KARTA PRZEDMIOTU rok akademicki 2014/2015

KARTA PRZEDMIOTU
rok akademicki 2014/2015
Kod przedmiotu
Nazwa przedmiotu
w języku
12.6-3FIZJ-B7-K
Kinezjologia
polskim
angielskim
1. USYTUOWANIE PRZEDMIOTU W SYSTEMIE STUDIÓW
Fizjoterapia
1.1. Kierunek studiów
studia stacjonarne, studia niestacjonarne
1.2. Forma studiów
studia pierwszego stopnia licencjackie
1.3. Poziom studiów
1.4. Profil studiów
1.5. Specjalność
1.6. Jednostka prowadząca przedmiot
1.7. Osoba przygotowująca kartę przedmiotu
1.8. Osoba odpowiedzialna za przedmiot
1.9. Kontakt
praktyczny
WO, Instytut Fizjoterapii
Prof. UJK dr hab. o kf. Jacek Wilczyński
Prof. UJK dr hab. o kf. Jacek Wilczyński, dr n. med. Agata Michalska
[email protected]
2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU
P - podstawowy
2.1. Przynależność do modułu
obowiązkowy
2.2. Status przedmiotu
Język polski
2.3. Język wykładowy
Semestr I
2.4. Semestry, na których
realizowany jest przedmiot
Anatomia, fizjologia
2.5. Wymagania wstępne
3. FORMY, SPOSOBY I METODY PROWADZENIA ZAJĘĆ
3.1. Formy zajęć
Nazwa grupy
Wwykładowa
Cćwiczeniowa
3.2. Sposób realizacji zajęć
3.3. Sposób zaliczenia zajęć
3.4. Metody dydaktyczne
3.5. Wykaz
literatury
podstawowa
uzupełniająca
Forma
zajęć
wykłady
ćwiczenia
Liczba
studentó
w
w
grupie
liczba
studentów
danego
roku
25-30
Studia
stacjonarne
Studia
niestacjonarne
30h – kontaktowe
15h niekontaktowe
15h – kontaktowe
30h niekontaktowe
15h – kontaktowe
15h –
niekontaktowe
10h – kontaktowe
20h niekontaktowe
1) zajęcia tradycyjne w pomieszczeniu dydaktycznym UJK
Egzamin ustny (EU)
Ćwiczenia
dyskusja wielokrotna (grupowa) (DG),
uczenie aktywizujące – analiza przypadków (AP),
metoda symulacyjna (MSM),
metoda projektów (MP),
objaśnienie (OB).
1. Błaszczyk JW. Neurofizjologia układu ruchu. W: Biomechanika kliniczna. Podręcznik
dla studentów medycyny i fizjoterapii. JW. Błaszczyk, PZWL, Warszawa 2004.
2. Nowotny J. Edukacja i reedukacja ruchowa. Kasper, Kraków 2003.
3. Osiński W. Antropomotoryka. AWF, Poznań 2003.
4. Raczek J. Antropomotoryka. PZWL, Warszawa 2010.
1. Ganong W.F. Odruchy. W: Fizjologia. Red. W.F. Ganong. PZWL, Warszawa 2007.
2. Kalat J. Ruch. W: Biologiczne podstawy psychologii. J. Kalat, PWN, Warszawa 2007.
3. Niechaj A, Traczyk W. Ruchy i postawa ciała. W: Fizjologia człowieka z elementami
fizjologii stosowanej. Red. Z Traczyk, A Trzebski. PZWL, Warszawa 2007.
4. Wilczewski A, Chaliburda I, Saczuk J. Antropomotoryka. Przewodnik do ćwiczeń.
PZWL, Warszawa 2011.
4. CELE, TREŚCI I EFEKTY KSZTAŁCENIA
4.1. Cele przedmiotu
Ćwiczenia
C-1-WC (wiedza) – zapoznanie studentów z neurofizjologicznymi aspektami kontroli motorycznej oraz metodami kształtującymi zdolności i
umiejętności ruchowe a także sposobami oceny sprawności fizycznej i motorycznej.
C-2-UC (umiejętności) – kształtowanie umiejętności przedstawiania i wyjaśniania aspektów rozwojowych aktów ruchowych człowieka w
różnym ujęciu procesu uczenia się i nauczania ruchów, z wykorzystywaniem różnych form aktywności w nauczaniu ruchów oraz
planowaniem i kontrolowaniem procesu opanowywania umiejętności ruchowych.
C-3-KC (kompetencje społeczne) - kształtowanie postawy gotowości do aktualizowania wiedzy w zakresie kontroli motorycznej,
kształtowania zdolności i umiejętności ruchowe oraz sposobów oceny sprawności fizycznej i motorycznej.
4.2. Treści programowe
Lp.
W1
W2
W3
W4
W5
W6
Tematy wykładów
Zapoznanie z kartą przedmiotu i wymaganiami w związku z zaliczeniem przedmiotu.
Kinezjologia jako dyscyplina naukowa. Miejsce kinezjologii w systemie nauk kultury
fizycznej i nauk o zdrowiu. Strona potencjalna i efektywna motoryki ludzkiej.
Predyspozycje motoryczne. Zdolności motoryczne. Umiejętności motoryczne.. Cechy
ruchu. Sprawność fizyczna. Ruch jako podstawowa forma czynności człowieka.
Podstawowe założenia teorii czynności. Zarys systematyki zachowań ruchowych
człowieka. Istota czynności ruchowej. Czynność ruchowa jako proces systemowy.
Czynność ruchowa jako proces optymalizacji sytuacji. Czynność ruchowa jako
intencjonalna organizacja zachowania. Kryteria czynności ruchowej. Cel czynności
ruchowej. Plan czynności ruchowej. Kontrola i ocena czynności ruchowej. Kryteria
czynności ruchowej.
Cel czynności ruchowej. Plan czynności ruchowej. Kontrola i ocena czynności
ruchowej. Struktura czynności ruchowej. Formalna struktura czynności. Funkcjonalna
struktura czynności. Subsystemy czynności - struktury regulacyjne. Poziomy
regulacyjne - struktura hierarchiczna. Fazy czynności - struktura czasowa.
Zintegrowane ujęcie struktury funkcjonalnej czynności. Sprawność ruchowa. Teorie i
modele
kontroli
motorycznej.
Koncepcje
mechanistyczno-cybernetyczne
(preskryptywne). Teorie reaferentnej kontroli motorycznej (regulacji). Modele regulacji
ruchu. Zasada reaferencji (v. Holst, Mittelstaedt). Model funkcjonalny (Anochin). Model
pierścienia ruchowego (Bernstein). Model „dwupierścieniowy” regulacji ruchów
(Czchaidze). Model koordynacji ruchu (Schnabel). Teoria „poziomów budowy ruchów”
(Bernstein). Model „zamkniętej pętli” (Adams). Kompleksowy model regulacji czynności
ruchowej.
Teorie programowej kontroli motorycznej (sterowania). Koncepcje wewnętrznych
reprezentacji ruchowych. Programy motoryczne. Teoria uogólnionych programów
motorycznych (Schmidt). Teoria schematów (Schmidt). Modyfikacje oraz nowe ujęcia
koncepcji programów i schematów. Dwustopniowy model (Roth). Schemat motoryczny
(Munzert). Hipoteza punktu równowagi –przestrzenna reprezentacja ruchu. Koncepcje
dynamiczno-systemowe (emergentne). Teorie ekologiczne. Teorie synergetyczne.
Modele kontroli motorycznej – ujęcia sformalizowane. Modele koneksyjne. Wewnętrzne
modele kontroli. Model prosty. Model odwrotny. Modele kombinowane. Koncepcja
wielokrotnych połączeń modeli prostych i odwrotnych.
Model budowy ruchów MOSAIC. Nowe narzędzia opisu kontroli motorycznej. Koncepcja
niekontrolowanej rozmaitości. Kontrola w optymalnym sprzężeniu zwrotnym. Różnice
między mechanistyczno-cybernetycznymi a dynamiczno-systemowymi koncepcjami
kontroli motorycznej. Próby integracji koncepcji kontroli motoryczne). Dostosowanie i
niezmienność w budowie ruchów człowieka. Dostosowanie w skali ewolucji i rozwoju
osobniczego. Dostosowanie trwałe, liczenie się ruchów. Dostosowanie doraźne.
Sterowanie ruchami. Teoria Pawłowa. Teoria Bernsteina. Teoria Czchaidze. Teoria
Adamsa. Teoria Schmidta. Teoria Schmidta. Teoria Gibsona i wzorce dynamiczne.
Hipoteza punktu równowagi. Wzorce Gersimanna i Konczaka. Teoria Haruno Wolperta i
Kawato. Przetwarzanie informacji przez człowieka w trakcie wykonywania czynności
ruchowej.
Wybrane nowe narzędzia w opisie sterowania ruchami człowieka. Teoria układów
dynamicznych. Nowe narzędzia w opisie sterowania ruchami człowieka. Metamodel
LeiPot Mestera i Perla. Narzędzia topologiczne. Teoria chaosu. Psycholingwistyka i
sieci semantyczne. Najważniejsze zjawiska i procesy w sterowaniu ruchami człowieka.
Nieciągła (dyskretna) struktura informacji w OUN człowieka. Pamięć i myślenie –
przechowywanie i przetwarzanie informacji oraz postrzeganie czasu. Uwaga.
Kojarzenie „poziome”: porcjowanie, przenoszenie i wytrenowalność. Kojarzenie
„pionowe”: kodowanie, torowanie i wyćwiczalność, instynkt, intuicja i inteligencja.
Automatyzacja i mentalizacja postrzeganie własnych ruchów: teorie von Holsta i
Myttelstaedta oraz Sperry’ego. Przewidywanie prawdopodobne i czynne zapełnianie
braków informacji.
Wybrane czynniki psychologiczne w sterowaniu ruchami człowieka. Ogólne
uwarunkowania zachowań ruchowych człowieka. Dostosowanie i niezmienność w
budowie ruchów człowieka. Uczenie się ruchów. Teoria Pawłowa i warunkowanie
klasyczne. Warunkowanie instrumentalne (Konorski). Teorie poznawcze. Teoria Hebba.
Neokoneksjonizm i sieci neuronowe. Teoria Bernstejna. Teoria Pöhlmanna. Teoria
Hotza i Wenecka. Teorie Pöhlmanna oraz Hotza i Weinecka. Teoria Müllera.
Porównanie teorii behawiorystycznych i poznawczych. Teoria Jordana i Rumeiharta.
Teoria Wolperta i Kawato oraz model MOSAIC. Teorie Jordana i Rumelharta oraz
Haruno, Wolperta i Kawato. Teoria Hossnera i Künzella. Motoryczne uczenie się z
punktu widzenia teorii czynności. Trójfazowe modele motorycznego uczenia się. Model
Fittasa/Posnera. Model Meinela/Schnabla. Dwufazowe modele motorycznego uczenia
się. Model Russela. Przebieg i kryteria oceny procesu motorycznego uczenia się.
Razem
Lp.
Tematy ćwiczeń
C1
Rozwój motoryczny człowieka w ontogenezie. Zasady rządzące rozwojem
ontogenetycznym, rozwój motoryczny w różnych okresach ontogenezy. Poglądy na
rozwój motoryczny dziecka: Ayres, Bobath, Domana, Goddard, Kułakowskiej,
Masgutowej, Petö, Rood, Vojty. Wybrane zagadnienia prawidłowego rozwoju
psychomotorycznego. Stadia rozwoju napięcia mięśniowego wg Vojty. Neurorozwojowa
koncepcja napięcia posturalnego wg Bobathów. Zagadnienie rozwoju napięcia
posturalnego wg Petö.
Mechanizmy prawidłowego rozwoju psychomotorycznego. Odruchy statyczne i
statyczno-kinetyczne Magnusa i de Kleijna. Odruchy pierwotne i posturalne wg
C2
Liczba godzin
stacjonarne
niestacjonarne*
5
3
5
2
5
3
5
2
5
2
5
3
30
15
Liczba godzin
stacjonarne
niestacjonarne*
3
2
3
2
C3
C4
C5
Goddard. Kontrola motoryczna. Siła jako zdolność motoryczna. Rodzaje i metody
diagnozowania siły. Test Lovetta. Szybkość jako właściwość morfofunkcjonalna
człowieka. Pojęcie szybkości oraz jej fizyczna interpretacja. Formy zdolności
szybkościowych.
Wytrzymałość jako kondycyjna zdolność motoryczna – rodzaje i metody diagnozowania.
Charakterystyka koordynacyjnych zdolności motorycznych – ich struktura,
uwarunkowania i diagnozowanie. Gibkość jako właściwość morfofunkcjonalna
człowieka. Pomiar ruchomości wg SFTR. Umiejętności ruchowe człowieka – metody
oceny. Przejawy motoryczności. Cechy ruchu. Koncepcje systematyzacji cech
ruchu. Cechy mechaniczne. Cechy morfologiczne. Akty ruchowe w różnych ujęciach –
rozwojowym, kinezjologicznym i ergonomicznym.
Uczenie się i nauczanie czynności ruchowych. Rola pamięci w procesie uczenia się
motorycznego. Uwarunkowania i możliwości motorycznej edukacji i reedukacji. Wpływ
aktywności fizycznej na organizm. Korzyści wynikające z wykonywania
ćwiczeń. Konsekwencje bezruchu. Kształcenie ruchowe osób zdrowych i
niepełnosprawnych. Podstawy edukacji i reedukacji ruchowej. Podstawy edukacji i
reedukacji ruchowej chodu. Podstawy edukacji i reedukacji ruchowej na wózkach.
Podstawy edukacji i reedukacji ruchowej funkcji kończyn górnych. Kształcenie ruchowe
w kontekście zdolności motorycznych.
Ogólna systematyka ćwiczeń. Układ ciała jako ćwiczenie lub pozycja wyjściowa do
ćwiczeń. Ćwiczenia kształtujące. Gry i zabawy ruchowe. Ćwiczenia w wodzie. Zestawy
ćwiczeń wzmacniających mięśnie posturalne: m. grzbietu, m. pośladkowe i
kulszowo-goleniowe i m. brzucha. Zestawy ćwiczeń rozciągających poizometryczną
relaksacją mięśnie posturalne: m. grzbietu, m. pośladkowe i kulszowo-goleniowe i m.
brzucha. Sprawność fizyczna człowieka, definicje, pomiar. Sprawność motoryczna
człowieka definicje, pomiar. Koncepcja Healt-Related-Fitness jako teoretyczna
podstawa kształcenia sprawności fizycznej.
Razem
3
2
3
2
3
2
15
10
*Studenci studiów niestacjonarnych opracowują dodatkowo część teoretyczną z zakresu definicji podstawowych pojęć, obszarów
kinezjologii w ramach aktywności własnej studenta (15h)
kod
4.3. Przedmiotowe efekty kształcenia (średnia liczba efektów (5))
Student, który zaliczył
przedmiot
Stopień
kod
nasycenia
efektu
przedmiotowego
[+] [++] [+++]
dla KIERUNKU:
w zakresie WIEDZY:
W01
W02
W03
Posiada ogólną znajomość aspektów
rozwojowych
aktów ruchowych
człowieka w różnym ujęciu procesu
uczenia się i nauczania ruchów,
wykorzystywania
różnych
form
aktywności w nauczaniu ruchów oraz
planowaniu i kontrolowaniu procesu
opanowywania
umiejętności
ruchowych.
Zna metody oceny z zakresu
funkcjonowania układów człowieka
związanych z poruszaniem się,
sterowaniem ruchami i wysiłkiem
fizycznym dla wyjaśnienia zaburzeń
ich struktury i funkcji
Zna mechanizm działania i skutki
uboczne niepoprawnych ruchów w
stawach oraz ruchów lokomocyjnych
człowieka.
Odniesienie do efektów kształcenia
dla
obszaru
++
FIZJ1P_W08
potrafi wymienić aspekty rozwojowe OM1_W02
aktów ruchowych człowieka w różnym
ujęciu procesu uczenia się i nauczania
ruchów, wykorzystywania różnych
form aktywności w nauczaniu ruchów
oraz planowaniu i kontrolowaniu
procesu opanowywania umiejętności
ruchowych
+
FIZJ1P_W11
++
FIZJ1P_W25
potrafi wykorzystać wiedzę z zakresu OM1_W03
funkcjonowania układów człowieka
związanych z poruszaniem się,
sterowaniem ruchami i wysiłkiem
fizycznym dla wyjaśnienia zaburzeń
ich struktury i funkcji
zna i rozumie biomechaniczną analizę OM1_W07
postawy ciała, a także ruchów w
stawach oraz ruchów lokomocyjnych
człowieka
w zakresie UMIEJĘTNOŚCI:
U01
Potrafi podjąć działania edukacyjne
związane z analizą biomechaniczną
prostych
i
złożonych
ruchów
człowieka w warunkach prawidłowych
i różnych zaburzeniach układu ruchu
+
FIZJ1P_U 17
potrafi
przeprowadzić
analizę OM1_U05
biomechaniczną z zakresu prostych i
złożonych ruchów człowieka w
warunkach prawidłowych i różnych
zaburzeniach układu ruchu
U02
Potrafi podjąć działania diagnostyczne
i
edukacyjne
związane
z
kinezjologiczną
analizą
aktów
ruchowych człowieka pod katem
procesu uczenia się i nauczania
ruchów z uwzględnieniem różnych
aspektów.
w zakresie KOMPETENCJI
SPOŁECZNYCH:
potrafi odpowiednio określić priorytety
służące realizacji określonego przez siebie
lub innych zadania
+++
FIZJ1P_U23
potrafi przeprowadzić kinezjologiczną
analizę aktów ruchowych człowieka
pod katem procesu uczenia się i
nauczania ruchów z uwzględnieniem
różnych aspektów
+
FIZJ1P_K14
potrafi systemowo uporządkować
OM_K05
priorytety i przestrzegać tego porządku
w trakcie realizacji zadania
K01
OM1_U05
4.4. Kryteria oceny osiągniętych efektów kształcenia w ramach ćwiczeń
na ocenę 3
Ć– od 50%
(10pkt-12pkt)
na ocenę 3,5
Ć– od 62,5%
(12,5pkt-14,5pkt)
na ocenę 4
Ć– od 75%
(15pkt-16pkt)
na ocenę 4,5
Ć – od 82,5%
(16,5pkt-17,5pkt)
na ocenę 5
Ć – od 90%
(18pkt-20pkt)
4.5. Metody oceny ćwiczeń
Egzamin ustny
(EU)
Egzamin
pisemny
Testowy (EP)
Projekt (PR)
Kolokwium
(KL)
Zadania
domowe (ZD)
Referat (RF)
Sprawozdania
(SP)
X(W)
Dyskusje
(DS)
Inne
X(W)
X (C)
*Studenci wykazujący aktywność w dyskusjach (3 razy) uzyskują dodatkowy punkt do oceny z egzaminu
5. BILANS PUNKTÓW ECTS – NAKŁAD PRACY STUDENTA
Obciążenie studenta
Kategoria
LICZBA GODZIN REALIZOWANYCH PRZY BEZPOŚREDNIM UDZIALE
NAUCZYCIELA /GODZINY KONTAKTOWE/
Udział w wykładach
Udział w ćwiczeniach
SAMODZIELNA PRACA STUDENTA /GODZINY NIEKONTAKTOWE/
Przygotowanie do ćwiczeń
Zebranie materiałów do projektu
ŁĄCZNA LICZBA GODZIN
PUNKTY ECTS za przedmiot
Studia
stacjonarne
Studia
niestacjonarne
45
25
30
15
30
10
15
10
50
5
75
3
75
3
6. MACIERZ REALIZACJI PRZEDMIOTU
Efekty kształcenia
dla przedmiotu
W01
W02
W03
U01
U02
U03
K01
K02
K03
Odniesienie do
efektów
kierunkowych
K_W08
K_W11
K_W25
K_U17
K_U18
K_U23
K_K10
K_K14
K_K21
Cele przedmiotu
Treści programowe
Metody
dydaktyczne
Metody oceny
C-1-WC
C-1-WC
C-1-WC
C-2-UC
C-2-UC
C-2-UC
C-3-KC
C-3-KC
C-3-KC
C1, C2
C1, C2, C3
C2, C3
C4, C5
C2, C4
C4, C5
C3, C5
C3, C5
C4, C5
OB, DG, MSM
OB, AP, DG, MSM
OB, AP, DG, MSM
OB, AP, DG, MSM
OB, DG, MSM
OB, AP, DG, MSM
DG, MSM, MP
DG, MSM, MP
OB, AP, DG, MSM
(EU)
(EU)
(EU)
(EU)
(EU)
(EU)
(EU)
(EU)
(EU)
Przyjmuję do realizacji
(data i podpisy osób prowadzących przedmiot w danym roku akademickim)
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
Wykaz skrótów:
Efekty kształcenia dla przedmiotu:
W01 – 1. efekt kształcenia dla przedmiotu w zakresie wiedzy
U01 – 1. efekt kształcenia dla przedmiotu w zakresie umiejętności
U02 – 2. efekt kształcenia dla przedmiotu w zakresie umiejętności
K01 – 1. efekt kształcenia dla przedmiotu w zakresie kompetencji
K02 – 2. efekt kształcenia dla przedmiotu w zakresie kompetencji
Cele przedmiotu:
C-1-WC – cel przedmiotu z zakresu wiedzy realizowany na ćwiczeniach
C-2-UC – cel przedmiotu z zakresu umiejętności realizowany na ćwiczeniach
C-3-KC – cel przedmiotu z zakresu kompetencji społecznych realizowany na ćwiczeniach
Treści programowe:
C1 – temat 1. ćwiczeń
C2 – temat 2. ćwiczeń
C3 – temat 3. ćwiczeń
Metody dydaktyczne:
DG - dyskusja wielokrotna (grupowa)
AP - uczenie aktywizujące – analiza przypadków
MSM - metoda symulacyjna
MP - metoda projektów
OB - objaśnienie
Metody oceny:
PR - projekt