ZARZĄDZENIE NR .................... MINISTRA ADMINISTRACJI I

ZARZĄDZENIE NR ....................
MINISTRA ADMINISTRACJI I CYFRYZACJI
z dnia .................... 2015 r.
w sprawie utworzenia państwowej jednostki budżetowej pod nazwą „Narodowy Instytut Samorządu
Terytorialnego”
Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych
(Dz. U. z 2013 r. poz. 885, z późn. zm.1)) zarządza się, co następuje:
§ 1. 1. Tworzy się państwową jednostkę budżetową pod nazwą „Narodowy Instytut Samorządu
Terytorialnego”, zwaną dalej „Instytutem”, podległą Ministrowi Administracji i Cyfryzacji.
2. Dyrektor Instytutu jest dysponentem środków budżetu państwa trzeciego stopnia, bezpośrednio podległym
dysponentowi części budżetowej.
§ 2. 1. Minister Administracji i Cyfryzacji przekaże Instytutowi mienie niezbędne do realizacji jego zadań.
2. Mienie, o którym mowa w ust. 1, zostanie przekazane Instytutowi protokołem zdawczo-odbiorczym oraz
protokołami środka trwałego PT.
§ 3. Instytutowi nadaje się statut, stanowiący załącznik do zarządzenia.
§ 4. 1. Minister Administracji i Cyfryzacji powoła Pełnomocnika do spraw organizacji Instytutu.
2. Do zadań Pełnomocnika, o którym mowa w ust. 1, należy podejmowanie czynności związanych ze
zorganizowaniem Instytutu, w tym wykonywanie zadań Dyrektora Instytutu do czasu jego powołania.
3. Pełnomocnik, o którym mowa w ust. 1, wykonuje zadania do czasu powołania Dyrektora Instytutu.
4. Pełnomocnik, o którym mowa w ust. 1, jest pracownikiem Instytutu.
§ 5. Minister Administracji i Cyfryzacji zwoła pierwsze posiedzenie Rady Programowej, na którym członkowie
tej Rady wybiorą spośród siebie Przewodniczącego Rady Programowej.
§ 6. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
Minister Administracji
i Cyfryzacji
1) Zmiany
tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 938 i 1646, z 2014 r. poz. 379,
911, 1146, 1626 i 1877 oraz z 2015 r. poz. 238, 532, 1045, 1117, 1130, 1189 i 1190.
Id: B03D1111-25C3-4148-8D52-7F347E4B97FA. Podpisany
Strona 1
Załącznik do zarządzenia Nr ....................
Ministra Administracji i Cyfryzacji
z dnia....................2015 r.
STATUT
NARODOWEGO INSTYTUTU SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
§ 1. 1. Narodowy Instytut Samorządu Terytorialnego, zwany dalej „Instytutem”, jest państwową jednostką
budżetową podległą Ministrowi Administracji i Cyfryzacji.
2. Instytut działa na podstawie:
1) ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, z późn. zm.1));
2) zarządzenia Nr… Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia ……………… 2015 r. w sprawie utworzenia
państwowej jednostki budżetowej pod nazwą „Narodowy Instytut Samorządu Terytorialnego” (Dz. Urz. Min.
Ad. i Cyf. poz. …………);
3) niniejszego statutu.
§ 2. Siedzibą Instytutu jest Łódź.
§ 3. 1. Instytut realizuje zadania na rzecz harmonijnego rozwoju samorządu terytorialnego i podnoszenia
standardów jego działania, a także zadania związane z prowadzeniem badań i analiz w zakresie funkcjonowania
samorządu terytorialnego.
2. Do zadań Instytutu należy w szczególności:
1) opracowywanie ekspertyz, opinii oraz ocen dotyczących stanu funkcjonowania samorządu terytorialnego i jego
organów;
2) opracowywanie koncepcji zmian aktów prawnych dotyczących samorządu terytorialnego;
3) działalność wydawnicza i promocyjna oraz edukacyjna i szkoleniowa, w tym gromadzenie, przetwarzanie
i upowszechnianie informacji, wyników badań i prac rozwojowych w zakresie objętym przedmiotem działania
Instytutu w formie publikacji, konferencji, sympozjów, seminariów krajowych i międzynarodowych;
4) wsparcie samorządu terytorialnego w zakresie zarządzania jakością;
5) realizacja programów i projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej;
6) popularyzowanie idei rozwoju społeczeństwa obywatelskiego i budowy e-administracji.
§ 4. W ramach wykonywanych zadań Instytut w szczególności:
1) współpracuje z:
a) organami administracji rządowej i samorządowej,
b) organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami,
c) krajowymi i zagranicznymi jednostkami naukowymi;
2) wdraża powierzone programy i projekty oraz monitoruje ich realizację.
§ 5. 1. W skład Instytutu wchodzą:
1) Dyrektor Instytutu;
2) Główny księgowy;
3) Zespół Administracyjny;
4) Zespół Analiz, Informacji, Szkoleń i Realizacji Projektów.
1) Zmiany
tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 938 i 1646, z 2014 r. poz. 379,
911, 1146, 1626 i 1877 oraz z 2015 r. poz. 238, 532, 1045, 1117, 1130, 1189 i 1190.
Id: B03D1111-25C3-4148-8D52-7F347E4B97FA. Podpisany
Strona 1
2. Przy Dyrektorze Instytutu działa Rada Programowa.
3. Regulamin organizacyjny Instytutu ustala, w drodze zarządzenia, Minister Administracji i Cyfryzacji na
wniosek Dyrektora Instytutu.
§ 6. 1. Dyrektora Instytutu powołuje i odwołuje Minister Administracji i Cyfryzacji.
2. Dyrektor Instytutu kieruje Instytutem i reprezentuje go jednoosobowo na zewnątrz.
3. W razie nieobecności Dyrektora Instytutu pracą Instytutu kieruje upoważniony przez niego pracownik
Instytutu.
4. Dyrektor Instytutu kieruje Instytutem przy pomocy Głównego księgowego oraz kierujących komórkami
organizacyjnymi, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 3 i 4.
5. Instytut jest pracodawcą w rozumieniu ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r.
poz. 1502, z późn. zm.2)).
6. Czynności z zakresu prawa pracy wobec pracowników Instytutu wykonuje Dyrektor Instytutu.
7. Dyrektor Instytutu może powierzać wykonywanie określonych zadań innym osobom na podstawie umów
cywilnoprawnych, pełnomocnictw oraz upoważnień.
8. Dyrektor Instytutu może upoważnić pracowników Instytutu do podejmowania w jego imieniu decyzji
w określonych sprawach.
9. Dyrektor Instytutu może wydawać zarządzenia, decyzje
z funkcjonowaniem Instytutu i wykonywaniem przez niego zadań.
i wytyczne
w sprawach
związanych
10. Dyrektor Instytutu, za zgodą Ministra Administracji i Cyfryzacji, może tworzyć filie Instytutu.
§ 7. 1. Rada Programowa jest podmiotem opiniodawczym i doradczym Dyrektora Instytutu w zakresie
wykonywania zadań przez Instytut.
2. Do zadań Rady Programowej należy w szczególności:
1) opiniowanie planów działalności Instytutu;
2) wyrażanie opinii i składanie wniosków we wszystkich istotnych sprawach związanych z wykonywaniem zadań
przez Instytut.
3. Rada Programowa składa się z 15 członków powoływanych i odwoływanych przez Ministra Administracji
i Cyfryzacji spośród osób posiadających wiedzę z zakresu działania samorządu terytorialnego lub finansów
publicznych.
4. W skład Rady Programowej wchodzą:
1) trzej przedstawiciele Ministra Administracji i Cyfryzacji;
2) pozostali członkowie, rekomendowani przez:
a) ogólnopolskie organizacje jednostek samorządu terytorialnego stanowiące stronę samorządową w Komisji
Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego,
b) jednostki naukowe w rozumieniu przepisów o zasadach finansowania nauki, które w zakresie działalności
statutowej prowadzą badania naukowe lub prace rozwojowe w zakresie problematyki samorządu
terytorialnego,
c) organizacje pozarządowe wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego, których celem statutowym jest
problematyka samorządu terytorialnego.
5. Członkowie Rady Programowej wybierają w głosowaniu tajnym, w obecności co najmniej 3/5 członków
Rady Programowej, spośród siebie Przewodniczącego Rady Programowej, który:
1) kieruje jej pracami i reprezentuje ją w kontaktach z innymi podmiotami;
2) zwołuje posiedzenia Rady Programowej i im przewodniczy.
2) Zmiany
tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2014 r. poz. 1662 oraz z 2015 r. poz. 1066,
1220, 1224, 1240 i 1268.
Id: B03D1111-25C3-4148-8D52-7F347E4B97FA. Podpisany
Strona 2
6. Pracownicy Instytutu nie mogą być członkami Rady Programowej.
7. Za udział w pracach Rady Programowej jej członkowie nie otrzymują wynagrodzenia.
8. Koszty działania i obsługi Rady Programowej ponosi Instytut.
9. Rada Programowa działa na podstawie regulaminu uchwalonego przez Radę Programową i zatwierdzonego
przez Dyrektora Instytutu.
Id: B03D1111-25C3-4148-8D52-7F347E4B97FA. Podpisany
Strona 3
Uzasadnienie
W roku bieżącym mija 25-lecie funkcjonowania samorządu terytorialnego w Polsce. Odrodzenie
samorządności lokalnej, stanowiące jedną z kluczowych reform po 1989 r., przyczyniło się w dużym stopniu do
sukcesu zmiany ustrojowej w Polsce. Wywarło pozytywny wpływ na stosunki społeczne, gospodarcze
i polityczne, przez co stało się wzorem dla innych państw, w tym z byłego „bloku wschodniego”. Samorząd
terytorialny wyzwolił na niespotykaną dotychczas w Polsce skalę energię i potencjał społeczny, przyczyniając
się w znacznym stopniu do rozwoju gospodarczego. Wzorowe gospodarowanie, umiejętność inwestowania
w rozwojowe przedsięwzięcia, czy zagospodarowania środków z Unii Europejskiej, przekonuje o sukcesie
podjętej w okresie transformacji decyzji przywrócenia samorządu terytorialnego.
Przemiany zachodzące między innymi w sferze społecznej, technologicznej, czy gospodarczej nie pozostają
bez wpływu na funkcjonowanie samorządu terytorialnego. Dlatego też dla zachowania (jak i wzmacniania)
wysokich standardów działalności jst konieczna jest stała, profesjonalna analiza zachodzących procesów,
z uwzględnieniem szerokiego spektrum bezpośrednich, a także pośrednich ich skutków. Wiąże się z tym też
potrzeba obiektywnego i rzetelnego, ale także krytycznego spojrzenia na dotychczasowe regulacje prawne,
w celu zdefiniowania optymalnych rozwiązań.
Dotychczasowe doświadczenia wykazują brak instytucjonalnego zagospodarowania w zakresie analiz
i doradztwa w powyższym obszarze. Zarówno zgłaszane przez organizacje samorządowe postulaty dotyczące
udoskonalenia prawa samorządowego, jak i podejmowane przez administrację państwową inicjatywy w tym
zakresie, uwidaczniają pilną potrzebę naukowego, merytorycznego wsparcia działalności władzy publicznej.
Projektowane zarządzenie, tworzące instytucję doradczo-opiniodawczą pod nazwą „Narodowy Instytut
Samorządu Terytorialnego”, jest wyjściem naprzeciw ww. postulatom i potrzebom. Z uwagi na przypisane
Ministrowi Administracji i Cyfryzacji zadanie organizowania, utrwalania i pogłębiania współpracy
z samorządem terytorialnym oczywistym staje się funkcjonalne powiązanie Narodowego Instytutu Samorządu
Terytorialnego z Ministrem Administracji i Cyfryzacji.
Podstawą prawną do wydania zarządzenia jest przepis art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r.
o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, z późn. zm.) stanowiący, iż ministrowie, kierownicy
urzędów centralnych, wojewodowie oraz inne organy działające na podstawie odrębnych ustaw – tworzą, łączą
oraz likwidują państwowe jednostki budżetowe. Na podstawie art. 12 ust. 2 ww. ustawy organ, tworząc
jednostkę budżetową, nadaje jej statut, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej, oraz określa mienie
przekazywane tej jednostce w zarząd.
Zgodnie z zebranymi postulatami środowisk samorządowych i z zamysłem Ministra Administracji
i Cyfryzacji Narodowy Instytut Samorządu Terytorialnego będzie zapleczem naukowym dla Ministerstwa,
zarówno w zakresie prac legislacyjnych, jak i rozwiązań technologicznych. Jako ośrodek naukowy
o empirycznym profilu prowadzić będzie badania i analizy, w tym prawnoporównawcze, jak i dogmatycznoaksjologiczne. Zakłada się, że powołany Instytut będzie podmiotem, który będzie zarówno wspierał działania
Ministra Administracji i Cyfryzacji, jak i wychodził naprzeciw oczekiwaniom i potrzebom jednostek samorządu
terytorialnego. Stanowić będzie też istotne wsparcie dla władzy publicznej, w szczególności poprzez
przeprowadzanie praktycznej oceny funkcjonowania wszystkich trzech szczebli samorządu terytorialnego,
definiowanie sposobów tworzenia przyjaznej administracji, usprawniania pracy urzędów, czy też kształcenia
pracowników administracji samorządowej.
Jako niezależny ośrodek „myśli samorządowej”, uwzględniający potrzeby Państwa, stanowić będzie też
ważny instytucjonalny element inspirujący, a pośrednio kreujący politykę samorządową w Polsce.
Wykonywane przez profesjonalną kadrę analizy stanowić będą cenne źródło informacji, zasilające procesy
decyzyjne władzy państwowej.
Specjalistyczny i autonomiczny charakter Instytutu pozwoli na rzeczowe zderzanie się nie zawsze zbieżnych
punktów widzenia zarówno w ramach korporacji samorządowych, jak i administracji rządowej. Badania
naukowe w tym zakresie, jako jedna z misji Instytutu, wytworzą wnioski i rekomendacje mogące być
wykorzystywane zarówno przez administrację rządową, jak i podmioty samorządowe, a także inne podmioty,
w tym gospodarcze. Ich wdrażanie wpłynie na doskonalenie funkcjonowania samorządu, a także na poprawę
konkurencyjności polskiej gospodarki, a w konsekwencji wzrost jakości życia. Instytut zajmie się również
popularyzacją idei społeczeństwa obywatelskiego i budowy e-administracji.
Utworzenie Instytutu pozwoli także na zrealizowanie celu usprawnienia zarządzania środkami finansowymi
Id: B03D1111-25C3-4148-8D52-7F347E4B97FA. Podpisany
Strona 1
pochodzącymi z Unii Europejskiej, co w rezultacie prowadzić będzie do podniesienia efektywności absorpcji
tych środków.
Przewiduje się, iż Instytut będzie też zajmował się analizą i pomocą prawną w związku z bieżącą
działalnością Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Organizacja i realizowane zadania opisane zostały w statucie Instytutu stanowiącym załącznik do
zarządzenia.
Instytutem kierować będzie Dyrektor, powołany przez Ministra Administracji i Cyfryzacji. Działalność
Instytutu finansowana będzie z budżetu państwa, z części 17 – Administracja Publiczna. Działalność Instytutu
może być również finansowana z funduszy strukturalnych UE.
Zakłada się, że na uruchomienie działalności Instytutu w 2015 r. niezbędne będzie utworzenie ok 10 etatów –
tj.: dyrektor, główny księgowy oraz 8 pracowników wchodzących w skład Zespołu Administracyjnego
i Zespołu Analiz, Informacji, Szkoleń i Realizacji Projektów. Wysokość wydatków związanych z utworzeniem
Instytutu w 2015 r. szacowana jest na 644 300 zł. Natomiast na 2016 r. planuje się zwiększenie zatrudnienia do
15 etatów. Wysokość wydatków związanych z działalnością Instytutu w 2016 r. szacowana jest na 2 605 300 zł.
Środki finansowe na 2015 rok zostaną przeniesione z budżetu Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji
dysponenta III stopnia. Środki konieczne na 2016 r. zostały zgłoszone do projektu ustawy budżetowej na
2016 rok.
Dyrektor Instytutu będzie dysponentem środków budżetu państwa trzeciego stopnia, podległym
dysponentowi głównemu. Podstawą gospodarki finansowej Instytutu będzie plan finansowy zatwierdzony
zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Instytut sporządzać będzie sprawozdawczość
przewidzianą dla jednostek budżetowych.
Id: B03D1111-25C3-4148-8D52-7F347E4B97FA. Podpisany
Strona 2
Dokument podpisany bezpiecznym podpisem elektronicznym
Podpis: Signature-656868422
Imię: Andrzej
Nazwisko: Halicki
Instytucja: Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji
Województwo: mazowieckie
Miejscowość: Warszawa
Data podpisu: 3 września 2015 r.
Zakres podpisu: Cały dokument
Id: B03D1111-25C3-4148-8D52-7F347E4B97FA. Podpisany
Strona 1