University of Wales Swansea

BRITISH-POLISH
RESEARCH PARTNERSHIP PROGRAMME
2003 - 2005
POLITECHNIKA KRAKOWSKA
CRACOW UNIVERSITY OF TECHNOLOGY
Title:
ESTIMATION OF RESIDUAL LIVE OF
TOUGHNESS USING LOW DESTRUCTIVE SMALL
PUNCH TEST METHOD.
-1-
Międzynarodowa współpraca pomiędzy Instytutem Inżynierii
Materiałowej Politechniki Krakowskiej a
Materials Research Center University of Wales
w ramach
British-Polish Research Partnership Programme
Prof. Brian Wilshire OBE FREng
Dr Józef Kłaput
W październiku 2001 roku został zgłoszony na konkurs, przez Instytut
Materiałoznawstwa i Technologii Metali Politechniki Krakowskiej i Materials
Research Center University of Wales Swansea, wspólny projekt badawczy pod
tytułem „Assessment of Microstructural and Mechanical Degradation Using
Small Punch Test Methods”. Konkurs o grant był sponsorowany przez the
British Council w ramach programu British-Polish Reasearch Partnership
Programme.
W kwietniu 2002 roku wspólna komisja złożona z przedstawicieli the British
Council i Komitetu Badań Naukowych zatwierdziła projekt do realizacji w
latach 2003 - 2005. Projekt dotyczy oszacowywania stopnia degradacji
mikrostruktury i właściwości mechanicznych materiałów, przy pomocy
małoinwazyjnej, niekonwencjonalnej metody small punch.
Liderami projekt są: ze strony brytyjskiej profesor Brian Wilshire,
dyrektor Materials Research Centre University of Wales Swansea, ze strony
polskiej dr inż. Józef Kłaput, adiunkt w Instytucie Inżynierii Materiałowej
Politechniki Krakowskiej. Rozmowy na temat współpracy oraz opracowanie
wniosku na konkurs o grant miało miejsce w czasie pobytu dr inż. Józefa
Kłaputa na stypendium „Wasilewski visiting scholarship” w Wielkiej Brytanii w
2001 roku. Porozumienie zostało zawarte ze względu na wspólną problematykę
badawczą. Ośrodek walijski prowadzi badania degradacji mikrostruktury i
właściwości
mechanicznych
materiałów
będących
w
eksploatacji
niekonwencjonalnymi metodami.
Profesor Brian Wilshire jest specjalistą w zakresie inżynierii
materiałowej. Od szeregu lat kieruje Materials Research Center. Ponadto jest
dyrektorem zespołu programowego do spraw studiów doktoranckich i zespołu
-2-
opracowującego programy studiów stacjonarnych. Przedmiotem Jego
szczególnych zainteresowań są zjawiska zachodzące w stalach w czasie wysoko
temperaturowego pełzania oraz problematyka związana z dekohezją materiałów
metalowych pracujących powyżej temperatury krytycznej. Jest twórcą
nowatorskiego pod względem zastosowania proszku metalicznego
wykorzystywanego między innymi w daktyloskopii. Do jego dorobku
naukowego zalicza się kilka monografii dotyczących problematyki pełzania oraz
metalurgii i inżynierii materiałowej.
Za swoją działalność został uhonorowany szeregiem cenionych wyróżnień i
odznaczeń między innymi platynowym medalem Instytute of Materials. Jest
członkiem Królewskiej Akademii Nauk w Londynie (FREng – Fellow Royal
Academy of Engineering) oraz oficerem orderu Imperium Brytyjskiego. (OBEOrder of the British Empire).
W formułę grantu wpisane są, między innymi, coroczne wizyty robocze w
kraju partnerów. W maju 2003 roku mieliśmy przyjemność gościć w naszym
Instytucie profesora Brian’a Wilshire i Jego współpracownika dr Gavin’a
Stratford. Tygodniowy pobyt gości w Krakowie przeznaczony był na omówienie
dotychczasowej współpracy i pierwszych wspólnych wyników badań. W czasie
spotkania w Instytucie Inżynierii Materiałowej (IMM) delegacja żywo
interesowała się strukturą organizacyjną naszego Instytutu i Uczelni oraz
możliwościami badawczymi. Na pamiątkę pierwszego pobytu w Krakowie
profesor Brian Wilshire przekazał dla biblioteki Instytutowej swoje książki.
W czasie wizyty strona brytyjska zapoznała się z pracami wykonywanymi
w IMM. Uczestniczyła w eksperymentach prowadzonych na zbudowanym w
Instytucie stanowisku badawczym służącym do oszacowywania właściwości
mechanicznych materiałów na próbkach o niekonwencjonalnych kształtach
metodą small punch test. Jest ono wykorzystywane przy realizacji projektu. Do
badań stosuje się próbki w kształcie krążków o średnicy 6,35 mm i grubości
0,5mm, które poddawane są perforacji w szerokim zakresie temperatur.
Wspomagane komputerowo stanowisko, pozwala na porównywanie właściwości
mechanicznych szeregu materiałów. Podobne badania prowadzone są w
Swansea. Analiza wyników prac realizowanych w obu ośrodkach, z
wykorzystaniem wspomnianej niekonwencjonalnej metody, pozwoli na
stworzenie szerszej bazy danych o materiałach będących przedmiotem
zainteresowań.
Podczas rozmów delegacji w Krakowie omówiono koncepcję i nakreślono plany
artykułów, w których zamieszczone będą rezultaty wspólnie prowadzonych
badań.
Pierwszy z nich pod tytułem „Miniaturised creep testing using the small punch
(SP) tesp technique” będzie wygłoszony podczas międzynarodowej konferencje
w marcu 2005 roku w Turynie. Kolejny dotyczący oszacowywania odporności
na pękanie materiałów pracujących przy podwyższonych temperaturach jest w
-3-
przygotowaniu i ukaże się w jednym z czasopism o ogólnoświatowym zasięgu
w przyszłym roku.
opracował : J.Kł
-4-