os. lecha cz. a - Miejska Pracownia Urbanistyczna

Transkrypt

MPU-ORZ2/7322-497/Rl/10
2173/11
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DOTYCZĄCA PROJEKTU
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
„OS. LECHA CZ. A” W POZNANIU
OPRACOWANIE:
ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH
MGR INŻ. AGNIESZKA WIECZORKIEWICZ
WSPÓŁPRACA:
MGR INŻ. SYLWIA JASZCZURA
POZNAŃ, KWIECIEŃ 2011 R./CZERWIEC 2011 R.* /WRZESIEŃ 2011 R.**
* NINIEJSZA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZMIANY PROJEKTU PLANU WYNIKAJĄCE Z UZYSKANYCH OPINII ORAZ
DOKONANYCH UZGODNIEŃ
** UWZGLĘDNIENIE ZMIAN PROJEKTU PLANU WYNIKAJĄCYCH Z ROZPATRZONYCH UWAG
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP
1. WPROWADZENIE .............................................................................................................................. 3
1.1. Informacje wstępne ....................................................................................................................... 3
1.2. Podstawy formalno-prawne opracowania ......................................................................................... 3
1.3. Cel i zakres merytoryczny opracowania............................................................................................ 4
1.4. Wykorzystane materiały i metody pracy........................................................................................... 4
2. CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO ............................................... 7
2.1. Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu ......................................................................7
2.2. Rzeźba terenu ............................................................................................................................ 7
2.3. Budowa geologiczna i warunki gruntowe ...................................................................................... 8
2.4. Warunki wodne ..........................................................................................................................8
2.5. Szata roślinna.............................................................................................................................9
2.6. Świat zwierzęcy ........................................................................................................................ 10
2.7. Gleby ....................................................................................................................................... 11
2.8. Klimat lokalny........................................................................................................................... 11
2.9. Dziedzictwo kulturowe .............................................................................................................. 12
2.10. Jakość powietrza atmosferycznego ............................................................................................ 12
2.11. Klimat akustyczny ..................................................................................................................... 14
2.12. Jakość wód .............................................................................................................................. 15
3. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI
PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE
USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY ................................................................................................. 16
4. INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU ...................................... 18
4.1. Cel opracowania projektu planu .................................................................................................... 18
4.2. Ustalenia projektu planu............................................................................................................... 18
4.3. Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami .............................................................. 20
4.4. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu ............... 22
5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM I KRAJOWYM
ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU................................................ 24
6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO.................... 27
6.1. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi......................................................................................... 27
6.2. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne ................................................................. 29
6.3. Oddziaływanie na różnorodność biologiczną i krajobraz ............................................................... 32
6.4. Oddziaływanie na szatę roślinną ................................................................................................ 33
6.5. Oddziaływanie na świat zwierzęcy.............................................................................................. 34
6.6. Oddziaływanie na ludzi.............................................................................................................. 35
6.7. Oddziaływanie na powietrze ...................................................................................................... 35
6.8. Oddziaływanie na klimat akustyczny .......................................................................................... 36
6.9. Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe .................................................................................... 37
6.10. Oddziaływanie na dobra materialne ........................................................................................... 37
6.11. Oddziaływanie na obszary chronione, w tym obszary Natura 2000 ............................................... 38
6.12. Oddziaływanie transgraniczne.................................................................................................... 38
6.13. Pola elektromagnetyczne........................................................................................................... 38
7. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI
POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ
CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA .................................................................................. 39
8. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE PLANU............... 40
9. WNIOSKI......................................................................................................................................... 40
10. STRESZCZENIE ................................................................................................................................ 41
ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle ortofotomapy miasta Poznania
Hipsometria
Mapa glebowa
Geologia
Dokumentacja fotograficzna terenu opracowania
Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego w porze dzienno-wieczorno-nocnej (LDWN) – w stanie istniejącym
Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego w porze nocnej (LN) – stanie istniejącym
Zasięgi oddziaływania hałasu tramwajowego w porze dzienno-wieczorno-nocnej (LDWN) – w stanie istniejącym
Zasięgi oddziaływania hałasu tramwajowego w porze nocnej (LN) – stanie istniejącym
Projekt mpzp „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu, MPU 2011r. – etap procedury planistycznej – ponowne wyłożenie do
publicznego wglądu
2
1.
WPROWADZENIE
1.1.
Informacje wstępne
Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca
projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu.
Projekt planu opracowywany jest na podstawie uchwały Nr LXXV/1034/V/2010 Rady Miasta
Poznania z dnia 6 lipca 2010 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu.
Planem objęto obszar położony we wschodniej części Poznania, w dzielnicy Nowe Miasto,
w północno – wschodniej części Osiedla Lecha, w rejonie skrzyżowania ulicy Piaśnickiej i Chartowo.
W północno-zachodniej części przedmiotowego terenu zlokalizowany jest parking, natomiast pozostałą
część stanowi zieleń towarzysząca zabudowie wielorodzinnej zlokalizowanej tuż za zachodnią granicą
opracowania.
Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem planu miejscowego wynosi 1,5 ha.
1.2.
Podstawy formalno-prawne opracowania
Obowiązek
sporządzenia
prognozy
oddziaływania
na
środowisko
wynika
z
ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko1.
W myśl powyższej ustawy prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy
dokument niezbędny do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania
na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Zgodnie z art. 51 ust. 1 organ
opracowujący m.in. projekt planu zagospodarowania przestrzennego obligatoryjnie sporządza
prognozę oddziaływania na środowisko.
Na obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu planu
miejscowego wskazuje również art. 17, pkt. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym2, zgodnie z którym wójt, burmistrz albo prezydent miasta
sporządza projekt planu miejscowego wraz z prognozą, uwzględniając zapisy studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Stosownie do tej ustawy projekt planu wraz
z prognozą oddziaływania na środowisko przedkładane są instytucjom i organom właściwym
do zaopiniowania i uzgodnienia projektu planu, a także są przedmiotem społecznej oceny – podlegają
wyłożeniu do publicznego wglądu.
1
2
Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zmianami
3
1.3.
Cel i zakres merytoryczny opracowania
Głównym celem sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko jest wskazanie
przewidywanego wpływu na środowisko, jaki może mieć miejsce na skutek realizacji dopuszczonych
w projekcie planu form zagospodarowania przestrzennego. W tym celu w prognozie ocenia się relacje
pomiędzy przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami planistycznymi, a uwarunkowaniami środowiska
przyrodniczego, a także aspektami gospodarczymi i społecznymi, zgodnie z zasadą zrównoważonego
rozwoju.
W prognozie oddziaływania na środowisko analizie i ocenie podlega projekt uchwały
w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tekst) wraz z rysunkiem,
stanowiącym załącznik graficzny uchwały.
Szczegółowy zakres informacji wymaganych w prognozie określony jest w art. 51 ust. 2
ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Zgodnie z art. 52
ust. 1 ww. ustawy informacje zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko muszą być
opracowane stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny, a także dostosowane do
zawartości i stopnia szczegółowości informacji zawartych w projekcie planu miejscowego.
Stosownie do wymogu art. 53 ww. ustawy zakres i stopień szczegółowości informacji
zawartych w niniejszej prognozie został uzgodniony z właściwymi organami, wskazanymi w art. 57
i 58 ustawy – Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu (pismem RDOŚ-30-OO.III7041-1355/10/jm z dnia 16.11.2010 r.) oraz Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym
w Poznaniu (pismem NS-72/1-161(1)/10 z dnia 08.11.2010 r.).
1.4.
Wykorzystane materiały i metody pracy
Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiały źródłowe:
Literatura:
•
Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne Kondracki J., Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 1994,
•
Geografia fizyczna Niziny Wielkopolskiej, Cz. 1 Geomorfologia Krygowski B., PTPN, Wydz. Mat.Przyr., Poznań 1961,
•
Przyrodnicze aspekty bezpiecznego budownictwa Jeż J., Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej,
Poznań 2001,
•
Fizjografia urbanistyczna Szponar A., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003,
•
Ocena stanu i tendencje zmian czystości wód Cybiny, Ryszard Gołdyn, Zbigniew Ziętkowiak,
w: Wody powierzchniowe Poznania. Problemy wodne obszarów miejskich, tom II, pod red.
Alfreda Kanieckiego i Jadwigi Rotnickiej, Sorus Poznań 1995.
Materiały kartograficzne
•
mapa zasadnicza dla obszaru planu w skali 1:1000,
4
•
mapa ewidencyjna gruntów w skali 1:1000,
•
mapa glebowo-rolnicza,
•
mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, Główny Urząd Geodezji
i Kartografii, 2001,
•
mapa sozologiczna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, Główny Urząd Geodezji
i Kartografii, 2004,
•
szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, ark. 471 - Poznań N-33-130-D,
Państwowy Instytut Geologiczny, 1990,
•
mapa topograficzna w skali 1:10 000, ark. N-33-130-D-D-2 Poznań – Rataje, Główny Urząd
Geodezji i Kartografii, 2007
Akty prawne
•
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz.
150 ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 3 października 2008 o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
o udziale społeczeństwa, w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
(Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80,
poz. 717 ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220
ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162 poz.
1568 ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243
ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019
ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu
ścieków (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych
(Dz.U. Nr 106, poz. 675),
•
Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie
określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.),
•
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826),
•
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania
tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883),
5
•
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2001 r. w sprawie standardów jakości
gleb oraz standardów jakości ziemi (Dz. U. Nr 165, poz. 1359),
•
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie określenia rodzajów
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213 poz. 1397),
•
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690,
ze zmianami).
Dokumenty, inne dostępne opracowania:
•
projekt Uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu, MPU 2011,
•
Uchwała Nr LXXV/1034/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 6 lipca 2010 r. w sprawie
przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Os. Lecha
cz. A” w Poznaniu,
•
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania,
Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r.,
•
Program
ochrony
środowiska
miasta
Poznania
na
lata
2009-2012,
Uchwała
Nr LIV/729/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 12 maja 2009 r.,
•
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem,
Etap I: Mapa akustyczna m. Poznania (2007), Etap II: Program ochrony przed hałasem (POH)
(2008), Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań,
czerwiec 2008, Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 14 października 2008
r. (Dz. U. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada 2008 r. Nr 200, poz. 3281),
•
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2009, Biblioteka Monitoringu Środowiska,
WIOŚ, Poznań 2010,
•
Roczna ocena jakości powietrza w woj. wielkopolskim za rok 2010, WIOŚ, Poznań 2011,
•
Monitoring jakości wód powierzchniowych, www.poznan.pios.gov.pl,
•
Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50000, arkusz Poznań (471),
Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 1997.
Inne źródła:
•
wizja terenowa (kwiecień 2011 r.),
•
dokumentacja fotograficzna (MPU, czerwiec 2010 r. i kwiecień 2011 r.),
•
www.geoinfo.amu.edu.pl,
•
www.poznan.pios.gov.pl.
Powyższe materiały w połączeniu z przeprowadzoną wizją terenową pozwoliły na opracowanie
charakterystyki stanu funkcjonowania środowiska w podziale na poszczególne komponenty.
Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono przy zastosowaniu metody opisowej,
polegającej na charakterystyce istniejących zasobów środowiska oraz łączeniu w całość posiadanych
6
informacji o dotychczasowych mechanizmach funkcjonowania środowiska i wskazaniu, jakie
potencjalne skutki mogą wystąpić w środowisku w wyniku realizacji ustaleń planu.
Posłużono się również metodą porównawczą, wykorzystując wiedzę o funkcjonowaniu
środowiska jako całości. Skonfrontowano zaproponowane rozwiązania planistyczne z istniejącymi
uwarunkowaniami środowiskowymi. Prognozę oddziaływania na środowisko przedstawiono w zakresie,
jaki umożliwia obecny stan dostępnej informacji o środowisku oraz w tym kontekście – stopień
ogólności (lub szczegółowości) ustaleń planu.
2.
CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
2.1.
Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu
Obszar opracowania położony jest we wschodniej części Poznania, w dzielnicy Nowe Miasto,
w odległości ok. 4 km od centrum miasta. Powierzchnia przedmiotowego terenu wynosi 1,5 ha.
Obszar objęty sporządzeniem projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
„Os. Lecha cz. A” w Poznaniu zlokalizowany jest w północno – wschodniej części Osiedla Lecha,
w rejonie skrzyżowania ulicy Piaśnickiej i Chartowo. W północno-zachodniej części przedmiotowego
terenu znajduje się gruntowy parking samochodowy, prosperujący bez wymaganych przepisów prawa.
Pozostałą
część
terenu
stanowi
zieleń
osiedlowa,
towarzysząca
zabudowie
wielorodzinnej
zlokalizowanej na zachód od granicy opracowania, urządzona w postaci znacznych powierzchni
trawiastych oraz niezbyt licznych nasadzeń drzew i krzewów ozdobnych.
Najbliższe otoczenie analizowanego obszaru stanowi gęsta i wysoka zabudowa innych osiedli
ratajskich. Po wschodniej stronie ul. Chartowo znajduje się osiedle Czecha, a po północnej stronie
ul. Piaśnickiej, os. Tysiąclecia. Zabudowa sąsiednich osiedli to w dużej mierze skupiska wysokich
bloków. Na północny-zachód od obszaru opracowania znajdują się tereny produkcyjno-usługowe,
m.in. fabryka papierów dekoracyjnych Malta Decor, przylegająca do ul. Inflanckiej od zachodu.
Na południe od przedmiotowego obszaru znajdują się pozostałe tereny mieszkaniowe osiedla Lecha
sięgające do ul. Bolesława Krzywoustego, natomiast jeszcze dalej w kierunku południowym położone
jest osiedle Stare Żegrze. Na północny-wschód od obszaru opracowania znajdują się osiedla
mieszkaniowe: Rusa i Przemysława, a jeszcze dalej lasy wschodniego klina zieleni oraz dolina Cybiny.
Obszar opracowania od wschodu, południa i zachodu sąsiaduje bezpośrednio z terenami, dla
których nie obowiązują prawomocne plany zagospodarowania przestrzennego, ani nie są obecnie
sporządzane projekty mpzp. Jedynie na północ od ul. Piaśnickiej prowadzone jest postępowanie
proceduralne dla projektów miejscowych planów „Osiedle Tysiąclecia” i „Osiedle Rusa” w Poznaniu.
2.2.
Rzeźba terenu
Według regionalizacji fizyczno-geograficznej Kondrackiego3 obszar opracowania znajduje się
w
3
obrębie
mezoregionu
Równina
Wrzesińska
(315.56),
natomiast
zgodnie
Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994,
7
z
podziałem
geomorfologicznym Niziny Wielkopolskiej Krygowskiego4 badany obszar występuje w obrębie
Wysoczyzny Gnieźnieńskiej (IX), w subregionie Równiny Średzkiej (IX1).
Naturalna rzeźba obszaru objętego opracowaniem, podobnie jak całego miasta, została
ukształtowana w fazie poznańskiej zlodowacenia bałtyckiego.
Pod
względem
geomorfologicznym
obszar
opracowania
w
całości
znajduje
się
5
w obrębie tarasu kemowego poziomu wodnolodowcowego najwyższego .
Obszar objęty granicami projektu mpzp jest obszarem płaskim. Rzędne terenu wahają się
tu jedynie nieznacznie i kształtują się na poziomie 77 m n.p.m., z niewielkim wzniesieniem
w północno-zachodniej części analizowanego terenu do wysokości 78 m n.p.m.
2.3.
Budowa geologiczna i warunki gruntowe
Na całym obszarze opracowania powierzchniowe osady wodnolodowcowe tworzą piaski i żwiry
wodnolodowcowe poziomu sandrowego pierwszego, powstałe w plejstocenie na skutek typowej
proglacjalnej sedymentacji sandrowej. Pod względem geologicznym poziom ten stanowią powierzchnie
zabudowane w dużej części z glin zwałowych (leszczyńskich i środkowopolskich).
Występujące w podłożu utwory trzeciorzędowe, powstałe w okresie od górnego eocenu
do pliocenu włącznie, to zespół różnorodnych osadów, na które składają się piaski, żwiry, mułki, iły,
węgle brunatne. Grunty spoiste (trzeciorzędowe), występujące w podłożu utworów czwartorzędowych,
to grunty o konsystencji półzwartej lub zwartej, tzw. iły pstre. Iły podatne są na uplastycznienie,
co może utrudniać głębokie fundamentowanie budynków. Łączna miąższość utworów kenozoicznych
(trzeciorzędowych i czwartorzędowych) wynosi ok. 200 m.
Ze względu na liczne działania antropogeniczne na sąsiednich terenach podłoże budowlane
częściowo stanowią grunty nasypowe, osiągające miąższość od 0,5 do 2,0 m. Grunty nasypowe
nie nadają się do bezpośredniego posadowienia budynków, w związku z czym należy się spodziewać
lokalnych utrudnień podczas fundamentowania.
2.4.
Warunki wodne
Wody powierzchniowe
Obszar opracowania pod względem hydrograficznym położony jest w dorzeczu Warty i zlewni
rzeki Cybiny, stanowiącej jej prawobrzeżny dopływ.
W granicach terenu objętego projektem mpzp „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu nie występują
jednak żadne cieki wodna, a także powierzchniowe zbiorniki wodne w postaci oczek wodnych czy
chociażby rowów melioracyjnych.
Spośród najbliżej położonych w stosunku do analizowanego obszaru powierzchniowych
zbiorników wodnych wymienić należy Zbiornik Maltański oddalony o ok. 1,3 km oraz kompleks stawów
na rzece Cybinie wchodzących w skład wschodniego klina zieleni (m.in. Staw Olszak, Staw Browarny
4
5
Geografia fizyczna Niziny Wielkopolskiej, Cz. 1 Geomorfologia, PTPN, Wydz. Mat.-Przyr., Poznań 1961,
Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski, ark. 471 Poznań (N-33-130-D)
8
Młyński Staw), oddalony o ok. 2,5 km. Ww. zbiorniki oraz cieki wód powierzchniowych mają jedynie
pośrednie znaczenie dla kształtowania warunków wodnych w obszarze opracowania.
Wody podziemne
W obrębie obszaru opracowania zwierciadło wód gruntowych utrzymuje się w strefie
2 m p.p.t..
Na analizowanym terenie wody czwartorzędowe nie są izolowane od powierzchni warstwami
nieprzepuszczalnymi, zaś lustro wody ma charakter swobodny. Zasilanie odbywa się drogą infiltracji,
natomiast drenaż związany jest z występującymi na sąsiednich terenach ciekami powierzchniowymi.
Wody
piętra
czwartorzędowego
mają
charakter
zaskórny
i
w
zasadzie
są
nieprzydatne
do wykorzystania6.
Poziom wodonośny trzeciorzędowy związany jest z piaszczystymi utworami miocenu. Jest
to poziom subartezyjski, napięty przez nieprzepuszczalną warstwę tzw. iłów poznańskich. Zwierciadło
wody stabilizuje się kilka lub kilkanaście metrów poniżej powierzchni terenu. Ze względu na bardzo
dobrą izolację warstwami nieprzepuszczalnymi nie istnieje niebezpieczeństwo przedostania się
zanieczyszczeń z powierzchni.
2.5.
Szata roślinna
W podziale geobotanicznym Polski, opracowanym przez Szafera i Zarzyckiego (1977), obszar
objęty projektem planu „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu należy do:
-
państwa – Holarktyka,
-
obszaru – Euro-Syberyjskiego,
-
prowincji – Niżowo-Wyżynnej, Środkowoeuropejskiej,
-
działu – Bałtyckiego,
-
poddziału – Pasa Wielkich Dolin,
-
krainy – Wielkopolsko-Kujawskiej,
-
okręgu – Poznańsko-Gnieźnieńskiego.
Obszar opracowania charakteryzuje duży udział szaty roślinnej w postaci zieleni osiedlowej,
złożonej z powierzchni trawiastych zagospodarowanych kompozycjami drzew i krzewów, a także
gatunków ozdobnych.
Największa grupa drzew i krzewów ozdobnych znajduje się w południowej części
przedmiotowego terenu i skupia się dookoła niewielkiego placu zabaw. Występują tu drzewa
i krzewy takich gatunków jak: topola czarna (Populus nigra Italica), śliwa tarnina (Prunus spinosa),
klon pospolity (Acer platanoides), dzika róża (Rosa canina), forsycja pośrednia (Forsythia x
intermedia), brzoza brodawkowata (Betula pendula), suchodrzew zwyczajny (Lonicera xylosteum),
wierzba płacząca (Salix sepulcralis ‘Chrysocoma’), wierzba mandżurska (Salix matsudana).
6
Opracowanie ekofizjograficzne dla potrzeb mpzp „III rama komunikacyjna – odcinek wschodni” w Poznaniu, oprac. Jackowiak
B., Poznań, 2006 r.
9
Drugie, większe skupisko drzew i krzewów zlokalizowane jest w północno-zachodniej części
analizowanego terenu, w sąsiedztwie parkingu gruntowego. Znajdują się tu nasadzenia złożone
z klonów pospolitych (Acer platanoides), lip drobnolistnych (Tilia cordata Mill.), jesionów wyniosłych
(Fraxinus excelsior), suchodrzewu zwyczajnego (Lonicera xylosteum) i forsycji pośredniej (Forsythia x
intermedia). Niewielka grupa drzew, złożona z klonów zwyczajnych, jesionu wyniosłego oraz buka
pospolitego (Fagus sylvatica), występuje także w północno-wschodnim fragmencie terenu objętego
projektem planu, w rejonie skrzyżowania ulicy Piaśnickiej z drogą wewnętrzną biegnącą wzdłuż
budynku wielorodzinnego.
Wzdłuż ulic Chartowo i Piaśnickiej spotkać można regularne, liniowe nasadzenia z młodych
drzewek klonu pospolitego (Acer platanoides) oraz jesionu wyniosłego (Fraxinus excelsior), a także
kilka pojedynczych drzewek jabłoni domowej (Malus domestica) i śliwy tarniny (Prunus spinosa).
Spośród dominujących gatunków roślin zielnych na terenie opracowania można wymienić
występujące powszechnie: babkę lancetowatą (Plantago lanceolata), perz właściwy (Elymus repens),
mniszka pospolitego (Taraxacum officinale) czy koniczynę (Trifolium).
W obrębie całego omawianego terenu spotkać można również pospolite gatunki traw
np.: życicę trwałą (Lolium perenne) czy kupkówkę pospolitą (Dactylis glomerata).
Poza wymienionymi wyżej gatunkami, na terenach tych występują również pojawiające się
samoistnie siewki niektórych gatunków drzew jak np. klonu pospolitego (Acer platanoides).
2.6.
Świat zwierzęcy
Obszar projektu planu zasadniczo nie obejmuje dla przedstawicieli fauny atrakcyjnych siedlisk.
Na sytuację tę wpływa głównie dotychczasowy sposób zagospodarowania terenów sąsiadujących
z obszarem objętym analizą, na których zlokalizowana jest w większości przypadków intensywna
zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna.
Ponadto, obszar opracowania styka się bezpośrednio z ważnymi elementami układu
komunikacyjnego Poznania (ul. Piaśnicką, ul. Chartowo), które z ekologicznego punktu widzenia
stanowią barierę dla funkcjonowania siedlisk fauny oraz znacząco ograniczają możliwość migracji.
W granicach omawianego terenu nie występują żadne powierzchniowe zbiorniki wodne
w postaci oczek wodnych czy chociażby rowów melioracyjnych, w związku z czym tereny te nie są
atrakcyjne dla przedstawicieli rodzimych płazów. Jedynie znajdujące się na terenie położonego
na północ od ul. Piaśnickiej osiedla Tysiąclecia stawy stanowią siedliska gatunków zwierząt objętych
ochroną gatunkową. Stwierdzono tam liczne występowanie traszki zwyczajnej (Triturus Lissotriton
vulgaris) oraz żaby trawnej (Rana temporaria) i ropuchy szarej (Bufo bufo). Te dwa ostatnie gatunki
mogą okresowo występować na obszarze opracowania podczas wiosennych migracji rozrodczych
(marzec-kwiecień).
Przeważające na obszarze opracowania okresowo koszone powierzchnie trawiaste pozwalają
na zapewnienie odpowiednich warunków życiowych jedynie mało wymagającym gatunkom zwierząt,
głównie bezkręgowcom. Wspomnieć tu można występującego na obszarach zieleni porośniętych
10
różnymi trawami pasikonika zielonego (Tettigonia virdissina), wiele gatunków szarańczaków
(Acridoidea), skorka pospolitego (Forficula auricularia), kowala bezskrzydłego (Pyrrhocolis apterus),
biedronkę
siedmiokropkę
(Coccinella septempunctata) oraz niektórych przedstawicieli rzędu
błonkoskrzydłych (Hymenoptera), m.in. trzmiele (Bombus).
Większe bogactwo gatunków owadów, szczególnie motyli z gatunków takich jak bielinek
kapustnik (Pieris brassica) czy rusałka pawik (Inachis io), towarzyszy fragmentom porośniętym przez
kwitnące rośliny zielne oraz krzewy ozdobne, które są źródłem pokarmu dla owadów zapylających.
Również świat kręgowców nie jest reprezentowany przez gatunki szczególnie rzadkie
i zagrożone. Występują tu ptaki, takie jak: gawron (Corvus frugilegus), wróbel (Passer domesticus),
kawka (Corvus monedula), szpak (Strunus vulgaris), kos (Turdus merula) czy sroka (Pica pica).
Ssaki reprezentowane są na analizowanym terenie głównie przez gatunki niewielkich
rozmiarów, takie jak mysz polna (Apodemus agrarius).
2.7.
Gleby
Powierzchnię terenu objętego projektem planu „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu budują namuły
piaszczyste den dolinnych. Z uwagi na dosyć wysoki stopień zainwestowania na sąsiednich obszarach
przylegających
do
analizowanego
terenu,
zgodnie
z
mapą
sozologiczną,
występują
gleby
antropogeniczne obszarów zabudowanych o zabudowie zwartej, znacznie przekształcone w wyniku
działalności człowieka.
Gleby
obszarów
miejskich
charakteryzują
się
zniekształceniem
profilu
glebowego,
podwyższeniem odczynu glebowego, zasoleniem i skażeniem metalami ciężkimi, szczególnie
na obszarach zieleni przyulicznej. Wielkość powyższych właściwości glebowych uzależniona jest
od stopnia antropizacji. Ponadto ze względu na prowadzone w związku z urbanizacją roboty
inżynierskie następuje wyraźne zachwianie stosunków wodnych w glebach cechujące się znacznie
obniżonym poziomem wód gruntowych.
Na przeważającej części analizowanego terenu na powierzchni występują piaski słabogliniaste
na piaskach luźnych. Jedynie na niewielkim fragmencie wzdłuż południowej granicy opracowania pod
powierzchnią terenu zalegają gliny lekkie (piaszczysto-gliniaste). Gleby przedmiotowego terenu, jak
wskazuje mapa hydrograficzna, charakteryzują się zróżnicowaną przepuszczalnością.
Przestrzenne rozmieszczenie gruntów na analizowanym obszarze przedstawia załącznik
graficzny nr 3.
2.8.
Klimat lokalny
Warunki klimatyczne analizowanego obszaru są zbliżone do panujących na terenie Niziny
Wielkopolskiej. Zgodnie z regionalizacją klimatyczną Polski wg Okołowicza (1973-1978) Poznań
położony jest w obrębie regionu Śląsko – Wielkopolskiego, odznaczającego się klimatem o przewadze
wpływów oceanicznych. Cechami charakterystycznymi tego klimatu są stosunkowo małe roczne
11
amplitudy temperatury powietrza, wczesna wiosna, długie lato, łagodna i krótka zima z mało trwałą
pokrywą śnieżną. Okres wegetacyjny trwa tutaj 220 dni i zaliczany jest do najdłuższych w Polsce.
Według Wosia (1994) Nizina Wielkopolska położona jest w obrębie czterech regionów
klimatycznych, pomiędzy którymi zaznaczają się bardziej lub mniej wyraźne granice, co oznacza
wówczas zbliżone, do sąsiednich regionów, warunki klimatyczne. Zgodnie z tym podziałem miasto
Poznań leży w obrębie Regionu Środkowowielkopolskiego. W porównaniu z pozostałymi regionami
charakteryzuje go częstsze występowanie pogody bardzo ciepłej i pochmurnej bez opadu.
Jednocześnie odznacza się on częstszym występowaniem dni z pogodą przymrozkową, bardzo chłodną
z dużym zachmurzeniem i opadem.
Na klimat miasta Poznania w dużym stopniu wpływ mają napływające znad Atlantyku masy
powietrza polarno-morskiego. Stanowią one ponad 75% wszystkich mas napływających nad Poznań.
Taki rozkład warunkuje przede wszystkim napływ wiatrów z sektora zachodniego, północnego
i południowo-zachodniego, o prędkości dochodzącej do 5 m/s.
Średnia roczna temperatura powietrza dla analizowanego obszaru jest zbliżona do panującej
na terenie całego Poznania i wynosi 8,2° C. Rozkład opadów charakteryzuje wyraźny cykl roczny.
Średnia roczna suma opadów dla terenu Poznania należy do najniższych w kraju. Pomiary wielkości
opadów atmosferycznych dla posterunku Poznań Ławica wykazały, że średnia wartość opadu
atmosferycznego z wielolecia (w okresie 1960 – 2002)7 wynosiła 527mm.
Analizowany obszar, pomimo typowych dla miasta warunków klimatycznych, wyróżnia swoisty
mikroklimat. Wysoka oraz zwarta zabudowa w bezpośrednim sąsiedztwie granicy projektu planu
powoduje wyższe temperatury powietrza w ciągu roku i mniejszą jego wilgotność, a także zwiększone
stężenie zanieczyszczeń. Z drugiej strony bliskość kompleksów leśnych czy akwenów (Cybina, Zbiornik
Maltański) decyduje o większej wilgotności powietrza i mniejszych amplitudach dobowych temperatury
i wilgotności.
Panujące na omawianym terenie warunki klimatyczne ogólnie można określić jako korzystne
dla mieszkańców. Jest on zaliczany do obszarów o dobrym mikro i bioklimacie.
2.9.
Dziedzictwo kulturowe
Na omawianym terenie nie występują zabytki objęte ochroną konserwatorską w rozumieniu
ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami8. W granicach
analizowanego nie stwierdzono również lokalizacji punktowych i powierzchniowych stanowisk
archeologicznych.
2.10.
Jakość powietrza atmosferycznego
Największy wpływ na jakość powietrza atmosferycznego na obszarze opracowania mają
liniowe emitory zanieczyszczeń. Przylegające bezpośrednio do granic opracowania projektu planu
7
8
Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu; www.geoinfo.amu.edu.pl
(Dz. U. 03.162.1568 z późn. zmianami)
12
„Os. Lecha cz. A” w Poznaniu ciągi komunikacyjne: droga główna ruchu przyspieszonego
- ul. Chartowo oraz droga klasy zbiorczej - ul. Piaśnicka generują duży ruch samochodowy.
Ruch samochodowy powoduje emisję do atmosfery szeregu zanieczyszczeń gazowych,
powstających podczas spalania paliw płynnych w silnikach pojazdów, w tym m.in. węglowodorów
aromatycznych, dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku węgla oraz substancji pyłowych,
powstających w wyniku ścierania nawierzchni jezdni i opon pojazdów. Należy jednak zaznaczyć,
że wyniki wielu analiz stężeń zanieczyszczeń powietrza w rejonie tras komunikacyjnych, prowadzonych
w ramach ocen oddziaływania na środowisko realizacji inwestycji drogowych, wykazują brak
przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń substancji poza granicami pasa drogowego.
Zgodnie z art. 89 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska9 Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska,
dokonuje corocznej oceny jakości powietrza dla całego województwa wielkopolskiego, celem
uzyskania informacji o stężeniu zanieczyszczeń w powietrzu. Pod kątem ochrony zdrowia ludzi bada
się stężenie w powietrzu następujących substancji: dwutlenku azotu, dwutlenku siarki, benzenu,
ołowiu, kadmu, arsenu, niklu, benzopirenu, tlenku węgla, ozonu oraz pyłu PM10.
Tło zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego zmierzone w ramach monitoringu środowiska
dla wybranych substancji w punkcie pomiarowym zlokalizowanym najbliżej obszaru opracowania
– na stacji w rejonie ul. Polanka w 2010 r., przedstawia poniższa tabela 1:
Tabela 1.
Stężenia kilku substancji w powietrzu w 2010 r., odnotowane na stacji pomiarowej
zlokalizowanej w rejonie ul. Polanka w Poznaniu
DWUTLENEK
SIARKI (SO2)
µg/m3
TLENEK AZOTU
(NO)
µg/m3
6,1
7,9
20
DWUTLENEK
AZOTU (NO2)
µg/m3
TLENKI AZOTU
(NOX)
µg/m3
21,3
33,3
WARTOŚCI DOPUSZCZALNE
40
30
PYŁ
ZAWIESZONY
PM10
µg/m3
38,4
40
Źródło: Monitoring jakości powietrza za rok 2010, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska; www.poznan.pios.gov.pl
Legenda:
wartość < 50% normy
50% normy < wartość < 75% normy
75% normy < wartość < 100% normy
wartość przekracza normę
Badania przeprowadzone w 2010 r. na stacji pomiarowej przy ul. Polanka wykazały
przekroczenie dopuszczalnych norm tylko dla tlenków azotu. W roku 2009 na ww. stacji miały miejsce
również przekroczenia dopuszczalnych norm 24-godzinnych stężeń pyłu PM10 (częstość przekraczania
poziomu dopuszczalnego w 2009 r. wynosiła 67 razy)10.
Wykonana przez WIOŚ w 2010 r. ocena jakości powietrza atmosferycznego pod kątem
ochrony zdrowia, obejmowała określenie stężeń dwutlenku azotu (NO2), dwutlenku siarki (SO2), tlenku
9
Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zmianami
Brak danych dotyczących 24-godzinnych stężeń pyłu PM10 za rok 2010
10
13
węgla (CO), benzenu (C6H6), pyłu PM2,5, pyłu PM10, ozonu (O3), ołowiu (Pb), arsenu (As), niklu (Ni)
i kadmu (Cd). Na podstawie uzyskanych wyników, obszar miasta Poznania został zaliczony do klasy A,
w której stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy nie przekraczają odpowiednio poziomów
dopuszczalnych, poziomów docelowych oraz poziomów celów długoterminowych. Wyjątek stanowiła
tu klasyfikacja danych określających stężenia pyłu PM10 oraz benzo(a)pirenu. Stwierdzono
występowanie przekraczających poziom docelowy podwyższonych stężeń benzo(a)pirenu, a także
przekroczeń dla dopuszczalnego poziomu dla 24 – godzinnych stężeń pyłu PM10 (tylko w sezonie
grzewczym), na skutek czego cała aglomeracja poznańska została zaklasyfikowana do strefy C.
Ze względu na przekroczenia dopuszczalnych poziomów stężeń pyłu PM10 w trzech punktach
pomiarowych zlokalizowanych na terenie miasta, w trakcie badań przeprowadzonych w 2005 r.,
Poznań został zaliczony do terenów, dla których istnieje konieczność wyznaczenia obszarów
przekroczeń stężeń danej substancji i potrzebę opracowania programu ochrony powietrza. Zgodnie
z rozporządzeniem Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie
określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań11 niezbędne jest podjęcie
działań mających na celu poprawę jakości powietrza atmosferycznego w mieście, poprzez
m.in. ograniczanie zużycia produkowanej energii (stosowanie termoizolacji budynków), rozbudowę
i modernizację sieci ciepłowniczej, zastępowanie ogrzewania budynków starego typu – węglowego –
ogrzewaniem olejowym, gazowym, elektrycznym, wykorzystywanie alternatywnych źródeł energii
(np. kolektory słoneczne), wymianę starych kotłów węglowych na kotły ekologiczne, a także
ograniczanie emisji ze źródeł liniowych. Przewidziano również wprowadzenie tzw. strefy ograniczonej
emisji komunikacyjnej w centrum Poznania. W porównaniu do obszaru całego miasta zakłada się tam
dwukrotnie częstsze działania w zakresie utrzymania czystości nawierzchni, które przyniosą efekt
ograniczenia emisji wtórnej na poziomie 60% redukcji w porównaniu do roku 2005.
2.11.
Klimat akustyczny
W stanie istniejącym, obszar projektu planu „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu obejmuje przede
wszystkim teren zieleni osiedlowej towarzyszącej sąsiedniej zabudowie mieszkaniowej wielorodzinnej
osiedla Lecha, a także teren parkingu. Aktualnie na przedmiotowym terenie poza kilkoma obiektami
tymczasowymi w postaci budek służących obsłudze parkingu brak jest jakiejkolwiek zabudowy.
Obecny sposób użytkowania i zagospodarowania terenu, objętego projektem planu,
nie generuje hałasu o ponadnormatywnym natężeniu. Natomiast jego klimat akustyczny kształtowany
jest w większości przez ulice okalające analizowany teren – zlokalizowane jednak poza granicami
planu.
Tak więc do skażenia środowiska hałasem przyczynia się ruch komunikacyjny, o znacznym
natężeniu, odbywający się ulicą Piaśnicką, przylegającą do północnej granicy opracowania oraz ulicą
Chartowo - biegnącą wzdłuż wschodniej granicy projektu planu. W mniejszym stopniu zagrożenie dla
11
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.
14
warunków akustycznych w środowisku stwarza osiedlowa droga wewnętrzna zlokalizowana tuż poza
zachodnią granicą analizowanego terenu oraz trasa tramwajowa os. Lecha – Franowo biegnąca
na północ od ulicy Piaśnickiej.
Dołączone do niniejszej prognozy załączniki 6 i 7, wykonane na podstawie Mapy akustycznej
miasta Poznania12, ilustrują zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego dla kryterium dziennowieczorno-nocnego (LDWN) i pory nocy (LN). Na tej podstawie stwierdzić można, że największy zasięg
hałasu dla kryterium LDWN, mieszczący się w przedziale 70-75 dB obejmuje fragment projektu planu
bezpośrednio przylegający do skrzyżowania ulic Piaśnickiej i Chartowo i oddziałuje on maksymalnie
na odległość 30 m w głąb terenu. Im dalej w kierunku zachodniej granicy opracowania, tym poziom
hałasu obniża się dochodząc do wartości około 65 dB. W porze nocnej (LN), w związku z znacznym
zmniejszeniem potoków ruchu, poziom hałasu kształtuje się na i przedmiotowym terenie na poziomie
65 dB przy północnej granicy projektu planu osiągając najniższe wartości - 55 dB wzdłuż jego
zachodniej granicy.
Analizując załącznik 8 oraz załącznik 9 – dla hałasu tramwajowego, opracowane odpowiednio
dla kryterium LDWN i LN stwierdzić można, że na większości terenu objętego sporządzeniem planu
miejscowego poziom hałasu osiąga wielkość 60-65 dB w pierwszym przypadku, oraz 50-55 dB
w przypadku drugim.
Cytowana Mapa akustyczna nie zawiera informacji o oddziaływaniu akustycznym drogi
osiedlowej przylegającej do zachodniej granicy opracowania, jednakże można sądzić, że z uwagi na jej
charakter nie stwarza istotnego zagrożenia dla warunków akustycznych w środowisku.
2.12.
Jakość wód
Z uwagi na brak na przedmiotowym terenie wód powierzchniowych nie przeprowadzono oceny
ich jakości.
W 2009 r., w ramach monitoringu operacyjnego, przeprowadzono natomiast badania jakości
wód
podziemnych,
którym
zostały
objęte
jednolite
części
wód
podziemnych
zagrożone
nieosiągnięciem dobrego stanu, w tym JCWPd nr 62. Sieć obejmowała 71 punktów pomiarowych,
z których w 33 ujmowano wody gruntowe, a w 38 - wody wgłębne. Ocena jakości wód została
wykonana w oparciu o Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 roku w sprawie
kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych12. W obrębie obszaru JCWPd nr 62 na większości
stanowiskach, po uwzględnieniu oceny pochodzenia wskaźników fizykochemicznych, oznaczono wody
o zadowalającej jakości13.
Wody z poziomów trzecio- i czwartorzędowego, występujące na obszarze arkusza, generalnie
zalicza się do wód średniej jakości wymagających prostego uzdatniania14.
12
13
14
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem, Etap I: Mapa akustyczna
m. Poznania (2007), Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań, czerwiec 2008,
Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 14 października 2008 r. (Dz. U. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada
2008 r. Nr 200, poz. 3281)
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2009, Biblioteka Monitoringu Środowiska, WIOŚ, Poznań 2010, s. 54-55.
Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski, ark. Poznań (471), Warszawa 1997
15
3.
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
REALIZACJI PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW
CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY
Na obszarze objętym projektem mpzp „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu nie występują cenne
zasoby przyrodnicze, objęte prawną ochroną w formie: parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku
krajobrazowego, obszaru chronionego krajobrazu, obszaru Natura 2000, zespołu przyrodniczokrajobrazowego,
użytku
ekologicznego,
stanowiska
dokumentacyjnego,
pomników
przyrody,
ustanowione w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody15. Na omawianym
obszarze nie występują również pozostałe obszary chronione, podlegające ochronie na podstawie
innych przepisów odrębnych, tj. lasy, grunty rolne, główne zbiorniki wód podziemnych, ujęcia wody
oraz ich strefy ochronne, obszary ciche w aglomeracji. Omawiany obszar nie jest również
zlokalizowany w zasięgu obszarów, na których obowiązują ograniczenia w zagospodarowaniu
i użytkowaniu terenów, np. obszarów ograniczonego użytkowania lub obszarów narażonych
na niebezpieczeństwo powodzi. Biorąc powyższe pod uwagę, nie stwierdzono występowania
ograniczeń w realizacji założeń projektu mpzp, wynikających z występowania na omawianym terenie
obszarów prawnie chronionych.
W dalszej odległości od obszaru projektu planu znajdują się natomiast obszary chronione
na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Należą do nich:
•
użytek ekologiczny „Olszak I”, ustanowiony na mocy uchwały Nr CV/610/94 Rady Miejskiej
Poznania z dnia 10 maja 1994 r. w sprawie: utworzenia użytków ekologicznych i zespołów
przyrodniczo-krajobrazowych16, utrzymany uchwałą Nr LXXXV/982/III/2002 RMP z dnia 23
kwietnia 2002 r. w sprawie uchwalenia mpzp obszaru „Malta” w Poznaniu oraz zmiany uchwały
Nr CV/610/94 RMP z dnia 10 maja 1994 r w sprawie utworzenia użytków ekologicznych
i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych, z późniejszymi zmianami17, położony w odległości
ok. 900m od obszaru projektu planu,
•
Fort IIa, położony w odległości ok. 450m od obszaru projektu planu, objęty Europejską Siecią
Ekologiczną Natura 2000 - PLH300005 „Fortyfikacje w Poznaniu”, ustanowiony na mocy
dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych
oraz dzikiej fauny i flory,
•
obszar
chronionego
krajobrazu
„Dolina
Cybiny
w
Poznaniu”,
ustanowiony
na mocy Rozporządzenia Nr 22/08 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 4 września 2008 r.18,
położony w odległości ok. 2,6 km od obszaru projektu planu.
Analizowany teren objęty sporządzeniem projektu mpzp „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu
nie posiada bezpośredniego powiązania z cennymi przyrodniczo obszarami zieleni, w tym również
takimi, które są objęte ochroną prawną. Wśród problemów ochrony środowiska występujących
15
16
17
18
Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ze zmianami
Dz. Urz. Woj. Pozn. Nr 12, poz. 126 ze zmianami,
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 87 poz. 2229
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 168, poz. 2813 z dnia 6 października 2008 r.
16
na omawianym terenie wskazać można niską jakość walorów krajobrazowych. Obszar ten
charakteryzuje się środowiskiem antropogenicznie przekształconym, a biorąc pod uwagę wskazanie
go w „Studium...” jako terenu do rehabilitacji, wymaga on uporządkowania i zdecydowanej poprawy
jakości przestrzeni. Należy jednak zwrócić uwagę na obszar zieleni osiedlowej położony wzdłuż
wschodniej i południowej granicy opracowania, który przyczynia się do ograniczania części
komunikacyjnych zanieczyszczeń powietrza (szczególnie pyłowych) oraz nieznacznie ogranicza hałas
komunikacyjny, stanowiący jeden z największych problemów dotyczących stanu środowiska
na analizowanym terenie. Zachowanie znacznych powierzchni biologicznie czynnych będzie miało
pozytywny wpływ na jakość funkcjonowania istniejącej zabudowy mieszkaniowej osiedla Lecha. Zieleń
osiedlowa poprawia również fizjonomię krajobrazu oraz sprzyja kształtowaniu relacji społecznych
wśród okolicznych mieszkańców, dlatego też powinna być w jak największym stopniu zachowana.
Zgodnie z art. 72 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, w celu
utrzymania równowagi przyrodniczej oraz dla racjonalnego gospodarowania zasobami środowiska,
w mpzp powinny być uwzględnione zagadnienia, dotyczące m.in. kompleksowego rozwiązania
problemów zabudowy terenów, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki wodnej, odprowadzania
ścieków, gospodarki odpadami, systemów transportowych i komunikacji publicznej, czy też innych
potrzeb w zakresie ochrony powietrza, wód, gleby, ziemi, ochrony przed hałasem i polami
elektromagnetycznymi.
Projektowana na obszarze objętym projektem planu zabudowa usługowa (teren U) posiadać
będzie dostęp do istniejącej na terenie ZP sieci wodociągowej, sanitarnej, deszczowej oraz
elektroenergetycznej. Potencjalne zagrożenie pogarszania stanu jakości zasobów wodnych na skutek
niepoprawnie funkcjonujących systemów odprowadzania ścieków oraz wód opadowych i roztopowych
jest więc stosunkowo niewielkie. Jednakże z uwagi na konieczność ograniczenia ryzyka wystąpienia
zanieczyszczenia
środowiska,
wskazane
jest
podjęcie
działań
w
zakresie
rozbudowy
sieci
kanalizacyjnej na terenach już zabudowanych, położonych w bezpośrednim sąsiedztwie projektu planu
oraz budowy infrastruktury technicznej na nowym terenie inwestycyjnym (teren U).
Projekt planu, poprzez zapisy dotyczące przeznaczenia poszczególnych terenów oraz
określenia formy nowej zabudowy uniemożliwia rozwój funkcji i form zabudowy zbyt intensywnych
i negatywnie ingerujących w przestrzeń i krajobraz osiedla Lecha. Co szczególnie istotne, projekt planu
ustala dla terenu zabudowy usługowej (U) nieprzekraczalne parametry w zakresie maksymalnej
powierzchni zabudowy, minimalnej powierzchni biologicznie czynnej, wysokości budynków oraz
minimalnej powierzchni nowych działek budowlanych. Uchwalenie planu miejscowego uniemożliwi
zatem rozwój chaotycznej i zbyt intensywnej zabudowy, stanowiącej zagrożenie dla zachowania
jakości poszczególnych komponentów środowiska.
Projekt planu dla wszystkich terenów ustala powiązanie sieci infrastruktury technicznej
z układem zewnętrznym oraz zapewnienie dostępu do sieci technicznej, zgodnie z przepisami
odrębnymi. W pełnym zakresie reguluje zagadnienia związane z prowadzeniem gospodarki wodnościekowej
oraz
gospodarki
odpadami.
Stosownie
do
zapisów
rozporządzenia
Wojewody
Wielkopolskiego Nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza
17
dla
strefy
–
aglomeracja
Poznań,
wprowadza
zakaz
stosowania
w
budynkach
pieców
i trzonów kuchennych na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy.
4.
INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU
4.1.
Cel opracowania projektu planu
Stosownie do zapisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym,
głównym
celem
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego
„Os. Lecha cz. A” w Poznaniu jest ustalenie przeznaczenia terenów oraz określenie sposobów ich
zagospodarowania i zabudowy, z uwzględnieniem konieczności kształtowania ładu przestrzennego
oraz konieczności dostosowania funkcji, struktury zabudowy i intensywności zagospodarowania
do uwarunkowań przestrzennych i przyrodniczych terenu.
Uchwałę o przystąpieniu do sporządzenia mpzp dla omawianego obszaru wywołano z uwagi
na wniosek o wydanie warunków zabudowy złożony przez Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe
„UNIPOZ” dla inwestycji polegającej na realizacji budynków mieszkalnych wielorodzinnych. Ponieważ
przedmiotowy wniosek o ustalenie warunków zabudowy pod względem parametrów kształtowania
zabudowy był niezgodny z obowiązującym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta Poznania oraz z uwagi na bezpośrednie sąsiedztwo analizowanego terenu
z drogą klasy zbiorczej (ul. Piaśnicka) i drogą klasy głównej ruchu przyspieszonego (ul. Chartowo),
zaistniała potrzeba przeanalizowania w projekcie planu miejscowego zasadności lokalizacji nowej
zabudowy w sąsiedztwie istniejącego już układu zabudowy blokowej oraz precyzyjnego określenia jej
funkcji i parametrów.
4.2.
Ustalenia projektu planu
Projekt planu składa się z części tekstowej, sporządzonej w formie projektu uchwały Rady
Miasta Poznania oraz z części graficznej – rysunku projektu planu, sporządzonego w skali 1:1 000.
W zakresie przeznaczenia terenów w projekcie planu ustalono (załącznik nr 10):
•
teren zabudowy usługowej J U,
•
teren zieleni urządzonej J ZP,
•
teren drogi wewnętrznej J KDW.
W północno-zachodniej części omawianego terenu, w miejscu funkcjonującego obecnie
parkingu oraz niewielkiego obszaru zieleni osiedlowej towarzyszącej zabudowie wielorodzinnej (poza
granicą planu), projekt wprowadza możliwość lokalizacji zabudowy usługowej w polu wyznaczonym
nieprzekraczalnymi liniami zabudowy (rysunek projektu planu). Na terenie tym dopuszczona została
lokalizacja wyłącznie usług handlu oraz usług parkingowych. W zakresie parametrów i wskaźników
kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania na terenie U, projekt planu ustalił powierzchnię
zabudowy nie większą niż 40% powierzchni terenu, natomiast powierzchnię terenu biologicznie
czynnego – nie mniejszą niż 15% powierzchni działki budowlanej. Dla zabudowy usługowej ustalono
18
wysokość od czterech do pięciu kondygnacji nadziemnych, nie większą niż 15,0 m oraz płaskie dachy.
Dla terenu zabudowy usługowej (U) szczegółowo określono dostęp do drogi publicznej, jak również
normatyw parkingowy, uwzględniający wymagane w granicy działek budowlanych miejsca postojowe
dla samochodów osobowych i rowerów. Dodatkowo dla obsługi zabudowy usługowej ustalono
zapewnienie stanowisk do przeładunku towarów, zlokalizowanych poza stanowiskami postojowymi dla
samochodów osobowych i rowerów.
W projekcie planu wyznaczono teren zieleni urządzonej ZP, stanowiący 52,5% powierzchni
całego analizowanego obszaru. Dopuszczono na nim lokalizację urządzeń sportowo-rekreacyjnych,
placów zabaw, ciągów pieszych i rowerowych oraz obiektów małej architektury. Zakazano natomiast
lokalizacji
budynków,
reklam,
ogrodzeń
z
betonowych
elementów
prefabrykowanych
oraz
napowietrznych elementów sieci infrastruktury technicznej.
Wzdłuż zachodniej granicy projektu planu zaprojektowano teren drogi wewnętrznej (KDW)
stanowiącej poszerzenie drogi biegnącej poza granicą analizowanego obszaru. Dla przedmiotowego
terenu dopuszczono lokalizację elementów układu drogowego, urządzeń oświetlenia dróg oraz
obiektów małej architektury. Ponadto ustalono spójne zagospodarowanie poszczególnych elementów
małej architektury i nawierzchni w nawiązaniu do przyległego pasa drogowego. W zakresie
szczególnych warunków zagospodarowania terenu oraz ograniczeń w jego użytkowaniu ustalono zakaz
lokalizacji budynków.
Do projektu planu wprowadzono również ustalenia w zakresie ochrony i kształtowania
środowiska przyrodniczego (w tym jego poszczególnych komponentów), a także w zakresie ochrony
przyrody.
W projekcie planu ustalono:
a. w zakresie ochrony i kształtowania zieleni:
•
na terenach U, KDW zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia
fragmentów terenów;
b. w zakresie ochrony powierzchni ziemi:
•
na terenie KDW - zagospodarowanie mas ziemnych pochodzących z prac ziemnych
spełniających standardy jakości gleby lub ziemi, z dopuszczeniem usuwania ich poza obszar
planu, zgodnie z przepisami odrębnymi;
c.
w zakresie ochrony wód:
•
na terenie U - zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej,
•
na terenie U - zagospodarowanie wód opadowych lub roztopowych na terenie lub
odprowadzenie ich do sieci kanalizacji deszczowej,
•
na terenie KDW - odprowadzanie wód opadowych i roztopowych do odbiornika wody lub
do ziemi, zgodnie z przepisami odrębnymi;
d. w zakresie ochrony powietrza:
•
na terenie U - zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, z wyjątkiem
paliw odnawialnych z biomasy,
e. w zakresie gospodarki odpadami:
19
•
zagospodarowanie odpadów, zgodnie z przepisami odrębnymi,
•
na terenie KDW - zagospodarowanie mas ziemnych pochodzących z prac ziemnych
spełniających standardy jakości gleby lub ziemi, z dopuszczeniem usuwania ich poza obszar
planu, zgodnie z przepisami odrębnymi.
W zakresie ochrony i kształtowania ładu przestrzennego na wszystkich terenach w granicy
projektu planu wprowadzono zakaz lokalizacji reklam. Na terenie U projekt zakazuje także lokalizacji
ogrodzeń, na terenie ZP – ogrodzeń z betonowych elementów prefabrykowanych, natomiast
na terenie KDW – ogrodzeń i tymczasowych obiektów budowlanych.
W projekcie ustalono powiązanie sieci infrastruktury technicznej z układem zewnętrznym oraz
zapewnienie dostępu do sieci, zgodnie z przepisami odrębnymi. Dopuszczono również roboty
budowlane w zakresie sieci infrastruktury technicznej, w tym infrastruktury krytycznej.
4.3.
Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami
Stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym19 zapisy projektu planu miejscowego (część tekstowa i graficzna) muszą być zgodne
z zapisami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a rada gminy
uchwala plan miejscowy dopiero po stwierdzeniu jego zgodności ze studium. Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sporządza się w celu określenia polityki
przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego.
W „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”
obszar projektu planu położony jest w podstrefie intensywnego zagospodarowania mieszkaniowego
i usługowego, obejmującej obszar Piotrowa, Łaciny, Rataj oraz Żegrza (podstrefa D1).
W granicach projektu planu, w „Studium...” wyznaczono teren przeznaczony pod zabudowę
– oznaczony symbolem M1sw - tereny zabudowy średniowysokiej, mieszkaniowej wielorodzinnej,
blokowej i kwartałowej z usługami podstawowymi, na którym utrzymuje się istniejące funkcje
ogólnomiejskie.
Zgodnie z kierunkami zmian w zagospodarowaniu przestrzennym, wskazanymi w „Studium...”,
na terenie podstrefy należy utrzymać priorytet dla funkcji mieszkaniowej wielorodzinnej. Należy dążyć
do zapewnienia odpowiednich warunków jej utrzymania i rozwoju, m.in. poprzez: zapewnienie
jednorodności funkcji, utrzymanie i powiększenie terenów przestrzeni ośrodkotwórczych, zakaz
lokalizacji funkcji kolidujących z funkcją mieszkaniową oraz generujących zwiększony ruch
samochodowy. Ponadto zaznaczyć należy, że przeznaczenie terenów zostało określone dla terenów
brutto, natomiast dogęszczanie terenów osiedli mieszkaniowych nie może powodować likwidacji zieleni
osiedlowej, a miejsca lokalizacji nowej zabudowy należy określić na etapie miejscowego planu.
„Studium...” wskazuje cały analizowany obszar jako teren o charakterze blokowym
do rehabilitacji, która ma się odbywać poprzez:
19
20
•
uczytelnienie zasad kompozycji - prowadzących do poprawy systemu identyfikacji przestrzeni
osiedli;
•
wykreowanie i uporządkowanie przestrzeni ośrodkotwórczych;
•
wprowadzenie zieleni wysokiej i zakomponowanie zieleni niskiej, w tym urządzenie terenów
o funkcji parkowej;
•
poprawę estetki i standardu technicznego budynków;
•
wymianę obiektów budowlanych, których stan techniczny nie pozwala na opłacalne
ekonomicznie
przeprowadzenie
remontów,
oraz
wprowadzenie
na
uwolnionych
i niezabudowanych terenach nowej zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej – kwartałowej
średniowysokiej.
Ponadto zgodnie z zapisami „Studium...” na terenach mieszkaniowych przewiduje się
możliwość lokalizacji usług ogólnomiejskich :
•
wzdłuż ulic klasy: Z, G, GP, GPS (pod warunkiem zapewnienia prawidłowej dostępności
komunikacyjnej) oraz torów kolejowych, w formie pierzei zabudowy izolującej zabudowę
mieszkaniową;
•
wzdłuż ulic klasy: Z, G, GP, GPS oraz torów kolejowych wskazane jest wytworzenie pasów
zieleni izolacyjnej.
Projekt planu uwzględnia w swoich ustaleniach zapisy „Studium...”. Realizacja ustaleń
planistycznych poprzez wprowadzenie terenu zabudowy usługowej w sąsiedztwie drogi klasy zbiorczej
(ul. Piaśnicka) i drogi klasy głównej ruchu przyspieszonego (ul. Chartowo) pozwoli na ograniczenie
w pewnym stopniu hałasu komunikacyjnego oddziałującego na zlokalizowaną na zachód od granicy
projektu planu zabudowę mieszkaniową wielorodzinną.
Ponadto pozostawienie w granicach projektu planu znacznej powierzchni zieleni pełniącej
także funkcję izolacyjną (teren ZP), szczególnie w pasie wzdłuż ulicy Chartowo - drogi klasy głównej
ruchu przyspieszonego, pozwoli na choć częściowe osłonięcie nowej zabudowy usługowej oraz
położonej poza planem zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej przed hałasem i zanieczyszczeniami
powietrza pochodzenia komunikacyjnego (samochodowego).
Projekt planu „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu zawiera także ustalenia w zakresie poprawy
jakości zagospodarowania przestrzeni ogólnodostępnych w ramach działań rehabilitacyjnych
wskazanych w „Studium...”. Na terenach wprowadzono zapisy o lokalizacji obiektów małej
architektury, urządzeń sportowo rekreacyjnych, ciągów pieszych i rowerowych, placów zabaw (teren
ZP), ścieżek rowerowych (teren U), czy na terenie KDW nakazu spójnego zagospodarowania
poszczególnych elementów małej architektury i nawierzchni w nawiązaniu do przyległego pasa
drogowego.
Projekt planu uwzględnia również zapisy rozporządzenia Wojewody Wielkopolskiego Nr 39/07
z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja
21
Poznań20 - poprzez wprowadzenie zakazu stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe,
z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy.
4.4.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń
projektu planu
Brak planu miejscowego dla danego terenu powoduje utrudnienia w określeniu zasad
kształtowania polityki przestrzennej i sposobu postępowania w sprawach przeznaczania terenów
na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy (stosownie do ustawy z dnia
27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym21). Sytuacja taka utrudnia
kształtowanie ładu przestrzennego obszaru oraz skuteczną ochronę jego środowiska przyrodniczego.
Tereny zieleni osiedlowej położone w granicach projektu planu „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu,
występujące w postaci powierzchni trawiastych oraz nasadzeń drzew i krzewów, charakteryzują się
stosunkowo niskimi walorami przyrodniczymi. Z drugiej jednak strony tereny te są cenne z uwagi
na znaczną powierzchnię zieleni w granicach mieszkaniowego osiedla Lecha oraz funkcję izolacyjną
od hałasu i zanieczyszczeń komunikacyjnych jaką mogą one spełniać.
Biorąc pod uwagę, obserwowane zarówno na omawianym obszarze oraz w skali całego
miasta, tendencje dotyczące procesów inwestycyjnych, można zakładać, że tereny obecnie
niezabudowane oraz tereny zieleni – będą stopniowo przekształcane w tereny budowlane. Brak
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego spowoduje, że wszelkie nowe inwestycje
budowlane na analizowanym terenie prowadzone będą w oparciu o decyzje administracyjne (decyzje
o warunkach zabudowy i decyzje pozwolenia na budowę), które nie stanowią skutecznego narzędzia,
umożliwiającego właściwe i zgodne ze „Studium...” kształtowanie ładu przestrzennego. Sytuacja ta,
tj. brak planu, utrudnia również prowadzenie polityki przestrzennej z uwzględnieniem istotnych
aspektów ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego, wśród których do najważniejszych
zaliczyć należy: ochronę powietrza atmosferycznego, ochronę przed hałasem, proekologiczną
gospodarkę wodno-ściekową, ochronę i kształtowanie terenów zieleni - szczególnie w przypadku
analizowanego obszaru istniejącej zieleni osiedlowej.
Brak z góry określonych ram dotyczących intensywności, parametrów i form zabudowy,
spowodować może zagrożenie, że tereny przekształcane z terenów zieleni w tereny budowlane,
zainwestowane zostaną zbyt intensywnie, bez uwzględnienia kontekstu istniejącej zabudowy terenów
sąsiednich. W przypadku rozwoju zabudowy, bez ustaleń planu miejscowego, problemem może być
również brak kompleksowych rozwiązań w zakresie obsługi komunikacyjnej nowych terenów
inwestycyjnych, co skutkować może negatywnym oddziaływaniem na jakość funkcjonowania
istniejących w sąsiedztwie planu terenów mieszkaniowych. Efektem tego może być przede wszystkim
wzmożony ruch samochodowy, problemy z parkowaniem czy niekorzystne oddziaływanie akustyczne.
Istnieje również zagrożenie wprowadzania na omawiany obszar funkcji generujących dla
obszaru planu oraz jego otoczenia zbyt dużo emisji zanieczyszczeń, przy jednoczesnym braku
20
21
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61
22
rozwiązań pozwalających na ograniczanie negatywnego oddziaływania antropopresji na środowisko,
tj. stosowania niskoemisyjnych nośników energii, uregulowania gospodarki wodno-ściekowej, ochronę
akustyczną. Pozostawienie obszaru opracowania bez planu miejscowego utrudni ochronę środowiska
i
ludzi,
bowiem
plan
miejscowy,
w
powiązaniu
z
innymi
przepisami
prawa,
określa
i porządkuje szereg zagadnień związanych z ochroną środowiska przyrodniczego, w tym
m.in. zagadnienia związane z ochroną i kształtowaniem zieleni, gospodarką wodno-ściekową, ochroną
powietrza atmosferycznego oraz ochroną przed hałasem.
Zagrożeniem dla środowiska, szczególnie dla gleb i wód gruntowych, może być także dalsze
funkcjonowanie
działającego
bez
wymaganych
przepisów
prawa
gruntowego
parkingu
samochodowego na około 140 miejsc, zajmującego obecnie znaczną powierzchnię w północnozachodniej
części
analizowanego
terenu.
Niekontrolowane
wycieki
substancji
chemicznych
z nieszczelnych instalacji samochodowych oraz wydzielane przez nie spaliny zawierające metale ciężkie
przyczynić się mogą do zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego oraz do degradacji gleb.
Biorąc powyższe pod uwagę, uzasadnione jest wprowadzenie na przedmiotowym terenie (w projekcie
planu) zabudowy usługowej, dla której ustala się lokalizację miejsc postojowych w kondygnacjach
podziemnych oraz lokalizację nie więcej niż 30 miejsc postojowych na powierzchni terenu.
Zastosowanie odpowiednich rozwiązań technicznych przy budowie ww. miejsc postojowych zarówno
podziemnych jak i na powierzchni terenu wyeliminuje znacząco zagrożenie dla środowiska.
Reasumując, do najważniejszych potencjalnych zmian w środowisku, jakie występują
w przypadku braku realizacji ustaleń planu miejscowego, zaliczyć można m.in.:
•
lokalizację nowej zabudowy na terenach zieleni osiedlowej,
•
zbyt intensywne zainwestowanie terenu planu i z tym związane uszczelnienie dużych
powierzchni, znaczne zmniejszenie zdolności infiltracyjnych gruntów i pogorszenie warunków
retencyjnych,
•
pogorszenie walorów krajobrazowych omawianego obszaru, w wyniku realizacji zabudowy
odmiennej od istniejącej pod względem przeznaczenia, charakteru, kubatury, standardu
i wyglądu oraz braku kompleksowych rozwiązań w zakresie układu komunikacyjnego oraz
infrastruktury technicznej, obsługujących nowe tereny budowlane,
•
zwiększenie zagrożenia zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego oraz degradacji gleb
w wyniku braku rozwiązań w zakresie gospodarki wodno-ściekowej oraz przy zachowaniu
funkcjonującego obecnie na analizowanym terenie parkingu gruntowego,
•
ograniczanie możliwości zapewniania wymaganych standardów akustycznych w środowisku,
w tym zwiększenie zagrożenia ponadnormatywnym hałasem – poprzez wprowadzenie nowej
zabudowy mieszkaniowej w obszary znajdujące się w zasiągu ponadnormatywnego
oddziaływania hałasu komunikacyjnego.
23
5.
CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM
I KRAJOWYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
Akcesja Polski do Unii Europejskiej nałożyła na Polskę nowe obowiązki, wynikające
z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochrona środowiska wraz
z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez Wspólnoty Europejskie do spisu ich stałych
zadań, dla których określono cele działań zapobiegawczych i regulujących. Obecnie, prawo Unii
Europejskiej - regulujące ochronę środowiska - liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących
dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia.
Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczyć należy m.in.
przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę różnorodności biologicznej, ograniczenie wpływu
zanieczyszczenia na zdrowie, w tym hałasu, a także lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych.
Do dokumentów rangi międzynarodowej, formułujących cele ochrony środowiska istotne
z punktu widzenia omawianego projektu planu, zaliczyć można:
→
Dyrektywę Rady z dnia 21 maja 1991 r. - dotyczącą oczyszczania ścieków komunalnych
(91/271/EWG), wprowadzającą wymóg wyposażenia aglomeracji w systemy zbierania ścieków
komunalnych,
→
Dyrektywę Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego
powietrza (96/62/WE), stanowiącą o utrzymaniu jakości powietrza tam, gdzie jest ona dobra,
oraz jej poprawie w pozostałych przypadkach; cel szczególnie istotny w kontekście
obowiązywania dla Poznania programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań22,
→
Dyrektywę 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie
oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko.
Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategiczne dokumenty rządowe:
II
Polityka
Ekologiczna
Państwa
oraz
Polityka
ekologiczna
państwa
w
latach
2009-2012
z perspektywą do roku 2016. Oba te dokumenty respektują zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej z 1997 r., mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczypospolitą Polską ochrony
środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju oraz koniecznością zapewnienia przez
władze publiczne bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom.
II Polityka Ekologiczna Państwa
Wiodącą zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównoważonego rozwoju,
ustanowiona w ramach Konferencji Narodów Zjednoczonych w Rio de Janeiro w 1992 r. Podstawowym
założeniem zrównoważonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki i działań w poszczególnych
sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie
zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, możliwości korzystania z nich, zarówno przez
obecne jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów
przyrodniczych
22
oraz
naturalnej
różnorodności
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.
24
biologicznej
na
poziomie
krajobrazowym,
ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównoważonego rozwoju jest równorzędne
traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność integrowania
zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki.
Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli
mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Wśród metod realizacji polityki
ekologicznej państwa priorytet ma stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów
zarządzania środowiskowego, które pozwalają powiązać efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi,
zwłaszcza w przemyśle i energetyce, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, budownictwie i gospodarce
komunalnej, zagospodarowaniu przestrzennym, turystyce, ochronie zdrowia, handlu i działalności
obronnej.
Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach: w sferze
racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych i w zakresie jakości środowiska. Wśród nich,
w kontekście zakresu ustaleń projektów planów miejscowych, wymienić należy m.in.:
•
racjonalizację użytkowania wody,
•
ochronę gleb,
•
zmniejszenie
energochłonności
gospodarki
i
wzrost
wykorzystania
energii
ze
źródeł
odnawialnych,
•
gospodarowanie odpadami,
•
jakość wód,
•
jakość powietrza, zmiany klimatu,
•
hałas i promieniowanie,
•
różnorodność biologiczną i krajobrazową.
Ponadto, dokument wskazuje na konieczność stworzenia spójnego wewnętrznie systemu
prawa ochrony środowiska, dostosowanego do wymagań unijnych. Wymaga poddania dokumentów
programowych z dziedziny ochrony środowiska (planów, strategii, polityk, itp.) ocenie ekologicznej
skuteczności lub ocenie oddziaływania na środowisko (w formie strategicznych ocen oddziaływania
na środowisko), ocenie efektywności kosztowej, konsultacjom społecznym, ocenie zgodności
z wymogami Unii Europejskiej.
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 stanowi
załącznik do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. w sprawie przyjęcia
dokumentu „Polityka...”23. Sporządzona została przez Ministerstwo Środowiska, zgodnie z wymogiem
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.
Omawiany dokument określa cele średniookresowe do 2016 r. oraz wskazuje kierunki działań
do wykonania w latach 2009-2012, w odniesieniu do zagadnień związanych z :
23
1.
kierunkami działań systemowych,
2.
ochroną zasobów naturalnych,
M.P. Nr 34, poz. 501
25
3.
poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Wśród działań systemowych dokument wymienia aspekt ekologiczny w planowaniu
przestrzennym i w jego ramach cel dotyczący podnoszenia roli planowania przestrzennego, które
powinno być podstawą lokalizacji nowych inwestycji.
Wskazuje się na konieczność wdrażania wytycznych dotyczących uwzględnienia w planach
zagospodarowania przestrzennego wymagań ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wdrożenie
przepisów umożliwiających przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko już
na etapie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zatwierdzenie
wszystkich
obszarów
europejskiej
sieci
Natura
2000,
uwzględnianie
obszarów
narażonych
na niebezpieczeństwo powodzi, określenie zasad ustalania progów tzw. chłonności środowiskowej oraz
pojemności przestrzennej zależnie od typu środowiska, uwzględniania w planach wyników monitoringu
środowiska.
Na szczeblu lokalnym zapisy projektu planu miejscowego korespondują z zapisami Programu
Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2009-2012. Program ten stanowi wyraz realizacji
polityki ekologicznej państwa na szczeblu gminnym. Sporządzony został w oparciu o zapisy ustawy
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, nakładającej na organy samorządowe
województwa, powiatu i gminy obowiązek sporządzania odpowiednio wojewódzkich, powiatowych
i gminnych programów ochrony środowiska. Wyżej wymieniony dokument określał zadania
w zakresie ochrony środowiska dla Poznania dla okresu czteroletniego (lata 2009-2012) oraz
zdefiniował cele średniookresowe dla miasta do roku 2015.
Dokument wskazuje działania strategiczne, obejmujące cele i kierunki działań realizowanych
w Poznaniu w zakresie ochrony środowiska, podzielone na trzy bloki tematyczne, w tym:
•
cele i priorytety o charakterze systemowym obejmującym rozwój społeczno-gospodarczy gminy
w powiązaniu z ochroną środowiska,
•
cele i priorytety w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnego użytkowania
zasobów przyrody,
•
cele i priorytety w zakresie poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Część z celów znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach omawianego projektu mpzp
„Osiedle Lecha cz. A”. Są to zwłaszcza cele ekologiczne dotyczące:
o
ochrony powierzchni ziemi i gleb, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające:
na terenie zabudowy usługowej (U) maksymalne powierzchnie zabudowy działek budowlanych
oraz minimalne udziały powierzchni biologicznie czynnych na terenie, zasady prowadzenia
gospodarki odpadami, oraz zasady wykorzystania mas ziemnych uzyskanych w wyniku prac
budowlanych;
o
poprawy
jakości
wód
powierzchniowych
i
zapewnienia
odtwarzalności
zasobów
wód
podziemnych, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zaopatrzenie w wodę
pitną z sieci wodociągowej, na terenie U - zagospodarowanie wód opadowych lub roztopowych
na terenie lub odprowadzenie ich do sieci kanalizacji deszczowej, natomiast na terenie KDW
26
- odprowadzanie wód opadowych i roztopowych do odbiornika wody lub do ziemi, zgodnie
z przepisami odrębnymi;
o
osiągnięcia najwyższej jakości powietrza oraz lokalnego wyeliminowania negatywnego
oddziaływania na środowisko, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające:
na terenie U zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe z wyjątkiem paliw
odnawialnych z biomasy, określenie minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnych,
zachowanie zieleni na teranie ZP.
o
osiągnięcia wymaganych standardów akustycznych w środowisku, realizowany w projekcie
planu poprzez zapisy ustalające: dla usług nauki i szkolnictwa wyższego na terenie
U zapewnienie dopuszczalnego poziomu hałasu w środowisku jak dla terenu zabudowy
związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży.
6.
PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO
6.1.
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi
Zgodnie z ustaleniami projektu planu, zmiany w dotychczasowym sposobie zagospodarowania
będą dotyczyć głównie terenów zlokalizowanych w północno-zachodniej części analizowanego
obszaru. W obrębie terenów tych (w chwili obecnej częściowo zagospodarowanych zielenią,
a częściowo wykorzystywanych jako miejsca parkingowe) przewiduje się lokalizację zabudowy
usługowej (o wysokości od 4 do 5 kondygnacji nadziemnych) oraz realizację nowego elementu układu
komunikacyjnego – drogi wewnętrznej KDW.
Wprowadzenie nowej zabudowy o znacznych parametrach wysokościowych oraz realizacja
nowych i przebudowa istniejących elementów sieci infrastruktury technicznej i komunikacyjnej wiązać
się będzie niewątpliwie z występowaniem negatywnego oddziaływania na powierzchnię ziemi jak
i warunki gruntowe. W obrębie pozostałych terenów, w stosunku do których analizowany projekt
planu
nie
ustala
odmiennego
sposobu
zagospodarowania
i
użytkowania
(tereny
zieleni),
nie przewiduje się wystąpienia negatywnego oddziaływania w związku z realizacją ustaleń mpzp.
Największe zmiany w ukształtowaniu powierzchni ziemi i charakterystyce warunków
gruntowych wystąpią na terenach aktualnie niezabudowanych (część terenu zieleni osiedlowej oraz
istniejącego parkingu), na które zgodnie z ustaleniami projektu planu wprowadzona zostanie nowa
zabudowa usługowa. Realizacja nowych obiektów wymagać będzie konieczności dokonania znacznych
zmian w dotychczasowym ukształtowaniu terenu oraz właściwościach podłoża. Prace budowlane
obejmować będą między innymi wykonanie głębokich wykopów, przemieszczanie dużej ilości mas
ziemnych, umieszczanie w profilu glebowym elementów konstrukcji budowlanych, a także różnego
rodzaju materiałów budowlanych, wpływających na właściwości podłoża, w tym na jego
przepuszczalność. Przyczyną największych zmian w profilu glebowym będzie realizacja dopuszczonych
w projekcie mpzp kondygnacji podziemnych.
Niezwykle istotnym zjawiskiem, jakie wystąpi na skutek wprowadzanych zmian, będzie
również
trwałe
uszczelnienie
powierzchni
ziemi
27
i
zniszczenie
wierzchniej
warstwy
gleby
na terenach, na których prowadzone będą prace budowlane. Zasięg bezpośredniego negatywnego
oddziaływania
na
powierzchnię
ziemi
obejmować
będzie
więc
powierzchnie
przeznaczone
bezpośrednio pod lokalizację budynków, jak również tereny do nich przylegające, wykorzystywane
na etapie prowadzenia prac budowlanych jako tymczasowe drogi dojazdowe dla ciężkiego sprzętu oraz
miejsca składowania materiałów budowlanych.
W znacznie mniejszym stopniu (w stosunku do lokalizacji nowej zabudowy) negatywne skutki
w odniesieniu do powierzchni ziemi może nieść za sobą również lokalizacja drogi wewnętrznej KDW,
umożliwiającej obsługę nowo powstających obiektów usługowych. Realizacja tej inwestycji
najprawdopodobniej będzie wymagała użycia ciężkiego sprzętu budowlanego, umożliwiającego
utwardzenie powierzchni, a także zastosowania materiałów budowlanych znacząco zmieniających
właściwości podłoża. Działania te mogą być przyczyną powiększenia areału trwale uszczelnionej
powierzchni (w przypadku zastosowania nawierzchni nieprzepuszczalnych), zmiany w jej naturalnym
ukształtowaniu oraz trwałej utraty właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych. Przewiduje się
jednak, że z uwagi na stosunkowo niedużą skalę planowanych działań oraz dotychczasowy sposób
użytkowania powierzchni przeznaczonej pod lokalizację drogi wewnętrznej, zasięg negatywnego
oddziaływania na powierzchnię ziemi i warunki gruntowe będzie w tym przypadku niewielki.
Zmiany ukształtowania terenu oraz właściwości podłoża mogą wystąpić także na skutek
dopuszczonych w planie robót w zakresie sieci infrastruktury technicznej w obrębie omawianego
terenu. W związku z prowadzeniem prac może dojść do przekształcenia powierzchni ziemi
o
charakterze
lokalnym
i
czasowym,
wynikającym
z
konieczności
wykonania
wykopów,
przemieszczenia elementów infrastruktury itd. Trwałe oddziaływanie na warunki gruntowe będzie
niosło za sobą natomiast umieszczenie pod powierzchnią terenu elementów wchodzących w skład sieci
infrastruktury
technicznej.
Odpowiednie
zabezpieczenie
tego
typu
instalacji
będzie
najprawdopodobniej wymagało umieszczenia w glebie materiałów wpływających na właściwości
gruntu. Zjawisko to nie będzie jednak odgrywało znaczącej roli w kształtowaniu powierzchni oraz
zmianie warunków gruntowych, głównie ze względu na niewielką skalę działania.
Na pozostałych terenach, na których docelowo nie przewidziano realizacji nowych inwestycji,
mogą wystąpić zmiany właściwości chemicznych i fizycznych podłoża, wynikające z czasowego
i intensywnego użytkowania terenu, na etapie realizacji inwestycji w obrębie terenów sąsiednich.
Obciążenie gruntu na skutek wykorzystania ciężkiego sprzętu budowlanego może być przyczyną
degradacji naturalnego systemu kapilarnego, decydującego o retencji wody, jej dostępności dla roślin
oraz wymianie gazowej w profilu glebowym. Przewiduje się jednak, że oddziaływanie to będzie miało
charakter chwilowy i lokalny.
Zapisy projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Os. Lecha cz. A”
w
Poznaniu,
w
celu
zminimalizowania
skali
występowania
negatywnego
oddziaływania
na ukształtowanie powierzchni ziemi oraz warunki gruntowe, ustalają lokalizację nowej zabudowy
jedynie w obrębie terenu U, określając jednocześnie maksymalną powierzchnię zabudowy, jaka może
być realizowana w obrębie tego terenu (nie więcej niż 40% powierzchni terenu). Aby ograniczyć
ryzyko nadmiernej zabudowy ustalono również minimalną powierzchnię nowo wydzielanej działki
28
budowlanej (z wyjątkiem działek pod infrastrukturę techniczną i drogi wewnętrzne) oraz minimalny
udział powierzchni biologicznie czynnej w granicach działki (nie mniej niż 15%). Powyższe zapisy
zapewnią
pozostawienie
niezabudowanych
powierzchni
o
nienaruszonej
powierzchni
terenu
i umożliwią zachowanie dotychczasowych właściwości gruntu na terenach wolnych od zabudowy.
Istotne dla zachowania właściwości gruntów jest także ustalenie dla terenu KDW
zagospodarowania mas ziemnych pochodzących z prac ziemnych – spełniających standardy jakości
gleby lub ziemi, z dopuszczeniem usuwania ich poza obszar planu, zgodnie z przepisami odrębnymi.
Zapisu tego nie wprowadzono jednak dla terenu U, w obrębie którego przekształcenia powierzchni
ziemi i gruntów będą największe. Z uwagi na ryzyko wystąpienia niekorzystnych oddziaływań,
należałoby rozpatrzyć zasadność wprowadzenia zapisów regulujących zasady postępowania z masami
ziemnymi (np. wykorzystania mas ziemnych przy kształtowaniu towarzyszących zabudowie usługowej
powierzchni obsadzanych zielenią) szczególnie w przypadku terenu przeznaczonego pod lokalizację
zabudowy usługowej.
Pozytywny wpływ na ochronę powierzchni ziemi i warunków gruntowych będzie miało
natomiast ustalenie (dla wszystkich terenów znajdujących się w granicach omawianego mpzp)
zagospodarowania odpadów, zgodnie z przepisami odrębnymi. Regulacja sposobu postępowania
z
odpadami
wytworzonymi
na
terenach
objętych
granicami
planu
pozwoli
na
uniknięcie
zanieczyszczenia powierzchni ziemi oraz zapobiegnie możliwości przedostawania się substancji
niebezpiecznych do gruntu. Ponadto, prowadzenie właściwej gospodarki odpadami pozwoli
na zminimalizowanie zagrożenia wynikającego z ewentualnego, niekontrolowanego pozbywania się
odpadów.
6.2.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne
Jednym z najważniejszych czynników, wpływających na kształtowanie zasobów jakościowych
i ilościowych lokalnych wód, jest pojawienie się nowej zabudowy na terenach dotychczas
niezabudowanych. Na analizowanym terenie, z uwagi na brak wód powierzchniowych, zarówno w jego
granicach jak i w bezpośrednim sąsiedztwie, ewentualne negatywne oddziaływania będą dotyczyć
jedynie wód podziemnych.
Realizacja nowej zabudowy wiąże się z koniecznością trwałego uszczelnienia części
powierzchni, a także wzrostem ilości powstających na tych terenach ścieków komunalnych i bytowych.
Skutkiem tego typu działań jest ograniczenie powierzchni umożliwiającej infiltrację wód opadowych
i roztopowych, nadmierny spływ powierzchniowy z terenów utwardzonych oraz zwiększenie ryzyka
zanieczyszczenia wód substancjami niebezpiecznymi, przedostającymi się do gruntu na skutek
prowadzenia niewłaściwej gospodarki wodno-ściekowej. Znaczne ograniczenie powierzchni infiltracji
może prowadzić także do obniżenia poziomu zwierciadła wód gruntowych.
Negatywne oddziaływanie na panujące na analizowanym obszarze stosunki gruntowo-wodne
będzie występować w największej skali w przypadku lokalizacji kondygnacji podziemnych na terenie
29
zabudowy usługowej (U), których realizacja wiąże się ze znacznymi zmianami w profilu glebowym
oraz z zakłóceniem procesu naturalnego przepływu wody.
Niekorzystny wpływ na wody podziemne (o charakterze lokalnym i czasowym) wystąpi
również na etapie prowadzenia robót budowlanych w zakresie przebudowy sieci infrastruktury
technicznej oraz realizacji drogi wewnętrznej KDW. Zjawisko to będzie występowało głównie
na skutek prowadzenia różnego rodzaju wykopów i prac przy użyciu ciężkiego sprzętu, powodującego
nadmierne zagęszczenie gruntu oraz przemieszczenie poszczególnych jego warstw, co z kolei
prowadzić może do zmian w naturalnym procesie infiltracji wód opadowych i roztopowych. Przewiduje
się jednak, iż skala negatywnego oddziaływania będzie w tym przypadku mniejsza, niż skala
oddziaływania związanego z lokalizacją nowej zabudowy i nie będzie w sposób długofalowy
oddziaływać na kształtowanie lokalnych stosunków wodnych.
W związku z ryzykiem wystąpienia opisanych powyżej niekorzystnych zmian, niezbędne było
wprowadzenie do projektu mpzp „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu zapisów umożliwiających ochronę
istniejących zasobów wód podziemnych.
Projekt mpzp chroni przed nadmierną zabudową, która mogłaby skutkować znacznymi
zmianami w panujących tu stosunkach wodnych, a także wpływać negatywnie na wody podziemne
znajdujące się poza jego granicami. Dopuszcza on lokalizację zabudowy wyłącznie na terenie U,
ustalając
jednocześnie
maksymalną
powierzchnię
zabudowy
działki
budowlanej,
minimalną
powierzchnię działki budowlanej oraz minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej. Skalę
negatywnego oddziaływania na zasoby wodne ogranicza również zapis ustalający zagospodarowanie
zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów.
Korzystnym rozwiązaniem, przyjętym w analizowanym projekcie mpzp jest utrzymanie
dotychczasowego sposobu zagospodarowania oraz użytkowania na znacznej części terenów
porośniętych zielenią, znajdujących się w granicach obszaru opracowania (teren zieleni urządzonej ZP
stanowi ponad 50% powierzchni mpzp).
Ustalenia projektu planu wprowadzają także rozwiązania mające na celu zapewnienie
właściwej infiltracji wód opadowych i roztopowych, zachowanie właściwego obiegu wody
w środowisku oraz zminimalizowanie ryzyka zanieczyszczenia wód podziemnych. Umożliwia to między
innymi zapis ustalający zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych na terenie lub
odprowadzanie ich do sieci kanalizacji deszczowej w obrębie terenu zabudowy usługowej (U), a także
odprowadzanie ich do odbiornika wody lub do ziemi w przypadku terenu drogi wewnętrznej (KDW).
Sposób gospodarowania wodami opadowymi i roztopowymi nie został określony dla terenu zieleni
urządzonej (ZP), jednakże z uwagi na charakter oraz przeznaczenie tego terenu należy domniemywać,
że wody w obrębie tego terenu będą zagospodarowywane na terenie. Reasumując, właściwe
gospodarowanie wodami opadowymi i roztopowymi pozwoli na zmniejszenie ryzyka nadmiernego
odpływu wód z analizowanych terenów na skutek wzrostu udziału powierzchni trwale uszczelnionych
oraz będzie sprzyjać lokalnej retencji wód.
Należy zwrócić uwagę, że możliwość zagospodarowania wód opadowych i roztopowych
na terenie, w przypadku porośniętych roślinnością terenów nieutwardzonych, jest rozwiązaniem
30
niezwykle korzystnym z ekologicznego punktu widzenia. Jest ono zgodne m.in. z Programem Ochrony
Środowiska dla miasta Poznania na lata 2009-2012. Podstawową zasadą współczesnych metod jest
zatrzymanie części (lub całości) wód opadowych i roztopowych na terenie, powolny odpływ
pozostałych wód opadowych do odbiornika oraz naturalne oczyszczanie wód na miejscu (przed
wprowadzeniem ich do odbiornika wodnego lub gruntowego, np. spływ przez zadarnione roślinnością
trawiastą powierzchnie). Zatrzymanie części wód opadowych ogranicza degradację środowiska
spowodowaną uszczelnieniem terenu, powoduje podniesienie poziomu wód gruntowych, a także
zasilanie przez wody gruntowe istniejących w sąsiedztwie cieków. Przy pomocy stosowania retencji
i infiltracji deszczu do gruntu można doprowadzić do powstania wody w ciekach, które przez
niewłaściwie zaprojektowaną kanalizację deszczową pozostawały nawet przez dłuższy czas bez wody.
Ponadto zgodnie z art. 100 ustawy Prawo ochrony środowiska przy planowaniu i realizacji
przedsięwzięcia powinny być stosowane rozwiązania, które ograniczą zmianę stosunków wodnych do
rozmiarów niezbędnych ze względu na specyfikę przedsięwzięcia.
Projekt planu w sposób bezpośredni nie odnosi się natomiast do zagadnień związanych
z odprowadzaniem ścieków bytowych i komunalnych z terenu zabudowy usługowej (U). W zakresie
tym ustalono jedynie powiązanie sieci infrastruktury technicznej z układem zewnętrznym oraz
zapewnienie dostępu do sieci, zgodnie z przepisami odrębnymi. Brak zapisów dotyczących sposobu
odprowadzania ścieków bytowych i komunalnych wynika z obowiązujących w tym zakresie przepisów,
które ustalają konieczność odprowadzania ścieków do sieci kanalizacji sanitarnej na terenach
wyposażonych w tego typu infrastrukturę. W związku z powyższym, pomimo braku szczegółowych
zapisów odnoszących się do sposobu odprowadzania ścieków z terenu przeznaczonego pod zabudowę,
należy przyjąć, iż wytworzone na tym terenie ścieki bytowe i komunalne nie będą wpływać
w jakikolwiek sposób na pogorszenie jakości lokalnych zasobów wód.
Pomimo braku szczegółowych zapisów dotyczących sposobu odprowadzania ścieków bytowych
i komunalnych z terenów przeznaczonych pod zabudowę należy zakładać, iż ścieki te będą
odprowadzane w sposób zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami odrębnymi.
Korzystny wpływ na zminimalizowanie możliwości zanieczyszczenia wód będzie miało także
ustalenie zagospodarowania odpadów zgodnie z przepisami odrębnymi. Prowadzenie gospodarki
odpadowej we właściwy sposób, pozwoli na ograniczenie możliwości zanieczyszczenia wód
powierzchniowych
(poza
granicami
mpzp)
i
podziemnych
substancjami
niebezpiecznymi,
przedostającymi się do gruntu na skutek niewłaściwego składowania odpadów.
Reasumując, ograniczenie powierzchni zabudowy i pozostawienie odpowiednio wysokiego
udziału powierzchni nieuszczelnionych (teren ZP), pozwoli ograniczyć niekorzystny wpływ na lokalne
zasoby wód, jaki pojawi się w związku z realizacją inwestycji przewidzianych w analizowanym
projekcie planu.
31
6.3.
Oddziaływanie na różnorodność biologiczną i krajobraz
Realizacja ustaleń projektu mpzp „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu nie wpłynie w sposób znacząco
negatywny na kształtowanie lokalnej różnorodności biologicznej. Występujące na tym obszarze rośliny
i zwierzęta reprezentowane są przez gatunki pospolicie występujące na obszarach zurbanizowanych,
przystosowane do życia w siedliskach narażonych na zanieczyszczenia i stosunkowo odporne
na zmiany warunków środowiskowych.
Projekt planu nie przewiduje wprowadzania elementów zagospodarowania przestrzennego
mogących spowodować drastyczne zmiany w tutejszych warunkach środowiskowych, skutkujących
ograniczeniem bioróżnorodności. Realizacja nowej zabudowy na terenie U oraz lokalizacja drogi
wewnętrznej KDW, umożliwiającej obsługę komunikacyjną tego terenu, przyczyni się do zmniejszenia
powierzchni dostępnej dla przedstawicieli flory i fauny, jednakże skala tego zjawiska nie wpłynie
znacząco na ograniczenie lokalnej różnorodności biologicznej. Ponadto, do projektu planu
wprowadzono zapisy mające na celu wyeliminowanie możliwości całkowitego pozbawienia zdolności
biologicznych tych terenów, ustalające zachowanie minimum 15% powierzchni działki budowlanej jako
powierzchni biologicznie czynnej (na terenie U) oraz zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych
od utwardzenia fragmentów terenów (U, KDW). Realizacja tych zapisów pozwoli w sposób częściowy
zrekompensować
straty,
jakie
wystąpią
w
przypadku
wprowadzenia
nowego
sposobu
zagospodarowania w obrębie części terenów znajdujących się w granicach analizowanego mpzp.
Do czasowego i lokalnego ograniczenia różnorodności może dojść na etapie realizacji
inwestycji, w trakcie którego prowadzone będą prace przy użyciu ciężkiego sprzętu, powodującego
utwardzenie powierzchni, a przede wszystkim zniszczenie szaty roślinnej. Skutki prowadzenia działań
w tym zakresie będą miały charakter odwracalny i najprawdopodobniej ustąpią po zaprzestaniu
prowadzenia prac budowlanych.
Na
zmniejszenie
ryzyka
wystąpienia
znaczących
niekorzystnych
zmian
w
lokalnej
bioróżnorodności w sposób najbardziej korzystny oddziaływać będzie ustalenie przeznaczenia
większości istniejących terenów zieleni osiedlowej na tereny zieleni urządzonej (ZP). Zachowanie
terenów porośniętych roślinnością niską, której towarzyszą skupiska drzew i krzewów, będzie sprzyjać
utrzymaniu różnorodności gatunkowej flory i fauny na dotychczasowym poziomie.
Realizacja części ustaleń projektu mpzp „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu wpłynie natomiast
na
kształtowanie
tutejszych
walorów
krajobrazowych.
Najbardziej
znacząca
zmiana
w dotychczasowym krajobrazie dotyczyć będzie lokalizacji na terenie U zabudowy usługowej, która ze
względu na swoje parametry stanowić będzie istotny element lokalnego krajobrazu.
Ponadto, w celu kształtowania ładu przestrzennego i poprawy walorów krajobrazowych
poszczególnych terenów, w projekcie planu wprowadzono ograniczenia dotyczące lokalizacji
elementów dysharmonizujących przestrzeń wizualną, w tym zakaz lokalizacji: ogrodzeń (na terenie U),
reklam (na terenach U, ZP, KDW), tymczasowych obiektów budowlanych (na terenie KDW) oraz
napowietrznych elementów sieci infrastruktury technicznej. W odniesieniu do terenu KDW, ustalono
32
także spójne zagospodarowanie poszczególnych elementów małej architektury i nawierzchni
w nawiązaniu do przyległego pasa drogowego.
Reasumując, zapisy projektu planu, pomimo wprowadzenia nowego sposobu użytkowania
i zagospodarowania w obrębie części analizowanego obszaru, pozwolą na wytworzenie terenów
o korzystnych walorach krajobrazowych i umożliwią zachowanie zdolności biologicznych terenów
znajdujących się w granicach mpzp „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu.
6.4.
Oddziaływanie na szatę roślinną
Jak wykazano we wcześniejszych rozdziałach prognozy, tutejsza szata roślinna nie zawiera
elementów o szczególnej wartości przyrodniczej, jednakże z uwagi na konieczność zachowania
równowagi biologicznej na tych terenach, istotne jest określenie zmian, jakie mogą wystąpić
w przypadku realizacji ustaleń mpzp.
Realizacja ustaleń projektu planu wpłynie w sposób trwały i znaczący na roślinność
porastającą teren przeznaczony pod lokalizację zabudowy usługowej (U). Na skutek wprowadzania
nowego zainwestowania (wielokondygnacyjne budynki usługowe) występująca tu szata roślinna
ulegnie silnym przekształceniom, a w znacznej części zostanie usunięta. Dewastacji ulegnie głównie
roślinność niska (obejmująca w dużej części roślinność ruderalną), porastająca tereny przeznaczone
bezpośrednio pod realizację zabudowy. W wyniku prac prowadzonych w trakcie realizacji inwestycji
budowlanych czasowo i lokalnie zniszczona zostanie również roślinność porastająca tereny sąsiadujące
z planowaną zabudową. Lokalizacja nowych budynków wiąże się również z zaistnieniem konieczności
usunięcia pojedynczych drzew i krzewów oraz ryzykiem ich uszkodzenia.
Niekorzystny i trwały wpływ na szatę roślinną wystąpi również na skutek realizacji
przewidzianej w projekcie planu drogi wewnętrznej KDW. Inwestycja ta wymagać będzie zajęcia
nowych powierzchni oraz trwałego uszczelnienia terenów (w przypadku zastosowania nawierzchni
nieprzepuszczalnej), które w znacznej części były dotychczas dostępne dla roślin. Z uwagi
na dotychczasowy sposób użytkowania tego terenu (wykorzystanie części przestrzeni jako miejsc
parkingowych) skala tego oddziaływania będzie jednak niewielka.
Aby ograniczyć skalę negatywnego oddziaływania na lokalną florę, zapisy projektu mpzp
wprowadzają nieliczne ustalenia mające na celu zrekompensowanie w pewnym stopniu zmian, jakie
pojawią się na analizowanym obszarze na skutek wprowadzenia nowego sposobu zagospodarowania
i użytkowania części terenów. Zapisy te dotyczą przede wszystkim określenia minimalnego udziału
powierzchni biologicznie czynnej, jaki musi zostać zachowany w obrębie działki budowlanej (na terenie
U) oraz ustalenia zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów
(U, KDW). Działania te pozwolą na zachowanie określonych areałów zagospodarowanych zielenią
i zapobiegną możliwości całkowitego pozbawienia zdolności biologicznych terenów, dla których
ustalono nowy sposób zagospodarowania. Przewiduje się, że zniszczona na skutek realizacji inwestycji
zieleń zastąpiona zostanie (przynajmniej częściowo) roślinnością ozdobną o wysokich walorach
estetycznych, wpływającą korzystnie na wzrost atrakcyjności sąsiedztwa budynków usługowych.
33
Korzystny wpływ na kształtowanie lokalnej szaty roślinnej ma przede wszystkim zachowanie
dotychczasowego sposobu zagospodarowania znaczącej części istniejących terenów zieleni osiedlowej,
które zgodnie z zapisami projektu planu oznaczone zostały jako tereny zieleni urządzonej ZP.
W stosunku do tego terenu nie określono jednak minimalnego udziału powierzchni biologicznie
czynnej oraz nie wprowadzono szczegółowych zasad kształtowania zieleni, obejmujących zagadnienia
związane z wprowadzaniem nowych nasadzeń czy postępowaniem w przypadku kolizji z elementami
sieci infrastruktury technicznej. Z uwagi na funkcję oraz znaczenie terenu ZP w odniesieniu do
obszaru opracowania jak i obszarów sąsiednich (znaczący wpływ na kształtowanie walorów
przyrodniczych i krajobrazowych osiedli mieszkaniowych), zasadne wydaje się wprowadzenie bardziej
szczegółowych zapisów.
Podsumowując, realizacja ustaleń projektu planu wpłynie na zmniejszenie terenów
zajmowanych dotychczas przez roślinność (głównie w północno-zachodniej części analizowanego
obszaru), jednakże wprowadzenie części zapisów (wspomnianych powyżej) pozwoli na ograniczenie
negatywnych
skutków
i
zachowanie
możliwie
największego
udziału
zieleni,
wpływającej
na kształtowanie lokalnych walorów przyrodniczych.
6.5.
Oddziaływanie na świat zwierzęcy
Zaproponowany w projekcie planu sposób zagospodarowania terenów znajdujących się
w granicach mpzp w większości przypadków nie będzie wpływał niekorzystnie na przedstawicieli
lokalnej fauny. Czynnikiem, który w sposób najbardziej istotny wpływa na ograniczenie skali
występowania negatywnych oddziaływań jest zachowanie w znacznej części dotychczasowego
sposobu zagospodarowania i użytkowania terenu zieleni urządzonej, który zgodnie z ustaleniami mpzp
stanowić będzie ponad 50% całkowitej powierzchni analizowanego obszaru.
Negatywne skutki (w odniesieniu do zamieszkujących tu zwierząt) związane będą
z uszczelnieniem powierzchni ziemi oraz zniszczeniem pokrywy roślinnej na terenach przeznaczonych
bezpośrednio pod lokalizację zabudowy usługowej. Działania te wpłyną bezpośrednio na ograniczenie
przestrzeni dostępnej dla zamieszkujących te tereny niewielkich zwierząt, a także (w znacznie
mniejszym stopniu) na zmniejszenie dostępności do bazy pokarmowej. Przewiduje się jednak,
że z uwagi na przystosowanie przedstawicieli lokalnej fauny do trudnych warunków siedliskowych
(zanieczyszczenia, hałas komunikacyjny itd.), realizacja tego typu inwestycji nie wpłynie w sposób
długofalowy na ograniczenie liczebności występujących tu gatunków zwierząt.
Lokalne i czasowe ograniczenia w liczebności poszczególnych gatunków mogą wystąpić
natomiast na etapie realizacji poszczególnych zamierzeń, wymagających użycia ciężkiego sprzętu,
powodującego znaczne przekształcenia powierzchni ziemi oraz dewastację pokrywy roślinnej
na znacznych powierzchniach. Oddziaływania te będą miały jednak charakter krótkotrwały
i w znacznej mierze odwracalny (ustanie po zakończeniu etapu realizacji).
Ponadto, zapisy projektu planu, ustalające zachowanie odpowiednich areałów powierzchni
biologicznie czynnej (na terenie U) oraz nakazujące zagospodarowanie zielenią wszystkich
34
nieutwardzonych
fragmentów
terenów,
umożliwią
w
większości
przypadków
częściowe
zrekompensowanie strat poniesionych w wyniku przekształceń terenów.
6.6.
Oddziaływanie na ludzi
W celu zapewnienia wyższej jakości życia oraz bezpieczeństwa mieszkańców miasta,
niezbędne jest podejmowanie działań pozwalających na zachowanie i właściwą ochronę elementów
środowiska przyrodniczego. Działania te są niezwykle ważne z punktu widzenia ochrony zdrowia, gdyż
rosnące zanieczyszczenie poszczególnych komponentów środowiska (zwłaszcza powietrza oraz klimatu
akustycznego) pogarsza warunki życia, a długotrwałe narażenie na działanie szkodliwych substancji
może być czynnikiem wpływającym na wzrost zachorowań i umieralności na skutek poszczególnych
chorób.
W
związku
z
powyższym
konieczne
jest
wprowadzanie
do
miejscowych
planów
zagospodarowania przestrzennego takich ustaleń, których realizacja pozwoli na zmniejszenie ryzyka
zanieczyszczenia środowiska, a co za tym idzie pogorszenie jakości życia mieszkańców danego terenu.
Projekt mpzp „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu nie przewiduje wprowadzenia na te tereny
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, w związku z czym nie przewiduje się wystąpienia
negatywnego oddziaływania na mieszkańców analizowanego obszaru w związku z realizacją jego
ustaleń. Proponowany sposób zagospodarowania nie będzie również źródłem generowania
niekorzystnych oddziaływań pogarszających warunki życia mieszkańców terenów sąsiednich. Ponadto,
analizowany
projekt
mpzp
w
sposób
odpowiedni
reguluje
kwestie
związane
z
ochroną
i kształtowaniem jakości powietrza atmosferycznego, kształtowaniem klimatu akustycznego czy
ochroną walorów krajobrazowych.
6.7.
Oddziaływanie na powietrze
Nie
przewiduje
się
zwiększonego,
znaczącego
oddziaływania
na
jakość
powietrza
atmosferycznego w granicach opracowania na skutek realizacji ustaleń projektu mpzp „Os. Lecha
cz. A” w Poznaniu.
W projekcie planu nie przewiduje się realizacji nowych, znaczących ciągów komunikacyjnych,
które generowałyby duży ruch samochodowy. Najbardziej istotny wpływ na kształtowanie jakości
powietrza, zarówno w stanie istniejącym jak i w stanie projektowanym, będzie miała emisja
zanieczyszczeń generowanych w obrębie szlaków komunikacyjnych zlokalizowanych poza granicami
projektu planu (ul. Chartowo, ul. Piaśnicka).
Nowym źródłem emisji zanieczyszczeń do powietrza może być natomiast zabudowa usługowa,
która
pojawi
się
w
północno-zachodniej
części
analizowanego
obszaru.
Przewiduje
się,
że zanieczyszczenia emitowane w wyniku eksploatacji instalacji grzewczych nie będą czynnikiem
wpływającym w sposób istotny na kształtowanie lokalnej jakości powietrza atmosferycznego.
Ponadto, aby maksymalnie ograniczyć poziom emisji związanej z eksploatacją instalacji grzewczych,
w projekcie planu ustalono zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe,
z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy. Zapis ten wpisuje się również w zalecenia wynikające
35
z rozporządzenia Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia
programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań. Zgodnie z zadaniami podstawowymi,
określonymi we wspomnianym powyżej programie ochrony powietrza, dopuszcza się zastosowanie
indywidualnych instalacji grzewczych pod warunkiem spełnienia kryteriów dotyczących rodzaju
instalacji oraz stosowanego w nich paliwa (o niższych wskaźnikach emisji).
Pojawienie się nowej zabudowy przyczyni się również do niewielkiego wzrostu natężenia ruchu
kołowego, stanowiącego źródło emisji substancji powstających w wyniku spalania paliw w silnikach
spalinowych pojazdów. Ze względu na charakter i przewidywane natężenie ruchu w obrębie jedynego
szlaku komunikacyjnego, jakim jest droga wewnętrzna KDW, wpływ generowanych na tym terenie
zanieczyszczeń na kształtowanie lokalnej jakości powietrza atmosferycznego można uznać za znikomy.
Niewielki wzrost emisji o charakterze lokalnym i czasowym wystąpi natomiast na etapie
prowadzenia prac budowlanych, związanych realizacją szlaków komunikacyjnych (KDW), lokalizacją
nowej zabudowy usługowej (U) oraz prowadzeniem robót budowlanych w zakresie sieci infrastruktury
technicznej. Źródłem emisji zanieczyszczeń będą w tym przypadku silniki maszyn budowlanych
uczestniczących w pracach ziemnych oraz same prace ziemne, których przeprowadzanie generuje
powstawanie
zanieczyszczeń
pyłowych.
Ilość
zanieczyszczeń,
wytwarzanych
przez
maszyny
budowlane, będzie stosunkowo niewielka ze względu na ograniczoną powierzchnię, na jakiej będą
odbywały się roboty oraz ograniczony czas ich przeprowadzania. Pyły powstające podczas
prowadzenia prac budowlanych nie będą miały większego znaczenia w kształtowaniu poziomów emisji
dla tych terenów (niewielkie odległości unoszenia powodować będą czasowy wzrost zapylenia
o charakterze lokalnym). Emisja ta będzie zjawiskiem czasowym i nie będzie miała większego
znaczenia w długofalowym kształtowaniu jakości powietrza na tym terenie.
Rozwiązaniem korzystnym z punktu widzenia kształtowania jakości powietrza atmosferycznego
jest zachowanie dotychczasowego sposobu zagospodarowania terenów zieleni, które docelowo
stanowić będą ponad 50% całkowitej powierzchni obszaru objętego ustaleniami mpzp. Obecność
terenów
zagospodarowanych
zielenią
(a
zwłaszcza
zielenią
wysoką)
wpłynie
korzystnie
na zmniejszenie udziału dwutlenku węgla w powietrzu atmosferycznym oraz ograniczenie
przenoszenia zanieczyszczeń pyłowych.
Pośrednio korzystny wpływ na kształtowanie jakości powietrza atmosferycznego będzie miało
również określenie minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej (w obrębie terenu U) oraz
ustalenie nakazu zagospodarowania zielenią wszystkich nieutwardzonych fragmentów terenów.
6.8.
Oddziaływanie na klimat akustyczny
Realizacja ustaleń projektu planu nie przewiduje powstania nowych źródeł hałasu, których
działalność mogłaby w sposób znaczący wpływać na kształtowanie lokalnego klimatu akustycznego.
Zmiany
w
przeznaczenie
dotychczasowym
fragmentu
sposobie
terenu
zagospodarowania
(znajdującego
się
w
i
użytkowania
północno-zachodniej
terenów
obejmą
części
obszaru
opracowania) pod lokalizację zabudowy usługowej (teren U) oraz wyznaczenie nowego elementu
36
układu
komunikacyjnego
–
drogi
wewnętrznej
KDW,
zapewniającej
właściwą
obsługę
nowopowstałych terenów. Ruch pojazdów poruszających się wspomnianą drogą wewnętrzną będzie
stanowił źródło hałasu komunikacyjnego, jednakże jego poziom (z uwagi na przewidywane, niewielkie
natężenie ruchu) nie będzie stanowił zagrożenia dla znaczącego pogorszenia się aktualnego klimatu
akustycznego.
Omawiany projekt mpzp nie przewiduje możliwości pojawienia się w jego granicach terenów,
dla których wymagane jest uzyskanie określonych standardów akustycznych. Jego zapisy zakładają
wprowadzenie zabudowy usługowej (na terenie U) – usług handlu oraz usług parkingowych, dla
których nie obowiązują standardy akustyczne. W związku z powyższym nie zaistniała konieczność
wprowadzenia do ustaleń projektu planu zapisów wymagających zapewnienia dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku.
W chwili obecnej, teren ten jest narażony na niekorzystne oddziaływanie hałasu o znacznym
poziomie, generowanego przez odbywający się poza granicami planu ruch samochodowy
(ul. Chartowo, ul. Piaśnicka) oraz tramwajowy (istniejąca linia tramwajowa). Przebiegające przez
omawiany obszar izolinie hałasu samochodowego i tramwajowego (dla kryterium dzienno-wieczornonocnego i pory nocy) zostały zilustrowane na załącznikach (6-9).
Lokalizacja źródeł hałasu (wpływających w sposób najbardziej istotny na kształtowanie
lokalnego klimatu akustycznego) poza granicami projektu mpzp „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu
uniemożliwiła podjęcie we wspomnianym projekcie planu jakichkolwiek ustaleń, zmierzających do
zmniejszenia poziomów generowanego hałasu. Działania ograniczające poziom hałasu generowanego
przez ul. Chartowo przewidziano natomiast w projekcie mpzp „Osiedle Zodiak”, który wprowadza
ustalenia dotyczące lokalizacji elementów przeciwhałasowych, związanych z organizacją ruchu,
ograniczeniem prędkości pojazdów czy zastosowaniem tzw. cichej nawierzchni. Wspomniane powyżej
działania w połączeniu z planowaną modernizacją istniejącej linii tramwajowej, pozwalają
przypuszczać, że docelowy zasięg hałasu, generowanego przez te źródła, zostanie ograniczony.
W pewnym stopniu na ograniczenie rozprzestrzeniania się hałasu generowanego poza granicami mpzp
korzystnie oddziaływać będzie również lokalizacja zieleni (szczególnie zieleni wysokiej) na terenie ZP.
6.9.
Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe
Na omawianym terenie nie występują obiekty objęte ochroną konserwatorską w rozumieniu
ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami24 w związku
z powyższym nie przewiduje się wystąpienia negatywnego oddziaływania na elementy
dziedzictwa kulturowego.
6.10. Oddziaływanie na dobra materialne
Nie przewiduje się wystąpienia negatywnego oddziaływania na dobra materialne na skutek
realizacji ustaleń projektu mpzp „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu. Wprowadzenie nowych inwestycji
24
(Dz. U. 03.162.1568 z późn. zmianami)
37
obejmujących lokalizację nowej zabudowy usługowej o wysokich walorach estetycznych, a także
realizacja nowej drogi wewnętrznej, zapewniającej właściwą obsługę komunikacyjną terenów
o nowym sposobie zagospodarowania, przyczyni się natomiast do wzrostu ilości dóbr materialnych
oraz zwiększenia dostępności to tego typu usług dla mieszkańców okolicznych terenów.
6.11.
Oddziaływanie na obszary chronione, w tym obszary Natura 2000
Jak wskazano w poprzednich rozdziałach niniejszego opracowania, w granicach analizowanego
obszaru nie stwierdzono obecności obszarów prawnie chronionych w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia
2004r. o ochronie przyrody, jak również obszary objęte Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000.
Ze względu na oddalenie omawianego terenu od najbliższego obszaru należącego do sieci
Natura 2000 (Fort III – element obszaru PLH300005 „Fortyfikacje w Poznaniu”, położony w odległości
ok. 1,6km od obszaru planu) oraz skalę wprowadzanych w projekcie planu zmian, nie przewiduje się
wystąpienia negatywnego oddziaływania na ten teren, w związku z realizacją ustaleń mpzp „Os. Lecha
cz. A” Poznaniu. Wprowadzenie zmian w zagospodarowaniu niektórych terenów znajdujących się
w granicach mpzp nie będzie również wpływać negatywnie na ograniczenie przestrzeni życiowej
i dostępności do bazy pokarmowej występujących na terenie Natura 2000 przedstawicieli flory i fauny.
Realizacja ustaleń projektu planu nie będzie także przyczyną występowania zagrożeń dla
cennych przyrodniczo terenów użytku ekologicznego „Olszak I” (zlokalizowanego w odległości
ok. 1,5km od granic mpzp) oraz obszaru chronionego krajobrazu „Dolina Cybiny w Poznaniu”, którego
granice przebiegają w odległości ok. 2,6km od granic omawianego obszaru.
6.12.
Oddziaływanie transgraniczne
Ze
względu
na
położenie
geograficzne
Poznania
(znaczne
oddalenie
od
terenów
przygranicznych państwa) stwierdzić należy, że realizacja ustaleń omawianego planu miejscowego nie
spowoduje oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, w rozumieniu Konwencji
z Espoo z 25 lutego 1991 r.
6.13.
Pola elektromagnetyczne
Na skutek realizacji ustaleń projektu mpzp „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu, poza naturalnie
występującymi źródłami promieniowania elektromagnetycznego, na analizowanym terenie mogą
pojawić się również źródła sztuczne, przede wszystkim w postaci instalacji radiokomunikacyjnych.
Analizowany projekt mpzp nie wprowadza jednak szczegółowych ustaleń ograniczających możliwość
lokalizacji oraz określających maksymalne parametry tego typu instalacji. W związku z powyższym
lokalizacja
instalacji
radiokomunikacyjnych
odbywać
się
będzie
na
zasadach
określonych
25
w obowiązujących przepisach odrębnych .
Szczegółowe określenie zasięgów występowania pola elektromagnetycznego, emitowanego
przez instalacje radiokomunikacyjne, z uwagi na brak szczegółowych informacji określających moc
25
Ustawa z dnia 7 maja 2010r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 106, poz. 675),
38
oraz charakterystykę promieniowania emitowanego przez anteny jakie zostaną w tym przypadku
zastosowane, nie jest jednak możliwe na obecnym etapie projektowania. Na podstawie informacji
zawartych w literaturze, przewiduje się jednak, że eksploatacja tego rodzaju instalacji nie spowoduje
przekroczenia dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych, zdefiniowanych w rozporządzeniu
Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól
elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów26.
Ww. rozporządzenie określa dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych w środowisku,
zróżnicowane dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową, miejsc dostępnych dla
ludności oraz zakresy częstotliwości pól elektromagnetycznych, dla których określa się parametry
fizyczne, charakteryzujące oddziaływanie pól elektromagnetycznych na środowisko, a także metody
sprawdzania dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych, jak również metody
wyznaczania dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych.
Zapisy omawianego projektu mpzp odnoszą się natomiast do innych źródeł promieniowania
elektromagnetycznego – napowietrznych linii elektroenergetycznych. W celu ograniczenia możliwości
lokalizacji tego rodzaju źródeł promieniowania ustalono całkowity zakaz lokalizacji nowych
napowietrznych sieci infrastruktury technicznej na wszystkich terenach znajdujących się w granicach
projektu planu.
7.
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW
REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA
Skutki realizacji postanowień planu podlegać będą bieżącym pomiarom, ocenom oraz analizom
wpływu na środowisko wielu czynników, prowadzonym w ramach Państwowego Monitoringu
Środowiska27 przez zobligowane do tego instytucje. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Poznaniu, Państwowy Instytut Geologiczny, Prezydent miasta Poznania (będący jednocześnie
starostą powiatu grodzkiego) prowadzą monitoring poszczególnych komponentów środowiska
w zakresie określonym szczegółowo w ustawie z dnia z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo ochrony
środowiska28. Stosownie do art. 10 ust. 2 Dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko dla
monitoringu znaczącego wpływu na środowisko realizacji planów, możliwe jest wykorzystanie
istniejącego systemu monitoringu, w celu uniknięcia jego powielania.
W kontekście ustaleń omawianego w prognozie projektu planu, szczególnie istotne będzie
monitorowanie poziomu hałasu samochodowego i tramwajowego (generowanego poza granicami
mpzp), oddziałującego na tereny znajdujące się w granicach mpzp.
Skutkiem realizacji ustaleń planu miejscowego będą stosunkowo niewielkie zmiany
w zagospodarowaniu przestrzennym omawianego obszaru: wprowadzenie nowej zabudowy usługowej
26
27
28
Dz. U. Nr 192, poz. 1883 z dnia 14 listopada 2003 r.,
utworzonemu ustawą z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska
zgodnie z art. 88, art. 109 ust.1, art. 117 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska
39
(na terenie U), lokalizacja nowego elementu układu komunikacyjnego w postaci drogi wewnętrznej
KDW, a także dopuszczona ustaleniami projektu planu modernizacja infrastruktury technicznej.
Kontrola skutków realizacji postanowień planu wykonana będzie m.in. w ramach analizy zmian
w zagospodarowaniu przestrzennym miasta Poznania, przeprowadzanej na podstawie ustawy z dnia
23 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym29. Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy
prezydent miasta ma obowiązek co najmniej raz w czasie kadencji przeprowadzić analizę zmian
w zagospodarowaniu przestrzennym gminy, w celu oceny aktualności planów miejscowych oraz
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Analiza dotyczy również
kontroli realizacji ustaleń w zakresie ochrony i kształtowania środowiska.
8.
ROZWIĄZANIA
ALTERNATYWNE
W PROJEKCIE PLANU
DO
ROZWIĄZAŃ
ZAWARTYCH
Możliwość różnego sposobu zagospodarowania terenów znajdujących się w granicach mpzp
„Os. Lecha cz. A” w Poznaniu zostały ograniczone w „Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania
przestrzennego
miasta
Poznania”,
które
określa
przeznaczenie
terenów
znajdujących się w granicach przedmiotowego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
W
związku
z
powyższym
ilość
możliwych
do
wprowadzenia
alternatywnych
sposobów
zagospodarowania tego obszaru była stosunkowo niewielka.
Niemniej jednak podczas prowadzonych prac rozpatrywano rozwiązania przestrzenne
alternatywne do zaproponowanych ostatecznie w przedłożonej do uchwalenia wersji ustaleń planu.
Dotyczyły one przede wszystkim zagospodarowania terenu przeznaczonego ostatecznie pod lokalizację
zabudowy usługowej. Rozważano możliwość lokalizacji jednego, dwu lub trzech budynków
kilkukondygnacyjnych, jak również możliwość lokalizacji pojedynczego pawilonu o wysokości 1-2
kondygnacji naziemnych. Przyjęte ostatecznie rozwiązania w możliwie największym stopniu pozwalają
na wpisanie nowej zabudowy w lokalny krajobraz (sąsiedztwo istniejącego układu zabudowy
blokowej), umożliwiając jednocześnie zaspokojenie potrzeb mieszkańców okolicznych terenów
(zwiększenie dostępności do usług, zapewnienie miejsc parkingowych).
Analizie poddano również proponowany kształt, wysokość oraz szczegółowe określenie
umiejscowienia budynków usługowych (w obrębie terenu U), sąsiadujących z istniejącym poza
granicami planu układem zabudowy blokowej. Za najbardziej korzystne (w tym zakresie) uznano
rozwiązania zaproponowane w projekcie planu.
9.
WNIOSKI
Realizacja ustaleń projektu planu może oddziaływać na środowisko przyrodnicze w sposób
o zróżnicowanym charakterze, intensywności oraz zasięgu przestrzennym. Oddziaływania te będą
skutkiem realizacji w granicy planu nowych inwestycji budowlanych (na terenie zabudowy usługowej
29
40
U), nowych obiektów i sieci infrastruktury technicznej oraz nowego elementu układu komunikacyjnego
– drogi wewnętrznej KDW.
Skala,
zasięg
oraz
charakter
tych
oddziaływań
(w
odniesieniu
do
poszczególnych
komponentów środowiska) został określony we wcześniejszych rozdziałach niniejszej prognozy.
Projekt planu zawiera zapisy zapewniające ochronę istotnych elementów środowiska
przyrodniczego
i
minimalizujących
lub
ograniczających
negatywne
skutki
realizacji
planu
na środowisko przyrodnicze. Dotyczą one:
→
zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów
(na terenach U i KDW),
→
zachowania minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej na terenie U (nie mniej niż
15% powierzchni działki budowlanej),
→
zaopatrzenia w wodę pitną z sieci wodociągowej (U),
→
zasad zagospodarowania wód opadowych i roztopowych na terenach U i KDW,
→
zagospodarowania odpadów zgodnie z przepisami odrębnymi,
→
zagospodarowania mas ziemnych pochodzących z prac ziemnych – spełniających standardy
jakości gleby lub ziemi, z dopuszczeniem usuwania ich poza obszar planu, zgodnie
z przepisami odrębnymi (na terenie KDW),
→
zakazu stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw
odnawialnych z biomasy (na terenie U).
Ponadto, projekt planu zawiera ustalenia w zakresie zakazu lokalizacji (na poszczególnych
terenach) elementów zagospodarowania dysharmonizujących walory krajobrazowe, tj.: ogrodzenia,
reklamy, tymczasowe obiekty budowlane oraz napowietrzne elementy infrastruktury technicznej.
Warunkiem niezbędnym dla ograniczania negatywnych skutków oddziaływania na środowisko
będzie więc precyzyjne wyegzekwowanie ustaleń planu miejscowego i restrykcyjne przestrzeganie
przez inwestorów przepisów i wymogów ochrony środowiska, wynikających z przepisów odrębnych.
Dla zmniejszenia szkód dokonanych w środowisku przyrodniczym na skutek realizacji ustaleń
projektu planu - w ramach kompensacji przyrodniczej – szczególnie istotne będą działania polegające
na wprowadzaniu nowej zieleni na wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentach terenów.
10.
STRESZCZENIE
Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny do
przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków
realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Obowiązek jej opracowania wynika bezpośrednio
z zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko
oraz z ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Zasadniczym celem prognozy oddziaływania na środowisko jest diagnoza obecnego stanu
środowiska oraz wskazanie potencjalnego oddziaływania realizacji ustaleń miejscowego planu
41
zagospodarowania
przestrzennego
na
środowisko
przyrodnicze,
przy
uwzględnieniu
jego
poszczególnych komponentów, w tym: powierzchni ziemi, warunków wodnych, różnorodności
biologicznej, krajobrazu, szaty roślinnej i zwierząt, powietrza, klimatu akustycznego. Wzięto również
pod uwagę oddziaływanie realizacji ustaleń mpzp na elementy dziedzictwa kulturowego, a także
oddziaływanie w kontekście emisji pól elektromagnetycznych.
Powyższa prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy projektu mpzp „Os. Lecha cz. A”
w
Poznaniu.
Projekt
planu
miejscowego
opracowywany
jest
na
podstawie
uchwały
Nr LXXV/1034/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 6 lipca 2010 r. w sprawie przystąpienia do
sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „Os. Lecha cz. A” w Poznaniu.
Planem objęto obszar położony we wschodniej części Poznania, w dzielnicy Nowe Miasto,
w północno – wschodniej części Osiedla Lecha, w rejonie skrzyżowania ul. Piaśnickiej i ul. Chartowo.
Niemal cały obszar obejmuje teren zieleni sąsiadującej z zabudową wielorodzinną (zlokalizowaną tuż
za zachodnią granicą opracowania), któremu towarzyszy zlokalizowany w północno-zachodniej części
obszaru analizy teren parkingu. Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem planu miejscowego
wynosi ok. 1,5 ha.
Prognoza składa się z ośmiu części. W pierwszej omówiono podstawy formalno-prawne,
metodologię i zasadność jej sporządzania. W drugiej części omówiono położenie przedmiotowego
obszaru w przestrzeni miasta i jego obecne zagospodarowanie. Scharakteryzowano poszczególne
elementy środowiska przyrodniczego oraz ich wzajemne powiązania, w tym rzeźbę terenu, budowę
geologiczną i warunki gruntowe, warunki wodne, szatę roślinną, świat zwierzęcy, gleby, klimat lokalny.
Określono również istniejący stan środowiska przyrodniczego w zakresie jakości powietrza, jakości
wód oraz klimatu akustycznego.
W trzeciej części prognozy zwrócono uwagę na problemy ochrony środowiska, związane
z zagadnieniami regulowanymi w projekcie planu.
W czwartej części omówiono cel i zapisy projektu planu. Wskazano na ich powiązania
z zapisami „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”.
Wykazano również potencjalne skutki dla środowiska i przestrzeni, jakie mogą wystąpić w przypadku
braku realizacji ustaleń projektu planu.
W piątej części omówiono podstawowe cele ochrony środowiska, formułowane na szczeblu
międzynarodowym, krajowym oraz lokalnym, natomiast w części szóstej omówiono potencjalne
oddziaływanie
przyrodniczego.
realizacji
ustaleń
Jednocześnie,
projektu
wskazano
planu
także
na
poszczególne
rozwiązania
mające
komponenty
na
celu
środowiska
zapobieganie
i ograniczanie negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji
projektowanego planu. W siódmej części odniesiono się do zagadnień związanych z analizą skutków
realizacji postanowień planu miejscowego, natomiast w części ósmej do rozwiązań alternatywnych do
rozwiązań zawartych w projekcie planu.
42

os. lecha cz. a - Miejska Pracownia Urbanistyczna

Transkrypt

Podobne dokumenty

DO WÓJTA GMINY RYBCZEWICE WNIOSEK o ustalenie warunków

750 000 - 4 Ściany Sp. z oo

Projekt miejscowego planu zagospodarowania

Brześć Kujawski, dnia ……………………

Analiza hałasu a miejscowy plan

Koncepcja projektu miejscowego planu zagospodarowania gm

Wniosek o zaopiniowanie wstępnego projektu podziału działki.