Umową z dnia 5 czerwca 1987 roku Polska Rzeczpospolita Ludowa

Plik pobrany ze strony
www.kalwas.pl
Umową z dnia 5 czerwca 1987 roku Polska Rzeczpospolita Ludowa ustaliła wraz z
Chińską Republiką Ludową zasady dotyczące wzajemnego udzielania pomocy prawnej
oraz wykonywania wyroków w sprawach karnych i cywilnych. W niniejszej publikacji
przedstawione zostaną kwestie dotyczące spraw cywilnych. W rozumieniu wskazanej
umowy sprawami cywilnymi są także sprawy z zakresu prawa handlowego, rodzinnego i
prawa pracy.
W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, iż Strony umowy zobowiązały się do
zapewnienia ochrony prawnej podmiotom z obu państw na tych samych zasadach.
Dużym udogodnieniem dla obywateli oraz osób prawnych pochodzących z państw stron
umowy i mających miejsce zamieszkania (pobytu, siedzibę) w drugim z nich jest brak
obowiązku zabezpieczania kosztów procesu. Wskazane podmioty muszą wpłacić
zaliczkę na koszty postępowania w tej samej wysokości, co obywatele państwa, w którym
proces się toczy.
Należy także zaznaczyć, że obywatelom państw stron przysługuje także prawo do
zwolnienia w całości lub części od kosztów procesu. W celu uzyskania wskazanego
zwolnienia należy przedłożyć odpowiednie zaświadczenie wystawione przez właściwy
organ miejsca pobytu lub zamieszkania w drugim państwie. W przypadku
zamieszkiwania poza granicami Polski lub Chin zaświadczenie takie jest wydawane
przez przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny państwa, którego strona
procesu jest obywatelem.
Wzajemna pomoc prawna jest udzielana bezpłatnie sądom i urzędom na ich wniosek
przez właściwe organy centralne. Nie oznacza to jednak, iż z pomocą prawną nie wiążą
się żadne koszty. Strona wzywająca do udzielenia pomocy jest zobowiązana do
opłacenia podróży oraz pobytu świadka lub biegłego zamieszkującego w państwie
wezwanym do udzielenia pomocy prawnej.
Udzielenie pomocy prawnej nie jest bezwzględnym obowiązkiem stron umowy. W
określonych w umowie sytuacjach posiadają one uprawnienie do odmówienia jej
udzielenia. Okolicznościami uprawniającymi państwo do odmówienia udzielenia pomocy
prawnej jest powstanie stanu zagrożenia dla jego suwerenności, bezpieczeństwa lub
porządku publicznego w razie wypełnienia tego zobowiązania.
Wzajemne uznawanie i wykonywanie orzeczeń sądowych
Strony umowy postanowiły także uregulować w omawianej umowie kwestie związane z
uznawaniem i wykonywaniem orzeczeń na swoim terytorium wydanych przez sądy
drugiego państwa. Trzeba nadmienić, iż w zakresie niniejszego opracowania mowa jest o
orzeczeniach w sprawach cywilnych, a także orzeczeniach wydawanych przez sądy
polubowne i organy właściwe w sprawach spadkowych. Przez orzeczenie w myśl
omawianej umowy rozumie się również ugody sądowe w sprawach cywilnych.
Uznanie lub zezwolenie na wykonanie orzeczenia następuje na wniosek. Do wniosku
trzeba dołączyć dokumenty wskazane w artykule 17 umowy.
Wniosek o uznanie lub zezwolenie na wykonanie orzeczenia przesyła sąd jednego
państwa do sądu drugiego państwa lub wniosek taki może być złożony bezpośrednio we
właściwym sądzie, na którego terytorium orzeczenie ma być uznane lub wykonane.
Orzeczenie uznane lub, na którego wykonanie zezwolono, wywołuje takie same skutki,
co orzeczenie wydane przez sąd uznający lub zezwalający na wykonanie.
Analogicznie do pomocy prawnej, także w przypadku uznania lub zezwolenia na
wykonanie zostały określone okoliczności uprawniające sądy do odmówienia uznania lub
zezwolenia na wykonanie orzeczenia. Orzeczenie nie musi być, więc uznane w
przypadku
gdy:
1.
Według prawa państwa, na którego terytorium orzeczenie ma być uznane lub
wykonane:
a.
sądowi, który wydał orzeczenie, nie przysługiwała jurysdykcja w sprawie,
b.
orzeczenie
to
nie
jest
prawomocne
i
wykonalne,
c.
strona przegrywająca nie została prawidłowo wezwana przez sąd,
d.
zostało wydane wcześniej prawomocne orzeczenie w tej samej sprawie między
tymi samymi stronami lub postępowanie w takiej sprawie jest w toku albo prawomocnie
uznano orzeczenie wydane przez sąd trzeciego państwa w takiej sprawie,
2. Strona była pozbawiona możności obrony swych praw, a w razie ograniczenia
zdolności
procesowej
lub
jej
braku
–
należytego
przedstawicielstwa,
3. Uznanie lub wykonanie orzeczenia byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami
prawa lub porządku publicznego tej Umawiającej się Strony, na której terytorium
orzeczenie ma być uznane lub wykonane.
Odmienne wymagania stawiane są orzeczeniom sądów polubownych, gdyż oprócz
wydania na terenie jednego z państw stron umowy muszą być one także zgodne z
Konwencją o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych orzeczeń arbitrażowych
sporządzoną 10 czerwca 1958 roku w Nowym Jorku.
Oprócz rozwiązań związanych z pomocą prawną istnieje możliwość bezpośredniego
dochodzenia swojego roszczenia przed sądem chińskim. Nasza kancelaria współpracuje
z chińskimi prawnikami, którzy reprezentują naszych klientów przed wymiarem
sprawiedliwości Państwa Środka.