tutaj - Ausstellung Zwangsarbeit

f o rced
L abor .
Polscy robotnicy przymusowi w Prusach Wschodnich, niedatowane.
(Fundacja “Polsko-Niemieckie Pojednanie”, Warszawa)
Pr ac a
pr z ymus owa .
the germans, the forced laborers,
and the war
niemcy, robotnicy przymusowi
i wojna
An Exhibition
from 9 January
to 8 March 2013
Wystawa
od 9 stycznia do
8 marca 2013 r.
Robotnice przymusowe na terenie zakładów Daimlera w Mińsku, wrzesień 1942 r.
(Archiw um Mercedes-Benz Classic, Stuttgart)
In Germany during World War II, forced laborers were exploited on
nearly every building site and farm, in every industrial enterprise,
and even in private households. Over 20 million men, women, and
children were taken to Germany and the occupied territories from
all over Europe as “foreign workers”, prisoners of war, and concentration camp inmates to perform forced labor.
W Niemczech w czasie drugiej wojny światowej robotnicy przymusowi byli wykorzystywani na niemal każdej budowie i w niemal
każdym gospodarstwie rolnym, zakładzie przemysłowym, a nawet
w wielu gospodarstwach domowych. Ponad 20 milionów mężczyzn,
kobiet i dzieci z całej Europy świadczyło tam, i na terenach okupowanych, pracę przymusową – jako „obcy pracownicy”, jeńcy
wojenni, więźniowie obozów koncentracyjnych.
The exhibition “Forced Labor. The Germans, the Forced Laborers,
and the War” provides the first comprehensive presentation of the
history of forced labor and its ramnifications after 1945. The historical exhibits and photographs allow insight into the relationship –
defined by racism – between Germans and forced laborers and the
scope that people found within this framework. They also show how
forced labor was part of the Nazi regime’s racist social order from
the outset: The propagated “Volksgemeinschaft” (people’s community) and the forced labor of the excluded belonged together.
Wystawa „Praca przymusowa. Niemcy, robotnicy przymusowi
i wojna” po raz pierwszy opowiada pełną historię pracy przymusowej i jej następstw po 1945 roku. Prezentowane na wystawie
historyczne eksponaty i fotografie dają wgląd w definiowane przez
rasizm relacje między Niemcami a robotnikami przymusowymi oraz
w wielość zachowań, jakie w tych ramach były możliwe. Pokazują
także, że praca przymusowa wykluczonych od początku była częścią
rasistowskiego porządku społecznego reżimu nazistowskiego – należała do niego tak samo jak propagowana „wspólnota narodowa.”
Wystawa pod wspólnym Honorowym Patronatem
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego
oraz Prezydenta Republiki Federalnej Niemiec Joachima Gaucka.
Wystawa Fundacji Miejsc Pamięci Buchenwald i Mittelbau-Dora
na Zamku Królewskim w Warszawie, zainicjowana i sfinansowana
przez Fundację „Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość“ (EVZ).
An exhibition under the corporate honorary patronage of the
President of the Republic of Poland Bronisław Komorowski and
the President of the Federal Republic of Germany Joachim Gauck.
An exhibition by the Buchenwald and Mittelbau-Dora Memorials
Foundation in the Royal Castle in Warsaw, initiated and sponsored by
the Foundation “Remembrance, Responsibility and Future” (EVZ).
Prezydent RP
Zamek Królewski w Warszawie –
Pomnik Historii i Kultury Narodowej
Zamek Królewski w Warszawie –
Pomnik Historii i Kultury Narodowej
Stiftung Gedenkstätten
Buchenwald und Mittelbau-Dora
Wystawa
9.1.2013 do 8.3.2013
Praca przymusowa.
Niemcy, robotnicy przymusowi i wojna
Międzynarodowa wystawa Fundacji Miejsc Pamięci Buchenwald
i Mittelbau-Dora, zainicjowana i sfinansowana przez Fundację
„Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość“ (EVZ) na Zamku Królewskim w Warszawie. We współpracy z Fundacją Polsko-Niemieckie
Pojednanie z Warszawy
Program towarzyszący
Pełne informacje o wydarzeniach znajdują się na stronie
internetowej: www.austellung-zwangsarbeit.org
Czwartek, 10.1. I godz. 17.00
Dyskusja panelowa.
Jakie było znaczenie wypłat odzkodowawczych?
Sesja w ramach konferencji naukowej
„Praca przymusowa dla Trzeciej Rzeszy 1939-1945.
Praktyka i pamięć z polskiej i niemieckiej perspektywy.“
Udział biorą Karl-Joseph Hummel, Dawid Warszawski,
Karolina Wigura, Włodzimierz Borodziej.
Sala Kinowa Zamku Królewskiego w Warszawie.
Wstęp wolny
Środa, 16.1. I godz. 17.00
Wykład. Dariusz Pawłoś
Praca przymusowa obywateli polskich na rzecz Trzeciej Rzeszy
w świetle dwudziestoletnich doświadczeń Fundacji
Polsko-Niemieckie Pojednanie.
Sala Kinowa Zamku Królewskiego w Warszawie.
Wstęp wolny
Środa, 23.1. I godz. 17.00
Wykład. Prof. dr hab. Eugeniusz Cezary Król
System pracy przymusowej Trzeciej Rzeszy w skali makro i w skali
mikro – przez pryzmat osobistych doświadczeń członków rodziny.
Sala Kinowa Zamku Królewskiego w Warszawie.
Wstęp wolny
Środa, 30.1. I godz. 17.00
Wykład. Prof. dr hab. Tomasz Szarota
Europa pod niemiecką okupacją – istotne różnice, ale i podobieństwa.
Sala Kinowa Zamku Królewskiego w Warszawie.
Wstęp wolny
Radzieckie robotnice przymusowe przybywające do obozu tranzytowego Berlin-Wilhelmshagen,
grudzień 1942 r. (G. Gronfeld/Niemieckie Muzeum Historyczne, Berlin)
Obóz tranzytowy Berlin-Wilhelmshagen, grudzień 1942 r.
(G. Gronfeld/Niemieckie Muzeum Historyczne, Berlin)
Środa, 6.2. I godz. 17.00
Pokaz filmu. „Szukając Emila – Looking for Emil“
– po projekcji rozmowa z Angeliką Laumer,
kierowniczką zespołu filmowego oraz Romanem Stożkiem,
świadkiem historii.
Sala Kinowa Zamku Królewskiego w Warszawie.
Wstęp wolny
Środa, 27.2. I godz. 17.00
Wykład. Przestępstwo: miłość. Śmierć Juliana Majki
Dziennikarz Thomas Muggenthaler opowie historię
polskiego robotnika przymusowego i pewnej
niemieckiej kobiety.
Sala Kinowa Zamku Królewskiego w Warszawie.
Wstęp wolny
Sobota, 9.2. I godz. 11.00
Wykład. dr Kazimierz Kozica
„Jestem zdrów i czuję się dobrze…”. Listy polskich więźniów
z obozów koncentracyjnych i obozów pracy ze zbiorów
Tomasza Niewodniczańskiego.
Sala Kinowa Zamku Królewskiego w Warszawie.
Wstęp wolny
27.2. – 1.3.
Sympozjum
Ofiary nazizmu w Polsce – jak żyją dzisiaj?
Wykłady i dyskusje na temat praktycznej pracy z osobami z różnych
części Polski, które doświadczyły prześladowań nazistowskich.
Centrum Konferencyjne Zielna w Warszawie.
Zgłoszenia na adres emailowy: [email protected]
Eisenach, 15 listopada 1940 r. Pod zarzutem „zabronionych kontaktów“ poniżano
publicznie zarówno niemieckie kobiety, jak i robotników przymusowych, zwykle
z inicjatywy funkcjonariuszy partyjnych. (Archiwum Miejskie Eisenach)
Zamek Królewski w Warszawie
Pomnik Historii i Kultury Narodowej
plac Zamkowy 4,
00-277 Warszawa
tel. +48 22 35 55 170
fax +48 22 35 55 127
Od wtorku do piątku w godz. 10.00 – 16.00
W niedziele w godz. 11.00 – 16.00
Wstęp wolny
www.zamek-krolewski.pl
www.ausstellung-zwangsarbeit.org
Środa, 13.2. I godz. 17.00
Wykład. Prof. dr hab. Krzysztof Wieczorek
„Zło, wina, dług moralny – immoralizm Nietzschego a zło
systemowe III Rzeszy“.
Sala Kinowa Zamku Królewskiego w Warszawie.
Wstęp wolny
Środa, 20.2. I godz. 17.00
Rozmowa ze świadkiem historii.
Były robotnik przymusowy Stanisław Masny
w rozmowie z historyczką Ewą Kobler.
Sala Kinowa Zamku Królewskiego w Warszawie.
Wstęp wolny
Środa, 6.3. I godz. 17.00
Wykład. Prof. dr hab. Jerzy Kranz
Polskie starania o odszkodowania dla ofiar pracy przymusowej.
Sala Kinowa Zamku Królewskiego w Warszawie.
Wstęp wolny
Wystawie towarzyszy program edukacyjny
„Jedź z nami do Niemiec! Praca przymusowa w III Rzeszy”
przeznaczony dla uczniów szkół podstawowych (od klasy V), gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych oraz dla grup zorganizowanych.
Zgłoszenie prosimy kierować do Pracowni Działań Muzealnych,
tel. +48 22 35 55 291
[email protected]
Ilustracja na okładce: Niemiecki żołnierz (prawdopodobnie członek SS)
szykanujący Żyda w okupowanej Polsce, jesień 1939.
(Archiwum Miejskie Norymberga/Sygnatura E 39 Nr. 17003/21)
Obraz na odwrocie: Ukraińscy robotnicy przymusowi
w Deutsches Museum w Monachium, 1944 r.
(Niemieckie Muzeum Monachium)