1 Projekt uchwały nr 5 zgłoszony przez kierownictwo EPP

1
2
3
4
Projekt uchwały nr 5 zgłoszony przez kierownictwo EPP (Europejskiej Partii Ludowej)
podczas Kongresu EPP w Madrycie (Hiszpania), w dniach 21 – 22 października 2015 r.
(Sporządzony przez ministrów rolnictwa i ochrony środowiska należących do EPP)
5
6
7
„Osiągnięcie
bezpieczeństwa żywnościowego przy walce ze zmianą klimatu –
potrzeba globalnego zaangażowania w celu zapewnienia zrównoważonego rozwoju”
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Globalne trendy, takie jak rosnąca konkurencja międzynarodowa w sektorze rolnospożywczym, automatyzacja i masowa produkcja żywności, współczesne trendy i zmiany w
naszym stylu życia i nawykach żywieniowych, zwiększona konsumpcja, gwałtowna
urbanizacja i rosnące zagrożenie związane ze zmianą klimatu i jej konsekwencjami dla
środowiska mają bezpośredni wpływ na to, co trafia na nasze talerze. Rok 2015 daje nam
decydującą szansę na ukształtowanie naszej przyszłości i pomyślne stawienie czoła
wyzwaniom związanym z bezpieczeństwem żywnościowym, zmianą klimatu i ubóstwem,
kiedy to światowi przywódcy będą decydować o uniwersalnych celach zrównoważonego
rozwoju po roku 2015 oraz spotkają się później na międzynarodowej konferencji w Paryżu
poświęconej zmianie klimatu w celu ustalenia globalnie wiążących zobowiązań.
19
20
21
SPROSTANIE WYZWANIOM DLA BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCIOWEGO I ŻYWIENIA
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
Mimo, że wielu Europejczyków przyjmuje bezpieczeństwo żywnościowe za pewnik, musimy
pamiętać, że nie jest to problem należący do przeszłości i nie dotyczy on jedynie krajów
rozwijających się. Mimo, że początkowy cel europejskiej polityki rolnej polegający na
zabezpieczeniu produkcji żywności przy jednoczesnym zakończeniu głodu i niedożywienia w
powojennej Europie został osiągnięty, 21 wiek niesie ze sobą nowe wyzwania dla
bezpieczeństwa żywnościowego i żywienia, którymi należy się zająć. Jednakże odpowiadamy
nie za to, aby zapewnić obywatelom jedynie żywność, ale żywność wystarczającą,
bezpieczną i pożywną, w rozsądnych cenach. Musi to być zapewnione przy jednoczesnym
utrzymaniu konkurencyjności europejskiego sektora rolnego i godziwego standardu życia
rolników. Rola rolnictwa przy tworzeniu miejsc pracy i zatrudnieniu w obszarach wiejskich, w
szczególności młodych osób, musi być utrzymana.
34
35
36
37
38
39
Unia Europejska jest dzisiaj największym importerem i eksporterem produktów rolnych. EPP
wspiera trwające przesunięcie w stronę bardziej konkurencyjnego i zrównoważonego
sektora rolnego, które umożliwi zwiększoną produkcję przy poszanowaniu surowców
naturalnych, zachowaniu zrównoważonego rozwoju terytorialnego i które dąży do
osiągnięcia właściwej równowagi między handlem międzynarodowym a bezpieczeństwem
1
40
41
42
43
żywnościowym. Utrzymanie obecnego stanu rzeczy nie jest już możliwe i potrzebne są
istotne inwestycje w zrównoważone procesy rolnicze, pozwalające na osiągnięcie większej
produkcji przy mniejszym wykorzystaniu ziemi, wody i energii przy jednoczesnym
zminimalizowaniu emisji gazów cieplarnianych i dostosowaniu się do zmian klimatu.
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
W obliczu międzynarodowej konkurencji kluczowe jest, aby wszelkie importowane produkty
rolne spełniały wysokie standardy produkcyjne wymagane od żywności produkowanej w
Europie. Europejskie standardy warunkujące wprowadzenie na rynek warzyw i owoców
odegrały ważną rolę w zapewnieniu europejskim rolnikom wspólnego języka i prawnie
wiążących jednolitych parametrów, co z kolei umożliwiło im sprzedaż ich produktów. Należy
uniknąć sytuacji, w której w przypadku braku takich standardów Unii Europejskiej, rolnicy
podlegają wielu różnym wymaganiom i rygorystycznym prywatnym standardom dotyczącym
żywności i trwałości ustalanym przez supermarkety. Monopolistyczne praktyki w sektorze
detalicznego handlu żywnością i ich negatywne konsekwencje powinny zostać ocenione i
ukrócone przez władze, aby nie powodowały one niepotrzebnego marnotrawstwa żywności
przy jednoczesnym zakazie sprzedaży produktów, na które istnieje rynkowy popyt. Ponadto
powinny być przewidziane wymagania dla sprzedawców detalicznych dotyczące zarządzania
niesprzedanymi produktami, przekazania ich na cele dobroczynne lub, w ostateczności,
przekształcenia ich w pasze dla zwierząt lub nawozy.
59
60
61
62
63
64
65
Według Światowego Instytutu Zasobów wciąż marnujemy 22% żywności w Europie, co jest
wynikiem nieznacznie niższym niż światowa średnia i należy ten wynik znacząco zmniejszyć.
Świadomość i zachowania konsumentów są najważniejsze dla ograniczenia marnotrawstwa
żywności, wraz z badaniami i innowacjami z zakresu zrównoważonego rolnictwa, mającymi
na celu wyprodukowanie mniej szkodliwych metod uprawy, usprawnienie maszyn i
zwiększenie możliwości i technik chłodzenia i magazynowania.
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
Wraz z rosnącym umiędzynaradawianiem sektora rolnego, Wspólna Polityka Rolna musi
pozostać podstawą polityki bezpieczeństwa żywieniowego Unii Europejskiej gwarantującą
naszym rolnikom stabilne i godziwe dochody. Potencjał odpowiedzialnie rozwijanej
bioenergii powinien pozostać alternatywnym źródłem dochodów i alternatywnym rynkiem
dla sektora rolnego, zgodnym z naszymi celami klimatycznymi dotyczącymi zmniejszenia
zależności od paliw kopalnych i promowania energii odnawialnej. Programy mające na celu
promowanie lokalnych produktów oraz żywności sezonowej powinny być opracowane i
wspierane, również za pomocą kampanii zwiększającej świadomość konsumentów. Aby
jeszcze bardziej zwiększyć wydajność naszego sektora rolnego, EPP wspiera zrównoważoną
intensyfikację oraz bieżące działania dążące do uproszczenia Wspólnej Polityki Rolnej, aby
dopuścić większą elastyczność we wdrażaniu niektórych z postanowień oraz aby
jednocześnie zredukować w jak największym stopniu obciążenia administracyjne rolników,
aby mogli oni skupić się na swojej najważniejszej działalności – zrównoważonej produkcji
zdrowej, pożywnej żywności.
81
2
82
83
84
85
86
87
88
89
90
Niedożywienie pozostaje ważnym problemem zdrowia publicznego również w bogatych
krajach, gdzie, mimo spożywania wystarczającej ilości kalorii, ludzie nie otrzymują
wystarczająco dużo witamin i minerałów, aby rosnąć, funkcjonować, pozostawać w dobrym
zdrowiu i walczyć z chorobami. W Europie wzrasta problem otyłości i stanowi on szczególny
problem wśród dzieci. Szacuje się, że jedna trzecia dzieci w Europie i połowa dorosłych cierpi
na nadwagę lub otyłość. Bez żadnych działań, występowanie otyłości w niektórych krajach
Europejskich wyniesie 90% do roku 2030. EPP wspiera plany i programy informacyjne
promujące dietetykę i zdrowe odżywianie, w szczególności u dzieci, które są kluczowe dla
poprawy dobrobytu społeczeństwa i dla innych kwestii korzystnych dla środowiska i klimatu.
91
92
93
94
ROZWIĄZANIE PROBLEMU ZMIAN KLIMATYCZNYCH – W TYM ROKU DECYDUJEMY O
NASZEJ PRZYSZŁOŚCI
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
Zmiana klimatu będzie największym wyzwaniem dla bezpieczeństwa żywieniowego w
najbliższych latach, które będzie miało istotny wpływ na wrażliwe państwa zależne od
rolnictwa. Ostatnie dziesięciolecie było najcieplejsze od czasu rozpoczęcia pomiarów
temperatury, przy czym rok 2014 był najcieplejszym rokiem w historii dokonywania
pomiarów. Wynikające z tego skutki zmiany warunków pogodowych dla naszego środowiska,
natury, bioróżnorodności i naturalnych siedlisk są już widoczne i skutkują utratą życia,
niekorzystnymi skutkami zdrowotnymi oraz uszkodzeniami własności i infrastruktury. Zmiana
klimatu również znacząco wpływa na dostęp ludzi do ziemi uprawnej, żywności i wody, co
przyczynia się do zwiększenia emigracji i wynikających z tego zagrożeń dla bezpieczeństwa i
wzrastającej skali konfliktów i wojen. Wzrastające poziomy mórz stanowią bezpośrednie
zagrożenia dla obszarów nadbrzeżnych i państw wyspiarskich.
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
EPP potwierdza swoje zaangażowanie w dążenia mające na celu ograniczenie globalnego
ocieplenia do poziomu poniżej 2 stopni Celsjusza i wzywa wszelkie strony do zawarcia
międzynarodowego, prawnie wiążącego porozumienia klimatycznego w trakcie
nadchodzącej międzynarodowej konferencji klimatycznej w Paryżu. Podczas gdy niedawne
zobowiązania ze strony USA i Chin stanowią pozytywny krok we właściwym kierunku,
podkreślamy potrzebę zawarcia ogólnego porozumienia dotyczącego wiarygodnych,
dających się zweryfikować, przejrzystych zobowiązań do ograniczenia szkodliwych emisji
przez wszystkie strony UNFCCC (Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie
zmian klimatu), które będzie otwarte na modyfikacje w obliczu nowych dowodów
naukowych i technologii. Ponadto umowa dotycząca dobrze funkcjonującego systemu
wsparcia jest kluczowa dla sukcesu COP 21.
119
120
121
122
123
124
Cena dwutlenku węgla jest kluczowym elementem napędzającym inwestycje w ekologiczne
technologie. EPP zgadza się z bardzo potrzebną kompleksową reformą strukturalną systemu
handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych Unii Europejskiej jako największego
rynku emisji dwutlenku węgla oraz głównego unijnego mechanizmu redukcji emisji CO2 w
opłacalny i rynkowy sposób, ale podkreśla nasz ograniczony potencjał do globalnego
3
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
ograniczania negatywnych skutków zmian klimatu bez większego wkładu ze strony
wszystkich głównych emiterów. Więzi sektorowe między systemami limitu i handlu w
różnych sektorach gospodarki w różnych krajach powinny być rozwijane z zamiarem
zredukowania emisji CO2 przy jednoczesnym zapobieganiu ucieczce emisji. Ponadto nasze
cele związane z klimatem nigdy nie zostaną osiągnięte bez pełnego wdrożenia bezpiecznych i
zrównoważonych niskoemisyjnych źródeł energii jako głównego instrumentu zmniejszenia
naszej zależności od paliw kopalnych. Wydajność energetyczna powinna być bezpośrednio
zintegrowana z umową, równolegle do działań mających na celu zredukowanie poziomów
CO2, a badania i rozwój czystych technologii powinny być utrzymywane i wspierane.
Ponadto potwierdzamy wyjątkowe stanowisko sektora rolnego i jego mniejszego potencjału
łagodzenia w kwestii równoważenia bezpieczeństwa żywnościowego Unii Europejskiej i
naszych celów związanych ze zmianą klimatu.
137
138
POLITYKA ROZWOJOWA NA ROZDROŻACH
139
140
141
142
143
144
145
146
147
Unia Europejska i państwa członkowskie są razem największym na świecie ofiarodawcą
pomocy, wydając ponad 56,5 miliardów euro i koncentrując się na dobrym rządzeniu,
rozwoju, demokracji i prawach człowieka. Jednakże jak widać po ostatnich wzrostach liczby
imigrantów z krajów rozwijających się, skuteczność tej pomocy musi zostać właściwie
zbadana i znacząco poprawiona. Potrzebujemy lepszych i bardziej namacalnych rezultatów,
aby nasza pomoc rozwojowa docierała do właściwych adresatów. EPP z zadowoleniem
przyjmuje powszechność nowych celów zrównoważonego rozwoju, podkreślając fakt, że
każdy ma rolę do odegrania w tym procesie.
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
Świat dokonał postępów w realizacji niektórych z celów rozwojowych, takich jak redukcja
stopy skrajnego ubóstwa, walka z chorobami, którym można zapobiegać, zapewnianie
dostępu do wody pitnej, osiągnięcie proporcjonalnego udziału kobiet i mężczyzn w edukacji
podstawowej i zwiększenie udziału kobiet w życiu politycznym, przy czym kraje rozwinięte
zwiększają swoją pomoc w rozwoju i zmieniają system handlu międzynarodowego w taki
sposób, aby był on bardziej korzystny dla krajów rozwijających się. Jednak przy obecnych
prognozach, zgodnie z którymi oczekuje się, że liczba ludności na świecie przekroczy granicę
9 miliardów do roku 2050, EPP podkreśla, że potrzebny jest większy uniwersalny wysiłek,
szczególnie mający na celu zmniejszenie ubóstwa, zapewnienie bezpieczeństwa
żywnościowego, oraz walkę ze zmianą klimatu, przy czym nadrzędnym celem jest
równowaga ekologiczna.
160
161
162
163
164
165
166
167
Obecnie bezpieczeństwo żywieniowe to głównie kwestia dostępu do żywności – jest to
raczej problem ubóstwa a nie globalnej dostępności żywności. Około 11% światowej
populacji dotknięta jest przewlekłym brakiem bezpieczeństwa żywieniowego, a większość z
tych osób utrzymuje się z rolnictwa. Ponadto 805 milionów ludzi pozostaje niedożywionych,
przy czym jedna trzecia z nich to dzieci w krajach rozwijających się, których rozwój jest
hamowany przez niedożywienie. EPP podkreśla naszą odpowiedzialność za zajęcie się
globalnym wyzwaniem związanym z likwidacją ubóstwa. Unia Europejska wnosi wkład do
4
168
169
170
171
globalnego bezpieczeństwa żywnościowego za pośrednictwem polityki równowagi w
wymianie handlowej i sprawiedliwych partnerstw gospodarczych. Musimy unikać nowych
gwałtownych wzrostów cen, które zagroziłyby najbardziej wrażliwym konsumentom w
państwach importujących żywność.
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
Ponadto potrzebne jest spójne, zrównoważone podejście do systemów żywnościowych.
Rola zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi oraz środki mające podnosić ich
odporność muszą być promowane, a ich potencjał do zapewniania nowych możliwości
gospodarczych i wysokiej jakości miejsc pracy dla drobnych rolników, kobiet i osób młodych
musi być podkreślany. Konieczne będzie globalne zwiększenie zrównoważonej
produktywności i produkcji, co zminimalizuje wpływ na środowisko i straty po okresie
zbiorów i stworzy lepszą odporność na zmiany klimatu. Właściwe zarządzanie wodą w
rolnictwie, w tym irygacja, pomoże również w osiągnięciu celu, jakim jest globalne
bezpieczeństwo żywnościowe. Wykonanie tych działań nie tylko będzie stymulowało wzrost i
zatrudnienie – w szczególności na obszarach wiejskich – ale również poprawi stabilność
społeczną i zmniejszy napływ migrantów. Przyczyny i skutki strat i marnotrawienia żywności
na poziomie globalnym muszą zostać odpowiednio ocenione i należy wprowadzić
odpowiednie środki zaradcze.
5