RWA KULSZOWA – OPIS I PRZYCZYNY POWSTAWANIA

RWA KULSZOWA – OPIS I PRZYCZYNY POWSTAWANIA
Rwa kulszowa jest zespołem objawów wynikających z ucisku lub podrażnienia
nerwu kulszowego bądź korzeni, które go tworzą. Głównym objawem jest ból,
czasem uczucie drętwienia, klucia lub "prąd". W większości przypadków rwa
kulszowa spowodowana jest uciskiem krążka międzykręgowego (dysku).
Nerw kulszowy jest najpotężniejszym nerwem w organizmie człowieka. Powstaje on
z połączenia korzeni nerwowych wychodzących z kręgosłupa w odcinku lędźwiowym
- dokładnie z dwóch najniższych korzeni L4 i L5, oraz z dwóch-trzech najwyższych
korzeni w odcinku krzyżowym - S1 do S3.
Korzenie nerwowe łączą się w nerw kulszowy w niewielkiej odległości od
kręgosłupa, dalej nerw ten wychodzi z miednicy przez otwór kulszowy większy,
biegnie w tylnej części uda i dalej dzieli się na nerw strzałkowy wspólny oraz nerw
piszczelowy. Jego rola polega na przewodzeniu bodźców ruchowych do mięśni
kończyn dolnych oraz bodźców czuciowych z receptorów w kończynach dolnych do
rdzenia kręgowego i dalej do mózgu.
Główne przyczyny rwy kulszowej:
Wypuklina krążka międzykręgowego (dysku). Ponieważ w odcinku
lędźwiowym dyski międzykręgowe znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie
korzeni nerwowych nawet niewielkie wysuniecie krążka, określane najczęściej
jako wypuklina, powoduje ucisk na korzenie a co za tym idzie zaburzenia
funkcji korzenia pod postacią bólu lub ograniczenia czucia, czasem osłabienia
mięśni unerwianych przez włókna biegnące w korzeniu. Obraz kliniczny zależy
w dużym stopniu od kierunku, w którym wysunie się fragment dysku. Jeśli
dysk wysuwa się do przodu, gdzie nie są zlokalizowane żadne elementy
nerwowe nie wystąpią żadne objawy. Jeśli dojdzie do centralnie-tylnej
wypukliny często również objawy są skąpe, ze względu na dość dużą rezerwę
objętości kanału kręgowego. Najczęstszą objawową wypukliną jest wypuklina
tylno-boczna, w kierunku otworu międzykręgowego, przez który korzenie
opuszczają kanał kręgowy. Dochodzi wtedy do uciśnięcia korzenia kręgowego
między wysuniętym fragmentem dysku a stawem międzykręgowym.
Najczęstszym objawem jest ból, promieniujący do kończyny dolnej.
Stenoza kanału kręgowego - od greckiego stenosis czyli zwężenie, to
patologiczne ograniczenie światla kanału kręgowego z następowym uciskiem
na rdzeń kręgowy lub korzenie kręgowe (poniżej pierwszego poziomu
kręgowego w kanale kręgowym nie znajduje się rdzeń kręgowy, zamiast niego
biegną korzenie nerwowe tworzące tzw. koński ogon). Typowo stenoza kanału
w odcinku lędźwiowym poza bólem krzyża powoduje objawy tzw. chromania
neurologicznego, czyli uczucia osłabienia mięśni nóg po przejściu pewnego
dystansu (w zaawansowanej chorobie nawet niewielkiego). Objawy te są
wynikiem ucisku na cały "pęczek" korzeni nerwowych czyli koński ogon, a nie
na poszczególne korzenie. Zdarza się jednak, że w przebiegu choroby
dochodzi do ucisku na pojedynczy korzeń, na przykład przez osteofit
(patologicznie przerośnięty fragment kostny) lub fragment dysku
międzykręgowego. Często rwa kulszowa spowodowana stenozą w przebiegu
zaawansowanej choroby zwyrodnieniowej sprawia duże trudności
diagnostyczne i nie udaje się jednoznacznie zidentyfikować miejsca, w którym
dochodzi do uszkodzenia.