Podatek dochodowy od osób fizycznych 2009

FORMY OPODATKOWANIA DOCHODÓW OSÓB FIZYCZNYCH
W ROKU 2009
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Od dochodów osobistych
Pobierany na
zasadach ogólnych
Od dochodów z działalności gospodarczej
Pobierany jako
podatek liniowy
Pobierany na zasadach szczególnych
jako podatek zryczałtowany
W formie karty podatkowej
Podatek od przychodów
ewidencjonowanych
Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą do dnia 20 stycznia powinni złoŜyć w urzędzie
skarbowym oświadczenie o wyborze formy opodatkowania, prowadzonej przez siebie działalności
gospodarczej. Do dyspozycji mają następujące formy: zasady ogólne podatek liniowy –19% kartę podatkową podatek od przychodów ewidencjonowanych (ryczałt).
I. Podatek dochodowy od osób fizycznych na zasadach ogólnych
Tę formę opodatkowania moŜe wybrać kaŜdy, kto zdecyduje się na prowadzenie działalności
gospodarczej. Osoba taka ma obowiązek prowadzenia księgowości najczęściej w formie podatkowej
księgi przychodów i rozchodów lub w formie ksiąg rachunkowych.
1.Podmiotem podatku są osoby fizyczne mieszkające na terytorium RP, przebywające w kraju w
roku podatkowym dłuŜej niŜ 183 dni, osiągające dochody osobiście lub z udziału w spółce nie
posiadającej osobowości prawnej.
2.Przedmiot opodatkowania to dochód (z wyjątkiem dochodów wymienionych w ustawie) jako
nadwyŜka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięty w roku podatkowym.
Do przychodów nie zalicza się:
- przychodów z działalności rolniczej (z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji
rolnej)
- przychodów z gospodarki leśnej,
- przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków o darowizn,
- inne określone w ustawi
3.Koszt uzyskania przychodu
Ustawa przewiduje dwie metody ustalania kosztów:
- ryczałtową,
- opartą na podstawie faktycznie poniesionych kosztów.
A) Ryczałtowo ustalane są koszty uzyskania przychodów z tytułu: stosunku pracy, stosunku
słuŜbowego, pracy nakładczej.
Wysokość kosztów w 2009 roku
Dla pracowników zatrudnionych i zamieszkujących w tej samej
miejscowości
- w jednym zakładzie pracy
- w wielu zakładach pracy
Dla pracujących poza stałym lub czasowym miejscem
zamieszkania
- zatrudnionych w jednym zakładzie pracy
- zatrudnionych w wielu zakładach pracy
Ryczałtowo ustala się teŜ koszty uzyskania przychodów z:
miesięcznie w zł
rocznie w zł
111,15
1335,00
Max 2002,05
139,06
1668,72
Max 2502,56
-
z tytułu praw autorskich; praw pokrewnych: w wysokości 50% uzyskanych przychodów,
z tytułu osobiście wykonywanej działalności (artystycznej, literackiej, naukowej, sportowej art.
13ustawy) w wysokości 20% uzyskanych przychodów,
- z tytułu osobistego wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło w
wysokości 20% uzyskanych przychodów.
B) Faktycznie poniesione koszty uzyskania przychodów ustala się na podstawie dokumentacji i
ewidencji:
- w formie ksiąg rachunkowych zgodnie z ustawą o rachunkowości,
- w formie księgi przychodów i rozchodów.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera listę kosztów, które nie są zaliczane do
kosztów uzyskania przychodów –( art. 23 ustawy- około 60 pozycji kosztów.)
4.Podstawa opodatkowania – to dochód po odliczeniu składek i innych odliczeń, które dopuszcza
ustawa. Dochód do wysokości 3091 zł jest zwolniony z podatku.
5.Ulgi podatkowe :
-ulga prorodzinna: rodzice i opiekunowie prawni odpiszą od podatku rocznie 1112,04zł, z tytułu
wychowywania dziecka małoletniego, uczącego się lub studiującego do 25 roku Ŝycia. Pełna ulga
przysługuje gdy dziecko wychowywane jest przez cały rok, za miesiąc jest to 92,67zł
-ulga odsetkowa: dzięki niej moŜna odliczyć od dochodu wydatki na spłatę odsetek od kredytu na
zakup nowego domu lub mieszkania albo na ich budowę, rozbudowę domu, wniesienie wkładu do
spółdzielni mieszkaniowej. Ulga obejmuje odsetki od kredytu .Z ulgi moŜna skorzystać dopiero po
zakończeniu inwestycji,
-ulga internetowa: (dla dwojga, trojga osób). Od dochodu moŜna odliczyć do 760 zł rocznie na
jednego podatnika.
-ulga rehabilitacyjna: od dochodu moŜna odliczyć wydatki na cele rehabilitacyjne osób
niepełnosprawnych,
-darowizna: na rzecz organizacji działających w sferze poŜytku publicznego (fundacja
stowarzyszenie) oraz na cele kultu religijnego. Od dochodu darczyńca moŜe odliczyć darowiznę w
wysokości max 6% jego rocznego dochodu .Podstawą odliczenia jest posiadanie dowodu wpłaty,
-darowizna na działalność charytatywno - opiekuńczą Kościołów (hospicja, noclegownie, stołówki).
-ulga mieszkaniowa: (nowa) od 1 stycznia 2009r zwolnione z opodatkowania są przychody
uzyskane z odpłatnego zbycia nieruchomości jeŜeli w ciągu 2 lat podatnik przeznaczy te przychody
na określone w ustawie cele mieszkaniowe.
- 6.Stawki podatku – określone są procentowo 18% i 32% dochodu. Wielkość stawek procentowych
zaleŜy od wysokości dochodu.
Skala podatkowa na 2009 rok
Podstawa obliczenia podatku w
złotych
ponad
do
85528
85528
Podatek wynosi
18 proc. podstawy minus kwota 556,02zł
14839,02zł plus 32% nadwyŜki ponad 85528zł
Podatek dochodowy od osób fizycznych płacony jest miesięcznie do urzędu skarbowego w
postaci zaliczek do 20 dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczkę za grudzień płaci się do
20 grudnia. Po zakończeniu roku w terminie do 30 kwietnia osoba prowadząca działalność
składa zeznanie roczne PIT-36.
II. Podatek liniowy – 19%
Tę formę opodatkowania moŜe wybrać osoba, która prowadzi działalność gospodarczą jeŜeli nie
świadczy usług na rzecz swego byłego pracodawcy, u którego pracowała w tym lub poprzednim roku
podatkowym.
Podatek oblicza się tu od dochodu ustalonego na podstawie podatkowej księgi przychodów i
rozchodów lub ksiąg rachunkowych.
Ten sposób rozliczania się z fiskusem tak jak, przy zasadach ogólnych daje moŜliwość odliczenia
kosztów uzyskania przychodu. Przy tym sposobie rozliczania traci się (inaczej jak przy zasadach
ogólnych) prawo do wszelkich ulg podatkowych i wspólnego rozliczania się z małŜonkiem lub
dzieckiem, które samotnie wychowuje.
♦ Stawka podatku wynosi 19% dochodu, niezaleŜnie od jego wysokości. Zaliczki za dany miesiąc
płaci się do 20 dnia następnego miesiąca. Po zakończeniu roku osoba rozliczająca się składa w
urzędzie skarbowym zeznanie roczne na formularzu PIT-36L, do 30 kwietnia.
III. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Tę formę opodatkowania moŜe wybrać osoba prowadząca działalność gospodarczą, której przychody
z działalności za poprzedni rok nie przekroczyły 150 tys EURO. W 2009 roku ryczałt mogą płacić
firmy, których przychody z 2008 roku nie przekroczyły 506625zł. Występuje tu obowiązek ewidencji
przychodów.
Z tej formy opodatkowania wyłączono podatników prowadzących niektóre działalności (apteki,
lombardy, kantory, wolne zawody – prawnik, architekt, detektyw, tłumacz.
♦ Przedmiotem i podstawą opodatkowania jest przychód bez uwzględnienia kosztów jego
uzyskania, po odjęciu kwot ustanowionych odliczeń. Te odliczenia to ulgi podatkowe, które są
przy zasadach ogólnych podatku,
♦ Stawki podatku są procentowe i zaleŜą od rodzaju prowadzonej działalności:
3% przychodów
–
dla działalności usługowej w zakresie handlu,
5,5% przychodów
dla działalności wytwórczej i robót budowlanych,
8,5% przychodów
dla działalności usługowej,
17% przychodów
dla niektórych rodzajów działalności usługowej (hotele,
wynajem samochodów),
20% przychodów
dla przychodów osiąganych w ramach tzw. wolnych
zawodów.
Ryczałtowcy mogą korzystać z ulg podatkowych ale nie mają moŜliwości wspólnego opodatkowania
się. Co miesiąc na podstawie ewidencji ustalają kwotę podatku, którą wpłacają do 20 dnia następnego
miesiąca, a za grudzień w terminie złoŜenia zeznania rocznego PIT-28 czyli do końca stycznia
następnego roku.
IV. Podatek w formie karty podatkowej.
To najprostsza forma opodatkowania działalności gospodarczej, z której mogą skorzystać niektóre
rodzaje działalności. Zarezerwowana jest głównie dla rzemieślników np. ślusarzy, kowali, tapicerów,
krawców, szewców, zegarmistrzów, kominiarzy, fryzjerów, szklarzy, dla właścicieli parkingów,
kwiaciarni, warzywniaków, dla lekarzy, dentystów, pielęgniarek, taksówkarzy, flisaków, dla osób
prowadzących korepetycje, opiekujących się dziećmi i osobami chorymi.
Przed rozpoczęciem działalności „kartowicze” składają do urzędu skarbowego wniosek o
zastosowanie tej formy opodatkowania (PIT-16). Jeśli urząd pozytywnie rozpatrzy wniosek i wyda
zgodę na zastosowanie karty podatkowej, ustali jednocześnie wysokość miesięcznego podatku.
Wysokość podatku zaleŜy od rodzaju prowadzonej działalności, od liczby mieszkańców, w ktorej ta
działalność jest prowadzona i od liczby zatrudnionych pracowników. Podatek w ustalonej wysokości
naleŜy opłacić na rachunek urzędu skarbowego co miesiąc do 7 dnia kaŜdego miesiąca za miesiąc
poprzedni, za grudzień do 28 grudnia.
Po zakończeniu roku podatkowego „kartowicz” składa w urzędzie skarbowym do 31 stycznia
deklarację PIT-16A o wysokości zapłaconej i odliczonej w poszczególnych miesiącach od karty
podatkowej składki na ubezpieczenie zdrowotne.