Wykopy takie głębi się w przypadkach wykonywania wykopu

Wykopy o ścianach pionowych
Wykopy takie głębi się w przypadkach wykonywania wykopu wąskiego albo
głębokiego, gdy brak miejsca na rozkopy lub gdy zagraża podkopanie fundamentu już
istniejącego pobliskiego budynku. Wykonanie ścian pionowych z odpowiednim
zabezpieczeniem, tzw. obudową wykopu pozwala by nie dopuścić do ruchów gruntu poza
nią.
Obudowy rozpierane. Jako rozpierane wykonuje się wykopy wąskie, chociaż zdarza
się także rozpieranie wykopów szerokich — do 20 m. Konstrukcja rozporowa przejmująca
parcie gruntu opiera się o ściany przeciwległe (rys.)
Najczęściej stosuje się obudowę wykopu z bali drewnianych grubości 50 mm,
układanych poziomo. Bale te są podtrzymywane nakładkami pionowymi grubości 76 mm,
rozstawionymi co 2-2,5 m i rozpartymi rozporami z okrąglaków średnicy 14-20 cm w zależności
od szerokości wykopów.
W gruntach niespoistych i spoistych nawodnionych (w stanie plastycznym) bale
poziome układa się na styk bez szpar, w gruntach spoistych o mniejszej wilgotności można je
układać z odstępami równymi mniej więcej ich szerokości.
Początkowo robi się wykop do głębokości równej szerokości jednego lub dwóch bali
poziomych, jeżeli grunt utrzyma się w takiej ścianie pionowej. Następnie zakłada się bale
poziome, ustawia nakładki pionowe i
rozpiera się je rozporami. Długość nakładek
wynosi zwykle l,5-2 m, a więc w pierwszej fazie głębienia wystają one ponad wykop. Po
rozparciu głębi się wykop dalej i układa następną parę bali poziomych. Całą nową
wysokość ściany zabezpiecza się drugą parą nakładek, ustawionych obok
założonych uprzednio, i nowymi rozporami. Następnie zwalnia się pierwsze rozparcie i
dalej prowadzi się wykop w ten sam sposób.
Obudowy podpierane. W wykopach szerokich, gdzie konstrukcja rozpierająca wymagałaby
dużej ilości materiału, zagęszczenia stężeń itp., co zmniejsza wolną przestrzeń, stosuje się
zamiast rozpierania — podpieranie deskowania zastrzałami ukośnymi (rys.). Górnych
końców zastrzałów nie wcina się w nakładki, aby nie niszczyć materiału, którego używa się
wielokrotnie, lecz opiera się je o kawałki krawędziaków przybite klamrami do nakładek.
Kliny rozpierające wbija się przy dolnych końcach zastrzałów. Poszczególne elementy
konstrukcji łączy się klamrami ciesielskimi w celu lepszego powiązania i zabezpieczenia od
przypadkowego wybicia.
Jeżeli wykop ma głębokość przewyższającą 3 m, wskazane jest przerywanie
ciągłości ściany pionowej ławą (półką) szerokości 1-1,5 i wysokości stopnia 2-2,5 m (rys.).
Obydwa stopnie można podeprzeć (rys. 2-16) lub też dolny podeprzeć, a górny zakotwić,
co umożliwia wyzyskanie ławy do ruchu lub ustawienia urządzeń.
Obudowy kotwione. Aby uzyskać wykop nie obudowany, stosuje się — zamiast
rozpierania czy podpierania — kotwienie. Najdawniejszy sposób kotwienia obrazuje rys..
Cięgno jest przymocowane do krótkiego pala i ułożone w rowku, który się zasypuje. Cięgna
ułożone nad powierzchnią terenu utrudniałyby ruch wokół wykopu. Są sposoby obliczeń
potrzebnej odległości pala od wykopu; gdy brak danych wystarczających do rachunku, zaleca
się jako bezpieczną odległość równą dwom głębokościom wykopu.
Obecnie stosuje się przeważnie tzw. kotwie gruntowe, wprowadzane do gruntu przez
wiercenie lub wbijanie w miarę głębienia wykopu. Końcową część otworu wypełnia się pod
ciśnieniem (stąd również nazwa „kotwie iniekcyjne") zaprawą cementową, która tworzy
tzw. buławę; cięgno zabezpiecza się przed korozją (rys. 2-20). Wytrzymałość kotwi
sprawdza się na budowie.
Wykopy szczelinowe. Przy wykonywaniu wykopów wąskich i jednocześnie głębokich
(szczelin), zwłaszcza poniżej poziomu wody gruntowej, ściany ich utrzymuje się przez
rozpieranie za pomocą cieczy tiksotropowych (zawiesin iłowych). Wykop głębi się koparką,
zwykle chwytakową, przy czym najmniejszą możliwą szerokość wykopu wyznacza
szerokość narzędzia głębiącego (praktycznie 50 cm). Cięższa od wody zawiesina opiera się
swym ciśnieniem ciśnieniu wody gruntowej i parciu gruntu na ściany wykopu, nie
dopuszczając do zawalenia się wykopu.
Ścianki szczelne stalowe. W Polsce rozpowszechnił się niemiecki typ Larssena (rys.)
Odwodnienie wykopów
W przypadku różnicy poziomu wód gruntowych i poziomu dna wykopu może wystąpić
konieczność odwodnienia wykopu. Dla umożliwienia prowadzenia prac na dnie
wykopu dąży się do usunięcia wód napływających z gruntu na dno wykopu. W
praktyce stosuje się odwodnienie powierzchniowe i odwodnienie przez tzw depresję.
Odwodnienie powierzchniowe stosowane jest w gruntach spoistych w których
najczęściej napływ wód ze zbocz wykopu nie jest gwałtowny.
W gruntach niespoistych o dużej przepuszczalności odwadnianie dna wykopu metodą
powierzchniową może powodować osuwanie się zboczy. W takich przypadkach stosuje
się odwodnienie wgłębne przez tworzenie depresji..
Instalacja drenarska powinna być zaprojektowana jako zamknięta opaska wokół całego
budynku. Rury drenarskie układa się z min. 0,5% spadkiem, 20 cm poniżej górnej powierzchni
płyty fundamentowej i poziomej izolacji wodoszczelnej piwnic. Ciągi drenarskie obsypane są
ze wszystkich stron 15 cm warstwą grubego żwiru i zabezpieczone przed zamuleniem
włókniną filtracyjną. Odpływ nadmiaru wody spod płyty fundamentowej do drenażu
opaskowego zapewniają otwory o średnicy 5 cm wykonane w ławach fundamentowych.
Fundamenty budynków
Posadowienie bezpośrednie budynku ma miejsce wtedy, kiedy obciążenie przekazywane jest
na warstwę nośną gruntu, znajdującą się bezpośrednio pod fundamentem.
Jeżeli warstwa nośna gruntu znajduje się głębiej niż poziom posadowienia budynku,
zastosować można tzw. posadowienie pośrednie, w którym obciążenie jest przekazywane
na głębiej położoną warstwę nośną za pomocą dodatkowych elementów konstrukcyjnych jak
pale lub studnie, wprowadzonych w podłoże gruntowe.
Materiały do wykonywania fundamentów:
-drewno (w podłożu o stałym poziomie wód gruntowych)
- kamień
- cegła pełna
- beton i żelbet
Fundamenty bezpośrednie
Ławy fundamentowe
Stanowią podstawę ścian lub szeregu słupów (rozstaw <5m). Szerokość ław oblicza się ze
względu na bezpieczny docisk jednostkowy na grunt a wysokość ław oblicza się ze względu
na ich wytrzymałość na zginanie.
Zalecenie konstrukcyjne projektowania i wykonywania ław:
- minimalna odsadzka 5 cm
- min. otulina betonowa zbrojenia 7,5 cm a na warstwie betonu chudego 40 mm
- przekroje prętów zbrojenia głównego 12mm rozdzielczego 10 mm (co 30 cm) strzemion
8-10 mm (co 35 cm)
Stopy fundamentowe
Stopy fundamentowe stanowią posadowienie dla słupów