Wynalazek
Transkrypt
Wynalazek
Opracowanie i wdrażanie wynalazków Powstawanie kolejnych rozwiązań Dalszy postęp naukowo-techniczny Ochrona wynalazków Przewaga rynkowa Sukces komercyjny Z innowacją mamy do czynienia wtedy, gdy nowy wynalazek wprowadzany jest do praktycznego zastosowania, zmieniając dotychczasową rzeczywistość i przyzwyczajenia. Innowacja jest siłą napędową nauki, technologii i ludzkości, stanowiąc najwyższą nagrodę, jaką może osiągnąć wynalazca. Odkrycie – ujawnienie jakiegoś obiektywnego zjawiska, faktu, procesu lub prawidłowości, przeważnie istniejącego „od zawsze”, jednak dotychczas ludziom nieznanego Wynalazek - nowy produkt lub proces stanowiący rozwiązanie problemu technicznego Teleskop - wynalazek stworzony w 1608 r. przez Hansa Lipperheya, niderlandzkiego optyka, który na dwóch końcach ołowianej tulei wstawił skupiające i rozpraszające soczewki Dzięki wynalazkowi teleskopu Galileusz odkrył góry na Księżycu odkrycie przez Benjamina Franklina elektrycznej natury piorunów pozwoliło mu na wynalezienie piorunochronu w 1752 r. Wynalazek ten jest stosowany do dnia dzisiejszego, zabezpieczając budynki podczas burz odkrycie fal elektromagnetycznych umożliwiło Guglielmo Marconiemu wynalezienie radia, a następnie zaowocowało lawiną wynalazków usprawniających budowę radioodbiorników i łączność radiową Alfabet Papier Atrament Ubrania Krzesło Są to wynalazki, których powstanie jest wynikiem kreatywności określonego człowieka Wymień 3 wynalazki które doprowadziły do odkryć Wymień 3 odkrycia, które doprowadziły do wynalazków Ile wynalazków można zidentyfikować na poniższym zdjęciu? Latawiec – starożytne latawce chińskie uznawane są za najstarszą formę statku powietrznego. Zgodnie z przekazami pisemnymi pierwsze latawce powstały ponad 2000 lat temu w Chinach. Latawce te był y robione z drewna i były wystarczająco duże, aby unieść w powietrze człowieka. Narty – najstarsze odnalezione dotychczas nar ty zrobione zostały z drewna ponad 8000 lat temu, znaleziono je w latach 60-tych ubiegłego wieku w Rosji, w Górach Uralskich Okulary przeciwsłoneczne - przodkowie Eskimosów na Alasce wynaleźli okulary przeciwsłoneczne ponad 2000 lat temu. Okular y te zrobione były z drewna i miały za zadanie chronić przed śnieżną ślepotą Latarnia morska - pierwsza znana latarnia została zbudowana w Egipcie około 280 r. p.n.e. na wyspie Faros, przy wejściu do por tu w Aleksandrii. Bumerang - zakrzywiona w kształcie banana broń miotana, używana podczas polowań, została wynaleziona przez Aborygenów w Australii ponad 10.000 lat temu. Koło - najstarsze koło zostało znalezione na terenie dzisiejszego Iraku, na terenach starożytnej Mezopotamii. Koło to liczy sobie ponad 5000 lat. Początkowo koło wykorzystywane było jedynie w garncarstwie (jako koło garncarskie do toczenia i formowania naczyń glinianych), dopiero później zamocowano je do wozów, co ułatwiało transport ciężkich przedmiotów. Czekolada - starożytni Aztekowie wynaleźli napój czekoladowy około 2000 lat temu. Napój o nazwie xocoatl był ekskluzywną mieszanką nasion kakaowca, papryczek chili i wody. Hiszpańscy konkwistadorzy, którym nie odpowiadał gorzki smak napoju, zmodyfikowali go poprzez dodanie cukru, wanilii oraz cynamonu. „Potrzeba jest matką wynalazków” Wynalazca musi zidentyfikować potrzebę lub problem. Następnie musi obmyślić kreatywny sposób rozwiązania tego problemu QUIZ Jak wiele nowych rozwiązań można uzyskać poprzez połączenie dwóch wynalazków z poniższej listy: Silnik Aparat Książka Koło Zegar Komputer Buty Rower Telefon Radio Północna Nigeria to gorący, półpustynny teren rolniczy, gdzie wielu ludzi żyje bez prądu elektrycznego. Większość z nich zajmuje się uprawą rolną, jednakże w tamtejszym klimacie utrzymanie świeżości owoców i warzyw stanowi nie lada wyzwanie. Bez lodówek większość świeżej żywności gnije w przeciągu kilku dni, co oznacza utratę zarobku, z kolei spożywanie zepsutych produktów powoduje poważne problemy zdrowotne. Problem ten nurtował lokalnego nauczyciela Mohammeda Bah Abbę, który postanowił znaleźć jego rozwiązanie. Wywodząc się z rodziny garncarskiej Bah Abba wiedział, że tradycyjne gliniane garnki utrzymują wodę nawet w czasie suszy. W 1995 r. połączył tę wiedzę tradycyjną ze zdobytymi wiadomościami w dziedzinach biologii, chemii oraz geologii i stworzył system chłodzący „garnek w garnku” (pot-in-pot), który sprawuje funkcję pustynnej lodówki. System chłodzący Mohammeda Bah Abby składa się z dwóch różnej wielkości glinianych garnków, z których mniejszy umieszczony jest wewnątrz większego, zaś przestrzeń pomiędzy garnkami wypełniona jest mokrym piaskiem. Warzywa i owoce przechowywane są wewnątrz mniejszego garnka, który przykryty jest wilgotną tkaniną. Wynalazca został w 2000 r. nagrodzony prestiżową nagrodą Rolex dla Mistrzów Przedsiębiorczości. Nie każdy wynalazek musi przynosić zupełnie nowe rozwiązanie danego problemu. Niektóre bardzo ważne i przydatne wynalazki stanowią ulepszenia wcześniejszych wynalazków W stosunkowo krótkiej historii użytkowania komputerów osobistych dokonywało się wiele ulepszeń w sposobie przenoszenia danych. Obecnie niewielkiej wielkości pamięci USB mogą pomieścić dużo więcej danych niż dawne dyskietki, znacznie większe i bardziej wrażliwe na uszkodzenia mechaniczne. Wynalazki są ważne dla rozwoju całej ludzkości, należy wspierać ich opracowywanie Dla stymulowania wynalazczości konieczne jest odpowiednie zabezpieczenie i ochrona wynalazków przed piractwem intelektualnym i kradzieżą. Patent jest prawem wyłącznym udzielanym przez wyspecjalizowany organ administracji rządowej, najczęściej urząd patentowy. Patent przyznaje uprawnionemu wyłączne prawo do wynalazku, co oznacza, że inne podmioty nie będą mogły opatentowanego wynalazku wytwarzać, używać, czy też oferować do sprzedaży bez uprzedniej zgody właściciela patentu. Ochrona patentowa wynalazków ujęta jest w ramach prawa własności intelektualnej, pod pojęciem którego generalnie rozumie się ochronę wytworów ludzkiego umysłu. Własność intelektualną dzieli się na dwie dziedziny: własność przemysłową oraz prawo autorskie i prawa pokrewne. Patent udzielany jest zazwyczaj na okres 20 lat od daty zgłoszenia patentowego Patent umożliwia ochronę wynalazku i pomaga w osiągnięciu zysku Wzbogacają światową wiedzę techniczną i stymulują postęp techniczny Publiczne ujawnienie istoty wynalazku umożliwia powstawanie dalszych wynalazków i ich udoskonaleń czyli innowacji Z chwilą udzielenia ochrony patentowej uprawniony może uzyskiwać korzyści z tego wynalazku, dzięki zagwarantowanej wyłączności na wytwarzanie, dystrybucję i sprzedaż produktów opartych na chronionym rozwiązaniu. Jednocześnie wynalazca może udzielać licencji na swoje wynalazki, czyli zgody na wytwarzanie i sprzedawanie produktów według tego wynalazku, z reguły pod warunkiem uiszczenia przez ten podmiot opłaty licencyjnej Opłata ta stanowi wynagrodzenie za kreatywność wynalazcy, zaś licencjobiorca uzyskuje możliwość komercjalizacji wynalazku i uzyskiwania dzięki niemu korzyści materialnych. Czy dane rozwiązanie jest patentowalne ? Wytwór scharakteryzowany cechami, takimi jak np.: kształt linii, kontury, kolorystyka, ornamentacja, nie rozwiązującymi żadnego problemu technicznego, a spełniającymi jedynie funkcję estetyczną, nie stanowi rozwiązania w dziedzinie techniki, zatem nie jest wynalazkiem i nie podlega opatentowaniu Wytwór charakteryzujący się wyłącznie cechami o charakterze estetycznym może być przedmiotem zgłoszenia wzoru przemysłowego. Warunkiem rejestracji takiego wzoru jest spełnienie wymogu nowości oraz indywidualnego charakteru Wzory przemysłowe – dotyczą ozdobnych lub estetycznych elementów towarów Wzór może dotyczyć cech trójwymiarowych (kształty, kontury towaru lub opakowania) lub dwuwymiarowych (cechy linii, kolorystyka, ornamentacja) Zwiększają atrakcyjność i wyjątkowość towaru wzmacniając wartość komercyjną Ochrona wzoru przemysłowego trwa 25 lat Wzór użytkowy - nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci – może być chroniony w Polsce jako wzór użytkowy. W przypadku prawa ochronnego na wzór użytkowy postępowanie przed Urzędem Patentowym jest uproszczone w porównaniu z patentem na wynalazek, zaś maksymalny okres ochrony wynosi 10 lat od daty zgłoszenia. Prawidłowe zgłoszenie wzoru użytkowego do ochrony w Polsce powoduje powstanie prawa pierwszeństwa, na podstawie którego można ubiegać się o ochronę patentową tego rozwiązania w innych krajach, a także przed Europejskim Urzędem Patentowym. rower, pudełko na cukierki, stolik, zegar wahadłowy, zapalniczka, monitor, okna, zamek do drzwi, kocioł wodny centralnego ogrzewania, oprawka kredki kosmetycznej z mechanizmem wysuwania sztyftu but rehabilitacyjny, uchwyt grzejnika, słój, panel sterowania, pondośnik wózkowy, zacisk elektryczny, wieszak na okrycia, oprawa oświetleniowa, elementy rurowe do zjeżdżalni wodnych, zamknięcie do opakowania kartonowego, listwa przypodłogowa czy maskująca, lustro ścienne Oznaczenie umożliwiające konsumentom odróżnienie towaru jednego przedsiębiorstwa od identycznych lub podobnych towarów innych przedsiębiorstw Znakami towarowymi mogą być: kombinacja liter, wyrazów, liczb, rysunków, symboli, dźwięków Ochrona znaku towarowego trwa 10 lat, może być jednak bezterminowo odnawiana pod warunkiem używania znaku towarowego w obrocie rynkowym i terminowego wnoszenia opłat za utrzymanie ochrony Oznaczeniami geograficznymi są oznaczenia słowne odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju (teren), które identyfikują towar jako pochodzący z tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub inne cechy towaru są przypisywane przede wszystkim pochodzeniu geograficznemu tego towaru. Przez oznaczenia geograficzne rozumie się także oznaczenia stosowane dla towarów, które są wytworzone z surowców lub półproduktów pochodzących z określonego terenu, większego niż teren wytworzenia lub przetworzenia towaru, jeżeli są one przygotowywane w szczególnych warunkach i istnieje system kontroli przestrzegania tych warunków. Lista polskich produktów zarejestrowanych i zgłoszonych w Unii Europejskiej Każdy produkt spożywczy oznaczony towarowym który informuje o producencie jest znakiem Sposoby pakowania (puszki, pakowanie próżniowe) mogą być przykładami patentów, jak i wzorów przemysłowych Plastikowe pojemniki do przechowywania żywności mogą podlegać ochronie jako wzory przemysłowe, zaś sposoby odsysania powietrza i utrzymywania szczelności mogą być chronione patentami Części mechaniczne lodówki to najczęściej opatentowane wynalazki (układ chłodzenia). Estetyka lodówki, kształty szuflad, półek, wygląd czytników, wygląd zewnętrzny to chronione wzory przemysłowe Instrukcja obsługi lodówki jako otwór słowny chroniona jest prawem autorskim Na całym świecie patentuje się około 1,6 miliona wynalazków rocznie! Połowa z tej liczby pochodzi z USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Japonii i Niemiec. Polacy na tym tle wypadają znacznie gorzej. Uzyskujemy europejskie patenty na około 20 - 30 wynalazków rocznie (czyli zaledwie 0,003 % opatentowanych w Europie wynalazków pochodzi z Polski), Czesi i Węgrzy mają sto razy więcej patentów w ciągu roku. Dużo lepiej było przed II wojną światową, kiedy to Polska zajmowała 5-6 miejsce w Europie pod względem liczby patentów. Jan Czochralski - opatentował metodę hodowli kryształów, które są podstawą w produkcji używanych obecnie procesorów Michał Doliwo-Dobrowolski - pionier techniki prądu trójfazowego. Opracował pierwszą prądnicę prądu przemiennego trójfazowego, trójfazowy silnik indukcyjny oraz transformator trójfazowy. Stefan Drzewiecki - wynalazca, pionier lotnictwa i żeglugi podwodnej. Od 1888 roku konstruował okręty podwodne o napędzie elektrycznym po tym, jak dowiedział się, że Edison skonstruował ołowiane akumulatory. Jako pierwszy na świecie wpadł na pomysł, by okręt podwodny wyposażyć w peryskop Max Factor - właściwie Maksymilian Faktorowicz, producent i wynalazca kosmetyków pochodzenia polskiego, założyciel słynnej na całym świecie firmy kosmetycznej. Jan Heweliusz - gdański astronom. Był autorem pierwszego w kartografii naukowej topograficznego atlasu Księżyca "Selenographia". Budował teleskopy, był pomysłodawcą peryskopu Jacek Karpiński - inżynier elektronik i informatyk, skonstruował minikomputer – K-202 wyprzedzający swoją epokę co najmniej o 10 lat. Niedoceniany i szykanowany przez władze komunistyczne . Mikołaj Kopernik - astronom, prawnik i lekarz, twórca jednolitej i syntetycznej teorii systemu heliocentrycznego, ale też twórca pierwszej w dziejach nowożytnych kanapki. Sformułował prawo, iż "gorszy pieniądz wypiera z rynku lepszy„ Józef Stanisław Kosacki - inżynier i saper. W roku 1941 skonstruował ręczny wykrywacz min działający na zasadzie elektromagnetycznej. Paweł Kosieradzki - w latach 1929-1934 opracował metodę kąpieli cyjanowych, które hartowały stal i chroniły ją przed korozją Tadeusz Jan Krwawicz - jeden z najwybitniejszych na świecie autorytetów w dziedzinie okulistykil. Jako jeden z pierwszych naukowców w Polsce, zajął się plastycznymi operacjami rogówki w celu wyrównania wad refrakcji. Stanisław Ignacy Łaszczyński - prekursor hydroelektrometalurgii w Polsce. Wynalazł materiał wybuchowy - miedziankit. Ignacy Łukasiewicz - farmaceuta, wynalazca lampy naftowej i pionier przemysłu naftowego w Europie. Henryk Magnuski - inżynier telekomunikacji, twórca jednego z pierwszych walkie-talkie. Marian Mazur - w latach 1935-1939 zbudował pierwszy na świecie system telefonii automatycznej. Ignacy Mościcki - opracował metodę umożliwiającą produkcję kwasu azotowego z powietrza (stosowanego do produkcji barwników, środków farmaceutycznych i materiałów wybuchowych). Gabriel Narutowicz - wybitny konstruktor oraz inżynier. Jego prace naukowe oraz realizacje spowodowały, że został uznany za jednego z najwybitniejszych europejskich twórców elektrowni wodnych i świetnego znawcę zagadnień geologicznych. Pierwszy prezydent Rzeczypospolitej Karol Olszewski - chemik, fizyk, kriogenik, współautor metody skroplenia powietrza. Wspólnie z Zygmuntem Wróblewskim w roku 1883 w Krakowie skroplił powietrze. Adam Ostaszewski - naukowiec i wynalazca, konstruktor lotniczy, pionier polskiej awiacji. Skonstruował pierwszy polski pionowzlot, był również twórcą samolotu dwupłatowego. Antoni Norbert Patek - polski zegarmistrz, założyciel firmy Patek Philippe & Co. - jednej z najbardziej znanych firm, produkujących zegarki. Stefan Pieńkowski - wynalazł lampę fluoroscencyjną (świetlówkę). Sylwester Porowski (wraz z zespołem) opracował w Centrum Badań Wysokociśnieniowych PAN niebieski laser. Wiązka takiego lasera pozwala czterokrotnie zwiększyć ilość informacji zapisywanych na płycie CD. Niestety, aż pięć lat trwało przygotowanie tego produktu do sprzedaży, co spowodowało, że przestał być pożądaną nowością na rynku. Kazimierz Prószyński - skonstruował pierwszą na świecie kamerę filmową. Dzięki jego wynalazkowi powstała pierwsza lotnicza kronika wojenna (1918 rok) Marian Rejewski - wspólnie z Jerzym Różyckim i Henrykiem Zygalskim, złamał kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma Tadeusz Sendzimir - w latach 1933-1934 zbudował walcownię blach, w której ze stalowej płyty grubości 1 cm produkowano milimetrową blachę. Metodę tę opatentowano w Wielkiej Brytanii, Francji i USA. Maria Skłodowska - pionierka fizyki jądrowej. Wspólnie z mężem wyizolowała w paryskim laboratorium rad Alojzy Świętosławski - w 1935 roku skonstruował superczuły termometr, zwany ebuliometrem Świętosławskiego, który pozwalał mierzyć temperaturę wrzących cieczy z dokładnością do 0,005 stopnia Celsjusza. Władysław Tryliński - w 1929 roku wspólnie ze Stefanem Władysławem Bryłą zbudował pierwszy w Europie most spawany nad rzeką Słudwią (niedaleko Łowicza). W 1935 roku opatentował twardą nawierzchnię z sześciokątnych płyt, od jego nazwiska nazywaną trylinką. Opatentował też żelbetonowe podkłady kolejowe (używane na całym świecie). Zygmunt Florenty Wróblewski - fizyk, pionier kriogeniki. W 1883 roku w Krakowie wspólnie z K. Olszewskim skroplił powietrze.