Pobierz opis

Imię i Nazwisko:
Urszula Złotek
Kontakt :
[email protected]
Tytuł pracy doktorskiej:
Wpływ stymulacji reakcji obronnych na wyróżniki odporności sałaty
Nazwa uczelni/instytutu naukowego:
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii, Katedra Biochemii i
Chemii Żywności
Opis pracy:
Ochronie roślin stawiane są coraz większe wymagania – dotyczą one nie tylko ilości uzyskanego
plonu, ale również jakości wytworzonego produktu. Stosowanie chemicznych środków ochrony roślin
związane jest z potencjalnymi zagrożeniami, dotyczącymi ich długofalowego oddziaływania na
środowisko, jak też w przypadku roślin warzywnych na organizm ludzki. Nowe wymagania Unii
Europejskiej w zakresie obniżania lub całkowitej likwidacji pozostałości pestycydów w świeżej masie
niektórych gatunków warzyw (zwłaszcza liściowych) eliminują stosowanie niektórych grup fungicydów
co stwarza konieczność poszukiwania nowych metod ochrony warzyw przed patogenami. Podstawą
ochrony upraw powinny być obecnie programy integrowanej ochrony roślin uwzględniające nie tylko
interesy rolnictwa, ale również wymogi ochrony środowiska i zdrowia ludzi.
Rośliny dysponują zespołem mechanizmów odpornościowych zarówno stałych, jak i
indukcyjnych. Odporność indukowana może być lokalna (występująca w miejscu zakażenia) bądź
systemowa, która występuje w miejscach odległych od miejsca indukcji. Odporność systemiczną
nabywaną przez rośliny można podzielić na dwa główne typy: nabytą odporność systemiczną (SAR, ang.
Systemic acquired resistance) i indukowaną odporność systemiczną (ISR, ang. Induced systemic
resistance).
Stosowanie indukcji odporności systemicznej w ochronie roślin nie wyklucza stosowania
pestycydów, gdy jest to konieczne, natomiast może w tym wypadku umożliwić stosowanie niższych
dawek środków ochrony roślin, co zapobiega również uodparnianiu się na nie patogenów. Niewątpliwą
zaletą stosowania induktorów odporności systemicznej jest fakt, iż są to związki nieszkodliwe co ma
znaczenie zwłaszcza w przypadku roślin jadalnych. Odporność systemiczna może być zatem
wykorzystana zwłaszcza w uprawach, w których nie można stosować pestycydów – bądź ze względu na
uodpornienie się patogenów, bądź dla upraw dla których pożądana jest bardzo niska bądź zerowa
tolerancja na pozostałość pestycydów (np. w uprawie sałaty).
Badania podjęte w pracy doktorskiej dotyczą zastosowania stymulatorów odporności systemicznej
w uprawie sałaty. Obiektem badań jest sałata masłowa z uwagi na największą w Polsce popularność tego
gatunku. Celem pracy jest określenie poziomu czynników (peroksydazy gwajakolowej, proteaz, oksydazy
polifenolowej), które wzmacniają odporność roślin w odpowiedzi na indukcję wybranymi abiotycznymi
stymulatorami oraz określenie stopnia zahamowania porażenia przez grzyb stymulowanych roślin. W
przypadku roślin jadalnych istotny jest także wpływ stymulacji odporności na jakość danego warzywa –
dlatego też prowadzone badania dotyczą też tych wyznaczników odporności, które zaliczane są do
nutraceutyków, czyli tych składników, które charakteryzują się specyficzną aktywnością fizjologiczną.
Do związków tych zaliczamy: inhibitory trypsyny i chymotrypsyny oraz związki fenolowe szczególnie z
uwagi na ich właściwości przeciwutleniające. Jakość sałaty potraktowanej induktorami odporności będzie
badana też poprzez ocenę barwy i ocenę organoleptyczną. Dotychczasowe badania dowiodły, iż
zastosowane abiotyczne stymulatory odporności (kwas salicylowy, kwas dichloroizonikotynowy,
benzotiadiazol, kwas jasmonowy, kwas arachidonowy, kwas abscysynowy oraz kwas β-aminomasłowy)
wpływają korzystnie na wyróżniki odporności sałaty – odpowiedź zależy od użytego induktora i jego
stężenia.
Końcowym efektem podjętego w pracy doktorskiej problemu będzie wskazanie abiotycznego
stymulatora (bądź stymulatorów) odporności systemicznej roślin oraz jego stężenie, który najefektywniej
zwiększa odporność sałaty, co może znaleźć praktyczne wykorzystanie w uprawie sałaty.