INFORMACJA Podlaskiego Wojewódzkiego

Transkrypt

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Białymstoku
15-264 Białystok, ul. Ciołkowskiego 2/3
tel. 85 742-53-78 fax 85 742-21-04
e-mail: [email protected]
INFORMACJA
Podlaskiego Wojewódzkiego
Inspektora Ochrony Środowiska
o stanie środowiska na terenie
powiatu monieckiego
WIOŚ BIAŁYSTOK, lipiec 2012
spis treści
WSTĘP............................................................................................................................................................. 3
PODSTAWOWE INFORMACJE O POWIECIE............................................................................................................... 3
DZIAŁALNOŚĆ INSPEKCYJNO–KONTROLNA I BADAWCZA .............................................................................................. 4
POWIETRZE ..................................................................................................................................................... 5
PRESJE – EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ DO POWIETRZA .................................................................................................... 5
STAN – OCENA JAKOŚCI POWIETRZA ..................................................................................................................... 6
PRZECIWDZIAŁANIA – DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA ..................................................................................................... 6
STAN CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH ................................................................................................ 7
PRESJE – ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ WÓD ................................................................................................................ 7
STAN – OCENA JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH .................................................................................................. 8
PRZECIWDZIAŁANIA – DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA ................................................................................................... 12
WODY PODZIEMNE ........................................................................................................................................ 15
GOSPODARKA ODPADAMI............................................................................................................................ 17
PRESJE ........................................................................................................................................................ 17
STAN .......................................................................................................................................................... 18
PRZECIWDZIAŁANIA – KONTROLE SKŁADOWISK I ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH ........................................ 19
HAŁAS KOMUNIKACYJNY I PRZEMYSŁOWY ................................................................................................... 23
PRESJE – ŹRÓDŁA HAŁASU ................................................................................................................................ 23
STAN – POMIARY HAŁASU ................................................................................................................................ 23
PRZECIWDZIAŁANIA .................................................................................................................................. 24
POLA ELEKTROMAGNETYCZNE...................................................................................................................... 26
PRESJE – ŹRÓDŁA PROMIENIOWANIA ELEKTROMAGNETYCZNEGO ............................................................................... 26
STAN – POMIARY MONITORINGOWE ................................................................................................................... 28
OCHRONA ŚRODOWISKA PRZED AWARIAMI................................................................................................. 28
NIEBEZPIECZNE SUBSTANCJE CHEMICZNE W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH ................................................................... 28
TRANSPORT .................................................................................................................................................. 29
WYBRANE OBOWIĄZKI SAMORZĄDÓW W ZAKRESIE SPRAW ZWIĄZANYCH Z OCHRONĄ
ŚRODOWISKA ............................................................................................................................................. 30
ORGANY SAMORZĄDU POWIATOWEGO ............................................................................................ 30
ORGANY SAMORZĄDU GMINNEGO .................................................................................................... 31
2
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu monieckiego
WIOŚ Białystok
WSTĘP
PODSTAWOWE INFORMACJE O POWIECIE
Położenie
Powiat moniecki leży w centralnej części województwa
podlaskiego, wśród bardzo cennych pod względem
przyrodniczym obszarów. Powierzchnia powiatu wynosi
138,179 km², co stanowi 7% powierzchni województwa.
Od zachodu znaczną cześć powiatu obejmuje Biebrzański
Park Narodowy, część wschodnia wchodzi w skład Parku
Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej, krańce południowe
stanowią natomiast fragment Obszaru Chronionego
Krajobrazu „Dolina Narwi” i stykają się z otuliną
Narwiańskiego Parku Narodowego. Obiekty o szczególnym
znaczeniu przyrodniczym zajmują ponad 32,1% ogólnej
powierzchni.
Struktura administracyjna i ludność
W skład powiatu wchodzi 7 gmin: miejsko-wiejskie (Goniądz, Knyszyn, Mońki) i wiejskie (Jasionówka, Jaświły,
Krypno, Trzcianne). Na terenie powiatu położone są trzy miasta: Goniądz, Knyszyn i Mońki.
Całkowita liczba ludności wynosi 41,991 osób (3,5% ludności województwa). Gęstość zaludnienia 30 os./km2.
Jednostki samorządowe powiatu
białostockiego
Gminy miejsko-wiejskie:
Goniądz
Knyszyn
Mońki
Gminy wiejskie:
Jasionówka
Jaświły
Krypno
Trzcianne
Powierzchnia
2
[km ]
Ludność
[tys.]
377
127
162
5,119
4,797
15,383
97
175
112
332
2,890
5,225
4,005
4,572
dane: US w Białymstoku
Gospodarka
Powiat jest typowo rolniczy, którego około 60% powierzchni stanowią użytki rolne, a blisko 21% pokrywają
lasy. Rozwojowi rolnictwa sprzyja nieznacznie zanieczyszczone środowisko i dogodne warunki klimatyczno glebowe. Uprawia się głównie zboża i ziemniaki oraz hoduje bydło mleczne i trzodę chlewną. Rozwija się tu
drobny przemysł przetwórstwa rolnego.
Wg stanu na koniec 2010 roku zarejestrowane były 2 235 podmioty gospodarcze w tym 130 z publicznego
sektora własności i 2105 sektora prywatnego. W powiecie działa rozwinięte zaplecze biznesowe (m. in.:
Centrum Wspierania Biznesu, banki, urząd skarbowy, Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego, Fundacja na
Rzecz Rozwoju Powiatu Monieckiego. Regularnie organizowane się liczne imprezy o charakterze gospodarczym
i zasięgu ogólnokrajowym m.in.: Biebrzańskie Targi Twórczości i Sztuki „Sto Pomysłów dla Biebrzy”,
Mistrzostwa Europy i Mistrzostwa Polski w Koszeniu Bagiennych Łąk „Biebrzańskie Sianokosy”, Dni Moniek,
Święto Ziemniaka w Mońkach – Jarmark Kresowy - seminaria i wykłady dla producentów ziemniaków, poletka
demonstracyjne z różnymi odmianami ziemniaków.
3
WIOŚ Białystok
Walory turystyczne powiatu
Powiat moniecki posiada unikalne walory przyrodniczo - krajobrazowe. Znaczna cześć – 32,1% powierzchni
powiatu stanowią obszary cenne przyrodniczo. Szczególne atrakcje turystyczne stanowią:


Biebrzański Park Narodowy - jedyny w tej części kontynentu naturalny obszar bagienny, z unikalną,
charakterystyczną dla tego typu terenów florą i fauną. Największy w Polsce park narodowy leży w
dorzeczu Biebrzy, drugim pod względem wielkości po Bugu dopływu Narwi. Obszar ma rekomendacje do
uznania go za obiekt Światowego Dziedzictwa Ludzkości wydany przez Komisję Parków Narodowych i
Obszarów Chronionych IUCON.
Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej - wielki kompleks leśny, stanowiący pozostałość rozległych puszcz
oddzielających niegdyś Koronę Polską od Wielkiego Księstwa Litewskiego. Posiada wiele gatunków
borealnych. Na uwagę zasługuje „Wielki Las” - rezerwat przyrody utworzony w roku 1990 w celu
zachowania fragmentów Puszczy Knyszyńskiej charakteryzującej się dużym stopniem naturalności z
roślinnością o charakterze borowym.
Szczególnie cenne przyrodniczo tereny objęto siecią Natura 2000. W jej skład wchodzą tereny najważniejsze
dla zachowania zagrożonych lub bardzo rzadkich gatunków roślin, zwierząt czy charakterystycznych siedlisk
przyrodniczych, mających znaczenie dla ochrony wartości przyrodniczych Europy. Podstawą utworzenia sieci są
unijne dyrektywy tzw. Dyrektywa Ptasia i Dyrektywa Siedliskowa. Na terenie powiatu znajdują się następujące
obszary Natura 2000:


Obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO): Ostoja Biebrzańska (149929 ha), Puszcza Knyszyńska (136 145
ha), Bagienna Dolina Narwi (23 471 ha)
Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (SOO) to: Dolina Biebrzy (121 003 ha), Narwiańskie Bagna (6 823 ha),
Ostoja Knyszyńska (136 084 ha).
DZIAŁALNOŚĆ INSPEKCYJNO–KONTROLNA I BADAWCZA
Prawne podstawy funkcjonowania Inspekcji Ochrony Środowiska określono w ustawie z dnia 20 lipca 1991 r.,
która nałożyła na nią obowiązek:



kontrolowania przestrzegania przepisów prawa o ochronie środowiska przez podmioty gospodarcze,
prowadzenia badania stanu środowiska,
informowania społeczeństwa o wynikach tych badań.
Szczegółowe cele działalności inspekcyjno–kontrolnej WIOŚ są corocznie ustalane w planach pracy,
tworzonych na podstawie wytycznych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, analizy wyników
dotychczasowej działalności, propozycji przekazanych przez Marszałka, Wojewodę oraz przez organy
samorządowe.
ZAKRES DZIAŁALNOŚCI INSPEKCYJNO-KONTROLNEJ
Podstawowym celem kontroli jest wymuszenie na jednostkach organizacyjnych podejmowania działań, które w
konsekwencji mają spowodować zmniejszenie ich negatywnego wpływu na środowisko. Inspekcja Ochrony
Środowiska zgodnie z przysługującymi kompetencjami może zastosować różnego rodzaju środki dyscyplinujące, między innymi:






wydać zarządzenia pokontrolne,
wydać decyzję wyznaczającą termin usunięcia zaniedbań, a w przypadku stwierdzenia zagrożenia życia lub
zdrowia czy znacznych szkód w środowisku, w porozumieniu z Wojewodą, decyzję wstrzymującą
działalność zakładu,
wymierzyć karę pieniężną za naruszanie warunków korzystania ze środowiska,
skierować wystąpienia do innych organów administracji państwowej, rządowej i samorządu terytorialnego
z wnioskiem o podjęcie działań związanych z ich właściwością,
zastosować karę grzywny (mandat karny),
skierować wniosek do sądu i organów ścigania.
4
WIOŚ Białystok
W tym miejscu należy zwrócić uwagę na możliwości prawnych działań własnych samorządów, zbieżnych
z kompetencjami lub celami działań przypisanymi Inspekcji Ochrony Środowiska, które pozwalają
przeciwdziałać negatywnemu oddziaływaniu na środowisko, a także minimalizować problemy środowiskowe.
Kompetencje samorządów powiatowych i gminnych zamieszczono na końcu niniejszego opracowania.
W okresie od 2011 – I połowa 2012 r. na terenie powiatu przeprowadzono łącznie 40 kontroli w najbardziej
uciążliwych podmiotach i obiektach. W przypadkach stwierdzanych przekroczeń, wydawano stosowne
zarządzenia, a także wymierzono kary pieniężne za naruszenie warunków korzystania ze środowiska.
MONITORING ŚRODOWISKA
W ramach działalności badawczej, główny zakres prac Inspekcji Ochrony Środowiska prowadzony jest w
oparciu o Program Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ), którego koordynatorem jest Główny
Inspektorat Ochrony Środowiska. System PMŚ składa się z 3 głównych bloków - zagadnień: jakość środowiska,
emisja oraz oceny i prognozy.
Zadania PMŚ realizowane są przez różnorodne instytucje w kraju, a w znacznym zakresie przez Wojewódzkie
Inspektoraty Ochrony Środowiska. Dane uzyskiwane w Programie PMŚ tworzą wojewódzką bazę informacji o
stanie środowiska.
Program badawczy realizowany przez WIOŚ obejmuje następujące komponenty środowiska:
 monitoring powierza atmosferycznego,
 monitoring wód powierzchniowych płynących i stojących,
 monitoring wód podziemnych,
 monitoring hałasu,
 monitoring pól elektromagnetycznych,
 monitoring odpadów niebezpiecznych.
W każdym podsystemie badawczym, na potrzeby wykonywanych ocen, wyszczególnia się 3 elementy: presje,
stan i przeciwdziałanie.
POWIETRZE
PRESJE – EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ DO POWIETRZA
Substancjami zanieczyszczającymi, mającymi największy udział w emisji zanieczyszczeń, pochodzącymi głównie
z procesów spalania energetycznego są: tlenki azotu (NOEmisja zanieczyszczeń pyłowych ogółem (t/r)
NO2), dwutlenek siarki (SO2), tlenek węgla (CO) i pyły. Od
60
środków transportu największy udział w emisji
50
40
zanieczyszczeń mają: tlenek węgla (CO), tlenki azotu (NO30
NO2) i benzen (C6H6).
20
Głównymi źródłami zanieczyszczeń atmosfery na terenie
10
powiatu są rozproszone źródła emisji z sektora komunalno
0
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
– bytowego, a także zanieczyszczenia komunikacyjne
związane z ruchem pojazdów, głównie na trasie
samochodowej Białystok – Mońki – Grajewo.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2011
r. emisja zanieczyszczeń pyłowych ogółem z terenu
powiatu monieckiego wyniosła 15 ton. Od 2006 r.
obserwuje się pozytywny trend malejący.
Emisja zanieczyszczeń gazowych ogółem w 2011 r.
wynosiła 20 295 ton i była najniższa od 2006 r. W latach
2009 - 2011 obserwuje się trend malejący.
Emisja zanieczyszczeń gazowych ogółem (t/r)
35 000
30 000
25 000
20 000
15 000
10 000
5 000
0
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Emisje podstawowych zanieczyszczeń z powiatu na tle województwa przedstawiono w tabeli.
5
2008
2009
2010
2011
WIOŚ Białystok
EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA Z ZAKŁADÓW SZCZEGÓLNIE UCIĄŻLIWYCH
J.m.
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Emisja zanieczyszczeń pyłowych
woj.podlaskie ogółem
t/r
2 020
1 972
2 176
2 004
1 740
1 748
1 324
1 146
1 096
977
ogółem
t/r
41
16
20
20
52
51
42
40
18
15
ze spalania paliw
t/r
40
15
19
19
51
50
41
39
17
15
t/r
1 873 814
1 983 537
1 874 115
1 799 787
1 703 946
1 716 244
1 602 796
1597587
1616560
1646078
ogółem
t/r
13 761
18 019
13 482
13 499
31 199
27 782
26 858
28 647
25 564
20 295
ogółem (bez CO2)
t/r
142
70
78
76
221
203
206
211
101
100
dwutlenek siarki
t/r
27
28
28
26
73
64
69
71
20
22
tlenki azotu
t/r
26
26
23
25
57
48
48
47
27
22
tlenek węgla
t/r
89
16
27
25
91
91
89
93
54
56
dwutlenek węgla
t/r
13 761
18 019
13 482
13 499
31 199
27 782
26 858
28 436
25 463
20 195
powiat moniecki
Emisja zanieczyszczeń gazowych
powiat moniecki
Zanieczyszczenia zatrzymane lub zneutralizowane w urządzeniach do redukcji
t/r
121 233
137 184
121 810
118 417
116 765
117 089
83 472
68 884
86 589
98 981
t/r
192
91
108
105
234
230
225
224
78
60
powiat moniecki
pyłowe
dane: GUS
STAN – OCENA JAKOŚCI POWIETRZA
Ocena stopnia zanieczyszczenia powietrza na terenie woj. podlaskiego dokonywana jest w oparciu o pomiary
kontrolne głównych zanieczyszczeń emitowanych bezpośrednio do atmosfery (emisja) oraz badania
monitoringowe substancji powstających w atmosferze (imisja).
Na terenie „strefy podlaskiej” która obejmuje wszystkie, za wyjątkiem aglomeracji białostockiej, powiaty
województwa podlaskiego, wykonywana corocznie (zgodnie art. 89 Ustawy Prawo ochrony środowiska)
„Ocena poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacji stref województwa podlaskiego” wykazała za rok 2011
przekroczenia norm dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10 oraz pyłu PM2,5. Obszarem przekroczeń jest
miasto Łomża, które leży również w „strefie podlaskiej”.
Do oceny jakości powietrza na terenie całego województwa służą również pomiary prowadzone na stacji tła
wiejskiego, która znajduje się w nadleśnictwie Borsukowizna (gm. Szudziałowo). Wykonywany jest tam pomiar
automatyczny dwutlenku siarki, tlenków azotu i ozonu. W 2011 r. stwierdzono przekroczenia poziomów celów
długoterminowych dla ozonu zarówno dla kryteriów: ochrony zdrowia i ochrona roślin, co potwierdzają wyniki
badań prowadzone w latach poprzednich (od 2004 r.).
PRZECIWDZIAŁANIA – DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA
Na terenie powiatu największymi źródłami zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego są ciepłownie miejskie
i osiedlowe oraz zakłady przemysłowe zlokalizowane w Mońkach. Od początku 2011 r. do połowy 2012 r.
przeprowadzono 6 kontroli podmiotów w zakresie ochrony powietrza. Efekty kontroli opisano poniżej:

Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Mońkach (kontrola: marzec 2011 r.) Źródłem emisji
zanieczyszczeń jest ciepłownia (wyposażona w 3 kotły węglowe o mocy: 2x5,815MW, 1x2,908 MW).
Zakład posiadał pozwolenie na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z procesów energetycznego
spalania paliw. Firma wywiązywała się z obowiązku, co najmniej dwukrotnego w roku pomiaru stężeń
substancji zanieczyszczających w gazach odlotowych. Ostatni pomiar nie wykazał przekroczeń. Podczas
6

WIOŚ Białystok
kontroli wykonano pomiar emisji, który również nie wykazał przekroczeń. Kontrola nie wykazała
nieprawidłowości.
MONROL Sp. z o.o. w Mońkach (kontrola: maj 2011 r.). Źródłem emisji zanieczyszczeń jest kotłownia o
mocy 1,1 MW, w której spalane są wyłącznie trociny, zrębki i pyły drzewne. W czasie kontroli nie
stwierdzono spalania innych materiałów powodujących powstawanie uciążliwości zapachowej. W trakcie
kontroli ustalono, że nie wypełniono obowiązku zgłoszenia kotłowni organowi ochrony środowiska.
Wydano zarządzenie pokontrolne nakazujące uregulowanie nieprawidłowości.
Pozostałe skontrolowane podmioty posiadały źródła emisji o niewielkich mocach. Przeprowadzone
kontrole nie wykazały nieprawidłowości w następujących podmiotach:
 Ferma Drobiu Wiesław Żmiejko; Ruda. (kontrola: luty/marzec 2012 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są
wyloty systemów wentylacyjnych funkcjonujących w obiekcie inwentarskim.
 Ferma Drobiu Kołodzież - Daniel Biedrzycki (Ferma Mońki) (kontrola: maj/czerwiec 2011 r.) Źródłem
emisji zanieczyszczeń są wyloty systemów wentylacyjnych funkcjonujących w obiekcie inwestorskim.
 Ferma Drobiu Kołodzież - Daniel Biedrzycki (Ferma Kołodzież) kontrola: maj/czerwiec 2011 r.) Źródłem
emisji zanieczyszczeń są wyloty systemów wentylacyjnych funkcjonujących w obiekcie inwestorskim.
 REVMOD Sp. z o.o. w Mońkach (kontrola maj/czerwiec 2012 r.) Źródłem emisji zanieczyszczeń są dwa
kotły o łącznej mocy 70 kW.
STAN CZYSTOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH
PRESJE – ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ WÓD
Wielkość presji na wody prezentuje stopień wyposażenia w infrastrukturę wodno-ściekową.
Długość czynnej sieci wodociągowej w 2010 roku w powiecie monieckim wynosiła 710,7 km. 78,6% ludności
powiatu korzystało z sieci wodociągowej, najwięcej w gminie Knyszyn – 86,3%, najmniej w gminie Trzcianne –
67,7%. Wyposażenie w wodociąg w gminach w poprzednich latach prezentuje tabela poniżej.
Korzystający z sieci wodociągowej w % ogółu ludności
Jednostka terytorialna
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Powiat moniecki
75,5
76,0
76,5
77,5
77,8
78,1
78,3
78,4
78,6
Mońki
80,9
81,3
81,6
81,7
82,1
82,3
82,5
82,6
82,7
Goniądz
71,1
71,2
71,3
71,2
71,5
71,6
72,0
72,1
72,4
Jasionówka
61,1
62,6
63,5
64,5
66,2
68,0
68,4
68,5
68,9
Jaświły
69,9
71,2
72,8
74,5
74,8
74,9
74,9
75
75,3
Knyszyn
84,5
84,7
85,2
85,6
86,0
86,1
86,1
86,3
86,3
Krypno
83,7
83,9
84,0
84,1
84,2
84,4
84,5
84,9
85
Trzcianne
61,7
62,2
62,2
67,3
67,3
67,4
67,5
67,6
67,7
Długość czynnej sieci kanalizacyjnej w 2010 roku w powiecie monieckim wynosiła 147 km. 39,7% ludności
powiatu było podłączonych do sieci kanalizacyjnej, najwięcej w gminie Mońki – 60,7%, natomiast najmniej w
gminie Trzcianne – 21%. Wyposażenie w sieć kanalizacyjną w gminach prezentuje tabela poniżej.
Korzystający z sieci kanalizacyjnej w % ogółu ludności
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Powiat moniecki
34,3
34,9
35,2
36,3
37,3
37,8
38,0
38,8
39,7
Mońki
60,2
60,3
60,2
60,1
60,3
60,4
60,6
60,6
60,7
Goniądz
19,4
19,7
19,7
19,7
20,3
20,6
20,7
20,9
23,3
Jasionówka
14,9
14,9
14,9
14,9
14,9
15,1
15,1
15,1
15,8
Jaświły
15,4
15,5
16,4
19,4
19,7
20,0
20,3
20,3
21,1
Knyszyn
38,3
42,5
42,7
45,2
45,3
45,7
46,0
46,2
46,3
Krypno
15,6
15,7
17,4
21,3
29,2
32,2
32,9
33,6
34,5
Trzcianne
11,7
11,7
11,7
12,5
12,5
12,7
12,7
18,7
21
7
WIOŚ Białystok
W 2010 roku na obszarze powiatu funkcjonowało 10 komunalnych oczyszczalni ścieków. Trzy oczyszczalnie
komunalne i jedna przemysłowa były zaopatrzone w system podwyższonego usuwania biogenów.
Komunalne i przemysłowe oczyszczalnie ścieków - ogółem ilość obiektów - dane GUS
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Powiat moniecki
10
10
11
10
10
10
10
10
10
Mońki
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Goniądz
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Jasionówka
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Jaświły
2
2
3
2
2
2
2
2
2
Knyszyn
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Krypno
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Trzcianne
1
1
1
1
1
1
1
1
1
W 2010 roku ponad 42% mieszkańców korzystało z oczyszczalni ścieków.
Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków w % ogólnej liczby ludności
2002
2003
2004
2005
33,71
34,80
38,91
39,85
Powiat moniecki
Ogólna liczba mieszkańców obsługiwana przez oczyszczalnie ścieków - dane GUS
2006
2007
2008
2009
2010
41,01
40,64
40,72
41,90
42,2
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
-
-
-
-
17567
17340
17334
17687
17735
Mońki
8000
8000
8000
8000
8000
8000
8000
8000
8000
Goniądz
1700
1700
1889
1897
1910
1944
1924
1924
1910
Jasionówka
464
464
464
464
464
473
473
473
473
Powiat moniecki
Jaświły
360
368
1817
1798
1419
1042
1066
1066
1066
Knyszyn
2500
2832
2844
2851
3155
3124
3058
2980
2990
Krypno
1000
1000
1000
1300
1750
1876
1920
1971
2023
Trzcianne
869
869
869
869
869
881
893
1273
1273
dane: GUS
STAN – OCENA JAKOŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH
Zasady monitoringu wód uwzględniają badania i ocenę jakości wód w sposób odpowiedni do celów jej
użytkowania i prowadzonej działalności na obszarze zlewni. Badania objęły:




monitoring wód dla celów ogólnej oceny jakości wody, w tym stopnia eutrofizacji poprzez badania stężeń
związków azotu i fosforu oraz w celu określenia odcinków wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami
azotu ze źródeł rolniczych.
monitoring jakości wód przeznaczonych do bytowania ryb, skorupiaków i mięczaków w warunkach
naturalnych,
monitoring wód prowadzony w ujęciach zaopatrujących ludność w wodę do spożycia oraz w obszarach
ochronnych zbiorników wód śródlądowych,
monitoring jakości wód granicznych.
KLASYFIKACJE WÓD

Ocena jakości wód. Podstawą jest Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w
sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm
jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. 2011 r. Nr 257, poz. 1545). Dokument określa sposób
klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych w ciekach naturalnych, jeziorach lub innych
zbiornikach naturalnych, wodach przejściowych i przybrzeżnych oraz sztucznych jednolitych części wód
powierzchniowych i silnie zmienionych jednolitych części wód powierzchniowych.
8
WIOŚ Białystok
Rozporządzenie zmieniło dotychczasowe podejście do sposobu badania i oceny. Punkty monitoringowe
zlokalizowane są na zamknięciach zlewni tzw. jednolitymi częściami wód (JCW). Monitoring prowadzi się w
sposób umożliwiający ocenę ich stanu oraz ilościowe ujęcie czasowej i przestrzennej zmienności
parametrów biologicznych, hydromorfologicznych, fizykochemicznych i chemicznych.





1
W ciekach naturalnych, jeziorach lub innych zbiornikach naturalnych, wodach przejściowych oraz
przybrzeżnych klasyfikuje się STAN EKOLOGICZNY na podstawie wyników klasyfikacji zbadanych
elementów biologicznych, fizykochemicznych i hydromorfologicznych1. Stan ekologiczny jest definiowany
jako:
bardzo dobry, jeżeli:
 zmiany wartości fizykochemicznych i hydromorfologicznych elementów jakości dla danego typu wód
powierzchniowych przy klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych
wynikające z działalności człowieka nie występują albo są niewielkie w odniesieniu do wartości tych
elementów jakości w warunkach niezakłóconych,
 wartości biologicznych elementów jakości dla danego typu wód powierzchniowych przy klasyfikacji
stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych są zgodne z wartościami elementów
jakości w warunkach niezakłóconych i nie wskazują na oznaki zakłóceń albo wskazują na niewielkie
oznaki zakłóceń,
 występują warunki i populacje specyficzne dla danego typu wód powierzchniowych.
dobry, gdy wartości biologicznych elementów jakości dla danego typu wód powierzchniowych przy
klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych wskazują na niski poziom
zakłóceń wynikający z działalności człowieka, ale odchylenia od wartości biologicznych wskaźników jakości
dla tej klasyfikacji występujących w danym typie wód powierzchniowych w warunkach niezakłóconych są
niewielkie.
umiarkowany, gdy:
 zachodzą umiarkowane różnice między wartościami biologicznymi elementów jakości dla danego typu
wód powierzchniowych przy klasyfikacji stanu ekologicznego jednolitych części wód
powierzchniowych a wartościami występującymi w warunkach niezakłóconych, wartości biologicznych
elementów jakości dla danego typu wód powierzchniowych przy klasyfikacji stanu ekologicznego
jednolitych części wód powierzchniowych wskazują na umiarkowany poziom zakłóceń wynikający z
działalności człowieka, ale wyższy niż występujący w warunkach stanu dobrego.
stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych wskazują na umiarkowany poziom
zakłóceń wynikający z działalności człowieka, ale wyższy niż występujący w warunkach stanu dobrego.
słaby, jeżeli:
stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych wskazują na znaczne zmiany w
stosunku do wartości tych elementów jakości występujących w danym typie wód powierzchniowych
w warunkach niezakłóconych,
 zbiorowiska organizmów występujące w jednolitej części wód powierzchniowych różnią się od
zbiorowisk występujących w danym typie wód powierzchniowych w warunkach niezakłóconych.
zły, gdy:
nieuwzględnione w ocenie ze względu na trwające prace nad ich klasyfikacją
9
WIOŚ Białystok
stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych wskazują na poważne zmiany w
stosunku do wartości tych elementów jakości występujących w danym typie wód powierzchniowych
w warunkach niezakłóconych,
 nie występuje znaczna część populacji występujących w danym typie wód powierzchniowych w
warunkach niezakłóconych.


2
Dla wód sztucznych lub silnie zmienionych2 określa się POTENCJAŁ EKOLOGICZNY. Klasyfikuje się go na
podstawie wyników klasyfikacji zbadanych elementów biologicznych, fizykochemicznych i
hydromorfologicznych. Potencjał ekologiczny jest definiowany jako: maksymalny, dobry, umiarkowany,
słaby, zły.
maksymalny, jeżeli:
 wartości biologicznych elementów jakości odpowiadają wartościom tych elementów jakości
określonym dla najbardziej zbliżonego typu wód powierzchniowych, przy warunkach fizycznych
wynikających z charakterystyki sztucznej lub silnie zmienionej jednolitej części wód
powierzchniowych,
 warunki hydromorfologiczne odpowiadają oddziaływaniom na jednolitą część wód powierzchniowych,
wynikającym z charakterystyki tej jednolitej części wód jako sztucznej jednolitej części wód
powierzchniowych lub silnie zmienionej jednolitej części wód powierzchniowych,
 podjęto wszelkie działania ochronne w celu zapewnienia jak najlepszego zbliżenia do ciągłości
ekologicznej, w szczególności w celu umożliwienia migracji fauny oraz zapewnienia jej odpowiednich
tarlisk i warunków rozmnażania,
 elementy fizykochemiczne oraz stężenia substancji biogennych odpowiadają warunkom
niezakłóconym charakterystycznym dla najbardziej zbliżonego typu jednolitych części wód
powierzchniowych,
 temperatura, warunki tlenowe (warunki natlenienia) oraz pH odpowiadają wartościom
charakterystycznym dla najbardziej zbliżonego typu jednolitych części wód powierzchniowych w
warunkach niezakłóconych,
 stężenia specyficznych zanieczyszczeń syntetycznych są bliskie zeru albo występują poniżej poziomów
wykrywalności najbardziej zaawansowanych i powszechnie stosowanych technik analitycznych.
 stężenia specyficznych zanieczyszczeń niesyntetycznych odpowiadają warunkom niezakłóconym dla
najbardziej zbliżonego typu wód powierzchniowych.
dobry, jeżeli:
 zachodzą niewielkie zmiany wartości biologicznych elementów jakości w stosunku do wartości tych
elementów określonych dla maksymalnego potencjału ekologicznego,
 są spełnione wymagania dla biologicznych elementów jakości określone dla dobrego potencjału
ekologicznego,
 wartości elementów fizykochemicznych, temperatura, pH oraz stężenia substancji biogennych
odpowiadają wartościom biologicznych elementów jakości określonym dla dobrego potencjału
ekologicznego,
 stężenia specyficznych zanieczyszczeń syntetycznych nie przekraczają poziomów ustanowionych z
wykorzystaniem danych o toksyczności ostrej i chronicznej, zarówno w stosunku do taksonów
właściwych dla danego typu wód powierzchniowych, jak i dla innych gatunków wodnych, dla których
dane są dostępne, w szczególności dla glonów i makrofitów, ryb oraz rozwielitek i organizmów
wody te zostały tak przekształcone przez człowieka, że niemożliwe jest przywrócenie im stanu naturalnego
10



WIOŚ Białystok
reprezentatywnych dla wód zasolonych (<NJ - środowiskowej normy jakości),
 stężenia specyficznych zanieczyszczeń niesyntetycznych nie przekraczają poziomów ustanowionych z
wykorzystaniem danych o toksyczności ostrej i chronicznej, zarówno w stosunku do taksonów
właściwych dla danego typu wód powierzchniowych, jak i dla innych gatunków wodnych, dla których
dane są dostępne, w szczególności dla glonów i makrofitów, ryb oraz rozwielitek i organizmów
reprezentatywnych dla wód zasolonych (<NJ).
umiarkowany, gdy:
 zachodzą umiarkowane zmiany wartości biologicznych elementów jakości w stosunku do wartości
tych elementów określonych dla maksymalnego potencjału ekologicznego,
 wartości biologicznych elementów jakości są bardziej zmienione niż wartości tych elementów
określone dla dobrego potencjału ekologicznego,
 są spełnione wymagania dla biologicznych elementów jakości określone dla umiarkowanego
potencjału ekologicznego.
STAN CHEMICZNY wód klasyfikuje się na podstawie chemicznych wskaźników jakości wód. Stan
chemiczny jest definiowany jako dobry oraz poniżej dobrego:
dobry stan chemiczny jednolitych części wód powierzchniowych oznacza stan chemiczny wymagany do
spełnienia celów środowiskowych ustalonych dla jednolitej części wód powierzchniowych z art. 38d oraz
art. 38f ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (Dz. U. 2005, poz. 2019, z późn. zmianami), to jest
stan, w którym wszystkie wskaźniki chemiczne brane pod uwagę przy klasyfikacji stanu chemicznego, o
której mowa w art. 38a ust. 3, pkt 1 lit. D tej ustawy, osiągają zgodność ze środowiskowymi normami
jakości ustanowionymi z wykorzystaniem danych o toksyczności ostrej i chronicznej, zarówno w stosunku
do taksonów właściwych dla danego typu wód powierzchniowych, jak i dla innych gatunków wodnych, dla
których dane są dostępne, a w szczególności dla glonów i makrofitów, ryb oraz rozwielitek i organizmów
reprezentowanych dla wód zasolonych (<NJ),
stan poniżej dobrego, jeżeli jeden lub więcej wskaźników chemicznych nie osiąga zgodności ze
środowiskowymi normami jakości.
STAN WÓD jest definiowany jako dobry lub zły. Aby stan wód uznano za dobry musi być spełniony
warunek, iż oceniony stan/potencjał ekologiczny jest dobry lub powyżej dobrego oraz stan chemiczny
oceniono jako dobry.
OMÓWIENIE WYNIKÓW BADAŃ RZEK
W 2011 roku na terenie powiatu, w ramach realizacji programu monitoringu wód płynących, przeprowadzono
badania mające na celu wykonanie oceny jakości wód. W powiecie monieckim nie wyznaczano punktów do
prowadzenia monitoringu wód śródlądowych będących środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych (tzw.
monitoring rybny). Badaniami objęto następujące zlewnie rzek:




Narew – Strękowa Góra,
Biebrza – Osowiec,
Ełk – Osowiec,
Kosódka – Dobarz.
Poniżej przedstawiono ocenę jakości wód w jednolitych częściach wód (jcw) zbadanych rzek.
NAREW jest prawostronnym dopływem Wisły I rzędu o powierzchni zlewni 75175,2 km2. Długość całkowita
rzeki wynosi 484 km, w tym długość odcinka płynącego na terenie Polski 455 km. Rzeka bierze początek na
terenie Białorusi w bagnach wschodniego skraju Puszczy Białowieskiej. Zlewnię górnej Narwi stanowią tereny
stosunkowo słabo uprzemysłowione o charakterze typowo rolniczym oraz duże obszary leśne. Przy granicy
białoruskiej zlokalizowano zbiornik zaporowy Siemianówka, pełniący obecnie funkcje rekreacyjne.
11
WIOŚ Białystok

Narew – Strękowa Góra( kod jcw: PLRW20002426199)

Ocena stanu ekologicznego - wykonana na podstawie indeksu fitoplanktonowego (IFPL) wskazała bardzo
dobry stan. Stężenia wskaźników fizykochemicznych potwierdziły tę klasę. Stan ekologiczny
zakwalifikowano do II klasy – stanu dobrego. O klasyfikacji zadecydowała zawartość ogólnego węgla
organicznego oraz azotu Kjeldahla.
Ocena stanu chemicznego – stan dobry ze względu na uzyskane stężenia sumy benzo(g,h,i)perylenu i
indeno(1,2,3-cd)pirenu.
Stan wód ze względu na uzyskaną klasyfikację stanu ekologicznego i stanu chemicznego określono jako
dobry.


Biebrza jest prawobrzeżnym dopływem Narwi o długości ok. 165km, powierzchnia dorzecza wynosi 7051km².
Biebrza ma swoje źródła na południe od Nowego Dworu, uchodzi do Narwi w okolicy Wizny. Biebrzę
charakteryzuje asymetria dorzecza, bardziej rozwinięte jest dorzecze prawobrzeżne. Biebrza i jej dorzecze
stanowi największy w Polsce region bagien. Jest to miejsce występowania wielu rzadkich zbiorowisk roślinnych
oraz gatunków zwierząt, zwłaszcza ptaków. Dolina rzeki jest lęgowiskiem ptaków związanych ze środowiskiem
bagiennym. Większość tego terenu jest objęta ochroną - znajduje się w Biebrzańskim Parku Narodowym.
 Ocena stanu ekologicznego - wykonana na podstawie indeksu fitoplanktonowego (IFPL) wskazała dobry
stan. Stężenia wskaźników fizykochemicznych potwierdziły tę klasę. Stan ekologiczny zakwalifikowano do
II klasy – stanu dobrego.
 Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi
ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw nie jest wrażliwa na eutrofizację komunalną.
EŁK jest prawobrzeżnym dopływem Biebrzy o długości 113,6 km i powierzchni zlewni 1524,5 km2. Swój
początek bierze w okolicach Gołdapi a uchodzi do Biebrzy w okolicach miejscowości Osowiec. Do głównych
lewobrzeżnych dopływów Ełku należą: Mazurka, Połomska Młynówka, Karmelówka, Kanał Kuwasy, a
prawobrzeżnych: Gawlik, Różanica i Binduga. Rzeźba terenu jest bardzo urozmaicona (występują liczne
pagórki, i zagłębienia bezodpływowe, często zatorfione). W strukturze użytkowania zlewni największy udział
mają lasy oraz grunty orne.

Ełk – Osowiec (kod jcw: PLRW2000192628999)

Ocena stanu ekologicznego - wykonana na podstawie indeksu fitobentosowego (IO) wskazała dobry stan
wód, jednakże uzyskane wartości wskaźników fizykochemicznych spowodowały obniżenie ostatecznej
klasyfikacji do III klasy – stanu umiarkowany. O klasyfikacji zadecydowały ponadnormatywne stężenia
fenoli lotnych (indeksu fenolowego).
Ocena stanu chemicznego – poniżej dobrego ze względu na ponadnormatywne stężenia sumy
benzo(g,h,i)perylenu i indeno(1,2,3-cd)pirenu.
Ocena stanu wód. Ponieważ stan ekologiczny nie osiągnął dobrego i powyżej dobrego, a stan chemiczny
oceniono jako poniżej dobrego stan wód oceniono jako zły.


KOSÓDKA jest lewobrzeżnym dopływem Biebrzy, płynie na obszarze Biebrzańskiego Parku Narodowego.

Kosódka – Dobarz (kod jcw: PLRW200017262949)

Ocena stanu ekologicznego - wykonana na podstawie makrofitowego indeksu rzecznego(MIR) wskazała
dobry stan wód, jednakże uzyskane wartości wskaźników fizykochemicznych spowodowały obniżenie
ostatecznej klasyfikacji do III klasy – stanu umiarkowany. O klasyfikacji zadecydowały ponadnormatywne
stężenia ogólnego węgla organicznego (OWO).
Ocena stanu wód. Ponieważ stan ekologiczny nie osiągnął dobrego i powyżej dobrego, stan wód oceniono
jako zły.
Ocena w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi
ze źródeł komunalnych wykazała, iż jcw nie jest wrażliwa na eutrofizację komunalną.


PRZECIWDZIAŁANIA – DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA
W okresie od 2011 do połowy 2012 roku przeprowadzono 15 kontroli podmiotów zlokalizowanych w powiecie
monieckim w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Wyniki kontroli opisano poniżej:
12






WIOŚ Białystok
Oczyszczalnia ścieków w Mońkach - Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Mońkach
(kontrola: lipiec 2011 r.). Stan formalnoprawny w zakresie eksploatacji oczyszczalni jest uregulowany.
Ścieki były badane w miarę potrzeb we własnym laboratorium oraz w laboratorium akredytowanym
zgodnie z wymogami pozwolenia wodnoprawnego (4 pomiary w roku przy prawidłowych wynikach).
Przedstawione podczas kontroli wyniki badań ścieków oczyszczonych, odprowadzanych do cieku
Targonka, nie wykazywały przekroczeń dopuszczalnych wartości stężeń zanieczyszczeń. W wyniku kontroli
nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.
Składowisko Odpadów komunalnych Świerzbienie, Gmina Mońki (kontrola: październik 2011 r.). W
przedmiotowej instalacji woda wykorzystywana była na cele socjalno-bytowe pracowników obsługi
składowiska oraz na przygotowanie roztworu dezynfekcyjnego do maty. Woda przywożona była
beczkowozem. W wyniku funkcjonowania instalacji powstawały odcieki z pól składowych i ścieki socjalnobytowe. Odcieki powstające na polach składowych były wychwytywane poprzez system drenarski
umieszczony w podłożu składowiska i trafiały do szczelnych zbiorników żelbetowych. Zbiorniki opróżniano
okresowo poprzez ponowne wtłoczenie odcieków w masę składowanych odpadów, w celu utrzymania
właściwej wilgotności złoża lub wywóz ich nadmiaru wozami asenizacyjnymi do oczyszczalni ścieków w
Mońkach. Ścieki socjalno-bytowe powstające w wyniku użytkowania przenośnej toalety dla pracowników,
były wywożone do oczyszczalni ścieków w Mońkach. Wody opadowe z utwardzonych dróg i placów
odprowadzano do gruntu. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki
wodno-ściekowej.
Oczyszczalnia ścieków w Knyszynie - Urząd Gminy w Knyszynie (kontrola: grudzień 2011 r.). Stan
formalnoprawny w zakresie eksploatacji oczyszczalni w Knyszynie jest uregulowany. Ścieki oczyszczone
odprowadzano do rzeki Jaskranki. Pomiary ilości ścieków odprowadzanych z oczyszczalni prowadzono
prawidłowo. Dotrzymywano dopuszczalnych ilości odprowadzanych ścieków do odbiornika. Badania
ścieków oczyszczonych prowadzono z częstotliwością określoną w pozwoleniu wodnoprawnym. W wyniku
kontroli stwierdzono następujące nieprawidłowości: analiza przedstawionych podczas kontroli wyników
badań wykazała przekroczenie dopuszczalnych wartości stężeń zanieczyszczeń ChZTCr w ściekach
oczyszczonych w jednej próbie; kontrolowany podmiot nie przedkładał Wojewódzkiemu Inspektorowi
Ochrony Środowiska okresowych pomiarów jakości ścieków z oczyszczalni. Wydano zarządzenie
pokontrolne obligujące zakład do przekazywania wyników badań ścieków oczyszczonych oraz podjęcia
działań służących wyeliminowaniu stwierdzonych przekroczeń.
Oczyszczalnia ścieków w Jaświłach – Urząd Gminy Jaświły (kontrola: kwiecień 2012 r.). Stan
formalnoprawny w zakresie poboru wód podziemnych dla potrzeb wodociągu zbiorczego w Jaświłach i
odprowadzanie ścieków oczyszczonych do rowu melioracyjnego jest uregulowany. Ujęcie wód
podziemnych składa się z dwóch studni. W trakcie kontroli ustalono, że zamontowane wodomierze były
zalegalizowanie. W 2011 roku oczyszczalnia uległa gruntownej modernizacji. Odbiornikiem ścieków z
rowu melioracyjnego jest rzeka Biebła. Pomiary ilości ścieków były prowadzone z częstotliwością
określoną w pozwoleniu wodnoprawnym. Ilość odprowadzanych ścieków nie była przekraczana.
Przedstawione podczas kontroli wyniki badań ścieków oczyszczonych nie wykazywały przekroczeń
dopuszczalnych wartości stężeń zanieczyszczeń. W dniu kontroli urządzenia wodociągu i oczyszczalni
ścieków pracowały sprawnie. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki
wodno-ściekowej.
Oczyszczalnia ścieków w Jasionówce – Urząd Gminy Jasionówka (kontrola: czerwiec 2012 r.). Stan
formalnoprawny w zakresie eksploatacji oczyszczalni jest uregulowany. W dniu kontroli urządzenia
oczyszczające ścieki pracowały sprawnie. Pomiary jakości ścieków były prowadzone z częstotliwością
określoną w pozwoleniu wodnoprawnym. Przedstawione podczas kontroli wyniki badań ścieków
oczyszczonych, nie wykazywały przekroczeń dopuszczalnych wartości stężeń zanieczyszczeń. W wyniku
kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.
Dom Pomocy Społecznej „Dom Kombatanta”, Mociesze, gm. Jaświły (kontrola: październik 2011 r.).
Kontrolę przeprowadzono w wyniku zgłoszenia dotyczącego odprowadzania ścieków z Domu Kombatanta
poprzez rów melioracyjny na działkę leśną. W dniu 11.10.2012 r. dokonano wizji lokalnej. Stwierdzono, iż
woda w rowie posiada ślady zanieczyszczenia (dużą mętność, szarawy kolor oraz intensywny zapach
mogący świadczyć o obecności ścieków). Oględziny posesji domu pomocy społecznej wykazały, iż ścieki są
odprowadzane poprzez oczyszczalnię ścieków do rowu melioracyjnego.
Ustalono również, że
administrator oczyszczalni nie posiadał pozwolenia wodnoprawnego na odprowadzanie oczyszczonych
ścieków. Podczas kontroli we wsi Mociesze trwały prace polegające na budowie sieci kanalizacyjnej.
Według informacji dyrektora placówki planowano podłączenie jednostki do kanalizacji na przełomie
13







WIOŚ Białystok
listopada i grudnia 2011 roku. W wyniku kontroli wydano zarządzenie dotyczące zaprzestania
odprowadzania ścieków do rowu melioracyjnego bez pozwolenia wodnoprawnego. W dniu 18.10.2011
roku ponownie przeprowadzono wizję lokalną. Stwierdzono zaprzestanie odprowadzania ścieków do
rowu. Oczyszczalnia nie była już eksploatowana. Ścieki gromadzono w zbiornikach uśredniających w celu
wywiezienia przez firmy asenizacyjne. Zaistniałe nieprawidłowości usunięto w trakcie trwania kontroli.
Zakład Produkcji Spożywczej BETEX Jan Kakareko, Knyszyn (kontrola: styczeń 2012 r.). Woda na potrzeby
zakładu pobierana była z wodociągu miejskiego. Ścieki socjalno-bytowe i przemysłowe (z produkcji
syropów i napojów) odprowadzano do kanalizacji miejskiej. Kontrolowany podmiot wykonywał badania
wody pobranej z wodociągu. Badania nie wykazywały odstępstw od wymaganych norm. W wyniku kontroli
nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.
Ubojnia Drobiu Wojszki S. Biedrzycki, L. Prończuk sp. j., Wojszki, gm. Mońki (kontrola: maj 2011 r.).
Wodę na potrzeby zakładu pobierano z wodociągu gminnego Kołodzież i zużywano na cele technologiczne
i socjalno-bytowe pracowników. W wyniku działalności powstawały ścieki socjalno-bytowe i ścieki
technologiczne (mycie drobiu i maszyn). Były one oczyszczane na własnej oczyszczalni ścieków
przemysłowych, która została wybudowana w 2010 r. Stan formalnoprawny w zakresie odprowadzania
oczyszczonych ścieków przemysłowych jest uregulowany. Ilość ścieków odprowadzanych mierzono za
pomocą przepływomierza. Ubojnia miała obowiązek wykonywana dwa razy w roku analiz ilościowych i
jakościowych ścieków odprowadzanych z oczyszczalni. Wyniki badań nie wykazały przekroczeń
wskaźników zanieczyszczeń określonych w pozwoleniu wodnoprawnym. Osady ściekowe z oczyszczania
ścieków odwadniano na prasie, a następnie gromadzono na płycie obornikowej. Planowano
wykorzystywanie osadów do nawożenia pól. Wody opadowe i roztopowe nie były ujęte w system
kanalizacji. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.
Ferma Drobiu Daniel Biedrzycki, Kołodzież, gm. Mońki (kontrola: maj 2011 r.). Właściciel prowadzi
hodowlę drobiu w kierunku użytkowania mięsnego (brojlerów) w m. Kołodzież w dwóch instalacjach
niepowiązanych ze sobą technologicznie: nr 1- „MOŃKI” i nr 2- „KOŁODZIEŻ”. Wodę pobierano z
wodociągu gminnego i zużywano do pojenia drobiu, na cele porządkowe, nawilżanie pomieszczeń w czasie
upałów oraz na potrzeby socjalne. W wyniku eksploatacji ww. instalacji powstawały jedynie ścieki
socjalne, gromadzone w zbiornikach bezodpływowych, które opróżniano w miarę potrzeb przez firmę
asenizacyjną. Ścieki technologiczne nie były wytwarzane ze względu na sposób czyszczenia budynków
hodowlanych (przy użyciu środków chemicznych z dodatkiem niewielkiej ilości wody, która odparowuje).
Wody opadowe i roztopowe nie były ujęte w system kanalizacji. W wyniku kontroli nie stwierdzono
nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.
Ferma Drobiu Stanisława Paniczko, Potoczyzna, gm. Mońki (kontrola: styczeń 2012 r.). Wodę pobierano z
sieci wodociągowej i zużywano do pojenia drobiu, na cele porządkowe oraz na potrzeby socjalne. W
wyniku eksploatacji instalacji powstawały ścieki technologiczne z mycia budynków inwentarskich,
gromadzone w okresowo opróżnianych zbiornikach. Wody opadowe i roztopowe nie były ujęte w system
kanalizacji. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.
Ferma Drobiu Jacka Molskiego, Ruda, gm. Krypno (kontrola: luty 2012 r.). Wodę pobierano z sieci
wodociągowej i zużywano do pojenia drobiu, na cele porządkowe oraz na potrzeby socjalne. W wyniku
eksploatacji instalacji powstawały ścieki technologiczne z płukania kurników po zakończonym cyklu
hodowlanym. Budynki były myte myjką ciśnieniową bez użycia środków chemicznych. Zużyta woda była
zbierana w zbiornikach bezodpływowych. Ścieki odbierała firma asenizacyjna. Ścieki socjalne na fermie nie
powstawały. Wody opadowe i roztopowe nie były ujęte w system kanalizacji. W wyniku kontroli nie
stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.
Ferma Drobiu Karola Molskiego, Ruda, gm. Krypno (kontrola: luty 2012 r.). Wodę pobierano z sieci
wodociągowej i zużywano do pojenia drobiu, na cele porządkowe oraz na potrzeby socjalne. W wyniku
eksploatacji instalacji powstawały ścieki technologiczne z płukania kurników po zakończonym cyklu
hodowlanym. Budynki były myte myjką ciśnieniową bez użycia środków chemicznych. Zużyta woda była
zbierana w zbiornikach bezodpływowych. Ścieki odbierała firma asenizacyjna. Ścieki socjalne na fermie nie
powstawały. Wody opadowe i roztopowe nie były ujęte w system kanalizacji. W wyniku kontroli nie
stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.
Ferma Drobiu Wiesław Żmiejko w Rudzie, gm. Krypno (kontrola: marzec 2012 r.). Wodę pobierano z sieci
wodociągowej i zużywano do pojenie drobiu i na cele porządkowe. Na fermie powstawały ścieki socjalnobytowe oraz ścieki z mycia powierzchni kurników. Ścieki powstające podczas mycia hal hodowlanych za
pomocą myjki ciśnieniowej gromadzono w zbiornikach bezodpływowych. Ścieki socjalno-bytowe
14


WIOŚ Białystok
gromadzono w osobnym zbiorniku bezodpływowym i wywożono w miarę potrzeb na oczyszczalnię
gminną. Ustalono, że od ostatniej kontroli ścieki socjalne nie były wywożone. Ścieki powstające w wyniku
mycia kurników w związku z tym, iż nie zawierały dodatków chemicznych, używano do nawożenia pól.
Wody opadowe i roztopowe nie były ujęte w system kanalizacji. W wyniku kontroli nie stwierdzono
nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.
Rzeźnia Braci Szypcio Sp. J., Mońki (kontrola: maj 2012 r.). Wodę na potrzeby zakładu pobierano z
wodociągu miejskiego.
W wyniku działalności rzeźni powstawały ścieki technologiczne z hal
produkcyjnych, socjalno-bytowe i opadowe. Ścieki (technologiczne i socjalno-bytowe) odprowadzano do
urządzeń kanalizacji miejskiej. Przed odprowadzeniem do kanalizacji ścieki podczyszczano: z produkcji w
tłuszczowniku i sicie spiralnym zintegrowanym z prasą do frakcji stałej; z mycia samochodów
przewożących trzodę oraz samochodów do transportu mięsa w separatorze substancji ropopochodnych.
Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Mońkach prowadził raz na kwartał badania jakości
odprowadzanych ścieków. Wyniki wykazały przekroczenia dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń
określonych w umowie, jednak z informacji uzyskanych od Kierownika ZGKiM, eksploatującego miejską
oczyszczalnię ścieków w Mońkach wynikało, iż ścieki odprowadzane z rzeźni były wystarczająco
podczyszczane w zakładowej podczyszczalni i nie wpływały negatywnie na proces technologiczny pracy
oczyszczalni miejskiej. W związku z powyższym ZGKiM w Mońkach planowało zmianę warunków zawartej
umowy z zakładem w zakresie wartości wskaźników dopuszczalnych. Wody opadowe i roztopowe z
powierzchni parkingowych, komunikacyjnych i dachowych poprzez wewnętrzną sieć kanalizacji
deszczowej i separator odprowadzano do ziemi. Stan formalno-prawny w zakresie wprowadzania wód
opadowych był uregulowany. W trakcie kontroli podmiot przedstawił badania jakości wód opadowych.
Analizy nie wykazały przekroczeń warunków określonych w pozwoleniu wodnoprawnym. Zakład dwa razy
w roku wykonywał czyszczenie oraz przeglądy eksploatacyjne urządzeń oczyszczających ścieki opadowe,
co odnotowywano w książce eksploatacji obiektu. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w
zakresie gospodarki wodno-ściekowej.
Ferma Drobiu Janusz Kusak Krypno Wielkie (kontrola: czerwiec 2012 r.). Wodę na potrzeby hodowli
pobierano z wodociągu gminnego oraz z własnej studni głębinowe. Zużywano ją na cele hodowlane
(pojenie ptaków), porządkowe oraz socjalno-bytowe. W wyniku eksploatacji instalacji powstawały ścieki
socjalno-bytowe oraz ścieki technologiczne z mycia budynków inwentarskich. Ścieki socjalno-bytowe
gromadzono w zbiorniku bezodpływowym i w miarę potrzeb wywożono przez firmę asenizacyjną na
oczyszczalnię ścieków w Krypnie. Ścieki technologiczne powstające w wyniku mycia kurników strumieniem
czystej wody przy użyciu myjki ciśnieniowej, gromadzono w zbiornikach bezodpływowych a następnie
wykorzystywano do nawożenia pól. Wody opadowe i roztopowe nie były ujęte w system kanalizacji. W
wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej.
WODY PODZIEMNE
PRESJE
Wody podziemne należą do zasobów naturalnych coraz bardziej zagrożonych zanieczyszczeniami z powierzchni
ziemi. Konieczna jest ich szczególna ochrona, gdyż są to zasoby nieodnawialne. W szczególności niezbędna jest
ochrona znacznych obszarów, pod którymi znajdują się Główne Zbiorniki Wód Podziemnych. W Polsce jest ich
około 180, a obszar obejmuje ponad 52 % powierzchni naszego kraju.
Wody podziemne zanieczyszczone są rozmaitymi substancjami chemicznymi, najczęściej są to: azotany,
fosforany, substancje ropopochodne, chlorki, siarczany i inne.
Najpowszechniej występującymi przyczynami zanieczyszczeń wód podziemnych są wycieki z nieizolowanych
wysypisk odpadów, z baz paliwowych i stacji sprzedaży paliw do pojazdów samochodowych. Zanieczyszczenia
siarczanami występują przede wszystkim na terenach uprzemysłowionych, azotanami i fosforanami na
terenach rolniczych (są one także przyczyną degradacji zbiorników wodnych).
15
WIOŚ Białystok
KLASYFIKACJA WÓD PODZIEMNYCH
Ocena wód podziemnych jest wykonywana na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 lipca
2008r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz.U. Nr 143 poz. 896).
Klasyfikacja elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych obejmuje pięć klas jakości:





Klasa I – wody bardzo dobrej jakości, w których:
 wartości elementów fizykochemicznych są kształtowane wyłącznie w efekcie naturalnych procesów
zachodzących w wodach podziemnych i mieszczą się w zakresie wartości stężeń charakterystycznych
dla badanych wód podziemnych ( tła hydrogeochemicznego)
 b)wartości elementów fizykochemicznych nie wskazują na wpływ działalności człowieka
Klasa II – wody dobrej jakości, w których:
 wartości niektórych elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów
zachodzących w wodach podziemnych
 wartości elementów fizykochemicznych nie wskazują na wpływ działalności człowieka albo jest to
wpływ bardzo słaby
Klasa III – wody zadowalającej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych są podwyższone
w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych lub słabego wpływu działalności
człowieka
Klasa IV – wody niezadowalającej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych są
podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych oraz wyraźnego
wpływu działalności człowieka
Klasa V – wody złej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych potwierdzają znaczący
wpływ działalności człowieka
Oceny stanu chemicznego wód podziemnych w Jednolitej Części Wód Podziemnych (JCWPd) dokonuje się
porównując wartości średnich arytmetycznych stężeń badanych elementów fizykochemicznych w zadanych
punktów pomiarowych, które są reprezentatywne dla jednolitej części wód podziemnych, z wartościami
granicznymi elementów fizykochemicznych określonych w załączniku do rozporządzenia.
Klasy jakości wód podziemnych I, II, III oznaczają dobry stan chemiczny, a klasy jakości wód podziemnych IV, V
oznaczają słaby stan chemiczny.
Monitoring jakości wód podziemnych prowadzi Państwowy Instytut Geologiczny w sieci otworów badawczych
obejmujących wszystkie JCWPd. W 2009 roku badania prowadzone były w JCWPd zagrożonych
nieosiągnięciem dobrego stanu wód. Punktów pomiarowych poboru prób w powiecie siemiatyckim nie
wyznaczono. W 2010 roku PIG przeprowadził badania stanu chemicznego w ramach monitoringu
diagnostycznego w pozostałych JCWPd. Monitoring diagnostyczny na terenie powiatu został zrealizowany w
oparciu o jeden punkt pomiarowy w Mońkach.
Klasyfikacja stanu chemicznego wód podziemnych w powiecie białostockim w 2010 roku wg badań PIG.
Numer
otworu
Miejscowość
Gmina
JCWPd
126
Mońki
Mońki
55
Głębokość do
stropu
warstwy
wodonośnej
[m]
5
Użytkowanie
Obszary zabudowane
Klasa
jakości
wody w
punkcie
III
wskaźniki w
granicach
stężeń III
klasy jakości
wskaźniki w
granicach
stężeń IV
klasy
jakości
wskaźniki w
granicach
stężeń V
klasy
jakości
Ca, HCO3
-
-
Jakość wód w Mońkach należy uznać za dobrą (wody zadowalającej jakości). Stwierdzono podwyższoną
zawartość wapnia i wodorowęglanu w wodzie podziemnej.
Należy podkreślić, że przedstawiona klasyfikacja wód podziemnych skierowana jest na ocenę stopnia
zanieczyszczenia wód i nie obejmuje oceny stanu sanitarnego oraz badań pod kątem przydatności wody do
picia (po uzdatnieniu). Oceny te wykonuje Państwowa Inspekcja Sanitarna
16
WIOŚ Białystok
GOSPODARKA ODPADAMI
PRESJE
ODPADY PRZEMYSŁOWE
Ilość odpadów wytworzonych (z wyłączeniem odpadów komunalnych), na terenie powiatu monieckiego w
2011 r. wyniosła 112,5 tys. Mg co stanowiło 15,9 % odpadów wytworzonych na terenie całego województwa.
Odpady wytworzone (z wyłączeniem odpadów komunalnych) w ciągu roku
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
[tys. Mg]
[tys. Mg]
[tys. Mg]
[tys. Mg]
[tys. Mg]
[tys. Mg]
[tys. Mg]
[tys. Mg]
[tys. Mg]
[tys. Mg]
[tys. Mg]
powiat moniecki
69,2
71,9
77,5
76,4
77,6
100,2
102,0
106,2
118,2
112,2
112,5
woj. podlaskie
744,6
807,1
927,5
887,4
927,9
957,4
1057,2
838,3
737,9
713,5
707,6
Jednostka
terytorialna
źródło: GUS
W 2011 r. ilość odpadów przemysłowych
poddanych procesom odzysku wyniosła 99%.
ODPADY KOMUNALNE
Głównymi źródłami wytwarzania odpadów komunalnych są gospodarstwa domowe oraz obiekty handlowousługowe, szkoły, przedszkola, obiekty turystyczne i targowiska. W 20103 r. zebrano 4273,63 zmieszanych
odpadów komunalnych, co w przeliczeniu na jednego mieszkańca wyniosło 102 kg/rok4 . Podstawowym
sposobem unieszkodliwiania odpadów
komunalnych jest ich kierowanie na
składowiska.
Ilość zmieszanych odpadów komunalnych
zebranych na terenie powiatu
monieckiego w latach 2005-2010
źródło: GUS
3
brak danych GUS za 2011 r.
4
Masa odpadów w przeliczeniu na mieszkańca zależy od poziomu życia, struktury zabudowy, poziomu obsługi oraz sposobu ogrzewania
budynków
17
WIOŚ Białystok
Problemem w gospodarce odpadami komunalnymi na terenie województwa, a także powiatu, jest aktualnie
bardzo niski poziom recyklingu. Większą uwagę w działaniach należy zwrócić na segregację odpadów u źródła i
możliwości ich dalszego wykorzystania jako surowce wtórne, źródło energii czy nawóz.
Od 1 stycznia 2012 r. zaczęła obowiązywać nowa ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Gmina
ma za zadanie zapewnić odbieranie i właściwe, ekologicznie bezpieczne zagospodarowanie wszystkich
odpadów komunalnych z możliwością selektywnego zbierania czyli wymagając od nas ekologicznych zachowań
jednocześnie daje nam do nich warunki, np. ustawiając odpowiednie pojemniki. Odpady od mieszkańców
odbierane będą przez wyłonioną w drodze przetargu firmę. Za odbiór odpadów wszyscy mieszkańcy uiszczają
jedną podstawową stawkę, dzięki czemu nikomu nie powinno „opłacać się” wyrzucanie śmieci do lasu.
Ponadto osoby segregujące śmieci będą płacić mniej. Gminy mają do półtora roku (do połowy 2013 r.) na
wprowadzenie na swoim terenie nowego sposobu zarządzania odpadami oraz poinformowanie mieszkańców o
tych zasadach.
STAN
SKŁADOWISKA
Na terenie powiatu monieckiego obecnie eksploatowane są 3 składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i
obojętne przyjmujących odpady komunalne: w m. Świerzbienie, w Knyszynie, w Zastoczu.
Żadne z eksploatowanych składowisk nie jest przystosowane do przyjmowania odpadów niebezpiecznych. Na
terenie powiatu nie ma składowisk odpadów przemysłowych, brak jest również wyznaczonego miejsca do
wywożenia produktów zneutralizowanych w wyniku przeprowadzonych akcji ratowniczych o znamionach
poważnych awarii.
Monitoring składowisk
Zgodnie z art. 147a ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2008 Nr 25 poz. 150 z póź. zm.) prowadzący
instalację jest zobowiązany do prowadzenia monitoringu składowiska.
Za 2011 rok Inspektorat otrzymał wyniki badań z 6 składowisk odpadów.
Wyniki badań wód podziemnych przy składowiskach na terenie powiatu w 2011 roku
Lp.
Nazwa składowiska
Data pobrań prób
do badań
1
SOK w m.
Świerzbienie
III, VI, IX, XI 2011 r.
2
SOK w Zastoczu
III, VI, IX, XII 2011 r.
Monitoring wód podziemnych
Wody podziemne monitorowane były za pomocą 3 piezometrów: P1, P2 oraz P3. Odczyn badanych
wód wahał się od 7,1 do 7,5. Jest to wartość charakterystyczna dla wód podziemnych I klasy. Na
całej sieci monitoringowej wartości chromu (Cr) oraz wielopierścieniowych węglowodorów
aromatycznych (WWA) kształtowały się na poziomie właściwym dla wód I klasy jakości wód, wartości
miedzi (Cu) mieściły się poniżej granicy klasy II, wartości ołowiu (Pb) poniżej granicy właściwej dla
klasy III oraz rtęci (Hg) – poniżej granicy charakteryzującą klasę IV. W piezometrze P1 wartości
cynku (Zn), przewodności elektrolitycznej właściwej (PEW) oraz ogólnego węgla organicznego
(OWO) odpowiadały II klasie jakości wód. Oznaczeń kadmu (Cd) nie brano pod uwagę, ponieważ
zawartość tego pierwiastka była niejednoznaczna odnośnie granic oznaczalności. W piezometrze P2
wartości PEW, Zn oraz OWO w trzech seriach badań odpowiadały II klasie jakości. W trzecim
kwartale wartość OWO mieściła się w granicy klasy IV. Wartość Cd w ostatnim kwartale kształtowały
się na poziomie właściwym dla V klasy jakości wód. W piezometrze P3 wartości PEW oraz Zn
odpowiadały I klasie. Wartości OWO w trzech seriach badań odpowiadały II klasie jakości. W
trzecim kwartale wartość OWO mieściła się w granicy klasy IV. Wartość Cd w ostatnim kwartale
kształtowały się na poziomie właściwym dla V klasy jakości wód.
Wody podziemne monitorowane były za pomocą 3 piezometrów: P1, P2 oraz P3 w czterech seriach
badań. Odczyn badanych wód wahał się od 7,1 do 7,5. Jest to wartość charakterystyczna dla wód
podziemnych I klasy. Na całej sieci monitoringowej wartości Cr oraz WWA kształtowały się na
poziomie właściwym dla wód I klasy jakości wód, wartości Cu mieściły się poniżej granicy klasy II,
wartości Pb poniżej granicy właściwej dla klasy III oraz Hg – poniżej granicy charakteryzującą klasę
IV. W piezometrze P1 wartości Zn w czwartej serii badań mieściły się w granicy klasy II, w
pozostałych seriach w klasie I. Wartości PEW oraz OWO odpowiadały I klasie jakości wód. W
piezometrze P2 wartości PEW, Zn oraz OWO w dwóch seriach badań odpowiadały II klasie jakości.
W drugim kwartale wartość OWO mieściła się w granicy klasy II, a w czwartym kwartale odpowiadały
klasie V. W piezometrze P3 wartości Zn oraz PEW w trzech seriach badań oraz odpowiadały I klasie.
W pierwszej serii PEW w klasie II. Wartości OWO w dwóch seriach badań odpowiadały II klasie
jakości. W ostatnim kwartale wartość OWO mieściła się w granicy klasy V. Na całej sieci
monitoringowej oznaczeń kadmu (Cd) nie brano pod uwagę, ponieważ zawartość tego pierwiastka
była niejednoznaczna odnośnie granic oznaczalności.
18
3
SOK w Knyszynie
III, VI, VIII, X 2011 r.
4
SOK w Jasionówce
(zamknięte)
VII 2011r., I 2012 r.
5
SOK w Jaświłach
(zamknięte)
III, VI, VIII, XI 2011
r.
6
SOK we wsi Łazy
(zamknięte)
-
WIOŚ Białystok
Wody podziemne monitorowane były za pomocą trzech piezometrów: P1, P2 i P3. Z piezometru P1
w III serii nie pobrano próbki z powodu braku dostępu do lustra wody (niedrożność piezometru na
głębokości 10,5 m). Odczyn badanych wód wahał się od 6,9 do 7,9. Jest to wartość
charakterystyczna dla wód podziemnych I klasy. Na całej sieci monitoringowej wartości Hg, Cr oraz
PEW mieściły się w granicach I klasy jakości wód. W P1 stwierdzono podwyższoną zawartość Cd w
drugiej serii badań kształtującej się na poziomie właściwym dla IV klasy oraz Zn –druga seria i Pb –
czwarta seria, odpowiadające III klasie jakości wód. Pozostałe wskaźniki w I-II klasie. W P2
stwierdzono podwyższoną wartość WWA odpowiadającą III klasie jakości wód w czwartej serii
pomiarowej. Pozostałe parametry w I-II klasie. W P3 odnotowano wysoka wartość Zn w drugiej serii
badań kształtującej się na poziomie V klasy jakości oraz OWO w trzeciej i czwartej serii
odpowiadającej IV klasie jakości wód. Pozostałe wskaźniki w I-II klasie.
Wody podziemne monitorowane były za pomocą piezometrów: P1, P2 i P3. Na podstawie
otrzymanych wyników analiz zaobserwowano podwyższoną wartość PEW w wodzie piezometru P2,
kształtującej się na poziomie właściwym dla II klasy jakości wód. Na całej sieci monitoringowej
wartości Cu mieściły się poniżej granicy klasy II. Dokonując oceny, wartości Cd ze względu na brak
możliwości jednoznacznego zaklasyfikowania do którejkolwiek klasy jakości wód podziemnych, nie
brano pod uwagę. Wartości pozostałych analizowanych wskaźników mieściły się w granicach
odpowiadających I klasie jakości wód.
Wody podziemne monitorowane były za pomocą 3 piezometrów: P1, P2 oraz P3. Odczyn
badanych wód wahał się od 7,1 do 7,5. Jest to wartość charakterystyczna dla wód podziemnych I
klasy. W piezometrach: P1, P3 oraz P2 wartości Cd mieściły się w granicach właściwych dla V klasy
jakości wód. W P1 wartości Cu w 3 serii badań odpowiadały III klasie jakości wód, w pozostałych
seriach oraz we wszystkich kwartałach w P2 oraz P3 mieściły się poniżej granicy klasy II. Wartości
PEW w P1 w ostatniej serii badań oraz w P3 w trzech seriach odpowiadały II klasie jakości wód,
pozostałych seriach oraz w piezometrze P2 - klasie I. Na całej sieci monitoringowej wartości Cr, Zn,
OWO oraz WWA kształtowały się na poziomie właściwym dla wód I klasy jakości. Wartości Pb
poniżej granicy właściwej dla klasy III oraz Hg – poniżej granicy charakteryzującą klasę IV.
W wodzie pobranej ze studzienki odciekowej stwierdzono wysoką wartość przewodnictwa
właściwego wskazującą na zawartość jonów mineralnych, wysoką wartość ogólnego węgla
organicznego świadczącą o dużej zawartości w wodzie odciekowej związków organicznych oraz
wysokie wartości WWA. Ze względu na brak stosownego rozporządzenia dotyczącego oceny wód
odciekowych nie przeprowadzono szczegółowej analizy i oceny tych wód.
opracowanie: WIOŚ, na podstawie klasyfikacji wg RMŚ z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych
(Dz. U. 2008, Nr 143, poz. 896).
ODPADY NIEBEZPIECZNE 5
W 2011 r. w bazie WSO6 zgromadzono informacje o 33 producentach odpadów niebezpiecznych. Pod
względem ilości odpadów do największych wytwórców należało Przedsiębiorstwo ”TOOLCO” Kazimierz
Mitroszewski w Mońkach – 25,4400 Mg oraz Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Mońkach –
16,8090 Mg.
Na terenie powiatu wytworzono 49,7640 Mg odpadów niebezpiecznych, zebrano 2,5670 Mg. Największą grupę
odpadów niebezpiecznych stanowiły szlamy i osady pofiltracyjne zawierające substancje niebezpieczne. Dużą
grupą były również odpady medyczne.
PRZECIWDZIAŁANIA – KONTROLE SKŁADOWISK I ZAKŁADÓW PRZEMYSŁOWYCH
W okresie 2011 – I połowa 2012 roku Inspektorat przeprowadził 18 kontroli podmiotów z zakresu gospodarki
odpadami:

5
6
Ubojnia Drobiu Wojszki D. Biedrzycki, L. Prończuk SP. J., w Wojszkach, gm. Mońki (kontrola:
maj/czerwiec 2011 r.; kontrola interwencyjna: wrzesień 2011 r.). Przedmiotem działalności gospodarczej
zakładu jest ubój i rozbiór drobiu, pochodzącego z własnej hodowli. Stan formalno-prawny w zakresie
gospodarki odpadami został uregulowany. Zakład uzyskał zezwolenie na prowadzenie działalności w
zakresie odzysku, unieszkodliwiania odpadów (piór) poprzez kompostowanie na potrzeby własne.
Kontrolowany przedłożył w 2004 roku informację o odpadach do Starostwa Powiatowego w Mońkach, w
której nie zostały ujęte wszystkie wytwarzane odpady, tj. uszkodzone pojemniki z tworzyw sztucznych oraz
osady z zakładowych oczyszczalni ścieków. Zbiorcze zestawienie danych o odpadach oraz sprawozdanie
źródło: Wojewódzki System Odpadowy, Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego.
dane z lipca 2011
19


WIOŚ Białystok
(OŚ-OP1) o wysokości należnej opłaty produktowej za 2010 rok przekazano Marszałkowi Województwa
Podlaskiego. Ubojnia nie osiągnęła wymaganego poziomu odzysku i recyklingu odpadów
opakowaniowych. W wyniku stwierdzonych w toku kontroli nieprawidłowości pouczono kontrolowanego.
SPZOZ w Mońkach (kontrola: sierpień/wrzesień 2011 r.). Wytworzone odpady zawierające drobnoustroje
chorobotwórcze przechowywano w budynku na terenie szpitala, w wydzielonych i przystosowanych
pomieszczeniach, zabezpieczonych przed dostępem osób nieupoważnionych. Odpady zbierano
selektywnie w miejscach ich powstawania z podziałem na odpady zakaźne, specjalne i pozostałe.
Przechowywano je w odpowiednich workach lub pojemnikach, następnie odbierane były przez
specjalistyczne firmy posiadające niezbędne zezwolenia. Ewidencję odpadów prowadzono prawidłowo.
Zbiorcze zestawienie zostało sporządzone i przedłożone terminowo do Marszałka Województwa
Podlaskiego. Podczas kontroli ustalono, iż w w/w sprawozdaniach zostały błędnie podane ilości odpadów z
diagnozowania, leczenia i profilaktyki medycznej (o kodach 180102, 180103 i 180109). Nieprawidłowości
te podczas kontroli zostały usunięte, a korekta przesłana do Urzędu Marszałkowskiego. SPZOZ przekroczył
ilości wytwarzanych odpadów w 2010 r. oraz w I połowie 2011 r., określonych w programie gospodarki
odpadami niebezpiecznymi, tj. odpadów o kodzie 180103 – inne odpady, które zawierają żywe
drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału
genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że
wywołują choroby u ludzi i zwierząt, z wyłączeniem 180180 i 180182. Podmiot podczas trwania kontroli
zwrócił się do Starosty Powiatowego z wnioskiem o zwiększenie ilości wytwarzanych odpadów. W wyniku
stwierdzonych naruszeń nałożono administracyjną karę pieniężną za naruszenie warunków posiadanej
decyzji.
Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Świerzbieniach, gm. Mońki (kontrola:
październik/listopad 2011 r.). Właścicielem składowiska jest Gmina Mońki, która przekazała Zakładowi
Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Mońkach w zarząd nieruchomości przeznaczone w planie
zagospodarowania przestrzennego pod rozbudowę składowiska. Na podstawie umowy dzierżawy Gmina
Mońki wydzierżawiła nieruchomość położoną w obrębie wsi Świerzbienie składającą się z działki o nr geod.
3/2 Spółce BIOM z siedzibą w Dolistowie Starym I nr 144. Trwały zarząd nad w/w nieruchomością
sprawuje ZGKiM w Mońkach. Wydzierżawiający przekazał Dzierżawcy działkę na potrzeby realizacji
inwestycji pod nazwą „Biebrzański System Gospodarki Odpadami II etap” z przeznaczeniem na wykonanie
infrastruktury technicznej i montaż urządzeń stacji przeładunkowej odpadów komunalnych. W dniu 9
września 2010 r. została zawarta umowa dzierżawy, na podstawie której Gmina Mońki wydzierżawiła
BIOM Sp. z o.o. z siedzibą w Dolistowie Starym I nr 144 do używania pobierania pożytków nieruchomość
(składającą się z działek o nr geodezyjnych 1/21, 1/24, 1/26, 1/29, 2/15, 2/17, 2/19, 2/20, 3/1) wraz z
urządzeniami znajdującymi się na instalacji do składowania odpadów w tym: wagę samochodową,
piezometry, kwatery składowania odpadów, napowietrzne przyłącze energetyczne, drogę, zbiorniki na
odcieki, plac postojowy, matę dezynfekcyjną, ogrodzenie, budynek socjalny wraz z garażem. Powierzchnia
całkowita terenu przedmiotowej instalacji wynosi 3,5 ha. Powierzchnia użytkowa kwater łącznie –1,87 ha.
Projektowana pojemność składowiska wynosi 41 580 Mg (59 400 m3). W skład instalacji wchodzą: dwie
kwatery do składowania odpadów oznaczone jako etap I i etap II, system ujmowania odcieków ze
składowiska, studnie do odgazowania składowiska z emisją do atmosfery, 3 piezometry, 2 zbiorniki
żelbetowe na odcieki wraz z dwoma zbiornikami przepływowymi, uszczelnienie kwater do składowania z
folii chemo- i olejoodpornej z wysokozagęszczonego polietylenu PEHD o grubości 200 mm, budynki
socjalno-gospodarcze dla pracowników obsługi składowiska, garaż na pojazdy wykorzystywane na
składowisku, waga samochodowa, drogi i plac postojowy, ogrodzenie o wysokości 2,50 m, brama
wjazdowa, pojazdy do transportowania, plantowania i ugniatania odpadów. Na terenie składowiska
realizowana jest inwestycja polegająca na budowie stacji przeładunkowej odpadów. Do dnia kontroli
instalacja nie została przekazana do użytkowania. Na składowisko nie jest doprowadzona sieć wodnokanalizacyjna oraz gaz, natomiast doprowadzone jest przyłącze energetyczne. W dniu kontroli
stwierdzono, iż obiekt nie był wyposażony w sprawne urządzenie do mycia i dezynfekcji kół pojazdów
opuszczających teren. Prace porządkowe prowadzone były systematycznie, a odpady rozplantowane.
Teren składowiska oraz wokół niego nie był zaśmiecony. Wszystkie odpady unieszkodliwione w 2010 r. i w
I półroczu 2011 r. na składowisku zostały dopuszczone do składowania w decyzji zatwierdzającej instrukcję
eksploatacji. Nie zostały przekroczone ilości odpadów poszczególnych rodzajów dopuszczonych do
unieszkodliwiania określone w pozwoleniu zintegrowanym. Ilościową i jakościową ewidencję odpadów
prowadzono zgodnie z wymaganiami. Kontrolowany nie przedstawił danych dotyczących masy odpadów
dotychczas przyjętych do składowania. Przekroczone zostały ilości odpadów dopuszczonych do odzysku w
20




WIOŚ Białystok
ciągu roku określone w pozwoleniu zintegrowanym. Monitoring składowiska jest prowadzony zgodnie z
decyzją Marszałka Województwa Podlaskiego. Wyniki badań zostały przesłane do WIOŚ w obowiązującym
terminie. W okresie kontrolnym nie powiadamiano Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony
Środowiska w Białymstoku o stwierdzonych zmianach obserwowanych parametrów, wskazujących na
możliwość wystąpienia lub powstania zagrożenia dla środowiska. W wyniku stwierdzonych naruszeń
wydano zarządzenie pokontrolne, pouczono kontrolowanego oraz nałożono grzywnę w drodze mandatu
karnego. W dniu 25.05.2012 r. BIOM Sp. z o.o. wystąpiła z wnioskiem do Marszałka o wydanie zgodny na
zamknięcie składowiska.
Składowisko odpadów komunalnych w Nowej Wsi, gm. Trzcianne – w trakcie rekultywacji (kontrola
problemowa: listopad 2011 r.). Celem kontroli była skarga na dowożenie odpadów na zamknięte
składowisko w miejscowości Nowa Wieś. Właścicielem gruntu jest Gmina Trzcianne. Obowiązek
rekultywacji składowiska przejął Związek Komunalny Biebrza z siedzibą w Dolistowie Starym w ramach
projektu: „Rekultywacja składowisk odpadów na terenie gmin członkowskich ZKB” współfinansowanego ze
środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007-2013. Gmina
Trzcianne jest członkiem tego Związku. Lokalizacja składowiska jest zgodna z planem zagospodarowania
przestrzennego gminy. Obiekt (instalacja) uzyskał wszystkie wymagane decyzje. Teren składowiska został
ogrodzony. Składowisko nie posiada izolacji podłoża oraz piezometrów. Zgodnie z opinią hydrologiczną
opracowaną w 2004 r. Starostwo Powiatowe, na prośbę Wójta Gminy odstąpiło od wykonania
piezometrów. Przeprowadzona kontrola potwierdziła fakt dowożenia odpadów komunalnych na teren
zamkniętego obiektu pomimo zakazu umieszczonego na tablicy informacyjnej. Ponadto stwierdzono, iż II
etap prac rekultywacyjnych, dotyczący rozbiórki: zasieków na surowce odpadowe, budynku socjalno –
biurowego oraz brodzika nie został zrealizowany. Termin wykonania tych prac przewidziano na okres
sierpień – październik 2011. W związku ze stwierdzonymi podczas kontroli naruszeniami wydano
zarządzenia pokontrolne mające na celu wyeliminowanie nieprawidłowości.
Zakład Produkcji Spożywczej BETEX Jan Kakareko w Knyszynie (kontrola: styczeń/luty 2012 r.).
Przedmiotem działalności jest produkcja wód i napojów gazowanych, niegazowanych oraz soków i
syropów. Stan formalno-prawny w zakresie gospodarki odpadami został uregulowany. Kontrolowany
przedłożył informację o wytwarzanych odpadach do Starostwa Powiatowego w Mońkach. Podmiot
wytworzył odpady o kodzie: 15 01 02 (opakowania z tworzyw sztucznych) w ilości, która przekroczyła
wartość określoną w w/w informacji. Zbiorcze zestawienie danych o odpadach za 2010 rok zostało
przekazane Marszałkowi Województwa Podlaskiego po terminie ustawowym. Realizowano obowiązek
wypełnienia przepisów ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie
gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej za pośrednictwem firmy posiadającej
stosowne zezwolenia, która to przekazała Marszałkowi, w imieniu przedsiębiorcy, sprawozdanie (OŚ-OP1).
W wyniku stwierdzonych w toku kontroli nieprawidłowości wydano zarządzenie pokontrolne mające na
celu wyeliminowanie naruszeń.
Składowisko odpadów komunalnych w Łazach, gm. Goniądz (kontrola: luty 2012 r.). Właścicielem jest
Gmina Goniądz, zarządzającym - Zakład Usług Komunalnych w Goniądzu. Obiekt zlokalizowany jest na
gruntach nieprzepuszczalnych i słabo przepuszczalnych, a woda gruntowa występująca na 14 m nie
stanowi użytkowego poziomu wodonośnego. Składowisko wyposażone jest w: budynek administracyjno –
socjalny, wagę samochodową, brodzik dezynfekcyjny, drogę i plac manewrowy, repery, instalację do
odprowadzania gazu składowiskowego – 3 studnie oraz wiatę na surowce wtórne. Nie posiada
piezometrów. Stan formalno-prawny uregulowany został decyzją Starostwa Powiatowego w Mońkach w
sprawie zatwierdzenia instrukcji eksploatacji składowiska oraz decyzją zezwalająca na unieszkodliwianie
odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne (ważne do 31.12.2011r.). Zarządzający składowiskiem
prowadził ewidencję odpadów zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zbiorcze zestawienia danych o
rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących
do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów, sporządzał i przekazywał Marszałkowi Województwa.
Zbiorcze zestawienie informacji o zakresie korzystania ze środowiska oraz wysokości należnych opłat, było
sporządzane i przesyłane do Podlaskiego Urzędu Marszałkowskiego i Delegatury WIOŚ w Łomży. Kontrola
nie wykazała nieprawidłowości.
Rzeźnia Braci Szypcio Sp. J. w Mońkach (kontrola: maj/czerwiec 2012 r.). Zakład znajdował się w fazie
modernizacji, której celem jest unowocześnienie linii ubojowej trzody chlewnej i likwidacja linii do uboju
bydła. Stan formalno-prawny w zakresie gospodarki odpadami, obejmujący ich wytwarzanie i
magazynowanie został uregulowany. Zbiorcze zestawienie danych za 2011 rok przedłożono Marszałkowi
Województwa Podlaskiego. Pomiot wytworzył odpady: odpadowa tkanka zwierzęca (kod 02 02 02) oraz
21


WIOŚ Białystok
odpadowa tkanka zwierzęca stanowiąca materiał szczególnego i wysokiego ryzyka, w tym odpady z
produkcji pasz mięsno – kostnych inne niż wymienione w 02 02 80 (kod 02 02 81) w ilościach
przekraczających wartości określone w posiadanym pozwoleniu. Odpady poubojowe odbierane były przez
firmę posiadającą stosowne zezwolenia. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości wydano zarządzenie
pokontrolne mające na celu wyeliminowanie nieprawidłowości oraz nałożono grzywnę w drodze mandatu
karnego.
Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowe REVMOD Sp. z o.o. w Mońkach (kontrola: maj/czerwiec 2012
r.). Przedmiotem działalności jest produkcja pieczywa i wyrobów ciastkarskich. Stan formalno-prawny w
zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi został uregulowany. Podmiot prowadził uproszczoną
ewidencję wytwarzanych odpadów z zastosowaniem wyłącznie karty przekazania odpadu. Nie przedłożył
w trakcie kontroli wszystkich kart za 2011 rok, w odniesieniu do pozycji, które zostały wymienione w
zbiorczym zestawieniu danych odpadach. Brak kart przekazania odpadów o kodach: 15 01 01 (opakowania
z papieru tektury) w ilości 2,97 Mg oraz 15 01 02 (opakowania z tworzyw sztucznych) w ilości 0,02 Mg.
Kontrolowany przedłożył sprawozdanie z odpadów za 2011 r. po terminie ustawowym. Spółka realizowała
obowiązek wypełnienia ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi
odpadami oraz o opłacie produktowej za pośrednictwem firmy posiadającej odpowiednie zezwolenia. W
wyniku stwierdzonych nieprawidłowości wydano zarządzenie pokontrolne mające na celu wyeliminowanie
naruszeń.
Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Knyszynie (kontrola: maj/czerwiec 2012 r.).
Właścicielem składowiska jest Gmina Knyszyn. Podmiotem zarządzającym jest Zakład Gospodarki
Komunalnej i Mieszkaniowej w Knyszynie. Całkowita pojemność składowiska wynosi 60 000 m3. Wg
danych zawartych w zbiorczym zestawieniu danych o odpadach pojemność zapełniona łącznie z
warstwami izolacyjnymi na koniec 2011 r. wynosiła 26 318 m3. Obiekt posiada: uszczelnienie kwatery do
składowania odpadów w postaci folii PCV, drenaż odcieków, zbiornik na odcieki, instalacja do
odgazowania składowiska z emisją do atmosfery, brodzik dezynfekcyjny, 3 piezometry, wagę, zbiornik
podziemny p.poż., ogrodzenie z bramą, brama wjazdowa na kwaterę do składowania odpadów
(zamykana), zasiek na surowce wtórne, sprzęt pracujący na składowisku: koparko- spycharka (wykonany
we własnym zakresie). Obiekt nie posiada instalacji umożliwiającej do oczyszczania i wykorzystania gazu
składowiskowego do celów energetycznych lub spalenia w pochodni. Odpady przyjmowane na
składowisko były ważone. Następnie ze strumienia odpadów komunalnych wysegregowywano odpady tj.
butelki plastikowe typu PET, szkło, makulatura. Odpady te były magazynowane na składowisku w
wydzielonych boksach, a następnie (razem z odpadami pochodzącymi z selektywnej zbiórki prowadzonej
na terenie gminy) przekazywane do gospodarczego wykorzystania. Na składowisku prowadzono dziennik
eksploatacji, w którym odnotowywano: ilość i rodzaj odpadów przyjmowanych oraz przeznaczonych na
warstwy izolacyjne (odpady magazynowano na terenie składowiska w wydzielonym i oznakowanym
miejscu), ilość odcieków, terminy dezynfekcji brodzika, prace porządkowe oraz czynności związane z
rekultywacją bieżącą. Podczas oględzin stwierdzono, że wjazd na składowisko oraz droga wewnętrzna były
drożne. Prace porządkowe oraz rekultywacja bieżąca były prowadzone regularnie. Ewidencję odpadów
prowadzono prawidłowo. Zbiorcze zestawienie danych za 2011 r. zostało przedłożone do Urzędu
Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego w ustawowym terminie. Monitoring składowiska
prowadzony był przez zarządzającego zgodnie z decyzją zatwierdzającą instrukcję eksploatacji, w której
nie ujęto wszystkich wymaganych badań jakie powinny być prowadzone na składowisku odpadów w fazie
eksploatacji. W okresie kontrolnym nie powiadamiano Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony
Środowiska w Białymstoku o stwierdzonych zmianach obserwowanych parametrów, wskazujących na
możliwość wystąpienia lub powstania zagrożenia dla środowiska. W wyniku stwierdzonych naruszeń
wydano zarządzenie pokontrolne mające na celu zmianę decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji
składowiska odpadów w Knyszynie.
Pozostałe skontrolowane zakłady, w których nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie gospodarki
odpadami to: SPZOZ w Knyszynie (kontrola: maj 2011 r.), Fermy Drobiu Daniel Biedrzycki w Mońkach
(kontrola: maj 2011 r.), Ferma Drobiu Janusz Kusak w Krypnie Wielkim, gm. Krypno (kontrola: czerwiec
2011 r.), Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Mońkach – oczyszczalnia ścieków (kontrola:
lipiec 2011 r.), Oczyszczalnia ścieków w Knyszynie (kontrola: grudzień 2011 r.), Ferma Drobiu Stanisława
Paniczko w Potoczyźnie, gm. Mońki (kontrola: styczeń/luty 2012 r.), Ferma Drobiu Karola Molskiego w
Rudzie, gm. Krypno (kontrola: luty 2012 r.), Ferma Drobiu Jacka Molskiego w Rudzie, gm. Krypno
(kontrola: luty/marzec 2012 r.), Ferma Drobiu Wiesław Żmiejko w Rudzie, gm. Krypno (luty 2012 r.)
22
WIOŚ Białystok
HAŁAS KOMUNIKACYJNY I PRZEMYSŁOWY
PRESJE – ŹRÓDŁA HAŁASU
Hałas jest jednym z najbardziej odczuwalnych zagrożeń środowiska. Z akustycznego punktu widzenia, hałasem
określa się każdy niepożądany dźwięk, który w pewien sposób wpływa na tło akustyczne. Do głównych źródeł
hałasu wpływających na zwiększenie uciążliwości akustycznej dla środowiska zewnętrznego należą: ruch
drogowy, ruch kolejowy, transport lotniczy oraz zakłady przemysłowe. Na terenie województwa podlaskiego
najistotniejsze źródła hałasu to transport drogowy (hałas komunikacyjny) oraz w niedużym stopniu zakłady
przemysłowe (hałas przemysłowy).
Wpływ na klimat akustyczny ma niezwykle dynamiczny rozwój motoryzacji, także na terenie powiatu
monieckiego. Według aktualnie dostępnych danych GUS w roku 2009 w powiecie monieckim było
zarejestrowanych ogółem 26406 pojazdów, a już w roku kolejnym liczba ta wzrosła do 27305 pojazdów.
Hałas przemysłowy obejmuje dźwięki emitowane przez różnego rodzaju maszyny i urządzenia oraz części
procesów technologicznych, instalacje i wyposażenie małych zakładów rzemieślniczych i usługowych. Do
hałasu przemysłowego zalicza się również dźwięki emitowane przez urządzenia obiektów handlowych takie
jak: urządzenia klimatyzacyjne, wentylatory itp., a także urządzenia nagłaśniające w lokalach rozrywkowych i
gastronomicznych.
W odróżnieniu od hałasu komunikacyjnego, hałas przemysłowy ma na ogół charakter lokalny.
Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska, ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego
stanu akustycznego środowiska poprzez utrzymanie poziomu hałasu poniżej dopuszczalnego lub, co najmniej
na tym poziomie oraz zmniejszenie poziomu hałasu, co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on
dotrzymany.
Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku, do których należy się stosować, zawarte są w rozporządzeniu
Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku7. Są one zależne od funkcji urbanistycznej, jaką spełnia dany
teren oraz od pory doby (pora dzienna i pora nocna).
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku prowadzi badania hałasu komunikacyjnego
i przemysłowego na terenie całego województwa podlaskiego. Badania przeprowadzane są w ramach
planowych kontroli, a także w ramach działań interwencyjnych w wyniku skarg społeczeństwa.
STAN – POMIARY HAŁASU
HAŁAS KOMUNIKACYJNY
Badania monitoringowe hałasu komunikacyjnego są prowadzone zgodnie z rozporządzeniem Ministra
8
Środowiska z dnia 2 października 2007 roku oraz wytycznymi Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.
Na terenie powiatu monieckiego w latach 2010 – 2011 nie wykonywano pomiarów hałasu drogowego.
W roku 2012 Inspektorat wykona pomiar hałasu komunikacyjnego w Knyszynie przy drodze krajowej nr 65.
Wyniki z wykonanego pomiaru zostaną zaprezentowane w kolejnej Informacji o stanie środowiska na terenie
powiatu.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 października 2007 roku w sprawie wymagań w
zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą,
linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. Nr 192 poz. 1392) pomiary hałasu przy drogach
7
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr
120 z dnia 5 lipca 2007 r., poz. 826)
8
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 października 2007 roku w sprawie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku
substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz.U. Nr 192, poz. 1392)
23
WIOŚ Białystok
krajowych przeprowadza się co 5 lat w ramach wykonywania tzw. Generalnego Pomiaru Ruchu (ostatnie
pomiary prowadzone były na zlecenie GDDKiA w roku 2010).
W roku 2010 badania przeprowadzono na terenie województwa podlaskiego w 22 przekrojach pomiarowych
przy odcinkach dróg krajowych, dla których szacowane natężenie ruchu wyniosło ponad 3 000 000 pojazdów
rocznie. Od dnia 1 stycznia 2011 roku drogi o tym natężeniu ruchu zaliczane są do obiektów, dla których
wymagane jest sporządzenie map akustycznych. Na podstawie uzyskanych wyników Generalnego Pomiaru
Ruchu z 2010 roku wykonano mapy akustyczne dla zakwalifikowanych odcinków dróg krajowych, które
przekazano Podlaskiemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska.
Na terenie powiatu pomiary wykonano w jednym przekroju pomiarowym przy drodze krajowej nr 65:

Mońki /przejście/
Wyniki pomiarów hałasu komunikacyjnego na terenie powiatu przeprowadzonych w ramach Generalnego
Pomiaru Ruchu w 2010 roku
Nazwa
badanego
odcinka
Współrzędne
Długość
Natężenie ruchu
odcinka
[poj./godz.]
[km]
Liczba osób narażonych na hałas
w przedziałach stref imisji dla
wskaźnika
55-60dB 173
50-55dB 104
Dzień 65,3 dB
Dzień 67,6 dB
Dzień 669,8
60-65dB 110
55-60dB 249
Noc 58,9 dB
Noc 62,2 dB
Wieczór 355,5
65-70dB 258
60-65dB 97
Noc 66,5
70-75dB 52
65-70dB 0
>75dB 0
>70dB 0
PPH
Y 622694
4,487
X 751529
Y 622789
Wartość
obliczona GPH
2010*
LN
X 751493
PDH***
Wartość
zmierzona
LDWN
PPH**
Mońki
/przejście/
Równoważny poziom dźwięku LAeq [dB]
PDH
PPH
PDH
Model
obliczony na
potrzeby mapy
akustycznej
PPH
Dzień 66,0 dB
Noc 60,6 dB
PDH
Dzień 62,9 dB
Dzień 64,8 dB
Dzień 63,6 dB
Noc 56,4 dB
Noc 59,4 dB
Noc 58,3 dB
(źródło: GDDKiA, opracowanie: WIOŚ)
Objaśnienia:
*GPH 2010 – Generalny Pomiar Hałasu wykonany w 2010 roku,
** PPH – punkt referencyjny (podstawowy) pomiaru poziomu hałasu – w punkcie tym wykonywany jest pomiar okresowy
hałasu w środowisku, w roku wykonywania generalnego pomiaru ruchu, charakteryzujący poziom hałasu u źródła (emisję)
w terenie chronionym lub w otoczeniu obiektu chronionego od jednorodnego odcinka drogi,
*** PDH - punkt pozostały (dodatkowy) pomiaru poziomu hałasu – w punkcie tym wykonywany jest pomiar okresowy
hałasu w środowisku, w roku wykonywania generalnego pomiaru ruchu charakteryzujący poziom hałasu u odbiorcy (imisję)
w terenie chronionym lub w otoczeniu obiektu chronionego od jednorodnego odcinka drogi.
Opracowane na podstawie posiadanych wyników mapy akustyczne wykazały, że na analizowanym obszarze
przy drodze nr 65 przebiegającej przez Mońki ok. 420 osób narażonych jest na hałas w ciągu doby,
przekraczający dopuszczalny poziom dla wskaźnika LDWN (wartość dopuszczalna 60 dB).
Biorąc pod uwagę hałas w porze nocnej (wskaźnik LN) ok. 450 osób narażonych jest na przekroczenia
poziomów dopuszczalnych (poziom dopuszczalny 50 dB).
PRZECIWDZIAŁANIA
HAŁAS KOMUNIKACYJNY
Największy wpływ na kształtowanie poziomu hałasu przy drogach mają parametry źródła, tzn. parametry ruchu
drogowego, do których należą: natężenie ruchu, udział pojazdów ciężkich i motocykli oraz prędkość potoku
pojazdów. Bardzo duży wpływ odgrywa stan techniczny pojazdów. Poza wymienionymi czynnikami dodatkowy
wpływ na poziom emitowanego hałasu w warunkach miejskich ma też płynność ruchu, a także styl jazdy.
24
WIOŚ Białystok
O wielkości natężenia hałasu decydują również: pochylenie odcinka, wysokość odbiorcy nad jezdnią, odległość
odbiorcy od jezdni, kształt i sposób pokrycia terenu (asfalt, beton, trawa itp.), ukształtowanie terenu i sposób
jego zagospodarowania oraz ewentualne przeszkody.
Ochrona przed hałasem drogowym dotyczy metod i sposobów zarówno w strefie emisji (powstawania) jak i
imisji (odbioru) hałasu.
EFEKTYWNE METODY OCHRONY PRZED HAŁASEM (tzw. metody ograniczające hałas u źródła)
Działania w strefie emisji dotyczą zmniejszenia efektu generowania hałasu przez pojazdy u źródła, czyli w
przekroju drogi.



Metody i środki związane z pojazdem i kierowcą,
Metody i środki związane ze sposobem projektowania dróg i doborem poszczególnych elementów drogi
(lokalizacja drogi i jej otoczenie, pochylenie drogi, przekrój poprzeczny drogi, nawierzchnia),
Metody i środki związane z organizacją ruchu (natężenie ruchu pojazdów, struktura pojazdów, płynność
ruchu z najmniejszą liczbą zatrzymań, koncentracja ruchu na określonych drogach – obwodnice,
uspokojenie ruchu, utrzymanie prędkości w zakresie 30-50 km/h).
OCHRONA PRZED HAŁASEM W STREFIE IMISJI (tzw. ograniczanie hałasu u odbiorcy)
Działania w strefie imisji dotyczą stosowania odpowiednich środków ochrony odbiorcy i powinny mieć na celu
ograniczenie hałasu do wartości dopuszczalnych.



Metody i środki związane z ograniczeniem hałasu za pomocą urządzeń zlokalizowanych na drodze fali
dźwiękowej pomiędzy źródłem hałasu a odbiorcą (ekrany akustyczne, wały ziemne, kombinacje ekranu
ziemnego z ekranem akustycznym, pasy zieleni izolacyjnej),
Metody i środki związane z lokalizacją i odpowiednim ukształtowaniem budynku oraz jego izolacją przed
oddziaływaniami akustycznymi (lokalizowanie budynków mieszkalnych w odpowiedniej odległości od tras
komunikacyjnych),
Wymiana stolarki okiennej i izolacja ścian budynków – metody te ograniczają jedynie hałas wewnątrz
budynku.
HAŁAS PRZEMYSŁOWY – DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA
Zagrożenie hałasem przemysłowym związane jest głównie z niekorzystną lokalizacją zabudowy mieszkaniowej,
w pobliżu zakładów. Emisja hałasu przemysłowego jest uzależniona w dużym stopniu od procesu
technologicznego i wykorzystywanych w nim maszyn i urządzeń, których ilość, stan techniczny, poziom
nowoczesności, a także izolacyjność akustyczna i lokalizacja źródła są czynnikami decydującymi o stopniu
uciążliwości dla otoczenia.
W okresie 2011 – I połowa 2012 r. na terenie powiatu Inspektorat przeprowadził 3 kontrole.

Przedsiębiorstwo Usługowo – Produkcyjno - Handlowe „MONROL” Sp. z o.o. w Mońkach, ul. Ełcka 41
(kontrola interwencyjna: maj-czerwiec 2011r.). Zakład zajmuje się produkcją zrębków wędzarniczych.
Produkcja odbywała się w systemie trzyzmianowym. Obiekt graniczy od północy z Zakładem Mięsnym
Podlasie, od południa z działkami rekreacyjnymi, od wschodu z zakładem przetwórstwa zboża oraz drogą
krajową nr 65, od zachodu z blokami mieszkalnymi przy ul. Kościelnej. W wyniku pisemnej interwencji
mieszkańców wniesionej do WIOŚ w dniu 22.04.2011r. dotyczącej uciążliwości związanej z działalnością
firmy PUPH „MONROL”, Inspektorat przeprowadził kontrolę w przedmiotowej sprawie. Skarga
mieszkańców bloków przy ul. Kościelnej 30, 32, domów jednorodzinnych przy ul. Kościelnej i Ełckiej,
dotyczyła nadmiernej emisji hałasu z nowo wybudowanej kotłowni zakładowej oraz nadmiernej emisji
zanieczyszczeń pyłowych z emitora zakładu. Podczas kontroli na terenie zakładu prowadzona była
inwestycja polegająca na przebudowie pomieszczenia magazynowego na kotłownię zakładową oraz
budowa wolnostojącego komina spalinowego o wys. 17,5 m. Analizowany obiekt nie posiadał decyzji
Starostwa Powiatowego w Mońkach określającej dopuszczalne wielkości hałasu przenikającego do
środowiska powstających w wyniku prowadzonej działalności. Biorąc pod uwagę uwarunkowania
lokalizacyjne, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska1, dopuszczalne wielkości hałasu wynoszą:
55 dB w godz. 600-2200 oraz 45 dB w godz. 2200-600. Źródłami hałasu na terenie obiektu, mogącymi
25


WIOŚ Białystok
wpływać na zmianę klimatu akustycznego na przyległych terenach zabudowy wielorodzinnej i terenów
rekreacyjnych były: wentylator nadmuchu powietrza o mocy 22 kW, wentylator wyciągowy z kotłowni o
mocy 7 kW, wentylator czerpni chłodzący o mocy 4 kW, silnik suszarni zrębek z wysypem, sortownik
zrębek suchych. Przeprowadzone w dniach 24-25.05.2011r. pomiary emisji hałasu nie wykazały
przekroczeń wartości dopuszczalnych na granicy chronionych terenów zabudowy wielorodzinnej oraz na
terenie działek rekreacyjnych zlokalizowanych przy ul. Kościelnej 32 w Mońkach. W dniu pomiarów nie
pracował rębak do drzewa oraz siekiera elektryczna ze względu na awarię ww. urządzeń.
Fermy Drobiu Daniel Biedrzycki, Kołodzież, 19-100 Mońki (kontrola: maj-czerwiec 2011r.). Działalność
kontrolowanego podmiotu polega na fermowej hodowli i chowie drobiu rzeźnego w ramach działów
specjalnych produkcji rolnej. Kontrolowana jednostka posiada pozwolenia zintegrowane na eksploatację
instalacji hodowli brojlerów w ilości powyżej 40 000 stanowisk, wydane przez Podlaski Urząd Wojewódzki.
Głównym źródłem hałasu na terenie ferm były wentylatory (instalacja nr 1 „Mońki” – 26 wentylatorów
ściennych, 23 wentylatory szczytowe, 6 wentylatorów dachowych; instalacja nr 2 „Kołodzież” – 13
wentylatorów dachowych, 7 wentylatorów szczytowych, 12 wentylatorów bocznych) oraz transport.
Zgodnie z obowiązkiem wykonywania raz na dwa lata pomiarów hałasu, w roku 2009 na terenie ferm
wykonano badania hałasu w porze dziennej i nocnej, które nie wykazały występowania przekroczeń
wartości dopuszczalnych określonych w pozwoleniu zintegrowanym (55 dB w porze dziennej, 45 dB w
porze nocnej).
Ferma Drobiu Wiesław Żmiejko, Ruda 107, 19-111 Krypno (kontrola: luty-marzec 2012r.). Przedmiotem
działalności jest fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego w ramach działów specjalnych produkcji rolnej.
Hodowla drobiu prowadzona jest w dwóch kurnikach. Kontrolowana jednostka posiada pozwolenie
zintegrowane na eksploatację instalacji do hodowli brojlerów w ilości powyżej 40 000 stanowisk wydane
przez Starostę Monieckiego w 2008 roku. Głównym źródłem hałasu na terenie fermy były wentylatory (4
ścienne zlokalizowane w ścianach szczytowych kurników w formie wyrzutni ściennych z żaluzjami, 6
osiowych, kanałowych obudowanych wyrzutniami blaszanymi dachowymi, 9 osiowych o napędzie
parowym zlokalizowanych w konstrukcjach ramowych szczytowych ścian budynków) oraz transport.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska1 równoważny poziom hałasu powodowany
funkcjonowaniem fermy, na terenie najbliższej zabudowy zagrodowej nie może przekroczyć 55 dB w porze
dziennej oraz 45 dB w porze nocnej. Ferma ma (nałożony pozwoleniem zintegrowanym) obowiązek
prowadzenia okresowych pomiarów hałasu w porze dziennej i nocnej raz na dwa lata z uwzględnieniem
specyfiki pracy źródeł hałasu. Z przeprowadzonych w 2010 r. badań wynika, iż eksploatacja fermy nie
powoduje nadmiernej emisji hałasu do środowiska.
Należy podkreślić, że na skutek przeprowadzonych kontroli oraz obowiązku uzyskania pozwolenia
zintegrowanego dla niektórych przedsiębiorstw, wiele zakładów przemysłowych wprowadziło już lub
wprowadza szereg zabezpieczeń akustycznych, które skutecznie wyeliminowały nadmierny hałas na terenach
mieszkalnych. Najczęściej stosowanymi zabezpieczeniami były: wyciszenia i wygłuszenia maszyn, obudowy
akustyczne, tłumiki, kabiny dźwiękoszczelne, środki natury organizacyjnej (np. zmiana trybu pracy zakładu),
dobór mało hałaśliwej technologii produkcji, urządzeń, maszyn i środków transportu, ekrany akustyczne.
POLA ELEKTROMAGNETYCZNE
PRESJE – ŹRÓDŁA PROMIENIOWANIA ELEKTROMAGNETYCZNEGO
Pole elektromagnetyczne (PEM) jest zjawiskiem fizycznym złożonym z układu dwóch pól: elektrycznego i
magnetycznego. Zmiany pola elektrycznego i magnetycznego rozchodzą się w przestrzeni w postaci fal
elektromagnetycznych.
W środowisku występują dwa rodzaje źródeł pól elektromagnetycznych: naturalne (pole magnetyczne Ziemi,
pole wytwarzane przez wyładowania atmosferyczne, promieniowanie kosmiczne i promieniowanie Słońca)
oraz sztuczne (powstające wokół radiolinii i wytwarzane przez instalacje służące do komunikacji za pomocą fal
(np. stacje radarowe, anteny nadawcze radiowo – telewizyjne, aparaty CB-radio, stacje telefonii komórkowej),
napowietrzne linie przesyłowe wysokiego napięcia, stacje elektroenergetyczne oraz urządzenia elektryczne
codziennego użytku takie jak: telefony, kuchenki mikrofalowe, telewizory itp.).
26
WIOŚ Białystok
Niewątpliwie najbardziej niebezpiecznymi źródłami PEM oddziałującymi negatywnie na środowisko i zdrowie
są stacje radiowe i telewizyjne, nadajniki GSM, linie wysokiego napięcia.
W Polsce obowiązują niezależne przepisy ochronne związane z narażeniem na promieniowanie
elektromagnetyczne dotyczące ochrony środowiska. Wartości dopuszczalne zostały określone w
rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku9. Zgodnie z rozporządzeniem
dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych wyznaczone zostały dla terenów przeznaczonych pod
zabudowę oraz miejsc dostępnych dla ludności i odnoszą się do różnych zakresów częstotliwości. Parametry
PEM określa się zależnie od częstotliwości. Dla małych częstotliwości rzędu kilku – kilkuset herców można
zmierzyć zarówno wielkości składowej elektrycznej (natężenie określane w woltach na metr – V/m) jak i
składowej magnetycznej (natężenie określane w amperach na metr – A/m). Dla wyższych częstotliwości (np.
2
radiowych) jako parametr podaje się gęstość mocy wyrażaną w watach na metr kwadratowy – W/m . W
każdym z dwóch przypadków można wyliczyć wielkość składowej elektrycznej i magnetycznej.
Zakres częstotliwości pól elektromagnetycznych, dla których określa się parametry fizyczne charakteryzujące
oddziaływanie pól elektromagnetycznych na środowisko, dla terenów przeznaczonych pod zabudowę
mieszkaniową
Parametr fizyczny
Zakres częstotliwości pola
elektromagnetycznego
Lp.
1
Składowa elektryczna
Składowa magnetyczna
Gęstość mocy
1
2
3
4
50 Hz
1 kV/m
60 A/m
-
Zakres częstotliwości pól elektromagnetycznych, dla których określa się parametry fizyczne charakteryzujące
oddziaływanie pól elektromagnetycznych na środowisko, dla miejsc dostępnych dla ludności.
Parametr fizyczny
Zakres częstotliwości
pola elektromagnetycznego
Lp.
1
1
0 Hz
2
Składowa
elektryczna
Składowa
magnetyczna
Gęstość mocy
2
3
4
10 kV/m
2.500 A/m
-
od 0 Hz do 0,5 Hz
-
2.500 A/m
-
3
od 0,5 Hz do 50 Hz
10 kV/m
60 A/m
-
4
od 0,05 kHz do 1 kHz
-
3/f A/m
-
5
od 0,001 MHz do 3 MHz
20 V/m
3 A/m
-
6
od 3 MHz do 300 MHz
7 V/m
-
-
7
od 300 MHz do 300 GHz
7 V/m
-
0,1 W/m2
Objaśnienia:
Podane w kolumnach 2 i 3 tabeli wartości graniczne parametrów fizycznych charakteryzujących oddziaływanie pól elektromagnetycznych
odpowiadają:
a) wartościom skutecznym natężeń pól elektrycznych i magnetycznych o częstotliwości do 3 MHz, podanym z dokładnością do jednego
miejsca znaczącego,
b) wartościom skutecznym natężeń pól elektrycznych o częstotliwości od 3 MHz do 300 MHz, podanym z dokładnością do jednego miejsca
znaczącego,
c) wartości średniej gęstości mocy dla pól elektromagnetycznych o częstotliwości od 300 MHz do 300 GHz
lub wartościom skutecznym dla pól elektrycznych o częstotliwościach z tego zakresu częstotliwości, podanej z dokładnością do jednego
miejsca znaczącego po przecinku,
d) f - częstotliwość w jednostkach podanych w kolumnie 1,
e) 50 Hz - częstotliwość sieci elektroenergetycznej
9 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U Nr
192, poz. 1883).
27
WIOŚ Białystok
STAN – POMIARY MONITORINGOWE
Od roku 2008 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku realizuje program badań pól
elektromagnetycznych opracowany zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska10. Program zakłada
skoncentrowanie pomiarów na obszarach dostępnych dla ludności tj. w centralnych dzielnicach lub osiedlach
miast o liczbie mieszkańców przekraczającej 50 tys. oraz w pozostałych miastach i na terenach wiejskich.
Zakres badań obejmuje pomiary natężenia składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego w przedziale
częstotliwości, co najmniej od 3 MHz do 3000 MHz.
W ramach 3-letniego programu, Inspektorat corocznie przeprowadza pomiary w 45 punktach pomiarowych
rozmieszczonych na terenie całego województwa.
W roku 2011, na obszarze powiatu, pomiary przeprowadzono w 2 miejscowościach: w Mońkach i Jasionówce.
Wyniki pomiarów pól elektromagnetycznych wykonanych na terenie powiatu w roku 2011.
Lp.
Lokalizacja punktu
Współrzędne
1
Mońki, ul. Niepodległości 2a/9 (park
przy pomniku)
2
Jasionówka, ul. Kościelna / ul. Rynek
N 53º24’14,1’’
E 22º47’60,0’’
N 53º23’43,3’’
E 23º02’14,8’’
Średnia arytmetyczna
zmierzonych wartości
skutecznych natężeń pól
elektrycznych promieniowania
elektromagnetycznego
[V/m]
Wartość
niepewności
pomiaru [V/m]
Procent
wartości
dopuszczalnej
[%]
0,14
0,007
2,0
0,15
0,0075
2,1
źródło: WIOŚ
Na podstawie przeprowadzonych pomiarów stwierdza się, iż w żadnym z punktów nie odnotowano
przekroczeń dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych.
Należy podkreślić, że przeprowadzone pomiary na terenie całego województwa podlaskiego, nie wykazały
występowania przekroczeń norm w żadnym z punktów pomiarowych (norma wynosi 7 V/m). Średnia
arytmetyczna zmierzonych wartości skutecznych natężeń pól elektrycznych promieniowania
elektromagnetycznego w żadnym przypadku nie przekroczyła wartości 1 V/m.
Na rok 2012 Inspektorat zaplanował na terenie powiatu pomiary pól elektromagnetycznych w Goniądzu i
Knyszynie. Wyniki przeprowadzonych pomiarów zostaną przedstawione w kolejnej informacji o stanie
środowiska na terenie powiatu.
OCHRONA ŚRODOWISKA PRZED AWARIAMI
Poważne awarie mogą powstawać w przypadku awarii i katastrof w obiektach przemysłowych zlokalizowanych
na terenach miast powiatu oraz w wyniku wypadków kolejowych i drogowych z udziałem cystern i autocystern
przewożących materiały niebezpieczne. Zdarzenia te charakteryzują się specyficznymi cechami takimi jak
niepewność ich wystąpienia, złożoność przyczyn, różnorodność bezpośrednich skutków oraz indywidualnym,
niepowtarzalnym przebiegiem.
NIEBEZPIECZNE SUBSTANCJE CHEMICZNE W ZAKŁADACH PRZEMYSŁOWYCH
WIOŚ w Białymstoku prowadzi rejestr i kontrole obiektów mogących spowodować poważne awarie w
środowisku (zakłady dużego i zwiększonego ryzyka powstania poważnej awarii oraz inni wytypowani
potencjalni sprawcy), a także kontroluje te obiekty. Na terenie powiatu nie występują zakłady dużego ryzyka
powstania poważnej awarii przemysłowej11, jak również zakłady zwiększonego ryzyka powstania poważnej
10
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2007 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych badań poziomów
pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz. U. Nr221, poz. 1645).
11
kryteria zakwalifikowania zakładu zawarte w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r., w sprawie rodzajów i ilości
substancji niebezpiecznych, których znajdowanie się w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwiększonym ryzyku albo zakładu o
dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej; Dz.U. Nr 58, poz. 535 z późn. zmianami.
28
WIOŚ Białystok
awarii przemysłowej, nie ma również zakładów, tzw. potencjalnych sprawców, które byłyby wytypowane i
zarejestrowane w bazie.
Jedynym zakładem, który jest brany pod uwagę w zakresie poważnych awarii, na terenie powiatu monieckiego,
poza stacjami paliw płynnych, jest Moniecka Spółdzielnia Mleczarska, ul. A. Mickiewicza 62.
Głównym źródłem zagrożenia na terenie zakładu jest instalacja chłodnicza, w której stosowanym czynnikiem
jest amoniak. Maksymalna pojemność instalacji amoniakalnej to ok. 10 Mg amoniaku.
Instalacja posiada całodobową obsługę maszynistów chłodniczych. Na bieżąco prowadzone są badania
zaworów bezpieczeństwa instalacji amoniakalnej. Na terenie zakładu zainstalowano stacjonarny system
kontroli stężenia oparów amoniaku. Detektory sygnalizują dwa poziomy stężenia amoniaku: 20 mg NH3/m3 i
100 mg NH3/m3. Pomieszczenia maszynowni chłodniczej wyposażone zostały w oświetlenie awaryjne oraz
zasilane bateryjnie.
Ponadto w zakładzie do celów mycia i dezynfekcji stosowane są substancje niebezpieczne. Substancje
magazynowane są w sposób prawidłowy, w oznakowanych pojemnikach. Kontrolowana jednostka posiadała
wymagane karty charakterystyk substancji niebezpiecznych.
W trakcie przeprowadzonych kontroli, w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom, nie stwierdzono
uchybień mających wpływ na bezpieczeństwo jak i zagrożenie skażeniem środowiska.
TRANSPORT
Poważne źródło zagrożenia na terenie powiatu, oceniane nawet na większe niż pochodzące od obiektów
stacjonarnych, mogą stwarzać katastrofy kolejowe oraz wypadki drogowe środków transportu, przewożących
materiały niebezpieczne. Szczególnie groźne są awarie w rejonach przepraw mostowych na tych trasach, grożą
one bezpośrednim skażeniem wód płynących.
Na terenie powiatu monieckiego znajduje się kilkanaście stacji paliw. Eksploatacja ich stwarza lokalne
zagrożenie dla środowiska np. możliwości awarii czy pożary.
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku uczestniczy w cyklicznie powtarzanych
kilkudniowych akcjach organizowanych pod kryptonimem „TRACK” prowadzonych na obszarze województwa,
na głównych drogach wylotowych z Białegostoku, w tym na kierunku Białystok – Mońki –Ełk. Akcje
organizowane są przez Komendę Wojewódzką Policji przy współpracy Państwowej Straży Pożarnej,
Transportowego Dozoru Technicznego, Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska oraz Straż Graniczną
i Inspekcję Transportu Drogowego. Kontrolą objęto kołowe i kolejowe środki transportu materiałów
toksycznych i surowców chemicznych. Zakres kontroli obejmuje sprawdzenie stanu technicznego środków
transportu, wymaganego wyposażenia i prawidłowości oznakowania oraz kompletności dokumentacji.
W rozpatrywanym okresie na terenie powiatu monieckiego nie odnotowano poważnych awarii jak również
zdarzeń o znamionach poważnych awarii, zarówno na terenie zakładów będących potencjalnymi sprawcami jak
i w transporcie drogowym i kolejowym towarów niebezpiecznych.
Opracował:
Wydział Monitoringu Środowiska
Akceptował
29
WIOŚ Białystok
WYBRANE OBOWIĄZKI SAMORZĄDÓW W ZAKRESIE SPRAW ZWIĄZANYCH Z OCHRONĄ
ŚRODOWISKA
ORGANY SAMORZĄDU POWIATOWEGO
Zgodnie z ustawą z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, powiaty wykonują zadania publiczne o
charakterze ponad gminnym. W zakresie spraw związanych z ochroną środowiska powiaty wykonują zadania
dotyczące
ładu przestrzennego i ekologicznego (które obejmują działania z zakresu geodezji,
zagospodarowania przestrzennego, nadzoru budowlanego, gospodarki wodnej, rolnictwa, leśnictwa,
rybołówstwa śródlądowego i ochrony środowiska).
Powiaty w ograniczonym zakresie mogą prowadzić, własną politykę ekologiczną poprzez powiatowy program
ochrony środowiska i plan gospodarki odpadami. Politykę może także kształtować Starosta, poprzez wydanie
pozwoleń emisyjnych dla szeregu rodzajów instalacji oraz przedsięwzięć.
W szczególności warto zwrócić uwagę na szerokie możliwości własnych działań prawnych samorządów,
zbieżnych z kompetencjami lub celami działań przypisanymi Inspekcji Ochrony Środowiska, które
pozwalają przeciwdziałać negatywnemu oddziaływaniu na środowisko, a także minimalizować problemy
środowiskowe. Poniżej wymieniono NIEKTÓRE zadania należące do kompetencji organów samorządowych
szczebla powiatowego i gminnego (zadania zbieżne wytłuszczono).
ZADANIA I KOMPETENCJE STAROSTY (PREZYDEN TU MIASTA NA PRAWACH POWIATU)
Starosta (także prezydent miasta na prawie powiatu) jest organem ochrony środowiska, którego kompetencje
dotyczą bardzo szerokiego zakresu spraw środowiskowych. Przede wszystkim ma prawo wydawać pozwolenia
na wprowadzanie substancji lub energii do środowiska dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać
na środowisko, dla których sporządzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko może być wymagane. Jemu
również zgłasza się instalacje, z których emisja wprawdzie nie wymaga pozwolenia, ale mogące negatywnie
oddziaływać na środowisko. Staroście ponadto podlegają te wszystkie pozostałe inwestycje/przedsięwzięcia,
które na mocy przepisów nie podlegają innym organom.
Starosta ma prawo wydawać następujące decyzje środowiskowe:
 pozwolenie zintegrowane,
 pozwolenie na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza,
 decyzja o dopuszczalnym poziomie hałasu,
 pozwolenie wodnoprawne na wprowadzanie do urządzeń kanalizacyjnych ścieków zawierających
substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego,
 pozwolenie wodnoprawne na rolnicze wykorzystanie ścieków, w zakresie nieobjętym zwykłym
korzystaniem z wód,
 pozwolenie wodnoprawne na szczególne korzystanie z wód;
 pozwolenie na wytwarzanie odpadów,
 zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów,
 zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów,
 decyzja zatwierdzająca program gospodarki odpadami niebezpiecznymi,
 decyzja uzgadniająca zakres, sposób i termin zakończenia rekultywacji,
 nakładające obowiązek prowadzenia pomiarów emisji;
 nakładające obowiązek prowadzenia pomiarów na zarządzających drogą, linią kolejową, linią
tramwajową, lotniskiem lub portem;
 nakładające obowiązek przeprowadzenia przeglądu ekologicznego, w razie stwierdzenia okoliczności
wskazujących na możliwość negatywnego oddziaływania instalacji na środowisko;
 pozwolenie wodnoprawne na wykonanie urządzeń wodnych;
 pozwolenie wodnoprawne na długotrwałe obniżenie zwierciadła wody podziemnej,
 pozwolenie wodnoprawne na odwadnianie obiektów lub wykopów budowlanych oraz zakładów
górniczych,
30





WIOŚ Białystok
pozwolenie wodnoprawne na wydobywanie kamienia, żwiru, piasku, innych materiałów oraz ich
składowanie,
koncesja na poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin pospolitych (np. żwir lub piasek), bez
użycia materiałów wybuchowych, na powierzchni nieprzekraczającej 2 ha i przewidywanym rocznym
wydobyciu nie przekraczającym 20 000 m3,
zatwierdzenie projektu prac geologicznych, których wykonanie nie wymaga koncesji,
środowiskowych uwarunkowaniach w przypadku scalania, podziału lub wymiany gruntów;
opiniowanie projektów uchwał dotyczących programów ochrony powietrza przygotowywanych przez
marszałka województwa;
W przypadku, jeśli podmiot korzystający ze środowiska negatywnie oddziałuje na środowisko, starosta jest
organem ochrony środowiska właściwym do wydawania decyzji, w których może nałożyć obowiązek:
 ograniczenia oddziaływania na środowisko i jego zagrożenia,
 przywrócenia środowiska do stanu właściwego, określając równocześnie zakres ograniczenia lub stan,
do jakiego ma zostać przywrócone środowisko a także czynności, zmierzające do osiągnięcia tych celów.
Ponadto starosta (prezydent miasta na prawach powiatu):
 prowadzi okresowe badania jakości gleby i ziemi,
 przyjmuje określone w ustawie POŚ wyniki pomiarów, wykonywanych przez prowadzących instalacje;
 prowadzi, aktualizowany corocznie, rejestr zawierający informacje o terenach, na których stwierdzono
przekroczenie standardów jakości gleby lub ziemi, z wyszczególnieniem obszarów, na których obowiązek
rekultywacji obciąża starostę.
ORGANY SAMORZĄDU GMINNEGO
Organy samorządu gminy mogą prowadzić własną politykę, której kluczowym instrumentem powinien być
miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - dokument dotyczący wprawdzie polityki przestrzennej, ale
o ogromnym wpływie również na kwestie ochrony środowiska. Dodatkowo organy gminy opracowują plany
ochrony środowiska i programu gospodarki odpadami, jak też regulaminy utrzymania czystości i porządku
w gminie. Ponadto wydają niektóre decyzje z zakresu ochrony środowiska, choć ich kompetencje są dużo mniej
znaczące niż decyzje wydawane na szczeblu powiatu lub województwa w zakresie pozwoleń emisyjnych.
ZADANIA I KOMPETENCJE WÓJTA, BURMISTRZA LUB PREZYDENTA MIASTA
Wójt, burmistrz lub prezydent miasta jest organem ochrony środowiska działającym na poziomie gminy. Do
jego kompetencji zaliczane są przede wszystkim zadania wynikające z planowania przestrzennego (ochrona
środowiska w zagospodarowaniu przestrzennym) oraz rozpatrywanie wszelkich drobnych spraw, nienależących
do kompetencji starosty lub powiązanych z korzystaniem ze środowiska przez osoby fizyczne nie będące
przedsiębiorcami.
Wójt, burmistrz lub prezydent miasta posiada uprawnienia do wydawania następujących decyzji dotyczących
korzystania ze środowiska:
 decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (stanowiąca obok miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego) poprzez którą organ gminy może regulować wiele zagadnień ochrony
środowiska;
 decyzja w sprawie nałożenia obowiązku prowadzenia pomiarów emisji;
 decyzje ustalające wymagania w zakresie ochrony środowiska dotyczące eksploatacji instalacji, z
których emisja nie wymaga pozwolenia;
 wydawanie decyzji o środowiskowych o uwarunkowaniach planowanych przedsięwzięć mogących
zawsze lub potencjalnie oddziaływać na środowisko;
 wydawanie postanowień w sprawie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko
dla planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko;
 wydawanie postanowienia w sprawie zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko;
 zezwolenie na prowadzenie przez przedsiębiorców działalności w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości;
31




WIOŚ Białystok
zezwolenie na prowadzenie przez przedsiębiorców działalności w zakresie opróżniania zbiorników
bezodpływowych i transporty nieczystości płynnych;
wydawanie postanowień w sprawie dodatkowych obowiązków związanych z ochroną obszarów NATURA
2000 dla przedsięwzięć innych niż przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko, które nie
jest bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynika z tej ochrony, ale może
potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar NATURA 2000 (procedura oceny przedsięwzięć mogących
oddziaływać na obszary Natura 2000).
zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości;
decyzja w sprawie zatwierdzenia ugody zawartej pomiędzy właścicielami gruntów w sprawie zmiany stanu
wody na gruntach.
Wójt, burmistrz lub prezydent miasta może, w drodze decyzji:
 nakazać osobie fizycznej, której działalność negatywnie oddziałuje na środowisko, wykonania w
określonym czasie czynności, które spowodują ograniczenie negatywnego oddziaływania (np. zabronić
używania określonego rodzaju paliwa, nakazać ograniczenie hałasu itp.; art. 363 POŚ;
 wstrzymać użytkowanie instalacji lub urządzenia jeżeli osoba fizyczna nie dostosowała się do w/w
decyzji; art. 368 POŚ.
Wójt, burmistrz lub prezydent miasta może wystąpić do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o
podjęcie odpowiednich działań będących w jego kompetencji, jeżeli w wyniku kontroli stwierdził naruszenie
przez kontrolowany podmiot przepisów o ochronie środowiska lub występuje uzasadnione podejrzenie, że
takie naruszenie mogło nastąpić.
Wójt, burmistrz lub prezydent miasta uprawnieni są do występowania w charakterze oskarżyciela publicznego
w sprawach o wykroczenia przeciw przepisom o ochronie środowiska.
Ponadto wójt, burmistrz lub prezydent miasta:
 przyjmuje określone w ustawie POŚ wyniki pomiarów, wykonywanych przez prowadzących instalacje;
 przyjmuje zgłoszenia instalacji, z których emisja nie wymaga pozwolenia, mogących negatywnie
oddziaływać na środowisko (Zgłaszanie przydomowych oczyszczalni ścieków);
 przyjmuje informacje o posiadanych substancjach stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska;
ZADANIA I KOMPETENCJE RADY GMINY

może w drodze uchwały ustanawiać ograniczenia co do czasu funkcjonowania instalacji lub korzystania z
urządzeń, z których emitowany hałas może negatywnie oddziaływać na środowisko (ograniczenie to nie
dotyczą instalacji i urządzeń znajdujących się w miejscu kultu religijnego).
Ponadto Rada Gminy:
 uchwala program ochrony środowiska na terenie gminy;
 uchwala regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie;
 uchwala gminny plan gospodarowania odpadami (od dnia 1 stycznia 2012 gminne programy
gospodarowania odpadami nie będą już obowiązywać – na mocy nowelizacji Ustawy o odpadach;
pozostają jedynie wojewódzkie plany gospodarowania odpadami oraz krajowy plan gospodarowania
odpadami).
32

INFORMACJA Podlaskiego Wojewódzkiego

Transkrypt

Podobne dokumenty

KOMUNIKAT w związku z wystąpieniem ASF na terenie

Generuj PDF - Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w

Dokument w Windows Internet Explorer - um

PORÓWNANIE CEN WODY I ŚCIEKÓW WG

Wykaz oczyszczalni ścieków komunalnych i przemysłowych

Oświadczenie o ilosci i celu zużycia wody oraz

Podsumowanie szkolnej akcji "Szkoła bez hałasu" (2015-12-10)

Projekt SP 59 „Przejmujemy kontrolę nad hałasem” obejmuje:

Wniosek o wydanie zaświadczenia o ukończeniu kursu i uzyskaniu