prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

MPU-ORZ3/7322-299/Jb/10
7086/11
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DOTYCZĄCA PROJEKTU
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
DLA TERENU W REJONIE ULICY BABIMOJSKIEJ W
POZNANIU
OPRACOWANIE:
ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH
MGR JOANNA ZOMERSKA
MGR INŻ. ANNA MOCZKO – WSPÓŁPRACA W ZAKRESIE FLORY
WSPÓŁPRACA
MGR KRYSTYNA BEREZOWSKA-APOLINARSKA - AKUSTYKA
BIEGŁY Z LISTY WOJEWODY WLKP. NR 0006
POZNAŃ, STYCZEŃ 2012 R./ KWIECIEŃ 2013 R.*/CZERWIEC 2013 R.**/PAŹDZIERNIK 2013 R.***
* PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA OPINIE ZŁOŻONE DO NIEJ NA ETAPIE OPINIOWANIA PROJEKTU MPZP
** PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA OPINIE ZŁOŻONE DO NIEJ NA ETAPIE OPINIOWANIA PROJEKTU MPZP, A TAKŻE
UWZGLĘDNIA ZMIANY PROJEKTU MPZP PO ETAPIE OPINIOWANIA I UZGODNIENIA
*** PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZMIANY PROJEKTU PLANU WPROWADZONE PO ROZPATRZENIU UWAG, ZŁOŻONYCH
NA ETAPIE WYŁOŻENIA PROJEKTU MPZP DO PUBLICZNEGO WGLĄDU
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP
DLA TERENU W REJONIE ULICY BABIMOJSKIEJ W POZNANIU
SPIS TREŚCI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
WPROWADZENIE ............................................................................................................................................... 3
1.1.
Informacje wstępne .......................................................................................................................................... 3
1.2.
Podstawy formalno-prawne opracowania ........................................................................................................... 3
1.3.
Cel i zakres merytoryczny opracowania .............................................................................................................. 3
1.4
Wykorzystane materiały i metody pracy ............................................................................................................. 4
CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO ................................................................ 6
2.1.
Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu ............................................................................................ 6
2.2.
Rzeźba terenu .................................................................................................................................................. 7
2.3.
Budowa geologiczna i warunki gruntowe ............................................................................................................ 7
2.4.
Warunki wodne ................................................................................................................................................ 8
2.5.
Flora ................................................................................................................................................................ 8
2.6.
Fauna .............................................................................................................................................................. 9
2.7.
Gleby ............................................................................................................................................................... 9
2.8.
Klimat lokalny ................................................................................................................................................... 9
2.9.
Dziedzictwo kulturowe .................................................................................................................................... 10
2.10.
Jakość powietrza atmosferycznego .................................................................................................................. 10
2.11.
Klimat akustyczny ........................................................................................................................................... 12
2.12.
Jakość wód .................................................................................................................................................... 14
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTU
PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE
PRZYRODY ....................................................................................................................................................... 14
INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU ....................................................... 15
4.1.
Cel opracowania projektu planu ....................................................................................................................... 16
4.2.
Ustalenia projektu planu ................................................................................................................................. 16
4.3.
Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami ................................................................................. 19
4.4.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu .................................. 20
CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM I
LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU .............................................. 21
PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO ..................................... 23
6.1.
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi............................................................................................................... 23
6.2.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne ....................................................................................... 24
6.3.
Oddziaływanie na różnorodność biologiczną ..................................................................................................... 26
6.4
Oddziaływanie na florę i faunę ......................................................................................................................... 26
6.5
Oddziaływanie na ludzi.................................................................................................................................... 27
6.6.
Oddziaływanie na krajobraz ............................................................................................................................. 28
6.7.
Oddziaływanie na klimat akustyczny ................................................................................................................ 29
6.8.
Oddziaływanie na powietrze ............................................................................................................................ 29
6.9.
Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe .......................................................................................................... 33
6.10.
Oddziaływanie na dobra materialne ................................................................................................................. 33
6.11.
Oddziaływanie na obszary Natura 2000 i inne obszary cenne przyrodniczo ......................................................... 34
6.12.
Oddziaływanie transgraniczne.......................................................................................................................... 34
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ
PRZEPROWADZANIA ....................................................................................................................................... 34
ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKTOWANYM DOKUMENCIE .......... 34
WNIOSKI ......................................................................................................................................................... 35
STRESZCZENIE................................................................................................................................................. 36
ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle ortofotomapy miasta Poznania (2010 r.)
Hipsometria
Mapa glebowa
Geologia
Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego w porze dzienno-wieczorno-nocnej (LDWN) i w porze nocnej (LN) – w stanie
istniejącym
Zasięgi oddziaływania hałasu tramwajowego w porze dzienno-wieczorno-nocnej (LDWN) i w porze nocnej (LN) – w stanie
istniejącym
Dokumentacja fotograficzna obszaru opracowania
Projekt mpzp dla terenu w rejonie ulicy Babimojskiej w Poznaniu, MPU 2013r. – etap procedury planistycznej – drugie
wyłożenie do publicznego wglądu
2
1.
1.1.
WPROWADZENIE
Informacje wstępne
Prognoza
oddziaływania
na
środowisko dotyczy projektu
miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego dla terenu w rejonie ulicy Babimojskiej w Poznaniu. Projekt
opracowywany jest na podstawie uchwały Nr LXXII/991/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 11 maja
2010 r. Obejmuje obszar położony w zachodniej części Poznania, na Grunwaldzie, poniżej
skrzyżowania ul. Grunwaldzkiej z ul. Bułgarską i ul. Jugosłowiańską. Powierzchnia obszaru objętego
sporządzeniem projektu mpzp wynosi ok. 30 ha.
1.2.
Podstawy formalno-prawne opracowania
Obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko wynika z ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko1. W myśl
powyższej ustawy prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny
do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko
skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Zgodnie z art. 51 ust. 1, organ administracji
opracowujący m.in. projekt planu zagospodarowania przestrzennego sporządza prognozę
oddziaływania na środowisko.
Na obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu planu
miejscowego wskazuje również art. 17, pkt. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym2, zgodnie z którym wójt, burmistrz albo prezydent miasta
„sporządza projekt planu miejscowego (...), wraz z prognozą oddziaływania na środowisko”.
Stosownie do tej ustawy projekt planu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko przedkładane są
instytucjom i organom właściwym do zaopiniowania i uzgodnienia projektu planu, a także są
przedmiotem społecznej oceny – podlegają wyłożeniu do publicznego wglądu.
1.3.
Cel i zakres merytoryczny opracowania
Głównym celem sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko jest wskazanie
przewidywanego wpływu na środowisko, jaki może mieć miejsce na skutek realizacji dopuszczonych
w projekcie planu form zagospodarowania przestrzennego. W tym celu w prognozie ocenia się relacje
pomiędzy przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami planistycznymi, a uwarunkowaniami środowiska
przyrodniczego, a także aspektami gospodarczymi i społecznymi, zgodnie z zasadą zrównoważonego
rozwoju.
W prognozie oddziaływania na środowisko analizie i ocenie podlega projekt uchwały
w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tekst) wraz z rysunkiem,
stanowiącym załącznik graficzny uchwały. Szczegółowy zakres informacji wymaganych w prognozie
określa w art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko. Stosownie do wymogu art. 53 ww. ustawy zakres i stopień szczegółowości informacji
zawartych w niniejszej prognozie został uzgodniony z właściwymi organami, wskazanymi w art. 57
i 58 ustawy – Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu (pismem RDOŚ-30-OO.III7041-731/10/jm z dnia 05.07.2010 r.) oraz Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym
w Poznaniu (pismem NS-72/1-112(1)/10 z dnia 22.06.2010 r.).
1
2
Dz. U. Nr 199, poz. 1227, ze zmianami
Dz. U. z 2012 r. poz. 647, ze zmianami
3
1.4.
Wykorzystane materiały i metody pracy
Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiały źródłowe:
Literatura:
• Kondracki J., Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 1994,
• Jeż J., Przyrodnicze aspekty bezpiecznego budownictwa, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej,
Poznań 2001,
• Szponar A., Fizjografia urbanistyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003,
• Seneta W. Dolatowski J., Dendrologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
Materiały kartograficzne:
• mapa zasadnicza dla obszaru planu w skali 1:1000,
• mapa ewidencyjna gruntów w skali 1:1000,
• mapa glebowo-rolnicza,
• mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, Główny Urząd Geodezji
i Kartografii, 2001,
• mapa sozologiczna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, Główny Urząd Geodezji
i Kartografii, 2004,
• mapa topograficzna w skali 1: 10 000, ark. N-33-130-D-c-2 Poznań-Grunwald, Główny Urząd
Geodezji i Kartografii, 1998,
• szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, ark. 471 - Poznań N-33-130-D,
Państwowy Instytut Geologiczny, 1990.
Akty prawne:
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25,
poz. 150, ze zmianami),
• Ustawa z dnia 3 października 2008 o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
o udziale społeczeństwa, w ochronie środowiska i ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U.
Nr 199, poz. 1227, ze zmianami).
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U.
z 2012 r., poz. 647, ze zmianami),
• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623, tekst
jednolity, ze zmianami),
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. poz. 627,
ze zmianami),
• Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162 poz.
1568, ze zmianami),
• Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r., poz. 145, ze zmianami),
• Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie
określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.),
• Uchwała Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r.
w sprawie Aktualizacji programu ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa
Miasto Poznań) w woj. wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 508),
• Uchwała Nr XXIX/566/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r.
•
•
•
•
w sprawie Programu ochrony powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja
Poznańska, Miasto Leszno, strefy gnieźnieńsko-wrzesińskiej oraz strefy pilsko-złotowskiej w woj.
wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 509),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie
w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826),
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690,
ze zmianami),
Dyrektywa Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych
(91/271/EWG),
4
•
Dyrektywa Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością
otaczającego powietrza (96/62/WE).
Dokumenty, inne dostępne opracowania:
• projekt Uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego dla terenu w rejonie ulicy Babimojskiej w Poznaniu, MPU 2013,
• Uchwała Nr LXXII/991/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 11 maja 2010 r. w sprawie
przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania dla terenu w rejonie ulicy
Babimojskiej w Poznaniu,
• Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania,
Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r.,
• Program ochrony środowiska miasta Poznania na lata 2009-2012, Uchwała Nr LIV/729/V/2009
Rady Miasta Poznania z dnia 12 maja 2009 r.,
• Mapa akustyczna miasta Poznania 2012, Część I, AkustiX, Urząd Miasta w Poznaniu, listopad
2012,
• Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem,
Etap I: Mapa akustyczna m. Poznania (2007), Etap II: Program ochrony przed hałasem (POH)
(2008), Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań,
czerwiec 2008, Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 14 października
2008 r. (Dz. U. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada 2008 r. Nr 200, poz. 3281),
• Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010, Biblioteka Monitoringu Środowiska,
WIOŚ, Poznań 2011,
WIOŚ, Poznań, 2012 r.
WIOŚ, Poznań, 2013 r.
• Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2012, WIOŚ, Poznań
2013 r.,
• Ocena jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych sieci krajowej w ramach monitoringu
diagnostycznego w 2012 r./wg. badań PIG/,
• Chmal R., Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski, 1:50000, arkusz Poznań
(471), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 1997,
• Opracowanie
ekofizjograficzne do projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego obszaru „III Rama komunikacyjna – odcinek południowo-zachodni” w Poznaniu,
Pracownia Badawczo-Projektowa „Ekolog” dr Zbigniew Ziętkowiak, Poznań styczeń 2005,
• Opracowanie ekofizjograficzne otoczenia stadionu „Lecha” w Poznaniu (rejon ulic: Ptasia,
Rumuńska, I. Miczurina), Pracownia Geologiczno-Kartograficzna, Poznań 2001,
• Prognoza oddziaływania na środowisko dla potrzeb miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego dla terenów położonych przy stadionie – w rejonie ulic: Ptasia, Bułgarska,
Rumuńska, I. Miczurina w Poznaniu, Pracownia Geologiczno-Kartograficzna, Poznań czerwiec
2003, wrzesień 2005.
Inne źródła:
• wizje terenowe (grudzień 2011r./styczeń 2012r.)
• dokumentacja fotograficzna (MPU, styczeń 2010r., styczeń 2012r.)
• http://www.poznan.pios.gov.pl
• www.zkzl.poznan.pl
• SIP miasta Poznania (ZGiKM GEOPOZ)
Powyższe materiały w połączeniu z przeprowadzonymi wizjami terenowymi pozwoliły
na opracowanie charakterystyki stanu funkcjonowania środowiska w podziale na poszczególne
komponenty.
Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono przy zastosowaniu metody indukcyjnoopisowej, polegającej na charakterystyce istniejących zasobów środowiska oraz łączeniu w całość
posiadanych informacji o dotychczasowych mechanizmach funkcjonowania środowiska i wskazaniu,
jakie potencjalne skutki mogą wystąpić w środowisku w wyniku realizacji ustaleń planu. Posłużono się
również metodą porównawczą, wykorzystując wiedzę o funkcjonowaniu środowiska jako całości.
Skonfrontowano zaproponowane rozwiązania planistyczne z istniejącymi uwarunkowaniami
środowiskowymi. Prognozę oddziaływania na środowisko przedstawiono w zakresie, jaki umożliwia
5
obecny stan dostępnej informacji o środowisku oraz w tym kontekście – stopień ogólności ustaleń
projektu planu.
2.
2.1.
CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu
Obszar opracowania położony jest w zachodniej części Poznania, na Grunwaldzie. Obejmuje
tereny położone przy ul. Grunwaldzkiej – po jej południowej stronie, tereny ograniczone od wschodu
ul. Jugosłowiańską, od południa ul. Galileusza, od zachodu ul. Jawornicką oraz po jej północnej stronie
niewielki teren położony u zbiegu z ul. Bułgarską wraz z terenami zabudowy przy ul. Byczyńskiej.
Granice projektu mpzp wskazano na załącznikach nr 1 prognozy.
Obszar opracowania charakteryzuje się wysokim stopniem zainwestowania oraz zróżnicowaną
strukturą funkcjonalno-przestrzenną. Stanowi mozaikę terenów zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej, zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej oraz terenów usługowych.
W północno-wschodniej części opracowania – przy ul. Grunwaldzkiej, ul. Byczyńskiej,
ul. Bułgarskiej, ul. Jugosłowiańskiej i ul. Bolkowickiej – zlokalizowane są tereny zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej. Występuje tu zabudowa niska, głównie dwukondygnacyjna, wolno
stojąca i bliźniacza. W części budynków mieszkalnych funkcjonują lokale usługowe, m.in. handlowe,
gastronomiczne, gabinet lekarski.
Przy ul. Grunwaldzkiej, poniżej terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, występują
tereny usługowe oraz w mniejszym stopniu tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej.
Zabudowę usługową stanowią usługi z zakresu oświaty: Społeczna Szkoła Podstawowa nr 1, Zespół
Szkół Budowlanych, Poznańskie Centrum Edukacji Ustawicznej i Praktycznej, Zespół Szkół Mechaniki
Precyzyjnej (przy ul. Jawornickiej) oraz usługi służby zdrowia (Oddział Wojewódzki NFZ, Prywatna
Lecznica Certus). Obecnie (styczeń 2012 r.)przy skrzyżowaniu ul. Grunwaldzkiej z ul. Babimojską, na
terenie poprzemysłowym (do roku 2006 r. funkcjonowały tu Zakłady Remontowo-Montażowe
w Poznaniu), realizowany jest pierwszy etap inwestycji, związanej z budową zespołu budynków
biurowo-usługowych z podziemnymi garażami.
Ulice Babimojska i Smardzewska stanowią wąskie drogi osiedlowe. Tereny zlokalizowane
wzdłuż tych ulic charakteryzują się znacznym zróżnicowaniem funkcjonalnym i przestrzennym.
W ostatnich latach, a także obecnie, stanowią one miejsce realizacji nowych inwestycji budowlanych,
głównie w zakresie budownictwa wielorodzinnego.
Przy ul. Babimojskiej zlokalizowane są zarówno budynki usługowe (np. hotel Gromada, hotel
robotniczy, Centrum Diagnostyczne), zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna (przy skrzyżowaniu
z ul. Grunwaldzką zabudowa wysoka 9-kondygnacyjna, w głębi osiedla zabudowa mniej intensywna,
4, 5-kondygnacyjna), zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, jak również garaże i teren zieleni
osiedlowej.
Ulica Smardzewska pod względem funkcjonalnym jest nieco bardziej jednorodna, dominuje
przy niej bowiem zabudowa mieszkaniowa, nie mnie jednak jest ona bardzo zróżnicowana pod
względem charakteru i gabarytów. Występują tu zarówno budynki mieszkalne jednorodzinne, jak
i wielorodzinne, przy czym te ostatnie powstały dopiero w ostatnich latach. Większość budynków
wielorodzinnych jest 4-kondygnacyjna. W kilku przypadkach w obrębie terenów zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnych prowadzona jest działalność gospodarcza. Na
końcu
ul. Smardzewskiej zlokalizowany jest jeden teren usługowy z budynkiem Instytutu Techniki
Budowlanej – Zakład Spawalnictwa. Ponadto, przy ul. Smardzewskiej, w zachodniej części obszaru
mpzp, znajduje się nieużytek, obecnie znacząco już zdewastowany. Jest to teren mocno zaśmiecony,
ze zniszczonym ogrodzeniem oraz zdewastowanymi, nieużytkowanymi garażami.
Pomiędzy ul. Smardzewską a ul. Babimojską zlokalizowany jest teren zabytkowego schronu
pogotowia piechoty z XIX w. Jest to teren stosunkowo gęsto porośnięty zielenią, obecnie zaniedbany
i zdewastowany.
W granicy opracowania mpzp znajdują się również nieliczne tereny zieleni urządzonej –
przyuliczny skwer zieleni przy ul. Jugosłowiańskiej oraz osiedlowy skwer zieleni pomiędzy
ul. Babimojską a budynkiem mieszkalnym wielorodzinnym przy ul. Jana Keplera (zlokalizowanym już
poza obszarem projektu mpzp). Część północna skweru, należąca do prywatnego właściciela, została
ogrodzona.
W środkowej części obszaru opracowania – na południe od terenu Zespołu Szkół Budowlanych
– znajduje się teren sportowy (boisko oraz kort tenisowy), natomiast na południe od terenu
6
Poznańskiego Centrum Edukacji Ustawicznej i Praktycznej oraz terenu prywatnego (na którym obecnie
prowadzona jest budowa budynku biurowo-usługowego) znajduje się nieużytek.
Przez środkową część obszaru projektu mpzp przebiega sieć cieplna magistralna, która jest
trwałym elementem zagospodarowania. Na wysokości ul. Grunwaldzkiej znajduje się napowietrzny
odcinek sieci, natomiast poniżej – od terenu zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej przy
ul. Babimojskiej w kierunku ul. Galileusza – przebiega jej podziemny odcinek. Przebieg sieci wskazany
został na rysunku projektu mpzp (załącznik nr 10 prognozy).
Sąsiedztwo analizowanego obszaru stanowią:
• od wschodu tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
• od południa tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej (osiedla Kopernika),
• od zachodu tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, mieszkaniowej jednorodzinnej,
usługowej, docelowo po zachodniej stronie obszaru mpzp realizowany będzie zachodni odcinek
III ramy komunikacyjnej miasta Poznania,
• od północy tereny usługowe, przemysłowe, teren Fortu VIII oraz Stadion Miejski.
2.2.
Rzeźba terenu
Wg Kondrackiego (1994) obszar opracowania położony jest w makroregionie Pojezierze
Wielkopolskie (315.5), mezoregionie Pojezierze Poznańskie (315.51) oraz mikroregionie Równina
Poznańska (315.516).
Pod względem geomorfologicznym teren opracowania położony jest w obrębie zurbanizowanej
części wysoczyzny morenowej płaskiej, na której rozbudowało się nowe śródmieście Poznania i jego
zachodnie przedmieście.
Analiza morfometrii terenu wykazała, że jest to teren płaski, z niewielkimi deniwelacjami
sięgającymi 4 m. Jedynie przy ul. Smardzewskiej, na terenie lokalizacji zabytkowego schronu pogotowia
piechoty, istnieją niewielkie, antropogeniczne nasypy.
Maksymalne wyniesienie terenu występuje w środkowej części obszaru, w rejonie
ul. Smardzewskiej i wynosi 85 m n.p.m, natomiast minimalne sięga 81 m n.p.m. i zlokalizowane jest
w północno-wschodniej części, w rejonie ul. Byczyńskiej.
Rzeźbę terenu obszaru opracowania przedstawiono na załączniku nr 2 prognozy.
2.3.
Budowa geologiczna i warunki gruntowe
Podłoże trzeciorzędowe stanowi warstwa mioceńskich piasków, mułków, iłów, z przewarstwieniami
węgla brunatnego, przykryta warstwą plioceńskich iłów i mułów, z przewarstwieniami piasków.
W budowie geologicznej dominują czwartorzędowe holoceńskie utwory kulturowe oraz
plejstoceńskie utwory lodowcowe i wodnolodowcowe.
Zalegającą od powierzchni warstwę holoceńskich utworów kulturowych stanowią niekontrolowane
nasypy. Są to utwory o znacznie zróżnicowanym stanie i zagęszczeniu. Na ogół zbudowane są z piasków
z domieszkami gliny, żużlu, kamieni, gruzu ceglanego oraz humusu.
Plejstoceńskie utwory rodzime stanowią dwie serie glin zwałowych - starsza zlodowacenia
środkowopolskiego, młodsza fazy leszczyńskiej zlodowacenia północnopolskiego, z przewarstwieniami
utworów piaszczystych (piasków drobnych) - rozdzielone grubą warstwą wodnolodowcowych utworów
piaszczysto-żwirowych. Na znacznej części obszaru mpzp utwory spoiste przykryte są serią lodowcowych
utworów piaszczystych (pisków o różnym stopniu zagęszczenia i pospółków).
Na obszarze opracowania przeważają grunty o dość dobrych parametrach geotechnicznych,
wystarczających dla bezpośrednich posadowień większości standardowych obiektów budowlanych
(podpiwniczonych, kilkukondygnacyjnych budynków). Wyjątek stanowią nasypy niekontrolowane
pokrywające tereny wolne od zabudowy. W ich składzie mechanicznym występują gleba oraz mineralne
piaski i gliny z bardzo licznymi domieszkami gruzu ceglanego i betonowego, żużla, kamieni itp. Z uwagi na
skład mechaniczny i niski stopień zagęszczenia, grunty nasypowe uznaje się za nieprzydatne do
bezpośredniego posadowienia fundamentów. Ponadto, w przypadku realizacji kondygnacji podziemnych
istotne będzie zwrócenie uwagi na występujące w podłożu gruntu spoiste, wrażliwe na uwilgocenie
i zmienne warunki atmosferyczne.
Budowę geologiczną obszaru opracowania przedstawiono na załączniku nr 4 prognozy,
stanowiącym fragment szczegółowej mapy geologicznej3.
3
szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, ark. 471 - Poznań N-33-130-D, Państwowy Instytut Geologiczny, 1990
7
2.4.
Warunki wodne
Wody powierzchniowe
Obszar opracowania w całości należy do dorzecza rzeki Warty, stanowiącej główną strefę
koncentracji wód powierzchniowych i podziemnych miasta Poznania. Zgodnie z mapą hydrologiczną4,
przez jego obszar przebiega dział rzeczny III rzędu. Jego zachodnia część położona jest
w zlewni III rzędu Strumienia Junikowskiego, jednego z głównych lewych dopływów Warty, natomiast
część wschodnia należy do zlewni II rzędu Warty.
Teren opracowania jest w znacznym stopniu przekształcony antropogenicznie i na jego
obszarze nie występują żadne wody powierzchniowe.
Wody podziemne
Główną warstwę wodonośną na omawianym obszarze stanowią międzygliniaste osady piaszczyste,
zbudowane z piasków o różnym stopniu zagęszczenia i pospółków, charakteryzujące się swobodnym
zwierciadłem wody gruntowej. Zasilanie tej warstwy następuje w wyniku bezpośredniej infiltracji wód
opadowych i roztopowych.
Według mapy hydrograficznej5 wody poziomu gruntowego zalegają na głębokości od 2 do 5 m
p.p.t. Jednak w obrębie wysoczyzny poziom ten zalega na ogół nieco głębiej, poniżej 5 m p.p.t. Ze względu
na miejscami płytko zalegający strop gruntów spoistych, istnieje duże prawdopodobieństwo okresowego
płytkiego utrzymywania się i przemieszczania tzw. wody zawieszonej - na głębokości ok. 3 m p.p.t.
2.5.
Flora
Omawiany obszar charakteryzuje się znaczną synantropizacją. W wyniku rozwoju terenów
zabudowanych, komunikacyjnych oraz infrastruktury technicznej, pozbawiony został naturalnej
roślinności, która zastąpiona została roślinnością urządzoną - zielenią towarzyszącą zabudowie
i drogom – głównie w postaci trawników, skupisk lub rzędów różnego typu zadrzewień i zakrzewień.
Tereny obecnie nieużytkowane zajęte są przez zbiorowiska kształtujące się spontaniczne, częściowo
dewastowane (np. na nieużytku przy ul. Smardzewskiej).
Jednym z większych skupisk zieleni w granicy opracowania mpzp jest teren przy
ul. Smardzewskiej, na którym znajduje się dawny schron pogotowia piechoty. Teren ten porośnięty
jest zielenią wysoką, głównie klonami tatarskimi (Acer tataricum L.) i topolami włoskimi (Populus nigra
L. „Italica”). Występują tu również nasadzenia żywotników, pojedyncze drzewa owocowe oraz byliny
ozdobne. Jak już wcześniej wspomniano, teren schronu, w tym również i zieleń, jest obecnie znacznie
zdewastowana. Wymaga ona uporządkowania i zabiegów pielęgnacyjnych.
Większe skupiska zieleni wysokiej występują również na terenie Zespołu Szkół Mechaniki
Precyzyjnej u zbiegu ul. Grunwaldzkiej z ul. Jawornicką. W pobliżu budynków szkoły rosną dęby
szypułkowe (Quercus robur L.), klony pospolite (Acer platanoides L.), brzozy brodawkowate (Betula
pendula), robinie akacjowe (Robinia pseudoacacia L.).
Z kolei poniżej terenu szkoły, na terenie nieużytku, rośnie efektowny, godny zachowania, rząd
lip (Tilia) oraz kilka klonów pospolitych (Acer platanoides L.) (załącznik nr 9, fot. 6).
Na uwagę zasługuje również zieleń występująca wzdłuż terenów komunikacyjnych, w tym:
• rząd drzew przy ul. Jugosłowiańskiej, składający się z jesionów wyniosłych (Fraxinus excelsior),
klonów pospolitych (Acer platanoides L.), sporadycznie klonów jaworów (Acer pseudoplatanus
L.), szpaler wymaga uzupełnienia i zabiegów pielęgnacyjnych,
• rząd lip (Tilia) przy ul. Grunwaldzkiej, podsadzonych tawułą (Spiraea xvanhouttei),
• skupisko robini akacjowych (Robinia pseudoacacia L.) u zbiegu ul. Grunwaldzkiej
z ul. Babimojską.
Lokalną florę uzupełnia roślinność ozdobna, nasadzona w obrębie terenów zabudowy
mieszkaniowej, głównie jednorodzinnej oraz na niewielkich terenach zagospodarowanych zielenią
urządzoną, m.in. na skwerze przy ul. Jugosłowiańskiej czy też skwerze osiedlowym przy
ul. Babimojskiej. Na terenach tych występują na ogół zieleń trawiasta z nasadzeniami gatunków
ozdobnych roślin zarówno iglastych, jak i liściastych. Towarzyszą im różne gatunki drzew owocowych
oraz ozdobnych bylin.
4
5
mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2001
jw.
8
2.6.
Fauna
Obszar projektu planu nie obejmuje atrakcyjnych siedlisk fauny. Na sytuację tę wpływa
głównie dotychczasowy sposób zagospodarowania terenu objętego analizą (w większości zabudowa
mieszkaniowa i usługowa) oraz terenów bezpośrednio z nim sąsiadujących (od zachodu, wschodu i od
południa zabudowa głównie mieszkaniowa). Ponadto, obszar opracowania sąsiaduje z ruchliwymi
trasami komunikacyjnymi (ul. Grunwaldzką, ul. Bułgarską, ul. Jugosłowiańską), które z ekologicznego
punktu widzenia stanowią bariery dla funkcjonowania siedlisk fauny.
Niewielkie powierzchnie, zajmowane przez roślinność, pozwalają na zapewnienie warunków
życiowych jedynie mało wymagającym gatunkom synantropijnych zwierząt. Najbardziej
charakterystyczne są gatunki awifauny, tj. gołąb skalny (Columba livia), gawron (Corvus frugilegus),
sroka (Pica pica), wróbel zwyczajny (Passer domesticus).
2.7.
Gleby
Na przeważającej części badanego obszaru brak jest naturalnej pokrywy glebowej – przeważają
gleby antropogeniczne, które na skutek prowadzonej działalności uległy znacznym przekształceniom
mechanicznym, geochemicznym, hydrologicznym oraz fizyczno-chemicznym.
2.8.
Klimat lokalny
Według regionalizacji klimatycznej (Woś 1994) obszar objęty granicami planu, podobnie jak
obszar całego Poznania, należy do Regionu Środkowowielkopolskiego.
Warunki klimatyczne w Poznaniu odzwierciedlają wartości elementów klimatu uzyskane
z pomiarów prowadzonych na stacji IMGW Poznań – Ławica. Elementy klimatu na wyżej wspomnianej
stacji, przedstawia poniższa tabela:
Tabela 1. Elementy klimatu w rejonie Poznań - Ławica (wg IMGW w Poznaniu)
OKRES
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
I
II
-6,5
-1,0
-1,2
-0,5
85
85
86
MIESIĄC
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
ŚREDNIA MIESIĘCZNA TEMPERATURA POWIETRZA (°°C)
3,6
8,8
11,5
17,4
22,1
18,7
12,5
ROK
X
XI
XII
6,5
4,7
-5,6
7,7
8,2
3,2
0,3
8,3
ŚREDNIA MIESIĘCZNA WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA (%)
80
69
83
67
61
78
83
79
92
93
80
85
78
80
84
87
88
79
4,0
3,4
ŚREDNIA MIESIĘCZNA PRĘDKOŚĆ WIATRU (M/S)
4,0
3,7
3,4
3,0
3,1
3,1
3,3
3,8
3,8
4,1
3,6
3,9
3,8
4,0
3,3
3,8
3,9
3,5
3,2
7,7
72
3,7
13,5
69
3,3
16,4
72
3,3
18,3
72
3,2
17,7
74
2,8
13,0
3,0
ŚREDNIA MIESIĘCZNA WYSOKOŚĆ OPADU ATMOSFERYCZNEGO (MM)
ROK 2010
28
18
42
27
111
17
81
153
74
8
100
58
692
WIELOLECIE
29
23
33
31
47
62
76
56
44
35
33
39
508
1971-2000
Źródło: Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska; Poznań 2011;
http://www.poznan.pios.gov.pl/glowna/index.php
Średnia roczna suma opadów dla terenu Poznania należy do najniższych w kraju. Pomiary
wielkości opadów atmosferycznych dla posterunku Poznań - Ławica wykazały, że średnia wartość
opadu atmosferycznego z wielolecia (w okresie 1971 – 2000) wynosiła 508,0mm. Natomiast roczna
suma opadów atmosferycznych, stanowiąca 136% normy, wynosiła w roku 2010 692 mm.
Rozkład temperatur, podobnie jak ilości opadów, ma charakter roczny. Najcieplejszym
miesiącem roku 2010 był lipiec – średnia miesięczna temperatura w Poznaniu wyniosła 22,1°C, z kolei
najniższe temperatury odnotowano w styczniu, kiedy średnia miesięczna temperatura wyniosła
w Poznaniu -6,5°C. W skali roku średnia temperatura wynosi dla miasta Poznania 7,7°C.
Równie istotnymi czynnikami meteorologicznymi, wpływającymi na klimat miasta,
a w szczególności na stężenia i rozkład przestrzenny zanieczyszczeń powietrza, jest kierunek oraz siła
wiatru.
9
Dla obszaru Poznania stwierdzono największą częstotliwość występowania wiatrów
z sektora zachodniego, o dość niewielkiej sile - średnia roczna wartość wynosiła 3,6 m/s. Najwyższą
średnią miesięczną prędkość wiatru zanotowano w Poznaniu w 2010 r. w grudniu – 4,1 m/s. Z kolei
najniższa średnia miesięczna prędkość wiatru wystąpiła, podobnie jak w wieloleciu, w lecie, jednak
w czerwcu (3,0 m/s), a nie w sierpniu.
Rozkład kierunków wiatru w Poznaniu w 2010 r. charakteryzuje, podobnie jak w wieloleciu
1971 – 2000, zdecydowana przewaga wiatrów z sektora zachodniego oraz mały udział wiatrów
z kierunków N i NE (15%). Co istotne, w sierpniu i wrześniu zwiększyła się liczba cisz, co może
przyczynić się do pogorszenia sytuacji aerosanitarnej w regionie. Tego typu sytuacje, charakteryzujące
się między innymi bardzo małymi prędkościami wiatru utrzymującymi się przez dłużej niż 48 godzin,
wystąpiły w Poznaniu, poza styczniem, również pod koniec września i października.
Wilgotność względna powietrza na terenie Poznania zależna jest od pory roku. W 2010 r.
na terenie Poznania nie wystąpiła susza hydrograficzna. Najwyższą wartość wilgotność osiąga
w okresie zimowym, w tym najwyższą w 2010 r. zanotowano w grudniu (93%). Natomiast najniższe
wartości występują w miesiącach letnich, takich jak czerwiec i lipiec, kiedy osiągnęła wartości 67%
i 61%.
Okres wegetacyjny w rejonie miasta Poznania należy do najdłuższych w kraju i wynosi
220 dni.
2.9.
Dziedzictwo kulturowe
Na obszarze objętym ustaleniami projektu planu znajduje się jeden obiekt wpisany do
rejestru zabytków, objęty ochroną konserwatorską. Jest to schron pogotowia piechoty, zlokalizowany
przy ul. Smardzewskiej 25, na działce nr 17, ark. 34, obr. Junikowo. Schron wpisany został do rejestru
zabytków decyzją nr A 245 z dnia 25.05.1983 r. Posiada 245 m2 powierzchni użytkowej6. Obecnie
teren działki, na której jest zlokalizowany, znajduje się w złym stanie – zarówno obiekt schronu,
ogrodzenie, jak i zieleń występująca na ww. działce, podlegają dewastacji. Obecny stan
zagospodarowania terenu wskazano na załączniku nr 9 prognozy (fot. 3,4).
2.10.
Jakość powietrza atmosferycznego
Największy wpływ na jakość powietrza na obszarze opracowania mają liniowe emitory
zanieczyszczeń.
Wyznaczające
granice
opracowania
ulice:
ul.
Grunwaldzka,
ul. Bułgarska, ul. Jugosłowiańska oraz ul. Jawornicka, generują duży ruch samochodowy. Ruch
samochodowy powoduje emisję do atmosfery szeregu zanieczyszczeń gazowych, powstających
podczas spalania paliw płynnych w silnikach pojazdów, w tym m.in. węglowodorów aromatycznych,
dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku węgla oraz substancji pyłowych, powstających w wyniku
ścierania nawierzchni jezdni i opon pojazdów. Należy jednak zaznaczyć, że wyniki wielu analiz stężeń
zanieczyszczeń powietrza w rejonie tras komunikacyjnych, prowadzonych w ramach ocen
oddziaływania na środowisko realizacji inwestycji drogowych, wykazują brak przekroczeń
dopuszczalnych poziomów stężeń substancji poza pasami drogowymi.
Ponadto, okresowe zagrożenie dla jakości powietrza stanowi emisja niska, generowana przez
zabudowę mieszkaniową jednorodzinną. Systemy grzewcze stanowią źródło emisji głównie SO2 i pyłu
zawieszonego do atmosfery. Jest to jednak emisja okresowa i ze względu na stosunkowo niewielką
powierzchnię, zajmowaną przez zabudowę jednorodzinną na omawianym obszarze, ma ona małe
znaczenie dla stężenia średniorocznego.
Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2012
wykonana została w oparciu o nowy układ stref oraz zmienione poziomy substancji, zgodne z ustawą
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska
z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu7. Coroczna ocena
jakości powietrza pozwala na uzyskanie informacji o stężeniach zanieczyszczeń na obszarze
poszczególnych stref oraz dokonanie klasyfikacji stref w oparciu o przyjęte kryteria – dopuszczalny
poziom substancji w powietrzu, poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji oraz poziom
docelowy i poziom celu długoterminowego, określone w ww. archiwalnym rozporządzeniu w sprawie
poziomów niektórych substancji w powietrzu.
6
7
www.zkzl.poznan.pl
Dz. U. z 2008 r., Nr 47, poz. 281 – akt uchylony z dniem 3 października 2012 r.
10
Obszar miasta Poznania znajduje się w granicach strefy aglomeracja poznańska. Wykonana
przez WIOŚ ocena jakości powietrza atmosferycznego pod kątem ochrony zdrowia ludzi dotyczyła
następujących zanieczyszczeń: dwutlenku azotu (NO2), dwutlenku siarki (SO2), tlenku węgla (CO),
benzenu (C6H6), pyłu PM2,5, pyłu PM10, benzo(α)pirenu (BαP), ołowiu (Pb), arsenu (As), niklu (Ni),
kadmu (Cd), ozonu (O3).
Klasyfikację strefy aglomeracja poznańska z uwzględnieniem kryterium ochrony zdrowia ludzi
za rok 2012 przedstawia poniższa tabela 2.
Tabela 2. Klasyfikacja strefy aglomeracja poznańska w roku 2012 r. z uwzględnieniem kryteriów określonych
w celu ochrony zdrowia ludzi
NAZWA STREFY
NO2
SO2
SYMBOL KLASY STRFEY DLA POSZCZEGÓLNYCH SUBSTANCJI
C6H6
PM2,5
PM10
B AP
AS
CD
NI
CO
aglomeracja
A
A
A
A
poznańska
Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w
http://www.poznan.pios.gov.pl
C
A
C
A
A
województwie wielkopolskim za rok
A
PB
O3
A
A
2012, WIOŚ, Poznań 2013 r.,
Stężenia NO2, SO2, CO, C6H6, pyłu PM2,5, As, Cd, Ni, Pb, O3, ocenianych pod kątem ochrony
zdrowia ludzi za 2012 r., nie przekraczały poziomów dopuszczalnych, w związku z tym aglomeracja
poznańska zaliczona została do klasy A.
W przypadku pyłu PM10 w 2012 r. zanotowano przekroczenia dopuszczalnego poziomu dla
24-godzinnych stężeń na wszystkich stacjach pomiarowych w Poznaniu, gdzie prowadzono pomiar
pyłu PM10. W roku 2012 na stacji pomiarowej zlokalizowanej przy ul. Polanka zanotowano
69 przekroczeń poziomu dopuszczalnego, przy ul. Dąbrowskiego – 65, a przy ul. Szymanowskiego –
39. Nie zanotowano natomiast na żadnym ze stanowisk pomiarowych przekroczeń stężenia średniego
rocznego. Średnie stężenie dla roku wahały się od 28,8 do 39,8 µg/m3. Ze względu na występowanie
przekroczeń dopuszczalnego stężenia 24-godzinnego pyłu PM10, aglomeracja poznańska
zakwalifikowana została do klasy C. Z przebiegu rocznej serii pomiarów odczytać można wyraźną
sezonową zmienność stężeń pyłu (wyższe w okresie zimnym, niższe w sezonie letnim). Na
stanowiskach pomiarowych pyłu PM10 w sezonie letnim nie odnotowano przekroczeń dopuszczalnego
poziomu substancji, w związku z czym można przypuszczać, że powodem przekroczeń w sezonie
grzewczym jest emisja niska.
Na wszystkich stanowiskach pomiarowych odnotowano podwyższone stężenie benzo(α)pirenu
przekraczające poziom docelowy, w związku z czym wszystkie strefy województwa, w tym i Poznań,
zostały zaliczone do klasy C.
We wszystkich strefach zakwalifikowanych do klasy C należy wskazać obszary, w których
stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych stężeń danej substancji, a także opracować program
naprawczy.
Dla pyłu PM10 program naprawczy dla Poznania został już wcześniej opracowany. W roku
2005 na trzech stacjach pomiarowych zlokalizowanych na terenie miasta Poznania (przy ul. Polanka,
ul. Dąbrowskiego i ul. Szymanowskiego) stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych poziomów dla
pyłu zawieszonego. Z tego względu Wojewoda Wielkopolski wydał na mocy Rozporządzenia Nr 39/07
z dnia 31 grudnia 2007 r. program ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań8. Realizacja
działań, wynikających z tego programu nie doprowadziła do wyeliminowania zjawiska występowania
przekroczeń dopuszczalnych stężeń pyłu PM10 w powietrzu. Dlatego w 2012 r. Urząd Marszałkowski
Województwa Wielkopolskiego przystąpił do jego aktualizacji i w dniu 17 grudnia 2012 r. Sejmik
Województwa Wielkopolskiego zatwierdził uchwałę Nr XXIX/561/12 w sprawie Aktualizacji Programu
ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań) w woj. wielkopolskim9.
Aktualizacja Programu w sposób ogólny określa działania kierunkowe, zmierzające do
przywrócenia standardów jakości powietrza w zakresie pyłu PM10, dotyczące ograniczania emisji
powierzchniowej, emisji liniowej, emisji z istotnych źródeł punktowych, edukacji ekologicznej i reklamy
oraz planowania przestrzennego.
W zakresie planowania przestrzennego wskazano na konieczność uwzględniania w studiach
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz w miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego sposobów zabudowy i zagospodarowania terenu umożliwiających
ograniczenie emisji pyłu PM10, poprzez działania polegające na:
8
9
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61
Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 508
11
wprowadzaniu zieleni ochronnej i urządzonej oraz niekubaturowe zagospodarowanie przestrzeni
publicznych miasta (place, skwery),
• wprowadzaniu obszarów zielonych i wolnych od zabudowy celem lepszego przewietrzania
miasta,
• w przypadku stosowania w nowych budynkach indywidualnych systemów grzewczych zakaz
stosowania paliw stałych.
Poza tym Aktualizacja wskazuje działania naprawcze, które mają na celu przywrócenie
standardów jakości powietrza w zakresie stężeń pyłu zawieszonego PM10. Wykonanie tych działań
warunkuje osiągnięcie pożądanego efektu ekologicznego – czyli obniżenie stężeń pyłu PM10 poniżej
wartości dopuszczalnych. Wśród tych działań wymieniono m.in. odpowiednie zapisy w planach
zagospodarowania przestrzennego, dotyczące np.
• układu zabudowy zapewniającego przewietrzanie miasta,
• wprowadzania zieleni izolacyjnej,
• zagospodarowania przestrzeni publicznej,
• ustalenia zakazu stosowania paliw stałych, w obrębie projektowanej zabudowy (w przypadku
stosowania indywidualnych systemów grzewczych).
•
Z uwagi na przekroczenie docelowego poziomu benzo(α)pirenu, nie tylko w strefie
aglomeracja poznańska, ale również w kilku innych zlokalizowanych w województwie wielkopolskim,
w dniu 17 grudnia 2012 r Sejmik Województwa Marszałkowski Uchwałą Nr XXIX/566/12 zatwierdził
również Program ochrony powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja Poznańska,
Miasto Leszno, strefa gnieźnieńsko-wrzesińskiej oraz strefy pilsko-złotowskiej w woj. wielkopolskim10.
W Programie wskazano na konieczność uwzględniania w aktualizowanych lub zmienianych
dokumentach strategicznych oraz mpzp zagadnień związanych z ograniczeniem emisji zanieczyszczeń
do powietrza i przewietrzaniem. Szczególnie dotyczy to sposobu zasilania budynków w ciepło –
preferowane winny być sieci cieplne i niskoemisyjne systemy grzewcze.
W odniesieniu do planów miejscowych i ich zapisów, Program określił następujące wytyczne:
• wprowadzać zapisy o zakazie stosowania ogrzewania na paliwo stałe w nowopowstających
budynkach lub o konieczności podłączenia nowopowstających budynków wielorodzinnych do
sieci cieplnej w miejscach gdzie jest ona dostępna, szczególnie w obrębie obszarów
przekroczeń,
• uwzględniać projektowanie zabudowy miejskiej w sposób umożliwiający przewietrzanie miasta
dla poprawy stanu sanitarnego powietrza,
• uwzględniać tworzenie korytarzy powietrznych w miastach, szczególnie na obszarach gęstej
zabudowy, dzięki którym skuteczniejsze będzie rozpraszanie zanieczyszczeń,
• dbać o rozdział zabudowy jedno- i wielorodzinnej, aby nie doprowadzać do bezpośredniego
oddziaływania spalin z niskiej zabudowy jednorodzinnej na wyższą zabudowę wielorodzinną,
(taka kolizja powoduje narażenie mieszkańców na oddziaływanie wyższych stężeń
zanieczyszczeń, które emitowane są z indywidualnych systemów grzewczych).
2.11.
Klimat akustyczny
W stanie istniejącym, obszar planu obejmuje tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
i wielorodzinnej oraz tereny mieszkaniowo-usługowe, a także tereny usług oświaty, które
na podstawie ustawy Prawo ochrony środowiska11 podlegają ochronie przed hałasem i dla których
przepisy obowiązującego rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku12 definiują wymagane standardy akustyczne w środowisku.
Rozporządzenie to dotyczy źródeł hałasu powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu,
z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz
linie elektroenergetyczne, dla którego obowiązują nadal przepisy poprzedniego rozporządzenia
w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku13.
10
11
12
13
Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 509
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, tekst jednolity, z późniejszymi
zmianami)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
(Dz. U. Nr 120, poz. 826)
12
Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, w tym tereny zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej z usługami, zlokalizowane są głównie w północno-wschodniej części opracowania
– przy ul. Bułgarskiej, ul. Byczyńskiej, ul. Grunwaldzkiej, ul. Jugosłowiańskiej i ul. Bolkowickiej oraz
w mniejszym stopniu – wzdłuż ul. Smardzewskiej. W części budynków mieszkalnych, położonych
przede wszystkim bezpośrednio wzdłuż ul. Bułgarskiej, ul. Grunwaldzkiej i ul. Jugosłowiańskiej,
funkcjonują lokale usługowe, m.in. handlowe, gastronomiczne, gabinet lekarski.
Zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna występuje w południowej części opracowania – przy
ul. Smardzewskiej i ul. Babimojskiej (w kierunku ul. Jawornickiej i ul. Galileusza – poza planem).
Tereny zabudowy usługowej, które wymagają zapewnienia odpowiednich warunków
akustycznych w środowisku, położone są głównie przy ul. Grunwaldzkiej i ul. Babimojskiej. Stanowią
je usługi z zakresu oświaty – Zespół Szkół Mechaniki Precyzyjnej, Szkoła Podstawowa i Zespół Szkół
Budowlanych – zlokalizowane wzdłuż ul. Grunwaldzkiej oraz szkoła językowa – przy ul. Babimojskiej.
Wewnątrz obszaru planu, przy ul. Babimojskiej, zlokalizowany jest hotel GROMADA oraz hotel
robotniczy, w sąsiedztwie budynku wielorodzinnego.
Pozostałe usługi to usługi komercyjne, z zakresu handlu, usług finansowych, warsztaty
samochodowe i inne, które nie wymagają zapewnienia odpowiednich standardów akustycznych
w środowisku.
Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz usług oświaty, dla których wymagania
akustyczne w środowisku są wyższe niż dla innych terenów w granicach planu, znajdują się w zasięgu
oddziaływania hałasu komunikacyjnego samochodowego i tramwajowego – z ul. Grunwaldzkiej oraz
tylko hałasu samochodowego – z ul. Bułgarskiej i ul. Jugosłowiańskiej. Ilustrują to odpowiednio
załączniki graficzne, sporządzone na podstawie Mapy akustycznej miasta Poznania 201214. Załącznik 5
ilustruje zagrożenie hałasem samochodowym, natomiast załącznik 6 – hałasem tramwajowym.
Załączniki 5 i 6 informują zarówno o skażeniu hałasem komunikacyjnym w porze dzienno-wieczornonocnej, dla kryterium LDWN, jak i o zagrożeniu hałasem w porze nocnej, dla kryterium LN.
Dopuszczalne długookresowe średnie poziomy dźwięku w środowisku, wymagane
na podstawie obowiązującego rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku15 – dla terenów zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej oraz usług oświaty – wynoszą: LDWN = 64 dB w porze dzienno-wieczorno-nocnej oraz
LN = 59 dB w porze nocnej. W przypadku hałasu samochodowego (załącznik 5) poziomy te obejmują
swym zasięgiem częściowo pierwszy pas zabudowy – zarówno w porze dzienno-wieczorno-nocnej, jak
i w porze nocnej. Tramwaje przejeżdżające ul. Grunwaldzką (załącznik 6) są źródłem mniejszego
hałasu, osiągając wymagane kryterium na granicy pasa drogowego (dla LDWN) czy nawet torowiska
(dla LN). Oznacza to, że hałas tramwajowy nie podwyższa w znaczący sposób oddziaływania obu tych
źródeł łącznie.
Dobre warunki akustyczne w środowisku w zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej, nie
zdegradowane hałasem komunikacyjnym samochodowym i tramwajowym – występują obecnie
w rejonie skrzyżowania ul. Byczyńskiej i ul. Rumuńskiej – przy stadionie „Lecha” oraz w rejonie ulic:
Smardzewskiej, Babimojskiej i Bolkowickiej.
W przypadku terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej oraz terenów mieszkaniowousługowych wymagane jest zapewnienie w środowisku standardów akustycznych na poziomie
LDWN = 68 dB w porze dzienno-wieczorno-nocnej oraz LDWN = 59 dB w porze nocnej. Wymagane
poziomy dopuszczalne są osiągalne – w przypadku oddziaływania hałasu samochodowego na granicy
– pasa drogowego (dla LDWN) oraz torowiska (dla LN). Najmniej korzystna sytuacja dotyczy
nowopowstałego budynku mieszkalnego wielorodzinnego – przy skrzyżowaniu ul. Grunwaldzkiej
i ul. Babimojskiej.
Hałas kolejowy oraz hałas lotniczy nie stanowi zagrożenia dla klimatu akustycznego
w środowisku – na obszarze planu – w stanie istniejącym.
O uciążliwym oddziaływaniu tzw. pozostałych obiektów i działalności mogącej być źródłem
hałasu – związanych z działalnością usługową prowadzoną w budynkach mieszkalnych
jednorodzinnych (która nie wymaga zmiany klasyfikacji terenów zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej na tereny mieszkaniowo-usługowe, zgodnie z przepisami prawa budowlanego16) lub
budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, a także w budynkach usługowych na terenach zabudowy
14
Mapa akustyczna miasta Poznania 2012, Część I, AkustiX, Urząd Miasta w Poznaniu, listopad 2012
16
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623, tekst jednolity, ze zmianami)
15
13
mieszkaniowej jednorodzinnej oraz na terenach mieszkaniowo-usługowych – brak jest informacji
o prowadzeniu postępowań administracyjnych, co nie oznacza, że nie mogą stanowić zagrożenia dla
środowiska akustycznego i nie są lub nie mogą być przedmiotem skarg sąsiadów.
Podsumowując należy stwierdzić, że klimat akustycznych w środowisku na obszarze projektu
planu nie jest niekorzystny dla istniejącej tam funkcji mieszkaniowej – jednorodzinnej i wielorodzinnej
oraz funkcji usługowej – w zakresie usług oświaty, wymagającej zapewnienia standardów
akustycznych w środowisku, z wyłączeniem pasa zabudowy rozmieszczonej bezpośrednio wzdłuż ulic:
Grunwaldzkiej, Bułgarskiej i Jugosłowiańskiej. W ostatnich latach obserwowana jest poprawa
warunków akustycznych w środowisku, w porównaniu z tymi, jakie panowały tam wcześniej, w roku
2007 – na podstawie Mapy akustycznej miasta Poznania17, w wyniku już podjętych przez miasto
działań naprawczych, które są systematycznie wdrażane w związku z rozbudową ul. Grunwaldzkiej
i modernizacją biegnącego jej środkiem torowiska tramwajowego.
2.12.
Jakość wód
Na obszarze projektu planu nie występują wody powierzchniowe, w związku z tym informacje
dotyczące jakości wód dotyczą wyłącznie jakości wód podziemnych.
Miasto Poznań położone jest w obrębie jednolitej części wód podziemnych (JCWPd) nr 62,
a badaniem ich jakości zajmuje się Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie. W roku 2012 ocena
jakości wód podziemnych została wykonana w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23
lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych18. Badania
przeprowadzono w ramach monitoringu diagnostycznego i objęto nimi 73 punkty pomiarowe. Żaden z
punktów pomiarowych nie był położony w granicy miasta Poznania. Zakres badań obejmował
wskaźniki ogólne takie jak: odczyn, temperatura, przewodność elektrolityczna, tlen rozpuszczony,
ogólny węgiel organiczny oraz wskaźniki nieorganiczne: amoniak, antymon, arsen, azotany, azotyny,
bor, bar, beryl, chlorki, chrom, cyjanki, cynk, fluorki, fosforany, glin, kadm, kobalt, magnez, molibden,
mangan, miedź, nikiel, ołów, potas, rtęć, selen, siarczany, sód, srebro, tytan, wapń, wodorowęglany,
fenole, żelazo.
Z uwagi na brak lokalizacji punktów pomiarowo-kontrolnych na analizowanym terenie, dla
oceny jakości wód podziemnych przyjęto dane zebrane dla punktów pomiarowych zlokalizowanych
w granicach powiatu poznańskiego (16 punktów). W punktach tych stwierdzono występowanie wód
podziemnych o zróżnicowanej jakości. Wody dobrej jakości odnotowano w miejscowości Głęboczek,
gm. Murowana Goślina (nr 2566). Zadowalającą jakość wód stwierdzono w obrębie punktów
zlokalizowanych w miejscowościach: Czachurki, gm. Pobiedziska (nr 1, 2, 3), Borówiec (nr 5, 6),
Biskupice (nr 1258), Kalwy, gm. Buk (nr 1278), Buk (nr 1279), Pobiedziska (nr 1280), Czerlejnko, gm.
Kostrzyn (nr 2549), Kamionki (nr 2563), Gruszczyn (nr 2564) i Mosina (nr 2615). Wody
o niezadowalającej i złej jakości stwierdzono w punktach pomiarowych zlokalizowanych w Borówcu
(odpowiednio nr 4 i 1224)19.
3.
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
REALIZACJI PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW
CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY
Na obszarze objętym projektem mpzp dla terenu w rejonie ulicy Babimojskiej w Poznaniu nie
występują zasoby przyrodnicze, objęte prawną ochroną na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia
2004 r. o ochronie przyrody20. Na omawianym obszarze nie występują obszary chronione, podlegające
ochronie również na podstawie innych przepisów odrębnych, np. lasy, grunty rolne, główne zbiorniki
wód podziemnych, strefy ochronne ujęć wód, obszary ciche w aglomeracji.
Omawiany teren nie jest zlokalizowany w granicach obszarów, na których obowiązują
ograniczenia w zagospodarowaniu i użytkowaniu terenów, np. obszarów ograniczonego użytkowania
17
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem, Etap I: Mapa akustyczna
m. Poznania (2007), Etap II: Program ochrony przed hałasem (POH) (2008), Centrum Badań Akustycznych, Fundacja
Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań, czerwiec 2008, Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia
14 października 2008 r. (Dz. U. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada 2008 r. Nr 200, poz. 3281)
18
Dz. U. Nr 143, poz. 896
19
Ocena jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych sieci krajowej w ramach monitoringu diagnostycznego w 2012 r.,
www.poznan.wios.gov.pl
20
Dz. U. z 2013 r., poz. 627, ze zmianami
14
lub obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi. Biorąc powyższe pod uwagę, nie
stwierdzono występowania ograniczeń w realizacji założeń projektu mpzp, wynikających
z występowania na omawianym terenie obszarów prawnie chronionych.
Jedynie po północnej stronie obszaru mpzp – w rejonie ul. Rumuńskiej – znajduje się Fort
VIII, objęty, na mocy dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk
przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000 jako obszar
mający znaczenie dla Wspólnoty „Fortyfikacje w Poznaniu” (PLH300005). Powołany został w celu
ochrony unikatowych stanowisk zimowania nietoperzy. Do głównych zagrożeń dla prawidłowego
funkcjonowania siedlisk nietoperzy zaliczyć należy działania człowieka, prowadzące do pomniejszenia
ich bazy pokarmowej, m.in. poprzez stosowanie środków owadobójczych, chemicznych środków
ochrony roślin, stosowanie toksycznych środków ochrony drewna w budynkach, w których znajdują
one schronienie. W przypadku fortyfikacji szczególnie niebezpieczne są działania powodujące zmianę
mikroklimatu panującego w fortach, m.in. szczelne zamykanie otworów wlotowych, zaburzających
cyrkulacje powietrza, osuszanie podziemi oraz zbyt częsta obecność człowieka w fortach w trakcie
hibernacji nietoperzy.
Poza terenem fortu, projektu mpzp nie posiada bezpośredniego powiązania z cennymi
przyrodniczo obszarami zieleni. Środowisko przyrodnicze i krajobraz omawianego obszaru
w znacznej części zostały zantropizowane w wyniku rozwoju zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
wielorodzinnej, usługowej, terenów komunikacyjnych, a także sieci infrastruktury technicznej.
Obszar planu, ze względu na wysoki stopień zainwestowania, charakteryzuje się znacznie
przekształconą powierzchnią ziemi. Naturalna pokrywa glebowa na większości terenów została
naruszona, zniszczona i zastąpiona przez niekontrolowane nasypy. W wielu przypadkach znaczne
powierzchnie działek budowlanych zostały utwardzone (wyłożone np. kostką brukową), w wyniku
czego utraciły swoje zdolności infiltracyjne, co z kolei spowodowało ograniczenie zasilania zasobów
wód podziemnych.
Konsekwencją przekształceń powierzchni ziemi – jej znacznego uszczelnienia – jest również
niska różnorodność biologiczna omawianego obszaru. W wyniku antropopresji pozbawiony on został
naturalnych i półnaturalnych siedlisk. Obecnie jego potencjał przyrodniczy zapewnia jedynie zieleń
porastająca teren zabytkowego schronu pogotowia piechoty przy ul. Smardzewskiej, zieleń
porastająca nieużytki, zlokalizowane w zachodniej części obszaru mpzp oraz zieleń urządzona,
towarzysząca istniejącej zabudowie oraz szlakom komunikacyjnym. W większości przypadków jest to
zieleń kształtowana i kontrolowana przez człowieka, o obniżonej odporności na antropopresję. Nie
tworzy również cennych (czy rzadkich) siedlisk i zbiorowisk.
Tereny zlokalizowane przy ul. Babimojskiej oraz ul. Smardzewskiej charakteryzują się
wyraźnym zróżnicowaniem zagospodarowania, wynikającym z lokalizacji zabudowy o różnych
funkcjach, gabarytach i formach. Przestrzeń tych terenów wymaga uporządkowania, poprzez
określenie spójnych i kompleksowych zasad zabudowy i zagospodarowania, zwłaszcza w zakresie
ustalenia parametrów nowej zabudowy (jej maksymalnej powierzchni zabudowy, minimalnej
powierzchni biologicznie czynnej, wymaganej do zachowania na każdej działce budowlanej,
przewidywanej wysokości budynków). Ponadto, część terenów zlokalizowanych przy ul. Smardzewskiej
podlega dewastacji, co dodatkowo obniża wartość wizualną analizowanego obszaru. Dotyczy to terenu
zabytkowego schronu przy ul. Smardzewskiej 25, a także nieużytku przy ul. Smardzewskiej 5,7. Są to
tereny mocno zaśmiecone, ze zdewastowanymi ogrodzeniami, zniszczoną zielenią. Wymagają
uporządkowania i zdecydowanej poprawy jakości ich zagospodarowania (poprzez usunięcie śmieci,
wymianę ogrodzenia, usunięcie zdewastowanych garaży, pielęgnację zieleni).
W kontekście rozwoju terenów zabudowanych w granicy opracowania mpzp, istotnym
zagadnieniem jest również stan i wydajność układu komunikacyjnego omawianego obszaru. Dotyczy
to zwłaszcza ul. Babimojskiej i ul. Smardzewskiej, które z uwagi na stały rozwój nowej zabudowy
wzdłuż tych ulic, obciążone są coraz większym ruchem samochodowym, zarówno pojazdów
osobowych, jak i ciężarowych, poruszających się w obrębie prowadzonych inwestycji budowlanych.
Obecnie istniejący układ dróg w tym rejonie nie przewiduje przejęcia tak dużego ruchu
samochodowego, co powoduje znaczne utrudnienia w obsłudze komunikacyjnej terenów (problemy ze
swobodnym mijaniem się dwóch samochodów, problemy z parkowaniem).
Jak wskazano już w rozdziale 2.1. prognozy, przez środkową część obszaru projektu mpzp
przebiega magistralna sieć cieplna (zarówno napowietrzny, jak i podziemny odcinek), która jest
trwałym elementem zagospodarowania. Istnienie takiej sieci powoduje pewne ograniczenia
w zagospodarowaniu omawianych terenów. Dodatkowo, napowietrzny odcinek magistrali wpływa
również negatywnie na ich walory krajobrazowe. Stosownie do wniosku gestora omawianej sieci
15
(Dalkia Poznań) ograniczenia w zagospodarowaniu terenów polegają na ograniczeniu lokalizacji
zabudowy oraz innych trwałych form zagospodarowania bezpośrednio nad sieciami cieplnymi oraz
w pasie roboczym o wymaganej szerokości, ustalanej przez gestora, zależnej od średnicy uzbrojenia.
Pas ten jest niezbędny do prawidłowego prowadzenia prac eksploatacyjnych.
Przez omawiany obszar – wzdłuż ul. Grunwaldzkiej – biegną również wojskowe teletechniczne
linie kablowe, które również powodują pewne ograniczenia w zagospodarowaniu terenów, wymagają
bowiem zachowania pasów terenów niezbędnych do prowadzenia eksploatacji sieci.
4.
4.1.
INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU
Cel opracowania projektu planu
Stosownie do zapisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym21, głównym celem sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
dla terenu w rejonie ulicy Babimojskiej w Poznaniu jest ustalenie przeznaczenia terenów oraz
określenie sposobów ich zagospodarowania i zabudowy, z uwzględnieniem konieczności kształtowania
ładu przestrzennego oraz konieczności dostosowania funkcji, struktury zabudowy i intensywności
dalszego zagospodarowania do uwarunkowań przestrzennych i przyrodniczych terenu.
Z wnioskiem o sporządzenie mpzp dla terenu położonego przy ul. Grunwaldzkiej wystąpił
prywatny inwestor w związku z planowaną realizacją zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej
na terenie poprzemysłowym. Po przeanalizowaniu sytuacji przestrzennej terenów położonych
w rejonie planowanej inwestycji, zadecydowano o sporządzeniu planu miejscowego dla obszaru
większego, niż ten wskazany we wniosku inwestora. Sporządzenie mpzp dla większego obszaru
pozwoli na zdefiniowanie charakteru nowej zabudowy lokalizowanej w granicy planu, jej parametrów
oraz wskaźników zagospodarowania terenów, w celu wykreowania spójnego zespołu urbanistycznoarchitektonicznego oraz uporządkowania chaotycznie zagospodarowanej przestrzeni, zwłaszcza
w rejonie ul. Babimojskiej i ul. Smardzewskiej.
4.2.
Ustalenia projektu planu
Projekt planu dla terenu w rejonie ulicy Babimojskiej w Poznaniu składa się z części tekstowej,
sporządzonej w formie projektu uchwały Rady Miasta Poznania oraz z części graficznej – rysunku
projektu planu, sporządzonego w skali 1:1 000.
W zakresie przeznaczenia terenów w projekcie planu ustalono:
• tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, oznaczone symbolem 1-4MN,
• tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej, oznaczone symbolem
1-4MN/U,
• tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, oznaczone symbolem 1-7MW,
• teren zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej lub usługowej, oznaczony symbolem MW/U,
• tereny zabudowy usługowej, oznaczone symbolem 1-5U,
• tereny zabudowy usługowej – usług oświaty, oznaczone symbolem 1,2UO,
• teren sportu i rekreacji, oznaczony symbolem US,
• tereny zieleni urządzonej, oznaczone symbolem 1,2ZP,
• tereny dróg publicznych: klasy głównej, oznaczone symbolem 1-3KD-G, klasy lokalnej,
oznaczone symbolem 1 i 2KD-L, klasy dojazdowej, oznaczone symbolami 1-4KD-D, KD-Dx,
KD-Dxs,
• tereny dróg wewnętrznych, oznaczone symbolami 1,2KDW, 1,2KDWxs,
• tereny infrastruktury technicznej – elektroenergetyki, oznaczone symbolem 1-4E,
• teren infrastruktury technicznej – gazownictwa, oznaczony symbolem G.
W projekcie planu określono szczegółowe ustalenia w zakresie wymaganych parametrów
i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania poszczególnych terenów, w tym
maksymalnych powierzchni zabudowy dla każdej działki, minimalnych powierzchni biologicznie
czynnych, jakie należy zachować na każdej działce budowlanej, maksymalnych wysokości obiektów
budowlanych, minimalnych powierzchni nowo wydzielanych działek budowlanych. Ponadto,
wprowadzono ustalenia w zakresie zasad lokalizacji na terenach elementów dysharmonizujących
krajobraz, wpływających na kształtowanie ładu przestrzennego analizowanego obszaru, w tym:
21
16
reklam, szyldów, tablic informacyjnych, ogrodzeń, obiektów małej architektury, tymczasowych
obiektów budowlanych.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla terenu w rejonie ul. Babimojskiej
w Poznaniu, ze względu na znaczne zainwestowanie większości terenów, ma charakter głównie
regulacyjny i porządkujący. Główne przekształcenia funkcjonalne zakładane są na terenach 3,4,6MW,
U/MW oraz 4,5U. Na pozostałych terenach przewiduje utrzymanie dotychczasowego przeznaczenia
i sposobu zagospodarowania terenów.
Na terenach zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej (MW) projekt ustalił lokalizację
zabudowy wolno stojącej. W parterach budynków dopuszczono lokalizację usług, a na terenie
lokalizację naziemnych parkingów w zieleni22, stacji transformatorowych oraz garaży podziemnych.
Na terenie 3MW lokalizację wolno stojącego budynku mieszkalnego o maksymalnej wysokości
19 m, wyznaczono w miejscu obecnie wygrodzonego fragmentu skweru zieleni osiedlowej.
Z kolei tereny 4MW i 6MW obejmują obszary, charakteryzujące się obecnie bardzo zróżnicowaną
strukturą funkcjonalną. Występują tam zarówno tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, ale
również i mieszkaniowej jednorodzinnej, usługowej oraz nieużytki. Przekształcenie ich w tereny
mieszkaniowe wielorodzinne pozwoli na uporządkowanie i ujednolicenie ich zagospodarowania.
Jednocześnie należy zaznaczyć, że na terenach 4MW i 6MW dopuszczono zachowanie istniejącej
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, mieszkaniowo-usługowej i usługowej z prawem nadbudowy
i rozbudowy istniejących budynków.
Teren zabudowy mieszkaniowej lub usługowej MW/U został wyznaczony z terenu zabudowy
mieszkaniowej wielorodzinnej 4MW dopiero po etapie wyłożenia projektu planu do publicznego
wglądu. Podobnie jak w przypadku terenów MW, dopuszczono tu lokalizację naziemnych parkingów
w zieleni, stacji transformatorowych oraz garaży podziemnych. Dopuszczono również zachowanie
istniejących budynków jednorodzinnych z prawem rozbudowy i nadbudowy. Zakazano natomiast
lokalizacji stacji paliw, warsztatów samochodowych oraz obiektów handlowych o powierzchni
sprzedaży powyżej 2000 m2.
Na terenach usługowych (U) projekt planu ustalił lokalizację budynków wolno stojących,
wprowadzając
również
zakaz
lokalizacji
stacji
paliw,
warsztatów
samochodowych
(z wyłączeniem terenu 5U) oraz obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2.
Dopuścił z kolei lokalizację naziemnych parkingów w zieleni, stacji transformatorowych oraz garaży
wbudowanych w budynek usługowy lub garaży podziemnych.
Na terenie 4U projekt zakłada rozwój zabudowy usługowej o maksymalnej wysokości 25 m.
Należy jednocześnie zaznaczyć, że realizacja inwestycji, związana z budową zespołu budynków
biurowo-usługowych z podziemnymi parkingami na tym terenie, została już rozpoczęta
w oparciu o wydaną decyzję o warunkach zabudowy. Na terenie 5U, w miejscu obecnego skweru
zieleni przyulicznej, zaproponowano lokalizację niewielkiego wolno stojącego budynku usługowego.
Projekt umożliwia lokalizację budynku jedynie w południowej części terenu, o maksymalnej
powierzchni zabudowy na poziomie 20%, przy zachowaniu co najmniej 50% powierzchni działki jako
biologicznie czynnej. Nie będzie to zatem zabudowa intensywna, nawiązująca raczej gabarytami do
istniejącego budynku usługowego (myjni samochodowej), zlokalizowanego również przy
ul. Jugosłowiańskiej (jednak już poza granicą projektu mpzp).
Na terenach położonych przy skrzyżowaniu ulic: Grunwaldzkiej z Bułgarską i Jugosłowiańską –
ze względu na niekorzystne uwarunkowania akustyczne – ustalono lokalizację zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej (1-4MN/U).
W zakresie układu komunikacyjnego projekt mpzp zakłada przebudowę ul. Babimojskiej –
lokalizację obustronnych chodników, zapewnienie parametrów jezdni i skrzyżowań wymaganych dla
prowadzenia komunikacji autobusowej oraz dopuszczenie lokalizacji miejsc postojowych. Ponadto,
zaprojektowano nową drogę publiczną klasy lokalnej, zlokalizowaną wzdłuż terenu usług oświaty
(równolegle do ul. Smardzewskiej), łączącą ul. Babimojską z jezdnią dodatkową planowanej III ramy
komunikacyjnej (ul. Jawornicką) – teren 2KD-L. Zaplanowano też poszerzenie drogi pomiędzy
ul. Babimojską a ul. Smardzewską (terenu 4KD-D) w kierunku terenu schronu, zmianę jego
przeznaczenia na drogę publiczną klasy dojazdowej, a także przedłużenie ul. Smardzewskiej (terenu
4KD-Dxs) w kierunku zabudowań osiedla Kopernika.
Dla wszystkich terenów szczegółowo określono dostęp do dróg publicznych, a dla terenów
przeznaczonych pod zabudowę również normatyw parkingowy, uwzględniający wymagane w granicy
działek budowlanych miejsca postojowe dla samochodów osobowych i rowerów. Dodatkowo, dla
22
należy przez to rozumieć parking naziemny, na którym każde 5 stanowisk postojowych przedzielone jest zielenią
17
obsługi zabudowy usługowej ustalono zapewnienie na działce budowlanej miejsc do przeładunku
towarów, zlokalizowanych poza stanowiskami postojowymi dla samochodów osobowych i rowerów.
Projekt planu ustalił również konieczność uwzględnienia w zagospodarowaniu części terenów
ograniczeń wynikających z przebiegu sieci infrastruktury technicznej. W tym zakresie ustalono
uwzględnienie strefy bezpiecznej eksploatacji nie mniejszej niż 0,5 m od osi wojskowych
teletechnicznych linii kablowych, a także uwzględnienie w zagospodarowaniu wymagań i ograniczeń
wynikających z przebiegu magistrali cieplnej na terenach 1MW, 5MW i 4U. Zapisano również
obowiązek uwzględnienia ograniczeń wynikających z położenia w otoczeniu lotniska Poznań-Ławica
w Poznaniu oraz w zasięgu działania lotniczych urządzeń naziemnych, przy czym wysokość obiektów
budowlanych oraz umieszczanych na nich urządzeń w tym: anten, reklam, stacji bazowych telefonii
komórkowej, nie może być większa niż 136 m n.p.m.
W kontekście niniejszego opracowania, szczególnie istotne są ustalenia w zakresie ochrony
i kształtowania środowiska przyrodniczego, w tym jego poszczególnych komponentów, a także
w zakresie ochrony przyrody.
W projekcie planu ustalono:
a. w zakresie ochrony i kształtowania zieleni:
•
ochronę istniejącej zieleni wysokiej, a szczególnie zachowanie i uzupełnienie istniejących
zadrzewień na terenach 4U, 1ZP, 2KD-D, a w przypadku kolizji z planowaną zabudową
i infrastrukturą, wymóg jej przesadzenia lub wprowadzenia nowych nasadzeń na danym
terenie,
•
uwzględnienie ograniczeń, wynikających z lokalizacji istniejących drzew i krzewów, przy
lokalizacji podziemnych sieci infrastruktury technicznej,
•
nakaz zagospodarowania zielenią wszystkich powierzchni wolnych od utwardzenia,
•
nakaz wprowadzenia na terenach MW i MW/U zieleni wysokiej na co najmniej
10% powierzchni biologicznie czynnej;
b. w zakresie ochrony wód:
•
zaopatrzenie w wodę pitną z sieci wodociągowej,
•
odprowadzanie ścieków bytowych i przemysłowych do sieci kanalizacji sanitarnej,
•
odprowadzenie wód opadowych i roztopowych z terenów komunikacji publicznych do sieci
kanalizacji deszczowej,
•
dopuszczenie zagospodarowania wód opadowych i roztopowych na pozostałych terenach
w granicach działek lub odprowadzanie do sieci kanalizacji deszczowej;
c. w zakresie ochrony przed hałasem:
•
nakaz zapewnienia dopuszczalnych poziomów hałasów w środowisku:
−
dla terenów MW, jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej,
z uwzględnieniem nakazu dla terenów 4MW i 6MW, jak niżej,
−
dla terenów MN/U i terenu MW/U – jak dla terenów mieszkaniowo-usługowych,
z uwzględnieniem nakazu dla terenu MW/U, jak niżej,
−
dla terenów MN oraz terenów 4MW, 6MW i MW/U w granicach działek, na których
zachowane będą budynki mieszkalne jednorodzinne, jak dla terenów zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej,
−
dla terenów UO, jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem
dzieci i młodzieży,
−
dla terenów U i MW/U: w przypadku lokalizacji przedszkoli, jak dla terenów zabudowy
związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, w przypadku lokalizacji
domów opieki społecznej, jak dla terenów domów opieki społecznej, w przypadku
lokalizacji szpitali, jak dla terenów szpitali w miastach,
−
na granicach z terenami o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku;
•
dopuszczenie stosowania zasad akustyki budowlanej i architektonicznej w budynkach
znajdujących się w obszarach o ponadnormatywnym poziomie hałasu w środowisku –
do czasu uzyskania wymaganych standardów akustycznych w środowisku,
•
zakaz lokalizacji na terenach MN/U zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem
dzieci i młodzieży, szpitali i domów opieki społecznej,
•
dopuszczenie lokalizacji na terenach komunikacji rozwiązań przeciwhałasowych dla ochrony
przed hałasem samochodowym i tramwajowym;
d. w zakresie ochrony powietrza:
18
•
4.3.
zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, w przypadku stosowania
indywidualnych systemów grzewczych.
Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami
Stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym23, zapisy projektu planu miejscowego muszą być zgodne z zapisami studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a rada gminy uchwala plan
miejscowy dopiero po stwierdzeniu, że nie narusza on ustaleń studium. Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sporządza się w celu określenia polityki
przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego.
W Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania24
(dalej określanym jako Studium), obszar projektu planu dla terenu w rejonie ulicy Babimojskiej
w Poznaniu położony jest w podstrefie intensywnego zagospodarowania, na terenach przeznaczonych
pod zabudowę, oznaczonych symbolami:
• M2n - tereny zabudowy niskiej, mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami podstawowymi.
Utrzymuje się istniejące funkcje ogólno miejskie,
• M1sw/M2n – tereny zabudowy średniowysokiej, mieszkaniowej wielorodzinnej blokowej
i kwartałowej z dopuszczeniem terenów zabudowy niskiej, mieszkaniowej jednorodzinnej;
uzupełnienie funkcji stanowią usługi podstawowe; utrzymuje się istniejące funkcje
ogólnomiejskie.
Studium zawiera również zapis umożliwiający lokalizacje usług ogólnomiejskich wzdłuż ulic
klasy: Z, G, GP i GPS. Ponadto, Studium wskazuje tereny komunikacyjne, w tym również elementy
podstawowego układu komunikacyjnego, oznaczone symbolami:
•
kG.09.3 - drogę klasy głównej – ul. Grunwaldzką,
•
kG.08.3 - drogę klasy głównej – ul. Jugosłowiańska,
•
kG.08.2 - drogę klasy głównej – ul. Bułgarską,
•
kt.23.3 – wydzielone tereny tramwajowe.
Obszar planu od strony zachodniej sąsiaduje bezpośrednio z fragmentem III ramy
komunikacyjnej, stanowiącej peryferyjną obwodnicę miejską i jednocześnie podstawowy element
układu komunikacyjnego miasta. Jest to ulica klasy głównej ruchu przyspieszonego, oznaczona
w Studium symbolem kGPS.3.22+kt.10.7. Wzdłuż ul. Grunwaldzkiej pokazano również przebieg
centralnej magistrali wodociągowej oraz drogi rowerowej.
Przekształcenia obszaru mpzp, zgodnie ze Studium, powinny zmierzać w kierunku
porządkowania funkcji, w celu zapewnienia ich wzajemnej bezkolizyjności. Na terenach
mieszkaniowych należy dążyć do poprawy standardu zamieszkiwania przez:
• zachowanie jednorodności funkcji,
• utrzymanie i powiększanie terenów przestrzeni służących zaspokojeniu potrzeb mieszkańców
(w tym zieleni ogólnodostępnej),
• zachowanie zieleni osiedlowej - dogęszczanie terenów osiedli mieszkaniowych nie może
powodować jej likwidacji, a miejsca lokalizacji nowej zabudowy należy określać na etapie
sporządzania miejscowego planu,
• dążenie do wyeliminowania zabudowy substandardowej, przekształcając ją na zabudowę
obowiązującą na danym terenie.
Ponadto, Studium wskazuje na konieczność sprecyzowania i wyznaczenia tzw. miejsc szczególnych
- ”bram miasta” wzdłuż głównych wlotów komunikacyjnych do miasta – ul. Grunwaldzkiej.
W kontekście tych ustaleń zapisy projekty mpzp należy uznać za prawidłowe i zgodne
z zapisami Studium. Dla terenów, położonych wzdłuż ul. Grunwaldzkiej (1,4U, 1MW) ustalono wyższe
parametry zabudowy (dla terenu 1MW w zakresie wysokości), co pozwoli na ich bardziej intensywne
zagospodarowanie, podkreślające rangę ulicy wlotowej do miasta. Z kolei na terenach położonych
wewnątrz osiedla (2-6MW, 2,3,5U) ustalono parametry niższe, nawiązujące gabarytami
i charakterem do zabudowy przeważającej w tej części osiedla mieszkaniowego.
Na terenach położonych wzdłuż ul. Smardzewskiej, charakteryzujących się obecnie znacznym
zróżnicowaniem funkcjonalnym, wyznaczono tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej,
umożliwiając docelowe uporządkowanie funkcjonalne terenu i jego bezkolizyjne funkcjonowanie.
23
24
Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r
19
Jednocześnie, projekt zawiera wszystkie niezbędne zapisy w zakresie parametrów i wskaźników
zabudowy i zagospodarowania przestrzennego, kształtowania ładu przestrzennego, rozwoju układu
komunikacyjnego.
4.4.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń
projektu planu
Omawiany obszar stanowi środowisko znacznie już zantropizowane, w związku z powyższym,
odstąpienie od realizacji ustaleń mpzp dla terenu w rejonie ulicy Babimojskiej w Poznaniu, nie
spowoduje znaczących przekształceń środowiska przyrodniczego. Nie mniej jednak powodować może
negatywne skutki dla warunków życia na omawianym obszarze oraz jego walorów krajobrazowych.
Biorąc pod uwagę, obserwowane w skali całego miasta, tendencje dotyczące procesów
inwestycyjnych, a także już rozpoczęte inwestycje budowlane na obszarze mpzp (realizacje nowej
zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej przy ul. Smardzewskiej oraz zabudowy usługowej przy
ul. Grunwaldzkiej) oraz istniejące zagospodarowanie terenów w jego bezpośrednim sąsiedztwie
(np. zabudowa wielorodzinna osiedla Kopernika), można zakładać, że obecne nieużytki stopniowo
zostaną zainwestowane.
Bez miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wszelkie nowe inwestycje
budowlane na analizowanych terenach prowadzone będą w oparciu o decyzje o warunkach zabudowy,
które nie stanowią skutecznego narzędzia kształtowania ładu przestrzennego. Taka sytuacja utrudnia
również prowadzenie polityki przestrzennej z uwzględnieniem istotnych aspektów ochrony
i kształtowania środowiska przyrodniczego, wśród których do najważniejszych zaliczyć należy: ochronę
powietrza atmosferycznego, ochronę przed hałasem, proekologiczną gospodarkę wodno-ściekową,
ochronę i kształtowanie terenów zieleni, w przypadku analizowanego obszaru głównie zieleni
urządzonej.
Bez z góry określonych ram, dotyczących intensywności, parametrów i form zabudowy,
istnieje zagrożenie, że tereny nowych inwestycji budowlanych zagospodarowywane będą zbyt
intensywnie (realizacja zbyt dużych powierzchni zabudowanych przy niskim udziale powierzchnie
biologicznie czynnych, praktycznie bez zieleni wysokiej), bez uwzględnienia kontekstu istniejącej
zabudowy terenów sąsiednich. Przykładem takiego zagospodarowania jest teren nowej zabudowy
mieszkaniowej wielorodzinnej, zlokalizowanej przy ul. Smardzewskiej (w projekcie mpzp oznaczonym
jako 5MW).
Pozostawienie omawianego obszaru bez planu miejscowego skutkować może pogłębieniem
i utrwaleniem chaosu przestrzennego, wynikającego w dużej mierze ze znacznego zróżnicowania
funkcjonalnego poszczególnych terenów. Dla terenów w rejonie ul. Smardzewskiej i ul. Babimojskiej
charakterystyczna jest mozaika funkcjonalna – wzajemne przenikanie się terenów mieszkaniowych
z usługowymi. Bez ustaleń planu miejscowego dla tego obszaru, nadal możliwie będzie lokalizowanie
zarówno budynków mieszkalnych jednorodzinnych, mieszkalnych wielorodzinnych, jak i usługowych.
W przypadku dalszego rozwoju zabudowy w oparciu o decyzje o warunkach zabudowy,
problemem może być również brak kompleksowych rozwiązań w zakresie obsługi komunikacyjnej
i tym samym utrudnienie w obsłudze komunikacyjnej nowych terenów inwestycyjnych. Nowa
zabudowa, generująca znaczny ruch samochodowy, lokalizowana będzie przy słabo rozwiniętym
układzie dróg, który nie przewiduje przejęcia tak dużego ruchu samochodowego. Taka sytuacja
spowoduje negatywne oddziaływania na jakość funkcjonowania istniejących terenów mieszkaniowych.
Efektem tego może być wzmożony ruch samochodowy na istniejących, wąskich drogach osiedlowych
(ul. Smardzewskiej, ul. Babimojskiej), powodujący problemy z parkowaniem, uciążliwości akustyczne.
Istnieje również zagrożenie wprowadzania na omawiany obszar funkcji generujących dla
obszaru planu oraz jego otoczenia zbyt dużo emisji, przy jednoczesnym braku rozwiązań
pozwalających na ograniczanie negatywnego oddziaływania antropopresji na środowisko, tj.
stosowanie niskoemisyjnych nośników energii, uregulowanie gospodarki wodno-ściekowej, ochronę
akustyczną. Pozostawienie obszaru opracowania bez planu miejscowego utrudni ochronę środowiska
i ludzi, bowiem plan miejscowy, w powiązaniu z innymi przepisami prawa, określa i porządkuje szereg
zagadnień związanych z ochroną środowiska przyrodniczego, w tym m.in. zagadnienia związane
z ochroną i kształtowaniem zieleni, gospodarką wodno-ściekową, ochroną powietrza atmosferycznego
oraz ochroną przed hałasem.
Do najważniejszych konsekwencji odstąpienia od realizacji ustaleń planu miejscowego, zaliczyć
można:
20
•
•
•
•
5.
dalsze pogorszenie walorów krajobrazowych omawianego obszaru, w wyniku realizacji
zabudowy o różnych funkcjach, zróżnicowanej pod względem kubatury, parametrów, standardu
i
wyglądu,
skutkującej
utrwaleniem
chaosu
przestrzennego,
zwłaszcza
przy
ul. Smardzewskiej i ul. Babimojskiej,
negatywne oddziaływanie na ludzi, wynikające z pogorszenia jakości zamieszkania
na obszarze mpzp – zwłaszcza w rejonie ul. Smardzewskiej i Babimojskiej – na skutek braku
kompleksowych rozwiązań w zakresie układu komunikacyjnego oraz infrastruktury technicznej,
obsługujących nowe tereny budowlane,
pogorszenia jakości środowiska przyrodniczego, na skutek braku kompleksowych rozwiązań
w zakresie ochrony środowiska, w tym ochrony powierzchni ziemi, ochrony powietrza, ochrony
przed hałasem, gospodarki ściekowej,
zbyt intensywne zainwestowanie poszczególnych terenów i z tym związane uszczelnienie dużych
powierzchni terenów, znaczne zmniejszenie zdolności infiltracyjnych gruntów, usuwanie zieleni.
CELE
OCHRONY
ŚRODOWISKA
USTANOWIONE
NA
SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
Akcesja Polski do Unii Europejskiej nałożyła na Polskę nowe obowiązki, wynikające
z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochrona środowiska wraz
z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez Wspólnoty Europejskie do spisu ich stałych
zadań, dla których określono cele działań zapobiegawczych i regulujących. Obecnie prawo Unii
Europejskiej regulujące ochronę środowiska liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących
dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia.
Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczyć należy m.in.
przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę różnorodności biologicznej, ograniczenie wpływu
zanieczyszczenia na zdrowie, a także lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych.
Do dokumentów rangi międzynarodowej – wspólnotowej - formułujących cele ochrony
środowiska, istotne z punktu widzenia projektu mpzp dla terenu w rejonie ulicy Babimojskiej
w Poznaniu, zaliczyć można:
• Dyrektywę Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych
(91/271/EWG), nakładającą na Państwa Członkowskie wymóg wyposażenia aglomeracji
w systemy zbierania ścieków komunalnych – realizowany w projekcie mpzp poprzez nakaz
odprowadzania ścieków przemysłowych i bytowych z terenów przeznaczonych pod zabudowę
wyłącznie do sieci kanalizacji sanitarnej;
• Dyrektywę Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością
otaczającego powietrza (96/62/WE), nakładającą na Państwa Członkowskie obowiązek
utrzymania jakości powietrza tam, gdzie jest ona dobra, oraz jej poprawie w pozostałych
przypadkach – cel szczególnie istotny w kontekście obowiązywania dla Poznania programów
ochrony powietrza w zakresie pyłu PM10 i benzo-alfa-pirenu25, realizowany w projekcie mpzp
poprzez ustalenie zakazu stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe,
w przypadku stosowania indywidualnych systemów grzewczych.
Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategiczne dokumenty rządowe:
II Polityka Ekologiczna Państwa oraz Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą
do roku 2016. Oba te dokumenty respektują zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r.,
mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczypospolitą Polską ochrony środowiska kierując się
zasadą zrównoważonego rozwoju oraz konieczności zapewnienia przez władze publiczne
bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom.
II Polityka Ekologiczna Państwa
Wiodącą zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównoważonego rozwoju,
ustanowiona w ramach Konferencji Narodów Zjednoczonych w Rio de Janeiro w 1992 r. Podstawowym
założeniem zrównoważonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki i działań w poszczególnych
25
uchwała Nr XXIX/561/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r. w sprawie Aktualizacji Programu
ochrony powietrza dla strefy: Aglomeracja Poznań (strefa Miasto Poznań) w woj. Wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
z 2013 r., poz. 508) oraz uchwała Nr XXIX/566/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 r.
w sprawie Programu ochrony powietrza w zakresie benzo-alfa-pirenu dla stref: Aglomeracja Poznańska, Miasto Leszno, strefy
gnieźnieńsko-wrzesińskiej oraz strefy pilsko-złotowskiej w woj. wielkopolskim (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z 2013 r., poz. 509)
21
sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie
zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, możliwości korzystania z nich zarówno przez obecne
jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów
przyrodniczych oraz naturalnej różnorodności biologicznej na poziomie krajobrazowym,
ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównoważonego rozwoju jest równorzędne
traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność integrowania
zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki.
Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli
mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Wśród metod realizacji polityki
ekologicznej państwa priorytet ma stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów
zarządzania środowiskowego, które pozwalają powiązać efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi,
zwłaszcza w przemyśle i energetyce, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, budownictwie i gospodarce
komunalnej, zagospodarowaniu przestrzennym, turystyce, ochronie zdrowia, handlu i działalności
obronnej.
Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach: w sferze racjonalnego
użytkowania zasobów naturalnych i w zakresie jakości środowiska. Wśród nich, w kontekście zakresu
ustaleń projektu mpzp dla terenu w rejonie ulicy Babimojskiej w Poznaniu, wymienić należy m.in.:
• racjonalizację użytkowania wody, jakość wód, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy
ustalające zasady prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej, takie jak: nakaz zaopatrzenia
w wodę pitną z sieci wodociągowej, odprowadzenie ścieków bytowych i przemysłowych
wyłącznie do sieci kanalizacji sanitarnej, w zakresie wód opadowych i roztopowych:
odprowadzenie z terenów komunikacji publicznych do sieci kanalizacji deszczowej, na
pozostałych terenach – dopuszczenie zagospodarowania w granicach działek lub odprowadzenie
do sieci kanalizacji deszczowej;
• jakość powietrza, zmiany klimatu, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające
zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, w przypadku stosowania
indywidualnych systemów grzewczych;
• hałas, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: nakaz zapewnienia
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku dla wszystkich terenów o zdefiniowanych
wymaganiach akustycznych – z uwzględnieniem dodatkowych nakazów planu, dopuszczenie
stosowania zasad akustyki budowlanej i architektonicznej w budynkach znajdujących się
w obszarach o ponadnormatywnym poziomie hałasu w środowisku – do czasu uzyskania
wymaganych standardów akustycznych w środowisku, a także dopuszczenie lokalizacji
na terenach komunikacji rozwiązań przeciwhałasowych dla ochrony przed hałasem
samochodowym i tramwajowym;
• różnorodność biologiczną i krajobrazową, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy
ustalające: ochronę istniejącej zieleni wysokiej, a w szczególności zachowanie i uzupełnienie
istniejących zadrzewień na terenach 4U, 1ZP i 2KD-D, a w przypadku kolizji z planowaną
infrastrukturą lub zabudową, wymóg jej przesadzenia lub wprowadzenia nowych nasadzeń
na danym terenie, nakaz zagospodarowania zielenią wszystkich powierzchni wolnych od
utwardzenia.
Ponadto, dokument wskazuje na konieczność stworzenia spójnego wewnętrznie systemu
prawa ochrony środowiska, dostosowanego do wymagań unijnych. Wymaga poddania dokumentów
programowych z dziedziny ochrony środowiska (planów, strategii, polityk, itp.) ocenie ekologicznej
skuteczności lub ocenie oddziaływania na środowisko (w formie strategicznych ocen oddziaływania
na środowisko), ocenie efektywności kosztowej, konsultacjom społecznym, ocenie zgodności
z wymogami Unii Europejskiej.
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 stanowi
załącznik do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. w sprawie przyjęcia
Polityki. Sporządzona została przez Ministerstwo Środowiska, zgodnie z wymogiem ustawy
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. Omawiany dokument określa cele
średniookresowe do 2016 r. oraz wskazuje kierunki działań do wykonania w latach 2009-2012
w odniesieniu do zagadnień związanych z :
• kierunkami działań systemowych,
• ochroną zasobów naturalnych,
• poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
22
Wśród działań systemowych dokument wymienia aspekt ekologiczny w planowaniu
przestrzennym i w jego ramach cel dotyczący podnoszenia roli planowania przestrzennego, które
powinno być podstawą lokalizacji nowych inwestycji. Wskazuje się na konieczność wdrażania
wytycznych, dotyczących uwzględnienia w planach zagospodarowania przestrzennego wymagań
ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wdrożenie przepisów, umożliwiających przeprowadzenie
strategicznej oceny oddziaływania na środowisko już na etapie studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy, zatwierdzenie wszystkich obszarów europejskiej sieci
Natura 2000, uwzględnianie obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, określenie zasad
ustalania progów tzw. chłonności środowiskowej oraz pojemności przestrzennej zależnie od typu
środowiska, uwzględniania w planach wyników monitoringu środowiska.
Na szczeblu gminnym wyraz realizacji Polityki stanowi Program Ochrony Środowiska dla Miasta
Poznania na lata 2009-201226. Program określił zadania w zakresie ochrony środowiska dla Poznania
dla okresu czteroletniego (lata 2009-2012) oraz zdefiniował cele średniookresowe dla miasta do roku
2015. Wskazuje działania strategiczne, obejmujące cele i kierunki działań realizowanych
w Poznaniu w zakresie ochrony środowiska, podzielone na trzy bloki tematyczne, w tym:
• cele i priorytety o charakterze systemowym obejmującym rozwój społeczno-gospodarczy gminy
w powiązaniu z ochroną środowiska,
• cele i priorytety w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnego użytkowania
zasobów przyrody,
• cele i priorytety w zakresie poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Część z celów znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach omawianego projektu mpzp. Są to
cele dotyczące:
• ochrony powierzchni ziemi i gleb, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające:
maksymalną powierzchnię zabudowy oraz minimalną powierzchnię biologicznie czynną
na terenach przeznaczonych pod zabudowę;
• poprawy jakości wód powierzchniowych i zapewnienia odtwarzalności zasobów wód
podziemnych, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zaopatrzenie terenów
budowlanych w wodę pitną z sieci wodociągowej, odprowadzanie ścieków przemysłowych
i bytowych do sieci kanalizacji sanitarnej, zasady postępowania z wodami opadowymi
i roztopowymi na poszczególnych terenach oraz nakaz zachowania na działkach budowlanych
minimalnych powierzchni biologicznie czynnych;
• osiągnięcia najwyższej jakości powietrza oraz lokalnego wyeliminowania negatywnego
oddziaływania na środowisko, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zakaz
stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe na terenach przeznaczonych pod
zabudowę, w pośredni sposób również poprzez zapisy projektu planu dotyczące ochrony
istniejącej zieleni.
6.
6.1.
PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi
Antropogeniczne przeobrażenia powierzchni ziemi związane są z działaniami technicznoinżynieryjnymi, a zasięg tych zmian warunkowany jest skalą projektowanych w planach inwestycji,
zwłaszcza przewidywanej powierzchni nowej inwestycji oraz głębokością prowadzonych prac
ziemnych. W kontekście oceny oddziaływań na środowisko przyrodnicze, przekształcenia powierzchni
ziemi są szczególnie istotne, powodują bowiem zmiany wśród pozostałych komponentów środowiska
przyrodniczego, a poza tym należą do zmian trwałych.
Projekt planu obejmuje w dużej mierze tereny już zabudowane, z istniejącym systemem dróg
oraz wyposażone w infrastrukturę techniczną. Są to zatem tereny o już silnie przekształconej
powierzchni ziemi. Na skutek realizacji projektu planu należy spodziewać się uzupełnienia zabudowy
na terenach obecnie niezainwestowanych, a także rozbudowy i modernizacji elementów infrastruktury
komunikacyjnej i technicznej. Nowe zainwestowanie dotyczyć będzie głównie: terenów zabudowy
usługowej 4,5U, terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej 3,4,6MW, terenu zabudowy
mieszkaniowej wielorodzinnej lub usługowej MW/U, budowy nowej drogi 2KD-L i rozbudowy dróg
istniejących 1KD-L, 4KD-D, KD-Dxs i w ich obrębie należy spodziewać się największych
bezpośrednich przekształceń powierzchni ziemi. Na fragmencie terenu 1KD-G (ul. Grunwaldzkiej)
projektowana jest budowa magistrali wodociągowej, która również będzie znaczącą inwestycją. Będzie
26
przyjętym Uchwałą Nr LIV/729/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 12 maja 2009 r.
23
ona jednak prowadzona w pasie drogowym, a więc na terenie o znacznie już przekształconej
powierzchni ziemi.
Realizacja nowych obiektów budowlanych prowadzi do nieodwracalnego zniszczenia
powierzchni ziemi, ponieważ jej poszczególne formy są na ogół adaptowane do założeń
poszczególnych projektów inwestycyjnych. Związane jest to z powstaniem nowych form
antropogenicznych, np.: nasypów czy powierzchni niwelowanych. Skutkiem realizacji wszystkich
wymienionych inwestycji budowlanych będzie przykrycie powierzchni, na ogół dotąd biologicznie
czynnej, a także – prawdopodobnie – podwyższenie parametrów właściwości gruntów poprzez
wprowadzenie materiałów nasypowych i mieszanek.
Większych oddziaływań na powierzchnię ziemi należy spodziewać się na terenach, na których
dopuszczono realizację podziemnych garaży, czyli na terenach U, MW/U i MW. Ingerencja ta będzie
spowodowana: naruszeniem powierzchni terenu, związanym z pracami ziemnymi przy wykonywaniu
wykopów, naruszeniem powierzchni terenu, związanym z pracami ziemnymi przy wykonywaniu
fundamentów obiektów inżynierskich, wytworzeniem określonej ilości różnego rodzaju odpadów
i ścieków, ewentualnym krótkotrwałym obniżeniem zwierciadła wód podziemnych, powstałym
na skutek konieczności wykonania odwodnień związanych z wykonywaniem fundamentów obiektów
inżynierskich (ograniczone do przestrzeni poszczególnych wykopów).
Wykopy związane z fundamentowaniem obiektów budowlanych powodują powstawanie mas
ziemnych, które należy w odpowiedni sposób zagospodarować. Z reguły wskazane jest, aby ziemia
pochodząca z wykopów została w miarę możliwości zagospodarowana w granicach działki
inwestorskiej, nie powodując jednak naruszenia istniejących spływów powierzchniowych w stosunku
do terenów sąsiadujących. Zapis o dopuszczeniu zagospodarowania mas ziemnych w obrębie działki
budowlanej lub terenu znalazł się w projekcie mpzp. Jednak w sytuacji, kiedy ilość mas ziemnych
będzie znacząca, wskazane będzie ich usunięcie, w uzgodnieniu z władzami Miasta, na wskazane
miejsce poza obszar projektu planu.
Biorąc pod uwagę konieczność minimalizowania trwałych zmian w środowisku przyrodniczym,
istotne są zapisy projektu planu ustalające maksymalne powierzchnie zabudowy działek budowlanych,
minimalne powierzchnie biologicznie czynne oraz ustalenie nieprzekraczalnych linii zabudowy. Pozwoli
to na ograniczenie przestrzeni, na której dojdzie do nieodwracalnych zmian powierzchni ziemi
i pozostawienie na każdej działce niezabudowanych powierzchni o zbliżonym do naturalnego podłożu
gruntowym.
6.2.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne
Ze względu na brak występowania na obszarze objętym opracowaniem wód
powierzchniowych, ustalenia projektu planu nie odnoszą się bezpośrednio do zagadnień związanych
z ochroną zasobów wód. Nie przewiduje się wystąpienia oddziaływań na wody powierzchniowe
w wyniku realizacji ustaleń mpzp dla terenu w rejonie ulicy Babimojskiej w Poznaniu.
Nie przewiduje się również znaczącego oddziaływania realizacji ustaleń planu na jakość
zasobów wód podziemnych. Ustalenia omawianego projektu regulują docelowe zasady prowadzenia
gospodarki wodno-ściekowej na przedmiotowym obszarze. Przede wszystkim, wprowadzono nakaz
powiązania elementów sieci infrastruktury technicznej na terenie planu z układem zewnętrznym
infrastruktury technicznej oraz zapewnienie dostępu do sieci. Teren jest w całości włączony do
systemu wodociągowego miasta. Ustalono nakaz zaopatrzenia w wodę pitną wyłącznie z sieci
wodociągowej oraz obowiązek odprowadzania ścieków bytowych i przemysłowych wyłącznie do sieci
kanalizacji sanitarnej. W sytuacji, kiedy istniejące uzbrojenie infrastruktury technicznej będzie
niewystarczające dla planowanych inwestycji, niezbędne będzie wybudowanie nowych sieci przez
inwestorów. Rozwiązanie to pozwoli uniknąć zanieczyszczenia gleb i zasobów wodnych. Powstające
na tym terenie ścieki mogą stanowić zagrożenie skażenia wód podziemnych wyłącznie w sytuacjach
awaryjnych.
Negatywne oddziaływania o charakterze lokalnym i czasowym mogą wystąpić na etapie
prowadzenia robót budowlanych, związanych z wykonaniem wykopów pod fundamenty nowych
budynków, realizacją infrastruktury technicznej (wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej,
ciepłowniczej, elektroenergetycznej, telekomunikacyjnej i teleinformatycznej) oraz drogowej.
Na etapie realizacyjnym istnieje potencjalne zagrożenie dla jakości wód podziemnych, wynikające
z wytwarzania na terenie inwestycji budowlanych różnego rodzaju odpadów i ścieków. W celu
ograniczenia możliwości zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego ściekami i odpadami
powstającymi na etapie realizacji inwestycji, należy zorganizować zaplecze budowy w sposób
24
zabezpieczający grunt i wodę przed zanieczyszczeniami substancjami ropopochodnymi (na terenie
placów postojowych dla maszyn i środków transportu), wyposażyć je w pomieszczenia socjalnobytowe dla pracowników, przenośne toalety dla pracowników oraz skład materiałów budowlanych.
Powstałe w czasie realizacji inwestycji ścieki i odpady powinny być usuwane z terenu budowy zgodnie
z obowiązującymi przepisami odrębnymi i normami.
Ponadto, prowadzenie prac budowlanych może się wiązać z czasowym obniżeniem zwierciadła
wód gruntowych, a także lokalnym ograniczeniem zdolności infiltracyjnych. Zmiany te będą miały
charakter krótkotrwały i ustąpią po zaprzestaniu prowadzenia działań w tym zakresie.
W przypadku lokalizacji podziemnych garaży na terenach MW, MW/U i U oddziaływania na
wody podziemne będą większe, bowiem realizacja takich inwestycji wiąże się z prowadzeniem prac
ziemnych na dużo większej powierzchni oraz na większej głębokości. Ich realizacja może wiązać się
z zakłóceniem naturalnego przepływu wód, w przypadku kiedy zwierciadło wód gruntowych zalegać
będzie w strefie powyżej projektowanego poziomu posadowienia budynku. Znaczące oddziaływania
na środowisko wodne (stosunki wodne oraz jakość wód podziemnych), mogą wynikać z prowadzenia
prac odwodnieniowych oraz nieprawidłowego odprowadzania wód opadowych, roztopowych lub też
ścieków z rejonu budowy.
Budowa obiektów podziemnych, w zależności od warunków gruntowo-wodnych, a zwłaszcza
głębokości zalegania wód podziemnych (warstwy wodonośnej), spowodować może pewne utrudnienia
w ich dotychczasowym przepływie lub zmianę jego reżimu. Dlatego w przypadku realizacji inwestycji
budowlanych z kondygnacjami podziemnymi (np. podziemnymi garażami dopuszczonymi na terenach
U, MW/U i MW), niezbędne będzie wykonanie szczegółowych badań geotechnicznych i geologicznoinżynierskich z elementami badań hydrogeologicznych. W zależności od wyników tych badań,
zwłaszcza w zakresie głębokości i rodzaju zalegania wód gruntowych oraz kierunku ich przepływu,
niezbędne może okazać się wskazanie metody odwodnienia terenu inwestycji, która pozwoli
na utrzymanie w możliwie niezmienionym stanie warunków wodnych w rejonie inwestycji. Brak
takiego odwodnienia spowodować może podniesienie się poziomu wód gruntowych (w strefie
położonej przed przegrodą podziemną) oraz zmianę warunków geotechnicznych podłoża gruntowego
na terenach położonych za inwestycją podziemną27.
Powiększenie obszarów zabudowanych (o uszczelnionej powierzchni) powoduje zawsze
zmniejszenie zdolności infiltracyjnych gruntów przypowierzchniowych oraz większy odpływ wód
opadowych i roztopowych z terenów za pośrednictwem sieci kanalizacyjnej. Powoduje to zagrożenie
obniżania poziomu wód gruntowych, zmniejszania ich zasobów i nadmiernego przesuszania gruntu.
W przypadku analizowanego obszaru skala tego zjawiska nie będzie duża, ponieważ już teraz stanowi
on teren w znacznej części zainwestowany i uszczelniony, a projekt planu adaptuje przeznaczenie
i sposób zagospodarowania większości terenów.
Korzystnym skutkiem środowiskowym realizacji ustaleń planu będzie możliwość zmniejszenia
odpływu wód opadowych i roztopowych z terenów przez sieci kanalizacyjne. Plan dopuszcza bowiem
zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych na wszystkich terenach poza terenami dróg
publicznych w granicach działek lub ich odprowadzanie do sieci kanalizacji deszczowej. Takie
rozwiązanie ocenia się pozytywnie z ekologicznego punktu widzenia. Jest ono zgodne z Programem
Ochrony Środowiska dla miasta Poznania na lata 2009-201228. Podstawową zasadą współczesnych
metod jest zatrzymanie części lub całości deszczu na terenie, na który spadł, np. poprzez jego
retencjonowane w zbiornikach i dalsze wykorzystanie do podlewania zieleni towarzyszącej zabudowie
lub wykorzystane w urządzeniach sanitarnych obiektów. Zatrzymanie części wód opadowych ogranicza
degradację środowiska, spowodowaną uszczelnieniem terenu, powoduje podniesienie poziomu wód
gruntowych. Ponadto, zgodnie z art. 100 ustawy Prawo ochrony środowiska29, przy planowaniu
i realizacji przedsięwzięcia powinny być stosowane rozwiązania, które ograniczą zmianę stosunków
wodnych do rozmiarów niezbędnych ze względu na specyfikę przedsięwzięcia.
Dla ochrony zasobów wód podziemnych pożądane jest utrzymanie jak największych
powierzchni umożliwiających infiltrację wód do gruntu. W tym kontekście, istotne są zapisy projektu
planu, dotyczące ograniczenia powierzchni zabudowanych działek oraz wymaganych minimalnych
powierzchni biologicznie czynnych. Istotnymi ustaleniami w zakresie ochrony zasobów wodnych, będą
27
Problem piętrzenia wód gruntowych na przykładach głębokiego posadowienia obiektów w Poznaniu, dr hab. Antoni
Florkiewicz, mgr Maciej Troć, Politechnika Poznańska; Inżynieria i Budownictwo nr 7/2002
28
Uchwała Nr LIV/729/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 12 maja 2009 r.
29
Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, ze zmianami
25
również zapisy o zagospodarowaniu zielenią wszystkich nieutwardzonych fragmentów terenów
(wszystkich w granicy mpzp).
6.3.
Oddziaływanie na różnorodność biologiczną
Projekt planu, zgodnie polityką przestrzenną ustaloną dla tej części miasta w Studium,
większość terenów przeznacza pod zabudowę. Na takich terenach możliwość utrzymania, a tym
bardziej wzbogacania, zasobów różnorodności biologicznej jest bardzo ograniczona. Realizacja ustaleń
projektu mpzp wpłynie na zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnych nieużytków,
zlokalizowanych przy ul. Smardzewskiej oraz położonych poniżej terenów 2UO i 4U, porośniętych
obecnie roślinnością spontaniczną, na których projekt przewiduje uzupełnienie zabudowy (głównie
w obrębie terenów 4MW, MW/U) oraz budowę nowej drogi 2KD-L. Ponadto, spowoduje
ograniczenie zasięgu zieleni osiedlowej terenu 2ZP, w obrębie którego wyznaczono teren
przeznaczony pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną (3MW) oraz przedłużono ul. Smardzewską
(KD-Dxs), a także ograniczanie zasięgu zieleni na terenie 5U, w granicy którego wyznaczono
lokalizację nowego budynku usługowego. Na pozostałych terenach nie przewiduje się zmian
w zakresie kształtowania lokalnej różnorodności biologicznej.
Czynnikiem, który w warunkach silnej antropopresji może w pewnym stopniu łagodzić jej
negatywne skutki dla środowiska przyrodniczego oraz może wspomagać zachowanie funkcji
ekologicznych terenów, jest wykształcenie odpowiedniego układu przestrzennego zabudowy oraz
wprowadzenie obowiązku zachowania odpowiednich powierzchni biologicznie czynnych,
zapewniających warunki życia organizmów żywych, produkcji materii organicznej oraz warunki
infiltracji wód opadowych i roztopowych do gruntu. Omawiany projekt planu zawiera ustalenia
i rozwiązania w tym zakresie. W celu ograniczenia nadmiernego uszczelnienia powierzchni terenów
ustalono dla działek budowlanych nieprzekraczalny procent zabudowy oraz minimalny procent
powierzchni biologicznie czynnej. Korzystnymi, z punktu widzenia ochrony różnorodności, zapisami
projektu planu są również ustalenia nakazujące zachowanie i uwzględnienie w przyszłym
zagospodarowaniu istniejących drzew oraz wprowadzenie nowych nasadzeń. Ustalono też obowiązek
zagospodarowania zielenią wszystkich nieutwardzonych fragmentów terenów. W kontekście
kształtowania różnorodności biologicznej istotne będzie jednak to, jaka zieleń będzie wprowadzana
na dane tereny. Istotne jest, aby charakteryzowała się odpowiednim doborem i zróżnicowaniem
gatunkowym oraz gęstością nasadzeń. Wprowadzaną zieleń należy dostosować do warunków
siedliskowych, panującym na danym terenie, ze szczególnym uwzględnieniem wymogu ochrony
istniejących drzew.
6.4.
Oddziaływanie na florę i faunę
Realizacja ustaleń projektu planu wpłynie na trwałe zniszczenie szaty roślinnej na terenach
dotychczas niezainwestowanych lub obecnie nieużytkowanych, a przeznaczonych w projekcie pod
zabudowę lub zainwestowanie elementami infrastruktury komunikacyjnej lub technicznej. Zieleń
nieurządzona, przynajmniej częściowo, zastąpiona zostanie zielenią urządzoną, realizowaną w ramach
powierzchni biologicznie czynnych terenów przeznaczonych pod zabudowę.
Wyznaczone w projekcie tereny zieleni urządzonej ZP zapewniają ochronę zieleni porastającej
teren zabytkowego schronu pogotowia piechoty przy ul. Smardzewskiej (teren 1ZP), fragmentu zieleni
osiedlowej przy ul. Babimojskiej (teren 2ZP). Zasięg zieleni osiedlowej na terenie 2ZP został jednak
ograniczony w wyniku wyznaczenia terenu zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej 3MW oraz
w niewielkim stopniu poprzez ustalenie przedłużenia ul. Smardzewskiej (KD-Dxs).
W przypadku realizacji nowych inwestycji budowlanych na terenach przeznaczonych pod
zabudowę, głównie na terenach 4,5U, 3,4,6MW oraz MW/U, na etapie realizacyjnym prace
budowlane potencjalnie powodować mogą negatywne – chwilowe lub trwałe – oddziaływania na stan
i jakość istniejącej zieleni. Lokalizacja nowych budynków spowodować może konieczność usunięcia
istniejących drzew i krzewów. Ponadto, prace budowlane, prowadzone przy użyciu ciężkiego sprzętu,
powodować mogą mechaniczne uszkodzenia istniejących drzew. Z tego względu niezwykle istotny
będzie sposób prowadzenia tych prac, a także sposób organizacji placu budowy. Istnieje szereg zasad,
zakazów, ograniczeń, które należ zastosować w celu ochrony istniejących nasadzeń. Należą do nich:
• nakaz zabezpieczenia pni drzew (matami, deskami) przed uszkodzeniami mechanicznymi,
• nakaz prowadzenia wykopów w pobliżu pni drzew wyłącznie ręcznie,
• zakaz uszkadzania i obcinania korzeni szkieletowych drzew,
26
•
•
•
•
wykopy w pobliżu drzew powinny być możliwie jak najszybciej zasypywane w celu ochrony
systemu korzeniowego przed wysychaniem,
zakaz składowania w pobliżu drzew (w obrębie koron i korzeni) niebezpiecznych materiałów
budowlanych,
zakaz uruchamiania i przechowywania w pobliżu drzew maszyn budowlanych,
zakaz zmiany poziomu gruntu w pobliżu pni drzew.
Powyższe zasady nie stanowią zakresu ustaleń planów miejscowych, powinny być jednak
uwzględnione na późniejszym etapie inwestycyjnym.
Projekt planu zawiera zapisy w zakresie kształtowania i ochrony zieleni. Ustalono ochronę
istniejącej zieleni wysokiej, a szczególnie zachowanie i uzupełnienie istniejących zadrzewień
na terenach 4U, 1ZP, 2KD-D. Godny zachowania i ochrony jest również rząd lip, znajdujący się
wzdłuż obecnego nieużytku, zlokalizowanego poniżej terenu Zespołu Szkół Mechaniki Precyzyjnej – na
terenie MW/U. W przypadku kolizji z planowaną zabudową lub infrastrukturą, wprowadzono wymóg
przesadzenia drzew lub wprowadzenia nowych nasadzeń na danym terenie.
Ponadto, do projektu planu wprowadzono obowiązek zagospodarowania zielenią wszystkich
powierzchni wolnych od utwardzenia oraz uwzględnienia ograniczeń wynikających z lokalizacji
istniejących drzew i krzewów przy lokalizacji podziemnych sieci infrastruktury technicznej.
Na terenach MW i MW/U wprowadzono dodatkowo obowiązek wprowadzenia zieleni wysokiej, która
stanowić musi co najmniej 10% powierzchni biologicznie czynnej działki.
Obszar opracowania, ze względu na znaczne zainwestowanie, stanowi miejsce występowania
zwierząt przystosowanych do życia w bliskim sąsiedztwie ludzi. Zamieszkują tutaj gatunki odporne
na zanieczyszczenia i hałas komunikacyjny. W związku z powyższym, na znacznej części omawianego
obszaru realizacja ustaleń projektu planu nie spowoduje znaczących negatywnych oddziaływań
na faunę.
Niemniej jednak usunięcie zieleni, głównie zieleni wysokiej, w związku z lokalizacją nowej
zabudowy przyczynić by się mogło do zniszczenia miejsc bytowania drobnych zwierząt, w tym głównie
ptaków, a także zmiany dotychczasowych warunków ich bytowania. Stąd też na etapie realizacji
nowych inwestycji na tych terenach szczególnie istotne będzie zapewnienie możliwie jak największej
ochrony istniejącej zieleni oraz, w przypadku konieczności usunięcia istniejących nasadzeń zieleni,
wprowadzanie nowej zieleni. Omawiany projekt planu zawiera stosowny zapis w tym zakresie. Jego
przestrzeganie pozwoli na ograniczenie negatywnego oddziaływania realizacji ustaleń planu
na zwierzęta.
6.5.
Oddziaływanie na ludzi
Oddziaływania na ludzi, wynikające z realizacji ustaleń omawianego w prognozie mpzp,
zaliczyć można zarówno do pozytywnych, jak i negatywnych.
Negatywne oddziaływania związane będą głównie z etapem realizacji poszczególnych
inwestycji budowlanych, prowadzonych głównie na terenach 4,5U, 3,4,6MW, MW/U oraz 2KD-L,
4KD-D i KD-Dxs. Negatywne oddziaływania polegać będą przede wszystkim na emisji hałasu
i zanieczyszczeń powietrza, a także na utrudnieniach w ruchu, zarówno pojazdów i pieszych. Należy
jednak przypuszczać, że prace prowadzone będą w ciągu dnia i nie będą stanowiły uciążliwości
w godzinach nocnych. Poza tym, będzie to oddziaływanie krótkotrwałe które ustanie po zakończeniu
prac budowlanych. Zasięg oddziaływania powinien być ograniczony do działki budowlanej, by nie
stanowić zbyt dużego dyskomfortu dla dalszego otoczenia. Nie mniej jednak, przykład prowadzonych
inwestycji budowlanych w granicy obszaru mpzp, np. budowa obiektu biurowo-usługowego przy
ul. Grunwaldzkiej, czy też realizacja zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej przy ul. Smardzewskiej,
pokazała, że trudno inwestorom spełnić ten wymóg. Wzmożony ruch samochodowy, związany
z prowadzeniem większych inwestycji budowlanych, oddziałuje nie tylko na teren samej inwestycji, ale
również i tereny położone w jej sąsiedztwie. Powodują utrudnienia w poruszaniu się mieszkańców
okolicznej zabudowy.
Wzrost intensywności zabudowy obszaru planu, głównie zabudową mieszkaniową
wielorodzinną i usługową, spowoduje większy ruch samochodowy wewnątrz obszaru planu na etapie
eksploatacji nowych obiektów budowlanych, a także pojawienie się nowych źródeł hałasu
komunikacyjnego samochodowego. Przejazdy samochodów w ruchu docelowo-źródłowym na obszarze
planu będą powodowały uciążliwości akustyczne, które potencjalnie mogą decydować
o przekroczeniach dopuszczalnych standardów akustycznych w środowisku. Stąd, bardzo ważne
27
będzie stosowanie działań i rozwiązań przeciwhałasowych – technicznych i organizacyjnych –
umożliwiających stosowne ograniczenie oraz uspokojenie ruchu samochodowego, w wyniku czego
nastąpi ograniczenie emisji i propagacji tego hałasu w otaczającym środowisku.
Rozwiązania przyjęte w projekcie mpzp mają na celu usprawnienie obsługi komunikacyjnej
przedmiotowego obszaru. W tym zakresie zaplanowano przede wszystkim nową drogę publiczną klasy
lokalnej, zlokalizowaną wzdłuż terenu usług oświaty (równolegle do ul. Smardzewskiej), łączącą
ul. Babimojską z jezdnią dodatkową planowanej III ramy komunikacyjnej (ul. Jawornicka) – teren
2KD-L. Zaplanowano przebudowę ulicy Babimojskiej poprzez lokalizację obustronnych chodników,
zapewnienie parametrów jezdni i skrzyżowań wymaganych dla prowadzenia komunikacji autobusowej
oraz dopuszczenie lokalizacji miejsc postojowych, poszerzenie drogi pomiędzy ul. Babimojską
a ul. Smardzewską (terenu 4KD-D) w kierunku terenu schronu, zmianę jego przeznaczenia na drogę
publiczną klasy dojazdowej oraz przedłużenie ul. Smardzewskiej (terenu KD-Dxs) w kierunku osiedla
Kopernika.
Eliminowaniu zagrożeń komfortu akustycznego w środowisku służą ustalenia planu, dotyczące
terenów komunikacji, odnoszące się zarówno do terenów dróg publicznych, jak i dróg wewnętrznych,
które mówią m.in. o dopuszczeniu lokalizacji rozwiązań przeciwhałasowych dla ochrony przed hałasem
samochodowym i tramwajowym.
Docelowa realizacja ustaleń planu pozwoli na zapewnienie odpowiedniego standardu
zamieszkania, a także na zapewnienie bezpieczeństwa na nowych terenach inwestycyjnych. Służyć
temu będą ustalenia w zakresie:
• rozwoju kompleksowego układu komunikacyjnego, zapewniającego bezpieczny dostęp do
terenów mieszkaniowych i usługowych,
• obowiązku zapewnienia na wszystkich terenach przeznaczonych pod zabudowę niezbędnej ilości
miejsc postojowych, w tym miejsc dla samochodów osobowych, rowerów, a na terenach
usługowych dodatkowo miejsc do przeładunku towarów, zlokalizowanych poza stanowiskami
postojowymi dla samochodów i rowerów,
• zapewnienia wszystkim terenom dostępu do niezbędnych sieci infrastruktury technicznej, w tym
sieci:
wodociągowej,
kanalizacyjnej,
elektroenergetycznej,
gazowej,
ciepłowniczej
i telekomunikacyjnej, a także dopuszczenie robót w zakresie systemu monitoringu wizyjnego
oraz systemu służb ratowniczych i bezpieczeństwa publicznego.
Ponadto, w celu zapewnienia wyższej jakości życia oraz bezpieczeństwa mieszkańców
analizowanych terenów, niezbędne jest podejmowanie działań pozwalających na zachowanie
i właściwą ochronę elementów środowiska przyrodniczego. Analizowany projekt mpzp, w ramach
możliwego, ustawowego zakresu, zawiera ustalenia, które pozwalają na zapewnienie ochrony zdrowia
przyszłych mieszkańców analizowanego obszaru. Są to ustalenia, dotyczące:
• ochrony i kształtowania jakości powietrza atmosferycznego (zakaz stosowania paliw stałych
piecach i trzonach kuchennych w indywidualnych systemach grzewczych),
• regulacji
gospodarki wodno-ściekowej (obowiązek odprowadzania ścieków bytowych
i przemysłowych do kanalizacji sanitarnej, dopuszczenie zagospodarowania wód opadowych
i roztopowych w granicach działek budowlanych, z dopuszczeniem odprowadzania do sieci
kanalizacji deszczowej),
• ochrony zieleni wysokiej, a w przypadku kolizji z planowaną zabudową lub infrastrukturą
obowiązek jej przesadzenia lub wprowadzenia nowych nasadzeń na danym terenie,
• ochrony przed hałasem (obowiązek uzyskania wymaganych standardów akustycznych dla
terenów o zdefiniowanych wymaganiach akustycznych w środowisku, a także na granicach
z takimi terenami, dopuszczenie stosowania zasad akustyki budowlanej i architektonicznej
w budynkach zlokalizowanych w obszarach o ponadnormatywnym poziomie hałasu do czasu
uzyskania wymaganych standardów akustycznych w środowisku),
• ochrony i kształtowania ładu przestrzennego analizowanego obszaru.
6.6.
Oddziaływanie na krajobraz
Przeobrażenia krajobrazu analizowanego obszaru na skutek realizacji ustaleń mpzp nie będą
znaczące. Obszar planu jest w znacznej części już zainwestowany, a projekt planu adaptuje
przeznaczenie i sposób zagospodarowania większości terenów. Nowe inwestycje budowlane
realizowane będą głównie na terenach zlokalizowanych przy ul. Babimojskiej i ul. Smardzewskiej,
charakteryzujących się znacznym zróżnicowaniem sposobu zagospodarowania, a także
28
występowaniem jeszcze niezabudowanych działek i dotyczyć będą przede wszystkim lokalizacji
zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i usługowej. W kontekście całego obszaru mpzp oraz
najbliższego otoczenia, nie będą to przekształcenia duże i dotyczyć będą skali lokalnej. Niemniej
jednak w dłuższej perspektywie powinny wpłynąć pozytywnie na ład przestrzenny tego fragmentu
obszaru planu, dzięki ujednoliceniu jego struktury funkcjonalnej, uporządkowaniu obecnie chaotycznie
zagospodarowanej przestrzeni. Projektowane budynki swym charakterem i kubaturą nie powinny
odbiegać od zabudowy sąsiednich terenów. Ustalenia projektu mpzp pozwalają na dostosowanie
parametrów nowej zabudowy do już istniejących inwestycji budowlanych w tym rejonie.
Na terenach, na których projekt mpzp utrzymuje ich dotychczasowe przeznaczenie oraz
sposób zagospodarowania (tereny MN, MN/U, UO, 1-3U, 1,2,5MW, 1,2ZP, US) nie przewiduje się
znaczących oddziaływań na walory krajobrazowe.
Dla wszystkich terenów znajdujących się w granicy mpzp przewidziano rozwiązania
pozwalające na kształtowanie ładu przestrzennego oraz wpływające korzystnie na lokalne walory
krajobrazowe. W tym zakresie wprowadzono ograniczenia dotyczące lokalizacji elementów
dysharmonizujących przestrzeń wizualną, w tym: zakaz lokalizacji tymczasowych obiektów
budowlanych, napowietrznych sieci infrastruktury technicznej z wyjątkiem trakcji tramwajowej,
urządzeń reklamowych (z wyjątkiem terenów U i MW/U, na których dopuszczono zlokalizowanie
urządzeń reklamowych na elewacjach budynków, o maksymalnej powierzchni równej 5% danej
elewacji) oraz ogrodzeń z pełnych betonowych elementów prefabrykowanych.
Szczegółowo uregulowano zasady umieszczania szyldów, których lokalizację dopuszczono
wyłącznie na elewacjach budynków, na wysokości kondygnacji parteru. Dla wszystkich terenów
wprowadzono zapisy regulujące kwestie związane z lokalizacją ogrodzeń. W przypadku terenów MN,
MN/U i U dopuszczono lokalizację ogrodzeń ażurowych lub w formie żywopłotów, o maksymalnej
wysokości 1,5 m. Na terenach UO, US również dopuszczono lokalizację ogrodzeń ażurowych lub
w formie żywopłotów, ale o wysokości dostosowanej do sposobu zagospodarowania. Z kolei
na terenach MW i MW/U dopuszczono ogrodzenia służących wyłącznie zabezpieczeniu placów zabaw
i boisk, wykonanych jako ażurowe. Na terenach ZP, G i E możliwość lokalizacji ogrodzenia ażurowego
została dopuszczona wyłącznie dla zapewnienia bezpieczeństwa, podobnie jak dla terenów
komunikacyjnych, na których dopuszczono ogrodzenia wyłącznie służących bezpieczeństwu ruchu.
W celu zapewnienia wysokich walorów estetycznych nowych zespołów zabudowy
mieszkaniowej wielorodzinnej i usługowej, ustalono jednorodny charakter budynków w obrębie
danego zespołu – w zakresie doboru detali architektonicznych i kolorystyki.
6.7.
Oddziaływanie na klimat akustyczny
Realizacja ustaleń mpzp dla terenu w rejonie ul. Babimojskiej w Poznaniu nie zmieni
w sposób zasadniczy zagospodarowania analizowanego obszaru, chociaż wprowadzi nowe elementy
zagospodarowania oraz przekształcenia terenów. Projekt planu zakłada zdefiniowanie terenów
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej – często z usługami, położonych w rejonie skrzyżowania
ul. Grunwaldzkiej, ul. Bułgarskiej i ul. Jugosłowiańskiej, potencjalnie zagrożonych hałasem
samochodowym i tramwajowym – jako terenów mieszkaniowo-usługowych. Ponadto, projekt planu
wprowadza zabudowę mieszkaniową wielorodzinną (4MW i 6MW) oraz wielorodzinną lub usługową
(MW/U) na tereny użytkowane obecnie pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną – w dwu
przypadkach z usługami, oraz na teren przeznaczony pod zabudowę usługową, zlokalizowane wzdłuż
ul. Babimojskiej oraz ul. Smardzewskiej.
Zdefiniowane w planie tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i wielorodzinnej,
tereny mieszkaniowo-usługowe, tereny zabudowy usługowej – usług oświaty oraz tereny zabudowy
usługowej – w przypadku lokalizacji przedszkoli, domów opieki społecznej i szpitali, podlegają
ochronie akustycznej w środowisku na mocy ustawy Prawo ochrony środowiska30 i wymagają
zapewnienia odpowiednich standardów akustycznych w środowisku – zgodnie obowiązującym
rozporządzeniem zmieniającym rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu
w środowisku31, definiującym wymagane standardy akustyczne w środowisku. Rozporządzenie
to dotyczy źródeł hałasu generowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem
30
31
Dział V, Art. 113 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity z dnia 23 stycznia 2008 r.,
Dz. U. Nr 25, poz. 150, ze zmianami)
29
hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie
elektroenergetyczne, dla którego obowiązują nadal przepisy poprzedniego rozporządzenia w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku32.
Projekt planu ustala na analizowanym obszarze następujące tereny, dla których przepisy jw.
wymagają zapewnienia odpowiednich standardów akustycznych w środowisku: tereny zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej 1-4MN oraz tereny 4MW, 6MW i MW/U w granicach działek, na
których zachowane będą budynki mieszkalne jednorodzinne – jak dla terenów zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej, tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub usługowej
(z zakazem lokalizacji m.in. zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,
szpitali i domów opieki społecznej) 1-4MN/U – jak dla terenów mieszkaniowo-usługowych, tereny
zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej 1-7MW – jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej
wielorodzinnej, z uwzględnieniem zastrzeżenia jw. dla terenów 4MW i 6MW, teren zabudowy
wielorodzinnej lub usługowej MW/U – jak dla terenów mieszkaniowo-usługowych, z uwzględnieniem
zastrzeżenia jw. w zakresie istniejących budynków jednorodzinnych, tereny zabudowy usługowej usług
oświaty 1,2UO – jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci
i młodzieży, tereny zabudowy usługowej 1-5U – w zależności od przeznaczenia, tj. w przypadku
lokalizacji obiektów usług oświaty (w tym np. przedszkoli) oraz obiektów usług zdrowia (np. domów
opieki społecznej i szpitali) – jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem
dzieci i młodzieży, domów opieki społecznej i szpitali w miastach.
Ocena zagrożenia klimatu akustycznego w środowisku dla obszaru planu w przyszłości opiera
się m.in. na weryfikacji warunków akustycznych w analizowanym obszarze w stanie istniejącym.
Ilustrację aktualnych zagrożeń środowiska hałasem komunikacyjnym, na podstawie nowej Mapy
akustycznej miasta Poznania 201233, przedstawiają: załącznik 6 – dla hałasu samochodowego oraz
załącznik 7 – dla hałasu tramwajowego.
Klimat akustyczny w analizowanym obszarze planu nie jest obecnie niekorzystny dla
planowanej, ale i już istniejącej tam funkcji mieszkaniowej – jednorodzinnej i wielorodzinnej, oraz
funkcji usługowej – w zakresie usług oświaty i zdrowia, wymagających zapewnienia wysokich
standardów akustycznych w środowisku. Niekorzystne warunki akustyczne – przekraczające
obowiązujące obecnie standardy akustyczne w środowisku, panują jedynie w pasie zabudowy
rozmieszczonej bezpośrednio wzdłuż ulic: Grunwaldzkiej, Bułgarskiej i Jugosłowiańskiej.
W ostatnich latach obserwowana jest sukcesywna poprawa klimatu akustycznego w tym rejonie,
w porównaniu z warunkami, jakie panowały tam wcześniej, co wykazywało porównanie aktualnych
wartości poziomów hałasu komunikacyjnego z wartościami z poprzedniej Mapy akustycznej miasta
Poznania ...34. W wyniku już podjętych przez miasto działań naprawczych, które są systematycznie
wdrażane, m.in. w związku z rozbudową ul. Grunwaldzkiej i modernizacją biegnącego jej środkiem
torowiska tramwajowego, aktualna Mapa akustyczna miasta Poznania 201235 wykazuje znaczne lepsze
warunki akustyczne w analizowanym rejonie niż w roku 2007.
Oczekuje się, że w wyniku realizacji dalszych działań i rozwiązań przeciwhałasowych –
drogowych i tramwajowych – poziom hałasu komunikacyjnego obniży się wzdłuż ul. Grunwaldzkiej
do wartości wymaganych w środowisku, mimo spodziewanego wzrostu natężenia ruchu pojazdów.
Z kolei, zastosowane cichej nawierzchni oraz skuteczne egzekwowanie ograniczenia prędkości ruchu
pojazdów na ul. Bułgarskiej i ul. Jugosłowiańskiej będzie korzystnie wpływać na obniżenie poziomu
hałasu w analizowanym obszarze planu – od strony tych ulic.
Do czasu uzyskania wymaganych standardów akustycznych w środowisku – w rejonach planu
zagrożonych hałasem komunikacyjnym, czyli w zabudowie zlokalizowanej w bliskim sąsiedztwie ulic:
Grunwaldzkiej, Bułgarskiej i Jugosłowiańskiej – ustalenia planu dopuszczają stosowanie zasad akustyki
budowanej i architektonicznej w budynkach. Oznacza to, że w budynkach – zarówno istniejących, jak
jeszcze projektowanych, czy już powstających – powinny być zastosowane przegrody zewnętrzne
(ściany i okna) o odpowiednio podwyższonej izolacyjności akustycznej, z zachowaniem wymagań norm
32
33
34
35
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
(Dz. U. Nr 120, poz. 826)
30
budowlanych, m.in. w dziedzinie przewietrzania pomieszczeń zamkniętych. Potrzeba stosowania
akustyki budowlanej jw. dotyczy jednak nie tylko obszarów skażonych ponadnormatywnym hałasem
w środowisku. Dotyczy również rejonów planu, na których dopuszcza się wysokie poziomy hałasu
w środowisku – nie przekraczające jednak obecnie obowiązujących standardów akustycznych, gdzie
poziomy dźwięku w środowisku są lub będą na tyle wysokie, że przy zastosowaniu przegród
zewnętrznych o standardowej izolacyjności akustycznej – dopuszczalny równoważny poziom dźwięku
wewnątrz pomieszczeń będzie przekraczał normy dopuszczalne w akustyce budowlanej.
W przypadku projektowanych czy nowopowstających budynków mieszkalnych, ale również
usługowych – wymagających spełnienia norm akustycznych w budynkach – powinny być również
stosowane zasady tzw. akustyki architektonicznej, czyli właściwego – z akustycznego punktu widzenia
– rozmieszczenia pomieszczeń w budynkach z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi.
Ponadto przewiduje się, że nie będzie zagrożona hałasem samochodowym południowozachodnia część obszaru planu (tereny 2UO oraz MW/U, 4MW i 6MW), która znajduje się najbliżej
planowanego zachodniego odcinka III ramy komunikacyjnej Poznania. Przebieg III ramy na wysokości
analizowanego planu – planowany w przykrytym wykopie, poniżej ul. Grunwaldzkiej – zapisany jest
w ustaleniach obowiązującego mpzp obszaru „III rama komunikacyjna odcinek południowo-zachodni”
w Poznaniu36. Zagrożenie dla warunków akustycznych może jednak stanowić ruch odbywający się
łącznicami III ramy – biegnącymi w poziomie terenu. Należy oczekiwać, że problem ten zostanie
pozytywnie rozwiązany na etapie projektowania oraz procedury postępowania administracyjnego,
m.in. w dziedzinie ochrony środowiska przed hałasem.
W wyniku realizacji ustaleń mpzp powstaną nowe budynki mieszkalne – przede wszystkim
wielorodzinne, ale także budynki usługowe. W związku z tym, ruch pojazdów wewnątrz obszaru planu
znacznie wzrośnie. Przejazdy samochodów w ruchu docelowo-źródłowym na obszarze planu będą
powodowały uciążliwości akustyczne, które mogą decydować o przekroczeniach dopuszczalnych
standardów akustycznych w środowisku. Stąd, bardzo ważne będzie stosowanie działań i rozwiązań
przeciwhałasowych – technicznych i organizacyjnych – umożliwiających stosowne ograniczenie oraz
uspokojenie ruchu samochodowego, w wyniku czego nastąpi ograniczenie emisji i propagacji tego
rodzaju hałasu w otaczającym środowisku.
Eliminowaniu zagrożeń dla komfortu akustycznego w środowisku służą ustalenia planu,
dotyczące terenów komunikacji, odnoszące się zarówno do terenów dróg publicznych, jak i dróg
wewnętrznych, które mówią m.in. o dopuszczeniu lokalizacji rozwiązań przeciwhałasowych dla
ochrony przed hałasem samochodowym i tramwajowym. Umożliwi to wdrażanie rozwiązań, które
pozwolą skutecznie zapobiegać generowaniu hałasu w obszarze planu, ale również wzdłuż ulic
zewnętrznych.
Korzystnie na kształtowanie klimatu akustycznego w środowisku, w obszarze planu, wpływać
będzie realizacja ustalenia nakazującego zapewnianie wymaganego dopuszczalnego poziomu hałasu
w środowisku na granicach z terenami o wyższych wymaganiach akustycznych, czyli na granicach
terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz terenów usługowych oświaty i zdrowia (czyli
przedszkoli, domów opieki społecznej i szpitali – jeśli takie będą lokalizowane), graniczących
z terenami o słabszych wymaganiach akustycznych w środowisku, czyli z terenami mieszkaniowousługowymi, terenami zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej czy też terenami usługowymi – ale
bez wymagań akustycznych w środowisku, często będącymi potencjalnymi źródłami uciążliwego
hałasu w środowisku.
Korzystnie na kształtowanie klimatu akustycznego w środowisku wpływać będzie również
zakaz lokalizacji na terenach 1-4MN/U zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci
i młodzieży, szpitali i domów opieki społecznej, a także nakaz uzyskania standardów akustycznych
w środowisku – jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej – nie tylko dla terenów
1-4MN, ale także dla terenów 4MW, 6MW i MW/U, ale tylko w granicach działek, na których
zachowane będą budynki mieszkalne jednorodzinne.
Przyjęto ponadto, że hałas kolejowy i lotniczy – podobnie jak obecnie37 – nie będzie wpływał
na warunki akustyczne w obszarze planu, na co wskazują materiały informujące o zasięgach
oddziaływania hałasu kolejowego oraz przelotów cywilnych i wojskowych samolotów nad Poznaniem.
36
37
uchwała Nr XXXIV/336/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 marca 2008 r. (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 16 maja 2008 r.
Nr 80, poz. 1561)
31
Zakłada się również, że w wyniku właściwego prowadzenia postępowań administracyjnych
– nie będą występowały przypadki uciążliwego oddziaływania tzw. pozostałych obiektów i działalności
mogącej być źródłem hałasu38, związane z działalnością usługową prowadzoną w budynkach
mieszkalnych jednorodzinnych (które nie wymagają zmiany klasyfikacji terenów zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej na tereny mieszkaniowo-usługowe, zgodnie z przepisami prawa
budowlanego39) lub budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, a także w budynkach usługowych
na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz na terenach mieszkaniowo-usługowych.
Podsumowując należy stwierdzić, że wymagane obecnie osłabione standardy akustyczne
w środowisku w większości odpowiadają planowanemu w projekcie planu przeznaczeniu terenów lub
standardy te będą osiągnięte w niedalekiej przyszłości. Najmniej korzystne warunki panują jeszcze
bezpośrednio wzdłuż ruchliwych ulic: Grunwaldzkiej, Bułgarskiej i Jugosłowiańskiej. W ostatnich latach
obserwowana jest jednak znaczna poprawa warunków akustycznych w środowisku, w porównaniu
z warunkami jakie panowały tam wcześniej, w roku 2007 – na podstawie Mapy akustycznej miasta
Poznania40. Niemniej, nadal wymagane jest stosowanie zasad akustyki budowlanej w budynkach oraz
stosowanie działań i rozwiązań przeciwhałasowych na terenach komunikacji.
6.8.
Oddziaływanie na powietrze
Realizacja ustaleń planu dla terenu w rejonie ulicy Babimojskiej w Poznaniu nie spowoduje
znaczącego, długotrwałego wzrostu zanieczyszczenia powietrza. Ustalenia projektu planu w znacznej
części obszaru zachowują dotychczasowy sposób użytkowania terenów. Nowa zabudowa lokalizowana
będzie głównie na terenach 4,5U, 3,4,6MW oraz MW/U. Będzie to zabudowa usługowa
i mieszkaniowa wielorodzinna, której funkcjonowanie nie powinno powodować istotnego
(powodującego przekroczenie dopuszczalnych poziomów stężeń w powietrzu atmosferycznym) źródła
zanieczyszczeń powietrza. Zgodnie z przepisami prawa, zabudowa usługowa nie może powodować
przekroczeń dopuszczalnych poziomów w środowisku w zakresie emisji substancji, hałasu,
promieniowania elektromagnetycznego i wibracji, poza teren, do którego posiada tytuł prawny. Nie
przewiduje się również istotnych emisji zanieczyszczeń do powietrza z systemów grzewczych nowych
budynków. Projekt przewiduje powiązanie infrastruktury technicznej na wszystkich terenach
z układem zewnętrznym oraz zapewnienie dostępu do sieci, w tym również sieci ciepłowniczej
i gazowej. Obszar mpzp objęty jest zarówno siecią ciepłowniczą, jak i gazową, w związku z tym nowe
budynki będą mogły być do nich podłączone, co z punktu widzenia ochrony jakości powietrza byłoby
rozwiązaniem korzystnym. Dopuszczono również stosowanie indywidualnych systemów grzewczych,
zakazując jednocześnie stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe.
Podobnie jak w stanie istniejącym, główne źródło emisji zanieczyszczeń powietrza
na omawianym obszarze, stanowić będą drogi, wyznaczające granice projektu mpzp, charakteryzujące
się dużym natężeniem ruchu – ul. Grunwaldzka, ul. Bułgarska, ul. Jugosłowiańska i ul. Jawornicka.
W znacznie mniejszym stopniu na jakość powietrza oddziaływać będzie ruch samochodowy,
odbywający się wewnątrz obszaru – na ul. Babimojskiej, ul. Smardzewskiej, ul. Bolkowickiej,
ul. Byczyńskiej oraz ulicach projektowanych 2KD-L i 4KD-D.
Największy wpływ na jakość powietrza w otoczeniu dróg będzie miała wielkość emisji tlenków
azotu (głownie tlenku NO i dwutlenku NO2). Wielkość ich emisji decyduje o rozpiętości obszaru
ponadnormatywnego oddziaływania w pobliżu dróg, a stężenie dwutlenku azotu odgrywa zasadniczą
rolę w tworzeniu zjawiska smogu fotochemicznego. Ponadto, samochody mogą emitować
do powietrza atmosferycznego metale ciężkie (przede wszystkim ołów, kadm), a także
zanieczyszczenia pyłowe – drobinki pyłu ze ścierania materiałów hamulcowych i opon. Na podstawie
wyników wielu analiz, prowadzonych w związku z oceną zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego –
wymaganą w procedurze uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla inwestycji
38
39
40
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz. 1109) lub rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca
2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826)
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623, tekst jednolity, ze zmianami)
32
drogowych, należy przypuszczać, że emisja zanieczyszczeń, w tym przede wszystkim tlenków azotu,
nie będzie przekraczała obowiązujących wartości odniesienia już na powierzchni pasów jezdni lub przy
granicy pasa drogowego (wyznaczonego w projekcie planu liniami rozgraniczającymi). W związku
z powyższym, na etapie sporządzania planu miejscowego nie wskazuje się na konieczność
wprowadzenia
rozwiązań
ograniczających
negatywne
oddziaływanie
nowych
inwestycji
komunikacyjnych na jakość powietrza atmosferycznego. Ponadto, emisja zanieczyszczeń
z poruszających się pojazdów będzie rekompensowana zmniejszającymi się z roku na rok
jednostkowymi wskaźnikami emisji z poszczególnych typów pojazdów.
W sposób pośredni na poprawę jakości powietrza oddziaływać będzie realizacja ustaleń planu
w zakresie ochrony istniejącej zieleni wysokiej, a w przypadku kolizji z planowaną infrastrukturą lub
zabudową, wymóg jej przesadzenia lub wprowadzenia nowych nasadzeń na danym terenie.
Czasowy wzrost emisji związany będzie z realizacją inwestycji budowlanych, polegających
na budowie obiektów usługowych, budynków mieszkalnych oraz nowych elementów infrastruktury
komunikacyjnej i technicznej. Emisje zanieczyszczeń gazowych, związanych z pracą silników maszyn
budowlanych oraz zanieczyszczeń pyłowych, powstających w wyniku przemieszczania dużych ilości
mas ziemnych i stosowania różnego rodzaju materiałów budowlanych, będą miały charakter punktowy
i ograniczony czasowo. Ilość zanieczyszczeń wytwarzanych przez maszyny budowlane będzie
stosunkowo niewielka ze względu na ograniczoną powierzchnię, na jakiej będą odbywały się roboty
oraz ograniczony czas ich przeprowadzania. Pyły powstające podczas prowadzenia prac budowlanych
nie będą miały większego znaczenia w kształtowaniu poziomów emisji dla tych terenów (niewielkie
odległości unoszenia powodować będzie czasowy wzrost zapylenia o charakterze lokalnym). Emisja ta
będzie zjawiskiem czasowym i nie będzie miała większego znaczenia w długofalowym kształtowaniu
jakości powietrza na tym terenie.
6.9.
Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe
Zgodnie z ustaleniami projektu planu, zabytkowy schron piechoty pogotowia objęty został
ochroną. Teren, na którym jest zlokalizowany, został przeznaczony pod zieleń urządzoną (1ZP).
Ustalono zakaz przekształcania sylwety schronu, nasypów oraz zieleni towarzyszącej. Dodatkowo,
wymagane jest zachowanie co najmniej 70% powierzchni działki jako powierzchni biologicznie czynnej
oraz uzupełnienie istniejących zadrzewień. W związku z powyższym, nie przewiduje się negatywnego
oddziaływania realizacji ustaleń omawianego mpzp na dziedzictwo kulturowe.
6.10.
Oddziaływanie na dobra materialne
Realizacja ustaleń mpzp dla terenu w rejonie ulicy Babimojskiej w Poznaniu nie spowoduje
znaczącego oddziałania na dobra materialne. Ponieważ przeważająca większość analizowanego
obszaru projektu planu jest już trwale zainwestowana, ewentualne oddziaływania dotyczyć będą
stosunkowo niewielkich obszarów, na których przewiduje się lokalizację nowej zabudowy. Nowe
inwestycje budowlane, zgodnie z ustaleniami projektu mpzp, pojawić się mogą głównie przy
ul. Smardzewskiej i ul. Babimojskiej – na terenach 3,4,6MW, MW/U oraz 4,5U. Na etapie realizacji
nowych obiektów budowlanych wystąpić mogą krótkoterminowe i lokalne oddziaływania na istniejące
dobra materialne. Polegać one mogą głównie na pogorszeniu stanu nawierzchni istniejących dróg
na skutek intensywnego ruchu samochodowego, zwłaszcza pojazdów ciężarowych, związanego
z prowadzonymi inwestycjami budowalnymi.
Realizacja nowych inwestycji budowlanych na ww. terenach przyczyni się do pewnego
przyrostu ilości dóbr materialnych występujących na omawianym w prognozie obszarze. Zakładając,
że nowe zainwestowanie charakteryzować się będzie wysokimi walorami estetycznymi, wpisującymi
się w docelowy sposób użytkowania i funkcjonowania analizowanego obszaru, przypuszczać można,
że jego realizacja będzie w pozytywny sposób oddziaływać na otoczenie omawianego obszaru.
Należy zaznaczyć także, że korzystnie w tej dziedzinie działać będzie ustalenie projektu planu
nakazujące dla terenów 4MW i 6MW oraz MW/U, w granicach działek budowlanych, na których
zachowane będą istniejące budynki mieszkalne jednorodzinne, zapewnienie standardów akustycznych
w środowisku wymaganych jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej.
33
6.11.
Oddziaływanie na obszary chronione, w tym obszary Natura 2000
Jak wspomniano we wcześniejszych rozdziałach prognozy, w granicach obszaru projektu planu
nie występują obszary objęte ochroną prawną w rozumieniu ustawy o ochronie przyrody, w tym
obszary objęte siecią Natura 2000.
Natomiast w jego bliskim sąsiedztwie zlokalizowany jest Fort VIII, współtworzący obszar
mający znaczenie dla Wspólnoty „Fortyfikacje w Poznaniu”. Położony jest on przy Stadionie Miejskim
przy ul. Bułgarskiej. Do głównych zagrożeń dla prawidłowego funkcjonowania siedlisk nietoperzy
zaliczyć należy działania człowieka prowadzące do pomniejszenia ich bazy pokarmowej, m.in. poprzez
stosowanie środków owadobójczych, chemicznych środków ochrony roślin, stosowanie toksycznych
środków ochrony drewna w budynkach, w których znajdują one schronienie. W przypadku fortyfikacji
szczególnie niebezpieczne są działania powodujące zmianę mikroklimatu panującego w fortach, m.in.
szczelne zamykanie otworów wlotowych, zaburzających cyrkulacje powietrza, osuszanie podziemi oraz
zbyt częsta obecność człowieka w fortach w trakcie hibernacji nietoperzy. Realizacja ustaleń projektu
planu nie wpłynie znacząco negatywnie na pogorszenie stanu siedliska nietoperzy. W żaden sposób
nie wpłynie ona na funkcjonowanie fortu jako miejsca ich zimowania. Natomiast działania mające
na celu eliminację bezpośrednich zagrożeń dla nietoperzy – zabezpieczanie miejsc zimowania poprzez
zakładanie krat na wloty do fortu, ograniczanie ruchu turystycznego w trakcie hibernacji nietoperzy,
zabezpieczanie odpowiedniej cyrkulacji powietrza w forcie oraz zabezpieczanie bazy pokarmowej dla
nietoperzy poprzez ograniczanie stosowania chemicznych środków ochrony roślin – znajdują się poza
zakresem ustaleń planu miejscowego.
6.12.
Oddziaływanie transgraniczne
Ze względu na położenie geograficzne Poznania (znaczne oddalenie od terenów
przygranicznych państwa) stwierdzić należy, że realizacja ustaleń omawianego planu miejscowego nie
spowoduje oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, w rozumieniu Konwencji
z Espoo z 25 lutego 1991 r.
7.
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW
REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA
Analiza skutków realizacji postanowień mpzp prowadzona będzie w oparciu o wyniki
pomiarów, ocen i analiz, wykonywanych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska41 przez
zobligowane do tego instytucje. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, Państwowy
Instytut Geologiczny, Prezydent miasta Poznania (będący jednocześnie starostą powiatu grodzkiego)
prowadzą monitoring poszczególnych komponentów środowiska, w zakresie oraz z częstotliwością
określoną w przepisach odrębnych, w tym w ustawie z dnia z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo ochrony
środowiska42 oraz ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne43.
Działania ww. instytucji w zakresie monitoringu poszczególnych komponentów środowiska
pozwolą na ocenę skutków realizacji ustaleń mpzp i umożliwią reakcję na ewentualne negatywne
zjawiska zachodzące w środowisku przyrodniczym.
W kontekście ustaleń omawianego w prognozie projektu planu, szczególnie istotne będzie
monitorowanie poziomu hałasu samochodowego od istniejących ulic – w zabudowie mieszkaniowej
jednorodzinnej, i mieszkaniowo-usługowej, położonej wzdłuż istniejących ulic: Grunwaldzkiej,
Jugosłowiańskiej, Bułgarskiej (terenów 1-3KD-G), usług oświaty oraz zabudowy mieszkaniowej
wielorodzinnej, zlokalizowanych przy ul. Grunwaldzkiej (teren 1KD-G). Monitoring hałasu prowadzony
może być w oparciu o mapy akustyczne, sporządzane, zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r.
Prawo ochrony środowiska, co 5 lat przez starostę (w przypadku Poznania Prezydenta Miasta).
41
42
43
utworzonemu ustawą z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska
zgodnie z art. 88, art. 109 ust.1, art. 117 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska
zgodnie z art. 155a ustawy (Dz. U. z 2012 r., poz. 145 ze zmianami),
34
8.
ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE
MPZP
Ze względu na istniejące skażenie terenów zlokalizowanych przy ul. Grunwaldzkiej,
ul. Bułgarskiej i ul. Jugosłowiańskiej ponadnormatywnym hałasem, na etapie prowadzenia prac
projektowych rozważano zasadność lokalizowania wzdłuż tych ulic terenów o definiowanych
w przepisach odrębnych standardach akustycznych. Zmiana rozwiązań funkcjonalnych,
zaproponowanych w projekcie w tym zakresie spowodowałaby konieczność przekształcenia terenów
istniejącej zabudowy mieszkaniowej (1-4MN/U, 1MW) oraz terenów zabudowy usług oświaty
(1,2UO), w tereny dla których standardy akustyczne nie są definiowane. Niewątpliwie wiązałby się to
z licznymi protestami społecznymi mieszkańców i użytkowników tych terenów oraz koniecznością
znalezienia nowej lokalizacji dla funkcjonujących przy ul. Grunwaldzkiej obiektów oświatowych. Z tego
względu zrezygnowano z tego rozwiązania i wprowadzono do projektu mpzp ustalenie o dopuszczeniu
stosowania zasad akustyki budowlanej i architektonicznej w budynkach znajdujących się w obszarach
o ponadnormatywnym poziomie hałasu w środowisku – do czasu uzyskania wymaganych standardów
akustycznych w środowisku.
Ponadto, jak wskazano już w rozdziale 6.4 prognozy w zakresie ochrony istniejącej zieleni,
zaproponowano ustalenie zachowania i ochrony rzędu drzew (lip) zlokalizowanego na terenie
nieużytku poniżej terenu Zespołu Szkół Mechaniki Precyzyjnej (na terenie MW/U). Drzewa te, ze
względu na swoje rozmiary i dobry stan zdrowotny, należałoby zachować.
9.
•
•
•
•
•
WNIOSKI
Realizacja ustaleń mpzp dla terenu w rejonie ulicy Babimojskiej w Poznaniu spowoduje
przekształcenia funkcjonalno-przestrzenne przede wszystkim w rejonie ul. Smardzewskiej
i ul. Babimojskiej - na terenach 3,4,6MW, MW/U oraz 4,5U. Na terenie 4U zlokalizowanym przy
ul. Grunwaldzkiej, ustalono lokalizację zabudowy usługowej o intensywnych parametrach,
co pozwoli na podkreślenie rangi ulicy wlotowej do miasta. Na terenach położonych przy
skrzyżowaniu ulic: Grunwaldzkiej z Bułgarską i Jugosłowiańską – ze względu na niekorzystne
uwarunkowania akustyczne – ustalono lokalizację zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub
usługowej (1-4MN/U).
Na pozostałych terenach projekt planu utrzymuje ich dotychczasowe przeznaczenie i sposób
zagospodarowania przestrzennego.
Jak wykazano w prognozie, realizacja ustaleń mpzp dla terenu w rejonie ulicy Babimojskiej
w Poznaniu powodować będzie oddziaływania na środowisko przyrodnicze o zróżnicowanym
charakterze, intensywności oraz zasięgu przestrzennym. Oddziaływania te będą skutkiem realizacji
w granicy planu nowych inwestycji budowlanych, związanych z lokalizacją zabudowy
mieszkaniowej wielorodzinnej, mieszkaniowo-usługowej i usługowej, rozbudową układu
komunikacyjnego oraz sieci infrastruktury technicznej. Do trwałych lub długotrwałych oddziaływań
zaliczyć należy:
- ingerencję w powierzchnię ziemi i warunki gruntowo-wodne w miejscach realizacji inwestycji
budowlanych (w szczególności realizacja dopuszczonych planem kondygnacji podziemnych),
- zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnych oraz pogorszenie warunków infiltracyjnych
gruntu w miejscach realizacji zabudowy i szlaków komunikacyjnych,
- usunięcie zieleni w miejscach realizacji zabudowy i szlaków komunikacyjnych,
- zwiększenie emisji (zanieczyszczeń powietrza i hałasu) w związku z funkcjonowaniem nowych
terenów zabudowanych oraz komunikacyjnych.
Uchwalenie mpzp dla omawianego obszaru pozwoli na powstrzymanie rozwoju terenów zabudowy
mieszkaniowej wielorodzinnej, realizowanych na podstawie decyzji o warunkach zabudowy,
charakteryzujących się znaczną intensywnością zabudowy – dużą powierzchnią zabudowy przy
niskim udziale powierzchni biologicznie czynnych – praktycznie pozbawionych zieleni wysokiej,
realizowanych przy słabo rozwiniętym układzie dróg, który nie przewiduje przejęcia dużego ruchu
samochodowego.
Ponadto, zrealizowanie zaproponowanego w projekcie układu urbanistycznego w pełnym zakresie
(prawdopodobnie w dłuższej perspektywie czasu) pozwoli na poprawę uwarunkowań
krajobrazowych omawianego obszaru. Projekt planu zawiera ustalenia w zakresie zakazu lub
ograniczenia możliwości lokalizacji na terenach elementów zagospodarowania dysharmonizujących
35
•
•
•
10.
walory krajobrazowe terenów, tj.: ogrodzenia, reklamy, szyldy, napowietrzne elementy sieci
infrastruktury technicznej oraz tymczasowe obiekty budowlane.
Wykształcenie nowego układu funkcjonalno-przestrzennego i zachowanie na terenach nowych
inwestycji budowlanych odpowiednio wysokiego udziału powierzchni biologicznie czynnych,
zagospodarowanych zielenią, w tym również zielenią wysoką, pozwala na wytworzenie środowiska
bardziej przyjaznego dla funkcjonowania człowieka.
Wprowadzenie ustaleń w zakresie zasad ochrony i kształtowania środowiska i przyrody pozwoli
na ograniczenie negatywnych oddziaływań na środowisko, jakie mogłyby się pojawić
w konsekwencji wprowadzenia na te tereny nowego sposobu zagospodarowania i użytkowania.
Warunkiem niezbędnym dla ograniczania negatywnych skutków będzie jednak precyzyjne
wyegzekwowanie ustaleń planu miejscowego i restrykcyjne przestrzeganie przez inwestorów
przepisów i wymogów ochrony środowiska, wynikających z przepisów odrębnych, zwłaszcza
w zakresie prawidłowego prowadzenia gospodarki odpadami, gospodarki wodno-ściekowej,
ochrony przed hałasem, a także ochrony i kształtowania zieleni.
Istotnym warunkiem zachowania prawidłowego funkcjonowania środowiska będzie również
przestrzeganie zapisów określających maksymalną powierzchnię zabudowy nowych budynków,
utrzymanie określonego w projekcie planu udziału powierzchni biologicznie na poszczególnych
terenach oraz wprowadzanie nowej zieleni na wszystkich nieutwardzonych fragmentach terenów.
Wprowadzana zieleń powinna składać się z jak największej ilości drzew i krzewów, złożonych
głównie z gatunków rodzimych, dostosowanych do lokalnych warunków siedliskowych. Skład
gatunkowy, gęstość nasadzeń i fizjonomia zieleni powinny być dostosowane do pełnienia funkcji
zarówno środowiskotwórczych, sanitarnych, jak i estetycznych.
STRESZCZENIE
Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny do
przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków
realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Obowiązek jej opracowania wynika bezpośrednio
z zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko
oraz z ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Zasadniczym celem prognozy oddziaływania na środowisko jest diagnoza obecnego stanu
środowiska oraz wskazanie potencjalnego oddziaływania realizacji ustaleń miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego na środowisko przyrodnicze, przy uwzględnieniu jego
poszczególnych komponentów, w tym: powierzchni ziemi, warunków wodnych, różnorodności
biologicznej, krajobrazu, szaty roślinnej i zwierząt, powietrza, klimatu akustycznego. Wzięto również
pod uwagę oddziaływanie realizacji ustaleń mpzp na ludzi, dobra materialne, dziedzictwo kulturowe.
Prognoza dotyczy projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu
w rejonie ulicy Babimojskiej w Poznaniu. Projekt opracowywany jest na podstawie uchwały
Nr LXXII/991/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 11 maja 2010 r. Obejmuje obszar położony
w zachodniej części Poznania, na Grunwaldzie, poniżej skrzyżowania ul. Grunwaldzkiej z ul. Bułgarską
i ul. Jugosłowiańską. Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem projektu mpzp wynosi ok. 30 ha.
Prognoza składa się z ośmiu części. W pierwszej omówiono podstawy formalno-prawne,
metodologię i zasadność jej sporządzania.
W drugiej części omówiono położenie przedmiotowego obszaru w przestrzeni miasta i jego
obecne zagospodarowanie. Scharakteryzowano poszczególne elementy środowiska przyrodniczego
oraz ich wzajemne powiązania, w tym rzeźbę terenu, budowę geologiczną i warunki gruntowe,
warunki wodne, florę, faunę, gleby, klimat lokalny. Określono również stan środowiska przyrodniczego
w zakresie jakości powietrza, wód oraz klimatu akustycznego.
W trzeciej części prognozy zwrócono uwagę na problemy ochrony środowiska występujące
na omawianym obszarze, związane z zagadnieniami regulowanymi w projekcie planu, dotyczące m.in.
jego pogarszających się walorów krajobrazowych, degradacji jego poszczególnych fragmentów, czy
też niedostatecznie rozwiniętego układu komunikacyjnego w kontekście stałego rozwoju nowych
terenów zabudowanych.
W czwartej części omówiono cel i zapisy projektu planu. Wskazano również ich powiązania
z zapisami Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania.
Wykazano także potencjalne skutki dla środowiska i przestrzeni, jakie mogą wystąpić w przypadku
braku realizacji ustaleń projektu planu.
36
W piątej części omówiono podstawowe cele ochrony środowiska, formułowane na szczeblu
międzynarodowym, krajowym i lokalnym, natomiast w szóstej części omówiono potencjalne
oddziaływanie realizacji ustaleń projektu planu na poszczególne komponenty środowiska
przyrodniczego. Wskazano też rozwiązania mające na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych
oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego planu.
W siódmej części odniesiono się do zagadnień związanych z analizą skutków realizacji
postanowień planu miejscowego. Natomiast w części ósmej odniesiono się do rozważanych rozwiązań
alternatywnych, do rozwiązań, jakie zaproponowano w projekcie mpzp.
37

prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

Podobne dokumenty

750 000 - 4 Ściany Sp. z oo

1 980 000,00 P - Kamienica Nieruchomości

330 000 60 m2 - jedynka nieruchomości

U/MW Oznaczenia

Pytanie 1 Cytat z opisu warunków: "aktualny odpis z właściwego

Oferta nr 311242 (Investment na WYNAJEM)

742 000,00 PLN - Kamienica Nieruchomości

DO WÓJTA GMINY RYBCZEWICE WNIOSEK o ustalenie warunków