Likwidacja zaniechanej inwestycji a możliwość zaliczenia do

Likwidacja zaniechanej inwestycji a możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów związanych
Wpisany przez Grażyna Zaremba
Zasadne jest wystąpienie o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego w
odniesieniu do formy, w jakiej podatnik chce dokonać likwidacji zaniechanej przez siebie
inwestycji.
Wprawdzie zgodnie z przepisami ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od
osób prawnych (ustawa o CIT) od 1 stycznia 2009 r. istnieje możliwość zaliczenia
wydatków związanych z zaniechaną inwestycją do kosztów uzyskania przychodów (dalej:
KUP), to jednak podatnicy nadal mają problemy z właściwym dokumentowaniem
likwidacji takiej inwestycji.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w
celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z
wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Wynika z tego, że wydatki na
zaniechaną inwestycję powinny być poniesione zgodnie z zasadą ogólną określoną w ustawie o
CIT, jeżeli poniesione wydatki:
- pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami,
- nie są wyłączone z KUP.
Zaniechanie inwestycji może mieć miejsce w sytuacji, gdy podatnik poniesie określone nakłady
w celu pozyskania lub ulepszenia środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej, a
następnie z różnych względów biznesowych zrezygnuje z dokończenia tej inwestycji przed
oddaniem jej do używania. Za zaniechaną inwestycję można uznać również nabywanie
kolejnych elementów środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej i odstąpienie od
nabycia pozostałych elementów, a decyzja podatnika spowoduje, że nabyte części nie stanowią
1/5
Likwidacja zaniechanej inwestycji a możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów związanych z
Wpisany przez Grażyna Zaremba
kompletnego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej zdatnych do używania.
Ponieważ w ustawie o CIT został uchylony art. 16 ust. 1 pkt 41, który wskazywał, że wydatki
poniesione na zaniechane inwestycji nie są kosztem uzyskania przychodu, od 1 stycznia 2009
roku podatnicy mogą zaliczać do KUP koszty zaniechanych inwestycji.
Na podstawie nowego art. 15 ust 4 f UCIT koszty zaniechanych inwestycji mogą być potrącane
w dacie zbycia inwestycji lub ich likwidacji. Podatnicy, którzy ponieśli określone wydatki na
wytworzenie lub nabycie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, a następnie
przerwali proces inwestycyjny przed jego ukończeniem mogą zaliczyć poniesione koszty do
KUP w momencie odstąpienia od ich realizacji.
Wątpliwości nie budzi sytuacja, gdy podatnik dokonuje sprzedaży niedokończonej inwestycji.
Zbycie inwestycji należy udokumentować fakturą (rachunkiem).
Problemy powstają, gdy podatnik na podstawie art. 15 ust. 4f UCIT do KUP chce zaliczyć
koszty zaniechanej inwestycji w dacie jej likwidacji. Tak jak możliwa jest likwidacja środka
trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej z powodu jego nieprzydatności i wykreślenie go z
ewidencji poprzez dokonanie odpowiedniego wpisu (data likwidacji oraz jej przyczyna) oraz
sporządzenie dowodu likwidacji, tak i w przypadku likwidacji zaniechanej inwestycji możliwa jest
jej likwidacja. Likwidacja inwestycji w odróżnieniu od zawieszenia kontynuacji inwestycji musi
mieć charakter trwały.
2/5
Likwidacja zaniechanej inwestycji a możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów związanych z
Wpisany przez Grażyna Zaremba
Ponieważ przepisy podatkowe nie definiują pojęcia „likwidacja", zagadnieniem tym zajmowały
się już sądy administracyjne oraz Minister Finansów wydając indywidualne interpretacje prawa
podatkowego - określające pojęcie likwidacja zaniechanej inwestycji.
I tak w interpretacji z 16.07.2009 r., sygn. akt IPPB5/423-352/09/JG, wskazano:
„Zgodnie z art. 15 ust. 4f ustawy (...) koszty zaniechanych inwestycji są potrącane w dacie
zbycia inwestycji lub ich likwidacji.
Zatem wydatki poniesione na niedokończoną inwestycję mogą być kosztem uzyskania
przychodów w dwóch sytuacjach:
- sprzedaży niedokończonej inwestycji,
- zlikwidowania zaniechanej inwestycji (...) przy czym zlikwidowanie inwestycji należy
traktować dosłownie, tzn. tylko fizyczna likwidacja inwestycji umożliwi uznanie poniesionych na
nią wydatków za koszty uzyskania przychodów.
(...) Zlikwidowanie inwestycji należy traktować dosłownie, tzn. tylko fizyczna likwidacja
inwestycji (np. jej rozbiórka, złomowanie, zniszczenia) umożliwi uznanie poniesionych na nią
wydatków za koszty uzyskania przychodów. Z czynności tej sporządza się protokół likwidacji
jako wydatku związanego z zaniechaną inwestycją, a protokół z komisyjnego zniszczenia
będzie oznaczał zakończenia procesu likwidacji.
(...) Spółka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wartość nierozliczonej
dokumentacji jako wydatku związanego z zaniechaną inwestycją, a protokół z komisyjnego
zniszczenia będzie oznaczał zakończenie procesu likwidacji".
3/5
Likwidacja zaniechanej inwestycji a możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów związanych z
Wpisany przez Grażyna Zaremba
Odmienny pogląd wyrażono w interpretacji z 31.08.2009 r., sygn. akt IPPB3/423-353/09-2/JC, w
której wskazano, iż:
„Analizując istotę likwidacji jako procesu gospodarczego należy przyjąć, że powinna być
działaniem nieodwracalnym i trwałym, ale nie polegającym tylko i wyłącznie na fizycznej
likwidacji. (...) W przypadku likwidacji zaniechanej inwestycji wystarczy jedynie dokonanie
odpowiednich wpisów w ewidencji prowadzonych inwestycji. Możliwa jest bowiem likwidacja
inwestycji w księgach rachunkowych, mimo że inwestycja ta nadal będzie fizycznie istniała (np.
zgromadzona dokumentacja prawna i techniczna). Istotne jest podjęcie decyzji o trwałej
likwidacji inwestycji. (...) Data dokonania likwidacji inwestycji i wprowadzenie odpowiednich
zapisów do ksiąg Spółki powinna być uznana jako moment dla rozpoznania kosztu
podatkowego z tego tytułu
. Zdaniem Spółki w przypadku likwidacji
inwestycji nie jest niezbędne sporządzenie protokołu z fizycznej jej likwidacji. Żaden bowiem
przepis prawa podatkowego nie wskazuje na konieczność przeprowadzenia tego rodzaju
fizycznej likwidacji inwestycji".
Jak wynika z przedstawionych interpretacji, pojęcie „likwidacja" należy rozumieć dosłownie jako
fizyczne działanie polegające na zniszczeniu danej inwestycji lub jako dokonanie odpowiednich
zapisów w księgach podatnika. Jeśli w odniesieniu do środków trwałych możliwe jest dokonanie
fizycznej likwidacji zaniechanej inwestycji, to problem może być w odniesieniu do wartości
niematerialnych i prawnych, bo co podatnik ma zniszczyć, jeśli mamy do czynienia np. z
dokumentacją techniczną, projektem czy z innymi opracowanymi dokumentacjami związanymi z
daną inwestycją. Należy podkreślić to, że takie fizyczne zniszczenie inwestycji powodowałoby
powstanie dodatkowych kosztów dla podatnika, które nie byłyby chyba zgodne z przesłankami
wskazanymi w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.
Jednak w obu wskazanych interpretacjach prawa podatkowego wskazano, iż niezbędny jest
dokument potwierdzający podjęcie decyzji o trwałej likwidacji inwestycji. Decyzja taka powinna
być podjęta zgodnie z wewnętrznymi przepisami obowiązującymi u podatnika przez uprawnione
do podejmowania takich decyzji osoby. Decyzja taka stanowiłaby podstawę do dokonania
odpowiednich zapisów w księgach podatnika, a ponadto podstawę do ewentualnego fizycznego
dokonania likwidacji inwestycji, której podatnik nie chce kontynuować.
4/5
Likwidacja zaniechanej inwestycji a możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów związanych z
Wpisany przez Grażyna Zaremba
Do czasu, kiedy Minister Finansów nie określi swoje jednolitego stanowiska, podatnicy nie będą
mieli pewności, czy organy skarbowe nie zakwestionują ich działania. W obecnej sytuacji
zasadne wydaje się wystąpienie o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego w
odniesieniu do formy, w jakiej podatnik chce dokonać likwidacji zaniechanej przez siebie
inwestycji.
5/5