plan rozwoju lokalnego miasta i gminy końskie na lata 2005-2013

Transkrypt

PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY KOŃSKIE NA LATA 2005-2013
_____________________________________________________________
Załącznik Nr 1
do uchwały Nr / /2006
Rady Miejskiej w Końskich
z dnia
Urząd Miasta i Gminy w Końskich
PLAN ROZWOJU LOKALNEGO
MIASTA I GMINY
KOŃSKIE
NA LATA 2005-2013
Końskie, Grudzień 2005
1
_____________________________________________________________
I. WSTĘP - UZASADNIENIE POWSTANIA PLANU ROZWOJU LOKALNEGO. ... 4
II. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO - GOSPODARCZA NA OBSZARZE
OBJĘTYM WDRAŻANIEM PLANU. ............................................................................ 6
Analiza .......................................................................................................................... 6
a) położenie, powierzchnia, ludność............................................................................. 6
b) środowisko przyrodnicze.......................................................................................... 7
c) zagospodarowanie przestrzenne: ............................................................................ 23
d) gospodarka.............................................................................................................. 42
e) sfera społeczna........................................................................................................ 44
III. ANALIZA UWARUNKOWAŃ ROZWOJOWYCH (SWOT) MIASTA I GMINY
KOŃSKIE. ...................................................................................................................... 55
Założenia metody SWOT ........................................................................................... 55
Wnioski do Analizy SWOT związane z regionem i polityką rządu. .......................... 59
Położenie................................................................................................................. 59
Finanse .................................................................................................................... 59
System prawny........................................................................................................ 60
Działalność Gospodarcza........................................................................................ 60
Infrastruktura techniczna ........................................................................................ 61
Czynnik ludzki........................................................................................................ 61
Bezpieczeństwo ...................................................................................................... 61
Kultura i Sport ........................................................................................................ 62
Organizacje ............................................................................................................. 62
Administracja.......................................................................................................... 62
Służba Zdrowia i Ochrona Środowiska .................................................................. 63
Wnioski wynikające z Analizy SWOT związane z gminą Końskie ........................... 63
Inwestycje ............................................................................................................... 63
Infrastruktura techniczna ........................................................................................ 64
Budownictwo mieszkaniowe .................................................................................. 64
Administracja samorządowa................................................................................... 64
Bezpieczeństwo ...................................................................................................... 65
Kultura i nauka........................................................................................................ 65
Ekologia .................................................................................................................. 65
Promocja miasta...................................................................................................... 66
Finanse .................................................................................................................... 66
Określenie pozycji strategicznej miasta i gminy Końskie .......................................... 66
IV. STRATEGICZNE CELE ROZWOJU MIASTA I GMINY KOŃSKIE.................. 67
V. OPIS PRZEDSIĘWZIĘĆ KORZYSTNYCH W RAMACH STRATEGICZNYCH
KIERUNKÓW ROZWOJU............................................................................................ 68
Procesy restrukturyzacyjne i prywatyzacyjne......................................................... 68
Bank informacji ...................................................................................................... 69
Przemysł.................................................................................................................. 69
Usługi...................................................................................................................... 70
Edukacja.................................................................................................................. 70
Wzrost dostępności i jakości świadczeń zdrowotnych. .......................................... 71
Zapewnienie ubogim i niepełnosprawnym pomocy społecznej. ............................ 71
Budownictwo mieszkaniowe .................................................................................. 72
Zaspokojenie potrzeb kulturalnych......................................................................... 72
2
_____________________________________________________________
Organizacja gospodarstw specjalistycznych i grup producenckich........................ 73
Rozwój bazy skupowej i przetwórczej oraz usług pozarolniczych. ....................... 73
Rozwój infrastruktury wiejskiej.............................................................................. 74
Rozwój bazy agroturystycznej................................................................................ 74
Rozwój miasta i jego funkcji jako ośrodka powiatowego. ..................................... 75
Wykorzystanie szans rozwojowych w ramach programu woj. świętokrzyskiego.. 75
Rozwój bazy turystycznej i wypoczynkowej.......................................................... 76
Rozwój aktywnych form wypoczynku i rekreacji. ................................................. 76
Tworzenie systemu promocji i informacji. ............................................................. 76
VIII. MONITORING I AKTUALIZACJA PLANU ROZWOJU LOKALNEGO. ....... 86
IX. PUBLIC RELATIONS PLANU ROZWOJU LOKALNEGO................................. 87
3
_____________________________________________________________
I. WSTĘP - UZASADNIENIE POWSTANIA PLANU ROZWOJU LOKALNEGO.
Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów - taki zapis zawarty został w ustawie o samorządzie gminnym. By skutecznie realizować zadania przypisane
gminie należy przygotować i wprowadzić w życie plan wyznaczający działania samorządu w określonym przedziale czasowym.
Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Końskie na lata 2005-2013 jest kluczowym narzędziem wspierającym zarządzanie na poziomie samorządu. Określa strategię społeczno-gospodarczą. Przygotowany został w celu stworzenia możliwości pozyskiwania środków pozabudżetowych pochodzących z funduszy krajowych, funduszy
strukturalnych Unii Europejskiej, innych programów dostępnych w ramach budżetu
Unii Europejskiej oraz środków finansowych w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego.
Wskazuje cele i kierunki zaangażowania środków z funduszy strukturalnych, krajowych
i własnych. Wyznacza nie tylko ogólne cele, lecz konkretne zadania, terminy ich realizacji oraz sposoby finansowania. Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Końskie na
lata 2005–2013 przygotowany został w oparciu o przyjętą w roku 2000 przez Radę
Miejską w Końskich „Strategię Rozwoju Miasta i Gminy Końskie”. Zgodnie z przyjętymi w Strategii założeniami, działania władz i aktywność mieszkańców winna zostać
ukierunkowana na zapewnienie zrównoważonego rozwoju społeczno – gospodarczego
Miasta i Gminy.
Plan Rozwoju Lokalnego uwzględnia także dane zawarte w Programie Ochrony
Środowiska, Kadencyjnym Programie Gospodarczym Rady Miejskiej w Końskich na
lata 2003 – 2006 oraz Wieloletnim Programie Inwestycyjnym dla Miasta i Gminy Końskie – załącznik 4a do Budżetu Miasta i Gminy Końskie.
Plan Rozwoju Lokalnego to zbiór celów strategicznych, celów szczegółowych
i zadań realizacyjnych przeznaczonych do wprowadzenia w życie w celu poprawy sytuacji społeczno – gospodarczej Wspólnoty Lokalnej. To Plan umożliwiający pozyskanie
środków finansowych pochodzących ze źródeł lokalnych, regionalnych, krajowych
i zagranicznych, które zostaną przeznaczone na realizację wyznaczonych w nim zadań.
4
_____________________________________________________________
Działania niezbędne by wprowadzić w życie plan programujący rozwój Wspólnoty Lokalnej, takie jak: planowanie strategiczne, perspektywiczna ocena sytuacji społeczno-gospodarczej i finansowej, wieloletnie planowanie inwestycyjne oraz planowanie finansowe, monitorowanie i ocena wykonania przewidzianych zadań, zostały w niniejszym dokumencie uwzględnione.
Plan zawiera zasady informowania mieszkańców, partnerów społecznych i podmiotów gospodarczych oraz pozyskiwania i wykorzystywania ich opinii w toku realizacji i aktualizacji zakresu przyjętych zadań. Zasady te zgrupowano w systemie monitoringu i komunikacji społecznej.
Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Końskie na lata 2005–2013 przygotował zespół roboczy powołany przez Burmistrza Miasta i Gminy Końskie.
5
_____________________________________________________________
II. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO - GOSPODARCZA NA OBSZARZE
OBJĘTYM WDRAŻANIEM PLANU.
Miasto i Gmina Końskie położona na pograniczu płaskowyżu południowego
skłonu Gór Świętokrzyskich i Niziny Mazowieckiej charakteryzuje się urozmaiconym
i zróżnicowanym ukształtowaniem terenu typowym dla przenikania wyżu z niżem polskim. Rzeźba terenu bogata o niewielkich spadkach 3–5 % z gęstą siecią dolin bezodpływowych. Bogactwem przyrodniczym gminy są lasy, rzeki i drobne cieki oraz zbiorniki wodne. Z tego też względu znaczna część obszaru gminy wchodzi w skład systemu
terenów chronionych (tereny chronionego krajobrazu, korytarze i węzły ekologiczne
o znaczeniu krajowym, regionalnym i lokalnym, obszary źródliskowe, obszary ochrony
wód podziemnych).
Południowa i wschodnia część gminy w przeważającej części zalesiona, położona jest w obrębie Konecko – Łopuszańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Jego
podstawową funkcją jest ochrona wód powierzchniowych i podziemnych. Południowa
część gminy, obejmująca dolinę rzeki Czarnej Koneckiej z przyległymi lasami stanowi
korytarz ekologiczny o znaczeniu krajowym. Łączy on cenne pod względem przyrodniczym obszary węzłowe położone w rejonie Rudy Malenieckiej i Przedborza z obszarem
węzłowym o znaczeniu międzynarodowym obejmującym rozległą dolinę Pilicy w rejonie Tomaszowa Mazowieckiego i Nowego Miasta nad Pilicą.
Tereny położone przy północno – wschodniej granicy w większości zalesione
uznano za część węzła ekologicznego o znaczeniu międzyregionalnym. Równocześnie
stanowią one fragment ważnego dla województwa obszaru źródliskowego Kamiennej,
Czarnej Koneckiej, Młynkowskiej i Drzewiczki.
Analiza
a) położenie, powierzchnia, ludność
Miasto i Gmina Końskie położone są w północno–zachodniej części województwa świętokrzyskiego w obrębie Staropolskiego Okręgu Przemysłowego, na pograniczu
południowego skłonu Gór Świętokrzyskich Niziny Mazowieckiej. Jej największe walory krajobrazowo – przyrodnicze to lasy, rzeki, zbiorniki wodne.
6
_____________________________________________________________
Powierzchnia miasta i gminy wynosi 250 km2 w tym miasta 18 km2, co stanowi 22 %
powierzchni powiatu. W skład gminy wchodzi 40 jednostek osadniczych będących
wsiami sołeckimi. Liczy 38 275 mieszkańców, w tym miasto 22 300 mieszkańców (stan
na grudzień 2005r wg danych z ewidencji prowadzonej przez Wydział Spraw Obywatelskich Urzędu Miasta i Gminy Końskie).
b) środowisko przyrodnicze
Południowa i wschodnia część gminy w przeważającej części zalesiona, położona jest w obrębie Konecko – Łopuszańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Jego
podstawową funkcją jest ochrona wód powierzchniowych i podziemnych. Południowa
część gminy, obejmująca dolinę rzeki Czarnej Koneckiej z przyległymi lasami stanowi
korytarz ekologiczny o znaczeniu krajowym. Łączy on cenne pod względem przyrodniczym obszary węzłowe położone w rejonie Rudy Malenieckiej i Przedborza z obszarem
węzłowym o znaczeniu międzynarodowym obejmującym rozległą dolinę Pilicy w rejonie Tomaszowa Mazowieckiego i Nowego Miasta nad Pilicą.
Tereny położone przy północno – wschodniej granicy w większości zalesione
uznano za część węzła ekologicznego o znaczeniu międzyregionalnym. Równocześnie
stanowią one fragment ważnego dla województwa obszaru źródliskowego Kamiennej,
Czarnej Koneckiej, Młynkowskiej i Drzewiczki.
Rzeźba terenu
Ukształtowanie terenu jest bardzo urozmaicone i zróżnicowane, występują na
przemian tereny wyniesione i obniżone, różnorodność makroform i mikroform. Występują tu niewysokie wzniesienia w bezpośrednim sąsiedztwie terenów obniżonych o charakterze bezodpływowym. Deniwelacja całego terenu wynosi 131 m n.p.m. Obszar
Miasta i Gminy Końskie leży na granicy dwóch podstawowych obszarów geomorfologicznych Polski. Są to Polski Niż i Wyż. Charakteryzuje się wzajemnym przenikaniem
cech typowych dla niziny z cechami dla wyżyny, ma charakter pośredni, przechodni.
Według podziału na regiony fizycznogeograficzne obszar gminy należy do prowincji
Wyżyna Małopolska. Wschodnie rubieże należą do makroregionu Wyżyna Kielecko
–Sandomierska. Obszar gminy jest zróżnicowany, występują tu trzy mezoregiony.
Również często występują tereny dość znacznych różnic wysokości względnej. Na ob-
7
_____________________________________________________________
szarze miasta i gminy występują spadki terenu wszystkich przedziałów, przeważają
średnie
3–5 %. Rzeźba terenu jest dość bogata, a na uwagę zasługuje gęsta sieć dolin cieków
okresowych o najczęściej słabo wykształconym „korycie”.
Budowa geologiczna
Miasto i Gmina Końskie leżą w północno - zachodniej części permo - mezozoicznego obrzeżenia Gór Świętokrzyskich. Formacje skalne wchodzące w skład tej struktury noszą ślady fałdowań oraz ruchów wypiętrzających fazy młodokimeryjskiej i laramijskiej. Na obszarze gminy Końskie osady mezozoiku są reprezentowane przez kompleksy skał jurajskich zaliczane do jury dolnej. Wymienione utwory budują szereg płytkich i łagodnych antyklin porozdzielanych synklinami. Przez środek opisywanej gminy
na linii WNW-ESE biegnie oś niecki Opoczna, zwanej również w południowej części
niecką Końskich.
W północno-zachodnim obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich występują dość powszechnie w utworach dolnej jury pokłady osadowych rud żelaza. Dzięki prowadzonym
przez kilka wieków pracom poszukiwawczym i wydobywczym poznano dość dokładnie
tektonikę i litologię tych skał. Na omawianym obszarze osady jurajskie osiągają miąższość do 1000 m. Prawie cały ich profil obejmują utwory piaszczysto – mułowcowo –
ilaste. Objawy mineralizacji związkami żelaza pojawiają się w całym profilu jury, ale
tylko seria zarzecka (o przeciętnej miąższości 70 m), posiada dużą koncentrację rudy.
W obrębie tej serii zostały wydzielone trzy pokłady rudne, rozdzielone warstwą piaskowców o miąższości 20 - 35 m. Każdy pokład składa się z kilku lub kilkunastu warstewek rudnych tzw. płaskurów (o przeciętnej grubości około kilku centymetrów). O ile
poziom rudny stanowi jednostkę bardzo stałą, dającą się prześledzić na dużym odcinku,
to poszczególne płaskury są poszarpane, rozmyte i nieciągłe. Jurajskie rudy żelaza są
wykształcone w postaci syderytów, znacznie rzadziej sferosyderytów. Opisywane złoża
syderytów powstały w środowisku płytkowodnym, w wyniku sedymentacji chemicznej
i diagenezy. Źródłem żelaza dla rud były prawdopodobnie bagna nadbrzeżne.
Współczesny obraz rzeźby na badanym terenie powstał w wyniku długotrwałego
rozwoju morfogenetycznego. Elementy ukształtowane w różnych okresach i w toku
odmiennych procesów tworzą obecnie jedną całość. W okresie czwartorzędu obszar
8
_____________________________________________________________
gminy został objęty kilkoma zlodowaceniami. Ich śladem są osady w postaci piasków,
żwirów, iłów, mułków oraz glin polodowcowych. Miąższość tych utworów jest bardzo
zmienna, maksymalnie osiąga 100 m grubości.
Wody powierzchniowe
Teren Gminy Końskie leży w całości w dorzeczu Pilicy. Odwadniany jest przez
następujące rzeki: w południowej i wschodniej część przepływa Czarna Konecka – prawostronny dopływ Pilicy. Środkowa i północna część gminy odwadniana jest przez
Drzewiczkę oraz prowadzące do niej wody: Młynkowską, Wąglankę, Czystą. W zachodniej części gminy spływ wód odbywa się siecią niewielkich bezimiennych cieków
i kanałów melioracyjnych w kierunku do Wąglanki (dopływ rzeki Drzewiczki). Sieć
rzeczna ma układ promienisty, rozbieżny. Pod względem czystości rzeki Miasta i Gminy Końskie są w I i II klasie czystości. Uzupełnieniem sieci rzecznej są zbiorniki wodne. Obecnie istnieje większych 13 zbiorników wodnych na terenie miasta i gminy. Mają
one głównie charakter zbiorników retencyjnych, ale są także wykorzystywane do celów
rekreacyjnych.
Tabela 1.
Zbiorniki wód powierzchniowych na terenie miasta i gminy Końskie.
L.p
Nazwa zbiornika
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Drutarnia
Górny Młyn
Sielpia
Szabelnia
Młynek Nieświński
Końskie – Browary
Końskie - Browary II
Barycz Dolny
Barycz Górny
Baczyna
Końskie „Stary Młyn”
Piła
Stara Kuźnica
Powierzchnia
w [ha]
Młynkowska
2,05
Czysta
5,50
Czarna Konecka
60,00
Czysta
2,00
Młynkowska
2,00
Ciek od Wincentowa
1,60
Ciek od Wincentowa
1,70
Młynkowska
3,50
Młynkowska
1,80
Dopływ Drzewiczki
0,56
Czysta
2,80
Czysta
4,25
Młynkowska
2,10
Rzeka
Pojemność
w [tys. m3]
20
74
620
20
24
19,2
22,1
54,4
22,9
6,7
39,2
83,9
29,5
Przeznaczenie zbiornika
Retencyjny, rekreacyjny
Rekreacyjny
Retencyjny
Retencyjny, dla wędkarstwa
Retencyjny
Retencyjny
Retencyjny
Wody podziemne
Obszar miasta i gminy Końskie z uwagi na zróżnicowanie budowy geologicznej,
ma również zróżnicowane warunki gromadzenia się i wielkość zasobów wód podziemnych. Obok obszarów zasobnych w wodę pitną występują także obszary bez użytkowego piętra wodonośnego.
9
_____________________________________________________________
Na obszarze gminy występują dwa piętra wodonośne: czwartorzędowe oraz jurajskie.
Ich rozprzestrzenienie jest ściśle uzależnione od budowy geologicznej i tektoniki podłoża. Zbiorniki wodonośne są zasilane przez opady atmosferyczne na terenie omawianego
powiatu lub na terenie powiatów sąsiednich, skąd dopływają zgodnie z kierunkami
spływu wód podziemnych. Zasilanie zbiorników odbywa się bezpośrednio na wychodniach warstw wodonośnych lub pośrednio poprzez nadkład utworów leżących powyżej.
Użytkowe znaczenie mają piaski i żwiry w dolinach rzecznych oraz piaszczyste przewarstwienia pomiędzy poziomami glin zwałowych. Są to zbiorniki wód o charakterze
porowym. Warstwami wodonośnymi są liasowe piaskowce przewarstwione iłowcami
oraz miejscami żwiry i zlepieńce przewarstwione niewodonośnymi iłami, iłowcami
i mułowcami. Stanowią one najczęściej wielowarstwowy zbiornik szczelinowo-porowy.
Gleby
Naturalne warunki glebowe w obszarze miasta Końskie są średnio korzystne.
W obrębie gruntów ornych występują gleby brunatne, pseudobielicowe, czarne ziemie
i gleby murszaste. W większości są to gleby lekkie i bardzo lekkie do uprawy mechanicznej. W obrębie użytków zielonych występują gleby murszowe, murszowo – torfowe, mady i czarne ziemie. Najwięcej powierzchni na użytkach zielonych zajmują gleby
murszowe zalegające płytko na piasku luźnym. Pod względem bonitacyjnym występuje
znaczne zróżnicowanie gleb. W ogólnej powierzchni użytków rolnych najwięcej gleb
zaliczono do V klasy bonitacji – 41,6 %. Łącznie z glebami VI klasy bonitacji stanowią
56,1 % użytków rolnych. Najlepsze gleby III i IV klasy bonitacji zajmują 5,4 %
i 32,5 % i razem zajmują 37,9 % użytków rolnych. Koncentrują się w zachodniej i we
fragmentach w centralnej części miasta. W obrębie gruntów ornych brak kompleksu
najwyższego pszennego bardzo dobrego oraz kompleksu pszennego wadliwego. Najlepsze kompleksy pszenny dobry i żytni bardzo dobry zajmują jedynie 11,8 % powierzchni
gruntów ornych. Obejmują gleby III a i III b klasy bonitacji (brunatne – wytworzone
z glin średnich, pseudobielicowe – wytworzone z glin lekkich i średnich) i nadają się do
upraw roślin o dużych wymaganiach glebowych (pszenica, buraki cukrowe, warzywa
gruntowe). Występują głównie w zachodniej części miasta. Pozostałą powierzchnię
gruntów ornych zajmują kompleksy żytnio – ziemniaczane dobry i słaby. Nadają się do
uprawy żyta, ziemniaków, jęczmienia, owsa, łubinu i seradeli. Tworzą je gleby brunatne
10
_____________________________________________________________
i pseudobielicowe zaliczane do IV i V klasy bonitacji. Drugim pod względem powierzchni kompleks żytnio – łubinowy, obejmujący gleby brunatne kwaśne VI klasa
bonitacji. Użyteczny do uprawy roślin żyta i łubinu żółtego. Do kompleksów najniższej
przydatności rolniczej należy kompleks zbożowo – pastewny słaby. Nadaje się głównie
do upraw roślin pastewnych, traw. W obrębie użytków zielonych największą powierzchnię zajmuje kompleks najniższy słaby lub bardzo słaby, zajmując 83 % powierzchni.
Lasy
Gmina Końskie odznacza się dużą lesistością. Lasy i grunty leśne zajmują
12 192 ha, co stanowi 49,8 % powierzchni miasta i gminy. Największe skupiska lasów
występują w południowej, wschodniej i południowo – zachodniej części gminy. Większość powierzchni lasów, bo 74 % jest własnością państwa, 23 % jest we władaniu osób
indywidualnych, 3 % we władaniu wspólnot wiejskich i niewielkie powierzchnie są
w zasobach AWRSP. Lasami zarządzają nadleśnictwa: Barycz, Stąporków i Ruda Maleniecka. Dominującym gatunkiem na całej powierzchni jest sosna, której udział waha
się od 86 % do 96 %. Pozostałe gatunki stanowią domieszkę i są to: brzoza, olsza, jodła,
świerk i dąb. Przeciętny wiek drzew wynosi od 50 do 65 lat. Gospodarka leśna obejmuje głównie zabiegi pielęgnacyjne realizowane na ok. 460 ha rocznie, odnowienia na ok.
85 ha, ochronę sadzonek, produkcję sadzonek na ok. 9 ha, pozyskiwanie grubizny około
26000 m3 rocznie. Oprócz funkcji gospodarczych lasy na terenie miasta i gminy pełnią
ważne funkcje ochronne. Są to funkcje wodochronne wokół rzek jak: Młynówka, Czarna i Krasna oraz zbiornika wodnego w Sielpi, glebochronne w celu ochrony utworów
polodowcowych i zachowania ciekawego krajobrazu i drzewostanu (obręb Piły).
W sumie funkcje ochronne spełnia ponad 30 % powierzchni lasu.
Podobnie jak w województwie lasy w gminie są zagrożone pożarami głównie
z przyczyn dużej dewastacji turystycznej i pozyskiwania runa leśnego. Maleje zagrożenie niszczenia lasów przez zanieczyszczenia przemysłowe nie mniej takie zagrożenie
występuje na wschód i północ od Końskich.
Lasy będące we władaniu prywatnym wykazują duże zdewastowanie wskutek rabunkowej gospodarki.
11
_____________________________________________________________
Zbiorowiska roślinne.
Zbiorowiska leśne, jakie zachowały się do dziś na terenie gminy odgrywają dominującą rolę w krajobrazie. Do najważniejszych gatunków lasotwórczych należy sosna, która jako gatunek panujący występuje na ponad 80 % powierzchni leśnej, w pozostałych drzewostanach występuje jako gatunek domieszkowy. Pozostałe gatunki to: dąb,
brzoza, modrzew, grab, olsza. W podszycie występuje: leszczyna, trzmielina, kruszyna,
jarzębina, głóg, dereń. Z omawianego obszaru znane są lasy: typu grądu oraz bory mieszane i bory świeże sosnowe. Zbiorowiska borowe to młode (do 60 lat) monokultury
sosnowe, mniej interesujące pod względem florystycznym. Duża część obszarów leśnych należy do lasów ochronnych (glebochronnych, wodochronnych, lasów strefy zieleni wysokiej).
Fauna
Obszar gminy cechuje bogactwo fauny wynikające z różnorodnych warunków
siedliskowych. Z owadów bogata jest grupa motyli z prawnie chronionym paziem królowej, a także modraszki, kraśniki, bielinek rukiewnik. Ryby nie znajdują tu wielu dogodnych siedlisk, stąd też stwierdzono ich jedynie ok. 20 gatunków. Spośród bardziej
znanych wymienić tu można takich przedstawicieli ichtiofauny jak: karp, brzana,
szczupak, leszcz, kleń, ukleja. Występuje tu po kilka gatunków płazów i gadów są to:
traszka zwyczajna, traszka grzebieniasta, ropucha paskówka, rzekotka, kumak nizinny,
grzebiuszka, jaszczurka zwinka, jaszczurka żyworodna, padalec zwyczajny, zaskroniec,
żmija zygzakowata, gniewosz plamisty. Awifaunę reprezentuje przeszło 70 gatunków
ptaków, wśród których występują tak rzadkie jak: bocian czarny, jastrząb, myszołów
zwyczajny, kobuz, dudek, dzięcioł duży, krogulec, pustułka, kruk, lelek. Biotopy leśne
zamieszkują m.in.: rudzik, świstunka leśna, pierwiosnek, świergotek drzewny, sikora
bogatka, szpak, drozd śpiewak, grubodziób. W ekosystemach pól uprawnych, ugorów
i łąk gnieżdżą się m.in.: skowronek, potrzeszcz, trznadel, kuropatwa, pliszka żółta,
świergotek polny i łąkowy. Z fauny ssaków spotkać można ok. 30 gatunków, w tym
wiele chronionych. Są to: kret, ryjówka aksamitna i malutka, rzęsorek rzeczek, mroczek
późny, borowiec wielki, nocek duży, gacek wielkouch, gacek szary, gronostaj, borsuk.
12
_____________________________________________________________
Do gatunków bardziej pospolitych na tym terenie należą: nornica ruda, zając, dzik, lis,
sarna.
Klimat
Na kształtowanie się warunków klimatycznych analizowanego regionu decydujący wpływ wywiera położenie w umiarkowanych szerokościach geograficznych Niżu
Polskiego. Takie usytuowanie określa bilans promieniowania słonecznego oraz rodzaj
cyrkulacji atmosferycznej. Dominuje napływ powietrza polarno – morskiego z zachodu,
a w mniejszym stopniu powietrza polarno – kontynentalnego ze wschodu. Cyrkulacja
południkowa ma charakter marginalny. Według podziału klimatycznego Gumińskiego
obszar gminy Końskie leży w południowej części łódzkiej dzielnicy klimatycznej. Warunki pogodowe badanego regionu można przedstawić na podstawie danych z nieistniejącej już stacji meteorologicznej w Czarnieckiej Górze (gmina Stąporków). W ciągu
całego roku przeważają wiatry z sektora zachodniego (41,6% wszystkich wiatrów).
Średnia temperatura roku wynosi 7,80C. Najchłodniejszym miesiącem jest luty -1,80C,
zaś najcieplejszym lipiec ze średnią temperaturą 18,70C.
Bardzo ważnym wskaźnikiem agroklimatycznym jest okres wegetacyjny, czyli
liczba dni na rok ze średnią dobową temperaturą >50C. Na badanym terenie wegetacja
roślin trwa przez 210 dni, a zatem umiarkowanie długo. Roczna suma opadów oscyluje
w granicach 600 – 620 mm. Najniższe opady przypadają na zimę (luty 29 mm i styczeń
32 mm), natomiast maksimum notowane jest w miesiącach letnich (lipiec 97 mm).
Trwała pokrywa śnieżna pojawia się w drugiej dekadzie grudnia i trwa do pierwszych
dni marca, średnio przez 68 dni.
Walory krajobrazowe
Krajobraz naturalny charakteryzuje się urozmaiconym i zróżnicowanym ukształtowaniem terenu typowym dla przenikania wyżu z niżem polskim. Rzeźba terenu bogata, o niewielkich spadkach 3 – 5 % z gęstą siecią dolin bezodpływowych. Bogactwem
przyrodniczym gminy są lasy, rzeki i drobne cieki oraz zbiorniki wodne. Z tego względu znaczna część gminy wchodzi w skład systemu terenów chronionych (tereny chronionego krajobrazu, korytarze i węzły ekologiczne o znaczeniu krajowym, regionalnym
i lokalnym, obszary źródliskowe, obszary ochrony wód podziemnych). O walorach
13
_____________________________________________________________
przyrodniczych miasta i gminy mówią wiele pomniki przyrody: pojedyncze drzewa
i ich zespoły, które podnoszą wartości krajobrazu.
Na terenie miasta i gminy Końskie zlokalizowane są formy ochrony przyrody
wynikające z ustawy o ochronie przyrody: 6 pomników przyrody w formie alei drzew,
2 pomniki przyrody żywej w formie grupy drzew, pomnik przyrody nieożywionej –
w formie wychodni skalnych koło miejscowości Piekło oraz Konecko – Łopuszańskiego Obszar Chronionego Krajobrazu.
Tabela 2.
Pomniki przyrody.
Lp.
Nr ew. w rej.
Woj. Konserw. Przyrody
Opis pomnika
Rodzaj pomnika
przyrody
obwód
(cm)
wysoki
(m)
wiek
(lata)
Określenie położenia
pomnika przyrody
Rok
ustanowienia
Miasto Końskie
1.
22
lipa – 13 szt.
220 - 590
20
300
2.
23
aleja lipowa – 38 szt.
250 - 640
12 - 25
300
3.
24
dąb – 4 szt.
330 - 400
16
200
Końskie – park miejski
1953
1953
1953
Gmina Końskie
1.
21
aleja lipowo – topolowa składająca się z
47 lip i 13 topól
2.
71
3.
298
250 - 560
12 - 25
300
skałki piaskowca
jurajskiego pod nazwą „Piekło”
5
300
grupa drzew dąb
bezszypułkowy-6 szt.
28
170
Modliszewice – po
obu stronach drogi z
Końskich do Modliszewic, na odcinku
„Bawaria” - Modliszewice
Pomiędzy wsiami
Piekło
i Niebo – nadleśnictwo Barycz
Piła, leśnictwo Smolarnia
1953
1959
1991
O walorach przyrody gminy Końskie decydują również jej zasoby wodne. Północno – wschodnia część gminy położona jest w obrębie Obszarów Najwyższej
i Wysokiej Ochrony Wód Podziemnych. Wody powierzchniowe to rzeki gminy, zbiorniki wodne jak również użytki ekologiczne w postaci stawów, oczek wodnych i terenów
podmokłych, a także cała sieć kanałów melioracyjnych.
Zdecydowanie najatrakcyjniejsze w gminie pod względem turystycznym i wypoczynkowym są tereny położone w dolinie Czarnej Koneckiej należącej do zlewni Pilicy.
Równie ciekawe i malownicze są pozostałe rzeki gminy: Młynkowska, Czysta, Wą-
14
_____________________________________________________________
glanka, Krasna oraz drobne cieki. Trzynaście zbiorników wodnych zlewni Pilicy
o charakterze retencyjnym jak również w większości rekreacyjnym, stanowi świadectwo walorów przyrodniczych gminy Końskie.
Tabela 3.
Zbiorniki wodne w zlewni rzeki Pilicy.
Pojemność Powierzchnia
W tys. M3
rzeki /ha/
Drutarnia
20
2,05
Górny Młyn
74
5,50
Sielpia
620
60,00
Szabelnia
20
2,00
24
2,00
Końskie Browary I
19,2
1,60
Końskie Browary
22,1
1,70
II
Barycz Dolny
54,4
3,50
Barycz Górny
22,9
1,80
Baczyna
6,7
0,56
Końskie „Stary
39,2
2,80
Młyn”
Piła
83,9
4,25
Stara Kuźnica
29,5
2,10
Nazwa
Funkcja zbiornika
Dopływ
Retencyjny rekreacja
Rekreacyjny
Retencyjny
Retencyjny i do celów wędkowania
Retencyjny
Retencyjny
Młynkowska
Czysta
Czarna Konecka
Czysta
Młynkowska
dopływ Czystej
Retencyjny
Czysta
Czysta
Młynkowska
dopływ Czystej
Młynkowska
Młynkowska
Młyńkowska
Obszary Chronionego Krajobrazu
Na terenie gminy Końskie wielkoprzestrzenny system ochrony przyrody obejmuje powierzchnię 11 551 ha, a stanowi go Konecko - Łopuszański Obszar Chronionego Krajobrazu (K - ŁOChK). Obszar ten zajmuje 46,2 % ogólnej powierzchni gminy
i obejmuje głównie jej wschodnie tereny.
Na terenie gminy znajduje się sześć pomników ochrony przyrody. Jeden z nich
Piekło – Gatniki, przyciągając ogromnymi piaskowcami o fantastycznych kształtach
i leśnymi ścieżkami, jest celem wielu wycieczek.
Program Natura 2000
Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 to sieć obszarów chronionych na terenie
państw członkowskich Unii Europejskiej. Celem wyznaczania tych obszarów jest
ochrona cennych pod względem przyrodniczym i zagrożonych składników różnorodności biologicznej w państwach Unii Europejskiej. W skład sieci Natura 2000 wejdą:
•
Obszary specjalnej ochrony (OSO) - wyznaczone na podstawie Dyrektywy Rady
79/409/EWG w sprawie ochrony dzikich ptaków, tzw. "Ptasiej", dla gatunków ptaków wymienionych w załączniku I do Dyrektywy
15
_____________________________________________________________
•
specjalne obszary ochrony (SOO) - wyznaczone na podstawie Dyrektywy Rady
92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory,
tzw. "Siedliskowej", dla siedlisk przyrodniczych wymienionych w załączniku I oraz
siedlisk gatunków zwierząt i roślin wymienionych w załączniku II do Dyrektywy.
Na terenie gminy Końskie do sieci Natura 2000 zaproponowano obszary o nazwie:
Dolina Krasnej i Dolina Czarnej Koneckiej. Obszary te obejmują starorzecza i inne naturalne eutroficzne zbiorniki wodne położone w południowej części gminy. Dolina
Czarnej obejmuje obszar 1 550 ha, co stanowi 18% całkowitej powierzchni gminy, natomiast Dolina Krasnej obejmuje ujście Krasnej do Czarnej Koneckiej i jest to na terenie gminy niewielki obszar. Głównym walorem tych ostoi jest występowanie rzadkich
gatunków ptaków. Zbiorowiska łąkowe, torfowiskowe, łęgi i olsy porastające te doliny
są dobrze zachowane i mają charakter naturalny. Ostoja stanowi miejsce lęgowe wielu
ptaków, wodno-błotnych, jest też ważnym punktem na ich szlaku ptactwa wędrownego.
Krajowa Sieć Ekologiczna ECONET – Polska
Krajowa sieć ekologiczna ECONET - Polska jest wielkoprzestrzennym systemem obszarów węzłowych najlepiej zachowanych pod względem przyrodniczym
i reprezentatywnych dla różnych regionów przyrodniczych kraju, wzajemnie ze sobą
powiązanych korytarzami ekologicznymi, które zapewniają ciągłość więzi przyrodniczych w obrębie tego systemu. Funkcje takich korytarzy i ciągów pełnią mało przekształcone przez człowieka doliny rzek i cieków, strefy zadrzewień i zakrzewień śródpolnych lub wydłużone kompleksy leśne. Na terenie gminy Końskie układ dolin rzek
i cieków wraz z obniżeniami powytopiskowymi tworzy lokalny system korytarza ekologicznego o znaczeniu krajowym 59 K – Czarna.
Zagrożenia środowiska przyrodniczego
Eksploatacja surowców mineralnych
Na całym terenie gminy Końskie działa tylko jeden zakład wydobywczy - piaskownia na złożu „Nieświń”, która należy do Kieleckich Kopalni Surowców Mineralnych (KKSM). Zakład ten prowadzi ciągłą eksploatację od 1977 roku (nie licząc okresowych przerw spowodowanych wyjątkowymi warunkami pogodowymi). Wielkość
wydobycia piasku w ostatnich latach wykazuje dużą tendencję wzrostową. W połowie
lat 90-tych XX w. wydobycie kształtowało się na poziomie 40-50 tys. ton., natomiast
16
_____________________________________________________________
w kilku ostatnich latach przekracza 100 tys. ton na rok. Wielkość wydobycia piaskowni
jest niemal całkowicie podporządkowana zapotrzebowaniu na ten surowiec przez przedsiębiorstwa budowlane. Zakład górniczy dysponuje dużym potencjałem wydobywczym,
a zasoby złoża „Nieświń” wynoszą jeszcze około 2 mln ton. Przy wysokim popycie na
kruszywo naturalne wydobycie może osiągnąć w krótkim czasie nawet 300 tys.
ton / rok. Wyrobisko kopalni w Nieświniu jest systematycznie rekultywowane
w kierunku leśnym. Ścisły nadzór prac rekultywacyjnych prowadzi Nadleśnictwo Lasów Państwowych w Baryczy. Przebieg tych prac można uznać za wzorcowy dla podobnych przedsięwzięć. Należy przyznać, że zakład wydobywczy nie stanowi zagrożenia dla środowiska przyrodniczego.
Aktualnie na badanym terenie nikt nie czyni starań o koncesję na prowadzenie
eksploatacji. Mieszkańcy okolicznych miejscowości wybierają potrzebne im kopaliny
z niewielkich odkrywek „na dziko”. Wiele tego typu piaskowni, łomików piaskowca
oraz wyrobisk gliny znajduje się na opisywanym terenie.
Duże ograniczenia sozologiczne spowodowane wydzieleniem w województwie
oraz gminie obszarów chronionych i innych form ochrony przyrody, sprawiają, że
znaczna część zasobów złóż udokumentowanych nie może zostać zagospodarowana.
Zgodnie z ustaleniami Wojewody Świętokrzyskiego na terenach chronionych nie może
być dopuszczone wydobywanie i przetwórstwo kopalin na skalę przemysłową (za pewnymi wyjątkami). Eksploatacja kopalin na skalę nieprzemysłową (lokalną) może być
prowadzona tylko wtedy, gdy nie będzie pogarszać warunków ochrony wartości przyrodniczych i kulturowych. Ze złóż położonych na terenie gminy eksploatację można
prowadzić, ale z różnymi ograniczeniami. Przy wydawaniu koncesji na poszukiwanie
czy eksploatację kopaliny, należy zwracać uwagę na to, aby nie zaistniały takie sytuacje, gdzie dalsza eksploatacja stała się niemożliwa z uwagi na trudności z wykupem
działek od prywatnych właścicieli.
Ochronie prawnej podlegają również obszary złóż, a w szczególności takie, które możemy zaliczyć do grupy unikatowych lub rzadkich. Z całą pewnością na ochronę
prawną zasługuje złoże ochry i iłów ochrowych „Baczyna” – które jest jedynym złożem
o zasobach bilansowych tej kopaliny (pigmentów mineralnych) w kraju.
17
_____________________________________________________________
Z eksploatacją złóż silnie wiąże się zagadnienie rekultywacji terenów poeksploatacyjnych. Tereny takie mogą być wykorzystane do urozmaicenia krajobrazu, zwiększenia retencji wód powierzchniowych, lub zagospodarowane w celach naukowych
bądź turystycznych.
Zanieczyszczenia wód podziemnych i powierzchniowych
Jakość wód podziemnych na terenie gminy jest stosunkowo dobra, a zasoby wystarczające z tym, że często wymagają one prostego uzdatnienia z uwagi na podwyższoną zawartość Fe i Mn. Badana jest w punktach monitoringu sieci krajowej, regionalnej i sieci lokalnych (wokół ognisk zanieczyszczeń):
•
punkt sieci krajowej: nr 417 Końskie „Bawaria” (studnia kopana);
•
punkty sieci regionalnej (studnie wiercone ujmujące wodę z poziomu dolnojurajskiego):
- nr 1 Modliszewice - Szkoła Podstawowa (gm. Końskie),
- nr 2 Modliszewice - ujęcie komunalne dla Końskich (gm. Końskie),
- nr 3 Końskie - ujęcie komunalne st. 2A (gm. Końskie);
•
monitoringi lokalne:
- dawne Zakłady Metalurgiczne „Zamtal” w Końskich,
- Wysypisko odpadów komunalnych w Końskich,
Zagrożenie dla jakości wód podziemnych i powierzchniowych stanowi stosowanie dużych dawek niesfermentowanej gnojowicy i nawozów mineralnych (azotowych) oraz
niewłaściwie stosowane środki chemicznie. Potencjalnymi ogniskami zanieczyszczeń
wód powierzchniowych i podziemnych są także zrzuty ścieków komunalnych i przemysłowych, punkty dystrybucji paliw płynnych, zakłady przemysłowe, „dzikie” i zorganizowane, lecz niedostatecznie zabezpieczone wysypiska odpadów komunalnych oraz
składowiska odpadów przemysłowych. Znaczne zagrożenie dla jakości wód podziemnych stanowi brak kanalizacji przy jednoczesnym zaopatrzeniu użytkowników w wodę
z wodociągu.
Szczególnie zagrożona jest jakość wody z ujęcia komunalnego dla Końskich
w Modliszewicach przez zanieczyszczenia migrujące z terenu byłych Zakładów Metalurgicznych „Zamtal” w Końskich.
18
_____________________________________________________________
Duże zagrożenie dla jakości wody zalewu w Sielpi stwarza nadmierne zagęszczenie infrastruktury turystycznej (domki campingowe, pola namiotowe) na terenach
przyległych bezpośrednio do zbiornika wodnego. Największe zagrożenie powodują
ścieki komunalne odprowadzane bez oczyszczenia bezpośrednio do wód lub gruntu,
szczególnie w miejscowościach posiadających wodociąg, jak też wylewane z opróżnianych szamb. Rozwiązanie tego problemu będzie możliwe poprzez przyśpieszenie budowy zbiorczych systemów kanalizacji. Doraźnie pewnym panaceum na te zagrożenia
mogą być kontrole UMiG ukierunkowane na sprawdzanie posiadania szamb oraz umów
na wywóz nieczystości (współpraca z Przedsiębiorstwem Gospodarki Komunalnej
Sp. z o.o. w Końskich i Strażą Miejską).
Ze względu na nieopłacalność realizacji zbiorczych systemów kanalizacyjnych
na obszarach posiadających rozproszoną zabudowę oraz niekorzystną konfigurację,
niektóre tereny gminy winny być preferowane do budowy przydomowych oczyszczalni
ścieków, lub budowy szczelnych szamb regularnie opróżnianych.
Zagrożenie (w tej chwili mniejsze od przedstawionego powyżej) stanowi również brak uporządkowanej gospodarki wodami opadowymi spływającymi z utwardzonych powierzchni dróg, składów, itp. (odprowadzanie, podczyszczanie).
Wymogiem najbliższych lat (okres przejściowy w UE do 2015 r.) stanie się także wprowadzenie wysokosprawnego oczyszczania ścieków komunalnych. Będzie to
tzw. III stopień oczyszczania (po stopniu mechanicznym i biologicznym) polegający na
usuwaniu zawiesin, biogenów - związków azotu (Nog<15mg/l) i fosforu (Pog<2 mg/l),
specyficznej barwy oraz na zmniejszaniu BZT5, ChZT i utlenialności.
Inne obiekty uciążliwe stanowiące lub mogące stanowić potencjalne zagrożenie
dla wód podziemnych i powierzchniowych to:
•
Składowisko odpadów komunalnych dla potrzeb miasta i gminy Końskie o powierzchni dna 1, 81 ha (I kwatera składowania), zrekultowana kwatera składowania
2,07 ha
•
Oczyszczalnie ścieków w gminie Końskie o przepustowości do 10 000 m3/dobę,
- Kornica 6424 m3/dobę
- Końskie ul. Południowa 1020 m3/dobę
- OWD przy ulicy Zielonej 9945 l/s (Q max)
- OWD przy ulicy Staszica 1152 l/s (Q max)
19
_____________________________________________________________
•
Składowisko odpadów dawnych Zakładów Metalurgicznych „ZAMTAL” (przeznaczone do likwidacji),
•
Przydomowe studnie w zwodociągowanych gospodarstwach – studnie te nie będące
w pełni eksploatacji, a nierzadko będące w złym stanie technicznym, stanowią potencjalne źródło zanieczyszczenia wód podziemnych,
•
Pola uprawne nawożone dużymi dawkami naturalnych lub sztucznych nawozów,
•
Niezorganizowane zrzuty ścieków do wód powierzchniowych lub do gruntu.
Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego
Wyniki badań dokonywane przez WIOŚ wskazują na jakość powietrza w rejonie
Końskich za zgodną z normami. Zakres działań wynikających z oceny obejmuje więc
utrzymanie jakości powietrza na tym samym lub lepszym poziomie.
Duży wpływ na stan czystości powietrza ma także emisja niska pochodząca
z palenisk domowych, a także miejsc komunikacji. Piece domowe i lokalne systemy
grzewcze praktycznie nie posiadają jakichkolwiek urządzeń ochrony powietrza.
Jako niekorzystną cechę gospodarki cieplnej miasta i gminy należy wymienić
fakt, iż głównym paliwem w tym sektorze pozostaje nadal węgiel (miał, koks) o różnej
jakości i różnym stopniu zasiarczenia, spalany w instalacjach pozbawionych najczęściej
urządzeń do redukcji zanieczyszczeń. Zbyt niski jest udział innych źródeł energii, choć
w ostatnich latach zauważa się wzrost zainteresowania ogrzewaniem gazowym
i olejowym. Związane jest to z chęcią obniżania obciążeń finansowych (opłaty ekologiczne) za korzystanie ze środowiska.
Na terenie miasta i gminy nie są wykorzystywane dotychczas alternatywne źródła energii. Pewne zastosowanie mogą tu znaleźć energia słoneczna, czy też energia
powstająca przy wykorzystaniu pomp cieplnych. Wprowadzenie tych źródeł energii do
szerszego zastosowania przyczyniłoby się do obniżenia emisji gazów i pyłów do atmosfery.
20
_____________________________________________________________
Zagrożenia powodziowe
W większości przypadków cykliczne zalewy wiosenne nie powodują większych
strat gospodarczych z uwagi na fakt, że są to tereny wykorzystywane jako ekstensywne
użytki zielone, bądź nieużytki. W sporadycznych przypadkach okresowym podtopieniom ulega zabudowa gospodarcza zlokalizowana zbyt blisko brzegów rzeki. Generalnie okresowe zalewy dotyczą terenów rolnych i nie zagrażają wsiom położonym w sąsiedztwie cieków wodnych. Wyjątek stanowi zbiornik wodny w Sielpi, którego wody
w czasie powodzi mogą podtapiać gospodarstwa indywidualne w Sielpi Małej i Sielpi
Dużej. Ponadto zbiornik ten jest ostatnim miejscem na rzece Czarnej, w którym możliwe jest kontrolowane zatrzymanie wód powodziowych, aby nie dopuścić do zatopienia
elektrowni wodnych w Rudzie Malenieckiej.
Hałas
Na terenie miasta i gminy Końskie hałas związany jest głównie z zakładami
produkcyjnymi. Można przypuszczać, iż poziom tego hałasu z reguły nie przekracza
dopuszczalnych norm poza granicami działek, na których zlokalizowany jest dany zakład.
Badania monitoringowe przeprowadzone przez WIOŚ w 1998 i 2001r. na terenie miasta i gminy wskazują na stały wzrost obszarów o niekorzystnym klimacie akustycznym. Prowadzi to do zwiększenia populacji objętej szkodliwym jego wpływem.
Szybki rozwój motoryzacji w ostatnich latach połączony ze wzrostem przewozów
transportowych oraz opóźnieniami w rozbudowie układów drogowych przyczynił się do
znacznego pogorszenia klimatu akustycznego, zwłaszcza w samym mieście. Wysoki
poziom hałasu występuje na ulicach lub ciągach ulic, które stanowią odcinki dróg wojewódzkich i krajowych.
Zagrożenia i problemy w dziedzinie hałasu i wibracji na terenie miasta i gminy Końskie
dotyczą głównie rozszerzania się terenów zagrożonych akustycznie przez hałas samochodowy. Znaczny wzrost ruchu pojazdów, w tym całodobowego ruchu samochodów
ciężarowych, nie zawsze sprawnych technicznie, powoduje poszerzenie liczby osób
narażonych na ponadnormatywny hałas. Na obszarach zagrożonych należy obligować
inwestorów do wypełniania zobowiązań dotyczących eliminacji uciążliwości, poprzez
21
_____________________________________________________________
realizację infrastruktury przeciwhałasowej (budowa ekranów akustycznych, tworzenie
pasów zielni mogących pełnić funkcje ekranów akustycznych, poprawa jakości nawierzchni dróg) oraz zmniejszanie dopuszczalnej prędkości pojazdów na wybranych
odcinkach. Zadania te dotyczyć powinny dróg o notowanym przekroczeniu hałasu, jak
również ulic objętych rozbudową lub modernizacją.
Należy także zwracać uwagę na zagrożenie hałasem ze strony mniejszych zakładów
produkcyjnych lub transportowych powstających na terenach mieszkaniowych.
Gospodarka odpadami
Podstawowym sposobem unieszkodliwiania odpadów komunalnych w gminie
Końskie jest ich składowanie na kwaterze 1 składowiska odpadów komunalnych
w Końskich. Składowisko przyjmuje odpady pochodzące z gospodarstw domowych,
zakładów, instytucji publicznych oraz szkół. Deponowane są tu odpady stałe z gospodarstw domowych, odpady wielkogabarytowe, zmiotki uliczne i domowe oraz odpady
budowlane. Składowisko ma przewidziany okres eksploatacji do roku 2025.
Według danych uzyskanych od zarządzającego składowiskiem od 11 XII 1999
roku do końca 2005 r. zostało nagromadzonych około 70 517,70 Mg odpadów komunalnych. W nieczynnej, zrekultywowanej części wysypiska (kwatera „0”) nagromadzone jest natomiast 150 000 m3 odpadów, na powierzchni 2,07 ha.
Składowisko odpadów komunalnych w Końskich położone jest w granicach administracyjnych miasta, w odległości około 3 km na południowy – zachód od centrum.
Składowisko ma charakter nadpoziomowy i zajmuje powierzchnię 10,2 ha. Posiada
uregulowany stan formalno – prawny, a jego docelowa pojemność wynosi 349,535 tys.
m3. Obecnie odpady składowane są na kwaterze I, o powierzchni 1,81 ha, która wypełniona jest w około 25%. Kwatery II i III, na których planuje się składować odpady
w przyszłości, posiadają powierzchnie każda po 1,44 ha.
Czas zakończenia eksploatacji składowiska przewidziano na 2025 r. Monitoring
obiektu obejmuje: badania składu i objętości odcieków, poziomu wód podziemnych,
przepływu wód powierzchniowych, wielkości emisji i składu biogazu. Składowisko
wyposażono w rowy opaskowe i system drenażu do odprowadzania wód odciekowych
oraz zabezpieczenia podłoża w postaci folii z tworzyw sztucznych. Składowiskiem za-
22
_____________________________________________________________
rządza Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Końskich, które jest
spółką ze 100% udziałem skarbu gminy.
Dość powszechnym zjawiskiem są dzikie wysypiska, na które wywożone są śmieci,
między innymi do lasu, w przydrożne rowy i zagłębienia terenowe. Jest to zjawisko
negatywne, niekorzystnie wpływające na estetykę krajobrazu oraz na stan sanitarny
środowiska. Uciążliwość ta przejawia się przede wszystkim poprzez zanieczyszczenia
gleb, wód powierzchniowych i podziemnych, powietrza atmosferycznego, niszczenie
walorów estetycznych i krajobrazowych, a także wyłączanie z użytkowania terenów
rolnych i leśnych, które są zajmowane przez składowane odpady.
c) zagospodarowanie przestrzenne:
uwarunkowania ochrony środowiska przyrodniczego
Kierunki polityki przestrzennej w zakresie eksploatacji złóż kopalin pospolitych:
− tworzenie warunków do racjonalnego gospodarowania surowcami mineralnymi,
− tworzenie otwartości terenów złóż dla inwestorów,
− likwidacja nielegalnego wydobycia kopalin mineralnych.
Kierunki polityki przestrzennej w zakresie gospodarki wodnej:
− należy dążyć do zwiększenia retencji wód powierzchniowych oraz w terenach źródliskowych poprzez rekonstrukcję oraz budowę małych zbiorników wodnych, stawów hodowlanych, małych spiętrzeń, progów wodnych, itd.,
− w przypadku niezbędnych regulacji odcinków brzegowych rzek (zabezpieczenia
przeciwpowodziowe) należy zadbać o nienaruszenie lokalnych ekosystemów. Dotyczy to zbyt inżynierskich regulacji, skracania meandrów dolin, realizacji przekopów
i prac melioracyjnych.
− sprecyzowanie metody prowadzenia prac melioracyjnych z eliminacją działań
włącznie.
Kierunki polityki przestrzennej w zakresie ochrony wód podziemnych:
− przestrzeganie zasad eksploatacji głównego ujęcia wód w Modliszewicach zgodnie
z pozwoleniem wodno – prawnym oraz prowadzić monitoring osłonowy ujęcia,
23
_____________________________________________________________
− egzekwowanie obowiązku przyłączania się gospodarstw do istniejącej sieci kanalizacyjnej w warunkach technicznych możliwości,
− doskonalenie systemu kontroli zrzutu i wywozu ścieków w rejonach, gdzie użytkowane są szamba,
− podjęcie budowy kanalizacji sanitarnej wraz z oczyszczalniami ścieków w rejonach,
gdzie brak możliwości zrzutu ścieków do istniejącej oczyszczalni w Kornicy, zadaniem należy objąć zarówno tereny miejskie jak i wiejskie,
− doskonalenie przebudowy sieci ogólnodostępnej, rozdzielając ścieki komunalne od
wód opadowych w rejonach gdzie występują,
− podjęcie budowy i odbudowy istniejących zbiorników wodnych w celu zwiększenia
retencji wody i zasilania Głównego Zbiornika Wód Podziemnych na terenie miasta
i gminy.
Kierunki polityki przestrzennej w zakresie ochrony lasów i zadrzewień:
− ochrona istniejących powierzchni leśnych przed zmianą przeznaczania ich na inne
cele, zwłaszcza budownictwa letniskowego oraz liniowych urządzeń infrastruktury
technicznej,
− kształtowanie struktury gatunkowej i przestrzennej lasu zgodnie z warunkami siedliskowymi w kierunku powiększania różnorodności biologicznej i zwiększania odporności poszczególnych drzewostanów,
− prowadzenie działań mających na celu zwiększenie stopnia lesistości poprzez zagospodarowanie nieużytków, słabych gleb i gruntów marginalnych, w szczególności
na terenach objętych ochroną przyrody,
− zwiększanie udziału lasów ochronnych (glebochronnych, wodochronnych), zwłaszcza na obszarach prawnej ochrony przyrody.
− zachowanie istniejącego zadrzewienia i zakrzaczenia parkowego i śródpolnego oraz
propagowanie nowych nasadzeń na poboczach dróg.
Kierunki polityki przestrzennej w zakresie ochrony powierzchni ziemi i gleby:
− zachowanie wartości przyrodniczych,
− zachowanie możliwości produkcyjnego wykorzystania,
24
_____________________________________________________________
− ograniczanie zmian naturalnego ukształtowania, utrzymanie jakości gleby i ziemi
powyżej lub co najmniej na poziomie wymaganych standardów, doprowadzenie jakości gleby i ziemi co najmniej do wymaganych standardów (gdy nie są one dotrzymane),
− zachowanie wartości kulturowych, z uwzględnieniem archeologicznych dóbr kultury,
− prowadzenie racjonalnej eksploatacji złóż surowców mineralnych z zachowaniem
wymogów ustawy prawo geologiczne i górnicze (obowiązek uzyskanie koncesji na
pobór kopaliny), przy objęciu szczególną ochroną obszarów o wysokich wartościach przyrodniczych,
− wprowadzanie zakrzewień, zadrzewień i zadarnień śródpolnych na terenach pozbawionych tego typu roślinności,
− systematyczne konserwowanie istniejących i potrzebnych urządzeń melioracyjnych,
− poddawanie weryfikacji obszarów planowanych do zmeliorowania,
− podnoszenie świadomości ekologicznej wśród mieszkańców miasta i gminy.
− zapobieganie degradacji żyzności gleb,
− niewykorzystywanie do nawożenia ścieków i gnojowicy,
− eliminowanie stosowania insektycydów oraz trudno rozkładających się herbicydów,
− zapobieganie erozji,
− stopniowe rozwijanie działań na rzecz komasacji gruntów rolnych charakteryzujących się silnym rozdrobnieniem,
− preferowanie upraw zbożowych, paszowych, warzywnych i sadów,
− promowanie rozwoju produkcji zdrowej żywności oraz upraw specjalnych,
− ochrona najcenniejszych gruntów i masywów rolnych przed przeznaczeniem ich na
cele nie związane z bezpośrednim zagospodarowaniem rolniczym,
− doskonalenie systemu zbiórki odpadów komunalnych z gospodarstw indywidualnych,
− wprowadzanie systemu zbiórki i selekcji odpadów u źródeł ich powstania,
− kontrolowanie i szczegółowe rozliczanie właścicieli posesji prywatnych z obowiązku unieszkodliwiania odpadów zgodnie z przyjętymi zasadami,
− zapobieganie powstawaniu dzikich wysypisk odpadów,
25
_____________________________________________________________
− monitorowanie wydawanie decyzji o odpadach w zakładach przemysłowych i przeciwdziałanie łamaniu postanowień w sferze utylizacji odpadów,
− prowadzenie zalesienia terenów rolniczo nieprzydatnych.
Kierunki ochrony powietrza atmosferycznego:
− ograniczenie emisji z procesów spalania paliw,
− egzekwowanie ustaleń decyzji w zakresie ochrony powietrza w istniejących na rynku podmiotach gospodarczych,
− likwidację tzw. niskiej emisji poprzez zastąpienie ogrzewania piecowego ciepłem
z miejskiej sieci grzewczej, energią elektryczną bądź ogrzewaniem olejowym lub
gazowym,
− modernizację ciepłociągów rozprowadzających energię w kierunku ograniczenia
strat w produkcji i przesyłu ciepła,
− wprowadzenie modernizacji kotłowni węglowych poprzez stosowanie technologii
ekologicznych,
− instalowanie urządzeń redukujących zanieczyszczenia gazowe i pyłowe oraz zmianę
technologii i profilu produkcji w obiektach uznanych za uciążliwe.
Kierunki ochrony przed hałasem:
− obligowanie inwestorów do wypełniania zobowiązań dotyczących eliminacji uciążliwości, poprzez realizację infrastruktury przeciwhałasowej,
− zmniejszenie oddziaływania źródeł hałasu przemysłowego poprzez zabezpieczenia
techniczne i zmiany technologiczne,
− zmniejszanie dopuszczalnej prędkości pojazdów na wybranych odcinkach.
Kierunki ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym:
− zachowanie odpowiednich stref ochronnych od napowietrznych linii elektromagnetycznych i stacji transformatorowych;
− przestrzeganie wymogów sanitarnych w stosunku do lokalizacji stacji bazowych
telefonii komórkowej.
26
_____________________________________________________________
Kierunki ochrony przed powodzią:
− zachowanie stosunków hydrograficznych i hydrologicznych nie stwarzających zagrożenia powodziowego między innymi poprzez zakaz zmian w rzeźbie terenu
i przegradzaniu dolin rzecznych.
− odbudowa zbiornika wodnego wraz z remontem urządzeń piętrzących oraz budowa
nowych; m.in. urządzenia upustowego oraz progu zwalniającego na rzece Czarnej
przed zbiornikiem w Sielpi.
Kierunki polityki przestrzennej w zakresie kształtowania powiązań przyrodniczych:
− zachowanie wysokich wartości środowiska przyrodniczego, głównych elementów
ekologicznego systemu obszarów chronionych w gminie,
− zachowanie istniejących walorów środowiska przyrodniczego,
infrastruktura techniczna:
Zaopatrzenie w wodę
Gmina w ok. 87 % zaopatrywana jest z wodociągu komunalnego, a w 13 % zaopatrywana jest w wodę do celów bytowo – gospodarczych ze studni kopanych. Dla
potrzeb gminy Końskie eksploatowane są ujęcia wody.
W perspektywie planowane jest objęcie programem zwodociągowania następujących miejscowości: Małachów, Niebo, Piekło, Przybyszowy, Sworzyce – Kolonia,
Paruchy i Baczyna.
Ujmowana woda pitna na terenie miasta i gminy Końskie odpowiada wszystkim
wymaganiom, dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
Dla potrzeb wodociągu komunalnego Końskie eksploatowane są ujęcia wód
poziemnych z utworów jury dolnej: w Modliszewicach – studnie nr 2, 3, 4, 4A, 6
na terenie miasta Końskie :
•
przy Placu Kościuszki – studnia nr 2A
•
ul. Kazanowskiej – studnia nr 1 A
•
przy byłych Zakładach Metarulgicznych „Zamtal” – studnia nr 2
• w Nieświniu – studnia nr 1.
27
_____________________________________________________________
Zasadnicze ujęcie wody dla potrzeb wodociągu komunalnego Końskie wykonane
zostało na zachód od granic miasta - w rejonie wsi Modliszewice. Z siedmiu odwierconych studni nr 1, 2, 3, 4, 4A, 5, 6 eksploatowane są studnie zasadnicze:
Nr 2 o głębokości 70 m, wydajności eksploatacyjnej Qe = 20,37 m3/h
Odwiercona w 1986 roku awaryjna studnia 4A o głębokości 70 m, wydajności eksploatacyjnej Qe = 212,0 m3/h, włączona została do eksploatacji w 1995 r. Studnia ta pracuje zamiennie ze studnią nr 4. Z pozostałych odwierconych studni – studnia nr 1 ze
względu na małą wydajność stanowi otwór piezometryczny a studnia nr 5 ze względu
na zasyp jest nieczynna. Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Końskich posiada pozwolenie wodnoprawne na pobór wody dla potrzeb wodociągu komunalnego z ujęcia
w Modliszewicach w łącznej ilości Qmax/godz.= 410 m3/godz.
Ujmowana studniami głębinowymi ze studni nr 2, 3, 4, lub 4A i 6 woda tłoczona
jest od poszczególnych studni odrębnymi przewodami tłocznymi do dwóch dolnych
zbiorników wodociągowych zlokalizowanych
na terenie stacji
wodociągowej
w Modliszewicach. Dopływ wody głębinowej i rozdział na dwa zbiorniki odbywa się
w studni przyłączeniowo – rozdzielczej usytuowanej przy zbiornikach. Pompy głębinowe sterowane są układem sond sterowniczych zainstalowanych w dolnych zbiornikach wodociągowych w zależności od poziomu wody w tych zbiornikach. Woda z dolnych zbiorników wodociągowych o łącznej pojemności V = 2 x 1 000 m3 = 2 000 m3
pobierana jest pompami IIo i tłoczona do miasta przewodem tranzytowym φ 400 mm.
Przewodem tranzytowym tłoczona jest do dwóch górnych zbiorników wieżowych
(Vc = 2 180 m3) usytuowanych przy ul. Gimnazjalnej w najwyższym punkcie miasta.
Każdy ze zbiorników posiada układ sond sterowniczych, które sterują pracą pomp IIo.
Do wodociągu Końskie zaopatrywanego z ujęcia w Modliszewicach oprócz
miasta Końskie aktualnie podłączone są następujące wsie: Modliszewice, Stary i Nowy
Kazanów, Pomorzany, Sierosławice, Górny Młyn, Pomyków, Koczwara, Piła, Rogów,
Dyszów, Barycz, Kornica, Proćwiń, Izabelów, Stadnicka Wola, Gracuch, Jeżów, Brody,
Wincentów, Dziebałtów Stary i Nowy, Sokołów Stary i Nowy, Nałęczów, Sworzyce,
28
_____________________________________________________________
Trzemoszna, Bedlno, Bedlenko, Czerwony Most, Szabelnia, Gabrielnia, Radomek, Kopaniny, Grabków, Zaborcze, Sielpia, Gatniki.
Na podstawie prowadzonych przez Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Końskich rejestrów poboru wody z poszczególnych studni na terenie ujęcia w Modliszewicach, przedstawiono miesięczne pobory wody z poszczególnych studni z określeniem
średniego poboru godzinowego i dobowego.
Z przedstawionych danych wynika, że mimo rozbudowy wodociągu Końskie
(podłączenie kolejnych miejscowości) pobór wody w latach 1998 – 2004 był znacznie
mniejszy niż w 1985 czy 1998 roku. Powyższe jest głównie wynikiem prowadzenia
przez odbiorców wody oszczędnej gospodarki wodą po wprowadzeniu opomiarowania
wody (zainstalowaniu wodomierzy). Likwidacja wielkich zakładów przemysłowych
zmniejszyła również pobór wody na cele przemysłowe. W 2005 nastąpił nieznaczny
wzrost zużycia wody.
Studniami awaryjnymi eksploatowanymi dla potrzeb wodociągu zaopatrującego
w wodę miasto Końskie i przyległe miejscowości są trzy studnie zlokalizowane na terenie miasta :
studnia nr 1A przy ul. Kazanowskiej o głębokości 65 m, wydajności eksploatacyjnej
Qe = 69,1 m3/h,
studnia nr 2A przy Placu Kościuszki, o głębokości 48,3 m, wydajności eksploatacyjnej
Qe = 90 m3/h,
studnia nr 2 byłych Zakładów Metalurgicznych „ZAMTAL” przy ul. Warszawskiej,
o głębokości 85,0 m, wydajności eksploatacyjnej Qe = 96,16 m3/h.
Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Końskich posiada pozwolenie wodno – prawne na
pobór wody ze studni nr 1A i nr 2A w łącznej ilości Qmax/godz= 120 m3/godz. oraz pozwolenie wodno – prawne na pobór wody podziemnej i eksploatację studni nr 2 przy ul.
Warszawskiej, z wydajnością nie przekraczającą Qe = 61,7 m3/h.
Aktualnie w/w trzy studnie na terenie miasta Końskie, eksploatowane są zamiennie, co
10 dni, po czym kolejno są wyłączane na 20 dni. Woda wtłaczana jest bezpośrednio do
sieci wodociągowej przez 240 godzin. Łączna produkcja wody ze studni nr 1A, 2A,
2 wyniosła w 2005 roku 1.228,7 m3/dobę.
29
_____________________________________________________________
Wodociąg komunalny Sielpia.
W leśnych okolicach wsi Sielpia i Gatniki istnieją 3 studnie wiercone o zatwierdzonych w kategorii „B” zasobach wody o wielkości Qe = 104 m3/h. Dwie studnie eksploatacyjne a jedna rezerwowa zasilają wodociąg w Sielpi o długości 2,5 km. Ujęcie to
o wydajności 1992 m3/d zaopatrywało w wodę ośrodki wypoczynkowe w Sielpi oraz
gospodarstwa we wsi Sielpia. Od 2004 r. dzięki wykonaniu nitki głównej łączącej sieć
wodociągową w Sielpi z siecią m. Końskie, wieś Sielpia i ośrodki wypoczynkowe zaopatrywane są w wodę z ujęcia w Modliszewicach. Pozostała część mieszkańców gminy Końskie zaopatruje się w wodę ze studni kopanych i indywidualnych studni wierconych o niedostatecznym stanie sanitarnym i technicznym.
W Nieświniu istnieje ujęcie wody składające się z 1 studni głębinowej (Nr 1)
o głębokości 20 m, zatwierdzonych w kategorii „B” zasobach wody o wielkości
Qe = 46,86 m3/h przy depresji 1,65 m. Ujęcie to o wydajności wg pozwolenia wodnoprawnego wydanego dla Zakładu Wodociągów i Kanalizacji w Końskich - Qśr.d = 163,4
m3/d, Qmax.d =291,8 m3/d, Qmax.h = 36,1 m3/h, zaopatruje w wodę wsie : Młynek Nieświński i Starą Kuźnicę.
Wodociąg komunalny w Wąsoszy wybudowano w 2005r. razem z ujęciem
wody w Wąsoszy składającym się ze studni o głębokości 70 m, i wydajności wg pozwolenia wodno – prawnego wydanego dla Zakładu Wodociągów i Kanalizacji w Końskich
- Qmax.h = 50 m3/h.
Tabela 4.
System zaopatrzenia w wodę dla miasta i gminy Końskie (dane za 2004 r.).
Nazwa
ujęcia
Zasięg
wodociągu
Nieświń
Młynek
Stara Kuźnica
Razem
Sielpia
Sielpia*
Gatniki
Razem
Modliszewice
Modliszewice
+ m. Końskie
Pomorzany
Nieświń
Ilość
Pobór
Długość przyłączy Rzeczywisty wody wg Strefy ochronwodociągu
(szt.
pobór wody pozwolenia ne (bezpośredw km
w sołectys. m3
wodno – nie, pośrednie)
twie)
prawnego
9,4
194
bezpośrednie
6,3
53
i pośrednie
41,65
46,86 m3/h
6,2
97
(wewnątrz)
21,9
344
5,6
19
bezpośrednie
2,6
28
8,2
47
4,0
261
623,70
bezpośrednie
1700,23
5,1
69
m3/h
i pośrednie
30
_____________________________________________________________
Nazwa
ujęcia
Pobór
Ilość
Długość przyłączy Rzeczywisty wody wg Strefy ochronZasięg
wodociągu
(szt.
pobór wody pozwolenia ne (bezpośredwodociągu
w km
w sołectys. m3
wodno – nie, pośrednie)
twie)
prawnego
5,3
Sierosławice
193
a w m. KońDyszów
4,7
79
skie bezpoStary Kazanów
5,1
102
średnie
4,8
Nowy Kazanów
101
Proćwiń
5,0
91
Rogów
8,7
287
Kornica
4,6
99
Barycz
3,1
61
Górny Młyn
1,6
31
Stadnicka Wola
2,6
66
Izabelów
3,9
52
Piła
4,8
79
Pomyków
5,2
41
Koczwara
5,6
44
Gracuch
2,3
14
Jeżów
4,5
20
6,2
Brody
50
2,0
Wincentów
30
Dziebałtów Nowy
4,5
67
Dziebałtów Stary
2,6
50
Sokołów Stary
3,5
49
Sokołów Nowy
2,3
24
Nałęczów
4,3
28
Sworzyce
4,8
58
Trzemoszna
5,9
37
Bedlno
8,4
78
Bedlenko
4,4
55
Wąsosz
6,0
145
m. Końskie
67,1
1890
Razem
196,9
4151
Ogółem
227,0
4542
1800,78
722,56
* ujęcie rezerwowe – obecnie nie eksploatowane – woda nie nadaje się do picia.
Kanalizacja sanitarna.
Na ogólną ilość gospodarstw domowych w mieście i gminie Końskie – 9 157,
w kanalizację sanitarną wyposażonych jest 6 428, co stanowi około 70%.
Miasto i gmina Końskie jest obsługiwana przez system kanalizacji sanitarnej
rozdzielczej. Ścieki bytowo – gospodarcze i przemysłowe z północnej części miasta
oraz wsi Kornica, Dyszów są odprowadzane systemem sieci kanalizacji sanitarnej kolektorem do oczyszczalni mechaniczno – biologicznej w Kornicy. Natomiast ścieki bytowo – gospodarcze z południowej części miasta z Sielpi – Letniska i Gatnik odprowadza się kolektorem tłoczno-grawitacyjnym do nowo wybudowanej oczyszczalni ście-
31
_____________________________________________________________
ków w Końskich przy ul. Południowej. Do tej oczyszczalni trafiają również ścieki ze
Stadnickiej Woli i osiedla Browarna.
Tabela 5.
System oczyszczania ścieków na obszarze miasta i gminy Końskie (dane z ewidencji
Wydz. UKO -grudzień 2005r.).
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Nazwa oczyszczalni, adres,
zarządzający oczyszczalnią
Chemiczna (zakładowa „KOWENT”
S.A. ul. Warszawska 52,26-200 Końskie, zarządzający: Galwanizernia Sp.
z o.o., Pan Krzysztof Sępowicz)
Biologiczno-mechaniczna (zakładowa
– OSM Końskie) ul. Zielona 11,
26-200 Końskie.
Mechaniczne podczyszczanie (Zajezdnia PKS Końskie), ul. Piłsudskiego
124, 26-200 Końskie
Oczyszczalnia chemiczno - mechaniczna (zakładowa) – CERAMIKA NOWA
GALA S.A., ul. Staszica 1,
26-200 Końskie.
Oczyszczalnia ścieków biologiczna
typu NP3xE w Modliszewicach –
dla potrzeb Spółdzielni Mieszkaniowej
w Modliszewicach, ul. Piotrkowska 30,
26-200 Końskie
Mechaniczno-biologiczna w Kornicy
(oczyszczalnia miejska), zarządzający
Zakład Wodociągów i Kanalizacji
w Końskich, ul. Zamkowa 21.
Oczyszczalnia ścieków mechaniczno –
biologiczna w Końskich przy
ul. Południowej, zarządzający: Zakład
Wodociągów i Kanalizacji w Końskich,
ul. Zamkowa 21.
Oczyszczalnia ścieków typu „BIOPAN
100” zakładowa „CERAMIKA GRES”
S.A. w Kopaninach, 26-200 Końskie
Mechaniczno – biologiczne podczyszczanie w osadnikach „ALPOL GIPS”
Sp. z o. o. w Fidorze, 26-200 Końskie
Przepustowość
Obsługiwany
rejon
115 m3/d
Zakład
1250 m3/d
Zakład
poj. 54 m3
Zakład
100 m3/d
Zakład
75 m 3/d
Spółdzielnia
Mieszkaniowa,
szkoła, remiza,
4 gospodarstwa
indywidualne
6424 m3/d
część miasta
Końskie, Kornica, Dyszów
1020 m3/d
część miasta
Końskie, Sielpia, Gatniki
15 m3/d
Zakład
Nr 1 i 2 o poj.13,2 m3 każdy
Nr 3 i 4 o poj. 3,5 m3 każdy
Nr 5 o poj. 27,0 m3
Nr 6 o poj. 1,5 m3 oraz w ciągu
stawów o łącznej objętości
17 023 m3
Możliwe
Strefa
dociążenie
ochronna
obiektu
-
-
350m3/d
100 m
-
-
30m3/d
50m3/d
brak
możliwości
-
-
300 m
brak możliwości
-
-
-
-
-
Na terenach wiejskich gminy Końskie jest niewiele urządzeń zbiorczego systemu odprowadzania i oczyszczania ścieków bytowo – gospodarczych do w/w oczysz32
_____________________________________________________________
czalni. Jedynie wsie: Stadnicka Wola, Sielpia i Gatniki oraz fragmenty wsi Dyszów,
Kornica, Modliszewice, Izabelów mają odcinki kanalizacji sanitarnej o długości około
8 km.
W zakresie gospodarki wodno – ściekowej zarówno na terenach miejskich jak
i we wsiach istnieje wielka potrzeba podjęcia kolejnych działań inwestycyjnych. Tereny
miejskie w większości posiadają sieć sanitarną, która przyjmuje ścieki i odprowadza je
do oczyszczalni w Kornicy. W roku 2001 zakończono I etap tej inwestycji, tj. budowę
pierwszego reaktora o przepustowości 1020 m3/d. Oczyszczalnia ta wg opracowanej
koncepcji docelowo po wybudowaniu 2 reaktora może uzyskać przepustowość 2037
m3/d. Oczyszczalnia ścieków jest położona w mieście Końskie przy ul. Południowej.
Jej celem jest:
− ochrona zbiornika wodnego w miejscowości wypoczynkowej Sielpia - Letnisko,
− poprawa warunków sanitarnych mieszkańców południowej części miasta Końskie
i południowej części mieszkańców gminy Końskie
− likwidacja nieszczelnych szamb.
W odniesieniu do kanalizacji burzowej, istniejąca na terenie miasta Końskie sieć
kanalizacji deszczowej, której właścicielem jest Gmina została przekazana w zarząd
i użytkowanie własnej jednostce budżetowej prowadzącej działalność w tym zakresie,
tj. Zakładowi Wodociągów i Kanalizacji w Końskich. Zakład ten prowadzi eksploatację
sieci kanalizacji deszczowej, którą odprowadzane są ścieki deszczowe z terenów utwardzonych w tym z dróg gminnych, powiatowych, wojewódzkich i krajowych. Ścieki te
są oczyszczane w oczyszczalniach wód deszczowych i odprowadzane do odprowadzalników.
Gospodarka odpadami stałymi
Na terenie miasta i gminy Końskie zbierane są zmieszane odpady komunalne
oraz surowce wtórne. Do gromadzenia odpadów stosowane są różnego typu pojemniki
o różnej pojemności dostosowane do rodzaju i charakteru zabudowy (tereny miejskie,
wiejskie, zabudowa jedno i wielorodzinna). Na terenie gminy Końskie 100 % posesji
objętych jest zbiórką odpadów komunalnych, jednak nie wszyscy mieszkańcy są chętni
do korzystania z wywozu. Dotyczy to głównie zabudowy jednorodzinnej, gdzie zdarzają się sytuacje nie wystawiania do opróżnienia pojemnika i uiszczenia opłaty za wywóz.
33
_____________________________________________________________
Na terenie miasta w zabudowie wielorodzinnej odpady mieszane zbierane są do
kontenerów KP-7 i pojemników 110 l. Natomiast w obrębie zabudowy jednorodzinnej
stosowane są pojemniki 110 l. Na terenach wiejskich gospodarstwa domowe składują
odpady w indywidualnych pojemnikach o pojemności 110 l. Wg danych uzyskanych
w PGK Sp. z o.o. na terenie gminy Końskie pojemniki takie posiada około 3,5 tys. indywidualnych gospodarstw domowych. Na terenie administrowania Koneckiej Spółdzielni Mieszkaniowe, Koneckiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego, Spółdzielni Mieszkaniowej w Modliszewicach, Wspólnoty Mieszkaniowej w Fidorze znajduje się łącznie: 36 szt. pojemników KP-7, 77 szt. pojemników 1100 l. oraz 51 szt. pojemników 110 l. W miejscach użyteczności publicznej i na terenie zakładów pracy
ustawionych jest dodatkowo około 35 szt. pojemników KP-7, i 30 szt. pojemników
110 l.
Na terenie miasta Końskie, w zabudowie wielorodzinnej, ustawione są także
obok pojemników na odpady mieszane, 75 pojemniki typu „dzwon” do zbiórki selektywnej. Są one w trzech różnych kolorach przeznaczonych odpowiednio na szkło, makulaturę i tworzywa sztuczne.
Zbieraniem i transportem odpadów komunalnych mieszanych i wyselekcjonowanych zajmuje się Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Końskich
oraz:
- Altrater SULO Polska Sp.z o.o w Warszawie, Oddział w Tomaszowie Mazowieckim,
- Przedsiębiorstwo Wywozu Nieczystości Stałych „ALMAX” Sp. z o.o z Radomia,
- Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „Mario” s.c z Końskich.
Pojemniki z terenów wiejskich opróżniane są raz w miesiącu, natomiast
w mieście raz na dwa tygodnie. Wszystkie odpady kierowane są na składowisko, gdzie
surowce wtórne wysegregowane są doczyszczane i przygotowywane do przekazania
odbiorcom. Natomiast ze strumienia odpadów komunalnych zmieszanych selekcjonuje
się ręcznie możliwe do uzyskania surowce i także przygotowuje się je do przekazania.
Butelki typu PET i makulatura są prasowane w prasie hydraulicznej. Odbiorcami wyselekcjonowanych surowców są zakłady, które zajmują się przerobem i obrotem surowców wtórnych.
W mieście i gminie Końskie organizowane są także akcje „Sprzątania świata”,
„Dni Ziemi” oraz szkolne konkursy selektywnej zbiórki odpadów. Największym powo34
_____________________________________________________________
dzeniem akcje tego typu cieszą się wśród młodzieży szkolnej. W gminie Końskie
w ramach konkursu selektywnej zbiórki zbiera się znaczne ilości złomu akumulatorowego, które odbierają firmy posiadające odpowiednie zezwolenia i przekazują je do
unieszkodliwienia. Najbardziej znaczącym przedsięwzięciem był jednak program „Ekolog” realizowany przez Zarząd Staropolskiego Związku Gmin i Miast. Głównym celem
realizowanego programy było zwiększenie atrakcyjności koneckiego regionu dla turystyki i agroturystyki poprzez:
- tworzenie odpowiedniej jakości środowiska naturalnego,
- ochronę przyrody,
- poprawę estetyki regionu.
Rodzaje i ilości odpadów poddawanych procesowi odzysku i unieszkodliwiania.
Procesom odzysku poddawane są odpady pochodzące z selektywnej zbiórki oraz
frakcje wydzielone z odpadów komunalnych mieszanych, wyselekcjonowane już
w miejscu składowania. Na składowisku w Końskich prowadzona jest także segregacja
ręczna zmieszanych odpadów komunalnych.
Na teren składowiska komunalnego trafiają wszystkie zebrane odpady, zarówno
wymieszane jak i zbierane w sposób selektywny. Na składowisku odpady zbierane selektywnie w pojemnikach typu „dzwon” są ręcznie doczyszczane i przygotowywane do
przekazania odbiorcom surowców wtórnych. Makulatura i tworzywa sztuczne są prasowane za pomocą prasy hydraulicznej i pakowane. Ze zmieszanych odpadów komunalnych także selekcjonuje się surowce wtórne (tworzywa sztuczne, makulatura, szkło),
które następnie w ten sam sposób przygotowuje się do przekazania odbiorcom. Surowce
wtórne odzyskane w ten sposób przekazywane są do firm zajmujących się zbiórką surowców wtórnych i przekazywane są poza teren gminy. Ilości surowców wtórnych jakie
wyselekcjonowano ze strumienia odpadów komunalnych przedstawia poniższa tabela.
35
_____________________________________________________________
Tabela 6.
Ilość wyselekcjonowanych odpadów poddawanych procesom odzysku (recykling materiałowy) w 2004 i 2005 r. w mieście i gminie Końskie.
2004
Rodzaj surowca
wtórnego
Ilość wyselekcjonowanych surowców
[Mg]
2005
Ilość surowców
poddanych procesom odzysku
(przekazanych
recyklerom) [Mg]
31,14
27,34
Ilość surowców
poddanych procesom odzysku
(przekazanych
recyklerom)
[Mg]
22,93
15,60
18,58
10,10
77,06
48,63
Ilość
wyselekcjonowanych
surowców [Mg]
Szkło
34,18
28,57
Makulatura
27,74
15,52
Tworzywa
15,38
8,25
sztuczne
Razem
77,30
52,34
Źródło: dane uzyskane od zarządzającego składowiskiem
Pozostałe odpady dostarczone na składowisko w Końskich unieszkodliwiane są
przez składowanie.
Składowanie odpadów
Podstawowym sposobem unieszkodliwiania odpadów komunalnych w mieście
i gminie Końskie jest ich składowanie na kwaterze 1 składowiska odpadów komunalnych w Końskich. Składowisko przyjmuje odpady pochodzące z gospodarstw domowych, zakładów, instytucji publicznych oraz szkół. Deponowane są tu odpady stałe
z gospodarstw domowych, odpady wielkogabarytowe, zmiotki uliczne i domowe oraz
odpady budowlane. Składowisko ma przewidziany okres eksploatacji do roku 2025.
Według danych ankietowych w latach 2001-2005 z terenu gminy Końskie przekazano na składowisko następujące ilości odpadów:
-
2001 r. – 8 928,08 Mg;
-
2002 r. – 9549,39 Mg
-
2003 r – 9074,54 Mg
-
2004 – 7 424,60 Mg
-
2005 – 14 180,04 Mg odpadów komunalnych.
Według danych uzyskanych od zarządzającego składowiskiem od 11 XII 1999
roku do grudnia 2005 r. zostało nagromadzonych około 70 518 Mg odpadów komunalnych. W nieczynnej, zrekultywowanej części wysypiska (kwatera „0”) nagromadzone
jest natomiast 150 000 m3 odpadów na powierzchni 2,07 ha.
36
_____________________________________________________________
Składowisko odpadów komunalnych w Końskich położone jest w granicach administracyjnych miasta, w odległości około 3 km na południowy -zachód od centrum.
Składowisko ma charakter nadpoziomowy i zajmuje powierzchnię 10,2 ha. Posiada
uregulowany stan formalno-prawny, a jego docelowa pojemność wynosi 349,535 tys.
m3. Obecnie odpady składowane są na kwaterze I, o powierzchni 1,81 ha, która wypełniona jest w około 25%. Kwatery II i III, na których planuje się składować odpady
w przyszłości, posiadają powierzchnie każda po 1,44 ha.
Czas zakończenia eksploatacji składowiska przewidziano na 2025 r. Monitoring
obiektu obejmuje: badania składu i objętości odcieków, poziomu wód podziemnych,
przepływu wód powierzchniowych, wielkości emisji i składu biogazu. Składowisko
wyposażono w rowy opaskowe i system drenażu do odprowadzania wód odciekowych
oraz zabezpieczenia podłoża w postaci folii z tworzyw sztucznych. Składowiskiem zarządza Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Końskich, które jest
spółką ze 100% udziałem skarbu gminy.
Odzysk odpadów opakowaniowych odbywa się na terenie miasta i na składowisku. Prowadzi się selektywną zbiórkę surowców wtórnych do specjalnych pojemników typu „dzwon” ustawionych na terenie miasta oraz ze strumienia odpadów komunalnych. Na składowisku podlegają wysegregowaniu pewne ilości szkła, tworzyw
sztucznych i makulatury. Szersze dane na ten temat przedstawia tabela 6.
Zgodnie z polityką ekologiczną państwa, krajowymi regulacjami prawnymi
w zakresie odpadów opakowaniowych oraz wytycznymi zawartymi w normatywach
Unii Europejskiej, w szczególności Dyrektywy 94/62/WE, odpadami opakowaniowymi
należy gospodarować racjonalnie oraz zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska.
37
_____________________________________________________________
Tabela 7.
„Pamexpol”
Sp.j. Końskie
Papier i tektura
91
122
83
Folia
116
14
Wielomateriałowe
16
Taśma
223
136
83
Razem
Źródło: Na podstawie informacji uzyskanych w zakładach
Ceramika "Unikat" Kopaniny
Sp. z o.o.
Ceramika Końskie Sp. z o.o.
Ceramika Nowa
Gala w Końskich
Rodzaj opakowania
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Końskich
Zestawienie masy opakowań wprowadzonych na rynek przez zakłady na terenie gminy
Końskie.
88
10
1
98
2
3
Razem
384
141
16
2
543
Podmioty te wprowadziły na rynek 543 Mg opakowań z papieru i tektury, tworzyw sztucznych oraz opakowań wielomateriałowych.
Na terenie gminy odzysk odpadów opakowaniowych jest prowadzony głównie
w formie recyklingu materiałowego. Wyżej wymienione firmy objęte są obowiązkiem
odzysku opakowań, który prowadzą we własnym zakresie oraz przez firmy specjalistyczne takie jak:
-
„ATOL” Sp. z o.o. Kraków,
-
„BOO” Tarnów.
Jak wynika z przeprowadzonych analiz, wszystkie firmy wywiązały się
z obowiązku odzysku wynikającego z ustawy. Poziom odzysku poszczególnych odpadów opakowaniowych jest bardzo zróżnicowany i w gminie kształtuje się na poziomie
od 7% do 37% w zależności od rodzaju odpadu. Reszta podlega składowaniu, nie tylko
na terenie gminy. Szacuje się, że z łącznej masy odpadów opakowaniowych, deponowanych na składowiskach odpadów komunalnych, do odzyskania możliwe jest około
70% odpadów, w celu pozyskania z nich surowców wtórnych lub ich energetycznego
wykorzystania.
38
_____________________________________________________________
Tabela 8.
Szacunkowa ilość odpadów opakowaniowych wytwarzanych w gminie Końskie w strumieniu odpadów komunalnych.
Rodzaj materiału opakowaniowego
Papier i tektura
Aluminium
Tworzywa sztuczne
Szkło
Stal
Wielomateriałowe
Masa odpadu opakowaniowego.
[Mg]
884
26
353
799
94
100
2256
Razem
Źródło: Na podstawie danych wskaźnikowych z Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami
Część tych odpadów zbierana jest poprzez selektywną zbiórkę. W roku 2002
z terenu gminy wyselekcjonowano około 82 Mg odpadów opakowaniowych, w 2003 –
120,32 Mg, w 2004 -77,30 Mg, natomiast w 2005 - 77,06 Mg.
Zaopatrzenie w gaz.
Na północ od miasta Końskie po terenie gminy przebiega magistralny gazociąg
wysokoprężny relacji Lubienia – Piotrków φ 300/350 mm CN 4,0 MPa. Z gazociągu
tego odgałęzieniem φ 100 mm, L = 170 m zasilane są 2 stacje redukcyjno – pomiarowe
gazu I stopnia. Zasilane są one w rejonie ulic Zielonej i Kolejowej. Przepustowość nominalna tych stacji wynosi 3000 Nm3/h – rok budowy 1994 i 600 Nm3/h – rok budowy
1998. Stacje te zasilają system gazociągów średnio - prężnych o łącznej długości ok.
56,5 km i stację redukcyjną gazu II stopnia o przepustowości nominalnej 1200 Nm3/h
zlokalizowaną w rejonie ul. Wojska Polskiego – rok budowy 1979. Stacja II stopnia
zasila z kolei układ sieci niskoprężnej o łącznej długości ok. 3,9 km. Długość przyłączy
sieci średnio – prężnej wynosi 33,1 km a sieci niskoprężnej 2,8 km.
Ilość odbiorców gazu w mieście i gminie Końskie (zainstalowanych gazomierzy) wynosi 5907 w tym gmina 190.
Poszczególni odbiorcy gazu:
•
miasto Końskie
– 5762
•
gmina Końskie
– 190 w tym:
- Szabelnia
– 16
39
_____________________________________________________________
- Górny Młyn
– 33
- Czerwony Most
– 23
- Piła
– 55
- Koczwara
– 30
- Pomyków
– 18
- Stadnicka Wola
- 15
________________________________
Razem miasto i gmina
– 5952
Dotąd zgazyfikowano wsie: Szabelnia, Górny Młyn, Czerwony Most, Piła, Koczwara, Pomyków, część Stadnickiej Woli. Długość sieci gazowej na terenie miasta
Końskie wynosi 51,5 km, a na terenie gminy 12,5 km.
W celu określenia optymalnego sposobu i zasięgu rozwoju układu rozdzielczego
gazu miasta i gminy Końskie przy uwzględnieniu stanu obecnego zainwestowania oraz
stopnia i perspektyw gazyfikacji terenów przyległych został opracowany na zlecenie
Urzędu Miasta i Gminy w Końskich w 1991 r. program rozbudowy gazyfikacji miasta
i gminy Końskie przez Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego w Kielcach. Projektowany układ rozdzielczy gazu objął swoim zasięgiem cały obszar miasta oraz gminy Końskie poza wsiami Wąsosz i Małachów leżącymi w północno – zachodniej części
gminy. Ze względu na lokalizację w terenie korzystniejsze dla tych miejscowości będzie zasilanie w gaz z układu objętego programem gminy Stąporków.
Eksploatacją stacji gazowych oraz sieci gazowych na terenie miasta i gminy
Końskie zajmuje się Karpacka Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. w Tarnowie, Oddział
Zakład Gazowniczy w Kielcach, Rozdzielnia Gazu w Końskich, ul. Zielona 2.
Zgodnie z „Programem gazyfikacji” miasta i gminy Końskie przewiduje się budowę SRP I0 w Modliszewicach dla zaopatrzenia w gaz pozostałych sołectw siecią
średnio – prężną (za wyjątkiem Wąsoszy i Małachowa, które otrzymać mogą gaz ze
Stąporkowa).
Wskaźniki zapotrzebowania gazu:
− cele bytowo – gospodarcze 700 m3/mieszkanie, rok
− cele grzewcze MW – 1400 m3/m.rok
MN – 3150 m3/m, rok
40
_____________________________________________________________
Elektroenergetyka
Źródłem dostawy energii elektrycznej dla miasta i gminy Końskie jest linia napowietrzna EN 110 KV poprzez:
- GPZ 1 „Stary Młyn” posiadający 2 transformatory po 16 MVA – obciążenie sekcji:
1 –3,6 MW 2 – 3,0 MW
- GPZ 2 Zachód z jednym transformatorem (rezerwa na drugi) 16 MVA – obciążenie
sekcji: 1 – 4,9 MW 2 – 2,95 MW
GPZ „Stary Młyn” posiada obciążenie: 26 % w 1 sekcji 21 % w 2 sekcji. Obecnie pracuje jeden transformator obciążony w 47 %. GPZ Zachód posiada obciążenie
transformatora w 60 %.
W związku z powyższym nie ma potrzeby budowy GPZ Południe w najbliższych latach. Sieć średniego napięcia: 74 km linii do 15 lat, 135 km linii do 30 lat, 8,2
km sieci powyżej 30 lat. Stacje transformatorowe 113, w tym:
napowietrznych żerdziowych
– 14,
STS – 90, ZH
– 8,
słupach drewnianych
– 1.
Stacje wnętrzowe: MST – 53, wieżowe – 3, kontenerowe – 3.
Prognoza wzrostu poboru energii:
- moc wydanych w t. z SN - 1044
- zrealizowanych
- 400
- potrzeby
- 644
System komunikacyjny
Dojazd do miasta zapewnia pięć dróg o znaczeniu wojewódzkim – z kierunku
Warszawy, Radomia, Skarżyska, Kielc i Łodzi. Końskie jest położone ok.10 km na
północy – wschód od drogi krajowej 74 (Piotrków Trybunalski, Kraśnik) na przecięciu dróg wojewódzkich 749 (Przysucha), 746 (Żarnów), 728 (Warszawa) i krajowej
nr 42 (Skarżysko – Radomsko). Podstawowy układ drogowy miasta tworzą ulice
leżące w ciągach dróg krajowych i wojewódzkich.
41
_____________________________________________________________
Tabela 9.
Zestawienie dróg i ulic z terenu miasta i gminy Końskie.
Lp.
nr drogi i ulice
km
Administrator-Zarządca Drogi
1.
42
16
Generalna Dyrekcja Dróg i Autostrad w Kielcach
2.
749
10,388
Świętokrzyski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Kielcach
3.
728
14
4.
746
12
5.
ulice powiatowe
gminy
ulice powiatowe
miasta
ulice na terenie miasta(gminne)
drogi gminne na
terenie Gminy
85,318
Zarząd Dróg Powiatowych w Końskich
18,913
Zarząd Dróg Powiatowych w Końskich
22,321
UMiG
81,620
UMiG
6.
7.
8.
d) gospodarka
Charakterystyka lokalnego sektora gospodarczego
Zgodnie z danymi Urzędu Statystycznego w Kielcach opublikowanym w grudniu 2005r. na terenie Gminy Końskie prowadziło działalność 3596 podmiotów gospodarki narodowej, z czego 3486 to podmioty sektora prywatnego, a wśród nich 2989 to
osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.
Tabela 10.
Podmioty gospodarki narodowej według wybranych sekcji EKD.
Ogółem
Liczba przedsiębiorstw
3596
Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo
41
Przemysł
575
Budownictwo
310
Handel i naprawy
1523
Hotele i restauracje
116
Transport, gospodarka magazynowa, łączność
162
Pośrednictwo finansowe
90
Obsługa nieruchomości I firm
365
Źródło danych: Urząd Statystyczny w Kielcach grudzień 2005r.
42
_____________________________________________________________
Miasto i gmina Końskie stanowi atrakcyjny teren dla inwestorów. Dogodne połączenia drogowe, kolejowe, komunikacyjne, niewielka odległość od dużych aglomeracji (Warszawa, Kielce, Łódź) tradycje przemysłowe, dobrze rozwinięta infrastruktura
oraz wykształcona kadra to główne atuty naszego regionu.
Kluczowymi branżami w przemyśle pod względem produkcji sprzedaży i zatrudnienia
oraz posiadanej technologii są:
− branża metalowo – odlewnicza,
− branża ceramiczna,
− branża odzieżowa,
− branża budowlana,
− branża mleczarska.
Niewątpliwym atutem regionu jest przyłączenie terenów miasta Końskie (33,3 ha) do
Specjalnej Strefy Ekonomicznej „Starachowice” S.A. Przedsiębiorca inwestujący w terenie włączonym do strefy może liczyć na szereg ulg i udogodnień.
Rolnictwo
Na terenie miasta i gminy Końskie rolnictwo nie odgrywało większego znaczenia z uwagi na bardzo słabe gleby, duże rozdrobnienie gospodarstw i duże zapotrzebowanie na siłę roboczą ze strony przemysłu. Obecnie wskutek niskiej opłacalności produkcji, brak kapitału zainteresowanie rozwojem gospodarstw maleje. Rośnie ilość odłogowanych gruntów, praktycznie nie powstają nowe budynki inwentarskie, spada produkcja towarowa.
Najlepsze warunki glebowe dla rozwoju rolnictwa i hodowli występują w zachodniej części gminy. Część wschodnia, południowa i północna charakteryzuje się
dużą lesistością, słabymi glebami i małą ilością użytków rolnych Na tych terenach,
w poszczególnych sołectwach funkcjonują pojedyncze gospodarstwa prowadzące produkcję towarową, głównie produkcję mleka.. W produkcji roślinnej przeważają zboża
i ziemniaki, które stanowią blisko 93 % w strukturze zasiewów. Warzywa uprawiane są
głównie na własne potrzeby.
Ważnym elementem w rozwoju rolnictwa są zakłady zaopatrzenia rolniczego.
W tym względzie teren miasta i gminy obejmują: Kieleckie Przedsiębiorstwo Nasienne
43
_____________________________________________________________
„Centrala Nasienna”, Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa
– dostawcy nawozów, nasion i środków ochrony roślin.
Funkcje zaopatrzenia i zbytu produktów rolnych stanowią targowiska. W sąsiedztwie
miasta i gminy działa kilka ferm drobiowych.
Miasto jest głównym ośrodkiem przetwórstwa rolno – spożywczego branż mięsnej, cukierniczo – piekarskiej, mleczarskiej.
Działają następujące zakłady przetwórcze:
-
Spółdzielnia Mleczarska przetwarzająca surowiec z obszaru kilku gmin, skupuje
dziennie ponad. 200 000 litrów mleka,
-
3 zakłady masarsko – wędliniarskie,
-
8 zakładów piekarniczych, których możliwości produkcyjne na dobę wynoszą ok.
15 ton.
-
młyn we wsi Bedlno.
Na terenie miasta działają Zakład Weterynarii w Końskich s.c. i Gabinet Weterynaryjny
„Nar – Vet” Robert Narożnicki, które świadczą usługi weterynaryjne dla rolników indywidualnych z gminy.
e) sfera społeczna
Sytuacja demograficzna
Według danych uzyskanych z ewidencji Wydziału Spraw Obywatelskich Urzędu Miasta i Gminy Końskie na koniec 2005 roku gminę Końskie zamieszkiwało 38 275
osób. Ludność Gminy stanowi blisko 2,98% ludności Województwa Świętokrzyskiego
i odpowiednio 45,29% ludności Powiatu Koneckiego. Powierzchnia Gminy wynosi 250
km2 i stanowi 21,9 % powierzchni Powiatu Koneckiego oraz 2,13 % powierzchni Województwa Świętokrzyskiego.
W Gminie na 100 mężczyzn przypada 105 kobiet, co jest wskaźnikiem identycznym do obliczonego dla obszarów województwa, który wynosi 105.
Zmiany w liczbie mieszkańców Gminy na przestrzeni lat 1997 - 2005 przedstawia poniższy wykres:
44
_____________________________________________________________
Liczba Ludności Gminy Końskie w latach 1997-2005
39600
liczba mieszkańców
39400
39345
39275
39136
39200
39066
38880
39000
38800
38659
38600
38449
38400
38369
38275
38200
38000
37800
37600
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
lata
Dane z ewidencji Wydziału Spraw Obywatelskich Urzędu Miasta i Gminy w Końskich
Wskaźnik gęstości zaludnienia dla Gminy wg danych Urzędu Statystycznego
w Kielcach wynosił pomiędzy 100,0 - 149,9 osób/km2 podczas gdy dla całości województwa wynosi on 110,0 osób/km2. Gminę Końskie możemy zaliczyć do średnio zaludnionych gmin w województwie świętokrzyskim.
Przyrost naturalny w Gminie wynosił - 0,9 i tak jak w przypadku większości
gmin wykazuje trend malejący. Był on jednocześnie wyższy od przyrostu naturalnego
obliczonego dla obszarów województwa, który wynosił - 1,6.
Przyrost naturalny w Gminie Końskie
500
402
Liczba osób
400
300
378
364
322
324
-56
-40
370
355
340
47
30
200
336
317
100
0
-100
2000
2001
Urodzenia
2002
Zgony
2003
-19
2004
Przyrost naturalny
45
_____________________________________________________________
Ważnym elementem decydującym o zmniejszaniu się liczby ludności jest ujemne saldo migracji, które wynosiło w powiecie koneckim –1,6. Jest to zjawisko zbieżne
z trendami występującymi na terenie całego województwa, gdzie liczba ludności systematycznie maleje, a saldo migracji jest ujemne. Dla porównania w województwie świętokrzyskim wynosi – 1,8. Niepokojące jest to, iż w ostatnich latach saldo migracji było
stale ujemne, co oznacza, że więcej osób wyprowadza się z miasta niż się w nim osiedla. Zjawisko to związane jest przede wszystkim z wyjazdami do szkół wyższych oraz
w poszukiwaniu pracy.
Sieć osadniczą Gminy należy ocenić jako równomiernie rozmieszczoną. Jej system tworzy miasto Końskie oraz 40 jednostek osadniczych, będących wsiami sołeckimi.
Największym skupiskiem ludności jest ośrodek gminny – miasto Końskie, liczące wg
stanu na grudzień 2005 22 300 mieszkańców. Pozostałe jednostki nie odgrywają większego znaczenia w strukturze zaludnienia Gminy. Wśród nich największe sołectwa to
Modliszewice, Rogów, Nieświń.
Tabela 11.
Rozmieszczenie ludności na obszarze Gminy wg stanu na grudzień 2005 przedstawia
poniższa tabela:
Lp. Sołectwo i miejscowość wchodząca w skład sołectwa
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Baczyna
Barycz
Bedlenko
Bedlno
Kopaniny
Brody
Dyszów
Gatniki
Gracuch
Górny Młyn
Szabelów
Jeżów
Koczwara
Kornica
Małachów
Liczba ludności
153
248
329
308
86
555
357
172
176
197
349
199
218
445
97
46
_____________________________________________________________
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
Czysta
Modliszewice
Nałęczów
Niebo
Piekło
Nieświń
Fidor
Nowy Dziebałtów
Nowy Kazanów
Nowy Sokołów
Paruchy
Piła
Szabelnia
Pomyków
Czerwony Most
Pomorzany
Gabrielnia
Proćwiń
Przybyszowy
Rogów
Sielpia Wielka
Sierosławice
Nowe Sierosławie
Stadnicka Wola
Stara Kuźnica
Chełb
Drutarnia
Stary Dziebałtów
Stary Kazanów
Stary Sokołów
Sworzyce
Grabków
Poraj
Trzemoszna
Małachów
Radomek
Wąsosz
Wąsosz Nowiny
Wąsosz Ostre Górki
Wąsosz Przymiarki
Wąsosz Stara Wieś
Wąsosz Zarowie
Wincentów
OGÓŁEM
389
62
1435
136
88
6
1092
116
593
501
126
154
540
78
318
194
301
71
385
165
1334
169
683
96
321
129
34
87
429
429
327
250
102
30
149
14
62
234
24
66
26
88
253
15 975
47
_____________________________________________________________
Zgodnie z danymi Urzędu Statystycznego w Kielcach opublikowanym w grudniu
2005r na terenie Gminy zamieszkiwało 7 496 osób w wieku przedprodukcyjnym,
23 364 w wieku produkcyjnym oraz 5687 osób w wieku poprodukcyjnym. Do analizy
struktury wieku ludności przyjęto następujący podział na grupy wiekowe:
-
wiek przedprodukcyjny (0 - 19 lat),
-
wiek produkcyjny (20 - 60 lat - kobiety; 20 - 65 lat - mężczyźni),
-
wiek poprodukcyjny ( powyżej 60 lat – kobiety; powyżej 65 lat – mężczyźni).
Struktura wieku ludności
wiek poprodukcyjny
15%
wiek
przedprodukcyjny
21%
wiek produkcyjny
64%
wiek przedprodukcyjny
wiek produkcyjny
wiek poprodukcyjny
Na podstawie przeprowadzonego wykresu wynika, że Gmina Końskie charakteryzuje
się korzystną strukturą wiekową, tj. większym udziałem ludności w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym oraz mniejszym udziałem w wieku poprodukcyjnym.
Walory miejsca zamieszkania
Mieszkalnictwo
Zgodnie z danymi Urzędu Statystycznego w Kielcach opublikowanym w grudniu 2005r
zasoby mieszkaniowe miasta i gminy Końskie wynosiły:
-
12 344 mieszkań
-
43 988 izb
-
818 100 m2 powierzchni użytkowej
48
_____________________________________________________________
Najważniejsze wskaźniki warunków mieszkaniowych przedstawiają się następująco:
Tabela 12.
Warunki mieszkaniowe na terenie miasta i gminy Końskie w 2004 roku.
Liczba izb
w mieszkaniu
Liczba osób na
1 mieszkanie
Liczba osób na
1 izbę
3,51
3,00
0,86
Pow. użytkowa na 1
mieszkanie
(w m2)
67,7
Powierzchnia użytkowa
na 1 osobę (w m2)
22,5
Generalnie w badanym okresie warunki mieszkaniowe kształtowały się na poziomie
zbliżonym do średnich danych dla województwa świętokrzyskiego.
Ochrona zdrowia i opieka społeczna
Specjalistyczną opiekę medyczną na terenie miasta i gminy sprawuje Szpital św.
Łukasza w Końskich oraz Przychodnia Specjalistyczna.
Szpital ze względu na dużą ilość łóżek, liczbę pacjentów i zakres świadczonych usług
stanowi jedną z większych jednostek specjalistycznych opieki zdrowotnej na terenie
województwa świętokrzyskiego. W pełni pokrywa potrzeby medyczne miasta i gminy.
Zadania z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej wykonują: Niepubliczny Zakład
Opieki Zdrowotnej „Południowa” oraz Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej
„Rodzina”.
Zadania z zakresu opieki społecznej na terenie miasta i gminy Końskie realizowane są
przez Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Końskich.
W ostatnich latach systematycznie wzrasta ilość korzystających z pomocy społecznej,
świadczy to o ubożeniu społeczeństwa, które jest spowodowane wysokim bezrobociem.
Przy Miejsko – Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej funkcjonuje świetlica środowiskowa dla dzieci i młodzieży z rodzin patologicznych. Ponadto działa Miejsko – Gminna Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Poza stałymi formami pomocy ośrodek podejmuje również działania doraźne, takie jak:
− letni wypoczynek dla dzieci z rodzin najuboższych,
− Wigilia dla osób samotnych.
49
_____________________________________________________________
Ponadto na terenie miasta i gminy funkcjonują Dom Pomocy Społecznej, Warsztaty
Terapii Zajęciowej dla osób niepełnosprawnych umysłowo i fizycznie, Powiatowy Środowiskowy Dom Pomocy w Końskich.
Pomimo wzrastających nakładów finansowych na pomoc społeczną oraz rozwój
nowych form pomocy należy stwierdzić, że ilość osób potrzebujących pomocy rośnie
szybciej niż nakłady finansowe.
Oświata i kultura
Na terenie miasta i gminy Końskie funkcjonuje 6 przedszkoli miejskich oraz
3 wiejskie działające w zespołach placówek oświatowych, 12 szkół podstawowych,
4 gimnazja, 2 licea ogólnokształcące oraz 3 zespoły szkół ponadgimnazjalnych. Warto
nadmienić, że na terenie miasta funkcjonuje również Państwowa Szkoła Muzyczna
I stopnia oraz szkoły niepubliczne kształcące konecką młodzież w licznych zawodach.
Bazę kulturalną miasta i gminy Końskie tworzą:
− Miejsko - Gminny Dom Kultury w Końskich, który jest instytucją kultury mającą
swoja siedzibę w dwóch zabytkowych budynkach pałacowo - parkowych.
MGDK prowadzi działalność z zakresu upowszechniania kultury oraz wychowania
przez sztukę. Przy MGDK działają:
•
Miejska Orkiestra Dęta, kapela podwórkowa "ZIUTKA PAKA", Klub Tańca
Towarzyskiego SPIN, Studio Piosenki.
•
KORNICZANKA, ROGOWIANKA i kapela JAŚKI.
MGDK sprawuje również opiekę artystyczną nad zespołem pieśni i tańca DZIEBAŁTÓW.
−
Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Końskie jest placówką samorządową, która
służy rozwojowi i zaspokajaniu wielu potrzeb czytelniczych, kulturalnych, informacyjnych, a także upowszechnianiu wiedzy i nauki wśród mieszkańców Ziemi Koneckiej. Sieć bibliotek publicznych na terenie gminy tworzy 10 placówek - 3 działają w mieście, natomiast 7 na wsi. Filie wiejskie działają w: Dziebałtowie, Kazanowie, Modliszewicach, Nieświniu, Pomykowie, Rogowie i Sokołowie.
Przy Bibliotece działa Gminne Centrum Informacji – (GCI), Centrum Edukacji Ekologicznej oraz Galeria i Wydawnictwo ARSLIBRIS.
50
_____________________________________________________________
− Klub KAESEMEK realizuje działalność oświatowo-kulturalną adresowaną do dzieci, młodzieży oraz dorosłych. Stale funkcjonuje Galeria „ATUT”, w której prezentowane są wystawy: fotografii, rzeźby, malarstwa, grafiki, tkaniny i rysunku.
Sport
W mieście istnieją dobre warunki do uprawiania sportu. Funkcjonują dwa stadiony, korty tenisowe, dwie hale sportowe i nowoczesna kryta pływalnia.
Na terenie miasta działają następujące organizacje zajmujące się sportem, turystyką
i rekreacją:
•
Koneckie Stowarzyszenie Sportowe Piłki Ręcznej
•
Miejski Klub Sportowy Neptun "MKS - NEPTUN" Końskie
•
Koneckie Stowarzyszenie Sportowo - Rekreacyjne Brydż Końskie
•
Koneckie Stowarzyszenie Sportowo - Rekreacyjne "PEGAZ"
•
Klub Turystyki Aktywnej "PASAT"
•
Klub Sportowy "Olimp" - z sekcją lekkoatletyczną.
•
Oddział PTTK
•
Koneckie Towarzystwo Tenisowe
Turystyka i wypoczynek
Miasto i gmina Końskie ze względu na swoje położenie w centralnej Polsce oraz
liczne walory przyrodnicze i kulturowe stanowi idealne miejsce do wypoczynku i uprawiania turystyki. Magnesem przyciągającym turystów są unikatowe w skali europejskiej zabytki techniki Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego oraz zbiorniki wodne
z największym ośrodkiem wypoczynkowym gminy – Sielpią. Letnisko to posiada doskonałą infrastrukturę turystyczną i stanowi wspaniałą bazę wypadową w pobliskie Góry Świętokrzyskie. Bliższemu poznaniu uroków naszego regionu służyć może sieć pieszych i rowerowych szlaków turystycznych docierających do najbardziej urokliwych
i mało dostępnych zakątków.
Do najdłuższych szlaków turystycznych należą trasy rowerowe. Szlaki prowadzą głównie leśnymi drogami przez tereny ciekawe krajobrazowo i historycznie W zdecydowanej większości są utwardzone, można spokojnie przejechać. Trasy mają różny stopień
51
_____________________________________________________________
trudności, są jednak tak pomyślane, że pokonanie ich jest możliwe dla każdego rowerzysty.
Nieskażone środowisko, liczne zbiorniki wodne i obfitość lasów sprawiają, że okolica
stanowi wymarzoną bazę do rozwoju agroturystyki.
Lokalny rynek pracy
Rynek pracy - bezrobocie
Na ukształtowanie rynku pracy w Gminie Końskie największy wpływ miały
przemiany społeczno – gospodarczego z lat 90 -tych. Likwidacja dużych zakładów
przemysłowych i grupowe zwolnienia doprowadziły do powstania strukturalnego bezrobocia.
52
_____________________________________________________________
Tabela 13.
Liczbę i stopę bezrobocia przedstawia tabela:
Liczba bezrobotnych
na dzień 31.12.2003
Lp.
Liczba bezrobotnych
na dzień 31.12.2004
Liczba bezrobotnych
na dzień 30.09.2005
Miasto/Gmina
Ogółem
w tym
kobiet
Końskie
4919
2432
Razem
1.
w tym:
Końskie miasto
2567
1288
Końskie gmina
2352
1144
Dane z Powiatowego Urzędu Pracy w Końskich
Ogółem
w tym
kobiet
Ogółem
w tym
kobiet
4752
2465
4334
2274
2480
2272
1296
1169
2274
2060
1206
1068
Jak pokazuje tabela spada ilość bezrobotnych. Należy sądzić, że w kolejnych latach
spadki bezrobocia będą większe. Będziemy lepiej przygotowani do wykorzystania
środków unijnych, w tym również na zmniejszenie bezrobocia.
Tabela 14.
Bezrobotni wg wieku, poziomu wykształcenia, stażu pracy w mieście i gminie Końskie
na koniec września 2005.
Wyszczególnienie
Wiek
Wykształcenie
Staż pracy
Liczba bezrobotnych
ogółem
15-17
18-24
25-34
35-44
45-54
55-59
60-64
wyższe
policealne i średnie zawodowe
średnie ogólnokształcące
zasadnicze zawodowe
gimnazjum i poniżej
do 1 roku
1-5
5-10
10-20
20-30
30 lat i więcej
bez stażu
Ogółem
Dane z Powiatowego Urzędu Pracy w Końskich
Liczba bezrobot.
Ogółem
0
2427
3144
2465
2629
477
63
467
2255
1002
4027
3454
1069
2381
1819
1890
1114
93
2839
11205
53
_____________________________________________________________
Najliczniejszą grupę bezrobotnych stanowią osoby:
− w wieku produkcyjnym czyli mające 25 - 34 lata, których jest 3144 osób
− z wykształceniem zasadniczym zawodowym 4027 osób
− nie posiadające stażu pracy 2839 osób
Zgodnie z danymi Urzędu Statystycznego w Kielcach opublikowanym w grudniu 2005r
branżowy podział zatrudnienia przedstawia poniższa tabela.
Tabela 15.
Pracujący mieszkańcy Gminy Końskie według sekcji EKD.
Gmina Końskie
Ogółem
8635
Rolnictwo, łowiectwo,
Przemysł
Usługi
Usługi nie-
leśnictwo i rybołówstwo
i budownictwo
rynkowe
rynkowe
43
4303
1641
2648
Źródło danych: Urząd Statystyczny w Kielcach
54
_____________________________________________________________
III. ANALIZA UWARUNKOWAŃ ROZWOJOWYCH (SWOT) MIASTA
I GMINY KOŃSKIE.
Rozpatrywanie możliwości i wizji tego, co powinno wystąpić w przyszłości,
wymaga konkretnej wiedzy o tym, co dzieje się dziś oraz zrozumienia organizacji w jej
obecnym kształcie. Koniecznym staje się przeprowadzenie diagnozy aktualnego stanu
organizacji, która polega na określeniu jej mocnych i słabych stron.
Funkcjonowanie Gminy, tak jak każdej organizacji, odbywa się w kontekście silnych
relacji z otoczeniem, które w znacznym stopniu determinuje jej warunki działania.
Czynniki warunkujące rozwój organizacji występują tak wewnątrz jej, jak i na zewnątrz. Dopiero rzetelna ich analiza, połączona z wnioskowaniem przynosi pełny obraz
wewnętrznych i zewnętrznych uwarunkowań rozwoju Gminy i może stanowić podstawę
do identyfikowania celów strategicznych i bezpośrednich.
Analiza SWOT
W przygotowaniu założeń do opracowania strategii rozwojowej niezbędne jest
rozpoznanie stanu faktycznego funkcjonujących dziedzin życia. Miasto i gminę Końskie można traktować jak organizm, którego stan i kondycja zależne są zarówno od
działających bodźców zewnętrznych jak i wewnętrznych. W tym celu w badaniach będzie wykorzystana analiza SWOT, której założenia i sposób analizy (poprzez analogię)
są zbieżne z oceną żywego organizmu. Uzasadnione staje się zatem dokonanie oceny
jakościowej funkcjonowania gminy dla potrzeb poznania jej stanu faktycznego.
Założenia metody SWOT
Metoda SWOT jest to kompleksowa metoda służąca do badania otoczenia organizacji oraz analizy jej wnętrza. Nazwa SWOT jest akronimem angielskich słów
Strengths (mocne strony organizacji), Weaknesses (słabe strony organizacji), Opportunities (szanse w otoczeniu), Threats (zagrożenia w otoczeniu). SWOT wykorzystuje
analizę pola sił do badania uwarunkowań dla potrzeb kreowania dróg rozwojowych
obejmujących szeroko rozumiane zmiany organizacyjne. Analiza ta oparta jest na
schemacie klasyfikacyjnym czynników mających wpływ na przyszłą pozycję miasta.
W czynnikach mających wpływ na bieżącą i przyszłą pozycję organizacji wyróżnia się
oddziaływania:
55
_____________________________________________________________
•
zewnętrzne w stosunku do organizacji i mające charakter uwarunkowań wewnętrznych,
•
wywierające negatywny wpływ na organizację i mające wpływ pozytywny.
Z kombinacji tych dwóch podziałów powstają cztery kategorie czynników:
Zewnętrzne pozytywne – szanse,
Zewnętrzne negatywne – zagrożenia,
Wewnętrzne pozytywne – mocne strony,
Wewnętrzne negatywne – słabe strony.
Analiza SWOT polega na zidentyfikowaniu wymienionych grup czynników, opisie ich
wpływu na rozwój organizacji oraz wskazaniu możliwości organizacji osłabiania lub
wzmacniania siły ich oddziaływania. Zderzenie ze sobą szans i zagrożeń z mocnymi
i słabymi stronami pozwala określić pozycję strategiczną dla miasta, która może być
źródłem nowatorskich przedsięwzięć przyszłościowych.
W analizie SWOT można wyróżnić cztery modelowe sytuacje strategiczne,
w zależności od przewagi czynników pozytywnych lub negatywnych w otoczeniu lub
wewnątrz gminy tj.:
a) Sytuacja maxi – maxi
Sytuacja dotyczy przypadku, w którym wewnątrz przeważają mocne strony,
w otoczeniu zaś szanse. Strategia ta odpowiada silnej ekspansji i zdywersyfikowanego
rozwoju.
b) Sytuacja mini – maxi
W tym przypadku mamy do czynienia z przewagą słabych stron nad mocnymi, ale
sprzyja jej układ warunków zewnętrznych. Jej strategia powinna polegać na wykorzystaniu tych szans przy jednoczesnym zmniejszaniu lub poprawianiu czynników wewnętrznych.
Przykładem strategii mini - maxi może być dążenie miasta będącego w słabej kondycji
finansowej do zawarcia aliansu strategicznego z innym miastem w celu wykorzystania
szans związanych z otwieraniem się nowych możliwości rozwojowych.
c) Sytuacja maxi – mini
Określa sytuację, w której źródłem trudności rozwojowych jest niekorzystny układ
warunków zewnętrznych. Gmina może zaoferować (w postaci przeciwwagi) tym wa56
_____________________________________________________________
runkom swój potencjał wewnętrzny, próbując przezwyciężyć zagrożenia przy wykorzystaniu swoich mocnych stron.
d) Sytuacja mini – mini
Zakłada się, że gmina pozbawiona jest szans rozwojowych. Dodatkowo zakłada się
jej funkcjonowanie w nieprzychylnym otoczeniu. W sytuacji mini – mini nie występują
mocne strony, które mogłyby pełnić funkcję przeciwwagi dla zagrożeń oraz w zakresie
poprawy swoich słabych stron.
Schemat analizy SWOT łączy w logiczną całość metody analizy strategicznej.
W szczególności analiza SWOT wyróżnia kolejno etapy:
•
identyfikację i analizę szans oraz zagrożeń,
•
identyfikację i analizę mocnych oraz słabych stron,
•
określenie pozycji strategicznej i kierunków rozwoju.
Stosowanie analizy SWOT umożliwia udzielenie odpowiedzi, m.in. na pytania:
•
jaka jest pozycja gminy w powiecie, regionie, kraju?
•
jakie gmina stawia sobie cele?
•
za pomocą jakich środków i narzędzi zamierza się osiągnąć postawione zadania?
Analiza SWOT w sposób kompleksowy umożliwia następnie zebranie wszyst-
kich czynników określających potencjał rozwojowy gminy. Dzięki temu można łatwo
następnie przejść od etapu koncepcyjnego analizy do etapu planowania strategicznego.
Mocne strony
-
-
-
Pełnienie przez miasto funkcji cen-
Słabe strony
- Wysoki wskaźnik bezrobocia,
trum administracyjno – gospo-
ujemne saldo migracji oraz niski
darczego powiatu
przyrost naturalny
Bliskość geograficzna z dużymi
-
Położenie na uboczu krajowych
ośrodkami przemysłowymi
i międzynarodowych szlaków ko-
Położenie w Północnym Obszarze
munikacyjnych
Uprzemysłowionym Województwa
-
Słabe powiązania kooperacyjne
-
Szybki rozwój branży ceramicznej
z innymi ośrodkami przemysło-
-
Duże zasoby siły roboczej
wymi
-
Występujące rezerwy energii elek-
-
Malejący potencjał przemysłowy
57
_____________________________________________________________
trycznej, gazu, ciepła i wody
-
-
Niskie efekty budownictwa mieszkaniowego
Duża lesistość oraz duże zasoby
wód powierzchniowych i zbiorni-
Mała dostępność przemysłowych
terenów budowlanych
Występujące cenne walory przyrodnicze i krajobrazowe
-
-
-
Brak zagospodarowania
ków wodnych
i wykorzystania na cele rekreacyj-
-
Nieskażone gleby
no – wypoczynkowe istniejących
-
Dobre warunki do rozwoju turystyki
zbiorników wodnych
i agroturystyki
-
Posiadanie własnego wysypiska
śmieci i oczyszczalni ścieków
-
-
Powolny wzrost nowych inwestycji przemysłowych
-
Przebieg ruchu tranzytowego przez
centrum miasta, zły stan technicz-
Niski stopień dewastacji środowiska
ny dróg, brak obwodnic, parkingów.
-
Niedostateczny stopień skanalizowania Gminy, pojawienie się dzikich wysypisk
-
Słabe gleby, duże rozdrobnienie
gospodarstw i niska produkcja rolna,
-
Niski poziom wyposażenia technicznego rolnictwa
Szanse
-
Wprowadzenie reformy administra-
Brak skutecznej polityki regionalnej aktywizującej rejony o dużych
tokrzyskiego oraz powiatu konec-
zasobach przemysłu ciężkiego
-
Wysokie koszty dostosowania go-
Integracja Polski z Unią Europejską
spodarki do wymogów Unii Euro-
(możliwość korzystania ze środków
pejskiej
strukturalnych UE)
-
-
cyjnej kraju i utworzenie woj. świę-
kiego
-
Zagrożenia
Wprowadzenie reformy:
-
Patologiczne skutki długofalowego
bezrobocia, mało skuteczne formy
58
_____________________________________________________________
•
ubezpieczeń społecznych
•
oświaty i wychowania
•
służby zdrowia
walki z bezrobociem
-
Wysokie koszty ubezpieczeń społecznych
-
Niskie nakłady finansowe oraz
-
Rozwój budownictwa czynszowego
-
Sąsiedztwo projektowanej drogi
błędy we wprowadzaniu reformy
ekspresowej Nr 74
służby zdrowia
-
-
Dalsza prywatyzacja podmiotów
-
Rosnąca konkurencja
gospodarczych
-
Monopolistyczna pozycja
ZEORK, TP S.A
Korzystanie ze środków finansowych ,krajowych np. ARiMR
-
nej
i WFOŚ
-
Rozwój rolnictwa ekologicznego
Spadek opłacalności produkcji rol-
-
Ubożenie społeczeństwa
i agroturystyki
-
Występowanie na terenie miasta
i gminy instytucji doradczych –
Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa
Rolniczego
Wnioski do Analizy SWOT związane z regionem i polityką rządu.
Położenie
Miasto i gmina Końskie położona jest w północno – zachodniej części województwa świętokrzyskiego na przecięciu szlaków komunikacyjnych łączących Warszawę z Kielcami i Krakowem, Lublin z Łodzią oraz Radom z Częstochową.
Finanse
Rozpoznanie potencjalnych źródeł finansowania i zdobywania funduszy są
istotnym elementem strategii gminy. Lokalne władze samorządowe muszą w swych
działaniach uwzględnić dwa plany czasowe: po pierwsze muszą zaspokajać najtaniej
a zarazem skutecznie bieżące potrzeby, a po drugie muszą przewidywać przyszłe potrzeby i możliwości ich sfinansowania. Stały dylemat to w jaki sposób szczupłe środki
przydzielać różnym programom, realizując prorozwojową strategię. Malejące środki
finansowe otrzymywane z dotacji budżetowych oraz sprzeciw mieszkańców wobec
59
_____________________________________________________________
zwiększania podatków lokalnych mogą ograniczyć działania samorządowe. Szansą dla
rozwoju gminy mogą być dostępne środki zewnętrzne. Wejście w struktury Unii Europejskiej otworzyło możliwości korzystania ze środków funduszy strukturalnych zwłaszcza w dziedzinie ochrony środowiska i infrastruktury technicznej. Zagrożenia płynące
z otoczenia to niestabilna polityka podatkowa państwa, wysokie oprocentowanie kredytów hamujące inwestycje i rozwój przedsiębiorczości oraz wzrost zadań nakładanych na
gminy bez zapewnienia odpowiednich środków na ich realizację.
System prawny
Specyfika zarządzania gminą zależy od wielu czynników. Przede wszystkim decyzje samorządowe muszą mieć czytelne umocowanie prawne. Naszemu systemowi
prawnemu wiele jeszcze brakuje. Jest on niejednorodny, niestabilny oraz w wielu przypadkach sprzeczny. Zagrożenia stwarza zawiła, długotrwała procedura prawna, niedoskonałość ustawy o gospodarce gruntami i niestabilność przepisów podatkowych. Najważniejszymi ustawami regulującymi działania władz lokalnych są:
-
ustawa o samorządzie gminnym,
-
ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym,
-
ustawa o ochronie środowiska,
-
ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych,
-
ustawa o gospodarce nieruchomościami,
-
ustawa o ochronie przyrody,
-
prawo budowlane.
-
prawo wodne.
Decyzje podejmowane są również na podstawie aktów prawa miejscowego (plany zagospodarowania), które obowiązują na terenie gminy jak też zasad polityki przestrzennej zawartych w uchwalonym przez samorząd Studium Uwarunkowań i Kierunków
Zagospodarowania Przestrzennego, która zobowiązuje Władze Gminy.
Działalność Gospodarcza
Wiele czynników może zadecydować o rozwoju gospodarczym gminy. Procesy
restrukturyzacji i prywatyzacji, które się dokonują stwarzają szanse zbudowania na bazie upadających firm państwowych, ekonomicznie sprawniejsze firmy prywatne.
60
_____________________________________________________________
Wpływ na rozwój małych i średnich firm może mieć obecność Specjalnej Strefy Ekonomicznej Starachowice.
Rządowy program MSP (małych i średnich przedsiębiorstw), Sieć Ośrodków Krajowego Systemu Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw (KSU) wprowadza ujednolicone standardy jakości pracy ośrodków i świadczenia usług doradczych, informacyjnych, szkoleniowych i finansowych.
Szansą dla miasta mogą być powstające lokalne organizacje pozarządowe, które poprzez wypełnianie swoich zadań statutowych, pozyskiwanie środków z zewnątrz przyczyniają się do rozwoju gminy. Zasadniczym celem jest przyciągnięcie kapitału, który
w połączeniu z lokalnymi zasobami stworzy bazę dla rozwoju ekonomicznego.
Infrastruktura techniczna
Atutem gminy Końskie jest brak barier dla wszelkich inwestycji przemysłowych, usługowych i budownictwa mieszkaniowego. Miasto posiada połączenie kolejowe i warunki przyjmowania i rozładunku dużych przesyłek transportem kolejowym.
Czynnik ludzki
Dla rozwoju miasta i gminy duże znaczenie ma potencjał ludzki. Duże zasoby
wolnej siły roboczej (to wynik dużego bezrobocia, tradycja solidnej pracy jako efekt
tradycji Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego, dają możliwości prowadzenia wszelkiej działalności gospodarczej. Zagrożenie to utrzymujące się bezrobocie i patologie,
które degradują społeczność miejscową.
Odpływ wykształconych miejscowych osób do większych aglomeracji to wynik braku
perspektyw w miejscu zamieszkania.
Bezpieczeństwo
W ostatnim okresie odnotowaliśmy spadek przestępczości. Miały na to wpływ
działania prowadzone przez Komendę Powiatową Policji we współdziałaniu z samorządami lokalnymi m.in. inicjatywa Bezpieczny Powiat Konecki integrująca lokalne władze, społeczeństwo oraz Policję. Monitoring miasta prowadzony jest przez Policję na
urządzeniach zakupionych i zainstalowanych przez Gminę. Ściśle współpracują Straż
Miejska z Komendą Powiatową Policji. Spośród wielu wspólnych inicjatyw warto wymienić program „Prędkość” – akcja mająca na celu wyeliminowanie nadmiernej pręd61
_____________________________________________________________
kości wśród kierowców, „Akcja Pieszy” – poprawiająca bezpieczeństwo przechodniów,
wprowadzenie codziennych łączonych patroli (Straż Miejska, Policja).
Kultura i Sport
Warunki tworzone dla rozwoju kultury, nauki i sportu są niewystarczające. Samorządy mają zbyt skromne środki. Te dziedziny życia wymagają strukturalnych rozwiązań w ramach polityki państwa. Są to ważne inwestycje mające wpływ na rozwój
społeczeństwa.
Organizacje
Miasto i Gmina Końskie współpracuje z samorządami partnerskimi miast Ukrainy, Słowacji i Węgier. Dzięki powstaniu Staropolskiego Związku Gmin i Miast dobrze
układa się współpraca z władzami pozostałych gmin powiatu koneckiego.
Corocznie przyjmowany jest program współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego.
Dla budowania partnerstwa istotne znaczenie ma zarówno wymiana doświadczeń między poszczególnymi organizacjami, jak i ich współpraca z sektorem publicznym, a w szczególności z organami samorządu terytorialnego.
Współpraca ta ma na celu zwiększenie skuteczności i efektywności działań
związanych z realizacją zadań publicznych i wzrost zaangażowania sektora pozarządowego w rozwiązywaniu problemów lokalnych.
Szansą gminy jest również współpraca z organizacjami woj. świętokrzyskiego.
Administracja
Kluczową szansą jest fakt, że miasto pełni jednocześnie funkcje siedziby powiatu. Stwarza to możliwości tworzenia wspólnej bazy danych dla potrzeb dostępu
i wymiany informacji, podejmowania wspólnych przedsięwzięć. Głównym celem na
szczeblu lokalnym jest najlepsze zaspokojenie indywidualnych i zbiorowych potrzeb
mieszkańców poprzez kształtowanie zdolności obsługowych jednostek administracji
oraz innych podmiotów pracujących na rzecz zaspokojenia tych potrzeb.
Dużym zagrożeniem dla sprawnego funkcjonowania administracji gminnej jest
toczące się postępowanie sądowe z byłymi właścicielami budynku – spadkobiercami
62
_____________________________________________________________
rodziny Tarnowskich w wyniku czego administracja gminna może być pozbawiona
swojej siedziby.
Służba Zdrowia i Ochrona Środowiska
Szansą dla rozwoju gminy jest nieskażone środowisko naturalne oraz wprowadzenie europejskich standardów jego ochrony, które to działania zostały zauważone
przez Sejmik Województwa Świętokrzyskiego uhonorowując naszą gminę pierwszym
miejscem na Najbardziej Ekologiczną Gminę Województwa Świętokrzyskiego.
Zadania z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej wykonują: Niepubliczny Zakład
Opieki Zdrowotnej „Południowa” oraz Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej
„Rodzina”.
Reformę służby zdrowia oraz wprowadzenie programów profilaktyki zdrowotnej lokalne środowisko uważa za ogromną szansę na poprawę opieki zdrowotnej mieszkańców.
Wnioski wynikające z Analizy SWOT związane z gminą Końskie
Inwestycje
Gmina Końskie nie posiada wystarczających własnych środków finansowych,
które można przeznaczyć na rozwój inwestycji. W tej sytuacji należy skoncentrować się
na tych walorach, które przyciągną i zachęcą innych do finansowania inwestycji. Jednym z elementów są wolne uzbrojone tereny pod inwestycje mieszkaniowe
i gospodarcze. Podobnie zachęcająco oddziaływuje system zwolnień podatkowych stosowany przez samorząd gminy Końskie. Równie ważnym argumentem dla potencjalnych inwestorów jest czynnik ludzki. Urząd Pracy w Końskich dysponuje informacjami
o osobach poszukujących pracy, z których wynika, że jest liczna grupa o sprawdzonych
kwalifikacjach. Jednak zdarza się, że wobec zmieniających się warunków na rynku
pracy potrzebne jest uzupełnienie lub zmiana wykształcenia bezrobotnych. Na terenie
miasta działa Koneckie Stowarzyszenie Wspierania Przedsiębiorczości, stawiające sobie za cel pomoc obecnym i przyszłym przedsiębiorcom.
63
_____________________________________________________________
Infrastruktura techniczna
Miasto posiada dobrze rozwiniętą infrastrukturę techniczną. Przez teren gminy
przebiega magistralny gazociąg wysokoprężny relacji Lubienia – Piotrków a więc zasilanie gazowe nie stanowi problemu dla przyszłych inwestorów. Podobnie jeśli chodzi
o ciepło. Miejska elektrociepłownia posiada jeszcze rezerwy. Problem ścieków bytowo
– gospodarczych i przemysłowych z miasta rozwiązują istniejące oczyszczalnie. Wody
opadowe odprowadzone są do oczyszczalni wód deszczowych a następnie do rzeki
Czystej i Młynkowskiej. Od 1999 r przekazano do użytkowania bezpieczne ekologiczne
składowisko odpadów komunalnych dla potrzeb całej gminy. Kwatera składowiska
o powierzchni dna 1,6 ha może pomieścić 136 600 m3 odpadów. Istnieją rezerwy terenu
na dalszą rozbudowę składowiska o następne kwatery. Warto się zastanowić nad inwestycjami przekształcającymi składowisko w ponadlokalne. Dojazd do miasta zapewnia
pięć dróg o znaczeniu wojewódzkim, zaś przez teren gminy przebiegać będą drogi ekspresowe Nr 7 i 74 (aktualny projekt). Przez miasto przebiega lokalna trasa kolejowa
Koluszki - Skarżysko służąca głównie do przewozów towarowych.
Budownictwo mieszkaniowe
Końskie posiada duże rezerwy terenów, które mogą służyć rozwojowi budownictwa mieszkaniowego. Na terenie gminy istnieją sprawdzone firmy wykonawcze,
które mogą budować mieszkania o różnych standardach. Szansą jest rozwój budownictwa czynszowego.
Administracja samorządowa
Szansą dla miasta jest podział administracyjny kraju, a zwłaszcza fakt, że miasto
jest siedzibą powiatu. Następstwem tego jest przejęcie obsługi ponadlokalnej w zakresie: lecznictwa specjalistycznego, szkolnictwa ponadgimnazjalnego, kultury, wymiaru
sprawiedliwości, bezpieczeństwa publicznego. Wymaga to rozwoju ilościowego i jakościowego funkcji doradczych, planistycznych i finansowych. Potrzebne jest wyposażenie w sprzęt elektroniczny służący zbieraniu i przepływowi informacji. Stwarza to szanse dla ludzi o wysokich kwalifikacjach.
64
_____________________________________________________________
Bezpieczeństwo
W mieście istnieją dobre warunki lokalowe dla policji, straży pożarnej
i miejskiej. Służby te mają dobre wyniki, każda w swoim zakresie. Prowadzona przez
nie działalność profilaktyczna przynosi widoczne efekty. W tej działalności mają
wsparcie w samorządzie. Zagrożenie stanowią rozszerzające się niestety patologie (alkoholizm,) szczególnie wśród młodzieży.
Kultura i nauka
Szansą gminy jest dostępność oświaty. Wzrasta bowiem zapotrzebowanie społeczne na wiedzę, doskonalenie umiejętności zawodowych, przeżycia kulturalne.
W gminie jest dobrze rozwinięta sieć przedszkoli (9), szkół podstawowych (12)
i gimnazjów (4), szkół ponadgimnazjalnych. Przy tej ilości szkół liczna grupę zawodową stanowią nauczyciele. Ich potencjał intelektualny jest szansą do wykorzystania. Jednostkami wiodącymi w dziedzinie kultury są: Miejski Dom Kultury, Biblioteka Publiczna i działające przy niej Gminne Centrum Informacji oraz Edukacyjne Centrum
Ekologiczne.
Szansą na rozwój, poprawę wartości estetycznych i kulturowych niesie za sobą
uchwała Rady Miejskiej powołująca do życia Park Kulturowy, którego celem jest rewaloryzacja miasta czyli przywrócenie utraconych wartości, przestrzeni. W szczególności
polega to na :
•
utrzymaniu, rekonstrukcji i rewaloryzacji przestrzeni publicznej zespołu pałacowoparkowego Małachowskich (Parku Miejskiego im. Tarnowskich), terenów zielonych
i zabytków architektury,
•
rewaloryzacji urbanistycznej i architektonicznej zabytkowej przestrzeni publicznej
ulic i placów miejskich, elewacji budynków,
•
urządzenie zieleni niskiej „Błoni miejskich” oraz terenów rekreacji miejskiej wokół
zabytkowych stawów młyńskich przy ul. Browarnej,
Ekologia
Proekologiczna działalność władz gminy przejawia się inwestycjami na rzecz
środowiska, co znalazło swoje ukoronowanie poprzez zdobycie I nagrody w konkursie
Na Najbardziej Ekologiczną Gminę Województwa Świętokrzyskiego za rok 2004.
65
_____________________________________________________________
Promocja miasta
Tworzenie pozytywnego obrazu miasta, ukazywanie walorów lokalizacyjnych
i reklamowanie innych zalet wobec przedsiębiorstw i ludności aktywnej zawodowo jest
w centrum uwagi samorządu koneckiego. Punktem wyjścia są opracowania profesjonalne, materiały promocyjne:
•
informatory gospodarcze dla inwestorów i przedsiębiorców,
•
katalogi ofert nieruchomości do zagospodarowania,
•
katalogi lokalnych firm z propozycjami współpracy i kooperacji,
•
foldery o mieście realizowane zarówno wersji tradycyjnej jak i elektronicznej.
W większym stopniu należy wykorzystać sukcesy sportowe szczególnie piłkarzy ręcznych (I liga piłki ręcznej) sukcesywne sukcesy grup młodzieżowych na arenie krajowej.
Finanse
Problemy finansów państwa przekładające się na zmniejszenie dotacji dla gmin
stanowią poważne zagrożenie dla strategii rozwojowej. Pokonać te trudności można
tylko aktywnością na rzecz pozyskania środków dla MSP, Rynku Pracy, Transferu
Technologii, Ochrony Środowiska, itp.
Określenie pozycji strategicznej miasta i gminy Końskie
Najważniejsze uwarunkowania rozwoju miasta i gminy analizowane w sferach
społecznej, produkcyjnej, ekologicznej oraz w zakresie infrastruktury technicznej wskazują, że mamy do czynienia z przewagą słabych stron nad mocnymi w sytuacji wewnętrznej Gminy, ale sprzyja jej układ warunków zewnętrznych gdzie przeważają szanse nad zagrożeniami. Mamy więc do czynienia z typem strategii „mini - maxi”. Zatem
cały wysiłek organizacyjny i techniczny samorządu winien iść w kierunku maksymalnego wykorzystania istniejących i pojawiających się szans przy jednoczesnym poprawianiu i likwidowaniu słabych stron.
66
_____________________________________________________________
IV. STRATEGICZNE CELE ROZWOJU MIASTA I GMINY KOŃSKIE.
W oparciu o warunki jakie posiada miasto i gmina Końskie można zaproponować następujące cele stojące przed koneckim samorządem:
1) Tworzenie korzystnych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości.
W ramach tego celu należy:
•
kontynuować procesy restrukturyzacyjne i modernizacyjne oraz przekształcenia
własnościowe,
•
tworzyć warunki do działalności gospodarczej, pobudzać przedsiębiorczość,
•
rozwijać nowe branże przemysłu dające szanse rozwoju regionu,
•
rozwijać sferę usług budowlanych, motoryzacyjnych, handlowych, doradczych.
2) Przeciwdziałanie bezrobociu i zapewnienie mieszkańcom odpowiedniego poziomu życia.
Cel ten można osiągnąć poprzez:
•
tworzenie warunków zapewniających mieszkańcom coraz lepsze wykształcenie,
dostosowane do wymagań współczesnych,
•
wzrost dostępności i jakości świadczeń zdrowotnych,
•
zapewnienie ubogim i niepełnosprawnym pomocy społecznej,
•
ożywienie budownictwa mieszkaniowego,
•
zaspokojenie potrzeb kulturalnych,
•
zapewnienie bezpieczeństwa publicznego
3) Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich.
Cel ten to przede wszystkim:
•
organizacja gospodarstw specjalistycznych i grup producenckich,
•
rozwijanie produkcji ekologicznej,
•
rozwój bazy skupowej i przetwórczej oraz usług pozarolniczych,
•
rozwój infrastruktury wiejskiej,
•
zapewnienie aktywnego doradztwa,
•
rozwój bazy agroturystycznej
67
_____________________________________________________________
4) Wykorzystanie atutów położenia i walorów turystycznych.
Celem jest:
•
rozwój miasta i jego funkcji jako ośrodka powiatowego,
•
wykorzystanie szans rozwojowych w ramach programów woj. Świętokrzyskiego,
•
rozwój bazy turystycznej i wypoczynkowej nad akwenami wodnymi, ze szczególnym uwzględnieniem rewitalizacji Sieli,
•
rozwój aktywnych form wypoczynku i rekreacji,
•
aktywizacja społeczeństwa w kierunku uprawiania sportu,
•
rozwój agroturystyki,
•
tworzenie systemów promocji i informacji.
V. OPIS PRZEDSIĘWZIĘĆ KORZYSTNYCH W RAMACH STRATEGICZNYCH KIERUNKÓW ROZWOJU.
•
Tworzenie korzystnych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości.
Zadania samorządu sprowadzają się do aktywnego wykorzystania sprzyjających
czynników zewnętrznych i umiejętnego sterowania lokalnymi podmiotami gospodarczymi.
Zewnętrzne czynniki rozwojowe to: polityka makroekonomiczna państwa zmierzająca
do zmniejszenia obciążeń podatkowych przedsiębiorstw, łatwy dostęp do kredytów,
stabilność złotego, poziom popytu i podaży zarówno w kraju jak również na rynkach
zagranicznych.
Wśród czynników wewnętrznych należy wymienić: poziom fachowości kadry, umiejętność zarządzania posiadanymi zasobami, jakość i poziom rentowności produkcji, zdolność do wdrażania nowości technicznych, elastyczność organizacyjno – techniczna
w reagowaniu na sygnały rynku.
Procesy restrukturyzacyjne i prywatyzacyjne
Trwają procesy restrukturyzacyjne i prywatyzacyjne. Na bazie upadłych przedsiębiorstw: Zamtal, Zakład Narzędzi Gospodarczych, Spółdzielni: Drzewiarz, But, Fabryki Farb Suchych, Rembud, Prelbud powstało wiele małych i średnich firm, które
przejęły częściowo produkcję i dały zatrudnienie wielu mieszkańcom. Większość po68
_____________________________________________________________
wstałych w ten sposób firm to jednak słabe ekonomicznie podmioty, oczekujące poprawy koniunktury na rynku i korzystniejszych warunków kredytów. Proces restrukturyzacji potrwa jeszcze długo. Jego szybkie zakończenie leży w interesie społecznym.
Bank informacji
Ważnym zadaniem gminy będzie utworzenie „banku informacji” o posiadanych
do zagospodarowania gruntach i budynkach do wykorzystania przemysłowego. Podstawą będzie rozbudowa i aktualizacja istniejącej bazy danych funkcjonującej na stronach
internetowych. W banku informacji winny być dane z terenu całej gminy, obejmujące
zarówno obiekty będące w bezpośredniej dyspozycji samorządu jak również innych
właścicieli. Baza danych to dopiero początek. Działalność gminy musi być nastawiona
na aktywną promocję zasobów do wykorzystania i stworzenia zachęt dla potencjalnych
inwestorów, gdyż konkurencja jest ogromna. Reasumując, aby stworzyć konkurencyjne
warunki do prowadzenia działalności gospodarczej należy:
•
Utrzymać jednolity system promocyjny wraz z bazą danych o obiektach pod inwestycje,
•
Utrzymać preferencyjny system podatkowy dla tworzących nowe miejsca pracy,
•
Doprowadzić do powstania systemu doradztwa dla przedsiębiorców,
•
Opracować całościowy program uzbrojenia terenów pod inwestycje, po wyczerpaniu aktualnych zasobów.
Przemysł
Dominującym przemysłem w gminie Końskie jest odlewnictwo. Pracuje tu
14 odlewni. Przemysł ten przeżywa trudności z uwagi na to, że główny odbiorca jego
produktów – budownictwo przeżywa „mały kryzys”. Perspektywy najbliższych lat nie
są zachęcające. W tej sytuacji dużą wagę przywiązuje się w gminie do inwestycji
w branży ceramicznej i drzewnej. Powstałe w ostatnich latach: Ceramika Końskie, Ceramika Nowa Gala, Ceramika Gres są producentami z powodzeniem konkurującymi
z najlepszymi w Europie. Przemysł drzewny reprezentuje Zakład w Gracuchu - firma
z udziałem kapitału włoskiego- producent płyt meblowych, oraz wiele zakładów drzewnych prowadzących działalność usługową i produkcyjną. Ceramika i przemysł drzewny
są bardziej przyjazne środowisku naturalnemu niż odlewnie, gdzie przy wytapianiu że-
69
_____________________________________________________________
laza następuje skażenie środowiska poprzez emisję np. siarki. Realizacja zasadniczych
celów strategii zrównoważonego rozwoju wymaga forowania naturalnego środowiska
a tym samym wskazuje kierunki rozwoju przemysłowego gminy.
Usługi
Usługi są dziedziną działalności o dużych możliwościach rozwoju. Mieszkańcy
narzekają na niepełny zakres usług i ich jakość. Powstanie wielu firm usługowych i ich
konkurencja o klienta pozwoli zaspokoić oczekiwania. Polityka gminy winna sprowadzać się do: promowania przedsiębiorczości, poprzez stworzenie gwarancji dostępności
gruntów pod działalność gospodarczą i objęcia przedsiębiorstw systemem ulg podatkowych. Takie udogodnienia na pewno zaowocują powstaniem pożądanych z punktu widzenia mieszkańców zakładów budowlanych, motoryzacyjnych, naprawy sprzętu itp.
Stymulowanie tym procesem pozwoli na zwiększenie zatrudnienia i wpłynie na rozwój
sektora usług w regionie.
•
Przeciwdziałanie bezrobociu i zapewnienie mieszkańcom odpowiedniego
poziomu życia.
Przeciwdziałanie bezrobociu i zapewnienie mieszkańcom odpowiedniego po-
ziomu życia musi być głównym celem uwzględnianym w działaniach władz samorządowych. Utrzymujące się wysokie bezrobocie rodzi frustrację społeczną i jest przyczyną wielu aspołecznych zachowań. Gmina Końskie należy do regionów o wysokim bezrobociu. To wymaga odważnych działań w skali państwa, nie tylko samorządu. Potrzebne są doraźne działania i programy dające efekty w dłuższym okresie czasu. Jeśli
celem głównym jest zrównoważony rozwój regionu to ten bolesny problem społeczny
musi być rozwiązany w pierwszym rzędzie.
Edukacja
Tworzenie warunków zapewniających mieszkańcom coraz lepsze wykształcenie
dostosowane do wymagań współczesnych to wymóg, którego spełnienie daje szansę
zmniejszenia bezrobocia. Obecne mankamenty to:
•
ograniczenia ilościowe i jakościowe w nauczaniu języków obcych,
•
niewystarczające wyposażenie techniczne i informatyczne szkół,
70
_____________________________________________________________
•
niewystarczająca elastyczność kształcenia zawodowego.
Absolwenci szkół nie są przygotowani aby znaleźć swoje miejsce w życiu i powiększają
grono bezrobotnych. Tym bardziej nie są przygotowani do podejmowania samodzielnej
działalności zawodowej. Lepsze wyposażenie szkół, dopasowanie programów do wymagań rynku jest możliwe do osiągnięcia w krótkim czasie przy obecnym organizacyjnym podporządkowaniu szkół samorządom. Sytuację komplikują polityczne zawirowania wokół reformy oświaty.
Wzrost dostępności i jakości świadczeń zdrowotnych.
Na terenie gminy sprawną opiekę zdrowotną zapewnia duży i nowoczesny szpital w Końskich. Jest on członkiem Ligi Jakości Szpitali w Polsce i zaliczany jest do
najlepszych w kraju. Rozwój szpitala zgodny jest z potrzebami zdrowotnymi mieszkańców, zapewnia wysoką jakość świadczonych usług.. Można powiedzieć, że poziom
lecznictwa w Końskich sięga standardów europejskich.
Przekształcenia w podstawowej opiece zdrowotnej doprowadziły do większej dostępności usług medycznych. Dalsza poprawa może być dokonana przez zwiększoną konkurencyjność świadczeniodawców.
Zapewnienie ubogim i niepełnosprawnym pomocy społecznej.
To obowiązek ciążący przede wszystkim na samorządach lokalnych wszystkich
szczebli. Wprawdzie zajmują się tym również organizacje charytatywne prowadzone
m.in. przez stowarzyszenia i parafie katolickich, ale pełna informacja i koordynacja
działań w tym zakresie spoczywa na administracji powiatowej (PCPR). Pomoc społeczna jest formą polityki państwa organizowaną przez organy administracji mającej na celu
umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać wykorzystując własne środki i możliwości. Ilość osób potrzebujących pomocy rośnie szybciej niż możliwości finansowe. Wiąże się to
z istniejącym w gminie bezrobociem a jednocześnie ograniczonymi środkami finansowymi w budżecie. Miernikiem poziomu życia mieszkańców gminy są warunki w jakich
żyją ludzie najubożsi. Ta grupa społeczna jest obecnie bardzo liczna jak na warunki
europejskie i żyjąca dużo gorzej niż ich odpowiednicy w Europie zachodniej.
71
_____________________________________________________________
Budownictwo mieszkaniowe
Zwiększenie dostępności mieszkań to warunek mający na celu poprawę życia
mieszkańców gminy. Dotyczy to szczególnie młodych ludzi, którzy zakładając rodziny
muszą mieć zapewnione minimalne warunki mieszkalne gwarantujące prawidłowy
rozwój ich rodzin. Celem strategicznym jest odwrócenie negatywnych zjawisk, które
występują obecnie:
•
znaczne różnice w standardzie mieszkań w mieście i na wsi (wyposażenie w wodę, gaz, kanalizację),
•
ograniczenie budownictwa wielorodzinnego spółdzielczego czy komunalnego,
•
niski poziom infrastruktury na wsiach gminy Końskie,
•
brak przystępnych warunków kredytowania budownictwa indywidualnego,
•
brak uzbrojenia nowych terenów pod budownictwo mieszkaniowe.
Zaspokojenie potrzeb kulturalnych
Jest bardzo istotnym celem dla integracji mieszkańców, wyrobienia dumy
z przynależności do regionu o bogatych tradycjach kulturalnych. Jest to dziedzina życia,
którą możemy się szczycić wobec innych, dlatego warta jest szczególnego wyeksponowania. Miasto i Gmina Końskie jest obszarem o wyjątkowych walorach. Układy urbanistyczne, pojedyncze obiekty i zespoły obiektów, ich architektura związana z funkcjonowaniem starożytnego hutnictwa i Staropolskiego Okręgu Przemysłowego stanowią
unikatowe w skali kraju zespoły o charakterze żywych skansenów. Tradycja to silne
podstawy dla współczesnych poczynań kulturalnych. Dzięki aktywności lokalnego środowiska twórczego dobrze rozwija się działalność artystyczna i kulturalno-oświatowa.
Istnieją również gorsze strony tego wizerunku gminnej kultury:
•
niskie nakłady finansowe na kulturę i sztukę,
•
niedostateczna ilość placówek kulturalnych na wsi (kluby, świetlice, domy kultury),
•
znikoma ilość imprez kulturalnych na wsi,
Stworzenie warunków do kulturalnego spędzenia czasu na wsi to problem ogólnokrajowy. Gmina przy udziale mieszkańców może wiele dla poprawy obecnego stanu uczynić.
72
_____________________________________________________________
•
Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich
Niekorzystne w ostatnich latach warunki dla rozwoju wsi i rolnictwa oraz wzrost
bezrobocia w wyniku restrukturyzacji przemysłu w Końskich sprawiły, że jeśli nie zostaną stworzone nowe miejsca pracy i szanse alternatywnego zarobkowania dla ludności
wiejskiej, to poziom życia znacznej części mieszkańców gminy będzie pogarszał się.
Podstawą zmian na lepsze musi być racjonalizacja produkcji rolniczej i rozwój działalności pozarolniczej.
Organizacja gospodarstw specjalistycznych i grup producenckich.
Rozwijanie produkcji ekologicznej to zadanie winno dominować w procesach
zachodzących na wsi. Dla realizacji tego celu konieczna jest zmiana struktury obszarowej gospodarstw i koncentracja produkcji. Biorąc pod uwagę duże rozdrobnienie gospodarstw, przy niskiej jakości gleb, radykalna poprawa struktury agrarnej musi być
rozłożona na etapy. Dobrym rozwiązaniem wydaje się być podzielenie gospodarstw na
3 grupy:
•
w pierwszej powinny być gospodarstwa o powierzchni powyżej 5 ha, któ-
rych głównym kierunkiem produkcji i źródłem dochodu będzie skoncentrowana
produkcja zbóż (słabe gleby) i mleka (w Końskich jest duża, dobrze wyposażona
mleczarnia)
•
w drugiej byłyby gospodarstwa dwu lub wielozawodowe o powierzchni od
2 do 5 ha, które oprócz dochodów z produkcji specjalistycznej (np. ogrodniczej,
uprawy truskawek, ziół itp.) czerpać będą dochody z działalności pozarolniczej.
•
w trzeciej grupie byłyby najmniejsze obszarowo gospodarstwa o produkcji
przeznaczonej na samozaopatrzenie.
Biorąc pod uwagę zapóźnienie naszego rolnictwa w stosunku do rolnictwa
w Unii ta gałąź gospodarki wymagać będzie wyjątkowych nakładów sił
i środków finansowych.
Rozwój bazy skupowej i przetwórczej oraz usług pozarolniczych.
To przedsięwzięcia mające istotny wpływ na rozwój wsi i poprawę życia jej
mieszkańców. Słabe gleby, duże rozdrobnienie gospodarstw, małe zainteresowanie właścicieli gospodarstw ich rozwojem wynikające z niskiej opłacalności produkcji rolniczej
73
_____________________________________________________________
to aktualny obraz. Zmiana tego stanu wymaga tworzenia nowych dziedzin działalności
w zakresie rzemiosła, usług i drobnej wytwórczości, tworzenia trwałych powiązań rolników z zakładami przetwórczymi.
Rozwój infrastruktury wiejskiej.
Jest podstawą rozwoju obszarów wiejskich i warunkiem poprawy warunków życia mieszkańców. Od zdecydowanej poprawy obecnej sytuacji zależy nadrobienie
opóźnień w stosunku do Europy i wyrównanie standardów życiowych. Zasadnicze znaczenie mieć będzie budowa dróg o nawierzchni i utwardzonej, wodociągów i odprowadzenie oraz oczyszczenie ścieków, tak ważne dla zachowanie czystości środowiska.
Ważnym zadaniem będzie modernizacja sieci i urządzeń elektroenergetycznych, wiąże
się to z planowanym rozwojem działalności gospodarczej.
Rozwój bazy agroturystycznej.
To ogromna szansa dla mieszkańców wsi gminy Końskie. W oparciu o naturalne
warunki przyrodnicze: piękne lasy, rzeki i akweny wodne oraz bazując na własnych
produktach rolnych można stworzyć bazę gwarantującą obsługę i organizowanie wczasów rodzinnych. Do takiej wizji należy przekonać społeczność wiejską, przedstawiając
jej możliwości sfinansowania niezbędnych inwestycji. Perspektywa dochodów, poprawy warunków życia powinna wyzwolić aktywność mieszkańców.
Aby dokonać gruntownych przeobrażeń na wsi gminy Końskie należy zmierzyć
się z następującymi przeciwnościami:
-
słabe gleby (kl. IV i V) i rozdrobnione gospodarstwa
-
małe zasoby finansowe mieszkańców spowodowane bezrobociem i niską opłacalnością produkcji rolnej
-
niska aktywność środowiska, żyjącego przez ostatnie kilkadziesiąt lat przede
wszystkim z pracy najemnej.
• Wykorzystanie atutów położenia i walorów turystycznych.
Wiąże się z rozwojem miasta jako ośrodka powiatowego, mającego istotne znaczenie dla przyszłości województwa Świętokrzyskiego. Bogactwo przyrody i nieskażone środowisko są naturalnymi sprzymierzeńcami w osiągnięciu pożądanego poziomu
zrównoważonego rozwoju.
74
_____________________________________________________________
Rozwój miasta i jego funkcji jako ośrodka powiatowego.
Rozwój miasta jako ośrodka powiatowego wiąże się z wykorzystaniem atutów
jakie daje ranga miasta i połączenie sił i środków w realizacji wspólnych celów. U podstaw reformy administracji publicznej jest m.in. zasada pomocniczości, która oznacza,
że państwo realizuje tylko te zadania, które nie mogą być wykonane przez samych
obywateli lub ich wspólnoty. Z zasady tej wynika rozłączność zadań, kompetencji gminy i powiatu, ale daje możliwość wspólnego i skoordynowanego wykonywania zadań
publicznych w dziedzinie infrastruktury społecznej (oświata, służba zdrowia i pomoc
społeczna) oraz infrastruktury technicznej i komunikacji (wodociągi, kanalizacja, gaz,
telekomunikacja, utylizacja odpadów itp.).
Wykorzystanie szans rozwojowych w ramach programu woj. świętokrzyskiego
Wykorzystanie szans rozwojowych w ramach programu woj. świętokrzyskiego
pozwoli szybciej osiągnąć założone cele. Poszukując różnych możliwości, wzbogacających program gminy należy brać pod uwagę, że część środków finansowych zarówno
pochodzących z budżetu krajowego jak również ze środków zagranicznych jest rozdzielana przez wojewodę. Wymaga to dużej aktywności w korzystaniu z tego źródła. Stąd
istotne jest wpisanie się w działania w ramach programu strategii woj. świętokrzyskiego, w której wyodrębniono 6 dziedzin:
•
rozwój i bezpieczeństwo zasobów ludzkich,
•
ochrona i racjonalne wykorzystanie środowiska, zasobów przyrody i dobór kultury,
•
rozwój systemów infrastruktury technicznej na obszarze woj. Świętokrzyskiego,
•
aktywizacja rolnictwa i wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich,
•
przyspieszenie urbanizacji oraz restrukturyzacji bazy ekonomicznej województwa,
•
przygotowanie województwa do międzynarodowej współpracy regionów.
Przedstawione programy wojewódzkie należy traktować jako rekomendacje dla samorządu gminy.
75
_____________________________________________________________
Rozwój bazy turystycznej i wypoczynkowej
Nad akwenami wodnymi to szansa stworzona przez naturalne warunki przyrodnicze. Trzynaście akwenów wodnych, okazy flory i fauny w lasach o zróżnicowanym
drzewostanie (jodła, świerk, modrzew, brzoza, buk) bogatych w runo leśne, szlaki turystyczne z pomnikami przyrody (okazy ogromnych piaskowców o fantastycznych kształtach w miejscowości Piekło) i zabytkami techniki (Sielpia i Stara Kuźnica). Takie dobra
natury wymagają oprawy. Jest wiele do zrobienia, aby przyciągnąć rzesze turystów i ludzi, którzy cenią sobie wypoczynek w warunkach jakie tworzy przyroda na terenie gminy Końskie. Szczególne znaczenie i priorytet winna uzyskać rewitalizacja Sielpi jako
już istniejącego i znanego centrum turystycznego.
Rozwój aktywnych form wypoczynku i rekreacji.
Aktywizacja społeczeństwa do uprawiania sportu to zadania, które wiążą się ze
zmianą sposobu spędzania wolnego czasu, promowaniem zdrowego trybu życia. Tworzenie warunków dla takiego celu oznacza:
-
zagospodarowanie atrakcyjnych miejsc prostymi urządzeniami biwakowymi
(stoły, ławy, miejsca do palenia ognisk, kontenery na śmiecie, toalety),
-
wytyczenie i zabezpieczenie ścieżek rowerowych dla pieszych,
-
udostępnienie obiektów sportowych dla organizowania grup rekreacyjnych,
-
organizowanie cyklicznych imprez promujących czynny wypoczynek.
Tworzenie systemu promocji i informacji.
To przedsięwzięcie polegające na stałej działalności. Zadaniem jest kreowanie
pozytywnego wizerunku gminy i oferowanie jej produktów a celem pozyskanie inwestorów i kapitału. Promocję należy oprzeć na następujących walorach ziemi koneckiej:
-
położenie gminy w atrakcyjnym obszarze woj. świętokrzyskiego,
-
rozwinięta infrastruktura techniczna,
-
rezerwy gazu, energii elektrycznej i wody pitnej dobrej jakości,
-
relatywnie niskie ceny gruntów, dostępność do niezbędnych mediów, uzbrojone
tereny pod zabudowę,
-
duże zasoby wolnej siły roboczej,
-
dobry stan bazy ochrony zdrowia,
76
_____________________________________________________________
-
duże zasoby naturalne (lasy, rzeki, zbiorniki wodne),
-
czyste środowisko naturalne,
-
dziedzictwo kulturowe i bogata przeszłość historyczna.
77
_____________________________________________________________
VI. LISTA ZADAŃ OBJĘTYCH INTERWENCJĄ PLANU ROZWOJU LOKALNEGO W LATACH 2005-2013.
Zadania objęte interwencją w ramach Planu Rozwoju Lokalnego w latach 2005 -2013
realizowane będą w siedmiu podstawowych działach budżetowych:
Dział – Rolnictwo i łowiectwo
Zadanie 1. Budowa sieci wodociągowej dla wsi Małachów
Zadanie 2. Budowa sieci wodociągowej dla wsi Baczyna, Paruchy
Zadanie 3. Budowa sieci wodociągowej dla wsi Przybyszowy
Zadanie 4. Budowa sieci wodociągowej dla wsi Niebo i Piekło
Zadanie 5. Budowa sieci wodociągowej dla wsi Sworzyce – Kolonia – Poraj
Zadanie 6. Budowa sieci wodociągowej dla wsi Bedlno – Karczunek
Dział – Transport i łączność
Zadanie 1. Budowa ul. Kieleckiej
Zadanie 2. Przebudowa ul. Południowej z budową ścieżki rowerowej
Zadanie 3. Budowa ulicy Klonowej, Jarzębinowej, Akacjowej wraz z odwodnieniem
i oświetleniem.
Zadanie 4. Wymiana nawierzchni ulic Piłsudskiego i Warszawskiej
Zadanie 5. Budowa przedłużenia ulicy Hubala
Zadanie 6. Budowa ulicy Wąskiej w Dyszowie
Zadanie 7. Wykonanie odwodnienia terenu u zbiegu ulic Partyzantów, Piaskowej
i Brzozowej w Nieświniu
Zadanie 8. Przedłużenie ulicy Zielonej
Zadanie 9. Budowa połączenia ulicy Polnej z ulicą Mickiewicza
Zadanie 10. Budowa nawierzchni ulic „Stary Młyn”
Zadanie 11. Budowa połączenia drogi krajowej Nr 42 z drogą wojewódzką Nr 749 (od
ul. Fabrycznej pod torem kolejowym do ul. Armii Krajowej)
Zadanie 12. Budowa nawierzchni ul. Folwarcznej i Kościeliskiej
Zadanie 13. Budowa ulicy Robotniczej
Zadanie 14. Budowa nawierzchni ulicy Cichej
Zadanie 15. Przebudowa nawierzchni ulicy Magazynowej
Zadanie 16. Przebudowa ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego
Zadanie 17. Budowa nawierzchni ulicy Nastawnej
Zadanie 18. Budowa nawierzchni ulicy Nowej
Zadanie 19. Budowa nawierzchni ulicy Słonecznej
Zadanie 20. Budowa nawierzchni ulicy Źródlanej
Zadanie 21. Budowa przystanków autobusowych
Zadanie 22. Budowa ścieżki rowerowej Końskie – Wąsosz – Sielpia
Zadanie 23. Budowa dróg Koczwara, Piła, Pomyków
Zadanie 24. Budowa dróg w Modliszewicach
Zadanie 25. Budowa dróg w Kazanowie
78
_____________________________________________________________
Zadanie 26. Budowa dróg w Sierosławicach
Zadanie 27. Budowa ulic w Rogowie
Zadanie 28. Budowa ulic w Nieświniu
Zadanie 29. Budowa ulicy Polnej w Proćwiniu
Zadanie 30. Budowa ulic: Krzywej i Wschodniej w Końskich
Zadanie 31. Modernizacja drogi Młynek Nieświński – Stara Kuźnica
Zadanie 32. Wymiana nawierzchni ul. Gimnazjalnej w Końskich (od Szpitala do ul.
Zachodniej)
Zadanie 33. Budowa instalacji sygnalizacji świetlnej przy skrzyżowaniu ulic 16 –go
Stycznia i Zamkowej w Końskich
Zadanie 34. Budowa drogi Wąsosz – Zarowie oraz w m. Małachów
Zadanie 35. Budowa drogi Kornica – Proćwiń
Zadanie 36. Budowa drogi Modliszewice – Proćwiń.
Dział – Gospodarka mieszkaniowa
Zadanie 1. Budowa mieszkań socjalnych w Końskich
Zadanie 2. Termomodernizacja budynku mieszkalnego przy ulicy Warszawskiej 46
Zadanie 3. Adaptacja „małego biurowca” KZO na lokale socjalne.
Zadanie 4. Renowacja budynków mieszkalno-usługowych przy Placu Kościuszki i przy
ulicy Piłsudskiego.
Dział - Oświata i wychowanie
Zadanie 1. Budowa sal gimnastycznych na terenie miasta i gminy Końskie (dla SP
w Kazanowie, Pomykowie, Modliszewicach i Gimnazjum Nr 1 w Końskich)
Zadanie 2. Termomodernizacja budynków: SP Nr 1, SP Nr 2 w Końskich oraz SP
w Dziebałtowie
Zadanie 3. Termomodernizacja budynku Przedszkola Samorządowego Nr 4
Zadanie 4. Termomodernizacja budynku Gimnazjum Nr 1 w Końskich
Zadanie 5. Modernizacja kotłowni w Przedszkolu Samorządowym Nr 2 w Końskich na
ulicy Partyzantów
Zadanie 6. Rozbudowa boiska szkolnego przy Szkole Podstawowej Nr 1 i Gimnazjum
Nr 1 w Końskich.
Zadanie 7. Budowa szkoły podstawowej dla obwodu szkolnego w Bedlnie i Grabkowie
Zadanie 8. Budowa centrum kulturalno - administracyjnego gminy w Końskich
Zadanie 9. Termomodernizacja Szkoły w Kazanowie
Zadanie 10. Budowa szkoły dla obwodu szkolnego Grabków – Bedlno
Dział – Pomoc społeczna
Zadanie 1. Termomodernizacja budynku MOPS w Końskich
Dział - Gospodarka komunalna i ochrona środowiska
Zadanie 1. Modernizacja oczyszczalni ścieków w Kornicy oraz monitoring i uszczelnienie istniejących sieci
Zadanie 2. Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przepompownia ścieków i przyłączami we wsi Kornica
Zadanie 3. Budowa kanalizacji sanitarnej w ulicy Spacerowej w Końskich.
79
_____________________________________________________________
Zadanie 4. Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami kanalizacyjnymi we wsi
Wincentów
Zadanie 5. Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami we wsi Sielpia Wieś
Zadanie 6. Budowa kanalizacji sanitarnej dla wsi Modliszewice
Zadanie 7. Budowa kanalizacji sanitarnej dla wsi Górny Młyn, Czerwony Most, Piła,
Pomyków, Koczwara
Zadanie 8. Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości „Stary Młyn”
Zadanie 9. Budowa kanalizacji sanitarnej w ulicy 1-go Maja w Końskich
Zadanie 10. Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowościach Dziebałtów, Sokołów,
Brody.
Zadanie 11. Budowa kanalizacji w Rogowie i Dyszowie
Zadanie 12. Budowa kanalizacji w Baryczy
Zadanie 13. Budowa kanalizacji w Sierosławicach
Zadanie 14. Budowa kanalizacji w Kazanowie
Zadanie 15. Budowa kanalizacji w Proćwiniu
Zadanie 16. Budowa oczyszczalni ścieków wraz z kanalizacją w Bedlnie.
Zadanie 17. Budowa oczyszczalni ścieków wraz z kanalizacją w Młynku Nieświńskim
Zadanie 18. Budowa oczyszczalni ścieków wraz z kanalizacją w Nieświniu
Zadanie 19. Rozbudowa wysypiska odpadów komunalnych o instalację sortowni i kompostownię
Zadanie 20. Rozbudowa oświetlenia ulicznego
Zadanie 21. Wykonanie koncepcji ochrony dorzecza rzeki Czarnej
Zadanie 22. Wykonanie instalacji odsiarczania i odazotowania spalin w kotłowni miejskiej.
Zadanie 23. Odbudowa zbiornika wodnego w Baczynie
Zadanie 24. Rozbudowa i modernizacja zbiornika wodnego w Starym Młynie
Zadanie 25. Rozbudowa i modernizacja zbiornika wodnego w Sielpi
Zadanie 26. Odbudowa zbiornika wodnego w Szabelni
Zadanie 27. Zabezpieczeni składowiska odpadów poprzemysłowych bo byłym zakładzie „Zamtal”
Dział - Kultura fizyczna i sport
Zadanie 1. Termomodernizacja budynku hali na ulicy Stoińskiego w Końskich
Zadanie 2. Budowa instalacji solarnej dla potrzeb wspomagania wytworzenia energii
cieplnej dla istniejącej kotłowni w Pływalni Miejskiej w Końskich.
Zadanie 3. Rozbudowa stadionu przy ul. Południowej w Końskich.
80
_____________________________________________________________
VII. ZADANIA PLANOWANE DO REALIZACJI W LATACH 2005 - 2013.
Lp.
1
I
Nazwa zadania
Łączne
nakłady
finansowe
Nakłady
poniesione
do
31.12.2005
r.
4
OKRES REALIZACJI
planowane nakłady
2006
2007 –
2013
2
3
5
6
Rolnictwo i łowiectwo
Cel: Pobudzenie rozwoju społ. – gosp. poprzez stan infrastruktury technicznej
1.
Budowa sieci wodociągowej dla wsi
Małachów
1 250 252
0
1 250 252
-
2.
Baczyna, Paruchy
4 300 000
0
100 000
4 200 000
3.
Przybyszowy
1 510 000
0
80 000
1430 000
4.
Niebo i Piekło
1 265 000
0
0
1 265 000
5.
Sworzyce Kolonia-Poraj
650 000
30
30 415
619 585
6.
Bedlno-Karczunek
195 000
0
0
195 000
II
Źródła finansowania
7
Gmina Końskie
ZPORR
Gmina Końskie
ZPORR
Gmina Końskie
ZPORR
Gmina Końskie
ZPORR
Gmina Końskie
ZPORR
Gmina Końskie
ZPORR
Transport i Łączność
Cel: Poprawa bezpieczeństwa na drogach i dostępności komunikacyjnej
1.
Budowa ul. Kieleckiej
16 008
939
1 397 256
611 683
14 000
000
2.
Przebudowa ul. Południowej z budową ścieżki rowerowej
2 750 000
0
1 000 000
1 750 000
3.
Budowa ulicy Klonowej, Jarzębinowej, Akacjowej wraz z odwodnieniem
i oświetleniem
3 023 114
2 221 007
802 107
-
4.
Wymiana nawierzchni ulic Piłsudskiego i Warszawskiej
618 400
0
618 400
-
5.
Budowa przedłużenia ulicy Hubala
116 919
0
116 919
-
6.
Budowa ulicy Wąskiej w Dyszowie
183 300
3 300
180 000
-
7.
Wykonanie odwodnienia terenu
u zbiegu ulic Partyzantów, Piaskowej
i Brzozowej w Nieświniu
494 000
0
494 000
-
8.
Przedłużenie ulicy Zielonej
200 000
0
200 000
-
9.
Budowa połączenia ulicy Polnej
z ulicą Mickiewicza
100 000
0
100 000
-
10.
Budowa nawierzchni ulic „Stary
Młyn”
6 100 000
0
-
6100 000
Gmina Końskie
Świętokrzyski
Zarząd Dróg
Wojewódzkich
Gmina Końskie
Starostwo
Powiatowe
Gmina Końskie
Gmina Końskie
Świętokrzyski
Zarząd Dróg
Wojewódzkich
Gmina Końskie
Starostwo
Powiatowe
Gmina Końskie
Gmina Końskie
Alpol Gips
Sp. z o.o
Gmina Końskie
Gmina Końskie
Gmina Końskie
ZPORR lub
SPO
81
_____________________________________________________________
11.
Budowa połączenia drogi krajowej
Nr 42 z drogą wojewódzką Nr 749
(od ul. Fabrycznej pod torem kolejowym do ul. Armii Krajowej).
7 000 000
0
-
7 000 000
12.
Budowa nawierzchni ul. Folwarcznej
i Kościeliskiej
3 700 000
0
-
3 700 000
13.
Budowa ulicy Robotniczej
6 200 000
0
-
6 200 000
14.
Budowa nawierzchni ulicy Cichej
170 000
0
-
170 000
15.
Przebudowa nawierzchni ulicy Magazynowej
240 000
0
-
240 000
16.
Budowa nawierzchni ulicy Nadstawnej
2 889 000
0
-
2889 000
17.
Budowa nawierzchni ulicy Nowej
570 000
0
-
570 000
18.
Budowa nawierzchni ulicy Słonecznej
145 000
0
-
145 000
19.
Budowa nawierzchni ulicy Źródlanej
710 000
0
-
710 000
20.
Budowa przystanków autobusowych
50 000
0
50 000
-
21.
Budowa ścieżki rowerowej KońskieWąsosz-Sielpia
2 400 000
0
-
2 400 000
22.
Budowa dróg Koczwara, Piła, Pomyków
13 200
000
0
-
13 200
000
24.
Budowa dróg w Modliszewicach
6 500 000
0
-
6 500 000
25.
Budowa dróg w Kazanowie*
2 600 000
0
0
2 600 000
26.
Budowa dróg w Sierosławicach*
640 000
0
0
640 000
27.
Budowa ulic w Rogowie*
3 020 000
0
0
3 020 000
28.
Budowa ulic w Nieświniu*
7 510 000
0
0
7 510 000
29.
Budowa ulicy Polnej w Proćwiniu*
900 000
0
0
900 000
30.
Budowa ulic: Krzywej i Wschodniej w
Końskich*
900 000
0
0
900 00
31.
Modernizacja drogi Młynek
Nieświński – Stara Kuźnica*
1 000 000
0
0
1 000 000
400 000
0
0
400 000
32
III.
1.
Wymiana nawierzchni ul. Gimnazjalnej w Końskich (od Szpitala do ul.
Zachodniej)
Gmina Końskie
ZPORR
Gmina Końskie
ZPORR lub
SPO
Gmina Końskie
ZPORR
Gmina Końskie
Gmina Końskie
Gmina Końskie
SPO
Gmina Końskie
SPO
Gmina Końskie
SPO
Gmina Końskie
SPO
Gmina Końskie
Gmina Końskie
ZPORR
Gmina Końskie
ZPORR
Gmina Końskie
ZPORR
Gmina Końskie
ZPORR
Gmina Końskie
ZPORR
Gmina Końskie
ZPORR
Gmina Końskie
ZPORR
Gmina Końskie
ZPORR
Gmina Końskie
ZPORR
Gmina Końskie
ZPORR
Gmina Końskie
Starostwo
Powiatowe
Gospodarka mieszkaniowa
Cel: Poprawa warunków mieszkaniowych społeczności lokalnej
Budowa mieszkań socjalnych w Końskich
5 000 000
0
100 000
4 900 000
Gmina Końskie
BGK
82
_____________________________________________________________
2.
Termomodernizacja budynku mieszkalnego przy ulicy Warszawskiej 46
565 931
10 980
319 097
235 854
3.
Adaptacja „małego biurowca” KZO
na lokale socjalne
3 000 000
0
-
3 000 000
4.
IV.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Renowacja budynków mieszkalno4 300 000
0
4 300 000
usługowych przy Placu Kościuszki
i przy ulicy Piłsudskiego
Oświata i wychowanie
Cel: Poprawa efektywności funkcjonowania lokalnej infrastruktury edukacyjnej i sportowej
Gmina Końskie
ZPORR lub
Budowa sal gimnastycznych przy
Szkołach Podstawowych w: ModliSPO lub
6 200 000
0
50 000
6 200 000
szewicach, Kazanowie, Pomykowi i
Fundusz
SP Nr 1 w Końskich.
Rozwoju
Kultury Fizycznej
Gmina Końskie
Termomodernizacja budynków: SP
ZPORR lub
2 810 757
32 757
378 000
2 400 000
Nr1, SP Nr 2 w Końskich oraz SP w
EOG
Dziebałtowie
i Mechanizm
Norweski
Termomodernizacja budynku PrzedGmina Koń938 200
12 2000
126 000
800 000
szkola Samorządowego Nr 4 w Końskie
skich
SPO lub EOG
Gmina Końskie
Termomodernizacja budynku Gim940 335
14 335
126 000
800 000
SPO lub EOG
nazjum Nr 1 w Końskich
i Mechanizm
Norweski
Modernizacja kotłowni w Przedszkolu
Samorządowym Nr 2 w Końskich na
ulicy Partyzantów
Rozbudowa boiska szkolnego przy
Szkole Podstawowej Nr 1 i Gimnazjum Nr 1 w Końskich
Budowa szkoły podstawowej dla
obwodu szkolnego w Bedlnie i Grabkowie
Budowa centrum kulturalno - administracyjnego gminy
140 000
0
140 000
-
Gmina Końskie
WFOŚiGW
200 000
0
0
200 000
Gmina Końskie
SPO
340 000
0
0
340 000
5 980 000
0
0
5 980 000
9.
Termomodernizacja Szkoły w Kazanowie
1 000 000
10.
Budowa szkoły dla obwodu szkolnego Grabków – Bedlno
3 040 000
V.
1.
Gmina Końskie EOG
i Mechanizm
Norweski
Gmina Końskie
BGK
Gmina Końskie
ZPORR
1 000 000
0
0
3 040 000
Gmina Końskie ZPORR
Gmina Końskie
SPO lub EOG
Pomoc społeczna
Cel: Poprawa efektywności funkcjonowania lokalnej infrastruktury społecznej
Termomodernizacja budynku
MGOPS w Końskich
1 168 834
11 834
157 000
1 000 000
Gmina Końskie
lub EOG
i Mechanizm
Norweski
VI.
Gospodarka komunalna i ochrona środowiska
Cel: Podniesienie poziomu wyposażenia gminy w zakresie podstawowej infrastruktury technicznej i poprawa
stanu środowiska naturalnego
Gmina Końskie
Fundusz
Modernizacja oczyszczalni ścieków
Spójności lub
w Kornicy oraz monitoring i uszczel1.
7 082 018
82 018
500 000
6 500 000
ZPORR lub
nienie istniejących sieci
EOG
i Mechanizm
Norweski
83
_____________________________________________________________
2.
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z
przepompownią ścieków i przyłączami we wsi Kornica
3 200 000
0
1 200 000
2 000 000
3.
Budowa kanalizacji sanitarnej w ulicy
Spacerowej w Końskich
3 315 579
15 579
1 100 000
2 200 000
4.
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz
z przyłączami kanalizacyjnymi we
wsi Vincentów
2 300 000
0
800 000
1 500 000
5.
Budowa kanalizacji sanitarnej wraz
z przyłączami we wsi Sielpia Wieś
1 200 000
0
400 000
800 000
6.
Budowa kanalizacji sanitarnej dla wsi
Modliszewice
11 540
450
43 450
307 928
11 190
072
Budowa kanalizacji sanitarnej dla wsi
Górny Młyn, Czerwony Most, Piła,
Pomyków, Koczwara
17 941
908
0
661 302
17 280
606
7.
8.
Budowa kanalizacji sanitarnej w
miejscowości „Stary Młyn”
7 700 000
0
-
7 700 000
9.
Budowa kanalizacji sanitarnej w ulicy
1-go Maja w Końskich
830 000
0
-
830 000
10
Budowa kanalizacji sanitarnej w
miejscowościach Dziebałtów, Sokołów, Brody
12 500
000
0
-
12 500
000
11.
Budowa kanalizacji w Rogowie
i Dyszowie
12 000
000
0
-
12 000
000
Gmina Końskie
Fundusz
Spójności lub
ZPORR lub
EOG
i Mechanizm
Norweski
Gmina Końskie
Fundusz
Spójności lub
ZPORR lub
EOG
i Mechanizm
Norweski
Gmina Końskie
Fundusz
Spójności lub
ZPORR lub
EOG i Mechanizm Norweski
Gmina Końskie
Fundusz
Spójności lub
ZPORR lub
EOG
i Mechanizm
Norweski
Gmina Końskie
Fundusz
Spójności lub
ZPORR lub
EOG
i Mechanizm
Norweski
Gmina Końskie
Fundusz
Spójności lub
ZPORR lub
EOG i Mechanizm Norweski
Gmina Końskie
ZPORR lub
EOG
i Mechanizm
Norweski
Gmina Końskie
SPO
Gmina Końskie
ZPORR lub
EOG
i Mechanizm
Norweski
Gmina Końskie
ZPORR lub
EOG
i Mechanizm
Norweski
84
_____________________________________________________________
12.
Budowa kanalizacji w Baryczy
2 500 000
0
-
2 500 000
13.
Budowa kanalizacji w Sierosławicach
3 200 000
0
-
3 200 000
14.
Budowa kanalizacji w Kazanowie
4 600 000
0
-
4 600 000
15.
Budowa kanalizacji w Proćwiniu
2 400 000
0
-
2 400 000
16.
Budowa oczyszczalni ścieków wraz
z kanalizacją w Bedlnie
1 495 000
0
-
1 495 000
17.
z kanalizacją w Młynku Nieświńskim
1 100 000
0
-
1 100 000
18.
z kanalizacją w Nieświniu
994 000
0
-
994 000
19.
Rozbudowa wysypiska odpadów
komunalnych o instalacje sortowni
i kompostownię
1 000 000
0
200 000
800 000
20.
Rozbudowa oświetlenia ulicznego
176 250
76 205
50 000
50 000
21.
Wykonanie koncepcji ochrony dorzecza rzeki Czarnej w tym zbiornik w
Sielpi
7 000 000
0
50 000
6 950 000
209 000
0
-
209 000
104 000
0
-
104 000
22.
23.
Wykonanie instalacji odsiarczania i
odazotowania spalin w kotłowni
miejskiej
Odbudowa zbiornika wodnego w
Baczynie
24.
Rozbudowa i modernizacja zbiornika
wodnego w Starym Młynie
2 800 000
0
-
2 800 000
25.
Rozbudowa i modernizacja zbiornika
wodnego w Sielpi
8 000 000
0
-
8 000 000
26.
Odbudowa zbiornika wodnego
w Szabelni
314 000
0
-
314 000
27.
Zabezpieczenie składowiska odpadów poprzemysłowych po byłym
zakładzie „Zamtal”
7 000 000
0
-
7 000 000
Gmina Końskie
SPO lub EOG
i Mechanizm
Norweski
Gmina Końskie
SPO lub EOG
i Mechanizm
Norweski
Gmina Końskie
SPO lub EOG
i Mechanizm
Norweski
Gmina Końskie
SPO lub EOG
i Mechanizm
Norweski
Gmina Końskie
SPO lub EOG
i Mechanizm
Norweski
Gmina Końskie
SPO lub EOG
i Mechanizm
Norweski
Gmina Końskie
SPO lub EOG
i Mechanizm
Norweski
Gmina Końskie
SPO lub EOG
i Mechanizm
Norweski
Gmina Końskie
SPO lub EOG
i Mechanizm
Norweski
Gmina Końskie
ZPORR lub
EOG
i Mechanizm
Norweski
Gmina Końskie
WFOŚiGW
Gmina Końskie SPO
Gmina Końskie
SPO
Gmina Końskie, ZPORR
Gmina Końskie
SPO
Gmina Końskie Starostwo
Powiatowe
Fundusz
Spójności
85
_____________________________________________________________
VII.
1.
2.
3
Kultura fizyczna i sport
Cel: Poprawa dostępu społeczności lokalnej do podstawowej infrastruktury sportowej
Gmina
Końskie
SPO lub
Termomodernizacja budynku hali na
1 172 470
16 470
156 000
1 000 000
EOG
ulicy Stoińskiego w Końskich
i Mechanizm Norweski
Gmina
Budowa instalacji solarnej dla poKońskie
trzeb wspomagania wytworzenia
EOG
726 818
0
726 818
energii cieplnej dla istniejącej koi Mechatłowni w Pływalni Miejskiej w Końnizm Norskich
weski
Gmina
Końskie
Rozbudowa stadionu przy ul. PołuEOG
1 000 000
0
0
1 000 000
dniowej
i Mechanizm Norweski
VIII. MONITORING I AKTUALIZACJA PLANU ROZWOJU LOKALNEGO.
Monitorowanie jest procesem, który ma na celu analizowanie stanu zaawansowania programu i jego zgodności z postawionymi celami. Istotą monitorowania jest
wyciąganie wniosków z tego, co zostało i nie zostało zrobione. Jest nią także modyfikowanie dalszych poczynań w taki sposób, aby osiągnąć zakładany cel w przyszłości.
Istotnym elementem monitorowania jest wypracowanie technik zbierania informacji
oraz opracowanie odpowiednich wskaźników, które będą odzwierciedlały efektywność
prowadzonych działań.
Kluczowe znaczenie w monitorowaniu i stymulowaniu realizacji będzie posiadał
Burmistrz Miasta i Gminy Końskie. Przyjęto następującą procedurę monitorowania
i oceny realizacji celów określonych w strategii:
1. Komitet Monitorujący tworzy Zespół Zadaniowy złożony z pracowników Urzędu
Miasta i Gminy i ekspertów powołany zarządzeniem Burmistrza.
2. Komitet Monitorujący będzie zwoływany cyklicznie, raz w roku na wniosek
Burmistrza Miasta i Gminy Końskie.
3. Komitet Monitorujący zapoznaje się z przygotowanym przez Wydział Inwestycji
Raportem z Realizacji Planu Rozwoju Lokalnego.
86
_____________________________________________________________
4. Raport
z
Realizacji
Planu
Rozwoju
Lokalnego
zawiera
opis
realizacji
poszczególnych zadań i projektów inwestycyjnych z wyznaczonym zakresem
odpowiedzialności i harmonogramem realizacji poszczególnych działań.
5. Komitet Monitorujący oceni realizację poszczególnych zadań i projektów
inwestycyjnych w zakresie terminowości ich realizacji i zgodności tych zadań
i projektów z przyjętymi w Planie Rozwoju Lokalnego zadaniami polegającymi na
poprawie sytuacji na terenie miasta i gminy Końskie, zaś wnioski przedstawi
Burmistrzowi.
IX. PUBLIC RELATIONS PLANU ROZWOJU LOKALNEGO.
Zadaniem działań informacyjnych i promocyjnych będzie zapewnienie
odpowiedniej komunikacji z otoczeniem lokalnym poprzez:
• stronę internetową Urzędu Miasta i Gminy Końskie (www.umkonskie.pl)
• informacje zamieszczone w Biuletynie Informacji Publicznej;
• informacje zamieszczane w mediach,
• tablice ogłoszeń
• możliwość uczestnictwa mieszkańców w sesjach Rady Miejskiej,
• informowanie mieszkańców sołectw, w szczególności poprzez:
- uczestnictwo sołtysów w sesjach Rady Miejskiej,
- uczestnictwo sołtysów w zwoływanych przez Burmistrza naradach z sołtysami,
- informowanie mieszkańców sołectw poprzez przesyłanie informacji
sołtysom i wywieszanie ich na tablicach informacyjnych znajdujących się
w sołectwach,
- organizowanie, w razie potrzeby, Zebrań Wiejskich na które mogą być
zapraszani Burmistrz lub właściwy merytorycznie pracownik Urzędu Miasta i Gminy,
- zebrania Rady Sołeckiej (nie rzadziej niż raz na kwartał).
Plan Rozwoju Lokalnego jest dokumentem otwartym, w wyniku czego może
ulegać on zmianom i uzupełnieniom w drodze stosownej uchwały Rady Miejskiej poprzez wpis nowych zadań raz w roku kalendarzowym w okresie planowania budżetu
gminy. Przesłankami do zmian w Planie mogą być wnioski i postulaty, które mogą
składać podmioty gospodarcze , organizacje społeczne oraz mieszkańcy.
87

plan rozwoju lokalnego miasta i gminy końskie na lata 2005-2013

Transkrypt

Podobne dokumenty

O Złote Pióro Burmistrza Miasta i Gminy Końskie" jest Szkoła Pod

Opiekun osób starszych + prawo jazdy kat. B

Komputerowa obsługa magazynu i sprzedaży hurtowej

atest higieniczny - Ceramika Końskie

Atest Higieniczny - gres szkliwiony

Zmiana nazwy Stowarzyszenia - Koneckie Stowarzyszenie

„cegiełki” upamiętniające obchody 45

Sprzedawca-kasjer z obsługą komputera, urządzeń fiskalnych i