ROZDZIAŁ IX Energia promieniowania słonecznego. ROZDZIAŁ IX
Transkrypt
ROZDZIAŁ IX Energia promieniowania słonecznego. ROZDZIAŁ IX
TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ IX ENERGY ENGINEERING LABORATORY Energia promieniowania słonecznego. TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Słońce Słońce jest jest gwiazdą gwiazdą średniej średniej wielkości. wielkości. Obłok Obłok materii materii międzygwiezdnej międzygwiezdnej na na skutek skutek grawitacji grawitacji ulegał ulegał skupieniu skupieniu ii nagrzewał nagrzewał się się w w wyniku wyniku wzajemnego wzajemnego oddziaływania oddziaływania o cząstek. C, natomiast natomiast we we wnętrzu wnętrzu jądra jądra cząstek. Temperatura Temperatura Słońca Słońca wynosi wynosi ok. ok. 5500 5500 oC, 7 o wynosi C. Słońce Słońce składa składa się się głównie głównie zz wodoru wodoru ii helu. helu. Słońce Słońce jest jest kulistym kulistym wynosi ok. ok. 10 107 oC. obiektem obiektem gazowym gazowym oo promieniu promieniu R=696 R=696 000 000 km, km, średniej średniej gęstości gęstości ρ=14410 ρ=14410 kg/m kg/m33 ii przyśpieszeniu przyśpieszeniu grawitacyjnym grawitacyjnym g=274 g=274 m/s m/s22.. „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 TECH N IC AL UNIVERSITY OF C ZĘSTO CH O W A ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERG Y ENG INEER ING LABO R ATO RY Rozmieszczenie Rozmieszczenie planet planet w w Układzie Układzie Słonecznym. Słonecznym. VIII CZĘSTOCHOWSKIE FORUM EKOLOGICZNE Częstochowa, październik 1997 r. TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Energia Energia słoneczna, słoneczna, która która dociera dociera do do granicy granicy atmosfery atmosfery stanowi stanowi jedną jedną półmiliardową półmiliardową część część energii energii emitowanej emitowanej przez przez Słońce. Słońce. Jej Jej strumień strumień ma ma moc moc ok. ok. 2 2 1,39 1,39 kW/m kW/m –– jest jest to to tzw. tzw. stała stała słoneczna. słoneczna. Na Na skutek skutek odbicia odbicia (ok. (ok. 35%), 35%), absorpcji absorpcji ii rozproszenia, rozproszenia, w w zależności zależności od od pory pory dnia dnia ii roku, roku, do do powierzchni powierzchni Ziemi Ziemi dociera dociera średnio średnio mniej mniej niż niż 50% 50% tej tej energii. energii. W W dni dni słoneczne słoneczne gęstość gęstość promieniowania promieniowania padającego padającego na na poziomą poziomą powierzchnię powierzchnię 2 wynosi wynosi ok. ok. 11 kW/m kW/m2.. Natężenie Natężenie promieniowania promieniowania słonecznego słonecznego na na powierzchni powierzchni Ziemi Ziemi zależy zależy od od wysokości wysokości Słońca Słońca nad nad horyzontem, horyzontem, co co wiąże wiąże się się zz grubością grubością warstwy warstwy atmosfery, atmosfery, przez przez którą którą to to promieniowanie promieniowanie jest jest absorbowane. absorbowane. Ziemia Składniki promieniowania słonecznego „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Zmienność natężenia promieniowania słonecznego Zmiana natężenia promieniowania dla szerokości geograficznej L=52o (Wielka Brytania, Polska centralna) w dzień bezchmurny w zależności od pory roku i pory dnia. Na osi Y podano max wartości energii (W/m2). Intensywność emisji (promieniowania) I---> 1000 Przesilenie zimowe I i IV kw. II i III kw. 800 600 Przesilenie letnie 400 200 0 4 6 8 10 12 14 Godziny „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 16 18 20 22 TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Natężenie Natężenie promieniowania promieniowania słonecznego słonecznego w w funkcji funkcji szerokości szerokości geograficznej geograficznej (w (w nawiasach nawiasach podano podano sumy sumy promieniowania promieniowania bezpośredniego bezpośredniego ii rozproszonego) rozproszonego) Położenie Szerokość geograficzna Nasłonecznienie, kW*h/m2 max min Roczne Równik Oo 6,5 (7,5) 5,8 (6,8) 2200 (2300) Zwrotnik Raka 23,5o 7,1 (8,3) 3,4 (4,2) 1900 (2300) Szerokość pośrednia 45o 7,2 (8,5) 1,2 (1,7) 1500 (1900) Polska centralna 52o 7,0 (8,4) 0,5 (0,8) 1400 (1700) Koło podbiegunowe 66,5o 6,5 (7,9) 0 (0) 1200 (1400) „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Średnie Średnie miesięczne miesięczne ii roczne roczne sumy sumy całkowitego całkowitego promieniowania promieniowania słonecznego słonecznego w w Polsce Polsce wykazują wykazują dość dość duże duże zróżnicowanie zróżnicowanie terytorialne. terytorialne. W W Polsce Polsce największa największa liczba liczba słonecznych słonecznych godzin godzin w w roku roku jest jest na na Wybrzeżu Wybrzeżu (1671 (1671 h/a, h/a, Gdynia), Gdynia), trochę trochę mniej mniej w w Warszawie Warszawie (1600 (1600 h/a), h/a), najmniejsza najmniejsza na na Śląsku Śląsku (1234 (1234 h/a, h/a, Katowice). Katowice). Jako Jako normę normę dla dla Polski Polski przyjmuje przyjmuje się się wartość wartość napromieniowania napromieniowania całkowitego całkowitego w w ciągu ciągu roku roku 3600 3600 MJ/m MJ/m22±10% ±10% (1000 (1000 kWh/m kWh/m22)) „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Rozkład wartości całkowitego promieniowania słonecznego na terenie Polski [kWh/m2a]. SEMINARIUM KOMITETU PROBLEMÓW ENERGETYKI PAN Kraków – Zakopane, 26 – 27 maj 1997 r. TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Wady Wady ii zalety zalety promieniowania promieniowania słonecznego słonecznego Wady: •Cykliczność dzienna, roczna i stochastyczna (konieczność magazynowania, przetwarzania na inne łatwiej magazynujące się formy energii), •Zmienna koncentracja i niskie natężenie (duże obszary zajęte przez lustra lub absorbery, konieczność budowania systemów nadążających za „ruchem” słońca, wspomaganie innymi źródłami energii), •Rozproszenie (konieczność budowania luster i soczewek skupiających), •Znaczne koszty związane z budowaniem urządzeń wspomagających. Zalety: •Wszechobecność (rozwiązanie problemów transportowych – przesyłu), •Darmowa energia (istotne po zwróceniu się kosztów budowy instalacji), •Proekologiczność (nie pogłębia efektu cieplarnianego, skażenia tlenkami siarki i azotu, nie ma wpływu na zanik ozonu), •Nie ma wpływu na bilans energetyczny Ziemi (w przeciwieństwie do ropy, węgla lub gazu nie wyczerpuje się). „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Metody przetwarzania energii słonecznej: Termosłoneczne Kolektory Stawy słoneczne Diody cieplne Helioelektrownie Fotofizyczne Fotochemiczne Mechaniczne wiatru Fotoogniwa Fotografia Akumulatory energii Ropa naftowa, węgiel Wiatraki Pompy wodne Siłownie wiatrowe Fotobiologiczne Mechaniczne wody Biomasa Etanol Metanol Olej rzepakowy Biogaz Młyny wodne Elektrownie wodne Elektrownie falowania mórz Elektrownie dyfuzyjne Elektrownie prądów morskich Mechanizmy te można zgrupować w trzy podstawowe rodzaje konwersji: •Fototermiczną (przetworzenie na ciepło) •Fotowoltaiczną (przetworzenie na energię elektryczną) •Fotobiochemiczną (energia wiązań chemicznych) „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Podział Podział termosłonecznych termosłonecznych metod metod przetwarzania przetwarzania energii energii słonecznej słonecznej Aktywne (kolektory płaskie, Kolektory skupiające, Stawy słoneczne) Pasywne (ogrzewanie, chłodzenie, Akumulacja) Systemy Wspomagające (magazyny energii z Wykorzystaniem ciepła właściwego, przemian faz itd..) NISKOTEMPERATUROWE METODY METODY TERMOSŁONECZNE TERMOSŁONECZNE WYSOKOTEMPERATUROWE Zdecentralizowane (pole absorberów. Farmy słoneczne) „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 Scentralizowane (kolektor centralny, Pola koncentratorów, Elektrownie słoneczne) TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Podział Podział kolektorów kolektorów słonecznych słonecznych Ze względu na budowę dzielą się na: •Skupiające •Płaskie Ze względu na rodzaj czynnika roboczego dzielą się na: •Wodne •Powietrzne •Wodno - powietrzne Instalacja kolektorów słonecznych, przetwarzająca energię promieniowania słonecznego, składa się z: •Kolektora (panel adsorpcyjny), •Zasobnika ciepła, •Układu regulacji •Instalacji rur z zaworami. „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Budowa Budowa kolektorów kolektorów słonecznych słonecznych Adsorber Typowy adsorber wykonany z blachy miedzianej lub aluminiowej, pokryty zwykłą czarną matową farbą (α⁄ε ≈1), w słoneczny dzień przy Hb = 800 W/m2 osiąga temperaturę równowagi ok. 343 K (70oC). W celu podwyższenia tej temperatury, czyli ilości zaadsorbowanej energii można: •Adsorber pokryć powłokami selektywnymi, dla których α⁄ε ≈ 8,5 (Cu pasywowane NaOH i NaClO2, ta=150÷160oC); •Ograniczyć konwekcyjne straty ciepła, pokrywając adsorber dodatkową przezroczystą osłoną (plexi, szkło, szkło hartowane, PC, PA, PET, ta = 110÷190oC); •Skoncentrować promieniowanie słoneczne układem luster płaskich parabolicznych lub soczewek. Osłony kolektorów Osłony kolektorów powinny być wytrzymałe na naciski, zginanie i ścieranie spowodowane: wiatrem, śniegiem, gradem, piaskiem. Powinny mieć też dużą twardość, być łatwo zmywalne, odporne na promieniowanie ultrafioletowe. Osłony te powinny być jak najbardziej przezroczyste. Izolacja kolektora Izolacja powinna mieć taką grubość δ, aby strumień strat ciepła był mniejszy niż 1 W/m2 dla kolektorów całorocznych i mniejszych niż 5 W/m2 dla kolektorów letnich. Współczynnik przewodności cieplnej λ, wyrażony w W/(K.m), najczęściej stosowanych materiałów izolacyjnych jest następujący: polistyren porowaty – 0,034, poliuretan spieniony – 0,024, wełna mineralna – 0,035, ebonit porowaty – 0,03, korek – 0,041. „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Kolektory Kolektory słoneczne słoneczne do do podgrzewania podgrzewania wody wody Pod względem konstrukcyjnym ze względu na budowę absorbera rozróżnia się zasadniczo dwa typy kolektorów: •Wykonane z blachy z przymocowaną wężownicą, przez którą przepływa czynnik roboczy (kolektory rurkowe); •Złożone z dwu blach połączonych przez zgrzewanie, klejone lub walcowane ze sobą w ten sposób, że między nimi powstaje układ kanałów, przez które przepływa czynnik roboczy (kolektory płytowe). Kolektor wodny – płytowy Woda przepływa przez kolektor dwiema odnogami: dolną – między warstwą izolacyjną, a czarnym arkuszem oraz górną – między nim, a podwójną płytą osłony. „.Niekonwencjonalne źródła energii” Praca zbiorowa pod redakcją Józefa Szlachty Wrocław 1999 r. TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ENERGY ENGINEERING LABORATORY ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. Kolektor Kolektor słoneczny słoneczny płaski płaski rurkowy rurkowy Æ Æ WYBRANE ZAGADNIENIA EKOLOGICZNEJ GOSPODARKI ENERGIĄ Gdańsk, 1996 r. TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Nowe Nowe typy typy kolektorów kolektorów słonecznych słonecznych Kolektory z czynnikiem dwufazowym Na rysunku przedstawiono trzy instalacje kolektorów z czynnikiem niskowrzącym (np.freon, amoniak, propan,butan), w których zachodzi przemiana fazowa (wrzenie – kondensacja). W rozwiązaniach tych część absorbująca promieniowanie słoneczne jest jednocześnie parownikiem czynnika niskowrzącego, a w zasobniku znajduje się kondensator. Przepływ czynnika może być grawitacyjny swobodny, grawitacyjny z pływakowym zaworem regulacyjnym lub wymuszony pompą obiegową kondensatu. Kolektory słoneczne z czynnikiem dwufazowym: a) Termosyfon b) Z zaworem pływakowym c) Rura cieplna 1 – kolektor parownik, 2 – kondensator, 3 – do kondensatora, 4 – zawór pływakowy, 5 – z kondensatora, 6 – parownik, 7 – ciepła woda użytkowa „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Nowe Nowe typy typy kolektorów kolektorów słonecznych słonecznych Kolektory absorpcyjne W typowych kolektorach słonecznych absorpcja promieniowania słonecznego odbywa się na czarnej powierzchni absorbera, wewnątrz którego płynie czynnik roboczy. Sprawność kolektora maleje wraz ze wzrostem temperatury powierzchni adsorbera. Pochłanianie energii promieniowania odbywa się w całej masie, najczęściej barwnego, czynnika kolektora, przez co temperatura powierzchni stykającej się z otoczeniem jest niższa.Na rysunku porównano model kolektora adsorpcyjnego (tradycyjnego) z absorpcyjnym. Modele dwóch typów kolektora słonecznego: a) Tradycyjny adsorpcyjny, b) Absorpcyjny z pochłanianiem energii promieniowania w objętości płynu „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Nowe Nowe typy typy kolektorów kolektorów słonecznych słonecznych Kolektory z warstwą lub warstwami załamującymi promieniowanie Na podstawie zmodyfikowanego prawa Lamberta w pracy zaproponowano nową koncepcję kolektorów, w których zwiększono moc absorpcji załamując promienie słoneczne tak, że stają się one bardziej prostopadłe do powierzchni. W tym celu zaproponowano przezroczyste warstwy załamujące o zwiększającej się, w kierunku zbliżania się do powierzchni adsorbera, gęstości. Kolektory specjalne Oprócz wymienionych powyżej kolektorów słonecznych prowadzone są również badania innych rozwiązań i konstrukcji, wśród których można wyszczególnić: •kolektory z półprzeźroczystym złożem pochłaniającym, •kolektory rurowe, •kolektory z wypełnieniem komórkowym (kształt plastra miodu), •kolektory magazynujące. „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Stawy Stawy słoneczne słoneczne Staw słoneczny zalicza się, podobnie jak kolektor słoneczny, do niskotemperaturowych aktywnych systemów wykorzystania energii słonecznej. W stawie słonecznym energia promieniowania słonecznego jest kumulowana, a nie oddawana do otoczenia, zwłaszcza nocą i zimą, tak jak w stawie zwykłym. Efekt ten jest uzyskiwany dzięki dużemu stężeniu soli w wodzie. Solanka ta, nawet ogrzana, gromadzi się na dnie i nie transportuje ciepła na drodze konwekcji z dna stawu do powierzchni, a następnie do otoczenia. „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Stawy Stawy słoneczne słoneczne Budowa Budowa ii zasada zasada działania działania Typowy staw o głębokości H = 1 m ma od 6 do 8 warstw płynu o zróżnicowanym stężeniu. Na rysunku przedstawiono tylko trzy strefy: powierzchniową (izolującą), bezkonwekcyjną buforową i akumulacji ciepła o największym stężeniu solanki. Jako sole mogą być stosowane NaCl, MgCl2. Schemat stawu słonecznego: a) Rozkład strumieni energii, b) Rozkład gradientu temperatury w funkcji głębokości, c) Rozkład gradientu stężeń w funkcji głębokości W trakcie eksploatacji na drodze dyfuzji następuje samorzutne wyrównanie stężeń. W celu prawidłowej pracy stawu jest niezbędne ciągłe doprowadzanie do warstwy powierzchniowej czystej wody, a do strefy akumulacji stężonego roztworu solanki. Do współpracy ze stawem jest więc konieczna instalacja do odsalania wody, np.: destylarka, przetwornik osmotyczny, wymiennik jonitowy itp. Instalacje te mogą być napędzane energią elektryczną, uzyskaną z turbogeneratora, napędzanego niskowrzącym czynnikiem (freon, amoniak, propan), czerpiącym energię ze stawu. Ze stawu o powierzchni 1400m2, w którym dolna i górna warstwa stanowią górne i dolne źródło ciepła czynnika roboczego można uzyskać ok. 4 W/m2 (6kW) mocy. Temperatura rzędu 85÷100oC utrzymuje się na głębokości H>3,5 m do kilku tygodni. „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Schemat Schemat stawu stawu słonecznego słonecznego zz gradientem gradientem koncentracji koncentracji soli. soli. WYBRANE ZAGADNIENIA EKOLOGICZNEJ GOSPODARKI ENERGIĄ Gdańsk, 1996 r. TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Stawy Stawy słoneczne słoneczne Zalety •Moc i sprawność trochę wyższa, ale tego samego rzędu jak kolektora słonecznego; •Mniejsze straty ciepła do otoczenia w porównaniu z kolektorami słonecznymi; •Możliwość zastosowania do odsalania wody morskiej •Prosta budowa. Wady •Konieczność utrzymywania właściwego gradientu stężeń, co wiąże się z utrzymywaniem instalacji odsalającej; •Konieczność stosowania zabezpieczeń przed nieprzewidzianym wtargnięciem niepożądanych osób, zwłaszcza dzieci, które mogą się poparzyć; •Wyższe koszty inwestycyjne w stosunku do kolektora słonecznego; •Większe zużycie wody. „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY W zależności od sposobu uzyskiwania i przetwarzania energii słonecznej rozróżnia się dwa podstawowe systemy: -zdecentralizowany, w którym czynnik roboczy przepływa kolektorem przez szereg koncentratorów płaskich, parabolicznych lub rynnowych, tworzących tzw. farmy słoneczne; -scentralizowany, w którym jest pole heliostatów w postaci luster koncentrujących promieniowanie słoneczne na jednym centralnym kolektorze umieszczonym na wieży. „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Wysokotemperaturowy Wysokotemperaturowy system system zdecentralizowany zdecentralizowany W systemie zdecentralizowanym stosuje się najczęściej koncentratory skupiające, które zwiększają gęstość promieniowania słonecznego od 1,5 do 10 000 razy. W wyniku tego uzyskuje się temperatury czynnika roboczego dochodzące do 4000 K. Przy tak wysokiej różnicy temperatury między czynnikiem, a otoczeniem sprawność cieplna tych kolektorów jest mniejsza niż kolektorów płaskich. W celu polepszenia sprawności stosuje się w metodach wysokotemperaturowych elektroniczny układ nadążny śledzący Słońce i ustawiający pod odpowiednim kątem koncentratory wraz z kolektorami. Schematy koncentratorów promieniowania słonecznego: a) Cylindryczny (rurowy), b) Paraboliczny (talerzowy) „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Wysokotemperaturowy Wysokotemperaturowy system system zdecentralizowany zdecentralizowany Znane Znane elektrownie elektrownie wykorzystujące wykorzystujące energię energię słoneczną słoneczną w w systemie systemie zdecentralizowanym zdecentralizowanym Schemat elektrowni słonecznej w Daggett w Kalifornii 1 – pompy, 2 – kocioł gazowy, 3 – przegrzewacz, 4 – turbina parowa, 5 – generator, 6 – zbiornik zimny, 7 – zbiornik gorący, 8 – wytwornica pary, 9 – skraplacz, 10 – chłodnia kominowa, 11 – pole koncentratorów „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Wysokotemperaturowy Wysokotemperaturowy system system zdecentralizowany zdecentralizowany Znane Znane elektrownie elektrownie wykorzystujące wykorzystujące energię energię słoneczną słoneczną w w systemie systemie zdecentralizowanym zdecentralizowanym Schemat elektrowni słonecznej w Haper Lake w Kalifornii 1 – pole koncentratorów, 2 – przegrzewacz pary, 3 – turbogenerator, 4 – podgrzewacz, 5 – wytwornica pary, 6 – przegrzewacz międzystopniowy, 7 – skraplacz, 8 – chłodnia kominowa, 9 - pompy „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY System SEGS Każdy Każdy zakład zakład przemysłowy przemysłowy SEGS SEGS produkuje produkuje ponad ponad 30 30 megawatów megawatów elektryczności elektryczności –– 150 150 MW MW łącznie łącznie –– wykorzystując wykorzystując słońce słońce jako jako podstawowe podstawowe źródło źródło energii. energii. Każdy Każdy SEGS SEGS ma ma ogromne ogromne pole pole słoneczne słoneczne ii konwencjonalną konwencjonalną elektrownie. elektrownie. Pole Pole słoneczne słoneczne jest jest złożone złożone zz rzędów rzędów parabolicznego parabolicznego koryta koryta słonecznych słonecznych kolektorów. kolektorów. Te Te kolektory kolektory złożone złożone są są zz paneli paneli reflektorowych reflektorowych –– lub lub luster luster –– które które śledzą słońce używając sensorów śledzą słońce używając sensorów ii mikroprocesorów. mikroprocesorów. Światło Światło słoneczne słoneczne odbite odbite od od paneli paneli reflektorowych reflektorowych jest jest skupiane skupiane na na specjalnie specjalnie pokrytych pokrytych stalowych stalowych rurkach, rurkach, które które zawierają zawierają płyn płyn przepływu ciepła. przepływu ciepła. Każde pole słoneczne SEGS ma około 100 000 części lustra, każde o powierzchni ok..2 m2 – całość ponad 1mln m2 luster TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY System SEGS Płyn Płyn przepływu przepływu ciepła ciepła jest jest rozgrzany rozgrzany do do o o temperatury temperatury 735 735 FF ii przepompowany przepompowany przez przez serię serię wymienników wymienników ciepła ciepła zz bloku bloku elektrowni, elektrowni, aby aby wytworzyć super nagrzaną parę, która napędza wytworzyć super nagrzaną parę, która napędza generator generator turbiny turbiny tworząc tworząc elektryczność. elektryczność. Naturalny Naturalny gaz gaz może może uzupełniać uzupełniać parę parę wytworzoną wytworzoną przez przez energię energię słoneczną słoneczną w w pochmurne pochmurne dni dni ii wczesne wczesne wieczory. wieczory. TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Schemat ideowy elektrowni heliotermalnej typu SEGS. VIII CZĘSTOCHOWSKIE FORUM EKOLOGICZNE Częstochowa, październik 1997 r. Słoneczna elektrownia wieżowa Moc: 200 MW Major Project Facilitation Australia, Victoria state Wieża o wysokości 1 km Układ kolektorów powietrznych o promieniu 3.5 km Pei Magazine, September, 38, 2002 Słoneczna elektrownia wieżowa Temperatura powietrza pod sklepieniem kolektora wynosi 30 oC, a prędkość powietrza: 32 km/h Podgrzane powietrze (60-70 oC) przepływa przez 32 turbiny umieszczone na wlocie do wieży Nocą ciepło magazynowane jest w gruncie poniżej kolektora umożliwiając pracę elektrowni w nocy TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Aktywny Aktywny system system słoneczny słoneczny dla dla budynku budynku jednorodzinnego jednorodzinnego WYBRANE ZAGADNIENIA EKOLOGICZNEJ GOSPODARKI ENERGIĄ Gdańsk, 1996 r. TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Schemat Schemat obiegu obiegu siłowni siłowni małej małej mocy mocy pracującej pracującej na na czynnik czynnik niskowrzący. niskowrzący. WYBRANE ZAGADNIENIA EKOLOGICZNEJ GOSPODARKI ENERGIĄ Gdańsk, 1996 r. TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Schemat Schemat obiegu obiegu siłowni siłowni freonowej. freonowej. WYBRANE ZAGADNIENIA EKOLOGICZNEJ GOSPODARKI ENERGIĄ Gdańsk, 1996 r. TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Wysokotemperaturowy Wysokotemperaturowy system system scentralizowany scentralizowany Typowa scentralizowana elektrownia słoneczna składa się z pola heliostatów, absorbera wieżowego, dwóch obiegów (sodu stopionego i obiegu wodno – parowego), wytwornicy pary, turbogeneratora i ociekowej chłodni powietrzno – wodnej. Schemat scentralizowanej elektrowni słonecznej 1 – absorber wieżowy, 2 – pole heliostatów, 3 – wytwornica pary, 4 – turbogenerator, 5 – wymiennik, 6 – chłodnia wieżowa „Proekologiczne źródła energii odnawialnej” Witold M. Lewandowski Warszawa 2001 TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ ENERGY ENGINEERING LABORATORY Schemat ideowy elektrowni heliotermicznej typu CRS. VIII CZĘSTOCHOWSKIE FORUM EKOLOGICZNE Częstochowa, październik 1997 r. TECHNICAL UNIVERSITY OF CZĘSTOCHOWA ROZDZIA Ł IX ROZDZIAŁ Energia promieniowania słonecznego. ENERGY ENGINEERING LABORATORY Czy Czy można można by by zastąpić zastąpić Słońce Słońce elektrowniami elektrowniami spalającymi spalającymi węgiel węgiel ?? VIII CZĘSTOCHOWSKIE FORUM EKOLOGICZNE Częstochowa, październik 1997 r.