Skawa- Natura ciekawa z 2000 powodów

,,Skawa- Natura ciekawa z 2000
powodów''
1.Dolina Dolnej Skawy
W Polsce obszary Natura 2000 są nową formą ochrony przyrody,
wprowadzoną po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej w 2004 r.
Konieczność ich utworzenia wynika z wdrożenia dyrektywy Rady z dnia 21
maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i
flory, zwanej dalej dyrektywą „siedliskową”. Art. 3 ust. 1 tej
dyrektywy przewiduje utworzenie spójnej europejskiej sieci ekologicznej
pod nazwą Natura 2000, która ma obejmować:
Specjalne obszary ochrony siedlisk tworzone na podstawie tej dyrektywy (w
skrócie nazywane obszarami „siedliskowymi” lub „habitatowymi”)
Obszary specjalnej ochrony ptaków (tzw. obszary „ptasie”) tworzone w
państwach Unii Europejskiej już wcześniej na podstawie dyrektywy
79/409/EWG Rady z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego
ptactwa
Najistotniejsze dla ochrony przyrody konwencje, których cele UE zobowiązała się
realizować, to:
• Konwencja o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie
międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życia ptactwa wodnego
(Konwencja Ramsarska, 1971)
• Konwencja o ochronie gatunków europejskich dzikich zwierząt i roślin
oraz siedlisk naturalnych (Konwencja Berneńska, 1979)
Podstawę tworzenia i funkcjonowania sieci Natura 2000 w Polsce stanowią
obecnie następujące regulacje prawne:
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2010 r.w sprawie
sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 [Dz. U. 2010
nr 64 poz. 401]
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 17 lutego 2010 r.w sprawie
sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru natura 2000
Dolina Dolnej Skawy
W ramach wdrorzenia przepisów prawa obowiązującego w UE realizowane są prace nad
tworzeniem sieci ekologicznej - ostoi ptaków o znaczeniu europejskim, między innymi
"Dolina Dolnej Skawy"
Na tym terenie zachowały się fragmęty lasów łęgowych, których dominującywmi gatunkami
są i wierzby, topole czarne, olchy szare. Z paprotników występuje piuropusznik strusi gatunek chroniony. Roślinami rzadkimi występujących w okół stawów są: salwinia
pływająca, oczeret sztyletowaty, kotewka orzech wodny, grzybieńczyk wodny, nadwodniki.
Największym skarbem tych terenów jest awifauna. Jest to miejsce lęgowe wielu rzadkich
ptaków wodno - błotnych oraz miejsce odpoczynku podczas wędrówek.
Występuje tu 17 gat. z Załącznika Dyrektywy Ptasiej, 7 gat. z Polskiej Czerwonej Księgi. Do
najrzadziej występujących ptawów nalerzą: ślepowron, bączek, perkoz, zausznik, czapla
purpurowa, kropiatka, zielonka, hełniatka, rycyk, krwawodziób, rybitwa rzeczna,
podróżniczeka. W pobliżu rzeki można spotkać niektóre gat. ptaków oraz bobry. Wszystkie
gatunki flory i fauny są niewątpliwie związane z wodą, więc jakakolwiek interwencje
człowieka w te środowiska może oznaczać zaburzenie bioróżnorodności. Do takich działań
nalerzą: całkowite zaniechanie lub zbyt duża intensyfikacja gospodarki hodowlanej w
stawach, częsta likwidacja wysp na stawach, likwidacja szuwarów, roślinności przybrzeżnej i
pływającej, regulacja rzek, wycinanie krzewów i drzew nabrzerznych, wprowadzenie
masowej turystyki, hałaśliwe sporty wodne, umyślne płoszenie i polowanie na ptaki.
Sądzimy, że nasze wspólne działanie zapobiegną zniszczeniu tych unikatowych środowisk.
Ciekawostka 1
Bąk to gatunek czapli
zamieszkujący rozległe szuwary
przy skraju wody. Prowadzi on
skryty tryb życia. Jego obecność
można rozpoznać po
charakterystycznym potężnym
głosie, wydawanym przez samca
w okresie godów. Buczenie to
przypomina odgłos wydawany
przez krowę i słyszalny jest na
odległość kilku kilometrów. Bąk
jest gatunkiem poligamicznym to
znaczy, że jeden samiec może
mieć kilka gniazd z samicami na
swoim terytorium.
Ciekawostka 2
Wyplówki niektórych ptaków
drapierznych, na przykład
ślepowrona, w których znajdują się
niestrawione kości, łuski oraz ości
ryb. Na podstawie ich składu można
określić gatunek, a nawet wielkość
ofiary.
Ciekawostka 3
Ślepowron- jego nazwa pochodzi od
prowadzongo przez niego nocnego
trybu życia, tylko podczas karmienia
piskląt poluje w dzień. Głos
wydawany przez niego jest podobny
do krakania wrony, stąd druga część
jego nazwy.
Człowiek i przyroda
Znaczną część sieci Natura 2000 w Dolinie Dolnej Skawy stanowią
obszary dotychczas niechronione. Jednak podstawowym warunkiem
aktywności człowieka na takich obszarach powinna być zgodna z
zasadami zrównoważonego rozwoju. Program Natura|2000 nie stoi w
sprzeczności z rozwojem gospodarczym, wręcz odwrotnie - walory
przyrodnicze obszarów są dużą szansą na powstanie wielu dziedzin
gospodarki i powstawaniu nowych miejsc pracy. Ale człowiek nie
powinien pogarszać stanu przyrody i warunków bytowania bedących
przedmiotem ochrony na tych obszarach.
Niezwykłość człowieka i przyrody wynika z faktu, że zarówno nasze
przetrwanie i przetrwanie flory i fałny związane jest z gospodarczą działalnością
człowieka. Dolina Dolnej Skawy to największy kompleks stawów hodowlanych
w południowej Polsce. Hodowany tu karp zyskuje sławę nie tylko na targach
krajowych, ale i na europejskim targu rybnym. Bez gospodarki rybackiej stawy
przestałyby istnieć, a wraz z nim znikną siedliska ptaków. Niezbędna jest
współpraca właścieli stawów oraz przyrodników.
Do konfliktów dochodzi, gdy gatunki zwierząt żywiące się rybami
np.kormoran, czapla, wydra mogą w rybostanie stawów hodowlanych
powodować duże straty. Lecz odstrzał i niszczenie zwierząt nie stanowi
skutecznego rozwiązania tego problemu. Pomoc finansową otrzymują hodowcy
ryb na inwestycje związane z budową nowych obiektów stawowych, na
modernizację już istniejących oraz na prowadzenie i rozwój rybackiej
gospodarki. Dolina rzeki to miejsce długotrwałego konfliktu miedzy chęcią
ochrony ich walorów przyrodniczych,a ochroną ludzi przed powodzią. Wymaga
się, aby w sposób nowoczesny, biorących pod uwagę naturalną dynamikę
skawy i jej przepływów zostawić miejsce dla rozwoju przyrody powiązanej z
rzekami.
Dla obszarów Dliny Dolnej Skawy musimy poszukać kompromisu miedzy
gospodarką wodną, a ochroną przeciwpowodziową gdyż to daje gwarancję
współistnienia człowieka z przyrodą.
Turystyka
Dolina Dolnej Skawy obszar niezwykły pod względem wartości przyrodniczych.
Niezwykłość ta wynika z dużej konfiguracji bardzo rzadkich i chronionych gatunków roślin i
zwierząt oraz z faktu , przetrwały one dzięki gospodarczej działalności człowieka.
Najcenniejsze przyrodniczo tereny to dolina Skawy , kompleksy stawów hodowlanych oraz
fragmenty lasów łęgowych o charakterze naturalnym wzdłuż podgórskich potoków i
strumieni. Mimo iż jest to obszar dobrze zagospodarowany (stawy hodowlany) to w wielu
miejscach można spotkać gatunki rzadki i chronione np.: olchę szarą , wierzbę topolę czarą
, pióropusznik strusi oraz co najmniej 17 gatunków ptaków , załącznika I Dyrektywy Ptasiej.
Atrakcjami turystycznymi tego terenu są:
-stawy zajmujące około 1500 ha powierzchni
-żwirownie z wyspami chętnie zasiedlanymi przez ptaki
-małe zbiorniki wodne rozmieszczone wzdłuż rzeki stanowiące środowisko do życia dla
ptaków gadów i bobrów
-urwiste brzegi Skawy , które są wykorzystywane przez kolonie jaskółek do budowy gniazd.
Aby dolina dolnej Skawy stała się miejscem jeszcze bardziej atrakcyjnym
turystycznie należałoby:
- rozpropagować atuty ciekawych miejscowości pod względem historycznym jak
Graboszyce, Zator, Grodzisko i Mucharz.
- zwiększyć ilości ścieżek przyrodniczych w okolicach Wadowic, Świnnej Poręby, Mucharza
, Kozińca i Tomic, gdyż większość dziś istniejących znajduje się w okolicy Grodziska
Laskowej , Zatora
- rozpropagować atuty ciekawych miejscowości pod względem historycznym jak
Graboszyce, Zator Grodzisko i Mucharz.
- rozwinąć turystykę rowerową w okolicy zbiornika wodnego w Świnnej Porębie. Ścieżka
rowerowa z Wadowic mogłaby połączyć wiele atrakcyjnych miejsc wokół zbiornika.
- wędkarstwo to kolejny atut, gdzie wędkarze mogliby założyć liczne łowiska, otworzyć
brzegi Skawy dla wszystkich w celu łowienie ryb, wypoczynku, konkursów zawodów w
tej dyscyplinie.
- założyć Muzeum Przyrodnicze Doliny Dolnej Skawy w którejś z miejscowości wokół
Zbiornika Retencyjnego w Świnnej Porębie np. w zespole dworsko-pałacowym w
Jaszczurowej.
- rozpropagować działalność firmy ‘’Kajaki na Skawie” gdyż jest to możliwość
aktywnego spędzenia czasu wolego i poznania walorów przyrodniczych tej rzeki i
podniesienia atrakcyjności tego regionu.
- a może Brinding in Skawa ? Czyli podglądanie dzikich ptaków ?