4.7.2001 DZIENNIK URZĘDOWY WSPÓLNOT EUROPEJSKICH C

08/t. 2
PL
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
99
52001XC0704(01)
C 188/5
DZIENNIK URZĘDOWY WSPÓLNOT EUROPEJSKICH
4.7.2001
OBWIESZCZENIE KOMISJI
w sprawie ograniczeń bezpośrednio związanych i koniecznych do realizacji koncentracji
przedsiębiorstw
(2001/C 188/03)
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
I.
na to czy Komisja ustosunkuje się do nich jednoznacznie
w decyzji czy nie. Komisja nie zamierza już dokonywać takiej
oceny w swoich decyzjach na temat fuzji. Koncepcja ta jest
zgodna z praktyką administracyjną Komisji wprowadzoną dla
spraw, które od 1 września 2000 roku kwalifikują się do uproszczonej procedury (6).
WSTĘP
1. Rozporządzenie Rady (EWG) nr 4064/89 z dnia 21 grudnia
1989 w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw (1) (dalej zwane „Rozporządzeniem w sprawie połączeń”) przewiduje
w art. 6 ust. 1 lit. b) akapit drugi i w art. 8 ust. 2 akapit drugi
zdanie drugie, że decyzja uznająca koncentrację przedsiębiorstw za zgodną z regułami wspólnego rynku obejmować
będzie również „ograniczenia bezpośrednio związane
i konieczne dla realizacji koncentracji”. Koncepcja ta wymieniona jest również w 25 punkcie preambuły Rozporządzenia
w sprawie połączeń. Decyzja uznająca koncentrację za niezgodną z regułami wspólnego rynku określa również ten
rodzaj ograniczeń. Zgodnie z art. 22 ust. 1 Rozporządzenia
w sprawie połączeń samo to rozporządzenie ma zastosowanie z wykluczeniem Rozporządzenia Rady nr 17 (2) oraz Rozporządzeń Rady (EWG) nr 1017/68 z dnia 19 lipca 1968 r.
w sprawie stosowania zasad konkurencji do transportu kolejowego, drogowego i żeglugi śródlądowej (3), (EWG)
nr 4056/86 z dnia 22 grudnia 1986 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 81 i 82 Traktatu do transportu
morskiego (4) i (EWG) nr 3975/87 z dnia 14 grudnia 1987
roku ustanawiającego procedurę stosowania reguł konkurencji do przedsiębiorstw w sektorze transportu lotniczego (5).
2. Powyższy system prawny nie nakłada na Komisję obowiązku
oceny i formalnego ustosunkowania się do takich ograniczeń.
Wszelka taka ocena ma jedynie charakter deklaratywny,
ponieważ wszystkie ograniczenia spełniające kryteria określone w rozporządzeniu w sprawie połączeń są już objęte
art. 6 ust. 1 lit. b) akapit drugi i art. 8 ust. 2 akapit drugi zdanie drugie, a zatem są dozwolone z mocy prawa bez względu
(1) Dz.U. L 395 z 30.12.1989, str. 1; corrigendum: Dz.U. L 257 z
21.9.1990, str. 13. Rozporządzenie zmienione rozporządzeniem
Rady (WE) nr 1310/97 (Dz.U. L 180 z 9.7.1997, str. 1, corrigendum:
Dz.U. L 40 z 13.2.1998, str. 17 i Dz.U. L 199 z 26.7.1997, str. 69).
(2) Pierwsze rozporządzenie wdrażające art. 81 i 82 Traktatu (Dz.U. 13
z 21.2.1962, str. 204/62; rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem Rady (WE) nr 1216/1999 (Dz.U. L 148 z 15.6.1999,
str. 5).
(3) Dz.U. L 175 z 23.7.1968, str. 1; rozporządzenie ostatnio zmienione
Aktem Przystąpienia Austrii, Finlandii i Szwecji.
(4) Dz.U. L 378 z 31.12.1986, str. 4; rozporządzenie ostatnio zmienione
Aktem Przystąpienia Austrii, Finlandii i Szwecji.
(5) Dz.U. L 374 z 31.12.1987, str. 1; rozporządzenie ostatnio zmienione
rozporządzeniem Rady (EWG) nr 2410/92 (Dz.U. L 240 z
24.8.1992, str. 18).
3. Spory między stronami koncentracji odnośnie do tego czy z
jej realizacją bezpośrednio związane są i konieczne ograniczenia, a zatem czy są one automatycznie objęte decyzją o wydaniu zgody przez Komisję, należą do właściwości sądów krajowych.
4. Niniejsze obwieszczenie określa przyjętą przez Komisję interpretację pojęcia „ograniczenia bezpośrednio związane
i konieczne dla realizacji koncentracji”. Wytyczne przedstawione w kolejnych punktach odzwierciedlają dotychczasowe
doświadczenia i praktykę Komisji w tej dziedzinie.
Niniejsze obwieszczenie zastępuje obwieszczenie Komisji
dotyczące ograniczeń pomocniczych w związku z koncentracją przedsiębiorstw (7).
5. Przyjęta przez Komisję interpretacja art. 6 ust. 1 lit. b) akapit
drugi i art. 8 ust. 2 akapit drugi zdanie drugie rozporządzenia
w sprawie połączeń pozostaje bez uszczerbku dla interpretacji, jaką może przyjąć Trybunał Sprawiedliwości lub Sąd
Pierwszej Instancji Wspólnot Europejskich.
II.
ZASADY OGÓLNE
6.
Połączenie przedsiębiorstw może obejmować umowne ustalenia i porozumienia ustanawiające kontrolę w rozumieniu
art. 3 ust. 3 Rozporządzenia w sprawie połączeń. Wszystkie
porozumienia dotyczące majątku koniecznego do realizacji
głównego celu koncentracji stanowią również integralne części koncentracji. Oprócz tych ustaleń i porozumień strony
koncentracji mogą zawrzeć inne umowy niestanowiące integralnej części koncentracji i ograniczyć swobodę działania
stron na rynku. Jeżeli umowy takie zawierają ograniczenia
(6) Patrz: ust. 14 obwieszczenia Komisji w sprawie uproszczonej procedury traktowania pewnych koncentracji na mocy rozporządzenia
Rady (EWG) nr 4064/89 (Dz.U. C 217 z 29.7.2000, str. 32).
(7) Dz.U. C 203 z 14.8.1990, str. 5.
100
PL
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
bezpośrednio związane i konieczne dla realizacji samej koncentracji, są one objęte decyzją uznającą koncentrację za
zgodną z regułami wspólnego rynku; jeżeli nie, może istnieć
konieczność oceny ich restrykcyjnych skutków na podstawie
art. 81 i 82 Traktatu WE.
08/t. 2
służące ułatwieniu przejęcia kontroli mogą być uznane za
bezpośrednio związane i konieczne.
11. Kryteria bezpośredniego związku i konieczności mają obiektywny charakter. Ograniczenia nie są bezpośrednio związane
i konieczne dla realizacji koncentracji po prostu dlatego, że
strony je za takie uważają.
7.
8.
9.
Aby ograniczenia zostały uznane za „bezpośrednio związane
z realizacją koncentracji”, nie wystarczy to, że umowa została
zawarta w tym samym czasie lub w tym samym kontekście
co koncentracja.
Umowy muszą być „konieczne dla realizacji koncentracji”, co
znaczy, że w braku takich umów koncentracja nie mogłaby
zostać zrealizowana lub mogłaby być zrealizowana jedynie
na bardziej niepewnych warunkach, po znacznie wyższym
koszcie, w istotnie dłuższym okresie lub ze znacznie większym stopniem trudności (1). Umowy mające na celu
ochronę zbywanej wartości (2), podtrzymujące ciągłość
dostaw po rozpadzie dotychczasowego podmiotu gospodarczego (3), lub umożliwiające uruchomienie nowego podmiotu (4) zazwyczaj spełniają te kryteria.
Przy ustalaniu tego, czy ograniczenie jest konieczne, stosowne jest nie tylko wzięcie pod uwagę jego charakteru, lecz
również zapewnienie, by czas jego trwania, przedmiot i geograficzny zakres stosowania nie wykraczały poza to, czego
zasadnie wymaga realizacja koncentracji. Jeżeli dla osiągnięcia słusznego celu dostępne są równie skuteczne alternatywy,
przedsiębiorstwa muszą wybrać tę, która jest obiektywnie
najmniej restrykcyjna dla konkurencji.
10. W przypadku koncentracji realizowanych etapowo, ustalenia umowne dotyczące etapów sprzed ustanowienia kontroli
w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 Rozporządzenia w sprawie
połączeń nie mogą być uznane za bezpośrednio związane
i konieczne dla realizacji koncentracji. Do tych umów zastosowanie mają nadal art. 81 i 82 Traktatu WE. Jednak umowy
(1) Decyzja Komisji z dnia 18 grudnia 2000 r. (COMP/M.1863 –
Vodafone/BT/Airtel JV, motyw 20).
(2) Decyzja Komisji z dnia 30 lipca 1998 r. (IV/M.1245 – Valeo/ITT
Industries, motyw 59); decyzja Komisji z dnia 3 marca 1999 r.
(IV/M.1442 – MMP/AFP, motyw 17); decyzja Komisji z dnia 9 marca
2001 r. (COMP/M.2330 – Cargill/Banks, motyw 30); decyzja Komisji z dnia 20 marca 2001 r. (COMP/M.2227 – Goldman Sachs/Messer
Friesheim, motyw 11).
(3) Decyzja Komisji z dnia 25 lutego 2000 r. (COMP/M.1841 –
Celestica/IBM).
(4) Decyzja Komisji z dnia 30 marca 1999 r. (IV/JV.15 – BT/AT&T,
motywy 207–214); decyzja Komisji z dnia 22 grudnia 2000 r.
(COMP/M.2243 – Stora Enso/AssiDoman/JV, motywy 49, 56 i 57).
III. ZASADY MAJĄCE ZASTOSOWANIE DO WSPÓLNYCH
POSTANOWIEŃ W PRZYPADKACH PRZEJĘCIA PRZEDSIĘBIORSTWA
12. Ograniczenia uzgodnione między stronami w kontekście
zbycia przedsiębiorstwa mogą przynosić korzyść nabywającemu lub sprzedającemu. Generalnie rzecz biorąc konieczność korzystania przez nabywającego z pewnej ochrony jest
bardziej słuszna, niż analogiczna potrzeba ze strony sprzedającego. To nabywający musi być zapewniony co do tego, iż
będzie mógł przejąć pełną wartość nabywanego przedsiębiorstwa. Tak więc w ramach generalnej zasady ograniczenia
korzystne dla sprzedającego albo nie są bezpośrednio związane i konieczne dla realizacji koncentracji w ogóle, albo ich
zakres i/lub czas trwania musi być bardziej ograniczony niż
w przypadku postanowień korzystnych dla nabywającego.
A. Postanowienia o zakazie konkurencji
13. Obowiązki niepodejmowania działalności konkurencyjnej
nakładane na sprzedającego w kontekście zbycia przedsiębiorstwa lub jego części mogą być bezpośrednio związane
i konieczne dla realizacji koncentracji. W celu uzyskania pełnej wartości zbywanego majątku nabywający musi mieć
możliwość skorzystania z pewnej ochrony przed konkurencją ze strony kupującego, aby pozyskać lojalność klientów
oraz zaadaptować i wykorzystać know-how. Takie postanowienia o zakazie konkurencji gwarantują przekazanie dla
nabywającego pełnej wartości zbywanego majątku, który
generalnie obejmuje zarówno składniki rzeczowe i nierzeczowe takie jak renoma firmy zakumulowana przez sprzedającego lub wypracowane przez niego (5) know-how (6). Są
one nie tylko bezpośrednio związane z koncentracją, lecz są
również konieczne dla jej realizacji, ponieważ bez nich istniałyby uzasadnione podstawy, iż nie doszłoby do sprzedaży
przedsiębiorstwa lub jego części.
(5) Decyzja Komisji z dnia 2 marca 2001 r. (COMP/M.2305 – Vodafone
Group plc/Eircel, motyw 22).
(6) Zgodnie z definicją w art. 10 rozporządzenia Komisji (WE) nr 240/96
z dnia 31 stycznia 1996 r. w sprawie stosowania art. 81 ust. 3 Traktatu do niektórych kategorii porozumień o transferze technologii
(Dz.U. L 31 z 9.2.1996, str. 2).
08/t. 2
PL
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
14. Jednakże takie postanowienia o zakazie konkurencji są jedynie uzasadnione słusznym celem realizacji koncentracji, o ile
ich czas obowiązywania, geograficzny zasięg stosowania, ich
przedmiot i podlegające im osoby nie wykraczają poza to, co
jest słusznie konieczne dla osiągnięcia tego celu. Ochrona
taka nie może być generalnie uznawana za konieczną, gdy
zbycie faktycznie ogranicza się do majątku rzeczowego
(takiego jak grunt, budynki i maszyny) lub wyłącznych praw
własności przemysłowej i handlowej (których posiadacze
mogliby niezwłocznie wszcząć postępowanie z tytułu naruszeń tych praw ze strony zbywającego).
15. Dotychczasowe doświadczenie i praktyka Komisji pokazują,
że gdy zbycie przedsiębiorstwa obejmuje zarówno elementy
renomy firmy i know-how, postanowienia o zakazie konkurencji są generalnie uzasadnione przez okres do trzech lat (1);
jeśli zbycie dotyczy tylko renomy firmy, generalnie uzasadnione są przez okres do dwóch lat (2). Dłuższy okres obowiązywania może być jedynie uzasadniony w ograniczonej liczbie okoliczności, na przykład, gdy można wykazać, że
lojalność klienta wobec sprzedającego przetrwa dłużej niż
dwa lata, lub dłużej niż trzy lata, o ile zakres lub charakter
zbywanego know-how uzasadnia dodatkowy okres
ochronny (3).
16. Zasięg geograficzny postanowienia o zakazie konkurencji
powinien być zazwyczaj ograniczony do obszaru, na którym
sprzedający oferował dane produkty lub usługi przed
momentem zbycia (4). Założenie jest takie, że nabywający nie
musi być chroniony przed konkurencją ze strony
(1) Decyzja Komisji z dnia 2 kwietnia 1998 r. (IV/M.1127 –
Nestle/Dalgety, motyw 33); decyzja Komisji z dnia 1 września 2000 r.
(COMP/M. 2077 - Clayton Dubilier & Rice/Iteltel, motyw 15); decyzja Komisji z dnia 2 marca 2001 r. (COMP/M.2305 – Vodafone
Group plc/Eircell, motywy 21 i 22).
(2) Decyzja Komisji z dnia 12 kwietnia 1999 r. (IV/M.1482 –
Kingfisher/Grosslabor, motyw 26); decyzja Komisji z dnia 14 grudnia 1997 r. (IV/M.884 – KNP BT/Bunzl/Wilhelm Seiler, motyw 17).
(3) Decyzja Komisji z dnia 1 września 2000 r. (COMP/M.1980 –
Volvo/Renault VI, motyw 56).
(4) Decyzja Komisji z dnia 14 grudnia 1997 r. (IV/M.884 – KNP
BT/Bunzl/Wilhelm Seiler, motyw 17); decyzja Komisji z dnia
12 kwietnia 1999 r. (IV/M.1482 – Kingfisher/Grosslabor, motyw 27);
decyzja Komisji z dnia 6 kwietnia 2001 r. (COMP/M.2355 –
Dow/Enichem Polyurethane, motyw 28); decyzja Komisji z dnia
4 sierpnia 2000 r. (COMP/M.1979 – CDC/Banco Urquijo/JV, motyw
18).
101
sprzedającego na terytorium niespentrowanym przez
sprzedającego, chyba że można wykazać, iż ochrona taka jest
wymagana ze względu na szczególne okoliczności sprawy,
np. dla terytorium, na które sprzedający planował wejść
w momencie zawierania transakcji, pod warunkiem że już
zainwestował w przygotowania do tego posunięcia.
17. Podobnie również postanowienia o zakazie konkurencji
muszą ograniczać się do produktów (łącznie z udoskonalonymi wersjami i aktualizacjami produktów, oraz ich kolejnymi modelami) i usług stanowiących działalność gospodarczą zbywanego przedsiębiorstwa. Mogą one obejmować
produkty i usługi będące w momencie transakcji w zaawansowanym stopniu rozwoju lub produkty w pełni opracowane lecz jeszcze niewprowadzone na rynek. Nabywający
nie musi być chroniony przed konkurencją ze strony
sprzedającego na rynkach produktów i usług, na których
zbywane przedsiębiorstwo nie było aktywne przed dokonaniem zbycia (5).
18. Sprzedający może zobowiązać siebie, swoje podmioty
zależne i pełnomocników handlowych. Jednak zobowiązanie do nałożenia podobnych ograniczeń na innych nie będzie
uznawane za bezpośrednio związane i konieczne dla realizacji koncentracji. Dotyczy to w szczególności postanowień,
które ograniczałyby swobodę pośredników lub użytkowników w zakresie przywozu lub wywozu.
19. Postanowienia ograniczające prawo sprzedającego do
zakupu lub posiadania udziałów w spółce konkurującej ze
zbywanym przedsiębiorstwem będą uznane za bezpośrednio
związane i konieczne dla realizacji połączenia na tych
samych warunkach, jak przedstawiono powyżej odnośnie do
postanowień o zakazie konkurencji, chyba że uniemożliwiają
one sprzedającemu zakup lub posiadanie udziałów w celach
inwestycyjnych bez przyznania mu bezpośrednio lub pośrednio funkcji w zarządzie lub istotnego wpływu w konkurencyjnej spółce (6).
(5) Decyzja Komisji z dnia 14 grudnia 1997 r. (IV/M.884 – KNP
BT/Bunzl/Wilhelm Seiler, motyw 17); decyzja Komisji z dnia 2 marca
2001 r. (COMP/M.2305 – Vodafone Group plc/Eircell, motyw 22);
decyzja Komisji z dnia 6 kwietnia 2001 r. (COMP/M.2355 –
Dow/Enichem Polyurethane, motyw 28); decyzja Komisji z dnia
4 sierpnia 2000 r. (COMP/M.1979 – CDC/Banco Urquijo/JV, motyw
18).
(6) Decyzja Komisji z dnia 4 lutego 1993 r. (IV/M.304 – Tesco/Catteau,
motyw 14); decyzja Komisji z dnia 14 grudnia 1997 r. (IV/M.884 –
KNP BT/Bunzl/Wilhelm Seiler, motyw 19); decyzja Komisji z dnia
12 kwietnia 1999 r. (IV/M.1482 – Kingfisher/Grosslabor, motyw 27);
decyzja Komisji z dnia 6 kwietnia 2000 r. (COMP/M.1832 –
Ahold/ICA Forbundet/Canica, motyw 26); decyzja Komisji z dnia
22 czerwca 2000 r. (COMP/JV.40 – Canal+/Lagardere/Canalsatellite,
motyw 61).
102
PL
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
20. Postanowienia o zakazie pozyskiwania pracowników i o
poufności powinny być ocenione w taki sam sposób jak
postanowienia o zakazie konkurencji, w zakresie w jakim ich
ograniczający efekt nie wykracza poza skutki postanowień o
zakazie konkurencji. Ponieważ jednak zakres tych postanowień może być węższy od zakresu postanowień o zakazie
konkurencji, istnieje większe prawdopodobieństwo, iż
zostaną one uznane za bezpośrednio związane i konieczne
dla realizacji koncentracji. Postanowienia o poufności, o ile
uzasadniają to szczególne okoliczności sprawy, mogą być
przyjęte na okresy dłuższe niż trzyletnie, z uwzględnieniem
interesów spółek związanych z ochroną cennych tajemnic
handlowych (1).
B. Umowy licencyjne
21. Zbycie przedsiębiorstwa lub jego części zazwyczaj obejmuje
przekazanie nabywającemu praw własności intelektualnej
i know-how w celu pełnej eksploatacji przekazanych aktywów. Sprzedający może jednak pozostać właścicielem praw,
aby korzystać z nich w swojej działalności innej niż działalność zbywana. W takich przypadkach najczęstszym sposobem zapewnienia, by nabywający posiadał możliwość pełnego korzystania ze zbytych aktywów jest zawarcie umów
licencyjnych na jego korzyść. Podobnie też gdy sprzedający
przenosi wraz z przedsiębiorstwem prawa własności intelektualnej, może nadal pragnąć korzystać z niektórych z nich
lub wszystkich tych praw w odniesieniu do działalności innej
niż zbywana; w takim przypadku nabywający udziela
sprzedającemu licencji.
22. Licencje na prawa patentowe (2), na podobne prawa lub
know-how (3), można uznać za konieczne dla realizacji koncentracji. Mogą być równie dobrze uznane za integralną
część koncentracji a w każdym razie nie muszą być ograniczone w czasie. Licencje te mogą być proste lub wyłączne,
oraz mogą ograniczać się do pewnych obszarów użytkowania, w zakresie w jakim odpowiadają działalności zbywanego
przedsiębiorstwa. Terytorialne ograniczenia produkcji
odzwierciedlające obszar zbywanej działalności zazwyczaj
nie są konieczne dla realizacji transakcji. Ograniczenia
w umowach licencyjnych wykraczające poza te postanowienia, jak na przykład chroniące licencjodawcę zamiast
(1) Decyzja Komisji z dnia 12 kwietnia 1999 r. (IV/M.1482 –
Kingfisher/Glasslabor, motyw 28); decyzja Komisji z dnia 1 września
2000 r. (COMP/M.1980 – Volvo/Renault VI, motyw 56); decyzja
Komisji z dnia 6 kwietnia 2001 r. (COMP/M.2355 – Dow/Enichem
Polyurethane, motyw 28).
(2) W tym zgłoszenia patentowe, wzory użytkowe, topografie układów
scalonych, certificats d’utilite i certificats d’addition na mocy prawa
francuskiego oraz ich zgłoszenia, świadectwa ochrony uzupełniającej dla produktów medycznych i innych produktów, dla których
można uzyskać świadectwa ochrony uzupełniającej, oraz świadectwa
hodowców roślin (o których mowa w art. 8 rozporządzenia Komisji
(WE) nr 240/96).
(3) Określone w art. 10 rozporządzenia Komisji (WE) nr 240/96.
08/t. 2
licencjobiorcy, nie są zazwyczaj konieczne do realizacji koncentracji. Zamiast tego mogą one być ocenione zgodnie z
art. 81 Traktatu WE. Umowy zawierające ograniczenia konkurencji mogą jednak wchodzić w zakres rozporządzenia
Komisji (WE) nr 240/96. W przypadku licencji przyznanej
przez sprzedającego przedsiębiorstwo kupującemu, umowa
licencyjna może nakładać na sprzedającego ograniczenie
terytorialne na takich samych warunkach jakie określone są
dla postanowień o zakazie konkurencji w kontekście sprzedaży przedsiębiorstwa.
23. Podobnie też w przypadku licencji na znaki towarowe, nazwy
handlowe, prawa do projektu, prawa autorskie lub podobne
prawa, mogą powstać sytuacje, w których sprzedający
zapragnie pozostać właścicielem takich praw w odniesieniu
do zatrzymywanej działalności, lecz nabywający będzie
potrzebował tych praw przy wprowadzaniu na rynek towarów i usług wytworzonych przez zbywane przedsiębiorstwo
lub jego część. Tutaj również mają zastosowanie te same
względy co powyżej (4).
24. Umowy dotyczące korzystania z nazw handlowych lub znaków towarowych powinny zazwyczaj być analizowane
w kontekście odpowiadającej im licencji na dane prawo własności intelektualnej.
C. Zobowiązania do zakupu i dostaw
25. W wielu przypadkach zbycie przedsiębiorstwa lub jego części może wywołać przerwanie tradycyjnych linii zaopatrzenia i dostaw, które istniały w wyniku poprzedniej integracji
działalności w ramach ekonomicznej jedności sprzedającego.
Aby umożliwić rozpad podmiotu gospodarczego sprzedającego i częściowe zbycie majątku na rzecz nabywającego na
rozsądnych warunkach, często konieczne jest utrzymanie
przynajmniej przez okres przejściowy dotychczasowych
bądź podobnych powiązań między sprzedającym a nabywcą. Cel ten jest zazwyczaj osiągany w postaci zobowiązań do
zakupów lub dostaw nakładanych na sprzedającego i/lub na
nabywającego przedsiębiorstwo lub jego część. Biorąc pod
uwagę szczególną sytuację wynikającą z rozpadu ekonomicznej jedności sprzedającego, zobowiązania takie, które
mogą prowadzić do zakłóceń w konkurencji, można uznać
za bezpośrednio związane i konieczne dla realizacji koncentracji. Mogą one być z korzyścią dla sprzedającego jak również nabywcy, w zależności od szczególnych okoliczności
sprawy.
(4) Decyzja Komisji z dnia 1 września 2000 r. (COMP/M.1980 –
Volvo/Renault VI, motyw 54).
08/t. 2
PL
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
26. Celem tych zobowiązań może być zapewnienie dla którejkolwiek ze stron ciągłości dostaw produktów koniecznych do
prowadzenia działalności zatrzymanej przez sprzedającego
lub przejętej przez nabywcę (1). Tak więc istnieją podstawy
do uznania przez okres przejściowy (2) konieczności złożenia zobowiązań dostaw mających zagwarantować ilości
poprzednio dostarczane w ramach zintegrowanego przedsiębiorstwa sprzedającego, w tym jeśli to stosowne możliwości
ich dostosowania do przewidywalnych prognoz zapotrzebowania.
27. Celem może być również zapewnienie ciągłości sprzedaży,
która wcześniej była zagwarantowana w ramach jednego
podmiotu gospodarczego. Zobowiązania do zakupu z korzyścią dla dostawcy produktu wymagać będą szczególnie uważnego uzasadnienia w zależności od okoliczności sprawy.
28. Także zobowiązania dostaw i zakupu przewidujące stałe ilości, z ewentualną klauzulą o zmianach, mogą być uznane za
bezpośrednio związane i konieczne do realizacji koncentracji. Jednak zobowiązania przewidujące nieograniczone ilości
dostaw lub przyznające status uprzywilejowanego dostawcy
lub odbiorcy uważa się za niekonieczne dla realizacji koncentracji. Wszelkie takie zobowiązania należy uzasadnić szczególnymi okolicznościami sprawy.
29. Nie ma również ogólnego uzasadnienia dla wyłącznych
zobowiązań dostaw lub zakupu (3). Z wyjątkiem wyjątkowych okoliczności, na przykład wynikłych z braku rynku lub
specyfiki danych produktów, wyłączność taka nie jest
konieczna dla realizacji koncentracji.
30. Dotychczasowe doświadczenia i praktyka Komisji wykazały,
że obowiązywanie zobowiązań dostaw i zakupu musi być
ograniczone do okresu koniecznego na zastąpienie stosunku
zależności autonomią na rynku (4). Obowiązywanie umów
(1) Decyzja Komisji z dnia 6 kwietnia 2001 r. (COMP/M.2355 –
Dow/Enichem Polyurethane, motyw 31).
(2) Decyzja Komisji z dnia 30 lipca 1998 r. (IV/M.1245 – Valeo/ITT
Industries, motywy 63 i 64); decyzja Komisji z dnia 30 marca 1999 r.
(IV/JV.15 – BT/AT&T, motyw 209, 210 i 212); decyzja Komisji z dnia
1 września 2000 r. (COMP/M.1980 – Volvo/Renault VI, motyw 55);
decyzja Komisji z dnia 6 kwietnia 2001 r. (COMP/M.2355 –
Dow/Enichem Polyurethane, motyw 28).
(3) Decyzja Komisji z dnia 30 lipca 1998 r. (IV/M.1245 – Valeo/ITT
Industries, motyw 64).
(4) Decyzja Komisji z dnia 30 marca 1999 r. (IV/JV.15 – BT/AT&T,
motyw 209).
103
zakupu i dostaw złożonych produktów przemysłowych jest
zazwyczaj uzasadnione przez przejściowy okres trzech lat a
w każdym razie musi być uzasadnione szczególnymi okolicznościami sprawy z uwzględnieniem danych towarów lub
usług (5).
31. Umowy na usługi mogą mieć jednakowe skutki co umowy
dostaw; w tym przypadku zastosowanie będą miały takie
same względy. Jeśli chodzi o umowy dystrybucji, można je
również uznać za ograniczenia bezpośrednio związane
i konieczne do realizacji koncentracji (6). Jeśli tak nie jest,
umowy zawierające ograniczenia konkurencji mogą wchodzić w zakres Rozporządzenia Komisji (WE) nr 2790/1999
z dnia 22 grudnia 1999 roku w sprawie stosowania art. 81
ust. 3 Traktatu do kategorii porozumień wertykalnych i praktyk uzgodnionych (7).
IV. ZASADY DOTYCZĄCE WSPÓLNYCH POSTANOWIEŃ
W PRZYPADKACH WSPÓLNYCH PRZEJĘĆ
32. Rozporządzenie w sprawie połączeń ma zastosowanie, gdy
dwa lub więcej przedsiębiorstw zobowiąże się przejąć wspólnie kontrolę nad jednym lub kilkoma innymi przedsiębiorstwami, szczególnie na podstawie oferty w przetargu publicznym, gdzie celem lub skutkiem transakcji jest podział
pomiędzy siebie przedsiębiorstw lub ich majątku. Jest to koncentracja realizowana w dwóch kolejno następujących po
sobie etapach. Wspólna strategia ogranicza się do przejęcia
kontroli. W tym celu w kontekście wspólnej oferty zobowiązanie współnabywców przedsiębiorstwa do nieskładania
konkurencyjnych ofert na to samo przedsiębiorstwo bądź
nieprzejmowania w inny sposób kontroli może być uznane
za bezpośrednio związane i konieczne do realizacji koncentracji.
33. Ponadto ograniczenia mające na celu dokonanie podziału
majątku należy uznać za bezpośrednio związane i konieczne
do realizacji koncentracji. Dotyczy to umów zawieranych
między stronami w sprawie wspólnego przejęcia kontroli
w celu podziału pomiędzy siebie zakładów produkcyjnych
lub sieci dystrybucji, łącznie z istniejącymi znakami towarowymi wspólnie przejmowanego przedsiębiorstwa.
(5) Decyzja Komisji z dnia 2 lutego 1997 r. (IV/M.984 – Dupont/ICI,
motyw 55); decyzja Komisji z dnia 30 lipca 1998 r. (IV/M.1245 –
Valeo/ITT Industries, motyw 64); decyzja Komisji z dnia 6 kwietnia
2001 r. (COMP/M.2355 – Dow/Enichem Polyurethane, motyw 31).
(6) Decyzja Komisji z dnia 30 marca 1999 r. (IV/JV.15 – BT/AT&T,
motywy 207 i 211).
(7) Dz.U. L 336 z 29.12.1999, str. 21.
104
PL
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
08/t. 2
34. W zakresie w jakim podział taki oznacza rozpad wcześniej
istniejącego podmiotu gospodarczego, rozwiązania umożliwiające taki rozpad na rozsądnych warunkach można uznać
za bezpośrednio związane i konieczne do realizacji koncentracji. W tym względzie należy stosować przez analogię
zasady omówione powyżej dotyczące umów zakupu
i dostaw na okres przejściowy w przypadkach zbycia przedsiębiorstw.
37. Zasięg geograficzny postanowienia o zakazie konkurencji
musi ograniczać się do obszaru, na którym podmioty macierzyste oferowały stosowne produkty lub usługi przed ustanowieniem wspólnego przedsiębiorstwa (3). Zasięg geograficzny może być rozszerzony o terytoria, na które podmioty
macierzyste planowały wejść w momencie transakcji, pod
warunkiem że zainwestowały już w przygotowania do tego
posunięcia.
V. ZASADY DOTYCZĄCE WSPÓLNYCH POSTANOWIEŃ
W PRZYPADKACH WSPÓLNYCH PRZEDSIĘBIORSTW
W ROZUMIENIU ART. 3 UST. 2 ROZPORZĄDZENIA
W SPRAWIE POŁĄCZEŃ
38. Podobnie też postanowienia o zakazie konkurencji muszą
być ograniczone do produktów i usług stanowiących działalność gospodarczą wspólnego przedsiębiorstwa. Może to
dotyczyć produktów i usług na zaawansowanym etapie rozwoju w momencie dokonywania transakcji, jak również produktów i usług w pełni opracowanych lecz jeszcze niewprowadzonych na rynek.
A. Zobowiązania do niekonkurowania
35. Zobowiązanie do niekonkurowania pomiędzy przedsiębiorstwami macierzystymi a wspólnym przedsiębiorstwem
można uznać za bezpośrednio związane i konieczne dla realizacji koncentracji. Postanowienia o zakazie konkurencji
mogą odzwierciedlać między innymi konieczność zapewnienia negocjacji w dobrej wierze; mogą one również odzwierciedlać konieczność pełnego wykorzystania majątku wspólnego przedsiębiorstwa lub umożliwienia mu absorpcji knowhow i wartości firmy zapewnionych przez podmioty
macierzyste; lub konieczność ochrony interesów podmiotów
macierzystych we wspólnym przedsiębiorstwie wobec działań konkurencyjnych ułatwionych między innymi poprzez
uprzywilejowany dostęp podmiotów macierzystych do
know-how i wartości firmy przekazanej wspólnemu przedsiębiorstwu lub przez nie wypracowanej.
39. Jeżeli wspólne przedsiębiorstwo zostaje utworzone w celu
wejścia na nowy rynek, zostanie zawarte odesłanie do produktów, usług i terytoriów, na których ma ono działać na
podstawie umowy lub regulaminu wspólnego przedsiębiorstwa. Założenie jest takie, że interesów jednego podmiotu
macierzystego wspólnego przedsiębiorstwa nie należy
chronić przed konkurencją ze strony drugiego podmiotu
macierzystego na rynkach innych niż te, na których działać
będzie od samego początku wspólne przedsiębiorstwo.
40. Ponadto zakłada się jako generalną zasadę, że zobowiązania
do niekonkurowania między nieposiadającymi kontroli podmiotami macierzystymi a wspólnym przedsiębiorstwem nie
są bezpośrednio związane i konieczne do realizacji koncentracji.
36. Według generalnej zasady postanowienia takie w przypadku
wspólnych przedsiębiorstw mogą być uzasadnione na okres
do pięciu lat. Komisja uważa jednak, że postanowienia o
zakazie konkurencji, których czas obowiązywania przekracza trzy lata muszą być należycie uzasadnione szczególnymi
okolicznościami sprawy (1). Ponadto obowiązek niekonkurowania pomiędzy przedsiębiorstwami macierzystymi a
wspólnym przedsiębiorstwem, trwający dłużej niż czas trwania tego przedsiębiorstwa, nie może być nigdy uznany za
bezpośrednio związany i konieczny dla realizacji koncentracji (2).
(1) Decyzja Komisji z dnia 16 października 2000 r. (COMP/M.2137 –
SLDE/NTL/MSCP/Noos, motyw 41); decyzja Komisji z dnia 4 sierpnia 2000 r. (COMP/M.1979 – CDC/Banco Urquijo/JV, motywy 18
i 19); decyzja Komisji z dnia 22 grudnia 2000 r. (COMP/M.2243 –
Stora Enso/AssiDoman/JV, motyw 49).
(2) Decyzja Komisji z dnia 10 lipca 2000 r. (COMP/M.1964 – Planet
internet/Fortis Bank/Mine JV, motyw 16); decyzja Komisji z dnia
29 sierpnia 2000 r. (COMP/M.1913 – Lufthansa Menzies/LGS/JV,
motyw 18).
41. Te same zasady dotyczą postanowień o zakazie pozyskiwania pracowników i o poufności w zakresie w jakim ich
restrykcyjny efekt nie wykracza poza skutki postanowienia o
zakazie konkurencji. Ponieważ jednak zakres tych postanowień może być węższy niż w przypadku zakazów konkurencji, mogą one być uznane za bezpośrednio związane
i konieczne do realizacji koncentracji w większej liczbie okoliczności. Ponadto czas trwania postanowień o poufności
może przekroczyć pięć lat w zależności od szczególnych
okoliczności sprawy, celem uwzględnienia interesów podmiotów związanych z ochroną cennych tajemnic handlowych.
(3) Decyzja Komisji z dnia 29 sierpnia 2000 r. (COMP/M.1913 - Lufthansa Menzies/LGS/JV, motyw 18); decyzja Komisji z dnia 22 grudnia 2000 r. (COMP/M.2243 – Stora Enso/AssiDoman/JV, motyw 49).
08/t. 2
PL
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
B. Umowy licencyjne
105
licencyjne pomiędzy podmiotami macierzystymi nie są jednak uważane za bezpośrednio związane i konieczne do realizacji wspólnego przedsiębiorstwa.
42. Licencja przyznana przez podmioty macierzyste wspólnemu
przedsiębiorstwu może być uznana za bezpośrednio związaną i konieczną do realizacji połączenia. Ma to zastosowanie bez względu na to, czy licencja ma charakter wyłączny
czy nie oraz bez względu na to, czy jest ograniczona w czasie czy nie. Licencja może być ograniczona do poszczególnego obszaru stosowania odpowiadającego działalności
wspólnego przedsiębiorstwa.
44. Umowy licencyjne zawierające ograniczenie konkurencji lecz
nieuznane za bezpośrednio związane i konieczne do realizacji koncentracji mogą mimo wszystko podlegać przepisom
Rozporządzenia Komisji (WE) nr 240/96.
43. Koncesje przyznane przez wspólne przedsiębiorstwo jednemu z podmiotów macierzystych, bądź umowy na licencje
wzajemne, można uznać za bezpośrednio związane
i konieczne do realizacji połączenia na tych samych warunkach, jak w przypadku sprzedaży przedsiębiorstwa. Umowy
45. Jeżeli przedsiębiorstwa macierzyste pozostają obecne na
rynku na szczeblu powyżej lub poniżej szczebla wspólnego
przedsiębiorstwa, wszelkie umowy zakupu i dostaw, w tym
umowy dystrybucji, podlegają zasadom mającym zastosowanie w przypadku zbywania przedsiębiorstwa.
C. Zobowiązania zakupu i dostaw