywanie całego wyposażenia w
okresowa ocena
modernizowane – instalacja ZUSOK funkcjonuje od
dobrym stanie operacyjnym oraz
stanu
2001 r.
wykonywanie okresowych inspekcji oraz
technicznego
czynności prewencyjnych, zapewniających • Teren zakładu będzie ogrodzony, właściwie
osiągnięcie gotowości operacyjnej.
zagospodarowany z uwzględnieniem dużej ilości zieleni
i utrzymania czystości. Również w obiekcie
produkcyjnym porządek i utrzymanie czystości będzie
właściwe.
• Będą zapewnione stosowne procedury i zasady obsługi
i eksploatacji instalacji.
• Instrukcja obsługi instalacji oraz procedury operacyjne
będą zawierać informacje o rodzajach i częstotliwości
204
ZAGADNIENIE
WYMAGANIA BAT
(1)
(2)
Prawidłowa praca •
instalacji
•
stosowaniu paliw, surowców i materiałów
•
eksploatacyjnych zapewniających
ograniczanie ich negatywnego
oddziaływania na środowisko,
podejmowaniu odpowiednich działań w
przypadku powstania zakłóceń w procesach
technologicznych i operacjach technicznych
w celu ograniczenia ich skutków dla
środowiska.
•
Transport/odbiór
odpadów
•
Utrzymanie należytego stanu odbieranych •
odpadów. Bezpieczny i monitorowany
transport
•
Obróbka wstępna •
Działania wstępne – mieszanie w bunkrze z •
OCENA
SPEŁNIENIA
WYMAGAŃ
(4)
(3)
przeglądów i konserwacji niezbędnych dla utrzymania
ruchu oraz terminy i czas przestojów remontowych.
Zgodność z
Stosowane w instalacji pomocnicze materiały i
wymogami BAT
surowce, klasyfikowane jako niebezpieczne, będą
stosowane w ilościach minimalnych, niezbędnych do
prawidłowego przebiegu procesu. Zarządzający
spalarnią będzie identyfikował możliwe sytuacje
awaryjne i określi metody i środki przeciwdziałania
skutkom awarii. Instalacja będzie wyposażona w
systemy automatyczne, przeciwdziałające zakłóceniom,
powodujące zatrzymanie funkcjonowania instalacji w
przypadku awarii lub przekroczeń dopuszczalnych
poziomów emisji i tym samym ograniczające skutki
awarii.
W koncepcji technologicznej instalacji przyjęto
rozwiązania techniczne i organizacyjne, które będą
ograniczać jej negatywne oddziaływanie na środowisko
w czasie przyjmowania i termicznego przekształcania
odpadów, do poziomów określonych w przepisach
szczegółowych, nie powodujących przekraczania
standardów jakości środowiska.
Zgodność z
Odpady komunalne będą przywożone do ZUSOK
śmieciarkami. Odpady poprocesowe wywożone będą w wymogami BAT
specjalnie przystosowanych do tego
samochodach/wagonach kolejowych. Wjazd i wyjazd
samochodów jest kontrolowany i monitorowany.
W instalacji przewidziano systemy ważenia odpadów
dostarczanych na instalację. Sprawdzanie zgodności
odpadów ujęte będzie w procedurach i instrukcjach
eksploatacyjnych ZUSOK.
Zgodność z
Dostarczane zmieszane odpady komunalne będą
205
ZAGADNIENIE
WYMAGANIA BAT
(1)
odpadów
•
Przenoszenie
odpadów i
załadunek
•
•
•
Stosowanie
•
systemu kontroli i
monitoringu
procesu spalania
(2)
odpadami przy użyciu chwytaka lub innych,
rozdrabnianie, kruszenie, cięcie odpadów
(rozdz. 4.1.5.1) oraz ich segregacja (gdy
jest taka potrzeba)
Odzysk metali żelaznych i nieżelaznych
przed procesem termicznego
unieszkodliwienia np. przy użyciu
elektomagnesu (rozdz. 4.1.5.5) i/lub na
etapie procesu waloryzacji żużla
Zastosowanie monitoringu magazynowania
i załadunku (rozdz.4.1.6.1)
Bezpośredni załadunek odpadów do pieca
(rozdz. 4.1.6.3)
Redukcja niekontrolowanego wlotu
powietrza do komory spalania podczas
załadunku poprzez zastosowanie systemu
samo - załadowczego oraz blokady drzwi;
(3)
homogenizowane w bunkrze za pomocą chwytaków
przed dostarczeniem ich do lejów zasypowych linii
termicznego ich unieszkodliwienia.
• Odzysk metali żelaznych i nieżelaznych, złomu
żelaznego będzie prowadzony na etapie termicznego
przekształcania (bunkier - odseparowanie dużych
odpadów) oraz separacja magnetyczna
(elektromagnes) pozostałości na etapie waloryzacji
żużla
• Obszar załadunku odpadów do pieca oraz bunkier są
monitorowane. Obraz przekazywany jest do centralnej
dyspozytorni oraz operatorów suwnic z chwytakami.
• Odpady komunalne będą dostarczane do lejów
zasypowych pieców za pomocą suwnic wyposażonych
w chwytaki.
• Słup odpadów znajdujących się w lejach zasypowych
tworzy śluzę powietrzną nie pozwalając na wlot
powietrza do komory spalania. Lej zasypowy
wyposażony jest w klapę zamykającą uruchamianą w
awaryjnych przypadkach w celu odcięcia strumienia
podawanych odpadów.
PROCES SPALANIA ODPADÓW / OBRÓBKI CIEPLNEJ
Zastosowanie kamer, innych metod np. • Wszystkie urządzenia będą wyposażone w urządzenia i
pomiarów ultradźwiękowych lub innych
czujniki do pomiaru parametrów. Piec i kocioł będą
metod kontroli temperatury (rozdz. 4.2.7)
opomiarowane, aby umożliwić kontrolę i utrzymanie
wymaganych parametrów procesu spalania.
• Instalacja będzie wyposażona w systemy automatyki
wstrzymujące podawanie odpadów do spalania w
przypadku niedotrzymywania wymaganych warunków
prowadzenia procesu. Procedury eksploatacji spalarni
będą przewidywać zatrzymanie pracy instalacji w
OCENA
SPEŁNIENIA
WYMAGAŃ
(4)
wymaganiami
BAT
Zgodność z
wymaganiami
BAT
Zgodność z
wymaganiami
BAT
206
ZAGADNIENIE
WYMAGANIA BAT
(1)
(2)
•
•
Ciągła praca
instalacji
•
Optymalizacja i
kontrola
warunków
spalania w
komorze
termicznego
unieszkodliwiania.
Parametry
procesu
•
•
•
•
Zastosowanie ciągłej pracy instalacji bez
uwzględniania
częstych
rozruchów
osiągane m.in. przez magazynowanie
odpadów (rozdz. 4.2.5)
Optymalizacja i kontrola dostarczonego
powietrza – zastosowanie systemu
zaopatrzenia powietrza
Optymalizacja, kontrola pierwotnego
dystrybucja powietrza pierwotnego (rozdz.
4.2.9) – system dostarczania powietrza
Podgrzewanie powietrza pierwotnego i
wtórnego (rozdz. 4.2.10)
Optymalizacja i kontrola dostarczania
powietrza wtórnego (rozdział 4.2.11)
poprzez odpowiedni system
•
•
•
•
•
(3)
przypadku zaistnienia zakłóceń eksploatacyjnych.
Instalacja będzie wyposażona w system ciągłych
pomiarów emisji oraz urządzenia umożliwiające
realizację wymogów
zatrzymania podawania odpadów do spalania w
przypadku przekraczania dopuszczalnych wartości
emisji.
Instalacja będzie pracować w trybie ciągłym –
7200/7500 h/rok. Bunkier pełniący rolę zbiornika
buforowego zapewni zapas odpadów na około trzy do
pięciu dni.
Pod ruszt doprowadzone będzie podgrzane powietrze
pierwotne (zassane z obszaru bunkra w celu redukcji
odorów i utrzymywania podciśnienia). Powietrze wtórne
doprowadzane jest do komory dopaleniowej (poprzez
wentylator nadmuchowy zbierający ogrzane powietrze z
obszaru nad kotłem) – kontrola dostarczonego
powietrza.
Optymalizacja procesu poprzez ciągły pomiar i
rejestrację ciśnienia, poziomu O2 oraz temperatury.
Powietrze pierwotne będzie podgrzewane w
wymienniku ciepła przez parę pochodzącą z upustu
turbiny. Ogrzane powietrze wtórne będzie zasysane z
obszaru nad kotłem.
System kontrolno-pomiarowy steruje ilością
dostarczanego powietrza wtórnego.
OCENA
SPEŁNIENIA
WYMAGAŃ
(4)
Zgodność z
wymaganiami
BAT
Zgodność z
wymaganiami
BAT
207
ZAGADNIENIE
WYMAGANIA BAT
(1)
•
•
•
Zastosowanie
automatycznego
palnika/palników
pomocniczych
•
(2)
Termiczny proces przekształcania
•
odpadów, prowadzi się w taki sposób, aby
temperatura gazów powstających w wyniku
spalania, zmierzona w pobliżu wewnętrznej
ściany lub w innym reprezentatywnym
punkcie komory spalania lub dopalania,
wynikającym ze specyfikacji technicznej
•
instalacji, po ostatnim doprowadzeniu
powietrza, nawet w najbardziej
niekorzystnych warunkach, utrzymywała się
na wymaganym poziomie
Przekształcanie termiczne odpadów
powinno zapewniać odpowiedni poziom ich
przekształcenia, wyrażony jako
maksymalną zawartość nieutlenionych
związków organicznych, której miernikiem
mogą być oznaczane zgodnie z Polskimi
Normami:
o całkowita zawartość węgla
organicznego w żużlach i popiołach
paleniskowych nieprzekraczająca
3% lub
2) udział części palnych w żużlach i
popiołach paleniskowych nieprzekraczający
5%
Instalacje lub urządzenia do termicznego
•
przekształcania odpadów wyposaża się w
co najmniej jeden włączający się
automatycznie palnik pomocniczy do
stałego utrzymywania wymaganej
temperatury procesu oraz wspomagania
(3)
Instalacja wyposażona jest w urządzenia zapewniające
utrzymywanie wymaganej temperatury oraz czasu
przebywania spalin w komorze spalania i dopalania.
Proces jest kontrolowany przez system kontroli i
monitoringu gazów spalinowych
OCENA
SPEŁNIENIA
WYMAGAŃ
(4)
Zgodność z
wymaganiami
BAT
Instalacja wyposażona jest w urządzenia niezbędne do
osiągnięcia
wymaganych
parametrów.
Ruszt
mechaniczny o odpowiednim kształcie rusztowin oraz
kontrolowane dostarczenie powietrza pierwotnego
zapewni osiągnięcie wymaganych parametrów.
Instalacja będzie wyposażona w olejowe palniki
pomocnicze. Palniki pracują w trybie automatycznym
zapewniając utrzymanie wymaganej temperatury w
komorze paleniskowej. Będą używane do rozruchu oraz
wygaszania pracy instalacji.
Zgodność z
wymaganiami
BAT
208
ZAGADNIENIE
WYMAGANIA BAT
(1)
(2)
jego rozruchu i zatrzymania; palnik
wspomaga proces tak długo, dopóki w
komorze spalania nie osiągnie się
wymaganej temperatury procesowej
Odzysk
•
Optymalizacja
efektywności
wykorzystania
energii oraz jej
odzysku
•
•
•
•
•
•
(3)
ODYSK ENERGII
Instalacje lub urządzenia do termicznego • Instalacja wyposażona jest w urządzenia techniczne do
przekształcania odpadów wyposaża się w
odzysku energii - kocioł odzysknicowy, turbinę
urządzenia techniczne do odzysku energii
upustowo-kondensacyjną lub inną, generator do
powstającej w procesie termicznego
wytwarzania energii elektrycznej oraz wymiennik ciepła
przekształcania odpadów, jeżeli stosowany
do odzysku energii cieplnej.
rodzaj instalacji lub urządzenia umożliwia • W zależności od potrzeb możliwa będzie produkcja
taki odzysk.
jednocześnie ciepła i energii elektrycznej lub samej
elektryczności.
• Zastosowane rozwiązania oraz wybór lokalizacji
zapewnią maksymalizację produkcji energii w
skojarzeniu
oraz
jej
eksport
na
poziomie
odpowiadającym wartości określonej jako BAT (przy
uwzględnieniu
rzeczywistej
wartości
opałowej
odpadów).
Zagwarantowanie długoterminowych
• Wytwarzana w procesie energia cieplna i
odbiorów odzyskanego ciepła.
elektryczna po zaspokojeniu potrzeb własnych
będzie przekazywana do sieci.
Optymalizacja efektywności
wykorzystania energii oraz odzysku energii
• Efektywność konwersji cieplnej powyżej 70% na
w procesie (użycie kotła w celu
cele ciepłownictwa.
przetwarzania energii spalin na energię)
Zalecane jako BAT:
• Spełnione
Odzysk ciepła:
Odzysk ciepła na cele gorącej wody lub
ciepłownictwa;
Odzysk ciepła na potrzeby własne
OCENA
SPEŁNIENIA
WYMAGAŃ
(4)
Zgodność z
wymaganiami
BAT
Zgodność z
wymaganiami
BAT
209
ZAGADNIENIE
WYMAGANIA BAT
(1)
•
•
Redukcja strat
energii
•
Redukcja
•
zapotrzebowania
na energię dla
całego procesu
Ograniczenie
•
procesu korozji w
kotłach
Redukcja emisji •
pyłu
Redukcja emisji
gazów kwaśnych
(głównie HCl i HF
oraz SO2)
Redukcja emisji
tlenków azotu
Redukcja emisji
dioksyn furanów
(2)
(3)
Lub Produkcja energii elektrycznej
Lub skojarzona produkcja energii
elektrycznej i ciepła
Zastosowanie metod redukcji strat energii
• Zastosowanie odzysku ciepła
poprzez dobre prowadzenie procesu
spalania (dopalanie), wykorzystanie ciepła
w procesie itd. (rozdz. 4.3.5)
Redukcja poprzez zastosowanie
• Zastosowanie odzysku ciepła
odpowiednich rozwiązań na wszystkich
etapach unieszkodliwienia odpadów, w tym:
ograniczania zastosowania niepotrzebnych
urządzeń, optymalizacja zużycia energii w
skali całego procesu a nie pojedynczych
instalacji, zastosowanie wymienników ciepła
w celu ograniczenia dostaw energii z
zewnątrz itd.
Zastosowanie materiałów antykorozyjnych
• Przewidziane w projekcie:
w konstrukcji np. nikiel, chrom itd. jako
Kształt oraz użyte materiały w oparciu o projektowanie
okładzina lub płytki ceramiczne;
optymalizacyjne dla procesów korozyjnych.
OCZYSZCZANIE SPALIN
Emisja powinna być ograniczona poprzez
• Redukcję emisji:
wykorzystanie nowoczesnej i najbardziej
• dioksyn, furanów i metali ciężkich zapewni
zaawansowanej techniki.
zastosowanie metody strumieniowo pyłowej z
wtryskiem węgla aktywnego,
• tlenków azotu zapewni podawanie do pieca stałego
mocznika,
• pyłu zapewni zastosowanie filtra workowego,
• kwaśnych gazów zapewni pół-suchy system
oczyszczania spalin z zastosowaniem mleczka
wapiennego.
OCENA
SPEŁNIENIA
WYMAGAŃ
(4)
Zgodność z
wymaganiami
BAT
Zgodność z
wymaganiami
BAT
Zgodność z
wymaganiami
BAT
Zgodność z
wymaganiami
BAT
210
ZAGADNIENIE
WYMAGANIA BAT
(1)
(2)
•
Redukcja emisji
metali ciężkich
•
•
Zakłady spalające będą zaprojektowane,
•
wyposażone, zbudowane i eksploatowane
w taki sposób, aby nie zostały przekroczone
dopuszczalne wartości emisji w gazach
•
odlotowych
(3)
Kontrola procesu spalania i utrzymywanie parametrów
procesów na wymaganym poziomie zapewni
ograniczanie szkodliwych emisji
Gazy spalinowe, przed wprowadzeniem do powietrza,
będą oczyszczone w stopniu zapewniającym nie
przekraczanie
standardów emisyjnych. Parametry komina (wysokość,
średnica wylotu) będą tak dobrane, żeby emisja
zanieczyszczeń nie powodowała przekraczania
poziomóww.artości odniesienia. Pozwolenie na
wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza określi
graniczne wartości emisji zanieczyszczeń do powietrza.
Przewidziano prowadzenie monitoringu emisji
zanieczyszczeń do powietrza zgodnie z przepisami.
Instalacja jest wyposażona w system pomiarowy
umożliwiający w sposób ciągły pomiar i kontrolę emisji.
Należy przeprowadzać ciągłe pomiary •
następujących
substancji:
NOx,
pod
warunkiem, że są ustalone dopuszczalne
wartości emisji, CO, całkowitego pyłu,
całkowitej zawartości węgla organicznego,
HCl, HF i SO2;
• Należy przeprowadzać co najmniej dwa
• Instalacja jest wyposażona w system pomiarowy
pomiary rocznie metali ciężkich, dioksyn i
umożliwiający pomiar i kontrolę emisji.
furanów; z tym, że w ciągu pierwszych 12
miesięcy eksploatacji zostanie
przeprowadzony co najmniej jeden pomiar
raz na trzy miesiące.
• Należy przeprowadzać ciągłe pomiary
• Instalacja jest wyposażona w system kontroli procesu
następujących parametrów
umożliwiający pomiary wymaganych parametrów.
eksploatacyjnych procesu: temperatury w
pobliżu wewnętrznej ściany lub w innym
reprezentatywnym punkcie komory
OCENA
SPEŁNIENIA
WYMAGAŃ
(4)
Zgodność z
wymaganiami
BAT
Zgodność z
wymaganiami
BAT
Zgodność z
wymaganiami
BAT
Zgodność z
wymaganiami
BAT
211
ZAGADNIENIE
WYMAGANIA BAT
(1)
(2)
(3)
spalania zatwierdzonym przez właściwy
organ, stężenia tlenu, ciśnienia,
temperatury gazów odlotowych i
zawartości w nich pary wodnej
GOSPODARKA ODPADAMI – STAŁYMI POZOSTAŁOŚCIAMI Z PROCESU
Zastosowanie
Osiągane poprzez:
technik i zasad • odpowiednie prowadzenie procesu – • Zastosowane i kontrolowane przez system kontrolno –
prawidłowego
odpowiedni czas i wystarczająco wysoka
pomiarowy
prowadzenia
temperatura procesu;
procesu spalania • mieszanie odpadów i inne metody przed • Uśrednianie składu odpadów (mieszanie w bunkrze
w celu osiągania
procesem;
odpadów)
wartości
całkowitego
• optymalizacja i kontrola warunków spalania, • Instalacja została tak zaprojektowana, aby w jak
węgla
włączając zaopatrzenie w tlen
największym stopniu mogła sprostać wymogom
organicznego w
ekologicznym, między innymi przez wprowadzanie
popiele poniżej
optymalizacji i kontroli warunków spalania.
3% (zwyczajowo
1-2%)
Separacja metali • zastosowanie separacji w celu odzysku (jeśli • Metale z popiołu paleniskowego będą odzyskiwane
z popiołu
jest to uzasadnione ekonomicznie i
poprzez elektromagnes, separator magnetyczny
paleniskowego
praktycznie) metali żelaznych i nieżelaznych
z popiołu (rozdz. 4.6.4)
Zastosowanie
Zastosowanie:
metod
• suchych metod z lub bez elementu
postępowania z
„dojrzewania” (rozdz. 4.6.6, 4.6.7) w
żużlami z procesu
odpowiednich budynkach przez kilkanaście
tygodni;
Metody
Zastosowanie metod:
postępowania z • Scalanie pozostałości z procesu FGT z
pozostałościami
użyciem cementu (rozdz. 4.6.11.1);
OCENA
SPEŁNIENIA
WYMAGAŃ
(4)
Zgodność z
wymaganiami
BAT
Zgodność z
wymaganiami
BAT
•
Żużle jako odpad z procesu technologicznego będą
waloryzowane w przystosowanej do tego instalacji na
terenie zakładu. Po przejściu okresu „dojrzewania”
będą zbywane jako materiał budowlany.
•
Zgodność z
Pozostałości z oczyszczania spalin w tym nadmiar
wymogami
BAT
reagentów, popioły będą scalane z dodatkiem cementu,
wody i substancji stabilizującej.
Zgodność z
wymaganiami
BAT
212
ZAGADNIENIE
WYMAGANIA BAT
(1)
procesu
oczyszczania
spalin
(2)
(3)
Zastosowanie
metod redukcji
emisji hałasu
•
Posiadanie planu •
zapobiegania,
wykrywania i
kontroli ryzyka
pożaru na terenie •
zakładu
Monitoring
technologiczny
•
•
OCENA
SPEŁNIENIA
WYMAGAŃ
(4)
OGRANICZENIE EMISJI HAŁASU
Zgodność z
Zastosowanie technik ograniczania emisji
• Będzie rozwiązane na etapie projektowania:
wymaganiami
hałasu analogicznie jak w zakładach
Budowa zamkniętej instalacji w bloku budynku z
BAT
przemysłowych (rozdz. 4.7)
zastosowaniem materiałów dźwiękochłonnych oraz
projektowaniem akustyczno – dynamicznym.
DZIAŁANIA ORGANIZACYJNE I SYSTEMOWE
Zgodność z
Plan przeciwpożarowy w odniesieniu do
• W zakładzie funkcjonują instrukcje i procedury
wymogami BAT
terenów magazynowania odpadów przed
technologiczne
procesem, załadunku strumienia odpadów i
i stanowiskowe.
procesu termicznego unieszkodliwiania
posiadanie automatycznego systemu
• Zakład posiada wymagany prawem system wykrywania
Zgodność z
wykrywania
i powiadamiania kontroli przeciwpożarowej.
wymogami BAT
i powiadamiania; używanie
ręcznego/automatycznego systemu
interwencji i kontroli przeciwpożarowej
MONITORING TECHNOLOGICZNY I EMISJI ZANIECZYSZCZEN
Zalecany ciągły i okresowy monitoring
parametrów pracy instalacji
Zalecana kontrola w sposób ciągły
parametrów procesu spalania
•
•
umożliwiający pomiar i kontrolę parametrów procesu
oraz pracę instalacji.
Instalacja zostanie wyposażona w systemy kontroli i
wizualizacji parametrów procesu spalania, wraz z
automatycznymi układami korekty tych parametrów,
będą pozwalać na optymalizację przebiegu procesu i
zapewnią niezbędną archiwizację danych. W
szczególności kontroli będą podlegać następujące
parametry: ilość dostarczonego powietrza, poziom i
Zgodność z
wymaganiami
BAT przy
prawidłowej
pracy systemu
pomiaru
i rejestracji oraz
systemów
dodatkowych
213
ZAGADNIENIE
WYMAGANIA BAT
(1)
(2)
Monitoring emisji •
zanieczyszczeń*
Zalecany ciągły i okresowy monitoring
wielkości emisji zanieczyszczeń
•
(3)
rozkład temperatury spalania, stężenia zanieczyszczeń
w oczyszczonych spalinach, oraz przy próbach
odbiorowych - czas przebywania spalin surowych w
wymaganej temperaturze. Konstrukcja pieca będzie
zapewniać odpowiednie temperatury i turbulencję
gazów.
umożliwiający pomiar i kontrolę emisji.
OCENA
SPEŁNIENIA
WYMAGAŃ
(4)
Zgodność z
wymaganiami
BAT przy
prawidłowej
pracy systemu
pomiaru
i rejestracji oraz
prowadzeniu
monitoringu
okresowego
Źródło: opracowanie własne.
* Uwzględnienie wymagań prawa polskiego w tym zakresie: Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów
wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody.
214
3.2.2. Technologia termicznego przekształcania odpadów w kotłach fluidalnych
Termiczne piece fluidalne mają głównie zastosowanie w spalaniu homogenicznych
paliw. Należą do nich: węgiel kamienny, węgiel brunatny, osady ściekowe oraz biomasa (np.
drewno). Spalarnie w których stosuje się kotły fluidalne są najczęściej projektowane w celu
spopielania rozdrobnionych i wstępnie przygotowanych odpadów, tj. RDF lub osadów
ściekowych. Piec fluidalny to komora spalania wyłożona ogniotrwałą wykładziną w formie
pionowego cylindra. Na dole tego cylindra usytuowane jest złoże materiału inertnego (np.
piasek lub popiół), leżącego na ruszcie lub rozdzielaczu powietrznym. Złoże inertne ulega
fluidyzacji przy pomocy powietrza. Odpady do spalania są podawane w sposób ciągły do złoża
piaskowego od góry lub z boku. Do reaktora odpady trafiają poprzez pompę lub podajnik
ślimakowy. Natomiast wstępnie podgrzane powietrze wprowadzane jest do komory spalania
przez otwory znajdujące się w płycie dennej, tworzącej złoże fluidalne z piasku znajdującego się
w komorze spalania. W złożu fluidalnym zachodzi suszenie, odgazowanie (wydzielenie części
lotnych), zapłon i spalanie. Temperatura w wolnej przestrzeni ponad złożem (tzw. „freeboard”)
wynosi pomiędzy 850 i 950°C. Przestrze ń ponad złożem jest zaprojektowana tak, aby zapewnić
zatrzymanie gazów w strefie spalania. W samym złożu temperatura jest niższa i może wynosić
około 650°C. Reaktor zapewnia dobre mieszanie, w ko nsekwencji systemy spalania fluidalnego
cechują się generalnie równomiernym rozkładem temperatur i tlenu, co z kolei zapewnia
stabilną pracę. Przy niejednorodnych odpadach, a takich należy się spodziewać, spalanie
fluidalne wymaga procesu wstępnego przygotowania odpadów, tak, aby spełniały one
wymagania odnośnie wymiarów cząstek. Można to osiągnąć, dla niektórych odpadów, poprzez
połączenie selektywnej zbiórki i/lub wstępną obróbkę, np. rozdrabnianie. Niektóre typy złóż
fluidalnych (np. obrotowe) mogą przyjmować większe cząstki odpadów niż inne. W takim
wypadku, odpady mogą jedynie wymagać zgrubnego rozdrobnienia. Obróbka wstępna składa
się z sortowania, kruszenia większych części inertnych oraz rozdrabniania. Wymagane jest
również usunięcie metali żelaznych i nieżelaznych. Natomiast wymiary cząstek paliwa muszą
być małe, o średnicy maksymalnej 50 mm. W złożach obrotowych dopuszcza się części o
wymiarach 200 – 300 mm. Wysoki koszt obróbki wstępnej wymaganej dla niektórych odpadów
spowodował zmniejszenie ekonomicznego zastosowania tych systemów w dużych projektach.
Opierając się na prędkości gazu i konstrukcję dna dyszowego (dystrybutor powietrza), wyróżnić
można następujące rodzaje technologii pieca fluidalnego:
złoże fluidalne stacjonarne (lub pęcherzowe) – pracujące na ciśnieniu atmosferycznym lub
na nadciśnieniu: materiał interny jest mieszany, ale wynikający z tego ruch cząstek stałych
do góry nie jest znaczący,
złoże fluidalne obrotowe - jest wersją złoża pęcherzowego; złoże fluidalne obraca się
w komorze spalania (spopielania), skutkuje to dłuższym czasem przetrzymania w komorze
spalania,
złoże fluidalne cyrkulacyjne: wyższe prędkości gazu w komorze spalania powodują
częściowe wynoszenie paliwa i materiału złoża, które są następnie zawracane do komory
spalania poprzez kanał recyrkulacyjny.
W momencie, gdy złoże fluidalne jest podgrzane do co najmniej temperatury zapłonu
dozowanych odpadów ( do wyższej, jeżeli wymagają tego przepisy), może się rozpocząć
proces spalania. Uzyskuje się to przez wstępny podgrzew powietrza za pomocą palnika
gazowego lub olejowego, który zostaje włączony do momentu, od którego spalanie
(spopielanie) zachodzi niezależnie. Następnie odpady spadają do złoża fluidalnego, tam ulegają
dezintegracji poprzez abrazję i spalanie. Zazwyczaj jest tak, że większość popiołów jest
unoszona wraz z gazami spalinowymi i wymaga wyłapania w instalacji oczyszczania spalin.
Jednak rzeczywista proporcja pomiędzy popiołami dennymi (usuniętymi z podstawy złoża) oraz
popiołami lotnymi zależy od rodzaju złoża fluidalnego oraz od samych odpadów.
ZŁOŻE FLUIDALNE STACJONARNE (PĘCHERZOWE).
Złoże fluidalne stacjonarne (pęcherzowe) składa się z komory spalania o kształcie
cylindrycznym lub prostopadłościennym, dna dyszowego oraz palnika rozruchowego
usytuowanego poniżej. Przez dno dystrybucyjne (rozdzielacz) przepływa podgrzane wstępnie
215
powietrze doprowadzając materiał do złoża do fluidyzacji. W zależności od przeznaczenia
instalacji stosuje się różny materiał (np. piasek kwarcowy, bazalt, mulit) oraz różną wielkość
ziaren – ok. 0,5 – 3,00 mm.). Odpady mogą być podawane na trzy sposoby – od góry,
w głowicy pieca oraz z boku za pomocą urządzenia podającego lub wstrzyknięte
bezpośrednio do złoża. W złożu odpady ulegają dezintegracji oraz wymieszaniu z gorącym
materiałem złoża. Po osuszeniu są częściowo spopielone. Pozostałe frakcje (lotne i drobne
cząstki) są spopielane powyżej złoża w tzw. „freeboard” (wolna przestrzeń nad złożem).
Popiół i pyły są usuwane razem ze spalinami w głowicy pieca. Przed rozpoczęciem
podawania odpadów piec jest wstępnie podgrzewany do temperatury roboczej. Do tego celu
używa się komory rozruchowej (powietrznej) poniżej płyty dystrybutora (dna złoża). Jest to o
wiele korzystniejsze rozwiązanie dlatego, że ciepło jest w tym przypadku wprowadzone
bezpośrednio do złoża fluidalnego. Dodatkowy podgrzew wstępny można uzyskać poprzez
zastosowanie lanc gazowych, które wystają ponad dnem złoża (dystrybutorem) i są
zanurzone w piasku. W momencie gdy piec osiągnie temperaturę roboczą – 850°C, odpady
są dozowane. Można wyeliminować podgrzew wstępny powietrza, jeżeli spalane odpady są
o wysokiej wartości opałowej (np. wysuszone osady ściekowe, drewno, odpady zwierzęce).
Rysunek 3.1. Przykład schematu ze złożem fluidalnym stacjonarnym.
Źródło : BREF.
CYRKULACYJNE ZŁOŻE FLUIDALNE.
Zastosowanie cyrkulacyjnego złoża fluidalnego jest odpowiednie w przypadku spopielania
osuszonych osadów ściekowych o wysokiej kaloryczności. Pracuje przy drobnym uziarnieniu
materiału złoża oraz przy wysokich prędkościach gazu, który usuwa większość cząstek stałych
z komory fluidalnej wraz ze spalinami. W następnej kolejności cząstki te są wyłapywane
w cyklonie współprądowym i zawracane do komory spalania. Walorem tego procesu jest to, iż
wysokie obciążenie cieplne oraz równomierny rozkład temperatur na wysokości pieca można
osiągnąć poprzez małą objętość komory reakcyjnej. Zazwyczaj instalacja jest większa niż przy
złożach stacjonarnych i można obrabiać większy zakres odpadów. Odpady podawane są
z boku komory spalania i są spopielane w temperaturze 850 - 950°C. Skraplacz f luidalny
zlokalizowany jest pomiędzy cyklonami oraz cyrkulacyjnym złożem fluidalnym i chłodzi on
zawracane popioły. Przy zastosowaniu tej metody można kontrolować ewakuację ciepła
z układu.
216
OBROTOWE ZŁOŻE FLUIDALNE.
Obrotowe złoże fluidalne jest konstrukcją złoża pęcherzowego rozwiniętą dla spalania
odpadów komunalnych. Charakterystycznymi cechami tego systemu, które pozwalają na
obróbkę odpadów stałych są: pochylone dno dyszowe, szerokie śluzy do usuwania popiołów
ze złoża i ślimaki do podawania odpadów i usuwania pozostałości. W obrębie komory
wyłożonej wymurówką (złoże oraz „freeboard”) regulacja temperatury odbywa się poprzez
recyrkulację spalin. Pozwala to na obróbkę odpadów o szerokim zakresie wartości opałowej,
np. współspalanie osadów i RDF.
Rysunek 3.2. Obrotowe złoże fluidalne.
Źródło : BREF.
Silne strony:
wytwarza się mniejsza ilość NOx w spalinach (w porównaniu z piecem rusztowym),
ze względu na niskie temperatury spalania,
umożliwia odzysk metali żelaznych i nieżelaznych,
umożliwia odzysk żużla (o 50% mniej niż w piecu rusztowym), który po rozdrobnieniu
i frakcjonowaniu może być wykorzystany w budownictwie,
może być bezściekowe (przy zastosowaniu pół-suchego bądź suchego systemu
oczyszczania spalin),
minimalizacja oddziaływania substancji złowonnych poprzez zasysanie odorów
i podawanie ich do instalacji w formie powietrza pierwotnego,
bezpieczne warunki pracy, duża automatyka procesów (bezawaryjność),
zapewnia redukcję objętości wprowadzanych odpadów >90%,
możliwość zagospodarowania dużych ilości odpadów, co stanowi rozwiązanie problemów
obecnych systemów gospodarki odpadami, przy kończącej się pojemności składowisk
i uwarunkowaniach limitujących składowanie określonych typów odpadów,
nie wymaga dostarczania energii (z wyjątkiem rozruchu), a zatem umożliwia ograniczenie
zużywania zasobów surowców energetycznych.
Słabe strony:
powstaje znaczny strumień spalin do oczyszczenia, zawierających m.in. NOx, dioksyny,
furany, metale ciężkie,
znaczne ilości odpadów stałych do składowania (ok. 17% masy dostarczanych odpadów),
konieczność przeprowadzenia kosztownej homogenizacji odpadów – zapotrzebowanie na
energię do przygotowania (rozdrobnienia) paliwa,
217
trudności z dotrzymaniem temperatury 850oC w komorze dopalania, co jest konieczne dla
spełnienia środowiskowych norm prawnych określonych Dyrektywą w sprawie spalania
odpadów.
PODSUMOWANIE MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWANIA TECHNOLOGII FLUIDALNEJ.
Dla dobrego prowadzenia procesu spalania złoża fluidalne wymagają kontrolowanego
i ciągłego dozowania „paliwa” i jego specjalistycznego przygotowania (homogenizacja).
W związku z tym można tę technologię wykorzystywać dla szczególnych przypadków, tam
gdzie względy ekonomiczne są uzasadnione. Dla zmieszanych odpadów komunalnych,
zastosowanie technologii spalania w piecach fluidalnych jest wykorzystywane w Europie
zdecydowanie rzadziej niż przy zastosowaniu technologii rusztowej. Systemy fluidalne
z powodzeniem stosowane są dla jednorodnych odpadów, których przygotowanie do spalenia
nie jest zbyt kosztowne np.:
Systemy spalania ze stacjonarnym złożem fluidalnym wykorzystywane są – już od
dłuższego czasu – do spalania szlamów przemysłowych z oczyszczania instalacji
przemysłowych oraz do spalania osadów z oczyszczalni ścieków komunalnych.
Systemy spalania z cyrkulacyjnym złożem fluidalnym wykorzystywane są
w instalacjach spalania stałych odpadów, odpowiednio dobrze przygotowanych –
spreparowanych do postaci tzw. paliw z odpadów (paliw zastępczych, paliw
formowanych, paliw wtórnych, RDF). Paliwa z odpadów charakteryzują się wyższą
wartością opałową i niższą wilgotnością, są bardziej homogeniczne, niż „surowe”
zmieszane odpady komunalne.
Dostępne rozwiązania określane są, jako „stan techniki”, co sytuuje je tylko
i wyłącznie w bardzo konkretnym obszarze zastosowań. Spalanie w złożu fluidalnym odpadów
komunalnych, jest mało popularne w krajach Unii Europejskiej ze względu na:
trudność sterowania procesem,
problemy związane z oczyszczaniem spalin,
duże ilości produkowanych popiołów (popioły nienadające się do wykorzystania),
kosztowny cykl wstępnego przygotowania odpadów do spalenia,
zapychanie się kotła (wymagana ciągła kontrola jakości odpadów).
Z uwagi na powyższe zrezygnowano z rekomendacji zastosowania technologii termicznego
unieszkodliwiania odpadów komunalnych w kotłach fluidalnych dla omawianej inwestycji.
3.2.3. Technologia termicznego przekształcania odpadów z wykorzystaniem procesu
zgazowania i pirolizy.
Procesy zgazowania i pirolizy są alternatywą w stosunku do technologii termicznego
unieszkodliwiania odpadów. Zgazowanie i pirolizę wykorzystuje się do wyselekcjonowanych
strumieni odpadów i w mniejszej skali niż spalanie. Podstawową różnicą między procesami
pirolizy i zgazowania a spalaniem jest to, iż odzyskują one raczej wartość chemiczną
z odpadów niż wartość energetyczną. Produkty chemiczne otrzymane w ten sposób mogą
w pewnych przypadkach być następnie użyte, jako wsad do innych procesów. W przypadku
zastosowań związanych z termicznym przekształcaniem odpadów, na ogół stosuje się
kombinację procesów pirolizy, zgazowania i spalania, często w ramach jednej instalacji.
W takim przypadku instalacje pirolizy i/lub zgazowania odzyskują również wartość energetyczną
odpadów, podobnie jak to ma miejsce w przypadku technologii spalania odpadów. Procesy
pirolizy i zgazowania mają swoje zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu. Procesem
zgazowania obejmuje się głównie paliwa stałe (węgiel kamienny lub brunatny) w celu
wytworzenia niskokalorycznego gazu opałowego – gazu syntezowego wykorzystywanego
w przemyśle chemicznym lub gazu wysokometanowego (po dodatkowej pirolityczno
katalitycznej), który może być skierowany bezpośrednio do sieci gazociągowej. Piroliza jest to
proces chemiczny, endotermicznego rozkładu substancji organicznych, bogatych w węgiel,
w temperaturach podwyższonych, w środowisku całkowicie pozbawionym tlenu, bądź przy
niewielkiej jego obecności. Wszystkie odpady, które można kompostować i/lub spalać mogą być
218
również poddawane procesowi pirolizy. Ilość i skład produktów pirolizy zależy od składu
odpadów i temperatury procesu. W procesie pirolizy uzyskuje się:
fazę gazową, tzw. gaz pirolityczne, który zawiera głównie parę wodną, wodór, metan, etan
i ich homologii, wyższe węglowodory alifatyczne (C2-C4), tlenek i dwutlenek węgla oraz
inne związki gazowe jak: H2S, NH3, HCl, HF, HCN,
fazę stałą, tzw. koks pirolityczne, substancje obojętne oraz pyły ze znaczną zawartością
metali ciężkich itp.,
fazę płynną, którą stanowią kondensaty wodne i oleiste, składające się z mieszaniny
olejów i smół, wody oraz składników organicznych.
Proces pirolizy można podzielić również na:
pirolizę powolną (slow pyrolysis) – proces przeprowadzany w niskich temperaturach
z dużym uzyskiem fazy stałej,
pirolizę szybką speed pyrolysis) – proces optymalizowany pod kątem uzysku dużej ilości
ciekłych i gazowych produktów.
Piroliza może być prowadzona w:
reaktorach szybowych i ze złożem fluidalnym, w których ruch masy odbywa się pionowo,
reaktorach obrotowych oraz piecach przepychowych i innych piecach
dwukomorowych z kontrolowanym powietrzem, gdzie ruch masy odbywa się poziomo lub
wsad się nie przemieszcza.
Reaktory pirolityczne pracują pod ciśnieniem atmosferycznym albo pod obniżonym lub
zwiększonym ciśnieniem. W termicznym unieszkodliwianiu odpadów piroliza jest stosowana do:
unieszkodliwiania odpadów z bezpośrednim spaleniem (dopaleniem) powstałego gazu
procesowego pirolitycznego) oraz uzyskaniem mało toksycznej fazy stałej (popiołu lub
żużla albo bogatego w węgiel koksu pirolitycznego),
wytworzenie z odpadów gazu opałowego i ewentualnie także paliwa stałego lub płynnego,
nadających się do spalania w urządzeniach energetycznych,
wydzielenie z odpadów cennych związków chemicznych, możliwych do wykorzystania
w różnych procesach przemysłowych.
Silne strony:
brak spalin z procesu (proces beztlenowy) chyba, że niewielka ilość powstanie później
przy spalaniu powstałego gazu i koksu,
bezpieczne warunki pracy, duża automatyka procesów.
Słabe strony:
Technologia ta jest na etapie pilotażu, brak długo eksploatowanych instalacji. Proces
złożony pod względem chemicznym, co zwiększa ryzyko awaryjności i możliwego
negatywnego oddziaływania na środowisko,
brak doświadczenia w zagospodarowaniu dużych ilości odpadów, istnieje ryzyko
wystąpienia okresowych zastojów i nadmiernego gromadzenia nieprzetworzonych
odpadów, co powodować będzie niekorzystne oddziaływanie na środowisko oraz
konieczność szybkiego zagospodarowania zalegających odpadów w inny sposób,
powstawanie bardzo dużych ilości odpadów stałych (do 40% masy dostarczanych
odpadów), przy czym koks pirolityczny nie może być kierowany bezpośrednio do
składowania ze względu na znaczną zawartość węgla,
konieczne jest unieszkodliwienie koksu pirolitycznego, które może być dokonane poprzez
współspalanie w dużych elektrociepłowniach, w zakładach termicznego przekształcania
odpadów komunalnych (piece rusztowe/fluidalne) lub w piecach cementowych, z czym
wiążą się dodatkowe emisje,
powstaje duża ilość pozostałości ciekłych: oleje, smoły i zanieczyszczona woda. Każdy
z tych odpadów wymaga niezależnego zagospodarowania, zgodnie ze swoją specyfiką,
z powodu dużego zanieczyszczania powstającego w efekcie pirolizy gazu syntetycznego
(mieszanina gazów takich jak wodór, metan, tlenek węgla oraz składników organicznych)
219
olejami i smołami, konieczne jest poddanie go kondensacji w celu wytrącenia
zanieczyszczeń i oczyszczenia,
wymaga dostarczania energii (ciepła) na potrzeby prowadzenia procesu oraz
rozdrabniania odpadów,
wydzielają się dioksyny i furany,
niewielki odzysk energii elektrycznej (tylko, jeśli spali się gaz),
możliwe oddziaływanie odorowe, konieczność oczyszczania powietrza znad bunkra,
w którym składowane są odpady przed pirolizą (chyba, że jednocześnie spalany jest gaz
syntetyczny i wykorzystane zostanie powietrze pierwotne z odorami).
TECHNOLOGIA TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW Z WYKORZYSTANIEM
PROCESU ZGAZOWANIA.
Proces zgazowania polega na przekształceniu w wysokich temperaturach węgla zawartego
w danym surowcu bądź też paliwie stałym w paliwo gazowe, które składa się głównie z tlenku
i dwutlenku węgla, wodoru, metanu, azotu i pary wodnej. Zgazowanie odbywa się zazwyczaj
w temperaturze ok. 1200 – 1400°C. Proces ten ró żni się od procesu pirolizy (odgazowania) tym,
że zachodzi najczęściej przy pewnym udziale tlenu, który dostarcza energię i wody. Podobnie
jak spalanie, proces zgazowania jest procesem zachodzącej w wysokiej temperaturze
procesem konwencji termochemicznej. A różnica między nimi polega na tym, że produktem
zgazowania nie jest ciepło tylko gaz, który dopiero po spaleniu dostarcza energii cieplnej.
Ponadto gaz ten może być stosowany w innych celach, np. w turbinach, które służą do
produkcji elektryczności i w maszynach wykonujących pracę mechaniczną. W przypadku
spalania tak powstałego gazu, instalacja powinna spełniać wymogi stawiane instalacjom
termicznego unieszkodliwiania odpadów. Są różne metody zgazowania w różnych warunkach
ciśnienia i temperatury. Przeważnie jednak odbywa się przy udziale określonych ilości tlenu
i pary wodnej. W procesie zgazowania zachodzą przede wszystkim reakcje węgla z parą wodną
i tlenem, z powstającym dwutlenkiem węgla i wodorem oraz reakcje wtórne pomiędzy
wytwarzającym się tlenkiem węgla a parą wodną. Już kilka różnych procesów zgazowania
(w fazie rozwoju) przeznaczonych dla odpadów komunalnych jest dostępne na rynku. W tym
przypadku ważną rzeczą jest, aby charakterystyka odpadów podawanych na instalacje mieściła
się w okręconych wcześniej granicach, co wymaga wcześniejszej obróbki tych odpadów.
Charakterystycznymi cechami procesu zgazowania odpadów są:
mniejsze objętości gazu w porównaniu z objętością spalin w procesie spalania (przy
użyciu czystego tlenu – nawet dziesięciokrotnie),
powstawanie przede wszystkim CO (a nie CO2),
mniejsze przepływy ścieków z oczyszczania gazu syntezowego.
Silne strony:
wytwarza się niewielka ilość spalin z procesu (proces przebiegający z ograniczonym
dostępem tlenu),
umożliwia odzysk żużla (w mniejszej ilości niż z technologii spalania), który po
rozdrobnieniu i frakcjonowaniu może być wykorzystany w budownictwie, a nie
składowany,
może być bezściekowe (przy wykorzystaniu półsuchego lub suchego systemu
oczyszczania spalin, jeśli gazy są oczyszczane w płuczkach, mogą być następnie spalane
bez dalszego czyszczenia),
bezpieczne warunki pracy, duża automatyka i kontrolowany przebieg procesów,
zabezpieczający przed wystąpieniem awarii.
Słabe strony:
technologia na etapie pilotażu, brak długo eksploatowanych instalacji przeznaczonych do
odpadów oraz instalacji przeznaczonych na duże wydajności – istnieje ryzyko wystąpienia
nieprzewidzianego oddziaływania na środowisko, w tym, co najmniej okresowej
220
niemożności zagospodarowania całego strumienia odpadów przeznaczonego do
unieszkodliwienia w tej instalacji,
brak doświadczenia w zagospodarowaniu dużych ilości odpadów – istnieje ryzyko
wystąpienia okresowych zastojów i nadmiernego gromadzenia nieprzetworzonych
odpadów, co powodować będzie niekorzystne oddziaływanie na środowisko i konieczność
szybkiego zagospodarowania zalegających odpadów w inny sposób,
gaz syntetyczny zawiera śladowe ilości smoły oraz toksyczne i rakotwórcze cząstki, które
mogą zanieczyszczać wodę wykorzystywaną do jego oczyszczania,
wymaga dostarczania energii na potrzeby przygotowania odpadów, wytworzenia tlenu,
(jeśli jest zastosowana opcja z częściowym utlenieniem z wykorzystaniem tlenu), a więc
występuje konieczność dodatkowego zużycia zasobów środowiska,
możliwe oddziaływanie odorowe, konieczność oczyszczania powietrza znad fosy, w której
składowane są odpady przed zgazowaniem (chyba, że jednocześnie spalany jest gaz
syntetyczny i wykorzystane zostanie powietrze pierwotne z odorami).
PODSUMOWANIE MOŻLIWOŚCI STOSOWANIA PROCESU PIROLIZY I ZGAZOWANIA.
Z uwagi na niezadowalające próby z instalacjami pirolizy i /lub zgazowania odpadów
komunalnych (realne zagrożenie niedotrzymania założeń technologicznych), wykluczono
zastosowanie technologii pirolizy i/lub zgazowania odpadów oraz wykorzystania gazów
generatorowych do skojarzonej produkcji energii elektrycznej i ciepła.
3.2.4. Technologie plazmowe.
OPIS OGÓLNY.
Plazma jest mieszaniną elektronów, jonów i cząstek neutralnych (atomy i cząsteczki).
Jest to zjonizowany, przewodzący energię elektryczną gaz o wysokiej temperaturze, powstający
na zasadzie interakcji gazu z polem magnetycznym lub elektrycznym. Plazma jest źródłem form
reakcyjnych, a wysokie temperatury wspierają gwałtowne reakcje chemiczne. Procesy
plazmowe wykorzystują wysokie temperatury (5 000°C do 15 000°C), powstaj ące na skutek
konwersji energii elektrycznej w ciepło w celu produkcji plazmy. W zakres procesów
powstawania plazmy wchodzi przepuszczanie prądu elektrycznego o wysokim napięciu przez
strumień gazu obojętnego. W takich warunkach niebezpieczne związki, takie jak polichlorowane
bifenyle (PCB), dioksyny, furany, pestycydy itp., są rozbijane do cząstek atomowych poprzez
ich wtrysk do plazmy. Proces ten jest stosowany do obróbki substancji organicznych, metali,
PCB oraz hexachlorobenzenów (HCB). W wielu przypadkach może być wymagana wstępna
obróbka odpadów. Plazmy termiczne mogą być wytwarzane poprzez:
przepuszczanie prądu stałego lub zmiennego przez gaz umieszczony pomiędzy
elektrodami,
zastosowanie pola magnetycznego o częstotliwościach radiowych (RF) bez udziału
elektrod,
zastosowanie mikrofal.
Podstawowym parametrem służącymi do oceny efektywności metod plazmowych w zakresie
usuwania szkodliwych związków jest DRE (destruction and removal efficiency) – procent
reprezentujący ilość cząstek składnika usuniętych lub rozłożonych w instalacji unieszkodliwiania
termicznego w stosunku do liczby cząstek wchodzących do instalacji.
221
Poniżej przedstawiono przykład technologii plazmowej.
Rysunek 3.3. Przykładowy schemat technologii plazmowej.
222
Wielokryterialna analiza wyboru wariantu realizacji przedsięwzięcia wraz z analizą lokalizacyjną ZTPOK w ramach
projektu:
ŁUK ELEKTRYCZNY W OTOCZCE ARGONU.
Jest to proces plazmowy „in flight”, co oznacza, że odpady mieszają się bezpośrednio ze
strumieniem plazmy argonowej. Argon został wybrany jako gaz plazmowy z uwagi na to, że
jest on gazem obojętnym i nie reaguje ze składnikami pochodni. DRE w przypadku tej
technologii określana jest na 99.9998% dla rozbijania substancji wyczerpujących ozon (ODS
- Ozone Depleting Substances), przy wydajności 120 kg/h i zużyciu mocy elektrycznej na
poziomie 150kW. Zaletą tej technologii jest to, że charakteryzuje się wysoką sprawnością
rozkładu CFC i halonów w skali komercyjnej (ostatnie kilka lat). Charakteryzuje się również
niskimi emisjami PCDD/F. Emisje masowe zanieczyszczeń są również niskie ze względu na
stosunkowo niewielką ilość spalin produkowanych w procesie. Również bardzo wysoka
gęstość energii powoduje kompaktowość procesu.
INDUKCYJNIE ŁĄCZONA PLAZMA O CZĘSTOTLIWOŚCI RADIOWEJ (ICRF).
W przypadku ICRF, stosowane są indukcyjnie łączone pochodnie plazmowe a łączenie
energii plazmy wykonywane jest za pomocą pola elektromagnetycznego wytwarzanego
w cewce indukcyjnej. Nieobecność elektrod pozwala na prowadzenie procesu przy użyciu
szerokiego zakresu gazów, w środowisku obojętnym, redukcyjnym, utleniającym oraz lepszą
niezawodność niż procesy łuku plazmowego. DRE w przypadku tej technologii wynosi ponad
99,99%, rozkład CFC jest na poziomie 50-80 kg/h. W dokumencie BREF zaznaczono, że
proces został zademonstrowany w skali komercyjnej w celu osiągnięcia wysokiego rozkładu
CFC i niskiej emisji zanieczyszczeń. Technologia ICRF nie wymaga stosowania argonu, i co
za tym idzie, koszty eksploatacyjne w tej metodzie są niższe niż w innych, podobnych
systemach. Dodatkowo mała ilość gazu produkowana w procesie powoduje niskie poziomy
masowe emitowanych zanieczyszczeń
ŁUK PLAZMOWY W OTOCZCE CO2.
W tej technologii wysokotemperaturowa plazma wytwarzana jest poprzez wysyłanie
wyładowania elektrycznego dużej mocy do gazu obojętnego, takiego jak argon.
Po wytworzeniu pola plazmowego, jest ono utrzymywane za pomocą sprężonego powietrza
lub jednego z gazów atmosferycznych, zależnie od pożądanych wyników procesu.
Temperatura plazmy wynosi znacznie ponad 5 000oC w punkcie, w którym płynne lub
gazowe odpady są bezpośrednio wtryskiwane. Temperatura w górnej części reaktora wynosi
około 3 500oC i spada wzdłuż strefy reakcji do poziomu precyzyjnie kontrolowanej
temperatury, wynoszącego 1 300°C. Cech ą charakterystyczną procesu jest zastosowanie
CO2 jako gazu utrzymującego plazmę, powstającego w procesie utleniania. Stwierdzono, że
proces charakteryzuje się wysokim DRE składników trwałych. Masowa emisja
zanieczyszczeń jest niska, głównie ze względu na małą ilość spalin produkowaną
w procesie.
PLAZMA INDUKOWANA PRZEZ MIKROFALE.
Proces ten zasilany jest przez energię mikrofal z częstotliwością wynoszącą 2,45 GHz
emitowaną do specjalnie zaprojektowanej matrycy węglowej w celu wytworzenia plazmy
termalnej pod ciśnieniem atmosferycznym. Do inicjacji plazmy stosowany jest argon, poza
tym do utrzymania plazmy nie jest wymagany żaden gaz. W przypadku tej metody DRE
wynosi 99,99 % dla rozkładu CFC-12 na poziomie 2kg/h. Proces posiada wysoką
efektywność rozkładu i jest w stanie osiągnąć wysokie temperatury robocze w krótkim
czasie, dlatego też charakteryzuje się wysoką elastycznością i ograniczonym czasem
przestoju. W tym procesie nie ma potrzeby stosowania gazu obojętnego, co wpływa na
polepszenie efektywności zużycia energii, ogranicza koszty eksploatacyjne oraz ilości
produkowanych spalin. Ponadto proces jest bardzo kompaktowy.
ŁUK PLAZMOWY W ŚRODOWISKU AZOTU.
W procesie tym stosowana jest pochodnia utworzona przez napięcie stałe, działająca
z elektrodami chłodzonymi wodą. Jako gaz roboczy zastosowany został azot. Proces
223
stworzony został w 1995 r. W procesie osiągane jest DRE na poziomie 99,99% przy
rozkładzie CFC, HCFC, HFC przy strumieniu wsadu 10 kg/h. Główną zaletą tej technologii
jest kompaktowy rozmiar instalacji. System wymaga 9 x 4,25 m powierzchni dla instalacji,
która przewiduje miejsce na jednostkę wytrącania i dehydracji produktów ubocznych (CaCl2,
CaCO3). Dlatego też system przygotowany jest do transportu na ciężarówce do punktu
powstawania odpadów, w związku z czym daje możliwość obróbki w miejscu powstawania.
W technologiach plazmowych wymagany jest system obróbki gazów odlotowych, zależnie od
typu obrabianych odpadów, natomiast powstające pozostałości mają postać witryfikatu lub
jest to popiół. Sprawności rozkładu dla tej technologii są wysokie i wynoszą >99%.
TECHNOLOGIE PLAZMOWE – PODSUMOWANIE.
Niewątpliwymi zaletami technologii plazmowych jest unieszkodliwianie szkodliwych
substancji w procesie termicznego przekształcania odpadów, powodujące brak konieczności
stosowania rozbudowanych systemów oczyszczania spalin. Ponadto produktem procesu
termicznego przekształcania w tego typu technologii jest szkliwo, w związku z czym produkty
procesu nie wymagają dalszego przetwarzania. Jednakże mimo opisanych powyżej zalet,
technologia plazmowa w zakresie unieszkodliwiania odpadów komunalnych jest wciąż
technologią niedojrzałą. Istniejące obiekty wykorzystujące proces plazmowy dedykowane są
głównie do przekształcania odpadów niebezpiecznych w stosunkowo małej skali
(maksymalnie do 100 000 Mg/rok). Należy również zwrócić uwagę na bardzo dużą
energochłonność procesu (według naukowców z Politechniki Koszalińskiej, 1 kWh/kg
odpadów). Ponadto jak podaje BREF, mimo, iż technologia plazmowa uważana jest za
komercyjną, proces ten może być bardzo złożony, eksploatacyjnie kosztowny i wymagający
znacznej ingerencji operatora. Na obecnym etapie rozwoju tego typu technologii plazmowej,
jest to wciąż technologia wymagając dopracowania, aczkolwiek z dużymi perspektywami do
stosowania w przyszłości (po udoskonaleniu). W analizie opcji nie uwzględniono wg
powyższego technologii plazmowych.
3.3. Podsumowanie technologii przekształcania odpadów w
kontekście systemu gospodarki odpadami dla założonego
obszaru.
Analiza możliwości technologicznych nie może pozostawać w oderwaniu od analizy
systemu gospodarki odpadami. Wszystkie możliwe do zastosowania warianty technologiczne
siłą rzeczy muszą odnosić się do systemów gospodarczych poszczególnych gmin jako
elementów całego systemu gospodarki odpadami planowanego dla założonego obszaru.
Należy przytoczyć i przypomnieć jakie uwarunkowania prawne i pozaprawne wymuszają
zmiany w systemach gospodarki odpadami w Polsce. Aby określić zobowiązania wynikające
z przepisów prawa należy określić ilości odpadów ulegających biodegradacji, które mogą być
dopuszczone do składowania w kolejnych latach progowych tj. w latach 2013 i 2020
w stosunku do ilości wytworzonej w roku bazowego, jakim jest rok 1995. Biorąc pod uwagę
ograniczenia w ilości składowanych odpadów ulegających biodegradacji, począwszy od roku
2010 (poziom redukcji o 25%, w stosunku do roku 1995) nie będą mogły one być
składowane. Zatem, system gospodarki odpadami żadnej gminy nie spełni wymagań
prawnych w zakresie ograniczenia składników ulegających biodegradacji kierowanych na
składowisko. Nie zapewnia on również dotrzymania zaleceń zawartych w Krajowym Planie
Gospodarki Odpadami 2014 w zakresie recyklingu i odzysku opakowań oraz odpadów
poużytkowych w systemie selektywnej zbiórki. Kolejnym ograniczeniem tego systemu jest
brak wyraźnej redukcji poziomu odpadów składowanych na składowisku bez
unieszkodliwienia. Celem realizacji zmian jest wdrożenie systemu gospodarki odpadami,
który będzie zgodny z KPGO 2014 i innym dokumentami z tego zakresu.
Polskie prawo, które uwzględnia zasady obowiązujące w krajach Unii Europejskiej, określa
dopuszczalną ilość odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, które mogą być
224
składowane. Według np. art. 16a ustawy o odpadach wymagane jest ograniczenie ilości
odpadów
ulegających
biodegradacji
kierowanych
do
deponowania,
a w szczególności:
do 31 grudnia 2010 r. – do nie więcej niż 75% całkowitej masy odpadów ulegających
biodegradacji,
do 31 grudnia 2013 r. – do nie więcej niż 50% całkowitej masy odpadów ulegających
biodegradacji,
do 31 grudnia 2020 r. - 35% całkowitej masy odpadów ulegających biodegradacji,
w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r.
zmniejszenie masy składowanych odpadów komunalnych do max. 85% wytworzonych
odpadów do końca 2014 r.
Trzeba również mieć na uwadze to, że dla odpadów komunalnych od 1 stycznia 2013 r.
zacznie obowiązywać rozporządzenie w sprawie kryteriów oraz procedur dopuszczania
odpadów do składowania na składowisku odpadów danego typu, blokujące praktycznie
możliwość deponowania komunalnych odpadów nieprzetworzonych lub przetworzonych tylko
w niewielkim stopniu. Nie będzie można składować odpadów komunalnych, których wartości
graniczne przekraczają:
ogólny węgiel organiczny – wagowo > 5%,
strata przy prażeniu – wagowo > 8%,
ciepło spalania jest > 6 MJ/kg.
Powyższe uwarunkowania wymagają zmian w systemach gospodarki odpadami. Jest
oczywiste, że pojedyncze gminy nie są w stanie i nie będą w stanie zrealizować ww. zapisów
i regulacji prawnych w pojedynkę. O ile jeszcze byłoby to możliwe dla takiego miasta jak
Tarnów o tyle dla mniejszych gmin nie. Stąd prosty wniosek, że gminy muszą się
porozumieć, co już jest realizowane dla powiatów: tarnowskiego, bocheńskiego, brzeskiego,
dąbrowskiego. Jednocześnie należy podkreślić, iż zmiany w przepisach prawa od stycznia
2012 roku (Ustawa o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz
niektórych innych ustaw, będzie obowiązywać od dnia 2012-01-01 (z uwagą, że art. 9 pkt 2
wchodzi w życie z dniem 9 sierpnia 2011 r., art. 1 pkt 17 w zakresie dodania art. 9x ust. 1 pkt
4 i 5, ust. 2 i 3, art. 9y ust. 1 pkt 4 i 5, ust. 2 i 3 oraz art. 9z ust. 1-3 wchodzi w życie z dniem
1 stycznia 2013 r., art. 1 pkt 17 w zakresie dodania art. 9z ust. 4 wchodzi w życie z dniem 1
lipca 2013 r.)) dające prawo władania
odpadami gminom sprzyja tego rodzaju
rozwiązaniom. Dla wymienionego obszaru musi powstać spójny system gospodarki
odpadami w schemacie, którego musi powstać zakład termicznego przekształcania odpadów
lub zakład mechaniczno – biologicznego przerobu. System gospodarki odpadami musi
przewidywać także budowę innych jego elementów obsługujących założony obszar, a w tym:
• stacji przeładunkowych – celem ograniczenia kosztów transportu,
• instalacji sortowni dla odpadów selektywnie zbieranych,
• zakładów przerobu odpadów wielkogarytowych,
• zakładów odzysku odpadów budowlanych,
• kompostowni odpadów zielonych,
• systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych.
Jest oczywistym, że budowa w każdej gminie tak rozbudowanego systemu nie ma
najmniejszego sensu. Dla zaplanowanego obszaru przewiduje się powstanie od trzech do
czterech stacji przeładunkowych, połączonych w każdym przypadku z instalacją do
sortowania odpadów selektywnie zbieranych, w jednym przypadku z zakładem do przerobu
odpadów wielkogabarytowych i także odpadów budowlanych. Przewiduje się także jedną
sortownie odpadów selektywnie zebranych dla miasta Tarnowa. Ilość kompostowni będzie
uzależniona od potrzeb z uwagi na produkcję w tym wypadku wartościowego nawozu.
225
4.
Rozważane opcje rozbudowy systemu
Badaniu poddano następujące opcje:
I. Opcja bezinwestycyjna
Opcja 0 – brak nakładów inwestycyjnych,
II. Opcje inwestycyjne
Opcja 1 – rozbudowa systemu odzysku odpadów oraz mechaniczno – biologiczne
przekształcanie odpadów z beztlenową stabilizacją,
Opcja 2 – rozbudowa systemu odzysku odpadów oraz termiczne przekształcanie
odpadów resztkowych z odzyskiem energii.
Każda z opisanych opcji spełnia założenia wynikające z analizy popytu. Podejście takie
umożliwiło autorom opracowania bezpośrednie porównywanie analizowanych rozwiązań bez
dodatkowych uwarunkowań. Różnice w założeniach technologicznych poszczególnych
wariantów przekładają się w sposób jasny na policzalne, a zatem i porównywalne ilościowo,
parametry takie jak:
•
ilość i rodzaj odpadów procesowych oraz innych emisji,
•
stopień zmniejszenia ilości odpadów przeznaczanych do składowania,
•
zapotrzebowanie na powierzchnię składowisk,
•
efekt odzysku materiałowego i/lub energetycznego,
•
energochłonność i zapotrzebowanie innych mediów.
Analiza podstawowa dotyczyć będzie wyżej wymienionych opcji. Porównanie głównych
elementów systemu w zależności od opcji zestawiono w tabeli poniżej:
Tabela 4.1. Główne element systemu utylizacji odpadów.
Główne elementy systemu
Opcje
Selektywne zbieranie odpadów
Centrum recyklingu
Sortownia odpadów frakcji materiałowej pochodzącej z
selektywnego zbierania odpadów
Sortownia zmieszanych odpadów komunalnych
Opcja 0
+
Opcja 1
+
Opcja 2
+
+
+
+
+
+
+
+
Instalacja do metanizacji bio-frakcji z odpadów
zmieszanych (MBP)
Instalacja odwadniania/osuszania
stabilizatu/kompostowania stabilizatu
Kompostownia odpadów zielonych
+
+
+
Instalacja do odzysku gruzu budowlanego
+
+
+
Instalacja demontażu odpadów wielkogabarytowych
Instalacja do przygotowania frakcji energetycznej do
procesu termicznego unieszkodliwiania
+
+
+
+
+
+
Instalacja termicznego przekształcania frakcji
energetycznej
Instalacja termicznego przekształcania frakcji resztkowej
z odpadów komunalnych
Instalacja do waloryzacji żużli
Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i
obojętne
Ilość elementów technologicznych
+
+
+
+
+
+
6
13
9
226
4.1.
Opcja 0.
Opcja ta polega na utrzymaniu dotychczasowego systemu gospodarki odpadami
komunalnymi na terenie objętym planowaną inwestycją, opartego na różnych elementach
przetwarzania i zagospodarowania odpadów komunalnych. Zgodnie z założeniami opcja
„status quo" nie zakłada rozbudowy systemu o nowe instalacje odzysku i unieszkodliwiania
odpadów, lecz przyjmuje utrzymanie istniejącego systemu gospodarki odpadami na terenie
objętym przedsięwzięciem. W scenariuszu tym zakłada się realizację głównych kierunków
gospodarki odpadami Rejonu Tarnowa, opartych na mechaniczno - biologicznym
przetwarzaniu odpadów oraz ich składowaniu. Do systemu gospodarki odpadami Rejonu
Tarnowa włączone są gminy ościenne, które partycypują w kosztach utrzymania składowiska
w Tarnowie przy ul. Cmentarnej. W opisywanym Rejonie istnieje selektywna zbiórka
odpadów lecz jej efektywność jest niewielka i wynosi kilka procent rocznie. Selektywna
zbiórka prowadzona jest w oparciu o miejski system ogólnodostępnych pojemników: na
papier, szkło i tworzywa sztuczne i uzupełniona o system workowy oraz o zbiórkę selektywną
prowadzona przez firmy odbierające (transportujące) odpady. Według danych z miasta
Tarnowa poziom selektywnej zbiórki w 2008 wyniósł około 4 %. Natomiast na obszarach
wiejskich wskaźnik ten jest znacznie niższy i nie był on brany pod uwagę w analizach. Przy
dzisiejszym stanie gospodarki odpadami zbieranych jest realnie ok. 72 000 Mg/rok z terenu
gmin objętych porozumieniem komunalnym z 1996 r. Planowana zbiórka odpadów
komunalnych z poszczególnych gmin wynosi w sumie ok. 150 000 Mg/rok. Mając na uwadze
fakt, że system gospodarki odpadami na omawianym terenie jest cały czas uszczelniany,
podpisywane są nowe umowy z mieszkańcami na odbiór odpadów, zakłada się, że ilość
odpadów będzie rosła. Zwrócić także uwagę na zły stan składowisk, które powoli będą
zamykane i rekultywowane ze względu na brak spełniania wymogów prawnych
i środowiskowych. Powyższe liczby pokazują nam, jak zły stan gospodarki odpadami jest w
Rejonie Tarnowa. Połowa wytwarzanych odpadów przez mieszkańców jest
zagospodarowywana w sposób niedozwolony i zagrażający zdrowiu mieszkańców
i środowisku. Można sądzić, że współczynniki przyjęte w gminnych planach gospodarki
odpadami są za wysokie, jednak fakt niedozwolonego składowania odpadów na dzikich
wysypiskach w lasach, terenach przyrzecznych itp. w całej Polsce jest problemem bardzo
często spotykanym. Na terenie Rejonu Tarnowskiego prowadzona jest zbiórka odpadów
wielkogabarytowych, sprzętu elektrycznego i elektronicznego, odpadów budowlanych,
niebezpiecznych oraz biodegradowalnych. Wyniki tej zbiórki nie są satysfakcjonujące,
ostatecznie większość odpadów komunalnych zostaje unieszkodliwionych przez
składowanie. Unieszkodliwianie odpadów komunalnych poprzez ich składowanie nie spełnia
wymagań prawnych zarówno w zakresie zakazu kierowania na składowiska odpadów bez
ich uprzedniego przetworzenia oraz redukcji masy odpadów biodegradowalnych
kierowanych na składowisko, jak również recyklingu i odzysku odpadów opakowaniowych.
Osiągnięcie poziomu redukcji odpadów biodegradowalnych przeznaczonych do składowania
o wskazane powyżej ilości wymaga poddania przetwarzaniu znacznych ilości odpadów
ulegających biodegradacji. Jak wynika z analiz wykonanych w ramach KPGO 2010
osiągnięcie poziomu ograniczenia składowania dla roku 2013 dla dużych aglomeracji będzie
możliwe pod warunkiem zastosowania termicznych lub biologicznych technologii
przekształcania odpadów. Ten wariant nie spełni wymogów prawnych opisanych w pkt 3.3.
W warunkach braku inwestycji należy uznać tę opcję jako najtańszą w sensie inwestycyjnym
(inwestycji brak), lecz jednocześnie najdroższą z uwagi na przewidywane kary za nie
spełnienie wymogów prawnych opisanych w pkt 3.3.
227
4.2.
Opcja 1.
W opcji tej zaproponowano całościowe rozwiązanie systemu gospodarki odpadami
dla Rejonu Tarnowa w oparciu o technologię mechaniczno - biologiczną.
Dla opcji tej przyjęto następujące założenia:
intensywna selektywna zbiórka odpadów (w systemie mieszanym w zależności od
rodzaju zabudowy) dla całego obsługiwanego obszaru, przy założeniu wydzielenia
składników o charakterze surowców wtórnych, odpadów zielonych, odpadów
niebezpiecznych
(występujących
w
strumieniu
odpadów
komunalnych),
wielkogabarytowych oraz zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz
odpadów gruzu budowlanego, jak również częściowo odpadów ulegających
biodegradacji pochodzących z infrastruktury tj. restauracje, zbiorowe żywienie itp.;
demontaż odpadów wielkogabarytowych, w tym zużytego sprzętu elektrycznego
i elektronicznego;
przetwarzanie odpadów poremontowych, w tym odpadów gruzu;
kompostowanie masy roślinnej - odpadów tzw. zielonych;
sortowanie i doczyszczanie zebranych surowców wtórnych;
sortowanie pozostałej masy zmieszanych odpadów komunalnych z odzyskiem
surowców wtórnych oraz wydzieleniem frakcji energetycznej i organicznej ze
strumienia zmieszanych odpadów komunalnych;
stabilizacja beztlenowa wydzielonej frakcji organicznej z odzyskiem i wykorzystaniem
biogazu;
składowanie odpadów balastowych.
4.2.1. Technologiczne elementy zagospodarowania ZM-BP.
Zbierane odpady będą trafiały na linię przeróbki mechanicznej i biologicznej (Zakład
Mechaniczno - Biologicznego Przetwarzania). Na linii sortowniczej zostaną oddzielone
mineralna frakcja podsitowa i balast, frakcja organiczna złożona z odpadów kuchennych
i drobnych elementów pozostałych frakcji oraz frakcja lekka surowcowa. Oddzielona frakcja
organiczna poddawana będzie fermentacji w warunkach tlenowych (kompostowanie),
w wyniku której ulegnie częściowemu rozkładowi (ograniczenie zawartości substancji
biodegradowalnych). Odpad nadsitowy będzie poddawany sortowaniu, w wyniku którego
oddzielona zostanie część surowców nadających się do odzysku. Linia sortownicza
wykorzystywana może być również do sortowania zbieranych selektywnie surowców
wtórnych, natomiast modułowa instalacja do kompostowania, może kompostować również
odpady zielone. Frakcja podsitowa, pozostałości po sortowaniu oraz kompost z odpadów
organicznych zostaną deponowane na składowisku, jako odpady klasyfikowane w grupie 19.
W wyniku przeprowadzonej obróbki zostaną uzyskane:
odzyskane surowce wtórne,
frakcja wysoko energetyczna nadająca się do odzysku energetycznego
np. w cementowniach,
kompost (jedynie z odpadów zielonych),
pozostały odpad obojętny biologicznie nadający się do deponowania na składowisku.
Na ZM-BP - zakład mechaniczno - biologicznego przekształcania odpadów składać się będą
następujące instalacje:
instalacja do mechanicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych
(sortownia),
instalacja kompostowania.
SORTOWNIA.
Celem procesu segregacji mechanicznej odpadów zmieszanych będzie wydzielenie ze
zmieszanych odpadów komunalnych strumienia bogatego w składniki organiczne tzw. frakcji
„bio", a następnie poddanie jej procesom biologicznego przetwarzania. W sortowni
prowadzony będzie proces mechanicznego jak i ręcznego sortowania oraz przygotowania
odpadów do transportu. Dla procesu mechanicznego sortowania przewiduje się
228
zastosowanie następujących urządzeń: rozrywarka worków, sito bębnowe, separatory
magnetyczne dla wydzielenia metali żelaznych, separatory metali nieżelaznych - dla
wydzielenia frakcji metali nieżelaznych, separatory optyczne - dla wydzielenia zadanych grup
materiałowych odpadów np. PET, separatory powietrzne - dla wydzielenia frakcji lekkiej
z odpadów. Proces ręcznego sortowania prowadzony będzie w kabinach sortowniczych.
Wszystkie urządzenia połączone będą systemem przenośników taśmowych o szerokościach
przystosowanych do przemieszczania odpadów komunalnych. Urządzenia wchodzące w
skład sortowni zainstalowane będą w hali o konstrukcji stalowej. Projektowana maksymalna
przepustowość linii sortowniczej wyniesie ok. 150 000 Mg/rok, przy zakładanej pracy na
3 zmiany. Przepustowość ta będzie się zmniejszać w miarę rozwoju selektywnego zbierania
odpadów, co będzie regulowane czasem pracy. Ten wariant wypełni wymagania prawne
opisane w pkt 3.3. Zastosowanie metod biologiczno – mechanicznych w sensie
inwestycyjnym jest o połowę tańsze od np. zastosowania wariantu z zakładem termicznej
przeróbki. Lecz biorąc pod uwagę fakt, że zakład taki nie zamyka schematu obiegu odpadów
(konieczność spalania RDF lub stabilizatu) rzeczywiste koszty inwestycyjne są większe od
wyżej podanych.
229
4.3.
Opcja 2.
Opcja ta jest oparta na założeniu rozbudowy istniejącego systemu selektywnego
zbierania i odzysku odpadów z jednoczesnym unieszkodliwianiem frakcji resztkowej
zmieszanych odpadów komunalnych w instalacji do termicznego przekształcania odpadów.
Dla opcji tej przyjęto następujące założenia:
intensywna selektywna zbiórka odpadów (w systemie mieszanym) dla całego
obsługiwanego obszaru przy założeniu wydzielenia składników o charakterze
surowców wtórnych, odpadów zielonych, odpadów niebezpiecznych (występujących
w strumieniu odpadów komunalnych), wielkogabarytowych oraz zużytego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego oraz odpadów gruzu budowlanego, jak również
częściowo odpadów ulegających biodegradacji pochodzących z infrastruktury tj.
restauracje, zbiorowe żywienie itp.;
demontaż odpadów wielkogabarytowych, w tym zużytego sprzętu elektrycznego
i elektronicznego;
przetwarzanie odpadów poremontowych, w tym odpadów gruzu;
sortowanie i doczyszczanie zebranych surowców wtórnych;
kompostowanie masy roślinnej - odpadów tzw. zielonych;
termiczne przekształcanie odpadów resztkowych z odzyskiem energii;
waloryzacja żużli po procesie termicznego przekształcania frakcji energetycznej;
składowanie odpadów balastowych.
4.3.1. Technologiczne elementy zagospodarowania ZTPOK
Na terenie ZTPOK zlokalizowana będzie:
•
instalacja do suszenia osadów mokrych,
•
instalacja do termicznego przekształcania odpadów resztkowych z odzyskiem energii,
•
instalacja do waloryzacji żużli.
Termiczne przekształcanie odpadów resztkowych z odzyskiem energii - zmieszane odpady
komunalne z Rejonu Tarnowa transportowane będą bezpośrednio do ZTPOK. Do zakładu
trafią także osady ściekowe, odpady balastu z sortowni odpadów surowcowych (tworzywa
sztuczne, papier) oraz frakcja energetyczna z demontażu odpadów wielkogabarytowych
i odpadów remontowych. Wydajność instalacji do termicznego przekształcania wyżej
wymienionych odpadów wyniesie ok. 170 000 Mg/rok. Technologia termicznego
przetwarzania odpadów oparta zostanie na rekomendowanej technologii kotła z paleniskiem
rusztowym zintegrowanego z kotłem odzysknicowym, wyposażonego w wydajną instalację
do oczyszczania spalin oraz turbozespołem z niezbędną infrastrukturą. Produktem
termicznego przekształcania odpadów będzie energia elektryczna i energia cieplna. Energia
będzie wykorzystywana częściowo na potrzeby własne zakładu, a jej nadwyżka będzie
sprzedawana do sieci. Odpady żużla poprocesowego będą poddane waloryzacji
(z odzyskiem metali), w wyniku której wyprodukowane zostaną kruszywa, które będą
zastosowane na potrzeby drogownictwa. Przyjęto, że dla potrzeb realizacji instalacji
wybudowany zostanie główny budynek technologiczny w postaci hali. Obiekt zostanie
wyposażony w niezbędne urządzenia technologiczne do procesu spalania odpadów,
w instalację oświetleniową, wentylacyjną i niezbędne przyłącza wodnokanalizacyjne, system
odbioru energii elektrycznej i cieplnej oraz instalację do waloryzacji żużli. Na terenie ZTPOK
w Tarnowie, poza obiektem głównym, zostaną wykonane obiekty i budowle peryferyjne, takie
jak: wagi wjazdowa i wyjazdowa, budynek wagowego, magazyn żużli, oraz niezbędne
elementy uzbrojenia terenu (wodociągi, kanalizacje, stacja transformatorowa, inne). Obiekty
zostaną powiązane układem drogowym umożliwiającym komunikację wewnątrzzakładową.
Przewiduje się również budowę drogi technologicznej do zakładu oraz sieci ciepłowniczej
łączącego ZTPOK z ciepłowniczą siecią miejską.
230
OPIS DZIAŁANIA ZTPOK.
W scenariuszu tym „Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych”
(ZTPOK) przyjmuje odpady komunalne, balast po sortowaniu oraz mokre osady ściekowe
z Rejonu Tarnowa. W rejonie znajduje się jedna instalacja do suszenia osadów ściekowych.
Instalacja taka jest w zakładzie Tarnowskie Wodociągi Sp. z o.o, ale także planowana jest
w zakładzie termicznym, z uwagi na fakt, że instalacja do suszenia w Wodociągach nie jest
w stanie wysuszyć całego strumienia osadów ściekowych. Do zakładu będą one dostarczane
specjalistycznym transportem wysokotonażowym (ok. 30 Mg) w formie mokrej i deponowane
w odpowiednim silosie. Te osady będą suszone w ZTPOK. Będą one suszone przez cały rok
ok. 7500 h/rok a spalane będą tylko w okresie zimowym, odpady komunalne będą spalane
cały rok. Suszenie osadów pozwoli wykorzystać energię nadwyżkową w okresie letnim
i zmagazynować ją na okres zimy w wysuszonych osadach. Energia cieplna w części będzie
wykorzystywana do produkcji energii elektrycznej, suszenia osadów ściekowych i do
zasilania systemu ciepłowniczego miasta Tarnowa. Energia elektryczna będzie
wykorzystywana do zasilania zakładu, nadwyżka będzie wyprowadzana do sieci krajowej.
Żużle będą podlegały waloryzacji i odzyskowi metali żelaznych i kolorowych. Pozostałości
z oczyszczania spalin będą składowane na wysypisku odpadów niebezpiecznych. Przyjęto,
że dla potrzeb realizacji instalacji, wybudowany zostanie główny budynek technologiczny
w postaci hali. Obiekt zostanie wyposażony w niezbędne urządzenia technologiczne do
procesu spalania odpadów oraz w instalację oświetleniową, wentylacyjną i niezbędne
przyłącza wodnokanalizacyjne oraz system odbioru energii elektrycznej i cieplnej. Koncepcja
budowy „Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych„ w Tarnowie opiera
się na założeniu, aby minimalizować koszty ponoszone przez końcowych użytkowników,
czyli mieszkańców rejonu objętego wspólnym programem gospodarki odpadami
komunalnymi. Budowa „Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych" jest
tym efektywniejsza, im spala większą ilość śmieci, w związku z tym przyjęto założenie, że
spalarnia będzie obsługiwała nie tylko miasto Tarnów, ale także powiaty ościenne, zgodnie
z Planem Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego 2010. Zgodnie z Dyrektywą
2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającą niektóre
dyrektywy, nowe instalacje termicznego przekształcania odpadów komunalnych, które
otrzymały zezwolenie po dniu 31 grudnia 2008 r., winny wykazać się wysoką efektywnością
energetyczną równą lub większą niż 0,65. Wówczas instalacje takie traktowane są jako
zakład recyklingowy (spalanie jako odzysk o kodzie Rl), dla pozostałych instalacji proces
spalania jest traktowany jako unieszkodliwianie (kod D10) - obojętnie, czy przy tym
odzyskiwana jest energia z odpadów, czy też nie. Warunek ten stosowany jest zgodnie z
dokumentem referencyjnym dotyczącym najlepszych dostępnych technik (BAT) dla
termicznego przekształcania odpadów. Sposób wyliczania wskaźnika efektywności
energetycznej przy zastosowaniu następującego wzoru:
Efektywność energetyczna = (Ep - (Ef + Ei))/(0,97 x (Ew + Ef))
gdzie:
Ep oznacza ilość energii produkowanej rocznie jako energia cieplna lub elektryczna. Oblicza się ją przez
pomnożenie ilości energii elektrycznej przez 2,6 a energii cieplnej wyprodukowanej w celach
komercyjnych przez 1,1 (GJ/rok).
Ef oznacza ilość energii wprowadzanej rocznie do systemu, pochodzącej ze spalania paliw biorących
udział w wytwarzaniu pary (GJ/rok).
Ew oznacza roczną ilość energii zawartej w przetwarzanych odpadach, obliczanej przy zastosowaniu
dolnej wartości opałowej odpadów (GJ/rok).
Ei oznacza roczną ilość energii wprowadzanej z zewnątrz z wyłączeniem Ew i Ef (GJ/rok).
0,97 jest współczynnikiem uwzględniającym straty energii przez popiół denny i promieniowanie.
Wzór ten stosowany jest zgodnie z dokumentem referencyjnym dotyczącym najlepszych
dostępnych technik dla termicznego przekształcania odpadów. Zakładamy, że planowana
instalacja przekształcania odpadów komunalnych będzie spełniać warunek efektywności
energetycznej. Wobec powyższego spełniony będzie obowiązek recyklingu odpadów bez
konieczności odzyskiwania surowców wtórnych w inny sposób. Ten wariant wypełni
wymagania prawne opisane w pkt 3.3. Zastosowanie opcji z zakładem termicznym, wymaga
inwestycji na poziomie około 350 milionów złotych.
231
5. Analiza wyboru optymalnej opcji systemu.
5.1.
Analiza opcji systemu – metody.
Wybór optymalnej opcji określono wykorzystując 3 metody analiz zazwyczaj
stosowanych w tego rodzaju przypadkach:
- analizę punktową (ekspercką),
- analizę SWOT,
- analizę wielokryterialną.
5.2.
Analiza punktowa rozpatrywanych opcji (ekspercka).
Dla przedstawienia analizy punktowej rozpatrywanych opcji systemu przyjęto
identyczne kryteria dla każdej opcji, które uwzględniają wszystkie ww. uwarunkowania.
Kryteria wybrano tak aby w sposób kompleksowy przedstawiały ocenę analizowanego
zagadnienia i możliwie jak najwięcej ograniczyły subiektywizm.
Kryteria przyjęte do analizy:
prawne,
techniczne
ekologiczne,
ekonomiczne,
społeczno – polityczne.
Przyjęta ocena:
Do oceny poszczególnych opcji przyjęto ww. kryteria, dla których rozpatrzono wszystkie
możliwe uwarunkowaniu, które mogłyby wpłynąć na wybór optymalnej lokalizacji. Każde
z kryteriów było oceniane na podstawie przyjętych wskaźników (uwarunkowań) według
oceny eksperckiej od 0 do 3 punktów.
Jako;
0 - przyjęto ocenę - niedostateczną,
1 – ocenę dostateczną,
2 – ocenę dobrą,
3 – ocenę bardzo dobrą
Opis kryteriów wraz z uwarunkowaniami.
Kryteria Prawne.
Kryteria prawne dokonują oceny poszczególnych opcji pod względem możliwości spełnienia
praw UE jak i polskich tak teraz jak i w przyszłości. Ponadto w tym kryterium ocenia się jak
potencjalnie przyjęta opcja odnosi się do spełnienia dokumentów referencyjnych BREF
i BAT.
Kryteria Techniczne.
Kryteria techniczne odnoszą się do ilości istniejących instalacji wykazanej w danej opcji
w UE oraz do wielkości tych instalacji, dając wykładnię ile instalacji podobnej wielkości
w porównaniu do innych opcji funkcjonuje w UE. Ponadto dokonuje się całościowej oceny
opcji w kontekście całego systemu gospodarki odpadami, a w tym na ile cały system
zostanie uproszczony lub bardziej skomplikowany.
Kryteria Ekologiczne.
Kryteria ekologiczne oceniają możliwości działań alternatywnych w razie awarii głównego
elementu opcji (technologii), oceniają opcję pod względem możliwości zagospodarowania
produktów opcji pod każdym względem, oceniają potencjalne zagrożenia ekologiczne
wdrażanej opcji.
232
Kryteria Ekonomiczne.
Kryterium ekonomiczne ocenia wysokość ponoszonych kosztów na inwestycję a także
koszty ponoszone w trakcje funkcjonowania systemu wg przyjętej opcji, dokonuje także
oceny skomplikowania systemu gospodarki odpadami.
Kryteria Społeczno – polityczne.
Kryteria społeczno – polityczne oceniają generalnie możliwości akceptacji społecznej opcji,
oceniają możliwości wdrożenia opcji biorąc pod uwagę aktualny poziom rozwoju
technologicznego w Polsce, uwzględniają poziom edukacji ekologicznej społeczeństwa
w kontekście obowiązków dla społeczeństwa wynikających z przyjętej opcji.
Tabela 5.1. Zestawienie poszczególnych kryteriów wraz z wskaźnikami.
Opcja
Uwarunkowania ogólne
Prawne
Techniczne
Ekologiczne
Społeczno-polityczne
Ekonomiczne
Sumaryczna ocena
punktowa
Uwarunkowania
szczegółowe
(kryterium)
- zgodność przyjętej opcji z
prawodawstwem UE
- zgodność przyjętej opcji z BAT i BREF
prawodawstwem polskim
Razem
- ocena ilości funkcjonujących instalacji
referencyjnych
O
MBT
ZTPOK
0
3
3
0
3
3
0
3
3
0
9
9
0
1
3
- ocena funkcjonalności technologicznej
0
2
3
0
1
3
0
4
9
0
2
2
0
1
3
0
2
3
3
6
7
3
2
1
0
2
3
3
0
2
6
4
6
3
1
0
1
1
2
1
2
3
4
4
5
13
26
39
- ocena korelacji wielkości instalacji do
ich ilości jako instalacji funkcjonujących
Razem
- ocena pod względem możliwych działań
alternatywnych w razie awarii głównego
elementu opcji
- ocena opcji pod względem
zagospodarowania produktów opcji
- ocena zagrożeń ekologicznych
wdrożonej opcji
Razem
- ocena akceptowalności opcji przez
społeczeństwo
- ocena możliwości realizacji z
uwzględnieniem poziomu technicznego
wykonawców
- ocena możliwości zastosowania opcji z
uwzględnieniem poziomu edukacji
ekologicznej społeczeństwa
Razem
- ocena kosztów ponoszonych na
inwestycję
obsługę systemu gospodarki odpadami,
jako całość
skomplikowania systemu gospodarki
odpadami jako całości
Razem
Ogółem
233
5.3.
Opisowa analiza SWOT dla rozpatrywanych opcji.
Analiza SWOT funkcjonuje głównie w zarządzaniu przedsiębiorstwami, ale może być
wykorzystana, jako narzędzie pomocnicze przy porównawczej ocenie rozwiązania
planistycznego. Analiza SWOT polega na posegregowaniu posiadanych informacji dla
każdej z analizowanych lokalizacji, ocenie i określeniu w obszarze czterech grup czynników
strategicznych. Dla każdej z poddanych ocen lokalizacji sprecyzowano:
Mocne strony (Strengths) S : czynniki wewnętrzne: wszystkie fakty,
okoliczności, które stanowią atut, przewagę, zaletę realizacji zakładu w
analizowanej lokalizacji.
Słabe strony (Weaknesses) W: czynniki wewnętrzne: okoliczności, które
aktualnie stanowią słabość, wadę, barierę dla realizacji w opisywanej lokalizacji.
Szanse (Opportunities) O: czynniki zewnętrzne: pozytywne: zjawiska i
tendencje, które odpowiednio wykorzystane przy realizacji inwestycji staną się
impulsem dla rozwoju miasta , w szczególności dzielnicy, na której znajduje się
lokalizacja.
Zagrożenia (Treats) T: czynniki zewnętrzne: negatywne natury społecznej,
ekologicznej lub technicznej, które mogą utrudnić, opóźnić a nawet uniemożliwić
realizację inwestycji w danej lokalizacji.
5.3.1. Opcja 0
Tabela 5.2. Opisowa analiza SWOT dla Opcji 0
Mocne strony opcji
- brak nakładów inwestycyjnych
Szanse
- brak
Słabe strony opcji
- zdolność przyjmowania odpadów przez
ZSOK w Tarnowie jest na wyczerpaniu,
- brak redukcji ilości składowanych
odpadów ulegających biodegradacji
- znikomy odzysk surowców wtórnych
- znikomy odzysk energetyczny odpadów
- brak możliwości dotrzymania wymogów i
kierunków rozwoju wskazanych w
przepisach UE i Prawa Polskiego
dotyczących systemu gospodarki
odpadami.
Zagrożenia
- brak lokalizacji do składowania odpadów
- możliwość pogorszenie stanu
środowiska naturalnego przez
niekontrolowaną emisje zanieczyszczeń
do powietrza, wód i ziemi
- kary za nie dotrzymanie standardów UE
234
5.3.2. Opcja 1
Mocne strony opcji
Słabe strony opcji
- mniejsze nakłady inwestycyjne w porównaniu z - stosunkowo mała wydajność w
technologią ZTPOK
porównaniu z ZTPOK
- mały odzysk energetyczny odpadów
- nie ostatni etap w systemie gospodarki
odpadami
- brak przychodów ze sprzedaży energii
Szanse
Zagrożenia
- możliwość zmniejszenia ilości składowanych
odpadów
- odzysk surowców wtórnych
- możliwości dotrzymania wymogów i kierunków
rozwoju wskazanych w przepisach UE i Prawa
Polskiego dotyczących systemu gospodarki
odpadami.
- możliwość pogorszenie stanu środowiska
naturalnego przez niekontrolowaną emisje
zanieczyszczeń do powietrza
- rozbudowa systemu gospodarki odpadam
dla regionu o kolejny element
- duża ilość odpadów kierowana na
wysypiska
5.3.3. Opcja 2
Mocne strony opcji
- duża wydajność instalacji
- odzysk energii elektrycznej i cieplnej
- możliwość wykorzystania do spalenia osadów
ściekowych
- na składowisko będzie trafiała znikoma ilość
odpadów (pozostałych po procesie spalania)
- rozbudowa systemu gospodarki odpadam dla
regionu o kolejny ostatni element tegoż systemu
- ZTPOK wpisuje się w istniejący system
gospodarki odpadami
- system wykorzystuje aktualnie istniejące
instalacje do unieszkodliwiania i przerabiania
- całkowite zamknięcie systemu gospodarki
odpadami w regionie
Słabe strony opcji
- wysokie nakłady inwestycyjne
Szanse
- możliwości dotrzymania wymogów i kierunków
rozwoju wskazanych w przepisach UE i Prawa
Polskiego dotyczących systemu gospodarki
odpadami
- odzysk energetyczny odpadów i zapewnienie
dodatkowego źródła energii cieplnej i
elektrycznej dla Tarnowa
- możliwość poprawy stanu środowiska
naturalnego przez redukcje niekontrolowanej
emisje zanieczyszczeń do powietrza, wód i
Zagrożenia
-
235
ziemi powstałych w wyniku składowania
- brak kary za nie dotrzymanie standardów UE
5.4.
Analiza wielokryterialna rozpatrywanych opcji.
Wdrożenie systemu gospodarki odpadami komunalnymi jest zadaniem, które zgodnie
z zasadą zrównoważonego rozwoju pogodzić powinno wiele często rozbieżnych celów.
Podstawowym takim celem funkcjonowania takiego systemu jest redukcja strumienia ilości
odpadów, przy jednoczesnym uwzględnieniu priorytetów:
Środowiskowych
Ekonomicznych
Społecznych.
Biorąc pod uwagę te priorytety można stwierdzić, że wybór rozwiązania systemu gospodarki
odpadami w regionie jest zadaniem bardzo złożonym, gdyż występuje konflikt między
działalnością człowieka, a środowiskiem przyrodniczym i społecznym. Rozwiązanie takie
powinno być: technicznie – poprawne, ekonomicznie – efektywne i społecznie akceptowane.
Jednym z wyznaczników prawidłowego funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami
jest harmonijne współistnienie ze środowiskiem naturalnym rozpatrywanego obszaru.
Obszar ten wymaga wykonania wielu analiz jego stanu, wpływu i oddziaływania instalacji na
środowisko oraz zmian w nim powstających. Wynikiem funkcjonowania urządzeń
i elementów systemu gospodarki odpadami będzie nowy stan środowiska określony
poziomem zanieczyszczeń w poszczególnych jego komponentach.
Najtrudniejszym zadaniem analizy jest znalezienie kryteriów oceniających, mierzących
uwarunkowania i specyfikę poszczególnych opcji rozbudowy systemu. Istotne z punktu
widzenia analizy jest znalezienie wszystkich kryteriów oceniających, ponieważ tylko
wówczas możliwe jest dokonanie pełnego opisu zadania wielokryterialnego. Dodatkowo
kryteria te powinny być wartościami mierzalnymi. Niejednokrotnie te dwie cechy wykluczają
się wzajemnie. Zdarza się, że w pełnym opisie systemu znajdują się kryteria, które można
opisać wyłącznie werbalnie. Istotną cechą kryteriów jest możliwość ich zmierzenia, gdyż
pozwala to na obiektywną ocenę realizowanej inwestycji. Wartości miar kryterium muszą być
następnie sprowadzone do porównywalnych jednostek, a czasem poddane dodatkowej
ocenie przy użyciu wag przypisujących im odpowiednie rangi. Dzięki takiemu postępowaniu
możliwe jest dokonanie oceny, porównanie i wybór najlepszej opcji. Wskazane jest
dodatkowo, poddanie metodyki wyboru, konsultacjom społecznym i uwzględnienie w niej
wniosków grup społecznych uczestniczących w tych konsultacjach. Można wówczas mówić
o uczestniczeniu społeczeństwa w procesie decyzyjnym. Jest to jednak proces kosztowny
i długotrwały. Najczęściej więc grupy kryteriów ustalane są przez ekspertów z różnych
dziedzin, co zapewnia obiektywizm oceny. Zespół odpowiednio dobranych wskaźników
oceniających (kryteriów) stanowi bazę do wielokryterialnego wyboru i oceny potrzeby
lokalizacji obiektów systemu gospodarki odpadami w regionie. W niniejszym opracowaniu
przedstawiono taką analizę, przyjmując na tym etapie, odpowiednio wyznaczone kryteria
oceniające.
5.4.1. Przyjęte kryteria do analizy
Charakterystyka poszczególnych opcji z próbą wartościowania przyjętych
i opisywanych wskaźników oceniających (w skali 0-3; gdzie 0 – ocena najgorsza, a 3 –
ocena najlepsza dla proponowanego rozwiązania) została przedstawiona w tabeli 5.1
niniejszego opracowania i była brana także pod uwagę przy określaniu kryteriów i ich wag
w analizie wielokryterialnej. Wszystkie wskaźniki oceniające opcje powinny dać pełen obraz
opisujący każdą z nich oraz pozwalający na porównanie poszczególnych rozwiązań.
Najkorzystniej jest, gdy wszystkie wskaźniki są wartościami mierzalnymi i łatwymi do
opisania i określenia ich wartości. Niestety nie zawsze jest to możliwie, dlatego w niniejszym
opracowaniu przyjęto jednolitą skalę dla oszacowania wartości wszystkich kryteriów. Dla
pełnego opisu zadania, jakim jest wybór opcji, ilość kryteriów oceniających jest bardzo duża,
236
a dodatkowo niejednokrotnie poszczególne kryteria reprezentują sprzeczne ze sobą cele.
Przyjęte kryteria oceniające opcje, zostały więc, zgodnie z analizą SWOT ujęte w sześć różnych
grup, prezentujących różne aspekty poszczególnych opcji:
prawne,
techniczne
ekologiczne,
ekonomiczne,
Taki podział na grupy ułatwi obliczenia i przyjmowanie hierarchii ważności poszczególnych
kryteriów w grupach, a nie szacowanie wag każdego z nich osobno. W poszczególnych
grupach zebrane są kryteria, które realizować będą podobne, zbieżne cele, dlatego można
im nadać te same wagi.
Tabela 5.5. Przyjęte kryteria i ich wartości dla poszczególnych opcji rozbudowy
systemu gospodarki
Opcja
Uwarunkowania ogólne
Prawne
Techniczne
Uwarunkowania
szczegółowe
(kryterium)
prawodawstwem UE
- zgodność przyjętej opcji z BAT i
BREF
prawodawstwem polskim
- ocena ilości funkcjonujących
instalacji referencyjnych
- ocena funkcjonalności
technologicznej
- ocena korelacji wielkości instalacji
do ich ilości jako instalacji
funkcjonujących
- ocena pod względem możliwych
działań alternatywnych w razie awarii
głównego elementu opcji
Ekologiczne
zagospodarowania produktów opcji
- ocena zagrożeń ekologicznych
wdrożonej opcji
- ocena akceptowalności opcji przez
społeczeństwo
- ocena możliwości realizacji z
uwzględnieniem poziomu
Społeczno-polityczne
technicznego wykonawców
- ocena możliwości zastosowania
opcji z uwzględnieniem poziomu
edukacji ekologicznej społeczeństwa
inwestycję
obsługę systemu gospodarki
Ekonomiczne
odpadami, jako całość
skomplikowania systemu gospodarki
odpadami jako całości
O
MBT
ZTPOK
0
3
3
0
3
3
0
3
3
0
1
3
0
2
3
0
1
3
0
2
2
0
1
3
0
2
3
0
2
1
0
2
3
3
0
2
3
1
0
1
1
2
1
2
3
237
5.4.2. Hierarchia ważności kryteriów.
Podczas gdy opcje są opisane poprzez wycenę i określenie wartości poszczególnych
kryteriów, może powstać pytanie, czy wszystkie kryteria są jednakowo ważne i które są
najistotniejsze z punkt widzenia decydenta. Inna będzie hierarchii określana przez
przyrodników, inna przez ekonomistów, a jeszcze inna przez mieszkańców. Różne hierarchie
ważności kryteriów wynikają z różnych preferencji zainteresowanych. Prawidłowo
przebiegający proces decyzyjny uwzględnia interesy wszystkich grup zainteresowanych
formą przedsięwzięcia. Należy więc dążyć do wypracowania w miarę możliwości jednolitych
preferencji, tak aby usatysfakcjonowani byli wszyscy zainteresowani. Istotne byłoby więc
przeprowadzenie konsultacji, które pozwolą poznać preferencje grup społecznych
i wypracować kompromisowe rozwiązanie. Hierarchia ważności kryteriów odzwierciedlana
jest za pomocą współczynników wagowych. W niniejszym opracowaniu współczynniki
wagowe dla poszczególnych kryteriów zostały przyjęte przez autorów opracowania. Przyjęte
proponowane wartości wag kryteriów są przedstawione w tabeli poniżej wraz z ostatecznymi
wynikami obliczeń. Przyjęcie dużego zakresu wartości wag pozwoliło na uwzględnienie
preferencji różnych grup społecznych i analizę wrażliwości otrzymanego wyniku na
uzyskanie ostatecznego rozwiązania zadania decyzyjnego.
5.4.3. Analiza wielokryterialna opcji rozbudowy systemu gospodarki odpadami.
Do obliczeń zastosowano metodę analizy wielokryterialnej (programowania
kompromisowego), w założeniach której strategie porządkuje się w zależności od ich
odległości od tzw. punktu utopijnego. Jest to hipotetycznie założona strategia wg której
wszystkie kryteria osiągają wartości najkorzystniejsze. Ogólnie mówiąc jest to taki stan w
której wszystkie wartości punktowe osiągają najwyższe z możliwych wartości, co oznacza
fakt, że dana lokalizacja jest idealna z punktu widzenia wyboru pod daną
inwestycję/działalność (sytuacja utopijna). W kolejnym kroku w analizie przyjęte wartości
punktowe zostają zestandaryzowane, przy założeniu konkretnego (odpowiedniego dla
dokonywanej analizy) odchylenia standardowego. Następnie mierzone są odległości
pomiędzy uzyskanymi wynikami a wartością punktu idealnego. Metoda daje możliwość
dodatkowego ważenia kryteriów poprzez zastosowanie we wzorze wykładnika potęgowego
α. Wykonując obliczenia każda wartość odchylenia podnoszona jest do potęgi o wykładniku
α. Wykładnik ten pozwala na dodatkowe zważenie każdej odchyłki od punktu idealnego,
proporcjonalnie do ich wielkości. Im wartość α jest większa tym większego znaczenia
nabierają duże odchylenia strategii od punktu idealnego. Poszczególne przypadki
obliczeniowe uwzględniające różne wartości współczynnika α są zawarte w trzech różnych
kolumnach w tabeli poniżej. Dodatkowo zakłada się różne wartości dla ważności
poszczególnych kryteriów. W ten sposób w zależności od przyjętych założeń bada się jak
poszczególne kryteria wpływają na odległość danego scenariusza od scenariusza idealnego.
W tabeli poniżej w kolumnie pierwszej umieszczono również opisaną wcześniej hierarchię
ważności kryteriów, przyjętą tu przez autorów opracowania. W pierwszej kolumnie tabeli
znajdują się wagi przypisane poszczególnym kryteriom. Przykładowo mając zapis 1:5:1:1:1,
kryterium 2 ma wagę 5 w porównaniu z pozostałymi czterema. Kryteria opisane są w
rozdziale 5.4.1. W następnych kolumnach przedstawiono uszeregowanie poszczególnych
scenariuszy wg odległości od punktu idealnego z uwzględnieniem wag oraz wykładnika
potęgowego dla odchylenia standardowego. Zaprezentowane wyniki np. ZTPOK → MBT →
0, należy traktować jako prezentację poszczególnych scenariuszy wg ich odległości od
punktu idealnego. Pierwszy w opisanym szeregu scenariusz jest najbliższy ideałowi. Taki
sposób prezentacji pozwala na prostą i intuicyjną interpretację wyników. Dla potrzeb
niniejszego opracowania wykonano obliczenia dla 57 przypadków wynikających z przyjęcia
różnych wag oraz wykładnika α.
238
Tabela 5.6. Wyniki analizy wielokryterialnej wyboru opcji rozbudowy systemu
Hierarchia ważności
poszczególnych grup
kryteriów
Uszeregowanie strategii
α=1
α=2
α=5
1:1:1:1:1
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
2:1:1:1:1
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
5:1:1:1:1
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
1:2:1:1:1
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
1:5:1:1:1
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
1:1:2:1:1
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
1:1:5:1:1
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → 0 → MBT
1:1:1:2:1
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
1:1:1:5:1
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → 0 → MBT
ZTPOK → 0 → MBT
1:1:1:1:2
MBT → ZTPOK → 0
MBT → ZTPOK → 0
MBT → 0 → ZTPOK
1:1:1:1:5
MBT → 0 → ZTPOK
MBT → 0 → ZTPOK
MBT → 0 → ZTPOK
1:1:2:1:2
ZTPOK → MBT → 0
MBT → ZTPOK → 0
MBT → 0 → ZTPOK
1:1:5:1:5
MBT → ZTPOK → 0
MBT → 0 → ZTPOK
MBT → 0 → ZTPOK
2:2:1:2:1
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
5:5:1:5:1
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
2:2:2:1:2
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
MBT → ZTPOK → 0
5:5:5:1:5
ZTPOK → MBT → 0
MBT → 0 → ZTPOK
MBT → ZTPOK → 0
2:2:2:2:1
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
5:5:5:5:1
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
ZTPOK → MBT → 0
5.4.4. Wyniki obliczeń
Analizując wyniki analizy wielokryterialnej można stwierdzić, że:
Na 57 przypadki obliczeniowe najczęściej wybieraną opcją jest opcja zakładająca
budowę instalacji termicznego przekształcania odpadów – 43 razy;
Drugą co do ilości wybieraną opcja była opcja zakładająca budowę instalacji do
mechaniczno-biologicznego przekształcania odpadów – 14 razy;
Opcja zakładająca nie rozbudowywanie systemu gospodarki odpadami nie został
wybrany, jako najkorzystniejsza w ani jednym przypadku obliczeniowym.
Należy uznać, że preferowaną jest opcja zakładająca budowę instalacji termicznego
przekształcania odpadów.
239
Część II
6. Analiza wyboru lokalizacji budowy ZTPOK
Krótka charakterystyka miasta Tarnów.
Tarnów – miasto na prawach powiatu w południowej Polsce, w województwie
małopolskim, leżące nad rzeką Białą, o wielowiekowej historii sięgającej początkami czasów
piastowskich. Wraz z uzyskaniem praw miejskich w 1330 roku stał się ważnym ośrodkiem
w regionie. W obecnych granicach administracyjnych zajmuje powierzchnię 72,4 km² (58.
lokata w kraju), którą zamieszkuje 114 635 tys. mieszkańców (35. lokata w kraju). Jest
ważnym ośrodkiem turystycznym i kulturalnym województwa małopolskiego. W latach 19751998 Tarnów był stolicą województwa tarnowskiego. Położony w płd. - wsch. części kraju,
przy trasie komunikacyjnej E-40 i linii kolejowej, jest ważnym węzłem w komunikacji
drogowej i kolejowej. Jest także ważnym ośrodkiem przemysłowym i gospodarczym
z wyspecjalizowanymi zakładami chemicznymi, maszynowymi, metalowymi, budowlanymi,
szklarskimi i spożywczymi. W dzielnicy Mościce znajdują się Zakłady Azotowe, będące
jednymi z najważniejszych zakładów tego typu w Polsce. Tarnów jest także ośrodkiem
kynologii łowieckiej. W okolicach miasta co dwa lata odbywają się ogólnopolskie Field-Trialsy
im. Kazimierza Tarnowskiego. Zasadniczą osią komunikacyjną gminy Tarnów jest droga
międzynarodowa E4: Zgorzelec, Wrocław Katowice, Kraków, Tarnów, Rzeszów, Medyka
(bezpośrednio biegnie w gminie przez Zgłobice i Zbylitowską Górę), krzyżująca się drogą
krajową (Nr 73) Warszawa - Kielce - Nowy Sącz. Drugim ważnym traktem komunikacyjnym
jest droga krajowa (Nr 997) Tarnów - Krynica, przebiegająca przez Tarnowiec, Nowodworze,
Porębę Radlną, Łękawkę przez Tuchów do Krynicy. Do granicy z Ukrainą jest 180 km., ze
Słowacją 100 km., z Niemcami 500 km. Najbliższe lotniska obsługujące również loty
międzynarodowe znajdują się w odległości 80 km od Tarnowa, w Balicach k./Krakowa
i Jasionce k./Rzeszowa. Miasto Tarnów jest znaczącą jednostką administracyjną,
gospodarczą i społeczną. Od wielu lat Tarnów rozwija się intensywnie, w wyniku czego stał
się dużym w skali kraju ośrodkiem miejskim i przemysłowym.
Położenie geograficzne i morfologia.
Powiat Tarnowski leży w rejonie Zachodnich Karpat Wewnętrznych, a dokładnie na
obszarze Pogórza Ciężkowicko – Rożnowskiego i Kotliny Sandomierskiej. Takie położenie
na styku dwóch krain geograficznych stwarza dużą odmienność morfologiczną terenu
w układzie południkowym. To powoduje znaczne zróżnicowanie hydrograficzne, klimatyczne,
warunków glebowych oraz dużą rożnorodność flory i fauny. Różnica wzniesień waha się od
170 m n.p.m. w miejscowości Pałuszyce (gm. Wietrzychowice) do 534 m n.p.m. na górze
Brzanka (gm. Tuchów). Cały obszar powiatu można podzielić na równinne tereny w części
północnej i coraz silniej pofałdowane tereny, przechodzące w górzyste w części południowej.
Nizina Nadwiślańska to fragmenty dolin rzecznych Dunajca i Białej Tarnowskiej,
o wyrównanej powierzchni. Nad wschodnim brzegiem doliny Dunajca wznosi się Płaskowyż
Tarnowski, tworząc wyraźny próg morfologiczny. W dzielnicy Krzyż, gdzie zaznacza się próg
Płaskowyżu, nachylenia stoków sięgają 15 – 20 %. Centralna i wschodnia część miasta
położona jest na płaskowyżu Tarnowskim. Jest to wysoczyzna morenowa falista
o wysokościach bezwzględnych 240 – 250 m n.p.m., i niewielkich nachyleniach powierzchni
terenu – do 8%. Północne stoki Góry św. Marcina, będące elementem Prowincji Karpackiej,
stanowią niewielki fragment miasta Tarnowa. Wznoszą się one w kierunku południowym
stromym progiem o nachyleniu przekraczającym 20%, osiągając wysokość 340 m n.p.m.
Pod względem geologicznym Tarnów zlokalizowany jest w obrębie dwóch jednostek:
Zapadliska Przedkarpackiego oraz Karpat Zewnętrznych. Przeważająca część miasta
położona jest w Zapadlisku Przedkarpackim, które w trzeciorzędzie wypełnione zostało
osadami ilastymi o dużej miąższości (rzędu kilkuset metrów), a następnie przykryte cienką,
kilkumetrową warstwą utworów czwartorzędowych (wodno-lodowcowych, eolicznych
i rzecznych). Spotyka się tu gliny morenowe z głazami narzutowymi, wydmy piaszczyste,
240
żwiry teras rzecznych. Krajobraz Płaskowyżu nosi ślady dna lodowcowego. Nierówności
terenu zostały pokryte piaskami fluwioglacjalnymi, które z czasem zostały przemieszczone,
odsłaniając gliny morenowe. Południowa część miasta, obejmująca niewielki fragment
Karpat Zewnętrznych, wznosi się stromym progiem o przebiegu równoleżnikowym,
tworzącym północne zbocza Góry Św. Marcina. Ten fragment jest częścią górotworu
wypiętrzonego wraz z łukiem Karpat w wyniku alpejskich ruchów tektonicznych. Podłoże
geologiczne jest tutaj zbudowane ze skał fliszowych (serii naprzemiennych drobnoziarnistych
piaskowców, wapieni i łupków) kredowych i trzeciorzędowych. W obrębie miasta prowadzona
jest eksploatacja gazu ziemnego oraz materiałów ilastych.
Klimat.
Miasto pod względem klimatycznym znajduje się w strefie klimatu podgórskiego, co
przejawia się występowaniem stosunkowo dużej ilości opadów. Klimat miasta różni się od
klimatu okolicznych terenów. Miasto wpływa modyfikująco na stosunki klimatyczne poprzez
gęstość i charakter zabudowy oraz strukturę wykorzystywanych materiałów budowlanych.
Przejawia się to przede wszystkim w zmianie bilansu promieniowania słonecznego, bilansu
cieplnego oraz bilansu wodnego miasta. Zaczynają działać tzw. czynniki antropogeniczne
np. emisja sztucznego ciepła, emisja zanieczyszczeń powietrza. Jedną z jego
charakterystycznych cech jest występowanie tzw. miejskiej wyspy ciepła - temperatura jest tu
wyższa niż na terenie poza miejskim. Klimat miasta cechuje się również występowaniem tzw.
bryzy miejskiej – lokalnej cyrkulacji powietrza powodującej napływ chłodniejszego powietrza
do centrum miasta. Dodatkowo wysoka i gęsta zabudowa miasta wpływa na prędkość
i kierunek wiatru. Mniejsza jest również wilgotność powietrza. Rejon tarnowski należy do
najcieplejszych regionów Polski. Na analizowanym obszarze notuje się stosunkowo wysokie
temperatury roczne (+8 °C), najwy ższe w lipcu (+24 °C), a najni ższe w styczniu (-1,2°C).
Tarnów uważany jest za polski biegun ciepła. Średnia wilgotność powietrza w Tarnowie
wynosi 77%. Roczna suma opadów atmosferycznych wynosi średnio 528 mm. Wysokość
opadów waha się od 5 mm w marcu do 108 mm w lipcu. Na terenie miasta, w zależności
w zależności od sytuacji synoptycznej, wieją słabe wiatry, które osiągają prędkość średnio
2,2 m/s.
Rysunek 6.1. Róża wiatrów.
Wody powierzchniowe i podziemne.
Teren Tarnowa leży w całości w zlewni Wisły. Sieć rzeczną tworzy tu rzeka Biała
Tarnowska oraz mniejsze cieki wodne: Potok Wątok, uchodzący do Białej, Potok Klikowski,
Strusinka oraz Małochlebówka. Największe rzeki mają przebieg południkowy. Duże
znaczenie dla miasta ma także rzeka Dunajec – dopływ Wisły – która, choć nie przepływa
bezpośrednio przez miasto, to zaopatruje go w pewnej części w wodę. Powierzchniowe
241
wody stojące na trenie Tarnowa stanowią nieliczne zbiorniki naturalne, występujące przede
wszystkim w starorzeczach większych rzek oraz zbiorniki sztuczne (stawy rybne, wyrobiska
pożwirowe, glinianki). Głównym źródłem zanieczyszczeń wód powierzchniowych miasta
Tarnowa są spływy obszarowe do kolektorów wód opadowych oraz sporadyczne zrzuty
ścieków przemysłowych i komunalnych. Nie bez znaczenia pozostaje brak sieci
kanalizacyjnej w dzielnicach z zabudową jednorodzinną, gdzie stan urządzeń do
gromadzenia i oczyszczania ścieków (zbiorniki wybieralne) nie zawsze jest zgodny
z obowiązującym prawem. Do zanieczyszczeń wód powierzchniowych przyczyniają się
również „dzikie” wysypiska odpadów, lokalizowane często w rowach, potokach lub
zbiornikach wodnych. Rzeki: Dunajec, Biała Tarnowska i Wątok objęte są badaniami w
ramach monitoringu diagnostycznego i celowego. Wody podziemne w Tarnowie nie tworzą
zasobnych źródeł, gdyż budowa geologiczna nie predysponuje tych terenów do obszarów
wodonośnych. Podłoże gruntowe, zbudowane z iłów krakowieckich kilkusetmetrowej
miąższości, nie stanowi dobrego kolektora wód podziemnych. Wody podziemne mają
generalnie charakter wody zaskórnej, stagnującej na iłach krakowieckich (miocen). Zalegają
przeciętnie na głębokości ok. 3 m ppt. W dnie dolin Dunajca i Białej głębokość zwierciadła
wody gruntowej jest uzależniona od poziomu wody w rzekach. Duża miąższość żwirów,
pospółek i piasków o dobrym współczynniku filtracji, sprawia, że zasobność tego poziomu
jest znaczna. Na terenie Pogórza, w obszarze fliszowym, występują mało wydajne poziomy
wodonośne, z reguły na znacznych głębokościach. Woda w istniejących studniach,
tworzonych na poziomie wód zaskórnych, jest poddana silnej antropopresji i często nie
odpowiada wymogom sanitarnym (ze względu na zawartość manganu, żelaza, czy związków
azotu). Poza okolicami składowisk przemysłowych nie stwierdza się negatywnego wpływu
gospodarki odpadami na wody podziemne. Zgodnie z mapą jakości i zagrożenia wód
podziemnych (Atlas hydrogeologiczny Polski; PIG Warszawa 1995 r.), miasto Tarnów znajduje
się w zasięgu głównego użytkowego poziomu wodonośnego czwartorzędu - niosącego wody III
klasy czystości (woda średniej jakości, wymagająca szerokiego uzdatnienia). Ponadto
wschodnia część miasta znajduje się w zasięgu głównego użytkowego poziomu wodonośnego
trzeciorzędu – niosącego wody II klasy czystości (woda dobrej jakości, wymagająca prostego
uzdatnienia). Zgodnie z mapą waloryzacji i ochrony wód podziemnych miasto Tarnów położone
jest poza obszarami Głównych Zbiorników Wód Podziemnych. Jednakże znaczna część
miasta (głównie zachodnia) znajduje się w zasięgu regionalnej strefy najwyższej ochrony
poziomów wodonośnych - strefy alimentacyjnej dużych ujęć komunalnych.
Warunki przyrodnicze.
Roślinność naturalna miasta Tarnowa uległa wielkim zmianom, głownie za sprawą
działalności ludzkiej. Ekosystemy naturalne jak i półnaturalne na terenie Tarnowa można
podzielić na:
kompleksy leśne,
roślinność siedlisk łąkowych, w tym zespoły roślinności łąk wilgotnych,
trawiastą roślinność pastwisk,
siedliska drzewiaste i krzewiaste wzdłuż cieków wodnych,
zbliżone do naturalnych siedliska roślinności przywodnej i bagiennej,
alejowe nasadzenia przydrożne i kępy zieleni śródpolnej,
zespoły komponowanej roślinności wysokiej parków i cmentarzy,
zespoły roślinne w obrębie zabudowy i na obrzeżach terenów rolnych oraz w strefach
przydrożnych,
kępowe formacje drzewiaste i krzewiaste towarzyszące zabudowie lub stanowiące
skupienia śródpolne,
rośliny kultur rolniczych z charakterystycznym składem gatunkowym,
roślinność ruderalna, występująca w miejscach o intensywnej zabudowie.
Generalnie, najważniejsze walory przyrodniczo – krajobrazowe zgrupowane są
w zewnętrznych strefach miasta, natomiast tereny centralne mają stosunkowo niewielką ilość
zieleni wysokiej. Na terenie miasta znajdują się nieliczne obszary i obiekty prawnie
chronione. Zalicza się do nich rezerwat przyrody „Debrza”. Położony jest on w północnej
242
części miasta, przy ul. Wiśniowej. Utworzony został w 1995 r. na powierzchni 9,5 ha w celu
zachowania unikalnego wielogatunkowego drzewostanu, z bogatym runem i pomnikowymi
okazami dębów, lip i buków. Zbiorowisko roślinne Debrzy zalicza się do zespołu grądu
subkontynentalnego, wymagającego gleb żyznych i wilgotnych. Drzewostan tworzą wiekowe
lipy i dęby panujące w górnym piętrze. Ich wiek szacuje się na ok. 150 lat, a wiek
najstarszych dębów, rosnących w północno – zachodniej części rezerwatu, na 250-300 lat.
"Debrza" stanowi niewielki, odizolowany kompleks leśny, otoczony w większości polami
i zabudowaniami. Na terenie rezerwatu występują rośliny podlegające ochronie gatunkowej:
bluszcz pospolity, wawrzynek wilczełyko, kopytnik pospolity, kruszyna pospolita, konwalia
majowa, pierwiosnka wyniosła. Niewielki obszar lasu ogranicza jego faunę do małych
kręgowców i innych drobnych zwierząt. Na uwagę zasługuje bogata awifauna. Obecnie
"Debrza" stanowi własność Skarbu Państwa i jest administrowana przez PGL Lasy
Państwowe – Nadleśnictwo Gromnik. Rezerwat w związku z sąsiedztwem ze wszystkich
stron terenów zagospodarowanych (pola uprawne, zabudowania) i małej powierzchni
„Debrzy”, jest narażony na silną antropopresję. Odległość rezerwatu przyrody „Debrza” do
rozpatrywanych lokalizacji ZTPOK jest następująca: MPEC- Piaskówka ok. 2.7 km,
składowisko odpadów komunalnych przy ul. Cmentarnej ok. 2.3 km, Zakłady Mechaniczne
Tarnów przy ul. Kochanowskiego ok. 6.5 km. Do ciekawszych przyrodniczo terenów miasta,
nie objętych ochroną, należy zaliczyć: kompleks „Stawów Krzyskich” wraz z przyległymi
lasami i gruntami rolnymi, składowisko „Czajki”, dolina rzeki Białej i Dunajca, oraz lasy (Lipie,
Góra św. Marcina, Soślina), starorzecze rzeki Białej w rejonie ul. Rudy-Młyny, okolica
zbiornika Kantoria. Ogółem lasy i urządzona zieleń miejska zajmują 625 ha tj. 8,6 %
powierzchni Tarnowa, co daje 54 m2 terenów zielonych na 1 mieszkańca Tarnowa.
Urządzona zieleń miejska, osiedlowa i rekreacyjna zajmuje w Tarnowie obszar 174 ha,
stanowiąc 2,4 % powierzchni miasta. Zieleń urządzoną na terenie miasta Tarnowa stanowią
parki, zieleńce, ogrody działkowe, cmentarze, zieleń obiektów sportowych, zieleń
towarzysząca budownictwu jednorodzinnemu (ogrody przydomowe) i wielorodzinnemu
(osiedlowa), zieleń izolacyjna zakładów przemysłowych i tras komunikacyjnych oraz zieleń
przyuliczna. Najwięcej terenów zieleni jest w strefach podmiejskich natomiast znacznie mniej
jest zieleni w śródmieściu, między ciasno zabudowanymi terenami. Tereny zieleni miejskiej
zgrupowane w 4 rejonach są utrzymywane przez firmy specjalistyczne. Na terenie Tarnowa
znajduje się sześć parków gminnych ustanowionych Uchwałą Rady Miejskiej w Tarnowie.
Parki zajmują łączną powierzchnię około 937 516 m2 co stanowi 1,29 % ogólnej powierzchni
miasta. Parki zostały objęte stałą ochroną w zakresie konserwacji i pielęgnacji zieleni oraz
utrzymania czystości i porządku. Uzupełnieniem terenów zieleni na obszarze Tarnowa są
ogródki działkowe, które na terenie Tarnowa zlokalizowane w formie rozproszonej.
W Tarnowie jest 15 ogrodów działkowych, które zajmują powierzchnię około 160 ha i 4
ogrody czasowe, kilkuletnie, na terenie 16 ha.
6.1.
Warianty lokalizacyjne
Potencjalne lokalizacje ZTPOK.
Jednym z podstawowych warunków realizacji przedsięwzięcia, jakim jest budowa
instalacji do termicznego przekształcania odpadów komunalnych jest wybór odpowiedniej
lokalizacji takiej inwestycji. Wybór ten uzależniony jest w szczególności od uwarunkowań
technologicznych samej instalacji, jak również od uwarunkowań techniczno-prawnych,
ekologicznych i społeczno-politycznych.
Aby dokonać wyboru najlepszej potencjalnej lokalizacji przedmiotowej instalacji określono
tzw. warunki brzegowe, które każdy rozpatrywany teren powinien spełniać:
Nie powinien graniczyć ze zwartą zabudową mieszkaniową,
Powinien mieć wielkość, co najmniej 3,5 ha,
Kształtem zapewnić swobodne posadowienie infrastruktury budowlanej i technicznej
ZTPOK.
243
Zgodnie z powyżej przyjętymi założeniami, wyznaczonych zostało trzy potencjalne
lokalizacje. Są to następujące lokalizacje:
MPEC S.A. w Tarnowie - Piaskówka;
Zakład Składowania Odpadów Komunalnych w Tarnowie - przy ul. Cmentarnej.
Zakłady Mechaniczne “Tarnów” – przy ul. Kochanowskiego 30
Rysunek 6.2. Lokalizacje ZTPOK na planie miasta Tarnowa.
Źródło: maps.google.pl
6.2.
Opis lokalizacji.
MPEC S.A. w Tarnowie – Piaskówka.
Biorąc pod uwagę lokalizację na terenie MPEC S.A. w Tarnowie w pobliżu ciepłowni
„Piaskówka" trzeba zwrócić uwagę na fakt bliskości lokalizacji ZTPOK do budynków
mieszkalnych ok. 170 m). Bliskość może spowodować większe problemy z uzyskaniem
zgody mieszkańców na budowę instalacji w procesie konsultacji społecznych. Teren nie jest
objęty Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego. Na „Piaskówce" nie byłoby
możliwe składowanie tymczasowe odpadów komunalnych w przypadku wystąpienia awarii
lub przeglądu instalacji. Tymczasowe składowanie odpadów mogłoby się odbywać na
składowisku przy ul. Cmentarnej, jednak spowoduje to podwyższenie kosztów całego
procesu spalania poprzez dodatkowy transport, który odbywałby się przez Dzielnicę Krzyż ze
składowiska do ZTPOK. Plusem powyższej lokalizacji jest odległość od systemu
ciepłowniczego miasta Tarnowa oraz możliwość łatwego włączenia ZTPOK do całości
systemu ciepłowniczego. Podsumowując, lokalizacja na terenach MPEC S.A w Tarnowie
pod względem uzyskania zgód i uzgodnień na tego typu przedsięwzięcie jest dużo gorszym
miejscem niż składowisko odpadów komunalnych przy ul. Cmentarnej w Tarnowie. Za
lokalizacją na elektrociepłowni „Piaskówka" przemawia fakt bliskości i łatwości wpięcia nowej
instalacji w system ciepłowniczy miasta Tarnowa. Przyłącz będzie najtańszy dla tej
lokalizacji.
244
W tej lokalizacji dogodny dostęp jest do innych elementów infrastruktury czyli do wody,
energii elektrycznej, gazu. Układ komunikacyjny jest dogodny, droga nie będzie wymagała
przebudowy. W tej lokalizacji nie istnieje zagrożenie powodziowe. Odległość rozpatrywanej
lokalizacji od centrum miasta to ok. 2.5 km a do rezerwatu przyrody “Debrza” 2,7 km. W
pobliżu nie znajduje się żaden obszar Natura 2000.
Rysunek 6.3. Lokalizacja MPEC – “Piaskówka”
Składowisko odpadów komunalnych w Tarnowie przy ul. Cmentarnej.
Istniejące wysypisko usytuowane jest w północno - wschodniej części miasta
Tarnowa w pobliżu nowo planowanej drogi od skrzyżowania ulic Błonie i Jana Pawła II do
planowanej autostrady A4. Dzięki wybudowaniu tego odcinka drogi dostępność
komunikacyjna z północy, wschodu i zachodu będzie bardzo dobra, z południa dostępność
będzie tylko nieco gorsza, ze względu na konieczność przejazdu w niewielkiej odległości od
centrum miasta. Składowisko odpadów komunalnych zlokalizowane jest w odległości ok. 2,8
km od węzła sieci ciepłowniczej, gdzie możliwe będzie odprowadzenie ciepła. Drugim
ważnym zagadnieniem jest dobra dostępność komunikacyjna. Kolejnym ważnym
zagadnieniem jest własność gruntów. Obecnie składowisko jest w posiadaniu Gminy Miasta
Tarnowa, co nie rodzi żadnych problemów własnościowych, a wielkość i przeznaczenie
dostępnych terenów pod budowę jest również odpowiednia. Teren nie jest objęty
Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego. Szacowany niezbędny obszar to
ok. 3-4 ha. Czwartym ważnym czynnikiem jest możliwość przejściowego składowania
odpadów na czas remontów i konserwacji instalacji. Czynne wysypisko pozwoli, bez
dodatkowych kosztów, magazynować może odpady do późniejszego spalenia i umożliwi
składowanie pozostałości po spaleniu na miejscu. W razie zakłóceń w dostawie odpadów na
bieżąco możliwe będzie spalanie odpadów już zeskładowanych. Ważnym zagadnieniem jest
odległość ZTPOK od najbliższych istniejących gospodarstw domowych. Odległość wysypiska
od najbliższych domów przy ulicy Chełmońskiego to 1600 m, a od planowanej inwestycji ok.
700-800 m, dodatkowo przedzielona planowaną drogą. W najbliższym otoczeniu inwestycji
znajdują się nieużytki, licznie występują nielegalne wysypiska śmieci. Przed ww.
zabudowaniami znajdują się nieliczne uprawy rolne – kierunek na zachód. W kierunku
245
południowym w odległości około 700 m znajduje się Lasek Lipie. W kierunku na wschód
rozciągają się uprawy rolne. W kierunku na północ mamy do czynienia z nieużytkami
uprawami rolnymi i drogami polnymi. Przy ulicy cmentarnej jest jedna hala w odległości ok.
30 m znajduje się Przedsiębiorstwo Usługowo – Handlowe Topicar s.c.. Odległość
proponowanej lokalizacji od centrum miasta to ok. 3.7 km. W tej lokalizacji dogodny dostęp
jest dogodny do innych elementów infrastruktury czyli do wody, energii elektrycznej, gazu.
Układ komunikacyjny jest dogodny, droga nie będzie wymagała przebudowy. W tej lokalizacji
nie istnieje zagrożenie powodziowe. Teren jest własnością miasta Tarnów. Przyłącz cieplny
będzie stosunkowo drogi. Odległość do rezerwatu przyrody „Debrza” to ok. 2.3 km W pobliżu
nie znajduje się żaden obszar Natura 2000.
Rysunek 6.4. Lokalizacja ZSOK w Tarnowie.
Rysunek 6.5. Planowany układ komunikacyjny wokół ZTPOK.
246
Rysunek 6.6. Planowane miejsce budowy spalarni w raz ze wstępną drogą sieci
ciepłowniczych włączonych w sieć ciepłowniczą miasta Tarnowa.
Rysunek 6.7. Planowana lokalizacja spalarni przy ZSOK.
247
Zakłady Mechaniczne “Tarnów” – przy ul. Kochanowskiego 30
Zakłady Mechaniczne „Tarnów” znajdują się w bardzo niewielkiej odległości od
budynków mieszkalnych ok. 100 m. Przedsiębiorstwo jest podłączone do miejskiej sieci
ciepłowniczej, energetycznej i wodociągowej. Od strony południowej przebiega trasa
kolejowa Kraków – Tarnów, od strony zachodniej trasa Tarnów – Szczucin. Po stronie
zachodniej znajduje się rzeka „Biała” a po stronie północnej graniczy z budynkami
mieszkalnymi. W tej lokalizacji istnieje zagrożenie powodziowe. Rozpatrywany teren nie jest
objęty Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego. Odległość do centrum
miasta to ok. 2,2 km. Układ komunikacyjny jest nie jest dogodny, gdyż prowadzi ulicami
wąskimi i ruchliwymi. Wykonanie przyłącza ciepłowniczego będzie kosztowne ze względu na
konieczność wymiany dużej ilości rur ciepłowniczych, gdyż w tej części miasta ich średnica
jest zbyt mała. Odległość do jedynego rezerwatu przyrody „Debrza” to ok. 6.5 km. W pobliżu
nie znajduje się żaden obszar Natura 2000.
Rysunek 6.8. Lokalizacja Zakładów Mechanicznych
Tabela 6.1. Odległości parków i lasów od rozpatrywanych lokalizacji
Park
Park
Park
Planty im.
Lasek
Strzelecki
Piaskówka Sanguszków J.Jakubowskiego
Lipie
Lokalizacja
km
km
km
km
km
Piaskówka
1,7
0,36
3,8
3,2
3,0
ZSOK
3,5
3,0
4,2
4,8
0,7
Zakł. Mech.
2,5
3,2
3,2
1,3
5,8
248
Tabela 6.2. Odległości zabytków od rozpatrywanych lokalizacji
Układ
Zespół
Dworcowy
Skwer z
urbanistyczny
urbanistyczny
zespół
kamieniem
miasta Tarnowa
osiedla
urbanistyczn
węgielnym
(stary nr rej.AKzakładów
y
osiedla "Nasz
11/Ta/50/Kr/34 z
azotowych w
(A-80 z
Dom"
Lokalizacja
24.09.1934 oraz
Tarnowie –
01.12.1975)
("Za Torem") z
A-86 z
Mościcach
1934r.
12.04.1976)
(A-208 z
(A-411 z
17.12.1979)
02.08.1998)
km
km
km
km
Piaskówka
2,0
4,5
3,4
5,5
ZSOK
3,0
7,0
5,0
7,8
Zakł. Mech.
1,6
2,0
1,5
2,6
Tabela 6.3. Odległości zabytków archeologicznych od rozpatrywanych lokalizacji
Grodzisko
Osada
średniowieczne
wielokulturowa
(A-239 (Tar))
Lokalizacja (A-1248 z 1970 i
292/86 (Tar))
km
km
Piaskówka
5,7
5,2
ZSOK
6,0
5,8
Zakł. Mech.
4,6
4,1
249
6.3.
Analiza lokalizacji ZTPOK - metody.
Wybór optymalnej lokalizacji określono wykorzystując 3 metody analiz zazwyczaj
stosowanych w tego rodzaju przypadkach:
- analizę punktową (ekspercką),
- analizę SWOT,
- analizę wielokryterialną.
6.3.1.
Analiza punktowa (ekspercka) potencjalnych lokalizacji ZTPOK.
Dla przedstawienia analizy punktowej rozpatrywanych lokalizacji ZTPOK przyjęto
identyczne kryteria dla każdej potencjalnej lokalizacji, które uwzględniają wszystkie ww.
uwarunkowania. Kryteria wybrano tak, aby w sposób kompleksowy przedstawiały ocenę
analizowanego zagadnienia i możliwie jak najwięcej ograniczyły subiektywizm.
Kryteria przyjęte do analizy:
prawne,
techniczne
ekologiczne,
ekonomiczne,
Poniżej przedstawiono zestawienie wybranych kryteriów wraz z poszczególnymi
wskaźnikami odpowiedniego kryterium, które służyć mają ocenie punktowej.
Tabela 6.4. Zestawienie poszczególnych kryteriów wraz z wskaźnikami.
Kryterium
Prawne
Przyjęte wskaźniki do oceny
- aktualne użytkowanie terenu, stan prawny działki
- zgodność z dokumentami planistycznymi
miasta
- wielkość działki
- infrastruktura techniczna działki (dostępność mediów - woda, energia
elektryczna, gaz i kanalizacja)
- odległość do najbliższego węzła ciepłowniczego i odpowiednio do stacji
Trafo (możliwość sprzedaży wyprodukowanego ciepła i energii elektrycznej)
- dostępność terenu, drogi dojazdowe
- możliwość tymczasowego magazynowania odpadów po procesowych
(odpady inne niż niebezpieczne – żużle)
Techniczne
- możliwość rozlokowania infrastruktury budowlanej i technicznej instalacji
na terenie działki budowli
- uwarunkowania geologiczne
- uwarunkowania hydrogeologiczne
- odległość od cieków wodnych
- przystosowanie terenu do nowych potrzeb (adaptacja istniejącej
zabudowy, rozbiórka, niwelacja terenu)
- rozwiązania komunikacyjne w pobliżu lokalizacji
- odległość dowozu odpadów z terenu planowanego
Ekologiczne
- ocena stanu środowiska; powietrze, powierzchnia ziemi, wody, hałas
- występowanie obszarów ochrony przyrody
i ochrony gatunkowej
- występowanie obszarów i obiektów objętych ochroną archeologiczną
i konserwatorską
Ekonomiczne
- brak konieczności uwzględnienia nakładów na budowę brakującej
infrastruktury technicznej i komunikacyjnej
250
- brak kosztów przystosowania systemu ciepłowniczego do współpracy z
nowym źródłem
- brak kosztów przystosowania terenu inwestycyjnego (niwelacja, adaptacja
lub rozbiórka budynków)
Społeczno - polityczne
- bliskość zabudowy mieszkaniowej
- potencjalna akceptacja społeczna
- możliwość wystąpienie konfliktu społecznego
Opis kryteriów wraz z uwarunkowaniami.
Kryteria Prawne.
Kryteria techniczno – prawne mają za zadanie ocenić możliwość lokalizacji inwestycji
badając aspekt prawny i techniczny terenu, pozwalający na umiejscowienie zakładu ZTPOK.
W tym miejscu zawarte są kryteria, które mają za zadanie sprawdzić zgodność potencjalnej
lokalizacji z ustaleniami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub innych
dokumentów planistycznych. Oprócz warunków prawnych, uwzględniono również ocenę
wielkości terenu pod względem możliwości lokalizacji Zakładu Termicznego Przekształcania
Odpadów Komunalnych wraz z obiektami towarzyszącymi. Ocenie poddano również
możliwości istniejącej infrastruktury (doprowadzenie mediów) lub konieczność jej budowy
i możliwości jej doprowadzenia. Przeanalizowano również możliwość odprowadzenia
wytworzonego ciepła do miejskiej sieci ciepłowniczej i możliwość sprzedaży czy
zainteresowanie kupnem.
Kryteria Techniczne.
Uwarunkowania wchodzące w skład tych kryteriów sprawdzają możliwość lokowania
inwestycji pod względem, warunków geologicznych i hydrogeologicznych. Wskaźniki te
pozwalają na określenie zasadności lokowania ZTPOK na zaproponowanych terenach pod
względem możliwości posadowienia obiektów. Wskaźniki komunikacyjne i logistyczne
wskazują ocenę rozwiązań komunikacyjnych pozwalających na swobodny dowóz odpadów.
Sprawdzają różne możliwości rozwiązań transportowych i komunikacyjnych dla danej
lokalizacji, tak aby wpływ dowozu odpadów do ich termicznego przekształcania był jak
najmniej uciążliwy dla człowieka i środowiska.
Kryteria Ekologiczne.
Ten rodzaj wskaźników ma za zadanie określić stan obecny, jakości środowiska dla
potencjalnej lokalizacji i scharakteryzować jego uwarunkowania środowiskowe. Kryteria te
służą jako wstępna ocena możliwego wpływu inwestycji na rozpatrywany teren. Zarówno
mają one pokazać zagrożenia jak i również szanse poprawy warunków środowiskowych po
realizacji inwestycji dla rozpatrywanych lokalizacji.
Kryteria Społeczno – polityczne.
Pokazują wstępną ocenę akceptacji społecznej dla potencjalnej lokalizacji ZTPOK.
Oceniają przychylność lokalnej społeczności dla planowanej inwestycji. Uwzględniają
odległość terenów inwestycyjnych od zabudowy mieszkalnej.
Kryteria Ekonomiczne.
Dla zobrazowania kryterium ekonomicznego przyjęto dwa wskaźniki:
- brak konieczności uwzględnienia nakładów na budowę brakującej infrastruktury technicznej
i komunikacyjnej, przystosowania terenu inwestycyjnego do nowych potrzeb;
- brak kosztów przystosowania systemu ciepłowniczego do współpracy z nowym źródłem;
Nie przyjmowano do kryteriów ekonomicznych kosztów budowy ZTPOK, ponieważ cała
instalacja dla rozpatrywanych lokalizacji będzie posiadała ten sam koszt.
251
Przyjęta ocena:
Do oceny poszczególnych lokalizacji przyjęto ww. kryteria, dla których rozpatrzono
wszystkie możliwe uwarunkowaniu, które mogłyby wpłynąć na wybór optymalnej lokalizacji.
Każde z kryteriów było oceniane na podstawie przyjętych wskaźników (uwarunkowań)
według oceny eksperckiej od 0 do 3 punktów.
Jako;
0 - przyjęto ocenę - niedostateczną,
1 – ocenę dostateczną,
2 – ocenę dobrą,
3 – ocenę bardzo dobrą
Tabela 6.5. Ocena punktowa potencjalnych lokalizacji ZTPOK
Lokalizacja
Uwarunkowania
ogólne
1. Technicznoprawne
1.1-1.7 ocena
2. Terenowe
1. MPEC
Piaskówka
2. ZSOK
Tarnów
3. Zakłady
mechaniczne
„Tarnów”
1.1.Aktualne użytkowanie
terenu, stan prawny działki
2
3
2
1.2. Zgodność z dokumentami
planistycznymi miasta
0
2
0
1.3. Wielkość działki
(swobodne posadowienie
infrastruktury budowlanej i
technicznej)
2
3
2
1.4. Infrastruktura techniczna
działki (dostępność mediów –
woda, energia elektryczna, gaz
i kanalizacja)
3
3
3
3
1
2
2
3
1
0
3
0
12
18
10
2
2
1
2.2. Uwarunkowania
geologiczne
2
3
2
2.3. Uwarunkowania
hydrogeologiczne
2
3
2
2.4 Odległość od cieków
wodnych
3
2
0
Uwarunkowania
szczegółowe
(kryterium)
1.5. Odległość do najbliższego
węzła ciepłowniczego
i odpowiednio do stacji Trafo
(możliwość sprzedaży
wyprodukowanego ciepła
i energii elektrycznej
1.6. Dostępność terenu, drogi
dojazdowe
1.7. Możliwość tymczasowego
magazynowania odpadów po
procesowych (odpady inne niż
niebezpieczne – żużle)
Razem
2.1. Możliwość rozlokowania
tech. na terenie działki
252
2.1.-2.5 ocena
3. Ekologiczne
3.1-3.3 Ocena
4. Komunikacyjne
i logistyczne
4.1-4.2. Ocena
5. Społeczne
5.1 – 5.3 Ocena
6. Ekonomiczne
2.5 Przystosowanie terenu do
nowych potrzeb (adaptacja
istniejącej zabudowy,
rozbiórka, niwelacja terenu)
Razem
3.1. Ocena stanu środowiska;
powietrze, powierzchnia ziemi,
wody, hałas
3.2.Występowanie obszarów
ochrony przyrody i ochrony
gatunkowej
2
3
1
11
13
6
1
2
0
3
3
2
3.3.Występowanie obszarów i
obiektów objętych ochrona
archeologiczną i
konserwatorską
Razem
4.1. Rozwiązania
komunikacyjne
w pobliżu lokalizacji
2
3
1
6
8
3
2
3
2
4.2. Możliwość dowozu
odpadów z terenu Małopolski
Wschodniej
2
3
1
4
6
3
1
3
0
1
3
0
0
1
1
2
7
1
3
3
2
3
1
2
2
3
0
8
7
4
43
59
27
Razem
5.1. Bliskość zwartej zabudowy
mieszkaniowej
5.2. Potencjalna akceptacja
społeczna
5.3. Możliwość wystąpienie
konfliktu społecznego
Razem
6.1. Brak konieczności
uwzględnienia nakładów na
budowę brakującej
infrastruktury technicznej i
komunikacyjnej
6.2. Brak kosztów
przystosowania systemu
ciepłowniczego do współpracy
z nowym źródłem
6.3 Brak kosztów
przystosowania terenu
inwestycyjnego (niwelacja,
adaptacja lub rozbiórka
budynków)
Razem
6.1 – 6.3 Ocena
Sumaryczna
ocena punktowa
Ogółem
253
Tabela 6.6. Zestawienie ocen punktowych
liczba ocen w poszczególnych przedziałach
L.
Ogólna
b.dobra dobra dostateczna niedostateczna
Lokalizacja
p.
punktacja
z warunkami
(3)
(2)
(1)
(0)
1. MPEC - Piaskówka
43
6
11
3
2
2
ZSOK ul.Cmentarna
59
16
4
3
0
3. Z.Mechaniczne
27
1
9
6
7
Przedstawiona w powyższej tabeli ocena punktowa uzyskana dla poszczególnych
rozpatrywanych lokalizacji przedstawia się, w kolejności uzyskanych punktów, następująco:
1. Lokalizacja nr 2. ZSOK w Tarnowie (59 punktów) z liczbą ocen bardzo dobrych (16)
i dobrych (4)
2. Lokalizacja nr 1. MPEC w Tarnowie (43 punktów) z liczbą ocen bardzo dobrych (6)
i dobrych (4)
3. Lokalizacja nr 3. Zakłady Mechaniczne „Tarnów” (27 punktów) z liczbą ocen bardzo
dobrych (1) i dobrych (9)
6.3.2. Opisowa analiza SWOT dla rozpatrywanych lokalizacji ZTPOK.
Analiza SWOT funkcjonuje głównie w zarządzaniu przedsiębiorstwami, ale może być
wykorzystana, jako narzędzie pomocnicze przy porównawczej ocenie rozwiązania
planistycznego, w tym przypadku lokalizacji instalacji termicznego przekształcania odpadów
komunalnych dla Tarnowa i okolicznych gmin. Analiza SWOT polega na posegregowaniu
posiadanych informacji dla każdej z analizowanych lokalizacji, ocenie i określeniu
w obszarze czterech grup czynników strategicznych.
Dla każdej z poddanych ocen lokalizacji sprecyzowano:
Mocne strony (Strengths) S : czynniki wewnętrzne: wszystkie fakty,
okoliczności, które stanowią atut, przewagę, zaletę realizacji zakładu w
analizowanej lokalizacji.
Słabe strony (Weaknesses) W: czynniki wewnętrzne: okoliczności, które
aktualnie stanowią słabość, wadę, barierę dla realizacji w opisywanej
lokalizacji.
Szanse (Opportunities) O: czynniki zewnętrzne: pozytywne: zjawiska i
tendencje, które odpowiednio wykorzystane przy realizacji inwestycji staną się
impulsem dla rozwoju miasta , w szczególności dzielnicy, na której znajduje
się lokalizacja.
Zagrożenia (Treats) T: czynniki zewnętrzne: negatywne natury społecznej,
ekologicznej lub technicznej, które mogą utrudnić, opóźnić a nawet
uniemożliwić realizację inwestycji w danej lokalizacji.
254
6.3.2.1.
Lokalizacja ZTPOK – MPEC S.A. w Tarnowie – Piaskówka.
Tabela 6.7. Opisowa analiza SWOT dla lokalizacji - MPEC S.A. w Tarnowie Piaskówka
Mocne strony lokalizacji
Słabe strony lokalizacji
- część terenu inwestycyjnego jest własnością
gminy Tarnów,
- swobodna lokalizacja ZTPOK,
- możliwość rozbudowy instalacji,
- obecnie teren inwestycyjny nie jest
zagospodarowany,
- zgodność z planami strategicznymi miasta
Tarnowa,
- blisko terenu inwestycyjnego znajduje się
stacja trafo – możliwość wpięcia w sieć
energetyczną,
- brak obszarów cennych przyrodniczo i objętych
ochroną przyrodniczą,
- domy mieszkalne w bezpośrednim
sąsiedztwie,
- zwiększone koszty transportu odpadów
do ZTPOK, aby uniknąć przejazdu przez
centrum miasta
- możliwe wystąpienie problemów w
uzyskaniu zgody mieszkańców Tarnowa
na budowę ZTPOK, ale dotyczy to
każdego wariantu rozwiązań
- problemy wynikające z konsultacji
społecznych wraz z uczestnictwem
organizacji ekologicznych, ale dotyczy to
Szanse
Zagrożenia
- zapewnienie odpowiedniego rozkładu ciepła
i energii dla miasta,
- możliwość zarówno wyprowadzenia ciepła w
sieć ciepłowniczą gminy Tarnów,
- możliwość wystąpienia braku akceptacji
społecznej mieszkańców
6.3.2.2.
Lokalizacja ZTPOK – ZSOK w Tarnowie.
Tabela 6.8. Opisowa analiza SWOT dla lokalizacji ZTPOK – ZSOK w Tarnowie
- działka, na której planowana jest budowa
ZTPOK, jest własnością miasta Tarnowa
- lokalizacja ZSOK w Tarnowie jest optymalna ze
względów logistyki transportu odpadów do
instalacji jak i oddziaływania na mieszkańców
pobliskich zabudowań
- kompleksowe rozwiązanie problemu gospodarki
odpadami w jednym miejscu czyli składowisko i
ZTPOK z naciskiem na zmniejszenie składowania
- możliwość wykorzystania infrastruktury do
odbioru energii cieplnej i elektrycznej
- rozwiązanie problemu spalania i utylizacji
osadów ściekowych pochodzących z „ZZO
Tarnów”
- duża odległość od zabudowań
- tymczasowe składowanie odpadów
- potencjalna akceptacja społeczna lokalizacji
Szanse
- zorganizowanie dużego ośrodka gospodarki
odpadami komunalnymi w jednym miejscu
(składowisko + ZTPOK)
Zagrożenia
- duże koszty podłączenia do sieci
ciepłowniczej,
- możliwy brak akceptacji społecznej dla
255
- możliwość wyprowadzenia ciepła do sieci
ciepłowniczej gminy Tarnów
rozpatrywanej lokalizacji,
6.3.2.3.
Lokalizacja ZTPOK – Zakłady Mechaniczne „Tarnów”.
Tabela 6.9. Opisowa analiza SWOT dla lokalizacji – Zakłady Mechaniczne
„Tarnów”
- bliskość infrastruktury i sieci ciepłowniczej,
- pełna zewnętrzna infrastruktura techniczna
lokalizacji (dostępność mediów),
- istniejące wyprowadzenie mocy elektrycznej
Szanse
- zagospodarowanie na nowo byłego terenu
przemysłowego
- utrudniony dojazd do terenu
inwestycyjnego
- złe rozwiązanie ze względu na układ
dróg i rozwiązań komunikacyjnych
- dowóz odpadów do ZTPOK głównie
poprzez centrum
Zagrożenia
- możliwość wystąpienia braku akceptacji
społecznej dla omawianej lokalizacji,
Celem opracowania jest wybór optymalnej lokalizacji Zakładu Termicznego Przekształcania
Odpadów Komunalnych (ZTPOK) dla Tarnowa i okolicznych gmin, jako istotnego elementu
systemu prawidłowej gospodarki odpadami komunalnymi.
Jednym z podstawowych warunków realizacji przedsięwzięcia, jakim jest budowa instalacji
do termicznego przekształcania odpadów komunalnych jest wybór odpowiedniej lokalizacji
takiej inwestycji. Według powyższej analizy, najrozsądniejszą lokalizacją jest teren przy
Zakładzie Składowania Odpadów Komunalnych w Tarnowie, przy ul. Cmentarnej.
256
6.3.3. Analiza wielokryterialna analizowanych lokalizacji ZTPOK.
Budowa struktury systemu gospodarki odpadami jest zadaniem trudnym i złożonym,
a dodatkowo znalezienie lokalizacji elementów tego systemu rodzi wiele problemów
technicznych, ekonomicznych, a przede wszystkim społecznych. Znalezienie lokalizacji tego
typu obiektów jest trudnym i długotrwałym procesem, którego efektem jest często decyzja
stanowiąca rozwiązanie kompromisowe. Zawsze w takiej sytuacji pozostaje wiele
wątpliwości i pytań, zwłaszcza w najbliższym otoczeniu planowanej lokalizacji. Dlatego też
znalezienie rozwiązania takiego zadania decyzyjnego powierza się matematycznym
analizom, które w sposób obiektywny wskazują najkorzystniejszą lokalizację. Taką właśnie
analizą jest analiza wielokryterialna, czyli matematyczny wybór rozwiązania
najkorzystniejszego, z uwzględnieniem wszystkich uwarunkowań, przy pełnym opisie
analizowanych wariantów lokalizacyjnych. Istotne z punktu widzenia analizy jest właściwe
dobranie kryteriów oceniających, ponieważ tylko wówczas możliwe jest prawidłowe
przeprowadzenie opisu zadania wielokryterialnego. Dodatkowo kryteria powinny być
wartościami mierzalnymi. Niejednokrotnie jest to niemożliwe ze względu na dostępny zakres
informacji. Zdarza się, że w pełnym opisie systemu znajdują się kryteria, które można opisać
wyłącznie werbalnie.
Wartości miar kryterium muszą być następnie sprowadzone do porównywalnych jednostek,
a czasem poddane dodatkowej ocenie przy użyciu wag przypisujących im odpowiednie
rangi. Dzięki takiemu postępowaniu możliwe jest dokonanie oceny, porównanie i wybór
najlepszej lokalizacji.
Zespół odpowiednio dobranych wskaźników oceniających (kryteriów) stanowi bazę do
wielokryterialnego wyboru i oceny lokalizacji obiektów systemu gospodarki odpadami
w regionie.
Do analizy przyjęto trzy potencjalne lokalizacje zakładu termicznego przekształcania
odpadów dla Tarnowa i okolicznych gmin. Zostały one opisane i scharakteryzowane w skali
punktowej, aby znormalizować i wprowadzić możliwie jednorodny opis poszczególnych
kryteriów oceniających. W przeprowadzonej analizie SWOT opisano je i oszacowano ich
wartość w taki sposób, aby możliwe było dokonanie oceny i porównanie ich między sobą.
Takie porównanie punktowo wycenionych kryteriów nie daje jednak jednoznacznej
odpowiedzi, na pytanie, która z lokalizacji jest najkorzystniejsza. Próbę rozwiązania tego
zadania podjęto stosując analizę wielokryterialną, metodę programowania kompromisowego.
W niniejszym opracowaniu przedstawiono taką analizę, przyjmując na tym etapie,
odpowiednio wyznaczone kryteria oceniające na podstawie kryteriów z analizy eksperckiej.
6.3.3.1.
Przyjęte kryteriów do analizy
Charakterystyka poszczególnych lokalizacji z próbą wartościowania przyjętych i
opisywanych wskaźników oceniających (w skali 0-3; gdzie 0 – ocena najgorsza, a 3 – ocena
najlepsza dla proponowanego rozwiązania) została przedstawiona w tabeli 6.2 niniejszego
opracowania i była brana także pod uwagę przy określaniu kryteriów i ich wag w analizie
wielokryterialnej.
Przyjęte kryteria oceniające lokalizację, zostały więc, zgodnie z analizą punktową ujęte w sześć
różnych grup, prezentujących różne aspekty poszczególnych lokalizacji:
• techniczno – prawne,
• terenowe,
• ekologiczne,
• komunikacyjno – logistyczne,
• społeczne
• ekonomiczne.
257
Taki podział na grupy ułatwi obliczenia i przyjmowanie hierarchii ważności poszczególnych
kryteriów w grupach, a nie szacowanie wag każdego z nich osobno. W poszczególnych
grupach zebrane są kryteria, które realizować będą podobne, zbieżne cele, dlatego można
im nadać te same wagi.
W szacowaniu kryteriów ekonomicznych założono, że w każdej z proponowanych lokalizacji,
w przypadku jej wybrania funkcjonować będzie ta sama technologia termicznego
przekształcania odpadów, dlatego też nakłady na technologię w każdej z lokalizacji będą
takie same. Pod względem ekonomicznym, lokalizacje między sobą różnić nakłady na
ewentualną rozbudowę infrastruktury koniecznej do obsługi zakładu termicznego
przekształcania oraz przystosowanie istniejącego systemu ciepłowniczego do nowego źródła
ciepła.
Wartości kryteriów przyjęte do analizy zamieszczono w tabeli poniżej
Tabela 6.10. Przyjęte kryteria i ich wartości dla poszczególnych lokalizacji ZTPOK
dla Tarnowa i okolicznych gmin.
Grupa
kryteriów
Kryteria Technicznoprawne
Nazwa kryterium
Nr kryt.
Lokalizacja
1.
2.
3.
Aktualne użytkowanie terenu,
stan prawny działki
k 1.1
2
3
2
Zgodność z dokumentami
planistycznymi miasta
k 1.2
0
2
0
Wielkość działki (swobodne
posadowienie infrastruktury
budowlanej i technicznej)
k 1.3
2
3
2
Infrastruktura techniczna działki
(dostępność mediów – woda,
energia elektryczna, gaz i
kanalizacja)
k 1.4
3
3
3
Odległość do najbliższego węzła
ciepłowniczego i odpowiednio
do stacji trafo (możliwość
sprzedaży wyprodukowanego
ciepła i energii elektrycznej)
k 1.5
3
1
2
Dostępność terenu, drogi
dojazdowe
k 1.6
2
3
1
Możliwość tymczasowego
magazynowania odpadów
poprocesowych (odpady inne
niż niebezpieczne – żużle)
k 1.7
0
3
0
Możliwość rozlokowania
technicznej na terenie działki
k 2.1
2
2
1
Uwarunkowania geologiczne
k 2.2
2
3
2
Uwarunkowania
hydrogeologiczne
k 2.3
2
3
2
Kryteria Terenowe
258
Odległość od cieków wodnych
Komunikacyjne i
logistyczne
Kryteria ekologiczne
Kryteria społeczne
Kryteria ekonomiczne
k 2.4
3
2
0
k 2.5
2
3
1
K 2.6
3
3
2
Możliwość dowozu odpadów z
terenu
K 2.7
2
2
1
Ocena stanu środowiska:
powietrze, powierzchnia ziemi,
wody, hałas
k 3.1
1
2
0
Występowanie obszarów
ochrony przyrody i ochrony
gatunkowej
k 3.2
3
3
2
Występowanie obszarów i
obiektów objętych ochroną
archeologiczną i konserwatorską
k 3.3
2
3
1
Bliskość zabudowy
mieszkaniowej
k 5.1
1
3
0
Potencjalna akceptacja
społeczna
k 5.2
1
3
0
Możliwość wystąpienie konfliktu
społecznego
k 5.3
0
1
1
Brak konieczności
uwzględnienia nakładów na
budowę brakującej infrastruktury
technicznej i komunikacyjnej
k 6.1
3
3
2
Brak kosztów przystosowania
systemu ciepłowniczego do
współpracy z nowym źródłem
k 6.2
3
1
2
Brak kosztów przystosowania
terenu inwestycyjnego
(niwelacja, adaptacja lub
rozbiórka budynków)
k 6.3
2
3
0
Przystosowanie terenu do
nowych potrzeb (adaptacja
istniejącej zabudowy, rozbiórka,
niwelacja terenu)
Rozwiązania komunikacyjne w
pobliżu lokalizacji
259
6.3.3.2.
Analiza wielokryterialna lokalizacji zakładu termicznego
przekształcania odpadów.
Do obliczeń zastosowano metodę analizy wielokryterialnej (programowania
kompromisowego), w założeniach której strategie porządkuje się w zależności od ich
odległości od tzw. punktu utopijnego. Jest to hipotetycznie założona strategia wg której
wszystkie kryteria osiągają wartości najkorzystniejsze. Ogólnie mówiąc jest to taki stan w
której wszystkie wartości punktowe osiągają najwyższe z możliwych wartości, co oznacza
fakt, że dana lokalizacja jest idealna z punktu widzenia wyboru pod daną
inwestycję/działalność (sytuacja utopijna). W kolejnym kroku w analizie przyjęte wartości
punktowe zostają zestandaryzowane, przy założeniu konkretnego (odpowiedniego dla
dokonywanej analizy) odchylenia standardowego. Następnie mierzone są odległości
pomiędzy uzyskanymi wynikami a wartością punktu idealnego. Metoda daje możliwość
dodatkowego ważenia kryteriów poprzez zastosowanie we wzorze wykładnika potęgowego
α. Wykonując obliczenia każda wartość odchylenia podnoszona jest do potęgi o wykładniku
α. Wykładnik ten pozwala na dodatkowe zważenie każdej odchyłki od punktu idealnego,
proporcjonalnie do ich wielkości. Im wartość α jest większa tym większego znaczenia
nabierają duże odchylenia strategii od punktu idealnego. Poszczególne przypadki
obliczeniowe uwzględniające różne wartości współczynnika α są zawarte w trzech różnych
kolumnach w tabeli poniżej. Dodatkowo zakłada się różne wartości dla ważności
poszczególnych kryteriów. W ten sposób w zależności od przyjętych założeń bada się jak
poszczególne kryteria wpływają na odległość danego scenariusza od scenariusza idealnego.
W tabeli poniżej w kolumnie pierwszej umieszczono również opisaną wcześniej hierarchię
ważności kryteriów, przyjętą tu przez autorów opracowania.
6.3.3.3.
Hierarchia ważności kryteriów.
Podczas gdy lokalizacja jest ostatecznie opisana poprzez wycenę i określenie
wartości poszczególnych kryteriów, może powstać pytanie, czy wszystkie kryteria są
jednakowo ważne i które są najistotniejsze z punkt widzenia decydenta. Inna będzie
hierarchii określana przez przyrodników, inna przez ekonomistów, a jeszcze inna przez
mieszkańców dzielnicy, gdzie zlokalizowany będzie zakład termicznego przekształcania
odpadów. Różne hierarchie ważności kryteriów wynikają z różnych preferencji
zainteresowanych. Prawidłowo przebiegający proces decyzyjny uwzględnia interesy
wszystkich grup zainteresowanych formą przedsięwzięcia. Należy więc dążyć do
wypracowania w miarę możliwości jednolitych preferencji, tak aby usatysfakcjonowani byli
wszyscy zainteresowani. Istotne byłoby, więc przeprowadzenie konsultacji, które pozwolą
poznać preferencje grup społecznych i wypracować kompromisowe rozwiązanie.
Hierarchia ważności kryteriów odzwierciedlana jest za pomocą współczynników wagowych.
W niniejszym opracowaniu współczynniki wagowe dla poszczególnych kryteriów zostały
przyjęte przez autorów opracowania. Przyjęte proponowane wartości wag kryteriów są
przedstawione w tabeli wraz z ostatecznymi wynikami obliczeń. Przyjęcie dużego zakresu
wartości wag pozwoliło na uwzględnienie preferencji różnych grup społecznych i analizę
wrażliwości otrzymanego wyniku na uzyskanie ostatecznego rozwiązania zadania
decyzyjnego.
260
Hierarchia
ważności
poszczególnych
grup kryteriów
Tabela 6.11. Wyniki analizy wielokryterialnej wyboru lokalizacji Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów.
Uszeregowanie strategii
α=1
α=2
α=5
1:1:1:1:1:5
ZSOK Tarnów→MPEC Piaskówka→ZM
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
MPEC Piaskówka→ZSOK Tarnów→ZM
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
1:1:2:1:2:1
1:1:5:1:5:1
Tarnów
Tarnów
Tarnów
1:1:1:1:1:1
2:1:1:1:1:1
5:1:1:1:1:1
1:2:1:1:1:1
1:5:1:1:1:1
1:1:2:1:1:1
1:1:5:1:1:1
1:1:1:2:1:1
1:1:1:5:1:1
1:1:1:1:2:1
1:1:1:1:5:1
1:1:1:1:1:2
261
2:2:1:2:1:1
5:5:1:5:1:1
2:2:1:2:1:2
5:5:1:5:1:5
1:1:2:1:2:2
1:1:5:1:5:5
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
Tarnów
262
6.3.3.4.
Wyniki obliczeń.
Przedstawione w tabeli wyniki obliczeń pokazują uszeregowanie strategii
lokalizacyjnych od najbardziej korzystnych do najbardziej niekorzystnych w zależności
od przyjętych wag dla grup kryteriów,
Wykonano 63 przypadki obliczeniowe (zamieszczone w tabeli) zakładając różne
hierarchie ważności poszczególnych grup kryteriów, ale dla potrzeb interpretacji
wyników wygodniej będzie podzielić je na dwie grupy: I – dla α = 1 i α = 2 oraz II - dla α
=5
W I grupie na 42 rozpatrzone przypadki obliczeniowe jako najkorzystniejszy wariant
lokalizacyjny wybrano ZSOK Tarnów (40 przypadków).
W II grupie (dla α = 5) na 21 przypadków obliczeniowych jako najkorzystniejszy wariant
lokalizacyjny wybrano ZSOK Tarnów (20 przypadków).
Najmniej korzystne lokalizacje w obydwu grupach to: ZM Tarnów.
7. Podsumowanie.
Celem opracowania jest wybór optymalnej lokalizacji Zakładu Termicznego
Przekształcania Odpadów Komunalnych (ZTPOK), jako istotnego elementu systemu
prawidłowej gospodarki odpadami komunalnymi. Jednym z podstawowych warunków
realizacji przedsięwzięcia jakim jest budowa instalacji do termicznego przekształcania
odpadów komunalnych jest wybór odpowiedniej lokalizacji takiej inwestycji. Wybór ten
uzależniony jest w szczególności od uwarunkowań technologicznych samej instalacji, jak
również od uwarunkowań techniczno-prawnych, ekologicznych i społeczno-politycznych.
Aby dokonać wyboru potencjalnej lokalizacji przedmiotowej instalacji określono tzw. warunki
brzegowe, które każda rozpatrywana działka powinna spełniać:
nie powinna graniczyć ze zwartą zabudową mieszkaniową,
powinna mieć wielkość co najmniej 4,0 ha,
kształtem zapewnić swobodne posadowienie infrastruktury budowlanej i technicznej
ZTPOK.
Każda z ww. lokalizacji została opisana – jej położenie, istniejąca aktualnie infrastruktura
techniczna, ukształtowanie terenu, warunki geologiczne i hydrogeologiczne, odległość od
wód powierzchniowych i obszarów prawnie chronionych. Analizowano także możliwości
wystąpienia konfliktów społecznych. W konsekwencji w dalszej części dokonano analizy
punktowej rozpatrywanych lokalizacji – ocena ekspercka, przyjmując odpowiednie kryteria tej
oceny – techniczno-prawne, terenowe, ekologiczne, komunikacyjne i logistyczne, społeczne,
ekonomiczne. W ramach tych kryteriów określono odpowiednie podkryteria, z których każde
było oceniane wg Przyjętej 4 punktowej skali: 0 – ocena niedostateczna, 1 ocena
dostateczna, 2 – ocena dobra, 3 – ocena bardzo dobra.
Również dla każdej potencjalnej lokalizacji ZTPOK dokonano analizy SWOT, gdzie zostały
opisane cztery grupy czynników strategicznych; mocne i słabe strony oraz szanse i
zagrożenia.
W konsekwencji wcześniejszych analiz i zebranych materiałów opisowych na temat
poszczególnych lokalizacji, wykonano analizę wielokryterialną opartą na matematycznym
wyborze rozwiązania optymalnego, biorąc pod uwagę wszystkie uwarunkowania i dokonując
pełnego opisu wybieranych wariantów.
Dokonane obliczenia w ramach analizy wielokryterialną wskazują, że optymalnym
rozwiązaniem lokalizacyjnym jest lokalizacja zakładu termicznego na terenie ZSOK
Tarnów.
Najmniej korzystną lokalizacją jest teren Zakładów Mechanicznych Tarnów.
Nie należy zapominać, iż budowa zakładu termicznego przekształcania odpadów jest tylko
jednym z elementów systemu gospodarki odpadami dla założonego obszaru. Należy
przypomnieć jakie uwarunkowania prawne i pozaprawne wymuszają zmiany w systemach
gospodarki odpadami w Polsce. Dotyczy to możliwości składowania odpadów
263
Analiza wielokryterialna realizacji przedsięwzięcia wraz z analizą lokalizacyjną ZTPOK w ramach projektu:
biodegradowalnych, odpadów o odpowiednio wysokiej wartości opałowej itp.., co zostało
precyzyjnie opisane w niniejszym dokumencie. Dla założonego obszaru musi powstać spójny
system gospodarki odpadami, którego elementem musi powstać zakład termicznego
przekształcania odpadów. System gospodarki odpadami musi przewidywać także budowę
innych jego elementów obsługujących założony obszar, a w tym:
• stacji przeładunkowych – celem ograniczenia kosztów transportu,
• instalacji sortowni dla odpadów selektywnie zbieranych,
• zakładów przerobu odpadów wielkogarytowych,
• zakładów odzysku odpadów budowlanych,
• kompostowni odpadów zielonych,
• systemu zbiórki odpadów niebezpiecznych.
Jest oczywistym, że budowa w każdej gminie tak rozbudowanego systemu nie ma
najmniejszego sensu. Dla zaplanowanego obszaru przewiduje się powstanie od trzech do
czterech stacji przeładunkowych, połączonych w każdym przypadku z instalacją do
sortowania odpadów selektywnie zbieranych, w jednym przypadku z zakładem do przerobu
odpadów wielkogabarytowych i także odpadów budowlanych. Przewiduje się także jedną
sortownie odpadów selektywnie zebranych dla miasta Tarnowa. Ilość kompostowni będzie
uzależniona od potrzeb z uwagi na produkcję w tym wypadku wartościowego nawozu.
264
8.
Spis rysunków.
Rysunek 3.1. Przykład schematu ze złożem fluidalnym stacjonarnym. ...............................216
Rysunek 3.2. Obrotowe złoże fluidalne. ..............................................................................217
Rysunek 3.3. Przykładowy schemat technologii plazmowej. ...............................................222
Rysunek 6.1. Róża wiatrów. ...............................................................................................241
Rysunek 6.2. Lokalizacje ZTPOK na planie miasta Tarnowa. .............................................244
Rysunek 6.3. Lokalizacja MPEC – “Piaskówka”..................................................................245
Rysunek 6.4. Lokalizacja ZSOK w Tarnowie. .....................................................................246
Rysunek 6.5. Planowany układ komunikacyjny wokół ZTPOK. ...........................................246
Rysunek 6.6. Planowane miejsce budowy spalarni w raz ze wstępną drogą sieci
ciepłowniczych włączonych w sieć ciepłowniczą miasta Tarnowa. .....................................247
Rysunek 6.7. Planowana lokalizacja spalarni przy ZSOK. ..................................................247
Rysunek 6.8. Lokalizacja Zakładów Mechanicznych ..........................................................248
265
9.
Załącznik.
Rodzaje odpadów wymienione w niniejszym opracowaniu:
02 - Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa,
łowiectwa oraz przetwórstwa żywności
02 01 - Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, leśnictwa, łowiectwa i rybołówstwa
02 01 03 - Odpadowa masa roślinna
02 01 04 - Odpady tworzyw sztucznych (z wyłączeniem opakowań)
02 01 07 - Odpady z gospodarki leśnej
02 01 82 - Zwierzęta padłe i ubite z konieczności
02 02 02 - Odpadowa tkanka zwierzęca
02 02 04 - Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków
02 03 03 - Odpady poekstrakcyjne
02 03 04 - Surowce i produkty nienadające się do spożycia i przetwórstwa
02 03 05 - Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków
02 03 80 - Wytłoki, osady i inne odpady z przetwórstwa produktów roślinnych (z wyłączeniem 02 03
81)
02 03 99 - Inne niewymienione odpady
03 - Odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli, masy celulozowej, papieru i
tektury
03 01 - Odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji płyt i mebli
03 01 01 - Odpady kory i korka
03 01 05 - Trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa i fornir inne niż wymienione w 03 01 04
04 - Odpady z przemysłu skórzanego, futrzarskiego i tekstylnego
04 02 09 - Odpady materiałów złożonych (np. tkaniny impregnowane, elastomery, plastomery)
04 02 21 - Odpady z nieprzetworzonych włókien tekstylnych
04 02 22 - Odpady z przetworzonych włókien tekstylnych
04 02 80 - Odpady z mokrej obróbki wyrobów tekstylnych
06 - Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii
nieorganicznej
06 01 01* - Kwas siarkowy i siarkawy
06 01 02* - Kwas chlorowodorowy
06 01 05* - Kwas azotowy i azotawy
06 02 04* - Wodorotlenek sodowy i potasowy
06 03 14 - Sole i roztwory inne niż wymienione w 06 03 11 i 06 03 13
06 05 03 - Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w 06 05 02
07 - Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemysłu chemii
organicznej
07 01 - Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania podstawowych produktów przemysłu
chemii organicznej
07 02 - Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania tworzyw sztucznych oraz kauczuków i
włókien syntetycznych
07 02 13 - Odpady tworzyw sztucznych
07 05 04* - Inne rozpuszczalniki organiczne, roztwory z przemywania i ciecze macierzyste
07 05 80* - Odpady ciekłe zawierające substancje niebezpieczne
07 05 81 - Odpady ciekłe inne niż wymienione w 07 05 80
08 - Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb,
lakierów, emalii ceramicznych), kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich
08 01 11* - Odpady farb i lakierów zawierających rozpuszczalniki organiczne lub inne substancje
niebezpieczne
266
09 - Odpady z przemysłu fotograficznego i usług fotograficznych
09 01 01* - Wodne roztwory wywoływaczy i aktywatorów
09 01 02* - Wodne roztwory wywoływaczy do płyt offsetowych
09 01 04* - Roztwory utrwalaczy
09 01 05* - Roztwory wybielaczy i kąpieli wybielająco-utrwalających
09 01 11* - Aparaty fotograficzne jednorazowego użytku zawierające baterie wymienione w 16 06 01,
16 06 02 lub 16 06 03
09 01 80* - Przeterminowane odczynniki fotograficzne
10 - Odpady z procesów termicznych
10 01 01 - Żużle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów (z wyłączeniem pyłów z kotłów wymienionych w
10 01 04)
10 01 02 - Popioły lotne z węgla
10 01 15 - Popioły paleniskowe, żużle i pyły z kotłów ze współspalania inne niż wymienione w 10 01
14
10 01 17 - Popioły lotne ze współspalania inne niż wymienione w 10 01 16
10 01 80 - Zgary z hutnictwa żelaza
10 02 12 - Odpady z uzdatniania wody chłodzącej inne niż wymienione w 10 02 11
10 02 15 - Inne szlamy i osady pofiltracyjne
10 09 03 - Żużle odlewnicze
10 09 08 - Rdzenie i formy odlewnicze po procesie odlewania inne niż wymienione w 10 09 07
10 09 80 - Wybrakowane wyroby żeliwne
10 10 03 - Zgary i żużle odlewnicze
10 11 - Odpady z hutnictwa szkła
10 11 12 - Szkło odpadowe inne niż wymienione w 10 11 11
10 13 14 - Odpady betonowe i szlam betonowy
11 - Odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materiałów i z
procesów hydrometalurgii metali nieżelaznych
11 01 06* - Odpady zawierające kwasy inne niż wymienione w 11 01 05
11 01 07* - Alkalia trawiące
12 - Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i
tworzyw sztucznych
12 01 - Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw
sztucznych
12 01 05 - Odpady z toczenia i wygładzania tworzyw sztucznych
12 01 09* - Odpadowe emulsje i roztwory z obróbki metali niezawierające chlorowców
12 01 17 - Odpady poszlifierskie inne niż wymienione w 12 01 16
12 01 18* - Szlamy z obróbki metali zawierające oleje (np. szlamy z szlifowania, gładzenia i
pokrywania)
13 - Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i
19)
13 01 09 - Mineralne oleje hydrauliczne zawierające związki chlorowcoorganiczne
13 02 04* - Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe zawierające związki
chlorowcoorganiczne
13 02 05* - Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe niezawierające związków
chlorowcoorganicznych
13 02 08* - Inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe
15 - Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania
ochronne nieujęte w innych grupach
15 01 - Odpady opakowaniowe (włącznie z selektywnie gromadzonymi komunalnymi odpadami
opakowaniowymi)
15 01 01 - Opakowania z papieru i tektury
15 01 02 - Opakowania z tworzyw sztucznych
15 01 03 - Opakowania z drewna
15 01 04 - Opakowania z metali
15 01 05 - Opakowania wielomateriałowe
267
15 01 06 - Zmieszane odpady opakowaniowe
15 01 07 - Opakowania ze szkła
15 01 09 - Opakowania z tekstyliów
15 02 03 - Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania
ochronne inne niż wymienione w 15 02 02
16 - Odpady nieujęte w innych grupach
16 01 - Zużyte lub nienadające się do użytkowania pojazdy (włączając maszyny pozadrogowe),
odpady z demontażu, przeglądu i konserwacji pojazdów (z wyłączeniem grup 13 i 14 oraz podgrup 16
06 i 16 08)
16 01 07 - Filtry olejowe
16 01 17 - Metale żelazne
16 02 11* - Zużyte urządzenia zawierające freony, HCFC, HFC
16 02 13* - Zużyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne niż wymienione w 16 02 09
do 16 02 12
16 02 15* - Niebezpieczne elementy lub części składowe usunięte z zużytych urządzeń
16 03 04 - Nieorganiczne odpady inne niż wymienione w 16 03 03, 16 03 80
16 03 06 - Organiczne odpady inne niż wymienione w 16 03 05, 16 03 80
16 03 80 - Produkty spożywcze przeterminowane lub nieprzydatne do spożycia
16 06 01* - Baterie i akumulatory ołowiowe
16 08 01 - Zużyte katalizatory zawierające złoto, srebro, ren, rod, pallad, iryd lub platynę (z
wyłączeniem 16 08 07)
16 10 01* - Uwodnione odpady ciekłe zawierające substancje niebezpieczne
17 - Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury
drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych)
17 01 01 - Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów
17 01 06* - Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów
17 01 07 - Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i
elementów wyposażenia inne niż wymienione w 17 01 06
17 01 81 - Odpady z remontów i przebudowy dróg
17 02 - Odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych
17 03 - Odpady asfaltów, smół i produktów smołowych
17 03 80 - Odpadowa papa
17 04 - Odpady i złomy metaliczne oraz stopów metali
17 04 01 - Miedź, brąz, mosiądz
17 04 05 - Żelazo i stal
17 05 03* - Gleba i ziemia, w tym kamienie, zawierające substancje niebezpieczne (np. PCB)
17 06 01 - Materiały izolacyjne zawierające azbest
17 06 04 - Materiały izolacyjne inne niż wymienione w 17 06 01 i 17 06 03
17 06 05* - Materiały konstrukcyjne zawierające azbest
17 08 02 - Materiały konstrukcyjne zawierające gips inne niż wymienione
w 17 08 01
17 09 04 - Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w 17 09 01, 17
09 02 i 17 09 03
18 - Odpady medyczne i weterynaryjne
18 01 01 - Narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki (z wyłączeniem
18 01 03)
18 01 02* - Części ciała i organy oraz pojemniki na krew i konserwanty służące do jej przechowywania
(z wyłączeniem 18 01 03)
18 01 03* - Inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz
inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których
istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt (np. zainfekowane
pieluchomajtki, podpaski, podkłady), z wyłączeniem
18 01 80 i 18 01 82
18 01 04 - Inne odpady niż wymienione w 18 01 03
18 01 06* - Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje niebezpieczne
268
18 02 02 - Inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne
formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją
wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt
18 02 05* - Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje niebezpieczne
19 - Odpady z instalacji i urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni
ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych
19 01 12 - Żużle i popioły paleniskowe inne niż wymienione w 19 01 11
19 01 18 - Odpady z pirolizy odpadów inne niż wymienione w 19 01 17
19 01 19 - Piaski ze złóż fluidalnych
19 02 03 - Wstępnie przemieszane odpady składające się wyłącznie z odpadów innych niż
niebezpieczne
19 02 06 - Szlamy z fizykochemicznej przeróbki odpadów inne niż wymienione
w 19 02 05
19 03 05 - Odpady stabilizowane inne niż wymienione w 19 03 04
19 03 07 - Odpady zestalone inne niż wymienione w 19 03 06
19 04 01 - Zeszklone odpady
19 05 01 - Nieprzekompostowane frakcje odpadów komunalnych i podobnych
19 05 02 - Nieprzekompostowane frakcje odpadów pochodzenia zwierzęcego i roślinnego
19 05 03 - Kompost nieodpowiadający wymaganiom (nienadający się do wykorzystania)
19 06 04 - Przefermentowane odpady z beztlenowego rozkładu odpadów komunalnych
19 06 05 - Ciecze z beztlenowego rozkładu odpadów zwierzęcych i roślinnych
19 06 06 - Przefermentowane odpady z beztlenowego rozkładu odpadów zwierzęcych i roślinnych
19 08 01 - Skratki
19 08 02 - Zawartość piaskowników
19 08 05 - Ustabilizowane komunalne osady ściekowe
19 08 12 - Szlamy z biologicznego oczyszczania ścieków przemysłowych inne niż wymienione w 19
08 11
19 08 14 - Szlamy z innego niż biologiczne oczyszczania ścieków przemysłowych inne niż
wymienione w 19 08 13
19 09 01 - Odpady stałe ze wstępnej filtracji i skratki
19 09 02 - Osady z klarowania wody
19 09 03 - Osady z dekarbonizacji wody
19 09 04 - Zużyty węgiel aktywny
19 09 05 - Nasycone lub zużyte żywice jonowymienne
19 09 06 - Roztwory i szlamy z regeneracji wymienników jonitowych
19 10 - Odpady z rozdrabniania odpadów zawierających metale
19 10 01 - Odpady żelaza i stali
19 12 - Odpady z mechanicznej obróbki odpadów (np. obróbki ręcznej, sortowania, zgniatania,
granulowania) nieujęte w innych grupach
19 12 01 - Papier i tektura
19 12 02 - Metale żelazne
19 12 03 - Metale nieżelazne
19 12 04 - Tworzywa sztuczne i guma
19 12 05 - Szkło
19 12 07 - Drewno inne niż wymienione w 19 12 06
19 12 09 - Minerały (np. piasek, kamienie)
19 12 12 - Inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z mechanicznej obróbki odpadów
inne niż wymienione w 19 12 11
19 13 02 - Odpady stałe z oczyszczania gleby i ziemi inne niż wymienione w 19 13 01
19 13 04 - Szlamy z oczyszczania gleby i ziemi inne niż wymienione w 19 13 03
19 13 06 - Szlamy z oczyszczania wód podziemnych inne niż wymienione w 19 13 05
20 - Odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie
20 01 - Odpady komunalne segregowane i gromadzone selektywnie (z wyłączeniem 15 01)
20 01 01 - Papier i tektura
20 01 02 - Szkło
269
20 01 08 - Odpady kuchenne ulegające biodegradacji
20 01 13* - Rozpuszczalniki
20 01 14* - Kwasy
20 01 19* - Środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności (bardzo toksyczne i toksyczne np. herbicydy,
insektycydy)
20 01 21* - Lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć
20 01 23* - Urządzenia zawierające freony
20 01 26* - Oleje i tłuszcze inne niż wymienione w 20 01 25
20 01 27* - Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcze i żywice zawierające substancje
niebezpieczne
20 01 29* - Detergenty zawierające substancje niebezpieczne
20 01 31* - Leki cytotoksyczne i cytostatyczne
20 01 33* - Baterie i akumulatory łącznie z bateriami i akumulatorami wymienionymi w 16 06 01, 16 06
02 lub 16 06 03 oraz niesortowane baterie i akumulatory zawierające te baterie
20 01 34 - Baterie i akumulatory inne niż wymienione w 20 01 33
20 01 35* - Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21 i 20 01 23
zawierające niebezpieczne składniki
20 01 36 - Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 20 01 21, 20 01 23 i
20 01 35
20 01 37* - Drewno zawierające substancje niebezpieczne
20 01 38 - Drewno inne niż wymienione w 20 01 37
20 01 39 - Tworzywa sztuczne
20 01 40 - Metale
20 02 01 - Odpady ulegające biodegradacji
20 02 02 - Gleba i ziemia, w tym kamienie
20 02 03 - Inne odpady nieulegające biodegradacji
20 03 - Inne odpady komunalne
20 03 01 - Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne
20 03 02 - Odpady z targowisk
20 03 03 - Odpady z czyszczenia ulic i placów
20 03 04 - Szlamy ze zbiorników bezodpływowych służących do gromadzenia nieczystości
20 03 06 - Odpady ze studzienek kanalizacyjnych
20 03 07 - Odpady wielkogabarytowe
20 03 99 - Odpady komunalne niewymienione w innych podgrupach
270

Załącznik nr 3

Transkrypt

Podobne dokumenty