Tomografia komputerowa u pacjentów po

ginekolog.pl
Tomografia komputerowa u pacjentów po
przeszczepie serca
Przeszczep serca jest operacją ratującą życie u osób z krańcową niewydolnością serca.
Tomografia komputerowa (TK) okazała się dobrym narzędziem diagnostycznym w ocenie
następstw chorobowych często występujących u pacjentów po przeszczepie. Pozwala ona
na wczesne wykrywanie następstw infekcyjnych, niedokrwiennych i nowotworowych. We
wczesnym okresie pooperacyjnym TK jest najczęściej wskazane do oceny chorób
infekcyjnych lub powikłań mózgowych. W dalszej obserwacji jest wykorzystywane do oceny
zaawansowania chorób infekcyjnych i nowotworowych. Powikłania zapalne obejmują
zapalenie śródpiersia, zapalenie tkanek miękkich, powstawanie ropni, infekcje ośrodkowego
układu nerwowego i aspergillozę. Następstwa związane z niedokrwieniem to odrzucanie
przeszczepu i choroba wieńcowa przeszczepionego serca, która jest najczęstszą odległą od
operacji przyczyną zgonów w tej grupie pacjentów. TK jest również zalecane przy
podejrzeniu lub w celu ustalenia stopnia zaawansowania choroby nowotworowej, które są z
kolei drugą co do częstości odległą przyczyną zgonów. Tomografia komputerowa stała się
zatem badaniem z wyboru do oceny związanych z przeszczepieniem serca następstw
chorobowych.
Powikłania infekcyjne
Rola poszczególnych patogenów w występowaniu powikłań infekcyjnych u osób po przeszczepie
serca nie różni się znacząco o tych występujących u pacjentów po przeszczepieniu innych
narządów. Czułość tomografii komputerowej w wykrywaniu zakażenia płuc u osób po przeszczepie
szacuje się na ok. 70 - 96%, przy jednak dość niskiej swoistości 30-70%. Inne doniesienia mówią,
że TK w znaczący sposób ułatwia różnicowanie chorób infekcyjnych płuc u osób z upośledzoną
lekami immunosupresyjnymi odpornością. Najpowszechniejszymi patogenami we wcześnie
występującej infekcji są bakterie. Najczęściej dają one obraz zapalenia płuc lub prowadzą do
formowania się ropni. W TK obraz może być podobny do aspergillozy. Nocardia jest normalnie
bardzo rzadkim patogenem, powoduje rozległe zakażenia tkanek miękkich z formowaniem się
ropni z ulegającymi wzmocnieniu kontrastowemu obwódkami. Pooperacyjne zapalenie śródpiersia
typowo występuje krótko po operacji. Oznakami zapalenia śródpiersia w TK jest obecność płynu i
powietrza w śródpiersiu oraz obszary ulegające wzmocnieniu kontrastowemu. Wczesne wykrycie
jest bardzo ważne, a leczenie chirurgiczne konieczne. Diagnostyka różnicowa obejmuje
pooperacyjne zaleganie powietrza w śródpiersiu, krwiak, otorbiony płyn w opłucnej. Na zakażenia
bakteryjne głowy i szyi składają się zapalenia zatok przynosowych, zapalenia wyrostka sutkowego i
ropnie wewnątrzczaszkowe. Różnicowanie ropnia wewnątrzczaszkowego z ogniskiem udarowym
może być trudne. Wzmocnienie kontrastowe obwódki jest charakterystyczne dla obu.
Różnicowanie zależy od stopnia wzmocnienia kontrastowego, które jest mocniejsze wokół ropnia;
od lokalizacji, liczbie zmian i ich rozmieszczeniu i danych klinicznych. Z kolei aspergilloza
przedstawia się jako izolowana zmiana ogniskowa w płucach, z predylekcją do górnych płatów i
tworzeniem jam. Diagnostyka różnicowa obejmuje przerzuty nowotworowe lub nowotwory
pierwotne, gruźlicę, zawał płuca, i inne infekcje grzybicze. Inwazyjna aspergilloza powoduje
guzkowy naciek z obwódką o odcieniu mlecznej szyby, bez tworzenia jam. Immunosupresja czyni
pacjentów po przeszczepie serca bardzo podatnymi na zakażenia Aspergillus spp. U pacjenta
obciążonego wywiadem aspergillozy płucnej powstanie deficytu neurologicznego powinno kojarzyć
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 1/3
ginekolog.pl
się z możliwością wystąpienia zakażenia mózgu. W TK z podaniem kontrastu mózgowa
aspergilloza uwidacznia się jako ognisko o słabym wysyceniu, nie ulegające wzmocnieniu,
otoczone wzmacniającą się obwódką.
"Różnicowanie ropnia wewnątrzczaszkowego z ogniskiem
udarowym może być trudne. Wzmocnienie kontrastowe
obwódki jest charakterystyczne dla obu. Różnicowanie
zależy od stopnia wzmocnienia kontrastowego, które jest
mocniejsze wokół ropnia, od lokalizacji, liczbie zmian i ich
rozmieszczeniu i danych klinicznych."
Odrzucanie przeszczepu
Mimo, że tomografia komputerowa nie jest badaniem używanym do stwierdzenia procesu
odrzucania, to objawem tego procesu stwierdzanym w TK jest rozwarstwienie aorty.
Choroba wieńcowa przeszczepionego serca
Choroba wieńcowa przeszczepionego serca jest najczęstszą odległą przyczyną śmierci pacjentów
po przeszczepie serca. Obecnie wysoko rozwinięte techniki diagnozowania choroby wieńcowej za
pomocą tomografii komputerowej mogą być skutecznie wykorzystywane u chorych po
przeszczepie serca. Szczegóły dotyczące tego rodzaju badań wykraczają poza ramy tego
opracowania.
Choroba nowotworowa
Nowotwory są drugą co do częstości odległą przyczyną zgonów pacjentów po przeszczepie serca.
Najczęstszymi nowotworami u tych chorych są chłoniaki, raki narządów wewnętrznych oraz
nowotwory skóry. Uważa się, że ich występowanie jest związane z przewlekłą immunosupresją.
Przeciwnie do pacjentów nie podlegających przewlekłej immunosupresji, chłoniaki często mają
umiejscowienie pozaszpikowe. Mogą lokalizować się w jamie brzusznej, dając objawy niedrożności
przewodu pokarmowego, guza wątroby lub powiększenia węzłów chłonnych. W takim przypadku
wskazane jest wykonanie TK klatki piersiowej i jamy brzusznej w celu oceny stopnia
zaawansowania choroby. Diagnostyka różnicowa obejmuje przerzuty nowotworowe, raka wątroby,
łagodne nowotwory wątroby, łagodną limfadenopatię i gruźlicę. Tętniak rozwarstwiający aorty i
chłoniak o lokalizacji w śródpiersiu są zwykle nierozróżnialne na radiogramach klatki piersiowej,
dlatego też konieczne jest wykonanie TK.
Leukoencefalopatia
Długotrwała immunosupresja z zastosowaniem leków - takich jak cyklosporyna i FK-506 - jest
niezbędna dla utrzymania przeszczepu, niestety jednak oba te leki powodują leukoencefalopatię.
Cechami tego procesu stwierdzanymi w TK są obustronne ogniska zmniejszonego gromadzenia
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 2/3
ginekolog.pl
znacznika w istocie białej. Stwierdzenie tych zmian jest niezwykle ważne, ponieważ szybkie
obniżenie dawek może spowodować wycofanie się objawów.
"Inwazyjna aspergilloza powoduje guzkowy naciek z
obwódką o odcieniu mlecznej szyby, bez tworzenia jam.
Immunosupresja czyni pacjentów po przeszczepie serca
bardzo podatnymi na zakażenia Aspergillus spp. U pacjenta
obciążonego wywiadem aspergillozy płucnej powstanie
deficytu neurologicznego powinno kojarzyć się z
możliwością wystąpienia zakażenia mózgu."
Wnioski
Tomografia komputerowa jest badaniem pomagającym wykryć rozmaite następstwa
przeszczepienia serca i koniecznej immunosupresji. Pozwala na trafną ocenę następstw
zakaźnych, nowotworowych i chorób samego narządu przeszczepionego, jak np. chorobę
wieńcową. Badanie to jest obecnie badaniem z wyboru dla większości chorób będących
następstwami przeszczepiania narządów, a pozwalając na wczesne ich wykrycie daje szansę na
ich skuteczniejsze leczenie.
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 3/3