Wystąpienie pokontrolne wydane po przeprowadzeniu kontroli

Warszawa, 30 maja 2016 r.
WOJEWODA MAZOWIECKI
WPS-R.431.4.3.2016.EW
Pani
Elżbieta Stolarczyk
Dyrektor
Katolickiego Ośrodka
Adopcyjnego w Radomiu
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Na podstawie art. 197b ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy
zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575), zwanej dalej ustawą oraz rozporządzenia Ministra Pracy
i Polityki Społecznej z dnia 25 września 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez
wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz.
1477), inspektorzy Wydziału Polityki Społecznej, Oddział w Delegaturze - Placówce Zamiejscowej
w Radomiu Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie: Małgorzata Półtorak –
kierownik Oddziału, Edyta Węglicka – starszy inspektor wojewódzki przeprowadzili w dniach 4 – 6
maja 2016 roku kontrolę doraźną w Katolickim Ośrodku Adopcyjnym przy Caritas Diecezji
Radomskiej w Radomiu przy ul. Kościelnej 3. Zakres kontroli obejmował realizację niektórych
zadań ustawowych w ośrodkach adopcyjnych w latach 2012 – 2015, w tym procedur
przysposobienia, m.in. kwalifikacja dzieci zgłoszonych do adopcji, z uwzględnieniem kwalifikacji
dzieci do przysposobienia związanego ze zmianą miejsca zamieszkania dziecka poza granice
Rzeczypospolitej Polskiej, przygotowanie i kwalifikacja osób zgłaszających gotowość do
przysposobienia dziecka oraz udziału pracowników ośrodka adopcyjnego w okresowej ocenie
sytuacji dziecka.
Wyniki kontroli zostały przedstawione w arkuszu ustaleń kontroli, podpisanym bez zastrzeżeń przez
Panią w dniu 11 maja 2016 r.
Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie
pieczy zastępczej przekazuje Panu niniejsze wystąpienie pokontrolne.
Katolicki Ośrodek Adopcyjny powołany został 8 września 2001 roku dekretem biskupa
radomskiego Jana Chrapka. Z dniem 1 stycznia 2012 r. zmianie uległa nazwa dotychczasowego
Katolickiego Ośrodka Adopcyjno – Opiekuńczego przy Caritas Diecezji Radomskiej na Katolicki
Ośrodek Adopcyjny przy Caritas Diecezji Radomskiej oraz zakres realizowanych przez Ośrodek
zadań. W okresie objętym kontrolą Katolicki Ośrodek Adopcyjny w Radomiu działał na podstawie
umów (nr 4/10/2012 z dnia 24 stycznia 2012 roku, nr 5/2013 z dnia 18 kwietnia 2013 roku, nr
2/2014 z dnia 27 stycznia 2014 wraz z aneksem nr 2 z dnia 26 stycznia 2015 roku oraz aneksem nr
3 z dnia 11 czerwca 2015 roku) zawartych z Województwem Mazowieckim w zakresie powierzenia
realizacji zadania publicznego z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej,
polegającego na prowadzeniu ośrodka adopcyjnego przez podmiot niepubliczny.
Podstawą działania Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego w Radomiu jest regulamin organizacyjny
przyjęty na podstawie Porozumienia nr 4 zawartego w dniu 16 sierpnia 2012 roku w sprawie
ustalenia treści Regulaminu Organizacyjnego Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego przy Caritas
Diecezji
Radomskiej
w
Radomiu,
zaakceptowanego
przez
Marszałka
Województwa
Mazowieckiego. Regulamin Organizacyjny KOA określa w szczególności zadania, zakres działania,
w tym godziny pracy oraz zadania i kompetencje dyrektora Ośrodka. W strukturze organizacyjnej
KOA wskazano jednoosobowe stanowiska bezpośrednio nadzorowane przez dyrektora: pedagog,
psycholog, pracownik socjalny.
W czasie kontroli ustalono, że w Ośrodku przyjęte zostały następujące procedury: zasady realizacji
usług świadczonych
przez ośrodki adopcyjne w województwie mazowieckim, zasady
monitorowania i realizacji procesów adopcyjnych w województwie mazowieckim. Ponadto
załącznikiem nr 1 do obowiązującego regulaminu organizacyjnego jest Ramowy Regulamin Pracy
Komisji Kwalifikacyjnej Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego przy Caritas Diecezji Radomskiej.
Jakość przebiegu etapu poszukiwań rodziny przysposabiającej na terenie kraju oraz
kwalifikacja dzieci do przysposobienia, w tym kwalifikacja dzieci związana ze zmianą
dotychczasowego miejsca zamieszkania dziecka na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
na miejsce zamieszkania w innym państwie po wyczerpaniu wszystkich możliwości
znalezienia kandydata do przysposobienia tego dziecka na terenie kraju.
2
Proces adopcji krajowej ma dwa aspekty:
a/ dotyczący rodziny
b/ dotyczący dziecka.
Proces adopcyjny w odniesieniu do rodziny dzieli się na trzy etapy:
I przygotowawczy (trwający od 1 do 6 miesięcy) rozpoczynający się od rozmowy wstępnej
następnie dokonywana jest diagnoza rodziny w oparciu o testy psychologiczne, rozmowy, wywiad
sporządzany w miejscu zamieszkania. Kandydaci, którzy uzyskają pozytywną ocenę wstępną kierowani
są na szkolenie „PRIDE: Adopcja szkolenia dla kandydatów na rodziców adopcyjnych”. Program
realizowany jest w cyklu 13 spotkań grupowych - wykłady i ćwiczenia. Etap przygotowawczy
kończy kwalifikacja uczestników na rodziców adopcyjnych.
II oczekiwanie na wskazanie dziecka (trwający od 3 miesięcy do dwóch lat). Przebieg tego etapu
uzależniony jest między innymi od oczekiwań rodziny co do cech dziecka tj. wieku, stanu zdrowia,
rodzeństwa dziecka. W przypadku znalezienia rodziny dokonywany jest dobór rodziny do dziecka
przez pracowników Ośrodka (pedagoga lub psychologa oraz dyrektora KOA). Zgodnie
z obowiązującym Ramowym Regulaminem Pracy Komisji Kwalifikacyjnej Katolickiego Ośrodka
Adopcyjnego przy Caritas Diecezji Radomskiej Komisja jest organem powołanym między innymi
do doboru rodziny dla danego dziecka. Członkami Komisji są pracownicy merytoryczni KOA,
dyrektor domu dziecka, przedstawiciele Duszpasterstwa Rodzin, trener programu szkoleniowego
oraz z głosem doradczym przedstawiciele innych instytucji (§ 1 ww. ramowego regulaminu – Skład
Komisji). W trakcie czynności kontrolnych stwierdzono, iż dobór rodziny do dziecka dokonywany
jest niezgodnie z zasadami przyjętymi przez kontrolowaną jednostkę w wyżej cytowanym
regulaminie pracy Komisji kwalifikacyjnej. Stwierdzono, że decyzje w kwestii doboru
podejmowane są przez jednego pracownika, co w opinii kontrolujących nie daje podstaw do
stwierdzenia, czy dokonany dobór jest optymalny i właściwy ze względu na dobro dziecka.
Po dokonaniu doboru kandydatom przedstawiana jest propozycja dziecka oraz pełna dokumentacja
dotycząca dziecka. W przypadku wstępnej akceptacji dziecka następuje pierwszy kontakt
i uruchomienie procedury adopcyjnej zmierzającej do przysposobienia dziecka.
III postępowanie sądowe – czas od złożenia wniosku do sądu do ostatecznego rozstrzygnięcia.
W sytuacji kiedy Ośrodek nie znajdzie rodziny, która zaakceptuje propozycje dziecka karta dziecka
wraz z dokumentacją przekazywana jest do WBD. W tym okresie oczekiwanie na zgłoszenia
ośrodków adopcyjnych, które posiadają rodzinę zainteresowaną przysposobieniem dziecka.
Dodatkowo pracownicy KOA współpracują z innymi ośrodkami utrzymując kontakt telefoniczny
i e-mailowy przekazując informacje o poszukiwaniu rodziny. W przypadku braku kandydatów do
3
55 dni od przesłania karty dziecka do WBD, przesyłana jest informacja o braku kandydatów.
Realizując zadania przypisane Ośrodkowi pomimo przesłanej informacji do WBD nadal poszukuje
rodziny gotowej do przysposobienia, uwzględniając pojawienie się nowych kandydatów, którzy
ukończyli szkolenie i uzyskali pozytywną opinię kwalifikacyjną.
Proces adopcyjny w odniesieniu do dziecka.
W przypadku zgłoszenia dziecka do adopcji przez odpowiedni podmiot (najczęściej organizatora
rodzinnej pieczy zastępczej, sąd rodzinny, dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej)
z uregulowaną sytuacją prawną Ośrodek :
- występuje do USC o akt urodzenia dziecka;
- nawiązuje kontakt z pracownikiem socjalnym, asystentem, koordynatorem rodzinnej pieczy
zastępczej, pracownikiem szpitala w celu zebrania informacji o sytuacji dziecka i jego rodzinie;
- psycholog zatrudniony w Ośrodku przeprowadza badanie i sporządza ocenę psychicznego
rozwoju dziecka oraz przeprowadza rozmowę z opiekunem w celu określenia specyfiki potrzeb
dziecka w kontekście prawidłowego doboru rodziny oraz oceny stopnia możliwości nawiązania
przez dziecko więzi emocjonalnej w nowej rodzinie;
- analizuje zebraną dokumentację;
- sporządza kartę dziecka zawierającą informacje o sytuacji prawnej, rodzinnej, zdrowotnej
i rozwoju dziecka;
- w terminie 30 dni od sporządzenia karty dziecka odbywa się posiedzenie Komisji kwalifikacyjnej
w celu analizy sytuacji dziecka i dokonania jego kwalifikacji.
Nie stwierdzono działań Ośrodka, o których mowa w zapisach art. 164 ust. 2 pkt 1) ustawy
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej tj. występowania do podmiotów zgłaszających do
adopcji dzieci z uregulowaną sytuacją prawną o przekazanie w terminie 7 dni opinii, informacji
oraz dokumentacji o których mowa w art. 139 a ustawy. Jednostka kontrolowana przy sporządzaniu
karty dziecka opierała się wyłącznie na karcie dziecka przesłanej najczęściej przez organizatora
rodzinnej pieczy zastępczej.
Kwalifikacja dziecka obejmuje:



diagnozę psychologiczną dziecka,
określenie specyfiki potrzeb dziecka w kontekście prawidłowego doboru rodziny,
dokonaną przez psychologa ocenę stopnia możliwości nawiązana przez dziecko więzi


emocjonalnej w nowej rodzinie,
ustalenie sytuacji prawnej rodzeństwa dziecka,
dokonaną przez psychologa analizę aktualnych więzi dziecka z bliskimi mu osobami,
4

analizę całościowej sytuacji dziecka w celu zbadania, czy przysposobienie leży w jego
najlepszym interesie, dokonywaną na podstawie opinii, o których mowa w art. 139a ust. 1
pkt 1,2,4 i 5 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy
zastępczej.
- po zakwalifikowaniu dziecka do przysposobienia ośrodek adopcyjny sporządza dokument
potwierdzający kwalifikację (protokół Komisji kwalifikacyjnej);
- sporządza diagnozę psychologiczną i pedagogiczną dziecka;
- rozpoczyna poszukiwania kandydatów do przysposobienia dziecka;
- dokonuje doboru rodziny do dziecka.
W przypadku niepozyskania kandydata do przysposobienia dziecka Ośrodek przesyła do WBD
dokument potwierdzający zakwalifikowanie dziecka do przysposobienia krajowego wraz z kartą
dziecka i zgromadzoną dokumentacją.
Ze względu na brak stosownej dokumentacji nie potwierdzono terminowość wyżej wymienionych
działań, zgodnie z wytycznymi art. 164 ust. 2, ust. 3 i ust. 5 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie
pieczy zastępczej. Brak potwierdzenia podejmowanych działań wynika z faktu, iż większość spraw
załatwiana jest telefonicznie, co nie znalazło potwierdzenia w prowadzonej dokumentacji np.
w formie notatek służbowych.
W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie z uchybieniami.
Kwalifikacja dzieci zgłoszonych do przysposobienia oraz prowadzenie dokumentacji
z zakresu wykonywanych zadań.
W okresie objętym kontrolą do Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego w Radomiu zgłoszono:
- w 2012 roku – 52 dzieci, w tym zakwalifikowanych do przysposobienia 29;
- w 2013 roku – 69 dzieci, w tym zakwalifikowanych do przysposobienia 8;
- w 2014 roku – 32 dzieci, w tym zakwalifikowanych do przysposobienia 10;
- w 2015 roku – 36 dzieci, w tym zakwalifikowanych do przysposobienia 13.
Jako przyczyny braku kwalifikacji dzieci do przysposobienia kontrolowana jednostka wskazała
między innymi:
- silne więzi emocjonalne z dziadkami, rodzeństwem, opiekunami prawnymi, rodzicami
zastępczymi:




2012 rok – 16 dzieci,
2013 rok – 48 dzieci,
2014 rok – 21 dzieci,
2015 rok – 19 dzieci;
5
- negatywny stosunek do adopcji (brak zgody, wiek dziecka):




2012 rok – 10 dzieci,
2013 rok – 37 dzieci,
2014 rok – 8 dzieci,
2015 rok – 14 dzieci;
Wg danych jednostki kontrolowanej do przysposobienia międzynarodowego zakwalifikowano
5 dzieci w 2013 roku, jedno dziecko w 2014 roku. W latach 2012 i 2015 nie zakwalifikowano
żadnych dzieci.
W okresie objętym kontrolą do Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego w Radomiu zgłoszono:




w 2012 roku – 9 rodzeństw, w tym 4 rodzeństwa zakwalifikowano do przysposobienia;
w 2013 roku – 10 rodzeństwa, w tym 3 rodzeństwa zakwalifikowano do przysposobienia;
w 2014 roku – 3 rodzeństwa, brak kwalifikacji do przysposobienia;
w 2015 roku – 8 rodzeństw, w tym 3 rodzeństwa zakwalifikowano do przysposobienia.
Procedury adopcyjne prowadzone przez Katolicki Ośrodek Adopcyjny w Radomiu dotyczące
rodzeństw zakwalifikowanych do przysposobienia nie zakończyły się w żadnym przypadku
rozdzieleniem rodzeństwa. Na okoliczność realizacji przepisu art. 165 ustawy z dnia 9 czerwca
2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej tj. informowania rodziców o możliwości
przysposobienia rodzeństwa analizie poddano akta o nr 60/2014. Stwierdzono oświadczenia
rodziców adopcyjnych o braku zgody na przysposobienie rodzeństwa, notatki służbowe oraz pełną
dokumentację poprawnie prowadzonej procedury przysposobienia.
Ustalono, że w okresie objętym kontrolą Katolicki Ośrodek Adopcyjny w Radomiu zakończył
procedurę adopcyjną w odniesieniu do 33 dzieci w 2012 roku, 6 dzieci w 2013 roku, 7 dzieci
w 2014 rok oraz 6 dzieci w 2015 roku. We wszystkich zakończonych procedurach adopcyjnych
KOA był odpowiedzialny za zakwalifikowanie dziecka do przysposobienia krajowego.
W zakresie prowadzonej dokumentacji analizie poddano akta spraw:

dzieci niezakwalifikowanych do przysposobienia (11 spraw).
Na podstawie analizy akt spraw stwierdzono:
Dokumentację przekazaną przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej:
- zgłoszenie przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej dzieci z uregulowaną sytuacja prawną
w celu zakwalifikowania do przysposobienia;
- dokumentację sądową (postanowienie sądu o pozbawieniu władzy rodzicielskiej, umieszczeniu
małoletnich w rodzinie zastępczej);
6
- kartę dziecka sporządzoną przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej (uwzględniającą: dane
osobowe dziecka, dane o rodzicach biologicznych dziecka, sytuację prawną dziecka, rodzeństwo
dziecka, aktualne miejsce pobytu dziecka, dane o stanie zdrowia dziecka oraz rozwoju dziecka);
- ocenę psychiczną rozwoju dziecka;
- po ocenie zespołu ds. oceny sytuacji dziecka opinię w sprawie przysposobienia;
- oświadczenia małoletnich dotyczące braku wyrażenia zgody na adopcję;
- dodatkowo organizator dołączył dokument pn. dodatkowe informacje do karty dziecka (bez daty
sporządzenia) zawierający opinię o zasadności przysposobienia dziecka, opinię o kontaktach
dziecka z rodziną biologiczną i wpływie tych kontaktów na dziecko, opinię o zasadności
przysposobienia związanego ze zmianą miejsca zamieszkania poza granicami Rzeczypospolitej
Polskiej mającej na celu stwierdzenie, że przysposobienie leży w jego interesie, opinię o zasadności
wspólnego zamieszkania rodzeństwa w rodzinie przysposabiającej. W analizowanym dokumencie
stwierdzono ponadto informacje wymienione w przepisie art. 161 ust. 3 ustawy o wspieraniu
rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Dokumentację wytworzoną przez Katolicki Ośrodek Adopcyjny w Radomiu:
- kartę dziecka (karta kwalifikacyjna);
- protokół z posiedzenia Komisji Kwalifikacyjnej Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego przy Caritas
Diecezji Radomskiej;
- decyzję o braku kwalifikacji dziecka do poszukiwania rodziny przysposabiającej wraz
z uzasadnieniem podjętej decyzji.

dzieci zakwalifikowanych do przysposobienia (10 spraw).
Na podstawie analizy akt spraw stwierdzono:
Dokumentację przekazaną przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej:
- zgłoszenie przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej dzieci z uregulowaną sytuacją prawną
w celu zakwalifikowania do przysposobienia (w jednym przypadku informacja potwierdzona na
podstawie metryki sprawy);
- dokumentację sądową, potwierdzającą uregulowanie sytuacji prawnej dziecka;
- kartę dziecka sporządzoną przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej;
- kartę zdrowia dziecka;
- kopię opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej;
Ponadto w aktach sprawy stwierdzono:
- odpis skrócony (zupełny) aktu urodzenia dziecka;
7
- opinia nauczyciela o dziecku (w 1 sprawie);
- diagnozę psychofizyczną dziecka (brak podpisu osoby sporządzającej);
- oświadczenie opiekuna prawnego dotyczące wyrażenia zgody na adopcję;
- w przypadku rodzeństw oświadczenie rodziców adopcyjnych o poinformowaniu ich o możliwości
adopcji rodzeństwa,
- pismo KOA potwierdzające sytuację prawną i rozdzielenie rodzeństwa,
- stanowisko opiekuna prawnego względem procedury przysposobienia dziecka,
- karta kwalifikacyjna dziecka,
- protokół z posiedzenia Komisji Kwalifikacyjnej Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego przy Caritas
Diecezji Radomskiej – kwalifikacja dziecka do adopcji;
- decyzje o zakwalifikowaniu dziecka do adopcji wraz z uzasadnieniem ( w oparciu o diagnozę
psychologiczną, określenie specyfiki potrzeb dziecka, ustalenie sytuacji prawnej oraz zdolności do
nawiązania więzi z nowymi opiekunami);
- w trzech sprawach (rodzeństwa 3 – osobowego oraz dwójki dzieci) po kwalifikacji dziecka do
adopcji przekazanie pismem informacji do WBD celem znalezienia rodziny przysposabiającej
(w oparciu o diagnozę psychologiczną, określenie specyfiki potrzeb dziecka w kontekście
prawidłowego doboru rodziny, psychologiczną ocenę stopnia możliwości nawiązania przez dziecko
więzi emocjonalnej w nowej rodzinie oraz ustalenie sytuacji prawnej rodzeństwa dziecka).
Następnie informacja KAO o pozyskaniu kandydatów na rodziców adopcyjnych dla rodzeństwa
przesłana do WBD (wycofanie z WBD).
Na podstawie analizy ww. spraw zarówno dzieci zakwalifikowanych do przysposobienia
i niezakwalifikowanych do przysposobienia nie stwierdzono działań Ośrodka Adopcyjnego
w zakresie uzupełnienia dokumentacji dziecka wymienionej w art. 139 a, w oparciu o przepis art.
164 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W jednej ze spraw poddanych
kontroli na podstawie metryki prowadzonej sprawy stwierdzono adnotacje sporządzoną w dniu 4
grudnia 2015 roku dotyczącą wystąpienia w rozmowie telefonicznej o przekazanie opinii oraz
dokumentacji dziecka.
W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie z uchybieniami.
Kwalifikacja kandydatów do przysposobienia dziecka
W okresie objętym kontrolą do Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego w Radomiu zgłosiło się
odpowiednio:
- 2012 roku – 36 kandydatów na rodziców adopcyjnych, w tym pozytywną opinię kwalifikacyjną
uzyskało 23 kandydatów;
8
- 2013 roku – 30 kandydatów na rodziców adopcyjnych, w tym pozytywną opinię kwalifikacyjną
uzyskało 16 kandydatów;
- 2014 roku – 28 kandydatów na rodziców adopcyjnych, w tym pozytywną opinię kwalifikacyjną
uzyskało 15 kandydatów;
- 2015 roku – 48 kandydatów na rodziców adopcyjnych, w tym pozytywną opinię kwalifikacyjną
uzyskało 16 kandydatów.
Wg danych jednostki kontrolowanej w latach 2012 - 2014 odmówiono kwalifikacji 3 rodzinom na
etapie przygotowawczym. W 2015 roku wszystkie osoby, które zgłosiły się do kontrolowanej
jednostki otrzymały pozytywną kwalifikację na rodziców adopcyjnych. Głównymi przyczynami
odmowy kwalifikacji były między innymi: brak odpowiednich umiejętności wychowawczych
i umiejętności stymulowania rozwoju dziecka, niskie kompetencje osobiste.
Łącznie w okresie objętym kontrolą 8 kandydatów posiadających pozytywną opinię kwalifikacyjną,
którzy nie zaakceptowali propozycji adopcji konkretnego dziecka/dzieci lub nie podjęli dalszych
działań w kierunku przysposobienia dziecka.
W poszczególnych latach KAO utracił: 3 kandydatów w roku 2012, 4 w roku 2013 oraz 1 rodzinę
w 2015 roku. Stwierdzono, że najczęstszym powodem rezygnacji kandydatów z przysposobienia
dziecka były powody osobiste: sytuacja zdrowotna, sytuacja zawodowa, decyzja o adopcji we
współpracy z innym ośrodkiem adopcyjnym.
W zakresie kwalifikacji kandydatów gromadzenie i prowadzenie dokumentacji jest zgodne
z instrukcją dotyczącą sposobu jej prowadzenia. Akta spraw kandydatów do przysposobienia dziecka
prowadzone były w układzie chronologicznym w segregatorach na kolejny rok kalendarzowy. W każdej
z analizowanych spraw stwierdzono wywiad adopcyjny zgodny z wzorem określonym
w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 roku w sprawie
wzoru kwestionariusza wywiadu adopcyjnego oraz wzoru karty dziecka. Od dnia wejścia w życie
rozporządzenia z dnia 20 sierpnia 2015 roku w powyższej sprawie jednostka kontrolowana pracuje
na wzorze obowiązującym od 19 września 2015 roku.
W przyjętej i realizowanej procedurze dla kandydatów do przysposobienia dziecka na podstawie
analizy 6 spraw stwierdzono między innymi:
- podanie o pomoc w przysposobieniu dziecka;
- życiorysy małżonków;
- oświadczenia o ochronie danych osobowych;
9
- opinię psychologiczną małżonków (opracowana między innymi na podstawie kwestionariusza
MMPI (WISKAD), testu zdań niedokończonych J.B. Rottera, wywiadu psychologicznego i rozmów
kierowanych, obserwacji badanych);
- odpis aktu małżeństwa;
- zaświadczenia lekarskie;
- opinie pracodawców;
- opinię proboszcza parafii;
- zapytanie i zaświadczenia o niekaralności;
- potwierdzenia dochodów;
- kwestionariusz wywiadu adopcyjnego;
- oświadczenia, w tym o stanie majątkowym;
- zaświadczenie kwalifikacyjne do pełnienia funkcji rodziny adopcyjnej wraz z opinią
kwalifikacyjną.
W oddzielnym segregatorze do analizowanych spraw stwierdzono karty kwalifikacyjne kandydatów
kierujące na szkolenia „PRIDE Adopcja” (Decyzja Nr 4/2012/RA znak: DSR-I-051-5-1-KN/12
z dnia 14 marca 2012 roku Ministra Pracy i Polityki Społecznej, zatwierdzono na okres 5 lat
program szkolenia dla kandydatów do przysposobienia dziecka „PRIDE: Adopcja szkolenia dla
kandydatów na rodziców adopcyjnych” przez Katolicki Ośrodek Adopcyjny przy Caritas Diecezji
Radomskiej w Radomiu). Powyższe karty opatrzone zostały datą, nie stwierdzono podpisu
osoby/osób sporządzających, zawierały informacje w zakresie:
1. kwalifikacja osobista kandydatów/kandydata do przysposobienia dziecka, o której mowa
w art. 114 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy;
2. motywacja kandydatów/kandydata do przysposobienia dziecka;
3. informacje o kandydatach/kandydacie do przysposobienia dziecka zebrane podczas
wywiadu adopcyjnego.
- w przypadku dalszej procedury po ukończeniu szkolenia i otrzymania zaświadczenia
kwalifikacyjnego:

następuje dobór kandydatów do dziecka. Dla potrzeb kontroli przedłożono karty doboru
prowadzone przez kontrolowaną jednostkę od 2013 roku zawierające między innymi opis
podstaw, które miały wpływ na dobór dokonany przez jednostkę kontrolowaną. Analizie
poddano zapisy 5 kart – opatrzonych podpisem pedagoga lub psychologa oraz dyrektora
KOA. Ustalono, że dobór rodziny do dziecka dokonywany jest niezgodnie z zasadami
10
przyjętymi przez kontrolowaną jednostkę w Ramowym Regulaminie Pracy Komisji
Kwalifikacyjnej;

wniosek skierowany do właściwego sądu o przysposobienie przekazany pismem wraz
z aktualną dokumentacją.
Nie w każdym przypadku w okresie objętym kontrolą Ośrodek był zobowiązany postanowieniem
sądu do nadzoru oraz sporządzenia opinii kwalifikacyjnej (art. 586 § 4 kpc) po okresie styczności
rodziny z dzieckiem.
- po okresie styczności w aktach:

opinia dotycząca okresu styczności oraz opinia wydana w myśl art. 586 § 4 kpc zawierająca
dane dziecka przysposabianego, dane kandydatów, relacje między przysposabianym
a przysposabiającym, relacje między rodzicami przysposabianego a przysposabiającym,
inne uwagi, dokument opatrzony datą i podpisem sporządzającego oraz Dyrektora KOA;
Nie stwierdzono w analizowanych sprawach informacji o zakończeniu sprawy w związku
z przysposobieniem dziecka.
W latach 2012-2014 kontrolowana jednostka w trzech przypadkach odmówiła kandydatom
kwalifikacji na rodziców adopcyjnych. W sprawach odmowy kwalifikacji stwierdzono: kartę
kwalifikacyjną do odbycia szkolenia, zaświadczenie o ukończeniu szkolenia wraz z opinią
dotyczącą braku kwalifikacji do pełnienia funkcji rodziny adopcyjnej.
Przyczynami braku pozytywnej opinii wydanej przez Komisję Kwalifikacyjną Katolickiego
Ośrodka Adopcyjnego był:
- brak umiejętności i kompetencji, skupienie na zaspokojeniu wyłącznie potrzeb podstawowych
dziecka, niskie kompetencje osobiste małżonków, brak umiejętności stymulowania rozwoju dziecka;
brak odpowiednich kompetencji opiekuńczo – wychowawczych, brak umiejętności pracy
zespołowej, współpracy, niskie kompetencje osobiste małżonków tj. bierność, mały wgląd w siebie;
- brak odpowiednich kompetencji wychowawczych, brak umiejętności stymulowania rozwoju
dziecka, niskie kompetencje osobiste małżonków.
Zgodnie z przepisami ustawy art. 156 ust.1 pkt 9 oraz art. 160 ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011
r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575) Katolicki Ośrodek
Adopcyjny w Radomiu realizował zadanie w obszarze udzielania wsparcia psychologiczno –
pedagogicznego kandydatom na rodziców adopcyjnych, rodzinom które przysposobiły dziecko oraz
pomocy psychologicznej kobietom w ciąży oraz pacjentkom oddziałów ginekologiczno –
położniczych, które sygnalizują zamiar pozostawienia dziecka bezpośrednio po urodzeniu.
11
W okresie objętym kontrolą łącznie udzielono odpowiednio 257 porad w roku 2012, 274 porady
w roku 2013, 298 porad w roku 2014 oraz 167 porad w roku 2015.
W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie z uchybieniami.
Udział pracowników ośrodka w okresowej ocenie sytuacji dziecka.
W związku z wykonywanymi zadaniami pracownicy Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego
w Radomiu uczestniczyli każdorazowo w posiedzeniach zespołów ds. okresowej oceny sytuacji
dziecka zgodnie z art. 130 i art. 137 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny
i systemie pieczy zastępczej. W okresie objętym kontrolą uczestniczyli łącznie w 62 posiedzeniach,
które odbywały się między innymi w Domu Matki i Dziecka w Jasieńcu Iłżeckim Dolnym oraz
u organizatorów rodzinnej pieczy zastępczej. W latach 2012-2013 pracownicy Ośrodka nie
uczestniczyli w ocenach sytuacji dziecka w rodzinnych formach pieczy zastępczej. W roku 2014
uczestniczyli w 10 ocenach, a w roku 2015 w 78 ocenach. Na stałe współpracują z organizatorem
rodzinnej pieczy zastępczej z terenu powiatu radomskiego ziemskiego, przysuskiego, grójeckiego
oraz białobrzeskiego.
W ramach współpracy z organizatorami rodzinnej pieczy zastępczej jak wyjaśniła Pani Dyrektor
kontrolowanej jednostki dopracowania wymagają obszary dotyczące terminowości oraz jakości
przekazywanej dokumentacji ze szczególnym uwzględnieniem jej kompletności.
W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie.
Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy
zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575) i wobec stwierdzonych uchybień kieruje do Pani
następujące zalecenia pokontrolne:
1. Stosować w prowadzonych procedurach adopcyjnych zapisy Ramowego Regulamin Pracy
Komisji Kwalifikacyjnej Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego przy Caritas Diecezji
Radomskiej stanowiącego załącznik nr 1 do regulaminu organizacyjnego w szczególności
przy podejmowaniu decyzji w zakresie doboru rodziny przysposabiającej właściwej ze
względu na potrzeby dziecka.
12
2. Prowadzić stosowną dokumentację potwierdzającą podejmowanie oraz terminowość
działań, o których mowa w zapisach art. 164 ust. 2, ust. 3 i ust. 5 ustawy z dnia 9 czerwca
2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575).
3. Nawiązać i określić zasady współpracy przy kwalifikowaniu dziecka do przysposobienia
z organizatorami rodzinnej pieczy zastępczej oraz podmiotami wymienionymi w art. 166
ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
(Dz. U. z 2016 r. poz. 575).
4. Dokumentować występowanie w terminach określonych w przepisie art. 164 ust. 2 pkt 1
ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U.
z 2016 r. poz. 575) do organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, zespołu do spraw okresowej
oceny sytuacji dziecka umieszczonego w instytucjonalnej pieczy zastępczej o przekazanie
opinii oraz dokumentacji niezbędnej do sporządzenia karty dziecka.
5. Egzekwować od organizatora rodzinnej pieczy zastępczej informacje o przebiegu pobytu
dziecka w pieczy zastępczej zgodnie z przepisem art. 139a ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 9
czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz.
575).
Uwagi:
W sposób rzetelny i dokładny prowadzić dokumentację dotyczącą realizowanych zadań,
wytwarzane dokumenty opatrywać datą oraz podpisem osoby sporządzającej.
Stosownie do postanowień art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny
i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575) oraz § 14 ust. 1 rozporządzenia
Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania
kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli
(Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od dnia
otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do wojewody mazowieckiego zastrzeżenia do
wydanego wystąpienia lub/i do zawartych w nim zaleceń pokontrolnych na adres:
Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Oddział w Delegaturze –
Placówce Zamiejscowej w Radomiu, ul. Żeromskiego 53, 26-600 Radom.
W przypadku nieuwzględnienia zgłoszonych zastrzeżeń, kontrolowana jednostka jest
13
obowiązana w terminie 30 dni od dnia otrzymania stanowiska wojewody w tej sprawie
powiadomić o sposobie realizacji zaleceń pokontrolnych Wydział Polityki Społecznej
Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, Oddział w Delegaturze – Placówce
Zamiejscowej w Radomiu, ul. Żeromskiego 53, 26-600 Radom, a w przypadku ich
uwzględnienia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu.
z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO
Wiesława Kacperek-Biegańska
Dyrektor
Wydziału Polityki Społecznej
KIEROWNIK
Oddziału Polityki Społecznej
Małgorzata Półtorak
STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI
Edyta Węglicka
14