Zarzadzanie wiedza - wykład 2 Odkrywanie wiedzy
Transkrypt
Zarzadzanie wiedza - wykład 2 Odkrywanie wiedzy
Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Zarządzanie wiedzą wykład 2 Odkrywanie wiedzy Joanna Kołodziejczyk 09 marca 2009 Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Plan wykładu Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Modele zarządzania wiedzą Przedstawia się zarządzanie wiedzą jako cykl lub ciągły proces. Czynności związane z KM zostają wydzielone i przechodzą płynnie przez kolejne etapy. Przeanalizujmy kilka modeli: Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje by Mike Burk url-źródło Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Opis modelu I I I I FIND/CREATE: wiedza pozyskiwana z różnych źródeł takich jak publikacje, konferencje, spotkania, doświadczenia projektowe, badania naukowe i ekspertyzy ORGANIZE: wiedza jest filtrowana i katalogowana i łączona ze źródłami zewnętrznymi SHARE: propagowanie wiedzy z udziałem komputerów: Internet czy też konferencje, artykuły w czasopismach i komunikację naturalną w środowisku współpracy USE/REUSE: oficjalne i nieoficjalne formy wymiany w kontaktach międzyludzkich i nie tylko np. raporty, praktyki, opowiadane historie, wystawy, sesje treningowe. Udostępnienie przez Internet. W tym kroku też wiedza jest użyta do rozwiązywania rzeczywistych problemów np. budować lepsze mosty, zwiększyć bezpieczeństwo na drogach itp. Wyniki są wychwytywane i w ten sposób proces zaczyna się od nowa. Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje by P. Champoux url-źródło Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Trzy perspektywy w cyklu MANAGEMENT: I Capture and Acquire: Potrzeba przechwytywania wiedzy prowadzi do tworzenia narzędzi zarządzających repozytoriami, dokumentacją. Wyzwanie: zintegrowanie wiedzy zawartej w dużej liczbie różnorakich i niespójnych źródeł. I Organize: Należy stworzyć model przepływu i komponentów wiedzy w danej organizacji. Celem jest uporządkowanie danych, informacji i wiedzy, która często ma charakter chaotyczny. Modelowanie kończy się zbudowaniem otologi, sieci semantycznej, słowników, tezaurusów czy map topologicznych Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Trzy perspektywy w cyklu APPLICATION: I Access, Search and Disseminate: Efektywny dostęp do danych zależy od zastosowanych technologi. Najczęściej widzimy go jako SEARCH ENGINE, które mogą wykorzystywać np. metody statystyczne do indeksowania i reguły lingwistyczne. Alternatywą jest podejście semantyczne wykorzystujące systemy przetwarzania języka naturalnego, rozpoznawania wzorców co daje możliwość przeszukiwania kontekstowego. I Use and Discover: Ekstraktowanie wiedzy jest jednym z potencjałów KM. Polega na identyfikowania w dużych bazach danych wzorców i połączeń. Na tym etapie wykorzystuje się aplikacje wizualizujące, drążenia danych i agentów softwarowych. Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Trzy perspektywy w cyklu PEOPLE: I Share and Learn: Z badań na dużych korporacjach, w których działają systemy KM nadal obserwuje się tendencję do poszukiwania rozwiązań problemów nie z pomocą systemu, a innego człowieka. Zatem śledzenie kto i co wie jest raczej wyzwaniem, szczególnie jeżeli organizacja ma geograficznie dużą dyspersję. SOCIAL NETWORKS są odpowiedzią na to zapotrzebowanie i są bardzo popularnym środkiem na podawanie informacji. Technologie tu użyte to: portale czy platformy e-learning, komunikatory... I Create: Proces tworzenia wiedzy jest żmudny i wymaga procesów kognitywnych. Tworzenie odbywa się za pomocą narzędzi, które pozwalają na wymianę informacji. Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje by Salisbury M W url-źródło Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje by A. Hariharan url-źródło Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje G. Probst, S. Raub, K. Romhardt url-źródło Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Opis modelu I Pozyskiwanie wiedzy to źródła zewnętrzne (kontakty z klientami, dostawcami, firmami partnerskimi), zakup wiedzy, zatrudnianie ekspertów zewnętrznych lub po prostu przejęcie przedsiębiorstwa charakteryzujące się dużym potencjałem innowacyjnym. I Rozwijanie wiedzy: zdobywanie umiejętności, tworzenie nowych produktów, usprawnianie istniejących procesów, badań rynkowych. W tym etapie poznawany jest sposób, w jaki firma odnosi się do nowych pomysłów i kreatywności pracowników. I Dzielenie się wiedzą i rozpowszechnianie jej udostępnić pojedyncze wyizolowane informacje i umiejętności pracowników tak, aby mogły służyć całej organizacji. Zbadać w jaki sposób „wiedza grupowa” jest tworzona poprzez wiedzę indywidualną. Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Opis modelu c.d. I I I I I Wykorzystywanie wiedzy wykorzystanie istniejących zasobów wiedzy organizacji, likwidowanie takich zachowań jak: rutyna, obawa o pozycję, przecenienie własnej wartości, łamanie niepisanych reguł, źle zorientowane przywództwo. Zachowywanie wiedzy Selekcja, przechowywanie i aktualizowanie danych. Lokalizowanie wiedzy opracowanie metod odkrywania wiedzy organizacyjnej i jej szybkiego lokalizowania, np. poprzez opracowanie struktur prezentacji zasobów intelektualnych przedsiębiorstwa. Cele nadają kierunek zarządzaniu wiedzą, prowadzą do powstanie planów, które określają istotność kluczowych zasobów. Ocena wiedzy sposób pomiaru efektywności wykorzystania wiedzy. Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje by A. Jashapara („Zarządzanie wiedzą” PWE 2004) Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Plan wykładu Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Jak rozumieć zarządzanie wiedzą? Interdyscyplinarnie Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Definicje KM: Podejście zintegrowane A. Jashapara (2004) „efektywny proces uczenia się, związany z poszukiwaniem, wykorzystywaniem i upowszechnianiem wiedzy (jawnej i ukrytej), wykorzystujący odpowiednie technologie i środowisko kulturowe, którego celem jest wzrost kapitału intelektualnego oraz sprawności organizacji. Davenport I Prusak (1998) „Zarządzanie wiedzą polega na wykorzystywaniu zasobów, które organizacja prawdopodobnie już posiada — dobrze funkcjonujących rozwiązań w zakresie zarządzania systemami informatycznymi, zmianami organizacyjnymi oraz zasobami ludzkimi.” Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Definicje KM: zarządzanie zasobami ludzkimi Swan (1999) „...wszelkie procesy i czynności związane z tworzeniem, nabywaniem, wyodrębnianiem, wymianą i wykorzystywaniem wiedzy gdziekolwiek byłaby, w celu zwiększenia sprawności skuteczności i zdolności uczenia się organizacji.” Skyrme (1999) „Świadome i systematyczne zarządzanie fundamentalną wiedzą oraz procesami jej tworzenia gromadzenia, porządkowania, upowszechniania i wykorzystywania w ramach osiągania celów organizacji.” Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Definicje KM: strategia uni Beijerse (2000) „Osiąganie celów organizacji poprzez produktywne wykorzystywanie czynnika wiedzy.” ’ Newell (2002) „...doskonalenie sposobów aktywizacji posiadanych zasobów wiedzy (czy też spożytkowania aktywów w postaci wiedzy) poprzez organizację działającą w burzliwym otoczeniu w celu nieustannego wprowadzania kolejnych innowacji.” Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Stanowiska w przedsiębiorstwach I Dyrektor ds. wiedzy/zarządzania wiedzą I Dyrektor ds. kapitału intelektualnego I Kierownik ds. wiedzy/ działu wiedzy I Konsultant ds. wiedzy I Analityk ds. zarządzania wiedzą I Koordynator wiedzy I Ekonomista wiedzy I Bibliotekarz zasobów wiedzy I Administrator wiedzy I Kierownik projektów w zakresie zarządzania wiedzą Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Czym są dane? Dane (ang. data; z łac. datum - to, co jest dane): rzeczy, fakty, na których można się oprzeć w wywodach. 1. INFORMATYKA: zbiory liczb i tekstów w różnych formatach 2. MAT/ FIZ wartości znane w rozwiązywaniu problemów fizycznych/matematycznych 3. OGÓLNIE to wszystko co jest/może być przetwarzane umysłowo lub komputerowo. Mogą przyjmować takie postaci jak: znaki, mowa, wykresy i sygnały. Dane pobieramy przez zmysły, część z nich eliminując jako szum i przetwarzamy nadając im sens. Dane stają się przyswojonymi faktami, które zakładamy są prawdziwe. Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Problemy z danymi 1. zniekształcenia 2. rozumienie danych tylko w kontekście (znacznie zapisu 50% i 100% (dane ilościowe) znacznie zdania „Telefon zadzwonił w niewłaściwym momencie” (dane jakościowe)). 3. dane mogą mieć charakter pojęciowy (niedostrzegalny) lub empiryczny (namacalny). Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Informacja Informacja (łac. informatio - wyobrażenie, pojęcie) I MAT/FIZ (obiektywny) pewna własność fizyczna lub strukturalna obiektów, I KOGNITYWISTYCZNY (subiektywny) to, co umysł jest w stanie przetworzyć i wykorzystać do własnych celów (indywidualna lub grupowa interpretacja otrzymanego ciągu sygnałów) I usystematyzowane dane I dane zbogacone o znaczenie, wagę i cel I podejście infologiczne: informacja to treść komunikatu przekazywanego za pomocą danych. Ta sama treść może być przekazywana przy pomocy różnych danych (znaki, mowa, wykres itp.). Dlatego też potocznie często używa się tych określeń zamiennie. (WIKIPEDIA) Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Zagadnienia I Jak postępuje się z danymi (informacjami) sprzecznymi? I Jak sobie radzić z szumem informacyjnym? I Jak sobie radzić z przeciążeniem informacyjnym? Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Wiedza I PLATON: prawdziwe, uzasadnione przekonanie I ENCYKLOPEDIA POWSZECHNA: ogół wiarygodnych informacji o rzeczywistości wraz z umiejętnością ich wykorzystywania I ARYSTOTELES wiedz praktyczna i teoretyczna (zaakceptowana informacja) I użyteczna informacja - wiedza zawsze wiąże się z jej wykorzystaniem, by np. podejmować decyzje I interpretacja danych jest subiektywna i zależy od sposobu postrzegania rzeczywistości i posiadanej wiedzy Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Mądrość I zdolność do podejmowania w określonej sytuacji rozważnych i właściwych działań I cytaty, powiedzenia, przysłowia - mądrość I to umiejętność praktycznego wykorzystywania posiadanej wiedzy i doświadczenia I PLATON: kompletna wiedza I ARYSTOTELES: wiedza i zdolności psychiczne Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą Różne modele cyklu zarządzania wiedzą Definicje Zależność: dane, informacja, wiedza Joanna Kołodziejczyk Zarządzanie wiedzą