Kancelaria Radcy Prawnego Agnieszka Misiejuk

Kancelaria Radcy Prawnego
Agnieszka Misiejuk
_____________________________________________
Białystok, dnia 09.02.2007 r.
OPINIA PRAWNA
sporządzona w dniu 09.02.2007 r. dla Stowarzyszenia
Forum Recyklingu Samochodów w Warszawie
1. Stan faktyczny i pytanie:
W dniu 08.02.2007 r. Stowarzyszenie Forum Recyklingu Samochodów w Warszawie
zwróciło się o sporządzenie opinii prawnej i udzielenie odpowiedzi na pytanie:
„Czy w świetle obowiązujących przepisów prawnych z zakresu recyklingu pojazdów,
dopuszczalne jest, by przedsiębiorca prowadzący stację demontażu przekazywał do
prowadzącego strzępiarkę zużyte lub nienadające się do użytkowania pojazdy niezawierające
cieczy i innych niebezpiecznych elementów, tj. odpady o kodzie 16 01 06?”.
2. Stan prawny i opinia:
Zagadnienia dotyczące recyklingu pojazdów regulują dwie zasadnicze ustawy:
- ustawa z dnia 20.01.2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz.U. nr 25,
poz. 202), która określa zasady postępowania z pojazdami wycofanymi z eksploatacji w
sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie z
zasadą zrównoważonego rozwoju oraz
- ustawa z dnia 27.04.2001 r. o odpadach (Dz.U. nr 62, poz. 628), którą stosuje się w
sprawach postępowania z pojazdami wycofanymi z eksploatacji w zakresie nieuregulowanym
w ustawie o recyklingu (art. 1 ust. 2 ustawy o recyklingu)
oraz przepisy wykonawcze do tych ustaw.
________________________________________________________________________
ul. Świętojańska 12 lok. 13, 15-277 Białystok, tel. (85) 7-411-706
1
Kancelaria Radcy Prawnego
Agnieszka Misiejuk
_____________________________________________
W myśl art. 3 pkt 10 ustawy o recyklingu pod pojęciem „stacja demontażu” należy
rozumieć zakład prowadzący przetwarzanie, w tym demontaż obejmujący następujące
czynności:
a) usunięcie z pojazdów wycofanych z eksploatacji elementów i substancji
niebezpiecznych, w tym płynów,
b) wymontowanie z pojazdów wycofanych z eksploatacji przedmiotów wyposażenia i
części nadających się do ponownego użycia,
c) wymontowania z pojazdów wycofanych z eksploatacji elementów nadających się do
odzysku lub recyklingu.
Pkt 11 tego samego art. 3 ustawy o recyklingu stanowi natomiast, iż pod pojęciem
strzępiarki rozumie się instalację służącą do rozdrabniania odpadów powstałych w
trakcie demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji.
Pojazd wycofany z eksploatacji, zgodnie z definicją zawartą w art. 3 pkt 6 ustawy o
recyklingu, stanowi odpad w rozumieniu ustawy o odpadach (każda substancja lub
przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest
obowiązany – art. 3 ust. 1 ustawy o odpadach).
Analizując postawione przez Zleceniodawcę pytanie, wskazać również należy na
regulację art. 18 ustawy o recyklingu, z której wynika, iż właściciel pojazdu wycofanego z
eksploatacji może przekazać go wyłącznie do przedsiębiorcy prowadzącego stację
demontażu lub przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojazdów, przy czym ten
ostatni, stosownie do treści art. 35 ust. 1 ustawy o recyklingu, obowiązany jest przekazać
wszystkie zebrane pojazdy wycofane z eksploatacji do przedsiębiorcy prowadzącego stację
demontażu.
Z treści cytowanego przepisu art. 18 ustawy o recyklingu, wynika jednoznacznie, iż na
gruncie obowiązujących przepisów, jedynym podmiotem (obok punktów zbierania
pojazdów), który może przyjmować pojazdy wycofane z eksploatacji jest przedsiębiorca
prowadzący stację demontażu. Powyższe potwierdzają również przepisy rozdziału 4 ustawy o
recyklingu, które określają obowiązki przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu, w
tym m.in. sposób postępowania przy przyjmowaniu pojazdu do stacji.
________________________________________________________________________
ul. Świętojańska 12 lok. 13, 15-277 Białystok, tel. (85) 7-411-706
2
Kancelaria Radcy Prawnego
Agnieszka Misiejuk
_____________________________________________
Zgodnie z katalogiem odpadów określonym Rozporządzeniem Ministra Środowiska z
dnia 27.09.2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. nr 112,poz. 1206), pojazdy wycofane
z eksploatacji mogą występować pod dwoma kodami:
- 16 01 04* - zużyte lub nienadające się do użytkowania pojazdy – stanowiące odpad
niebezpieczny
- 16 01 06 – zużyte lub nienadające się do użytkowania pojazdy niezawierające cieczy
i substancji niebezpiecznych.
Wprawdzie terminologia, którą posługuje się ustawa o recyklingu i rozporządzenie w
sprawie katalogu odpadów, nie jest tożsama, bo w pierwszym przypadku przepisy mówią o
pojeździe wycofanym z eksploatacji, a w drugim o zużytym lub nienadającym się do użytku
pojeździe, to jednak powszechnie przyjmuje się, że w istocie oba pojęcia dotyczą tego samego
odpadu.
Wykładnia literalna, jak również celowościowa powołanych wyżej przepisów
prowadzi do wniosku, iż wszystkie pojazdy wycofane z eksploatacji, niezależnie od tego, czy
kwalifikowane będą jako odpady oznaczone kodem 16 01 04* czy też kodem 16 01 06 mogą
trafić jedynie do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu (ewentualnie do
prowadzącego punkt zbierania pojazdów, a stamtąd do prowadzącego stację). Przepisy ustawy
o recyklingu, w tym art. 18 tej ustawy, nie dokonują bowiem rozdziału pojazdów wycofanych
z eksploatacji na te, będące odpadem niebezpiecznym i na te, które odpadem niebezpiecznym
nie są, bo zostały pozbawione cieczy i innych materiałów niebezpiecznych. Ustawa o
recyklingu określa jednakowy sposób postępowania ze wszystkimi, podlegającymi ustawie,
pojazdami, które zostały wycofane z eksploatacji – mają one trafić do stacji demontażu, a
prowadzący stację ma obowiązek dokonać szeregu czynności związanych z przyjęciem
takiego pojazdu, określonych w art. 24 ustawy o recyklingu, w tym m.in. wystawić
odpowiedni dokument: zaświadczenie o demontażu lub zaświadczenie o przyjęciu pojazdu
niekompletnego. Tylko na podstawie takiego dokumentu można pojazd wyrejestrować, co ma
w założeniu zapewnić państwu kontrolę nad pojazdami o zakończonym życiu technicznym, a
właścicieli mobilizować do tego, by pojazd przekazać we właściwe miejsce, to znaczy to, o
którym mówi art. 18 ustawy o recyklingu.
Skoro wszystkie pojazdy wycofane powyższych eksploatacji mają trafić docelowo do
stacji demontażu, to odpad o kodzie 16 01 06, tj. zużyty lub nienadający się do użytkowania
________________________________________________________________________
ul. Świętojańska 12 lok. 13, 15-277 Białystok, tel. (85) 7-411-706
3
Kancelaria Radcy Prawnego
Agnieszka Misiejuk
_____________________________________________
pojazd niezawierający cieczy i substancji niebezpiecznych, nie może stacji „opuścić” i trafić
do strzępiarki. Sprzeciwia się temu wyraźnie ogólne założenie ustawy o recyklingu, w tym
treść art. 18 ustawy o recyklingu oraz definicja pojęcia „strzępiarka”, jako instalacji, która
służy do rozdrabniania odpadów powstałych w trakcie demontażu pojazdów wycofanych z
eksploatacji, ale nie samych pojazdów. Ponadto zgodnie z nazewnictwem określonym
przepisami w/w rozporządzenia w sprawie katalogu odpadów, odpad o kodzie 16 01 06, choć
pozbawiony cieczy i materiałów niebezpiecznych, jest nadal zużytym lub nienadającym się
do użytku pojazdem, a na gruncie obowiązujących przepisów, poza stację demontażu
(punktami zbierania pojazdów) nie ma podmiotów upoważnionych do przyjmowania tego
rodzaju odpadów. Nawiązując do pytania postawionego na wstępie – nie jest też do tego
upoważniony przedsiębiorca prowadzący strzępiarkę. Oczywiście mogą pojawić się
wątpliwości, z jakim kodem odpady powstałe w wyniku przetwarzania pojazdów wycofanych
z eksploatacji, będą „wychodziły” ze stacji i pod jakim kodem trafią one do strzępiarki,
jednakże jest to kwestia zupełnie odrębna, pozostająca poza zakresem niniejszej opinii.
Podsumowując, w ocenie sporządzającego niniejszą opinię, nie jest dopuszczalne, by
stacja demontażu mogła przekazywać do strzępiarki zużyte lub nienadające się do
użytkowania pojazdy, nawet te niezawierające cieczy i substancji niebezpiecznych, tj. odpad
o kodzie 16 01 06. Jakakolwiek próba odmiennej interpretacji będzie interpretację contra
legem, tj. wbrew ustawie, wbrew obowiązującym przepisom. Zadaniem i ustawowym
obowiązkiem prowadzącego stację demontażu jest przyjęcie wszystkich pojazdów
wycofanych z eksploatacji, zarówno tych, oznaczonych kodem 16 01 04* jak i tych,
oznaczonych kodem 16 01 06 i przetworzenie ich do stanu, w którym utracą przymiot pojazdu
wycofanego z eksploatacji, czy też, jak mówi rozporządzenie w sprawie katalogu odpadów:
zużytego lub nienadającego się do użytku pojazdu.
Radca prawny
Agnieszka Misiejuk
________________________________________________________________________
ul. Świętojańska 12 lok. 13, 15-277 Białystok, tel. (85) 7-411-706
4