GEN. BRYG. STANISŁAW TACZAK PIERWSZY DOWÓDCA

GEN. BRYG. STANISŁAW TACZAK
PIERWSZY DOWÓDCA POWSTANIA WIELKOPOLSKIEGO
Stanisław Taczak, ur. 8.04.1874 r. w Mieszkowie pod Jarocinem, ukończył Akademię
Górniczą we Freibergu z dyplomem inŜyniera. W czasach szkolnych i studenckich działał w
tajnych polskich organizacjach: Towarzystwie Tomasza Zana i Związku MłodzieŜy Polskiej.
Po studiach pracował naukowo w politechnicznym Instytucie Doświadczalnym w Dahlen. W
1914 r. jako podporucznik rezerwy został zmobilizowany i skierowany na front wschodni. W
1916 r. na własną prośbę trafił do 6 pułku piechoty Legionów Polskich. Uczestniczył w
organizowaniu jednostek tzw. Polnische Wehrmacht oraz Polskiej Siły Zbrojnej. W
listopadzie 1918 r. jako pierwszy oficer Polak z armii niemieckiej zgłosił się do słuŜby w
Wojsku Polskim i dostał przydział do Sztabu Generalnego.
28 grudnia 1918 r. Taczak znalazł się w ogarniętym powstańczą gorączką Poznaniu.
Na prośbę Komisarza Naczelnej Rady Ludowej Wojciecha Korfantego objął tymczasowe
dowództwo nad powstaniem. Rozpoczynając dowodzenie od zera – bez sztabu, bez oficerów i
bez kontaktu z rozproszonymi w terenie oddziałami – stworzył zręby regularnej Armii
Wielkopolskiej i w znacznej mierze przyczynił się do sukcesu powstania. Gdy w kilka
tygodni później przekazywał stanowisko gen. Józefowi Dowbór Muśnickiemu,
zorganizowane i sprawnie dowodzone siły powstańcze liczyły ok. 14 tys. Ŝołnierzy.
Awansowany na pułkownika, uczestniczył w wojnie 1920 r. Za wysokie walory
dowódcze i bohaterstwo w krwawych walkach z bolszewikami pod Warszawą dostał KrzyŜ
Srebrny Virtuti Militari i dwukrotnie KrzyŜ Walecznych. Po wojnie – w stopniu generała
brygady – dowodził 17 Dywizją Piechoty w Gnieźnie, a w 1928 r. objął dowództwo Okręgu
Korpusu II w Lublinie. W 1930 r. – juŜ w stanie spoczynku - został prezesem Okręgowego
Związku StraŜy PoŜarnych w Poznaniu. Działał w wielkopolskich organizacjach
kombatanckich. We wrześniu 1939 r. zgłosił się do słuŜby, ale do dowództwa Armii
„Poznań” nie dotarł. Wzięty do niemieckiej niewoli trafił do oflagu. Do kraju wrócił w 1947
r. W PRL zapomniany i przemilczany, zmarł w Malborku w 1960 r.
Dopiero w 1988 r. prochy gen. Taczaka spoczęły na Cmentarzu ZasłuŜonych
Wielkopolan w Poznaniu, a w rodzinnym Mieszkowie stanął jego pomnik. W plebiscycie
ogłoszonym w 2000 roku został uznany Jarocinianinem XX wieku, a od 2009 r. burmistrz
Jarocina przyznaje coroczną nagrodę im. Stanisława Taczaka za zasługi dla Ziemi
Jarocińskiej.