Badanie kliniczne jamy ustnej

VET-PRESS
WETERYNARIA W PRAKTYCE
Badanie kliniczne
jamy ustnej
1
Więcej tracimy, nie dostrzegając, niż nie wiedząc
Thomas McCrae, 1870-1935
Zachęta do dokładnego oglądania
ma bardzo solidne podstawy w cytowanych powyżej słowach lekarza
medycyny Thomasa McCrae’a. Zanim sięgniemy po zaawansowane
technologie diagnostyczne, literaturę i konsultacje, zacznijmy dokładnie przyglądać się pacjentom,
a szczególnie ich jamie ustnej. Porzekadło „darowanemu koniowi nie
zagląda się w zęby” jest z punktu
widzenia stomatologicznego karygodne. Bowiem każdemu koniowi,
i nie tylko koniowi, należy zaglądać
w zęby.
W badaniu klinicznym, zarówno u pacjenta przytomnego, jak i znieczulonego ogólnie, oglądanie jest podstawową metodą
poznawczą. Badający lekarz wykorzystuje
swój wzrok, odszukując spodziewane w jamie ustnej anatomiczne struktury i porównuje je do zachowanych w pamięci obrazów prawidłowych. W ten sposób można
zobaczyć deformacje, zmiany rozmiaru,
obrzmienia, przekrwienie lub obszary niedokrwienia oraz asymetrie pomiędzy lewą
i prawą stroną. W poszczególnych ocenianych strukturach anatomicznych zwraca
się uwagę na:
• zęby: liczba, kształt, barwa i powierzchnia
szkliwa, obecność osadów nazębnych;
• przyzębie: barwa, zasięg wolnego brzegu
dziąsła (recesja lub przerost), okolice
rozdwojenia korzeni;
• zgryz: symetria głowy, liczba zębów, relacje między zębami siecznymi, kłami, szyk
zębów przedtrzonowych i trzonowych;
• błony śluzowe: zabarwienie: przekrwienie, anemizacja, zażółcenie, zasinienie,
obecność wybroczyn, podbiegnięć
krwawych, uszkodzeń: ran, owrzodzeń
lub wykwitów: pęcherzy, aft etc.
Przy oglądaniu ważną rolę odgrywa
światło. Najlepiej jest oceniać, zwłaszcza
kolor błony śluzowej, w naturalnym dziennym oświetleniu. Oświetlenie sztuczne,
zbyt ciepłe (żółte) lub zbyt zimne (jarzeniowe) zafałszowuje obraz.
Ważną zaletą inspekcji wzrokowej
u przytomnego zwierzęcia jest możliwość
demonstrowania zauważonych zmian klinicznych właścicielowi. Takie okazje najlepiej wykorzystywać w trakcie badań
profilaktycznych, na które opiekunowie
zwierzęcia sami się zgłaszają. We wrześniu rozpoczyna się kolejna edycja akcji
Uśmiech Pupila, którą od 2003 roku Polskie Stowarzyszenie Lekarzy Weterynarii
Małych Zwierząt realizuje w celu promowania higieny i zdrowia jamy ustnej psów
i kotów. Od 3 lat naszym partnerem jest
Hill’s Pet Nutrition i co roku lekarze dostają kolejne instrumenty diagnostyczne
i edukacyjne. Dla uczestników tegorocznej akcji firma Hill’s przygotowała diagnostyczną lampkę, która daje dodatkowe
możliwości diagnostyczne oraz komunikacyjne z klientem.
Nieszkodliwe dla zdrowia i wzroku światło pozwala na wykrycie i zaprezentowanie
właścicielowi zwierzęcia płytki bakteryjnej. Obecnie wszyscy dentyści zgadzają się
co do tego, że w patogenezie chorób przyzębia, a także wielu innych problemów jamy
ustnej, czołową rolę odgrywa miękki osad
złożony z bakterii i substancji organicznych: płytka nazębna.
W świetle pochodzącym z podręcznej
lampki płytka bakteryjna uzyskuje czerwonawą barwę, łatwo zauważalną dla badającego. Co więcej, gdy delikatnie przesuniemy gazikiem po powierzchni zębów,
możemy zademonstrować opiekunowi, jak
łatwo usuwa się ten osad. W ten sposób
można zaobserwować również obszary zaniedbane w czasie szczotkowania, niebezpieczeństwo powstawania osadów w miejscach predysponowanych, a w codziennej
praktyce można weryfikować skuteczność
zabiegów usuwających osady nazębne.
Myślę, że już od września wielu lekarzy
weterynarii przekona się, jak dobrze jest
wykorzystywać tego rodzaju instrument.
Dostrzeganie pierwszych objawów chorób
jamy ustnej oraz ich przyczyny w bardzo
wczesnym stadium jest ważnym orężem
w profilaktyce. Ponadto ułatwia skierowanie pacjentów na zabiegi higieniczne.To nie
jedyna rzecz, którą będą mogli otrzymać
na potrzeby codziennej praktyki lekarze
weterynarii w trakcie akcji Uśmiech Pupila. Zapraszamy do udziału w jej tegorocznej edycji. Więcej informacji na stronie internetowej www.zdrowiena4lapach.pl. 
Sekcja stomatologii PSLWMZ
dr n. wet. Jerzy Gawor, Fellow AVD
lek. wet. Katarzyna Jodkowska
lek. wet. Grzegorz Kurski
dr n. wet. Izabela Polkowska
Płytka bakteryjna na koronie czwartego przedtrzonowca szczęki. Z lewej strony w świetle dziennym, w środku w świetle z lampki diagnostycznej, z prawej płytka
zdjęta wacikiem, również fluoryzuje
LIPIEC-SIERPIEŃ • 7-8/2010
www.weterynaria.elamed.pl
23