Nr wniosku: 190527, nr raportu: 5920. Kierownik (z rap.): mgr Marek
Transkrypt
Nr wniosku: 190527, nr raportu: 5920. Kierownik (z rap.): mgr Marek
Nr wniosku: 190527, nr raportu: 5920. Kierownik (z rap.): mgr Marek Antoni Musioł W przeciwieństwie do głównego nurtu obecnej literatury na świecie, która koncentruje się na kwestiach bezpieczeństwa potęg regionalnych i globalnych, które uznają Azję Środkową jako własną strefę wpływów, w projekcie i rozprawie doktorskiej przyjąłem, że zagrożenia dla bezpieczeństwa w Azji Środkowej, które pojawiły się po 1991 r. oraz w następstwie ataków terrorystycznych z 11 września 2001 r., można wyjaśnić lepiej poprzez wzrastający kompleks bezpieczeństwa regionalnego w Azji Środkowej jako głównej jednostki analizy badawczej. Praca zatem określiła współczesne znaczenie Azji Środkowej jako regionu geograficznego i geopolitycznego oraz charakter zaangażowania aktorów państwowych i niepaństwowych na tym obszarze. Istotnym problemem było zidentyfikowanie ról aktorów w regionie Azji Środkowej i ich umieszczenie w paradygmatach stosunków międzynarodowych. Przeprowadzone badania udowodniły, że Azja Środkowa jest samodzielnym i odrębnym regionalnym kompleksem bezpieczeństwa w fazie ciągłej tranzycji politycznej, gospodarczej i społecznej. Jest strukturą bezpieczeństwa rozwijającą się w stronę modelu niedemokratycznego i autorytarnego, wpisującą się w politykę globalną aktorów międzynarodowych jako element ich podejść geopolitycznych w ramach Nowej Wielkiej Gry. W ramach projektu przeprowadziłem rewizję tezy O. Wævera włączającej Azję Środkową do regionalnego kompleksu bezpieczeństwa w przestrzeni postsowieckiej z dominacją Rosji. Azja Środkowa jest regionalnym kompleksem bezpieczeństwa złożonym z nieliberalnych / niedemokratycznych reżimów powiązanych nie tylko z WNP i Rosją, lecz także z Azją Wschodnią, Azją PołudniowoWschodnią, Bliskim Wschodem i Europą, gdzie współczesne wzorce, zagrożenia i interakcje zapewniają odrębny strukturalnie charakter regionu, zaś mechanizmy odśrodkowe determinują kształt regionalnego kompleksu bezpieczeństwa. Kwestie bezpieczeństwa, wzajemne postrzeganie zagrożeń w procesie sekurytyzacji w Azji Środkowej kształtują relacje wewnętrzne oddziałując na społeczeństwa w regionie i wpływają na otoczenie zewnętrzne, w tym międzyregionalne i globalne. Przeprowadzone badania mogą zostać wykorzystane do analizy bezpieczeństwa energetycznego regionu, uwarunkowań gospodarczych i handlowych w relacjach pomiędzy podmiotami otoczenia zewnętrznego a krajami Azji Środkowej. Projekt stanowi nowe ujęcie zaangażowania aktorów państwowych i niepaństwowych w regionie, gdyż przedmiot projektu badawczego oraz wykorzystanie teorii regionalnego kompleksu bezpieczeństwa w Azji Środkowej dla analizy bezpieczeństwa regionalnego, nie ma obecnie odniesienia w nauce i literaturze polskiej. Projekt zwiększa wiedzę społeczeństw i przyczynia się też do poszerzenia wiedzy na temat obecnej sytuacji makroekonomicznej, uwarunkowań politycznych oraz otoczenia społeczno-kulturowego w ramach kompleksu bezpieczeństwa w Azji Środkowej po 1991 r. Projekt badawczy stanowi efekt następujących głównych zadań: 1) zrealizowanie zagranicznych wyjazdów badawczych: Kazachstan (Ałmaty, Astana) i Rosja (Moskwa), 2) przeprowadzenie badań naukowych nad regionalnym kompleksem bezpieczeństwa w Azji Środkowej z ekspertami i specjalistami w renomowanych ośrodkach badawczych i strategicznych, 3) przeprowadzenie wywiadów i konsultacji, 4) opracowanie i zatwierdzenie rozprawy doktorskiej oraz złożenie projektu do recenzji. Badania wpisują się zarówno w debatę nad bezpieczeństwem międzynarodowym, nad zastosowaniem teorii regionalnego kompleksu bezpieczeństwa i sekurytyzacji w Polsce jak i na świecie. Wartość dodana i nowatorski charakter projektu przejawiają się w tym, że po raz pierwszy w Polsce i na świecie podjęto analizę Azji Środkowej w konfiguracji Kazachstan, Kirgizja, Tadżykistan, Turkmenistan, Uzbekistan jako samodzielnego regionalnego kompleksu bezpieczeństwa oraz opisano nowe tendencje i zachodzące procesy w tym regionie. Skupiono się m.in. na strukturze regionu, zagrożeniach, wzorcach przyjaźni i wrogości oraz polaryzacji. Innowacyjny charakter wynika także z pogłębionej analizy tranzycji regionu poprzez wykazanie zmian jak zaszły od 1991 r. do zakończenia realizacji projektu (do 2014 r.) na płaszczyźnie politycznej, gospodarczej i społeczno-kulturowej. Autor przyjął wraz z uzasadnieniem definicję Azji Środkowej, zaś niektóre podrozdziały rozprawy doktorskiej przybierają charakter monograficzny, często wyczerpujący dane zagadnienia. Badania terenowe przeprowadzone w Kazachstanie i Rosji dały cenną wartość dla społecznego i oddolnego zrozumienia zachodzących zmian i dynamiki w Azji Środkowej (szerzej: rozprawa doktorska). Szerzej: w poprzednich sekcjach raportu końcowego, w tym w sprawozdaniu merytorycznym.